Thoi Bao 2633 part 1

THURSDAY

ISSUE 2633

THỨ 5

R

APRIL.25.2019 PUB Agreement N0 40009120

THE VIETNAMESE NEWSPAPER - www.THOIBAO.COM

CUỐI TUẦN CHÀO CỜ Ở ĐÂU? Toronto City Hall: 11:00am thứ Bảy 27/04 Mississauga City Hall: 11am thứ Bảy 27/04 Queen’s Park (1 Queen Park, Toronto): 2pm Chúa nhật 28/04 Tiền đình Quốc hội (Ottawa): 12:30pm thứ Ba 30/04

TƯỞNG NIỆM 44 NĂM NGÀY QUỐC HẬN

Toronto thoibao.com

2

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

3

Toronto thoibao.com

4

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

5

Toronto thoibao.com

6

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

7

Toronto thoibao.com

8

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

CANADA Toronto thoibao.com

MUÏC LUÏC ACCOUNTING - KẾ TOÁN A.T Services-Trần A.Tuyết 1 A+Vaughan Tax&Acc. 39 CNS Khai Thuế 26 Dang & Associates,CA 62 Diệu Hiền Võ CGA 43 Đồng Hương Services 17 Kinh Nghiệm Việc Làm-Di Dân 30 Thy Nguyễn-BTN Tax 59 Vinh Hoa Ngô-CGA 73 ATTORNEY AT LAW - LUẬT SƯ Benjamin Law 105 Cường (Steven) Nguyễn 65 D.V. Pledge 67 Dương Thành Lợi 35 Huong Law Office 60 Lang-Mckee-Sobirov Law Firm 121 Moses & Associates 53 Mostyn & Mostyn 91 Nguyen Law Chambers 32 Nguyễn Lý Tưởng 25 Phan Tấn Thiện 23 Thiện Đàm-Thảo Nguyễn 93 Vi Vo - Vo Law 121 AUTO BODY - GLASS - REPAIR 369 Auto Service 81 3D Collision 119 A & W Auto Glass 34 ABM Auto Collision 37 Active Green+Ross Auto 69 D & D Vietnam Auto 55 First Class Tire 10 Ideal Auto Safety 29 Keele Auto Body Inc. 73 Lâm Auto Services 53 Mavis Auto & Lube 72 North York Tire Auto 81 AUTO SALES - BÁN XE Dynasty Auto-Andy Ho 77 Ken Shaw Lexus Toyota 6 Northwest Lexus 47 Ready Honda 3 The Loan Arranger 115 BEAUTY SALON - TMV, UỐN TÓC Andy Ho 31 Le’s Hair 26 Thanh - Xâm 19 DENTIST - NHA SĨ Don Nguyễn 55 Dương Ngọc Nghi 49 Đào Huỳnh Hoa 15 Đào Thị Thái Vân 13 Hà Ngọc Huệ Chi 29 Hoàng Bảo-Châu Sophia 39 Huỳnh Thế Hùng 1 Kim Nguyễn 22 Lê Thị Diệu Hiền 20 Lê Xuân Đào 71 Luyện Hải Đăng 79 Lý Gia Hưng 71 Ng.Thùy Dung&Quản Đ.Minh 23 Nguyễn Hoàng Thủy Tiên 1 Nguyễn Kim Hoàn 37 Nguyễn Phan Lân 12 Nguyễn Quốc Bình 51 Nguyễn Thanh Nhàn 24 Nguyễn Thị Hằng 55 Nguyễn Thị Thủy 1 Nguyễn Thị Tuyết 67 Nguyễn Trần Nghi Uyên 55 Nguyễn Văn Ngưu 35 Phạm Tiến Lộc 1 Sharon Nguyễn 103 Trần Hiếu Liêm 11 Trương Văn Bé 1 Từ Chấn Phong 1 Văn Xuân Hội 45 Võ Châu Bảo 1 DENTURIST - PHÒNG RĂNG GIẢ Mai Nguyễn 121 Promed Denture 93 Trần Thái Lực 1 DOCTORS - BÁC SĨ Collin Hồng 38 Dooyoung Kim 97 Đinh C.Hồng-Chiropractor 103 Nguyễn Bích Phượng 51 Nguyễn Trâm Anh 29 Nguyễn Văn Trường 21 Trịnh B.Hằng-Bùi T.Thuận 45 Võ Bạch Tuyết 17 Võ Hồng Khanh 71 ELECTRONICS-COMPUTER Chatr Mobile 51 Tinker & Hack 90 EMPLOYMENT - TUYỂN NGƯỜI Biview-Tuyển Người 109

QUAÛNG CAÙO -

Connect Staffing Serv.

69 Job Connection Inc. 83 Sam Luong-Desjardins 172 Work Centre Group 64 FINANCIAL - TÀI CHÁNH All Debt Solutions 99 Billy Triệu-Công Triệu 78 Cindy Trần 70 Goldhar & Associates 109 Hương Vũ 41 Nancy Truong 16 Robert Huynh 81 Tommy Ly 77 Vina Financial Group 117 Vincent Su-BDO Frist Call 85 FLORIST - TIỆM HOA California Florist 41 Hùng Flowers 39 Truspeers Garden Florist 97 FUNERAL - NHÀ QUÀN Mai Táng Quốc Tế-SCI 19 Tang Nghi Quán Tích Bửu Sơn 111 FURNITURE - BÁN BÀN GHẾ Elena Bedding 64 Tủ thờ & Mattress 39 HERBALIST - ĐÔNG Y Amida Life Acai Berry 68 Bài Viết Amida Life Man Of Iron 86 Chao Wang-YanLi Cao 44 Chengji Li 111 dShopping-SureMeal 111 Kamerycah-Fucoidan Product 176 Kamerycah-Fucoidan-Thư (2) 101 LeSean-Bài Viết Golden Moose Oil 146 Nissan-Thuần Linh Chi 5 INSURANCE - BẢO HIỂM Hạ Nguyễn 21 Jennifer Phương Nguyễn 57 Judy Thu Trần 75 Lâm Chí Vân 27 Lê Phạm Duy 67 Maria Phương Nguyễn 13 Nguyễn Đình Nghĩa 37 Nguyễn Mỹ Linh 23 Peter Tiến Nguyễn 41 Thiện Tâm Nguyễn 93 Tôn Mỹ Lan 15 Trần Diệu Trang 117 Trần Diệu Trinh 95 Vy To 83 JEWELLERY - TIỆM VÀNG Maxxy Jewellery 4 LEGAL - PHÁP LÝ Cathy Nguyễn 29 Chu Văn Viên 26 Global Migration&Trans. 43 Jenny Thúy Nguyễn 85 Le Immigration 75 Nam Phương Imm.&Legal 27 VP Di Trú-Tư Vấn Du Học 105 MONEY EXCH - CHTIỀN NGOẠI THƯƠNG Int’l General Express 33 OPTICAL - MẮT KIẾNG ABC Optical 83 I Optical 79 Saigon Opt. (Eyelike) 2 TN Optical 65 OPTOMETRIST - ĐO MẮT Bùi Thanh Phong 79 Lê Nguyễn Đức 15 Lý Gia Khương 83 Nguyễn Trang-Đinh Khanh 75 Vũ Thuỳ Oanh 65 PHARMACY - NHÀ THUỐC TÂY Dundas Pharmacy 45 J.C. Pharmacy 39 Lily Pharmacy-Vaughan 57 Nam Pharmacy 21 Nha Trang Drug Mart 62 Pacific Phar.-Toronto 43 Pharmacia Drugs 57 R.O.O.T.S Four Winds 26 Saigon Pharmacy 11 University Hlth Ctr Phar.

41 PHYSIOTHERAPIST - TRỊ LIỆU V. LÝ CN Rehab-Nancy Tống 19 PRINTING - NHÀ IN Webnews Printing 176 PRIVATE ANNOUNCEMENT TANG SỰ, HỶ SỰ C/P- “Huỳnh Biêu” 137 C/P- “Lê Thị Bưởi” 133 C/P- “Nguyễn Văn Nghĩa” 135 C/T- “Nguyễn Kim Thời”139

P/U - “Nguyễn Kim Thời” 138 P/U- “Lê Thị Bưởi” 132 P/U- “Nguyễn Kim Thời” 136 P/U- “Nguyễn Kim Thời” 140 PUBLIC ANNOUNCEMENT THÔNG BÁO CĐ Chùa Linh Sơn-Lễ Phật Đản 146 Chùa Pháp Vân-Lễ Phật Đản 123 dShopping-All Products 141 dShopping-LeSean Products 114 dShopping-Mủ Trôm Vĩnh Hảo 126 ĐNH Thời Báo 2019 170 FPhone-Thời Báo Radio 126 Học Bổng Bonnie Crombie 130 Lời Cảm Ơn (1)-Nhà Thuốc Đức Hội 105 Lời Cảm Ơn (2)-Nhà Thuốc Đức Hội 120 Phiếu Đặt Mua Báo Dài Hạn 120 Thời Báo Radio 68 UNO IP TV Box 46 VAT-Lễ Thượng Kỳ Ottawa 128 VAT-Lễ Thượng Kỳ Toronto 129 VIETV Canada 176 REAL ESTATE - ĐỊA ỐC Brian Quang Lâm 89 Bryan Hiệp Nguyễn 97 Building For Sale-NB 127 Century 21 Atria 125 David Thành Hướng 13 Hok Ung 10 Lee D. (Thành) Tô 11 Peter Tú Lâm 11 Sam Mcdadi-Tracy Nguyễn 87 Sơn Nguyễn-Huy Nguyễn 47 Trương (Troy) Võ 97 RESTAURANT-CAFE I Love Phở 107 O Mei Restaurant 174 Perfect Chinese Restaurant 6 Phở Mì 99-Vaughan 53 Phở Brothers 103 Phở Cơm 99 69 Phở Con Bò 49 Phở Hương Trang 73 Phở Mì Asia 17 Phở Vexpress 115 Phở Xe Lửa 61 St.Clair Phở Gà-B.Cuốn 27 SERVICES - DỊCH VỤ Dạy Học & Music 108 Dạy Học & Music 176 Van Group - Du Học 40 Viet Home Inspection 97 SIGNS - BẢNG HIỆU A Signs & Printing 59 B Q Signs 41 Bảng Hiệu Nam Signs 77 SUPERMARKET - SIÊU THỊ Ample Supermarket 143 Bến Thành 56 Nation Fresh FoodsToronto 131 Nations Fresh Foods 145 Oceans Fresh Food 169 Pacific Market 173 Siêu Thị Kiến Hưng 175 SUPPLIER - ĐẠI LÝ CUNG CẤP Áo Dài Việt 118 Appolo Garden Supplies 95 Cantech Distribution 45 Central Nail&Beauty Sup. 79 Classique Nails&Beauty 8 Dầu Gió Xanh Hiệu Con Ó 168 Nails R Us Supply 1 Nails R Us Supply 113 New Star Nail Supply 16 Nina Nail Supplies 17 Nurture Growth Bio Fertilizer 127 Rudsak Collection 7 Supply For You 59 TRAVEL - DU LỊCH Advance Travel & Tours 59 Asian Tropical Tours 63 Century Travel 85 Global Travel 31 Holiday Travel & Tours 95 K & K Travel Agency 107 On Time Travel & Tours 107 Royal Tours 87 Tian Bao Travel 92 Tian Tian Travel 51

Các hãng phim đang kiện người Canada tải phim bất hợp pháp

M

ột luật sư Canada ở Nova Scotia cho biết bạn không nên xem thường khi bạn nhận được một lá thư bảo đảm từ một hãng phim muốn kiện bạn tải bất hợp pháp các bộ phim như “Game of Thrones”.

Nếu lờ đi, có thể bạn phải trả một cái giá không nhỏ.

Trong một thông cáo báo chí, một công ty luật có văn phòng ở Nova Scotia cho biết, trong năm qua, các hãng sản xuất phim điện ảnh và phim truyền hình của Hollywood đã kiện hàng trăm người Canada mỗi ngày bị cho là tải và chia sẻ các sản phẩm có bản quyền.

Luật sư David Fraser cho biết: “Một loạt các vụ kiện đang nhắm vào người Canada cáo buộc họ chia sẽ những sản phẩm trực tuyến”. Ông nhấn mạnh rằng đây không phải là ‘tin giả’ và những ai nhận được một lá thư bảo đảm từ một hãng phim Hollywood thì thực sự người đó đang bị kiện về vi phạm bản quyền.

Luật sư Fraser nói rằng nếu ai cố tình lờ đi lá thư này thì người đó có thể phải trả một cái giá rất đắt.

Theo Đạo luật bản quyền của Canada, những ai tải bất hợp pháp các sản phẩm không cho mục đích thương mại - có thể bị buộc phải trả thiệt hại lên đến 5.000 đô-la.

Những người bị phát giác tải phim bất hợp pháp để kiếm tiền có thể đối diện mức phạt lên đến 20.000 đô-la.

Các vụ kiện này là vụ kiện dân sự không

phải là hình sự và công ty luật Fraser nói rằng những người Canada bị cáo buộc nên “hành động nhanh chóng” hoặc có thể bị phạt.

Thư nói rằng những người bị cáo buộc chỉ có 30 ngày để nộp bản khai bảo vệ. Nếu không, hãng phim có thể yêu cầu Tòa Liên bang Canada cấp phán quyết chống lại người sử dụng mà hãng phim sau đó có thể dùng để thu những tổn thất của họ Điều này có thể xảy ra dưới hình thức thế chấp tài sản hay trừ lương, tùy tỉnh bang.

Fraser cho biết một số người nhận được thư của hãng phim đã liên lạc với công ty của ông. Ông nói những bức thư này có thể “sơ sài một chút” nhưng chúng hợp pháp.

Những bức thư đó được gởi đến nhà của người có địa chỉ IP internet, với tên người nhận là “John Doe”, nhưng thực sự là dành cho bị đơn.

Tuy nhiên các hãng phim có thể sử dụng địa chỉ IP để xin tòa án liên bang cho phép các nhà cung cấp internet tiết lộ tên và địa chỉ khách hàng.

Fraser nói rằng các lá thư nhắm vào người sử dụng BitTorrent, một chương trình cho phép tải từng phần của phim điện ảnh hay phim truyền hình từ nhiều nguồn khác nhau.

Tạp chí Fortune ước tính buổi chiếu đầu tiên của “Game of Thrones” đã “bị xem bất hợp pháp” 90 triệu lượt chỉ trong 72 tiếng đồng hồ.

L.T (theo CBC và CTV)

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

9

CANADA Toronto thoibao.com

Giọng nói ảnh hưởng đến cảm nhận của bệnh nhân về năng lực của bác sĩ Một nghiên cứu vừa được Đại học Alberta (U of A) thực hiện, công bố hôm thứ Ba 16-4 nhận thấy rằng những bác sĩ nói tiếng Anh giọng không chuẩn thường bị các bệnh nhân cảm nhận là ít có năng lực hơn các đồng nghiệp bản địa.

Nghiên cứu này có mục đích xác định xem liệu có thành kiến nào hay không chống lại những bác sĩ nói tiếng Anh có giọng không chuẩn, và liệu nói tiếng Anh vẫn còn chút ít accentcó can thiệp vào quan hệ giữa bác sĩ và bệnh nhân. Để tìm hiểu vấn đề nói trên, nhà nghiên cứu Lorelei Baquiran trong U of A đã cho 2 nhóm người tham gia Canada gốc Hoa và Canada gốc da trắng lắng nghe tiếng nói được thu âm lại của một bác sĩ.

Một số nghe tiếng nói của bác sĩ nói tiếng Anh có giọng Hoa, trong khi một số

10

khác nghe tiếng nói của bác sĩ nói tiếng Anh có giọng Canada. Kết quả cho thấy cả 2 nhóm đều đánh giá bác sĩ nói tiếng Anh với giọng “Hoa” có năng lực chuyên môn ít hơn đáng kể so với bác sĩ nói tiếng Anh giọng Canada, bất kể loại bệnh, tính chất nghiêm trọng của bệnh mà vị bác sĩ đó đang bàn luận, và trình độ nền tảng của bệnh nhân.

Theo lời của nhà nghiên cứu Baquiran, phát giác nói trên tương tự với nghiên cứu trước đây trong y đàn rằng sự đồng sắc tộc (coethnicity), hoặc cùng nền tảng hay cùng giọng nói với một người khác sẽ làm tăng sự ưa thích và cảm nhận về trình độ năng lực.

Tuy nhiên theo một giáo sư tâm lý học tên là Elena Nicoladis, người giám sát cuộc nghiên cứu, thì vấn đề ở đây thực sự chỉ là vấn đề thành kiến.

Bà Baquiran xác nhận cần phải có các nghiên cứu thêm nữa. Bước quan trọng kế tiếp theo lời bà là phát triển những cách thức có thể giúp ngăn ngừa các nhóm bác sĩ cụ thể nào đó, và những cá nhân nói tiếng Anh với giọng vẫn còn chút accent để họ không cảm thấy bị mất lợi thế so với các đồng nghiệp bản địa chỉ vì nói tiếng Anh mà vẫn còn giữ giọng “xứ mình”.

Nghiên cứu nói trên cũng cho thấy mức độ thích nghi văn hóa là quan trọng: từ giọng nói, người ta có thể suy ra liệu một người có đang cố gắng “đủ” để hội nhập hay không.

Các số liệu thống kê cho thấy xấp xỉ có 18% bác sĩ gia đình ở Canada không sinh ra hay được đào tạo ở Canada.

Quyền Phạm (theo CBC)

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Thu hồi “veggie burgers” hiệu Kirkland Signature

Cơ Quan Kiểm tra Thực phẩm Canada (Canadian Food Inspection Agency – CFIA) hôm thứ Sáu 19-4 xác nhận đang cho thu hồi các hộp “veggie burgers” hiệu Kirkland Signature vì chúng có thể có chứa những mảnh kim loại.

Một bản tin công bố cho báo chí từ CFIA cho thấy các hộp Belmont Meat Products Burgers này đã được bán ra ở B.C., Ontario và Quebec, và có thể cũng đã được phân phối ở các vùng khác. Đó là những hộp loại có trọng lượng 1.7 kg, với thời hạn dùng tốt nhất trước ngày 23-4-2019. Quyết

định thu hồi phát xuất từ một khiếu nại của người tiêu dùng, mặc dù không có ghi nhận nào về thương tích hay bệnh tật gì liên quan đến loại thực phẩm này.

CFIA hiện đang thực hiện một cuộc điều tra về an toàn thực phẩm, và có thể sẽ dẫn đến thu hồi thêm các thực phẩm khác.

CFIA cũng nói đang “chứng thực sản phẩm nói trên đang được đưa ra khỏi trịh trường”, đồng thời khuyến cáo dân chúng nên quăng bỏ, hay trả nó lại cho cửa hàng đã bán.

Q.P (theo CBC)

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

11

CANADA Toronto thoibao.com

Bị lừa tại một sòng bạc trong khu nghỉ mát Theo lời một cặp Jay Lush và Steve Bungay ở thành phố St John’s, tỉnh bang Newfoundland, thì chuyến đi nghỉ hè ở xứ Dominican Republic vừa qua, thay vì là thời gian nghỉ ngơi, thì họ phải trải qua những lúc sóng gió, vì họ đã là nạn nhân của một vụ lường gạt diễn ra trong sòng bạc ở khu nghỉ mát này.

Trong chuyến đi nghỉ hè ở Punta Cana, hai người bạn này quyết định ghé sòng bài tại khách sạn Riu Bambu.

Khi đến cửa sòng bài, họ

đã nhận được số chip đánh bạc trị giá 25 dollars, và được đưa vào chơi ở một loại đánh bạc mà hai người này chưa hề chơi qua: eight ball roulette. Loại chơi này đánh rất nhanh khiến những người tham dự chẳng có thì giờ suy nghĩ.

Trong vòng 6 phút chơi, nhân viên chia bài nói là họ thắng 100 ngàn dollars, nhưng vài phút sau đó thì nhân viên lại cho biết họ bị thua nặng, và khi thua đến 6,500 dollars thì hai người này quyết định nghỉ chơi.

Lập tức có nhân viên an ninh dẫn hai người này ra máy ATM để lấy tiền trả cho sòng bài.

Theo lời hai nạn nhân thì khi vào trong mạng để tìm hiểu thêm về loại đánh bạc eightball roulette thì họ mới thấy là có rất nhiều nạn nhân cũng giống như họ: được nhử vào chơi một loại cờ bạc mà có những gian lận trong đó.

N.T.H (theo ca.yahoo.com)

Jay Lush và Steve Bungay

12

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Thảm trạng của cuộc đời tỵ nạn: một em bé gái 9 tuổi tự tử

Theo những tin tức loan báo hôm 18 tháng 4, một em bé gái mới có 9 tuổi, là người tỵ nạn gốc Syria, đã tự tử ở thành phố Calgary, đã gây chấn động và chính quyền liên bang đã cho duyệt xét lại những chương trình giúp người tỵ nạn, để tìm hiểu những khiếm khuyết mà khiến một em bé gái đã tự tử?

Theo những lời tiết lộ của gia đình em Amal Alshteiwi nói với phóng viên đài CBC, thì em Amal bị những học sinh học chung lớp bắt nạt (bullying) trong vòng 6 tháng qua mà không có những can thiệp của các giáo

Amal Alshteiwi

chức cũng như nhân viên của trường học.

Chính quyền liên bang cũng như các tổ chức giúp đỡ người tỵ nạn ở thành phố Calgary đã vội vàng mở những cuộc họp để tìm hiểu những khuyết điểm, phòng ngừa những chuyện tương tự như thế sẽ xảy ra trong tương lai!

Em Amal sống trong gia đình gồm bố mẹ và 5 anh chị em.

G ia đ ình em A mal là những người Syria, tỵ nạn đến thành phố Calgary ba năm trước.

N.T.H (theo CBC)

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

13

CANADA & GTA Toronto thoibao.com

Hơn 2.500 nhà bị ngập ở Québec sau những cơn mưa và tuyết tan Theo những con số do Urgence Québec công bố chiều thứ Hai 22/4, hơn 2.500 căn nhà ở Québec đã bị ngập và khoảng 1.700 cư dân đã phải di tản khỏi nhà trong khi nước đang dâng cao do tuyết tan và mưa liên tục mấy ngày. Ngoài ra, hơn 1.500 căn nhà khác đã bị cô lập không thể đến được được bằng đường bộ.

Khoảng 600 binh sĩ Canada đã được điều động đến những nơi cần thiết trong tỉnh bang, giúp người dân lập đê chận nước bảo vệ nhà cửa.

Urgence Québec cho biết, cư dân trong 51 thành thị đã bị ảnh hưởng của nước ngập, trong đó có Montréal, nơi các giới chức đang theo dõi sát tình hình 2 con sông Rivièredes-Mille-Îles và Rivièredes-Prairies chảy ngang qua Montréal và Laval.

Riêng tại Laval, khoảng

200 binh sĩ đã có mặt từ hôm 21/4 để giúp củng cố đê và đặt bao cát, đặc biệt tại hai đảo Île-Bizard và Île-Bigras.

Cầu nối Île-Bizard và ÎleMercier đã đóng. Các cư dân có thể ở lại trên đảo hoặc tại trung tâm tạm trú Montée de l’Église trên Île-Bizard.

Khi cần thiết, cảnh sát sẽ di chuyển bằng xuống để giúp người dân.

Theo ước tính hôm thứ Hai 22/4, khoảng 950 căn nhà ở Laval đang có nguy cơ bị ngập. Có 13 nhà ở Laval đã tự nguyện di tản trong khi nước còn tiếp tục dâng cao.

Thành phố Laval cho biết đã phân phối bao cát đến 900 nhà và đi gõ cửa thăm 550 nhà để bảo đảm người trong nhà vẫn an toàn.

Các giới chức thành phố Laval nói rằng hơn 1.500 địa chỉ bị đe dọa ngập và thúc giục cư dân đặt các bao

cát do thành phố cung cấp, chung quanh nhà. Năm trung tâm làm bao cát đã được thiết lập trong thành phố.

Mực nước tiếp tục dâng cao nhưng chưa có lệnh di tản nào được đưa ra tại Montréal hay Laval cho đến chiều thứ Hai 22/4.

Thành phố Montréal đã kêu gọi thêm thiện nguyện viên để vô bao cát và phân phối chúng đến những khu vực có thể bị ngập. Các cư dân, công nhân thành phố, binh sĩ và tình nguyện viên đang ra sức chuẩn bị các biện pháp đối phó với nguy cơ bị ngập bằng cách đấp đê và lập tường bao cát.

Phát ngôn nhân cơ quan cứu hỏa Martin Guilbault nói một khi lệnh di tản được đưa ra các cư dân phải rời khỏi nhà. Ông cho biết: “Thông điệp chính là hãy sẵn sàng”. Ông nói thêm, điều đó có

Giảm giá vé GO Transit các chuyến đi ngắn Kể từ hôm thứ Bảy 20/4, các chuyến đi GO Transit khoảng đường ngắn sẽ rẻ hơn tới 40% nhưng những người đi chuyến đi dài hơn sẽ phải trả thêm một chút nữa.

Các thay đổi đã được hội đồng GO Transit phê duyệt vào ngày 10 tháng 4, sẽ giảm giá vé của các chuyến đi từ 10 km trở xuống xuống còn $3,70 nếu trả bằng thẻ Presto, bằng không là $4,40.

Chẳng hạn như người đi từ Exhibition Station hay Bloor Station tới Union Station sẽ giảm được $1.01 mỗi chuyến,

14

đi từ Danforth Station tới Union Station giảm được $1.32 mỗi chuyến.

Trong khi đó, các chuyến đi hơn 10 km sẽ tăng giá vé lên khoảng 4%. Ví dụ, đi từ ga Union đến ga Barrie South GO trả bằng thẻ Presto sẽ tăng 42 cent, lên $12,82 mỗi chuyến.

GO Transit cho biết việc tăng giá vé cho các chuyến đi dài là cần thiết để bù đắp áp lực chi phí gia tăng và giúp trả cho 359 chuyến tàu chạy thêm mỗi tuần.

Việc giảm giá vé cho các

chuyến đi ngắn nhằm thu hút thêm hành khách. Metrolinx cho biết họ mong đợi có thêm hai triệu lượt hành khách khi nhiều người chọn GO Transit cho các chuyến đi ngắn trong khu vực.

Giá vé được giảm là một phần quan trọng trong kế hoạch SmartTrack của Thị trưởng John Tory, với thêm sáu trạm cho các tuyến GO Transit hiện tại ở Toronto.

Dưới đây là một số thay đổi giá vé GO Transit nếu trả bằng thẻ Presto: Exhibition GO Station tới Union Station giảm từ $4.71 xuống $3.70 Bloor GO Station tới Union Station giảm từ $4.71 xuống $3.70 Danforth GO Station tới Union Station giảm từ $5.02 xuống $3.70 Mimico GO Station tới Union Station giảm từ $4.98 xuống $3.70 u

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

nghĩa là hãy gói ghém quần áo và các thứ khác đủ cho 72 giờ, xếp bao cát quanh nhà và xem xét dọn những đồ đạc giá trị ra khỏi tầng hầm.

Mặt khác, Hồng Thập Tự Canada đã mở chiến dịch gây quỹ để giúp các gia đình bị tổn thất. Các trung tâm cứu trợ Hồng Thập Tự được lập tại Gatineau, Laval, quận Pierrefonds-Roxboro, Rigaud, Saint-André d’Argenteuil và SainteMarie-de-Beauce Khoảng 4.000 thiện nguyện viên đã được huấn luyện để cung cấp tiện nghi, chỗ ở và thực phẩm cho những người có nhu cầu, và giới thiệu đến các dịch vụ xã hội.

55 con đường và cầu trong tỉnh bang bị ảnh hưởng, 36 trong số đó đã bị cấm lưu thông hoặc chỉ lưu thông một phần.

Cảnh sát cho biết một phụ

nữ 72 tuổi đã bị thiệt mạng khi chiếc xe bà đang lái bị rơi xuống một cái hố lớn do lũ tạo ra trong vùng Pontiac, cách Ottawa khoảng 30km.

Thủ hiến François Legault khi đi quan sát các vùng bị ngập nước nói rằng những người xây nhà trên khu bị ngập nên dọn đi nơi khác, và chính phủ sẽ không trả tiền để sửa chữa những căn nhà bị hư hỏng do nước ngập.

Hôm thứ Hai tại Gatineau, ông nhắc lại: “Chúng tôi không thể bồi thường mỗi năm để giải quyết những vấn đề chỉ trên căn bản tạm thời.

Chúng tôi đề nghị cung cấp tối đa 200.000 đô-la để chủ nhà dọn đến một căn nhà khác”.

L.C.C (theo CBC và CTV)

Bắt giữ tài xế Uber tấn công tình dục Hôm 20 tháng 4, cảnh sát cho biết một tài xế Uber đã bị bắt giữ do liên quan đến hai vụ tấn công tính dục.

Vụ đầu tiên xảy ra vào ngày 6 tháng 9 năm ngoái, ở khu Streas Street East và Sackville Street vào khoảng 1:15 sáng.

Theo cảnh sát, nạn nhân 24 tuổi, đang đợi một chiếc Uber mà cô đặt trên mạng thì một chiếc SUV màu đen chạy tới. Cô ta tưởng là xe mình đặt nên leo lên xe.

