De Poorter Jaargang 25, juli 2019, nummer 3
Binnenstadkrant, verschijnt elke twee maanden
Henk van Dalen (rechts): “Spijtig genoeg zijn de meeste gebouwen met ateliers een ‘schopstoel’ voor korte of langere tijd maar onder restricties.” Henk voelt zich bedreigd in zijn kunstenaarschap door wat hij ‘het zwaard van Damocles van een mogelijke ontruiming’ noemt. Links Erik Sep, ironisch genoeg net benoemd tot Stadskunstenaar.
Pag. 2 SSKW wordt SPUI93
Pag. 5 Henriëtte Krol in oud pand
Maken jullie kunst, wij maken het jullie niet lastig
Foto: Jole Kraaijo
De St Jozefschool ligt verborgen achter een rij statige gevels van de Nicolaas Maessingel aan het Latourpad. Vandaar is het maar een stapje naar de Antoniuskerk voor generaties van brave Roomse jongens, die hier met de armen stijf over elkaar het lager onderwijs volgden. De school is een fors gebouw met brede granito gangen en hoge klaslokalen. Ideaal dus voor de kunstenaarsateliers die er in werden gehuisvest toen de school werd opgeheven. Sinds jaren huizen in de culturele broedplaats een tiental kunstenaars. Voor enkelen van hen is dat huizen ook wonen. Ze staan in het bevolkingsregister ingeschreven op Singel 222. Kunstenaars hebben geen vaste werktijden, ze werken zo nodig ’s nachts door. Wonen en wer-
ken op één plek biedt dus voordeel en financieel maakt het veel uit voor kunstenaars die op het bestaansminimum leven. Maar vorig jaar wil de afdeling Vastgoed van de gemeente die de Jozefschool in beheer heeft dat de kunste-
naars verhuizen naar een aparte woning. De gemeente biedt een tijdelijke woonruimte aan maar wel met een huurprijs erbij. Het argument is dat de school niet zou voldoen aan het bouwbesluit en veiligheid voor de kunstenaars niet gegarandeerd is. Het lijken gezochte argumenten want de Jozefschool met zijn brede gangen en trappen en diverse uitgangen biedt voldoende vluchtwegen bij brand en van een bouwbesluit was in het verleden nooit sprake. Kunstenaar Henk van Dalen schrijft lange handgeschreven brieven waarin hij stelt: “Spijtig genoeg zijn de meeste gebouwen met ate-
liers een ‘schopstoel’ voor korte of langere tijd maar onder restricties, men mag er kunst maken totdat de verhuurder of eigenaar er een andere bestemming aan wil geven. Tientallen jaren heeft de gemeente Dordrecht en de Dienst Kunsten de gelegenheid gehad om hun eventuele afkeur aangaande het ateliergebruik kenbaar te maken aan de hurende kunstenaars, maar heeft dat nimmer gedaan.” Henk voelt zich bedreigd in zijn kunstenaarschap door wat hij ‘het zwaard van Damocles van een mogelijke ontruiming’ noemt.
Bart - die zelf ook al 25 jaar bij de bibliotheek werkt - begon met te vertellen dat de bieb de eerste openbare leeszaal van Nederland was. Dat is best bijzonder, stel je voor, nog nergens een bibliotheek waar je boeken kunt lenen. Het is begonnen in 1899,
in een eenvoudig huis in de Koningin Wilhelminastraat, vlak naast de Wilhelminakerk, op zolder. Daar waren twee kamers beschikbaar. Bart vertelt vlot en laat ondertussen foto’s zien van alle vorige onderkomens van de bibliotheek: aan de Wijnstraat, het Achterom en nu aan de Groenmarkt. Het verhaal is zo boeiend dat ik helemaal vergeet aantekeningen te maken. Het gaat ook over mezelf: in het witte kerkachtige gebouw aan de Wijnstraat de Boterbeurs - ben ik lid geworden. Een van de eerste dingen die ik deed toen ik in Dordrecht woonde. Dat moet in 1964 geweest zijn, dus ik ben al 55 jaar lid van de bibliotheek, Koffie met... Bart van Aanholt ook een soort van jubileum.
Pag. 7 Internationaal Micro Festival
Lees verder op pag. 2
Al 120 jaar bibliotheek in de stad
Op 1 mei was het 120 jaar geleden dat in Dordrecht de eerste openbare leeszaal van Nederland werd geopend. Dus vierde de Bibliotheek Aan Zet - zoals de bieb tegenwoordig heet - van 1 tot 8 mei feest. Eind mei was er een bijzondere Koffie met... Bart van Aanholt in de Blauwe Kamer, over de geschiedenis van de stadsbibliotheek.
Pag. 5 Wandelen langs Helden
Pag. 8 Nieuwe aanpak in Sta-Pal... De aanwezigen worden uitgenodigd hun herinneringen aan de bibliotheek te vertellen, Bart vraagt wie zich de bibliotheek aan de Wijnstraat nog herinnert. Daarvan ben ik geloof ik de enige. Maar de foto’s die ervan te zien zijn herken ik niet, die zijn van de opening van die vestiging, begin 1900. Er hangen dan nog veel indrukwekkende schilderijen aan de muur, die heb ik geloof ik nooit gezien. Ik herinner me vooral veel rekken met boeken overal, met heel smalle paden ertussen.
Foto: Kees Dijkman
Lees verder op pag. 2
Bewoners weten het beste wat er speelt in de wijk • MEE Buurtwerk
2
Jaargang 25, juli 2019, nummer 3
Vervolg van pag. 1
Maken jullie kunst, wij maken het jullie niet lastig
De Jozefschool heeft tientallen jaren zonder problemen onderdak geboden aan de hurende kunstenaars. Foto: Jole Kraaijo
De gemeente voert de pressie op en stuurt via de advocaat dreigende brieven. De twee zich verzettende kunstenaars hebben tenslotte gegrepen naar het middel van een open ‘Brandbrief’ om een politieke discussie uit te lokken. Pikant feit daarbij is dat één van de bedreigden, Erik Sep, door de gemeente (andere afdeling) is uitgeroepen tot Stadskunstenaar. Pikant is ook dat hij een persoonlijk beroep doet aan Peter Schoon, directeur van het Museum, om stelling te nemen. Mevrouw Mr Jehanne Hulsman, advocaat voor de kunstenaars, spreekt van het bedreigen van kunstenaars in hun basale mensenrechten. En zij stelt dat het gebruik van de ruimte niet in strijd is met het contract.
Toetssteen Heeft de gemeente het nu goed voor met kunstenaars of profiteert zij alleen van hun cultuuruitstraling wanneer ze dood zijn? De atelierhuursubsidie, het materiaalfonds, de percentageregeling, het fonds Stadsverfraaiing, de Galeriesubsidies, al die middelen waarmee Dordrecht ooit een voorbeeldig kunstbeleid voerde zijn afgeschaft en tenslotte is ook het Centrum voor Beeldende Kunst zonder meer opgeheven. Van een echt atelierbeleid is geen sprake, kunstenaars mogen tijdelijk verblijven in leegstaande gebouwen met geen enkele garantie voor de toekomst. Dordrecht beroemt zich erop een cultuurstad te zijn, die graag schittert met The Passion of
Ode aan de Synode. Maar een echte cultuurstad is gebaseerd op fundamenten en niet op evenementen. Het belangrijkste wapen voor een cultuurbeleid is de wezenlijke belangstelling voor de scheppende kracht van kunstenaars. Kort gezegd: de liefde voor de kunst. De kwestie Jozefschool is daarom een toetssteen. Wie van kunst en kunstenaars houdt, zoekt naar een oplossing, los van bouwbesluiten of juristerij. Eerst 26 jaar gedogen en dan wegpesten? Of met de wijsheid van de mildheid zeggen: wat 26 jaar geen probleem heeft opgeleverd, hoeft dat ook in de toekomst niet te zijn. Maken jullie kunst, wij maken het jullie niet lastig. Ton Delemarre
SSKW wordt Al 120 jaar bibliotheek in de stad voortaan: SPUI93 Vervolg van pag. 1
Het Samenwerkingsverband Sociaal Kultureel Werk (SSKW) zet haar werkzaamheden voort onder de naam SPUI93, Platform Vrijwillige Inzet. Op hetzelfde adres, met hetzelfde doel: ondersteunend zijn aan vrijwilligers, initiatieven en vrijwiligersorganisaties, met een vernieuwende werkwijze die recht doet aan ontwikkelingen in Dordrecht en de Drechtsteden. SPUI93 slaat op het adres: Spuiweg 93.
