PrimaOnderwijs #3 Januari 2024

Nummer 3 / Januari 2024

floor goderie Mitchel Eijkemans ‘Samenwerken ‘Leer leerlingen en leveren opleren kleine schaal plezier op’ nadenken over grote problemen’

Leren Ontwikkeling

Ken n ie ud St

isv err ijk ing

Professionalisering

vergroot je kennis Samen in de klas aan de slag

PO en SO werken samen aan extra ondersteuning van leerlingen

tips om je digitaal te ontwikkeling bewegingsonderwijs professionaliseren Joyce maakte een plan voor 14 scholen om voldoende te gymmen

www.primaonderwijs.nl / verschijnt 5x per jaar

Bekijk de mogelijkheden om je te ontwikkelen in het digitale tijdperk

WIJ ZIJN ER K L A A R VO O R !

Jij ook?

Ga op onderzoek uit!

Een superleuke game!

Speel de gratis Go VMBO game en kom alles te weten over het voortgezet onderwijs en het vmbo. Ontdek talenten en interesses tijdens een ontdekkingstocht op de eerste schooldag. Stel vragen aan leerlingen en docenten én los puzzels op in lokalen. Ouders en leerkrachten vinden op de website govmbo.nl meer informatie over het vmbo.

govmbo.nl advertentie 192x285.indd 1

04-09-2023 10:55

voorwoord vergroot je kennis professionalisering

Veranderende tijden vragen om professionalisering. Ook in het onderwijs.

En dat betekent niet alleen ‘de boeken of de banken in’. Het onderwijs is meer dan ooit in beweging. Kijk bijvoorbeeld naar de actualisatie van de kerndoelen: burgerschap en digitale geletterdheid zijn steeds vaker echte expertises.

Door te professionaliseren vergroot je je vakbekwaamheid, je verlaagt de werkdruk omdat je iets beter beheerst en je voorkomt routine en sleur.

Dat kan op meerdere manieren: je kunt je als persoon ontwikkelen door bijvoorbeeld aan de slag te gaan met reflecteren en te werken aan je eigen identiteit binnen de professie.

Een andere manier is door te kijken naar je eigen handelen in de klas. Denk bijvoorbeeld aan hoe je instructies geeft. Deze manier van professionalisering helpt bij het leren van leerlingen.

En het is mogelijk je te ontwikkelen op het gebied van de rollen binnen school. Denk aan mentoraat of begeleiding van andere onderwijsprofessionals.

Op sommige gebieden liggen er uitdagingen. Denk aan het professionalisering binnen het bewegingsonderwijs. Het is met ingang van het huidige schooljaar verplicht dat kinderen 90 minuten per week gym krijgen. Dat lukt nog lang niet overal, vertelt ook Wiebe Faber van de Koninklijke Vereniging voor Lichamelijke Opvoeding. Lees dit verhaal op pagina 12.

In Amsterdam trekken leerkrachten uit het regulier- en speciaal onderwijs met elkaar op om leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte verder te helpen. Merel Schulte vertelt: “Ik richt me op de leerling die voor extra uitdaging zorgt vanuit de vraag: wat kan ik doen in de klas om de leerkracht te ondersteunen en vaardiger te maken? Gelijkwaardigheid is daarbij het uitgangspunt.

Ik kom niet achterin de klas zitten kijken om na een ochtend te vertellen wat de leerkracht moet doen.”

Meer over dit project vind je op pagina 8.

We kunnen deze editie ook niet voorbij gaan aan de digitalisering binnen de huidige maatschappij. Ook binnen jullie scholen heb je daarmee te maken. Mandy de Bruijn geeft jullie graag een mooi aantal tips mee om als school aangesloten te blijven bij alle technologische ontwikkelingen. Lees de tips op pagina 26.

Floor Goderie is onderwijskundig gespecialiseerd in leren binnen organisaties. Zij coördineert de huisacademie Laurentius Leert en vertelt daar meer over op pagina 30.

Valérie Ungerer heeft ervaring met onzekerheid voor de klas en pakte dit aan. “Ik heb geleerd: ik ben geen perfectionist, maar ik doe perfectionistisch. Dan gaat het om gedrag en dat kan ik veranderen.” Hoe ze met deze ontwikkeling aan de slag ging, lees je op pagina 18.

Veel leesplezier!

Wiesette Haverkamp Hoofdredacteur PrimaOnderwijs

Ideeën, vragen, verzoeken voor PrimaOnderwijs?

Mail naar redactie@primaonderwijs.nl Volg @PrimaOnderwijs ook op Instagram, LinkedIn, X en Facebook.

PrimaOnderwijs 3

233048-2 ProDemos advertenties.qxp_Prima Onderwijs [192 x 285 mm] 07-12-2023 12:49 Pagina 1

Bezoek het gemeentehuis met groep 7/8

Laat jouw klas kennismaken met de lokale politiek tijdens het educatieve programma Democracity van ProDemos op het gemeentehuis. De leerlingen nemen plaats achter de microfoontjes in de raadzaal. Samen gaan ze hun eigen stad bouwen met een spelkleed en spelblokken. Gaan ze voor bedrijven of juist veel groen? Liever een groot ziekenhuis of toch een middelbare school? Om het eens te worden over die keuzes richten de leerlingen verschillende politieke partijen op, schrijven ze korte partijprogramma’s en gaan ze met elkaar in debat.

Kijk voor meer informatie en het boeken op prodemos.nl/democracity.

Inhoud

Nummer 3 Januari 2024

12

28

Aan de slag met 90 minuten gym

36 48

Maak impact in de klas met deze pestpreventietips

Het belang en de voordelen van evidence-informed werken

Volop ontwikkelkansen in de installatietechniek

Volg ons

Colofon Hoofdredactie Wiesette Haverkamp Vormgeving Martin Hollander Medewerkers Heleen de Bruijn, Mandy de Bruijn, Bert van Plateringen, Natasja de Vrind, Malini Witlox Foto’s Shutterstock

Inhoud

40 8 14 18 26 30 46 52 56 60 62

34

De Anne Frank krant in teken van oorlogsdagboeken

Hebben jouw leerlingen een dosis lef en mensenkennis?

Werk met een sparringpartner on the job Het 4 en 5 Denkboek: achter de schermen Valérie Ungerer aan de slag met onzekerheid Tips om je digitaal te ontwikkelen Professionaliseringsvoorbeeld: Laurentius Leer omgaan met probleemgesprekken Jeane over haar ervaring met Alles telt Q Differentiëren succesvol implementeren De diepte in met Nieuwsbegrip Chantal vond haar baan met SBB

@primaonderwijs

Redactie 030 - 241 70 44, redactie@primaonderwijs.nl, postbus 40266, 3504 AB Utrecht Sales 030 - 241 70 21, account@edg.nl Klantenservice 030 - 241 70 20 klantenservice@edg.nl Verschijning en verspreiding PrimaOnderwijs verschijnt 5 keer per jaar.

Verspreiding via gecontroleerde distributie door EDG Media bij alle basisscholen en scholen in het voortgezet onderwijs in Nederland. Naast het magazine biedt PrimaOnderwijs een wekelijkse nieuwsbrief en de website www.primaonderwijs.nl

Met 100.000 lezers het grootste blad voor alle onderwijsprofessionals.

PrimaOnderwijs is een uitgave van

©Copyright 2024 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, overgenomen of openbaar gemaakt zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

De uitgever is niet aansprakelijk voor enig handelen op grond van de in dit blad gegeven adviezen of gedane mededelinge n.

Tips van de redactie

nieuws Heb jij een tip voor de redactie?

Stuur een e-mail naar redactie@primaonderwijs.nl

Gezocht:

vragen van kinderen over politiek

Oud-Kamervoorzitter Vera Bergkamp wil kinderen en jongeren graag meer betrekken bij de politiek. Daarom maakt zij voor kinderen in het primair onderwijs een boek. Hiervoor is zij op zoek naar de vragen die kinderen hebben. Hebben jouw leerlingen een vraag over politiek? Vera ontvangt ze graag in haar inbox.

De leukste, mooiste en meest bijzondere vragen selecteert ze voor het boek. De inzenders komen dan met hun naam in het boek. Vragen mogen gaan over alles dat te maken heeft met de politiek: de Eerste of Tweede Kamer, Prinsjesdag, de verkiezingen, de Grondwet, democratie, wie is de baas in Nederland en nog veel meer. Vera: “Vragen die ik eerder kreeg waren: Waarom is de politiek belangrijk? Waarom zijn de stoelen blauw in de Tweede Kamer? Is er ooit gevochten in de Tweede Kamer?”

Meedoen kan tot 1 juli 2024.

Kinderen mogen hun vraag, onder vermelding van naam, leeftijd, welke groep ze zitten en de naam en adres van hun school sturen naar: verabergkamp@yahoo.com.

Wappies of truth seekers?

Rabbit Hole is een voorstelling voor 12-plussers, van 29 februari t/m 19 april te zien. Hoe worden jongeren de krochten van het internet ingezogen? In de interactieve voorstelling van de Toneelmakerij en Theater Sonnevanck vervagen de grenzen tussen on- en offline en maken de toeschouwers via hun telefoons onderdeel uit van Samy’s chatfora. Volg je hem into the rabbit hole?

Is de aarde plat? Bestaat corona wel? Is 9/11 verzonnen door de Amerikaanse overheid? Wordt de wereld geregeerd door als mensen vermomde hagedissen?

Allemaal vragen die online rondspoken en ook de offline realiteit binnensluipen. Voor de een is het gewauwel van internetgekkies, voor de ander, die gelooft in deze alternative facts, is het waarheid. Hoe worden jongeren de diepe krochten van het internet ingezogen? Samy komt zijn kamer niet meer uit, gaat niet meer naar school en negeert zijn moeder en zus. Hij heeft zich teruggetrokken in een online community, de uitweg uit zijn dagelijkse realiteit van pesten, eenzaamheid en een gebroken gezin. Online maakt hij nieuwe vrienden: Neo17 en zijn aanhangers. Volgens zijn zus Hanna zijn het wappies, volgens Samy juist truth seekers. En trouwens: zijn al die linkse vrienden van Hanna niet net zo extreem? Ze komen lijnrecht tegenover elkaar te staan.

Landelijk congres Jonge Kind 2024: ‘Bouwen maar!’

De zevende editie van het Landelijk congres Jonge kind vindt 10 april plaats in Spant! in Bussum. Dit keer is het thema:‘Bouwen maar!’ Inschrijven is vanaf nu mogelijk via: www.hjk-online.nl/congres-jonge-kind/ Het congres wordt geopend door kinderboekenschrijver Janneke Schotveld, onder andere bekend van de boekenreeks ‘Superjuffie!’.

Tijdens dit evenement worden workshops en lezingen verzorgd die antwoorden geven op vragen zoals: • Wat is nodig in de wereld van het jonge kind nu en in de toekomst?

• Hoe bouwen we samen aan de wereld van het jonge kind?

• Met wie kun je bouwen aan die wereld?

• Wat valt er te bouwen voor jonge kinderen zelf?

Het programma vindt je op: www.hjk-online.nl/congres-jonge-kind/ Het congres richt zich op professionals die zich in een educatieve context bezighouden met het jonge kind (3 tot en met 8 jaar).

Duik in de gamedidactiek

Hogeschool Utrecht verzorgt 31 januari de achtste editie van de Conferentie Gamedidactiek. Dit evenement biedt een andere kijk op lesgeven en levert inspiratie en ideeën om zelf de volgende dag al mee aan de slag te gaan. Met een reeks lezingen, workshops en een spellenmarkt om innovatieve tools en games te presenteren, is deze conferentie een must voor docenten en onderwijsprofessionals die hun didactische praktijk willen verrijken.

De conferentie, georganiseerd op het Utrecht Science Park, is jouw ‘Digital Playground’ om te experimenteren en te leren over gamedidactiek. Verken hoe je gamedidactiek kunt inzetten in je lessen.

Rode draad van deze editie is: digitale geletterdheid. De dag start met een keynote van Rudy van Belkom, directeur van Study Centre for Technology Trends (STT) en auteur van het boek Alive and Clicking. Daarna volgt een presentatie over hoe (serious) games kunnen helpen bij het bevorderen van digitale geletterdheid.

In de middag kan je kiezen uit verschillende workshops die onderwerpen behandelen zoals lesplanning met gamificatie, virtual reality in de klas en mediawijsheid.

Registreer gratis om je plek te verzekeren. Voor meer informatie kun je contact opnemen met: gamedidactiek@hu.nl.

ON Z E HBO-P EDAG OG I EK LEI DT T OT REG I S T RAT I E BI J S K J. ON Z E LERAREN OP LEI DI N G P EDAG OG I EK LEI DT T OT EEN T WEEDEG RAADS LES BEV OEG DHEI D I N HET M BO. N A AF RON DI N G V AN ON Z E S CHAK ELP ROG RAM M A’ S K U N JE DOORS T ROM EN N AAR DE M AS T ER P EDAG OG I S CHE OF ON DERWI JS WET EN S CHAP P EN V AN DE RI JK S U N I V ERS I T EI T .

S P O biedt verschillende opleidingen en trajecten. Heb je bijvoorbeeld een HBO vooropleiding en wil je doorstromen naar de master? Of geef je al les in het M BO en wil je je lesbevoegdheid behalen?

K I JK V OOR M EER I N F ORM AT I E WWW.S P O-G RON I N G EN .N L

Co-teaching poso:

een sparringpartner on the job Hoe ga je om met die ene leerling in de klas die een extra ondersteuningsbehoefte heeft? In Amsterdam leren leerkrachten uit het regulier- en speciaal onderwijs van elkaar dankzij co-teaching. Het project ‘Co-teach poso’ zorgt ervoor dat leerkrachten zich gehoord en gesteund voelen en dat een leerling verder geholpen wordt met als doel thuisnabij onderwijs te volgen.

Tekst: Wiesette Haverkamp

Fleur Markus komt uit het regulier onderwijs en is projectleider van Co-teach poso.

Daarnaast is ze begeleider passend onderwijs, ontwikkelingspsycholoog en leerkracht bij Openbaar Onderwijs aan de Amstel (OOadA). Merel Schulte, afkomstig uit het speciaal onderwijs, is orthopedagoog en leerkracht binnen de Pedologisch Instituut-scholen, verbonden aan ggz-instelling Levvel. Merel is co-teacher en daarnaast onderdeel van het projectteam Co-teach poso.

Co-teaching is een wetenschappelijk bewezen effectieve tool. Fleur: “Het unieke aan ons project is de nauwe samenwerking tussen regulier en speciaal onderwijs.

Dat is nog nergens op deze manier te vinden. We zien dat elkaar letterlijk leren kennen veel meerwaarde heeft. Deelnemers aan dit project krijgen een jaartraining van Monique Baard van Pica Pedia. Daar wordt gezamenlijk aan deelgenomen.

Er zit al een kracht in, dat leerkrachten van onderwijsbesturen elkaar ontmoeten op opleidingsdagen. Ten eerste omdat ze buiten de eigen klas komen en ten tweede omdat ze elkaar daardoor laagdrempelig weten te vinden.”

Het project is ontstaan vanuit het wijkoverleg Pijp-Rivierenbuurt. Fleur licht toe: “We kregen het signaal dat een deel van de kinderen thuiszat. Een kwart daarvan bleek kleuters te zijn.”

Merel: “We wilden vanuit de PI-scholen sowieso meer handen en voeten geven aan de opdracht om vanuit speciaal onderwijs expertise te delen met regulier onderwijs.

Maar binnen dit project werkt het ook nog eens beide kanten op, want ook vanuit so is het belangrijk feeling te houden met het regulier onderwijs. Daarbij is kleuter-

8

Met z’n tweeën houd je het Merel Schulte & Fleur Markus

leeftijd bij uitstek een moment voor vroegsignalering en preventieve interventie in het onderwijs.” Het resulteerde in een samenwerking tussen de schoolbesturen ASKO, OOadA en de PI-scholen verbonden aan Levvel. Inmiddels is na de tweede subsidietoekenning het schoolbestuur Kolom ook aangesloten.

De genoemde kleuters zaten vaak thuis vanwege gedragsmatige oorzaken. “In de klas is te weinig mankracht aanwezig om het kind passend te begeleiden en mee te laten doen. Zo gaf een leerkracht aan dat hij 50 procent van de aandacht aan een specifieke leerling moest geven. Hierdoor wordt de overstap naar het speciaal onderwijs onderwerp van gesprek”, aldus Merel. En soms is dat ook echt nodig, maar niet altijd.

“We proberen met Co-teaching als vroege interventie te kijken of een kind in een eerder stadium via de eigen leerkracht begeleid kan worden in zijn ondersteuningsbehoefte.”

Hoe komt een casus tot stand? Fleur legt uit: “Een leerkracht of ib-er neemt contact op en schetst de situatie en de hulpvraag. Ik zoek dan een passende co-teacher. De leerkracht en co-teacher voeren vervolgens samen een intakegesprek. Dan vindt er een eerste observatie plaats, zodat de co-teacher inzicht krijgt in de situatie. Samen bepalen ze het doel waar de leerkracht aan het einde van de rit in gegroeid wil zijn. Co-teaching duurt 6 tot 8 weken. Iedere week komt de co-teacher een ochtend of middag in de klas.

Vooraf hebben ze samen besloten wat en hoe ze iets aanpakken. Na een co-teach moment is het belangrijk dat co-teacher en leerkracht een nagesprek hebben over wat ze gezien en ervaren hebben en wat aandachtspunten voor de volgende keer zijn.”

Merel: “In die reflectie zit veel kracht, want op die manier ontstaat begrip waarom iets gebeurt of gedaan wordt en houden we elkaar kritisch. Ook rek je de flexibiliteitsspier op, omdat een leerling soms niet binnen klassenregels past, maar wel goed kan meedraaien met een paar simpele aanpassingen,

langer vol, je hebt meer plezier en je staat er niet alleen voor

waar andere leerlingen vaak niet eens over vallen.

Leerkracht en co-teacher proberen samen tot een creatieve manier van denken te komen. ” Fleur voegt toe: “In een klas mag geaccepteerde ongelijkheid zijn. Dat biedt namelijk kansengelijkheid voor de leerlingen.”

Hoe de co-teacher te werk gaat, legt Merel uit. “Ik richt me op de leerling die voor extra uitdaging zorgt vanuit de vraag: wat kan ik doen in de klas om de leerkracht te ondersteunen en vaardiger te maken? Gelijkwaardigheid is daarbij het uitgangspunt. Ik kom niet achterin de klas zitten kijken om na een ochtend te vertellen wat de leerkracht moet doen. We kijken samen naar het kind, kijken achter het gedrag en proberen uit wat werkt. Er gebeurt van alles in zo’n klas. In de rol van co-teacher ben je als mede-leerkracht samen verantwoordelijk voor de klas.”

Fleur vult aan: “Door te sparren met een gelijkwaardige partner leren ze samen met elkaar en van elkaar omdat ieder dat vanuit eigen expertise doet.”

Dit project is ook een manier om leerkrachten binnenboord te houden. Merel: “Met z’n tweeën houd je het langer vol, je hebt meer plezier en je staat er niet alleen voor. Je hebt een sparringpartner on the job.” Het twee jaar durende project voor de klassen tot en met groep vier, begon in 2021 dankzij subsidieverlening vanuit het samenwerkingsverband Amsterdam/Diemen.

“Inmiddels hebben we een verlenging gekregen en kunnen we dit tot en met groep acht inzetten.”

Merel: “We hopen dat dit project zich als een inktvlek verspreid en dat schoolbesturen dit willen faciliteren.

We delen graag onze kennis over dit project en kunnen desgewenst een en ander presenteren.

Meer informatie coteach@ooada.nl PrimaOnderwijs 9

BESTEL snel DE

DOCENTENAGENDA 2024-2025 Wees er

snel bij, want 20 OP = OP!

20

21 DOCENTENAGENDA NTENA

2019/2020 /2

DOCENTENAGENDA

18/19 18 OMSLAG Ringband 120x190 Docentenagenda Cover 18_19_ALGEMEEN.indd 1

17-07-18 10:50

22 23

DOCENTENAGENDA

2023

DOCENTENAGENDA

2024

OMSLAG Ringband 120x190 DCA Cover 23_24_ALGEMEEN Final.indd 1

24 25

2eRun_OMSLAG Ringband 120x190 Docentenagenda Cover 19_20_ALGEMEEN.indd 1

09-04-19 11:04

21-03-2023 09:22

Een goede werkagenda is essentieel.

De Docentenagenda is een praktische agenda die volledig afgestemd is op de behoefte van docenten!