Tay tài xế này chở nạn nhân đến một nơi hẻo lánh và tấn công tính dục cô.

Sau đó hắn tiếp tục lái xe vòng vòng cuối cùng mới cho nạn nhân thoát khỏi xe.

Vụ thứ hai xảy ra vào ngày 8 tháng 4 vào khoảng 1 giờ chiều. Nạn nhân là một phụ nữ 21 tuổi, đã vào một chiếc SUV màu đen ở khu Royal York Road và Evans Avenue sau khi đặt một chiếc Uber, tuy nhiên chiếc xe này không phải là

chiếc Uber cô đặt. Hắn chở nạn nhân ra khỏi Toronto, tới một bãi đậu xe của một tiện bán thức ăn nhanh ở Mississauga, khi đó nạn nhân tìm cách nhờ giúp đỡ của người khác nhưng không được.

Sau đó, hắn chở cô đến một con đường hẻo lánh, rồi tấn công tính dục nạn nhân.

Hôm thứ Bảy tuần qua, cảnh sát xác nhận rằng Taneem Aziz, 36 tuổi, cư dân Mississauga, đã bị bắt vì liên quan đến hai vụ tấn công tính dục nêu trên.

Anh ta bị cáo buộc hai tội tấn công tính dục, một tội cưỡng bức và một tội tống tiền.

Const. David Hopkinson cho biết Taneem Aziz là tài xế Uber khi gây ra cả hai vụ tấn công tính dục nhưng không phải là tài xế Uber mà một trong hai nạn nhân đã đặt. u

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

15

GTA thoibao.com Toronto

Một phần của Line 1 của subway TTC đóng cửa sớm trong tuần này Hành khách đi xe điện ngầm TTC lưu ý: một phần của Line 1 sẽ đóng cửa sớm hơn bình thường vào tối thứ Tư và thứ Năm tuần này để nâng cấp tín hiệu.

Xe buýt thay thế “sẽ chạy thường xuyên và dừng bên ngoài mỗi trạm subway bị ảnh hưởng”.

Trạm subway Wellesley sẽ

đóng cửa lúc 11 giờ, nhưng tất cả các trạm xe điện ngầm bị ảnh hưởng khác sẽ vẫn mở để bán vé và để hành khách đón xe buýt, xe điện.

Theo TTC, việc đóng cửa là cần thiết để có thể lắp đặt thêm hệ thống báo hiệu điều khiển tàu tự động (ATC). Các phần của hệ thống tín hiệu hiện tại có từ những năm

1950, “khi tàu điện ngầm lần đầu tiên mở cửa”.

Hệ thống tín hiệu mới sẽ cải thiện hiệu suất của Line 1.

Hệ thống tín hiệu mới hiện được lắp đặt trên khoảng 40% tuyến subway này, giữa các trạm Vaughan Metropolitan và Dupont, và sẽ mở rộng đến St. Patrick vào mùa xuân. 

Ontario có thể cho dược sĩ kê toa thuốc trị những bệnh nhẹ Trong bản ngân sách vừa công bố, chính quyền tỉnh bang Ontario cho biết sẽ cho nới rộng quyền hạn của dược sĩ, phụ tá bác sĩ (nurse practitioners), các chuyên khoa nha sĩ và các bác sĩ đo kính (optometrists).

Trong cuộc họp báo diễn ra hồi tuần trước, Bộ trưởng Y tế Christine Elliott cho biết

16

là cơ quan này đang làm việc với các giới chức thẩm quyền y tế để cho phép những dược sĩ có quyền kê toa mua thuốc những bệnh nhẹ như bệnh mắt đỏ hay bệnh viêm da.

Cũng theo Bộ trưởng Elliott thì việc cho dược sĩ có quyền kê toa mua thuốc sẽ giúp bệnh nhân tiết kiệm được nhiều thì giờ phải chạy

qua chạy lại từ văn phòng bác sĩ đến dược phòng, nhất là trong những ngày cuối tuần, khi các văn phòng bác sĩ không làm việc.

Hiện nay các dược sĩ ở Ontario có quyền chích ngừa cúm cho bệnh nhân, kể cả những trẻ em dưới 5 tuổi. 

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Bệnh nhân tới Fountain Medical and Wellness Centre có thể đã bị lây bệnh sởi

Hôm 22/4, giới chức y tế vùng York cho biết những người có đến Fountain M e d i c a l a n d We l l n e s s Centre ở Richmond Hill, Ont., vào đầu tháng này có thể đã bị lây bệnh sởi.

Y tế Công cộng vùng York cho biết kết quả xét nghiệm đã xác nhận một trường hợp mắc bệnh sởi do đi du lịch.

Cơ quan này trước đây cho biết bất cứ ai có đến các trung tâm chăm sóc sức khỏe khác trong khu vực đều có thể bị lây nhiễm sởi.

Nhưng bây giờ Y tế Công cộng vùng York nói rằng

những người đến Fountain M e d i c a l a n d We l l n e s s Centre vào ngày 10 hoặc 12 tháng 4, và Nando’s Restaurant vào ngày 10 tháng 4 có thể nhiễm bệnh và nên đi gặp bác sĩ.

Các triệu chứng bệnh sởi có thể xuất hiện từ bảy đến 18 ngày sau khi tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh và có thể bắt đầu bằng ho, sổ mũi, sốt, chảy nước mắt và các đốm nhỏ có nhân màu trắng bên trong miệng. Triệu chứng phát ban đỏ xuất hiện vào ngày thứ ba đến ngày thứ bảy. 

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

17

THẾ GIỚI Toronto thoibao.com

Tái thiết Nhà Thờ Đức Bà Paris: Quyên góp kỷ lục Ngay sau khi Nhà Thờ Đức Bà Paris bị tàn phá trong trận hỏa hoạn hôm 15/04, một làn sóng hảo tâm đã trào dâng tại Pháp cũng như trên thế giới để góp tiền bạc và công sức cho công cuộc tái thiết được cho là sẽ rất tốn kém. Đi đầu trong làn sóng này là các đại gia đình giầu có và các đại tập đoàn Pháp, đã liên tiếp loan báo quyên góp những món tiền khổng lồ.

Thế nhưng, các khoản đóng góp này đã lập tức làm dấy lên nhiều lời chỉ trích, đặc biệt từ cánh tả Pháp, đã tố cáo giới đại gia đã lợi dụng cơ hội để đánh bóng hình ảnh của mình.

Cụ thể là gia đình Bernard Arnault, chủ nhân của tập đoàn hàng xa xỉ LVMH, sở hữu thương hiệu Louis Vuitton nổi tiếng thế giới, và gia đình Bettencourt-Meyers, chủ nhân của nhà sản xuất mỹ phẩm L’Oréal mà không ai không biết, cả hai đã góp mỗi nhà 200 triệu euro. Bên cạnh đó, gia đình Pinault và tập đoàn Kering, sở hữu chủ của hãng mỹ phẩm Gucci, Yves Saint Laurent, cũng thông báo đóng góp 100 triệu euro, tương tự như tập đoàn dầu khí Pháp Total.

Danh sách các nhà hảo tâm còn có hãng quảng cáo JC Decaux, tập đoàn xây dựng Bouygues, các ngân hàng lớn như BNP Paribas, Société Générale, các hãng bảo hiểm như AXA, cho đến các doanh nghiệp giải trí như hãng trò chơi điện tử Ubisoft, hay Công Viên Giải Trí Disney…

Các địa phương lớn ở Pháp từ đông sang tây, cũng đua nhau đóng góp, từ thành phố Paris (50 triệu euro), vùng Ile de France, tập hợp các tỉnh bao quanh thủ đô Pháp (10 triệu euro), cho đến vùng Auvergne-Rhône-Alpes, vùng Bretagne, thậm chí vùng Réunion ở hải ngoại xa xôi cũng thông báo đóng góp.

Cơn sốt quyên tặng cho quỹ tái thiết Nhà Thờ Đức Bà Paris cũng hừng hực trong dân chúng.

Tính đến cuối tuần trước, đã có khoảng 20 triệu euro đến từ các nhà tài trợ nhỏ, chủ yếu là các cá nhân, cho thấy rõ ràng lòng gắn bó của người Pháp với di sản văn hóa của đất nước.

Theo ghi nhận của Alexander Gady, thuộc hội bảo vệ di tích và công trình lịch sử Pháp Sites et Monuments, các khoản quyên góp trong vỏn vẹn một tuần đã tương đương với ba năm ngân sách mà chính phủ Pháp (326 triệu euro) dành cho việc bảo trì và bảo tồn các di tích lịch sử. 

Diễn viên hài trở thành tổng thống Ukraine Theo Ủy Ban Bầu Cử Trung Ương Ukraine vào trưa 22/04, kết quả dựa trên 96% số phiếu đã kiểm nhân vòng 2 cuộc bầu cử tổng thống diễn ra hôm 21/04 cho thấy danh hài Volodymyr Zelensky đã chiến thắng áp đảo, với 73% số phiếu. Đối thủ của ông là tổng thống mãn nhiệm Petro Porochenko chỉ nhận được 24% phiếu.

Ngoài số phiếu cao giành được, ông Zelensky còn chiến thắng ở cả các vùng phía tây lẫn phía đông của Ukraine, có truyền thống chống nhau. Trong chiến dịch vận động tranh cử của mình, một trong những khẩu hiệu được ông Zelensky nêu bật là đoàn kết Ukraine, vốn đang bị chia rẽ giữa miền tây có xu hướng thân Tây phương, với miền đông ly khai thân Nga.

Theo RFI, cho đến nay, không một ứng cử viên tổng thống Ukraine nào mà lại nhận được sự ủng hộ rộng rãi như vậy trên toàn quốc, từ miền tây nói tiếng Ukraine cho đến miền đông nói tiếng Nga. Năm năm sau cuộc cách mạng Maidan, các cử tri bị mệt mỏi vì tham nhũng, nghèo đói và chiến tranh, một lần nữa đã cho thấy lòng khao khát thay đổi. Họ đặt hy vọng vào một người không hề có kinh nghiệm chính trị, vẫn rất mơ hồ về chương trình hành động cũng như đội ngũ cộng sự viên của mình.

Dẫu vậy, Liên Hiệp Châu Âu hôm 22/4 đã hoan nghênh sự «gắn bó chặt chẽ» của Ukraine vào nền dân chủ. Trong lúc đó nước Nga, qua lời thủ tướng Dmitri Medvedev, đã cho rằng cơ may cải thiện quan hệ với Ukraine đã xuất hiện. 

Lễ Phục Sinh đẫm máu ở Sri Lanka: 290 người thiệt mạng Sá u vụ nổ x ảy ra v ào buổi sáng và hai vụ nổ vào buổi chiều ngày Chủ nhật Phục sinh khiến tính đến hôm 22/4 có 290 người thiệt mạng và 500 người bị thương ở Sri Lanka.

Sáu vụ nổ sáng 21/4 xảy ra tại ba khách sạn sang trong và ba nhà thờ, chủ yếu ở thủ đô Colombo của Sri Lanka và vùng lân cận vào đúng dịp người Công giáo kỷ niệm lễ Phục sinh. Hai vụ nổ sau đó xảy ra vào buổi chiều tại vùng ngoại ô Colombo.

Hôm 22/04, phát ngôn nhân chính phủ Sri Lanka thông báo một tổ chức Hồi Giáo của Sri Lanka, mang tên National Thowheeth Jama’ath (NTJ), chính là thủ phạm loạt khủng bố tự sát này.

Nhà chức trách cho biết những trang mạng xã hội lớn và các ứng dụng nhắn

18

tin, bao gồm cả Facebook và WhatsApp, đã bị chặn để tránh lan truyền các tin đồn sai lệch. Tất cả trường học ở Sri Lanka đóng cửa vào ngày 22 và 23/4.

Ngoại trưởng Sri Lanka nói có í t nhứ t 27 thi thể ngườ i ngoạ i quố c đượ c tì m thấ y gồm các công dân Anh, Mỹ, Ấn Độ, Bồ Đào Nha và Thổ Nhĩ Kỳ. Báo Cộng sản Trung quốc nói có 2 người Trung quốc bị thiệt mạng.

Thủ tướng Ranil Wickremesinghe triệu tập một cuộc họp khẩn cấp Hội đồng An ninh Quốc gia và cho biết ông sợ bạo lực có thể gây ra sự bất ổn ở Sri Lanka, đất nước có khoảng 21 triệu dân và ông cam kết chính phủ sẽ «trao mọi quyền hạn cần thiết cho lực lượng quốc phòng» để hành động chống lại những kẻ chịu trách nhiệm về vụ thảm sát.

Ông cho biết, ba cảnh sát đã thiệt mạng trong cuộc lục soát một căn nhà tình nghi ở ngoại ô Colombo khi những người bên trong kích hoạt chất nổ để ngăn chận vụ bắt giữ.

T h ủ t ư ớ n g Wickremesinghe về sau cho biết thêm lực lượng an ninh nước này đã «biết thông tin» về một vụ tấn công có thể xảy ra. Tình báo địa phương nhận được cảnh báo từ 10 ngày trước rằng «các nhà thờ nổi tiếng» có thể trở thành mục tiêu đánh bom tự sát. Ông nhấn mạnh: «Chúng ta phải làm rõ vì sao các biện pháp phòng ngừa thích hợp không được thực hiện».

Bộ Quốc phòng Sri Lanka ra lệnh giới nghiêm từ 6 giờ tối đến 6 giờ sáng.

Hàng loạt các nhà lãnh đạo thế giới cùng lên án các vụ tấn công. Giáo hoàng Francis gọi đây là hành vi «bạo lực tàn

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Đánh bom liên hoàn tại Sri Lanka. Ảnh: Twitter

khốc», đồng thời gửi lời chia buồn tới gia đình các nạn nhân.

Tổng thống Donald Trump nhanh chóng lên Twitter cho biết Mỹ «sẵn sàng giúp đỡ» Sri Lanka vượt qua khó khăn.

Mứ c độ đẫ m má u khiế n người ta nhớ lại những ngày tồi tệ nhứt của cuộc nội chiến kéo dài 26 năm trên đất nước Sri Lanka. Lúc đó, nhóm nổi loạn Hổ Tamil đã tranh đấu đòi độc lập khỏi Sri Lanka, thực hiện những vụ nổ bom gây nhiều thương vong.

LHQ thoạ t đầ u ướ c tí nh khoả ng 100.000 ngườ i bị thiệt mạng, nhưng một ban chuyên gia LHQ sau đó cho biế t khoả ng 45.000 ngườ i Tamil bị sát hại trong những tháng cuối cùng của cuộc nội chiến. Cả hai phía đều bị cáo buộ c vi phạ m nhân quyề n trầm trọng.

Sri Lanka gồ m 70 phầ n trăm dân số theo Phật giáo.

Phần còn lại theo Hồi giáo, Hindu hoặc Cơ đốc giáo. 

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

19

THẾ GIỚI Toronto thoibao.com

Hoa Kỳ có thể trừng phạt mọi quốc gia nhập dầu của Iran

Washington Post ngày 21/4 dẫn 4 nguồn thạo tin cho hay, chính phủ Hoa Kỳ được cho là sẽ không gia hạn lệnh miễn trừ trừng phạt với các quốc gia mua dầu thô của Iran, việc này có thể gây ảnh hưởng tới thị trường dầu khí thế giới và khiến các khách hàng lớn của Tehran như Ấn Độ và Trung Quốc bị ảnh hưởng.

Reuters cũng dẫn nguồn tin riêng xác nhận Mỹ có thể sẽ sớm cảnh báo đưa toàn bộ các quốc gia nhập cảng dầu

20

của Iran vào danh sách bị trừng phạt.

Lệnh miễn trừ hiện tại đang ban hành cho Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Đại Hàn, Ý, Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ và Đài Loan sẽ hết hạn vào ngày 2/5.

Thay vào đó, Mỹ được cho là khuyến khích các nước đổi sang mua dầu thô của Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE).

Giới quan sát cho rằng hành động trên nếu được thực hiện thì sẽ là “chiến thắng” cho cố vấn An ninh Quốc gia John

Bolton và phe “diều hâu” trong chính phủ Mỹ, những người phàn nàn rằng Mỹ đã không đủ cứng rắn với Iran khi lệnh miễn trừ vẫn còn đó.

Chuyên gia Mark Dubowitz, giám đốc điều hành quỹ Defence of Democracies (Mỹ) cho rằng quyết định này sẽ gây ra áp lực tối đa lên Iran và khiến cho nền kinh tế quốc gia Trung Đông bị cạn kiệt nguồn tiền mặt và sụt giảm nguồn thu từ ngoại tệ”.

Từ tháng 11 năm ngoái, Ý, Hy Lạp và Đài Loan đã dừng nhập dầu của Iran.

Trong khi ông Bolton và các giới chức trong Bộ Năng lượng Hoa Kỳ cho rằng đây là thời điểm thích hợp để đẩy mức xuất cảng dầu thô của Iran về 0 thì Bộ Ngoại giao lo ngại việc 1,1 triệu thùng dầu thô Iran biến mất khỏi thị trường đột ngột có thể gây ra “cú sốc”. 

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

TIN VẮN Mã lai: Giết người ở nhưng lại được tha bổng.

Các nhà hoạt động nhân quyền đã bày tỏ phẫn nộ sau khi tòa án hôm 22/04 tha bổng một phụ nữ Malaysia bị cáo buộc giết hại một người giúp việc Indonesia.

Cô Adelina Sau đã qua đời trong bệnh viện vào tháng 02/2018, sau khi bị chủ tra tấn và bắt ngủ đứng ở ngoài đường với một con chó.

Bầu cử tại Bắc Macedonia: Kết quả sát sao. Trong vòng một bầu cử tổng thống tại Bắc Macedonia hôm 21/04/2019, ứng cử viên, Stevo Pendarovski, được đảng Dân chủ-Xã hội cầm quyền ủng hộ và ứng cử viên phe đối lập cánh hữu Gordana SiljanovskaDavkova đã giành được số phiếu gần bằng nhau ( 42,63% và 42,39% ).

Tịch thu hơn 110 triệu đôla tại nhà tổng thống Sudan. Hôm 21/04, lãnh đạo Hội đồng Quân sự

Chuyển tiếp thông báo đã tịch thu một lượng tiền mặt tương đương với hơn 113 triệu đôla tại nhà riêng của tổng thống bị lật đổ Omar el-Béchir, bị quân đội truất phế ngày 11//04.

Nhật Bản: Cựu chủ tịch Nissan-Renault lại bị truy tố lần thứ tư. Cựu chủ tịch Nissan-Renault ngày 22/04/2019 đã bị khởi tố về những cáo buộc biển thủ công quỹ. Ông Carlos Ghosn bị bắt giữ lần thứ 4 hôm 04/04 vừa qua theo cáo buộc lạm dụng tín nhiệm sau khi Nissan phát hiện một số chi tiêu đã bị ông sử dụng cho mục đích cá nhân, khiến công ty thất thoát 5 triệu đô la. 

Ông Carlos Ghosn

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

21

VIỆT NAM

Toronto thoibao.com

Thấy gì qua chuyện Cựu phó Viện Trưởng Kiểm Sát Đà Nẵng bị khởi tố tội dâm ô trẻ em Tổng - Chủ VN đổi lịch Ông Nguyễn Hữu Linh, cựu phó Viện trưởng định chính là ông cựu phó Viện trưởng Viện trình làm việc?

Viện Kiểm sát Nhân dân Thành phố Đà Nẵng chính thức bị truy tố từ ngày 20 tháng 4 về tội dâm ô trẻ em.

Truyền thông trong nước loan tin vừa nêu vào ngày 21 tháng 4 dẫn nguồn từ Công an TPHCM và Viện Kiểm sát Nhân dân TPHCM. Theo đó Cơ quan Cảnh sát Điều Tra Công an Quận 4, khởi tố bị can và cấm đi khỏi nơi cư trú đối với ông Nguyễn Hữu Linh, sinh năm 1958 và cư ngụ tại quận Hải Châu, Đà Nẵng, để điều tra hành vi dâm ô đối với người dưới 16 tuổi.

Tin về quyết định khởi tố đối với ông Nguyễn Hữu Linh như vừa nêu được đưa ra sau khi công luận tại Việt Nam suốt những ngày qua yêu cầu cần phải có biện pháp thích đáng đối với ông này. Lý do ông cựu phó Viện Kiểm sát Thành phố Đà Nẵng có hành vi dâm ô một bé gái trong thang máy chung cư Galaxy 9 vào đầu tháng tư vừa qua.

Một video clip được lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội Facebook vào ngày 2 tháng 4 cho thấy hình ảnh một bé gái và một người đàn ông đi vào thang máy Chung cư Galaxy 9 ở Quận 4. Sau khi thang máy đóng cửa, người đàn ông tiến lại ôm hôn và sàm sỡ bé gái. Bé gái phản ứng và khi cửa thang máy mở, cháu bé chạy nhanh ra ngoài.

Người đàn ông trong video clip được xác

22

Kiểm Sát Nhân dân Thành phố Đà Nẵng, Nguyễn Hữu Linh. Ông này vừa về hưu vào cuối năm 2018 và vẫn còn là thành viên của Hội Luật sư Thành phố Đà Nẵng.

Phải tới sát ngày hết thời gian 20 ngày có hiệu lực khởi tố, sau khi công lực phản ứng dữ dội, ông Linh mới bị sờ gáy. Trước đó, có thông tin trên mạng xã hội cho biết gia đình bé gái đã được ông Linh “bồi thường” rất nhiều tiền nên vụ này đã được dàn xếp, dù phải ra tòa thì vẫn có nhiều khả năng ông Linh chỉ phải chịu hình phạt mang tính hình thức. 

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Ông Nguyễn Hữu Linh

Thủ tướng Việt Nam, ông Nguyễn Xuân Phúc sẽ đi dự diễn đàn Vành đai-Con đường lần thứ hai diễn ra tại Bắc Kinh từ ngày 25 đến 27 tháng 4.

Tin chính thức do Bộ Ngoại giao Việt Nam đưa ra và truyền thông trong nước loan đi ngày 22 tháng 4 vào khi đồn đãi tiếp tục về tin Nguyễn Phú Trọng, tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam kiêm chủ tịch nước ngã bệnh nặng trong chuyến làm việc tại tỉnh Kiên Giang vào hai ngày 13 và 14 tháng 4 vừa qua.

Trước đó cũng có thông tin nói Nguyễn Phú Trọng sẽ đi Trung Quốc và sau đó là chuyến đi Hoa Kỳ; tuy nhiên suốt thời gian qua từ ngày 14 trở đi, Nguyễn Phú Trọng không hề xuất hiện trước công chúng.

Trong khi đó thì truyền thông trong nước vào ngày

Ông Nguyễn Phú Trọng

18 tháng 4 loan tin Nguyễn Phú Trọng gửi điện mừng đến Chủ tịch Ủy Ban Thường Vụ Hội Nghị Nhân dân Tối Cao Bắc Hàn Choe Ryong Hae. Vào ngày chủ nhật 21 tháng 4 khi xảy ra những vụ đánh bom tại Sri Lanka, truyền thông Việt Nam cũng loan tin tổng bí thư, chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng gửi điện chia buồn đến tổng thống nước này.

Một số hình ảnh về Nguyễn Phú Trọng mà truyền thông trong nước loan đi được nhiều người chỉ ra là từ năm 2018. 

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

23

VIỆT NAM

Toronto thoibao.com

RSF: Bắt nhà báo ở nước ngoài, VN không đếm xỉa tới luật pháp quốc tế Tổ chức Phóng Viên Không Biên Giới (RSF) hồi tuần qua công bố phúc trình về tự do báo chí năm 2019, trong đó đánh giá Việt Nam rớt một hạng, xuống vị trí 176/180 quốc gia, tức là ở cuối bảng.

VOA-Việt ngữ phỏng vấn ông Daniel Bastard, đại diện RSF ở Paris.

Trong phúc trình năm 2019, RSF nói tình hình tự do báo chí trên thế giới đã trở nên u ám, và tại nhiều nơi, “lòng hận thù đối với các nhà báo đã biến thành bạo lực”. Tại khu vực Á ChâuThái Bình Dương, RSF đặc biệt nêu bật hai nước Trung Quốc và Việt Nam, nói rằng hai nước này bấy lâu nay đã ở cuối bảng, nay lại rớt thêm một hạng. Xếp hạng 176, Việt Nam đứng ngay trên Trung Quốc, hạng 177. Đại diện RSF đặc trách Châu Á Daniel Bastard nhận định về tầm quan trọng của đánh giá tụt hạng đối với Việt Nam trong phúc trình

24

mới nhất.

“Thứ hạng của Việt Nam trong rất nhiều năm qua đã quá thấp rồi, tưởng như không thể nào tệ hơn được nữa, tụt một hạng khi đã ở đáy bảng rồi thì rõ rệt là một dấu hiệu cho thấy tình hình đã xấu đi rất nhiều.”

RSF nói rằng tại Việt Nam, nơi mà tất cả truyền thông báo chí tất tất đều do nhà nước kiểm soát, các nhà báo đều phải làm theo chỉ thị của Đảng Cộng sản, thì các blogger và nhà báo công dân là những nguồn thông tin độc lập duy nhất. Và thành phần này đã trở thành mục tiêu thường xuyên bị trấn áp.

Từ khi ông Nguyễn Phú Trọng đảm nhiệm cả hai chức vụ cao nhất nước, Chủ tịch nước và Tổng Bí Thư Đảng Cộng Sản, thì mức độ đàn áp đã trở nên “kinh hoàng” Một trong những trường hợp được RSF đặc biệt lưu tâm là trường hợp nhà báo độc lập Trương Duy Nhất, bị

bắt cóc ở Bangkok, sau khi ông đã nộp hồ sơ xin tỵ nạn với Liên Hiệp Quốc. Đại diện của RSF ở Paris nói vụ bắt cóc ông Trương Duy Nhất là không có tiền lệ bởi vì nạn nhân là một nhà báo độc lập, khác bởi vụ Trịnh Xuân Thanh là một quan chức nhà nước.

Theo RSF thì hiện có trên dưới 30 nhà báo, cả chuyên nghiệp lẫn nghiệp dư, và bloggers bị giam cầm tại Việt Nam, nhiều người trong số này bị đối xử tệ hại.

RSF còn lưu ý về “Lực lượng 47” gồm 10.000 dư luận viên có nhiệm vụ bảo vệ đảng và lãnh đạo, tấn công những tiếng nói bất đồng hay chỉ trích trên mạng. RSF cũng nhắc đến Luật An ninh mạng bắt đầu có hiệu lực từ đầu năm 2019, nói rằng cả “lực lượng 47” lẫn luật an ninh mạng đã giúp cho Việt Nam có thêm những công cụ để bóp nghẹt tự do báo chí. 

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

AirAsia hủy bỏ thành lập liên doanh tại Việt Nam lần 4 Hãng hàng không AirAsia của Maylaysia hôm 18/4 thông báo các công ty con là AirAsia Investment, Gumin và Hải Âu đã chính thức chấm dứt mọi nghĩa vụ có liên quan đến việc thành lập liên doanh tại Việt Nam. Báo trong nước loan tin hôm 19/4 cho biết sự kiện đánh dấu lần thứ 4 AirAsia hủy bỏ việc tham gia thị trường Việt Nam. Năm 2005, lần đầu tiên AirAsia đề xuất đầu tư vào Pacific Airlines (bây giờ là Jetstar Pacific) do nhà nước làm chủ, khi Việt Nam bắt đầu cho phép đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực hàng không. Tuy nhiên, thỏa thuận thất bại vì Pacific Airlines muốn tiền mặt, còn AirAsia muốn đầu tư máy bay.

Tháng 8/2007, AirAsia ký thỏa thuận với Công ty đóng tàu nhà nước Việt Nam Vinashin để thành lập liên

doanh hàng không với vốn đièu lệ 30 triệu USD. Thỏa thuận này thất bại vì chính phủ Việt Nam không cho phép Vinashin mở rộng sang lĩnh vực hàng không.

Tháng 2/2010, AirAsia tuyên bố mua 30% cổ phần của Vietjet để trở thành cổ đông nước ngoài duy nhất, tuy nhiên hãng hàng không Malaysia này vẫn không thể đạt thỏa thuận với chính phủ Việt Nam trong việc sử dụng thương hiệu AirAsia ở Việt Nam. Tuy đã 4 lần thất bại việc tham gia thị trường Việt Nam, hiện AirAsia vẫn khai thác nhiều đường bay thẳng từ Việt Nam đến các thành phố tại Malaysia, Philippines và Thái Lan. Ông Tony Fernandes, Tổng giám đốc AirAsia, nói trên mạng xã hội rằng ông lạc quan về việc công ty này sẽ có mặt tại Việt Nam vào cuối năm nay. 

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

25

VIỆT NAM

Toronto thoibao.com

Cựu chủ tịch nước Việt Nam Lê Đức Anh từ trần

Ông Lê Đức Anh, đại tướng cựu chủ tịch nước Việt Nam, từ trần vào lúc chiều tối ngày 22 tháng 4 tại nhà Công vụ số 5A, phố Hoàng Diệu, Hà Nội.