De gemeente heeft de beslissing genomen om het samenwerkingsverband tussen SSKW en MEE Drechtsteden in het Vrijwilligershuis Drechtsteden niet langer financieel te ondersteunen. Na overleg met allerlei organisaties in de stad is een nieuw beleid opgesteld en vertaald in de beleidsnotitie ‘Vrijwillige Inzet in Dordrecht 2019-2022’. Vertrouwen Fokje Bosma, tot 1 juli 2019 coördinator van het Vrijwilligershuis, ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet. “SPUI93 is een Platform voor organisaties waar vrijwilligers werken, voor burgerinitiatieven, vrijwilligers, ondernemers, ambtenaren en gemeenten. We bewegen door de stad, ontmoeten en verbinden mensen en initiatieven. Door veel contact en samenwerking op vele fronten weten we wat er speelt in de stad en weten mensen ons te vinden. Ondertussen beheren we de VrijwilligersVacaturebank en de Vrijwilligersacademie. Ook bieden we een reeks van praktische diensten aan, waaronder de drukkerij, verhuur vergader- en kantoorruimte, hulp bij financiële of ledenadministratie en allerlei hand- en spandiensten aan.” Stevig verankerd Bosma: “Wij zijn stevig verankerd in de Dordtse samenleving. Het
SSKW bestaat al 40 jaar en heeft vele stormen doorstaan. Dankzij de steun van leden en samenwerkende partijen bleven we overeind en gingen met onze tijd mee. De laatste vier jaar onder de naam Vrijwilligershuis Drechtsteden. Ondertussen hebben medewerkers en bestuur anders leren werken en denken. Met behoud van de gedrevenheid van het oude SSKW hebben wij geleerd ons beter te profileren, zichtbaarder te zijn. Het verbinden en versterken van organisaties en mensen die zich vrijwillig willen inzetten, geven we nu nog meer aandacht op maat. En bij een nieuwe start hoort een nieuwe naam.”
Leesparadijs En dan die strenge uitleenmevrouw achter de balie, met een brilletje ver op haar neus waar ze overheen gluurde. Ze vertelde me dat ik drie boeken per keer mocht lenen en dat ik ze drie weken mocht houden. Ik had die boeken na een week uit en bracht ze terug, doodsbenauwd dat ze me streng zou toespreken. De drie weken waren immers nog lang niet om! Maar ze pakte heel vriendelijk mijn boeken aan en ik ging met een zucht van opluchting drie nieuwe boeken zoeken. Wat een leesparadijs...
Die herinnering speelt door mijn hoofd terwijl Bart verder vertelt. Ook de aanwezigen doen enthousiast mee aan het verhaal. Er vertelt iemand over het huis waar ooit de leeszaal begon in de Koningin Wilhelminastraat, hij woont daar nu. Aanwezig zijn verschillende oud-medewerkers, een van hen vertelt haar ervringen van de verformatie: 078 - 613 70 29 of 200 02 23.
Bart vertelt vlot en laat ondertussen foto’s zien van alle vorige onderkomens van de bibliotheek. Foto: Kees Dijkman
huizing en de opening van de bieb tend, met een kijkje in de recente aan de Groenmarkt. Dordtse geschiedenis. In het volHet was een leuke en leerzame och- gende nummer meer hierover.
Frans leren in StaPal
VrijwilligersPas Uiteraard gaat SPUI93 ook door met de vrijwilligerspas. Per jaar reikt SPUI93 9000 van deze populaire kortingspassen uit die door vrijwilligers in de Drechtsteden worden gebruikt. Op 28 juni is de feestelijke uitreiking hiervan waarvoor alle vrijwilligers worden uitgenodigd en waarbij wethouder Peter Meer info: SPUI93 lanceert binnenkort een Heijkoop aanwezig is. nieuwe website, tot dan zijn de beWilt u Frans leren spreken, lestaande websites up-to-date: www. Meer info bij: vrijwilligershuisdrechtsteden.nl en Anja Wever: mail anja@spui93.nl zen, of beter verstaan? Of wilt u uw Frans ‘opfrissen’? In wijkwww.sskw.nl voor telefonische in- of bel 078 - 613 70 29.
centrum StaPal starten in september een aantal cursussen op verschillende niveaus. Start vanaf maandag 23 september: Wijkcentrum StaPal Otto Dickeplein 1 Meer informatie: Mirjam van der Schoor, docente tel. 078 - 613 82 83, mail: m.vanderschoor@filternet.nl
Ria Besjes
Colofon Redactieadres:
Spuiweg 93, 3311 HG Dordrecht Tel. 078 - 750 89 66 E-mail: r.besjes@kpnmail.nl
Website:
www.tienplus.net/poorter en www.dordrecht.nl/wijken
Redactie:
Ria Besjes, Ton Delemarre, Kees Dijkman, Gerard Goudriaan, Heintje Groesbeek, Anne Nies Keur, Els Kobec, Jole Kraaijo, Mary Ruisch
Medewerkers: Lucy Wouters
Druk: Dordt Centraal Kopij binnen:
vóór 6 augustus
Bezorging volgende nummers: 28 augustus 23 oktober (alleen digitaal) 11 december De Poorter niet in de bus gekregen? Bel dan Tienplus: 078 - 750 89 66. Of haal op bij een van de volgende adressen: Uitgeverij Tienplus, Spuiweg 89, Vrijwilligershuis SSKW, Spuiweg 93, Stadsbibliotheek Dordrecht, Groenmarkt 153, StaPal, Otto Dickeplein 4.
Jaargang 25, juli 2019, nummer 3
“Van een uitstraling leer je veel”
Officieel heet het bedrijf op de Voorstraat: Atelier Henriëtte Kunst en Lijsten. Henriëtte, donker van haar met levendig bruine ogen, maakt hier eigen werk, maar werkt ook in opdracht. Maatwerk in onderwerp, techniek, stijl en kleur, ze ziet dat als een ambacht. Al heel jong tekende zij graag, wilde schoonheidsspecialiste en styliste worden, maar koos uit-
eindelijk voor een opleiding Mode en Kleding Commercieel. Met haar diploma op zak zag ze het niet zitten een kledingboetiek te beginnen en ging werken in een heel andere branche: het bakkerijwezen. Toen zij door gezondheidsklachten dit werk moest beëindigen, ging zij weer tekenen. Henriëtte heeft nu sinds zeven jaar een eenmanszaak. Begon-
Henriëtte houdt trots het werk dat ze ingelijst heeft omhoog Atelier Henriëtte Kunst en Lijsten, Voorstraat 331 Open: donderdag 12.00-18.00 uur, vrijdag en zaterdag 10.00-17.00 uur en tijdens Kunstrondje 12.00-17.00 uur. Cursussen: Woensdag 14.00-16.00 uur, 19.30-21.30 uur en zaterdag 10.00-12.00 uur. Meer informatie: www.henriettekros.nl
Column
nen op de Oudendijk, met werken in opdracht, inlijsten en lesgeven, is zij nu al drieëneenhalf jaar op de Voorstraat gevestigd.