De Docentenagenda zit vol met... ✓ ✓ ✓ ✓

Cijferlijsten Lesroosters Rekentabellen Jaar- en maandplanners

✓ ✓ ✓ ✓

Schoolvakanties per regio Overzicht bijzondere dagen Overzicht centrale eindexamen Energizers

✓ Handige adressen voor leerlingen én docenten ✓ Adreslijsten a t/m z ✓ Ruimte voor aantekeningen

De Docentenagenda is te bestellen in ringband of gebonden versie. De minimale afname is 10 stuks.

Bestellen is mogelijk via de website: www.primaonderwijs.nl/docentenagenda Wil je minder dan 10 stuks bestellen?

Ook dat is mogelijk via de webshop van Educatheek www.educatheek.nl/docentenagenda.

WELKOM AAN BOORD Met de handschriftmethode Aan Boord (geen kind meer buiten de boot!) bieden wij scholen de juiste route vanaf groep 1 tot en met 8 om elk kind leesbaar te leren schrijven. Deze route start met het Routespel: dit spel daagt elk kind uit om op een speelse wijze de juiste schrijfrichting van cijfers en letters zich eigen te maken. Vanaf het Routespel wordt het handschriftonderwijs met Aan Boord logisch geïntegreerd in de dagelijkse onderwijssituatie.

Handschriftmethode Aan Boord:

Schrijven en spelling

• Continu het juiste voorbeeld van de cijfers en letters: de voorbeelden van alle voorgedrukte schrijfopdrachten in de schrijfschriften komen precies overeen met de schrijfwijze (blokschrift of verbonden schrift) van de leerling.

• Samenhang: de leerling wordt begeleid om leesbaar te leren schrijven bij elk ander vak, zoals taal, spelling en rekenen.

• Flexibel: is in te zetten bij elke vorm van onderwijs. Leerkrachten kunnen zelf bepalen hoe ze de methode integreren in hun dagelijkse onderwijs.

• Passende lesmaterialen: de lesmaterialen van Aan Boord sluiten aan bij de (fijn-motorische) mogelijkheden van de leerling, zodat elke leerling de kans krijgt om in zijn eigen tempo met succes te leren schrijven.

De inhoud van onze schrijfopdrachten is in samenwerking met José Schraven van Stichting TGM (Zo Leer je Kinderen Lezen en Spellen = ZLKLS) ontwikkeld. Hiermee waarborgen wij de samenhang tussen het handschrift- en spellingsonderwijs.

Scan deze QR-code en bekijk het filmpje van de werkwijze van Aan Boord in de dagelijkse schoolsituatie.

Juiste schrijfrichting oefenen met knikkers

Meer informatie: deschrijfvriend.nl 06-33703132

Te weinig vakleerkrachten, onvoldoende accommodatie, lastig te roosteren

Het is verplicht, maar nog niet overal krijgen kinderen gym

90 minuten

Vanaf dit schooljaar (2023-2024) moeten basisscholen minstens 90 minuten bewegingsonderwijs geven. Het biedt een mooie kans om verder te professionaliseren. Maar de uitvoering is op z’n zachtst gezegd een uitdaging.

Tekst: Heleen de Bruijn

Nog niet alle scholen bieden bewegingsonderwijs aan, of geven niet voldoende uren, zegt Wiebe Faber van de Koninklijke Vereniging voor Lichamelijke Opvoeding (KVLO). Jaren geleden al zijn afspraken gemaakt om tot een minimum van 90 minuten bewegingsonderwijs op de basisschool te komen, gegeven door een bevoegde vakleerkracht. Maar onderzoek uit 2017 toonde aan dat 26 procent van de scholen die 90 minuten niet haalde en dat 25 procent van de scholen geen bevoegde leerkracht bewegingsonderwijs had. De Tweede Kamer kwam in actie en stelde 90 minuten gym door een bevoegde leerkracht verplicht voor alle basisscholen.

“Dat sommige scholen nog niet aan de eisen voldoen, heeft verschillende redenen”, zegt Faber. “Het belang van het vak wordt niet altijd gezien en andere vakken hebben vaak meer prioriteit. Of een bestuur ziet op tegen de kosten van een extra vakleerkracht, of kan er geen vinden. Ook accommodatie is een probleem, want niet elke school heeft een eigen gymzaal of sporthal in de buurt.” Volgens Faber spelen gemeenten daarin een belangrijke rol, want die moeten

12

zorgen voor voldoende accommodaties. “Maar als er wel een accommodatie is, dan staat die soms te ver weg om met kinderen naartoe te lopen. Dan moet vervoer worden geregeld, maar dat kost weer veel extra tijd, die niet in lessen kan worden gestoken.”

Nog veel vragen Om tot de verplichte 90 minuten gymles te komen, konden scholen tot vorig jaar subsidie aanvragen om te helpen de wettelijke verplichting te realiseren en knelpunten op te lossen. Bijvoorbeeld door samenwerking met andere scholen voor het aantrekken van een vakleerkracht of binnen de eigen gelederen een of meer groepsleerkrachten bevoegd te laten maken. Subsidie aanvragen kan nu niet meer, maar veel scholen hebben hun zaakjes nog niet op orde. ”Wekelijks krijgen we hierover van scholen nog heel veel vragen. Soms lijkt het of scholen pas deze zomer wakker zijn geworden.”

Gym op veertien scholen Maar de praktijk is ook weerbarstig, zo toont het verhaal van Joyce Verkerk, vakleerkracht bewegingsonderwijs. Zij geeft onder meer gymles op de obs

Scholen vroegen zich af: hoe passen we dit in ons rooster en in onze visie

Wiebe Faber

De Driesprong in het Overijsselse Eesveen.

De school is een van de veertien scholen in de gemeenten Zwartewaterland en Steenwijkerland, die vallen onder Stichting Op Kop. “Ik werkte eerst op een school in Lelystad en daarbij één dag op de Driesprong. In Lelystad hoorde ik van de verplichte 90 minuten bewegingsonderwijs. Bij de stichting Op Kop heb ik toen aangegeven dat de scholen in 2023 aan die verplichting moeten voldoen. Ik kreeg groen licht om een plan te maken en subsidie aan te vragen. Vervolgens ben ik van Lelystad helemaal overgestapt naar de stichting. Ik woonde hier tenslotte ook.”

Eerst weerstand Als procesbegeleider voor dit project, ging ze in 2022 met alle veertien scholen, vaak in kleine dorpjes, in gesprek. “Er was eerst wel weerstand.

Niet omdat ze er geen zin in hadden, maar omdat scholen zich afvroegen: hoe passen we dit in ons rooster en in onze visie? Want het gaat niet alleen om 90 minuten onderwijs. Met de kinderen twee keer per week naar een gymzaal, soms een kilometer of nog verder weg, kost veel extra tijd. Veel scholen gaven toentertijd maar een keer in de week gymles en kwamen ook niet aan die 90 minuten.

We zien liever dat kinderen twee keer les hebben dan één keer 90 minuten. 45 minuten is al lang genoeg, daarna nemen ze de lesstof nauwelijks meer op. Andere vraag was, en is nog steeds: hoe komen we aan voldoende vakleerkrachten? En ten slotte: zijn er wel voldoende accommodaties om veertien scholen gymles te geven? En is die accommodatie wel op loopafstand of moet er vervoer worden geregeld?” Verkerk inventariseerde samen met de gemeente alle mogelijke locaties, van sporthal, tot gymzaal, tot ruimtes in buurthuizen. De gemeente is tenslotte verantwoordelijk

Joyce Verkerk

voor voldoende accommodatie én voor de aanwezigheid van materialen zoals toestellen en ballen.

“Met de gemeente zoeken we naar oplossingen en daar zijn we nu nog volop mee bezig. Ook hebben we nog steeds een vacature voor een extra vakleerkracht. Die kunnen we nu een halve dag aanbieden, maar dat is niet zo gunstig, zeker niet als je bedenkt dat zo iemand ook van de ene accommodatie naar de andere moet. Dat kost tijd. We hebben nu twee mensen, een voor twee dagen en een voor drie dagen. Voor veertien scholen is dat niet genoeg.”

Eén vakgroep En dus kijkt Verkerk verder. Onder andere naar het speciaal onderwijs in de buurt. “Daar zijn ook vakleerkrachten en we proberen die samen met ons in een vakgroep te krijgen. Dat geldt ook voor vakleerkrachten van andere stichtingen. Met meer stichtingen in één vakgroep, werken de vakleerkrachten dan voor de hele regio.” Ze zijn er nog niet, maar Verkerk heeft goede hoop dat het goed komt. “We zijn volop bezig alle scholen te bedienen. De weerstand is in ieder geval weg, er is draagvlak.”

De KVLO probeert ook scholen zo goed mogelijk te helpen met deze kwestie en deelt hierover veel informatie en vooral goede voorbeelden van andere scholen op de website impulsbewegingsonderwijs.nl.

Onder meer met uitgebreide stappenplannen.

PrimaOnderwijs 13

Een kijkje achter de schermen Ieder jaar gaat het 4 en 5 mei Denkboek naar meer dan 235.000 leerlingen in groep 7 en 8. Hiermee is het Denkboek het grootste onderwijsproduct over de Tweede Wereldoorlog, herdenken en vieren in het primair onderwijs.

Het Nationaal Comité 4 en 5 mei maakt ieder jaar een nieuwe editie.

Hoe gaat dat in zijn werk? Welke keuzes komen erbij kijken? Hester Wynia, projectleider van het 4 en 5 mei Denkboek, geeft een kijkje achter de schermen.

Hester Wynia, projectleider van het 4 en 5 mei Denkboek

“In maart 2024 komt alweer de negende editie van het Denkboek uit. Dat betekent dat we al negen jaar lang aan het onderzoeken zijn wat nou het beste werkt voor de doelgroep. De Tweede Wereldoorlog, herdenken en vieren zijn natuurlijk best grote en beladen onderwerpen. Toch kan je die heel goed vertalen voor de doelgroep. Juist voor kinderen is het heel interessant, je ziet dat de thema’s al heel erg leven op die leeftijd en veel losmaken.”

Het Denkboek ligt ieder jaar in maart in de klas, precies wanneer de meeste scholen aandacht aan het onderwerp Tweede Wereldoorlog besteden in aanloop naar 4 en 5 mei. Hester: “4 en 5 mei vallen natuurlijk altijd in de meivakantie. Daarom zorgen we ervoor dat het Denkboek op tijd in de klas ligt. De leerkrachten kunnen in aanloop naar de meivakantie het Denkboek gebruiken in de les. We hopen natuurlijk dat de leerlingen daardoor zelfs in hun vakantie even stilstaan bij die twee belangrijke dagen.”

Leerkrachten kunnen zelf bepalen hoe ze hun lessen met het Denkboek inrichten: “Je ziet dat er leerkrachten zijn die het Denkboek als aanvulling op de bestaande geschiedenismethode gebruiken; andere leerkrachten gebruiken het als methode op zich.

14

Je kunt losse artikelen behandelen, maar het is ook mogelijk thematische lessen te geven over bijvoorbeeld het dagelijks leven tijdens de oorlog, de bevrijding of oorlog en vrijheid nu. Dit wordt allemaal uitgelegd in de docentenhandleiding die je bij de Denkboekjes krijgt.”

Voorbereiding Het Denkboek gaat ieder jaar vlak voor de kerstvakantie naar de drukker, dat betekent dat de inhoud voor die tijd helemaal rond moet zijn. “Voor het onderwijs is de zomervakantie een rustige periode, maar voor ons begint het werk dan pas echt! We beginnen met het samenstellen van de nieuwe editie, waarbij we kijken wat we kunnen behouden, wat opgefrist moet worden en wat voor nieuwe onderwerpen we kunnen toevoegen. Uit de jaarlijkse enquête onder leerkrachten blijkt dat bijvoorbeeld de tijdlijn over de Tweede Wereldoorlog erg populair is, dus die mag ieder jaar gewoon blijven. Naar aanleiding van de oorlog in Oekraïne hebben we bestaande artikelen herschre-

ven, zodat de link met de actualiteit duidelijk wordt voor de doelgroep.”

Over een onderwerp als de Tweede Wereldoorlog is het moeilijk om uitgepraat te raken, vertelt Hester: “Voor iedere editie gaan we op zoek naar nieuwe perspectieven en onderbelichte thema’s. Ieder jaar nog komt er nieuwe informatie over de gebeurtenissen van toen en duiken er nieuwe verhalen op die echt de moeite waard zijn om te vertellen!” Sla om >>

Wat is er nieuw in editie 2024?

Voetbal in oorlog “We willen met dit onderwerp dichter bij de belevingswereld van de leerlingen komen. Veel kinderen zitten natuurlijk op voetbal of een andere sport, maar wat gebeurde er eigenlijk tijdens de Tweede Wereldoorlog?

Ging het sporten nog door? We willen in dit artikel benadrukken dat het dagelijks leven niet plots ophield na het uitbreken van de oorlog. Maar zelfs op voetbal kreeg de oorlog stap voor stap meer invloed. We vertellen ook twee verschillende verhalen van voetballers uit die tijd, met dezelfde leeftijd als de lezers van het Denkboek. Zo kunnen ze zich makkelijker inleven.”

PrimaOnderwijs 15 PrimaOnderwijs 21

Wat is er nieuw in editie 2024?

Anton de Kom “Ieder jaar lichten we het leven van bijzondere verzetsmensen toe in een stripverhaal. De afgelopen jaren stonden de levens van George Maduro en Boy Ecury centraal, dit jaar komt er een nieuwe strip over het leven van Anton de Kom. Hij heeft heel veel betekend in de strijd tegen onrecht en discriminatie en zat tijdens de oorlog in het verzet. Erkenning heeft hij pas lang na zijn dood gekregen. Voor het maken van de strip hebben we veel onderzoek gedaan – de illustraties zijn gebaseerd op (historisch) beeldmateriaal van de mensen en gebouwen uit die tijd. De familie van Anton de Kom heeft meegekeken. Zij konden ons bijvoorbeeld tips geven over de algemene geschiedenis, maar ook de juistheid van de kapsels. Bij het stripverhaal hoort ook een opdracht waarin de leerlingen nadenken over hoe zij zelf kunnen opstaan tegen onrecht.”

Wie herdenken wij?

“Elk jaar staan er vijf portretten van kinderen in het Denkboek Denkboek. Hierin vertellen zij wie zij herdenken en waarom. De verhalen zijn gebaseerd op de groepen slachtoffers waarvoor ieder jaar op 4 mei een krans gelegd worden. Dit jaar hebben we een nieuwe insteek: kinderen, verspreid over het land, vertellen waar zij herdenken. Je ziet namelijk dat er steeds minder mensen zijn die de oorlog zelf nog hebben meegemaakt.

We willen met deze portretten laten zien dat je niet per se iemand hoeft te kennen die de oorlog heeft meegemaakt om te kunnen herdenken. Het kan namelijk ook zijn dat er in jouw buurt monumenten zijn of andere plekken die herinneren aan de oorlog.

In een van de nieuwe portretten vertellen Emme en Noortje bijvoorbeeld over steentjes die in Nijmegen zijn gelegd naar aanleiding van het bombardement daar en waarom zij het belangrijk vinden deze gebeurtenis niet te vergeten.”

16

Geschiedenis van vrijheid “In het Denkboek staan we niet alleen stil bij de herdenken en de Tweede Wereldoorlog, maar willen we kinderen ook aan het denken zetten over vrijheid. Want wat is vrijheid eigenlijk? Wanneer was er geen vrijheid? In de nieuwe tijdlijn ‘Vrijheid, een geschiedenis’, plaatsen we vrijheid in een historische context.

Welke stappen zijn er in het verleden genomen om meer vrijheid te krijgen? In de bijbehorende opdracht laten we kinderen nadenken over welke gebeurtenis zij het belangrijkst vinden, maar ook welke gebeurtenis er van de afgelopen jaren er volgens hen tussen moet staan. Wat zou er in de toekomst aan de tijdlijn toegevoegd kunnen worden?”

Wil jij ook aan de slag gaan met het Denkboek?

Bestel het dan nu GRATIS via onderwijsinformatie.nl/4en5mei of scan de QR-code en ontvang het begin maart op school. Vorig jaar was het Denkboek volledig uitverkocht, dus wees er snel bij!

PrimaOnderwijs 21

Zo voel je je niet langer onzeker voor de klas Je komt als kersvers docent van de lerarenopleiding en wordt voor de leeuwen geworpen. Maar de praktijk blijkt anders dan verwacht en je voelt je onzeker.

Hoe dan verder? “Neem een coach”, zo adviseert Valérie Ungerer.

Tekst: Malini Witlox

Ungerer rondde in 2017 de lerarenopleiding Frans aan de Hogeschool van Amsterdam af. Maar tijdens haar studie stond ze al zelfstandig voor de klas in Houten en Hilversum. “In 2014 ben ik als docent Frans gestart. Ik was begin 20, werkte en studeerde tegelijkertijd. Op de opleiding leer je lesgevende- en vakinhoudelijke vaardigheden. Bij dat laatste gaat het om het niveau Frans. Je moet boven de stof staan, dus ook kunnen ontleden, ook al doe je dat in de klas niet.” Dat laatste is ook echt nodig, vindt ze. “Voor de klas staan vraagt een bepaalde zekerheid en stevigheid. Als jij boven de stof staat, dan weten de leerlingen ook dat ze een expert voor zich hebben. Als je dan een keer een moeilijke vraag krijgt, voel je je minder onzeker. Je weet dat je alle vragen kunt beantwoorden.”

Met pubers werken, vond Valérie geweldig. Toch kreeg ze in 2018 een burn-out. “Het was gewoon te druk. Ik werkte op twee scholen tegelijk, studeerde nog en zat in een verbouwing. Tijdens mijn burn-out twijfelde ik. Wil ik wel in het onderwijs blijven?” Dat terwijl ze lesgeven fantastisch vond. In 2014 begon ze ook met het publiceren van columns op Facebook; een ode aan het onderwijs. Die columns zijn later gebundeld in het boek ‘Mijn leven als lerares Frans’.

De gemene deler van haar pennenvruchten: aan pubers lesgeven is niet altijd makkelijk. Soms ergeren ze je maar tegelijkertijd is het enorm bevredigend.

“Bent u een puberfluisteraar, consequent en hoofdpijn-bestendig? Dan zoeken wij u! Werkzaamheden: De proppen en opgeknipte gummetjes van de grond vegen. Twee rood aangelopen, vechtende pubers uit elkaar kunnen trekken. Indien kleiner dan 1,65, denk goed na voordat u op deze vacature reageert”, zo staat in één van haar columns. Maar ze sluit af met: “Zoals mijn leerlingen altijd zeggen: Wie wil er nou leraar worden?” Beste mensen, ik wil dat dus. Heel graag!”,

18

aldus Valérie. Toch voelde ze zich soms onzeker voor de klas. Dat pakte ze aan door haar mindset te veranderen. Eerst bij een psycholoog/coach en later via scholing. “Twee jaar geleden heb ik een coachopleiding gevolgd. Daar leerde ik dat ik het te goed wilde doen. Ik noemde mezelf een perfectionist en gaf mezelf daarmee de identiteit van iemand die alles perfect wilde doen. Ik heb bijgeleerd. Ik ben geen perfectionist, maar ik doe perfectionistisch.

Dan gaat het om gedrag en dat kan ik veranderen.”

Het verschil is groot: “Stel, een puber zegt dat hij de les niet zo goed vond. Als je perfectionistisch doet, schrik je. Nu denk ik: chill, ik krijg feedback.”

Veel scholen hebben interne coachingstrajecten waarbij een onervaren docent aan een ervaren collega wordt gekoppeld. “Ik geloof heel erg in intervisie. Je kunt elkaar helpen bij vakdidactiek.

Hoe bepaal je of een toets te moeilijk of te makkelijk is? Maar als het gaat om onzekerheid voor de klas, is het anders. Mededocenten schieten vaak in de adviesrol. ‘Weet je wat jij eens zou moeten doen?’

De kracht komt niet uit degene die hulp zoekt zelf.

Ook durven onervaren docenten bij hun collega’s niet altijd eerlijk te zijn. Je hebt vaak een tijdelijk contract.” Valérie was mogelijk niet burn-out gegaan als ze eerder de coachopleiding had gevolgd. “In het onderwijs heerst een klaagcultuur. Maar dat is niet efficiënt. Je moet kijken naar wat jij kunt en wilt doen.”

Valérie hoor je niet snel klagen. Lesgeven is namelijk het leukste vak het de wereld, weet ze. Ze vindt het jammer dan zoveel leraren afhaken en wil andere docenten helpen. In oktober 2022 stopte ze als docent Frans en ging ze aan de slag als lerarenopleider. Ook is ze één van de drijvende krachten achter de stichting Blij(f) in het onderwijs die gratis congressen met workshops organiseert voor docenten die minder

dan vijf jaar in het onderwijs werken.

