media 13 Freek Zwanenberg
kinderen en media, toont veel voorkomende problemen. Cyberpesten bijvoorbeeld. Recent onderzoek wijst uit dat ongeveer 4% van alle jongeren tussen 9 en 16 jaar regelmatig gepest wordt via internet. De drempel om te pesten en schelden is op internet vaak lager: een anoniem mailtje is zo verstuurd en grappig bedoelde opmerkingen zijn snel geplaatst op Hyves. Justine Pardoen, specialist kinderen en media, schrijft op Mediaopvoeding.nl: ‘Online communiceren is niet eenvoudig. Eigenlijk is het communicatie voor gevorderden: je ziet en hoort elkaar niet en het kost meer moeite om te begrijpen wat een ander bedoelt. Zo ontstaan er snel ruzies en misverstanden, en soms leidt het tot pesten. Leer je kind relativeren en omgaan met de beperkingen van online communicatie. Zo leert hij ook nadenken over zijn eigen online gedrag.’
• Geef informatie. Leg uit waarom je
Digitale verlokkingen Naast cyberpesten kan je kind ook te maken krijgen met mensen die zich op internet anders voordoen dan ze zijn. Zoals mannen met seksuele bedoelingen die met kinderen in contact proberen te komen door zich voor te doen als leeftijdgenootje. ‘Praten met je kind beschermt’, volgens Pardoen. ‘Leg uit hoe cyberlokkers te werk gaan, praat over online seks en over welke gegevens en foto’s je beter niet op internet kunt zetten.’ Gamen biedt je als ouder weer hele andere uitdagingen. Wat als je kind hier te veel tijd aan besteedt? Of spelletjes wil doen die niet geschikt zijn voor zijn leeftijd? En wat doe je als je kind je creditcard gebruikt om credits te kopen voor spelletjes op Facebook of Hyves? Gelukkig zijn er veel sites die je verder kunnen helpen met tips en advies (zie kader). En ook hier geldt: praat erover! Niet alleen met je kind, maar ook met andere ouders en leraren. Hoe helpen zij hun kinderen met internet?
Zelf digibeet? Het hoeft geen belemmering te zijn als je zelf weinig weet van nieuwe media en games. Freek Zwanenberg: ‘Het belangrijkste zijn niet je kennis en vaardigheden op dit gebied, maar een open houding! Stel vragen zonder meteen te oordelen. Kinderen leggen dolgraag uit wat ze weten. Wat zet je wel en niet op je Facebookpagina, waar twitter je over? Je leert ervan en er ontstaan hele interessante gesprekken. Je hoeft echt niet alles te weten. Je moet net genoeg kennis hebben om je kinderen te ondersteunen en hen vooral veel ruimte geven om dingen zelf uit te zoeken.’
Opvoedtips Natuurlijk is internet naast alle gevaren en verlokkingen die op de loer liggen ook heel erg leuk, informatief en leerzaam. Aan jou de taak om je kind mediawijs te maken op internet. Vijf tips die je hierbij helpen: • Stel grenzen. Beperk de dagelijkse schermtijd. Een kookwekker is hierbij nog steeds effectief, maar er zijn ook computerprogramma’s die als tijdklok werken. Grenzen stellen betekent ook het verbieden van bepaalde games. • Weet waar je kind mee bezig is. Toon belangstelling en begeleid jongere kinderen op internet. Blijf in de buurt om te helpen wanneer dat nodig is.
•
•
bepaalde games of sites niet geschikt vindt en welke juist wel. Geef uitleg over onderwerpen die je kind tegenkomt maar nog niet goed begrijpt en leg uit welke gegevens je kind niet op internet moet zetten. Maak internet zo veilig mogelijk. Installeer een filter voor ongeschikte sites (bijvoorbeeld Yoursafetynet) of een speciale kinderbrowser zoals MyBee. Ook kun je een chatroomfilter installeren en een monitor om het internetgedrag van je kind vast te leggen. Geef het goede voorbeeld. Hoe ga je zelf om met internet? Zit je uren achter de computer? Ben je gek op games? Twitter je veel? Bedenk dat je kind veel leert van jouw gedrag.
Handige sites: www.mijnkindonline.nl Kenniscentrum jeugd en media. Hier vind je alle mogelijke informatie; van een stoomcursus techniek en praktische tips tot wat te doen bij problemen en criteria voor goede kindersites. www.mediaopvoeding.nl Deskundigen geven antwoord op vragen over kinderen en media, zoals: ‘Is het verstandig mijn kind te laten twitteren?’ www.mediasmarties.nl Een overzicht van kindermedia afgestemd op de leeftijd van je kind, inclusief informatie over de inhoud en geschiktheid van tv-programma’s, films, games, apps en websites. www.nji.nl Kijk bij het Nederlands Jeugd Instituut onder kennis/dossier mediaopvoeding voor veel achtergrondinformatie over moderne media.