King of Kings

www.close-upthailand.com

ปีที่ 5 ฉบับที่ 50 เดือนธันวาคม 2558 YEAR 5 ISSUE 50 December 2015

KING OF KINGS พระอัจฉริยภาพ พระเจ้าแผ่นดินไทย ที่ โลกไม่เคยลืม

70

BAHT

www.close-upthailand.com

1

2

www.close-upthailand.com

88 พรรษามหาราชา ขอพระองค์ทรงพระเจริญยิ่งยืนนาน ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ ข้าพระพุทธเจ้าเหล่าผู้บริหารและพนักงาน บริษัท ไทม์มินนิท จ�ำกัด

www.close-upthailand.com

3

เอสซีจี

ยกทัพโชว์ศักยภาพองค์กรแห่งนวัตกรรม ในงาน SCG Innovative Exposition 2015 ด้วยแนวคิด Innovation that Cares ากเราพูดถึงองค์กรแห่งนวัตกรรม เอสซี จี อาจเป็ น เบอร์ 1 ในใจที่ หลายคนนึ ก ถึ ง ซึ่ ง ไม่ เ พี ย งเป็ น องค์ ก ร ธุ ร กิ จ แถวหน้ า ของเมื อ งไทยเท่ า นั้ น แต่ ก�ำลังก้าวไปสู่การเป็นผู้น�ำอย่างยั่งยืนใน อาเซียนด้วย กลยุทธ์ส�ำคัญที่ท�ำให้เอสซีจี แตกต่ า งคื อ การให้ ค วามส� ำ คั ญ กั บ สิ่ ง ที่ เรี ย กว่ า “นวั ต กรรม” โดยเอสซี จี ทุ ่ ม งบประมาณไปกั บ การวิ จั ย และพั ฒ นา เพิ่มขึ้นในทุกๆ ปี โดยในปี 2559 ตั้งงบ ประมาณในส่วนนี้ไว้ที่ 6,700 ล้านบาท และเพิ่มเป็น 8,300 ล้านบาทในปี 2560 นวั ต กรรมของเอสซี จี ไ ม่ เ พี ย งสร้ า ง คุ ณ ค่ า ให้ กั บ องค์ ก รเท่ า นั้ น แต่ ยั ง สร้ า ง คุ ณ ค่ า ให้ กั บ สั ง คมและสิ่ ง แวดล้ อ มด้ ว ย เห็ น ได้ จ ากการยกทั พ สิ น ค้ า นวั ต กรรมมา จั ด แสดงไว้ ใ นงาน SCG Innovative Exposition 2015 ณ SCG Experience (เลียบทางด่วนเอกมัย - รามอินทรา) ภายใต้ แนวคิ ด Innovation that Cares “นวัตกรรมใส่ใจและสร้างสรรค์ เพื่อทุก

4

www.close-upthailand.com

วั น ที่ ยั่ ง ยื น ” มุ ่ ง เน้ น เรื่ อ ง ‘ความใส่ ใ จ’ ในทุก มิติข องชี วิต โดยหนึ่ งในไฮไลท์ ข อง งานคื อ นวั ต กรรมที่ อ ยู ่ อ าศั ย เพื่ อ ผู ้ สู ง วั ย SCG Eldercare Solution ซึ่งจะเข้ามา ตอบโจทย์ เ ทรนด์ สั ง คมผู ้ สู ง วั ย ทั้ ง ในวั น นี้ และอนาคตโดยคุ ณ กานต์ ตระกู ล ฮุ น กรรมการผู ้ จั ด การใหญ่ เอสซี จี

ได้กล่าวถึงนวัตกรรมที่เป็นไฮไลท์ของงาน ในครั้งนี้ว่า “เรามองเห็นเทรนด์เรื่องของการเป็น สั ง คมผู ้ สู ง วั ย โดยสมบู ร ณ์ หรื อ Aged Society ของประเทศไทย โดยในปี 2567 สั ด ส่ ว นประชากรที่ มี อ ายุ ม ากกว่ า 60 ปี จะเพิม่ เป็นร้อยละ 20 ของจ�ำนวนประชากร ทั้งหมด ร่างกายที่เสื่อมถอยของผู้สูงอายุ อาจเป็ น อุ ป สรรคต่ อ การใช้ ชี วิ ต และเกิ ด อุบัติเหตุภายในบ้านได้ง่าย เราจึงร่วมกับ ผูช้ ำ� นาญการด้านผูส้ งู อายุ พัฒนานวัตกรรม ที่อยู่อาศัยเพื่อผู้สูงวัย “SCG Eldercare Solution” เพื่ อ ตอบสนองผู ้ สู งอายุแ ละ คนในครอบครัว” ความโดดเด่นของนวัตกรรมที่อยู่อาศัย เพื่อผู้สูงวัย “SCG Eldercare Solution” คือการใส่ใจตั้งแต่การออกแบบ การติดตั้ง

ผลิตภัณฑ์และอุปกรณ์ตา่ งๆ อย่างเหมาะสม เพื่ อ รองรั บ ความเสื่ อ มถอยของร่ า งกาย ป้ อ งกั น การเกิ ด อุ บั ติ เ หตุ และเพิ่ ม ความ สะดวกสบายในการใช้งาน เช่น ทางเดิน ที่กว้างเพียงพอส�ำหรับรถเข็น พื้นลาดหรือ พื้นที่ไม่ต่างระดับ สุขภัณฑ์และอ่างล้างหน้า ที่ มี ร ะยะความสู ง เหมาะสม รวมถึ ง การ พัฒนาผลิตภัณฑ์ที่ได้มาตรฐาน อาทิ ระบบ ไฟส่องสว่างอัตโนมัติ (Automatic Night Light) ระบบพื้นลดแรงกระแทก (Shock Absorption Floor) และระบบพื้นไร้ระดับ (Stepless Floor) ที่ จ ะช่ ว ยตอบโจทย์ การอยู่อาศัยในทุกห้องของบ้านให้มีความ ปลอดภั ย สะดวกสบาย และส่ง เสริมสุข ภาวะที่ดีของผู้สูงอายุและทุกคนในบ้าน นอกจากนี้ ในแต่ละกลุม่ ธุรกิจของเอสซีจี ยังได้น�ำเอานวัตกรรมมาโชว์ไว้ที่งานนี้อีก มากมาย ซึ่ ง หลายนวั ต กรรมไม่ ใ ช่ เ พี ย ง แนวคิดเท่านั้น แต่ยังถูกพัฒนาเป็นสินค้า และบริการจริงแล้ว เริ่มตั้งแต่ เอสซีจี ซิเมนต์-ผลิตภัณฑ์ ก่อสร้าง น�ำเสนอเรื่องของเทรนด์การอยู่ อาศั ย ในปี 2016-2017 โดยการท� ำ งาน ร่วมกันระหว่างนักวิจัย นักการตลาด และ นักออกแบบเพื่อตอบสนองทุกไลฟ์สไตล์ที่ แตกต่าง อาทิ เทคโนโลยีบ้าน The Nest นวัตกรรมการออกแบบและก่อสร้างบ้าน ที่ท�ำให้สามารถอยู่อาศัยได้โดยพึ่งพาเฉพาะ พลั ง งานแสงอาทิ ต ย์ และสร้ า งสภาวะ ความอยูส่ บายภายในบ้านด้วยระบบ Active

Airflow System และที่โดดเด่นล�้ำสมัยคือ เทคโนโลยี ก ารก่ อ สร้ า งแบบ 3 มิ ติ 3D Printing ตอบสนองการออกแบบ สถาปัตยกรรมได้อย่างไร้ขอบเขต ทั้งยังลด ภาระพึ่งพาแรงงาน และใช้วัสดุที่เป็นมิตร ต่อสิ่งแวดล้อมด้วย เอสซี จี เคมิ ค อลส์ โชว์ น วั ต กรรม พลาสติกเพื่อวงการแพทย์ โดยชูพลาสติก เป็ น วั ส ดุ ท างเลื อ กที่ มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพสู ง สะอาด และปลอดภั ย ต่ อ ผู ้ ใ ช้ ง าน อาทิ เฝือกพอลิเมอร์ ที่ออกแบบให้เข้ากับสรีระ ผู้ป่วย สามารถอ่อนตัวได้ที่อุณหภูมิ 60 ํC จึงดัดรูปทรงได้ตามลักษณะอาการบาดเจ็บ และเครือ่ งมือผ่าตัดโรคพังผืดรัดเส้นประสาท ข้ อ มื อ Mini-Sure Kit ที่ มี น�้ ำ หนั ก เบา จับถนัดมือ และลดอาการติดเชื้อได้ รวมทั้ง นวั ต กรรมเม็ ด พลาสติ ก ส� ำ หรั บ ผลิ ต วั ส ดุ อุปกรณ์ทางการแพทย์ทนี่ า่ สนใจอีกมากมาย ก็ถูกน�ำมาจัดแสดงไว้ภายในงานนี้ด้วย ปิดท้ายด้วย เอสซีจี แพคเกจจิง้ ทีง่ านนี้ เน้นห่วงใยเรื่องสุขภาพและความสะดวก สบายเป็นพิเศษ ด้วยนวัตกรรมบรรจุภัณฑ์ อาหารที่ ห ลากหลาย อาทิ นวั ต กรรม Eazysteam บรรจุภัณฑ์แบบระบายอากาศ ได้เองเมื่ออุ่นร้อนในเตาอบไมโครเวฟ ช่วย ป้ อ งกั น การปนเปื ้ อ นโดยไม่ ต ้ อ งตั ด หรื อ เจาะก่อนน�ำไปอุ่น บรรจุภัณฑ์ลูกฟูกลอน ไมโครส�ำหรับใส่อาหาร ที่สามารถอุ่นในเตา ไมโครเวฟได้อย่างปลอดภัย และสามารถ ย่อยสลายเองได้โดยธรรมชาติ Peel & Clear

Lid Film หรือฟิลม์ ใสเพือ่ บรรจุภณ ั ฑ์อาหาร ที่สะดวกในการเปิดโดยฟิล์มไม่ติดหรือขาด พร้ อ มรั ก ษาความสดและรสชาติ อ าหาร ได้นานขึ้น นอกจากนี้ ภายในพื้ น ที่ ก ว่ า 4,000 ตารางเมตร ที่ SCG Experience ยังมี นวัตกรรมที่น่าสนใจอีกมากมาย โดยภายใน งานแบ่ ง การจั ด แสดงออกเป็ น 3 ชั้ น เพื่ อ บอกเล่ า เรื่ อ งราวของนวั ต กรรมแห่ ง ความห่วงใยที่เอสซีจีมุ่งมั่นผลิตคิดค้นมา ตลอดกว่ า 100 ปี ได้ แ ก่ Residential Area: CARE for Life “เมืองนวัตกรรม แห่งความใส่ใจ เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีกว่า” และ CARE for Living “ชีวิตง่ายอย่างมี สไตล์ ตอบโจทย์ได้ทุกความต้องการ” งานนี้ เ อสซี จี โ ชว์ ศั ก ยภาพความเป็ น องค์กรแห่งนวัตกรรมแบบจัดเต็มทุกพื้นที่ ส� ำ หรั บ ใครที่ ส นใจสามารถร่ ว มสั ม ผั ส สุดยอดนวัตกรรมที่สร้างสรรค์เพื่อคุณภาพ ชีวิตที่ยั่งยืนได้ในงาน SCG Innovative Exposition 2015 ตลอดเดือนพฤศจิกายน นี้ ณ SCG Experience (เลียบทางด่วน เอกมั ย - รามอิ น ทรา) วั น อาทิ ต ย์ วันพฤหัสบดี เวลา 10.00-19.00 น. และ วั น ศุ ก ร์ - เสาร์ เวลา 10.00-20.00 น. ส อ บ ถ า ม ร า ย ล ะ เ อี ย ด เ พิ่ ม เ ติ ม ไ ด ้ ที่ 0 2586 2222 หรื อ ดู ข ้ อ มู ล เพิ่ ม เติ ม พร้ อ มลงทะเบี ย นเข้ า ร่ ว มงานได้ ที่ http://innoexpo.scg.co.th

www.close-upthailand.com

5

EDITOR TALK

ติดตามความพิเศษ

ใน CLOSE-UP THAILAND SPECIAL

ส�ำ

หรับอากาศประเทศไทยเวลานี้ ถื อ ว่ า เข้ า สู ่ ห น้ า หนาวเต็ ม ตั ว โดยเฉพาะพี่ น ้ อ งที่ อ าศั ย อยู ่ ท างภาค เหนื อ ภาคอี ส าน และภาคกลางบาง จั ง หวั ด จะหนาวเป็ น พิ เ ศษกว่ า ที่ อื่ น ส่วนทางภาคใต้บางจังหวัดก็เริ่มจะมีฝน ตกลงมาบ้างแล้ว เป็นปกติของอากาศ เมื่องไทยเวลานี้ หลายท่านบอกว่า เหมาะส�ำหรับการ เดินทางไปพักผ่อนในช่วงวันหยุดหลาย วั น ขอให้ เ ที่ ย วอย่ า งมี ค วามสุ ข ดู แ ล ธรรมชาติ และเดิ น ทางด้ ว ยความไม่ ประมาท

CLOSE-UP THAILAND SPECIAL เล่ ม พิ เ ศษครบรอบ ได้ น� ำ เรื่องราวที่มีความเป็นพิเศษมาฝากหลาย อย่ า ง เรื่ อ งจากปก น� ำ เสนอพระราช กรณีกจิ ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห่ วั ตลอดระยะเวลาครองราชย์กว่า 60 ปี ซึ่งทั้งชาวไทย และชาวโลกต่างชื่นชมใน พระปรีชาสามารถ และพระอัจฉริยภาพ ของพระองค์ในหลากหลายพระราชกรณีกจิ โดยเฉพาะเรือ่ งปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงแนวคิ ด เกษตรทฤษฎี ใ หม่ - ฝนหลวงฝายแม้ ว -แก้ ม ลิ ง -แกล้ ง ดิ น -พลั ง งาน ทดแทน-การเปลี่ ย นน�้ ำ เสี ย เป็ น น�้ ำ ดี การเปลี่ยนอาชีพชาวเขาที่ปลูกฝิ่น และ สิ่ ง เสพติ ด ด้ ว ยกุ ศ โลบายที่ ช าญฉลาด และกับอีกนับไม่ถ้วนที่ทรงได้ด�ำเนินมาก กว่า 4,000 โครงการทั่วประเทศ

6

ดั ง นั้ น การที่ ส มเด็ จ พระราชาธิ บ ดี ฮั จ ญี ฮั ส ซานั ล โบลเกี ย ห์ แห่ ง บรู ไ น ทีเ่ ป็นผูแ้ ทนพระประมุขจาก 26 ประเทศ ทั่ ว โลก ที่ เ สด็ จ มาร่ ว มพิ ธี เ ฉลิ ม ฉลอง การครองราชย์ ครบ 60 ปี ของ พระบาทสมเด็ จ พระเจ้ า อยู ่ หั ว เมื่ อ ปี 2549 ตรัสว่า ที่รัสเซียมาหลายสิบปี ถือเป็นเรื่องน่า สนใจที่ ส มควรตั ด เก็ บ ใส่ แ ฟ้ ม ข้ อ มู ล พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวของ อีกเรื่อง และนิสิตนักศึกษาทั้งหลายใช้ ประเทศไทย พระองค์ทรงเป็น “ราชา ประกอบอ้างอิงในรายงานและวิทยานิพนธ์ แห่งราชา” หรือ KING OF KINGS ได้แบบสบายๆ จึงเหมาะสมโดยประการทั้งปวง ก ่ อ น จ บ ข อ ก ล ่ า ว ค� ำ ข อ บ คุ ณ โดยบุคคลส�ำคัญที่กองบรรณาธิการ ผู ้ ส นั บ สนุ น ทั้ ง หลายในเล่ ม พิ เ ศษครบ CLOSE-UP THAILAND ต้องขอบคุณ รอบ 5 ปี CLOSE-UP THAILAND เป็ น พิ เ ศษที่ ไ ด้ แ วะมาแบ่ ง ปั น และ ก้าวสู่ปีที่ 6 อย่างสูง และรวมทั้ ง ผู ้ ที่ ถ่ายทอดเรื่องราวความประทับใจเกี่ยว ต ก ข บ ว น เ ล ่ ม นี้ จึ ง ข อ ย ก ย อ ด ล ง กับพระอัจฉริยภาพ ในแต่ละมิติที่แต่ละ สนับสนุนในเล่มหน้า อยากบอกว่าท่าน ท่านได้มีโอกาสสัมผัสโดยตรง ประกอบ คือกัลยาณมิตรที่ดีที่พึงจดจ�ำไปอีกยาว ด้วย ฯพณฯ อ�ำพล เสนาณรงค์ องคมนตรี, ไกล และขอขอบคุ ณ ผู ้ บ ริ ห ารสถาบั น ดร.สุรเกียรติ์ เสถียรไทย อดีตรองนายก การศึกษาต่างๆ ที่ได้เปิดพื้นที่ห้องสมุด รัฐมนตรี, ดร.จิรายุ อิศรางกูร ณ อยุธยา ได้รองรับเรื่องราวดีๆ มีคุณค่า เพื่อให้ ผู ้ อ� ำ นวยการส� ำ นั ก งานทรั พ ย์ สิ น ส่ ว น เยาวชนของชาติใช้คน้ คว้า เพราะหนังสือ พระมหากษัตริย์ และคุณอดิสยั ธรรมคุปต์ เล่ ม พิ เ ศษนี้ จ� ำ นวนหนึ่ ง จะมอบให้ กั บ อดีตอัครราชทูตฝ่ายการพาณิชย์หลาย มหาวิทยาลัย และห้องสมุดส�ำคัญๆ ประเทศทั้งรัสเซีย อังกฤษ และอาฟริกา ฯลฯ ขอให้ ทุ ก ท่ า นได้ ติ ด ตามเรื่ อ งราว ที่น่าสนใจอื่นๆ ภายในเล่มที่ได้น�ำมา โดยท่านทูตอดิสัยยังได้สะบัดปลาย ฝากอย่างมีความสุข ขอสวัสดีปีใหม่ ปากกาเขียนซีรี่แบบคน “รู้ลึก รู้จริง” อนันต์ ยศพลวัฒน์ ในเรื่อง “ตะลุย... หมีขาว” ในฐานะ บรรณาธิ การบริหาร เคยไปท�ำหน้าทีต่ า่ งพระเนตร พระกรรณ

คณะที่ปรึกษากิตติมศักดิ์ : ท่านทูตอดิศัย ธรรมคุป, รศ.ดร.กิตติ ลิ่มสกุล, รศ.ดร.มนตรี โสคติยานุรักษ์, ดร.วิชาญ จุลหริก, ดร.ปัญญลักษณ์ อุดมเลิศประเสริฐ ประธานกรรมการและผู้อำ�นวยการ : อนันต์ ยศพลวัฒน์ บรรณาธิการบริหาร/บรรณาธิการผู้พิมพ์ผู้โฆษณา : อนันต์ ยศพลวัฒน์ กองบรรณาธิการ : โอวาส บัวขวา, ชุตนิ ยั บุศราคัมย์ ฝ่ายภาพ : ว่าที่ ร.ต.อรุณ สิทธิโชค อีเมล์กองบรรณาธิการ : closeupthailandmag@yahoo.com เว็บไซต์ : www.close-upthailand.com ฝ่ายขายและการตลาด : วิไลพร สุขยิ่ง อีเมล์ฝ่ายขายการตลาด : wilaipon_s@yahoo.com ฝ่ายบัญชีการเงิน : พิจิตรา ยศพลวัฒน์ ฝ่ายสร้างสรรค์ : พิเชษฐ์ นิยม โรงพิมพ์ : THAN PRINTING Co.,LTD. จัดจำ�หน่าย : K ELEVEN Co.,LTD. เจ้าของ : บริษัท ไทม์มินนิท จำ�กัด ที่อยู่ที่ติดต่อ : 442 รังสิต-นครนายก 44 ต.ประชาธิปัตย์ อ.ธัญบุรี จ.ปทุมธานี 12130 www.close-upthailand.com โทรศัพท์ : 02-974-1823 มือถือ : 081-134-5558, 084-932-6525 แฟกซ์ : 02-974-1823

CONTENS

&HI-LIGHT KING OF KINGS พระอัจฉริยภาพพระเจ้าแผ่นดิน ไทยที่โลกไม่เคยลืม

COVER 8-19

ตลอด 88 พรรษาของพระบาท สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระองค์ท่าน ทรงงานอย่างไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อยมี STORY โครงการต่างๆ เพื่อพสกนิกรชาว ไทยทั่ ว ทุ ก ภาคของประเทศรวม มากกว่า 4,000 โครงการ

เอ็กโก กรุ๊ป รุกลงทุนต่างประเทศ ขยายพอร์ตธุรกิจไฟฟ้าต่อเนื่อง

กรรมการผูจ้ ดั การใหญ่ เอ็กโก กรุป๊ เปิดเผย ทิศทางการด�ำเนินธุรกิจในโอกาสเข้ามารับ ต�ำแหน่งกรรมการผู้จัดการใหญ่คนใหม่ว่า “เอ็กโก กรุ๊ป” ยังคงให้ความส�ำคัญกับการ ขยายการลงทุนในธุรกิจไฟฟ้าทีม่ คี วาม เชีย่ วชาญ โดยตัง้ เป้าหมายทีจ่ ะเป็น บริษทั พลังงานในระดับภูมภิ าคเอเชียแปซิฟกิ

MOVEMENT 21

Cashless Society เป็นจริง เมื่อ “3 ค่ายมือถือ ” ปลุก อี-มันนี่

MOVEMENT 23

เมือ่ 3 ค่ายมือถือยักษ์ใหญ่ “เอไอเอส ดีแทค-ทรูมูฟ เอช” ผนึกก�ำลังเชื่อม ต่อระบบกระเป๋าเงินออนไลน์บนมือถือ (อี-วอลเลท) สร้างมิติใหม่เขย่าวงการ อี-มันนี่ เมืองไทย

บันทึกความส�ำเร็จ “ครึ่งทศวรรษ” เพื่อนชุมชน

สมาคมเพื่ อ นชุ ม ชนเผยผลงานและความ ส�ำเร็จการด�ำเนินงานกว่าครึง่ ทศวรรษ ปัน้ เด็กระยองขึน้ ท�ำเนียบ ONET อันดับ 3 ของ ประเทศ ป้อนพยาบาลวิชาชีพเข้าบริการ ประชาชนครอบคลุมทุกพื้นที่ระยอง ส่ง เสริมอาชีพวิสาหกิจชุมชน

SPECIAL REPORT 25-28

พาตะลุย..ดินแดนหมีขาว ไปกับ “อดิสัย ธรรมคุปต์”

เมื่ อ เอ่ ย ถึ ง “รั ส เซี ย ” (Россияราซียา) ท่ า นอาจจะนึ ก ถึ ง หมี ข าวและ ความหนาวเย็น หรือ BIG 5 รัสเซียคือ 1 ใน 5 มหาอ�ำนาจในคณะมนตรีความ มั่นคงแห่งสหประชาชาติ (UN Security Council)

COVER STORY

KING OF KINGS พระอัจฉริยภาพ พระเจ้าแผ่นดินไทยที่โลกไม่เคยลืม 8-10

COVER STORY

พระอัจฉริยภาพในหลวงในมุมมอง ฯพณฯ องคมนตรี “อ�ำพล เสนาณรงค์”

11-12

COVER STORY

พระอัจฉริยภาพในหลวง ในมุมมอง “ดร.จิรายุ อิศรางกูร ณ อยุธยา”

13-14

COVER STORY

“อังถัด”ประกาศรับรองปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ทางเลือกหนึ่งของการพัฒนา

15-17

COVER STORY

กรณีศึกษา ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในเลโซโท “สวิตเซอร์แลนด์ของแอฟริกา”

18-19

MOVEMENT

เอ็กโก กรุ๊ป รุกลงทุนต่างประเทศ ขยายพอร์ตธุรกิจไฟฟ้าต่อเนื่อง

21

MOVEMENT

“ณรงค์ เขียดเดช” กัปตันใหม่การทางฯ สานปณิธาน “มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน”

22

SPECIAL REPORT บันทึกความส�ำเร็จ “ครึ่งทศวรรษ” เพื่อนชุมชน

25-28

FEATURE

พาตะลุย..ดินแดนหมีขาว ไปกับ “อดิสัย ธรรมคุปต์”

29-37

FEATURE 29-37 www.close-upthailand.com

7

KING OF KINGS พระอัจฉริยภาพ พระเจ้าแผ่นดินไทย ที่ โลกไม่เคยลืม

ต

ลอด 88 พรรษาของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระองค์ท่านทรงงานอย่าง ไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อยมีโครงการต่างๆ เพื่อพสกนิกรชาวไทยทั่วทุกภาคของประเทศ รวมมากกว่า 4,000 โครงการ แม้ว่ามาวันนี้พระองค์จะไม่สามารถเสด็จได้เหมือน ที่ผ่านมา แต่ยังทรงรับสั่งด้วยความเป็นห่วงถึงความทุกข์ ความเดือดร้อนของราษฎร ของพระองค์

8

www.close-upthailand.com

COVER STORY โดยทั้ง 4,000 กว่าโครงการนั้น แบ่งเป็น ภาคเหนื อ 1,588 โครงการ (2506-2554) ภาคอี ส าน 1,024 โครงการ (2506-2554) ภาคใต้ 774 โครงการ (2517-2554) และ ภาคกลาง 714 (2498-2554) โดยโครงการ ทั้ ง หมดครอบคลุ ม ทั่ ว ทั้ ง 77 จั ง หวั ด ของ ประเทศ เปรี ย บดั ง เม็ ด ฝนที่ ต กลงมาทั่ ว ทั้ ง แผ่นดินของพระองค์ ทั้ ง หมดเรี ย กรวมๆ ว่ า โครงการตาม พระราชด�ำริ!!! นอกจากนี้ยังมีอีกโครงการนับร้อยนับพัน ที่ จั ด อยู ่ ใ นประเภทโครงการหลวง โครงการ ตามพระราชประสงค์ โครงการในพระบรม ราชานุ เ คราะห์ แ ละแม้ ก ระทั่ ง โครงการตาม พระราชด� ำ ริ เป็ น ความพิ เ ศษขององค์ เอกกษั ต ริ ย ์ ไ ทยที่ โ ดดเด่ น และไม่ มี ก ษั ต ริ ย ์ พระองค์ใดในโลกจะเปรียบปานได้ จึงถือเป็นธรรมเนียมปฏิบตั ขิ อง CLOSE-UP THAILAND ประจ� ำ เดื อ นธั น วาคมของทุ ก ปี ที่จัดท�ำเล่มพิเศษเพื่อเทิดพระเกียรติ โดยน�ำ เสนอพระราชกรณี ย กิ จ ตลอดการทรงงา นที่ผ่านมา ผ่านค�ำบอกเล่าของบุคคลส�ำคัญ ที่ มี โ อ ก า ส ส น อ ง ง า น ม า อ ย ่ า ง ย า ว น า น เพื่อสะท้อนให้เห็นเบื้องหลังว่ากว่าจะออกมา เป็ น โครงการต่ า งๆ เหล่ า นั้ น ดั ง ปรากฏมี กระบวนการคิดกันอย่างไร หลายท่านอาจมีข้อสงสัยว่า เพราะเหตุใด จึ ง ต้ อ งแบ่ ง โครงการของพระองค์ ท ่ า นเป็ น โครงการหลวง โครงการตามพระราชด� ำ ริ โครงการตามพระราชประสงค์หรือโครงการ ส่ ว นพระองค์ มี ค� ำ อธิ บ ายจากผู ้ ใ กล้ ชิ ด ที่ มี โอกาสรับสนองงานเป็นเวลายาวนานได้อธิบาย เรื่องนี้ให้ฟัง ดังนี้

> โครงการตามพระราชประสงค์ หมายถึง โครงการซึ่งทรงศึกษาทดลองปฏิบัติเป็นส่วน พระองค์ ทรงศึกษาหารือกับผู้เชี่ยวชาญในทรง งาน ทรงแสวงหาวิธีการทดลองปฏิบัติ ทรง พัฒนาและส่งเสริมแก้ไขดัดแปลงวิธีการเป็น ระยะเวลาหนึ่ ง เพื่ อ ดู แ ลผลผลิ ต ทั้ ง ในพระ ราชฐานและนอกพระราชฐาน ซึ่งต้องทรงใช้ พระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ในการด�ำเนินการ ทดลองจนกว่าจะเกิดผลดี ต่อมาเมื่อทรงแน่ พระทัยว่าโครงการนั้นๆ ได้ผลดี เป็นประโยชน์ แก่ ป ระชาชนอย่ า งแท้ จ ริ ง จึ ง โปรดเกล้าฯ ให้รฐั บาลเข้ามารับงานต่อภายหลัง > โครงการหลวง พระองค์ ท รงเจาะจง