Thông tấn xã Việt Nam dẫn nguồn từ Ban Bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ Trung ương loan tin cho biết ông này tuổi cao, sức yếu nên không thể qua khỏi dù được chăm sóc tận tình trong suốt thời gian lâm bệnh. Ông Lê Đức Anh có hàm cao nhất trong quân đội là đại tướng và ông giữ chức chủ tịch nước Việt Nam nhiệm kỳ 1992-1997. Ông được phong hàm đại tướng vào năm 1984.

Từ năm 1987 đến 1991, Ông Lê Đức Anh là Bộ trưởng Bộ Quốc Phòng; ông cũng từng là Tổng Tham Mưu Trưởng Quân Đội Nhân Dân Việt Nam trong thời gian 1986-1987. Ông Lê Đức Anh cũng là ủy viên bộ Chính trị đảng cộng sản Việt Nam

26

các khóa V,VI, VII; bí thư trung ương đảng khóa VII, ủy viên thường vụ bộ chính trị khóa VIII… Tin cho biết Ông Lê Đức Anh từng tham gia chiến dịch ở Campuchia, là tư lệnh quân Việt Nam. Trong cuộc Trung Quốc tấn công cưỡng chiến đảo Gạc Ma của Việt Nam vào năm 1988, Ông Lê Đức Anh bị thiếu tướng Lê Mã Lương trong một cuộc hội thảo vào năm 2015 ở Hà Nôi nói là người ra lệnh không cho binh sĩ Việt Nam nổ súng chống lại phía Trung Quốc. Quyết định này khiến 64 binh sĩ Việt Nam thiệt mạng tại Gạc Ma lúc đó. Đó là lý do cái chết của ông ta chỉ khiến dân chúng hả hê, như một số bình luận: Đỗ Văn Dũng: Một tướng ngu xuẩn khi mang súng đánh đuổi đồng bào mình ra biển và còn sang Tàu để cầu vinh. Muôn đời con cháu nguyền rủa loại tướng này.

Toan Nguyen: Thực tình chả muốn đại tướng chết, chỉ mong muốn “nó” dở sống, dở chết, sống thực vật cho nhân dân được nhờ. À quên, sao không kể công ơn đại tướng với bạn vàng Tàu cộng, vụ Gạc Ma 1988 nhỉ… 

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Việt Nam có 1,75 triệu lao động trẻ em Điều tra quốc gia về lao động trẻ em cho thấy Việt Nam có 1,75 triệu trẻ em làm việc toàn thời gian với hơn 32% làm việc trên 42 giờ một tuần.

Báo chí trong nước loan tin ngày 23 tháng 4 dẫn thông tin tại hội thảo Quyền của người chưa thành niên trong Bộ Luật lao động sửa đổi tổ chức sáng 23/4 tại Hà Nội rằng có 85% lao động trẻ em là ở nông thôn. Số tuổi của trẻ phải tham gia lao động là từ 5 tuổi đến 17 tuổi.

Nhiều nhất là từ 15 đến 17 tuổi, chiếm 58%.

Bộ Luật lao động sửa đổi có nhóm điều luật liên quan đến trẻ em gồm việc xác định độ tuổi tối thiểu; nghiêm cấm sử dụng lao động dưới độ tuổi tối thiểu; đưa ra nguyên tắc tuyển dụng và lao động chưa thành niên…

Việt Nam qui định độ tuổi lao động tối thiểu là 15 tuổi; tuy nhiên người sử dụng lao động có thể thuê người dưới 15 tuổi mà tuổi tối thiểu là 13 để thực hiện các

công việc nhẹ được nêu ra trong danh mục của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội.

Từ năm 2012, kết quả báo cáo Khảo sát quốc gia về lao động trẻ em do Tổng cục Thống kê phối hợp với Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, ILO thực hiện đã cho thấy Việt Nam có khoảng 1,75 triệu lao động trẻ em. Trong đó 67% làm việc trong ngành nông nghiệp, 16% trong ngành xây dựng và 17% trong ngành dịch vụ. 

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

27

THỜI SỰ TRONG TUẦN Toronto thoibao.com

Năm năm cứ đến ngày Oan Trái!

K

hi nói về ngày Quốc Hận, nhà văn kiêm nhà thơ Hoàng Hải Thủy có viết những câu thơ như sau: “Năm năm cứ đến ngày oan trái, Ta thắp hương lòng thương nhớ thương” Ngày Oan Trái năm nay sắp về, chúng tôi xin viết lại một số những hồi tưởng về chuyến ra đi bất ngờ và đầy may mắn của gia đình chúng tôi.

Vào ngày 26 tháng 4 năm 1975, bố của Khôi, chỉ huy một tiểu đoàn pháo binh của sư đoàn 25 đóng ở Tây Ninh, có việc phải về họp ở bộ chỉ huy của sư đoàn ở Hậu Nghĩa.

Lúc đi thì đường từ Tây Ninh về còn yên ổn, nhưng chiều hôm đó, trên đường về, việt cộng pháo kích và đắp mô trên đường. Đoàn công xa không quay lại được Tây Ninh.

Tối hôm đó, bố của Khôi quay trở lại bộ chỉ huy sư đoàn thì hầu như chẳng có một ai.

Chẳng biết làm sao được bố của Khôi bèn quay về nhà với gia đình ở quận Tư , gần đường Trình Minh Thế và kho 5 thương cảng Saigon.

Vào buổi sáng 29 tháng 4, Khôi đến trường Y khoa ở đường Hồng Bàng thì trường vắng hoe, chỉ có lác đác vài sinh viên qua lại.

Khôi gặp XH, cô bạn gái cùng lớp.

Hai người đứng nói chuyện với nhau một lúc về những chuyện trên trời dưới biển, và cô bạn rủ Khôi đến bệnh viện Bình Dân đi học thêm từ mấy người đàn anh. Không hiểu có linh tính làm sao mà Khôi lại từ chối, vì muốn quay về nhà.

Vào lúc 2 giờ chiều ngày 29 tháng 4, một người quen ở trong xóm, làm việc trong bộ thông tin, lái xe gắn máy đi làm về, đi qua nhà Khôi và nói với bố của Khôi là người ta đang đi ầm ầm ngoài thương cảng.

Nghe xong, hai bố con của Khôi đèo nhau ra ngoài thương cảng trên chiếc Honda C50. Ngoài đường người ta đi ùn ùn, lấn xuống cả mặt đường.

Khi ra đến trước cổng kho 5, thì Khôi trông thấy một đoàn xe bus chở người đổ xuống ngay trước cổng và những người trên xe được hướng dẫn vào trong. Có những người lính Mỹ theo hộ tống.

Bố của Khôi chạy lại hỏi thì mới biết đây là đoàn xe chở những người làm việc cho các cơ sở Mỹ, được di tản, nhưng vì phi trường Tân Sơn Nhất đang bị pháo kích, cho nên họ

28

NGUYỄN TUẤN HOÀNG

Xà lan chở người tỵ nạn tháng 4 năm 1975

được chở đến đây và sẽ được đưa lên xà lan có tàu kéo ra ngoài khơi.

Bỏ bố ở lại, Khôi phóng xe về nhà, lần lượt chở gia đình ra thương cảng.

Rất may là nhà gần cho nên gia đình Khôi đã kịp thời đưa hết mọi người đến trước khi xà lan được tàu kéo đi vào lúc 5 giờ chiều. Ra đi trong bất ngờ và hoàn toàn không chuẩn bị, nên gia đình Khôi chỉ mang được một ít quần áo, tiền Việt Nam và 20 Mỹ kim!

Còn lại nhà cửa, đồ đạc bỏ lại cho những người hàng xóm.

Quyết định của gia đình Khôi chỉ có ngay trong chớp mắt, không do dự và không tiếc những gì phải bỏ lại.

Có một gia đình trong xóm, mà gia đình là mẹ góa con côi, thấy gia đình Khôi đi, cũng khăn gói đi theo.

Trên xà lan thì rất đông người, ngoài những nhân viên làm việc cho các sở Mỹ còn có những người như gia đình Khôi.

Có một nữ quái chuyên nghề móc túi ở trong xóm mà mẹ Khôi biết, cũng lên xà lan hành nghề. Ai dè xà lan kéo đi trước khi cô ta kịp xuống bến và cô ta đã trở thành một người di tản bất đắc dĩ.

Khôi gặp B., một anh bạn học trung học, nhưng anh này đang học ở luật khoa. B. cho biết là anh ta mang theo một cái xắc tay với hai bộ quần áo, đạp xe đi vòng vòng kiếm đường đi và cũng may mắn lên được xà lan.

Cũng có tin là trong số những người trên xà lan,có tướng Đ. nguyên tư lệnh quân đoàn 3 thời tổng thống Diệm cũng có mặt.

Chiếc tàu kéo chiếc xà lan có đến cả ngàn người, lặng lẽ rời bến. Khôi

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

nghe tiếng súng nổ lác đác ở hai bên bờ.

Xà lan được kéo đi suốt đêm, và mưa đã đổ xuống hai lần, khiến những người trên xà lan bị hai lần ướt như chuột. Đến sáng sớm thì chiếc xà lan cập bên chiếc hải vận hạm USS Miller của hải quân Hoa Kỳ.

Những người dưới xà lan được kéo và leo bằng thang dây lên tàu.

Khi Khôi lên được bong tàu thì lúc đó là lúc 10 giờ sáng hôm 30 tháng 4. Có người di tản mang theo một cái radio và người này bật lên cho mọi người nghe: hàng tướng Dương Văn Minh ra lệnh đầu hàng.

Những giọt nước mắt lăn dài trên má của những người đang xúm nghe, và Khôi cũng cảm thấy mắt mình cay cay...Thôi thế là hết!

Chiếc hải vận hạm đậu cho đến buổi chiều, vớt thêm những người tỵ nạn, trước khi khởi hành.

Có 1 trực thăng bay đến nhưng không có chỗ đậu trên boong tàu vì

người đông.

Anh chàng phi công cừ khôi này bay xà xuống biển, nhảy ra ngoài, và trong khi chiếc trực thăng đâm xuống biển, thì lính Mỹ thả dây kéo viên phi công lên tàu.

Sau 1 tuần lên đênh trên biển, Chiếc hải vận hạm chở đoàn người di tản, cập bến Subic Bay. Từ đó những người di tản được chở bằng phi cơ C130 đến Guam: những chiếc phi cơ vận tải dùng để chở hàng hóa, và không có ghế ngồi.

Lính Mỹ đã xếp những người tỵ nạn ngồi thành hàng và dùng dây thừng như là dây an toàn cho nguyên từng hàng người ngồi bó gối trong khoang chiếc phi cơ.

Khôi và gia đình đã đến trại Orote ở Guam và phải ở đây một tuần, trong những nhà lều cắm trên cát nóng.

Khôi gặp lại H. một người bạn cùng lớp Y Khoa 2 SG. Những buổi trưa ở đảo Guam chẳng có gì làm nên người ta hay kéo nhau ra bãi biển gần đó tắm biển.

Trại Orote Point (Guam)

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

29

Toronto thoibao.com

30

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

31

THỜI SỰ TRONG TUẦN Toronto thoibao.com Gia đình H có những chị em gái rất đẹp, và cũng là những cái đinh cho những chàng thanh niên độc thân thật sự hay là độc thân “tại chỗ” ngưỡng mộ, theo những người đẹp này ra bãi biển.

Một tuần sau, gia đình Khôi được chở bằng máy bay hàng không dân sự đến trại Indian Town Gap ở tiểu bang Pensylvania.

Indian Town Gap nguyên là một trại lính, nên có những khu nhà cửa khang trang, và người tỵ nạn không phải ngủ lều như ở đảo Guam.

Những ngày ở Indian Town Gap là những ngày rong chơi trên những cánh đồng có hoa vàng nở rộ nối liền những khu trại với nhau.

Có những buổi chiều sương khói bao phủ cả khu đồi...”phố núi cao, phố núi đầy sương...”

Buổi tối cuối tuần, nhân viên quản trị của khu trại có cho chiếu những phim ăn khách đang được chiếu trên các rạp ngoài thành phố. Khán giả ngồi bó gối trên mặt đất xem phim được chiếu trên tấm bạt trắng rộng ở góc sân. Một trong những phim mà Khôi được xem là phim The Godfather.

Trong khi xem phim thì một thằng em của một người bạn Khôi, nói vanh vách những tình tiết đang diễn ra trên màn ảnh. Mọi người xung quanh

32

phục lăn là sao thằng bé này mới có 17 tuổi mà giỏi tiếng Anh quá xá: hiểu được những gì đang diễn ra.

Sau này có dịp hỏi lại thằng bạn, thì nó cho Khôi biết là em của nó đã đọc cuốn Bố Già của Ngọc Thứ Lang: thảo nào!

Tháng 7 năm 1975, Canada cũng như Pháp cử đại diện đến trại Indian Town Gap phỏng vấn những người tỵ nạn: chính quyền liên bang Canada nhận khoảng 2 ngàn người tỵ nạn trong số 22 ngàn người tỵ nạn đang tạm sống ở trại Indian Town Gap. Gia đình Khôi ở trong số 2 ngàn người tỵ nạn đến Canada vào cuối tháng 7 năm 1975. Trạm đầu tiên

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

gia đình Khôi được đưa đến là thành phố Montreal, và sau đó là thành phố Halifax, một thành phố nằm bên bờ Đại Tây Dương.

Tại thành phố miền biển này, gia đình Khôi đã được đi học Anh Văn, bố mẹ Khôi được chính quyền tìm việc cho, trong khi các anh em Khôi thì kẻ học trung học, kẻ xin vào đại học.

Mùa thu năm 1976, Khôi xin vào học ngành kỹ sư của trường đại học Dalhousie, ra trường làm việc cho Bell Canada một thời gian trước khi di chuyển về định cư ở Toronto: một thời áo trắng trường Y đã chỉ còn là những kỷ niệm!

Thời gian như bóng câu cửa sổ: quanh đi ngoảnh lại… vèo cơn mộng!

Những ngày của tháng tư năm nay lại về, mang theo những trận gió sớm của mùa xuân, đã khiến lòng Khôi chùng xuống... vì những kỷ niệm của ngày cũ bất chợt lại về..

Nếu một ông thần nào đó, cho Khôi một lời ước thì chắc Khôi sẽ ước như lời bài hát Kỷ Niệm của nhạc sĩ Phạm Duy “Cho đi lại từ đầu, chưa đi vội về sau, xin đi từ thơ ấu...”

Khi chúng tôi kể lại câu chuyện di tản cho một thân hữu ở thành phố Lincoln, tiểu bang Nebraska nghe, thì anh ta đã gật gù nói là đến tuổi này và qua bao nhiêu những thăng trầm của cuộc sống, thì anh ta mới nhận là con người quả có số mệnh, như những câu thơ trong truyện Kiều của Nguyễn Du: “Bắt phong trần phải phong trần, Cho thanh cao mới được phần thanh cao” Chúng tôi xin viết lại những kỷ niệm, như một nén hương lòng đến những đồng bào, những người cũng đã phải bỏ nước ra đi và trong đó có biết bao nhiêu người đã không may mắn, không đến được bờ tự do.

NGUYỄN TUẤN HOÀNG

Indian Town Gap: phố núi cao... phố núi đầy sương

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

33

KINH TẾ TÀI CHÁNH

Toronto thoibao.com

Giá nhà ở Canada sút giảm lần đầu kể từ năm 2009 NGUYỄN TUẤN HOÀNG

Toronto: Kể từ năm 2009, khi có cuộc đại suy thoái của nền kinh tế thế giới cũng như cuộc khủng hoảng nhà cửa ở Hoa Kỳ, giá nhà đã xuống đến tận đáy ở Bắc Mỹ và đã dần dần gia tăng trở lại trong những năm qua.

Tuy nhiên cái gì thì cũng có những thăng trầm, lên đến một độ nào thì cũng phải sút giảm: theo những tin tức loan báo hôm thứ hai ngày 15 tháng 4, giá nhà trên toàn Canada đã sút giảm trong tháng 3 vừa qua của năm 2019. Đây là lần đầu tiên mà giá nhà ở Canada đã sút giảm kể từ năm 2009 cho đến nay.

Trong 11 vùng thị tứ ở Canada, thì giá nhà sút giảm ở 7 vùng, và chỉ gia tăng chút ít ở 4 vùng khác là các thành phố Halifax, Quebec city, Edmonton và Montreal.

Theo nhận định của các chuyên gia địa ốc, thì giá nhà ở Canada có thể

34

sẽ suy giảm và không gia tăng trở lại trong những tháng sắp tới?

CĂN “CHÒI” TRỊ GIÁ 1.3 TRIỆU DOLLARS Ở TORONTO! Toronto: Với số tiền 1.3 triệu dollars, người ta có thể mua một căn biệt thự khang trang 5 phòng ngủ ở thành phố Georgetown, ngoại ô của vùng thủ phủ Toronto, nhưng với số tiền 1.3 triệu này, người ta chỉ có thể mua được một căn nhà còn tệ hơn một cái chòi và cần rất nhiều sửa chữa ở thành phố Toronto.

Căn nhà ở số 486 Hounslow Avenue ở vùng North York, cách trung tâm thành phố Toronto khoảng 1 tiếng lái xe, đã được đăng bảng bán với giá $1,299,000 mà chủ nhân không cho xem bên trong căn nhà, được bán với điều kiện “as is” (có dzậy thôi)

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Căn “chòi” trị giá 1.3 triệu dollars

Chủ nhân cho biết là căn nhà này từ xưa đến nay chỉ có một chủ và có eat-in kitchen, tức là căn nhà không có phòng ăn. Nhìn vào kích thước bên ngoài của căn nhà thì người ta ước lượng chỉ có 1 phòng ngủ nhỏ và 1 washroom?

Như thế cộng đồng người Việt ở vùng North York đều là những nhà triệu phú: rất đông những người Việt có nhà ở vùng North York mà nhà của những người này chắc ít nhất từ 2 triệu dollars trở lên, vì những căn nhà này đẹp đẽ, và có thể ở ngay!

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

35

KINH TẾ TÀI CHÁNH

Toronto thoibao.com

KỸ NGHỆ BÁN ĐỒ TRỢ NGỦ Toronto: Cuộc sống khó khăn vất vả khiến cho số người bị bệnh mất ngủ ở Canada cũng như ở trên toàn thế giới gia tăng, và đã giúp cho sự phát triển của nền kỹ nghệ bán đồ trợ ngủ.

Theo nhiều nhà chuyên môn thì nền kỹ nghệ bán những đồ trợ ngủ có số thương vụ lên đến 30 tỷ Mỹ kim trên toàn thế giới.

Những chương trình sắp đặt trên máy điện thoại tinh khôn, mà chủ nhân sẽ mở ra, khi lên giường ngủ. Các chương trình này có thể là chương trình đọc truyện hay chương trình nhạc êm dịu giúp người ta dễ ngủ.

Có những nhạc sĩ phát hành những băng nhạc mới chuyên về nhạc êm dịu, cũng phát tài trong những năm qua.

Dược phòng Shoppers Drug Mart cũng thiết lập một chi nhánh trực thuộc chuyên bán những đồ trợ ngủ có tên là Wellwise.

Tài tử điện ảnh Matthew McConaughey, người có giọng nói hết sức quyến rũ, đã đươc thuê đọc truyện dỗ giấc ngủ cho những người có điện thoại tinh khôn qua “the sleep and meditation app”.

Người tài tử này thường bắt đầu những câu chuyện dỗ giấc ngủ như câu “ cô nàng leo lên giường và để hồn mình chìm vào giấc ngủ..”

Và mới đây tại thành phố Toronto, hai anh em họ tên là Fahd Javed và Omar Shahban đã sản xuất một loại mền đắp có tên là “weighted blankets”.

Loại mền này bên trong có những trái banh bằng nhựa, những dây chuỗi… để giúp người đắp chiếc mền này có cảm tưởng như là đang được một người nào ôm ấp trong khi ngủ.

Những cái mền này bán với giá gần 200 dollars một cái và bán rất chạy.

NHỮNG NGƯỜI MỸ Ở THẾ HỆ “BABY BOOMERS” KHÔNG CHUẨN BỊ CHO TUỔI HƯU New York: Vào những năm sau khi trận thế chiến Thứ Hai kết thúc, hàng trăm ngàn những người lính từ các chiến trường trở về, lập gia đình và sinh con cái. Trong những năm sau Thế Chiến Thứ Hai từ năm 1946 cho đến 1964, hàng loạt những trẻ em ra đời và người ta đã gọi những trẻ em sinh ra trong thời gian này là thế hệ của “ những đám trẻ nở rộ” (Baby Boomers) Những đám trẻ của thời “Nở Rộ” nay đã đến tuổi về hưu.

Một bản tường trình mới đây của hiệp hội các công ty bảo hiểm, the Insurer Retirement Institute, cho thấy là phần lớn những người đang và sắp về hưu ở Hoa Kỳ, đã không chuẩn bị cho tuổi hưu.

36

Theo bản tường trình này thì chỉ có mỗi 1 trong số 10 người của thế hệ “Baby Boomers” để dành đủ tiền cho tuổi hưu.

Câu hỏi được đặt ra là phải để dành bao nhiêu tiền mới đủ cho một người về hưu ở Hoa Kỳ?

Theo the Insurer Retirement Institute thì người ta cần để dành ít nhất nửa triệu Mỹ kim để sống cho đến 85 tuổi, tuổi thọ trung bình của một người Mỹ.

Trên 50 phần trăm những người của thế hệ Baby Boomers chẳng để dành một đồng xu nào!

KỸ NGHỆ XUẤT CẢNG VIỆT NAM PHÁT TRIỂN MẠNH QUA CANADA NHỜ VÀO THỎA ƯỚC MẬU DỊCH CPTPP Saigon: Trong cuộc hội thảo về thương mại ở thành phố Saigon hôm 10 tháng 4, các viên chức của bộ thương mại và kỹ nghệ của chính quyền Việt Nam đã cho biết là nền kỹ nghệ xuất cảng hàng hóa của Việt Nam qua Canada đã tiến triển mạnh nhờ vào thỏa ước tự do mậu dịch liên Thái Bình Dương (CPTPP).

Theo ông Ngô Chung Khanh, phó giám đốc đặc trách về mậu dịch của bộ thương mại và kỹ nghệ Việt Nam thì những hàng hóa mà Việt Nam xuất cảng nhiều sang Canada gồm quần áo, giầy và hải sản.

Cũng theo các viên chức của bộ thương mại và kỹ nghệ Việt Nam thì hàng hóa mà Việt Nam xuất cảng sang Canada gia tăng, nhờ vào sự gia tăng của số di dân Á Châu ở Canada, và nhất là sự giảm thuế nhập cảng của những loại hàng hóa như trái cây nhiệt đới nhập cảng vào Canada từ Việt Nam hiện nay đã không phải đóng thuế nhập nội.

Ngoài ra những loại hải sản đông lạnh như tôm và cá tra, xuất cảng sang Canada đã gia tăng.

Theo thỏa ước tự do mậu dịch liên Thái Bình Dương, trong vòng 4 năm Canada sẽ giảm thuế nhập cảng hàng hóa đến từ Việt Nam là 94.5 phần trăm, trong khi hàng hóa nhập cảng từ Canada vào Việt Nam sẽ giảm 96.3 phần trăm.

CÔNG TỬ TẦU, MUA XE 5 TRIỆU DOLLARS, NHƯNG LẠI THAN PHIỀN PHẢI ĐÓNG THUẾ XE QUÁ NHIỀU Vancouver, British Columbia: Theo những tin tức vừa loan báo, một công tử Tầu mua chiếc xe hơi xịn giá đến 5 triệu dollars ở thành phố Vancouver, nhưng công tử này lại lên trên instagram than phiền là anh ta phải đóng thuế mua xe lên đến trên 900 ngàn dollars.

Công tử Ding Chen, con trai của nhà triệu phú Chen Mailin đã công bố trên internet biên nhận mua chiếc siêu xe Bugatti với lời than phiền là

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Chiếc siêu xe Bugatti 5 triệu dollars

thuế quá nặng.

Giá mua chiếc xe là 5 triệu và anh công tử này phải trả $210,404.25 thuế GST và $697,939 thuế PST. Chính quyền tỉnh bang B.C. đã cho gia tăng thuế đánh trên những loại xe hơi xịn: 15% thuế cho những xe hơi dưới 150 ngàn dollars và 20 phần trăm cho những xe trên 150 ngàn.

Tiền trả cho chiếc xe là do ông bố. Ông bố năm nay 49 tuổi, nguyên nghề nuôi vịt và hiện là chủ tịch điều hành của công ty đầu tư và địa ốc Nanjing Dingye Investment Group ở Trung quốc. Ông bố này tuy ở Trung quốc nhưng mới đây đã bỏ ra 52.8 triệu dollars mua một căn biệt thự ở thành phố Vancouver.

TIGER WOODS THẮNG CÚP MASTERS, CÁC CHỦ SÒNG ĐÁNH CÁ Ở LAS VEGAS THUA NẶNG Las Vegas: Việc tay gôn Tiger Woods lấy lại phong độ và đoạt cúp vô địch Masters lần thứ 5 trong hôm chúa nhật ngày 14 tháng 4 vừa qua, đã khiến nhiều chủ sòng đánh cá ở Las Vegas thua đậm vì nhiều tay chơi vẫn nghĩ là tay gôn Tiger Woods sẽ thắng mà anh ta thắng thật!

Như trường hợp của tay đánh cá James Adducci ở tiểu bang Wisconsin, 39 tuổi là một người chuyên nghề mua bán cổ phiếu hàng ngày ( day trader), đã mang 82 ngàn Mỹ kim từ Wisconsin bay đến thành phố Las Vegas đánh cá trong thời gian trước khi có cuộc tranh cúp Masters. Ông Adducci đã bỏ tổng cộng 85 ngàn Mỹ kim đánh cá với tỷ lệ 1 ăn 14, nếu tay gôn Tiger Woods thắng: kết quả ông Adducci đã thắng lớn, lấy về 1.2 triệu Mỹ kim!

Không chỉ riêng ông Adducci mà còn rất nhiều tay đánh cá khác cũng đánh cá là Tiger Woods sẽ thắng và kết quả là các chủ sòng đánh cá ở thành phố Las Vegas đã thua xiểng liểng.

NHỮNG NHÀ ĐẦU TƯ NGOẠI QUỐC “BÁN NON” CỔ PHIẾU CỦA 5 ĐẠI

NGÂN HÀNG CANADA Toronto: Một trong những điều ngạc nhiên trên thị trường chứng khoán Toronto là 5 cổ phiếu của những công ty mà người ta “bán non” nhiều nhất là cổ phiếu của 5 đại ngân hàng Canada: Royal, Toronto Dominion, Bank of Nova Scotia, Bank of Montreal và CIBC. Phần lớn những người bán non cổ phiếu của 5 đại ngân hàng Canada là những quản lý của các quỹ đầu tư mạo hiểm hedge funds.

Năm 2007, khi Hoa Kỳ trải qua một thời kỳ đại suy thoái, cổ phiếu của các ngân hàng Mỹ đã xuống đến đáy, và những người bán non cổ phiếu của các ngân hàng này đã kiếm lời bộn.

Vào những năm 2007, các ngân hàng Mỹ đã cho những người mượn tiền mua nhà hàng loạt.

Khi nền kỹ nghệ địa ốc suy thoái, kéo theo sự sụp đổ của hệ thống tài chánh.

Những nhà quản lý các quỹ đầu tư mạo hiểm ở Mỹ, hiện đang bán non cổ phiếu của các ngân hàng Canada, đã nghĩ là bây giờ cũng là thời điểm suy thoái của hệ thống ngân hàng Canada: mức lãi suất nợ nhà gia tăng và khiến một số đông những người có nhà ở Canada sẽ phải phá sản, bỏ nhà chạy lấy người.

Những nhà quản lý các quỹ đầu tư mạo hiểm ở Mỹ có thể đã không hiểu rõ việc mượn nợ nhà ở Canada khác hẳn Mỹ: nếu người mua đặt tiền cọc dưới 20 phần trăm trị giá nợ nhà, thì họ sẽ phải mua bảo hiểm. Ở Canada không có chuyện bỏ nhà chạy lấy thân: các ngân hàng Canada vẫn có quyền tìm kiếm và đòi nợ những người mua nhà, tuy bỏ nhà, nhưng vẫn còn thiếu nợ ngân hàng.

Rút kinh nghiệm của thời kỳ đại suy thoái, các ngân hàng Canada đã để dành một số tiền lớn theo tỷ lệ tiền nợ nhà, phòng khi phải sử dụng trong thời kỳ nền kỹ nghệ nhà cửa xuống dốc…

NGUYỄN TUẤN HOÀNG

Toronto thoibao.com

Tiger Woods

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

37

TIN CỘNG Toronto ĐỒNG thoibao.com

Thể lệ nhận và đăng tin Cộng đồng 1. Nội dung tin Cộng đồng xin ngắn, gọn, rõ ràng, viết bằng font tiếng Việt. Xin gửi e-mail về địa chỉ: tincongdongthoibao@gmail.com 2. Các dịch vụ phục vụ Cộng đồng sẽ được đăng tải cách 3 tuần một lần và tùy thuộc vào số trang dành cho đề mục tin Cộng đồng.