len, van budget tot handgemaakt: bladzilver en bladgoud. Ik heb meer dan een meter aan monsters passepartoutkleuren en verschillende glassoorten, van helder wit tot uv-weHoe kwam je van de Oudendijk op rend museumglas.” de Voorstraat terecht? “Bij schaakclub ‘De Willige Dame’ Je maakt ook portretten, komen leerde ik Ton van der Breggen ken- mensen voor je poseren? nen, de bakker van het schapenkop- “Het liefst zie ik mensen in persoon, je. Wij speelden op hetzelfde niveau want van een uitstraling leer je veel, en als we niet schaakten, wisselden het karakter wordt weerspiegeld in we ervaringen uit over de bakkerij- de ogen. Als ik mensen niet persoonbranche. Van der Breggen zocht ie- lijk kan ontmoeten, gebruik ik fotomand om het leegstaande pand op materiaal, liefst zoveel mogelijk. Ik de Voorstraat te huren, om verpau- maak nu bijvoorbeeld een portret pering te voorkomen.” van Mick Jagger toen hij een jaar of veertig was. En kortgeleden wilde Wat verkoop je zoal in je winkel? een klant een bestaand portret ko“Ik verkoop eigen werk en werk in pen van koningin Maxima en vroeg opdracht. Dat zijn portretten, die- of ik er een portret van koning Wilren, stadsgezichten enzovoort, die lem Alexander bij wilde maken. De van emotionele waarde zijn voor de portretten waren bestemd voor zijn opdrachtgever. Nu maak ik een land- werkkamer.” schap in Californië voor een vrouw die met haar kleinzoon een reis ge- Ik zie hier getekende gevelwanden in maakt heeft naar dat land. Ik weiger verschillende maten staan, zijn dat wel opdrachten die met abnormale allemaal originelen? taferelen te maken hebben, zoals “Dat gaat als volgt: ik maak een orinazi-voorstellingen. Verder maak ik ginele pentekening en daarvan worschilderijen schoon en verricht klei- den dan Art Giclées gemaakt, hoogne reparaties. Ik ben constant bezig waardige genummerde kopieën van met certificering, zoals het bedoeken het origineel. Die verkoop ik in divan schilderijen, het kleuren en ver- verse maten vanaf twee meter breed sieren van passepartouts en het op- tot ansichtkaartformaat. Verder doe spannen van borduurwerk op con- ik inlijstwerk, werk aan opdrachten, serverend niveau. Ik lijst ook speci- geef cursussen en draai de winkel. ale voorwerpen in, zoals een doop- Tijdens kunstrondje Dordt ben ik jurkje of een oude single.” ook open. Vooral de lessen vind ik erg leuk, omdat de samenstelling van Een single inlijsten? Hoe gaat dat? de groepjes divers is en de onderlinHenriëtte begint te lachen en pakt ge band heel prettig.” een 45 toerenplaatje. Ze vertelt dat Heintje Groesbeek de vrouw voor wie zij dit inlijst Bernadine heet, naar de song van Pat Boone, een populaire zanger uit de vijftiger jaren. “Zo’n plaatje lijst ik in in een kleine vitrine, een soort ondiep kastje. Voor het inlijsten heb ik de beschikking over 3000 profie-
Was getekend...
Volg ervaring Waarnemers
Illustratie: Lucy Wouters
In één van de oudste Dordtse huizen met een trapgevel heeft Henriëtte van de Water haar winkel en atelier. Schurkte het huis tot voor kort tegen de schutting om drie verpauperde percelen aan, nu staat het uit 1612 daterende rijksmonument naast mooi opgeknapte panden. Henriëttes winkel bevindt zich op de benedenverdieping. Het atelier is op de eerste verdieping, waar oude balken nog herinneren aan de historie. Kijk je uit de ramen aan de achterkant dan zie je de watergevels van de huizen op de Groenmarkt zich in het stille geelbruine water van de Voorstraathaven spiegelen.
3
Lucy Wouters
Lucy Wouters, die voor elke Poorter een sfeervolle tekening maakt zoals de bovenstaande, heeft een expositie in de molen aan de Noordendijk, bij Dordtenaren beter bekend als Kijck over den Dijck. Het is op zondag 7 juli, ter gelegenheid van Kunstrondje Dordt. U kunt haar pentekeningen bekijken en combineren met een een bezoekje aan de molen. Dat is zeker de moeite waard, in de molenwinkel zijn allerlei soorten meel te koop. Er zijn bij Lucy ook ansichtkaarten verkrijgbaar.
ds Michiel de Zeeuw Wilhelminakerk
Waartoe Altijd op half zeven. Eventjes was het in de mode om je broek op half zeven te laten hangen. Inmiddels ben je daarmee uit. Uit de mode of uit de code. De torenklok, in de straat waar ik woon, blijft wel op half zeven hangen. Een nietsvermoedende voorbijganger kan hier zo’n uur per dag menen dat de klok helpt. Daarna is die blik omhoog weer uit de tijd. Veel buurtgenoten kijken al jaren niet meer. De klok van de Torenschool lijkt misplaatst in een stad die graag bij de tijd is, het liefst deel is van de toekomende tijd. Met enige haast wordt hier vooruit gekeken. De borden van het ene evenement zijn nog niet weggehaald of de omleiding voor de volgende activiteit blijkt al in gang gezet. Hier wordt gezorgd dat er voldoende te beleven zal zijn, toeristen brengen geld mee. Het ‘Doe maar Dordt’ reclamefilmpje, voorafgaand aan The Passion, leek te weten wat hedendaagse mensen willen. Tja, je zou ook maar worden weggezet als een dromerig stadje. Laat staan met oude dromen.
Op het dak van het Energiehuis is het ‘Venster op de Stad’. In totaal 732 mensen houden 366 dagen lang de wacht over Dordrecht. Een uur ’s ochtends en een uur ’s avonds. De Dordtse Sieglien Venloo, keek als eerste Waarnemer uit over het centrum, de Grote Kerk, naar vroege vogels op het Energiehuisplein, en via Villa Augustus naar het daar achterliggende gebied aan de Wantij. “Ik vond het heel mooi om over de stad te kijken, spannend om naar boven te gaan en een eer om als eerste Waarnemer waar te nemen. Heel bijzonder.” Aldus Sieglien. Er hebben zich al 300 Waarnemers aangemeld. Ervaring vastgelegd Tijdens elke Waarneming wordt een foto van de Waarnemer gemaakt en van het uitzicht op de stad. De Waarnemer noteert ook iets over de ervaring. Na afloop dagen vormen de ervaringen van de Waarnemers een eigentijds en actueel verslag over Dordrecht. Hoe kun je meedoen? Inschrijven via de website van Kunstmin: waarnemervandordrecht. kunstmin.nl. Hier zijn de waarnemingen ook te volgen.
Toen de Notre-Dame in brand stond, deden mensen in Frankrijk en ver daarbuiten een ontdekking. Ze zagen plotseling dat daar aan de Seine iets van de ziel van de stad en van het land te vinden was. Iets dat blijft en meer zeggingskracht heeft dan onze haast. Men kreeg de meest gefotografeerde kathedraal opnieuw onder ogen. Dit gebouw verbeeldt grootse momenten. De een dacht daarbij aan de Franse geschiedenis, een ander aan scharniermomenten uit het eigen leven. De meeste mensen dachten aan allebei. Wie ben ik, als ik denk aan wat hier gebouwd, gevierd en gebeden is? Dit gebouw brengt de vraag dichtbij waartoe ik hier ben. Er zijn van die gebouwen die je vertellen hoe laat het is. Om zuinig op te zijn.