ด�ำเนินการพัฒนาและบ�ำรุงรักษาต้นน�้ำล�ำธาร ในบริ เ วณป่ า เขาในภาคเหนื อ เพื่ อ บรรเทา อุทกภัยในที่ลุ่มล่าง ด้วยเหตุผลที่พื้นที่เหล่านี้ เป็ น เขตแดนชาวไทยภู เ ขาจึ ง ทรงมี โ อกาส พัฒนาชาวเขาชาวดอยให้อยู่ดีกินดี ให้เลิกการ ปลูกฝิน่ เลิกการตัดไม้ทำ� ลายป่า ท�ำไร่เลือ่ นลอย และเลิ ก การค้ า ไม้ เ ถื่ อ น ของเถื่ อ น อาวุ ธ ยุ ท โธปกรณ์ น อกกฎหมาย ทรงพั ฒ นาช่ ว ย เหลือให้ปลูกพืชหมุนเวียนที่มีคุณค่าสูง ขนส่ง ง่าย ปลูกข้าวไร่ และเลี้ยงสัตว์ไว้เพื่อบริโภค รวมคุ ณ ค่ า ผลผลิ ต แล้ ว ให้ ไ ด้ คุ ณ ค่ า แทนการ ปลู ก ฝิ ่ น ทั้ ง ๆ ที่ ง านของโครงการนี้ กิ น เวลา ยาวนานกว่ า จะเกิ ด ผลได้ ต้ อ งใช้ เ วลานาน

www.close-upthailand.com

9

COVER STORY

พระราชาธิบดีบรูไน และกษัตริย์จิกมี แห่งภูฏาน เข้าเฝ้าพระเจ้าอยู่หัว

นับสิบปี การด�ำเนินงานจะยากล�ำบากสักเพียง ใดมิได้ทรงท้อถอย การพัฒนาค่อยๆ ได้ผลดี ขึ้ น ๆ ชาวเขาชาวดอยจึ ง มี ค วามจงรั ก ภั ก ดี เรียกพระองค์ว่า “พ่อหลวง” และเรียกสมเด็จ พระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถว่า “แม่หลวง” โครงการของทั้ ง สองพระองค์ จึ ง เรี ย กว่ า “โครงการหลวง” > โครงการในพระบรมราชานุ เ คราะห์ หมายถึง โครงการที่พระองค์ได้พระราชทาน ข้ อ เสนอแนะและแนวทางพระราชด� ำ ริ ใ ห้ เอกชนไปด� ำ เนิ น การ ด้ ว ยก� ำ ลั ง เงิ น ก� ำ ลั ง ปั ญ ญา และก� ำ ลั ง แรงงาน พร้ อ มทั้ ง การ ติดตามผลงานให้ต่อเนื่องโดยภาคเอกชน เช่น โครงการพั ฒ นาหมู ่ บ ้ า นสหกรณ์ เ นิ น ดิ น แดง อ� ำ เภอทั บ สะแก จั ง หวั ด ประจวบคี รี ขั น ธ์ ซึ่ ง สโมสรโรตารี แ ห่ ง ประเทศไทยเป็ น ผู ้ จั ด และด� ำ เนิ น งานตามพระราชด� ำ ริ โครงการ พจนานุกรม โครงการสารานุกรมไทยส�ำหรับ เยาวชน เป็นต้น > โครงการตามพระราชด� ำ ริ โครงการ ประเภทนี้เป็นโครงการที่ทรงวางแผนพัฒนา ทรงเสนอแนะให้ รั ฐบาลร่ วมด�ำเนิน การตาม แนวพระราชด� ำ ริ โดยพระองค์ เ สด็ จ ฯ ร่ ว ม ทรงงานกั บ หน่ ว ยงานของรั ฐ บาล ซึ่ ง มี ทั้ ง ฝ่ า ยพลเรื อ น ต� ำ รวจ ทหาร โครงการตาม พระราชด�ำรินี้ในปัจจุบันเรียกว่า “โครงการ อันเนื่องมาจากพระราชด�ำริ” มีกระจายอยู่ทั่ว ทุกภูมิภาคของประเทศไทย ปัจจุบันมีลักษณะ ที่เป็นโครงการพัฒนาด้านต่างๆ ที่ด�ำเนินการ เสร็จสิ้นภายในระยะเวลาสั้น และระยะเวลา ยาวที่มากกว่า 5 ปี ขณะเดียวกันก็มีลักษณะที่ เป็นงานด้านวิชาการ เช่น โครงการเพื่อการ ศึกษาค้นคว้าทดลอง หรือโครงการที่มีลักษณะ เป็นงานวิจัย เป็นต้น ส�ำหรับ 4,000 กว่าโครงการ จึงครอบคลุม ทั้งเรื่องการพัฒนาแหล่งน�้ำ การพัฒนาด้าน 10

www.close-upthailand.com

การเกษตร การพัฒนาด้านสิ่งแวดล้อม การส่ง เสริ ม อาชี พ การสาธารณสุ ข การคมนาคม สื่อสาร การศึกษา และด้านอื่นๆ ด้ ว ยเหตุ นี้ เ องจึ ง ทรงได้ รั บ การยกย่ อ ง และชื่นชมว่าพระองค์ทรงเป็นราชาแห่งราชา หรื อ KING OF KINGS จากพระประมุ ข ทั่ ว โลกและผู ้ แ ทนที่ เ สด็ จ มาร่ ว มเฉลิ ม ฉลอง ในโอกาสครองราชย์ครบ 60 ปีของพระบาท สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เมื่อปี 2549 “การครองราชย์นานถึง 60 ปี เป็นเพียง ตั ว เลข ส� ำ คั ญ อยู ่ ที่ ว ่ า 60 ปี นั้ น ได้ ท� ำ อะไร และเป็ น ที่ ป ระจั ก ษ์ แ ล้ ว ว่ า ฝ่ า พระบาททรง ท� ำ ทุ ก อย่ า งตลอด 60 ปี ให้ เ ป็ น ประโยชน์ ต่อชาวไทย ชาวเอเชียและชาวโลก วาระนี้จึง ทรงเป็นความภาคภูมิใจของบรรดาพระราชา มหากษัตริย์ทั้งปวงโดยทั่วกัน” คือความตอน หนึ่ ง ของค� ำ กล่ า วถวายพระพร โดยสมเด็ จ พระราชาธิ บ ดี ฮั จ ญี ฮั ส ซานั ล โบลเกี ย ห์ แห่ ง บรู ไ นที่ เ ป็ น ผู ้ แ ทนพระประมุ ข จาก 25 ประเทศ ในคราวฉลองการครองราชย์สมบัติ ครบ 60 ปี เมื่อ พ.ศ.2549 “การปฏิ บั ติ พ ระราชกรณี ย กิ จ เหล่ า นี้ สื่อแสดงถึงพระคุณลักษณะที่โดดเด่นหลายมิติ ตามที่ อ งค์ ก ร UNDP ของสหประชาชาติ กล่าวถึงคือพระองค์ทรงเป็นทั้งนักวิทยาศาสตร์ นักปรัชญา นักเผยแพร่แนวคิดและนักปฏิบัติ ที่ เ ป็ น ตั ว อย่ า งที่ ดี ที่ สุ ด ทรงเป็ น ตั ว อย่ า งที่ โดดเด่นของผู้น�ำที่อาจไม่เหมือนใครในโลก แต่สิ่งที่โลกสามารถเรียนรู้ได้จากพระองค์ คือความรักและแรงบันดาลใจอันยิ่งใหญ่ในการ ท�ำทุกอย่าง เพื่อความอยู่ดีมีสุขของพสกนิกร ของพระองค์” ดร.จิรายุ อิศรางกูร ณ อยุธยา รองเลขาธิการส�ำนักพระราชวังและผูอ้ ำ� นวยการ ส� ำ นั ก งานทรั พ ย์ สิ น ส่ ว นพระมหากษั ต ริ ย ์ ที่ ไ ด้ มี โ อกาสรั บ สนองพระราชกรณี ย กิ จ อยู ่ เนืองๆ สรุปเข้าใจแบบง่ายๆ (อ่านรายละเอียด

เพิ่มเติมจากหน้า 13-14) และในเรื่ อ งของการสร้ า งแรงบั น ดาลใจ และความรักไม่เพียงผู้ใกล้ชิดอย่าง ดร.จิรายุ ที่ได้กล่าวไว้ข้างต้น เพราะแม้แต่เจ้าชายจิกมี กษัตริย์หนุ่มแห่งภูฏาน ยังเคยตรัสกับอดีตรอง นายกรัฐมนตรีท่านหนึ่งของไทยที่เข้าเฝ้าว่า “กษั ต ริ ย ์ ข องท่ า นเป็ น แบบอย่ า งของ ข้าพเจ้าในการจะครองราชย์ให้คนรัก” หรื อ ดะไลลามะ ผู ้ น� ำ ทางจิ ต วิ ญ ญาณ ของชาวทิ เ บตยั ง เคยพู ด ว่ า “ใครอย่ า มาชม ตัวข้าพเจ้าเลยว่าเป็นยอดคน ให้ไปดูพระเจ้า แผ่นดินที่เมืองไทยเถิด” 3 ค�ำชื่นชมจาก 3 ผู้น�ำจากต่างประเทศ แสดงให้เห็นว่าพระบาทสมเด็พระเจ้าอยู่หัวนั้น ทรงถูกยอมรับ และยกย่องในพระอัจฉริยภาพ อย่างแพร่หลายไม่เฉพาะบนผืนแผ่นดินไทย หากแต่ขจรไกลไปทั่วโลก จนเป็นที่มาของค�ำ ค�ำนี้

• KING OF KINGS ราชาแห่งพระราชา

โดยดร.สุ ร เกี ย รติ์ เสถี ย รไทย อดี ต รอง นายกรั ฐ มนตรี แ ละอดี ต รั ฐ มนตรี ว ่ า การ กระทรวงการต่ า งประเทศ ซึ่ ง ปั จ จุ บั น เป็ น นักวิชาการอาวุโสแห่งมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด สหรัฐอเมริกา มหาวิทยาลัยอันดับหนึ่งของโลก บอกเล่ า ถึ ง ที่ ม าของค� ำ ดั ง กล่ า วข้ า งต้ น ว่ า มี ที่ ม าและมี บ ริ บ ทอย่ า งไร โปรดติ ด ตาม รายละเอียดจากค�ำบอกเล่าภายในเล่ม (หน้า 15-17) แล้วจะช่วยเติมเต็ม ค�ำว่า KING OF KINGS : พระอัจฉริยภาพพระเจ้าแผ่นดินไทย ที่ โ ลกไม่ เ คยลื ม ได้ ชั ด ขึ้ น ผ่ า นบุ ค คลส� ำ คั ญ ในแต่ ล ะมิ ติ ฯพณฯ องคมนตรี อ� ำ พล เสนาณรงค์, ดร.จิรายุ อิศรางกูร ณ อยุธยา, ดร.สุรเกียรติ์ เสถียรไทย และท่านทูตพาณิชย์ อดิสัย ธรรมคุปต์

COVER STORY

พระอัจฉริยภาพในหลวง

ในมุมมอง ฯพณฯ องคมนตรี

“อ�ำพล เสนาณรงค์” “ ผมมีโอกาสเริ่มถวายงานรับใช้ตั้งแต่ปี 2494 สมัยเรียนที่ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ แต่พอจบปี 2498 ก็ท�ำงานรับใช้ ในฐานะข้าราชการเรื่อยมาตั้งแต่ชั้นผู้น้อย กระทั่งเป็นรองอธิบดี และอธิบดีกรมวิชาการเกษตร และต่อมาในต�ำแหน่งรัฐมนตรีช่วย ว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ระยะหนึ่ง

เมื่ อ เกษี ย ณอายุ ร าชการก็ ไ ด้ มี โ อกาส ถวายงานจริงๆ ในฐานะองคมนตรีเมื่อปี 2537 นับถึงวันนี้ก็ราวๆ 18 ปี 19 ปีแล้ว อันนี้ท�ำโดยตรง โดยเฉพาะงานที่ถวายรับ ใช้ ส ่ ว นใหญ่ จ ะเกี่ ย วกั บ ด้ า นการเกษตร เวลานั้นยังมีองคมนตรีผู้ใหญ่ที่ดูแลเรื่องนี้ หลายท่ า นด้ ว ยกั น แต่ นั บ ถึ ง วั น นี้ ที่ ดู แ ล ทางด้านการเกษตรจริงๆ ก็จะเหลือผมอยู่ คนเดียว “จริงๆ แล้วพระองค์ทรงมอบงานหลาย โครงการที่เกี่ยวกับทางด้านเกษตรที่มีอยู่ มากให้ ดู แ ล สิ่ ง ที่ ผ มประทั บ ใจก็ มี อ ยู ่ มากมาย แต่ที่นึกอยู่ก็ตรงเรื่องเศรษฐกิจ พอเพี ย ง และเรื่ อ งเกษตรทฤษฎี ใ หม่ ซึ่ ง ตอนนั้ น ผมยั ง ท� ำ งานเป็ น อธิ บ ดี ก รม วิ ช าการเกษตร และท่ า นทรงงานเรื่ อ งนี้

ที่วัดมงคลชัยพัฒนา จังหวัดสระบุรี พอผม เกษียณมา 2 ปีพระองค์ท่านก็โปรดเกล้า ให้มาเป็นองคมนตรี…” ความจริ ง แล้ ว เกี่ ย วกั บ แปลงเกษตร ทฤษฎีใหม่เป็นเรื่องที่พระองค์ทรงประยุกต์ งานเกี่ยวกับเศรษฐกิจพอเพียงที่พระองค์ ทรงสนพระทั ย อย่ า งมาก มาประยุ ก ต์ เป็นการปฏิบัติในรูปแปลงเกษตรแบบง่ายๆ ให้กับพี่น้องเกษตรกรที่ยากจนน�ำไปปฏิบัติ และเมื่อปฏิบัติแล้วสิ่งเหล่านั้นก็เกี่ยวกับ เศรษฐกิจพอเพียง ผมเองก่ อ นเกษี ย ณและเริ่ ม ท� ำ งาน เป็นนักวิชาการก็รับใช้เรื่องนี้ โดยเดินสาย บรรยายให้กบั ข้าราชการในกรม ในกระทรวง เกษตรและกระทรวงต่างๆ รวมทัง้ ข้าราชการ ทหารในกองบัญชาการทหารสูงสุดได้ฟังกัน

เนื่ อ งจากหลายคนยั ง มี ค วามสงสั ย กันอยู่ เพราะรับสั่งค่อนข้างสั้นๆ คนไม่อยู่ ในวงการเกษตรจริงๆ ก็ไม่เข้าใจ ผมเอง ถือว่าเป็นคนกระทรวงเกษตรจึงท�ำหน้าที่ ขยายความโครงการนี้ โดยร่า งโครงการ ทู ล เกล้ า ทู ล กระหม่ อ มถวายเมื่ อ ปี 2537 เพื่ อ ทรงให้ ค� ำ แนะน� ำ ว่ า อั น ไหนผิ ด อั น ไหนถู ก และอั น ไหนทรงจะเพิ่ ม เติ ม ซึ่งพระองค์ใช้เวลา 2 เดือนในการตรวจ ปรั บ แก้ ไ ข ผมก็ ใ ช้ ก ระแสที่ ม อบมาเป็ น พระอักษรใช้เป็นแนวทางเขียนโครงการ เกษตรทฤษฎีใหม่ “เป็นสิ่งที่ผมภูมิใจที่ได้เผยแพร่ผลงาน ของพระองค์ ท ่ า นในวั น เฉลิ ม พระชนม์ พรรษา เพื่อขยายความให้พี่น้องเกษตรกร ข้าราการได้ทราบกัน” www.close-upthailand.com

11

COVER STORY อันนี้เป็นการต่อเนื่อง ขยายงาน งานไหน ยั ง ไม่ ส มบู ร ณ์ ก็ เ พิ่ ม งานขึ้ น งานไหน สมบู ร ณ์ ก็ ข ยายผลต่ อ ไป เป็ น สิ่ ง ที่ ป ฏิ บั ติ ตลอดราชการ”

หลั ก ของนั ก ปกครอง นั ก บริ ห าร จะท� ำ งานเกี่ ย วกั บ อะไรต้ อ งทราบสภาพ ของสิ่งที่ต้องเข้าไปท�ำ สมัยใหม่อาจจะดูจากคอมพิวเตอร์ หรือศึกษาจากไอที แต่พระองค์ท่านทอดพระเนตรด้วยพระองค์เอง และสมเด็จพระราชินีก็เสด็จตาม • ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ด้วย อันนี้ก็ส�ำคัญก่อนจะทรงงานอะไรก็จะต้องทราบรายละเอียด พระองค์ได้ ยาแก้วิกฤตขนานเอก ทรงด�ำเนินการด้านนี้ อันนี้เป็นหลักการเบื้องต้นและจ�ำเป็น” “อย่ า งที่ เ รี ย นว่ า พระองค์ ท รงงาน • พระอัจฉริยภาพในฐานะ “นักปกครอง-นักการเกษตร นักวิทยาศาสตร์ - นักการศึกษา”

“ผมว่ า ผู ้ ที่ รั บ ใช้ เ บื้ อ งพระยุ ค ลบาท ข้าราชการที่ติดตามก็จะทราบดีว่าพระองค์ ท่านทรงมีพระอัจฉริยภาพในด้านวิชาการ ต่ า งๆ เกื อ บทุ ก สาขาวิ ช า ท่ า นสามารถ ชี้ แ จงให้ พ วกเราได้ เ ข้ า ใจว่ า หลั ก การ วิ ธี ก า ร เ ป ็ น อ ย ่ า ง ไ ร น อ ก จ า ก พ ร ะ อัจฉริยภาพแล้ว พระองค์ยังทรงศึกษาด้วย พระองค์เอง เนื่ อ งจากผมท� ำ งานเกี่ ย วกั บ พวก เกษตรกร ประชาชน และท� ำ งานรั บ สนองงานด้ า นนี้ ตั้ ง แต่ เ รี ย นหนั ง สื อ เป็นข้าราชการ จึงรับรู้มั่นใจว่าพระองค์ ทรงทราบเข้ า ใจหลั ก การเกษตรอย่ า งดี เข้าใจประชาชน อาชีพความเป็นอยู่ต่างๆ ส่วนด้านการปกครอง ด้านความเป็นอยู่ พระองค์ มี ห ลั ก การ โดยรวมๆ เวลาที่ ข้ า ราชการไทยอย่ า งพวกเราจะไปสอน ข้าราชการที่ท�ำงานจะพูดเสมอว่า พระองค์ ท่ า นก่ อ นทรงงานตั้ ง แต่ ก ่ อ นปี 2495 หลังจากนั้น 20 ปี ก่อนทรงงานในฐานะ พระมหากษัตริย์ พระองค์ทรงเยี่ยมราษฎร ทั่วประเทศทุกภาค ทั้งหมดเกือบ 70 กว่า จังหวัด นอกจากเยี่ยมเยือนแล้วทรงศึกษา ภูมิประเทศ เศรษฐกิจต่างๆ สิ่งแวดล้อม ของคนไทยทุกภาค ใช้เวลา 5 ปีได้ ผมคิดว่านี่เป็นหลักของนักปกครอง นัก บริหารจะท�ำงานเกี่ยวกับอะไรต้องทราบ สภาพของสิ่งที่ต้องเข้าไปท�ำ สมัยใหม่อาจ จะดูมีจากคอมพิวเตอร์ หรือศึกษาจากไอที 12

www.close-upthailand.com

แต่ ท ่ า นทอดพระเนตรด้ ว ยพระองค์ เ อง และสมเด็ จ พระราชิ นี ก็ เ สด็ จ ตามด้ ว ย อันนี้ก็ส�ำคัญก่อนจะทรงงานอะไรก็จะต้อง ทราบรายละเอียด พระองค์ได้ทรงด�ำเนิน การด้านนี้ อันนี้เป็นหลักการเบื้องต้นและ จ�ำเป็น ต่ อ จากนั้ น ในด้ า นต่ า งๆ เศรษฐกิ จ สังคม สิ่งแวดล้อม ความเป็นอยู่ พระองค์ ทรงได้ยินด้วยพระกรรณของพระองค์เอง หลังกลับมาใช้เวลาติดต่อกัน 5 ปี จากนั้น ก็เสด็จตามภาคต่างๆ ประทับแต่ละภาค 2-3 เดือน เริ่มจากภาคเหนือก่อนที่จังหวัด เชียงใหม่ จากนั้น เปลี่ ย นมาประทั บ ที่ ภ าคอี ส าน ที่ภูพาน จังหวัดสกลนคร เวลา 2 เดือน จากนั้นก็เป็นที่ภาคใต้ ที่ทักษิณราชนิเวศน์ ก็หมุนเวียนไปแต่ละปี หลังเสด็จ 3 ภาคก็ เสด็จมาที่ภาคกลาง ระหว่างเสด็จทรงงาน ก็จะทราบว่าปัญหาประเทศชาติมีอะไรบ้าง ปัญหาราษฎรมีอะไร จึงเป็นทีม่ าของโครงการ ตามพระราชด�ำริ ปีต่อไปก็เสด็จอย่างนั้น

ครองราชย์ ป ี 2491 หลั ง จากนั้ น เสด็ จ กลั บ ต่ า งประเทศเพื่ อ ศึ ก ษาต่ อ ฉลอง สิ ริ ร าชย์ ป ี 2494 ตั้ ง แต่ นั้ น มาพระองค์ ทรงงานมาตลอด สิ่ ง หนึ่ ง ที่ แ ฝงอยู ่ ใ น พระราชด�ำริ ในการทรงงานคือ แนวทาง เศรษฐกิจพอเพียง สอนให้ประชาชนรู้จัก เศรษฐกิจพอเพียงเรื่อยมา ผมคิ ด ว่ า ท� ำ ให้ ค นไทยในต่ า งจั ง หวั ด อาจไม่ ท ราบ แต่ อ ย่ า งน้ อ ยพระองค์ ท รง สอนให้พึ่งตนเอง เดินสายกลาง มีความ พอเพี ย งไม่ ฟุ ่ ม เฟื อ ย ทุ ก อย่ า งท� ำ ด้ ว ย มีเหตุ มีผล มีหลักการ และให้ทุกคนเป็น คนดี สามัคคีกัน เมื่ อ รั ฐ บาลบางช่ ว งบางสมั ย ท� ำ งาน บางอย่างไม่อยู่ในแนวเศรษฐกิจพอเพียง พระองค์ท่านทรงปฏิบัติเป็นตัวอย่าง แต่ พระองค์ท่านไม่ได้ไปว่ากล่าว แต่ท�ำเป็น ตัวอย่าง พอเกิดวิกฤตปี 2539 เกิดปัญหา โรงงานต่างๆ หยุด คนงานตกงาน แต่มี จ� ำ นวนมากกลั บ ไปท้ อ งถิ่ น เดิ ม สามารถ ประกอบอาชีพด้านเกษตร พระองค์แนะ ข้ า ราชการให้ ส อนทฤษฎี ใ หม่ เพื่ อ ให้ ประชาชนน�ำไปปรับใช้ ก็ช่วยประชาชน ตกงานได้ มี ง านท� ำ ตอนนั้ น เราเรี ย กว่ า ฟองสบู่แตก อันนี้ช่วยรัฐบาลได้มาก ส่ ว นภาคอื่ น นอกจากภาคเกษตร พระองค์ท่านไม่ได้แนะน�ำโดยตรง แต่เขา ประสบปั ญ หาเหมื อ นกั น เขาก็ ม าขอค� ำ แนะน�ำ เช่น โรงงานอุตสาหกรรม พระองค์ บอกว่าต้องน�ำไปประยุกต์ใช้ ข้าราชการ น�ำไปประยุกต์ เป็นการช่วยปัญหาประเทศ ชาติในยามวิกฤต ด้วยปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียง..”

COVER STORY

พระอัจฉริยภาพในหลวง

ในมุมมอง “ดร.จิรายุ อิศรางกูร ณ อยุธยา”

“

ผมขออนุญาตเล่าเป็นข้อๆ อย่างนี้ครับ คื อ ผมเห็ น ว่ า พระองค์ ท รงยึ ด มั่ น ใน หลักการอย่างแน่วแน่ในทุกเรื่อง และหลัก ที่ ท รงยึ ด มั่ น สอดคล้ อ งกั บ หลั ก ทศพิ ธ ราชธรรม พระองค์ทรงแน่วแน่ในการเพิ่ม ความสมดุ ล ของการพั ฒ นา เพื่ อ ให้ เ กิ ด ความยั่งยืน นอกจากนีผ้ มว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้า อยู่หัวพระราชทานทั้งแนวพระราชด�ำริ คือ ทรงเป็นนักปรัชญา ทรงทดลองและปฏิบัติ ด้ ว ยพระองค์ เองจากความรู้ลึก รู้จ ริงใน โครงการต่ า งๆ เรี ย กว่ า ทรงเป็ น นั ก วิ ท ยาศาสตร์ และยั ง ทรงเผยแพร่ แ ละ สนั บ สนุ น แนวทางที่ เ ป็ น ประโยชน์ ต ่ อ ประชาชนอี ก ด้ ว ย พระองค์ จึ ง ทรงเป็ น นักเผยแพร่อย่างแท้จริงครับ ที่ส�ำคัญ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ยังทรงพระราชทานปรัชญาในการพัฒนาที่ เหมาะสมส�ำหรับประเทศไทย คือ ปรัชญา ของเศรษฐกิ จ พอเพี ย ง และมี ค วามเป็ น สากลที่ ส ามารถน� ำ ไปประยุ ก ต์ ใ ช้ ไ ด้ ใ น สังคมโลกในปัจจุบัน ทั้งหมดคือสิ่งที่ผมแล เห็นนับตั้งแต่ถวายงานมาตลอดหลายสิบปี นอกจากนี้ ผ มยั ง เห็ น ว่ า พระราช กรณียกิจในการเสด็จพระราชด�ำเนินไปทรง เยี่ยมราษฎรเพื่อทอดพระเนตรความเป็น อยู่และปัญหาอย่างใกล้ชิด สมดังพระปฐม บรมราชโองการว่า “เราจะครองแผ่ น ดิ น โดยธรรม เพื่ อ ประโยชน์สุขแห่งมหาชนชาวสยาม” โดยมี พระต�ำหนักประจ�ำภูมิภาคต่างๆ เป็นฐาน การทรงงาน ขณะพระราชกรณียกิจด้านการแพทย์ และสาธารณสุขก็มีหลายอย่าง เช่น การ ขจั ด โรคระบาด ที่ เ ป็ น ภั ย ร้ า ยต่ อ ชี วิ ต (วัณโรค โปลิโอ โรคเรื้อน อหิวาตกโรค) การเกื้อกูลสนับสนุนสถานพยาบาล การ สร้างบุคลากรทางการแพทย์ การจัดหน่วย

แพทย์เคลื่อนที่ การส่งเสริมโภชนาการและ อาหารสุขภาพ การสนับสนุนผูป้ ว่ ยทุพพลภาพ การสืบสานงานสภากาชาดไทย เป็นต้น ส่ ว นพระราชกรณี ย กิ จ ด้ า นคมนาคม สาธารณูปโภค และการสื่อสาร ที่แลเห็น ชั ด เจนก็ เ ช่ น การเปิ ด เส้ น ทางคมนาคม เพื่ อ ความมั่ น คงและการพั ฒ นาชนบท ห่ า งไกล การแก้ ป ั ญ หาการจราจรใน กรุงเทพฯ และปริมณฑล การใช้เครื่องมือ สื่อสารโทรคมนาคม เพื่อช่วยเหลือราษฎร ผู้ประสบภัย เป็นต้น ใ น ข ณ ะ ที่ พ ร ะ ร า ช ก ร ณี ย กิ จ ด ้ า น การเกษตร ซึ่งถือเป็นเรื่องที่ส�ำคัญ เพราะ ประเทศไทยเป็ น ประเทศเกษตรกรรม พระองค์ทรงมีโครงการส�ำคัญและเป็นต้น แบบในหลายๆ โครงการ เช่น โครงการ ส่วนพระองค์สวนจิตรลดา โครงการหลวง การจัดตั้งศูนย์ศึกษาการพัฒนา อันเนื่อง มาจากพระราชด�ำริ 6 แห่ง เพื่อเป็นศูนย์ ครบวงจรด้านการค้นคว้า ทดลอง และการ ศึ ก ษาดู ง าน โครงการพระราชด� ำ ริ เ พื่ อ แก้ปัญหาด้านการเกษตรอย่างหลากหลาย

ทั้ ง ปั ญ หาดิ น ปั ญ หาการขาดแคลนน�้ ำ ในการเพาะปลูก การท�ำฝนหลวง การแก้ ปัญหาที่ท�ำกินของเกษตรกร การแก้ปัญหา ราคาสินค้าเกษตรตกต�่ำด้วยระบบสหกรณ์ และโรงงานแปรรูป การศึกษาและพัฒนา พันธุ์พืช การศึกษาและพัฒนาการประมง พระราชด� ำ ริ เ กษตรทฤษฎี ใ หม่ และการ พั ฒ นาอาชี พ เสริ ม แก่ ร าษฎร ซึ่ ง มี อ ยู ่ มากมายครับ ส่วนพระราชกรณียกิจด้านการบริหาร จัดการน�้ำ เช่น การพัฒนาแหล่งน�้ำเพื่อ การชลประทานและการอุ ป โภคบริ โ ภค การระบายน�้ำและการป้องกันน�้ำท่วม และ การจั ด การน�้ ำ เสี ย ทั้ ง ในเมื อ งและชนบท เป็นต้น เช่นเดียวกับพระราชกรณียกิจด้าน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เช่น การปลู ก ป่ า ทดแทนบริ เ วณต้ น น�้ ำ ล� ำ ธาร หรือเรียกว่า การปลูกป่าโดยไม่ต้องปลูก การสร้ า งความชุ ่ มชื้ นให้ แ ก่ ป ่ า โดยระบบ ชลประทาน หรือฝายชะลอน�้ำ การจัดการ ให้คนอยู่ร่วมกับป่าโดยไม่ขัดแย้ง โดยปลูก ป่า 3 อย่างประโยชน์ 4 อย่าง ฟื้นฟูป่าพรุ www.close-upthailand.com

13

COVER STORY “การปฏิ บั ติ พ ระราชกรณี ย กิ จ เหล่ า นี้ สื่ อ แสดงถึ ง พระคุ ณ ลั ก ษณะที่ โ ดดเด่ น ในหลายมิติ ตามที่องค์กร UNDP ของสหประชาชาติ กล่าวถึง คือ พระองค์ ทรงเป็นทั้งนักวิทยาศาสตร์ นักปรัชญา นักเผยแพร่แนวคิดและนักปฏิบัติที่เป็น ตัวอย่างที่ดีที่สุด ทรงเป็นตัวอย่างที่โดดเด่นของผู้น�ำที่อาจไม่เหมือนใครในโลก แต่สิ่งที่โลกสามารถเรียนรู้ได้จากพระองค์คือ ความรักและแรงบันดาลใจอัน ยิ่งใหญ่ในการท�ำทุกอย่าง เพื่อความอยู่ดีมีสุขของพสกนิกรของพระองค์”

ฟื้นฟูป่าชายเลน การปลูกป่าในใจคน การ ปลูกป่าทดแทนและการปลูกหญ้าแฝกเพื่อ ฟื้นฟูหน้าดิน เป็นต้น เหล่านี้ล้วนสะท้อน บทบาทพระมหากษัตริย์นักการเกษตร ขณะที่พระราชกรณียกิจด้านการศึกษา พระองค์ ท รงสร้ า งโรงเรี ย นต้ น แบบที่ ดี เพื่ อ เป็ น แนวทางที่ ดี ข องระบบการศึ ก ษา การจั ด ตั้ ง โรงเรี ย นในพื้ น ที่ ห ่ า งไกล การ พระราชทานทุนการศึกษาให้แก่ผู้เรียนดีแต่ 14

www.close-upthailand.com

ขาดแคลนทุ น ทรั พ ย์ การพั ฒ นาและ สงเคราะห์ครู การส่งเสริมการเรียนรู้ต่อ เนื่ อ งและการศึ ก ษาตลอดชี วิ ต นอกระบบ โรงเรียน การวางรากฐานสถาบันพัฒนา การบริหารประเทศ อย่างสถาบัน NIDA และการส่งเสริมศักยภาพบุคลากรเพื่อการ พั ฒ นาประเทศ อย่ า งทุ น อานั น ทมหิ ด ล ทุนภูมิพล คิงสกอลาชิป นอกจากนี้ พ ระราชกรณี ย กิ จ ด้ า นการ

ประดิ ษ ฐ์ การวิ จั ย และนวั ต กรรม ทั้ ง ที่ พัฒนาขึ้นจากการทรงงานอดิเรก เช่น วิทยุ สื่อสาร การต่อเรือใบ การใช้คอมพิวเตอร์ เป็ น ต้ น ไปจนถึ ง การส่ ง เสริ ม การใช้ เทคโนโลยี แ ละนวั ต กรรมเพื่ อ การรั ก ษา สิ่ ง แวดล้ อ มและการพั ฒ นาที่ ยั่ ง ยื น เช่ น กังหันชัยพัฒนา การค้นคว้าเรื่องพลังงาน ทดแทน เป็นต้น เช่นเดียวกับพระราชกรณียกิจด้านศิลป วัฒนธรรม ภาษา ศาสนา และกีฬาในฐานะ องค์อัครศิลปิน เช่น การฟื้นฟูพระราชพิธี และประเพณีที่ส�ำคัญของชาติ การส่งเสริม การแต่ ง กายไทย การอนุ รั ก ษ์ ภาษาไทย งานโบราณคดีและพิพธิ ภัณฑ์สถานแห่งชาติ งานสร้ า งสรรค์ แ ละเผยแพร่ ศิ ล ปกรรม นาฏศิลป์ และการดนตรี การสนับสนุนการ กีฬาทั้งไทยและสากล เป็นต้น “การปฏิ บั ติ พ ระราชกรณี ย กิ จ เหล่ า นี้ สื่ อ แสดงถึ ง พระคุ ณ ลั ก ษณะที่ โ ดดเด่ น ในหลายมิ ติ ตามที่ อ งค์ ก ร UNDP ของ สหประชาชาติ กล่าวถึงคือ “พระองค์ทรง เป็นทัง้ นักวิทยาศาสตร์ นักปรัชญา นักเผยแพร่ แนวคิดและนักปฏิบัติที่เป็นตัวอย่างที่ดีที่สุด ทรงเป็นตัวอย่างที่โดดเด่นของผู้น�ำที่อาจไม่ เหมือนใครในโลก แต่สิ่งที่โลกสามารถเรียน รูไ้ ด้จากพระองค์คอื ความรักและแรงบันดาล ใจอันยิ่งใหญ่ในการท�ำทุกอย่าง เพื่อความ อยู่ดีมีสุขของพสกนิกรของพระองค์” หมายเหตุ : ดร.จิ ร ายุ อิ ศ รางกู ร ณ อยุ ธ ยา ปั จ จุ บั น ด� ำ รงต� ำ แหน่ ง รอง เลขาธิ ก ารส� ำ นั ก พระราชวั ง /ผู ้ อ� ำ นวย การส� ำ นั ก งานทรั พ ย์ สิ น ส่ ว นพระมหา กษัตริย์/ประธานคณะกรรมการ บริษัท ปู นซิ เ มนต์ ไ ทย จ� ำ กั ด (มหาชน) หรือ เ อ ส ซี จี / น า ย ก ส ภ า ส ถ า บั น บั ณ ฑิ ต พั ฒ นบริ ห ารศาสตร์ หรื อ นิ ด ้ า อดี ต ร ม ว . อุ ต ส า ห ก ร ร ม แ ล ะ รั ฐ ม น ต รี ประจ� ำ ส� ำ นั ก นายกรั ฐ มนตรี สมรส กั บ ท่ า นผู ้ ห ญิ ง อรนุ ช อิ ศ รางกู ร ณ อยุธยา นางสนองพระโอษฐ์ในสมเด็จ พระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ

COVER STORY

“ดร.สุรเกียรติ์ เสถียรไทย” บอกเล่า “4 ต�ำนานความปลาบปลื้ม” ที่ทั่วโลกยกย่อง อี

กบุคคลที่ถือว่ามีโอกาสรับสนองพระราชกรณียกิจส�ำคัญๆ หลายครั้งหลายวาระ เมื่อครั้งสมัยด�ำรงต�ำแหน่งรองนายก รัฐมนตรีและรัฐมนตรีวา่ การกระทรวงการต่างประเทศในขณะนัน้ คือ “ดร.สุรเกียรติ์ เสถียรไทย” ได้แบ่งปันประสบการณ์และบอก เล่าถึงพระอัจฉริยภาพ ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่ทั่วโลก ยกย่อง เพราะหลายเหตุการณ์ทางประวัตศิ าสตร์และหลายประโยค ทีป่ รากฏได้ยนิ ได้ฟงั มา ล้วนมีบริบทและเบือ้ งหลังทีม่ าของเหตุการณ์ แห่งประวัติศาสตร์ และประโยคเหล่านั้น “ผมคิดว่าพระราชกรณียกิจที่เกี่ยวกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เป็นที่รับรู้ของต่างประเทศมีอยู่มากมายและมีหลายวาระที่พูดถึง แต่มีเหตุการณ์ที่ผมถือว่าเป็นทางการ แบ่งเป็น 4 ช่วงด้วยกัน คือ ในปี 2545 ปี 2547 ปี 2549 และปี 2550” อดี ต รองนายกรั ฐ มนตรี ที่ ค รั้ ง หนึ่ ง เคยเดิ น ทางไปในหลาย ประเทศทั่วโลก เพื่อหาเสียงในการลงสมัครชิงต�ำแหน่งเลขาธิการ สหประชาชาติเมื่อเกือบ 10 ปีที่ผ่านมาได้ทบทวนความจ�ำได้อย่าง แม่นย�ำ เพราะเป็นประสบการณ์ที่สัมผัสมาด้วยตัวเอง

• “อังถัด” ประกาศรับรองปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ทางเลือกหนึ่งของการพัฒนา

“ครั้ ง แรกเมื่ อ ปี พ.ศ.2545 ขณะนั้ น ผมเป็นรัฐมนตรีว่าการ กระทรวงการต่างประเทศ มีการประชุมประเมินและติดตามผลการ ประชุมอังถัดครั้งที่ 10 ภาษาอังกฤษเรียกว่า Midterm Review ซึง่ เป็นองค์กรทีเ่ กีย่ วข้องกับประเทศก�ำลังพัฒนา (United Nations Conference of Trade and Development : UNCTAD) ปกติ อังถัดจะประชุม 5 ปี 1 ครั้ง แต่เวลาผ่านไปครึ่งเทอม ก็จะมีการ ทบทวนแผนที่เกี่ยวข้องว่าไปถูกทาง หรื อ ไม่ ยั ง ใช้ ไ ด้ ไ หม มี ข ้ อ บกพร่องอะไรบ้าง ฉะนั้น ในปีดังกล่าวประเทศไทยเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมขึ้น ผมเป็นประธานการประชุม ท่านเลขาธิการอังถัดคนก่อน ท่านรูเบนส์ ริคิวเพโร (Mr.Rubens Ricupero) เป็นชาวบราซิล เคยมาเมือง ไทยหลายครั้งและเคยเข้าเฝ้าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมาก่อน ในการประชุ ม ครั้ ง นั้ น ไทยเสนอว่ า ให้ มี ก ารประชุ ม ระดั บ รั ฐ มนตรี ซ ้ อ นเข้ า มาด้ ว ย โดยปกติ อั ง ถั ด เป็ น การประชุ ม ของ ประเทศก�ำลังพัฒนามีสมาชิก 100 กว่าประเทศ ดังนั้น ประมาณ 50 ประเทศส่งรัฐมนตรีเข้ามาประชุม โดยมีผมเป็นประธานและ มีการไปดูงานและมีการวิเคราะห์กนั ต่างๆ นานา ข้อสรุปการประชุมของมิดเทอมรีวิวครั้งนั้นถือว่ามีความส�ำคัญ อย่างมาก เพราะที่ประชุมสรุปตรงกันว่า ปรัชญาเศรษฐกิจพอ เพียงนั้นเป็นทางเลือกหนึ่งของการพัฒนา เป็นสิ่งที่ประกาศให้ ชาวโลกฟังเลยเมื่อปี ค.ศ.2002 (พ.ศ.2545)

ในการประกาศครั้ ง นั้ น ท� ำ ให้ ผ มตื่ น เต้ น อย่ า งมาก เพราะ ประเทศเหล่านั้นแม้เราจะเป็นประธานในที่ประชุมก็ไม่สามารถไป บังคับเขาได้ โดยเฉพาะปกติการเป็นประธานที่ประชุมก็ยิ่งพูดมาก ไม่ค่อยได้ โดยจะเป็นฝ่ายฟังมากกว่าด้วยซ�้ำ แต่ปรากฏว่าบรรดา รัฐมนตรีเหล่านั้นปรึกษากันเอง สรุปกันเองและออกมาตรงกัน เลขาธิการอังถัดขณะนัน้ ซึง่ ถือเป็นองค์กรหนึง่ ของสหประชาชาติ ที่ดูแลในเรื่องการพัฒนาได้สนับสนุนแนวคิด “ปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียง” อย่างมาก สอดรับกับรัฐมนตรีต่างประเทศทั้งหลายก็ เห็นด้วยจึงประกาศออกมา โดยเป็นผลของการประชุมครั้งนั้น”

• พาแขกต่างประเทศลุยดูงานตามศูนย์ต่างๆ

“ต่อมาครั้งที่ 2 สิ่งที่ผมคิดว่าสร้างความภาคภูมิใจกับชาวไทย ทุกคนก็คือว่า ในปี พ.ศ.2547 ผมในฐานะรัฐมนตรีว่าการกระทรวง การต่างประเทศขณะนั้น ได้ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต จัดการประชุมระดับรัฐมนตรีว่าด้วยเศรษฐกิจพอเพียง : ทางเลือก ในการพัฒนาขึ้นมา ซึ่งพระองค์ทรงมีพระบรมราชานุญาต ผมได้เชิญรัฐมนตรีตา่ งประเทศ รัฐมนตรี ว่าด้วยการพัฒนาและ ผู้เชี่ยวชาญของประเทศนั้นๆ รวมแล้วเกือบ 20 ประเทศ ทั้งจาก แอฟริกา เอเชีย ตั้งแต่ภูฏานบังคลาเทศ ไปจนถึงจอร์แดน ถึง โคลัมเบีย ในละตินอเมริกา ทุกคนก็ทราบกิตติศัพท์ของโครงการ www.close-upthailand.com

15

COVER STORY พัฒนาในพระราชด�ำริอยูแ่ ล้วก็ได้เข้ามาร่วม โดยก่ อ นจะถึ ง การประชุ ม ผมก็ ต ้ อ ง ท�ำตัวเป็นนักเรียนที่ดี ได้รับความเมตตา จากท่ า นองคมนตรี อ� ำ พล เสนาณรงค์ ที่ เ ชี่ ย วชาญเรื่ อ งนี้ เพื่ อ ขอไปดู ง านใน โครงการต่า งๆ ของพระองค์ท่านให้ม าก แห่งที่สุดอีกครั้งหนึ่ง ผมและภริ ย า (ท่ า นผู ้ ห ญิ ง สุ ธ าวั ล ย์ เสถียรไทย) ซึ่งก็เชี่ยวชาญเรื่องนี้ก็ไปกับ ท่ า นองคมนตรี จุ ด แรกที่ ไ ปดู คื อ ศู น ย์ ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อน จ.ฉะเชิงเทรา ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพาน ที่ภาคอีสาน ห้ ว ยฮ่ อ งไคร้ ที่ เ ชี ย งใหม่ ที่ ห ้ ว ยทราย และอี ก หลายแห่ ง แต่ ไ ม่ ไ ด้ ไ ปพิ กุ ล ทอง ที่นราธิวาส เพราะเหตุการณ์ไม่ค่อยดีนัก จากนั้ น ผมมาดี ไ ซน์ ก ารประชุ ม ใน ระดับรัฐมนตรีที่ก�ำลังจะเกิดขึ้นอีกไม่นาน ซึ่ ง ปกติ ก ารประชุ ม ในระดั บ นี้ จ ะประชุ ม ในห้ อ งแอร์ เ ป็ น หลั ก มี ก ารจั ด ประดั บ ดอกไม้โก้หรูหราเอาการ แต่ ก ารประชุ ม ครั้ ง นี้ เ ป็ น การประชุ ม ที่ แ ปลกมาก เพราะประชุ ม ในห้ อ งแอร์ เฉพาะตอนเปิ ด ประชุ ม เพี ย ง 1 ชั่ ว โมง เท่านัน้ โดยมีสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ เสด็จพระราชด�ำเนินมาเป็นองค์ประธาน เพราะพระองค์ ท รงเข้ า พระทั ย ในเรื่ อ ง ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงได้เป็นอย่างดี จากนัน้ ท่านองคมนตรีอำ� พล เสนาณรงค์ เป็ น ผู ้ บ รรยายสรุ ป และเมื่ อ เสร็ จ ทุ ก คน ออกจากห้องประชุมสวมเสื้อแจ๊กเก็ตที่เรา เตรียมไว้ให้ ขึ้นรถลุยไปยังพื้นที่ต่างๆ โดย ต่ อ เครื่ อ งบิ น ไปเหนื อ ไปอี ส าน ถึ ง พื้ น ที่ โครงการเดิ น ดู ห ญ้ า แฝกฟั ง การอธิ บ าย หลายคนรู้สึกทึ่ง! เพราะบางที ป ระเทศเขามี ป ั ญ หา เรื่องดินสไลท์จากภูเขา พระองค์ท่านทรง น�ำหญ้าแฝกซึ่งมีรากที่หยั่งลึกยาว มาปลูก เพื่อตรึงดิน ตรึงน�้ำเอาไว้ ไม่ให้ไหล ไม่ให้ พั ง ทลายลงมาได้ อ ย่ า งไร จึ ง สร้ า งความ ตืน่ เต้นแก่บรรดาผู้ที่มาดูงานอย่างยิ่ง กรณีไปภาคเหนือ ผมค่อนข้างตื่นเต้น และอธิบายให้เขาฟังหลายรอบที่ศูนย์ศึกษา การพัฒนาห้วยฮ้องไคร้ ในอดีตสภาพป่าไม่ เหลือเลย เป็นเหมือนทะเลทราย พระองค์ ท่ า นทรงใช้ เ วลา 10 ปี 20 ปี ใ นการท� ำ จนท�ำให้ต้นไม้ และความชื้นกลับมาหมด โดยล�ำธารที่เคยแห้ง พระองค์ท่านก็ทรง 16

www.close-upthailand.com

ใช้ “ฝายแม้ ว ” ที่ เ รี ย กว่ า “Water Running Dam” ซึ่งเป็นฝายที่มีราคาถูก เพียง 5,000 บาทก็ท�ำได้แล้ว เพื่อใช้ชะลอ น�้ำเป็นระยะๆ ถามว่าเมื่อชะลอน�้ำได้แล้วเกิดอะไร ขึ้น? เมื่อชะลอน�้ำก็ท�ำให้ล�ำธารมีน�้ำตลอดปี พอมีน�้ำตลอดปีก็ท�ำให้ความชื้นของน�้ำไป ที่ฝั่ง พอความชื้นมาที่ฝั่ง ใบไม้ที่ร่วงลงมา ทั้งหลายก็จะทับถมกันเป็นซาก และพัฒนา เป็นดิน กี่ปีขึ้นมากี่มิลมีสถิติวัดผลไว้หมด ว่าใช้เวลาอันยาวนานเท่าไหร่ แต่ในที่สุดเมื่อมีน�้ำตลอดปี สองฝั่งเริ่ม ชุ่มชื้นขึ้นก็ท�ำให้มีต้นไม้กลับมาสู่ป่าด้วย วิ ธี ง ่ า ยๆ พอประมาณ สมเหตุ ส มผล มี ภูมิคุ้มกัน โดยไม่ต้องใช้งบประมาณอะไร เลย แต่ใช้ธรรมชาติจุนเจือธรรมชาติ ยิ่งไปกว่านั้นเป็นการกันไฟป่าได้ด้วยไป ในตัว ตอนแรกผมไม่เข้าใจกับค�ำศัพท์ที่ว่า Wet Fire Brake แปลว่าอะไร เพราะหาก ไปทางภาคเหนือ ในป่าใหญ่ๆ จะมีช่องทาง ใหญ่ๆ ที่เรียกว่า Fire Brake โดยถางป่า เอาไว้คาดภูเขาไว้เลย เพื่อที่สมมติไฟมาอีก ด้านหนึ่ง จะได้ไม่ข้ามไปอีกด้านหนึ่ง เขา เรียกว่า Fire Brake ส�ำหรับไว้หยุดไฟ!!! ทว่าของพระองค์ท่าน เรียกว่า Wet Fire Brake เพื่อหยุดไฟ โดยสร้างฝายแม้ว ขึ้นมา จนท�ำให้สองฝั่งเกิดความชุ่มชื้นขึ้น ไปเรื้อยๆ และขยายไปไกลกว่า 100-200 เมตร เมือ่ พืน้ เปียกชืน้ ก็ทำ� ให้หยุดไฟไปในตัว “..ถือเป็นไฟเบรกที่ธรรมชาติที่สุด โดย ที่ไม่ต้องไปถางป่าระยะทางเป็น 100 เมตร แต่นคี้ อื วิธหี ยุดไฟด้วยความเปียกชืน้ เพราะ ปกติไฟป่าเกิดขึ้นมาจากที่แล้งมากๆ พอผม อธิบาย Wet Fire Brake ให้แขกต่างประเทศ ฟัง พวกเขารู้สึกทึ่งอย่างมาก ..” นอกจากนี้ ในล�ำธารฝายแม้วพระองค์ ท่านยังให้เลีย้ งกบ เลีย้ งปลาในกระชัง เรียกว่า หลายจุดประสงค์อยู่ในนั้นทั้งหมด เพราะ พอข้างบนเป็นป่า ข้างล่างก็ปลูกสมุนไพร น�ำไปท�ำเป็นแชมพู เป็นยาบ�ำรุง ยาชูกำ� ลัง ฯลฯ “.. จากจุ ด ตรงนี้ ผมอยากเรี ย กว่ า เป็นวิธีการยิงปืนนัดเดียวได้นกถึง 15 ตัว ป่าก็ได้ ดินก็ได้ หยุดไฟป่าก็ได้ อาชีพก็ได้ สมุนไพรก็ได้ ปลูกพืชก็ได้ ก็ท�ำให้คนกับป่า อยู ่ ด ้ ว ยกั น ได้ นี้ คื อ ตั ว อย่ า งความส� ำ เร็ จ ของศูนย์ศึกษาการพัฒนาฯ แต่พระองค์ก็

ให้ไปดู และน�ำไปปรับ เพราะบางประเทศ เขาอาจจะใช้ไม่ได้ ซึ่งได้ท�ำให้ผู้แทนจาก 20 ประเทศประทับใจเป็นอย่างมาก..”

• ในหลวงสวมบทพระอาจารย์ ตอบปัญหาแขกต่างชาติ

และในครั้งนั้นพระบาทสมเด็จพระเจ้า อยู่หัวทรงมีพระมหากรุณาธิคุณอย่างมาก โดยที่ผมไม่เคยเห็นมาก่อน !!! โดยธรรมดาการเข้าเฝ้าก็อาจจะยืนเฝ้า แต่วันนั้นพระองค์ท่านถือว่าคนเหล่านี้มา ศึกษา ทรงพระราชทานให้จดั เป็นโต๊ะประชุม ที่ “ศาลาเริง วังไกลกังวล” บนโต๊ะจัดให้ ตั้ ง ไมค์ ทั้ ง หมดและพระองค์ ท ่ า นทรง ประทับที่หัวโต๊ะและรัฐมนตรีต่างๆ ก็นั่ง เรียงราย ซึ่งหลังจากดูงานมาทุกศูนย์แล้ว ทุกคนต่างก็มีค�ำถามมากมาย “ผมบอกเขาว่ า อย่ า ได้ ถ ามผมเลย โปรดได้ถามเจ้าของปรัชญาเลย พระองค์ ท่านก็ทรงเมตตา ใครถามภาษาอังกฤษก็ ทรงตอบเป็นภาษาอังกฤษ ใครถามภาษา ฝรั่งเศส พระองค์ก็ทรงตอบภาษาฝรั่งเศส เรียกว่าตอบให้หมด เกี่ยวกับการประยุกต์ ใช้ ป รั ช ญาเศรษฐกิ จ พอเพี ย งกั บ ประเทศ นั้นๆ อย่างประเทศบูกินา ฟาโซก็ดี บาง คนก็ไม่รู้ว่าอยู่ที่ไหน หรืออย่างโคลัมเบียก็ดี ภูฏานก็ดี โมริเซียสก็ดี จอร์แดนก็ดี ก็มีการ ตั้ ง ค� ำ ถามกั น พอสมควร ทุ ก คนก็ รู ้ สึ ก ตื่ น เต้นมาก ที่พระองค์ทรงรู้จักประเทศพวก เขาเป็นอย่างดี..” หลังจากนั้นทุกคนก็มาบอกว่าพวกเขา ได้ประโยชน์และทึง่ ในพระราชประสบการณ์ พระปรีชาสามารถของพระองค์ที่พวกเขา เห็นด้วยตาตัวเอง ตรงนี้แสดงให้เห็นว่าปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพี ย งประยุ ก ต์ ทั้ ง ด้ า นการเกษตร ทั้ ง ด้านอุตสาหกรรม ด้านเกษตรอุตสาหกรรม และน�ำไปใช้กับการส่งออกได้ด้วย ปรัชญา เศรษฐกิ จ พอเพี ย งไม่ ไ ด้ ห ้ า มในเรื่ อ งการ ส่งออกถือเป็น “ปรัชญา” ในการสร้างวินัย ให้กับชีวิต ไม่ใช่เพียงแต่เรื่องเศรษฐกิจ!!!

• รางวัลความส�ำเร็จสูงสุดด้านการ พัฒนามนุษย์

(Human Development Lifetime Achievement Award) ครั้ ง ที่ 3 เมื่ อ ปี พ.ศ.2549 ซึ่ ง ผม

COVER STORY ภาคภู มิ ใ จอย่ า งมากที่ ท ่ า นเลขาธิ ก าร สหประชาชาติขณะนั้น (นายโคฟี อานัน) ได้แจ้งมาว่า “สหประชาชาติ จ ะถวายรางวั ล แด่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ชื่อรางวัล ความส� ำ เร็ จ สู ง สุ ด ด้ า นการพั ฒ นามนุ ษ ย์ (Human Development Lifetime Achievement Award).” เป็นรางวัลทีเ่ กีย่ วกับทางด้านการพัฒนา ถือเป็นรางวัลแรกที่ไม่เคยให้กับบุคคลใดๆ มาก่อนเลยในโลก ช่วงนั้นประมาณปลาย เดือนพฤษภาคม 2549 เลขาธิการสหประชาชาติขณะนั้นก็มา เข้าเฝ้า ซึ่งผมได้จัดการประชุมขึ้นก่อนวัน เฝ้าหนึง่ วันและเชิญท่านประธานองคมนตรี พล.อ.เปรม ติ ณ สู ล านนท์ มาพู ด เรื่ อ ง “เศรษฐกิจพอเพียง” เชิญท่านโคฟี่ อานัน ขึน้ กล่าวสุนทรพจน์ ท่านได้อา้ งถึงเศรษฐกิจ พอเพียงว่าประสบความส�ำเร็จในการพัฒนา อย่างไร ฉะนั้ น จากจุ ด นี้ ไ ม่ ใ ช่ เ รื่ อ งของ 20 ประเทศอีกแล้ว เดิมทีเดียวเริ่มจากอังถัด และตามมาด้ ว ยมี ค นมาดู ง านมากขึ้ น เรื่อยๆ มีการประชุมระดับรัฐมนตรี แล้วก็ มาถึงสหประชาชาติให้การยกย่อง ที่ ส� ำ คั ญ ในเอกสารที่ ส หประชาชาติ จัดท�ำขึ้นเองและแจกก็เขียนด้วยถ้อยค�ำที่ดี มาก รางวัลนี้ผมต้องขอย�้ำว่าไม่ใช่ของหน่วย งานใดหน่ ว ยงานหนึ่ ง ของสหประชาชาติ ที่ มี อ ยู ่ ห ลายสิ บ องค์ ก รย่ อ ยไม่ ว ่ า จะเป็ น อังถัด ฮาบิแทต ฯลฯ ถวาย เพราะรางวัล จากหน่ ว ยงานย่ อ ยของสหประชาชาติ พระองค์ ท ่ า นทรงได้ รั บ การถวายมาเป็ น จ�ำนวนมากแล้ว แต่ นี้ คื อ รางวั ล ของสหประชาชาติ องค์กรใหญ่ของโลก โดยเลขาธิการใหญ่ น� ำ มาถวายเอง เนื่ อ งในโอกาส 60 ปี ครองราชย์ เพราะทรงเป็นพระมหากษัตริย์ ที่ ค รองราชย์ ย าวนานที่ สุ ด ของโลก หลั ง พระองค์ทรงเหน็ดเหนื่อยมา 60 ปี เขาจึง ท�ำการยกย่อง!!! โดยภาพการจั ด งานเฉลิ ม ฉลองการ ครองสิรริ าชสมบัตคิ รบ 60 ปี ของพระบาท สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเมื่อปี 2549 ยังอยู่ ในความทรงจ�ำของคนไทยทุกคน เพราะมี โอกาสต้อนรับองค์พระประมุข และผู้แทน

ถึงเหตุการณ์ประวัติศาสตร์ที่ไม่ได้เกิดขึ้น โดยง่าย ที่มีองค์พระประมุขจากทั่วโลกมา รวมกันมากที่สุดเป็นครั้งแรก และเชื่อว่า ในอนาคตจะเกิดขึ้นได้ยากมาก

• UNDP ออกรายงานยืนยัน

จาก 26 ประเทศทั่วโลกที่ได้เสด็จมาร่วมใน โอกาสส�ำคัญครั้งนี้ โดยมี 3 พิธี ที่พึ่งกล่าว ถึง ประกอบด้วย พิธีถวายพระพรการครองสิริราชสมบัติ ครบ 60 ปี จัดขึน้ ณ พระทีน่ ง่ั อนันตสมาคม, พิธีเปิดนิทรรศการเกี่ยวกับเรื่องเศรษฐกิจ พอเพียงและพระราชกรณียกิจหลักๆ ตลอด ช่วง 60 ปี จัดที่หอประชุมกองทัพเรือ รวม ทั้ ง การชมกระบวนเรื อ พระราชพิ ธี เ ฉลิ ม ฉลองด้วย ส่วนอีกพิธที พี่ ระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห่ วั ทรงเป็นเจ้าภาพและพระราชทานเลี้ยงองค์ พระประมุ ข สมเด็ จ พระราชาธิ บ ดี หรื อ ผูแ้ ทนพระองค์ จัดขึน้ ณ พระทีน่ งั่ บรมราช สถิตยมโหฬาร ในพระบรมมหาราชวัง เป็นที่มาของค�ำว่า KING OF KINGS ซึ่ง ดร.สุรเกียรติ์ เสถียรไทย เล่าว่า “ณ พระที่ นั่ ง บรมราชสถิ ต ยมโหฬาร พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห่ วั ทรงเป็นเจ้าภาพ และพระราชทานเลี้ ย งองค์ พ ระประมุ ข สมเด็จพระราชาธิบดี หรือผู้แทนพระองค์ จากทั่วโลกกว่า 26 ประเทศ โดยสมเด็จ พระราชาธิบดีฮัจญี ฮัสซานัล โบลเกียห์ แห่งบรูไน ได้เป็นผู้แทนพระประมุขกล่าว ถวายพระพร และทรงชื่ น ชมพระบาท สมเด็จพระเจ้าอยู่ว่า ทรงเป็นแบบอย่างให้ กับทุกพระองค์ พระองค์ทรงเป็นราชาแห่ง พระราชา (KING OF KINGS) เมื่อฟัง แล้วก็ปลาบปลื้มใจ เพราะนั้นเป็นค�ำกล่าว โดยตัวแทนพระประมุขจากทั่วโลก ทั้งจาก แอฟริ ก า เอเชี ย แปซิ ฟ ิ ก และ ยุ โ รป ที่เสด็จมาประทับรวมกัน ณ ที่แห่งนี้” ค� ำ บอกเล่ า ด้ ว ยความปลาบปลื้ ม โดย ผู้เคยท�ำหน้าที่ประธานคณะกรรมการจัด เตรียมการเชิญเสด็จสมเด็จพระราชาธิบดี และสมเด็จพระราชินีต่างประเทศมาร่วม งานการครองสิริราชสมบัติครบ 60 ปี ของ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเมื่อปี 2549

“เศรษฐกิ จ พอเพี ย งเป็ น ตั ว อย่ า งของ การพัฒนาที่ยังยืน” และครั้งที่ 4 UNDP หรือ โครงการ พั ฒ นาแห่ ง สหประชาชาติ (United Nations Development Programme :UNDP) ซึ่ ง เป็ น โครงการพั ฒ นาและให้ ความช่ ว ยเหลื อ ทางเทคนิ ค ต่ า งๆ ของ สหประชาชาติ ก่ อ ตั้ ง ขึ้ น เมื่ อ ปี 2509 จั ด เป็ น องค์ ก รความร่ ว มมื อ ทางเทคนิ ค ที่ ใหญ่ที่สุดของโลก ได้ให้ความช่วยเหลือใน โครงการต่ า งๆ ทั่ ว โลกไปแล้ ว หลายพั น โครงการ โดยกิ จกรรมที่ โ ครงการพัฒนา แห่ ง สหประชาชาติ ใ ห้ ค วามสนั บ สนุ น ได้แก่ โครงการด้านทรัพยากรธรรมชาติ การเพิ่ ม ศั ก ยภาพทางการค้ า และการส่ ง ออก การพัฒนาก�ำลังคน การสร้างสิ่งจูงใจ ให้ มี ก ารลงทุ น ในการสร้ า งทุ น โครงการ ถ่ า ยทอดเทคโนโลยี ใ ห้ แ ก่ ป ระเทศก� ำ ลั ง พั ฒ นา และโครงการวางแผนพั ฒ นา เศรษฐกิจและสังคม เป็นต้น ซึง่ ดร.สุรเกียรติ์ เล่าว่า “UNDP ได้ออกรายงานเกี่ยวกับเรื่อง เศรษฐกิจพอเพียงกับการพัฒนาคน โดย หยิ บ เรื่ อ งนี้ ขึ้ น มาศึ ก ษาเป็ น การเฉพาะ แล้ ว ยื น ยั น ว่ า เศรษฐกิ จ พอเพี ย งเป็ น ตัวอย่างของการพัฒนาที่ยั่งยืน เพราะวันนี้ โลกก�ำลังมองหาว่า การพัฒนาแบบไหนที่ ไม่ท�ำลายทรัพยากรธรรมชาติ และไม่ท�ำให้ ผู้พัฒนาการเปลี่ยนแปลง และผู้รับผลจาก การเปลี่ ย นแปลง มี ผ ลกระทบในเชิ ง ลบ แต่ ท� ำ ให้ ผู ้ ค นมี ค วามสุ ข เป็ น การพั ฒ นา ที่ยั่งยืน จึงเป็นที่มาของการศึกษาปรัชญา เศรษฐกิจพอเพียงอย่างจริงจัง และออก สรุ ป รายงานฉบั บ ดั ง กล่ า วเมื่ อ ปี 2550 ว่าเศรษฐกิจพอเพียงเป็นตัวอย่างของการ พัฒนาที่ยั่งยืน” ถื อ เป็ น 4 เหตุ ก ารณ์ ที่ แ สดงให้ เ ห็ น ถึ ง พระอั จ ฉริ ย ภาพของพระบาทสมเด็ จ พระเจ้าอยู่หัว ที่ทั่วโลกให้การยกย่องและ ยอมรับอย่างแพร่หลาย www.close-upthailand.com

17

COVER STORY

กรณีศึกษา

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในเลโซโท “สวิตเซอร์แลนด์ของแอฟริกา” อพูดถึงแอฟริกา ทวีปที่มีขนาดใหญ่ เมื ่ เป็นอันดับ 2 ของโลก รองจากทวีป เอเชี ย ทั้ ง ในแง่ ข องพื้ น ที่ แ ละจ� ำ นวน

ประชากร ซึ่งเรามักจะนึกถึงภาพความไม่ เจริญและรู้จักกันในนาม “กาฬทวีป” จาก ความล้ า หลั ง ทางด้ า นเศรษฐกิ จ สั ง คม วั ฒ นธรรม การเกษตร และภาพของ ความอดอยาก เนื่องจากภูมิประเทศของ แอฟริกาประมาณ 2 ใน 3 เป็นที่ราบสูง ส่ ว นพื้ น ที่ ที่ เ ป็ น ที่ ร าบอย่ า งแท้ จ ริ ง นั้ น มี อยู ่ น้ อ ย มั ก จะเป็ นที่ ร าบแคบๆ บริเวณ ขอบทวี ป และภู มิ อ ากาศส่ ว นใหญ่ เ ป็ น แบบทุ่งหญ้าทะเลทรายและร้อนชื้น ซึ่งไม่ เอื้อต่อการท�ำเกษตรกรรมมากนัก นอกจากนั้ น ปั จ จุ บั น สภาวะอากาศ เปลี่ยนแปลงเหนือมหาสมุทรแปซิฟิก รวม ทั้งปรากฏการณ์ลานีญา ที่รุนแรงผิดปกติ ท� ำ ให้ ฝ นไม่ ต กต้ อ งตามฤดู ก าล บางครั้ ง ฝนทิ้ ง ช่ ว งไปกว่ า สองฤดู ก าลติ ด ต่ อ กั น ในหลายภูมิภาคจึงเกิดความแห้งแล้งอย่าง หนัก การขาดฝนท�ำให้ผลิตผลทางการเกษตร เสียหายและปศุสตั ว์ลม้ ตายเป็นอันมาก บางปี

18

www.close-upthailand.com

เกิดภัยแล้งอย่างแสนสาหัสในบางภูมิภาค อาทิ โซมาเลีย เอธิโอเปีย เคนย่า จิบูติ ซูดานและอูกานดา เป็นต้น ภาวะวิกฤตอาหาร รุ น แรงส่ ง ผลให้ เ กิ ด ภาวะทุ พ ภิ ก ขภั ย คื อ ความอดอยากที่เกิดขึ้นในหลายท้องที่ของ แอฟริกา เป็นผลให้ผู้คนหลายล้านคนผจญ ทุกขเวทนาในการด�ำรงชีพ ทุพโภชนาการ

อย่างรุนแรงและเป็นเหตุให้ผู้คนเสียชีวิต เป็นจ�ำนวนมาก ดังที่เราเห็นภาพน่าสังเวช ที่คุ้นตาในข่าวทางโทรทัศน์อยู่บ่อยๆ ประเทศเลโซโท (Lesotho) หรือชื่อ อย่างเป็นทางการคือ ราชอาณาจักรเลโซโท เป็นประเทศเล็กๆ อยู่ทางตอนใต้ของทวีป แอฟริ ก า ที่ เ สมื อ นตั้ ง อยู ่ ใ นประเทศ