De wachtlijst voor deelname, bewijst dat er behoefte aan is. De volgende editie biedt workshops over onder meer het activeren van jongeren die in de weerstand zitten. Opvallend is de workshop 10 stappen om te overleven in het onderwijs.

“30 Procent van de startende leraren valt uit. We leren hen onder meer hoe taalgebruik in de klas hun werkplezier kan verhogen en hoe je ontspannen een

ouderavond ingaat.” Veel docenten zijn vakidioten.

Ze willen graag hun liefde voor hun vak overbrengen. Maar de leerlingen zijn niet perfect. Die kletsen, spieken. “Sommige docenten hebben van nature talent voor leiderschap. Anderen hebben dat niet, maar ze kunnen het wel leren. Vroeger stond de leraar voor de klas en de leerling moest gehoorzamen. Nu is het meer een samenwerking tussen jou en je groep.”

PrimaOnderwijs 19

11 t/m 15 maart 2024

Doet jouw klas ook mee?

Hoe ben jij je GELD de BAAS? weekvanhetgeld.nl

7518 WIG WvhG'23 NOT Adv PrimaOnderwijs 192x285.indd 1

13-12-2023 13:57

7518 W

23 13:57

Doe mee met de Week van het geld van 11 t/m 15 maart!

Voor PO, VO en MBO

nieuw

!

Goed omgaan met geld kun je al op jonge leeftijd leren! Dit is belangrijk, want leerlingen komen financiële verleidingen al overal tegen. Zo prijzen influencers de mooiste producten aan, in games draait alles om het kopen van upgrades en geldcriminelen benaderen je met gewiekste oplichtingstrucs.

Leer jouw leerlingen hun geld ‘de baas’ te worden Met het thema ‘Hoe ben jij je GELD de BAAS?’ zet je jouw leerlingen in hun kracht door ze te leren hoe ze financiële verleidingen kunnen herkennen, geldrisico’s kunnen doorzien, en hoe ze grip krijgen op hun uitgaven. Meedoen met de Week van het geld is eenvoudig door gebruik te maken van onze gratis (les)materialen voor het basisonderwijs of het voortgezet onderwijs.

Hoe kun je met jouw klas meedoen aan de Week van het geld?

Bestel het gratis themapakket

1

Met het ‘Hoe ben jij je GELD de BAAS’ themapakket stel je eenvoudig je eigen geldles samen.

2 Vraag een gratis gastles aan Voor het basisonderwijs kun je kiezen uit Bank voor de klas, Fix je Risk en Hoe ben jij je GELD de BAAS?

3 Bekijk met de klas onze explainervideo’s En behandel zo onderwerpen als influencers, in-game aankopen en geldcriminaliteit.

Bestel de gratis ‘Hoe ben jij je GELD de BAAS?’ poster

4

Hang ‘m op in de klas en laat zo zien dat jullie meedoen aan de Week van het geld!

Kom meer te weten over onze gastlessen en themapakket op de volgende bladzijde!

Direct bestellen Ga naar weekvanhetgeld.nl/po of naar weekvanhetgeld.nl/vo

7518 WIG WvhG'23 NOT Adv PrimaOnderwijs 192x285.indd 2

13-12-2023 13:57

Gastlessen voor het basisonderwijs Leerlingen vinden praten over geld altijd erg interessant. Daarom biedt de Week van het geld ook dit jaar weer een aantal gratis gastlessen aan voor het basisonderwijs.

Experts van bijvoorbeeld banken, verzekeraars en het ministerie van Financiën komen graag een gastles geven in jouw klas!

Hoe vraag ik een gratis gastles aan?

1

Vraag je gastles aan

Vraag via weekvanhetgeld.nl/gastles tijdig je gewenste gastles aan middels ons vernieuwde online gastlessensysteem. Ook vind je op deze pagina meer informatie over wat je kunt verwachten van de gastles. Je kunt uit de volgende gastlessen kiezen:

Bank voor de klas

Fix je Risk

Hoe ben jij je GELD de BAAS?

De gastles stimuleert het gesprek in de klas over omgaan met geld o.a. via de interactieve Cash Quiz.

Tijdens deze gastles maken kinderen kennis met de basisprincipes van verzekeren en leren ze het meteen toe te passen tijdens een digispel.

Met deze gastles leren kinderen een baas te worden over hun geld!

Onderwerpen als influencers, in-game aankopen en geldcriminaliteit staan centraal.

groep 6 t/m 8

groep 7 & 8

groep 3 t/m 8

gaan op zoek naar 2 Wij een gastdocent Zodra je je hebt aangemeld voor de gastles gaan we zo snel mogelijk voor je op zoek naar een enthousiaste gastdocent.

3 Inplannen gastles Wanneer er een gastdocent is gevonden ontvang je hierover bericht. De gastdocent neemt vervolgens contact met je op om de gastles in te plannen.

Bank voor de klas ook voor VO De gastles ‘Bank voor de klas’ heeft ook een variant speciaal voor het voortgezet onderwijs.

Met deze les leren leerlingen alles over bankzaken, geldezels, schulden (en hoe die te voorkomen) en veilig bankieren. Ga naar bankvoordeklas.nl voor meer informatie.

weekvanhetgeld.nl

7518 WIG WvhG'23 NOT Adv PrimaOnderwijs 192x285.indd 3

13-12-2023 13:57

7518 W

23 13:57

Themapakket: Hoe ben jij je GELD de BAAS? Stel eenvoudig je eigen geldles samen met ons gratis ‘Hoe ben jij je GELD de BAAS?’ themapakket! Het pakket bevat alles wat jij nodig hebt om een financiële les samen te stellen, passend bij de behoeftes van jouw leerlingen.

Themapakket basisonderwijs

Themapakket voortgezet onderwijs

Er zijn themapakketten beschikbaar voor de groepen 2 t/m 8. De inhoud is aangepast aan het leerjaar en bestaat uit:

Daag je leerlingen uit met onze geld challenges. Met deze actieve lesvorm leren jongeren meer over financiële onderwerpen zoals geldcriminaliteit, influencers en achteraf betalen. Daarnaast vind je in het pakket ook een interactieve les en explainervideo’s.

1

Interactieve les

Via slides, filmpjes en gespreksvragen behandel je de stof. Lengte en inhoud van de les zijn eenvoudig aan te passen.

2

Explainervideo’s

Met onze korte uitlegfilmpjes behandel je eenvoudig financiële onderwerpen als reclame, influencers, in-game aankopen en geldcriminaliteit.

3

Educatieve opdracht

Leerlingen gaan actief aan de slag met de stof via een educatieve kleurplaat (groep 2-3), creatieve opdracht (groep 4-5) of Doeboekje (groep 6-8).

Geld challenges Met vier verschillende geld challenges daag je jouw leerlingen uit om een jongerencampagne te bedenken om leeftijdsgenoten te helpen ‘de baas’ te worden over hun geld.

Week van het geld Awards Hebben jouw leerlingen een goed idee bedacht voor één van de geld challenges?

Stuur het uiterlijk 1 maart 2024 op, en wie weet heeft jouw klas het beste idee van Nederland!

1

Ga naar weekvanhetgeld.nl/themapakket en bestel direct het themapakket!

7518 WIG WvhG'23 NOT Adv PrimaOnderwijs 192x285.indd 4

13-12-2023 13:57

ONTDEK & LEER MEE R!!

EER M GA ,G EN M N ES EN TE MES ET A K K , A N TE SP LE ET K K A LESP

0** ,50 NA 11,5 €11 V F€ AF AN VA Kom Kom chillen chillen bij bij de de koala’s koala’s en en je je klein klein voelen voelen bij bij de de reuzenpanda’s. reuzenpanda’s.

Alleen Alleen te te bewonderen bewonderen in in Ouwehands Ouwehands Dierenpark!

Dierenpark!

Hang de de beest beest uit uit in in de de speeljungle speeljungle RavotAapia RavotAapia en en bespied bespied de de bruine bruine beren beren in in Hang Het Het Berenbos.

Berenbos. Ontmoet Ontmoet de de meest meest prachtige prachtige dieren dieren van van heel heel dichtbij dichtbij en en leer leer meer meer over over de de natuur. natuur.

Kijk Kijk op op www.ouwehand.nl/schoolreis www.ouwehand.nl/schoolreis

*Inclusief vroegboekkorting. Reserveer voor 30 april 2024 en ontvang €1,00 korting p.p. De schoolreis kan plaatsvinden tot en met 31 december 2024. Voor het voortgezet *Inclusief vroegboekkorting. Reserveer voor 30 april 2024 en ontvang €1,00 korting p.p. De schoolreis kan plaatsvinden tot en met 31 december 2024. Voor het voortgezet onderwijs geldt een meerprijs. Alle pakketten zijn uit te breiden met lunch mogelijkheden. Het schoolreisaanbod is onder voorbehoud van (prijs)wijzigingen. onderwijs geldt een meerprijs. Alle pakketten zijn uit te breiden met lunch mogelijkheden. Het schoolreisaanbod is onder voorbehoud van (prijs)wijzigingen.

Column #Daniëlle

Surprise Lootjes trekken, het keert jaarlijks terug. Met de opdracht niet alleen een cadeautje te regelen, maar ook een gedicht en surprise. En juist dat laatste zorgt bij een aantal voor lichte stress. Welke materialen zijn handig om te gebruiken? Hoe maak ik de verschillende onderdelen aan elkaar vast? Vindt de ander de surprise wel mooi? Een aantal kinderen belandt diep in de leerkuil om er de eerste paar dagen flink te blijven liggen.

Zo is het met de onderwijsprofessional vaak niet anders. Nieuwe zaken, nieuwe (nog niet bewezen) inzichten, zaken waar we misschien wel of juist niet van houden, alles komt voorbij. Van struisvogelgedrag tot juist alles meteen willen aanpakken, van deadlines proberen te halen tot werken met een strakke planning; niet alleen leerlingen zijn divers. We lezen, we proberen zaken uit, we proberen meningen te toetsen en waar de één alles aanpakt alsof het een cadeautje is deinst de ander terug voor alles dat (weer) anders is.

De (onderwijs)professionals kunnen zich net als de kinderen op verschillende manieren blijven ontwikkelen. Niet alleen als de leerkracht voor de klas, maar ook als persoon. Wat drijft me? Wat past bij me? Of ontwikkelen binnen bestaande rollen binnen de school-

“Ik moet dat hele lootjesgebeuren zeker als een kans zien juf?” Hij, één van de vele jongens, staat voor me.

Klein papiertje in de hand. Net uit de pan gehaald. muren. Even uit je comfortzone of toch liever blijven hangen omdat het goed lijkt te werken?

Om leerlingen en onderwijscollega’s goed te ondersteunen kan professionalisering zinvol zijn. Niet zelden komen er de mooiste uitnodigingen voorbij. Denk daarbij aan scholing, studies, workshops, studiedagen en coaching. Manieren genoeg om te groeien als professional. En met passende tools, inzichten, opfrismomenten en informatie stijgt door de professionalisering vaak het werkplezier.

En dan is het toch echt pakjesochtend. Over werkplezier gesproken; glunderend komt hij als één van de eersten de klas is. Wanneer ik van zijn gezicht naar de surprise ga begin ík ook te glunderen. Hij legt de surprise onder het kleed zodat nog even geheim blijft voor de rest welke surprise door hem gemaakt is.

Alhoewel, door hem? Wanneer hij de klas uitloopt om nog even naar buiten te gaan weet hij me nog net toe te roepen dat internet en z’n broer hem heel goed hebben geholpen. Kans benut. Een echte professional op knutselgebied gaat hij waarschijnlijk niet worden.

Zijn talent ligt overduidelijk ergens anders. @_jufb_

PrimaOnderwijs 25

Digitalisering: professionalisering van Leerkrachten

Kinderen groeien op te midden van voortdurende technologische ontwikkelingen. Schoolteams streven naar een effectieve manier om technologie te integreren, met als doel het leerproces te verbeteren en leerlingen voor te bereiden op de uitdagingen van de 21e eeuw. Deze hulpmiddelen bieden niet alleen toegang tot een schat aan informatie, maar stellen leerkrachten ook in staat om differentiatie in het leerproces toe te passen en leerlingen actief te betrekken bij hun eigen leerproces. Hoe kunnen leerkrachten zich professioneel ontwikkelen?

Tekst: Mandy de Bruijn, leerkracht groep 6 en ICT coach

ICT biedt een breed scala aan mogelijkheden om het leerproces te verrijken en af te stemmen op de individuele behoeften van leerlingen. Interactieve leermiddelen, online samenwerkingstools en adaptieve leerplatforms stellen leerkrachten in staat om op maat gemaakte lesmaterialen te ontwerpen.

Deze tools moedigen leerlingen aan om kritisch na te denken, samen te werken en creatieve oplossingen te vinden. Hierdoor wordt niet alleen de digitale geletterdheid van leerlingen vergroot, maar ontwikkelen ook essentiële vaardigheden zoals probleemoplossing, communicatie en samenwerking.

Scholen lukt het steeds beter om technologie in de lessen op te nemen. Het blijft echter van cruciaal belang om leerkrachten te professionaliseren.

Digitalisering staat namelijk niet stil. Dit gaat verder dan alleen technische training en vereist een verschuiving in het pedagogisch denken, evenals het creëren van een cultuur van voortdurend leren.

Het bezitten van technologische vaardigheden is niet alleen voldoende; leerkrachten moeten ook in staat zijn om deze vaardigheden doordacht en pedagogisch verantwoord te integreren in hun onderwijs26

praktijk. Het professionaliseren van leerkrachten op het gebied van ICT is daarom van essentieel belang.

Waarom professionalisering van belang is: 1. Digitaal geletterd zijn: In een wereld die steeds meer door technologie wordt beïnvloed, is het belangrijk dat leerkrachten beschikken over digitale vaardigheden. Door professionele ontwikkeling op het gebied van ict kunnen leerkrachten deze vaardigheden ontwikkelen en up-to-date houden.

2. Voorbereiden op de toekomst: Onze maatschappij en werkplekken veranderen snel door digitalisering. Leerlingen moeten klaargestoomd worden voor een toekomst waarin technologie een belangrijke rol speelt in zowel werk als persoonlijk leven.

3. Verrijking van het leerproces: ICT biedt een scala aan tools en hulpmiddelen die het leerproces kunnen verrijken. Leerkrachten die weten hoe ze ICT moeten gebruiken kunnen de lessen aanpassen aan verschillende niveaus, meer individuele aandacht geven en de betrokkenheid in de klas vergroten.

4. Efficiëntie en productiviteit: ICT kan het geven van lessen makkelijker maken, administratieve taken vereenvoudigen en leerkrachten als geheel productiever laten zijn.

5. Differentiatie in het onderwijs: ICT biedt mogelijkheden voor differentiatie, waarbij leerkrachten de instructie kunnen afstemmen op de individuele behoeften en

leerniveaus van hun leerlingen. Dit maakt het onderwijs inclusiever en effectiever.

6. Innovatie en creativiteit: Door leerkrachten te professionaliseren, worden ze aangemoedigd om innovatief te zijn en creatieve benaderingen van lesgeven te verkennen.

7. Levenslang leren: Als leerkrachten hun ICT-vaardigheden blijven ontwikkelen, moedigt dit een cultuur aan van levenslang leren.

Hoe blijf jij je als leerkracht ontwikkelen?

Voor een bloeiende professionele ontwikkeling in het digitale tijdperk heb je als leerkracht verschillende mogelijkheden: Opleidingen en Workshops: Schrijf je in voor opleidingen en workshops.

Online cursussen: Verdiep je in online cursussen en trainingen via platforms die zich specifiek richten op educatieve technologie.

Samenwerking en netwerken: Neem actief deel aan professionele netwerken en werk samen met collega’s om kennis en ervaringen te delen.

ICT-coaching: Zoek naar begeleiding van een ICT-coach voor persoonlijke ondersteuning en begeleiding.

Praktische toepassing: Experimenteer actief met digitale tools in de klas en integreer ze in je dagelijkse lespraktijk.

Lezen en onderzoek: Lees relevante literatuur en volg onderzoek op het gebied van educatieve technologie.

Webinars en conferenties: Neem deel aan webinars en conferenties om op de hoogte te blijven van nieuwe trends en innovaties.

Zelfstudie: Verken nieuwe tools en pas ze proactief toe in je onderwijspraktijk door zelfstudie.

Uitgelicht: de ICT-coach Een ICT-coach kan effectief kan zijn in een professionaliseringsproces: 1. Individuele Begeleiding: De coach fungeert als mentor voor leerkrachten tijdens hun digitaliseringsreis. De coach biedt persoonlijke begeleiding, beantwoordt vragen en

helpt bij technische uitdagingen.

2. Professionaliseringsplanning: Samen met schoolleider stelt een ICT-coach een professionaliseringsplan op. Hierbij worden de behoeften van leerkrachten geïdentificeerd, trainingssessies gepland en workshops gecoördineerd.

3. Demonstraties en workshops: De ICT-coach organiseert sessies om nieuwe technologieën te laten zien. Zo leren leerkrachten niet alleen hoe de tools werken, maar ook hoe ze die goed kunnen gebruiken in de klas.

4. Feedback en Evaluatie: Belangrijk is het regelmatig verzamelen van feedback en het evalueren van de professionaliseringssessies, om aanpassingen te maken en de professionalisering te verbeteren.

5. Aanmoedigen van Innovatie: De ICT-coach moedigt innovatie en experimenteren aan. Leerkrachten worden gestimuleerd om nieuwe digitale tools te ontdekken, creatief te zijn in hun lesgeefbenadering en samen te werken en goede werkwijzen te delen.

6. Persoonlijke Aandacht: Doordat een coach de focus vooral kan leggen op individuele behoeften, krijgen leerkrachten persoonlijke aandacht. Dit vergroot het gevoel van zelfvertrouwen en bekwaamheid.

Mijn pad naar lerarenontwikkeling Sinds 2020 ben ik zelf ICT-coach en breng ik de bovengenoemde punten in de praktijk. Als effectieve coach blijf ik ook zelf leren en voorzie mijn collega’s van actuele en relevante informatie.

Door mijn betrokkenheid bij een bovenschools ICT-netwerk, krijg ik ook de mogelijkheid om voortdurend te experimenteren met nieuwe technologieën.

In mijn klas acteer ik als pionier door alles uit te proberen, van baanbrekende educatieve tools tot nieuwe onderwijsbenaderingen. Mijn bevindingen deel ik met de bredere onderwijsgemeenschap door regelmatig artikelen te schrijven. Mijn artikelen bieden een inkijkje in mijn ontdekkingsreis en fungeren als een bron van inspiratie en informatie voor mijn collega’s, zowel binnen als buiten mijn schoolstichting.

PrimaOnderwijs XX

Pestpreventie: maak impact in de klas met deze tips Pesten blijft een actueel probleem, zo blijkt uit cijfers van de landelijke veiligheidsmonitor. Ook bij Stichting School & Veiligheid staat dit thema hoog op de agenda.

In samenwerking met het Nederlands Jeugdinstituut, de wetenschap en praktijk ontwikkelt dit expertisecentrum nu vijf tips -vijf wetenschappelijk onderbouwde concrete handvatten- waar je als leerkracht morgen mee aan de slag kunt. In dit artikel delen we nu al twee van deze tips, ook geschikt om in te zetten tijdens de eerste weken na de kerstvakantie: in de zilveren weken.

Tekst: Wiesette Haverkamp

Marijke van der Zalm is adviseur sociale veiligheid bij School & Veiligheid. Haar expertise ligt op het gebied van pesten. “Uit de vele vragen vanuit scholen blijkt de behoefte aan informatie over pesten en de preventie ervan nog altijd groot.” Pesten in de klas is een complex probleem. Oorzaken kunnen heel divers zijn. “Een leerling die pest kan allerlei redenen hebben. Het kan een manier zijn om status te verwerven. Of misschien is hij/zij zelf gepest en wil de leerling dat hem/haar dat niet opnieuw overkomt.

Misschien reageert het kind zich af door een situatie thuis. “Iemand die pest staat nooit alleen. Pesten is een groepsprobleem. Wat doen de andere leerlingen?

Doen ze mee met pesten of doen ze niet mee, maar lachen ze er wel om? Zijn er kinderen die ingrijpen of niet? Groepsprocessen spelen een grote rol bij het in stand houden of mogelijk stoppen van pestgedrag.”