4
De roos van het leven
Tekst en illustratie Els Kobec
Een sprookje uit Armenië
Midden in de paleistuin van koning Avetis groeide Anhamakan, de prachtige rozenstruik met haar schitterende bloemen en bedwelmende geur. Als in het voorjaar de rozenknoppen opensprongen, ging de oude koning altijd naar de tuin en kreeg van Anhamakan kracht en wijsheid.
niemand meer. En alles in het land ging verkeerd. Toen de jonge tuinman Samwel hoorde over die grote ellende, ging hij meteen naar het paleis. “Anhamakan zal weer bloeien, o edele koning!” beloofde hij plechtig. Hij vertelde mooie verhalen aan de struik en vertroetelde haar als een kind. In de zomerwarmte gaf hij haar koel en zuiver water en tegen de winterkou beschermde hij Maar in een zeker jaar ge- haar wortels met dennentakbeurde er iets vreselijks. ken. Toen de koning vroeg in de ochtend bij de struik kwam, De volgende lente begonnen lagen alle rozenknoppen ver- de knoppen van Anhamakan dord op de grond! “Wat is er weer te zwellen en zouden gebeurd?” riep de koning ra- weldra openspringen. Samwel deloos, “Het is vast de schuld kon van de spanning nu niet van de tuinman: weg met hem!” meer slapen en verloor ook De tuinman werd ontslagen en ’s nachts de struik niet uit er kwam al snel een nieuwe. het oog. En in de derde nacht Maar ook het volgende jaar sprong de eerste knop open! lagen alle rozenknoppen weer Maar op hetzelfde moment verdord op de grond. De tijd kroop er razendsnel iets glads verging, ieder jaar weer ver- en donkers langs de stam omdorden de knoppen en kwamen hoog: een giftige aardworm! en gingen er steeds weer nieu- die had zich jarenlang met de we tuinlieden. Maar alle jaren wortels van Anhamakan gekwam Anhamakan niet meer in voed. “Je bent erbij, lelijke bloei. duivel!” riep Samwel moedig terwijl hij zijn bijl greep. En Met de koning ging het ook met één klap sloeg hij de worm steeds slechter. Hij kwam door midden. Nu sprongen niet meer buiten en sprak met meteen de glanzende rozen-
over de giftige worm in de nacht en dat hij het ellendige monster had gedood, maar de koning riep geërgerd: “Je hebt niet gedaan wat je had beloofd, weg met jou!” Waarop de lijfwachten Samwel al vastgrepen. Toen haalde deze snel de roos tevoorschijn en zodra koning Avetis de roos zag, kon hij niets meer zeggen van verbazing en geluk. Voorzichtig nam hij Anhamakan in zijn handen en leek op slag vele jaren jonger. Vergeten was zijn slechte humeur, vergeten zijn pijn en eindeloze verdriet! Hij had weer nieuwe kracht gekregen.
knoppen allemaal open en begonnen hun zoete en heerlijke geur te verspreiden. Samwel plukte de mooiste roos die hij zag en ging er mee naar de koning. Om de koning te verrassen, hield hij de bloem achter zijn rug verborgen. Koning Avetis zat in zijn kamer nors en somber voor zich uit te kij-
ken. Hij verlangde hevig naar zijn roos, maar het was deze tuinman, zo te zien, ook niet gelukt Anhamakan in bloei te krijgen. “Wat doe je hier met lege handen?” riep hij boos en teleurgesteld, “Ga uit mijn ogen!” Samwel wilde gaan vertellen
En zo kwam er ook een einde aan een ellendige tijd voor het hele land. Elk voorjaar kwam de levensroos nu weer tot bloei en koning Avetis regeerde nog vele lange jaren als een wijze en rechtvaardige vorst. Samwel mocht zijn hele leven aan het hof blijven en zorgde dat het Anhamakan aan niets ontbrak. Hij luisterde in de tuin naar het zoemen van de bijen en het zingen van de vogels. En de nabijheid van de roos van het leven vervulde hem met een diep gevoel van vreugde en geluk.
Janna Koekkoek: Kinderstadsdichter
Met de voordracht van haar gedicht Anders kijken presenteerde Janna zich als eerste Kinderstadsdichter van Dordrecht. Dat was op het Nooit Terug festival.
Juryvoorzitter Marieke van Leeuwen is onder de indruk: “Janna heeft een verrassende manier van kijken. Met veel fantasie brengt ze de geschiedenis van Dordrecht tot leven in haar gedicht. De vele details en grappige wending maken het helemaal af. We hebben een geweldige Kinderstadsdichter gevonden!” Janna Koekkoek is 10 jaar: “Mijn vader heeft één woordje geholpen. Verder heb ik het gedicht helemaal alleen geschreven. Dichten en schrijven vind ik super leuk en ik doe het vaak.” Bibliotheek AanZet startte de zoektocht begin juni om schrijfplezier bij kin-
Anders kijken
De opdracht was om een bijzonder gedicht te maken over Mijn wijk, Mijn stad, Mijn taal of een combinatie hiervan. Janna schreef haar gedicht over het standbeeld van Johan en Cornelis de Witt en over hoe zij de stad zouden willen zien. Janna: “Ik heb het gedicht geschreven voor de verjaardag van de bibliotheek.”
Kinderstadsdichter, wat betekent dat?
Janna kan door allerlei organisaties worden gevraagd om een gedicht te schrijven. Ze mag ook een eigen gedicht voordragen bij de Kinderboekenweek en bij andere gebeurtenisJanna als trotse winnares op het podi- sen die belangrijk zijn voor um van het festival. kinderen. Ook is ze nu ambassadeur deren onder de aandacht te brengen door van de Bibliotheek AanZet. iemand van hun eigen leeftijd.
Anders kijken
Johan en Cornelis, broers voor het leven De liefde die ze voor elkaar geven Maar wat zie je nou eigenlijk als standbeeld? Wat er allemaal in de stad speelt? De bootjes in de haven, De mensen op het terras die zich laven, De bieb, niet zoals wij hem kennen… Het was een café, nu moesten ze wel even wennen! Op een nacht zag Johan een os, een gulden os, Hij wou roepen: DE OS BREEKT LOS! Maar toen zag hij de os die klom op de bieb omhoog Zoals hij zich bewoog naar de top van het pand Zijn poten kleefden zowat aan de wand! Zo ging hij stap voor stap naar boven, dat was knap! De volgende morgen had de os, zonder zorgen de top bereikt zoals hij nu over de stad kijkt vraagt Johan zich af wie hem die krachten gaf? Hij zou de stad ook zo wel willen zien, Dan zie ik misschien… de grote kerk! Al sta ik niet al te sterk op dat kleine plateau… Maar ja, zo’n uitzicht krijg je niet cadeau. Zou ik het voor zo’n uitzicht wagen? Begint Johan zich af te vragen. Nou, nee! Ik vraag Cornelis te wisselen van plek, Als ik sta is het uitzicht ook niet gek! Janna
5
Jaargang 25, juli 2019, nummer 3
Wandelen langs Dordtse Helden
Er is meer te beleven in Dordrecht dan u denkt. We kunnen al wandelend veel Dordtse helden ontmoeten. Wandelt u mee? De start is bij het station waar we meteen op de Stationsweg bij café Buddingh al een Dordtse held tegenkomen. In het café vindt u herinneringen aan de Dordtse schrijver, waaronder enkele van zijn boeken en in een vitrine een potje sandwichspread en een potje marmite die herinneren aan een hilarisch gedicht dat hij in 1966 in Carré voordroeg. Even later gaan we rechtsaf, naar Singel 226, waar de bekende Dordtse schrijfster Miep Diekmann woonde. Dan, via Park Merwesteijn met de steen die herinnert aan het verzetswerk van Koos van Waalwijk van Doorn, gaat de route naar de Museumstraat. In de regentenkamer van het Arend Maartenshof is een bijzondere plafondschildering
uit 1701 van de in Dordrecht geboren schilder Arnold Houbraken. De schildering gaat over de goede daden van stichter Arend Maartens. Iets verderop in de Museumstraat komen we Jan Eijkelboom tegen, ereburger en eerste stadsdichter van Dordt. In de tuin van het Dordrechts Museum ziet u op de muur bij de ingang een mooi gedicht van hem over de dood en een zingende merel. En iets verder in het Jan Eijkelboomsteegje zijn gedicht over Albert Cuyp. Oude Vrouwenhuis Het volgende kijkpunt is bij het begin van de Hofstraat. Daar staat het poortje van het vroegere Oude Vrouwenhuis dat uiteindelijk hier is beland. In de steen direct boven de ingang is een niet zo goed leesbare tekst te zien van de volksdichter Jacob Cats, die dertien jaar pensionaris (hoge ambtenaar) van Dordrecht is geweest. De tekst verwijst naar de Als herinnering staan er rode laarsjes in de gevel.