COVER STORY สาธารณรั ฐ แอฟริ ก าใต้ เป็ น หนึ่ ง ในสาม ประเทศในทวี ป แอฟริ ก าที่ มี ก ษั ต ริ ย ์ เ ป็ น ประมุข (อีกสองประเทศได้แก่ ประเทศ โมร็อกโกและประเทศสวาซิแลนด์) เลโซโท เป็ น ประเทศที่ อ ยู ่ ใ นเขตอาณาของสถาน เอกอั ค รราชทู ต ไทย ณ กรุ ง พริ ท อเรี ย สาธารณรัฐแอฟริกาใต้ ผู้เขียนได้มีโอกาส เดิ น ทางไปปฏิ บั ติ ง านที่ ป ระเทศเลโซโท หลายครั้ง เลโซโทเป็ น ประเทศที่ มี ป ระเทศ แอฟริ ก าใต้ ล ้ อ มรอบหมดทุ ก ด้ า น ไม่ มี ทางออกสู่ทะเล มีพื้นที่ประมาณ 30,000 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณสองเท่าของ จั ง หวั ด อุ บ ลราชธานี เลโซโทมี พื้ น ที่ ส ่ ว น มากอยู ่ สู ง กว่ า ระดั บ น�้ ำ ทะเลประมาณ 1,400-1,800 เมตร จึงท�ำให้มีหิมะปกคลุม บางพื้ น ที่ เป็ น เพี ย งไม่ กี่ ป ระเทศในทวี ป แอฟริกาที่มีหิมะ เนื่องจากมีหิมะปกคลุม ในที่ บ นภู เ ขาและภู มิ ป ระเทศมี ที่ ตั้ ง เป็ น ที่ราบสูงอยู่ในหุบเขา บางครั้งเลโซโทจึงได้ ชื่ อ ว่ า “สวิ ต เซอร์ แ ลนด์ แ ห่ ง แอฟริ ก า” (Switzerland of Africa) เนื่องจากลักษณะภูมิประเทศไม่เอื้อต่อ การท� ำ เกษตรกรรม รวมทั้ ง ภู มิ อ ากาศ แปรปรวนจากภาวะโลกร้อน แล้งจัด และ เนื้อที่เพาะปลูกท�ำการเกษตรมีน้อย (โดย เฉลี่ยประมาณ 3-6 ไร่ ต่อครัวเรือน) เป็น ผลให้ผลผลิตอาหารมีปริมาณไม่เพียงพอ ต่อการบริโภคภายในประเทศ ประกอบกับ ในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา การพัฒนาประเทศ เน้ น ไปที่ อุ ต สาหกรรมมากขึ้ น ส่ ง ผลให้ แรงงานจากในชนบทเคลื่อนย้ายเข้ามาใน เมืองและไปท�ำงานที่ประเทศแอฟริกาใต้ มากขึ้น ท�ำให้ประเทศเกิดปัญหาขาดแคลน แรงงานในภาคเกษตรกรรม ปัจจุบนั ผลผลิต อาหารที่ผลิตได้เองในประเทศมีเพียงร้อย ละ 30 จึงต้องน�ำเข้าผลิตภัณฑ์อาหารจาก ต่ า งประเทศมากถึ ง ร้ อ ยละ 70 ปั จ จุ บั น ประเทศเลโซโทซึ่ ง มี ป ระชากรประมาณ 1.95 ล้านคน จึงเป็นประเทศก�ำลังพัฒนา และเป็ น ประเทศยากจน รวมทั้ ง ประสบ ปัญหาความมั่นคงทางด้านอาหาร ในปี 2549 หลั ง จากที่ ส มเด็ จ พระ ราชาธิบดีเลตซี่ที่ 3 และสมเด็จพระราชินี

ผุ้เขียนถ่ายภาพร่วมกับชนเผ่าพื้นเมือง

แห่งราชอาณาจักรเลโซโท ได้เสด็จฯ เยือน ประเทศไทยในฐานะพระราชอาคันตุกะ ใน โอกาสฉลองสิ ริ ร าชสมบั ติ 60 ปี ของ พระบาทสมเด็ จ พระเจ้ า อยู ่ หั ว สมเด็ จ พระราชาธิบดีฯ ได้เสด็จฯ เป็นการส่วน พระองค์ ไ ปเยี่ ย มชมโครงการศู น ย์ ศึ ก ษา และพัฒนา ห้วยฮ่องไคร้ อันเนื่องมาจาก พระราชด�ำริ จังหวัดเชียงใหม่ ด้วยความ สนพระทั ย จึ ง น� ำ แนวทางเศรษฐกิ จ พอ เพียงกลับไปช่วยเหลือเกษตรกรยากจนชาว เลโซโท ด้วยการสนับสนุนช่วยเหลือของ ประเทศไทย ผ่านทางส�ำนักงานความร่วม มือเพื่อการพัฒนาระหว่างประเทศ (สพร.) กระทรวงต่างประเทศ หลังจากนั้นคณะผู้ เชี่ ย วชาญจากไทยได้ ใ ห้ ค วามช่ ว ยเหลื อ สร้ า งศู น ย์ ศึ ก ษาเศรษฐกิ จ พอเพี ย ง และ เกษตรทฤษฎีใหม่แก่เลโซโทที่เมืองมาเซียง ซึ่ ง สมเด็ จ พระราชาธิ บ ดี ฯ พระราชทาน ที่ดินส่วนพระองค์ให้ท�ำเป็นแปลงสาธิตได้ เป็นผลส�ำเร็จในระดับหนึ่ง และยังสามารถ ให้เจ้าหน้าที่เกษตรของเลโซโท ได้เข้าไป ศึกษาเรียนรู้เรื่อง เศรษฐกิจพอเพียงของ ไทย เพื่อน�ำไปเป็นแนวทางช่วยแก้ปัญหา ความไม่ พ อเพี ย งให้ กั บ ประเทศที่ ผ ลิ ต อาหารไม่พอให้คนในประเทศได้ใช้บริโภค อีกส่วนหนึ่งด้วย ประเทศไทยได้เพิ่มเติมโครงการความ ร่ ว มมื อ ด้ า นการเกษตรอย่ า งใกล้ ชิ ด กั บ

เลโซโท โดยเฉพาะความร่วมมือทางวิชาการ ตามแนวทางพระราชด� ำ ริ เ ศรษฐกิ จ พอเพียงและการเกษตรทฤษฎีใหม่ โดยมี โครงการหลักได้แก่ “โครงการความร่วมมือ ทางวิ ช าการเพื่ อ การพั ฒ นาการเกษตร ที่ ยั่ ง ยื น ” ซึ่ ง เป็ น ความร่ ว มมื อ ระหว่ า ง ส� ำ นั ก งานความร่ ว มมื อ เพื่ อ การพั ฒ นา ระหว่างประเทศ (สพร.) กระทรวงการต่าง ประเทศ กับส�ำนักงานคณะกรรมการพิเศษ เพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจาก พระราชด�ำริ (กปร.) ส่งผู้เชี่ยวชาญด้านดิน ด้านพืช และด้านป่าไม้ของไทยไปปฏิบัติ งานที่ประเทศเลโซโทจ�ำนวน 3 คน โดยมี การด� ำ เนิ น การในลั ก ษณะเดี ย วกั บ ศู น ย์ ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราช ด�ำริในประเทศไทย โครงการจากประเทศไทยนี้ สามารถน�ำ ไปช่วยแก้ปัญหาให้กับคนเลโซโทได้ เพราะ เป็นแนวทางการน�ำทรัพยากรที่มีอยู่มาใช้ ประโยชน์ให้คุ้มค่าเต็มที่ ช่วยให้ชาวบ้าน สามารถยืนบนล�ำแข้งของตัวเองได้ ไม่ต้อง ซื้ อ ทุ ก อย่ า งจนในท้ า ยที่ สุ ด ก็ เ ป็ น หนี้ หลั ก การเศรษฐกิ จ พอเพี ย งที่ ผู ้ เ ชี่ ย วชาญ ไทยแนะน�ำสอนให้เกษตรกรพึ่งพาตัวเอง ปลูกให้ตัวเองมีกินพอเพียงไว้ก่อน มีเหลือ แล้วค่อยขายถึงจะไม่ได้เงินก้อนใหญ่มาก เหมือนก่อน แต่ช่วยให้เกษตรกรมีเงินเก็บ มี อ าหารบริ โ ภค เหลื อ ขายมี แ ต่ ไ ด้ ก� ำ ไร เหลือเก็บออมได้อีก แนวทางเศรษฐกิ จ พอเพี ย งของ พระมหากษัตริย์ไทยจะช่วยพลิกชีวิตชาว เลโซโท กรณี นี้ ท� ำ ให้ ย ้ อ นกลั บ มาคิ ด ถึ ง ประเทศไทยที่ เ ราจะต้ อ งมาส� ำ นึ ก ใน พระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จ พระเจ้ า อยู ่ หั ว พระองค์ ผู ้ ท รงมี ส าย พระเนตรที่ยาวไกล และทรงพระราชทาน ประโยชน์แก่ทุกหมู่ชนไม่เฉพาะแต่คนไทย เท่ า นั้ น ที่ ไ ด้ พ ระบารมี ป กเกล้ า แต่ ท รง เผื่อแผ่ไปสู่ประเทศที่ห่างไกลถึงแอฟริกา อีกด้วย หมายเหตุ : คุณอดิสัย ธรรมคุปต์ อดีตอัครราชทูต ฝ่ายการพาณิชย์ประจ�ำอาฟริกาใต้ รัสเซีย และอังกฤษ มานานหลายสิ บ ปี ได้ ถ ่ า ยทอดเรื่ อ งราวจาก ประสบการณ์ ที่ สั ม ผั สมากั บ ตั ว เองกั บ CLOSE-UP THAILAND ด้วยความปลื้มปีติถึงพระอัจฉริยภาพที่ ทั่วโลกยกย่องและยอมรับอย่างแพร่หลาย

www.close-upthailand.com

19

SOCIETY ต่ า งๆ ร่ ว มกั น แก้ ไ ขปั ญ หาที่ มี ค วามยากและ ซับซ้อนยิ่งขึ้น และลดการพึ่งพาเทคโนโลยีจาก ต่างประเทศ

• เอสซี จี คว้ า 4 รางวั ล ความเป็ น เลิ ศ ด้ า น ทรัพยากรบุคคล นวัตกรรม สินค้าบริการ และผูน้ ำ�

นายกานต์ ตระกู ล ฮุ น (กลาง) กรรมการ ผู้จัดการใหญ่ เอสซีจี พร้อมคณะผู้บริหารเอสซีจี ร่ ว มรั บ รางวั ล พระราชทานจากสมเด็ จ พระเทพ รั ต นราชสุ ด าฯ สยามบรมราชกุ ม ารี Thailand Corporate Excellence Awards 2015 โดย เอสซีจี ได้รับรางวัลความเป็นเลิศด้านการจัดการ ท รั พ ย า ก ร บุ ค ค ล ( H u m a n R e s o u r c e Management Excellence) ต่อเนื่องเป็นปีที่ 14 รางวั ล ความเป็ น เลิ ศ ด้ า นนวั ต กรรมและการ สร้างสรรค์สงิ่ ใหม่ๆ (Innovation Excellence) ต่อ เนื่องเป็นปีที่ 10 รางวัลความเป็นเลิศด้านสินค้า/ การบริ ก าร (Product/Service Excellence) ต่อเนื่องเป็นปีที่ 6 และรางวัลความเป็นเลิศด้าน ผู้น�ำ (Leadership Excellence) ต่อเนื่องเป็นปีที่ 3 Thailand Corporate Excellence Awards จัดขึน้ โดยสมาคมการจัดการธุรกิจแห่งประเทศไทย (Thailand Management Association - TMA) ร่ ว มกั บ สถาบั น บั ณ ฑิ ต บริ ห ารธุ ร กิ จ ศศิ น ทร์ แ ห่ ง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย รางวัลดังกล่าวได้มาจาก การเสนอชื่ อ โดยผู ้ บ ริ ห ารระดั บ สู ง ขององค์ ก ร ชัน้ น�ำทีม่ รี ายได้สงู สุด 1,000 บริษทั ในประเทศไทย

• PTTGC จับมือ VISTEC ร่วมวิจัยและพัฒนา เทคโนโลยีชนั้ แนวหน้า

นายสุ พั ฒ นพงษ์ พั น ธ์ มี เ ชาว์ ประธาน เจ้ า หน้ า ที่ บ ริ ห ารและกรรมการผู ้ จั ด การใหญ่ บริษัท พีทีที โกลบอล เคมิคอล จ�ำกัด (มหาชน) ลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือกับ ศาสตราจารย์ ดร.จ�ำรัส ลิ้มตระกูล อธิการบดีสถาบันวิทยสิริเมธี (VISTEC) ในการวิจยั และพัฒนาด้านวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีชั้นแนวหน้า (Frontier Research) ผ่านโครงการน�ำร่อง 2 โครงการ ด้านการสังเคราะห์ ตัวเร่งปฏิกิริยาใหม่ๆ เพื่อให้บริษัทสามารถผลิต วัสดุและเคมีภัณฑ์ใหม่ๆ จากวัตถุดิบที่หลากหลาย ให้ ส อดรั บ กั บ ความต้ อ งการที่ ม ากขึ้ น ในอนาคต และเพื่อสร้างประโยชน์สูงสุดจากทรัพยากรที่มีอยู่ อี ก ทั้ ง ยั ง เป็ น มิ ต รต่ อ สิ่ ง แวดล้ อ ม ความร่ ว มมื อ ดังกล่าวด�ำเนินในรูปแบบสหวิทยาการ (Multidisciplinary model) ที่ มี ผู ้ เ ชี่ ย วชาญในสาขา

20

www.close-upthailand.com

• กลุ ่ ม ปตท. 5 บริ ษั ท รั บ รางวั ล ประกาศ เกียรติคุณ “คณะกรรมการดีเด่นแห่งปี 2558” • มูลนิธิไทยรักษ์ป่า พาเยาวชนสัมผัสห้องเรียน ธรรมชาติป่าต้นน�้ำใกล้เมืองเชียงใหม่ใน “ค่าย เด็กไทยรักษ์ป่า รุ่นที่ 2”

มูลนิธิไทยรักษ์ป่า องค์กรสาธารณกุศลซึ่งก่อ ตั้งและสนับสนุนการด�ำเนินงาน โดยบริษัท ผลิต ไฟฟ้า จ�ำกัด (มหาชน) หรือ เอ็กโก กรุ๊ป โดย คุณวาสนา วงศ์พรหมเมฆ (กลาง-เสือ้ แขนสัน้ ) ผูช้ ว่ ย กรรมการผู้จัดการใหญ่ ส�ำนักกรรมการผู้จัดการ ใหญ่ เอ็กโก กรุ๊ป และกรรมการมูลนิธิไทยรักษ์ป่า ร่วมกับ อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย สานต่อ กิจกรรมค่ายสื่อความหมายธรรมชาติ “ค่ายเด็ก ไทยรักษ์ป่า รุ่นที่ 2” พาเด็กนักเรียนจากโรงเรียน ในพืน้ ทีร่ อบอุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย จ�ำนวน 74 คน ไปสัมผัส ใช้ชีวิต และเรียนรู้ระบบนิเวศ ป่าต้นน�้ำใกล้เมืองเชียงใหม่ 4 วัน 3 คืน ณ น�้ำตก มณฑาธาร อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย จ.เชียงใหม่ เพือ่ สร้างแรงบันดาลใจและปลูกจิตส�ำนึกให้เยาวชน ตระหนักถึงความส�ำคัญของป่าต้นน�้ำใกล้เมืองและ การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน

• เอไอเอส รับรางวัล Top CSR Advocates in Asia 2015

เอไอเอส โดยนางวิ ไ ล เคี ย งประดู ่ ผู ้ ช ่ ว ย กรรมการผูอ้ ำ� นวยการอาวุโส ส่วนงานประชาสัมพันธ์ รับรางวัล Top CSR Advocates in Asia 2015 จากเวที Asia Corporate Excellence & Sustainability Awards (ACES) ณ ประเทศ สิงคโปร์ ที่มอบให้กับองค์กรที่ด�ำเนินกิจกรรมเพื่อ สังคม สอดรับกับนโยบายและการปฏิบัติงานของ บริษัท โดยผู้บริหารและพนักงานเข้ามามีส่วนร่วม ในการด�ำเนินกิจกรรมเพื่อสังคม การมีส่วนร่วม ของชุมชน การดูแลสิ่งแวดล้อม และการเสริม สร้ า งพลั ง ทางสั ง คม โดยมี ดร.เจฮานติ ดี ซาน คณะกรรมการ ACES Awards, กรรมการและ ผู้จัดการบริษัท ซีเนอร์จิโอ คอนเซาท์ติ้ง จ�ำกัด และคุ ณ แชงการี บี ประธานกรรมการบริ ห าร มอรส์กรุ๊ป (MORS Group) เป็นผู้มอบรางวัล

นายเทวินทร์ วงศ์วานิช ประธานเจ้าหน้าที่ บริหารและกรรมการผู้จัดการใหญ่ บริษัท ปตท. จ�ำกัด (มหาชน) พร้อมผู้บริหารในกลุ่ม ปตท. รับ “รางวั ล คณะกรรมการแห่ ง ปี - ดี เ ด่ น ประจ� ำ ปี 2558” และ “รางวัลเกียรติคุณพิเศษส�ำหรับคณะ กรรมการบริษัทที่มีผลงานดีต่อเนื่อง” จากสถาบัน กรรมการบริษัทไทย (IOD) นอกจากนี้ กลุ่ม ปตท. ประกอบด้วย 1. บริษัท ปตท. ส�ำรวจและผลิต ปิโตรเลียม จ�ำกัด (มหาชน) ได้รับ 3 รางวัล คือ “รางวัลคณะกรรมการแห่งปี-ดีเลิศ” “รางวัลฮอล ออฟเฟม (Hall of Fame)” และ “รางวัลคณะ กรรมการตรวจสอบแห่งปี” 2. บริษทั พีทที ี โกลบอล เคมิ ค อล จ� ำ กั ด (มหาชน) ได้ รั บ “รางวั ล คณะ กรรมการแห่งปี-ดีเด่น” และ “รางวัลเพื่อแสดง ความยินดีเป็นพิเศษในฐานะบริษทั ติด 5 อันดับแรก ของอาเซียนที่มีคะแนนความโปร่งใสสูง (TOP 5 ASEAN CG Scorecard) ประจ� ำ ปี 2558” 3. บริ ษั ท ไทยออยล์ จ� ำ กั ด (มหาชน) ได้ รั บ “รางวัลคณะกรรมการแห่งปี-ดีเด่น” และ 4. บริษทั ไออาร์พีซี จ�ำกัด (มหาชน) ได้รับ “รางวัลคณะ กรรมการแห่งปี-ดีเด่น” และ “รางวัลคณะกรรมการ ตรวจสอบแห่งปี”

• “เชฟรอน - คี นั น ” จั บ มื อ ม.เทคโนโลยี ราชมงคลล้ า นนายกระดั บ คุ ณ ภาพแรงงาน สายอาชีวะป้อนอุตสาหกรรมภาคเหนือ

“เชฟรอน–คีนัน-สวทน.” ร่วมมือมหาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลล้านนา ตั้งศูนย์การศึกษาเพื่อ พัฒนาทักษะอาชีพประจ�ำภูมภิ าคทีจ่ งั หวัดเชียงใหม่ ชูแผนส่งเสริมทักษะแรงงานสายอาชีวะป้อนภาค อุ ต สาหกรรม ตอบโจทย์ ป ั ญ หาการขาดแคลน แรงงานฝีมือ หนุนเพิ่มขีดความสามารถแข่งขัน ประเทศ มี ดร.กิติพงค์ พร้อมวงค์ รองเลขาธิการ ส� ำ นั ก งานนโยบายวิ ท ยาศาสตร์ เ ทคโนโลยี แ ละ นวัตกรรมแห่งชาติ (สวทน.) นางหทัยรัตน์ อติชาติ ผู้จัดการฝ่ายนโยบายด้านรัฐกิจและกิจการสัมพันธ์ บริษัท เชฟรอนประเทศไทยส�ำรวจและผลิต จ�ำกัด นายปิ ย ะบุ ต ร ชลวิ จ ารณ์ ประธานอ� ำ นวยการ สถาบั น คี นั น แห่ ง เอเชี ย และรองศาสตราจารย์ ดร.น�ำยุทธ สงค์ธนาพิทักษ์ อธิการบดีมหาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลล้านนา ร่วมงานในครั้งนี้

MOVEMENT

เอ็กโก กรุป๊ รุกลงทุนต่างประเทศ ขยายพอร์ตธุรกิจไฟฟ้าต่อเนื่อง นายชนิ น ทร์ เชาวน์ นิ รั ติ ศั ย กรรมการ ผู้จัดการใหญ่ เอ็กโก กรุ๊ป เปิดเผยทิศทาง การด�ำเนินธุรกิจในโอกาสเข้ามารับต�ำแหน่ง กรรมการผู้จัดการใหญ่คนใหม่ว่า “เอ็กโก กรุ๊ป” ยังคงให้ความส�ำคัญกับการขยายการ ลงทุ น ในธุ ร กิ จ ไฟฟ้ า ที่ มี ค วามเชี่ ย วชาญ โดยตั้งเป้าหมายที่จะเป็นบริษัทพลังงานใน ระดั บ ภู มิ ภ าคเอเชี ย แปซิ ฟ ิ ก พร้ อ มรั ก ษา อัตราผลตอบแทนผู้ถือหุ้น (ROE) อย่างน้อย ร้ อ ยละ 10 โดยขั บ เคลื่ อ นธุ ร กิ จ ด้ ว ย 3 กลยุ ท ธ์ ส� ำ คั ญ ได้ แ ก่ การบริ ห ารจั ด การ โรงไฟฟ้าที่มีอยู่ในปัจจุบันให้เดินเครื่องอย่าง มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพสู ง สุ ด การบริ ห ารจั ด การ โครงการที่อยู่ระหว่างด�ำเนินการให้แล้วเสร็จ ตามก�ำหนดและงบประมาณที่วางไว้ และ การแสวงหาโอกาสการลงทุนใหม่ โดยการ ซื้ อ สิ น ทรั พ ย์ ที่ เ ดิ น เครื่ อ งเชิ ง พาณิ ช ย์ แ ล้ ว เพื่ อ ให้ บ ริ ษั ท ฯ รั บ รู ้ ร ายได้ ทั น ที พั ฒ นา โครงการใหม่ ใ นพื้ น ที่ โ รงไฟฟ้ า ที่ มี อ ยู ่ ใ น ปั จ จุ บั น และลงทุ น ในโครงการประเภท Greenfield เพื่อสร้างรายได้ในระยะยาว” “ในการท� ำ ธุ ร กิ จ ในช่ ว ง 2 ปี ข ้ า งหน้ า บริษัทฯ จะให้ความส�ำคัญกับการขยายธุรกิจ ในต่ า งประเทศมากยิ่ ง ขึ้ น โดยเฉพาะ ประเทศที่ มี ฐ านทางธุ ร กิ จ อยู ่ แ ล้ ว ได้ แ ก่ ฟิ ลิ ป ปิ น ส์ และสปป.ลาว รองลงมาคื อ อิ น โดนี เ ซี ย และออสเตรเลี ย รวมถึ ง จะ พิ จ ารณาโอกาสการลงทุ น ในกลุ ่ ม ประเทศ อาเซียนอื่น เช่น เมียนมา เวียดนาม และ มาเลเซีย โดยตั้งเป้าหมายให้มีสัดส่วนรายได้ จากการลงทุ น ในต่ า งประเทศเพิ่ ม ขึ้ น เป็ น ร้ อ ยละ 50 จากปั จ จุ บั น อยู ่ ที่ ร ้ อ ยละ 37 ในขณะที่บริษัทฯ มีความพร้อมเต็มที่ส�ำหรับ การลงทุ น ภายในประเทศหากมี โ อกาส” นายชนินทร์ กล่าวเสริม ที่ผ่านมาบริษัทฯ ได้ขยายการลงทุนใน ต่างประเทศอย่างต่อเนื่อง ใน 4 ประเทศ โดยมีโรงไฟฟ้าในต่างประเทศทั้งหมด 5 โรง ได้แก่ ในฟิลิปปินส์ มีโรงไฟฟ้าถ่านหิน 2 โรง ได้แก่ โรงไฟฟ้า “เคซอน” ถือหุน้ ร้อยละ 100 และโรงไฟฟ้า “มาซินลอค” ถือหุ้นร้อยละ 40.95 ขณะที่ในสปป.ลาว มีโรงไฟฟ้าพลังน�้ำ “น�้ำเทิน 2” ถือหุ้นร้อยละ 35 ในอินโดนีเซีย มีโรงไฟฟ้าพลังงานความร้อนใต้พิภพ “สตาร์

เอนเนอร์ ยี่ ” ถื อ หุ ้ น ร้ อ ยละ 20 และใน ออสเตรเลีย มีโรงไฟฟ้าพลังงานลม “โบโค ร็อค วิ น ด์ ฟ าร์ ม ” ถื อ หุ ้ น ร้ อ ยละ 100 ซึ่ ง เป็ น ตัวอย่างความส�ำเร็จในการลงทุนธุรกิจไฟฟ้า ในต่างประเทศของเอ็กโก กรุป๊ ได้เป็นอย่างดี ปั จ จุ บั น บริ ษั ท ฯ ยั ง มี โ ครงการใน ต่ า งประเทศที่ อ ยู ่ ร ะหว่ า งด� ำ เนิ น การ จ� ำ นวน 3 โครงการ ได้ แ ก่ โครงการ โรงไฟฟ้า “ไซยะบุรี” ใน สปป.ลาว โครงการ โรงไฟฟ้าถ่านหิน “ซานบัวนาเวนทูรา” และ “มาซินลอค ส่วนขยาย” ในฟิลิปปินส์ รวม ปริ ม าณพลั ง ไฟฟ้ า ตามสั ญ ญาซื้ อ ขายและ ตามสัดส่วนการถือหุ้นประมาณ 505 เมกะ วัตต์ โดยบริษัทฯ เตรียมเงินลงทุนส�ำหรับ 3 โครงการนี้ประมาณ 42,000 ล้านบาท ส� ำ หรั บ แผนการลงทุ น ในประเทศ ปัจจุบันมีโครงการที่อยู่ระหว่างด�ำเนินการ จ�ำนวน 5 โครงการ ได้แก่ โครงการโรงไฟฟ้า “ขนอมหน่ ว ยที่ 4” จ.นครศรี ธ รรมราช โครงการโรงไฟฟ้าพลังงานลม “ชัยภูมิ วินด์ ฟาร์ม” จ.ชัยภูมิ โครงการ “ทีพี โคเจน” และ “เอสเค โคเจน” จ.ราชบุ รี และโครงการ “ทีเจ โคเจน” จ.ปทุมธานี ซึ่งจะทยอยเดิน เครื่ อ งเชิ ง พาณิ ช ย์ ร ะหว่ า งปี 2559-2562 รวมปริ ม าณพลั ง ไฟฟ้ า ตามสั ญ ญาซื้ อ ขาย และตามสัดส่วนการถือหุ้นประมาณ 1,338

เมกะวัตต์ ซึ่ง 5 โครงการนี้จะใช้เงินลงทุน ประมาณ 49,000 ล้ า นบาท นอกจากนี้ เอ็ ก โก กรุ ๊ ป มี ค วามพร้ อ มเต็ ม ที่ ส� ำ หรั บ โอกาสการลงทุนในประเทศ เช่น การลงทุน ในโครงการพลังงานหมุนเวียน รวมทั้งหาก มี ก ารเปิ ด ประมู ล โครงการโรงไฟฟ้ า IPP รอบใหม่ นอกจากที่ ก ล่ า วมา ยั ง มี โ ครงการที่ บริษัทฯ อยู่ระหว่างการศึกษาความเป็นไปได้ ในการลงทุนประมาณ 6 โครงการ ซึ่งเป็น โครงการในประเทศและโครงการในกลุ ่ ม ประเทศอาเซียน ได้แก่ สปป.ลาว เมียนมา อินโดนีเซีย และเวียดนาม ทั้งนี้ เพื่อเป็น การเพิ่มรายได้ให้บริษัทฯ อย่างต่อเนื่อง “จากแผนการด�ำเนินธุรกิจดังกล่าว คาดว่า จะช่ ว ยผลั ก ดั น ให้ ผ ลการด� ำ เนิ น งานของ เอ็กโก กรุ๊ป เติบโตอย่างต่อเนื่อง ในขณะ เดี ย วกั น ก็ ช ่ ว ยสร้ า งผลตอบแทนที่ ดี ทั้ ง ใน ระยะสั้นและระยะยาวให้แก่ผู้ถือหุ้น ทั้งนี้ หากการเติบโตเป็นไปตามแผนงานที่วางไว้ คาดว่ า บริ ษั ท ฯ จะสามารถท� ำ ก� ำ ไรได้ ใ น ระดั บ 10,000 ล้ า นบาท ภายในปี 2560 นอกจากนี้ เพื่ อ รองรั บ การก้ า วสู ่ ก ารเป็ น บริษัทพลังงานในระดับภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก บริ ษั ท ฯ ให้ ค วามส� ำ คั ญ ต่ อ การบริ ห าร จัดการองค์กร ให้แข็งแกร่ง โดยเฉพาะการ พั ฒ นาศั ก ยภาพและความสามารถของ บุ ค ลากรให้ มี ทั ก ษะและความเชี่ ย วชาญ ที่ ร องรั บ การเติ บ โตของธุ ร กิ จ รวมทั้ ง การ ทบทวนวัฒนธรรมองค์กรและค่านิยมองค์กร ในขณะที่ บ ริ ษั ท จะยึ ด มั่ น การด� ำ เนิ น ธุ ร กิ จ ด้วยหลักธรรมาภิบาลอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ องค์กรเติบโตอย่างยั่งยืนต่อไป” นายชนินทร์ กล่าวสรุป ส�ำหรับผลการด�ำเนินงานในไตรมาส 3 ของปี 2558 สิ้นสุด ณ วันที่ 30 กันยายน 2558 บริษัทมีก�ำไรก่อนผลกระทบจากอัตรา แลกเปลี่ ย น (FX) และภาษี เ งิ น ได้ ร อการ ตัดบัญชี จ�ำนวน 2,662 ล้านบาท เพิ่มขึ้น จากช่ ว งเดี ย วกั น ของปี ก ่ อ น จ� ำ นวน 512 ล้านบาท หรือคิดเป็นร้อยละ 24 ในขณะที่ ผลการด�ำเนินงาน 9 เดือนแรกของ ปี 2558 บริ ษั ท มี ก� ำ ไรก่ อ นผลกระทบจากอั ต รา แลกเปลี่ ย น (FX) และภาษี เ งิ น ได้ ร อการ ตัดบัญชี จ�ำนวน 6,561 ล้านบาท ซึ่งเป็น ตัวเลขที่สะท้อนผลการด�ำเนินงานที่แท้จริง ของบริษัท

www.close-upthailand.com

21

MOVEMENT

“ณรงค์ เขียดเดช” กัปตันใหม่การทางฯ สานปณิธาน “มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน” เมือ่ วันที่ 27 พฤศจิกายน 2558 ทีผ่ า่ นมา เวลา 10.00 น. นายพีระพล ถาวรสุภเจริญ รองปลั ด กระทรวงคมนาคม เป็ น ประธาน ในงานวันคล้ายวันก่อตั้งการทางพิเศษแห่ง ประเทศไทย (กทพ.) ครบรอบ 43 ปี โดยมี นายณรงค์ เขียดเดช รองผู้ว่าการฝ่ายบริหาร รักษาการในต�ำแหน่งผู้ว่าการ กทพ. (ซึ่งผ่าน การคัดสรรจากคณะกรรมการการทางพิเศษ แห่งประเทศไทย ขึ้นด�ำรงต�ำแหน่งผู้ว่ากทพ. คนใหม่) ผูบ้ ริหาร พนักงาน และลูกจ้าง กทพ. ร่ ว มให้ ก ารต้ อ นรั บ ณ ห้ อ งประชุ ม 2301 ส�ำนักงาน กทพ. จตุจักร ซึ่ ง ในวั น ดั ง กล่ า วมี แ ขกเข้ า ร่ ว มแสดง

