leraar weet je dan: deze leerling begrijpt totaal niet wat hij leest. Toch zeggen leraren het vaak tegen leerlingen: ‘Het hoeft nu niet mooi, als je het maar snel doet’, waarmee leerlingen telkens weer bevestigd worden in hun beeld van lezen: dat moet vooral snel en met weinig fouten, dan is het goed… Uiteraard is dat niet goed. Wanneer er expressie op het lezen toegepast wordt en wanneer ‘het leuk is om naar je te luisteren’, weet je als leraar: die snapt wat er staat, die begrijpt wat hij of zij leest. Daar gaat het om! Lezen met expressie én correct én in een voldoende tempo. Vloeiend lezen omvat dus vlot lezen.
Aafke Bouwman is specialist ‘jonge kind’. Ze houdt zich binnen CPS bezig met het aansturen en uitvoeren van veranderingsprocessen rondom taal, rekenen en organiseren op basisscholen, met specifieke aandacht voor het jonge kind.
Karin van de Mortel is specialist op het gebied van taal- en leesonderwijs. Ze is bij CPS projectleider, trainer en adviseur in het (speciaal) basisonderwijs. Ze houdt zich bezig met het aansturen en uitvoeren van veranderingsprocessen rondom taal en lezen.
informatief voorgelezen, terwijl de woordenschatontwikkeling en de kennis over tekststructuren en tekstkenmerken daardoor kan toenemen. In de bovenbouw worden veel meer informatieve teksten gelezen, wat niet in lijn ligt met de beheersingsdoelen van de referentieniveaus.
Afwisseling motiveert
Afwisseling in het lezen van informatieve en verhalende teksten in tal van tekstgenres motiveert leerlingen, zeker als de teksten aansluiten op hun beleving en interesses. Bijvoorbeeld wanneer thema’s worden uitgediept met behulp van zowel verhalende als informatieve teksten of wanneer leerlingen over een en Lezen met expressie hetzelfde thema lezen vanuit verschillende teksttypen. Methodisch gezien is er wel aandacht voor expressie De informatieve tekst over het te behandelen thema in de vorm van intonatie, maar lezen met expressie is ‘emigreren’ krijgt verdieping met het lezen van de brief meer dan lezen met intonatie. De betekenis van vloeiend die een broer die in 1957 naar Canada emigreerde aan lezen als brug tussen enerzijds decoderen en ander- zijn zus schrijft. Ze hebben elkaar al zo lang niet meer zijds betekenis verlenen wordt te vaak onderschat. gezien en vol heimwee herinnert hij haar aan vroeger. Schoolteams die willen werken ‘Emigreren’ krijgt hierdoor ook een aan het optimaliseren van de doormeer emotionele inkleuring, waardoor gaande leesvaardigheid doen er het begrip van ‘emigreren’ meer wordt goed aan om op het vloeiend lezen verdiept. In de onderbouw leest de juf in hun aanbod te reflecteren. Dooreen prentenboek over een beer in de gaans is daar een enorme winst te herfst in zijn geheel voor, terwijl ze daarDe niveaus van leesvaardigheid: boeken. Wanneer leerlingen zowel na delen uit een informatief boek over vlot, vloeiend en verdiepend verhalende als informatieve tekseizoenen voorleest. Zo horen leerlingen sten met expressie leren lezen, het verschil van voorlezen tussen beide heeft dit een positief effect op het leesbegrip. Ook ten boeken. Doelgericht en technisch leesonderwijs vormt aanzien van het tekstaanbod zouden schoolteams even- een pijler onder het lezen met begrip. Het zijn geen wichtiger kunnen handelen: de balans in het aanbod geïsoleerde vaardigheden. Vlot onderbouwt vloeiend; tussen informatieve en verhalende teksten is meestal vloeiend onderbouwt verdiepend doorgeslagen. In de onderbouw wordt nauwelijks (begrijpend) lezen.
Bij CPS verscheen het Handboek technisch lezen in de basisschool. Dit handboek geeft een compleet en actueel overzicht van wat er nodig is om het onderwijs in technisch lezen optimaal vorm te geven. Welke inhoudelijke en didactische accenten leggen leraren tijdens het voorbereidend lezen (groep 1 en 2), het aanvankelijk lezen (groep 3), het voortgezet lezen (groep 4 en 5) en het onderhouden van de technische leesvaardigheid (groep 6 t/m 8)? Dit boek is relevant voor leraren, intern begeleiders en schoolleiders in het regulier en het speciaal basisonderwijs. Het handboek is verkrijgbaar via www.cps.nl/uitgeverij
PrimaOnderwijs 49
EDG_FEB_048-049_16_CPS_v03.indd 49
03-02-16
15:55