3. Tùy theo tính chất và thời gian tính của bản tin, tòa soạn sẽ sắp xếp thứ tự ưu tiên đăng tải. Tuy nhiên, chỉ đăng tối đa trong 3 kỳ báo.

4. Hạn chót nhận bản tin Cộng đồng hằng tuần là 6:00pm Chủ nhật. Đại nhạc hội Thời Báo 2019 Quỹ Cộng Đồng Thời Báo trân trọng thông báo: Đại nhạc hội Thời Báo 2019 sẽ được tổ chức tại Living Arts Center – Hammeron Hall, 4141 Living Arts Drive, Mississauga ON L5B 4B8 vào ngày thứ Bảy 01 tháng 06 năm 2019 từ 7:00pm đến 11:30pm, với sự góp mặt của MC Nhà văn Nguyễn Ngọc Ngạn và các ca sĩ: Hương Lan, Don Hồ, Ngọc Anh, Dương Triệu Vũ, Mai Thiên Vân, Như Ý và Hoàng Anh Khang cùng ban nhạc The Liberty.

Quý đồng hương muốn biết thêm chi tiết về bảo trợ hay đặt vé trước, xin liên lạc VP Thời Báo: (416) 9258607

năm 2019, Ủy ban Yểm trợ đảng Tự Do gồm: Thời Báo Media, VOICE Canada, Canadian Vietnamese Network (CVN) và Hội Cựu Quân Nhân QLVNCH sẽ tổ chức buổi gây quỹ tại Mississauga Convention Centre, 75 Derry Rd W, Mississauga, vào ngày thứ tư 01 tháng 5 từ 5: 00pm đến 9:00pm. Chi phí tham dự: $250/người nhưng sẽ được bồi hoàn 75% số tiền này khi khai thuế. Sẽ có sự hiện diện của Rt.Hon. Justin Trudeau. Hạn chót ghi danh tham dự: 9:00am ngày 29/04. Liên lạc: Ann (416) 357- 5727, Đỗ Kỳ Anh (416) 417- 8098, Julia Lê (647) 272-4665, Trần Dĩnh (416) 829-9054, Sa Xuân Vũ (647) 208-3119.

Ủy ban Yểm trợ đảng Tự Do Để yểm trợ đảng Tự Do trong cuộc bầu cử liên bang vào tháng 10

Lễ Thượng kỳ - Tưởng niệm Quốc Hận tại Toronto- Ottawa *Các Hội đoàn trong Cộng đồng

38

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Người Việt Tỵ nạn tại GTA và vùng Phụ cận sẽ tổ chức Lễ Thượng kỳ - Tưởng niệm Quốc Hận 30/4 tại Toronto City Hall vào lúc 11:00am ngày thứ Bảy 27/04. (Văn nghệ đấu tranh 11:00am- Đặc biệt có ca sĩ Thế Sơn- Trung tâm Asia). Lễ Thượng kỳ- Tưởng Niệm Quốc Hận sẽ bắt đầu lúc 12:00pm. *Ngày thứ Ba 30/04, các Hội đoàn và Cộng đồng tại nhiều thành phố sẽ tổ chức Lễ Thượng kỳ - Tưởng niệm Quốc Hận 30/04 tại Tiền đình Quốc Hội Canada vào lúc 12:30pm, sau đó sẽ đến tòa đại sứ Việt cộng để biểu tình, đòi hỏi Tự Do, Dân Chủ, Nhân Quyền cho đồng bào quốc nội. Địa điểm Quốc Hội Canada: 111 Wellington Street, Ottawa Tòa đại sứ VC: 55 Mackay Street, Ottawa, ON K1M 2B2 Tòa đại sứ Trung Cộng: 515 St Patrick Street, Ottawa, ON K1N 5H3 (do phái đoàn Ottawa, Montreal những đồng bào đi xe nhà xin tham dự) BTC sẽ mướn xe bus lớn để đưa đón đồng bào đi Ottawa vào ngày thứ ba 30/04 tại các địa điểm: - Xe bus Mississauga sẽ khởi hành lúc 6:30am tại 199 Rathburn Road West, Mississauga, gần tiệm Starbucks Coffee và Square One “Go Bus Station” trong Square One Mall.

Liên lạc: A. Tuấn (416) 721-1401, A. Thành (647) 717-4728.

- Xe bus Toronto sẽ khởi hành lúc 7:00am tại 222 Spadina Avenue, Toronto. Liên lạc: A. Nhỏ (416) 5404615, A. Duy (416) 618-7306.

- Xe bus North York sẽ khởi hành lúc 7:00am tại Jane & Finch Mall, trước tiệm Tim Hortons. Liên lạc: A. Vân (647) 701-1185, A. Nhỏ (416) 540-4615. Liên lạc đại diện 15 Hội đoàn trong Ban Điều hành: Lê Thuần Kiên (647) 824-2830, Hoàng Bình Minh (416) 505-7159, Lê Đức Vân (647) 701-1185, Nguyễn Văn Tấn (416) 271-0638, Lê Minh Tuấn (416) 721-1401, Đặng Tiến Phòng (647) 457-5540, Nguyễn Công Minh (289) 203-5986, Nguyễn Đình E (519) 763-2965, Tôn Ngọc Quang (519) 807-7534, Nguyễn Ngọc Duy (416) 618-7306, Vũ Quốc Hưng (416) 8755705.

Hội Cựu Quân Nhân QLVNCH Ontario Tiếp tục truyền thống đã được gìn giữ trong hơn 34 năm qua và được sự yểm trợ của 32 đoàn thể, tổ chức chính trị vùng GTA, ở các tỉnh bang, hội đoàn quân đội trong và ngoài Canada, Hội Cựu Quân Nhân QLVNCH Ontario, sẽ phối hợp với các hội đoàn quốc gia đồng tổ chức lễ

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

39

TIN CỘNG Toronto ĐỒNG thoibao.com Thượng kỳ Quốc hận 30 tháng 4 năm 2019 tại các địa điểm sau: *Tại Toà Thị Chính Mississauga (300 City Center Dr., Mississauga, ON., L5B 3C1) - Ngày thứ bảy 27/04, từ 11:00am đến 2:00pm (11:00am Văn nghệ đấu tranh – 12:00pm Lễ Thượng Kỳ) *Tại Queen’s Park – Nghị viện Tỉnh bang Ontario (1 Queen Park, Toronto, ON., M7A 1A8 - Ngày Chúa nhật 28/04, từ 2:00pm đến 4:00pm(2:00pm Văn nghệ đấu tranh – 3:00pm Lễ Thượng Kỳ) *Tại Toà Thị Chính Toronto (100 Queen St. West, Tornto, ON., M5H 2N2) - (đúng ngày 30/4): Ngày Thứ ba 30/04, từ 12:00pm đến 2:00pm (12:00pm Văn nghệ đấu tranh – 1:00pm Lễ Thượng kỳ) Liên lạc Ban Tổ chức: Toronto: Đồng Văn Minh (519) 635-2493, James Huy Nguyễn (416) 738-3261– Mississauga: Trần Văn Đáo (416) 826-5940, Lưu Đức Phụng (647) 855- 2208, Julia ( 647) 272-4665 Queen’s Park : Lương Tuyến (289) 689- 2862, Đỗ Kỳ Anh (416) 4178098.

Hội Người Việt Toronto *Với sự tài trợ của New Horizons for Seniors Program, Hội sẽ mở lớp Thể dục Yoga Luân Xa. Mỗi lớp giới hạn 18 học viên. Ưu tiên cho cao

40

niên từ 55 tuổi trở lên nhưng tất cả đều có thể ghi tên và tham dự nếu còn chỗ. Khóa bắt đầu ngày 02/05, dài 12 tuần. Thời gian: Thứ ba và thứ năm, từ 5:00pm đến 7:00pm tại VP/HNV North York, 3585 Keele St. North York. Liên lạc ghi danh: ChakraExercises@gmail.com hay (416) 627-3577. *Lớp luyện thi Nhập tịch: Mỗi thứ Ba từ 11:00am đến 1:00pm tại VP/ HNV 3585 Keele St. unit 13, North York. Liên lạc ghi danh: Phương Đỗ (416) 636-8887 ext. 222. *Đại hội đồng thường niên sẽ được tổ chức vào ngày Chủ nhật 14/07 từ 11:00am đến 2;00pm tại VP/North York, 3585 Keele Street, Unit 13. Để lấy đơn gia nhập hội viên xin vào mạng www.vatoronto.ca/vn/form. php hay liên lạc HNV Toronto: (416) 536-3611, (416) 636-8887. Để được bầu cử ngày 14/07, hội viên mới cần gia nhập Hội và đóng niên liễm trước 5:00pm ngày thứ năm 16/05. *Lớp luyện giọng chuẩn Anh Văn: Mỗi thứ Ba và thứ Năm từ 10:30am -12:30pm tại VP/HNV 1364 Dundas St. W. Liên lạc: Tony de Mazia (416) 516-5979.

Ontario ghi danh Học bổng Bonnie Crombie dành cho học sinh Canada gốc Việt sẽ tốt nghiệp trung học phổ thông niên khóa 2018-2019. Hạn chót ghi danh: Ngày 10/05.

Học bổng Bonnie Crombie được thực hiện với mục đích: - Vinh danh những học sinh có kỹ năng lãnh đạo hoặc có những hoạt động đề cao, giới thiệu văn hóa Việt Nam với các cộng đồng bạn và tham gia các sinh hoạt cộng đồng Việt.

- Để công nhận những học sinh đã đạt được thành quả tốt ở bậc trung học, nổi bật trong lãnh vực thể thao, sinh hoạt học đường, học vấn xuất sắc.

- Để tài trợ sinh viên có nhu cầu tài chính.

Một giải thưởng duy nhất: $2.500 Gia kim. Điều kiện ghi danh: Đơn ghi danh, học bạ hai năm cuối bậc trung học, giấy giới thiệu, khen thưởng của trường hoặc bản tóm tắt tiểu sử. Để lấy đơn ghi danh, xin vào trang mạng: bit.ly/mccvn2019. Cần biết thêm chi tiết, xin liên lạc: Anne (416) 357-5727, Molly (905) 366-9700 – Ext 279. Email: scholarshipcvn@ gmail.com

Mạng lưới Canadian Vietnamese Network (CVN) Thân mời học sinh trung học Canada gốc Việt cư ngụ ở tỉnh bang

Hội Người Việt Kitchener *Sắp tới kỳ bầu lại ban Chấp hành Hội. Để có thể ứng cử, xin gia nhập hội viên 90 ngày trước ngày bầu cử.

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Ứng viên cần có một người trong ban chấp hành đương nhiệm giới thiệu. *Khai thuế miễn phí cho các gia đình có thu nhập thấp vào sáng chủ nhật từ 10:00am-12:00pm. Liên lạc VP/Hội để lấy hẹn trước. *Chuyên đề “Chọn Ngành Học” do bác sĩ Xiêm Phan hướng dẫn vào Chủ nhật lúc 10am. Liên lạc ghi danh: Hoàng ( 519) 893-3139, Lân (519) 748-4911. *Lớp hướng dẫn thi nhập tịch sẽ bắt đầu lại vào đầu tháng Năm. Liên lạc: (519) 650-2517. *Dạy Toán từ lớp 7 trở xuống: Thứ Bảy từ 11: 00am đến 1:00pm tại VP Hội. Miễn phí- Hướng dẫn thi bằng viết lái xe, có tài liệu tiếng Việt *Điền các mẫu đơn xin trợ cấp xã hội, hưu trí, tiền già, tiền bệnh, xin việc làm, nhà ở của chánh phủ.

Liên lạc VP Hội: Thứ Tư từ 1:00pm3:00pm- Các ngày khác: Từ 3:00pm đến 6:00pm- Thứ Bảy từ 10:00am đến 3:00pm. Liên lạc V/P Hội: (519) 954-l473. Ngoài giờ, xin liên lạc (519) 893-3139 hoặc (519) 748-4911. Địa chỉ VP/Hội: 114-265 King St.E. Kitchener. Email: kw.vna75@gmail. com *Cư dân Guelph cần những dịch vụ của Hội, liên lạc: Cô Qui Lam (LiLy): (519) 836-2222 Ext: 222. Sở Di Trú Guelph (Immigration Services - Guelph Wellington) 104 Dawson

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

41

TIN CỘNG Toronto ĐỒNG thoibao.com Rd. #102, Guelph ON N1H 1A6.

Nhóm “Sống vui sống khỏe” sinh hoạt thứ sáu từ 1:00pm đến 3:00pm tại West End Centre. *Trường Việt ngữ tại thành phố Cambridge vẫn còn nhận học sinh. Ghi danh tại trường Hespeler Public School, 300 Winston Blvd., Cambridge, ON N3C 3J6. Liên lạc chi tiết: Cô Thu Trinh (519) 240-3281 Lớp thể dục dưỡng sinh Khai Tâm Tiếp tục nhận học viên mới dưới sự hướng dẫn của bác sĩ Dương Huỳnh Nguyên. Sau phần thể dục dưỡng sinh sẽ có Tài Chi dance, trau dồi y học thường thức và ấn huyệt- Chủ Nhật: 1:30pm-3:30pm, lầu 2, 23 Grandravine Community Center, North York. Liên lạc ghi danh: Cô Xuân (416) 614-8006.

Trang nhà: https://sites.google.com/ site/cktltoronto/home.

Nhóm Phương Nam Sẽ tổ chức họp mặt thân hữu thường niên chủ đề “Tình Cha” vào ngày thứ Bảy 22/06 từ 7:00pm đến 1:00am tại: Unifor Local 1285 Brampton, 23 Regan Rd., Brampton. (Buffet: 7:00pm-8:00pm - 8:00pm-1:00pm).

Văn nghệ dạ vũ với ca sĩ Phạm Trí, Kim Trang, Nguyên Dũng, Thanh Tâm và các ca sĩ Toronto. Ban nhạc “The Sunrise”- Âm thanh: Nguyên Khang. Vé tham dự: $25 (tại cửa thêm $5). Liên lạc đặt vé: Ngọc Yến (647) 209-3119, Đoan Trinh (647) 704-7879.

Giáo xứ Các Thánh Tử đạo Việt Nam Đại lễ Kính Lòng Chúa Thương Xót; Kết thúc tuần 9 ngày kính Lòng Chúa Thương Xót: Thứ Bảy 27/4: Thánh Lễ: 5:00pm- Chúa nhật 28/4: Thánh lễ 1:00pm và 4:00pm. Địa chỉ Nhà thờ St. Cecilia: 161 Annette Street, Toronto. Liên lạc VP/Giáo xứ: (416) 769-8104.

Hội Vinh Sơn Canada Dạ vũ gây quỹ giúp người nghèo bất hạnh nơi quê nhà không phân biệt tôn giáo sẽ được tổ chức vào ngày thứ Bảy 01/06 từ 6:00pm- 12:30am tại Preet Palace Banquet Hall 5835 Kennedy Rd, Mississauga L4Z 2G3 với MC ca sĩ Đoan Nguyên, các ca sĩ: Phạm Trí (USA), Trần Đình Tú, Kim Trang, Nguyệt Cầm, Kim Thoa, Lisa Hoàng Trang (giọng ca Vàng 2019), Nhóm Hợp ca Phương Nam, ban nhạc Black Planet, Âm thanh: Nguyễn Luận & DJLanner.

Giá vé: $40 (Dinner lúc 7:00pm).

Liên lạc vé: Hoà Phạm (416) 8375057, Nam Phương (416) 807-1712,

42

Tuyết Vân (647) 707-8779. Bảo trợ, đóng góp từ $20.00 trở lên sẽ được cấp biên lai khai thuế. Liên lạc: Cường Hoa (647) 686-6234, email: hoivinhsoncanada@gmail.com. Cha Linh Hướng: Linh mục JB. Đặng Kim Đoài, CM (716) 245-1001, (716) 286-8407.

Phật Giáo Hòa Hảo Toronto Đại lễ Phật đản sẽ được tổ chức vào ngày Chủ nhật 12/05 từ 11:00am đến 4:00pm tại Armour Heights Community Centre, 2140 Avenue Rd., Toronto. Liên lạc: Nguyễn Trung Hiếu (905) 619-0398, Võ Mộng Hoàng (519) 893-3139, Võ Tuyết Đông (416) 725-8649.

Hội Thánh Tin Lành Đắc Thắng VN Thờ phượng - Chúa nhật 2:00pmLớp học Kinh Thánh tại Jane & Steele – Thứ Năm 7:30pm- Mississauga: Thứ Sáu 8:00pm. Địa chỉ Hội Thánh: 3194 Weston Road, North York M9M 2T6- Liên lạc: Mục sư Khánh Thái (416) 970-6292.

Cộng đoàn Đức Mẹ La VangBrampton Chương trình Thánh Lễ dành cho người Việt Công giáo thành phố Brampton: *Đại lễ kính Lòng Thương Xót Chúa: Thứ Bảy 27/04: Đọc kinh lần chuỗi: 6:45pm- Thánh lễ: 7:00pm. Địa điểm: Nhà thờ St.John Fisher, 300 Balmoral Drive, Bramalea, L6T 1V6. Mỗi thứ bảy sẽ có thánh lễ cùng giờ và cùng địa điểm. Liên lạc: C. Lan (416)522-4177.

Hành hương Đức Mẹ Missouri Hoa Kỳ Ban Tương Tế Giáo Xứ Các Thánh Tử Đạo VN Toronto sẽ tổ chức chuyến hành hương Đức Mẹ Missouri tại Dòng Mẹ Cứu Chuộc Hoa Kỳ. Khởi hành từ trưa ngày thứ Ba 30/07 và trở về Toronto ngày thứ Hai 05/08 bằng xe Coach Canada bus. Chỉ còn một ít chỗ. Liên lạc: Cường Hoa (647) 686-6234.

Khóa Tu học Phật pháp Bắc Mỹ lần thứ 9 tại San Jose, California Chùa Đại Bảo Trang Nghiêm, Tỳ Kheo Đỗng Tuyên, sẽ đảm nhiệm khóa tu học Phật pháp Bắc Mỹ lần thứ 9 tại San Jose, California từ ngày thứ Năm 25/07 đến thứ Hai 29/07. Địa điểm: Hotel Double Tree by Hilton Newark, 39900 Balentine Drive, Newark, CA 94560. Chi phí mỗi người $ 300 USD (phòng ngủ cho 4 người), Vợ Chồng $500 USD bao gồm đưa rước phi trường, phòng ngủ, 3 bữa ăn trong ngày.

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Hạn chót ghi danh: Ngày 30/06. Xin mua vé máy bay đến 1 trong 3 phi trường: San Jose, San Francisco hoặc Oakland trước 3:00pm ngày 25/07 để tiện việc đưa đón. Xem hình ảnh “Khóa Tu Bắc Mỹ lần thứ 8 - 2018” tại HawaiI xin vào trang nhà: https:// quangduc.com/p222a63585/day-03hinh-anh-khoa-tu-hoc-bac-my-ky-8ngay-13-9-2018. Xin vào trang nhà “Quangduc.com” để download Phiếu Ghi danh và xem Thông bạch của chùa Đại Bảo Trang Nghiêm: https:// quangduc.com/a64339/thong-baokhoa-tu-hoc-bac-my-lan-thu-9. Liên lạc: 1(650) 538-6900, 1(916) 3466583.

Chùa Pháp Vân *Để tưởng niệm ngày Đản Sinh lần thứ 2643 của đức Từ Phụ Thích Ca Mâu Ni, chùa sẽ cử hành nghi thức Khánh Đản trong khuôn viên của Chùa, vào lúc 5:30pm ngày thứ Bảy 18/05. *Lễ khai kinh Diệu Pháp Liên Hoa sẽ được cử hành vào lúc 7:30pm ngày thứ Sáu 03/05 và sẽ được liên tục thọ trì vào mỗi tối thứ Ba và thứ Sáu hàng tuần cũng vào lúc 7:30pm.

Tịnh thất Vô Ưu Sẽ tổ chức khóa tu học: Thứ Bảy 27/04: Tụng kinh Pháp Hoa lúc 6:00pm, Chủ Nhật 28/4: Tụng kinh Pháp Hoa lúc 10:30am, Pháp Thoại theo Chủ đề và Vấn đáp lúc 11:30am.

Sư cô Pháp Tánh sẽ hướng dẫn khóa tu Tịnh Độ Niệm Phật lúc 3:00pm.

Liên lạc: Sư cô Pháp Tánh (647) 554- 8999; email: tnphaptanh2013@ gmail.com. Địa chỉ Tịnh thất Vô Ưu: 14385 Jane Street, King City, ON L7B 1A3.

Chùa Xá Lợi *Đại lễ Phật Đản PL: 2563 sẽ được tổ chức vào lúc 10:30am, ngày Chủ nhật 12/05. Địa chỉ Chùa: 338 Weston Rd., tại Chùa Xá-Lợi 338 Weston Road. Liên lạc Chùa: (416) 604-4944. *Ni Sư Tâm Tâm sẽ hướng dẫn tu học vào ngày 11/05 từ 8:00am đến 6:00pm. Liên lạc: Diệu Khánh (416) 654-0885- Email: dieukhanh1504@ hotmail.com, Thiện Phúc (647) 6259027.

Thiền Trúc Lâm Khóa tu ba ngày do Thượng Tọa Thích Thông Giải, Thượng Tọa Thích Tuệ Minh, Đại Đức Thích Đăng, Thiền Viện Trúc Lâm Đại Đăng, Tổ Đình dòng Thiền Trúc Lâm hải ngoại tại San Diego, hướng dẫn: *Thứ Sáu 3/5, thứ Bảy 4/5: Từ 9:00am đến 4:00pm tại Đạo tràng Trúc Lâm Toàn Giác, 3157 Rolling

Stone Court, Mississauga. Liên lạc: (647) 546- 2110. *Chủ nhật 5/5: Từ 9:00am đến 4:00pm tại Thiền viện Tuệ Viên, 22093 Highway 48, Mount Albert, Ontario. Liên lạc: (905) 473-3394.

Thiền thất Hồng Ân *Đại lễ Phật đản và lễ thành lập ngôi bảo điện tại địa chỉ 663 Santee Gate, Mississauga: Chủ nhật 02/06 lúc 10:00am: Lễ Phật đản, Thuyết pháp TT. Thích Chúc Thiện. *Tịnh thất Hồng Ân Mississauga sẽ tổ chức buổi Pháp đàm do TT Thích Pháp Hòa thuyết giảng vào ngày lễ Canada day, thứ Hai 01/07 tại Chùa Tích Lan, 3133 Cawthra Rd, Mississauga, L5A 2X4. Liên lạc ban tổ chức: Ngọc Thiện (647) 892-8909, Sư Cô Huệ Minh (647) 609- 9262.

Chùa Huệ Quang Chủ nhật 19/05 lúc 10:30am: Đại Lễ Kính Mừng Phật Đản. Dịp nầy chùa có khóa lễ truyền Tam Quy và Ngũ Giới. Quý đồng hương muốn quy y Tam Bảo, xin liên lạc chùa để ghi tên và có mặt lúc 1:00pm. Địa chỉ Chùa: 616 Trethewey Drive. Liên lạc Chùa: (416) 240-7604.

Chùa Từ Thuyền Sẽ cử hành đại lễ Phật Đản vào lúc 10:00am ngày Chủ nhật 26/05. Địa chỉ chùa: 241 Queen St W, Brampton, ON L6Y 1M6. Liên lạc Chùa: (905) 456-7132.

Chùa Long Hoa Sẽ tổ chức Đại lễ Phật Đản vào lúc 09: 00am ngày Chủ nhật 12/ 05: Dâng hoa cúng dường, Huấn từ về ý nghĩa Phật Đản sanh, Nghi lễ Tôn giáo, Cúng Thí Thực, tặng quà Mother Day. Địa chỉ Chùa: 728 Jane St Toronto, M6N 4A9. Liên lạc Chùa: (416) 763- 5923.

Chùa Linh Sơn *Chủ nhật 28/04: 9:30am- 5:00pm: Khó a Tị nh Tu Tam Nghiệ p. Ngà y 05/05: 11:00am- Đạ o trà ng Phá p Hoa- Ngà y 12/05: 11:00am- Đạ o tràng Phổ Môn. *Đại lễ Phật Đản 2019 sẽ được tổ chức tại khuôn viên Chùa, 100 Rivalda Rd, North York, vào ngày thứ bảy 18/05 và chủ nhật 19/05.

Chương trình: Cầu nguyện, Thuyết pháp, Lễ Tắm Phật, Lễ Phóng sanh, Lễ Trai Tăng, Lễ Quy Y Tam Bảo.

Văn Nghệ mừng Phật Đản với các ca sĩ: Mai Quốc Huy, Y Phương và ca sĩ địa phương. Liên lạc Chùa: (416) 748 -0999.

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

43

BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG Toronto thoibao.com

Thượng đỉnh Mỹ - Triều lần III

liệu có diễn ra ?

S

au cuộc gặp Thượng đỉnh Hoa Kỳ - Bắc Hàn lần thứ 2 ở Hà Nội ngày 28/02 thất bại, ngày 11/04, Tổng thống Đại Hàn đến Hoa Thịnh Đốn gặp Tổng thống Hoa Kỳ và các cố vấn của ông bàn về cuộc họp Thượng đỉnh Hoa Kỳ - Bắc Hàn sắp tới. Sau đó vài ba ngày, Trump và Kim đều nói quan hệ giữa hai ông vẫn tốt, cũng muốn nối lại cuộc gặp thượng đỉnh.

Tuy nhiên, với quyết tâm giữ nguyên lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ và những diễn biến gần đây ở Bắc Hàn, Thượng đỉnh Mỹ Triều lần ba có diễn ra hay không?

TỔNG THỐNG NAM HÀN MUỐN NỐI LẠI THƯỢNG ĐỈNH MỸ TRIỀU Ngày 10/04/2019, Tổng thống Đại Hàn Moon Jae-in đến Hoa Thịnh Đốn, sáng 11/04, ông đến hội đàm với Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo và ông John Bolton, cố vấn an ninh quốc gia và Phó Tổng thống Mike Pence, sau đó đến gặp Tổng

44

thống Trump tại Tòa Bạch ốc. Ông Moon nhấn mạnh cần phải đưa ra một số nhượng bộ đối với Bắc Hàn, nhưng Hoa Thịnh Đốn đã cứng rắn với cách tiếp cận từng phần của Bình Nhưỡng, theo đó, khó mà đổi lại sự nới lỏng các biện pháp trừng phạt.

Trước đó, Chúa nhật 10/04, ông John Bolton, cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Donald Trump, nói rằng, Tổng thống Trump để ngỏ khả năng mở một hội nghị thượng đỉnh khác với Kim Jong-un nhưng có thể cần thêm thời gian.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo cũng nói, họ để ngỏ cuộc đối thoại. Tuy chưa ấn định ngày nhưng tiếp tục làm việc theo hướng đó.

Khi được hỏi liệu có hội nghị Thượng đỉnh Mỹ Triều lần thứ ba không, bà Andrea Thompson, Thứ trưởng Ngoại giao về Kiểm soát Vũ khí và An ninh Quốc tế Hoa Kỳ, đã trả lời như sau: “Một vấn đề vô cùng quan trọng là các quốc gia sẽ tiếp tục duy trì lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc đối với Bắc

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

LÝ ANH

Trump - Kim quay mặt sau khi Thượng đỉnh Hà Nội thất bại

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

45

BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG Toronto thoibao.com

Hàn cho đến khi nước này từ bỏ vũ khí nguyên tử”.

TẠI SAO MOON JAE-IN MUỐN NỐI LẠI THƯỢNG ĐỈNH MỸ TRIỀU? Cuộc hội nghị Thượng đỉnh Trump – Kim ở Hà Nội thất bại khiến Tổng thống Moon mất cơ hội nâng cao tỷ lệ ủng hộ. Trước đó, ông Moon Jae-in đã vô cùng kỳ vọng về một kết quả đột phá. Thậm chí đã lên kế

hoạch phát biểu trên truyền hình để trình bày tương lai hợp tác kinh tế giữa hai miền nam bắc Bán đảo Triều Tiên vì cho rằng Hoa Thịnh Đốn và Bình Nhưỡng sẽ đạt được thỏa thuận giúp gỡ bỏ những hạn chế đối với các doanh nghiệp Nam và Bắc Hàn.

Tuy nhiên, kế hoạch của Tổng thống Moon đã đổ vỡ vào giây phút Trump và Kim Jong-un bất ngờ kết thúc hội nghị sớm hơn dự

kiến mà không đạt được bất cứ thỏa thuận nào. Tổng thống Mỹ cho rằng nguyên nhân là do Bình Nhưỡng yêu cầu Hoa Thịnh Đốn gỡ bỏ toàn bộ lệnh cấm vận để đổi lấy việc phá dỡ tổ hợp hạt nhân Yongbyon. Trong khi đó, Ngoại trưởng Bắc Hàn khẳng định họ chỉ muốn được gỡ bỏ 5 trên tổng số 11 lệnh trừng phạt đang ảnh hưởng trực tiếp đến kinh tế và cuộc sống của dân thường.