22

www.close-upthailand.com

ความยินดีจำ� นวนมาก รวมทัง้ อดีตผูว้ า่ ฯ และ อดีตผู้บริหารกทพ.หลายท่าน อาทิ นายศิวะ เจริญพงษ์ นายเรืองฤทธิ์ พูลสวัสดิ์ นายสมนึก ชั ย เดช สุ ริ ย ะ พ . ท . ท วี สิ น รั ก ก ตั ญ ญู นายประภัสร จงสงวน นายยืนหยัด ใจสมุทร เป็ น ต้ น บรรยากาศจึ ง เป็ น ไปอย่ า งอบอุ ่ น ดังที่เห็น เหมือนคนในครอบครัวที่ได้กลับมา เยี่ยมเยือนกันปีละครั้ง และตลอด 43 ปีที่ผ่านมากทพ.ได้ด�ำเนิน การแก้ไขปัญหาการจราจรในกรุงเทพมหานคร และปริมณฑล ตามบทบาทหน้าที่ที่ได้รับมอบ หมายให้สอดคล้องตามนโยบายของรัฐบาล และกระทรวงคมนาคม ทีม่ งุ่ เน้นในการพัฒนา

เครือข่ายระบบทางพิเศษให้เชื่อมโยงกันอย่าง บูรณาการ ช่วยอ�ำนวยความสะดวกในการ เดินทางของประชาชน โดยกทพ.ได้เปิดให้ บริ ก ารทางพิ เ ศษแล้ ว 7 สายทาง 5 ทาง เชื่อมต่อ รวมระยะทางกว่า 207.9 กิโลเมตร ซึ่ ง ปั จ จุ บั น มี ผู ้ ใ ช้ ท างพิ เ ศษเฉลี่ ย กว่ า วั น ละ 1.8 ล้านเที่ยว สูงสุดถึงวันละ 2.1 ล้านเที่ยว “การก้าวเข้าสู่ปีที่ 44 กทพ. ยังคงมุ่งมั่น พัฒนาโครงข่ายทางพิเศษ เพื่อแก้ไขปัญหา จราจร โดยให้ความส�ำคัญในด้านการรักษา ความปลอดภัย รักษาวินยั จราจร เพือ่ ลดปัญหา การเกิดอุบตั เิ หตุบนทางพิเศษ อันอาจก่อให้เกิด ความสูญเสียต่อชีวติ และทรัพย์สนิ ของประชาชน ซึ่งนับวันจะมีอัตราเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยการรณรงค์และเสริมสร้างความตระหนักรู้ ตลอดจนการเพิ่มมาตรการในการรักษาความ ปลอดภัยให้มากยิ่งขึ้นต่อไป”

MOVEMENT

Cashless Society เป็นจริง เมื่อ “3 ค่ายมือถือ” ปลุก อี-มันนี่ เมื่อ 3 ค่ายมือถือยักษ์ใหญ่ “เอไอเอส - ดีแทค-ทรูมูฟ เอช” ผนึกก�ำลังเชื่อมต่อระบบ กระเป๋าเงินออนไลน์บนมือถือ (อี-วอลเลท) สร้างมิติใหม่เขย่าวงการ อี-มันนี่ เมืองไทย ครั้งแรกกับการเปิดให้บริการโอนเงินข้ามแอปพลิเคชั่นกระเป๋าเงินออนไลน์ ระหว่าง AIS mPAY, Jaew Wallet และ Wallet by TrueMoney ได้โดยไม่จ�ำกัดค่าย เพียงแค่รู้เบอร์ มือถือ มอบความสะดวกสบายให้ลูกค้าโอนเงินและใช้จ่ายค่าสินค้าและบริการต่างๆ ได้ เพียงปลายนิ้ว ทุกที่ทุกเวลา เกาะกระแสอี-คอมเมิร์ชและโมบาย คอมเมิร์ช ที่ก�ำลังได้รับ ความนิยมมากขึ้นเรื่อยๆ โดยมีมาสเตอร์การ์ด และธนาคารธนชาต เป็นพันธมิตรส�ำคัญที่ให้การสนับสนุนด้าน ความปลอดภัยด้วยมาตรฐานสากลที่ลูกค้า มั่นใจได้ ซึ่งความร่วมมือในครั้งนี้ ถือเป็น การท�ำงานร่วมกันในกลุ่มผู้ให้บริการอี-มันนี่ เพื่อก�ำหนดมาตรฐานใหม่ให้กับอุตสาหกรรม ยกระดับอี-วอลเลทในประเทศไทยให้เกิดการ ใช้งานที่แพร่หลายมากขึ้น หวังสร้างให้เกิด Cashless Society ตลอดจนตอบสนอง นโยบายเศรฐกิ จ ดิ จิ ทั ล ของประเทศอย่ า ง น้อยหนึ่งครั้งในปี 2557 ซึ่งเป็นภาพสะท้อน แท้จริง ของเทรนด์ทั่วโลกที่ธุรกิจอี-คอมเมิร์ซ หรือ ว่ า กั น ว่ า ความร่ ว มมื อ ของยั ก ษ์ ใ หญ่ โมบาย คอมเมิร์ซ ท�ำให้ระบบการช�ำระเงิน ทั้ ง สามค่ า ยเป็ น การตอบโจทย์ ไ ลฟ์ ส ไตล์ พัฒนาไปอย่างมาก ท�ำให้ผู้บริโภคได้ใช้ระบบ ของคนไทยยุคใหม่ซึ่งจ�ำเป็นต้องท�ำธุรกรรม การช�ำระเงินแบบใหม่ๆ เป็นที่คาดการณ์ว่า ทางการเงินผ่านโทรศัพท์มือถือมากขึ้น ทั้งนี้ สั ด ส่ ว นการช� ำ ระเงิ น ผ่ า นทางเลื อ กใหม่ ๆ ผลส�ำรวจการใช้จ่ายผ่านทางโทรศัพท์มือถือที่ เช่น อี-วอลเลท การโอนเงินแบบเรียลไทม์ จั ด ท� ำ โดยมาสเตอร์ ก าร์ ด พบว่ า คนไทย หรือทางโทรศัพท์มือถือจะเพิ่มขึ้นทั่วโลกจาก 58.8% เคยใช้จ่ายผ่านโทรศัพท์มือถืออย่าง 43% ในปี 2012 เป็น 59% ในปี 2017

“ความร่ ว มมื อ ในการเชื่ อ มต่ อ ระบบ กระเป๋าเงินออนไลน์ของทั้ง 3 ค่ายในครั้งนี้ จะเป็นการปลดล็อกข้อจ�ำกัดเดิม และสร้าง ประสบการณ์ใหม่ให้ลูกค้าทุกค่ายสามารถ โอนเงิ น ผ่ า นอี - วอลเลทกั น ได้ อ ย่ า งสะดวก สบาย ถือเป็นการร่วมกันขยายตลาดดิจิทัล มั น นี่ ข องประเทศไทยให้ เ ติ บ โตมากขึ้ น สอดคล้ อ งกั บ เทรนด์ ข องโลกและนโยบาย ของธนาคารแห่ ง ประเทศไทยที่ มุ ่ ง สร้ า ง Cashless Society ที่ มุ ่ ง ส่ ง เสริ ม ให้ ค น เปลี่ ย นแปลงพฤติ ก รรม ลดการใช้ เ งิ น สด สร้างไลฟ์สไตล์ใหม่ในการจ่ายบิล, ช้อปปิ้ง และโอนเงิ น ผ่ า นอี - วอลเลทมากขึ้ น ” นาย สุปรีชา ลิมปิกาญจนโกวิท กรรมการผู้จัดการ บริษัท แอดวานซ์ เอ็มเปย์ จ�ำกัด กล่าว เช่ น เดี ย วกั บ นายปานเทพย์ นิ ล สิ น ธพ ผู ้ อ� ำ นวยการอาวุ โ ส สายงานผลิ ต ภั ณ ฑ์ บริการทางการเงิน บริษัท โทเทิ่ล แอ็คเซ็ส คอมมูนิเคชั่น จ�ำกัด (มหาชน) หรือดีแทค ที่บอกว่า เป้าหมายที่ส�ำคัญในการให้บริการ ทางการเงิ น ของดี แ ทค คื อ การเป็ น ส่ ว น ผลั ก ดั น ส� ำ คั ญ ในการสร้ า ง Cashless society และพร้ อ มสนั บ สนุ น นโยบาย Digital Economy อย่างเต็มก�ำลัง เพื่อให้ ประเทศไทยทัดเทียมกับหลายประเทศชั้นน�ำ ในขณะที่ อั ต ราการเข้ า ถึ ง บริ ก ารโทรศั พ ท์ เคลื่ อ นที่ ใ นประเทศไทยกลั บ เพิ่ ม ขึ้ น อย่ า ง ต่ อ เนื่ อ งกว่ า 145% เราจึ ง ได้ มี วิ สั ย ทั ศ น์ และแนวคิด Internet for all เพื่อ Financial for all การให้บริการทางการเงินเพื่อทุกคน จะเห็นได้จากบริการต่างๆที่เรามี อาทิ Jaew Wallet (แจ๋ ว วอลเลท) แอพพลิ เ คชั่ น ที่ สามารถตอบโจทย์ พ ฤติ ก รรมของกลุ ่ ม คน ดิ จิ ทั ล ในการให้ บ ริ ก ารโอนเงิ น บนมื อ ถื อ ที่ ง่าย สะดวก และปลอดภัย โดยเฉพาะอย่าง ยิ่ ง ความร่ ว มมื อ ครั้ ง นี้ ที่ นั บ ว่า เป็ น การพลิ ก ประวั ติ ศ าสตร์ ก ารโอนเงิ น อี - วอลเลท ให้สามารถโอนเงินหากันได้ทุกค่ายไม่จ�ำกัด ตอบโจทย์การใช้งานของลูกค้าได้ครอบคลุม อย่ า งแท้ จ ริ ง และนั บ เป็ น จุ ด เริ่ ม ต้ น ที่ ดี ของอุตสาหกรรมการให้บริการด้านการเงิน ที่เชื่อมต่อระหว่างกันได้ เพื่อพัฒนาไปสู่การ ให้บริการทางการเงินที่ครบวงจรเพียงมีเบอร์ มือถือเท่านั้น

www.close-upthailand.com

23

MOVEMENT

น�ำร่องไอซีทชี มุ ชนล�ำปาง ซีเอส ล็อกซอินโฟ เดินหน้าลุยติดตัง้ หวังเพิม่ ศักยภาพต่อยอดการเรียนรูส้ ชู่ มุ ชน บริษัท ซีเอส ล็อกซอินโฟ จ�ำกัด (มหาชน) น�ำโดยศาสตราจารย์นายแพทย์ วงศ์กลุ พัทธ์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา และนายอนันต์ แก้วร่วมวงศ์ ประธานเจ้าหน้าทีบ่ ริหารและกรรมการผูจ้ ดั การ สานต่อโครงการกิจกรรมเพื่อสังคมในเขตพื้นที่ จังหวัดล�ำปางให้มีความต่อเนือ่ งภายใต้แนวคิด “การศึกษาไทยแข็งแรง ประเทศไทยแข็งแรง” โดยมุ่งเน้นการสร้างคุณค่าและประโยชน์ร่วม กั น ระหว่ า งองค์ ก รและสั ง คม (Creating Shared Value-CSV) เป็นการน�ำเทคโนโลยี ไอซีทีเข้าไปช่วยเหลือทางด้านการศึกษาของ ชุมชน ภายใต้โครงการ SMART CLICK คิด สร้างสรรค์แบ่งปันความรูส้ ชู่ มุ ชน ตอน : สร้าง ศูนย์ไอซีทตี อ่ ยอด ความรู้มอบสู่ชุมชน โดยได้

รับความร่วมมือจากคณะอาจารย์และนักศึกษา สาขาวิชาวิศวกรรมซอฟต์แวร์ คณะเทคโนโลยี อุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏล�ำปาง และ คณะอาจารย์ ส�ำนักงานส่งเสริมการศึกษานอก ระบบและการศึ ก ษาตามอั ธ ยาศั ย (กศน.) อ�ำเภอแจ้หม่ จังหวัดล�ำปาง เข้ามาเป็นพันธมิตร ในการจั ด ท� ำ โครงการฯ โดยคั ด เลื อ กชุ ม ชน ต�ำบลเมืองมาย จังหวัดล�ำปาง เป็นชุมชนแรก เนื่ อ งจากความพร้ อ มของชุ ม ชน รวมทั้ ง คณะอาจารย์ กศน.ต�ำบลเมืองมาย ทีม่ ศี กั ยภาพ และความรู้ความสามารถที่จะใช้งานทางด้าน ไอซีทีได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งจะเป็นผลดีที่ ก่อเกิดประโยชน์แก่คนในชุมชน “บริษทั มุง่ หวังทีจ่ ะให้ชมุ ชมในเขตพืน้ ทีจ่ งั หวัด

ล�ำปางเป็นชุมชนทีน่ ำ� เทคโนโลยี “ดิจติ อลชุมชน” มาใช้งานเพื่อก่อให้เกิดความรู้ และเป็นอีกหนึ่ง ทางเลือกในการพัฒนาชุมชน และเป็นแหล่ง ข้ อ มู ล ข่ า วสารทางด้ า นการประกอบอาชี พ ที่ มากขึ้น โดยใช้หลักการทางด้านไอซีทีเข้ามา ช่วยเหลือซึ่งเป้าหมายจะเป็นแหล่งกลางของ ข้อมูลออนไลน์ (Information) ที่ช่วยในการ แลกเปลี่ยนและวิเคราะห์ข้อมูลข่าวสารของ ชุ ม ชน รวมถึ ง สามารถเผยแพร่ ข ้ อ มู ล ให้ กั บ ชุมชนภายนอกได้ โดยน�ำโครงสร้างพื้นฐาน ด้านการสื่อสารทั้งในและระหว่างประเทศที่ เพี ย งพอ (Communication) ประชาชน สามารถใช้ประโยชน์จากอินเทอร์เน็ตได้ ซึง่ เป็น ห้องสมุดแห่งการเรียนรู้..”

ดาวเทียมไทยคม 7 มียอดจองใช้งานเต็ม 100% ฮินดูจา กลุ่มบริษัทยักษ์ใหญ่ในอินเดีย มั่นใจใช้เพื่อรุกบริการบรอดคาสต์ “ไทยคม” ผู้น�ำธุรกิจดาวเทียมไทย ประกาศ ความส� ำ เร็ จ จากการขายช่ อ งสั ญ ญาณบน ดาวเทียมไทยคม 7 ได้ครบ 100% แล้ว หลัง ปิดดีลจากการขายช่องสัญญาณดาวเทียมกับ บจ.แกรนท์ อินเวสเทรด (Grant Investrade Ltd : GIL) ซึง่ เป็นบริษทั ในเครือของ บจ.ฮินดูจา เวนเจอร์ส และเป็นบริษัทที่อยู่ในกลุ่มฮินดูจา กรุ๊ป กลุ่มบริษัทยักษ์ใหญ่ของโลกที่ประกอบ ธุรกิจครอบคลุม ทั้งในด้านยานยนต์ บริการ ทางการเงิน น�้ำมันและก๊าซ รวมถึงธุรกิจสื่อ และโทรคมนาคม โดยไว้วางใจเลือกใช้สญ ั ญาณ ดาวเทียมในระบบซี-แบนด์ (C-Band) ของ ไทยคม ส�ำหรับการให้บริการเคเบิลทีวีดิจิตอล ผ่านเทคโนโลยี Headend-In-The-Sky (HITS) ซึ่งเป็นระบบการรวมศูนย์ช่องรายการบนช่อง สัญญาณดาวเทียมไทยคม ก่อนส่งไปยังผู้รับ ชมผ่านทางเคเบิลทีวดี ว้ ยคุณภาพความคมชัดสูง บริการ HITS หรือภายใต้ชื่อทางการค้าว่า 24

www.close-upthailand.com

“NXT DIGITAL” นี้ จะช่วยให้การส่งสัญญาณ เพื่อเปลี่ยนผ่านไปสู่ดิจิตอลเป็นไปอย่างราบรื่น และยังเป็นการอ�ำนวยความสะดวกให้ลูกค้า สามารถเลือกช่องรายการทีต่ อ้ งการบนดาวเทียม ไทยคม ซึง่ ให้บริการได้ครอบคลุมประเทศอินเดีย “นับเป็นหนึ่งในภารกิจแห่งชาติของอินเดีย ในการผลักดันระบบ Digital Addressable Systems (DAS) ซึ่งเป็นการให้บริการเคเบิล ทีวีที่ถ่ายทอดสัญญาณผ่านเครือข่ายในรูปแบบ ดิจิตอลไปยังผู้ชมทั่วประเทศ โดยเราเชื่อว่า “NXT DIGITAL” จะเป็นก้าวย่างที่ส�ำคัญที่ จะน� ำ เราไปสู ่ เ ป้ า หมายที่ ว างไว้ ” นายโทนี่ เดอ ซิลวา กรรมการผู้จัดการ บจ. แกรนท์ อินเวสเทรด กล่าว “ไทยคมเป็นผู้ให้บริการ ที่ ไ ว้ ว างใจได้ แ ละมี ป ระสบการณ์ ใ นการให้ บริ ก ารด้ า นดาวเที ย มสู ง อี ก ทั้ ง ยั ง มี ป ริ ม าณ ช่ อ งสั ญ ญาณดาวเที ย มเพี ย งพอในการที่ จ ะ สนับสนุนให้บริษัทของเราสามารถสร้างการ

เติบโตตามแผนที่วางไว้ได้” “ไทยคมภูมิใจที่ได้มีส่วนร่วมในการช่วย พั ฒ นาอุ ต สาหกรรมโทรทั ศ น์ แ ละสื่ อ ของ ประเทศอิ น เดี ย และขอขอบคุ ณ พั น ธมิ ต ร ทางธุ ร กิ จ ส� ำ หรั บ ความไว้ ว างใจใช้ บ ริ ก าร สัญญาณดาวเทียมของไทยคม ความส�ำเร็จ ของการบรรลุ ข ้ อ ตกลงการให้ บ ริ ก ารช่ อ ง สัญญาณดาวเทียมในครั้งนี้นับเป็นเรื่องที่น่า ยิ น ดี ส� ำ หรั บ ไทยคม และถื อ เป็ น เหตุ ก ารณ์ ส�ำคัญที่ไม่ใช่เพียงการที่ดาวเทียมไทยคม 7 มี การจองใช้งานครบ 100% เท่านั้น หากแต่ยัง เป็นการน�ำแพลตฟอร์มรูปแบบการส่งเนื้อหา รายการโทรทัศน์ผ่านสัญญาณดาวเทียมไปใช้ ในประเทศอินเดียอีกด้วย ซึ่งจะเป็นประโยชน์ ต่อเนื่องไปถึงการที่เราจะปูพื้นฐานที่มั่นคงให้ กับการให้บริการด้วยดาวเทียมไทยคม 8 ต่อไป ด้วย” นายไพบูลย์ ภานุวัฒนวงศ์ ประธาน เจ้าหน้าบริหาร บมจ.ไทยคม กล่าว

SPECIAL REPORT

บันทึกความสำ�เร็จ

“ครึ่งทศวรรษ”

เพื่อนชุมชน สมาคมเพื่ อ นชุ ม ชน เผยผลงานและ ความส�ำเร็จการด�ำเนินงานกว่าครึ่ง ทศวรรษ ปั ้ น เด็ ก ระยองขึ้ น ท� ำ เนี ย บ ONET อันดับ 3 ของประเทศ ป้อน พยาบาลวิชาชีพเข้าบริการประชาชน ครอบคลุ ม ทุ ก พื้ น ที่ ร ะยอง ส่ ง เสริ ม อาชีพวิสาหกิจชุมชน มีรายได้ พร้อม ประกาศเดิ น หน้ า ขั บ เคลื่ อ นภาค อุ ต สาหกรรม ขยายผลยกระดั บ โรงงานอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ (Eco Factory) สร้ า งเมื อ งระยองเป็ น บ้านที่น่าอยู่และร่วมพัฒนาเพื่อน�ำพา มาบตาพุ ด สู ่ เ มื อ งอุ ต สาหกรรมเชิ ง นิเวศภายในปี 2562

สมาคมเพื่อนชุมชน ซึ่งก่อตั้งจากความ ร่วมมือของ 5 บริษทั ประกอบด้วย กลุม่ ปตท. เอสซีจี โรงไฟฟ้าบีแอลซีพี กลุ่มบริษัท ดาว ประเทศไทย และกลุ่มบริษัท โกลว์ ในพื้นที่ มาบตาพุด จังหวัดระยอง ได้ด�ำเนินงานมา ครบ 5 ปี นั บ เป็ น ความส� ำ เร็ จ ครั้ ง ส� ำ คั ญ ของภาคเอกชนในพื้นที่มาบตาพุด ในการยก ระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนและชุมชน ในพืน้ ทีจ่ งั หวัดระยอง เพือ่ ขับเคลือ่ นมาบตาพุด ก้าวสูเ่ มืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศตามเป้าหมาย การด�ำเนินงานในปี 2562

ชุมชน” มาสู่การเป็น “สมาคมเพื่อนชุมชน” ในวันนีว้ า่ ความส�ำเร็จทีเ่ กิดขึน้ ดังกล่าวมาจาก ความร่วมมือของทุกภาคส่วนทัง้ ภาครัฐ เอกชน และชุมชนที่ได้ร่วมมือกันพัฒนาพื้นที่จังหวัด ระยอง ให้เป็นพื้นที่ที่มีอัตราการเติบโตทาง เศรษฐกิจควบคู่ไปกับการส่งเสริมและพัฒนา ชี วิ ต ชาวระยองอย่ า งรอบด้ า น โดยใช้ ง บ ประมาณกว่า 200 ล้านบาท ในการส่งเสริม ด้านสาธารณสุข การสร้างรายได้ การสร้าง โอกาสทางการศึกษาให้กบั เยาวชน ซึง่ ในวันนี้ ทั้งนี้ นายสุพัฒน์พงษ์ พันธ์มีเชาว์ นายก ถือเป็นบทพิสูจน์อย่างเป็นรูปธรรม หลังจาก สมาคมเพื่อนชุมชนเล่าถึงต�ำนานตลอด 5 ปี ที่ ส มาคมเพื่ อ นชุ ม ชนเข้ า ไปสนั บ สนุ น ใน ของเพื่ อ นชุ ม ชน จากจุ ด เริ่ ม “กลุ ่ ม เพื่ อ น กิจกรรมต่างๆ ส่งผลให้เยาวชนในพืน้ ทีจ่ งั หวัด

ระยองมีผลการสอบ ONET ขึน้ อันดับ 3 ของ ประเทศและยังสามารถผลิตพยาบาลวิชาชีพ จ�ำนวน 200 อัตราป้อนเข้าสู่สถานพยาบาล ขาดแคลนทัง้ 7 แห่ง ครอบคลุมทัว่ ทัง้ จังหวัด ระยอง ด้านการศึกษา สมาคมฯ ได้ด�ำเนินงาน ในหลายโครงการดังนี้ - โครงการทุนปริญญาตรีต่อเนื่องเพื่อน ชุมชนรวม 97 ทุน (ตั้งแต่ปี 2554 - 2558) - โครงการเพือ่ นชุมชนติวเตอร์ ยกระดับ คุ ณ ภาพการศึ ก ษาของเยาวชนในจั ง หวั ด ระยอง ซึ่งพบว่าผลคะแนน ONET เฉลี่ย www.close-upthailand.com

25

SPECIALREPORT

ทั้งประเทศของส�ำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา มัธยมศึกษาเขต 18 (สพม.เขต 18) ขยับขึ้น จากล�ำดับที่ 11 ในปี 2553 ขึ้นมาล�ำดับที่ 3 ในปี 2556 และปี 2557 - โครงการมหกรรมการศึกษา Rayong Education Expo เปิ ด วิ สั ย ทั ศ น์ แ ละ แนะแนวด้านการศึกษาให้กับนักเรียนและ ผู้ปกครองในจังหวัดระยองทุกช่วงวัย ด้ า นสาธารณสุ ข ได้ ด� ำ เนิ น โครงการ ต่างๆ ดังนี้ - โ ค ร ง ก า ร ส นั บ ส นุ น ทุ น พ ย า บ า ล หลั ก สู ต ร 4 ปี เพื่ อ บรรเทาปั ญ หาการ ขาดแคลนพยาบาลในจั ง หวั ด ระยอง รวม 440 ทุ น โดยในปี 2558 นี้ มี นั ก เรี ย น ทุนพยาบาลรุ่นที่ 1 ส�ำเร็จการศึกษา และ เข้าท�ำงานในโรงพยาบาลพื้นที่จังหวัดระยอง 7 แห่ง จ�ำนวน 200 ทุน - โครงการสนั บ สนุ น บุ ค ลากรทางการ แพทย์ 35 อัตรา ต่อเนื่อง 5 ปี เพื่อช่วย ให้ชุมชนในพื้นที่ได้เข้าถึงการบริการทางด้าน สาธารณสุ ข เน้ น เชิ ง ส่ ง เสริ ม สุ ข ภาพและ เฝ้าระวัง - การจัดกิจกรรมหน่วยแพทย์เคลื่อนที่ 30 ครั้งต่อปี ครอบคลุมพื้นที่ 6 ต�ำบล ของ จังหวัดระยอง - การพั ฒ นาเพิ่ ม ความรู ้ อ าสาสมั ค ร สาธารณสุ ข ประจ� ำ หมู ่ บ ้ า น 450 คน เพื่ อ สนั บ สนุ น การท� ำ งานของโรงพยาบาลและ ศูนย์บริการสาธารณสุขในพื้นที่ - โครงการสุ ข ภาพดี วิ ถี ไ ทย ส่ ง เสริ ม 26

www.close-upthailand.com

สุขภาพให้กับชุมชน และปั้นชุมชนเกาะกก หน้ า ขั บ เคลื่ อ นเมื อ งอุ ต สาหกรรมเชิ ง นิ เ วศ ตามแผนงานระยะ 6 ปี (2557-25562) โดย จ.ระยอง เป็นชุมชนต้นแบบสุขภาพดี เริ่มจากการน�ำ ร่องพัฒนาโรงงานของกลุ่ม ด้ า นสั ง คม (เศรษฐกิ จ ชุ ม ชนและการ บริษัทผู้ก่อตั้งในปี 25557 จ�ำนวน 2 โรงงาน สร้างความไว้วางใจการอยู่รวมกัน) ได้ด�ำเนิน และขยายผลสู ่ ส มาชิ ก ผู ้ ก ่ อ ตั้ ง และสมาชิ ก ที่ มี ค วามพร้ อ ม จนได้ รั บ การรั บ รองเป็ น โครงการต่างๆ ดังนี้ - โค รงกา ร เพื่ อน ชุ มช น พบชุ มช น โรงงานอุ ต สาหกรรมเชิ ง นิ เ วศแล้ ว จ� ำ นวน โครงการเพื่อนชุมชนพบชุมชน ครอบคลุม 33 โรงงาน ในปี 2558 รวมทัง้ สิน้ 35 โรงงาน 68 ชุมชนในพื้นที่ 6 ต�ำบลของจังหวัดระยอง ก่ อ นขยายผลสู ่ โ รงงานในกลุ ่ ม เพื่ อ นชุ ม ชน เพื่อสื่อสารท�ำความเข้าใจร่วมกันในการอยู่ ทั้งหมดภายในปี 2560 และพร้อมประสาน ร่วมกันของอุตสาหกรรมและชุมชน รวมถึง งานกับทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องส่งเสริมและ แบ่ ง ปั น ประสบการณ์ ที่ เ ป็ น ประโยชน์ กั บ สนับสนุนให้มาบตาพุดเป็นเมืองอุตสาหกรรม เชิงนิเวศ (Eco Industrial Town) ภายในปี ชุมชน - ส่งเสริมวิสาหกิจชุมชนมาบชลูด เป็น 2562 ชุมชนต้นแบบเพื่อส่งเสริมอาชีพของคนใน ทั้งนี้ ในงาน “ครึ่งทศวรรษ เพื่อนชุมชน ชุ ม ชนมี ก ารกระจายรายได้ อ ย่ า งทั่ ว ถึ ง พัฒนาเป็นวิสาหกิจชุมชนต้นแบบที่เข้มแข็ง สู ่ ชุ ม ชนเดี ย วกั น ” ที่ จั ด เมื่ อ ไม่ น าน ณ โดยร่ ว มกั บ คณะพาณิ ช ยศาสตร์ แ ละการ หอจดหมายเหตุ พุ ท ธทาส อิ น ทปั ญ โญ บั ญ ชี มหาวิ ท ยาลั ย ธรรมศาสตร์ ม าให้ ค� ำ มี กิ จ กรรมที่ ถื อ เป็ น ไฮไลท์ ส� ำ คั ญ ได้ แ ก่ ปรึกษาแก่วิสาหกิจในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ เวทีเสวนาแสดงเจตนารมณ์ในการมุ่งสู่การ และการบริหารจัดการอย่างมีประสิทธิภาพ ก้าวเป็นโรงงานอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ จาก ผู้บริหาร 5 บริษัทผู้ก่อตั้งสมาคมเพื่อนชุมชน เพื่อให้วิสาหกิจมีการพัฒนาอย่างยั่งยืน - การช่ ว ยเหลื อ ชุ ม ชนกรณี ภั ย พิ บั ติ ใ น โดยนายเทวิ น ทร์ วงศ์ ว านิ ช ประธานเจ้ า พื้นที่ ด้วยจากสถานการณ์น�้ำท่วมในจังหวัด หน้ า ที่ บ ริ ห าร และกรรมการผู ้ จั ด การใหญ่ ระยองในช่ ว งเดื อ นกั น ยายนและตุ ล าคมที่ บริ ษั ท ปตท.จ� ำ กั ด (มหาชน) นายกานต์ ผ่านมา ทางสมาคมฯ ได้ประสานให้ความ ตระกูลฮุน กรรมการผู้จัดการใหญ่ เอสซีจี ช่ ว ยเหลื อ เพื่ อ ตอบสนองความต้ อ งการใน นายนิ ติ ก ร ตั น ติ ธ รรม กรรมการบริ ษั ท บี แ อลซี พี เพาเวอร์ จ� ำ กั ด นายจิ ร ศั ก ดิ์ พื้นที่อย่างทันท่วงที สิ ง ห์ ม ณี ชั ย กรรมการผู ้ จั ด การกลุ ่ ม บริ ษั ท ส�ำหรับทิศทางการด�ำเนินงานสมาคมฯ ดาว ประเทศไทย และมร.เบรนดอน วอร์เทอร์ส ในปีต่อไปสมาคมเพื่อนชุมชนพร้อมที่จะเดิน ประธานเจ้าหน้าที่บริหารกลุ่มบริษัทโกลว์