vrouw erboven die nu een tasje in haar hand heeft, maar toen een doodskop. In moderne taal: “Hier verbleven oude, zwakke vrouwen. Zelfverzekerde, jonge vrouwen, wees ervan bewust dat je ook zo kunt worden.”
ring staan er rode laarsjes in een gat in de gevel.
Het is een stukje lopen naar het Bethlehemplein. Voor nummer 22 ziet u vier Stolpersteine (struikelstenen). Ze gedenken het door de Duitsers Landschapsarchitect wegvoeren van de sucWe gaan verder naar Voorcesvolle trainer van DFC straat 180: Het Magazijn. - voorloper van FC DorIn de tuin achter het pand drecht - Arpad Weisz met zien we een kunstwerk van zijn vrouw en twee kinAdriaan Geuze, een geboderen. We lopen hierna ren Dordtenaar, die als landlangs een gevelsteen op schapsarchitect internatiode Lange Breestraat 4, naal furore heeft gemaakt. waar de in Dordt geboren Het kunstwerk is de interdichter Jacques Perk heeft pretatie van een ouderwets gewoond. Het laatste kijkzeilschip. Hierna komen we punt is voor een landelijk twee zeer bekende beelden bekende Dordtse schiltegen. Op het Scheffersplein der: Albert Cuyp. Deze zien we het pontificale beeld 17e-eeuwse landschapsvan de in Dordrecht geboren schilder is geboren en schilder Ary Scheffer. Hij begraven in Dordrecht. heeft lang in Parijs gewoond De herinnering aan Cuyp waar hij een bekende roman- In het beeld zijn belangrijke aspecten van het staat tegenover slijterij tische schilder werd. Iets ver- werk van Albert Cuyp terug te vinden Rutte in de Vriesestraat. der, op de Visbrug, staat een Het kunstwerk doet niet groot monument voor de bekendste Naeff. Deze schrijfster is bekend meteen denken aan zijn werk, maar broers uit de Nederlandse geschie- geworden door haar meisjesboe- in het beeld zijn belangrijke aspecdenis: de gebroeders De Witt. Zij ken, vooral ‘Schoolidyllen’ uit ten ervan terug te vinden: het licht hebben de geschiedenisboeken 1900. Toen zij 75 jaar werd, werd ze en de wolkenluchten. gehaald omdat ze op 20 augustus benoemd tot ereburger. Niet ver hier 1672 door een Oranjegezinde, woe- vandaan, op Binnen Walevest 100, Wandelzoekpagina dende menigte bij de Gevangen- woonde de Dordtse kunstenaar en Wilt u de wandeling zelf een keer poort in Den Haag werden gely- verhalenverteller Helma Eeuwijk. doen? De exacte wandelroute staat ncht. Een van haar creaties was mevrouw beschreven op Wandelzoekpagina. Dap, de moeder van Dikkertje Dap. Via Google komt u bij de route door Top Naeff Bekend uit het kinderliedje van ‘Markante Dordtenaren’ in te typen. Vanaf hier gaan we naar Nieuwe Annie M.G. Schmidt, waarin rode Gerard Goudriaan Haven 38, het geboortehuis van Top laarsjes een rol spelen. Als herinne-
Verwendag (ex)kankerpatienten en hun naasten
Het was half mei een gezellige drukte in Inloophuis Helianthus. Voor de vierde keer werd daar de speciale Verwendag gehouden. Een dag vol ontspanning en gezelligheid voor iedereen die tot de doelgroep behoort, zowel mannen als vrouwen. Om de drempel zo laag mogelijk te houden waren er voor de gasten geen kosten aan verbonden.
werd koffie en thee geserveerd met lekkere hapjes en er was gezorgd voor een uitgebreide lunch. Alle medewerkers zetten zich belangeloos in om de gasten een heerlijke dag te bezorgen en daarin zijn ze zeker geslaagd. Marjan Dogger, docent van de zanggroep bij Helianthus, speelde lekkere achtergrondmuziek, een mooie bijdrage aan de sfeer tijdens deze verwendag.
Er stond heel wat op het programma, diverse massages, een heerlijke gezichtsbehandeling, de nagels konden worden gelakt. Ook was er een kapper voor het stylen van het haar en een styliste om kleuradvies te geven en wie dat wilde kon een fotoshoot laten maken. Er
Ik sprak tijdens de verwendag diverse gasten, zowel vaste gasten die al jaren bij Helianthus komen als mensen die er voor het eerst zijn. Een vaste gast vertelde mij hoe belangrijk de contacten met lotgenoten in het Inloophuis voor haar zijn geweest om na haar ziek-
Ook was er een styliste om kleuradvies te geven.
steun zijn. Ook kan het Inloophuis nog meer vrijwilligers gebruiken. Mannen en vrouwen die zich een dagdeel willen inzetten als gastvrouw-heer. Trek de stoute schoenen aan en stap een keer binnen! Mary Ruisch
Er stond heel wat op het programma: diverse massages. Marjan Dogger speelde achtergrondmuziek, een mooie bijdrage aan de sfeer.
teproces haar dagelijkse leven weer opnieuw vorm te geven, er weer plezier in te krijgen. Hoe moeilijk het was om de eerste tijd nadat het medisch traject was afgerond, weer vertrouwen te krijgen in het eigen lijf. Ze vertelt hoe in het begin ieder pijntje dat ze voelde reden was om zich zorgen te maken en hoe prettig het was om hierover te kunnen praten met de andere ex-patienten in het Inloophuis. Ze zegt: “Zij weten uit eigen ervaring hoe het voelt, je angst en zorgen worden serieus genomen omdat zij de angst en onzekerheid herkennen”.
Inloophuis Helianthus Ontmoetingsplek voor mensen met kanker en hun naasten Meer info op: www.inloophuishelianthus.nl facebookpagina: Inloophuis Helianthus tel. 078 - 737 00 62
langs het pand was gelopen en niet naar binnen durfde. Maar vandaag is zij meegekomen met een vaste gast. In ons gesprek wordt duidelijk dat ze er geen voorstelling van had hoe het er in het Inloophuis aan toe ging. “Ik dacht dat het allemaal heel serieus zou zijn, zware gesprekken over verlies en ziek zijn. Nu ervaar ik dat de sfeer ontspannen is en dat er ook plezier wordt gemaakt. Ik ben zeker van plan de komende tijd het Inloophuis vaker te bezoeken, ik weet nu wat ik kan verwachten”.