Tổng thống Mon Jae-in gặp Tổng thống Donald Trump tại Tòa Bạch Ốc

46

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Cộng đồng quốc tế tin rằng tổ hợp hạt nhân Yongbyon, nơi sản xuất plutonium và uranium dùng để chế tạo bom nguyên tử, không phải là cơ sở duy nhất của Bắc Hàn. Việc phá dỡ cơ sở Yongbyon không ảnh hưởng đến số đầu đạn nguyên tử, hỏa tiễn tầm xa và các vật liệu phân hạch dùng cho bom nguyên tử trong kho của Bình Nhưỡng.

Văn phòng Tổng thống Đại Hàn cho hay, trên đường bay từ Hà Nội về Hoa Thịnh Đốn, ông Trump đã điện đàm với ông Moon để nghị tiếp tục đóng vai trò hòa giải giữa Hoa Kỳ và Bắc Hàn.

Kết quả không thành công của hội nghị thượng đỉnh tại Hà Nội có thể tác động tiêu cực đến hình ảnh của Tổng thống Moon Jae-in, đặc biệt trong bối cảnh điểm tín nhiệm của ông đang xuống thấp do các vấn đề kinh tế.

Theo kế hoạch đã vạch sẵn, Trump và Kim Jong-un ra tuyên bố chung ở Hà Nội, Liên Hợp Quốc sau đó gỡ bỏ trừng phạt kinh tế, Tổng thống Đại Hàn có thể đẩy mạnh kế hoạch hợp tác kinh tế đầy tham vọng với Bắc Hàn, uy tín trong nước của ông sẽ được khôi phục. Tuy nhiên, thực tế đã không diễn ra như vậy. Tổng thống Moon Jae-in đang đối mặt với chỉ trích của dư luận rằng ông

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

47

BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG

Toronto thoibao.com quá lạc quan, ngây thơ và phóng đại của Bắc Hàn rằng mối quan hệ cá thiện chí phi nguyên tử hóa của Bắc nhân của chúng tôi vẫn rất tốt đẹp, có Hàn. Đó là nguyên nhân tại sao ông lẽ dùng từ ‘tuyệt vời’ chính xác hơn, Moon Jae-in muốn Hoa Kỳ và Bắc và rằng một hội nghị thượng đỉnh thứ Hàn nối lại Hội nghị Thượng đỉnh ba sẽ tốt, vì chúng tôi thực sự hiểu Mỹ Triều lần thứ ba và đạt được kết quan điểm của nhau”. quả tốt đẹp … Ông Trump cũng nói rằng ông TRUMP NÓI VỀ THƯỢNG ĐỈNH mong chờ sớm tới ngày “vũ khí MỸ TRIỀU LẦN III nguyên tử và các biện pháp trừng Khi hội đàm với Tổng thống Moon phạt có thể được dỡ bỏ và rồi chứng Jae-in, Tổng thống Trump cho biết kiến Bắc Hàn trở thành một trong sẵn sàng tổ chức hội nghị Thượng các quốc gia thành công nhất trên đỉnh lần ba với Bắc Hàn nhưng khẳng thế giới”. định Hoa Thịnh Đốn vẫn duy trì các Hãng thông tấn Anh Quốc dẫn lời lệnh trừng phạt với Bình Nhưỡng. các nhà nghiên cứu thời sự nói rằng, Hôm 12/04, Ông Trump cho biết, cốt lõi của vấn đề là Hoa Thịnh Đốn ông sẽ thất vọng nếu Bình Nhưỡng và Bình Nhưỡng vẫn có sự diễn giải tiếp tục thử nghiệm vũ khí và nhắc khác nhau về “phi nguyên tử hóa”. lại niềm tin vào mối quan hệ tốt đẹp của ông với ông Kim bất chấp sự sụp KIM JONG UN NÓI NÓI GÌ?

Theo tin của hãng truyền thông Bắc đổ của Hội nghị Thượng đỉnh lần hai. Ông Trump đưa ra bình luận này Hàn (KCNA), chủ tịch Bắc Hàn Kim sau khi Mỹ và cơ quan tình báo Nam Jong Un cho biết, ông có thể tham Hàn cho hay Bắc Hàn đang xây dựng dự một hội nghị thượng đỉnh lần thứ lại một địa điểm phóng hỏa tiễn. Các 3 với Tổng thống Donald Trump, nhà nghiên cứu về chống phổ biến nhưng đặt thời hạn cuối năm để Hoa vũ khí nguyên tử cho biết hình ảnh Thịnh Đốn đưa ra các điều khoản mà vệ tinh cho thấy Bắc Hàn có thể đang hai bên có thể chấp nhận cho một chuẩn bị phóng hỏa tiễn hoặc hỏa tiễn thỏa thuận nhằm cứu vãn chính sách không gian mặc dù đã đóng băng các ngoại giao nguyên tử, Ông Kim đã đưa ra những bình vụ thử nghiệm từ năm 2017.

Ngày 13/04, Tổng thống Trump luận trong bài phát biểu hôm 12/04 cho hay, ông sẵn lòng tham dự một tại một phiên họp của quốc hội. Bài cuộc gặp thượng đỉnh thứ ba với phát biểu của ông được đưa ra vài giờ Kim Jong Un nhằm giải quyết vấn sau khi ông Trump và Tổng thống đề nguyên tử trên bán đảo Triều Tiên. Hàn Quốc Moon Jae-in gặp nhau tại Đoạn tweet của ông Trump được Hoa Thịnh Đốn và đồng ý về tầm đăng tải một ngày sau khi ông Kim quan trọng của các cuộc đàm phán nói trong một bài phát biểu rằng ông nguyên tử với Bắc Hàn.

Trong bài phát biểu tại quốc hội sẽ kiên nhẫn chờ đợi một quyết định táo bạo từ ông Trump cho tới cuối Kim Jong Un nói: “Chúng tôi nhận năm nay. Kim Jong Un còn nói thêm thức tầm quan trọng của việc giải rằng mối quan hệ cá nhân của ông với quyết các vấn đề thông qua đối thoại và đàm phán. Nhưng đối thoại kiểu Trump vẫn tốt.

Sau đó Tổng thống Trump tweet: Mỹ là đơn phương áp đặt các yêu cầu “Tôi đồng ý với ông Kim Jong Un và nó không phù hợp với chúng tôi

Kim Jong-un bất ngờ thị sát không quân Bắc Hàn luyện tập

và chúng tôi không quan tâm đến…”

Theo KCNA, Kim Jong Un đổ lỗi cho sự sụp đổ của hội nghị thượng đỉnh với ông Trump hồi tháng 2 về những gì ông mô tả là yêu cầu đơn phương của Mỹ, ông nói đã đặt ra dấu hỏi về việc Hoa Thịnh Đốn có sẵn sàng cải thiện quan hệ hay không.

Nhưng ông Kim cho biết mối quan hệ cá nhân của ông với Tổng thống Hoa Kỳ vẫn tốt và họ có thể trao đổi thư từ bất cứ lúc nào.

Kim Jong Un lặp đi lặp lại tuyên bố trước đó rằng nền kinh tế trắc trở của Bắc Hàn sẽ vẫn đứng vững trước các lệnh trừng phạt quốc tế nặng nề và rằng ông sẽ không bị ám ảnh về việc phải có một hội nghị thượng đỉnh với Mỹ vì khao khát được giảm bớt trừng phạt. Ông Kim nói rằng: “Mỹ đã từ chối rút lại những gì mà Bắc Hàn coi là chính sách thù địch, trong khi lại phán đoán sai lầm rằng chúng tôi sẽ chịu khuất phục trước áp lực tối đa.

Nếu Mỹ tiếp cận chúng tôi đúng cách và đề nghị tổ chức hội nghị thượng đỉnh Mỹ Triều lần thứ ba với điều

kiện và giải pháp mà chúng tôi có thể chấp nhận, chúng tôi sẵn sàng thử thêm một lần nữa. Chúng tôi sẽ kiên nhẫn chờ đợi cho đến cuối năm để Mỹ đưa ra một quyết định dũng cảm.

Nhưng rõ ràng sẽ rất khó để có một cơ hội tốt như lần trước”.

Các nhà quan sát cho rằng, các cuộc hẹn mới có thể là dấu hiệu cho thấy ông Kim muốn giữ lại hy vọng cho ngoại giao nguyên tử thay vì quay trở lại với những lời đe dọa và thử nghiệm vũ khí như từng diễn ra trong quá khứ.

Sáng 18/04, KCNA đưa tin, Kim Jong-un đã giám sát hoạt động thử nghiệm một loại vũ khí chiến thuật có điều khiển mới trong ngày 17/04. Đây là tuyên bố thử vũ khí công khai đầu tiên của Bắc Hàn kể từ cuộc gặp thượng đỉnh giữa Kim Jong-un và Donald Trump ở Tân Gia Ba năm 2018.

Bên cạnh đó, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế ở Hoa Thịnh Đốn còn cho biết, hình ảnh vệ tinh địa điểm nguyên tử Yongbyon của Bắc Hàn từ 12/04 cho thấy 5 ô tô ray chuyên dụng gần Phòng thí nghiệm tinh chế uranium và hóa học phóng xạ của nước này Trung tâm này nói: “Chuyển động của các xe có thể cho thấy đang vận chuyển vật liệu phóng xạ. Trước đây, những ô tô ray chuyên dụng này dường như gắn liền tới việc di chuyển vật liệu phóng xạ hoặc các chiến dịch tái xử lý. Các hoạt động hiện thời, cùng với các cấu tạo của chúng, không loại trừ khả năng có hoạt động như vậy, trước hoặc sau một chiến dịch tái xử lí vũ khí nguyên tử”.

Nếu Hoa Kỳ không giảm nhẹ lệnh trường phạt đối với Bắc Hàn và những diễn biến gần đây ở Bắc Hàn, liệu có thể diễn ra hội nghị Thượng đỉnh Mỹ Triều lần thứ ba hay không?

LÝ ANH

Khu phức hợp nguyên tử Yongbyon ở Bắc Hàn

48

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

49

CHUYỆN MỖI TUẦN

Toronto thoibao.com

Vắc-xin MMR (sởi – quai bị- rubella)

Bệnh sởi đang trở lại

những nơi đã từng loại trừ được sởi ĐỖ QUÂN

T

uầ n t rư ớ c, cơ q u a n y t ế Vancouver Coastal Health (VCH) của tỉnh bang British Columbia, Canada, ra thông bá o về việ c thêm mộ t ca mớ i củ a bệnh sởi vừa được ghi nhận ở khu vực Lower Mainland. Thông báo của VCH cho hay ngườ i bệ nh, cư ngụ trong khu vực trách nhiệm của Fraser Health Authority, bị nhiễm bệnh sởi từ một nước khác, và đã đến nhiều nơi ở BC trong khi mang bệnh.

VHC khuyến cáo những người đã có mặt ở một số địa điểm vào một số thờ i điể m nhấ t đị nh trong hai ngày 13 và 14 tháng 4 (phi trường quốc tế Vancouver, trên chuyến bay JL018 của Japan Airlines Flight từ Tokyo đế n Vancouver, tạ i khá ch sạn Ramada by Wyndham Hotel ở Coquitlam, Lougheed Town Centre ở Burnaby) cần theo dõi xem có các triệu chứng bệnh hay không và xem lại hồ sơ chủng ngừa của mình. Đây là ca sởi thứ 27 được ghi nhận ở B.C. Ở Hoa Kỳ, hôm 18 tháng 4, thành phố New York (NYC) đã ra lệnh đóng cửa thêm 4 trường học và phạt vạ thêm 3 người vì vi phạm lệnh khẩn cấp y tế của sở y tế công cộng thành phố.

Lệnh này, ban hành hôm 9 tháng 4, buộc những người lớn và trẻ em từ 6 thá ng trở lên đang sinh số ng, là m việ c hoặ c đi họ c ở trong khu vự c có cá c mã bưu chí nh 11205, 11206, 11211 và 11249 phả i đi

50

Các bà mẹ ôm con ngồi chờ được chủng ngừa sởi tại một trung tâm y tế ở Larintsena, Madagascar. (AP Photo/Laetitia Bezain)

chủng ngừa sởi, quai bị và sởi Đức (rubella) – bằ ng vắ c xin MMR trong vòng 48 giờ.

NYC cho hay sẽ bị phạt 1000 đô la nếu đến ngày 12 mà không tuân thủ lệnh chủng ngừa.

Dịch sở đã bùng phát tại NYC từ tháng 10 năm 2018. Tính đến giữa tháng 4, đã có 329 ca sở được xác nhận, thêm 44 ca từ sau ngày có lệnh khẩn cấp. Đa số bệnh nhân là trẻ dưới 18 tuổi.

Mặ c dù chưa có ngườ i chế t, sở y tế NYC nói có 25 trường hợp đã

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

phải vào nhà thương và 6 trường hợp phải điều trị trong khu vực chăm sóc đặc biệt.

Sở i đã đượ c bá o cá o ở hơn 20 tiểu bang, Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Hoa kỳ cũng đã công bố số liệu cập nhật cho các trường hợp mắc bệnh sởi trong nước. Đã có 555 trường hợp được xác nhận tại 20 tiểu bang từ đầu năm đến nay - gần 100 trường hợp so với tuần trước, thậm chí đã tấn công cả vào văn phòng của công ty Google ở Silicon Valley.

Con số này chỉ thua kỷ lục được ghi nhận vào năm 2014 trong cùng thời gian - 667 trường hợp. Năm đó, số trường hợp mắc bệnh sởi cao hơn tất cả các các năm tính từ năm 2000, năm mà Hoa kỳ công bố đã loại trừ đượ c chứ ng bệnh này. Vớ i chiề u hướng này, kỷ lục trên đang sắp sửa bị phá.

Nhưng những gì bệnh sởi đang gây ra ở Canada và Hoa kỳ không đáng sợ bằ ng nhữ ng tai họ a mà chứ ng bệnh một thời đã bị xóa sổ này gây ra trên toàn thế giới.

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

51

CHUYỆN MỖI TUẦN

Toronto thoibao.com

Tổ chứ c Y tế Thế giớ i (WHO) thuộc Liên hiệp quốc ghi nhận cho đến giữa tháng 4, đã có hơn 112,000 ca sởi ở 170 quốc gia được báo cáo cho WHO trong năm 2019. Năm ngoái, trong cùng một thời gian, chỉ có 28.000 ca ở 163 quốc gia. Mức gia tăng này là gần 300% WHO cho rằng rất có thể còn nhiều trường hợp đã không được báo cáo.

Nhưng cơn bù ng phá t củ a bệ nh sởi ở Bắc Mỹ không đáng sợ so với nhữ ng gì đang xả y ra ở đả o quố c Madagascar.

Năm nay, quốc gia nằm trong biển Ấn độ, cách bờ đông của Phi châu này chới với với vụ bùng phát dịch sởi lớn nhất trong lịch sử. Cho đến nay, Madagascar đã có hơn 115 ngàn ca sởi được ghi nhận và hơn 1200 ca tử vong.

SỞI LÀM CHẾT NGƯỜI! Đúng thế, người ta có thể chết vì cái chứng bệnh mà người Việt trước đây thường coi là bệnh của trẻ con, chỉ làm ngứa ngáy, sốt nóng vài ngày rồi qua.

Theo CDC, khoảng 1 trong số 1.000 trẻ em mắc bệnh sởi sẽ bị viêm não. Điều này có thể dẫn đến các cơn co giật và khiến trẻ bị điếc hoặc bị thiểu năng trí tuệ.

Ngoài ra, 1 hoặc 2 trong số 1.000

BỆNH SỞI Triệu chứng: Các triệu chứng có thể xuất hiện 7 đến 18 ngày sau khi tiếp xúc với virus sởi. Nhưng trước khi biết mình bị bệnh, người ta đã có thể lây bệnh sởi cho người khác.

Các triệu chứng ban đầu bao gồm: sốt, ho, sổ mũi, mắt đỏ, buồn ngủ, khó chịu. Bên trong miệng và cổ họng có thể xuất hiện những đốm nhỏ, trắng gọi là đốm Koplik.

Khoảng 3 đến 7 ngày sau khi bắ t đầu có các triệu chứng, một vết mẩn đỏ nổi lên trên mặt và lan xuống cơ thể. Nổ i mẩ n ngứa có thể kéo dài 4 đến 7 ngày.

Các biến chứng có thể bao gồm: Nhiễm trùng tai, mù, viêm phổi, viêm não (sưng não), có thể gây co giật, tổn thương não hoặc tử vong, chuyển dạ sớm, sảy thai và nhẹ cân nếu bị co thắt khi mang thai Điều trị sởi: Không có thuốc chữa lành virus sởi, như thế điều trị chỉ là làm giảm các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng nặng.

Nếu bị sởi, nên tránh tiếp xúc với người khác càng nhiều càng tốt để hạn chế sự lây lan của virus sang người khác.

Hầu hết mọi người phục hồi hoàn toàn khỏi bệnh sởi trong vòng 2 hoặc 3 tuần.

(Cơ Quan Y tế Công cộng Canada)

52

trẻ em Mỹ mắc bệnh sởi sẽ chết vì bệnh này. Trên toàn thế giới, căn bệnh này có thể gây tử vong ở 1 hoặc 2 trên 100 trẻ em.

Một nữ tiếp viên 43 tuổi của hãng hàng không El Al (Israel), hoàn toàn mạnh khỏe trước khi bị lây sởi, đã phát chứng sưng óc (encephalitis) và hôn mê sau khi vào bệnh viện. Bà này có thể đã bị lây nhiễm sởi trên đường bay đi và về giữa Tel Aviv và New York.

Chẳng phải chỉ ở các nước nghèo, thiếu thốn phương tiện vệ sinh và y tế. Năm 2018, sởi giết chết 72 người ở Âu châu.

WHO cho biết trong năm 2017, năm gần đây nhất với ước tính có được, bệnh sởi đã giết chết khoảng 110.000 người trên toàn thế giới.

Con số này thấp hơn rất nhiều so với một vài thập niên trước, nhưng WHO đã cảnh báo trong một báo cáo năm ngoái rằng những lỗ hổng trong phạm vi chủng ngừ a trên toàn thế giới đang cho phép số ca bệnh tăng đột biến trên toàn cầu.

SỞI VÀ CHỦNG NGỪA Vào giữa thế kỷ thứ 18, năm 1757, ông Francis Home, một bác sĩ người Tô cá ch lan, đã chứng minh rằng bệnh sởi là do một tác nhân truyền nhiễm trong máu của bệnh nhân gây ra.

Năm 1912, sởi đã trở thành một căn bệnh đáng chú ý trên toàn quốc tại Hoa Kỳ. Các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe và phòng thí nghiệm của Hoa Kỳ được lệnh phải báo cáo tất cả các trường hợp sở i được chẩn đoán. Trong thập niên đầu tiên từ khi việc báo cáo bắt đầu, trung bình mỗi năm có 6.000 ca tử vong liên quan đến sởi.

Cũng như ở nhiều nước, trước khi

Truyền đơn ở các đền thờ và dọc đường tại Brooklyn (New York City) cổ động cho một cuộc thảo luận qua điện thoại đặt vấn đề về sự an toàn của vắc-xin

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Những mụn đỏ của sởi trên lưng người bệnh

có vắc-xin, gần như tất cả trẻ em ở Hoa kỳ đều mắc bệnh sởi trước tuổi 15. Ước tính mỗi năm có khoảng 3 đến 4 triệu người ở Hoa Kỳ bị nhiễm bệnh, và trong số các trường hợp được báo cáo, có chừng 400 đến 500 người chết, 48.000 người phải vào bệnh viện và 1.000 người bị viêm não do bệnh sởi.

Năm 1954, John F. Enders và Bác sĩ Thomas C. Peebles đã thu thập các mẫu máu từ một số học sinh bị bệnh trong đợt bùng phát bệnh sởi ở Boston, Massachusetts. Họ đã thành công trong việc phân lập virus bệnh sởi trong máu củ a em David Edmonston, mộ t họ c sinh 13 tuổi trong nhóm đó.

Năm 1963, John Enders và các đồng nghiệp đã biến chủng virus sởi Edmonston-B của họ thành một loại vắc-xin và được cấp giấy phép sản xuất tại Hoa Kỳ. Năm 1968, một loại vắc-xin sởi cải tiến và còn yếu hơn, được nhà vi sinh học Maurice Hilleman và các đồng sự phát triển, bắt đầu được phân phối. Vắc-xin này, chủng Edmonston-Enders là loại vắc-xin sởi duy nhất được sử dụng ở Hoa Kỳ từ năm 1968. Vắc-xin sởi thường được kết hợp với quai bị và ban Đức (MMR: Measles + Mumps + Rubella), hoặc kết hợp với quai bị, rubella và varicella (thủy đậu) MMRv. Năm 1978, CDC đặt mục tiêu loại trừ bệnh sởi khỏi Hoa Kỳ vào năm 1982. Mặc dù mục tiêu này không đạt được, việc sử dụng rộng rãi vắcxin sởi đã làm giảm đáng kể tỷ lệ bệnh. Đến năm 1981, số ca mắc sởi được báo cáo ít hơn 80% so với năm trước. Tuy nhiên, một đợt bùng phát bệnh sởi năm 1989 ở trẻ em trong độ tuổi đi chủng ngừa đã khiến ACIP (Ủy ban Cố vấn về Thực hành Chủng ngừa), AAP (Hội Y sĩ Nhi khoa Hoa Kỳ) và AAFP (Hội Y sĩ Gia đình Hoa kỳ ) khuyế n cá o nên tiêm mộ t liề u vắc-xin MMR thứ hai cho tất cả trẻ em. Sau khi khuyến cáo này được áp dụng cùng với những cải tiến về vắcxin MMR, các trường hợp mắc sởi

được báo cáo đã giảm nhiều hơn nữa. Đến năm 2000, sau khi không có sự lây truyền bệnh liên tục trong hơn 12 tháng, Hoa Kỳ tuyên bố đã loại trừ được bệnh sởi.

WHO cho biết các vụ bùng phát dịch hiệ n đang diễn ra tại Cộng hòa Dân chủ Congo, Ethiopia, Georgia, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Madagascar, Myanmar, Philippines, Sudan, Thái Lan và Ukraine, gây ra nhiều ca tử vong - chủ yếu là ở trẻ em. Tỷ lệ tiêm chủng ở các quốc gia này thường thấp, một phần do không đủ vắc-xin.

Tại sao một chứng bệnh đã bị loại trừ nay trở lại?

Bệnh sởi hoành hành ở các nước nghèo, dân trí không cao, điều kiện vệ sinh kém và dịch vụ y tế không đầy đủ là chuyện dễ hiểu. Nhưng khi nó bùng phát ở các nước tiền tiến, như Âu châu và Hoa kỳ thì nó trở thành một câu hỏi?

Có vài nguyên nhân.

Thứ nhất, người từ các quốc gia nơi sởi vẫn còn là một bệnh phổ biến đem sang, và người từ các quốc gia tiền tiến đó mang bệnh về.

Nhưng người ở các quốc gia Bắc Mỹ và Âu châu đã được bảo vệ bằng tiêm chủng rồi cơ mà?

THE ANTI-VAXXERS Trong danh sách “10 mối đe dọa đối với sức khỏe toàn cầu năm 2019” năm 2019 mà Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vửa công bố, bên cạnh virus Ebola, HIV, vi khuẩn kháng kháng sinh, ô nhiễm và các bệnh không lây nhiễm như béo phì, tiểu đường và bệnh tim là mố i nguy “vaccine hesitation” – do dự không chị u / không dùng vắc-xin.

WHO định nghĩa “do dự với việc dùng vắc-xin”, là “ngần ngại, trì hoãn trong việc chấp nhận hoặc từ chối không dùng các loại vắc-xin mặc dù các dịch vụ tiêm chủng đã có sẵn”.

Nói cách khác, người ta thắ c mắ c không biết có nên tiêm vắc-xin, hay liệu trẻ em có nên tiêm vắc-xin hay không, mặc dù có nhiều bằng chứng

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

53

CHUYỆN MỖI TUẦN

Toronto thoibao.com

Các anti-vaxxer xuống đường ở Melbourne, Úc (Photo: Flickr, CC by NC)

Bìa của những “tác phẩm” của một tác giả hô hào chống vắc-xin

khoa học cho thấy hiệu quả của vắcxin trong việc phòng bệnh, mặc dù không có các giải pháp phòng bệnh khác để thay thế cho vac-xin, và mặc dù các chuyên viên mọi nơi trên thế giớ i đề u thú c giụ c đi tiêm phòng.

(Giống như “shower hesitancy”, do dự khi tắm” là không muốn đi tắm, hoặc cho con tắm, mặc dù những người xung quanh đang bịt mũi và để sẵn xà bông và khăn tắm ở đó.)

Nhữ ng ngườ i nà y, đượ c gọ i là “anti-vaxxer”, họ có thể chống tiêm chủng vì lý do y học, đạo đức hay tôn giáo, và …nhân quyền.

Về lý do y học, hiện tượng (hay phong trào?) từ chối tiêm chủng phát sinh do nỗi sợ hãi về các chất độc hại trong vắc-xin và nghi ngờ rằng các đại công ty dược phẩm thiếu lương tâm chỉ muốn bán sản phẩm. Có những người khác tin rằng nế u dù ng quá nhiều vắc-xin cho trẻ nhỏ, hệ thống miễn dịch của chúng có thể bị ảnh hưởng, hoặc khả năng miễn dịch tự nhiên, đạt được bằng cách bị nhiễm bệnh và vượt qua được, là tốt hơn.

Rồi cũng cần phải nói đến vụ bài báo khoa học “rởm”, được gọi là vụ

54

gian dố i Wakefield, trên tạ p chí y khoa The Lancet của Anh quốc. Sự kiện này được coi là một trong những gọi là vụ gian dối nghiêm trọng nhất trong lịch sử y khoa.

Năm 1998, một bác sĩ người Anh, ông Andrew Wakefield đã xuất bản một “case series” (một loại nghiên cứu y khoa với một loạt các đối tượng để tìm bằng chứng tương quan nguyên nhân và hậu quả) trên tạp chí y khoa danh giá the Lancet. Bà i bá o dự a trên “công trình” của ông và và 12 cộng sự viết rằng sau khi chích vắcxin MMR, mười hai trẻ em đã có các triệu chứng bệnh đường ruột và bệnh tự kỷ (autism) hoặc các rối loạn phát triển khác.

Thế nhưng công trình nghiên cứu “rở m” vớ i quy mô nhỏ - 12 mẫ u, được nhiều người chý ý và rồi…tỷ lệ chích ngừa bắt đầu giảm xuống vì các cha mẹ sợ đem con đi chích, chúng sẽ mắc bệnh tự kỷ!

Trước khi công bố kết quả của Wakefield, tỷ lệ tiêm chủng MMR ở Anh là 92%; sau bài báo, tỷ lệ này giảm xuống dưới 80%. Năm 1998, ở Anh có 56 trường hợp sởi; đến năm

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

2008, có 1.348 trường hợp, với hai trường hợp tử vong.

Năm 2010, The Lancet đã rút lại toàn bộ công bố của Wakefield và Bác sĩ Wakefield đã bị Hội đồng Y khoa Anh quốc khai trừ và bị cấm hành nghề y ở Anh. “Công trì nh nghiên cứu” được Tạp chí Y học Anh

tuyên bố là gian lận vào năm 2011.

Nhưng không cần tới tạp chí y khoa The Lancet, một tập sách nhỏ vớ vẩn cũng tạo ra “vaccine hesitancy” và làm tăng thêm số anti-vaxxer.

Một số lớn các trường hợp bệnh sởi năm nay ở New York City được ghi nhận trong khu vực có nhiều người Do thá i Chí nh thố ng giá o. Nhữ ng nhà hoạ t độ ng y tế phá t giá c rằ ng hàng trăm phụ huynh trong khu vực này không cho con đi chích ngừa vì những bài viết trong một tạp chí biên tập bởi và dành cho các phụ huynh Do thái Chính thống giáo.

“The Vaccine Safety Handbook” (sổ tay an toàn vắc-xin ) in giấy láng, dầy 40 trang có chứa đầy những giả thuyết về các âm mưu và các dữ liệu không chính xác, do một nhóm mang tên Các Phụ huynh Giáo dục và vận động cho Sức khỏe Trẻ em, viết tắt là PEACH, tạp chí đặt nghi vấn về những nguy cơ đã được xác định rõ ràng của các bệnh như sởi và bại liệt, thách thức hiệu quả của vắc-xin trong việc loại bỏ những căn bệnh đó và so sánh việc chính phủ Hoa Kỳ hô hào tiêm chủng với các trò tàn bạo y khoa của Đức Quốc xã.

Tạp chí PEACH cho rằng vắc-xin được chế tạo thành từ các độc tố và rằng thuốc tiêm chủng là hiểm họa lớn nhất cho y tế công cộng, có liên hệ với bệnh tự kỷ, rối loại chú ý (ADHD), chứng trẻ chết bất ngờ (SIDS), sẩy thai và nhiều bệnh ác tính khác.

Và các bài viết này còn gợi ý dẫn tới các giải pháp thay thế cho vắc xin như ăn kiêng, thảo dược, vi lượng đồng căn (homeopathy)…

Không phả i chỉ có tạ p chí củ a nhó m PEACH, Facebook và cá c trang mạng xã hội cũng đầy rẫy các diễn đàn trong đó người ta trao đổi và phổ biến các nguy hại của vắc-xin và chỉ nhau những cách thay thế.