School & Veiligheid heeft met wetenschappers om tafel gezeten om concrete, onderbouwde en direct toepasbare tips te ontwikkelen. Met vijf wetenschappers die onderzoek naar pesten doen, is besproken wat wel en niet werkt als het gaat om pestpreventie.

Tevens is de praktijk geraadpleegd: zijn de tips ook geschikt voor toepassing in de klas en hoe doe je dat dan? Marijke: “We leggen de laatste hand aan de publicatie van vijf tips waarmee de leraar impact kan maken. Twee van deze tips willen we al graag delen.”

28

Tip 1:

Creëer een warme band met je leerlingen Marijke: “Dit houdt in dat leerlingen zich gezien en gesteund voelen en het idee hebben dat je als leerkracht oprechte interesse hebt. Een warme relatie is cruciaal voor het gevoel van veiligheid van je leerlingen en voor de sfeer in de klas. Dus toon je betrokkenheid bij hun leefwereld binnen en buiten school. Weet wat hen bezighoudt. Dat kan al door iedereen even te begroeten ’s ochtends. Vraag even naar die belangrijke wedstrijd, of check even bij een leerling of het allemaal goed gaat. Eén van de voorbeelden die ik heb gezien is een juf die een brievenbus in de klas had hangen, bedoeld voor leerlingen die het spannend vonden iets te vertellen.

En ze deed dan ook echt iets met die post, waardoor ze aan de vertrouwensband werkte.”

Een open, positieve communicatie is belangrijk.

Marijke: “Onderzoeken laten zien dat een warme band met leerlingen zorgt voor een veiliger gevoel en dat heeft invloed op het gedrag. De kinderen vertonen vaak meer hulpvaardig gedrag en zijn vriendelijker voor elkaar. Als dit de norm is, grijpen kinderen vaker zelf in bij pestgedrag. Dat je als leerkracht het goede voorbeeld laat zien, is heel belangrijk, want leerlingen observeren nauw het gedrag dat je voor de klas laat zien en nemen dat over.”

Een warme band met leerlingen zorgt voor een veiliger gevoel en dat heeft invloed op het gedrag Ivan Laninga, leraar groep 8: “Mijn ervaring in het onderwijs heeft mij geleerd dat het creëren van een warme band voornamelijk berust op authenticiteit. Op scholen wordt soms een algemene afspraak gemaakt om iedereen iedere ochtend een hand of high five te geven. Wanneer dit niet bij je past, draagt dit ook niet bij aan de opbouw van je band met leerlingen. Ook vinden niet alle kinderen dat prettig. Soms is een knipoog genoeg.”

Tip 2:

Stel normen en bewaak deze Centraal staat de vraag welk gedrag wel en niet geaccepteerd wordt in de klas. Het begin van het schooljaar is een belangrijk moment om de norm goed neer te zetten. Wordt pesten getolereerd: dan gaan kinderen zich daarnaar gedragen, zeker als ze daarmee status verwerven. Het is beter om ervoor te zorgen dat vriendelijkheid en hulpvaardigheid bijdragen aan de statusverwerving.

Marijke legt uit: “Je zet dit goed neer door samen met leerlingen afspraken te maken, dat werkt beter dan de norm op te leggen. Als iedereen betrokken is bij het maken van de afspraken, worden ze beter gedragen. Vragen die je kunt gebruiken zijn: ‘Hoe willen we met elkaar omgaan? Wat vinden jullie daarin belangrijk, wat vind ik daarin belangrijk, welke afspraken maken we daarover? Hoe gaan we ervoor zorgen dat iedereen een fijn schooljaar heeft?’. Je kunt ook vragen: ‘Hoe ziet de ideale

klas eruit, waarin het heel fijn is?’. Wanneer de norm is gesteld, vraagt dat om onderhoud. Dat kun je doen door regelmatig vragen te stellen als ‘hoe vinden we dat het gaat, wat vinden we nog lastig, wat moeten we eventueel bijstellen?’. Hier is de voorbeeldrol van de leraar weer belangrijk. Leerlingen nemen jouw gedrag over, dus leef het hen voor. Dat houdt ook in dat je de norm bewaakt: wanneer afspraken overtreden worden, grijp je in en wanneer het goed gaat prijs je dat. Hiermee stimuleer je de leerlingen om zich aan de afspraken te houden.”

De periode van de zilveren weken in januari is een goed evaluatiemoment om terug te kijken op de eerste helft van het schooljaar: wat ging goed en wat minder? Wat vinden we belangrijk voor het komende half jaar en welke afspraken maken we?

Wil je alle tips ontvangen zodra de publicatie klaar is en ben je geïnteresseerd in het gratis webinar op woensdag 10 januari 2024?

Meld je dan aan via schoolenveiligheid.nl.

PrimaOnderwijs 29

‘Professionaliseren als w Floor Goderie is beleidsmedewerker bij Laurentius in Delft, een stichting voor (speciaal) basisonderwijs en kinderopvang met ruim 900 medewerkers. Als onderwijskundige is zij gespecialiseerd in leren binnen organisaties. Floor coördineert de huisacademie Laurentius Leert, waarin zij het bovenschools leren ondersteunt. Door op zoek te gaan naar de gemene deler tussen de scholen en in te spelen op landelijke vraagstukken zorgt zij voor een passend professionaliseringsaanbod.

Tekst: Natasja de Vrind

onderwijs en het werken met kinderen voortdurend verandert. Dat zorgt voor steeds nieuwe vragen.

Floor vertelt: “Gelukkig hoeft niemand binnen Laurentius deze vragen alleen te tackelen. We helpen elkaar hierbij door met en van elkaar te leren. Dat gebeurt op de scholen, maar ook daarbuiten in verbinding met andere scholen. Mijn collega’s van Onderwijs en kwaliteit ondersteunen de ontwikkelingen op de scholen zelf; Laurentius Leert richt zich op het ondersteunen van het bovenschools leren.”

Floor Goderie

Floor werkt sinds 2022 bij Laurentius. Na een baan als onderwijskundige in het Jeroen Boschziekenhuis kwam zij terecht in Delft. Wat haar baan voor Laurentius Leert zo leuk maakt? “Enerzijds kan ik meedenken op beleidsniveau met bijvoorbeeld de gemeentes, waar wij scholen hebben. Anderzijds kan ik een praktische vertaling maken naar het professionaliseringsaanbod voor onze medewerkers.”

Laurentius Leert richt zich op de leer- en ontwikkelvragen van alle professionals binnen de stichting.

Enerzijds, omdat je jezelf als persoon blijft ontwikkelen en anderzijds omdat de wereld, en ook het 30

Breed aanbod Zowel de doelgroep als het leeraanbod is heel divers.

Niet alleen in inhoud, maar ook in vorm. Er is een digitaal platform, waar medewerkers alle (digitale)bijeenkomsten kunnen vinden. Denk aan cursussen, workshops, intervisiemomenten, netwerkbijeenkomsten, et cetera.

Daarnaast is er ook een plaats- en tijdonafhankelijk aanbod. Denk aan artikelen als ‘Hoe start ik een klas op?’ of ‘Nieuws over cito-Leerling in Beeld’.

In nieuwsberichten naar de medewerkers wordt ook aandacht gegeven aan themaweken, zoals de Week van het inclusief onderwijs of de Week tegen werkstress waarin verwezen wordt naar het leeraanbod dat hiermee samenhangt. Daarnaast is er een pagina met allerlei opgenomen leerbronnen zoals

ls waardevolle bijdrage aan jezelf.’ podcasts, e-learnings en webinars. Floor: “We maken en organiseren niet alles zelf. Ik maak juist graag gebruik van wat er al is.”

Leernetwerken Ook binnen Laurentius is genoeg kennis beschikbaar.

Sommige cursussen worden verzorgd door mensen van de eigen scholen. Laurentius Leert vindt het belangrijk dat expertise gedeeld wordt. Zo zijn er de leernetwerken, met als doel laagdrempelig kennis en ervaring uitwisselen. De leernetwerken zijn ingericht op thema, zoals ICT, Taal, Rekenen, Gedrag, Jonge Kind en Hoogbegaafdheid. “Op deze manier kunnen medewerkers elkaar inspireren, scherp houden én voorkomen dat iedere school ‘het wiel opnieuw moet uitvinden’. Wat alle netwerken gemeen hebben, is dat er een samenwerking ontstaat doordat iemand is opgestaan met het idee om soortgelijken binnen de stichting op te zoeken om met en van elkaar te leren”, vertelt Floor trots.

Een netwerk bepaalt zelf hoe ze bijeenkomsten vormgeeft. Elk netwerk heeft een eigen coördinator.

Iemand die lid wil worden kan zich bij de coördinator aanmelden. Deze zorgt voor de organisatie van de bijeenkomsten en vraagt de leden om input. Aan de hand daarvan wordt vervolgens het gesprek gevoerd en de vertaling naar de praktijk gemaakt. Tweemaal per jaar nodigt Floor alle coördinatoren uit om te bespreken hoe het loopt, wat ze nog van elkaar kunnen leren en verbindingen te leggen met elkaar.

Floor legt uit: “Het netwerk Hoogbegaafdheid kwam bijvoorbeeld met het idee om een bovenschoolse Plusklas op te zetten en is dat nu aan het uitwerken.

Op die manier worden leren en werken met elkaar geïntegreerd, dat vind ik super mooi!”

Boekenclub Sinds dit schooljaar heeft Laurentius Leert ook een eigen boekenclub, onder leiding van Natasja de Vrind.

Iedereen die houdt van lezen en graag op de hoogte blijft van ontwikkelingen op het gebied van onderwijs, kan aansluiten. Floor: “De leden van de boekenclub lezen samen vakliteratuur. Ze kiezen gezamenlijk drie boeken uit voor het hele schooljaar en krijgen bij ieder boek een aantal leesvragen mee. De boeken worden aangeschaft door Laurentius en blijven eigendom van de scholen.” Dit jaar start de boekenclub met het boek ‘Regie in de klas’ van John Bennett. De club werkt met wisselend initiatief: steeds organiseert een ander lid de bijeenkomst.

Natasja de Vrind

Toekomstplannen Laurentius is op het ogenblik bezig met het vormgeven aan leeraanbod voor starters. Samen met de bovenschools opleider richt Floor zich op de ondersteuning van stagiaires, zij-instromers en leraren- in-opleiding.

Er zijn aparte intervisiemomenten voor startende leerkrachten. Daarnaast komt er binnenkort een landingspagina voor nieuwe medewerkers waar linkjes naar praktische informatie staat. “Je merkt echt dat ontwikkeling van medewerkers hoog op de agenda staat binnen Laurentius. Niet alleen om samen uitstekend onderwijs aan alle kinderen te kunnen blijven bieden, maar ook omdat het samenwerken en leren, plezier oplevert. En werken en leren met plezier is heel belangrijk!”

PrimaOnderwijs 31

Ontwikkel je verder als professional in het onderwijs.

Of je nu een startende docent bent, al meerderde jaren voor de klas staat, coördinator of MT-lid bent: bij de Radboud Docenten Academie vind je interessante en leerzame nascholingstrajecten voor alle niveaus. Zo houden we docenten duurzaam gemotiveerd en inzetbaar. Bekijk ons aanbod om te zien waar jij je verder in kunt ontwikkelen.



Vakdidactische masterclasses: Verdiep je kennis in moderne vreemde talen, Nederlands, economie, levensbeschouwing of aardrijkskunde.

Specialisaties: Ontwikkel je expertise in o.a. game design, autonomie-ondersteuning, positief leerklimaat, creativiteit, metacognitie en diversiteit.

Digitale geletterdheid in het curriculum: Verken wat digitale geletterdheid omvat en hoe je dit kan vormgeven in het curriculum op school.

Bekijk het complete aanbod www.ru.nl/docentenacademie/nascholing

C O L U M N

Meester Stefan

Communicatie: ‘ik ben oké, jij bent oké’ In het onderwijs bestaat zoiets als ‘deskundigheidsbevordering’, ik heb dat altijd al een mooi woord gevonden. De betekenis is ook mooi: ‘je hebt een aantal uren tot je beschikking waarin je de gelegenheid krijgt je beroepsuitoefening actueel te houden en soms zelfs te verbeteren’.

Wie wil dat nou niet!

Iedereen die in het onderwijs werkt, krijgt te maken met scholing. Individueel maar ook in teamverband. Niet alle scholingen zijn echter even interessant of relevant. Tenminste, het ligt er ook aan, aan wie je het vraagt.

Ik heb weleens collega’s gehad die al zo lang meeliepen in het vak, dat ze bepaalde scholingen voor de tweede of soms derde keer meemaakten. Dat zorgde vaak voor een verminderde betrokkenheid of een gesloten houding richting de persoon die de scholing kwam geven, en dat is jammer natuurlijk.

Zelf weet ik al snel wanneer een cursus of scholing bij mij is aangeslagen. Dat meet ik af aan de mate waarin ik de desbetreffende cursus of scholing probeer uit te leggen aan mensen in mijn

directe (privé) omgeving. Kom ik thuis en kan ik niet wachten om het geleerde uit te leggen aan mijn vrouw, dan weet ik dat het goed zit.

Begin ik er niet over, dan weet ik dat het geleerde niet lang blijft hangen.

Zo had ik laatst een scholing die ik in korte tijd wel aan drie verschillende personen heb proberen uit te leggen, een goed teken dus. De scholing ging over communicatie en de woorden die al vrij vroeg centraal stonden waren: ik ben oké, jij bent oké.

Nu zult u zich misschien afvragen, wat hebben deze woorden met communicatie te maken? Nou, een heleboel. In de communicatie neem je namelijk altijd ‘jezelf’ mee, als persoon. Denk jij positief over jezelf (ik ben oké) en denk jij ook positief over de persoon waarmee je communiceert (jij bent oké), dan blijk je de meest waardevolle en efficiënte communicatie te hebben met elkaar. Hoe eenvoudig dit ook klinkt, in de praktijk gaat het best vaak verkeerd. Het kan zijn dat jij jezelf niet oké vindt en de ander wel, of jij vindt jezelf wel oké, maar de ander weer niet. Het kan

negatieve gevolgen hebben in de communicatie, zoals het ontlopen van elkaar, je minderwaardig voelen, of dat de ander de communicatie als vijandig ervaart.

Aan het einde van de eerste scholingsdag werd ik meteen op de proef gesteld. Ik liep de teamkamer in en kon het zojuist geleerde meteen in de praktijk brengen. Ik was namelijk vergeten mijn pauzedienst te draaien en dat is voor de collega’s die er wel staan best vervelend. Die hebben het dan extra druk. Een van die collega’s sprak mij hier luid en duidelijk op aan, waar iedereen bij was: “Waar was jij in de pauze, Stefan?!” Waar ik voorheen nog wel eens in de ‘ik-ben-niet-oké’ stand kon schieten deed ik dat nu niet. Deze collega had helemaal gelijk in het aanspreken.

Gelukkig spatte het “ik oké, jij oké ervanaf :))

Meester - Stefan @meesterstefan_hrlm

PrimaOnderwijs 33

Leren over de oorlog

Dit jaar staat de Anne Frank Krant in het teken van oorlogsdagboeken.

Hierbij gaat de aandacht niet alleen uit naar het aangrijpende verhaal van Anne Frank, maar ook naar vele ongehoorde stemmen. Hun oorlogsverhaal is vastgelegd door het Nederlands Instituut voor “Gisterenavond Oorlogsdocumentatie.

In 2024 is het tachtig jaar geleden dat Anne via de BBC een oproep hoorde van minister Bolkestein.

Hij vertelde dat dagboeken en andere belangrijke documenten na de oorlog ingezameld zouden worden. Op die manier kon na de oorlog verteld worden wat Nederlanders tijdens de oorlog hadden meegemaakt. Naar aanleiding van die oproep besloot Anne om op basis van haar dagboekteksten een roman te schrijven over haar tijd in het Achterhuis.

Na de oorlog werd het RIOD (nu NIOD) opgericht om alle oorlogsdagboeken te verzamelen; het instituut beheert er inmiddels ruim tweeduizend. In de Anne Frank Krant 2024 daarom speciale aandacht voor oorlogsdagboeken en het belang van vastleggen.

Niet alleen het verhaal van Anne Frank en dat van de moeder van Dieuwertje Blok, maar ook een dagboek in stripvorm, een hedendaags oorlogsdagboek en nog tal van andere dagboeken.

Leren over toen “Ik kijk er ieder jaar weer naar uit om met het pakket aan de slag te gaan”, zegt juf Els Bol van basisschool Heeckeren in Goor. Ze zit al meer dan twintig jaar in het onderwijs en geeft les in de bovenbouw.

De school bestelt de Anne Frank Krant jaarlijks in aanloop naar 4 en 5 mei. Ze laat de leerlingen zelfstandig met de kranten werken. Daarna gaat ze klassikaal aan de slag met het bijbehorende extra materiaal.

34

sprak minister Bolkestein voor de Oranjezender erover dat er na de oorlog een inzameling van dagboeken en brieven van deze oorlog zou worden gehouden. Natuurlijk stormden ze allemaal direct op mijn dagboek af. Stel je eens voor hoe interessant het zou zijn als ik een roman van het Achterhuis uit zou geven.”

----Anne Frank, 29 maart 1944

Bol: “Het is ontzettend leuk om de kinderen met het lespakket te zien werken. Ze zijn muisstil en hebben echt interesse in het leven van Anne. Je kunt een speld horen vallen.” Dat komt volgens de leerkracht doordat de leerlingen zich identificeren met Anne.

“Niet qua oorlogservaring natuurlijk, maar wel qua leeftijd en ook wel qua interesses. Het bijhouden van een dagboek doen kinderen van nu veel minder, maar zij leggen veel vast via social media en delen daardoor ook hun verhalen”, zegt Bol.

80 jaar D-Day In 2024 is het 80 jaar geleden dat geallieerde troepen op de kust van Frankrijk landden om de bezette gebieden van West-Europa te bevrijden en naziDuitsland te verslaan. De snelle opmars leidde in Nederland tot hoge verwachtingen en zelfs tot

Dolle Dinsdag. Maar het zou nog bijna een jaar duren voordat heel Nederland bevrijd was.

Daarom zit er bij deze editie van de Anne Frank Krant 2024 een extra die daarop ingaat: Van D-Day tot bevrijding. Leerlingen verdiepen zich hiermee in het laatste oorlogsjaar en maken samen een tijdlijn op basis van knipvellen vol historisch beeld, dagboek-citaten en belangrijke gebeurtenissen.

De extra bestaat uit zes informatiepakketten met bronnen uit periodes van telkens twee maanden.

Leerlingen gaan zelf op onderzoek uit en maken samen een tijdlijn van juni 1944 tot juni 1945.

De Anne Frank Krant is niet alleen een mooi middel voor kennisoverdracht, maar ook een spiegel die leerlingen uitnodigt om na te denken over de gevaren van antisemitisme, vooroordelen en ongelijke behandeling. Zo krijgen leerlingen meer inzicht in de waarde van tolerantie, begrip en vrede – vandaag de dag. De krant vormt een eerbetoon aan de veerkracht van de menselijke geest te midden van de grimmige realiteit van toen. Bol: “De leerlingen luisteren ademloos. Anne Frank leefde in een andere tijd, maar leerlingen herkennen zichzelf door de leeftijd toch in haar verhaal. Dat zie je echt gebeuren bij de kinderen. Prachtig!”

Leren van toen De Anne Frank Stichting, die de krant al 45 jaar maakt, vindt het belangrijk dat het verhaal van Anne verteld wordt, ieder jaar opnieuw. Dat is ook de missie van de stichting: de schuilplaats van Anne openstellen voor publiek en Annes verhaal wereldwijd onder de aandacht brengen. Op die manier hoopt de stichting anderen te inspireren om hun idealen waar te maken.’

Kijk voor meer informatie op annefrankkrant.nl

Lespakket Anne Frank Krant in het kort De Anne Frank Krant is een jaarlijks terugkerend lespakket over de Tweede Wereldoorlog en de Jodenvervolging voor groep 7 en 8 van het basisonderwijs. Dit jaar staat de krant in het teken van oorlogsdagboeken.

Naast de krant een bijzondere extra; Van D-Day tot bevrijding. Met deze extra verdiepen leerlingen zich in het laatste oorlogsjaar en maken samen een tijdlijn op basis van knipvellen vol historische foto’s, dagboekcitaten en gebeurtenissen. Bij de krant is tevens digitaal verdiepingsmateriaal aan via LessonUp beschikbaar.

PrimaOnderwijs 35

‘Het beroep van leraar vraagt vakmanschap’ Evidence-informed werken vraagt een onderzoekende, nieuwsgierige houding van leraren, schoolleiders en onderwijsprofessionals. Maar wat houdt deze Engelse term in en hoe pak je dit aan? Hedwig van Schie, onderwijscoördinator bij OCW en Anne Luc van der Vegt, onderwijskundige van het NRO leggen het belang en de voordelen uit.