Misschien bent u zelf ook (ex) kankerpatient of is één van uw naasten Eén van de gasten die nog niet eer- ernstig ziek of overleden aan deze der in het Inloophuis is geweest ziekte. Dan kan Inloophuis Heli- Een heerlijke gezichtsbehandeling vertelt dat zij al een aantal malen anthus mogelijk ook voor u een stond ook op het programma.
6
Hotel Vrieseplein komt eindelijk van de grond
Het plan voor de bouw van een hotel aan het Vrieseplein betreft een hotel met 82 kamers en een parkeerterrein met zo’n 70 parkeervakken op het binnenterrein aan de Blekersdijk. De voorzijde van het hotel grenst aan het Vrieseplein en vult daarmee het nu bestaande gapende gat op. De toegang tot het parkeerterrein komt via de poortwoning aan de Cornelis de Wittstraat en een poort daarnaast. Ook de grote loods op het binnenterrein maakt deel uit van het plan. De eerste plannen voor het hotel dateren al van 2009. Maar telkens als er schot in leek te komen, kwamen er bezwaren van omwonenden of was er tegenwerking van de gemeente. Vertraging De bouw heeft de afgelopen jaren dan ook diverse keren vertraging opgelopen. Medio juni stopte Best Western met de ontwikkeling van de plannen, omdat men de financiering niet rond kreeg. Het grote struikelblok was de prijs van de grond. Deze werd onder voorbehoud aangekocht van de gemeente en eerdere ontwikkelaars Ploegaert Beheer en Print&Trade. Uit nieuwe berekeningen bleek de grondprijs zo hoog te zijn, dat het hotel niet rendabel zou worden en de bank geen financiering zou verlenen. Onderhandelingen over een lagere grondprijs mislukten, waarop Best Western zich terugtrok. Dat was een grote domper voor alle partijen. Er kwam wel een nieuwe kandidaat naar voren: de keten Ramada Hotels. Uiteindelijk werd er een overeenkomst bereikt over de verkoop van de grond en de gebouwen.
Vervuilde grond De sanering van het binnenterrein tussen Vrieseweg en Blekersdijk was eveneens een vertragende factor. De gemeente zou het braakliggende terrein in het voorjaar van 2018 saneren en bouwrijp maken. Die sanering kon niet doorgaan omdat de bodem - net als op veel terreinen in de regio - licht vervuild bleek met PFOA of C8, afkomstig van DuPont. Daar bestaan geen normen voor, dus was niet duidelijk wat er met de grond moest gebeuren. Nu wordt de ver- Het hotel aan het Vrieseplein zal het gapende gat naast het Casino opvullen. vuilde grond tijdelijk opgeslagen in het Kildepot. drugsgebruikers. Hierna is de omge- De plannen voor een hotel kwamen werking en overlast van keukenvingsdienst alsnog akkoord gegaan volgens hem op een prima moment. luchtjes. De bewoners van de VrieFlora en Faunawet en de ontheffing afgegeven. “Door het toenemende toerisme in seweg en de Blekersdijk vreesden Eind 2018 zorgde de benodigde ontDordrecht is de komst van een extra verlies aan zonlicht en privacy en heffing voor de Flora- en Faunawet Wijziging bestemmingsplan hotel in de stad wenselijk. De lig- een toenemende verkeersoverlast ook nog voor vertraging. De omge- Voor het hotel was ook een wijzi- ging is ook ideaal: aan de rand van van touringcars en vrachtwagens. vingsdienst, die deze ontheffingen ging van het bestemmingsplan no- de binnenstad en met het station in Het bestemmingsplan werd daarop afgeeft, vond dat het bouwplan de dig. Dat bestemmingsplan is inmid- de buurt. Daarnaast zorgt het hotel aangepast: de geplande parkeergaranesten van de beschermde gierzwa- dels definitief, omdat geen van de voor meer werkgelegenheid.” ge, waar veel bezwaar tegen was, is luwen en huismussen te veel ver- omwonenden het heeft aangevochgeschrapt. Het hotel-restaurant komt stoorde, ondanks de tientallen nest- ten. Wethouder Piet Sleeking is blij: Bezwaren bewoners nu verder van de woningen aan de kasten die tijdens de bouw zouden “We hebben de belangen van om- De directe buren waren destijds wel Vrieseweg af te staan en de bouwworden opgehangen. De gemeente wonenden, ontwikkelaar en de stad fel tegen het plan: “Fijn dat daar hoogte daar is verlaagd. Alles lijkt heeft toen het belang van het hotel als geheel goed afgewogen. Een ho- iets gebouwd wordt, maar het hotel nu opgelost, maar er zijn nog veel aan het plein nog eens benadrukt, zo- tel op deze plek komt de levendig- is naar onze mening te groot,” was stappen te zetten voordat het hotel als de verbetering van de openbare heid van de binnenstad ten goede, hun argument. Men was bezorgd er echt staat. Jole Kraaijo orde en de aanpak van zwervers en en is ook goed voor de economie.” over parkeerproblemen, schaduw-
Dit plekje voor u?
Repair Café in Sta Pal
Uw advertentie aanmelden kan via: tienplus@meeplus.nl of 078 750 89 66
elke 3e zaterdag van de maand Open van: 10.00-13.00 uur Op Zaterdag 21 september:
Feestelijk 5-jarig bestaan
Administratie & Belasting Adviesbureau Is net zo enthousiast over uw zaak als u!
• financiële administratie en jaarrekeningen • loonadministratie • belastingzaken • advisering adm.vdwerken@tiscali.nl
• Speels, liefdevol en vakkundig! • Van baby tot puber • Rots & Water als basis Kijk voor meer informatie op www.ikcdewereldwijzer.nl
Marieke van Eck
Herman van der Graaf
Nu ook bereikbaar via WhatsApp; 06 - 1220 1572
Administraties Belastingzaken Bedrijfsadviezen
Wij zijn gespecialiseerd in het MKB en startende ondernemers. Wij leveren tegen redelijke tarieven maatwerk op het gebied van:
Kinderen floreren & presteren door talentontwikkeling
Beter Voor Dordt vertegenwoordigt uw belang in het Centrum.
v.d. Werken
Succesvol ondernemen vraagt om deskundige begeleiding en een goede adviseur.
Zaterdag 19 oktober
Roland van der Klaauw
Foto: Jole Kraaijo
Jaargang 25, juli 2019, nummer 3
IKC de Wereldwijzer Doelstraat 13 3311XD Dordrecht tel: 078 6142561 leny.tholhuijsen@skoba.nl ikcdewereldwijzer.nl
Belt u ons voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek v.d. Werken Noordersteeg 3 3311 RV Dordrecht T 078 630 01 55
Basisschool Voorschool Peutergroepen Kinderopvang BSO
7 Koken uit de tuin
Jaargang 25, juli 2019, nummer 3
Van 13-15 september:
Vijfde Internationaal Micro Festival
“Tijdens het Internationaal Micro Festival zijn wonderlijke kleine pareltjes van voorstellingen te zien. Sommige zijn traditioneel, anderen experimenteel. Het publiek ziet in micro wat het beeldende-objecten-theater op dit moment te bieden heeft. We begroeten theaters uit Canada, Griekenland, Israël, Nederland, Taiwan en Tsjechië.” De opening wordt verricht door Jacques Trudeau uit Canada, voormalig secretaris van de UNIMA (internationale organisatie voor het poppenspel) op vrijdag 13 september om 17.00 uur in Poppentheater Damiet aan de Aardappelmarkt. Als ik de folder doorloop, word ik verrast door de diversiteit aan voorstellingen. Nieuwsgierig ben ik naar het VOX muziektheater, Nederland, met: Poor thing (de melancholie van een stilleven). “Weemoedige Engelse luitliederen en een magische secretaire die 17e-de eeuwse stillevens uitspuwt. Deze voorstelling zet melancholie uit vervlogen tijden in het middelpunt en trekt een parallel naar de actuele vluchtige
Komkommersoep met gerookte forel ‘Is het helder op Sint Jacobusdag (25 juli), veel vruchten men verwachten mag.’ We zullen het zien, afhankelijk als we zijn van de weergoden. We hebben sterk wisselende temperaturen gehad: van zeer warm tot behoorlijk koel. Er is ook heel wat regen gevallen: heel goed voor de grond. Alles is nu lekker aan het doorgroeien. De doperwten en kapucijners klauteren onbekommerd aan het gaas omhoog en zijn al bijna panklaar. De lekkere bosuitjes en de o zo gezonde snijbiet kunnen we ook al serveren. En laten we de komkommers niet vergeten! In het kasje hebben die groene slungels het reuze naar hun zin en maken de ene groeispurt na de andere. Het is niet voor niets komkommertijd! Behalve de onvolprezen koude salade, kunnen we er, verrassend genoeg, ook iets warms van maken: komkommersoep! Een luxe aandoend en elegant voorafje van de hoofdmaaltijd.