Thậm chí, họ còn tổ chức cả những

Hí họa “Tình yêu sởi”.

Photo: Nate Beeler (The Columbus Ohio Dispatch/PoliticalCartoons.com)

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

55

CHUYỆN MỖI TUẦN

Toronto thoibao.com

“bữa tiệc lây nhiễm”, nơi những trẻ lành mạnh được đem đến chơi với các trẻ mắc bệnh, để chúng nhiễm bệnh và kích hoạt hệ miễn nhiễm tự nhiên!

Với những người chống về mặt đạo đức hay tôn giáo, họ chống vì một số thương hiệu vắc-xin sử dụng gelatin có nguồn gốc từ bò hoặc heo, làm một chất ổn định (stabilizer). Thế là ở các quốc gia và cộng đồng có tỷ lệ cao người Hồi giáo hoặc người Do Thái chính thống, tỷ lệ chích ngừa giảm xuống.

Và cuối cùng, những người chống vắc-xin vì lý do…nhân quyền. Họ khẳng định họ có quyền làm chủ thân thể họ và quyết định về con cái họ.

Một nghiên cứu gần đây của Úc đã tìm hiểu nguồn gốc đạo đức của thái độ anti-vaxx trong các bậc cha mẹ hoạt động trên các trang web nuôi dạy con cái. Các phụ huynh này được xếp thành ba nhóm: người chấp nhận vắc-xin, người không có ý kiến, và người từ chối. So với những người chấp nhận vắc-xin, những người từ chối và những người không có ý kiến đã cho thấy họ đặt nặng vấn đề quyền tự do cá nhân cao hơn và không tin tưởng chính quyền nhiều hơn.

Họ cũng coi trọng “sự thuần khiết”, ghê tở m sự ô uế cơ thể hoặc đầ u ó c và những hành động ‘không tự nhiên’. Việc Úc ra luật “no jab, no

56

Cơ quan Y tế Công cộng Canada: Từ 2000 đến 2016, vắc-xin giảm được 84% số tử vong vì sởi trên toàn thế giới

pay” (không chích ngừa thì không trợ cấp con) đã làm cho nhóm này thêm bực dọc và quả quyết hơn khi không cho con họ đi chích ngừa. Đúng là thế giới có nhiều chuyện ngược đời.

Trong lúc có người ngã bệnh hoặc chết vì không có đủ vắc-xin để dùng thì cũ ng có nhữ ng ngườ i chế t hay ngã bệnh vì nhất định không dùng vắc-xin mặc dù thuốc chủng sẵn đó và người ta cho xe đến tận nhà mời đi tiêm chủng.

Ghi chú thêm: Việt Nam hiện là quốc gia có bùng phát dịch sởi. Theo

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

báo cáo của Bộ Y tế VN, chỉ trong dịp Tết Âm lịch vừa qua đã có thêm 700 người mắc bệnh sởi và dịch đã có mặt ở 43 tỉnh thành. Ông Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng của VN cho hay năm 2019 là năm nằm trong chu kỳ dị ch và số ngườ i chưa đượ c tiêm chủ ng tăng thêm khiế n tỷ lệ miễ n dịch trong cộng đồng thấp và đó là lý do dịch sởi dễ bùng phát.

Nếu bạn “có nhu cầu” đi Việt Nam, cần chú ý: những người ra đời trước khi có vắc-xin sởi (thập niên 1950 trở về trước, hầu hết đều miễn nhiễm với sởi vì hầu như thời đó, ai cũng

từng mắc bệnh sởi. Những người ra đời sau, và đã được chủng, tốt nhất là nên đi chủng thêm một liều. CDC nói vắc-xin MMR an toàn, nếu bạn có thể đã miễn dịch với bệnh sởi, quai bị hoặc rubella, chủng thêm một liều không có hại.

Vụ bùng phát sởi ở một số trường học tại British Columbia trong tháng trước là do một gia đình (không phải là người gốc Việt) đưa con đi Việt Nam du lịch mang về Canada. ĐỖ QUÂN (tổng hợp)

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

57

Toronto thoibao.com

Chuyện di tản 1975 TIỂU TỬ

T

ôi không có đi di tản hồi những ngày cuối tháng tư 1975 nên không biết cảnh di tản ở Sài gòn ra làm sao. Mãi đến sau nầy, khi đã định cư ở Pháp, nhờ xem truyền hình mới biết!

Sau đây là vài cảnh đã làm tôi xúc động, xin kể lại để cùng chia sẻ…

CHUYỆN 1 Ở bến tàu, thiên hạ bồng bế nhau, tay xách nách mang, kêu réo nhau ầm ĩ, hớt hơ hớt hải chạy về phía chiếc cầu thang dẫn lên bong một chiếc tàu cao nghều nghệu. Cầu thang đầy người, xô đẩy chen lấn nhau, kêu gọi nhau, gây gổ nhau… ồn ào. Trên boong tàu cũng đầy người lố nhố, giành nhau chồm lên be tàu để gọi người nhà còn kẹt dưới bến, miệng la tay quơ ra dấu chỉ trỏ… cũng ồn ào như dòng người trên cầu thang!

Giữa cầu thang, một bà già. Máy quay phim zoom ngay bà nên nhìn thấy rõ: bà mặc quần đen áo túi trắng đầu cột khăn rằn, không mang bao bị gì hết, bà đang bò nặng nhọc lên từng nấc thang. Bà không dáo dác nhìn trước ngó sau hay có cử chi tìm kiếm ai, có nghĩa là bà già đó đi một mình. Phía sau bà thiên hạ dồn lên, bị cản trở nên la ó! Thấy vậy, một thanh niên tự động lòn lưng dưới người bà già cõng bà lên, xóc vài cái cho thăng bằng rồi trèo tiếp.

Chuyện chỉ có vậy, nhưng sao hình ảnh đó cứ đeo theo tôi từ bao nhiêu năm, để tôi cứ phải thắc mắc: bà già đó sợ gì mà phải đi di tản? con cháu bà đâu mà để bà đi một mình? rồi cuộc đời của bà trong chuỗi ngày còn lại trên xứ định cư ra sao? còn cậu thanh niên đã làm môt cử chỉ đẹp – quá đẹp – bây giờ ở đâu?... Tôi muốn gởi đến người đó lời cám ơn chân thành của tôi, bởi vì anh ta đã cho tôi thấy cái tình người trên quê hương tôi nó vẫn là như vậy đó, cho dù ở trong một hoàn cảnh xô bồ hỗn loạn như những ngày cuối cùng của tháng tư 1975…

CHUYỆN 2 Cũng trên chiếc cầu thang dẫn lên tàu, một người đàn ông tay ôm bao đồ to trước ngực, cõng một bà già tóc bạc phếu lất phất bay theo từng cơn gió sông. Bà già ốm nhom, mặc quần đen áo bà ba màu cốt trầu, tay trái ôm cổ người đàn ông, tay mặt cầm cái nón lá. Bà nép má trái lên vai người

58

bồng xóc lên đi nhanh nhanh theo hai chàng thanh niên, cây súng anh mang chéo trên lưng lắc la lắc lư theo từng nhịp bước….

Viết lại chuyện nầy, mặc dù đã hơn ba mươi năm, nhưng tôi vẫn cầu nguyện cho mẹ con thằng nhỏ được tai qua nạn khỏi, cầu nguyện cho hai anh thanh niên có một cuộc sống an vui tương xứng với nghĩa cử cao đẹp mà hai anh đã làm. Và dĩ nhiên, bây giờ, tôi nhìn mấy anh lính Mỹ với cái nhìn có thiện cảm!

đàn ông, mặt quay ra ngoài về phía máy quay phim. Nhờ máy zoom vào bà nên nhìn rõ nét mặt rất bình thản của bà, trái ngược hẳn với sự thất thanh sợ hãi ở chung quanh!

Lên gần đến bong tàu, bỗng bà già vuột tay làm rơi cái nón lá. Bà chồm người ra, hốt hoảng nhìn theo cái nón đang lộn qua chao lại trước khi mất hút về phía dưới. Rồi bà bật khóc thảm thiết…

Bà già đó chắc đã quyết định bỏ hết để ra đi, yên chí ra đi, vì bà mang theo một vật mà bà xem là quí giá nhứt, bởi nó quá gần gũi với cuộc đời của bà: cái nón lá! Đến khi mất nó, có lẽ bà mới cảm nhận được rằng bà thật sự mất tất cả. Cái nón lá đã chứa đựng cả bầu trời quê hương của bà, hỏi sao bà không xót xa đau khổ? Nghĩ như vậy nên tôi thấy thương bà già đó vô cùng.

Tôi hy vọng, về sau trên xứ sở tạm dung, bà mua được một cái nón lá để mỗi lần đội lên bà sống lại với vài ba kỷ niệm nào đó, ở một góc trời nào đó của quê hương…

CHUYỆN 3 Cũng trên bến tàu nầy. Trong luồng người đi như chạy, một người đàn bà còn trẻ mang hai cái xắc trên vai, tay bồng một đứa nhỏ. Chắc đuối sức nên cô ta khụy xuống. Thiên hạ quay đầu nhìn nhưng vẫn hối hả đi qua, còn tránh xa cô ta như tránh một chướng ngại vật nguy hiểm! Trong sự ồn ào hỗn tạp đó, bỗng nghe tiếng được tiếng mất của người đàn bà vừa khóc la vừa làm cử chỉ cầu cứu. Đứa nhỏ trong tay cô ta ốm nhom, đầu chờ vờ mắt sâu hõm, đang lả người về một bên, tay chân xụi lơ. Người mẹ - chắc là người mẹ, bởi vì chỉ có người mẹ

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

mới ôm đứa con quặt quẹo xấu xí như vậy để cùng đi di tản, và chỉ có người mẹ mới bất chấp cái nhìn bàng quan của thiên hạ mà khóc than thống thiết như vậy - người mẹ đó quýnh quáng ngước nhìn lên luồng người, tiếp tục van lạy cầu khẩn.

Bỗng, có hai thanh niên mang ba lô đi tới, nhìn thấy. Họ dừng lại, khom xuống hỏi. Rồi họ ngồi thụp xuống, một anh rờ đầu rờ tay vạch mắt đứa nhỏ, họ nói gì với nhau rồi nói gì với người đàn bà. Thấy cô ta trao đứa bé cho một anh thanh niên. Anh nầy bồng đứa nhỏ úp vào ngực mình rồi vén áo đưa lưng đứa nhỏ cho anh kia xem. Thằng nhỏ ốm đến nỗi cái xương sống lồi lên một đường dài…

Anh thứ hai đã lấy trong túi ra chai dầu từ lúc nào, bắt đầu thoa dầu rồi cạo gió bằng miếng thẻ bài của quân đội.

Thiên hạ vẫn rần rần hối hả đi qua.

Hai thanh niên nhìn về hướng cái cầu thang, có vẻ hốt hoảng. Họ quay qua người đàn bà, nói gì đó rồi đứng lên, bồng đứa nhỏ, vừa chạy về phía cầu thang vừa cạo gió! Người mẹ cố sức đứng lên, xiêu xiêu muốn quị xuống, vừa khóc vừa đưa tay vẫy về hướng đứa con. Một anh lính Mỹ chợt đi qua, dừng lại nhìn, rồi như hiểu ra, vội vã chạy lại đỡ người mẹ,

CHUYỆN 4 Cũng trên bến tàu. Cầu thang đã được kéo lên. Trên tàu đầy người, ồn ào. Dưới bến vẫn còn đầy người và cũng ồn ào. Ở dưới nói vói lên, ở trên nói vọng xuống, và vì thấy tàu sắp rời bến nên càng quýnh quáng tranh nhau vừa ra dấu vừa la lớn, mạnh ai nấy la nên không nghe được gì rõ rệt hết!

Máy quay phim zoom vào một người đàn ông đứng tuổi đang hướng lên trên ra dấu nói gì đó. Bên cạnh ông là một thằng nhỏ cỡ chín mười tuổi, nép vào chân của ông, mặt mày ngơ ngác. Một lúc sau, người đàn ông chắp tay hướng lên trên xá xá nhiều lần như van lạy người trên tàu, gương mặt sạm nắng của ông ta có vẻ rất thành khẩn. Bỗng trên tàu thòng xuống một sợi thừng cỡ nửa cườm tay, đầu dây đong đưa. Mấy người bên dưới tranh nhau chụp. Người đàn ông nắm được, mỉm cười sung sướng, vội vã cột ngang eo ếch thằng nhỏ.

Xong, ông đưa tay ra dấu cho bên trên. Thằng nhỏ được từ từ kéo lên, tòn ten dọc theo hông tàu. Nó không la không khóc, hai tay nắm chặt sợi dây, ráng nghiêng người qua một bên để cúi đầu nhìn xuống. Người đàn ông ngước nhìn theo, đưa tay ra dấu như muốn nói: "Đi, đi! Đi, đi!". Rồi, mặt ông bỗng nhăn nhúm lại, ông úp mặt vào hai tay khóc ngất! Bấy giờ, tôi đoán ông ta là cha của thằng nhỏ đang tòn ten trên kia… Không có tiếng còi tàu hụ buồn thê thiết khi lìa bến, nhưng sao tôi cũng nghe ứa nước mắt!

Không biết thằng nhỏ đó – bây giờ cũng đã trên bốn mươi tuổi - ở đâu?

Cha con nó có gặp lại nhau không?

Nếu nó còn mạnh giỏi, tôi xin Ơn Trên xui khiến cho nó đọc được mấy dòng nầy…

TIỂU TỬ

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

59

Toronto thoibao.com

N

Tháng Tư

gười Việt ở lứa tuổi 30 hay trẻ hơn ngày nay ít ai biết đến một quốc gia có tên gọi “Việt Nam Cộng hòa” đã hiện hữu trên mặt địa cầu trong 20 năm, từ 1955 cho đến ngày 30/4/1975.

Cuối tháng Tư năm 1975 khi xe tăng và bộ đội cộng sản tiến chiếm Thủ đô Sài Gòn, hàng trăm nghìn người của đất nước này đã rời bỏ quê hương ra đi trong cơn hoảng loạn. Tương lai trôi dạt về đâu và cội nguồn sẽ còn lại gì nào ai biết được.

Những ngày sống qua các trại tỵ nạn, lo học vài câu Anh ngữ, tìm hiểu về đời sống, phong tục nơi đất nước mới sẽ là chốn định cư. Nhưng tương lai biết có còn nét văn hoá Việt nơi xứ lạ hay không nên nhiều người đã chuyền nhau đọc những quyển sách, tập truyện, đã chép lại những vần thơ, câu ca và nghe lại lời ca tiếng nhạc từ những băng cát-sét đã theo đoàn người tỵ nạn đến được bến bờ tự do.

Ngay từ trong trại Camp Pendleton ở miền Nam California những băng nhạc Việt được sao chép lại như chút quà từ quê hương cũ mà người tỵ nạn mang theo trên đường định cư.

60

những mất và còn

Trong những ba-rắc hay giữa lều trại tỵ nạn trên đồi cỏ khô thường nghe vang vang ca từ nhạc Trịnh Công Sơn, Phạm Duy, Lê Uyên Phương.

Cũng có hôm nghe Vũ Thành An, Từ Công Phụng và thi thoảng mới có Trần Thiện Thanh, Anh Bằng hay Duy Khánh, Trúc Phương.

Có nhạc Việt để nghe, người tỵ nạn còn tìm báo tiếng Việt để đọc vì trông ngóng tin tức về tương lai định cư, về tình hình quê nhà, về thân nhân thất lạc trong hành trình vượt thoát. Ở đảo Guam có báo Chân Trời Mới phát hành mỗi ngày. Qua đến Camp Pendleton chỉ có tờ bản tin ngắn bằng tiếng Việt.

Những sinh viên du học đem báo Thái Bình, nguyệt san của Liên hiệp Việt kiều Yêu nước tại Mỹ, một tổ chức thân cộng, vào phát thì bị đồng bào đuổi đi.

Tháng 10/1975 các trại đón tiếp người tỵ nạn đóng cửa sau khi 130 nghìn người Việt đã được định cư tại Hoa Kỳ.

Chỉ vài tháng sau có trung tâm băng nhạc Việt của ca sĩ Khánh Ly ra đời đầu năm 1976 với băng nhạc “Như cánh vạc bay” gồm 16 ca khúc

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

của Trịnh Công Sơn qua giọng hát Khánh Ly và tiếng đàn ghi-ta của bác sĩ Ngô Thanh Trung.

Sau có trung tâm của nhạc sĩ Ngọc Chánh, của gia đình Phạm Duy, có trung tâm Thanh Lan nhưng không phải của ca sĩ cùng tên, là những cơ sở sản xuất băng nhạc trong những năm đầu của cộng đồng người Việt tại Mỹ.

Từ đó, nền âm nhạc Việt Nam Cộng hòa dần dần được bảo tồn tại hải ngoại để phục vụ nhu cầu tinh thần của người xa xứ.

Những ca khúc một thời của Việt Nam Cộng hòa và những sáng tác mới về hành trình tỵ nạn, đời lưu vong đã là chủ đề của hàng nghìn băng cát-sét, CD, băng hình VCR hay DVD được hàng chục trung tâm băng đĩa nhạc sản xuất. Biết đến nhiều nhất là các sản phẩm của Thúy Nga Paris

by Night và Asia. n nghệ sinh viên Đại học Berkeley hôm 8/4/2017 Đầu thập niên 1990 có những giao thoa giữa âm nhạc trong và ngoài nước.

Một số ca khúc miền Nam bị cấm bắt đầu được nhà nước cho phép phổ biến. … Ngày nay với mạng thông tin toàn cầu Internet, qua YouTube

người Việt ở khắp nơi trên thế giới có thể tìm xem hay nghe những ca khúc mình yêu thích của mọi thời đại.

Sau âm nhạc, nền báo chí tỵ nạn cũng phát triển rất sớm tại Hoa Kỳ.

Năm 1976 đã có tờ Hồn Việt, do Nguyễn Hoàng Đoan, chồng của Khánh Ly, điều hành.

Từ miền Nam California, ngoài tờ Hồn Việt còn có báo Trắng Đen của Việt Định Phương, Thức Tỉnh của Tô Văn, Người Việt của Đỗ Ngọc Yến, Đất Việt (sau đổi thành Việt Nam Hải Ngoại) của Đinh Thạch Bích, Việt Nam Tự Do của Duy Sinh Nguyễn Đức Phúc Khôi. Trong giai đoạn đầu đa số các báo là nguyệt san hay bán nguyệt san.

Từ tiểu bang Washington có tờ Đất Mới của Vũ Đức Vinh. Vùng Thủ đô Washington có Văn nghệ Tiền phong của Hồ Anh. Năm 2000, nhân dịp kỷ niệm 25 năm người Việt định cư tại Hoa Kỳ, Trung tâm Tác vụ Đông Dương (IRAC) của giáo sư Lê Xuân Khoa có xuất bản quyển tổng mục báo chí Việt ngữ hải ngoại do ông Nguyễn

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

61

Toronto thoibao.com Hùng Cường, nguyên giám đốc Thư “Bài không tên số 2”, “Còn chút gì Chương trình có hát hò ba miền, viện Quốc gia Việt Nam Cộng hòa, để nhớ”, “Con đường tình ta đi”, có múa nón, múa quạt, có áo dài tứ biên soạn.

“Vũng lầy của chúng ta”, “Huế thân với khăn mỏ quạ. Có kịch thơ Sách xuất bản trước 30/4/1975 Sàigòn Hà Nội”…

“Hận Nam Quan” để phản kháng cũng được in lại và phổ biến rộng Những đại học lớn ở Hoa Kỳ như kẻ thù phương Bắc, có đàn tranh, rãi tại hải ngoại từ cuối thập niên Cornell, Yale hay Harvard, Berkeley sáo trúc, ghi-ta, dương cầm. Sinh 1970. Những nhà xuất bản đầu và Thư viện Quốc hội Mỹ đều có viên đơn ca “Áo anh sứt chỉ đường tiên tại Mỹ là Đại Nam, Xuân Thu, nhiều sách báo xuất bản dưới thời tà”, thi nhạc giao duyên “Áo lụa Sống Mới và Việt Nam đã in lại cả Việt Nam Cộng hòa. Nhiều nhất là Hà Đông”, đồng ca “Việt Nam Việt nghìn tác phẩm từ tiểu thuyết của tại Đại học Cornell, ở đây không chỉ Nam nghe từ vào đời Việt Nam hai Duyên Anh, Nguyễn Thị Thụy Vũ, có sách mà còn có báo, tập san và cả câu nói bên vành nôi…”.

Nguyễn Thị Hoàng, Nguyễn Đình báo của sinh viên học sinh.

Hôm 8/4/2017, sinh viên Berkeley Toàn, Dương Hùng Cường, Nhã Từ sau ngày 30/4/1975 văn hoá tổ chức văn nghệ thường niên, lần thứ Ca, Trùng Dương, Doãn Quốc Sỹ, Việt Nam Cộng hòa đã không chết 38, chủ đề “Fragments - Tìm tiếng Nguyễn Thụy Long đến sách của mà còn nở hoa trên đất Mỹ. nước tôi”.

Hoàng Hải Thủy, Đoàn Thêm, Vũ Tháng 4/1980, Hội Sinh viên Việt Các bạn sinh viên đã cất tiếng Tài Lục, Đăng Trần Huân và nhiều Nam đại Đại học Berkeley tổ chức đồng ca: “Oh, say! can you see tập nhạc của Trịnh Công Sơn, Phạm văn nghệ “Đêm Việt Nam” đầu tiên. by the dawn’s early light. What so Duy, Lê Uyên Phương v.v...

Lúc mới định cư ở Mỹ, tôi cũng lo ngại cho văn chương, âm nhạc Việt Nam Cộng hòa rồi sẽ mai một đi. Đến khi vào Đại học Berkeley, làm việc thêm trong thư viện trường và mới khám phá ra một kho sách miền Nam, trong đó có nhiều tác phẩm tôi đã đọc ngày còn ở quê nhà.

Qua hệ thống liên thư viện đại học tôi đã mượn từ Đại học Cornell nhiều tập nhạc, để từ đó trong những buổi sinh hoạt hay họp mặt các bạn sinh viên có thể ca “Nối vòng tay lớn”, “Việt Nam quê hương ngạo nghễ” hay “Nghìn trùng xa cách”, Văn nghệ sinh viên Đại học Berkeley hôm 8/4/2017

62

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

proudly we hailed at the twilight’s last gleaming… O’er the land of the free and the home of the brave?”, đã cùng ca vang: “Này công dân ơi, đứng lên đáp lời sông núi. Đồng lòng cùng đi hy sinh tiếc gì thân sống…”

Sinh viên đã soạn kịch về một gia đình với người cha sau ngày 30/4/1975 bị tù đày trong các trại tù cải tạo rồi đến Mỹ định cư. Đó là bi kịch mà nhiều người dân Việt đã phải đối mặt sau khi đất nước tưởng sẽ hòa bình, oán thù sẽ tan. Đến Mỹ, cô con gái sinh ra sau chiến tranh muốn tìm hiểu về cuộc đời cha mẹ từng trải và về cội nguồn.

Các bạn đã cất tiếng hát ca ngợi tình cha, xen trong những màn múa lụa, múa nón, múa quạt, múa lân, bên cạnh những tà áo dài, áo bà ba, tiếng đàn tranh, ghi-ta, tiếng dương cầm.

Nhìn lại thời gian qua, từ sau dấu mốc lịch sử 30/4/1975 với mất mát là không gian tự do sáng tác trên đất Việt, nhưng còn lại vẫn là những tác phẩm văn học, những lời ca tiếng nhạc đã lắng sâu trong lòng nhiều người Việt.

Dù ngăn cấm và đã có những chiến dịch càn quét, nhưng văn hoá Việt Nam Cộng hòa đã không mất đi mà còn được yêu thích cho đến hôm nay.

BÙI VĂN PHÚ/ BBC

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

63

Toronto thoibao.com

30 - 4 - 1975

và chuyện người Canada di tản khỏi Sài Gòn

T

uần cuối của Tháng Tư định mệnh ấy, khi những chiếc chiến xa của cộng quân từ hướng Bắc nghiến xích rầm rập tiến về vành đai thủ đô Sài Gòn, giới chức ngoại giao Canada gấp rút lo sắp xếp việc di tản.

Giữa bầu không khí hoang mang hỗn loạn, Tòa Đại Sứ Canada nằm trên đường Nguyễn Du và các viên chức ngoại giao Canada đang khổ sở tìm cách giúp đỡ các nhân viên người Việt và thân nhân gia đình họ cùng di tản. Trở ngại là Canada không có phương tiện vận chuyển dồi dào như Hoa Kỳ. Điều làm cho phóng viên Peter Kent của đài CBC có mặt ở Sài Gòn lúc bấy giờ thắc mắc và thất vọng là trong khi đó, Tòa Đại Sứ Canada lại ưu tiên lo thu xếp di tản đồ đạc, nhất

64

là chiếc xe limousine màu đen với bảng số ngoại giao đoàn. Theo Kent nghĩ, nhân viên người Việt của phái bộ ngoại giao Canada ở Sài Gòn nếu bị kẹt ở lại cũng sẽ bị Cộng quân đối xử xấu hoặc hành hạ giống như tất cả quân nhân công chức VNCH. Kent có mặt tại Tòa Đại sứ Canada trên đường Nguyễn Du khi quốc kỳ hình lá phong của Canada được hạ xuống lần cuối vào ngày 24 tháng 4 năm 1975; Kent tự hỏi là còn bao lâu nữa cuộc chiến sẽ kết thúc, và sẽ kết thúc ra sao?

Ngày hôm đó, Kent thấy những người Việt xếp hàng hàng giờ để xin thị thực chiếu khán tị nạn. Trong số họ, nhiều người có người thân đang sống ở Montréal. Cuối ngày, nhân viên Tòa Đại Sứ đặt một tấm

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

bảng có ghi chữ “COME BACK TOMORROW”. Và ngày hôm sau

PHAN HẠNH

đó không bao giờ có.

Kent biết Việt Nam khá rành vì đã

Hai phóng viên của CBC là Peter Kent và Mike Duffy đang lắng nghe ông Ernest Hebert giải thích về kế hoạch di tản ngày 24 tháng 4 năm 1975. (CBC)

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

65

Toronto thoibao.com đến Việt Nam công tác lần đầu tiên tham gia đó. từ năm 1966, đi từ đồng bằng sông MacEachen giải thích thêm rằng Cửu Long lên đến tận khu phi quân những người Việt Nam muốn di tản sự ở Quảng Trị với tư cách là một ra khỏi nước đã không thể xin giấy phóng viên mới vào nghề làm việc phép xuất cảnh từ chính quyền Sài cho đài CFCN-TV ở Calgary. Với Gòn. Sự giải thích đó của ông đã bị chiếc máy quay phim 16mm lên dây các dân biểu đối lập tại Hạ viện bác cót bằng tay, Kent, 23 tuổi, đến Việt bỏ; họ cáo buộc là Canada thiếu lòng Nam trong chuyến đi công tác đầu nhân đạo hơn so với Hoa Kỳ về vấn tiên ở ngoại quốc. đề nhận người di tản Việt Nam vì Canada cấp hàng ngàn giấy chứng Hoa Kỳ dám bất chấp quy tắc và thủ nhận cho người Việt Nam nhập cảnh tục hành chánh rườm rà. MacEachen Canada, nhưng họ phải tự lo liệu đáp rằng trong khi những người Việt phương tiện ra đi vì Canada không Nam làm việc cho Hoa Kỳ có thể có kế hoạch di tản người Việt. Người bị cho là đang gặp nguy hiểm bởi cầm đầu Phái bộ Ngoại giao Canada cộng sản trả thù, những nhân viên ở Sài Gòn lúc bấy giờ là ông Xử làm việc cho Canada thì không. Ông Lý Thường Vụ (Chargé d’Affaires) nói không có bằng chứng hợp lý nào Ernest Hebert. Ông bị nghe những cho thấy là người Việt hợp tác với lời trách móc của dư luận không ít Canada bị lâm nguy cả. nhưng ông không biết phải giải thích Trước ngày Sài Gòn thất thủ, ra sao. Mọi quyết định là do chính Canada đã cấp 1.100 giấy chứng phủ Ottawa. nhận tính cách thường trú nhân Các bản tin của nhóm phóng viên “landed immigrant” cho người Việt Canada từ Sài Gòn gởi về nước và đang có thân nhân ở Canada. Làm chiếu trên các đài truyền hình cho cách nào có thể rời khỏi Việt Nam thấy chiếc xe limousine của sứ quán để đặt chân lên đất Canada là tùy họ; đang được đưa lên máy bay vận tải Canada không thể giúp. Số người đi Hercules trong khi những nhân viên được thành công chắc chắn là ít hơn người Việt năn nỉ xin đi theo nhưng con số 1.100 đó. Ngay sau khi Cộng bị từ chối. Những thùng đựng các quân chiếm Sài Gòn, Canada cũng món đồ vật của sứ quán cũng được chấp thuận tính cách thường trú nhân đưa lên máy bay chở về Canada. cho thêm 4.000 người Việt nữa, đa số Theo tin tức phát thanh của Canada họ là sinh viên du học đang “kẹt” ở từ Sài Gòn, với những người Việt đã Canada và xin ở lại. xin được visa Canada vào ngày 24 Trong số hàng trăm ngàn người tỵ tháng 4, nhân viên sứ quán bảo họ nạn được Hoa Kỳ di tản khỏi Việt hãy trở lại đó vào ngày hôm sau để Nam trong tháng Tư 1975, có khoảng tính chuyện di tản, mặc dù các giới 2.000 người được Canada nhận cho chức Canada đều biết rằng ngày sau định cư. Canada cũng nhận thêm đó sứ quán sẽ bị đóng cửa.