Tekst: Bert van Plateringen

“Het beroep van leraar vraagt vakmanschap. Kennis blijven opdoen hoort daarbij. Op deze manier blijf je groeien in je vak en kun je leerlingen het best mogelijke onderwijs bieden.” Anne Luc van der Vegt is onderwijskundige bij het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO).

Het NRO financiert en coördineert wetenschappelijk onderzoek naar vernieuwing en verbetering in het onderwijs. Samen met zo’n twintig collega’s is hij dagelijks bezig om de wetenschappelijke kennis die voortkomt uit onderzoeken over te brengen naar leraren en onderwijsinstellingen. “Ik zie mezelf als de brug tussen wetenschappelijk onderzoek en het onderwijs.”

Bij evidence-informed werken is wetenschappelijke kennis een belangrijke pijler. De term betekent namelijk dat je als onderwijsprofessional gebruikmaakt van kennis uit zowel wetenschappelijk onderzoek als

36

praktijkkennis en de schoolcontext om het onderwijs op jouw school te verbeteren.

Sparringpartner Allemaal leuk en aardig al die theoretische uitleg, maar hoe start je nou met evidence-informed werken?

Hierin speelt Hedwig van Schie in haar functie binnen het ministerie van OCW een belangrijke rol.

Anne Luc van der Vegt

“Als onderwijscoördinator ondersteun ik scholen aan wie de subsidie Verbetering basisvaardigheden is toegewezen. Ik help hen op weg in het doorontwikkelen en verbeteren van hun onderwijs op het gebied van de basisvaardigheden: taal, rekenen-wiskunde, burgerschap en digitale geletterdheid. Als sparringpartner denk ik mee over de stappen die de school kan zetten om tot een goed verbeterplan te komen.

Wanneer een school bijvoorbeeld het rekenonderwijs wil aanpakken en een aanknopingspunt zoekt om de resultaten te verbeteren, dan bevraag ik hen in het proces. Het is niet zo dat ik advies uitbreng voor een specifieke aanpak. Het gaat erom dat ik de juiste vragen stel en ervoor zorg dat het schoolteam een goede probleemanalyse maakt. Ook kan ik waardevolle informatie aanreiken vanuit bijvoorbeeld de bronnen die het NRO beschikbaar stelt. Door wetenschappelijke kennis toe te voegen, krijgt een school scherper in beeld wat nodig is om ontwikkeling en verbetering te realiseren.”

Samen met de school brengt Hedwig in kaart waar die verbetering mogelijk is. “Belangrijk is dat je als school onderzoeksmatig en cyclisch te werk gaat volgens de leidraden van het NRO. Hiermee bedoel ik dat je start met een goede verkenning van prioriteiten ter verbetering van het onderwijs binnen jouw school, om vervolgens een goed verbeterplan op te stellen.”

Kansrijk “Over wat de kansrijke aanpakken zijn om de basisvaardigheden te versterken, is steeds meer bekend”, verklaart Hedwig.

Zo kiezen scholen er op basis van wetenschappelijke kennis steeds vaker voor om basisvaardigheden te integreren in andere vakken. Bijvoorbeeld door het leesonderwijs op de basisschool te koppelen aan thema’s in wereldoriënterende vakken of door rekenvaardigheden in verschillende vakken op het voortgezet onderwijs aan bod te laten komen. De stappen die daarin gezet worden, verschillen per school maar er is zeker sprake van een brede trend.

Hedwig van Schie

“Wetenschappelijke kennis klinkt misschien zwaar.

Maar naast literatuuronderzoek, kun je ook luisteren naar podcasts en webinars volgen. Iedere school kan en mag op zijn of haar manier geïnspireerd worden.

Ik adviseer scholen altijd om kleine succeservaringen op te doen, door bijvoorbeeld met een klein artikel te beginnen en dit binnen het team te bediscussiëren en te vertalen naar de eigen klas of school. Kleine stapjes maken een groot verschil.”

Sleutelrol Evidence-informed werken ontstaat niet vanzelf.

Volgens Hedwig is de schoolleider hierin een sleutelfiguur. “Een schoolleider biedt leraren de mogelijkheid om gezamenlijk aan vraagstukken te werken en het team uitdagen om daarbij nieuwe kennis te vergaren.

Ook is het de verantwoordelijkheid van de schoolleider om het proces goed te borgen, zodat de verbeteringen worden verankerd in de manier van werken.”

Anne Luc bevestigt de rol van de schoolleider.

“Creëer en stimuleer als schoolleider een onderzoekscultuur in je team. Maak leraren enthousiast en nieuwsgierig naar nieuwe informatie. Dat zorgt voor groei in onderwijs.”

Evidence-informed werken in de praktijk

• Op basisschool de Hazesprong in Nijmegen werkt directeur Miranda van Os samen

met haar collega’s sinds een jaar evidence-informed aan het verbeteren van reken- en burgerschapsonderwijs. Gouden tip van Miranda: “Als je iets wilt veranderen, moet je lef hebben.” Scan de QR-code en bekijk de video.

• Op de site onderwijskennis.nl vind je in de leidraad Werken aan onderwijsverbetering

zes aanbevelingen van het NRO waarmee je duurzame verbeteringen kunt doorvoeren in het onderwijs. Scan de QR-code om naar de Leidraad te gaan.

PrimaOnderwijs 37

Rekenmaterialen voor groep 1 t/m 8: op Educatheek kun je rekenen!

Zoek je posters en rekenblokjes voor de onderbouw of getalkaarten en breukensets voor de bovenbouw? Op Educatheek vind je de juiste rekenmaterialen voor alle groepen.

Groep

1

n leren

Tellen en getalle

Groep , imtelijk inzicht Oefenen met ru n pe rip eg cijfers en rekenb

2

Groep

3

met Leren klokkijken en demoklok leerlingklokjes

Groep

4

ken Optellen, aftrek n met ne fe oe en de tafels ters os np ke re educatieve

Groep

5

et biljetten, Geldrekenen m magetallen munten en kom

Groep

breuken Aan de slag met vormen e ch ris en geomet

6

Groep

7

Groep

8

ken , delen met breu Hoofdrekenen . as kl ug br de op en voorbereiden

sel, het metriek stel Leer alles over 000 0.

00 1. t to tallen procenten en ge

Scan & Bestel

Bestel rekenmaterialen en rekenmethodes voor alle groepen op

/rekenen

Professionalisering: Voor beroepsgerichte docenten in het vmbo heel normaal Bij de invoering van de profielen in het vmbo veranderde er veel voor docenten beroepsgerichte programma’s, niet alleen qua organisatie van het beroepsgerichte programma (er ontstonden profiel- en keuzevakken), maar ook in de inhoud en afsluiting van die vakken. Om docenten niet alleen het wiel uit te laten vinden, is in 2016 de bijscholing vmbo gestart. Bijscholing die zich richt op vakinhoud, organisatie en afsluiting van het programma. Sinds de start van bijscholing vmbo zijn er bijna 30.000 trainingen gegeven!

Aanvankelijk hadden de trainingen alleen betrekking op beroepsgerichte vakken, vaak keuzevakken, omdat daarin nieuwe onderwerpen aan de orde kwamen.

Docenten werden bijvoorbeeld getraind in ‘tweewielertechniek’ of ‘de wereldkeuken’, ‘voorkomen van ongevallen en EHBO’ of ‘actief in de natuur’. Al snel kwamen daar meer innovatieve trainingen bij, zoals ‘sketchup’ (werken met 3D-tekeningen), ‘vliegen met drones’ en ‘3D-printen’. Niet alleen leerden docenten deze apparaten bedienen, maar ze ontdekten ook hoe ze hier lessen mee kunnen maken en leerlingen mee aan de slag kunnen zetten. Veel trainingen werden samen met bedrijven ontwikkeld, speciaal voor onderwijsprofessionals in het vmbo. De trainingen staan niet alleen open voor docenten, maar ook voor onderwijsassistenten en instructeurs.

In company Toen er veel kritiek kwam op de schoolexamens in het vmbo, werden trainingen rond de afsluiting van programmaonderdelen ontwikkeld. Hoe maak je een goed PTA? Hoe beoordeel je een praktijkopdracht?

Van welk toetsbeleid gaan we als school uit? Onderwerpen waaromheen trainingen werden ontwikkeld.

Deze trainingen worden vaak ‘in company’ gegeven, zodat een heel schoolteam deel kan nemen.

Praktijkgerichte programma’s Vanaf september 2024 mogen scholen met een gemengde en theoretische leerweg praktijkgerichte programma’s aanbieden. Dit vraagt een visie van de school en training van docenten. Ook daar speelt bijscholing vmbo op in, met een aanbod speciaal voor deze docenten. Immers, het begeleiden van een praktijkgericht programma of het ontwikkelen van

een praktijkgerichte opdracht in samenwerking met een externe opdrachtgever vraagt iets anders van docenten dan een les biologie of maatschappijleer.

Elke keer speelt bijscholing vmbo in op nieuwe ontwikkelingen in het vmbo. Samen met partners, vaak uit het bedrijfsleven, wordt een programma op maat ontwikkeld waarmee docenten na het volgen van de training in hun klas aan het werk kunnen.

Ongeveer 10 docenten per dag schrijven zich voor een training in, en voorlopig gaat bijscholing vmbo nog wel even door.

DRS Jacqueline Kerkhoffs Directeur Stichting Platforms VMBO Kijk voor meer informatie op www.platformsvmbo.nl

PrimaOnderwijs 39

Nieuw online lesprogramma De Beschermers Avontuurlijke militaire missies, waakzame beveiligers, doortastende douaniers en het speurwerk van slimme agenten. Het klinkt allemaal heel spannend. Maar dit werk is veel meer dan wat je in films en series ziet. Het zijn beroepen waarvoor je naast een dosis lef óók mensenkennis en inlevingsvermogen nodig hebt. En met die skills zijn er nog veel meer functies bij Defensie, de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), Douane en Politie mogelijk.

Voor het lesprogramma De Beschermers hebben Defensie, DJI, Douane en Politie de krachten gebundeld om scholieren te informeren over de veelzijdigheid van het werk binnen deze organisaties.

Een logische stap, want ze werken allemaal aan hetzelfde doel: Nederland beschermen.

In dit lesprogramma nemen scholieren een kijkje achter de schermen bij het team achter onze veiligheid. Ze zien wanneer de organisaties in actie komen en ontdekken hoe collega’s met verschillende specialismen elkaar hierbij ondersteunen.

Voor dit werk heb je naast moed óók empathie, mensenkennis en inlevingsvermogen nodig. En met die competenties zijn er naast de bekende banen als militair, inrichtingswerker, douanier of agent, óók functies mogelijk waar de scholieren misschien nog nooit over na hebben gedacht. Denk maar eens aan de zorg, ICT of techniek.

Via video’s, interviews, quizvragen en stellingen verdiepen de scholieren zich in de verhalen van beschermers. Hierin is de beroepstrots over het werk dat ze doen duidelijk te voelen.

Ga direct met de klas aan de slag!

Het lesprogramma is ontwikkeld voor vmbo- en havoleerlingen uit de bovenbouw en sluit aan bij de kerndoelen van het voortgezet onderwijs. Laat jouw leerlingen ook het werkveld binnen deze vier organisaties verkennen. Bestel direct het gratis

voorlichtingspakket met 30 folders voor leerlingen met daarin meer informatie over de mogelijkheden bij de vier organisaties. In het pakket vind je eveneens een poster om in de klas op te hangen en een factsheet voor de decaan en/of mentor.

Wat doen de organisatie

s?

De vier organisaties hebben veel gemeen. Ze werken samen aan vrede, veiligheid rechtvaardige samenlevin en een g. Toch heeft elke organisatie zijn eigen verantwoordelijkheden functies en specifieke taken. ,

Defensi e

Nieuw online lesprogramma Avontuurlijke militaire missies, waakzame beveiligers, doortastende douaniers en het speurwerk van slimme agenten. Klinkt als een spannende film. Toch zijn het beroepen waarvoor je naast moed óók mensenkennis en inlevingsvermogen nodig hebt. En met die skills zijn er nog veel meer functies bij Defensie, de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), Douane en Politie.

Bescherm jij straks Nederland?

In het nieuwe online lesprogramma De Beschermers maken leerlingen kennis met vier organisaties die verantwoordelijk zijn voor onze veiligheid: Defensie, de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), Douane en Politie.

Hoe beschermen ze ons land? En welke functies kun je er doen? Leerlingen zien wanneer de organisaties in actie komen en hoe collega’s met verschillende specialismen hen ondersteunen.

binnen veiligheid en ontdek de mogelijkheden Kijk mee met het team achter onze en, Douane en Politie.

Defensie, de Dienst Justitiële Inrichting

Ze ontdekken dat een baan bij een van deze organisaties veel meer is dan wat je in films en series ziet. Ook beroepen in de zorg, techniek of ICT worden belicht. Denk aan functies als militair verpleegkundige bij Defensie, arrestantenverzorger bij de politie, data-analist bij Douane of arbeidsbegeleider op de metaalafdeling bij DJI. Zo leren leerlingen dat ze vanuit verschillende rollen een bijdrage kunnen leveren aan de veiligheid van ons land.

Douane

Defensie

Dienst Justitiële Inrichtingen

DEF0074 Veiligheidsdomein Factsheet A4_v8.indd 1

Douane

Politie De politie helpt en beschermt iedereen in Nederland bij onrecht, agressie en criminaliteit. Dat doen ze met maar liefst 63.000 politiemedewerkers.

Ze controleren of mensen zich aan de regels houden. Op straat, bijvoorbeeld in het verkeer en bij demonstraties, maar ook online.

Ook doen ze onderzoek bij een misdrijf, brand of ongeval.

Je kent de Douane vast van de bagagecontrole op het vliegveld. Maar achter de schermen doen ze nog veel meer dan dat. Zo schatt en data-analisten de risico’s van bepaalde goederen in en worden onveilige en ongewenste producten bij de grens tegengehoud en.

Denk aan drugs, (nep) wapens, namaakmerkproducten of beschermde diersoorten. Zo blijft ons land veilig en houden we onze economie sterk.

De Douane doet ook controles op de illegale uitvoer van afval naar bijvoorbeeld Afrika en Azië. @DouaneNL @douane @douane_nl werken.douane.nl

Meld je aan voor het online lesprogramma via www.onderwijsinformatie.nl/debeschermers of scan de QR-code.

Scan de QR-code en vraag je decaan of mentor naar het online lesprogramma.

DJI Bij DJI werken in totaal zo’n 16.000 mensen.

Zij werken aan veiligheid door mensen vooruit te helpen. Zo kunnen gedetineerden een opleiding volgen of een vak leren in de werkplaats, zodat ze straks, als ze de gevangenis verlaten, weer kunnen meedraaien in de maatschappij. @dji_detentie @DJIdetentie werkenbijdji.nl

Defensie strijdt met ruim 43.000 militairen en 17.000 burgermedewerkers voor een veilige wereld waarin iedereen in vrijheid kan leven. In Nederland én daarbuiten. Op plekken waar een (natuur)ramp is geweest of waar het oorlog is. In die gebieden zet Defensie een soort minimaatsch appij op. Ze bouwen bijvoorbeeld een compleet ziekenhuis of regelen communicatieverbindinge n op afgelegen plekken. @werkenbijdefensie werkenbijdefensie.nl

@kombijdepolitie kombijdepolitie.nl

Politie 20-11-2023 11:52

Factsheet

Defensie DEF0074 Veiligheidsdomein

Dienst Justitiële Inrichtin

Factsheet A4_v8.indd

gen

Douane

Politie

2 20-11-2023 11:52

jij jij mrm er B ch Bes che es Bescherm jij che Bes ch ?rm Bes erjij nd laks m jij d? er st lan ra ed str der N aks Ne straks Nederland? den aks ks N der str mogelijkhe ed deNe d? stra erla denlan en ontdeken Kijk eid . de mogelijkhe mee ontdek veiligh met Kijk nd? en Politie meeteam onze veiligheid rmet het neonze met onze het team team achter Kijkachte mee het achter onze veiligheid enrontdek de mogelijkheden , Doua achter team achte het met tingen veiligheid meeteam onze en Politie.

Kijk het en ontdek binne Douane veiligh ële Inrich n Defen mogelijkheden Inrichtinge binnen eid endeontde Kijk mee met t Justiti Defensie, Justitiële sie, n,

Zo besc hermt de Doorlaten of DOUANE tegenhoude n? Vanuit de De Douane bepaa hele wereld komen goede lt of die goede ren ons land ren de grens en met een scherp binnen. over mogen.

Zo mens besc oog t herm Met slimme en speur dehonde technologie DOU n.

ANE , Doorlaten of tegenhoud

Diens de Dienst de Dienst de Defensie, Justitiële Inrichtingen, Douane en Politie. k de moge Dienstde debinnen Dienst Justiti Justitiële sie, Defensie, binnen Inrichtinge n, Douane ële Inrich binnen Defen Politie. lijkheden tingen,en Doua ne en Politie .

en? Vanuit de hele wereld komen goederen ons land De Douane bepaalt of die binnen. goederen de grens over mogen.

Vraag je

naar het

of mento

lesprog ramma DE BES CHERM ERS Vraag je decaa n of mentor naar het lespro gramma DE BESCHERME MeerRS weten?

Scan de QR-c ode Vraag je decaan of mentor

naar het lesprogramma DEF0074 Veilighei

dsdomein Luikfolde DE BESCHERMERS r A5 .indd 1-4 Meer8pag_v7 weten? r Scanmento de QR-code n of Vraag je decaa gramma naar het lespro RS DEF0074 Veiligheidsdome ERME A2 v6.indd 1 in LuikfolderPoster A5 8pag_v7.indd DE BESCH DEF0074 Veiligheidsdomein Meer weten? 1-4 r nto me of Scan de QR-code decaan Vraag je ramma lesprog naar het ERS CHERM Veiligheidsdomein Luikfolder A5 8pag_v7.indd BES DEDEF0074 Meer weten? 1-4 Scan de QR-code

Defensie

r

Meer weten? ode Scan de QR-c

in Luikfolder A5 8pag_v7.indd

Douane

Dienst Justitiële Inrichtingen

Poster

@DouaneNL

@douane_nl _nl

@Douane

@douane

werken.douane.nl

.nl werken.douane

30x folder

Politie

@kom

01-11-2023 17:07

.nl

kombijdepolitie

01-11-2023 17:07

01-11-2023 17:07 01-11-2023 17:07

1-4

.indd 1-4

r A5 8pag_v7

dsdomein Luikfolde

DEF0074 Veilighei

hermt

Boetes uitdel de POLIT en en boeve Doorlaten of tegenhouden? Vanuit de hele wereld komen goederen ons land binnen. n vangen? Klopt IE Zo om besc zorgen voor herm , dat doet de t de POL vrijheid en veiligh politie ook.

De Douane bepaalt of die goederen de grens over mogen. Met slimme technologie, ITIE Al draait het eid op straat Boeteskunt fietsen uitdelen en boeven DOUANE bijvoorbeeld vooral . Zodat ‘s Jouw rol vangen?

Klopt, dat mensen met herm een scherp oogten de speurhonden. .de En evene de politiejij Zo om beschermt POLITIE s veilig ook.avond Al draait binnen. mentdoetals Zo besc zorgen voor vrijheid en het naar vooral huis veiligheid op straat. en komen goederen ons land Achter de scherm gsdag Zodat Konin jij ‘s avonds en? Vanuit de hele wereld en is er verlop ITIE e, kunt fietsen veilig Boetes uitdelen en boeven vangen?

Klopt, dat doet de politie ook.

Al draaitgoed het vooral naar huis technologi en.

POL bijvoorbee Doorlaten of tegenhoud slimme de t Met veel werk te mogen. herm ld. En evenement en NE als jij Koningsda besc doen. VooraZo om goederen de grens over het vooral gveilig UA IE goed verlopen.

Al draait zorgen voor vrijheid en veiligheid op straat.

Zodat ‘s avonds naar huis ook. l Jouw LIT De Douane bepaalt of die t de DO de politie n. rol doet dat op PO binne l Klopt, het Jouw land en. voora gebie vangen? rol het naar rm t de d van en boeven ren ons oog en speurhond huis uitdelen scherp he Al draaitveilig rm kunt fihe etsen bijvoorbeeld.