SPECIALREPORT ซึ่ ง ผู ้ บ ริ ห ารจากสมาชิ ก ก่ อ ตั้ ง สมาคม เพื่อชุมชนทั้ง 5 ท่าน ต่างแสดงความยินดีที่ โรงงานในกลุ่มสมาชิกกว่า 35 แห่งได้ก้าวสู่ การเป็นโรงงานอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ (Eco Factory) เรียบร้อยแล้วและหวังว่าจะได้เห็น โรงงานทั้ ง ในกลุ ่ ม สมาชิ ก ผู ้ ก ่ อ ตั้ ง สมาชิ ก สมทบ (จ�ำนวน 11 บริษัท) และโรงงานใน มาบตาพุดก้าวสู่การเป็นโรงงานอุตสาหกรรม เพิ่ ม มากขึ้ น ขณะเดี ย วกั น ยั ง แสดงความ ภู มิ ใ จกั บ ผลส� ำ เร็ จ จากโครงการสนั บ สนุ น ทุ น พยาบาลที่ มี นั ก เรี ย นทุ น รุ ่ น แรกส� ำ เร็ จ และเข้าปฏิบัติหน้าที่ในโรงพยาบาลต่างๆ ใน พื้นที่จังหวัดระยองแล้ว จ�ำนวน 200 ราย จากจ�ำนวนทุนที่มอบแล้ว และมอบเพิ่มเติม รวมกว่ า 440 ทุ น (โดยแบ่ ง เป็ น รุ ่ น แรก จ�ำนวน 200 ทุน รุ่นที่ 2 จ�ำนวน 52 ทุน รุ่นที่ 3 จ�ำนวน 48 ทุน และรุ่นที่ 4 ที่เป็น ทุนเพิ่มเติมอีกจ�ำนวน 140 ทุน) ซึ่งคาดหวัง ว่ า ภายในปี 2564 จั ง หวั ด ระยองจะหมด ปัญหาเรื่องการขาดแคลนพยาบาลอีกต่อไป และถือเป็นจังหวัดต้นแบบของประเทศ

ฐานะผู้ร่วมก่อตั้งสมาคมเพื่อนชุมชน มีความ มุ ่ ง มั่ น อย่ า งยิ่ ง ให้ ก ารอยู ่ ร ่ ว มกั น ของภาค อุตสาหกรรม ชุมชน สังคม และสิ่งแวดล้อม ไปด้ ว ยกั น อย่ า งยั่ ง ยื น ตามปณิ ธ านที่ เ คย ตั้งไว้ตั้งแต่เริ่มต้นด�ำเนินงานองค์กร โดยไม่ เปลี่ยนแปลง “มีพื้นที่แปลงหนึ่งของ ปตท. ที่เรียกว่า นิ เ วศอุ ต สาหกรรม ระยองวนารมย์ เป็ น ตั ว อย่ า งการมองจากข้ า งนอกมาข้ า งใน โดยมองว่ า สั ง คม ชุ ม ชนต้ อ งการอะไร มุมมอง 5 ผู้ก่อตั้งเพื่อนชุมชน นายเทวิ น ทร์ วงศ์ ว านิ ช ประธาน จากการที่มีอุตสาหกรรมไปตั้งอยู่ที่นั่น แล้ว เจ้าหน้าที่บริหารและกรรมการผู้จัดการใหญ่ ด�ำเนินการเตรียมไว้ก่อน ดังนั้นพื้นที่แห่งนี้ บริษัท ปตท.จ�ำกัด (มหาชน) เล่าว่าปตท. ใน จ� ำ นวน 1,500 ไร่ จึ ง ถู ก บริ ห ารจั ด การ

เป็นพื้นที่สีเขียวจ�ำนวน 150 ไร่ก่อน แล้วจึง สร้างโครงสร้างพื้นฐาน ระบบขนส่งต่างๆ ในเชิ ง นิ เ วศ ตามด้ ว ยการสร้ า งโรงงาน สร้างอาคารในภายหลัง ด้วยแนวคิดนี้เองจึง ท�ำให้ได้รับรางวัล Eco Champion จากการ นิ ค มอุ ต สาหกรรมแห่ ง ประเทศไทยในปี นี้ ” ซี อี โ อ ปตท.ได้ ย กตั ว อย่ า งโครงการระยอง วนารมย์ ที่คิดในรูปแบบใหม่ จนได้รับรางวัล Eco Champion เป็นเครื่องการันตี ด้ า นนายกานต์ ตระกู ล ฮุ น กรรมการ ผู ้ จั ด การใหญ่ เอสซี จี แ ลกเปลี่ ย นมุ ม มอง บนเวทีเดียวกันว่า เวลานี้โรงงานจ�ำนวน 12 แห่ ง ของเอสซี จี ได้ รั บ การประกาศเป็ น

www.close-upthailand.com

27

SPECIALREPORT

โรงงานอุตสาหกรรมเชิงนิเวศครบทุกแห่ง เรี ย บร้ อ ยแล้ ว ขณะที่ โ รงงานของสมาชิ ก เพื่ อ นชุ ม ชนได้ รั บ การประกาศรั บ รองแล้ ว 35 แห่ง เชื่อว่าในอีก 2 ปีข้างหน้าจะได้รับ การรับรองครบทุกโรงงาน แต่ตนอยากฝาก ให้ทุกคนได้ทุ่มเทอย่างจริงจังต่อไป “ในโอกาสครบรอบ 5 ปี เ พื่ อ นชุ ม ชน ผมยอมรั บ ว่ า น�้ ำ ตาไหลเมื่ อ ได้ เ ห็ น ภาพที่ เพื่ อ นชุ ม ชนยื่ น โอกาสให้ น ้ อ งๆ พยาบาล 200 คน ที่ส�ำเร็จออกมาและได้ปฏิบัติหน้าที่ ในจังหวัดระยองแล้ววันนี้ จากทุนพยาบาล ทั้งหมดที่ให้ 400 กว่าทุน ถือเป็นจ�ำนวนทุน ที่ ใ ห้ ม ากที่ สุ ด ของประเทศ นั บ เป็ น การแก้ ปัญหาคอขวดเรื่องการขาดแคลนพยาบาลได้ อย่างดี ที่ผ่านมาผมเรียนว่าเป็นความตั้งใจ และความจริงใจของเพื่อนชุมชนที่มอบให้กับ ชุ ม ชน จนถึ ง เวลานี้ ชุ ม ชนเองก็ เ ริ่ ม มอบ ความไว้ ว างใจให้ กั บ พวกเราบ้ า ง ดั ง นั้ น ขอย�้ำว่าหากมีปัญหาอะไร ก็ขอให้บอกกล่าว กัน เพราะทุกปัญหาล้วนมีทางแก้ และจะ ท�ำให้พวกเราอยู่ด้วยกันได้อย่างมีความสุข” เป็ น ค� ำ ทิ้ ง ท้ า ยของซี อี โ อเอสซี จี ที่ ค รบถ้ ว น แทบไม่ต้องหาค�ำใดมากล่าวสรุปอีกแล้ว ขณะนายนิติก ร ตันติธรรม กรรมการ 28

www.close-upthailand.com

บริษัท บีแอลซีพี เพาเวอร์ จ�ำกัด เล่าว่า เมื่อ 5 ปีก่อนบีแอลซีพี มีความโชคดีที่ได้ เป็ น ส่ ว นหนึ่ ง ของเพื่ อ นชุ ม ชน และชื่ น ชม โครงการ “เพื่อนช่วยเพื่อน” เป็นค�ำที่คม และขลังอย่างมาก เพราะได้กลายเป็นแรง บันดาลใจ และแรงกระตุ้นให้บุคลากรของ บี แ อลซี พี มุ ่ ง มั่ น เตรี ย มพร้ อ มสู ่ ก ารเป็ น โรงงานอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ โดยมีเพื่อน ในโรงงานอุตสาหกรรมต่างๆ ทีม่ ปี ระสบการณ์ มาแบ่ ง ปั น ข้ อ มู ล และช่ ว ยเหลื อ ซึ่ ง กั น และกั น ส่ ว นความโชคดี อี ก อย่ า งหนึ่ ง คื อ ชาวชุมชนมาบตาพุดและใกล้เคียงที่เข้าใจ เห็นใจ และให้โอกาสผู้ประกอบการทั้งหลาย สามารถด�ำเนินเรื่องอุตสาหกรรมควบคู่ไปกับ เรื่องชุมชนอย่างราบรื่น ด้านนายจิรศักดิ์ สิงห์มณีชัย กรรมการ ผู ้ จั ด การกลุ ่ ม บริ ษั ท ดาว ประเทศไทย แลกเปลี่ยนมุมมองว่า ดาวมีปรัชญาเสมอว่า เมื่อไปลงทุนที่ใด ก็จะเป็นพลเมืองที่ดีของ ชุ ม ชน แต่ ก ารจะเป็ น พลเมื อ งที่ ดี ต ้ อ งเกิ ด จากตัวเราที่ต้องมีมาตรฐาน การท�ำงานที่ ปลอดภัย ค�ำนึงเรื่องผลกระทบสิ่งแวดล้อม โดยน�ำเทคโนโลยีที่ทันสมัยมาใช้ ส่วนงาน ด้านความรับผิดชอบต่อสังคม ดาวจะร่วมมือ

กั บ ชุ ม ชนเพื่ อ เข้ า ใจความต้ อ งการพื้ น ฐาน ก่อนเป็นอันดับแรก ซึ่งสมาคมเพื่อนชุมชน เป็ น โจทย์ ที่ ต อบเป้ า หมายดาวเป็ น อย่ า งดี โดยเมื่อได้ร่วมงานกันมาตลอด 5 ปี ถือว่า ประสบความส�ำเร็จอย่างดี โดยเฉพาะเรื่อง โรงงานอุตสาหกรรมเชิงนิเวศที่ดาวก�ำลังมุ่ง ไปสู่จุดนั้นแบบเต็มรูปแบบทุกโรงงงาน ส่วนนายเบรนดอน วอร์เทอร์ส ประธาน เจ้าหน้าที่บริหารกลุ่มบริษัท โกลว์ บอกเล่า เป็ น คนสุ ด ท้ า ยในเวที เ สวนาว่ า โกลว์ ใ น ฐานะผู้ประกอบการโรงไฟฟ้าพลังงานความ ร้อนร่วม ที่เปรียบเสมือนเนื้อเยื่อ หรือส่วน ประสานให้นิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุดเข้า ด้วยกัน เนื่องจากธุรกิจการผลิต จ�ำหน่าย ไฟฟ้ า และไอน�้ ำ ให้ กั บ ผู ้ ป ระกอบการใน มาบตาพุดและนิคมใกล้เคียงด้วยเทคโนโลยี ที่ทันสมัย แต่สิ่งที่โกลว์มีความยินดีอย่างมาก คื อ การเห็ น การเกิ ด ขึ้ น ของสมาคมเพื่ อ น ชุมชน ด้วยการผนึกกันของธุรกิจที่แข็งแกร่ง และใส่ใจเรื่องความรับผิดชอบต่อสังคม และ การพัฒนาอย่างยั่งยืน

โดย... อดิสัย ธรรมคุปต์ อดีตอัครราชทูต (ฝ่ายการพาณิชย์) อาฟริกาใต้ - รัสเซีย - อังกฤษ

FEATURE

(หมายเหตุ... คอลัมน์พิเศษ พาตะลุย..ดินแดนหมีขาว ไปกับ “อดิสัย ธรรมคุปต์” อดีตอัครราชทูต (ฝ่ายการพาณิชย์) ประจ�ำ รัสเซีย - อังกฤษ - อาฟริกา จารึกจากประสบการณ์จากข้าราชการไทยผู้หนึ่ง ที่ไปท�ำหน้าที่ในดินแดนหมีขาวมาหลายสิบปี มีความเข้าใจ ทั้งในมิติสังคม ประวัติศาสตร์การเมือง ธรรมเนียมประเพณี และรวมทั้งมิติการค้าที่นี่อย่างลึกซึ้งผู้หนึ่ง จึงถือโอกาสรวมบทความ จ�ำนวน 8 ตอน เสนอในเล่มพิเศษ CLOSE-UP THAILAND เพื่ออภินันทนาการให้ทุกท่านได้ติดตาม เชิญไปลิ้มรสเรื่องราวทั้งหมด ได้ตั้งแต่บรรทัดนี้ได้เลย)

พาตะลุย..ดินแดนหมีขาว ไปกับ “อดิสัย ธรรมคุปต์”

ตอน 1 สวัสดีหมีขาว

เมือ่ เอ่ยถึง “รัสเซีย” (Россия-ราซียา) ท่านอาจจะนึกถึงหมีขาวและความหนาวเย็น หรือ BIG 5 รัสเซียคือ 1 ใน 5 มหาอ�ำนาจ ในคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ (UN Security Council) หรือเป็น 1 ใน 5 ประเทศรัฐอาวุธนิวเคลียร์ที่ได้รับการรับรอง ว่าเป็นประเทศผู้ครอบครองคลังและมีอาวุธ แสนยานุ ภ าพท� ำ ลายล้ า งสู ง ใหญ่ ที่ สุ ด ใน โลก! หรื อ นึ ก ถึ ง ประเทศที่ ก ว้ า งใหญ่ ที่ สุ ด ในโล กมีพื้นที่ยาวจากทวีปยุโรปไปจนเกือบ สุดทวีปเอเซีย ถึง 9 โซนเวลา เป็นประเทศ ที่ร�่ำรวยมีทรัพยากรมหาศาล เป็นประเทศที่ มีก๊าซธรรมชาติส�ำรองเป็นอันดับที่ 1 ของ โลก และปัจจุบันยังเป็นประเทศผู้ผลิตและ ส่ ง ออกน�้ ำ มั น เป็ น อั น ดั บ 1 ของโลก เป็ น ประเทศที่มีเงินทุนส�ำรองเป็นอันดับ 3 ของ

โลกรองจากจีนและญี่ปุ่น เป็นประเทศผู้ร่วม ก่ อ ตั้ ง ประเทศกลุ ่ ม เศรษฐกิ จ ใหม่ BRICS (Brazil-Russia-India-China-South Africa) เพื่อคานตะวันตก หรืออาจะนึกถึง สาวงามผิ ว ขาวละเอี ย ดผมสี ท องตาสี ฟ ้ า ฯลฯ แต่ไม่ว่าใครจะมองรัสเซียด้วยสายตา หรื อ มุ ม มองอย่ า งไร รั ส เซี ย ก็ คื อ รั ส เซี ย รั ส เซี ย ก็ ค งเป็ น รั ส เซี ย และจะยั ง คงเป็ น รัสเซียที่ทระนงอยู่ต่อไป หลายท่านที่ไม่คุ้นเคยกับรัสเซีย ยังอาจ สับสนกับชือ่ และสถานะ คือ ประเทศรัสเซีย สหพั น ธรั ฐ รั ส เซี ย - รั ส เซี ย และประเทศ เครื อ รั ฐ เอกราช (Commonwealth of Independent States - CIS) - สหภาพ สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียต (Union of Soviet Socialist Republic - USSR หรือ ที่ ภ าษารั ส เซี ย ย่ อ ว่ า CCCP) หรื อ เรี ย กที่

ย่อว่า สหภาพโซเวียต โอกาสนี้ผู้เขียนจะ ขอน� ำ เรี ย นข้ อ มู ล เพื่ อ เป็ น พื้ น ฐานเกี่ ย วกั บ รัสเซียก่อนเลย รั ส เซี ย เป็ น ชนชาติ ส ลาฟตะวั น ออก (Slav) เริ่มมาตั้ง แต่ค ริสต์ศ ตวรรษที่ 3-8 มาจนรวมกั น เป็ น รั ฐ ในศตวรรษที่ 9 พอ ศตวรรษที่ 16 ก็รับเอาคริสต์ศาสนานิกาย ออร์โธดอกซ์ (Byzantine Orthodox) จาก อาณาจั ก รไบแซนที น เข้ า มา อาณาจั ก ร รั ส เซี ย เกิ ด ขึ้ น และล่ ม สลายหลายครั้ ง ใน ประวัติศาสตร์ จนในศตวรรษที่ 19 รัสเซีย เป็ น ปึ ก แผ่ น ได้ เ ป็ น รั ฐ ใหญ่ แ ละขยาย อาณาเขตออกไปกว้างไกลในยุโรป จนเป็น จักรวรรดิที่ยิ่งใหญ่ 1 ใน 3 ของยุโรปในสมัย นั้น ภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 1 รัสเซีย ต้องประสบภาวการณ์เปลี่ยนแปลงการเมือง ครั้ ง ประวั ติ ศ าสตร์ คื อ การล่ ม สลายของ www.close-upthailand.com

29

FEATURE

ราชวงศ์ โ รมานอฟ การเข้ า สู ่ ลั ท ธิ ม าร์ ก ซเลนนิ น (1922-1991) ประเทศมี ก าร เปลี่ยนแปลงประเทศไปสู่ระบอบสังคมนิยม คอมมิ ว นิ ส ต์ จากการปฏิ วั ติ Bolsheviks น�ำโดยวลาดีมีร์ เลนนิน มีการก่อตั้งสหภาพ โซเวียตโดยรวมประเทศในยุโรปตะวันออก 15 ประเทศ จนช่วงปลายทศวรรษ 1980 ผู ้ น� ำ โซเวี ย ตคนสุ ด ท้ า ยนาย มิ ฮ าอิ ล กอร์บาชอฟ (MIkhail GORBAVHEV) ได้ พยายามปฏิรูปและมุ่งเน้นขับเคลื่อนประเทศ ไปในทิศทางสังคมนิยมประชาธิปไตย โดย เริ่มใช้นโยบาย กลาสนอสต์ (Glasnost Openness) และเปเรสตรอยก้า (Perestroika - Restructuring) ในความ พยายามที่จะยุติปัญหาเศรษฐกิจที่ชะงักงัน และกระแสการเมื อ งชาติ นิ ย มในประเทศ บริ ว ารที่ จ ะแยกตั ว ออกจากโซเวี ย ต และ ในเดื อ นสิ ง หาคม ปี 1989 ภายหลั ง การ ล่มสลายของก�ำแพงเบอร์ลิน คณะนักการ เมื อ งสายเหยี่ ย ว (Hardliner) พยายาม ก่อรัฐประหารต่อนายกอร์บาชอฟ แต่การ รัฐประหารล้มเหลวและประธานาธิบดีของ รั ส เซี ย คื อ นายบอริ ส เยลท์ ซิ น (Boris YELTSIN) มีบทบาทเด่นในการท�ำให้ฝ่าย รั ฐ ประหารยอมจ� ำ นน เราคงจ� ำ ภาพนาย เยลท์ ซิ น ใส่ เ สื้ อ เชิ้ ต พั บ แขนขึ้ น ไปยื น บัญชาการบนรถถังหน้ารัฐสภาได้ ในวันที่ 25 ธันวาคม 1991 นายกอร์บาชอฟลาออก จากต� ำ แหน่ ง เป็ น การสิ้ น สุ ด ของสหภาพ โซเวียตและก�ำเนิดสาธารณรัฐใหม่ 12 ประเทศ 30

www.close-upthailand.com

รวมทั้ ง “สหพั น ธรั ฐ รั ส เซี ย ” (Russian Federation) จากชื่ อ เดิ ม “สาธารณรั ฐ สั ง คมนิ ย มโซเวี ย ตรั ส เซี ย ” ซึ่ ง ประเทศ รัสเซียได้รบั สืบสิทธิของโชเวียตเป็นนิตบิ คุ คล ตั้งแต่นั้นมา หมดหน้าพอดี ขอน�ำเรื่องรัสเซียไปเสนอ ต่อในตอนต่อไปนะครับ

ตอน 2 สวัสดีหมีขาว

เมื่อคราวที่แล้วได้เริ่มโหมโรงความเป็น มาในอดีตของรัสเซีย จากจักรวรรดิรัสเซียที่ ยิ่งใหญ่ 1 ใน 3 ของยุโรป จนเป็นสหภาพ โซเวียตและมาเป็นสหพันธรัฐรัสเซีย (Russian Federation) ในปัจจุบนั ฉบับนีม้ าต่อ ‘รัสเซีย และประชาคมรัฐเอกราช’ (Commonwealth of Independent States – CIS) หรือที่เรา เรียกกันสั้นๆ ว่า กลุ่มประเทศ CIS ซีไอเอส เกิ ด จากการสถาปนาอดี ต ประเทศสมาชิ ก ของสหภาพโซเวี ย ตภายหลั ง การล่ ม สลาย เมือ่ ปี 1991 ซึง่ ปัจจุบนั ประกอบด้วยประเทศ ภาคี ส มาชิ ก 10 ประเทศ คื อ อาร์ เ มเนี ย อาเซอร์ไบจาน เบลารุส คาซัคสถาน คีร์กิซ สถาน มอลโดวา รัสเซีย ทาจิกิซสถาน เติร์ก เมนิ ส ถาน อุ ซ เบกิ ส ถาน (จอร์ เ จี ย และ ยู เ ครน เพิ่ ง ลาออกจากสมาชิ ก ภาพ) โดย อดีตประเทศสมาชิกสหภาพโซเวียตเดิม 3 ประเทศในกลุ่มทะเลบอลติคไม่ได้เข้าร่วม กลุม่ ด้วย คือ เอสโตเนีย ลัตเวีย และลิทวั เนีย ทัง้ นีร้ สั เซียยังคงแสดงบทบาทน�ำและพยายาม ผลั ก ดั น ความร่ ว มมื อ ของประเทศสมาชิ ก

ทั้ ง ด้ า นการเมื อ งและเศรษฐกิ จ ขึ้ น มาเป็ น ล� ำ ดั บ อาทิ เมื่ อ วั น ที่ 1 มกราคม 2010 สหพันธรัฐรัสเซีย สาธารณรัฐเบลารุส และ สาธารณรั ฐ คาซั ค สถาน ได้ ล งนามจั ด ตั้ ง สหภาพศุ ล กากร (Eurasian Customs Union) เป็ น ผลให้ มี ก ารลดหย่ อ นภาษี ระหว่ า งประเทศสมาชิ ก ในสิ น ค้ า กว่ า 11,000 รายการ มีการยกเลิกด่านชายแดน ระหว่างกัน และมีกฎระเบียบในการค้าขาย ร่ ว มกั น โดยมี ผ ลบั ง คั บ ตั้ ง แต่ วั น ที่ 1 กรกฎาคม 2010 เป็นต้นมา จากนั้นทั้ง 3 ประเทศจะพั ฒ นาความสั ม พั น ธ์ พื้ น ฐาน ทางเศรษฐกิ จ ขึ้ น ไปอี ก ระดั บ หนึ่ ง โดยมี โครงการจะพัฒนาการรวมกลุม่ เศรษฐกิจเป็น “สหภาพเศรษฐกิจ” (Economic Union) โดยตั้งเป้าหมายว่าจะพยายามให้ส�ำเร็จในปี 2015 นี้ จัดเป็นการรวมกลุ่มเศรษฐกิจใน ภูมิภาค (Regional Economic Integration – REI) ใหม่ที่น่าจับตามองอีกกลุ่มหนึ่ง กลุ่มประเทศรัสเซียและ CIS จัดเป็น ตลาดใหม่ (Emerging Market) ที่ไม่อาจ มองข้าม โดยเฉพาะในภาวะที่เศรษฐกิจโลก ทีย่ งั คงเปราะบางและตลาดหลักยังคงชะลอตัว ตลาดใหม่จึงเป็นค�ำตอบส�ำหรับประเทศไทย ประเทศรัสเซียและซีไอเอสจัดเป็นหนึ่งใน ตลาดใหม่ขนาด 275 ล้านคนที่มีศักยภาพ ส�ำหรับประเทศไทย ในการขยายการค้าการ ลงทุน ตลอดจนเป็นภูมิภาคที่อุดมสมบูรณ์ ไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติ ทั้ง น�้ำมัน ก๊าซ ธรรมชาติ ถ่ า นหิ น เหล็ ก ป่ า ไม้ ประมง และแร่โละมีค่าส�ำคัญ ฯลฯ ปัจจุบันทั้งสอง ฝ่ า ยได้ พ ยายามยกระดั บ ความสั ม พั น ธ์ ทั้ ง ด้านการเมือง การทูต เศรษฐกิจการค้าและ การลงทุนมาเป็นล�ำดับ การเรียนรู้และการมีความสัมพันธ์ที่ดีกับ มิตรประเทศอย่างเช่นรัสเซีย โดยเฉพาะใน ช่ ว งที่ ป ระสบความยากล� ำ บาก จะน� ำ ไปสู ่ การพัฒนาความสัมพันธ์ที่จะเกื้อกูลกันต่อไป ในอนาคตกั บ ทั้ ง มิ ต รประเทศสหพั น ธรั ฐ รัสเซียและประเทศภาคีสมาชิกซีไอเอส อีก 9 ประเทศไปพร้อมกันอีกด้วย เมื่ อ สองตอนที่ ผ ่ า นมาได้ โ หมโรงเรื่ อ ง รู ป ร่ า งหน้ า ตาของรั ส เซี ย ในปั จ จุ บั น แล้ ว ในตอนหน้าจะเข้าไปดูเรื่องลึกๆ ในรัสเซีย เรื่ อ งจิ ต ใจของ “เพื่ อ นน�้ ำ มิ ต ร” ของพี่ ห มี ใหญ่ ผู้ไม่ยิ้ม (Poker face) คนนี้

FEATURE น�้ำจิ้มสมอง : คริสต์มาสรัสเซีย

วันคริสต์มาสของรัสเซีย (Russian Orthodox Christmas) เป็ น วั น ที่ 7 มกราคม ตามปฏิทินเก่าซึ่งจะช้ากว่าของ ยุโรป 13 วัน วันนี้เป็นวันหยุดของชาว รัสเซียถือเป็นวันรวมญาติที่จะมาชุมนุม พบปะรับประทานอาหารร่วมกัน บางคน ก็จะมีการถือศีลอดอาหารหรืองดเนื้อสัตว์ มาก่อน 40 วัน พอวันที่ 6 มกราคม ก็จะ มารับประทานอาหารเย็นร่วมกับครอบครัว แบบรวมญาติ โดยทั่วไปอาหารหลักก็จะ เป็นขนมปัง (Lenten bread) ถั่วและผล ไม้แห้ง น�้ำผึ้ง ผักผลไม้สด ซุปเห็ด สตูว์ ผัก และปลาอบ และสัญญลักษณ์ลุงซาน ต้าคริสต์มาสของรัสเซียไม่ใช่ลุงซานต้า คลอสของยุโรป แต่มีชื่อว่า “คุณปู่เยือก แข็ง – Grandfather Frost” เป็นรูป คุ ณ ปู ่ อ ้ ว นผมยาวหนวดเครายาวสี ข าว เป็ น จ้ า วแห่ ง ความหนาวเย็ น ยะเยื อ ก นั่นละครับ บรื๋ออออ.....

ตอน 3 ต� ำ นานความสั ม พั น ธ์ รุสเซีย - สยาม

กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ รั ส เซี ย และประเทศไทยประสบภาวะลุ ่ ม ๆ ดอนๆ ขาดช่วงบ้าง ตลอดระยะเวลาที่ผ่าน มาเป็นเวลาหลายร้อยปี หลายท่านอาจจะไม่ ทราบว่าความจริงอาจนับว่ารัสเซียและไทย เริ่มมีความสัมพันธ์ทางการค้ากันมาตั้งแต่

สมั ย ปลายกรุ ง ศรี อ ยุ ธ ยา เคยมี บั น ทึ ก จาก ชาวต่ า งชาติ ว ่ า ราชธานี ไ ทยนอกจากมี โ รง สินค้าของชนชาติยุโรปอื่นๆ อาทิ โปรตุเกส สเปน ฮอลันดา ฝรั่งเศส อังกฤษ และญี่ปุ่น แล้ว ยังมีโรงสินค้าของพ่อค้าชาว อาร์เมเนีย (Armenia) รวมทั้งมีชุมชนชาว อาร์เมเนีย ตั้ ง อยู ่ น อกกรุ ง ศรี อ ยุ ธ ยาด้ ว ย ซึ่ ง ประเทศ อาร์เมเนียนี้ ต่อมาในศตวรรษที่ 19 ก็ได้เป็น ส่วนหนึ่งของจักรวรรดิรุสเซีย และปัจจุบัน อาร์เมเนียก็เป็นภาคีสมาชิกประเทศประชาคม รัฐเอกราช (CIS) ทีใ่ กล้ชดิ กับรัสเซียประเทศ หนึ่งด้วย ตามประวัติศาสตร์สามารถแบ่งยุคแห่ง ความสั ม พั น ธ์ ท างการทู ต ระหว่ า งประเทศ รัสเซียกับประเทศไทย ได้เป็น 3 ยุคใหญ่ คือ ช่วงที่ 1 ยุคเริ่มต้น (ปลายคริสต์ศตวรรษ ที่ 19) - เริ่มตั้งแต่การเสด็จประพาสไทยของ มกุฎราชกุมารนิโคลัส (Tsarevich Grand Duke Nicholas) ของรัสเซีย เมื่อวันที่ 2024 มีนาคม ค.ศ.1891 (พ.ศ.2433) ซึ่งการ เสด็จได้รับการต้อนรับจากรัฐบาลไทยอย่าง ดี ยิ่ ง และเพื่ อ เป็ น การตอบแทนการเสด็ จ ประพาสของมกุฎราชกุมารนิโคลัส พระบาท สมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรด ให้กรมหมืน่ ด�ำรงราชานุภาพเสด็จเยือนรัสเซีย ในเดื อ นพฤศจิ ก ายนปี เ ดี ย วกั น ซึ่ ง รั ฐ บาล รัสเซียก็ได้ให้ความสนใจและจัดถวายการรับ เสด็จเป็นทางการที่สมพระเกียรติยิ่งแน่นอน

ว่าการรับเสด็จที่จัดถวายอย่างดียิ่งนี้เป็นผล เนื่องจากการที่ไทย “รับรองซาเรวิช” และ คณะอย่ า งเต็ ม ใจและรั บ อย่ า งดี ยิ่ ง นั่ น เอง และที่ส�ำคัญที่สุดภายหลังการประพาสไทย ของมกุ ฎ ราชกุ ม ารนิ โ คลั ส และการเสด็ จ เยือนของกรมหมื่นด�ำรงราชานุภาพ รัฐบาล รัสเซียได้ให้ความสนใจประเทศไทยและแสดง อัธยาศัยไมตรีต่อรัฐบาลไทยอย่างเห็นได้ชัด - การเสด็จประพาสรัสเซียของพระบาท สมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าหัวอยู่หัว เมื่อปี ค.ศ.1897 (พ.ศ. 2440) ซึ่งเป็นการเสด็จครั้ง ประวั ติ ศ าสตร์ และเป็ น การสร้ า งความ สัมพันธ์อันแน่นแฟ้นระหว่างราชวงศ์จักรี ของไทยกับราชวงศ์โรมานอฟ ของรัสเซีย รวมทั้งยังเป็นการกระชับความสัมพันธ์ของ ประเทศไทยกับประเทศรัสเซีย ซึ่งมีส่วนช่วย พลิกผันประวัติศาสตร์ของประเทศในช่วงที่มี ความส�ำคัญทีส่ ดุ ช่วงหนึง่ ในหน้าประวัตศิ าสตร์ ด้วย เพราะในเวลานั้น เป็น ช่วงที่ไ ทยต้อง เผชิ ญ กั บ การคุ ก คามจากชาติ ม หาอ� ำ นาจ ตะวันตกและลัทธิล่าอาณานิคมอย่างรุนแรง นับเป็นช่วงวิกฤตที่สุดช่วงหนึ่งของประเทศ ในตลอดระยะเวลาที่ พ ระองค์ เ สด็ จ ประพาสรัสเซียตัง้ แต่วนั ที่ 1 - 11 กรกฎาคม ค.ศ.1897 (พ.ศ.2460) รั ฐ บาลรั ส เซี ย ได้ จัดถวายการต้อนรับอย่างดียิ่ง สมพระเกียรติ ตามที่รัฐบาลไทยคาดไว้ การเสด็จครั้งนี้ได้ ย�้ ำ ถึ ง ความสั ม พั น ธ์ ส ่ ว นพระองค์ ร ะหว่ า ง พระมหากษั ต ริ ย ์ ข องประเทศทั้ ง สองให้ แน่ น แฟ้ น กว่ า เดิ ม พระบาทสมเด็ จ พระ จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงประทับใจในท่าที อันเป็นมิตรที่ได้รับจากพระเจ้าซาร์นิโคลัสที่ 2 ดังที่พระองค์ได้รับสั่งไว้ว่า “ฉันรู้สึกเย่อ หยิ่ ง เป็ น อั น มากว่ า มี พี่ น ้ อ งฤามิ ต รที่ ส นิ ท อันมีน�้ำใจดีต่อเราอย่างแท้จริงในที่นี้... ทุกสิ่ง เป็ น ไปเกิ น ที่ ค าดหมายจนฉั น ไม่ รู ้ ว ่ า ความ ยินดีท่วมในใจฉันเพียงใด”........ และในวั น ที่ 3 กรกฎาคม ค.ศ.1897 (พ.ศ.2440) ซึ่ ง เป็ น วั น ที่ พ ระบาทสมเด็ จ พระจุ ล จอมเกล้ า เจ้ า อยู ่ หั ว ได้ เ สด็ จ ถึ ง กรุ ง เซนต์ปีเตอร์สเบอร์ก ซึ่งเป็นเมืองหลวงของ รัสเซียในขณะนั้นนี้เอง ถือว่าความสัมพันธ์ ระหว่ า งประเทศไทยและรั ส เซี ย ได้ เ ริ่ ม ต้ น ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา

www.close-upthailand.com

31

FEATURE Sauce for Thought : น�ำ้ จิม้ สมอง “ราวกับรับซาเรวิช”