1.000 người Việt tỵ nạn tự túc.

Những tin tức và hình ảnh đó Sự sụp đổ của Sài Gòn vào tháng 4 đã làm cho dư luận dân chúng năm 1975 đã đánh dấu chương cuối Canada sửng sốt và bất mãn. Các cùng về sự can dự của Hoa Kỳ vào dân biểu thuộc đảng đối lập do John Việt Nam. Peter Kent và các bạn Diefenbaker cầm đầu trong quốc hội đồng nghiệp Canada làm việc đến ở Ottawa lên tiếng chỉ trích mạnh giờ phút cuối ở Sài Gòn đều nói rằng mẽ. Diefenbaker lớn tiếng hỏi Pièrre họ sẽ không bao giờ quên được sự Trudeau: “Lúc đó Canada ở đâu. Dân nguy hiểm và tình trạng hoang mang châu Á sẽ chỉ tay trách móc nước của hỗn loạn khi cuộc di tản diễn ra. Bốn ông mà cũng là nước của tôi.” mươi năm sau, đôi khi thức giấc nửa Trước phản ứng đó, ngày 26 tháng đêm, Kent vẫn còn nghĩ mình đã may 5, Bộ trưởng Ngoại giao Allan J. mắn biết chừng nào mới thoát ra khỏi MacEachen bắt buộc phải lên tiếng Việt Nam trong lúc đó. và đã đưa ra một tuyên bố dài nhằm Một tuần trước khi người Mỹ di bào chữa cho hành động của nhân tản khỏi Sài Gòn, toàn thể nhân viên viên Tòa Đại sứ Canada ở Sài Gòn công chức Toà Đại sứ Canada và đã không di tản nhân viên người Việt thường dân Canada ở Việt Nam đều và gia đình của họ. muốn di tản bằng đường hàng không. Ông nói Hoa Kỳ có một vị thế và Nhưng Canada chỉ có một chiếc vận một vai trò đặc biệt ở Việt Nam; tải cơ Hercules C-130, ưu tiên đưa những gì Hoa Kỳ làm được có thể các nhà ngoại giao và xe của Đại sứ lại không phù hợp với Canada. Ông quán ra khỏi Việt Nam. Quyết định nói rằng trong những năm qua, không hợp lý hợp tình này đương Canada đã không muốn chia sẻ sự nhiên đã gây nhiều tranh cãi, bất bình đóng góp tham gia quân sự với Hoa vì nó có nghĩa là đã quý trọng vật Kỳ tại Việt Nam; do đó, hậu quả là chất hơn sinh mạng con người. Nhiều Canada không thể đòi hỏi quyền người Việt đã có giấy công nhận tính hành động độc lập đi kèm với sự cách thường trú nhân Canada phải

66

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Từ trái sang phải, phóng viên tờ Globe and Mail Malcolm Gray, chuyên viên thu hình đài CBC Ian Wilson, chuyên viên thu hình đài CTV Louis de Guise và phóng viên CBC Peter Kent đang ngồi chờ đợi bên cạnh hồ bơi của Tòa Đại sứ Canada ở Sài Gòn, ngày 24 tháng 4 năm 1975. (Louis de Guise)

ngậm ngùi thất vọng.

Trong một bài tường thuật gởi đi từ Sài Gòn ngày 24 tháng Tư 1975, Kent viết rằng “Một số người ở đây xem đó là một hành động không làm tròn nghĩa vụ của Canada”. Theo Kent, các viên chức ngoại giao Canada quá cứng nhắc dựa theo quy tắc, đòi hỏi điều kiện người Việt muốn được di tản phải có giấy phép xuất ngoại của Bộ Nội Vụ Việt Nam. Trong những ngày dầu sôi lửa bỏng cấp bách như vậy, chuyện xin được giấy phép xuất ngoại là điều hầu như bất khả thi.

Người Mỹ đã phớt lờ quy tắc đó; những người Việt nào có visa Canada đều được người Mỹ cho di tản bằng máy bay của họ.

Sau khi các nhà ngoại giao Canada đã rời đi và trụ sở Tòa Đại sứ trên đường Nguyễn Du Sài Gòn đã đóng cửa, phóng viên Peter Kent và các nhân viên CBC khác đã khuyên đám đông người Việt còn kiên nhẫn đứng bên ngoài rằng họ hãy đến các đại sứ quán khác để may ra có thể được giúp đỡ. Ở lại Sài Gòn trong những ngày cuối cùng của tháng Tư 1975, Kent và nhóm phóng viên truyền hình của CBC và CTV từ chỗ trú ngụ là khách sạn Caravelle đã thuê taxi đi đến các nơi quan trọng trong thành phố để lấy tin tức và làm phóng sự. Chuyên viên thu hình cho CTV là Louis deGuise kể rằng phóng viên Henry Champ cùng toán với mình định sẽ gọi đặt thức ăn trưa và bia lạnh chung với taxi vì họ thường ra ngoài làm việc cả ngày. Nhưng khi quân đội Bắc Việt tiến gần đến Sài Gòn, các nhà báo bắt đầu dành nhiều thời gian quanh quẩn trong trung tâm thủ đô hơn.

Kent kể là ngày 27 tháng 4, Kent đến Dinh Độc Lập để dự lễ nhậm

chức tổng thống của tướng Dương văn Minh, xong từ đó anh đi bộ đến phòng thu âm PTT (viết tắt của “Press-to-talk”, một hệ thống liên lạc qua radio; người dùng nhấn một công tắc đặc biệt trên máy vi âm khi họ muốn nói chuyện, đây được gọi là công tắc “bấm để nói” hoặc PTT).

Tại đó Kent sẽ báo cáo trực tiếp qua làn sóng điện và làm một cuộc phỏng vấn cho CBC Radio News.

Giữa lúc Kent đang tường trình tin tức qua làn sóng điện thì nghe tiếng bom nổ khá gần. Không biết chuyện gì đang xảy ra, Kent giật mình và cùng với người được phỏng vấn phải vội bò dưới bàn làm việc trong phòng thu. Cuộc phỏng vấn phải bỏ dở dang. Ngày hôm sau, phóng viên của đài CBC Mike Duffy rời Sài Gòn đi Hong Kong trên chuyến bay thương mại cuối cùng cất cánh từ sân bay Tân Sơn Nhứt của Sài Gòn đang bị cộng quân sắp chiếm.

Khi đã đến được Hong Kong, Duffy mới kể lại với Barbara Frum là người điều khiển chương trình phát thanh “As It Happens” phỏng vấn thời sự hàng ngày của đài CBC Radio News. Duffy kể là đầu tiên anh ta phải hối lộ một món tiền 150 đô la Mỹ để nhận được thẻ lên máy bay; những hành khách khác còn phải trả nhiều hơn. Sự việc này làm mất mấy tiếng đồng hồ. Sau đó tới vụ trục trặc đổ xăng. Nhân viên của nhà thầu Mỹ cung cấp nhiên liệu máy bay ở phi trường Tân Sơn Nhứt đòi chuyến bay Air Vietnam phải trả trước tiền xăng và phải trả bằng tiền mặt.

Trong khi đó, các phi cơ của Không Lực VNCH đang ném bom các vị trí của cộng quân ở vòng đai phi trường.

Duffy kể với Frum là đạn hỏa tiễn của cộng quân pháo kích rơi gần sát rìa phi đạo. Kết thúc cuộc phỏng vấn,

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

67

Toronto thoibao.com Duffy nói với Frum là hãy chờ xem rồi đây sẽ có hàng ngàn ghe thuyền đủ loại đủ cỡ lớn nhỏ chạy ra Biển Đông để tìm tàu ​​chiến Mỹ hay tàu của bất kỳ quốc gia nào trên vùng biển; làn sóng người tỵ nạn muốn trốn chạy khỏi cộng sản. Làn sóng “thuyền nhân” đã bắt đầu.

Sáng hôm sau, Kent cho biết nhóm phóng viên CBC, vẫn còn ở Sài Gòn, lái xe đến sân bay để săn tin sốt dẻo trong ngày. Kent mở radio xách tay để theo dõi nghe phát thanh của đài Quân đội Hoa Kỳ. Kent muốn theo dõi lắng nghe kỹ để biết mật mã của cuộc di tản Mỹ; nó sẽ xảy ra lúc nào, ở những địa điểm nào.

Nhóm bốn nhân viên của đài CBC công tác ở Sài Gòn gồm phóng viên Peter Kent, thu hình viên Ian Wilson, nhà sản xuất George James và phóng viên Colin Hoath đã cùng hội ý với nhau đêm hôm trước. Họ thảo luận về việc có nên tiếp tục ở lại cho đến khi cộng quân tiếp quản Sài Gòn hay không. Rốt cuộc họ cũng không thể quyết định.

Trong khi đó, hai nhân viên của đài CTV là Champ và deGuise quyết định rời khỏi Việt Nam sau khi họ đã quay được nhiều thước phim làm tài liệu cho chương trình truyền hình W5. deGuise nói tốt hơn là họ nên về lại Canada sớm để phát sóng câu

68

chuyện thời cuộc nóng bỏng. Đó là ngày 29 tháng Tư. Họ đã lên một chiếc xe buýt do Tòa Đại sứ Hoa Kỳ cung cấp, chiếc cuối cùng đưa mọi người đến sân bay. Khi họ đến nơi, deGuise kể rằng sân bay đã đóng cửa và đang có vài đám cháy. Sau đó, xe buýt của họ còn bị bắn nữa khiến cho mọi người trong xe phải cúi gập người để tránh đạn trong khi các cửa sổ xe buýt bể văng miểng rổn rảng tứ tung.

Không thể vào sân bay, tài xế xe buýt của họ quành xe lại và lái chạy thẳng đến Bến Bạch Đằng. deGuise kể lại: “Ở đó, người tài xế nhận được chỉ thị của cấp trên hãy bỏ chúng tôi xuống để

chúng tôi tự tìm tàu để ra đi.” deGuise kể lại là lúc đó khung cảnh bến tàu thật hỗn loạn; người ta chen chúc nhau để lên tàu, người sau kéo người trước để rồi cả hai đều rơi xuống sông.

Khung cảnh xung quanh xe buýt cũng hỗn loạn không kém. Hành khách trên xe chứng kiến cảnh tượng ở bến tàu hỗn loạn như vậy nên thuyết phục tài xế hãy đưa họ đến Tòa Đại sứ Mỹ. Nhưng xe buýt có chạy được đâu bởi vì nhiều người tại bến tàu cũng đang cố tìm cách leo lên xe buýt đã đầy rồi. Champ, vốn đô con và có sức mạnh, đứng trước đầu xe buýt để xua đám người hãy

Phóng viên CBC Mike Duffy nói chuyện với ký giả Jack Cahill của báo Toronto Star tại Tòa Đại sứ Canada ở Sài Gòn. Duffy đến Việt Nam từ ngày 4 tháng 4 cho đến khi anh ta và Malcolm Gray, thứ hai từ trái sang, bay khỏi thủ đô đang lên cơn sốt ngày 28 tháng 4 năm 1975. (Louis de Guise)

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

tránh ra cho xe chạy. Xe từ từ lăn bánh nhưng không ngờ có một phụ nữ cố bám vào lưới kim loại che cửa sổ xe buýt. Người phụ nữ đó sút tay té xuống đường và bị cán. deGuise kể thế là xe buýt làm chết một người.

Về phần các phóng viên của CBC, khi nhìn thấy cảnh tượng tại sân bay, họ liền bảo tài xế quay xe trở lại trung tâm thành phố. Các điểm tập hợp cho cuộc di tản mà họ ghé qua đều đông nghẹt người và hỗn loạn. Họ hướng đến Tòa Đại sứ Hoa Kỳ với những gì họ đang mang theo, dự định sẽ rời khỏi Việt Nam và bỏ lại tất cả những đồ đạc của họ còn để tại phòng khách sạn. Kent kể: “Sau cùng chúng tôi cũng vượt qua được đám đông, lúc đó hầu như đã hết kiểm soát nổi, và lọt được vào bên trong sứ quán.”

Rốt cuộc rồi cả hai nhóm phóng viên của CBC và CTV đều đến được Tòa Đại Sứ Hoa Kỳ Sài Gòn để di tản. Họ đều hầu như phải bỏ lại hết tất cả đồ đạc. deGuise khoái chí khoe rằng anh ta đã trèo lên tường bằng một tay với chiếc máy quay phim CP15 kềnh càng, một chiếc ba lô chứa đầy hộp đựng phim chưa tráng và hai máy ảnh đeo quanh cổ. Phải gian nan lắm mới vượt qua được bức tường. Người này phải nắm quần áo của người kia để leo lên. Đứng dọc theo bên trong bờ tường

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

69

Toronto thoibao.com là thủy quân lục chiến Mỹ kiểm tra giấy tờ từng người, điều mà ít người nào có đủ. Đối với người có đầy đủ giấy tờ thì thủy quân lục chiến sẽ giúp đỡ vào trong; người nào không có giấy tờ chứng minh thì bị họ đánh vào tay bằng báng súng M-16. Còn đối với deGuise và Champ, họ chỉ nhìn thấy người da trắng là cho vào không cần hỏi. deGuise kể bên trong sứ quán, thủy quân lục chiến Mỹ xét từng người. Người nào có mang súng cá nhân thì họ tịch thu súng và ném xuống hồ bơi, cả đống súng dưới đáy hồ. Tuy trong lúc deGuise leo tường, hai máy ảnh đeo trên cổ đã rơi mất, nhưng chàng còn cái máy quay phim. Không bỏ lỡ cơ hội nghề nghiệp, deGuise mở máy quay thu lại hoạt cảnh di tản. Trong khi đó, Kent chứng kiến cảnh nhân viên Tòa Đại Sứ đang đốt cả núi tiền bằng lò thiêu.

Cạnh lối vào cổng chính trước Tòa Đại sứ trên Đại lộ Thống Nhất có một cái cây to cao lớn. TQLC Mỹ đòi đốn cây đó để phi cơ trực thăng loại lớn có thể đáp xuống sân dưới đất nhưng Đại sứ Graham Martin không cho phép đốn, mặc dù việc đốn cây rõ ràng là cần thiết trong những ngày cuối cùng của cuộc di tản lịch sử. Sau đó nghĩ lại ông mới chịu cho đốn cây đó.

Trong lúc đứng trên sân thượng Tòa Đại sứ để chờ đến lượt được trực thăng bốc, phóng viên Colin Hoath gọi phôn cho vợ là Sandy ở Hong Kong để báo tin là nhóm CBC sắp di tản bằng chuyến trực thăng cuối cùng, lý do là vì ngày trước đó Hoath đã nói với vợ

70

là anh ta sẽ ở lại Sài Gòn xem quân Bắc Việt tiến vào thành phố.

Ngay sau đó, Champ và deGuise lên một chiếc trực thăng lớn. Từ một ô cửa trong Tòa Đại Sứ Mỹ, Kent đưa mắt nhìn chiếc trực thăng đang cất cánh. Con chim sắt nặng nề cố nhấc chân lên, chồm về phía trước một chút nhưng không thể rời khỏi mặt đất. Nó chất quá nặng, giờ buộc nó phải bỏ bớt khoảng 30 người. Thế rồi nó bay lên, rời khỏi bầu trời nhiều bất trắc để ra Biển Đông, nơi Hạm Đội 7 đang chờ đợi.

Kent và các bạn đồng nghiệp đã dẹp bỏ kế hoạch ở lại và leo lên một chiếc trực thăng vào tối hôm đó. Chiếc trực thăng cuối cùng cất cánh từ nóc tòa đại sứ khoảng 8 giờ sáng. Đó là ngày 30 tháng Tư. Bốn giờ sau, xe tăng Bắc Việt đã đâm sầm qua cổng Dinh Độc Lập, nơi tổng thống Dương văn Minh chờ đợi để đầu hàng. Thế là hết. Những người Canada từng làm việc ở đất nước Việt Nam Cộng Hòa đã rời đi như thế.

PHAN HẠNH

(Tổng hợp từ “Canadians pull out of Saigon, Vietnam”, “The fall of Saigon: how CBC, CTV covered the 1975 events” của CBC; “Canada Defends Act of Leaving Vietnamese Employes in Saigon” của New York Times; “The Ambassador’s Limousine” trên Blacklocks)

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Vào ngày 29 tháng 4 năm 1975, tại Tòa Đại sứ Hoa Kỳ ở Sài Gòn, nhiều người cố leo lên bức tường cao 14 feet để vào trong với hy vọng sẽ được di tản. (Neal Ulevich / Associated Press)

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

71

BẠN ĐỌC VIẾT

Toronto thoibao.com

Xin tri ân vị thuyền trưởng Nhật đã cứu chúng tôi!

HƯƠNG-SƠN

C

LTS: Ngày Quốc Hận năm nay lại sắp về, chúng tôi xin đăng tải một chuyện vượt biển từ hơn 40 năm trước mà theo như lời của tác giả, “Đây là câu chuyện vượt biển ra đi của riêng vợ chồng tôi mà bao năm nay tôi ấp ủ muốn viết ra để các con sau này đọc đến và nhất là để tri ân ông Kamato người thuyền trưởng đã cứu chúng tôi”.

Quý độc giả có thể gửi thêm những chuyện về những chuyến ra đi tìm tự do, chạy trốn cộng sản. Xin quý vị gửi bài về cho chúng tôi qua email nguyen.suzy @gmail.com

hiếc thuyền nhỏ từ xóm chài kho 6 Quy Nhơn đã mang 21 người lớn và 15 trẻ em, trong đó có một bé mới sanh được 40 ngày và một bà có bầu sắp đến ngày sanh, ra biển trốn chạy cộng sản đi tìm tự do.

Vợ chồng tôi từ Saigon ra Quy Nhơn bằng xe đò vào ngày tháng 9 năm 1977. Đến Quy Nhơn thì trời đã tối, biển Quy Nhơn thật tuyệt vời với vô vàn ánh đèn chiếu từ những chiếc thuyền câu cá ban đêm, những chiếc đèn dầu treo như những con đom đóm lập loè trên biển. Từ bến xe đò chúng tôi đi vào trong chợ, chợ đã tan nên không mấy bóng người, chúng tôi tìm một xó tối chui

72

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

21 người lớn và 15 trẻ em trên chiếc thuyền định mệnh

vào và ngồi chờ qua đêm, chúng tôi cố gắng trốn kỹ vào một góc để không bị phát giác. Tại sao thế nhỉ, ngay trên đất nước mình tôi thấy sợ ánh mắt của bất cứ người nào nhìn mình!

Sáng hôm sau khi chợ bắt đầu lục đục mở hàng, chúng tôi ra vòi nước đầu chợ rửa mặt và chờ một người nào đó ra dấu và đi theo họ, chúng tôi được đưa xuống một thuyền nhỏ qua bên đảo giả đi kiếm củi, những chiếc thuyền xuôi ngược chào hỏi nhau: - Đi kiếm củi hỉ?

Chúng tôi ở trên đảo cho đến chiều xuống thì được đưa ngược về bến đánh cá Quy Nhơn, từ chiếc thuyền nhỏ đi kiếm củi - mà họ gọi là

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

73

BẠN ĐỌC VIẾT

Toronto thoibao.com

Thuyền tỵ nạn cập bên tàu buôn Sanku Maru

Taxi - chúng tôi được chuyển xuống những chiếc thuyền thúng để bơi vào bến cảng đánh cá.

Người chủ ghe đánh cá và một người em trai nguyên là một quân nhân thuộc binh chủng Nhẩy Dù Việt Nam Cộng Hoà, anh có ông bố là trung úy công an thuộc bộ đội tập kết, người bố trở về đã âm thầm đóng tầu cho hai người con trai đem vợ con đi khỏi VN. Vợ chồng tôi đựơc liên kết với chủ ghe qua một người bạn thân.

Chồng tôi trước đó hai tuần đã ra Quy Nhơn một mình, nhưng chuyến đi bị bể, anh đã vội vã lên xe đò trở về Saigon mất hết vật dụng mang theo (người ta gọi chạy mất dép là thế). Sau đó được tin nhắn chủ tầu tổ chức chuyến đi khác, anh đã muốn mang tôi theo. Ngay sáng hôm sau anh đến đón tôi tại nhà, chúng tôi lên một chiếc xe xích lô máy ra bến xe đò đi Quy Nhơn.

Tôi ra đi vội vàng không một mảnh giấy xin phép đi đường trong tay, ngày đó đi từ tỉnh này qua tỉnh khác phải ra đồn công an xin giấy phép.

Anh lấy của người chị họ một chiếc giỏ đi chợ đan bằng mây và một chiếc nón lá cũ cho tôi cải trang thành người nhà quê, tôi chọn cho mình chiếc áo bà ba nâu và chiếc quần đen dệt hoa của mẹ tôi.

Ngày đó chúng tôi chưa cưới nhau nên tôi không dám nói với bố tôi, bởi ông rất khó tánh, mà chỉ dám nói công ty bắt đi làm thủy lợi vài ngày, nhưng tôi có nói với mẹ: con đi vượt biên với Sơn, mẹ giữ kín dùm con, nếu sau vài ngày mà con không về thì hoặc là tụi con đã thoát, hoặc là đã bị bắt.

Dù chưa có đám cưới nhưng ngay sau ngày cộng sàn vào miền Nam chúng tôi đã đi làm hôn thú vì anh muốn gởi giấy tờ sang Canada cho người chị đã qua du học Canada từ năm 69, để chị sẽ làm hồ sơ bảo lãnh cả gia đình anh.

Từ Saigon ra Quy Nhơn bằng xe đò, chúng tôi phải đi qua khoảng

74

20 trạm xét giấy phép đi đường, vì tôi không có một mảnh giấy nào nên anh bảo tôi ngồi trên để anh xuống ngồi dưới hàng ghế cuối cùng, nếu tôi bị bắt xuống anh sẽ xuống theo, như thế chỉ một người bị bắt mà người kia không bị liên lụy. Tất cả mọi người trên xe qua 20 trạm đều bị hỏi trình giấy đi đường, nhưng không hiểu sao riêng tôi thì không một tên công an nào hỏi đến, có phải vì trông tôi khi đó rất giống một con cán bộ gái từ Hà nội vào cho nên chúng ngại không dám hỏi đến?

Chiếc ghe đánh cá được đậu ngay dưới trạm gác của công an, cho nên chúng tôi được dặn phải tự leo lên ghe và ngay lập tức chui xuống hầm ghe. Tôi không biết bằng cách nào một đứa ốm yếu như tôi đã tự leo lên được một mình, và hình như ơn trên đã giúp chúng tôi, ngay lúc đó trời bỗng dưng đổ mưa, sấm chớp đùng đùng và cả khu bến cảng bỗng mất điện, chúng tôi đã lên ghe một cách an toàn. Những người đàn ông cư dân Quy Nhơn chuyển nước và thức ăn lên ghe. Một lát thì điện có lại, tôi nghe một người hỏi chủ ghe - Hôm nay sao ra khơi sớm hỉ? - giọng rất thân thiện.

Trời hừng sáng thì ghe ra khơi, tất cả đàn bà và trẻ nhỏ đều phải nằm im dưới hầm ghe, ngoại trừ chị vợ chủ ghe, chị đang mang thai đứa con đầu

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

lòng sắp đến ngày sanh, mặc dù vậy chị vẫn đi lại trên ghe rất nhanh nhẹn.

Ghe ra khơi trực chỉ hướng đông - hướng đi Philippines, suốt thời gian đó tôi phải ở dưới hầm ghe, mùi dầu hắc trét ghe cùng nhiều mùi hôi khác trong khoang hầm ghe thiếu không khí khiến tôi ngộp thở, thêm vào sóng đánh chiếc ghe chồm lên hụp xuống làm say sóng, trong một lúc tôi đã ngất đi. Phía bên trên ghe những người đàn ông thay nhau múc nước ra khỏi ghe vì ghe bị nước tràn vào.

Ra đến hải phận Quốc Tế, chúng tôi được lên trên boong ghe và cho uống ít nước, rất nhiều tầu buôn các quốc gia chạy qua, mặc dù chúng tôi ra sức vẫy gọi nhưng không một tầu nào ngừng lại. Qua 2 ngày 1 đêm, anh chủ ghe cho hay phải chạy cho tới Philippines.

Có lẽ mọi người đều thấy trời xanh và biển xanh thật đẹp khi chúng ta đứng trên bãi biển, nhưng với tôi lúc đó biển thật hãi hùng, một chiiếc ghe nhỏ bé như một chiếc lá trên biển rộng, nhìn trước nhìn sau không thấy bến bờ, không ngay cả một cánh chim hải âu, đến ngày thứ hai bầu trời bỗng xám xịt và nước biển bỗng đổi mầu đen như nước cống - bão sắp đến rồi - gió thổi phần phật chiếc cờ trắng trên tầu dấu hiệu xin cứu, nếu không đến kịp Philippines chúng tôi chắc chết. Bỗng một chiếc tầu lớn xuất hiện, chúng tôi ra sức la hét kêu gọi xong nó vẫn lạnh lùng chạy thẳng, không còn chút hy vọng, chủ ghe ráng sức chạy theo và kêu hết trẻ con lên trên vẫy gọi.

Qua gần 10 phút chiếc tầu buôn bỗng ngừng lại, chiếc ghe nhỏ chúng tôi đuổi kịp đến nơi, chiếc tầu buôn bật đèn sáng trưng và những thủy thủ trên tàu vẫy lại chúng tôi - Sống rồi! Đó là chiếc tầu buôn Nhật Bản, chồng tôi là người đầu tiên được đưa lên tầu để nói chuyện với thuyền trưởng, sau đó họ thả một chiếc lưới xuống cho chúng tôi leo lên, họ cho hay chúng tôi phải đợi sóng đánh ghe nhỏ sáp vào hông tầu thì phải lập tức bám vào và leo lên, nếu ai

bị tuột tay rớt xuống biển họ không thể cứu. Còn các trẻ nhỏ được họ thả xuống một chiếc thúng và kéo lên từng đứa.

May mắn tất cả mọi người đã lên tầu an toàn. Ngay sau đó chúng tôi phải chứng kiến chiếc tầu lớn nổ máy thật mạnh tạo sóng lớn đánh vỡ và nhận chìm chiếc ghe nhỏ đánh cá đã đưa chúng tôi vượt biển.

Khi mọi người đã được vào hết trong tầu và chiếm cứ những căn ca bin nhỏ các thủy thủ nhường cho thì bão dồn dập thổi đến, sóng ở cấp độ mạnh đánh lên tận boong tầu lớn.

Nếu không được cứu kip chúng tôi chắc chắn đã vùi thây trong lòng biển cả. Thuyền trưởng cho chồng tôi hay ông không định dừng lại cứu chúng tôi, vì trong thời gian đó Nhật Bản chưa cho phép tầu nước họ vớt người Việt. Nhưng vì ông thấy bão lớn sắp đến nên ông quyết định cho tầu ngừng lại.

Khi vợ chồng tôi đã được định cư tại Montreal, chúng tôi viết thư thăm ông và ông cho hay ông đã bị đổi đi một đường buôn khác.

Chúng tôi đã được cứu bởi chiếc tầu Sanku-Maru của Nhật cách bờ 130 hải lý trên hải lộ tới Phi Luật Tân sau 2 ngày 1 đêm lênh đênh biển. Nhóm chúng tôi trải qua 40 ngày trên tầu buôn Sanku-Maru qua các hải cảng Singapore, Indonesia, Philippines và sau cùng được tới Japan. Người thuyền trưởng nhân đạo đó đã khuyên chúng tôi hãy chờ để được tới Nhật vì ông tin chúng tôi sẽ được hưởng sự giúp đỡ tốt hơn với hội Hồng Thập Tự Nhật Bản.

Chúng tôi được đưa tới trại tị nạn mới được thành lập tại Miyajaki miền nam nước Nhật, nơi đây có trường tiểu học Quận Saito-Shi và nhà thờ cha Picci - Cha là người Italian -Cha là người đã làm lễ hôn phối cho vợ chồng tôi, cùng các cô giáo trong trường tiểu học rất thân thiện với mọi người, và ông Nagao - san đại diện hội Hồng Thập Tự. Kojima- sensay chủ nhân khu nhà được lập thành trại tị nạn.

Cũng giống như bao câu chuyện về vượt biển của người Việt Nam sau khi miền Nam VN bị cộng sản bắc VN cưỡng chiếm, người miền Nam đã hãi hùng tìm đường bỏ đi. Đây là câu chuyện vượt biển ra đi của riêng vợ chồng tôi mà bao năm nay tôi ấp ủ muốn viết ra để các con sau này đọc đến và nhất là để tri ân ông Kamato người thuyền trưởng đã cứu chúng tôi.