En evenementen alsook. goed verlopen. met een Achter ‘s avonds jijKoningsdag komen goede , de analy Zodat schermen is er ICT. Boetes besc straat. sc de politie opdoet Help hele wereld technologie Het veiligheid be Zo mensen e en je huis seren de dat t vaak , vrijheid naar slimm voor van Zo ander Vanui Klopt zorgen Met n? n? enenenalslos goed verlopen. veel werk avondsgveilig n vange ‘s graag teelhed Koningsda doen. Vooral grote om en en boeve je tegenhoude jij over mogen. hoeve probl Jouw En evenement rolld.emen en inform Doorlaten of straat. Zodat ren de grens s uitdel Jouw rol Boete kunt fietsen bijvoorbee verlopen. atie, op hetdata, veiligheid opop? Dan is werke lt of die goede gebied id enje n bijgoed van ICT. n. politie vrijheHelp de wordt Koningsdag als vaak missc De Douane bepaa anderen enen AchterHet de schermen is ersteeds om zorgen voor en speurhonde menthien losvoor je graag iets evene analyseren . En jou. Van een scherp oog belan van grote arrestanten problemen Jouwrbeeld rol bijvoo r. Intere op? Dan mensen met bevei veel werk te doen.grijke Vooral is werken sse kunt fietsen liger totbij de hoeveelhed en is ICT? Dan informatie, in Jouw rol Help jepolitie vaakonder anderen enr.iets los je graag forensisch zoeke misschien op hetdata, gebied van ICT. de Douane Of voor toch jou.

Van liever is erhien wordt steeds missc de schermen techn Achter Het Jouw rol arrestanten problemen op? Dan isofwerken bij de in een iekwel iets voor beveiliger ICT-fu analyseren van grote tot forensisch nctie? jou. graag belangrijke los je en iets Vooral r. Interesse in te doen. vaak anderen kante veel werk Help jepolitie onderzoeke misschien jou.

Van Je kunt alle nr.op.

Ofvoor toch hoeveelheden informatie, liever @DouaneNL in een bij de ICT? Jouw rol ICT.is de Douane Dan isjewerken op? gebied Jouw rol erDan op het problemen techniekarrestantenbeveiliger tot forensisch isvan ICT-functie los ofgraag data,enwordt steeds en eniets de scherm r@do Van ? Je kunt alle uane misschien jou.

Achte vaak ander vanl grote wel iets voor jou.Help jepolitie _nl misschien analyseren de Het te kanten onderzoeker.

Ofvoor liever in een bij@kom Voora ntoch op. werk doen. belangrijker.

Interesse inen.douane is werke

bijdepoliti op? Dan veel werk tot forensisch .nl emen en beveiliger probl hoeveelhed arrestanten techniekof ICT-functie?

ICT.informatie, jou. Van Je kunt alle e d vanDan voor is de Douane komb gebieICT? ijdep een hien iets in op hetdata, olitie 15:19 missckanten 24-10-2023 Of toch liever steeds r. op. .nl wordt politieonderzoeke sisch @DouaneNL van grote foren tot

@kombijd misschien wel iets voor jou.

liger epolitie @douane alle analyseren Het kunt bevei Je _nl ? in anten r. Interesse of ICT-functie atie,werken.douane.nl arresttechniekbelangrijke een toch liever inolitie.nl elheden informDouane Of kombijdep hoeveICT? zoeker. op.

Politie is de Dan onderkanten @kombijdepolitie Je kunt alle steeds Douane

nctie?

Defe ICT-fu data, wordt Politie htingen gen wel ietsinvoor jou.

Douane techniek- of misschien Inricst Defensiestnsie Dien tiële Interesse Inrichtin Dienst Justi Justi Justitiële Justitiële werken.douane.nl Defensie Dienst Justitiële Inrichtingen Politie tiële @DouaneNL @douane_nl Inrichtin DienDienst belangrijker.

Inrichting n op.kombijdepolitie.nl gen enDouane kante Douane nsie DefeDefensie Douane @kombijdepolitie Politie Douane ICT? Dan is de 17:07 Politie 01-11-2023 iets voor jou. kombijdepolitie.nl bijdepolitie misschien wel

NL

DEF0074 Veiligheidsdome

Zo besc

Met slimme technologie, met een scherp oog en de Zo mensen beschermt DOUANE speurhond en.

decaan

Meld je aan voor het online lesprogramma via www.onderwijsinformatie.nl/debeschermers of scan de QR-code.

Defensie

Dienst Justitiële Inrichtingen

Douane

Politie

Maak een ruimtereis met je leerlingen THEMA | De Ruimte en het Zonnestelsel Veel besteld!

Opblaasbaar zonnestelsel Geef een demonstratie met dit prachtige opblaasbare zonnestelsel! Laat je leerlingen zien welke planeten er zijn, hoe groot ze in verhouding zijn en wat hun positie is ten opzichte van elkaar en de zon.

Educatieve posters Magnetisch Zonnestelsel

Voor klassikaal gebruik

Gemotoriseerd zonnestelsel

Informatief en boeiend!

Op reis met zon, aarde en planeten

Onze Aarde: Globe met verlichting Niet alleen een eyecather in je lokaal maar natuurlijk ook geschikt om tijdens de themalessen te gebruiken. Deze National Geographic Wereldbol is prachtig gedetailleerd en voorzien van Nederlandstalige tekst. De wereldbol heeft een diameter van 30 cm, wordt van binnenuit verlicht met een halogeenlamp en is voorzien van een stevige, verzwaarde voet.

Alles voor het thema De Ruimte en het Zonnestelsel bestel je op Educatheek.nl

/zonnestelsel

Scan & Bestel

Column De onderwijswereld van Esther van de Knaap onderwijswereld-po.nl

Professionaliseren is ook plannen Ik heb in mijn loopbaan als leerkracht op meerdere scholen mogen werken.

In retroperspectief realiseer ik me dat daar het inplannen van studiedagen niet altijd even handig is verlopen. Wanneer de jaarplanning klaar was, was de inhoud van de studiedagen dat negen van de tien keer nog niet.

Toen vond ik daar weinig van terwijl als je er goed over nadenkt dit best wel bijzonder is! Want wanneer je als school je meerjarenplan op orde hebt, dan weet je ook welke scholing nodig is. En als je weet welke scholing nodig is, dan plan je die in.

Nu ik als trainer Close Reading het land onveilig maak, beleef ik ook van de andere kant hoe onhandig het is wanneer scholen lang wachten met het inplannen van (de inhoud van) hun studiedagen. Met regelmaat moeten collega’s en ik ‘nee’ verkopen, simpel om het feit dat scholen de laatste week voor de zomervakantie nog een studiedag in willen plannen voor de laatste week van de zomervakantie. Of omdat er deze week

een aanvraag binnenkomt voor een studiedag over twee weken. Hoe dan?!

Mijn tip: plan aan de hand van je meerjarenplan en ontwikkelvragen vanaf de werkvloer je studiedagen in.

Start hiermee in januari, zodat je ruim op tijd bent voordat het nieuwe schooljaar begint. Een vroegere start is wellicht nog handiger, zodat je meteen met je financiële begroting voor het komende kalenderjaar je professionaliseringen mee kunt nemen. Zorg dat deze planning in eerste instantie alleen een papieren planning is, communiceer deze nog niet extern, zodat je nog ruimte hebt om data aan te passen.

Stop niet op het moment dat je planning qua data op papier staat, maar pak meteen door: welke trainers wil je inzetten op je studiedagen? Maak kennis met deze trainer, en kijk of deze persoon de juiste voor jouw school is. Wanneer je de juiste persoon gevonden hebt, leg dan je data voor. Kan de betreffende persoon niet op de door jou gewenste data, dan heb je nog ruimte om te schuiven met die data. Op deze manier heb je en de juiste invulling voor je studiedagen en de juiste personen die deze voor je kunnen verzorgen.

Aanvullend noem ik graag een mooi praktijkvoorbeeld van Basisschool Oostelijke Eilanden in Amsterdam.

Zoals veel scholen werken zij thematisch en met Close Reading. Zowel de lessen als de thema’s moeten voorbereid worden, daarom plannen zij rond iedere vakantie een studiedag in waarin het komende thema dat van vakantie tot vakantie loopt voorbereid kan worden, en er kwalitatief goede lessen gemaakt kunnen worden. Deze dagen staan volledig in het teken van professionaliseren en voorbereiden, en worden mooi op tijd ingepland.

Ik zou zeggen: een goed voorbeeld doet volgen!

Esther van der Knaap

PrimaOnderwijs 43

INGREDIËNTEN VOOR PROFESSIONALISERING Wat echt telt s.omjs.nl/pow

Onderzoekend vermogen in een notendop s.omjs.nl/poo Mijn leergemeenschap s.omjs.nl/pom

5 minuten werkplezier s.omjs.nl/poz

5 minuten veranderen s.omjs.nl/pov

Professionaliseren bij Onderwijs Maak Je Samen. Bekijk opleidingen, leergangen en trainingen:

omjs.nl/poa s.omjs.nl/poa

Maak spelenderwijs kennis met transport en logistiek Load & Road Experience in de klas Wil jij je leerlingen laten kennismaken met de sector transport en logistiek?

Met de Load & Road Experience is het Game On! Sectorinstituut Transport en Logistiek (STL) bezocht al vele vmboscholen met deze interactieve vorm van beroepsoriëntatie. Een programma vol doe-opdrachten en spelsituaties.

De transport en logistiek houdt alles in beweging.

De sector groeit en werkgevers zitten te springen om jong talent. Innovaties en digitalisering houden het werk boeiend. In de toekomst gaan er bijvoorbeeld meer elektrische vrachtwagens rijden. En steeds vaker ondersteunen robots het werk in distributiecentra.

Dat maakt de transport en logistiek een sector waar medewerkers hun vakmanschap blijven ontwikkelen.

Ontdekken door te doen De Load & Road Experience introduceert vmboleerlingen in de wereld van de vrachtwagens en warehouses. In 7 fysieke spellen wordt die wereld realistisch nagebootst, in de klas of in een ruimte op school. De leerlingen ervaren ze wat het is om te rijden, docken, vastkoppelen, inpakken, beladen, bevestigen

en te plannen. Op deze manier maken ze spelenderwijs kennis met alle beroepen in sector. De Load & Road Experience is daarmee prima inzetbaar voor de Loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB).

Uitdagende spelsituaties In elk spel lossen leerlingen uitdagingen op die vrachtwagenchauffeurs en logistiek medewerkers in hun werk tegenkomen. Wie kan goed achteruit docken?

Lukt het om de vrachtwagen zó te laden dat deze perfect in balans blijft? Is die lading ook stevig vastgezet? Wie slaagt erin de trailer haarzuiver op de koppelplaat te krijgen? En wie bedenkt een slimme route om de bestellingen af te leveren? Spelelementen die precies de inzichten opleveren die leerlingen helpen bij hun studiekeuze.

Interesse?

STL biedt Load & Road Experience kosteloos aan.

Kijk voor meer informatie en de aanmeldmogelijkheid op: www.stl.nl/meer-stl/vmbo/load-en-road-experience/ PrimaOnderwijs 45

Gesprekken waar je van wakker ligt Als leraar ga je voor kwaliteit in je vak en het optimaal gedijen van je klas.

De onderwijsdesk helpt je met advies en cursussen.

Esmaralda Kranendonk

Wil jij je professionaliseren op het gebied van gesprekken met leerlingen en ouders? Of wil jij meer grip op gedragsproblematiek? Kinder- en jeugdpsycholoog Esmaralda Kranendonk legt deze keer de loep op ‘Oplossingsgericht Werken’ en ‘Begrijp Gedragsproblemen’.

PrimaOnderwijs & Onderwijsdesk

Met sommige ouders en leerlingen loopt het contact en de gesprekken als vanzelf. Daar krijg je energie van.

En zo zijn er ook gesprekken waar je op voorhand al tegenop ziet, die veel energie kosten en die hoe goed voorbereid ook, toch soms negatief uitpakken. De ‘probleemgesprekken’ zijn vaak energie(vr)eters. Soms omdat je zorgen om een leerling groot zijn of omdat het een moeizaam gesprek is geweest.

Er zijn gesprekken waar je onderweg naar huis nog over nadenkt of misschien zelfs van wakker ligt.

Bijvoorbeeld omdat je een leerling ziet vastlopen, omdat er niets aan het probleem verandert, je van mening verschilt, je in een ja-maar-gesprek belandt en/ of de emoties bij ouders hoog oplopen. Hoe kan het anders? Vaak wordt bij een probleem het probleem uitgebreid besproken, maar blijf je uiteindelijk in een cirkeltje praten. Een oplossingsgericht gesprek begint

46

bij het einde: de gewenste toekomst. En in plaats van probleemtaal gebruik je oplossingstaal. En dat is verrassend anders, want wat doe je wel: Van praten over problemen naar praten over de gewenste situatie (en dat is echt anders) Je beheerst de kunst van (het helpen) met positieve doelen formuleren De kracht van competenties benutten Het geven van (in)directe complimenten Hoop, motivatie en betrokkenheid laten groeien Focus op verandering en vooruitgang Nieuwsgierig?

Volg onze 4-daagse cursus Oplossingsgericht werken. Aanrader voor gesprekken rondom leer- en gedragsproblemen.

t

Onhandige hulpvragers…

Om de les te kunnen volgen en te kunnen leren moet je ‘beschikbaar’ zijn. Dat is niet voor alle leerlingen vanzelfsprekend. Hoe graag ze (onbewust) ook willen leren en meedoen. Integendeel sommige leerlingen zijn vaak afwezig (letterlijk of figuurlijk), ongemotiveerd, moeilijk bij de les te betrekken of hebben een hoofd vol zorgen. Kwetsbare leerlingen komen op verschillende manieren in beeld: van stoorzenders tot de ‘afwezige’ leerling. Leerkrachten vinden dat gedragsproblemen van leerlingen het werk ingewikkelder maken. Door hun grote mond of lesverstorend gedrag beland je vaak op het verkeerde spoor met elkaar. Je gewoon gedragen en meedoen is dan niet zo 1 2 3 gedaan en de trein dendert vervolgens maar voort. Bedenk: leerlingen met gedragsproblemen zijn onhandige hulpvragers. Ze kunnen vaak zelf het tij niet keren. Door te begrijpen wat er speelt, kun je leerlingen beter bereiken en begeleiden. En leer negatief gedrag om te buigen zonder dat je de moed verliest en je eigen accu leeg raakt. Hoe? Volg onze 1-daagse cursus Begrijp Gedragsproblemen.

Een greep uit de cursusladder Onderpresteren 1-daagse Voorkomen en terugdraaien met het 6-stappenplan di. 23 januari René Lous

Lastige ouders 1-daagse Over verbinding, begrenzen, valkuilen en omgaan met korte lontjes. vr. 2 februari Hans Kaldenbach

Effectief rekenonderwijs 3-daagse Traditioneel rekenen als basis voor rekensucces en rekenplezier.

Start do. 15 februari Marcel Schmeier

Mondelinge taalvaardigheid bij kleuters 2-daagse In onze 1-daagse cursus Begrijp Gedragsproblemen leer je omgaan met agressief, brutaal, ongemotiveerd en ongehoorzaam gedrag.

Over een rijk taalaanbod in de klas, taalontwikkelingsachterstand en TOS. vr. 12 april Eveline Bogers

Expliciete Directe Instructie Kleuters 1-daagse Klassenmanagement en spelbegeleiding wo. 12 juni Sherrill Woldberg MSc.

Executieve functies 1-daagse Werkgeheugen, plannen en organiseren en meer do. 20 juni (VO & MBO) dr. Diana Smidts Kijk voor meer cursussen en cursusdata op www.onderwijsdesk.nl

Speciaal voor PrimaOnderwijs beantwoorden de deskundigen van de Onderwijsdesk vragen van onderwijsprofessionals werkzaam in het PO of VO uit het hele land.

Deze tips (en cursussen) zorgen ervoor dat je klas (nog) beter floreert.

Heb jij een vraag voor de Onderwijsdesk?

Mail dan naar info@onderwijsdesk.nl

voor hulp bij leer- en gedragsproblemen in de klas!

PrimaOnderwijs 47

Baangarantie voor jouw leerlingen

De branche met volop ontwikkelkansen:

installatietechniek “Iedere leerling zou kennis moeten maken met de installatiebranche die voortdurend verandert. Praktisch bezig zijn hoort er nog steeds bij, maar de technieken en technologieën zijn enorm ontwikkeld, denk bijvoorbeeld aan virtual- en augmented reality. Daarnaast is er een duidelijke IT-component. Je kunt alle kanten op binnen de installatiebranche. Er zijn bijvoorbeeld mensen nodig om te ontwerpen, te adviseren of contact te hebben met klanten”, vertelt Sven Asijee, directeur van Wij Techniek. Om alle voordelen van de branche aan jouw leerlingen kenbaar te kunnen maken, heeft Wij Techniek de campagne ‘Installatie verbindt alles’ ontwikkeld.

Tekst: Wiesette Haverkamp

De branche biedt vele aantrekkelijke vooruitzichten.

Denk bijvoorbeeld aan de baangarantie voor lange tijd.

“Daarnaast willen jongeren graag bijdragen aan grote maatschappelijke vraagstukken. De leerlingen van nu kunnen van grote betekenis zijn voor de energietransitie en de duurzaamheidsslag”, vertelt Sven. Er is veel vraag naar mensen die mee kunnen helpen om hiervan een succes te maken. We hebben te maken met de situatie waarin we zowel moeten onderhouden als gaandeweg vervangen. Denk bijvoorbeeld aan cv-ketels die we deels moeten onderhouden en deels moeten vervangen voor (hybride) warmtepompen.”

“Installatietechniek is een enorme groeisector. En door leerlingen op tijd met deze branche in aanraking te laten komen, kunnen ze vroegtijdig nagaan of de branche bij hen past”, aldus Sven. Hij benoemt bijvoorbeeld de toename in de hoeveelheid werk: “De orderportefeuille van veel bedrijven is echt groot. Klanten wachten lang voor ze aan de beurt zijn. Ook nemen sommige nieuwe technieken meer tijd in beslag. Het vervangen van een cv-ketel kost één persoon een halve dag werk, maar het installeren van een hybride warmtepomp is 1 dag werk voor twee personen.“

Stijgende waardering “De waardering voor installatietechnische beroepen zit enorm in de lift en niet alleen door de waardevolle bijdrage aan de bestaande maatschappelijk vraagstukken. Dat de praktische intelligentie van deze 48

werknemers hard nodig is werd wel duidelijk tijdens de coronacrisis. Service en onderhoud zijn essentieel, want zonder techniek valt alles uit. We horen ook vanuit de branche dat de stijgende waardering te merken is aan de beloning”, voegt Sven toe.

Zeg je installatietechniek, dan zeg je ontwikkelmogelijkheden. Die doorlopende aandacht voor opleiding en ontwikkeling is ingebed in de branche. “Onder meer vanuit een heel praktisch oogpunt, want de warmtepomp die nu geïnstalleerd wordt, heeft over een jaar een nieuwe versie. Ook normen veranderen.

Dus werknemers blijven door opleiding bij de tijd”, licht Sven toe. “Er liggen mooie opleidings- en begeleidingspaden klaar. Ook daarin blijven we vernieuwen.”

werknemers die een volgende stap willen zetten stimuleren.”

Ook voor havisten interessant Samen met het (beroeps)onderwijs werkt Wij Techniek aan de doorlopende leerlijn. Ook voor BOL-studenten en havisten is het interessant. “Havisten kunnen ook via het mbo naar het hbo of een Associate Degree-opleiding, waarbij het op het mbo mogelijk is om duaal aan de slag te gaan. Daar zit ook een koppeling met ‘Be an Engineer’, een samenwerkingsinitiatief van hogescholen en bedrijven.”

Sven Asijee

Wij Techniek investeert vanuit een regierol in de opleidingsinfrastructuur. “We zijn bijvoorbeeld bezig met leer- en loopbaanpaden omdat we graag meedenken met werknemers. We willen kijken naar de stappen die ze al hebben gezet, om een volgende stap te kunnen aanbieden. Het is mooi als de werknemer zelf het initiatief neemt in de eigen ontwikkeling.”

Wij Techniek zet zich op veel fronten in voor de branche, zo praat de organisatie formeel mee over de invulling van het onderwijs. Daarnaast is de non-profitorganisatie heel actief in de regio als het gaat om samenwerking tussen onderwijs en bedrijven. “We kunnen bijvoorbeeld voor gastlessen zorgen, waarbij een klas op bezoek gaat bij een bedrijf.” Andere activiteiten zijn deelname aan de FIRST® LEGO® leaque, verschillende Technasiaprojecten en deelname aan Vakkanjers samen met de twee andere grote techniekfondsen. Sven licht graag een tipje van de sluier op: “Volgend jaar (2025-2026) is het 25-jarig bestaan van Vakkanjers. Wij trekken dan op met André Kuijpers.”