wereld. Overspoeld door een keur van objecten raak je, met veel speelsheid en humor, vervoerd door verhalen uit je eigen mijmering,” volgens de flyer. In de flyer is ook een korte beschrijving opgenomen van alles wat er tijdens het Micro Festival te beleven en te zien is op diverse locaties in de stad. Zelf ga ik altijd graag mee met een wandeling door onze binnenstad. De mensen die zich voor deze wandelingen opgeven, verzamelen op een afgesproken tijd bij Poppentheater Damiet. Daar worden groepen samengesteld van 25 personen die dan onder leiding op pad gaan. Op zich is de wandeling al een feest, maar het allerleukste vind ik dat je tijdens deze
VOX muziektheater, Nederland, met: Poor thing (de melancholie van een stilleven)
De Lichtbende, met Fly Me To The MOON
wandeling te gast mag zijn in privé huiskamers van Dordtenaren waar de voorstellingen worden gegeven. De wandeling zorgt er ook voor dat je met mensen uit de groep die je voor die tijd niet kende, in gesprek raakt over de genoten voorstellingen. Terug van de wandeling is het altijd goed toeven in het Poppentheater of in de achterliggende tuin waar je onder het genot van een drankje
en een hapje, kan nagenieten van en napraten over alles wat je hebt gezien en beleefd. Mary Ruisch
Meer info: Poppentheater Damiet Aardappelmarkt 9 www.poppentheaterdamiet.nl tel. 06 - 5495 7928
Een wereld onder de grond...
Al weer het 37e deel is uit in de reeks Verhalen van Dordrecht. De titel luidt: Het Dordtse Minderbroedersklooster, 326 jaar bouwen en bidden. De dominante aanwezigheid van het Augustijnenklooster rond Het Hof maakt dat we gauw vergeten dat in het middeleeuwse Dordrecht veel meer kloosters aanwezig waren.
voor de zielenrust van overledenen vormden een belangrijke bron van inkomsten voor de broeders. De kerk en bijgebouwen van de orde stonden op het vierkant omgeven door Voorstraat, Vriesestraat, Korte Breestraat en Visstraat. Wat oudere Dordtenaren herinneren zich het pand van meubelzaak Buytink op de hoek Visstraat-Korte Breestraat dat in 1982 in vlammen opging. Dankzij die brand konden de opgravingen ons meer Naast de Augustijnermonniken vertellen over de geschiedenis van waren er de Dominicanen en de door het klooster. Sint Franciscus gestichte Minderbroeders. Dat was een bedelorde die Mozaïekvloeren moest bestaan van giften van gelovi- Rond 1246 werd de eerste kloosgen. Het verzorgen van begrafenis- terkerk gebouwd, begin 14e eeuw sen (er zijn bij de opgravingen bijna werd die afgebroken en een groter 600 graven gevonden) en het bidden complex opgetrokken. Nog maar
Naar aanleiding van de fundamenten is deze tekening gemaakt, zo moet het complex eruit hebben gezien.
een halve eeuw later werd ook dit vervangen door een grote kerk van 60 x 9 meter met aangrenzend een kloostergang, pandhof en kapittelhuis. Bij de opgravingen zijn de fundamenten met mozaïekvloeren blootgelegd. Er werden ook houten en ijzeren voorwerpen gevonden, keramiek, tafel- en keukengerei, pispotten, een vuurklok, olielamp en diverse spaarpotten. Bij de Reformatie werd het klooster in 1572 gesloten en werden langs de Voorstraat huizen gebouwd. Het klooster werd nog gebruikt als gasthuis en als armenschool, maar voor de bouw van Buytink vrijwel Bij de opgravingen werden de fundamenten met mozaïekvloeren blootgelegd.
geheel gesloopt. Onder de grond zitten nog steeds de fundamenten en andere resten van het klooster. Het zou mooi zijn die toch aan het publiek te laten zien zoals in Utrecht met de Dom gebeurt. Tot zo lang geeft dit boekje van Marc Dorst, zoals altijd vormgegeven door Herman A. van Duinen, ons zicht op een belangwekkend stuk historie van religieus Dordrecht. En het geeft ook uitleg van de gebruikte termen in de bouw zoals: Horde, Witte Slib, Neuten, Trip. Voor € 2,75 weet u er alles over. Ton Delemarre
www.deverhalenvandordrecht.nl www.domunder.nl
Nodig, voor 6 personen: 2 uien, grof gehakt 3 stengels bleekselderij, grof gehakt 3 komkommers 1 grote aardappel, geschild en grof gehakt 3 laurierblaadjes, 10 takjes tijm 1 l groentebouillon 2 dl lichte room olijfolie, peper en zout Verder: 125 gr gerookte forel, 100 gr zeekraal, 1 bosje dille, 50 ml (lichte) room Houd van de komkommers een halve apart voor de afwerking. Snijd de andere in grove stukken, eventueel geschild. Verhit een scheutje olijfolie in een soeppan en stoof er de ui, selderij, de tijm en laurier in tot ze glazig zijn. Voeg de stukjes komkommer toe en stoof even mee. Voeg dan de aardappelstukjes en de groentebouillon toe en laat alles zo’n 20 minuten zachtjes gaar worden. Voor de afwerking: verwijder van de zeekraal eventuele harde of bruine stukjes. Doe in een vergiet en giet er langzaamaan kokend water over. Hierna meteen met koud water afspoelen. Trek de gerookte forel in stukjes en hak de dille, niet te fijn. Snijd de apart gehouden halve komkommer in fijne juliennereepjes. Verwijder tijm en laurier uit de soep en roer de room erdoor. Roer hem glad met de staafmixer. Voeg naar smaak peper en zout toe. Verdeel over soepkommen en garneer met forel, zeekraal, dille en de komkommerreepjes. Lepel bovenop nog wat room en serveren maar. Smakelijk eten! Maartje Schaffels
8
Kruiswoordpuzzel
Jaargang 25, juli 2019, nummer 3
Zeg eens Ada Ach dat ik maar een vers met A beginnen zag en dat het in het langszijgaan was als een adem van lieftalligheid die haar nadien hulde bracht die altijd aan mijn zijde gaat bij dag bij barre nacht mij niet verlaat haar die mij in haar smalle handen draagt die mij - kwam ik te vallen - schraagt ach sprak die A maar naar mijn ware ik. Maar ja, wat bij mij ingaat wil bezinken verdicht zich tot een raar verward substraat weerbarstig blijft en luid weerklinken gaat en de haag van mijn tanden alsdan verslagen verlaat
Horizontaal: 1. persoon in openbare dienst, 9. voorzetsel, 10. loofboom, 12. oude maat, 14. zuurdeeg, 16. bazige vrouw, 17. hoogste deel van dak, 19. hechtmiddel, 20. tred, 21. openbaar vervoer, 23. deel, 24. zeeman, 25. middag, 27. plaats, 29. Europeaan, 30. omslag voor papieren, 32. liefkozing, 33. kippenproduct, 34. zetel, 36. stannum, 37. niet wijs, 38. gravure, 40. reusachtig.