จากหนังสือวรรณกรรมสี่แผ่นดิน ของ อ.คึกฤทธิ์ ปราโมช “ศัพท์แสลงที่ใช้กันในวัง ซึ่งคนข้าง นอกไม่รู้พลอยก็เข้าใจ และใช้ได้ถูกต้อง เป็นต้นว่ามีงานการอย่างใหญ่ ต้องตระ เตรียมมาก ก็มักจะพูดกันว่า “ราวกับรับ ซาเรวิช” ซึ่งพลอยก็เข้าใจว่าเป็นงานใหญ่ โดยไม่ต้องรู้ว่า “ซาเรวิช” นั้นคือ พระเจ้า ซาร์นิโคลาสที่ ๒ เมื่อเสด็จเมืองไทย สมัย เป็นมกุฎราชกุมารประเทศรุสเซีย ทางวัง เตรียมรับเสด็จกันเป็นการใหญ่ จนกลาย เป็นค�ำพูดติดปาก” การเสด็จประพาสสยามของมกุฎราช กุมารนิโคลัส (Tsarevich Grand Duke Nicholas) ใน ค.ศ.1891 (พ.ศ.2433) นั้นทางรัฐบาลสยามมีท่าทีการต้อนรับที่ เต็ ม ไปด้ ว ยความกระตื อ รื อ ร้ น และจั ด ต้ อ นรั บ อย่ า งยิ่ ง ใหญ่ เพราะตระหนั ก ว่าการเสด็จประพาสสยามครั้งนี้มีความ หมายต่อฐานะของประเทศเป็นอย่างยิ่ง ตลอดเวลา 5 วัน คือ 20 - 24 มีนาคม ที่ ม กุ ฎ ราชกุ ม ารรั ส เซี ย ประทั บ ที่ ใ น ประเทศสยาม ดูเหมือนว่าพระองค์จะพอ พระทั ย ยิ่ ง กั บ การต้ อ นรั บ ของประเทศ สยาม และไม่ เ พี ย งแต่ ม กุ ฎ ราชกุ ม าร เท่ า นั้ น บรรดาผู ้ ติ ด ตามและพลประจ� ำ เรือรบที่ตามเสด็จและทอดสมอเรือรออยู่ ที่ ป ากน�้ ำ เจ้ า พระยา ล้ ว นได้ รั บ ความ สะดวกและเอาใจใส่จากรัฐบาลเป็นอย่างดี ซึ่ ง ต่ อ มาพระองค์ ก็ ไ ด้ ขึ้ น ครองราชย์ เป็ น จั ก รพรรดิ นิ โ คลั ส ที่ 2 (Tsarevich Nicholas II) หรือพระเจ้าซาร์นิโคลัสที่ 2 แห่งราชวงศ์โรมานอฟ (Romanov) ของ รุสเซียในปี ค.ศ.1894 (พ.ศ.2437) ซึ่ง พระองค์เป็นกษัตริย์ที่มีเรื่องต้องกล่าวถึง อีกเป็นอันมาก

32

www.close-upthailand.com

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงฉายร่วมกับ พระเจ้ า ซาร์ นิ โ คลั ส ที่ 2 ที่ พ ระราชวั ง ปี เ ตอร์ ส ฮอฟ (พระราชวังฤดูร้อน) นอกกรุงเซนต์ปีเตอร์สเบอร์ก เมื่อ เดือนกรกฎาคม พ.ศ.2440

ตอน 4 ความสัมพันธ์รุสเซีย – สยาม (2)

คราวที่แล้วได้กล่าวถึงประวัติศาสตร์การ แบ่งยุคแห่งความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่าง รัสเซียและไทยเป็น 3 ช่วง เริ่มจาก ช่วงที่ 1 ตั้งแต่การเสด็จประพาสสยามของมกุฎราช กุมารนิโคลัส เมื่อปี ค.ศ.1891 (พ.ศ.2434) และการที่ถือว่ารุสเซียและสยามได้สถาปนา ความสั ม พั น ธ์ ท างการทู ต ระหว่ า งกั น อย่ า ง เป็นทางการตั้งแต่ปี ค.ศ.1897 (พ.ศ.2440) อันเป็นปีที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า เจ้ า อยู ่ หั ว เสด็ จ ประพาสรุ ส เซี ย อย่ า งเป็ น ทางการ ซึ่งตลอดระยะเวลาที่พระองค์เสด็จ ประพาสตั้งแต่วันที่ 1-11 กรกฎาคม ค.ศ.

1897 รัฐบาลรุสเซียได้จัดถวายการต้อนรับ อย่างดียิ่งและสมพระเกียรติ แม้การเสด็จ เยือนจะเป็นระยะเวลาสั้นๆ เพียงไม่กี่วัน แต่ สัมพันธภาพระหว่างพระมหากษัตริย์ของทั้ง สองประเทศได้เจริญน�้ำใจไมตรีเป็นอย่างดียิ่ง ซึ่งเป็นการวางรากฐานอันมั่นคงส�ำหรับการ สถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตของทั้งสอง ประเทศ ภายหลังจากนั้นรุสเซียและสยามได้ ร่วมลงนามในความตกลงแลกเปลี่ยนกงสุล ซึ่ ง กั น และกั น รวมทั้ ง ได้ มี ก ารจั ด ตั้ ง สถาน กงสุลทั้งที่กรุงเทพฯ และกรุงเซนต์ปีเตอร์ สเบอร์ก จึงถือได้ว่าสองประเทศได้มีความ สัมพันธ์ทางการทูตระหว่างกันอย่างสมบูรณ์ เป็นทางการตั้งแต่นั้นมา อันเป็นผลสืบเนื่อง

มาจากการเสด็ จ เยื อ นรุ ส เซี ย ของพระบาท สมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวในครั้งนั้น เอง จากการเสด็ จ ในครั้ ง นั้ น พระองค์ ไ ด้ ตัดสินพระทัยส่งสมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้า จั ก รพงษ์ ภู ว นาถ พระราชโอรสไปรั บ การ ศึกษาต่อการศึกษาชั้นสูงในประเทศรุสเซียซึ่ง เป็นไปตามที่พระเจ้าซาร์นิโคลัสที่ 2 ได้ทูล ขอไว้ตั้งแต่เสด็จประพาสประเทศสยามเมื่อ ครั้ ง เป็ น มกุ ฏ ราชกุ ม ารเมื่ อ ปี 1891 (พ.ศ.

2434) เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ เมื่อได้ส�ำเร็จ การศึกษาการทหารชั้นสูงแล้ว ในปี 1906 (พ.ศ. 2449) พระองค์ได้เสด็จกลับประเทศ สยามและได้เข้ารับราชการในกองทัพบก ไม่ ต้องสงสัยว่าเจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนารถได้เป็น อี ก พระองค์ ห นึ่ ง ที่ เ ป็ น ผู ้ มี บ ทบาทส� ำ คั ญ ใน การสร้างความสัมพันธ์อันสนิทสนมระหว่าง ประเทศทั้งสอง ในช่วงระยะ 100 ปีที่ผ่านมา ทั้งรุสเซีย และสยามต่างเผชิญกับความเปลี่ยนแปลง จากทั้ ง ปั จ จั ย ภายนอกและภายในประเทศ ซึ่ ง ท� ำ ให้ ส องประเทศมี พั ฒ นาการทางการ เมืองและอุดมการณ์ทางการเมืองที่แตกต่าง กันไปคนละทาง เป็นผลให้การด�ำเนินความ สัมพันธ์ของสองประเทศต้องแปรเปลี่ยนไป และห่างเหินไปตามสถานการณ์ ช่วงที่ 2 ความสัมพันธ์ในช่วงเปลี่ยนแปลง การปกครองและยุคสงครามเย็น ภายหลั ง จากการปฏิ วั ติ บ อลเชวิ ก ในปี ค.ศ.1917 (พ.ศ.2460) รัฐบาลสยามก็ยังมิได้ ตัดความสัมพันธ์ทางการทูตกับสาธารณรัฐ รุสเซีย แม้การปฏิวัติจะส่งผลให้การปกครอง ในระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชในรุสเซียต้อง สิ้นสุดลงและมีการจัดตั้งรัฐบาลพลเรือนใน รูปแบบรัฐสังคมนิยมขึ้นมาแทน ซึ่งรัฐบาล สยามยังไม่ได้ให้การยอมรับรัฐบาลเฉพาะกาล (Provisional Government) ของรุ ส เซี ย ดังกล่าว นอกจากนั้นรัฐบาลสยามยังมีความ รู ้ สึ ก ห่ ว งใยในชะตากรรมของพระเจ้ า ซาร์ นิโคลัสที่ 2 และครอบครัว (อีกทั้งราชส�ำนัก สยามยั ง อยากเห็ น รุ ส เซี ย ปกครองในแบบ ที่ มี ส ถาบั น กษั ต ริ ย ์ เ ป็ น สถาบั น หลั ก ต่ อ ไป) แต่ภายหลังการทราบข่าวการสังหารพระเจ้า ซาร์นิโคลัสที่ 2 และครอบครัว อันเป็นการ ยุ ติ อ� ำ นาจการปกครองรุ ส เซี ย กว่ า 300 ปี

FEATURE และเป็ น การปิ ด ฉากอย่ า งเศร้ า สลดของ ราชวงศ์ โ รมานอฟ และเมื่ อ ข่ า วได้ รั บ การ ยื น ยั น แล้ ว สถานทู ต สยามก็ ไ ด้ ด� ำ เนิ น การ ถอนตั ว ออกมาจากรุ ส เซี ย ในกลางปี ค.ศ.

1918 นั้นเอง อันเป็นการยุติความสัมพันธ์ ฉั น มิ ต รระหว่ า งสองประเทศที่ ร าบรื่ น และ แน่นแฟ้นมาตลอดระยะเวลากว่า 20 ปี นั้น ลงอย่างสิ้นเชิง ภายหลังสงครามโลกครั้งที่หนึ่งสิ้นสุดลง และประเทศไทยได้ มี ก ารเปลี่ ย นแปลงการ ปกครองไปสู ่ ร ะบอบการปกครองแบบ ประชาธิ ป ไตยอั น มี พ ระมหากษั ต ริ ย ์ เ ป็ น ประมุขในปี พ.ศ.2475 และประเทศไทยต้อง ต่ อ สู ้ กั บ ชาติ ม หาอ� ำ นาจตะวั น ตกเพื่ อ ขจั ด ความไม่เป็นธรรมในการถูกเอารัดเอาเปรียบ จากสนธิสัญญาที่ไม่เป็นธรรมที่สืบเนื่องมา แต่สมัยอดีต และยังประสบปัญหาการต่อสู้ เพื่อปกป้องดินแดนจากการยึดดินแดนของ ลั ท ธิ ล ่ า อาณานิ ค มตะวั น ตก รั ฐ บาลไทยจึ ง ริ เ ริ่ ม ด� ำ เนิ น การสถาปนาความสั ม พั น ธ์ ทางการทูตกับสหภาพโซเวียตใหม่อีกครั้งในปี ค.ศ.1939 (พ.ศ.2482) กระบวนการสถาปนา ความสัมพันธ์ทางการทูตกับสหภาพโซเวียต ด�ำเนินไปอย่างประสบความส�ำเร็จในปี ค.ศ.

1941 และไทยจัดเป็นประเทศแรกในเอเซีย ตะวั น ออกเฉี ย งใต้ ที่ ส ถาปนาความสั ม พั น ธ์ ทางการทูตกับสหภาพโซเวียต ในฉบับหน้าจะเป็นตอนสุดท้ายของชุดนี้ คื อ ช่ ว งที่ 3 ของความสั ม พั น ธ์ ป ระเทศ ไทย - รัสเซีย ในยุคปัจจุบัน

น�้ำจิ้มสมอง (Sauce for Thought)

สมเด็ จ พระเจ้ า ลู ก ยาเธอ เจ้ า ฟ้ า จั ก รพงษ์ ภู ว นาถ กรมหลวงพิ ษ ณุ โ ลก ประชานาถ เป็นพระราชโอรสองค์ที่ 40 ในพระบาทสมเด็ จ พระจุ ล จอมเกล้ า เจ้ า อยู่หัว และองค์ที่ 4 ในสมเด็จพระศรีพัช รินทราบรมราชินีนาถ ได้ทรงเข้ารับการ ศึกษาด้านวิชาการทหารในโรงเรียนนาย ร้ อ ยมหาดเล็ ก และประทั บ ที่ พ ระราชวั ง ฤดูหนาว (Winter Palace) ที่กรุงเซนต์ปี เตอร์สเบอร์ก โดยพระเจ้าซาร์นิโคลัสทรง รับพระราชภาระอุปการะเสมือนพระญาติ วงศ์ หลังจากที่พระองค์ส�ำเร็จการศึกษา จากโรงเรียนนายร้อยมหาดเล็ก ได้ทรง

เข้ารับการศึกษาต่อในโรงเรียนนายทหาร เสนาธิ ก ารจนส� ำ เร็ จ หลั ก สู ต ร ภายหลั ง พระองค์ได้ทรงเสกสมรสกับหม่อมคัทริน (Ms.Cathrine Desnitskaya) พระชายา ชาวรัสเซีย (ปัจจุบันส่วนหนึ่งของประเทศ ยูเครน) มีพระโอรสเพียงพระองค์เดียว คื อ พระเจ้ า วรวงศ์ เ ธอ พระองค์ เ จ้ า จุลจักรพงษ์

ตอน 5 สัมผัสนครเซนต์ปีเตอร์ สเบอร์ก เวนิสแห่งทางเหนือ “หน้าต่างยุโรป”

เมื่ อ เอ่ ย ถึ ง ประเทศรั ส เซี ย สองเมื อ ง ส�ำคัญที่เคียงคู่กับประวัติศาสตร์ของชาติมา ตลอด คือ นครเซนต์ปีเตอร์สเบอร์ก (Saint Petersburg) และกรุงมอสโก (Moscow) ปัจจุบันเซนต์ปีเตอร์สเบอร์กเป็นเมืองใหญ่ อันดับสองของรัสเซีย มีประชากรมากกว่า 5.1 ล้านคน มีความสวยงามและเป็นมรดก โลกขององค์กรยูเนสโก ก่อนทีร่ สั เซียจะมีเมืองหลวงคือกรุงมอสโก ในปัจจุบัน เซนต์ปีเตอร์สเบอร์กเป็นเมือง หลวงเดิมของจักรวรรดิรสั เซียมาก่อน พระเจ้า ปี เ ตอร์ ม หาราช กษั ต ริ ย ์ อ งค์ ส� ำ คั ญ แห่ ง ราชวงศ์โรมานอฟ เป็นผู้ทรงเปลี่ยนแปลง โฉมหน้ า ของรั ส เซี ย จากประเทศล้า หลั ง ใน ยุ โ รปตะวั น ออก มาสู ่ วิ ถี อ ารยะของยุ โ รป ตะวั น ตก ทรงปฏิ รู ป ประเทศ ปฏิ รู ป ระบบ ราชการ พั ฒ นาด้ า นสั ง คม เศรษฐกิ จ วั ฒ นธรรม การเมื อ ง และการทหารให้ ทัดเทียมกับตะวันตก และที่ส�ำคัญทรงบุกยึด ดิ น แดนเขตบอลติ ค จากสวี เ ดนและสร้ า ง เมืองใหม่ที่ปากแม่น�้ำเนวา (Neva) ติดฝั่ง ทะเลบอลติคทางเหนือของประเทศ ซึ่งเป็น ชั ย ภู มิ ท างภู มิ ศ าสตร์ เ ศรษฐกิ จ ที่ จ ะพั ฒ นา บ้ า นเมื อ งให้ มี อ ารยะธรรมทั ด เที ย มยุ โ รป เมืองใหม่มีป้อมปราการที่แข็งแรงทางด้าน ทะเล มีการวางผังเมือง และมีการก่อสร้าง บ้านเมืองตึกรามบ้านช่องปราสาทราชวังโดย ได้ รั บ แรงบั น ดาลใจจากเมื อ งท่ า ริ ม ทะเลที่ ส�ำคัญของยุโรป โดยมีการวางผังเมืองและ จ้างสถาปนิกจากยุโรป อาทิ ฝรั่งเศส อิตาลี เยอรมัน และสวิตเซอร์แลนด์ มาสร้างเมือง และปราสาทราชวัง จากนั้นได้ทรงย้ายเมือง หลวงจากกรุ ง มอสโกไปนครเซนต์ ป ี เ ตอร์ เบอร์กเป็นเมืองหลวงใหม่ของรัสเซีย ในปี

สมเด็ จ พระนางเจ้ า ฯ พระบรมราชิ นี น ารถ เสด็ จ เยื อ น รัสเซีย (พ.ศ.2550)

ค.ศ.1712 (พ.ศ.2255) โดยตั้ ง พระทั ย ให้เซนต์ปีเตอร์เบอร์กเป็น “หน้าต่างยุโรป” นครเซนต์ ป ี เ ตอร์ ส เบอร์ ก จึ ง เป็ น เมื อ ง หลวงของจักรวรรดิรัสเซียที่ยิ่งใหญ่มีความ สวยงาม ทั้งด้านผังเมืองและสถาปัตยกรรม ทั้ ง อาคารบ้ า นเรื อ นและพระราชวั ง ต่ า งๆ อาทิ พระราชวังฤดูหนาว (Winter Palace) พระราชวังฤดูร้อน (Peterhof) และพระราช วั ง แคทเทอรี น (Catherine Palace) นอกจากนั้ น ก็ ยั ง มี วิ ห ารที่ ยิ่ ง ใหญ่ ส วยงาม อาทิ มหาวิ ห ารเซนต์ ไ อแซค (St. Isaac) และวิ ห ารหยดเลื อ ด (Church of the Savoir Blood) ซึ่งเป็นสถาปัตยกรรมรัสเซีย นออร์โธด๊อกซ์ที่สวยงาม เป็นต้น เนื่องจาก เซนต์ปีเตอร์สเบอร์กมีความสวยงามและตั้ง อยู่สามเหลี่ยมปากแม่น�้ำเนวา เมืองซึ่งเต็มไป ด้วยคลองเล็กคลองน้อยและเกาะต่างๆ จน นครเซนต์ ป ี เ ตอร์ ส เบอร์ ก ได้ รั บ ฉายาว่ า Venice of the North หรือ “เมืองเวนิสแห่ง ทางเหนื อ ” นอกจากนั้ น นครเซนต์ ป ี เ ตอร์ สเบอร์ ก ยั ง เป็ น เมื อ งท่ า ที่ ส� ำ คั ญ ทางด้ า น เศรษฐกิจการค้าของรัสเซียและของภูมิภาค ยุโรปทางตอนเหนือด้วย นครเซนต์ปีเตอร์สเบอร์กจัดเป็นเมืองที่ เป็ น จุ ด เปลี่ ย นของประวั ติ ศ าสตร์ รั ส เซี ย กล่าวคือ หลังจากหมดรัชสมัยของพระเจ้า ปีเตอร์มหาราชในปี ค.ศ.1725 รัสเซียต้อง เผชิญกับเหตุการณ์ส�ำคัญต่างๆ อาทิ การยึด อ�ำนาจ การแย่งชิงราชบัลลังก์ของราชวงศ์ การก่อกบฏ การลอบปลงพระชนม์ ความ ตกต�่ ำ ของราชวงศ์ และท้ า ยที่ สุ ด คื อ การ ปฏิ วั ติ บ อลเชวิ ค ในเดื อ นกุ ม ภาพั น ธ์ ค.ศ.

1917 (พ.ศ.2460) โดยวลาดีมีร์ เลนิน ที่ได้ โค่นล้มราชบังลังก์พระเจ้าซาร์นิโคลัสที่ 2 และเปลี่ ย นแปลงประเทศมาเป็ น ระบอบ สังคมนิยมคอมมิวนิสต์ ช่วงเวลา 304 ปีของ ราชวงศ์โรมานอฟก็ได้ปิดฉากลงอย่างโศก www.close-upthailand.com

33

FEATURE สลดพร้อมกลิ่นคาวเลือด โดยการประหารร ชีวิตพระเจ้าซาร์นิโคลัสที่ 2 และครอบครัว ภายในห้ อ งใต้ ดิ น ของอาคารอิ ป าติ ฟ (Ipative House) ที่เมืองเยคาเทรินเบอร์ก (Yekaterinburg) ในเขตไซบีเรียอันหนาว เหน็บ ต่อมาในปี ค.ศ.1918 เลนิน ได้ย้ายเมือง หลวงจากนครเซนต์ปีเตอร์สเบอร์ก มายัง กรุง มอสโกอีกครั้ง และมอสโกก็ได้เป็นเมือง หลวงของรัสเซียมาจนปัจจุบัน อย่างไรก็ตาม นครเซนต์ปีเตอร์สเบอร์กนับเป็นเมืองส�ำคัญ เมื อ งหนึ่ ง ในประวั ติ ศ าสตร์ ข องไทยด้ ว ย กล่าวคือ เป็นจุดเริ่มต้นของความสัมพันธ์ ไทย-รัสเซีย เริ่มตั้งแต่มกุฎราชกุมารนิโคลัส ที่ 2 เสด็จเยือนประเทศไทยในปี ค.ศ.1891 (พ.ศ.2434) และพระบาทสมเด็ จ พระ จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จเยือนรัสเซียอย่าง เป็นทางการในปี ค.ศ.1897 และได้เสด็จมา ประทั บ พระอิ ริ ย าบทที่ พ ระราชวั ง ฤดู ร ้ อ น (Peterhof) ในระหว่างที่ทรงพ�ำนักอยู่ที่นคร เซนต์ปีเตอร์สเบอร์กซึ่งเป็นเมืองหลวงของ รั ส เซี ย ในขณะนั้ น เมื่ อ วั น ที่ 3 กรกฎาคม ค.ศ.1897 (พ.ศ.2440) ซึ่ ง ถื อ เป็ น วั น เริ่ ม สถาปนาความสั ม พั น ธ์ ท างการทู ต ไทยรัสเซียตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา ทั้งนี้ เมื่อวันที่ 10-15 กรกฎาคม 2540 ฯพณฯ พลเอก เปรม ติณสูลานนท์ องคมนตรีและรัฐบุรุษ ได้ เ ป็ น หั ว หน้ า คณะผู ้ แ ทนไทยเดิ น ทางไป เยื อ นสหพั น ธรั ฐ รั ส เซี ย เพื่ อ ร่ ว มงานฉลอง ความสัมพันธ์ 100 ปี ของทั้งสองประเทศ ซึ่ ง จั ด ขึ้ น ทั้ ง ที่ ก รุ ง มอสโกและนครเซนต์ ป ี เตอร์สเบอร์ก การเยือนครัง้ นีม้ คี วามส�ำคัญยิง่ เพราะนอกจากเป็ น การเฉลิ ม ฉลองการ สถาปนาความสั ม พั น ธ์ ส องฝ่ า ยที่ ย าวนาน แล้ว ยังมีการจัดกิจกรรมต่างๆ ที่ไทยและ รั ส เซี ย ร่ ว มกั น จั ด ขึ้ น อาทิ การส่ ง เสริ ม วัฒนธรรม การท่องเที่ยว สินค้าไทย และ เปิ ด โอกาสให้ แ ก่ ก ารค้ า และการลงทุ น ระหว่างประเทศทั้งสองอีก และในอีก 2 ปี ข้างหน้าหรือ พ.ศ.2560 จะได้มีการฉลอง ความสัมพันธ์ ไทย-รัสเซีย ครบ 120 ปีอีก ด้วย หมดหน้าพอดีครับ ฉบับหน้าจะได้มา กล่าวถึงความส�ำคัญของนครเซนต์ปีเตอร์ สเบอร์กเมืองท่าหน้าด่านในด้านเศรษฐกิจ การค้าอีกตอนครับ 34

www.close-upthailand.com

น�้ำจิ้มสมอง

นครเซนต์ ป ี เ ตอร์ ส เบอร์ ก แม้ จ ะสร้ า ง โดยพระเจ้าปีเตอร์มหาราช แต่ชื่อเมือง “Saint Petersburg” มิใช่ชื่อเมืองของ พระเจ้าปีเตอร์มหาราช แต่หมายถึงเมือง ของนั ก บุ ญ ปี เ ตอร์ อั ค รสาวก (Saint Peter) นครเซนต์ปเี ตอร์สเบอร์กเป็นเมือง หลวงของจั ก รวรรดิ รั ส เซี ย อยู ่ 214 ปี (ค.ศ.1703 – 1917) ต่อมาช่วงสมัย/หลัง สงครามโลกครั้งที่ 1 (1914 – 1924) ได้ เปลี่ยนชื่อมาเป็น Petrograd หรือเมือง ของนักบุญ ปีเตอร์ และต่อมาเมื่อเลนิน สิ้นชีวิตลง ได้มีการเปลี่ยนชื่อเมืองเป็น Leningrad เพื่ อ เป็ น เกี ย รติ แ ก่ เ ลนิ น (1924 -1991) และล่าสุดภายหลังการล่ม สลายของลัทธิคอมมิวนิสต์ ในปี 1991 สหพันธรัฐรัสเซียได้เปลี่ยนชื่อเมืองกลับ มาเป็น “เซนต์ปีเตอร์สเบอร์ก” อีกครั้ง จนถึงปัจจุบัน

วิหารหยดเลือด ที่นครเซนต์ปีเตอร์สเบอร์ก (Church of the Savoir on Spill Blood)

ตอน 6 สัมผัสนครเซนต์ปีเตอร์ สเบอร์ก เวนิสแห่งทางเหนือ “หน้าต่างยุโรป”

นครเซนต์ ป ี เ ตอร์ ส เบอร์ ก (Saint Petersburg) ตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 27 มิถุนายน 1703 (พ.ศ.2246) เป็ น อดี ต เมื อ งหลวง ของจั ก รวรรดิ รั ส เซี ย ที่ มี ค วามส� ำ คั ญ ใน ทางประวั ติ ศ าสตร์ ข องรั ส เซี ย รวมทั้ ง ในประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์ไทย-รัสเซีย มาตั้งแต่เมื่อ 100 ปีก่อน ปัจจุบันเป็นเมือง ส� ำ คั ญ อั น ดั บ ที่ 2 ของรั ส เซี ย และเป็ น มรดกโลกขององค์ก ารยูเนสโก นครเซนต์ ปีเตอร์สเบอร์กได้รับการจัดให้เป็นเมืองที่มี ความสวยงามและเป็นเมืองโรแมนติกอันดับ

ต้นๆ เมืองหนึ่งของยุโรป นอกจากนครเซนต์ ปี เ ตอร์ ส เบอร์ ก จะมี ค วามส� ำ คั ญ ทางด้ า น ประวัติศาสตร์และการเมืองของรัสเซียแล้ว นครเซนต์ปีเตอร์สเบอร์กยังเป็นเมืองส�ำคัญ ทางด้ า นเศรษฐกิ จ ทั้ ง เศรษฐกิ จ การค้ า การเงิน อุตสาหกรรม การลงทุน การท่องเทีย่ ว และธุรกิจบริการ รวมทั้งเป็นเมืองท่าส�ำคัญ ทางด้านทะเลบอลติค ในภูมิภาคทางเหนือ ของรัสเซียด้วย จากการที่นครเซนต์ปีเตอร์สเบอร์กมีที่ตั้ง อยู่บนสามเหลี่ยมปากแม่น�้ำเนวา ชายฝั่ง ตะวันออกของทะเลบอลติคในอ่าวฟินแลนด์ จึงเป็นเมืองท่าและเป็นประตูการค้า(Gateway) ที่ส�ำคัญของรัสเซีย โดยท่าเรือเซนต์ปีเตอร์ สเบอร์กมีท่าเรือสินค้า (Cargo Seaport) ขนาดใหญ่รวม 3 ท่า ได้แก่ ท่าเรือ Bolshoi Port, Kronstadt และ Lomonosov รวม ทั้ ง มี ท ่ า เรื อ ส� ำ หรั บ เรื อ ส� ำ ราญขนาดใหญ่ (Cruise Liner) นอกจากนั้นยังมีท่าเรือเชื่อม ต่อระหว่างการขนส่งทางทะเลและการขนส่ง ทางล�ำ น�้ำ เข้าไปในภูมิภาคด้านในประเทศ อี ก ด้ ว ย นอกจากจะเป็ น เมื อ งท่ า ทางด้ า น ธุรกิจการค้าแล้ว นครเซนต์ปีเตอร์สเบอร์ก ยั ง เป็ น เขตอุ ส าหกรรมขนาดใหญ่ ที่ ส� ำ คั ญ ของประเทศ อาทิ อุตสาหกรรมการส่งออก น�้ ำ มั น และก๊ า ซธรรมชาติ อุ ต สาหกรรมอู ่ ต่ อ เรื อ อุ ต สาหกรรมการบิ น และอวกาศ อุตสาหกรรมอิเลคทรอนิกส์ อุตสาหกรรม เครื่ อ งจั ก รกล อุ ต สาหกรรมการทหาร อุ ต สาหกรรมเวชภั ณ ฑ์ แ ละเภสั ช ภั ณ ฑ์ อุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม รวมทั้ง อุ ต สาหกรรมยานยนต์ แ ละส่ ว นประกอบ ล่าสุดอุตสาหกรรมรถยนต์ Toyota ได้เปิด โรงงานรถยนต์ รุ ่ น Camry แล้ ว ด้ ว ยเงิ น ลงทุ น กว่ า 200 ล้ า นเหรี ย ญสหรั ฐ และ ปัจจุบันโรงงานรถยนต์ Opel, Nissan และ Hyundai อยู่ระหว่างการด�ำเนินการเพื่อเปิด โรงงานอุตสาหกรรมผลิตรถยนต์ที่ชานเมือง เซนต์ปีเตอร์สเบอร์กด้วยเช่นกัน สหพั น ธรั ฐ รั ส เซี ย เป็ น คู ่ ค ้ า อั น ดั บ ที่ 1 ของไทยในกลุ่มประเทศยุโรปตะวันออกและ กลุม่ ประเทศเครือรัฐเอกราช (Commonwealth of Independent States - CIS) และเป็น คู่ค้าอันดับที่ 21 ในโลก การค้าระหว่างไทย กับรัสเซียมีมูลค่าเพิ่มขึ้นมาอย่างต่อเนื่องใน ช่วงระหว่างปี 2544 - 2557 จาก 450 ล้าน