Praktijk en coaching Voor de nieuwe instromers is er het startersbrede programma waarbij aandacht is voor persoonlijke ontwikkeling, nieuwe technieken en samenwerking.

“Om vmbo-ers goed op te leiden, kent deze branche zogenaamde bedrijfsscholen en opleidingsbedrijven.

Zij bieden deze studenten extra praktijkbegeleiding met veel aandacht voor de persoonlijke ontwikkeling en coaching.” Dat er jaarlijks een topcoachverkiezing plaatsvindt, geeft wel aan hoe belangrijk de branche deze opleidingsbedrijven en bedrijfsscholen vindt en de rol die praktijkbegeleiders en -opleiders hierin spelen. Andere stappen in ontwikkeling zijn die van bijvoorbeeld monteur, naar 3D-tekenaar of management. “We stimuleren de algehele ontwikkelcultuur.

We willen dat werknemers zelf regie nemen over hun loopbaan. We hebben daarvoor diverse goede programma’s die eraan bijdragen dat gesprekken tussen werkgever en -nemer kunnen plaatsvinden en die

Ook jouw leerlingen inspireren met installatietechniek?

Dat kan op meerdere manieren. Ga aan de slag met het gratis lesprogramma ‘Installatie verbindt alles’ en/of bestel de voorlichtingsbox via wij-techniek.nl/kies-installatie/docenten/.

Willen je leerlingen graag een opleidingsbedrijf bezoeken? Op wij-techniek.nl/opendagen vinden ze alle open dagen bij hen in de buurt.

Wij Techniek is een opleidings -en ontwikkelingsfonds voor de technische installatiebranche. Het is een samenwerkingsverband van de vakbonden CNV Vakmensen, De Unie en FNV metaal en de werkgeversorganisaties NVKL en Techniek Nederland.

PrimaOnderwijs 49

SCHOOL CONCEPT

ALLES VOOR INSPIRERENDE SPEELHOEKEN!

Populair: Keukens (5- / 7-delig)

KEUKENS

Scan & bestel

WINKELHOEK

BOEKENWAGENS

Scan & bestel

Deze winkelhoek biedt jonge kinderen vanaf 2 jaar enorm veel speelmogelijkheden. Deze stabiele kleine supermarkt is voorzien van schappen, een kassa inclusief kaartlezer, goederenverdeler voor de lopende band (niet elektrisch) en een krijtbord.

Scan & bestel

Geen rondslingerende boeken meer met één of meer van deze praktische boekenwagens in je lokaal.

Verkrijgbaar in verschillende formaten en kleuren.

Bekijk het uitgebreide assortiment op School-Concept.nl/speelhoeken Advies op maat? We helpen je graag! Neem contact op: Tel: 085 – 0488 036 – klantenservice@school-concept.nl Ook verkrijgbaar op

UITGEVERIJ

WORD WIJZER IN JE KLAS met deze inspirerende én educatieve onderwijsmiddelen van ZIEN in de Klas ZIEN IN DE KLAS

€32,9

9

€49,9

5

wijzer in veerkracht De Wijzer in Veerkracht is een praktisch hulpmiddel bestaande uit een handleiding, 5 praktische lessen en 36 uitgewerkte activiteiten in een stevige doos. Het leert leerlingen beter om te gaan met tegenslagen, stress of angst, en sneller hun emotionele balans te herstellen. Wil jij weten op welke manier je de veerkracht bij je leerlingen vergroot? Wil jij weten hoe je kunt zorgen voor een stijging in het welbevinden, maar ook voor een toename van het zelfvertrouwen en een positiever zelfbeeld? Maak dan gebruik van de Wijzer in Veerkracht.

pre-or d €14,9 er 5

Doelenwijzer Op zoek naar een handig hulpmiddel dat helpt om concrete doelen te stellen in je handelingsplan?

Doelen waarop jij je begeleiding goed kan afstemmen? Dan is de Doelenwijzer iets voor jou!

De Doelenwijzer in waaiervorm bestaat uit kaarten met doelen binnen tien verschillende thema’s. De kaarten zijn inspirerend, ze verbreden je blik en bieden houvast bij het bepalen van de verdere begeleiding.

wijzer in LEREN De Wijzer in Leren vertaalt de wetenschappelijke kennis over leren naar de praktijk! Als leerkracht leer je niet alleen over alle essentiële aspecten van leren, maar ga je ook met je groep actief aan de slag met leren leren.

Dit doe je aan de hand van de 11 inspirerende en gemakkelijk in te zetten lessen. Ben jij nieuwsgierig naar hoe leren nu precies werkt? Hoe we het brein van de leerlingen zo optimaal mogelijk kunnen benutten? En welke invloed jij hebt op het (nog) handiger, efficiënter en leuker leren? Maak dan gebruik van de 11 lessen en kennisoverzichten uit de Wijzer in Leren.

Je vindt alle producten hier

zienindeklas.nl

Alles telt Q beste ‘fit’ voor Mariaschool

‘Het is heel helder, ook de instructiecomponent’

Jeane Veling

“Het niveau van deze rekenmethode ligt hoger, maar de succeservaring ook.

De leerlijnen zijn goed uitgewerkt en er is veel en goed bruikbaar materiaal om mee te oefenen.” Ook de opbouw van de instructie spreekt Jeane Veling aan.

Zij is leerkracht, ib-er en rekenspecialist op de Mariaschool in Hoorn en enthousiast over de rekenmethode Alles telt Q van ThiemeMeulenhoff waarmee ze dit schooljaar gestart is.

PrimaOnderwijs & ThiemeMeulenhoff

“Onze oude methode was letterlijk en figuurlijk versleten na een jaar of tien”, legt Jeane uit.

Zoekende naar een nieuwe, had de school een aantal voorwaarden om rekening mee te houden.

“We werken graag op papier, we wilden niet dat er teveel doelen per les werden behandeld en we zochten een methode die een koppeling heeft ‘Met sprongen vooruit’ in de onderbouw.”

Na een eerste selectie en wat besprekingen in het team, is uiteindelijk proefgedraaid met twee methodes. Van Alles telt Q gaf het materiaal voor een groot deel de doorslag. Jeane: “Een van onze oud52

leerlingen met dyslexie die toen in de brugklas zat, was toevallig even op school. Ik legde hem de methodes voor. Hij koos gelijk voor Alles telt Q, omdat de bladspiegel zo prettig is. In de lessen zitten veel sommen, dus de kinderen kunnen echt meters maken. De structuur van de methode is ook heel fijn, want je geeft eerst een instructie-les en de tweede les ga je verder met hetzelfde, maar herhaal je ook een ander doel, zo blijft het beter hangen bij de leerlingen.”

“Tijdens het inkooptraject hebben we al veel contact gehad met de methodespecialist Lucy van der Weg, die ook onze trainer is. Zij kwam op school om extra

voorlichting te geven. Dat was prettig. Na het besluit ‘dit wordt het’ hebben we met haar overlegd over de implementatie van Alles telt Q. Lucy: “ThiemeMeulenhoff beantwoordt zoveel mogelijk vragen van leerkrachten, zelfs al voordat de school een keuze heeft gemaakt. Ook na de aanschaf zorgen we voor genoeg begeleiding. Zo zijn er gratis webinars en e-learnings verkrijgbaar. Daarnaast is het mogelijk om een training op maat te krijgen, waarvoor wel een vergoeding wordt gevraagd. In overleg met de school wordt deze training afgestemd voor het gehele schooljaar. Een starttraining, masterclass op maat en een masterclass verdieping. Als trainer vind ik het contact met het team belangrijk. Binnen de training is volop aandacht voor persoonlijke aandacht en teamontwikkeling. Zo wordt het trainingstraject afgestemd op de wensen van de school. Als leerkrachten fijn kunnen lesgeven, heeft dat direct invloed op de ontwikkeling bij de kinderen.

En dat is heel mooi om te ervaren. Daar doen we het toch voor?”

Rijke methode Op de Mariaschool zijn de leerkrachten nog bezig met deze trainingen. De methode is nog niet helemaal geïmplementeerd. Jeane: “We kunnen de lessen geven, de toetsen afnemen en de resultaten invoeren in het systeem, maar we kunnen nog niet alle ins en outs toepassen. Het is een rijke methode met veel mogelijkheden. Om dat helemaal te benutten, is tijd nodig.”

Op de Mariaschool vinden wekelijks team-ontmoetingen plaats. “Het zijn een soort bouwvergaderingen waarin we elkaar ontmoeten maar ook verschillende thema’s en ontwikkeltrajecten met elkaar bespreken.

Dat kan ook over rekenen gaan. Op die momenten wisselen we ervaringen binnen Alles telt Q uit. Naast het feit dat je het weleens in een pauze bespreekt.

Zo leer je van elkaar.”

De methode bevat ruimte voor inbreng van de eigen school. Jeane vindt dat van belang: “Ik zie een methode als een kookboek: superhandig om een recept te volgen als je er nog niet zo bekend mee bent. Maar een masterchef heeft geen kookboek nodig. Je wil in de rekenlessen ook de visie van de school en de kunde van de leerkracht laten zien.”

Alles telt Q past bij de leerlingen van de Mariaschool, vindt Jeane: “De leerlingen hebben de mogelijkheid om te differentiëren, hebben eigenaarschap en de mogelijkheid om te kunnen reflecteren.”

een informele manier. ThiemeMeulenhoff staat in dat opzicht naast je, het is geen log systeem. Daarnaast vragen ze ook vanuit zichzelf waar wij tegenaan lopen. Ze draaien geen vast riedeltje af, maar leveren in dat opzicht maatwerk.”

Thieme bleek voor de Mariaschool de beste ‘fit’.

“De kinderen vinden rekenen leuk. Ik werk in groep zes en zeven en de leerlingen worden enthousiast over deze methode.” Dat is volgens Jeane ook te danken aan de succeservaringen die kinderen opdoen. “Ik ben in groep 6 bezig met breuken op een niveau dat altijd pas in groep 7 werd aangeboden. De leerlijn is zo gemaakt dat leerlingen het echt begrijpen. Het is heel helder, ook de instructiecomponent.”

Als het gaat om de eigen ontwikkeling als leerkracht, vindt Jeane dat de methode daaraan bijdraagt. “Elke nieuwe methode scherpt je om je didactiek onder de loep te nemen of om na te denken hoe je iets uitlegt.

Ik vind het opvallend dat binnen ATQ de instructiecomponent heel belangrijk is. Deze instructie is niet gekoppeld aan een bepaalde som in het boek.

In onze vorige methode was som 2 altijd de instructie. De instructie bij Alles telt Q bestaat veel meer uit voordoen, samendoen en daarna zelf proberen: veel meer dat effectieve directe instructiemodel.

Door een nieuwe methode ga je ook meer nadenken over ‘wat is een effectieve rekenles voor mij’.

Wil je meer informatie over ‘Alles telt Q’? Scan de QR-code.

• Lees meer informatie • Meld je aan voor een gratis webinar • Vraag een gratis proefpakket aan • Luister naar de podcast

Informeel Dat ThiemeMeulenhoff zichzelf partner in de klas noemt, kan Jeane wel mee instemmen: “De lijnen zijn heel kort. De methode zelf is inhoudelijk sterk.

Het contact met de uitgever gaat gemakkelijk en op PrimaOnderwijs 53

Het Verkeersexamen is dichterbij dan je denkt!

Op 25, 26 en 28 maart 2024 vindt weer het jaarlijkse VVN Theoretische Verkeersexamens plaats. Om dit examen goed te kunnen maken, moeten de leerlingen vooral heel veel oefenen. Het lespakket Oefeningen voor het Schoolverkeersexamen van ThiemeMeulenhoff bestaat uit een oefenboek, een opzoekboek en een antwoordenboek.

Scan & Bestel

Hiermee heb je een complete voorbereiding op het Verkeersexamen in huis.

De meest actuele versies zijn op Educatheek.nl verkrijgbaar.

OEFENBOEK

ANTWOORDENBOEK

OPZOEKBOEK

Zorg dat jouw leerlingen veilig deelnemen aan het verkeer. Bestel je materialen op:

/verkeer

www.bazaltgroep.nl | shop.bazalt.nl | T 088 - 55 70 500

Differentiëren succesvol implementeren Veel scholen worstelen met duurzame implementatie van de inhoud van een scholing: hoe zorg je dat het geleerde ook na het scholingstraject wordt toegepast? SG De Dijk is een kleinschalige school voor vmbo, mavo, havo en vwo en eoa in Medemblik. In schooljaar 2022-2023 startten zij een traject over differentiëren in de les met CPS-adviseur Meike Berben. Vanaf de start was er de wens om het traject zelf voort te zetten.

Dieuwke Vermeulen, kernteamleider VMBO, beschrijft deze implementatie.

Dieuwke Vermeulen is sinds 2020 kernteamleider VMBO BK en EOA op SG De Dijk. Samen met de docenten werkt zij dagelijks met veel plezier aan net dat stapje meer voor alle leerlingen.

Hoe zag jullie leerproces op het gebied van differentiëren in de les eruit?

Dieuwke, waarom wilden jullie aan de slag met differentiëren in de les?

Op onze school werken we met een twee- en driejarige brugklasperiode, waarin we gebruikmaken van dakpanklassen. Dat betekent dat meerdere niveaus door elkaar zitten. In de bovenbouw zijn alle leerlingen wel per niveau ingedeeld, maar daar zijn er natuurlijk ook onderlinge verschillen. Om in alle leerjaren voldoende in te spelen op verschillen, is differentiatie noodzakelijk. We zochten hierbij externe hulp en kwamen uit bij Meike van CPS Onderwijsontwikkeling en advies.

56

We hebben bewust gekozen voor een gefaseerde opbouw. De behoefte om te differentiëren was aanwezig, maar het was eerst belangrijk om met elkaar te bepalen wat we precies voor ogen hadden bij dit begrip. Dit hebben we gedaan middels verschillende gesprekken met alle docenten in schooljaar 2021-2022, waarbij eerst de focus lag op ‘uitgaan van verschillen’. Leidend daarin waren stellingen die dicht bij jezelf lagen, zoals: ‘wanneer ik uitga van verschillen dan doe ik/ dan zie ik/ dan weet ik…’.

Het werd steeds duidelijker wat wij voor ogen hadden met differentiatie. We zijn vervolgens begin schooljaar 2022-2023 gestart met Meike: Na een plenaire aftrap voor alle docenten, is team 1 van start gegaan met vier bijeenkomsten, een collegiaal lesbezoek en lesbezoeken met feedback door Meike. Uitgangspunt van het traject was dat differentiatie verschillend uitgevoerd kan worden: via instructie, verwerking of in

Differentiatie met een Dijksaus!

leertijd. Afhankelijk van het doel van de les wordt voor een bepaalde vorm gekozen of wordt er niet gedifferentieerd. Differentiatie is immers een middel en geen doel op zich. Doordat er voor collega’s veel te kiezen viel en zij ook feedback op maat kregen van Meike en een collega-docent, werd het een praktisch traject.

Hoe hebben jullie het thema ‘differentiëren’ levend gehouden na het traject met CPS? Na afloop is een aantal collega’s van team 1 samen met de teamleiders verdergegaan met team 2.

Centraal stond dat we wilden toewerken naar een passende wijze voor differentiatie op SG De Dijk, oftewel ‘Differentiatie met een Dijksaus’. De leden van team 1 voorzagen de teamleden van team 2 van de theorie, vaardigheden en informatie en organiseerden de momenten om samen te komen. Ook werden lessen samen voorbereid, bezocht en voorzien van feedback.

Differentiëren is: Het bewust en doelgericht aanbrengen van verschillen in instructie, verwerking of leertijd binnen een ‘heterogene’ groep of klas leerlingen, op basis van onder andere hun prestaties, beheersingsniveau, leervoorkeur, interesse, motivatie of tempo. (Naar: dr. G.J. Reezigt, 1999)

Door regelmatig tussentijds te evalueren, kregen we een steeds duidelijker beeld van wat voor ons een passende wijze is voor differentiëren in de lessen: we ontwikkelden een blijvende visie op differentiëren.

Op dit moment zijn we bezig met het evalueren van dit traject en zijn data bekend om te starten met team 3. Ons uitgangspunt is dat iedereen uiteindelijk deelneemt aan dit scholingstraject.

Wat werkte goed qua implementatie en borging en wat werkte minder goed?

Wat heel goed werkte is dat we alle docenten tussen-

Meike Berben is docente Nederlands, Frans en onderwijskundige en werkt sinds 2011 bij CPS Onderwijsontwikkeling en advies. Haar expertises zijn differentiëren, formatief handelen, activerende didactiek (in de talenles) en digitale didactiek.

Ook schreef zij een aantal didactische boeken, onder andere over differentiëren. Meer weten over differentiëren? Zie www.cps.nl/differentieren.

tijds op de hoogte hielden van de vorderingen en hen steeds betrokken bij de ontwikkelingen binnen de school. Een succesfactor is ook om op basis van belangstelling te starten met het traject. Hierdoor gingen we aan de slag met enthousiaste collega’s die betrokken bleven. Een aandachtspunt voor de volgende periode is dat we voldoende voorbereidingstijd plannen voor de verschillende onderdelen in het traject. Dit kwam soms in de knel door andere werkzaamheden, zoals de afronding van het schooljaar.

Welke tip(s) heb je voor andere scholen qua implementatie van differentiëren?

Neem de tijd. Luister naar wat er nodig is en zorg ervoor dat iedereen hier zijn volle aandacht bij kan hebben. Begin klein, betrek alle collega’s bij de evaluaties, vooruitblik en voortgang. Op die manier blijft iedereen geïnformeerd en wordt het meer schooleigen.

Wil jij ook betere leeropbrengsten voor al je leerlingen? Dan is dit door Meike geschreven boek bedoeld voor jou.

ISBN 9789065082534 www.cps-uitgeverij.nl

CPS Onderwijsontwikkeling en advies Het beste onderwijs voor leerlingen van nu en de samenleving van morgen.

Dat is de missie van CPS. “Wij ondersteunen, adviseren en trainen scholen, leraren, leidinggevenden en onderwijsteams in het po, vo en mbo. Dat doen we op scholen zelf, online en in onze academie.” www.cps.nl PrimaOnderwijs 57

LEREN DOOR TE DOEN Er is een bijzondere ontdekking gedaan in het Wereldmuseum Junior in Amsterdam!

Op verdieping min 7 in het Surinamedepot is een tot nu toe onbekende wereld ontdekt: de Wereld achter de Dingen.

Kinderen uit groep 3 tot en met 8 stappen Bezoektot toten enmet met1 1juli juliSabi SabiSuriname SurinameininWereldmuseum Wereldmuseum in een wereld speciaal voor hen gemaakt. Bezoek Bezoek Bezoek en enmet met1 1juli juli Sabi Sabi in inte Wereldmuseum Wereldmuseum Door te koken, dansen, musiceren, graveJunior Juniortot intot inAmsterdam.

Amsterdam.

Hier Hier isSuriname isSuriname van vanalles alles te doen doenen enkom komjeje Bezoek Bezoek tot tot en enmet met1 1juli juli Sabi Sabi Suriname Suriname indoen indoen Wereldmuseum Wereldmuseum ren, beleven en aanraken ontdekken Junior Junior in in Amsterdam.

Amsterdam.

Hier Hier is is van van alles alles te te en en kom kom jeen jeen veel veelteteweten wetenover overSuriname, Suriname,de deband bandmet metNederland Nederland Junior Junior in in Amsterdam.

Amsterdam.

Hier Hier is is van van alles alles te te doen doen en en kom kom jeje ze hoe Suriname met Nederland en de veel veel te te weten wetenover over Suriname, Suriname, de band bandmet metNederland Nederlanden en hoe hoe Suriname Suriname met met de dewereld wereld isde isverbonden. verbonden. n van Santen te rs Ki 's: to veel veel teteweten weten over over Suriname, Suriname, de band bandmet metNederland Nederland en en Fo wereld is verbonden. hoe hoe Suriname Suriname met met de de wereld wereldisisde verbonden. verbonden.

SABI SABI SURINAME SURINAME SABI SURINAME SABI SURINAME LAATSTE LAATSTE LAATSTE LAATSTE LAATSTE LAATSTE KANS! KANS! KANS! KANS! KANS! KANS!

hoe hoeSuriname Surinamemet metde dewereld wereldisisverbonden. verbonden.