Verticaal: 2. Militaire Politie, 3. slaapplaats, 4. tocht, 5. Egyptische godin, 6. bergweide, 7. americium, 8. persoon, van inkomen uit goederen levend, 11. tuchtiging, 13. vod, 15. opschik, 16. wagen, 18. vertrek, 20. dikke zalf, 22. persoon, 23. vis, 26. uitroep van schrik, 28. lokspijs, 30. herinneringsbriefje, 31. deel van spier, 34. muziekterm, 35. bevel, 37. muzieknoot, 39. sine anno.
ach sprak het maar eens niet verminderd… Antwan Delemarre
In het kader van het woordfestival ‘Nooit Terug’ gaf de organisatie een affiche uit met het gedicht ‘O’ van Jan Eikelboom. In dat gedicht speelt de letter O de hoofdrol. In variatie daarop schreef Ton Delemarre een gedicht met de letter A in de hoofdrol. Sterker nog, alle ‘o’s ontbreken...
StaPal begint opnieuw
Uitgenodigd door Bianca Pipping, de nieuwe medewerkster van Het Spectrum, loop ik StaPal binnen. Bianca stelt me voor aan Johanna de Bruyn die hier kortgeleden ook is begonnen en Petra Clarisse, die al langer vrijwilliger is in wijkcentrum StaPal.
Dit trio wil een nieuwe start maken in het wijkcentrum en er voor zorgen dat meer mensen van het centrum gebruik kunnen maken. “Nou ja nieuwe start, natuurlijk gaan de activiteiten die er nu zijn ook gewoon door, want daar is ook belangstelling voor”, verzekert Petra. “Maar we willen nog meer leuke dingen organiseren voor de mensen en meer bekendheid aan het centrum elkaar aan tafel te kunnen schuigeven.” ven? Lekker eten en een gezellig babbeltje maken, dat is toch fijn! Warme maaltijd Daarvoor moet er eerst nog het een “Vooral willen we ervoor zorgen dat en ander gebeuren in de keuken, Onlangs trof een van onze verslaggevers deze de mensen hier ook kunnen eten”, maar we zijn al begonnen met elke etalage aan in de binnenstad. Tussen allerlei vult Johanna aan. “Hier in de buurt dag warme soep te serveren. Dat is antieke voorwerpen een slapende poes en een wonen veel mensen alleen. Wat al een ding.” opgezette eland. Of is het toch een edelhert? Dat is er dan niet leuker om eens met
Puzzel mee en maak kans op een VVV-cadeaukaart van 15 euro. Los de puzzel op via de omschrijving en zet gelijkgenummerde letters in de oplossingsbalk. Bij juiste invulling leest u hier de naam van een straat in het centrum van Dordrecht. Stuur uw oplossing vóór 20 augustus 2019 naar: De Poorter, Spuiweg 89, 3311 GT Dordrecht. Of mail, onder vermelding van uw naam en adres, naar r.besjes@kpnmail.nl. De oplossing van onze puzzel uit krant 2 was: Jacobushof, met als winnaar: H. Talsma. Gefeliciteerd!
Poes in etalage
moet ik u schuldig blijven... Volgens onze verslaggever is de poes jaloers en droomt hij - of zij - van net zo’n mooi hertengewei...
Cursus kunstgeschiedenis
‘Grand Tour du Monde’
Komend najaar is er weer een cursus kunstgeschiedenis in de Trinitatiskapel: ’Grand Tour du Monde, kunst voorbij de horizon’. “De Grand Tour staat erg in belangstelling de laatste tijd”, vertelt docent Annenies Keur, “en het was ook een intrigerend fenomeen. Een avontuurlijke reis waarbij veel geleerd werd over kunst. Goed beschouwd staat de Grand Tour aan de wieg van de wetenschappelijke discipline van de kunstgeschiedenis.” Bij de ‘reis’ van vorig jaar, langs steden in de westerse wereld, werd duidelijk dat kunst zich nauw verhoudt tot wat mensen bezighoudt. “Ons woord toerist stamt van de achttiende-eeuwse Grand Tour, en natuurlijk komen ook de ‘Grand Touristen’ van weleer aan bod,” zegt Keur, “maar we gaan de grenzen van hun reizen ver te buiten, en beperken ons niet tot de moderne tijd.” Het startpunt ligt in de prehistorie, bij de mondiale kunst van steentijdmensen. Overal op de aardbol maakten deze mensen tekenin-
gen met opvallende gelijkenis. We kunnen hieruit afleiden dat mensen over lange afstand contact met elkaar hadden. Later tekenen zich nog meer grote trajecten af: de zijderoute en de ontdekkingsreizen voeren naar kunst van vreemde volken en culturen. Al die reizen werden gemaakt uit inspiratie, overtuiging, nieuwsgierigheid of hebzucht. En daar begint het interessant te worden. Wat mensen voortdrijft bepaalt hun kunstvorm.
Wat is er te doen? Maandag Breiclub - 14.00-16.00 uur Dinsdag Gym voor ouderen - 11.30-12.30 uur Woensdag Schilderen en tekenen - 14.00-16.00 uur Woensdag Handwerken - 14.00-16.00 uur Donderdag Bingo - 14.00-16.00 uur Zaterdag en zondag Soos - 14.00-16.00 uur Salsamiddag, workshop dans en muziek 28 augustus - 14.00-16.00 uur Elke laatste zaterdag van de maand: Kofferbakverkoop op 28 juli - 10.00-16.00 uur Elke derde zaterdag van de maand: Repair Café - 10.00-13.00 uur Meer info: StaPal, Otto Dickeplein 1, tel. 06 - 1282 5683
In Kijck over den Dijck: Kunstrondje: Zondag 7 juli: 12.00-17.00 uur Kunstenaars zijn: Maria Vermijn, gedichten, Lucy Wouters, pentekeningen. De molen kan bezichtigd worden en de winkel is open. J.M.W. Turner (1775-1851) Canal Grande in Venetië, ca 1835
Werelddag Zaterdag 20 juli: 10.00-16.00 uur Op deze dag zijn er wereldwijde baksels te proeven. Onze Ethiopische vrienden zorgen voor Injeera’s van onder andere sorghummeel van de molen. Onze Turkse klanten verwennen ons met Turkse lekkernijen en Turks brood. Onze Marokkaanse buren zorgen specialiteiten uit Marokko. Onze Syrische bekenden zorgen voor hapjes en muziek uit Syrië. De molen en molenwinkel zijn open en er is muziek. We hopen dat nog veel meer mensen zich melden, om door baksels met meel van onze molen, hun cultuur te presenteren.
historica. Zij woont in Dordrecht en geeft lezingen en cursussen door het hele land. De ‘Grand Tour du Monde, kunst voorbij de horizon’ bestaat uit vijf tweewekelijkse bijeenkomsten, en start op maandag 1 oktober 15.00 uur. De cursus is een op zich staand geheel, geschikt voor beginners en gevorderden. De molen is op alle Kunstrondjeszondagen open, ook op 4 augustus: van 12.00-17.00 uur. Informatie en aanmelding Molen Kijck over den Dijck, Noordendijk 144 Annenies Keur is zelfstandig kunst- via annenies.atelier@gmail.com www.molen-dordrecht.nl