FEATURE เหรี ย ญสหรั ฐ ในปี 2544 เพิ่ ม ขึ้ น เป็ น 4,913.64 ล้านเหรียญสหรัฐ ในปี 2557 โดย ไทยเป็ น ฝ่ า ยขาดดุ ล รั ส เซี ย มาโดยตลอด มู ล ค่ า การค้ า รวมปี 2557 เพิ่ ม ขึ้ น จากปี 2556 ร้อยละ 4.69 โดยไทยส่งออกไปรัสเซีย 1,205.18 ล้านเหรียญสหรัฐ (เพิ่มขึ้นร้อยละ 3.55) และน�ำเข้า 3,708.46 ล้านเหรียญสหรัฐ (เพิ่มขึ้นร้อยละ 5.07) ไทยเป็นฝ่ายขาดดุล 2,503.27 ล้านเหรียญสหรัฐ เนือ่ งจากสินค้า ทีไ่ ทยน�ำเข้าจากรัสเซียส่วนใหญ่ เป็นสินค้าทุน และวัตถุดิบที่จ�ำเป็นส�ำหรับ อุตสาหกรรม ส�ำหรับสินค้าส่งออกทีส่ ำ� คัญของไทยไปรัสเซีย ได้แก่ รถยนต์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ ผลิ ต ภั ณ ฑ์ ย างพารา อั ญ มณี และเครื่ อ ง ประดับ เครือ่ งปรับอากาศ เครือ่ งจักรกลและ ส่วนประกอบ ผลไม้แปรรูป ผลิตภัณฑ์พลาสติก ผลิตภัณฑ์สัตว์น�้ำ และน�้ำตาล ส่วนสินค้าที่ ไทยน� ำ เข้ า จากรั ส เซี ย ได้ แ ก่ น�้ ำ มั น ดิ บ ผลิ ต ภั ณ ฑ์ เ หล็ ก ปุ ๋ ย และสารเคมี ฆ ่ า แมลง โลหะภัณฑ์ ผลิตภัณฑ์สัตว์น้�ำ อัญมณีและ โลหะมีคา่ แร่ธาตุ และผลิตภัณฑ์กระดาษ ฯลฯ รัสเซียเป็นประเทศที่มีพื้นที่ขนาดใหญ่ ที่สุดในโลก มีดินแดนตั้งแต่ทวีปยุโรปยาวไป จนจรดภาคเอเซียตะวันออกไกลที่เมืองวลาดิ วอสตอค รัสเซียมีฝั่งทะเลยาวถึง 38,807 กิโลเมตร จึงมีท่าเรือที่ส�ำคัญมากมายในทุก ภาคของประเทศ ท่าเรือทีส่ ำ� คัญ อาทิ ท่าเรือ Kaliningrad (ทางด้านยุโรปตะวันออกติด โปแลนด์ ) ท่ า เรื อ Nakhodka (ทางด้ า น เอเชี ย ไกล/วลาดิ ว อสตอค) ท่ า เรื อ ส่ ง ออก ก๊าซธรรมชาติ (LNG) (ทางภาคตะวันออก ที่ เ กาะ Sakhalin ใกล้ ห มู ่ เ กาะญี่ ปุ ่ น ) ท่ า Kovkaz Oil Terminal และท่ า เรื อ Novorossiysk (ทางตอนใต้ เ ขตทะเลด� ำ ) ท่ า เรื อ Primorsk และท่ า เรื อ Saint Petersburg (ทางทิศเหนือใกล้ฟินแลนด์) เป็นต้น ส�ำหรับท่าเรือเซนต์ปีเตอร์สเบอร์ก เป็นท่าเอนกประสงค์การน�ำเข้าและส่งออก ทั้ ง ท่ า สิ น ค้ า ตู ้ ค อนเทนเนอร์ (Container Port) สิ น ค้ า รวมกอง (Bulk) และสิ น ค้ า ขนส่งทางท่อ ในแต่ละปีท่าเรือเซนต์ปีเตอร์ สเบอร์ ก มี ก ารขนส่ ง สิ น ค้ า ประมาณปี ล ะ 60 ล้ า นเมตริ ก ตั น สิ น ค้ า ส� ำ คั ญ ได้ แ ก่ ผลิตภัณฑ์ไม้ ผลิตภัณฑ์ประมง น�้ำมันและ ก๊าซธรรมชาติ โลหะภัณฑ์ แร่ธาตุ เศษโลหะ เคมีภณ ั ฑ์และสินค้าทัว่ ไปทีบ่ รรจุตคู้ อนเทนเนอร์

ซึ่งสินค้าไทยส่วนใหญ่น�ำเข้ารัสเซียโดยผ่าน ท่าเรือเซนต์ปเี ตอร์สเบอร์กเช่นกัน และสินค้า จะบรรทุกขนส่งต่อเข้าไปยังกรุงมอสโกอีก ทอดหนึ่ง ท่าเรือเซนต์ปีเตอร์สเบอร์กจึงมี ความส� ำ คั ญที่ เป็น “ประตูสู่รัส เซีย” ของ สินค้าไทย และเป็นความส�ำคัญอีกมิติหนึ่ง ของนครเซนต์ปีเตอร์สเบอร์กนอกจากความ สั ม พั น ธ์ ส องฝ่ า ยในด้ า นประวั ติ ศ าสตร์ ที่ยาวนานกว่า 100 ปี

น�้ำจิ้มสมอง

นครเซนต์ ป ี เ ตอร์ ส เบอร์ ก เป็ น เมื อ ง ท่ อ งเที่ ย วที มี ค วามโรแมนติ ก สวยงาม นักท่องเที่ยวไทยที่ไปรัสเซียเมือท่องเที่ยว กรุงมอสโกเมืองหลวงแล้ว สถานที่ท่อง เที่ ย วส� ำ คั ญ ที่ ทุ ก คณะจะต้ อ งไปให้ ถึ ง ก็ คือนครเซนต์ปีเตอร์สเบอร์ก โดยเฉพาะ พระราชวั ง ปี เ ตอร์ ฮ อฟ (Peterhof) ซึ่งเคยเป็นสถานที่ประทับของพระบาท สมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวที่เสด็จ เยือนรัสเซียเมื่อปี พ.ศ.2440 ที่ประตูทาง เข้ า จะมี ว งนั ก ดนตรี รั ส เซี ย แต่ ง กาย สวยงามอยู่ พอรู้ว่าเรามาจากเมืองไทยวง ก็ จ ะบรรเลงเพลงสรรเสริ ญ พระบารมี ทั น ที เ พื่ อ หวั ง เงิ น ทิ ป จากคณะนั ก ท่ อ ง เที่ยวไทย เล่นเอาคนไทยตกใจยืนตรงกัน มามากแล้ ว ความจริ ง ก็ คื อ บทเพลง สรรเสริ ญ พระบารมี ที่ ใ ช้ ใ นปั จ จุ บั น ค� ำ ร้ อ งนิ พ นธ์ โ ดยพระบาทสมเด็ จ พระมงกุ ฎ เกล้ า เจ้ า อยู ่ หั ว และสมเด็ จ พระเจ้ า บรมวงศ์ เ ธอ เจ้ า ฟ้ า จิ ต รเจริ ญ กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ และท�ำนอง ประพั น ธ์ โ ดยนาย ปโยตร์ ชู ร อฟสกี้ (Pyotr Schurovsky) นักประพันธ์เพลง ชาวรัสเซียนั่นเอง

ตอน 7 อาสาพาตะลุย...สหภาพ เศรษฐกิจยูเรเซีย

ยูเรเซีย (EURASIA) ในทางภูมิศาสตร์ หมายถึงมหาทวีป ที่รวมเอาทวีปยุโรปและ ทวี ป เอเซี ย เข้ า ไว้ ด ้ ว ยกั น ทวี ป ยุ โ รปจาก ตะวันตกไปสุดเขตตะวันออกของทวีปเอเชีย มีเส้นแบ่งตามธรรมชาติคือเทือกเขาอูราล (Ural) ค�ำนี้ส่วนใหญ่จึงใช้ในทางภูมิศาสตร์ และในเรื่องประวัติศาสตร์ของโลกเมื่อครั้งที่ ทวีปต่างๆ ยังติดรวมอยู่และไม่ได้แยกออก

พระเจ้าปีเตอร์มหาราช ผู้เปิดประตูรัสเซียสู่ยุโรปตะวันตก

จากกั น แผ่ น ดิ น ยั ง เป็ น หนึ่ ง เดี ย วกั น เมื่ อ หลายร้อยล้านปีก่อน ปัจจุบันยูเรเซียจะมอง ในภาพของภูมิศาสตร์ของพื้นที่มหาทวีป คือ ยุโรปและเอเซียซึ่งมีพื้นที่กว้างใหญ่ติดต่อกัน ขนาดเกือบ 55 ล้านตารางกิโลเมตร นับเป็น สัดส่วนถึงร้อยละ 36.2 ของพื้นที่ดินของโลก มีจ�ำนวนประเทศรวมกันอยู่ถึง 93 ประเทศ และมี ป ระชากรถึ ง 4,620 ล้ า นคน เป็ น จ�ำนวนถึงร้อยละ 72 ของประชากรโลก ยูเรเซีย ในมุมมองหรือความหมายของ รัสเซียนั้นมีความหมายลึกซึ้งกว่าความหมาย ทางภู มิ ศ าสตร์ แ ละประวั ติ ศ าสตร์ ข อง เปลือกโลก ในทางภูมิศ าสตร์รัสเซีย ถือว่า ประเทศของตนเป็นทั้งยุโรปและเอเซีย เนื่อง จากรัสเซียเป็นประเทศที่มีขนาดใหญ่ที่สุด ในโลกมีอาณาเขตกว้างใหญ่จากทวีปยุโรป ตะวันออกไปจนจรดภาคตะวันออกไกลของ ทวีปเอเซีย นอกจากนั้นในทางประวัติศาสตร์ ก็เกีย่ วเนือ่ งกับการทีจ่ กั รวรรดิรสั เซีย (Imperial Russia) เคยเป็นอาณาจักรที่ยิ่งใหญ่มาก่อน ในประวัติศาสตร์ ซึ่งมีอาณาเขตครอบคลุม พื้นที่ทั้งในทวีปยุโรปและทวีปเอเชีย ในปี พ.ศ.2558 ตั้งแต่ต้นปีเป็นต้นมา เราจะได้ยินค�ำว่า “ยูเรเซีย” ค่อนข้างบ่อย โดยเฉพาะที่ไทย และรัสเซีย ได้มีกิจกรรม การกระชั บ ความสั ม พั น ธ์ ส องฝ่ า ย ไทยรัสเซีย ที่แน่นแฟ้น มีการแลกเปลี่ยนการ เยื อ นของเจ้ า หน้ า ที่ ร ะดั บ สู ง ของผู ้ แ ทนทั้ ง สองประเทศ อาทิ 1. นายเดนิส แมนทูรอฟ (Mr.Denis V. Manturov) รั ฐ มนตรี ว ่ า การกระทรวง www.close-upthailand.com

35

FEATURE อุ ต สาหกรรมและการค้ า ของสหพั น ธรั ฐ รั ส เซี ย มาเยื อ นประเทศไทย ในฐานะแขก ของรั ฐ บาลไทยและในฐานะประธานร่ ว ม ฝ่ายรัสเซียในการประชุมคณะกรรมาธิการ ร่วมว่าด้วยความร่วมมือทวิภาคี ไทย-รัสเซีย ครั้ ง ที่ 6 (The 6th Thai-Russia Joint Commission on Bilateral Corporate – JC) เมื่อวันที่ 9 มกราคม 2558 2. นายดมิครี เมดเวเดฟ (Mr.Dmitry Medvedev) นายกรั ฐ มนตรี ส หพั น ธรั ฐ รัสเซีย ได้เดินทางมาเยือนประเทศไทยและ หารือข้อราชการกับ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์ โอชา นายกรัฐมนตรี ซึ่งในการหารือรัสเซีย ได้ มี การกล่ า วเชิ ญชวนให้ ประเทศไทยเข้ า ร่ ว มในความตกลงเขตการค้ า เสรี ยู เ รเซี ย (EEU FTA) ซึ่งปัจจุบันมีสมาชิก 5 ประเทศ ที่เป็นตลาดใหญ่มีประชากรรวมกันกว่า 500 ล้านคน 3. พล.อ.ธนะศักดิ์ ปฏิมาปกรณ์ รอง นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวง การต่างประเทศขณะนั้น ได้เดินทางไปเยือน สหพันธรัฐรัสเซียตามค�ำเชิญของฝ่ายรัสเซีย และได้เข้าร่วมการประชุมคณะกรรมาธิการ ร่ ว ม ไทย-รั ส เซี ย (JC) เมื่ อ วั น ที่ 13-16 กรกฎาคม 2558 ซึ่ ง ในการประชุ ม หารื อ ดังกล่าว ฝ่ายรัสเซียก็ได้เชิญชวนให้ประเทศ ไทยพิจารณาสมัครเป็นสมาชิกเขตการค้าเสรี กลุ่มสหภาพเศรษฐกิจยูเรเซีย (EEU FTA) ซึ่งฝ่ายไทยอยู่ระหว่างการพิจารณาว่าไทยจะ เข้าร่วมหรือไม่ ทั้งนี้รัสเซียได้เชิญประเทศใน อาเซียน คือ เวียดนามเข้าร่วมเขตการค้า เสรีดังกล่าวด้วยแล้ว สหภาพเศรษฐกิ จ ยู เ รเซี ย (EURASIA Economic Union) ภายหลั ง การล่ ม สลายของสหภาพ โซเวี ย ตเมื่ อ ปี 2534 ประเทศบริ ว ารของ สหภาพโซเวียตได้แตกออกเป็น 15 ประเทศ และต่ อ มาได้ เ ข้ า มารวมกลุ ่ ม เป็ น ประเทศ เครือรัฐเอกราช (CIS) จ�ำนวน 12 ประเทศ ในระยะแรกประเทศสมาชิกต่างประสบกับ ปั ญ หาเศรษฐกิ จ รั ฐ ต้ อ งปฏิ รู ป เศรษฐกิ จ รวมทั้ ง การแปรรู ป วิ ส าหกิ จ ของรั ฐ ออกไป เป็ น ของเอกชนขนานใหญ่ ช่ ว งนั้ น จึ ง เกิ ด แนวความคิดในการที่ประเทศต่างๆ จะต้อง รวมกันเพื่อผนึกก�ำลังให้ใกล้ชิดส�ำหรับช่วย 36

www.close-upthailand.com

เหลือกันทั้งด้านความมั่นคง การเมือง และ เศรษฐกิจ รวมถึงแนวความคิดในการรวม กลุ ่ ม ทางเศรษฐกิ จ ในภู มิ ภ าค (Regional Economic Integration) และการรวมกลุ่ม ทางการค้า (Trade Bloc) ของกลุ่มเป็นที่ เคยเป็นสมาชิกสหภาพโซเวียตเดิมที่ใกล้ชิด กันก่อน ประเทศผู้ก่อการผู้ก่อตั้งหลัก คือ คาซั ก สถาน (เอเชี ย กลาง) เบลารุ ส และ รัสเซีย (ยุโรป) และเกิดแนวความคิดในเรื่อง EURASIA ขึ้นครั้งแรก อย่างไรก็ตาม ใน ช่วงทศวรรษ 1990 กระบวนการด�ำเนินการ เพื่ อ จั ด ตั้ ง EURASIA เป็ น ไปค่ อ นข้ า งช้ า เนื่ อ งจากประเทศประสบปั ญ หาเศรษฐกิ จ และปัญหาที่ประเทศผู้ร่วมก่อตั้งมีขนาดใหญ่ มาก รวมทั้งยังมีความตกลงและสนธิสัญญา เก่ า อี ก หลายฉบั บ แต่ ใ นที่ สุ ด เมื่ อ ปี พ.ศ.

2538 ทั้งสามประเทศ คือ เบลารุส คาซัค สถาน และรัสเซีย ได้ลงนามในสนธิสัญญา ก่อตั้งสหภาพศุลกากร (Customs Union) ส�ำเร็จเป็นครั้งแรก โดยมีคีรกิซสถาน และ ทาจิกสิ ถาน (เอเชียกลาง) ร่วมเป็นสักขีพยาน เนื้อหายังไม่จบ ขออนุญาตไปรับใช้ท่าน ในเรื่อง EEU ในตอบหน้าครับ

น�้ำจิ้มสมอง รัสเซีย : นกสองหัว

ตราแผ่ น ดิ น (Coat of Arms) ของ รัสเซียเป็นรูปนกอินทรีมีสองหัวหันหน้า ไปคนละด้ า น เป็ น สั ญ ลั ก ษณ์ ที่ ใ ช้ ม า ดั้ ง เดิ ม ตั้ ง แต่ ค ริ ส ต์ ศ ตวรรษที่ 15 กว่ า 500 ปีแล้ว แรกเริ่มสมัยโบราณเป็นนก อิ น ทรี ส องหั ว สี ท อง ต่ อ มาในยุ ค รั ส เซี ย เป็นมหาอ�ำนาจจักรวรรดิรัสเซียได้เปลี่ยน นกอินทรีสองหัวมาเป็นสีด�ำ แต่ตราดัง กล่าวได้ถูกยกเลิกภายหลังการปฏิวัติบอล เชวิคมาเป็น ‘ตราค้อนเคียว’ ของพรรค คอมมิวนิสต์ และภายหลังการล่มสลาย ของสหภาพโซเวียต รัสเซียจึงน�ำตรานก อิ น ทรี ส องหั ว กลั บ มาใช้ อี ก ครั้ ง ตั้ ง แต่ ป ี 2536 เป็นต้นมา รัสเซียได้ใช้ตราแผ่นดิน เป็นนกอินทรีสองหัวสีทองมาจนปัจจุบัน ผู้เขียนเคยคุยเย้าแหย่กับเพื่อนรัสเซียว่า นกสองหัว ตามความหมายของคนไทย เป็นค�ำที่ไม่ดี มันหมายถึงคนที่ไม่ซื่อสัตย์ เหยียบเรือสองแคม คบไม่ได้ แต่เพื่อน รัสเซียกลับหัวเราะและบอกว่า ประเทศ

ไอมันใหญ่มากยูก็เห็นว่าประเทศมันกว้าง ใหญ่ถึง 2 ทวีป (ยูเรเซีย) จากตะวันตก ไปยัน ตะวัน ออก จากยุโ รปไปยัน เอเซีย ตะวั น ออกไกล นกอิ น ทรี (ผู ้ ป กครอง) หั ว เดี ย วมั น ดู แ ลไม่ ถึ ง จึ ง ต้ อ งมี ส องหั ว คอยดู ทั้ ง ฝั ่ ง รั ส เซี ย ยุ โ รป และรั ส เซี ย เอเชีย ไงละสหาย....(ฮา)

ตอน 8 อาสาพาตะลุย... สหภาพ เศรษฐกิจยูเรเซีย

เมื่อตอนที่แล้วได้กล่าวถึงความเป็นมา ของ “ยูเรเซีย” (EURASIA) รวมทั้งการที่ สหภาพโซเวียต (USSR) ล่มสลายไปเมื่อปี พ.ศ.2534 และสงครามเย็ น ได้ สิ้ น สุ ด ลง ประเทศบริวารได้มารวมกันเป็นกลุ่มประเทศ เครือรัฐเอกราช (CIS) ซึ่งในช่วงระยะเริ่ม แรกต้ อ งประสบปั ญ หาเศรษฐกิ จ และการ ปฏิรูปขนานใหญ่ ประเทศสมาชิกซึ่งมีความ สัมพันธ์ใกล้ชิดกันมาก่อนจึงมีแนวความคิด ในการผนึ ก ก� ำ ลั ง และริ เ ริ่ ม สร้ า งความ สัมพันธ์ระหว่างกันให้เพิ่มมากขึ้น เพื่อความ ร่วมมือและการช่วยเหลือกันทั้งด้านความ มั่นคง การเมือง และเศรษฐกิจ ประกอบกับ กระแสโลกาภิ วั ต น์ ข องการรวมกลุ ่ ม ทาง เศรษฐกิจในภูมิภาค (Regional Economic Integration - REI) และแนวโน้มการรวม กลุ่มทางการค้าของประเทศต่าง (Regional Trade Agreement - RTA) ประเทศที่เคย เป็นสมาชิกสหภาพโซเวียตที่ใกล้ชิดกัน โดย ประเทศผู้ก่อตั้งหลัก คือ คาซัคสถาน (อยู่ใน เอเซียกลาง) ประเทศเบลารุส และรัสเซีย (อยู ่ ใ นทวี ป ยุ โ รป) ได้ มี แ นวความคิ ด เรื่ อ ง การก่ อ ตั้ ง องค์ ก รความร่ ว มมื อ “ยู เ รเซี ย ” (EURASIA) ขึ้น แต่ในช่วงแรกของทศวรรษ ที่ 1990 กระบวนการก่อตั้งเป็นไปค่อนข้าง

ประธานาธิบดีเบลารุส ประธานาธิบดี และประธานาธิบดี รัสเซีย 3 ประเทศผู้ก่อตั้ง EEU

FEATURE

สมาชิก EEU ปัจจุบัน ประกอบด้วยประเทศ อาร์เมเนีย เบลารุส คาซัคสถาน รัสเซีย และทาจิกิซสถาน รวม 5 ประเทศ

ล่าช้าจากปัญหาที่ประเทศสมาชิกต่างประสบ ปัญหาเศรษฐกิจและประเทศมีขนาด เศรษฐกิจ ค่อนข้างใหญ่ ประกอบกับยังมีความ ตกลง และสนธิสัญญาเก่าๆ ที่สืบทอดมาตั้งแต่สมัย สหภาพโซเวียตที่ต้องสะสางอีกหลายฉบับ การด�ำเนินการจึงไม่คืบหน้าเท่าที่ควร พัฒนาการแนวความคิดเรือ่ งความร่วมมือ กันของกลุ่มประเทศบริวารสหภาพโซเวียต เดิมข้างต้น ได้เริม่ กระบวนการทีเ่ ป็นรูปธรรม ในปี ค.ศ.1994 (พ.ศ.2537) โดยคาซัคสถาน ได้เป็นประเทศผู้คิดริเริ่มเสนอการก่อตั้งกลุ่ม ความร่วมมือทางการค้าระหว่างประเทศสมาชิก เครือรัฐเอกราช ได้แก่ ประเทศคาซัคสถาน เบลารุส และรัสเซีย เพื่อความร่วมมือทาง เศรษฐกิจ การส่งเสริมการค้าและการลงทุน ระหว่างกัน รวมทัง้ เพือ่ เป็นการถ่วงดุลกับการ รวมกลุม่ ทางเศรษฐกิจของยุโรปตะวันตกด้วย ในล�ำดับต่อมาในปี ค.ศ.1995 เบลารุส คาซัคสถาน รัสเซีย คีรกิซสถาน และทาจิกซิ สถาน ได้ลงนามความตกลงก่อตั้ง สหภาพ ศุลกากร (Customs Union) ระหว่างกัน โดยจุดประสงค์หลักเพื่อเปิดพรมแดนให้มี การเคลื่อนย้ายประชากรของประเทศสมาชิก เป็นไปโดยเสรี ในปี ค.ศ.2000 เบลารุ ส คาซั ค สถาน รัสเซีย คีรกิซสถาน และทาจิกิซสถาน ได้ ร่วมลงนามในสนธิสัญญาก่อตั้ง “ประชาคม เศรษฐกิจยูเรเซีย” (Eurasian Economic Community - EurAsEC) และต่อมาในปี ค.ศ.2006 อุซเบกิซสถาน ได้ เ ข้า ร่ วมเป็น สมาชิ ก ด้ ว ยอี ก หนึ่ ง ประเทศ โดยรู ป แบบ ความตกลงนี้ ไ ด้ จ� ำ ลองมาจาก ประชาคม เศรษฐกิ จ ยุ โ รป (European Economic Community) ประชาคมเศรษฐกิจยูเรเซีย เริ่มมีผลบังคับใช้ในวันที่ 1 มกราคม 2010 (พ.ศ.2553) โดยมี วั ต ถุ ป ระสงค์ ห ลั ก คื อ

การยกเลิกภาษีศุลกากรระหว่างกัน การใช้ นโยบายภาษีรว่ มอัตราเดียวกับประเทศนอกกลุม่ และการลดเลิกมาตรการที่มิใช่ภาษี (Non Tariffs Barriers -NTB) ระหว่างกันให้หมดไป และนับเป็นก้าวย่างส�ำคัญของกลุ่มในการน�ำ ไปสูก่ ารรวมเป็นตลาดเดียว (Single Market) เช่นเดียวกับ NAFTA และ ASEAN ในวันที่ 1 มกราคม ค.ศ.2012 ประเทศ ผู ้ ก ่ อ ตั้ ง หลั ก 3 ประเทศได้ ร ่ ว มกั น ก่ อ ตั้ ง Eurasian Economic Space เพื่ อ เป็ น พื้ น ฐานในการก่ อ ตั้ ง ตลาดเดี ย ว (Single Market) ส�ำหรับการเคลื่อนย้ายเสรี สินค้า บริการ เงินทุน และแรงงาน รวมทั้งเป็น การก่อตั้งความร่วมมือในด้านอุตสาหกรรม การคมนาคมขนส่ง การพลังงาน และนโยบาย การเกษตรระหว่างกัน นอกจากนี้ความตกลง นี้ยังเป็นการแสดงค�ำมั่นและเป็นพิมพ์เขียว ส�ำหรับประเทศสมาชิกในการที่จะพัฒนาไป สู ่ ส หภาพเศรษฐกิ จ ยู เ รเซี ย (Eurasian Economic Union) ต่อไป ในวันที่ 29 พฤษภาคม ค.ศ.2014 (พ.ศ.

2557) ประธานาธิดขี องคาซัคสถาน เบลารุส และรัสเซีย ได้ลงนามในสนธิสัญญาก่อตั้ง “สหภาพเศรษฐกิ จ ยู เ รเซี ย ” (Eurasian Economic Union-EEU) โดยให้เริ่มมีผล บังคับใช้ในวันที่ 1 มกราคม 2015 ซึ่งต่อมา วันที่ 9 ตุลาคม 2014 ประเทศอาร์เมเนีย ได้เข้าร่วมเป็นสมาชิก และประเทศคีรกิซสถาน ได้เข้าร่วมเป็นชาติที่ 5 เมือ่ วันที่ 23 ธันวาคม 2014 (โดยมีผลในวันที่ 1 พฤษภาคม 2015) ปั จ จุ บั น สมาชิ ก โดยสมบู ร ณ์ ข อง EEU จึ ง ประกอบด้วย 5 ประเทศ ได้แก่ คาซัคสถาน เบลารุส รัสเซีย อาร์เมเนีย และคีรกิซสถาน ทัง้ นีใ้ นอนาคตทางกลุม่ EEU มีนโยบายจะขยาย สมาชิกโดยการเชิญ ทาจิกิซสถาน อุซเบกิซ สถาน รวมทัง้ มอลโดว่า จอร์เจีย และยูเครน (ซึ่งยังเป็นประเทศที่ยังคงมีความขัดแย้งทาง การเมืองกับรัสเซีย) เข้าร่วมเป็นสมาชิกด้วย นอกจากการเชิ ญ ประเทศอดี ต สมาชิ ก สหภาพโซเวียตเข้าร่วมในกลุ่ม EEU แล้ว ทางกลุ่มยังมีนโยบายในการขยายความร่วม มื อ ทางเศรษฐกิ จ การค้ า กั บ ประเทศต่ า งๆ โดยเฉพาะประเทศในทวี ป เอเชี ย ในการ ท�ำความตกลงเขตการค้าเสรี (Free Trade Agreement - FTA) กับกลุ่ม EEU ด้วย อาทิ กลุ ่ ม ประเทศอาเซี ย น (ASEAN)

เกาหลีใต้ จีน อิสราเอล ตุรกี และอินเดีย ซึ่งล่าสุดเวียดนามได้ลงนามในความตกลง EEU-FTA แล้ว เมื่อวันที่ 29 พฤษภาคม 2015 ที่ ผ ่ า นมา ส� ำ หรั บ ประเทศไทยฝ่ า ย รัสเซียได้เชิญไทยเข้าร่วม EEU-FTA เมื่อ คราวนายกรัฐมนตรีรสั เซียเยือนไทย (เมษายน 2558) และรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรี ว่าการกระทรวงการต่างประเทศไทยเวลานั้น เยือนรัสเซีย (กรกฎาคม 2558) ซึ่งฝ่ายไทย อยู่ระหว่างการพิจารณาเข้าร่วมในอนาคต ผู้เขียนในฐานะเคยใช้ชีวิตและท�ำหน้าที่ ในดินแดนหมีขาวมาเป็นเวลานาน เลยขอ อาสา CLOSE-UP THAILAND MAGAZINE พาตะลุย...รัสเซียแบบซีรี่ รวม 8 ตอน คงจะ ท� ำ ให้ ท ่ า นที่ ส นใจดิ น แดนแห่ ง นี้ ไ ด้ แ ลเห็ น ภาพของประเทศมหาอ�ำนาจแห่งนีช้ ดั เจนขึน้ .. สวัสดีปีใหม่ ขอทุกท่าน จงโชคดี มีชัย เป็ น แฟน CLOSE-UP THAILAND MAGAZINE ตลอดไปนะครับ

น�้ำจิ้มสมอง

นอกจากรัสเซียและ CIS จะเป็นตลาด ใหม่ พั น ธมิ ต รของไทยแล้ ว กลุ ่ ม EEU จั ด ได้ ว ่ า เป็ น กลุ ่ ม ประเทศมหาอ� ำ นาจ (Super Power) ทางวัตถุดิบพลังงานที่ ส�ำคัญอีกกลุ่มหนึ่ง กล่าวคือ กลุ่ม EEU มีปริมาณน�้ำมันส�ำรองร้อยละ 20.7 ของ โลก ปริมาณก๊าซธรรมชาติส�ำรองร้อยละ 14.6 ของโลก เป็ น ผู ้ ผ ลิ ต และส่ ง ออก รายใหญ่พลังงานไฟฟ้าร้อยละ 9 ของโลก และเป็นผู้ผลิตและส่งออกถ่านหินร้อยละ 5 ของโลก โดยเฉพาะรัสเซียมีปริมาณ ก๊าซส�ำรองเป็นอันดับ 1 ของโลก มีปริมาณ น�้ ำ มั น ดิ บ ส� ำ รองอั น ดั บ ที่ 8 ของโลก ซึ่งปัจจุบันรัสเซียเป็นผู้ผลิตและส่งออก น�้ ำ มั น เป็ น อั น ดั บ 1 ของโลก รั ส เซี ย มี ปริ ม าณส� ำ รองถ่ า นหิ น เป็ น อั น ดั บ ที่ 2 ของโลก การพัฒนาพันธมิตรทางการค้า กับรัสเซียและกลุม่ ประเทศเครือรัฐเอกราช น่าจะถือเป็นทางเลือกส�ำคัญอีกทางหนึ่ง ส�ำหรับเศรษฐกิจของไทยในปัจจุบัน

www.close-upthailand.com

37

คุณอนันต์ ยศพลวัฒน์ ประธานกรรมการนิตยสาร CLOSE-UP THAILAND

มอบหนังสือให้กับบุคคลส�ำคัญ

ฯพณฯ องคมนตรีอ�ำพล เสนาณรงค์

ท่านผู้หญิงจรุงจิตต์ ทีขระ รองราชเลขานุการในสมเด็จ พระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ

คุณมีชัย วีระไวทยะ นักพัฒนาสังคมชื่อดัง

ดร.อารีย์ ธัญกิจจานุกิจ ผู้อ�ำนวยการส�ำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

คุณฐาปนะ สิริวัฒนภักดี ซีอีโอไทยเบฟ

ดร.ปรเมศ ส่งแสงเติม รองอการบดีฝ่ายเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย

ศ.ดร.บัณฑิต เอื้ออาภรณ์ ผอ.สถาบันวิจัยพลังงาน จุฬา 38

ดร.สุรเกียรติ์ เสถียรไทย อดีตรองนายกรัฐมนตรี

www.close-upthailand.com

คุณประภัสร จงสงวน อดีตผู้ว่าการรฟท./รฟม.

ผู้แทน ดร.พิมพ์ร�ำไพ เปรมสมิทธ์ ผู้อ�ำนวยการศูนย์วิทยทรัพยากร หรือหอสมุดกลาง จุฬา

“พี่แอ๋ว”วิลาสินี พุทธิการันต์ ผู้บริหารหญิงคนเก่งเอไอเอส

นายดิเรก อิงคนินันท์ อดีตประธานศาลฎีกา

คุณกิตติรัตน์ ณ ระนอง อดีตรองนายกรัฐมนตรี

รศ.ดร.ศุภวัฒนากร วงศ์ธนวสุ คณบดีวิทยาลัยปกครองท้องถิ่น มหาวิทยาลัยขอนแก่น

“พี่ตู่” วีนัส อัศวสิทธิถาวร ผอ.ส�ำนักงานสื่อสารองค์กรเอสซีจี

www.close-upthailand.com

39

40

www.close-upthailand.com