LEREN LERENDOOR DOORTE TEDOEN DOEN LEREN LEREN DOOR DOOR TE TEDOEN DOEN Er Erisiseen eenbijzondere bijzondere ontdekking ontdekking gedaan gedaaninin LEREN LEREN DOOR DOOR TE TE DOEN DOEN Wereldmuseum Wereldmuseum Junior Junior ininAmsterdam!

Amsterdam!

Erhet Erhet isiseen een bijzondere bijzondereontdekking ontdekking gedaan gedaaninin

Er Er isverdieping iseen eenbijzondere bijzondere ontdekking gedaan gedaaninin Op Op verdieping min min 7ontdekking 7in inhet het Surinamehet het Wereldmuseum Wereldmuseum Junior Junior inSurinameinAmsterdam!

Amsterdam! het het Wereldmuseum Wereldmuseum Junior Junior in in Amsterdam!

Amsterdam! depot depot isiseen eentot tot nu nu onbekende onbekende wereld wereld Op Op verdieping verdieping min min 7toe 7intoe inhet het SurinameSurinameOp Op verdieping verdieping min min 7 7 in in het het SurinameSurinameontdekt: ontdekt: de de Wereld Wereld achter achter de de Dingen.

Dingen. depot depotisiseen eentot totnu nutoe toeonbekende onbekendewereld wereld depot depot isde iseen een tot tot nu nu toe toe onbekende onbekende wereld wereld Kinderen Kinderen uit uit groep groep 3achter 3tot tot en en met met 8 8stappen stappen ontdekt: ontdekt: de Wereld Wereld achter de de Dingen.

Dingen. ontdekt: ontdekt: de de Wereld Wereld achter achter de de Dingen.

Dingen. inineen eenwereld wereld speciaal speciaal voor voor hen hen gemaakt. gemaakt.

Kinderen Kinderen uit uitgroep groep 3 3tot tot en enmet met 88 stappen stappen Kinderen Kinderen uit uit groep groep 3 3 tot tot en en met met 8 8 stappen stappen Door Door te te koken, koken, dansen, dansen, musiceren, musiceren, gravegraveinineen eenwereld wereldspeciaal speciaalvoor voorhen hengemaakt. gemaakt. in in een een wereld wereld speciaal speciaal voor voor hen hen gemaakt. gemaakt. ren, ren, beleven beleven en en aanraken aanraken ontdekken ontdekken Door Door te te koken, koken, dansen, dansen, musiceren, musiceren, gravegraveDoor Door tete koken, koken, dansen, dansen, musiceren, musiceren, gravegraveze zehoe hoe Suriname Suriname met metNederland Nederland en en de de ren, ren, beleven beleven en enaanraken aanraken ontdekken ontdekken ren, ren, beleven beleven en en aanraken aanraken ontdekken ontdekken wereld wereld isisverbonden. verbonden. zeze hoe hoeSuriname Suriname met metNederland Nederlanden ende de ze zehoe hoe Suriname met metNederland Nederlanden ende de wereld wereld isSuriname isverbonden. verbonden. wereld wereldisisverbonden. verbonden.

‘Echt een aanrader. Informatie wordt afgewisseld met doe-opdrachten.

De kinderen waren heel enthousiast.’

Sophie Rojas over Sabi Suriname, Leraar groep 6

MEER INFORMATIE? • amsterdam.wereldmuseum.nl/po-sabi • educatie-amsterdam@wereldmuseum.nl • 088 0042 840

WM_adv_192x285.indd 1

‘Echt ‘Echteen eenaanrader. aanrader.Informatie Informatiewordt wordt afgewisseld afgewisseld met metdoe-opdrachten. doe-opdrachten.

‘Echt ‘Echt een eenaanrader. aanrader.

Informatie Informatiewordt wordt ‘Echt ‘Echt een eenaanrader. aanrader.

Informatie Informatie wordt wordt De Dekinderen kinderen waren waren heel heel enthousiast.’ enthousiast.’ afgewisseld afgewisseld met met doe-opdrachten. doe-opdrachten. afgewisseld afgewisseld met met doe-opdrachten. doe-opdrachten.

De De kinderen kinderen waren waren heel heel enthousiast.’ enthousiast.’

Sophie Sophie Rojas Rojas over over Sabi Sabi Suriname, Suriname, Leraar Leraar groep groep 66 De De kinderen kinderen waren waren heel heel enthousiast.’ enthousiast.’

Sophie Sophie Rojas Rojas over over Sabi Sabi Suriname, Suriname, Leraar Leraar groep groep 66

OVER WERELDMUSEUM JUNIOR Wereldmuseum Junior, voorheen Tropenmuseum Junior, is het kindermuseum van Wereldmuseum Amsterdam én het oudste kindermuseum van Nederland. Als je er binnenstapt, stap je in een andere wereld. Wereldmuseum Junior enen ntnt n Sa n Sa n va n va staat bekend om het aansprekende rste Kirs Kite 's:'s: toto FoFo enen ntnt n Sa n Sa museumconcept - zien, aanraken, n va n va tete rsrs KiKi 's:'s: toto FoFo enen nt nt Sa Sa n n va va n n te rste Kirs Ki 's: 's: beleven en meedoen - Fo om zo een toto Fo open blik op de wereld te stimuleren.

OVER OVER OVER OVER WERELDMUSEUM WERELDMUSEUM OVER OVER WERELDMUSEUM WERELDMUSEUM JUNIOR JUNIOR WERELDMUSEUM WERELDMUSEUM JUNIOR JUNIOR Wereldmuseum WereldmuseumJunior, Junior,voorheen voorheen JUNIOR JUNIOR Tropenmuseum Tropenmuseum Junior, isishet het Wereldmuseum Wereldmuseum Junior, Junior, voorheen voorheen

Wereldmuseum Wereldmuseum Junior, Junior, voorheen kindermuseum kindermuseum van van Wereldmuseum Wereldmuseum Tropenmuseum Tropenmuseum Junior, Junior, isvoorheen ishet het Tropenmuseum Tropenmuseum Junior, Junior, is ishet het Amsterdam Amsterdamén én het het oudste oudste kinderkinderkindermuseum kindermuseum van van Wereldmuseum Wereldmuseum kindermuseum kindermuseum van van Wereldmuseum Wereldmuseum museum museumvan van Nederland.

Nederland.

Alsjejeerer Amsterdam Amsterdam én én het hetoudste oudsteAls kinderkinderAmsterdam Amsterdam én én het het oudste kinderkinderbinnenstapt, binnenstapt, stap stap jeoudste jein ineen een andere andere museum museum van vanNederland.

Nederland.

Als Als je jeerer museum museum van van Nederland.

Nederland.

Als Als jejeerer wereld. wereld.Wereldmuseum Wereldmuseum Junior Junior binnenstapt, binnenstapt, stap stapjejeinineen een andere andere binnenstapt, binnenstapt, stap stap je jein in een een andere andere staat staatbekend bekend om omhet het aansprekende aansprekende wereld. wereld.

Wereldmuseum Wereldmuseum Junior Junior wereld. wereld.

Wereldmuseum Wereldmuseum Junior Junior museumconcept museumconcept - -zien, zien, aanraken, aanraken, staat staat bekend bekendom omhet het aansprekende aansprekende staat staat bekend bekend om om het aansprekende beleven beleven en enmeedoen meedoen -aansprekende -aanraken, om omzozoeen een museumconcept museumconcept -het -zien, zien, aanraken, 05-12-2023 10:19 museumconcept museumconcept zien, zien, aanraken, aanraken, open open blik blik op op de de wereld wereld te te stimuleren. stimuleren. beleven belevenen enmeedoen meedoen--om omzozoeen een beleven beleven en en meedoen meedoen -te -te om om zozoeen een open open blik blikop op de de wereld wereld stimuleren. stimuleren. open openblik blikop opde dewereld wereldtetestimuleren. stimuleren.

Sophie Sophie Rojas Rojas over over Sabi Sabi Suriname, Suriname, Leraar Leraar groep groep 66

MEER MEERINFORMATIE? INFORMATIE? MEER MEER INFORMATIE? INFORMATIE? amsterdam.wereldmuseum.nl/po-sabi • •amsterdam.wereldmuseum.nl/po-sabi MEER MEER INFORMATIE? INFORMATIE? educatie-amsterdam@wereldmuseum.nl •educatie-amsterdam@wereldmuseum.nl amsterdam.wereldmuseum.nl/po-sabi ••amsterdam.wereldmuseum.nl/po-sabi amsterdam.wereldmuseum.nl/po-sabi •amsterdam.wereldmuseum.nl/po-sabi 088 0880042 0042840 840 educatie-amsterdam@wereldmuseum.nl •• •educatie-amsterdam@wereldmuseum.nl educatie-amsterdam@wereldmuseum.nl •educatie-amsterdam@wereldmuseum.nl 088 0042 0042840 840 •• •088 0880042 0042840 840 • •088 WM_adv_192x285.indd WM_adv_192x285.indd1 1 WM_adv_192x285.indd WM_adv_192x285.indd1 1

05-12-2023 05-12-202310:19 10:19 05-12-2023 05-12-202310:19 10:19

Boekrecensie

Het zakboek voor anti-pestcoördinatoren in po en vo Titel: Schrijver: Uitgeverij: Bladzijdes: Thema:

Het zakboek voor anti-pestcoördinatoren in po en vo Anke Visser Pica 188 gedrag

Tekst: Natasja de Vrind

Anke Visser, schrijfster van onder andere Meidenvenijn, schreef dit boek als een gids en een handig naslagwerk voor anti-pestcoördinatoren in het basis- en het voortgezet onderwijs. Inmiddels bestaan er ook cursussen voor anti-pestcoördinatoren. Voor hen die deze cursus niet kunnen of mogen volgen, is dit handboek geschreven. Ook voor geschoolde antipestcoördinatoren kan het als naslagwerk worden gebruikt.

Deze gids bestaat uit tien hoofdstukken, waarin wordt begonnen met een stukje wetgeving. Per 1 augustus 2015 zijn schoolleiders verplicht een sociaal veilige schoolomgeving te creëren voor hun leerlingen.

Pesterijen kunnen kinderen levenslang beschadigen.

Dit komt de laatste jaren in boeken, films en tv-programma’s steeds weer naar voren.

Een anti-pestbeleid is nooit af, Het blijft in beweging

De meeste scholen kennen al langer een veiligheidskader. Zo werken de meeste scholen met een pestprotocol, duidelijke omgangsregels en een methode voor sociale en positieve (groeps)vorming.

De anti-pestcoördinator heeft de volgende taken op een school: 1. Het coördineren van het beleid in het kader van tegengaan van pesten; 2. Het fungeren als aanspreekpunt in het kader van pesten, voor zowel leerling, ouders, als teamleden.

In hoofdstuk 4 worden verschillende vormen van pesten uiteengezet. Het meest praktische en handige deel is hoofdstuk 5. Daarin staan instrumenten, die jij als anti-pestcoördinator kunt inzetten bij pestgedrag.

Om concreet invulling te kunnen geven aan jouw rol, vind je in dit deel een aantal sterke concepten en praktische werkvormen, die je kunt delen met jouw team. Een anti-pestbeleid is nooit af. Het blijft in beweging.

Na elk hoofdstuk staat er een handige checklist, die jou als coördinator kan helpen met afvinken van belangrijke zaken, waaraan je wellicht niet gedacht had. Ook praktische voorbeelden van bijv. een registratieformulier en een aandachtsplan op jaarbasis helpen jou je taak serieus en allesomvattend te maken.

Zo kun je ook preventief aan de slag.

Kortom, een praktisch en handig boek, wat elke gedrags-of pestcoördinator goed kan gebruiken bij het opstellen van beleid wat betreft pestgedrag.

PrimaOnderwijs 59

De diepte in met Nieuwsbegrip ‘Ik weet nu dat Nieuwsbegrip kerndoeldekkend is’ PrimaOnderwijs & CED-Groep

Honderden enthousiaste gebruikers van Nieuwsbegrip volgden de eerste bijeenkomst van de gloednieuwe, gratis cursus Coördinator Nieuwsbegrip.

Maar liefst een 8,1 kreeg de cursus als rapportcijfer. Wat leer je precies, en wat maakte dit eerste deel van de cursus zo interessant? We vragen het aan Corrien Bakker, leerkracht groep 5/6 van basisschool Het Mozaïek in Haren.

Waarom heb je je ingeschreven voor de cursus?

Ik heb driftig mee zitten schrijven. Veel dingen kon ik de volgende dag al toepassen in de klas en overbrengen op collega’s

60

“Ik heb er niet lang over nagedacht. Toen ik hem voorbij zag komen, klikte ik meteen op ‘ja, ik doe mee’. Het was voor mijn collega’s ook vanzelfsprekend dat ik de coördinator Nieuwsbegrip zou worden. Ik kende Nieuwsbegrip van mijn vorige school en heb het bij Het Mozaïek geïntroduceerd. We werken er inmiddels al jaren mee, maar ik wist: er zit zo veel in Nieuwsbegrip, we kunnen er vast nog meer uithalen.”

Wat verwachtte je van de cursus?

“Ik hoopte te ontdekken: gebruiken we Nieuwsbegrip zoals het hoort?

Waar kunnen we alles vinden op de uitgebreide site? Missen we niks?

Maar ik was ook benieuwd naar de visie erachter. Waaróm zit het zo in elkaar? Met dit alles wil ik mijn collega’s nog enthousiaster maken en er zeker van zijn dat we alles eruit halen wat erin zit. De eerste bijeenkomst was meteen heel fijn. We hebben naar de site gekeken en ik weet

nu precies waar ik alles kan vinden. Ook weet ik voor welke doelen ik bepaalde onderdelen kan gebruiken.

En er is veel informatie gegeven over de visie achter Nieuwsbegrip. Ik heb driftig mee zitten schrijven. Veel dingen kon ik de volgende dag al toepassen in de klas en overbrengen op collega’s.”

Nu we weten dat Nieuwsbegrip de kerndoelen dekt, durven we de taalmethode steeds meer los te laten

Wat kon je de volgende dag al anders doen?

“Het A3-werkblad Actief lezen bijvoorbeeld. Dat was nieuw voor mij. Ik dacht meteen: dat is een mooie voor ons. De Nieuwsbegriptekst leg je in het midden.

Links en rechts ervan staan de sleutelvragen en de moeilijke woorden. De leerlingen kunnen makkelijk tekst aanstrepen, pijlen trekken en de betekenis van de moeilijke woorden opschrijven. Aan de andere zijde noteren ze het antwoord op de sleutelvragen.

Hierdoor houden de leerlingen steeds connectie met de tekst. Ze vinden het heel fijn, geven ze aan.

Ik heb meteen een voorbeeld van het werkblad op ons leerkrachtenbord gehangen. ‘Hee, dit vinden we handig, waar vind je dat?’. En zo heb je meteen een goed gesprek in de personeelskamer.”

Waar heeft het team behoefte aan?

“Onze school heeft een slimme leerlingenpopulatie.

Er is weinig taalachterstand, de woordenschat is prima en de uitstroom naar het vwo is hoog. De meeste leerlingen kunnen dus wel wat aan. In groep 5 gebruik ik al B-teksten. We willen ons leesonderwijs nog beter gedifferentieerd aanbieden. Daar gaan we in de volgende bijeenkomst dieper op in, dus daar kijk ik naar uit. We hebben al wat artikelen gekregen om te lezen en gaan onderzoeken hoe onze groepen zijn gevormd. We hopen uiteindelijk de toetsscores nog verder in de lift te krijgen. We willen de lat hoog leggen, voor iedere leerling.”

Heb je tips voor mensen die overwegen de cursus Coördinator Nieuwsbegrip te gaan doen?

“Ik zou zeggen: niet te lang twijfelen, gewoon dóen.

Je kunt er echt veel uithalen. Nieuwsbegrip is een hele mooie methode. Het biedt zo veel dat het de moeite loont om de mogelijkheden heel goed door te nemen. Dan weet je zeker dat je alle opties benut.

Daarnaast is het waardevol om op school een vaste collega te hebben die als vraagbaak kan dienen en af en toe eens meekijkt: doen we het zoals het is bedoeld? Zijn er nieuwe dingen ontwikkeld? Als iedere leerkracht dat zelf moet doen, dan komt het er vaak niet van en blijft alles bij het oude. Nu zijn we weer helemaal enthousiast en kunnen we er lekker tegenaan.”

Wat was je grootste inzicht?

“Met Nieuwsbegrip heb je alles wat je nodig hebt om kerndoeldekkend te werken. Dus we zijn gaan kijken: wat zijn alle doelen en wat kunnen we laten vallen van onze taalmethode? Zo creëren we meer tijd voor Nieuwsbegrip. Als we alleen maar Nieuwsbegrip gebruiken, zorgt dit voor meer lijn in de lessen en kunnen we meer verdiepen. Het wordt dan een geheel, zonder hapsnap taalactiviteiten. Het zorgt voor rust. En nu we weten dat Nieuwsbegrip de kerndoelen dekt, durven we dat ook te gaan doen.”

Corrien Bakker

Geïnteresseerd in deze gratis cursus?

Er zijn nieuwe data gepland, dus schrijf je snel in.

PrimaOnderwijs 61

De maakdrang van Chantal ‘Ik heb het gevonden. Eindelijk.’ En dat is mooi, want in haar zoektocht naar een tof beroep nam Chantal Wiskie (26) een paar keer een verkeerde afslag.

Wat maak je me nou?

De Rotterdamse probeerde het eerst in de zeevaart.

Daarna begon ze aan een studie in de zorg. Niet dat ze slecht presteerde. Integendeel, ze deed zelfs mee aan skills-kampioenschappen. Maar nergens voelde ze zich gelukkig. Tot nu.

‘Als je het middelpunt zoekt tussen scheepstechniek en zorg, dan kom je hier uit’, zegt ze lachend. Als orthopedisch technicus gaat Chantal hulpmiddelen maken voor mensen met een lichamelijke beperking.

‘Een orthopedisch technicus voegt kwaliteit toe aan iemands leven; beweging, zelfredzaamheid en zelfvertrouwen.’ En al kent Chantal haar klanten niet persoonlijk, dat voelt goed.

Wat een orthopedisch technicus niet heeft, is rechtstreeks contact met de zorgbehoevende. Dat is voorbehouden aan de aanmeter en de revalidatie-arts.

Die interactie zoekt Chantal ook niet. Liever maakt ze mensen blij vanuit de luwte. Achter haar werkbank buigt ze zich over de technieken en fysiologische

Chantal leert om ortheses en protheses te maken.

Een prothese vervangt een missend lichaamsdeel.

Een orthese ondersteunt en corrigeert een lichaamsdeel. ‘Denk aan een silverspint. Dat zijn zilveren ringen om de hand, die pijnklachten door reuma verminderen. Ze ogen als elegante sierraden. Gaaf om te maken.’

vraagstukken. De arts en de aanmeter verwachten dat ze meedenkt. ‘Hoe krijgen we dit scharnierpunt strak?

Hoe zorgen we dat het hulpmiddel goed oogt.’ Die creatieve kant spreekt haar aan.’

Bedankt, ma!

In de geur van giethars, tussen de heteluchtovens voelt ze zich thuis. Dat dankt Chantal aan haar moeder. ‘Ze had over deze studie gelezen in een keuzegids. “Schrijf je nou maar in”, zei ze.

Nou, daar heb ik geen moment spijt van gehad.

Ik haal hier geluk uit. En dat ik hier talent voor heb, maakt me ook blij. Dus bedankt nog ma!’

Interesse?

Expertisepunt specialistisch vakmanschap van Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) ondersteunt opleidingen en branches om specialistische en ambachtelijke studies onder de aandacht te brengen van leerlingen met maakdrang, ouders, mentoren, decanen en docenten.

Meer weten?

Scan de QR-code.

62

Kom klimmen in één van onze klimbossen...

Je vindt onze klimbossen in

funforest.nl

Almere, Amsterdam, Rotterdam & Venlo

klantenservice@funforest.nl

088 - 369 70 00

...en beleef een avontuur in de natuur met jouw klas!

Xiao Song wint aan dans skills nu hij werkt aan zijn zelfvertrouwen.

Leerling in beeld VO, het volgsysteem van Cito, maakt niet alleen Xiao Song’s cognitieve ontwikkeling zichtbaar, maar ook zijn leerwerkhouding, soft skills en sociaal-emotionele ontwikkeling. En juist daar zat voor Xiao Song de sleutel naar groei.

Ook behoefte aan een compleet beeld van jouw leerlingen? Kijk voor meer informatie op: cito.nl/leerlinginbeeld-vo

LEERLING IN BEELD IS EEN PRODUCT VAN

CITO-023_LIB_Adv Xiao Song 192x285mm_v1.indd 1

04-12-2023 10:48