HƯƠNG-SƠN

(Toronto-Canada)

Tại nhà ăn ở trại tỵ nạn Nhật

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

75

Toronto thoibao.com LTS: Chuẩn tướng Lê Nguyên Vỹ là một trong năm tướng lĩnh đã tuẫn tiết khi mất nước vào tháng 4/1975. Một đời chiến đấu kiêu hùng, chọn cái chết trước lệnh đầu hàng, với câu nói “Tướng không giữ được thành phải chết theo thành”, ông xứng đáng để đời sau gọi là anh hùng dân tộc…

Xin đăng bài viết dưới đây của một thuộc cấp của Tướng Lê Nguyên Vỹ vừa gởi tới cho Thời Báo, với “đôi dòng đơn sơ về những sự thực về Tướng Vỹ, dĩ nhiên chưa phải là tất cả”, như “những dòng tâm thành, thay nén nhang dâng lên tưởng niệm vị anh hùng dân tộc Lê Nguyên Vỹ nhân ngày giỗ của người”.

TB

Vài kỷ niệm về Tướng

Lê Nguyên Vỹ

Ð

ầu tháng 9-1965, sau khi tốt nghiệp khóa 19 Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Ðức, tôi về Bình Dương trình diện Bộ Tư Lệnh Sư Ðoàn 5 Bộ Binh (BTL/SD5BB). Ðây là một trong những đại đơn vị kỳ cựu của Quân lực Việt Nam Cộng Hoà (VNCH), bao gồm các đơn vị thiểu số miền Bắc – mà đa số thuộc sắc dân Nùng thuộc vùng tự trị Móng Cái của Ðại tá Woòng A Sáng. Di cư vào Nam, được mang tên Sư Ðoàn 3 Dã Chiến, sau đổi thành Sư Đoàn 5 Bộ Binh (SĐ5BB), trấn giữ vùng đông bắc thủ đô Saigon và được coi như đơn vị tín cẩn nhất của chế độ.

Ngày ấy, Tướng Vỹ còn mang cấp bậc thiếu tá, giữ chức Trung Ðoàn Trưởng Trung Ðoàn 9/SĐ5BB. Bộ Chỉ Huy Trung Ðoàn đồn trú tại Bến Cát, sau dời lên Chơn Thành, cách tỉnh lỵ Bình Dương khoảng 50 km về hướng Bắc. Từ Bộ Tư Lệnh Sư Ðoàn (BTL/SĐ) ở Phú Lợi, Bình Dương, tôi đã nhiều lần lên đó, khi thì đi cùng phái đoàn thanh tra, khi thanh tra một mình, theo lệnh đơn vị trưởng, nên tôi có nhiều dịp tiếp xúc với Thiếu tá Vỹ và các sĩ quan trong Bộ Chỉ Huy Trung Ðoàn. Nhờ vậy, cũng từ những ngày đó, tôi biết thêm nhiều về cuộc đời “người lính chiến thực sự” Lê Nguyên Vỹ.

Tướng Vỹ sinh năm 1933 tại Sơn Tây, miền Bắc Việt Nam. Ông nguyên là sĩ quan binh chủng Nhảy Dù, thời Thiếu tá Ðỗ Cao Trí giữ chức Liên Ðoàn Trưởng. Ông tham dự nhiều cuộc hành quân trên chiến trường miền Nam. Năm 1955, sau cuộc tảo thanh Bình Xuyên ở Saigon - Chợ Lớn, ông được thăng cấp Ðại úy. Ít năm sau, rời Nhảy Dù, Ông ra phục vụ tại Sư Ðoàn 5 BB. Ông được giao chức tiểu đoàn trưởng Tiểu Ðoàn 2 Trung Đoàn 9 BB, rồi Trung

76

TRIỆU VŨ

Ðoàn Trưởng Trung Ðoàn 9BB năm 1965, với cấp bậc thiếu tá, sau một thời gian làm Chi Khu Trưởng Chi Khu Bến Cát.

Những ai từng làm việc với ông, dù thượng cấp, hay quân sĩ dưới quyền, đều chung một nhận xét: Ông là vị chỉ huy rất nóng tánh – theo tôi phải nói là trực tánh mới đúng. Trong một đặc san của Sư Ðoàn 5BB thuở đó, đã ghi như sau về Trung Ðoàn Trưởng Trung Ðoàn 9 – tức Thiếu Tá Vỹ: “Có một lần ông vung tay đập vỡ mấy cái mặt bàn”. Nhưng nói gì thì nói, không ai có thể phủ nhận ông là một sĩ quan chỉ huy hành quân tài giỏi, thủ cũng như công. Những phái đoàn thanh tra từ Tổng Tham Mưu, Quân Ðoàn, Sư Ðoàn khi đến quan sát nơi đóng quân của đơn vị ông, đều hết lời khen ngợi. Bản doanh Bộ Chỉ Huy Trung Ðoàn 9 tại Chơn Thành là một căn cứ phòng thủ hình ngũ giác kiểu mẫu. Ðối với nhân viên thuộc Bộ Chỉ Huy, có lẽ Ban 2 vất vả hơn cả.

Lý do đơn giản là ông Trung Ðoàn Trưởng luôn quan tâm đến tình hình địch, tình hình bạn. Nhờ vậy, đơn vị do ông chỉ huy đã ghi hết chiến công này đến chiến công khác, trong cũng như ngoài Khu 32 Chiến Thuật.

Những địa danh, những mật khu, những chiến khu từ Bến Súc, Bến Sỏi qua Dầu Tiếng, Lộc Ninh, Hớn Quản, đến Ðồng Xoài, Phước Long, Phước Quả rồi mênh mông Tam Giác Sắt, Chiến Khu C, Chiến Khu D, v.v… nơi nào cũng in dấu gót giầy hành quân của các chiến sĩ Trung Ðoàn 9.

Những năm 1965-1967, sau khi quân tác chiến Mỹ ào ạt đổ vào miền Nam, tình hình chiến trận cũng như chính trị có nhiều biến động. Trên mặt trận quân sự, Cộng Sản Bắc Việt (CSBV) công khai đưa các đơn

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

vị chính qui vào vùng Cao nguyên Trung phần (Tây Nguyên, tức Mặt trận B-3) và Tây Bắc vùng Hỏa Tuyến (Mặt trận Trị-Thiên). Ðồng thời, CSBV cũng thành lập Sư-Ðoàn 2 tại Quảng Ngãi và Sư Ðoàn 3 “Sao Vàng” tại Bình Ðịnh (Quân khu 5 CS). Tại miền Ðông Nam Phần (Quân Khu 7 CS), CSBV thành lập sư đoàn (Công trường) 9 tại Bình Long, 5 tại Bà Rịa (Căn cứ Mây Tầu) và 7 tại Phước Long. … Thời gian này, Trung Ðoàn 9 của Trung Tá Vỹ (Ông đã được thăng cấp) thường phối hợp hành quân với các đơn vị của Sư Ðoàn 1 Bộ Binh Hoa Kỳ trong các chiến dịch tiến vào các mật khu Cộng Sản như Cedar Falls, Junction City, v.v… Ông giữ vững lập trường một người lính chiến đấu, gắn bó với tiền tuyến, sát cánh cùng thuộc cấp giữ chắc tay súng truy cản địch quân ngoài mặt trận, chỉ lo chu toàn nhiệm vụ mà không quan tâm đến nhiều rối loạn chính trị, nhiều tranh giành quyền lực tại hậu phương...

Ngoài chiến trường, chỉ nói riêng khu 32 Chiến Thuật (gồm 3 tỉnh Bình Dương, Bình Long, Phước Long), vùng trách nhiệm của Sư Ðoàn 5 BB, đã mở rất nhiều cuộc hành quân bình định, hành quân truy quét địch, cho nên tình hình an ninh tạm ổn.

Lại thêm lúc này quân đội Mỹ vào miền Nam đã lên con số khá cao.

Quốc lộ 13, còn có tên gọi là “Quốc lộ máu”, đoạn Bình Dương - Bình Long đã ít bị phục kích hoặc gài mìn. Đoạn đường “gai lửa” Bình Dương - Phước Long trên Quốc lộ 14 cũng được khai thông. Ðặc biệt thời gian này, Tiểu Ðoàn 2 Trung Ðoàn 9BB đã ghi một chiến công lớn. Nhờ tinh thần chiến đấu anh dũng, quyết tâm kháng cự, lại được phi pháo yểm trợ, Tiểu đoàn đã bẻ gẫy một cuộc tấn công của địch vào Bộ chỉ huy, đóng tại Phước Quả, cách tỉnh lỵ Phước Long hơn 10 km về phía tây nam. Do chiến thắng trên, Tiểu Ðoàn Trưởng 2/9 (Ðại Úy T.) được thăng cấp thiếu tá, sau về làm Trung Ðoàn Phó Trung Ðoàn 9 BB. Ðúng vào những ngày Tết năm Mậu Thân 1968, Hà Nội đơn phương hủy bỏ thỏa thuận hưu chiến, mở cuộc tổng tấn công vào Saigon và 44 tỉnh, thị xã của VNCH. Mặt trận tại Bình Dương và BTL/SÐ5 khởi diễn đêm mùng 1 rạng mùng 2 Tết (31-1-1968). Lúc này, quân số hiện diện tại các đơn vị thuộc BTL/SÐ, cũng như Tiểu Khu Bình Dương, trường Công Binh, Thiết Ðoàn 1 Kỵ Binh v.v... không tới 50%. Thế mà, dù cho địch có chuẩn bị thật kỹ, bảo mật tối đa và đặc biệt tấn công

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

77

Toronto thoibao.com bất ngờ, chúng vẫn không làm chủ năm Mậu Thân, Ðại Tá Vỹ trở về Bộ tình hình. Giao tranh dữ dội tại khu Chỉ Huy Trung Ðoàn tại Bến Cát. vực Lò Chén và trường Công Binh Thế là, sau khi chỉ huy Trung Ðoàn trong tỉnh lỵ. Ðịch cũng đặt những 9 trên 3 năm, rồi Trung Ðoàn 8 trên “chốt” chặn xung quanh thị xã và 2 năm, Ðại Tá Vỹ đã thực sự dẫn dắt pháo kích vào Phú Lợi, cách Bình và có công xây dựng thành 2 Trung Dương 5km về hướng đông, nơi đặt Ðoàn chủ lực hùng hậu của SÐ5BB. Bộ Tư Lệnh SÐ5BB, mục đích cầm Chính Tướng Phạm Quốc Thuần, chân, không cho tiếp viện. Lập tức, người đã nắm chức Tư Lệnh SÐ5 Sư Ðoàn điều động đơn vị của Trung hơn 4 năm (có lẽ lâu hơn các vị Tư đoàn 7BB giải toả từ phía nam lên và Lệnh khác) chắc rất hãnh diện và đặc biệt lệnh cho Trung Ðoàn 8 của quý mến vị Trung Ðoàn Trưởng này. Ðại Tá Vỹ ở Bến Cát (lúc này Ông Ðổi lại, Ðại Tá Vỹ được địch quân đã thăng cấp Ðại Tá, chỉ huy Trung treo giá tính mạng rất cao. Ðể có thể Ðoàn 8BB) đưa đơn vị về giải tỏa từ chiêu dụ hoặc thanh toán ông, địch phía bắc và phía đông. Ðại Tá Vỹ đặt đã dùng nhiều phương cách, kể cả Bộ chỉ huy Hành Quân tại Bưng Cải, ám sát và mỹ nhân kế v.v... Ðịch còn khoảng giữa tỉnh lỵ và BTL/SÐ. Ông dùng thủ đoạn khác là lợi dụng tình đích thân điều động cuộc hành quân cảm quan hệ gia đình từ miền Bắc đánh đuổi địch ra khỏi thị xã và các gửi thư cho ông. Nhưng chúng đã chi khu lân cận, đồng thời tiếp tục không thực hiện được một ý đồ nào. truy quét tàn quân địch. Ông và các quân sĩ thuộc quyền, tiếp Nhìn chung, cuộc tổng tấn công tục truy lùng và diệt địch, tiếp tục của Việt Cộng năm Mậu Thân đã lập chiến công. Những trận đánh tại thất bại nặng nề. Nhưng về chính Phú Hòa Ðông, bên kia sông tỉnh lỵ trị, chúng đã đạt thắng lợi đáng kể. Bình Dương, vòng lên Cầu Ðịnh, Trước áp lực từ nhiều phía, tháng Bầu Bàng, Bầu Lòng, qua tận Phú 3-1968, Tổng Thống Johnson tuyên Giáo, hoặc những vụ phục kích trên bố không tái tranh cử và hai tháng hành lang di chuyển của địch, bắt sau, Hoa Thạnh Ðốn cùng Hà Nội cử sống, hạ sát giao liên - kinh tài, tịch phái đoàn tới Paris để thương nghị. thu vũ khí - tài liệu v.v... khiến hoạt Số phận VNCH đang nằm trên bàn động quấy phá của địch trong vùng cờ chính trị cũng như lịch sử VN sắp trách nhiệm suy giảm rõ rệt. Thời sang một trang mới. gian này, sự kiện đáng ghi nhớ là Sau những đợt hành quân giải tỏa một lần nữa, SÐ5BB lại được tuyên

78

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

dương công trạng trước Quân Ðội.

Và tất cả quân nhân từ binh sĩ tới cấp Tướng thuộc SÐ hãnh diện được đeo Dây Biểu Chương Bảo Quốc Huân Chương màu đỏ hoàn toàn. …Ðầu năm 1970, vì quân đội Ðồng Minh đã một phần rút khỏi Việt Nam, trong khuôn khổ kế hoạch Việt Nam hóa chiến tranh, BTL/SÐ5 di chuyển lên Lai Khê, cách quận lỵ Bến Cát khoảng 5km về hướng đông bắc, nằm trên Quốc lộ 13. Lai Khê xưa kia là nơi người Pháp xây dựng nhà máy, phòng thử nghiệm cao su và có trồng hàng trăm héc ta cao su làm mẫu. Lai Khê đã trở thành một căn cứ quân sự quan trọng, nơi đặt Bộ Tư Lệnh một Lữ Ðoàn của SÐ1BB Hoa Kỳ; và khi họ về nước, BTL/SÐ5BB tiếp nhận căn cứ trên.

Bộ Chỉ Huy Trung Ðoàn 8 cùng đóng chung trong căn cứ.

Thời gian này, Tướng Nguyễn Văn Hiếu đã thay Tướng Thuần làm Tư Lệnh. Ðại Tá Vỹ làm Trung Ðoàn Trưởng Trung Ðoàn 8 thêm một thời gian ngắn, trước khi đi thụ huấn tại Hoa Kỳ. Và Trung Ðoàn này đặt dưới quyền chỉ huy của một sĩ quan do Tướng Hiếu đưa từ miền Trung về. Tiếc thay vị Ðại Tá Trung Ðoàn Trưởng mới (Bùi Trạch D.) đã thân bại danh liệt trong trận Snoul (nằm giữa tỉnh Kratie và biên giới Việt - Campuchia), khiến cả một trung

đoàn chủ lực của sư đoàn, với phù hiệu “Chúa Sơn Lâm” trên ngực áo trái, bị thảm bại, nay như người bệnh đang cần chữa trị, thuốc thang để mau có sức hồi phục – cả đơn vị chỉ còn khoảng 500 tay súng. Chính Tướng Hiếu cũng bị ảnh hưởng không tốt sau trận Snoul. Kể từ đây, con đường binh nghiệp của Tướng Hiếu đã rẽ sang một khúc quanh mới (và cuối cùng ông đã tử nạn tại Văn Phòng Tư Lệnh Phó Quân Ðoàn III với lý do “Bất cẩn khi lau chùi vũ khí?”)

Năm 1971, sau khi tốt nghiệp khoá Chỉ huy tham mưu cao cấp tại Hoa Kỳ, Ðại Tá Vỹ được lệnh trở lại SÐ5BB, với chức vụ Tư Lệnh Phó SÐ. Ðương kim Tư Lệnh là Tướng Lê Văn Hưng. Ðại Tá Vỹ ra sức chấn chỉnh việc phòng thủ căn cứ Lai Khê, nơi đặt bản doanh chính của Bộ Tư Lệnh SÐ. Căn cứ Lai Khê có vòng đai phòng thủ khá rộng. Các pháo đài, các vọng gác làm bằng gỗ thông và bao đựng cát che chắn, có tính dã chiến, tạm bợ, do quân đội Ðồng Minh để lại, đã đến lúc phải tu bổ, sửa chữa nhiều. Ðích thân Ðại Tá Vỹ cùng các Ðơn vị trưởng đến từng vọng gác, từng pháo đài quanh căn cứ để kiểm soát, đôn đốc, tái thiết lập hệ thống phòng thủ. Ông chỉ thị các đơn vị phải đào những hầm trú ẩn, với nóc hầm hình chữ “A” để

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

79

Toronto thoibao.com giảm thiểu thiệt hại cho binh sĩ khi 3-1972, đích thân Tướng Bắc Việt địch pháo kích, v.v... Cũng nhờ vậy Văn Tiến Dũng mang hơn 1 quân mà sau nhiều lần tấn công của đặc đoàn với đầy đủ tăng pháo vượt công Việt Cộng, khi thì vài toán nhỏ, qua giới tuyến Bến Hải đánh chiếm khi cả tiểu đoàn, cũng không thể nào Quảng Trị. xâm nhập sâu trong căn cứ. Trái lại, Khác với những đợt tấn công năm bị lực lượng bố phòng phát giác kịp Mậu Thân (2/1968, 5/1968, 9/1968) thời và phản kích khiến chúng thiệt mà các nhà nghiên cứu và bình luận hại nặng. Có lần, sau một cuộc tấn gọi là cuộc “tấn công tự sát”; lần này công xâm nhập, tổng số tử thi đặc Hà Nội, với mục đích tạo ưu thế tại công đếm được từ phía ngoài đến bàn hội nghị, đồng loạt mở 3 mặt vòng đai trong cùng của căn cứ lên trận lớn tại Quảng Trị, Kon Tum và tới hơn 40 xác. Ðây là con số khá lớn, Bình Long. vì căn bản, tấn công bằng đặc công là Những ngày đầu tháng 4-1972, sử dụng những toán nhỏ, được huấn tin tình báo ghi nhận đã có nhiều luyện rất thuần thục, nhằm gây tổn cuộc chuyển quân của địch từ phía thất lớn về vật chất và tinh thần cho bên kia biên giới, theo hướng bắc và đối phương. Vả lại, phải mất một đông bắc tiến gần đến Lộc Ninh, một thời gian lâu dài, địch mới đào tạo bổ quận lỵ thuộc tỉnh Bình Long, cách sung được hơn 40 đặc công. thị trấn An Lộc khoảng 20km về phía Ngoài bản doanh chính tại căn cứ tây bắc. Ðây là nơi đặt Bộ Chỉ Huy Lai Khê, Sư Ðoàn 5 đặt Bộ Tư Lệnh Chiến Đoàn 9 (gồm Trung đoàn 9 Hành Quân tại thị trấn An Lộc, tức BB, tiểu đoàn Biệt động quân, Chi tỉnh lỵ Bình Long, nằm trên Quốc lộ đoàn Thiết giáp, Tiểu đoàn Pháo 13, cách Saigon khoảng 100km về binh v.v...). Thế rồi, rạng sáng ngày hướng bắc. Tướng Hưng và Ðại tá 6 tháng 4 năm 1972, vẫn với chiến Vỹ thường luân phiên có mặt tại An thuật quen thuộc tiền pháo hậu xung, Lộc để kịp đáp ứng tình hình. lực lượng địch với quân số đông gấp Thời gian này, kế hoạch “Việt Nam ba quân trú phòng, lại có chiến xa hóa” chiến tranh đã gần hoàn tất. yểm trợ mở cuộc tấn công. Ðại Tá Cả Mạc Tư Khoa lẫn Bắc Kinh đều Chiến đoàn trưởng Nguyễn Công V. áp lực Hà Nội sớm giải quyết chiến cùng một số sĩ quan tham mưu bị bắt tranh. Lê Ðức Thọ – nhân vật quyền làm tù binh. Trong khi đó, thị trấn An lực thứ ba trong bộ Chính trị Ðảng Lộc, tức tỉnh lỵ Bình Long, bị địch CSVN – nhiều lần mật đàm tại Paris pháo kích từ mấy ngày trước, mở cùng Cố vấn An Ninh Quốc Gia Mỹ màn cho những trận mưa pháo ròng Henry Kissinger, trong chiến lược rã trên ba tháng trời. Người ta bàng “vừa đánh vừa đàm”. Về phương hoàng, lo lắng được tin Lộc Ninh thất diện quân sự, nhân thế thất bại chiến thủ. Tướng Hưng và Ðại Tá Vỹ đều lược của quân lực VNCH tại Hạ Lào có mặt tại Bộ Tư Lệnh Hành Quân để và Campuchia, Hà Nội quyết định điều động quân sĩ trong vùng được mở một đợt tấn công mới trong mùa gọi là mặt trận Bình Long - An Lộc.

Xuân Hè 1972, với miền Ðông Nam Ngày 13-4-1972, Việt Cộng tung Việt làm “điểm”, và Quảng Trị cùng 3 Sư đoàn bộ binh (Công Trường Cao nguyên Trung phần làm “diện”, 5, 7, 9), có pháo và chiến xa yểm nhằm tiêu hao lực lượng VNCH và trợ tấn công. Mở đầu là những trận mở rộng lãnh thổ kiểm soát, chuẩn bị mưa pháo rót vào thị xã An Lộc từ cho giải pháp “ngưng bắn da beo”. nửa khuya. Ðạn pháo nổ liên tục trải Trên mặt trận ngoại giao, Hà Nội khắp thành phố, rung chuyển mặt muốn lợi dụng năm tranh cử Tổng đất. Người ta không thể ước tính Thống ở Mỹ để ép chính phủ Richard được có bao nhiêu trái đạn pháo và Nixon phải nhượng bộ, ngưng yểm cũng không định hướng được địch đã trợ chế độ VNCH của Tổng Thống pháo từ phía nào. Không kể những Thiệu, hầu thành lập một chính phủ vị trí quân sự như Bộ Tư Lệnh Hành hòa hợp. Hà Nội còn muốn thành lập Quân/SÐ5, Bộ Chỉ Huy Tiểu Khu một thủ đô cho Mặt Trận Dân Tộc Bình Long, Bộ Chỉ Huy TrÐ 8…, Giải Phóng Miền Nam, dưới bảng bệnh viện, trường học, chợ, nhà dân, hiệu mới Chính Phủ Lâm Thời Cộng trung tâm tạm cư cho người di tản từ hòa Miền Nam Việt Nam. Lộc Ninh đều bị trúng pháo địch. Cả Tuy nhiên, vào tháng 1-1972, do thành phố chìm trong lửa khói. Rồi Tướng Abrams dự đoán được ý đồ bỗng nhiên địch ngừng pháo. Bên của Hà Nội – đã gia tăng những cuộc ngoài, trời vừa hừng sáng, những oanh tạc B-52 khiến các trục tiếp cột khói đen vươn lên cao. Người vận chiến lược của CSBV bị thiệt ta nghe được tiếng máy gầm gừ của hại nặng nề – cuối cùng Bộ Chính đoàn cơ giới tiến vào thị xã. Không! trị Ðảng CSVN đổi ý, chọn Quảng- Không thể lầm được! Chiến xa địch Trị làm “điểm” (chủ yếu), mặt trận đang di chuyển vào thị xã, càng lúc miền Ðông và Cao nguyên chỉ còn càng gần Bộ Tư Lệnh Hành Quân. là “diện” (hỗ trợ). Hạ tuần tháng Ðây là lần đầu địch sử dụng chiến

80

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

xa tại chiến trường miền Ðông và cũng là lần đầu tiên, binh sĩ của ta phải đối phó, nên có phần nào hoảng hốt, bối rối.

Nhưng lạ thay, các họng súng đại bác trên chiến xa không thấy nhả đạn, địch hình như đang dò tìm mục tiêu. Chúng đã mất phương hướng!

Một chiếc T54 đang nghiến xích sắt trên mặt đường sát bên hông BTL/ Hành Quân. Mọi người, từ binh sĩ tới Tư Lệnh chiến trường, đều nín thở như chờ đợi một thảm họa và hầu như phó mặc cho số phận. Bỗng Ðại Tá Vỹ lao khỏi hầm, với nón sắt, áo giáp và đặc biệt khẩu súng chống chiến xa M72 trên tay, theo sau là Trung úy sĩ quan tùy viên. Tới bờ tường phòng thủ, vừa lúc chiến xa địch vượt qua khỏi cổng chính khoảng 20 mét, ông quỳ người, giữ tư thế tác xạ, đưa M72 lên vai. Người sĩ quan tùy viên kế bên, khom người quan sát. Mọi người trong hầm chỉ huy hồi hộp phóng tầm nhìn qua lỗ châu mai. Một tiếng nổ lớn nhưng khô khan. Hỏa tiễn rời ống phóng, tiến thẳng tới xe tăng địch và một luồng lửa đỏ tống về phía sau. Chiến xa địch bị trúng hỏa tiễn, bốc khói nhưng vẫn cố di động trước khi trở thành một khối sắt xám xịt vô dụng bên vệ đường.

Quân sĩ từ trong hầm chỉ huy đổ ra ngoài reo hò mừng rỡ. Bấy giờ người ta mới thực sự tin M72 đã bắn hạ chiến xa địch mà suốt mấy năm qua, từ khi được trang bị, chưa có cơ hội tác xạ. Ai ngờ ngày hôm đó, trong cơn nguy khốn, vị Ðại Tá Tư Lệnh Phó chiến trường lại làm nhiệm vụ một khinh binh, đích thân sử dụng M72 triệt hạ xe tăng T54 của Bắc Việt. Câu chuyện Ðại Tá Vỹ bắn hạ chiến xa địch lan truyền, tinh thần quân sĩ trú phòng tại Bình Long - An Lộc lên cao. Ðó đây có những báo cáo về Bộ Tư Lệnh, cho biết đã bắn hạ thêm nhiều chiếc khác. Hình như chiến xa địch bị vô hiệu hoá vì không có bộ binh phối hợp, có lẽ do hiệu quả những đợt phi cơ B52 trải nhiều thảm bom suốt ngày đêm hôm trước.

Vì Hà Nội mở chiến dịch Xuân Hè 1972 khắp 3 vùng chiến thuật, lực lượng Tổng trừ bị VNCH (Dù và Thủy Quân Lục Chiến-TQLC) bị phân tán mỏng. Sau đó, Bộ Tổng Tham Mưu giữ TQLC ở vùng I, và đưa Nhảy Dù về vùng III và vùng II. Quân Ðoàn III còn được tăng phái một số đơn vị của Quân Ðoàn IV, thuộc SÐ21BB, SÐ9BB. Liên Ðoàn Biệt Cách Dù cũng vào mặt trận hầu có thể sớm giải tỏa An Lộc. Nếu An Lộc thất thủ, Sàigòn tất nhiên bị đe doạ.

Trong khi các lực lượng giải tỏa gặp rất nhiều khó khăn tại các nút

chặn quanh thị xã An Lộc, nhất là tại Xa Cam, khoảng 10km về phía nam, thì lực lượng tử thủ bên trong thị xã như sống trong hỏa ngục. Hàng ngày, cái thị trấn nhỏ bé nhận nhiều ngàn đạn pháo rót vào, cộng thêm tiếng bom nổ từ các phi cơ oanh kích chiến xa địch, từng đợt tiến gần thị xã và tiếng bom do B52 trải xuống quanh vùng dội lại, v.v... tưởng như An-Lộc đang bị rung chuyển trong cơn điạ chấn. Liên lạc từ BTL Hành Quân đến các đơn vị bên ngoài bị gián đoạn. Tinh thần mọi người quá căng thẳng và rơi vào tình trạng khủng hoảng. Cũng có thể nhận xét của Tướng Hollingsworth, Cố vấn Quân Ðoàn III, rằng Tướng Hưng, Tư Lệnh chiến trường, như người “mất hồn” và “không làm được việc gì cả” là quá khắt khe chăng? Địch quân mở thêm vài ba đợt tấn công nữa nhưng đều thất bại. Tuy nhiên, An Lộc bị vây hãm càng lâu, tinh thần quân sĩ trú phòng càng xuống. Thiếu ngủ, thiếu dinh dưỡng, thiếu nước, v.v... lại thêm môi trường ô nhiễm vì xác tử thi đã thối rữa, bốc mùi v.v. thực không sao tả hết được nỗi kinh hoàng cùng cực của các chiến sĩ tử thủ An Lộc mấy chục năm về trước (cũng vào THÁNG TƯ quái ác). Vì “tất cả cho chiến trường”, cho nên kế hoạch tiếp tế, tản thương đã lập tức thực hiện song song với việc giải tỏa. Việc tiếp tế thả dù khởi đầu không được như ý. Phi cơ phải tránh phòng không địch, nên bay quá cao và có nhiều kiện hàng rơi không đúng nơi dự tính. Lại thêm địch tiếp tục pháo nên việc đón nhận các tiếp liệu phẩm gặp khó khăn. Ðã có những quân nhân tử nạn vì bị kiện hàng rơi trúng, không kịp tránh. Có nhiều quân nhân khác bị trúng đạn pháo trước khi chạm tay vào các vật phẩm tiếp tế.

Dẫu vậy, không như Cổ Thành Quảng Trị ở Vùng I hay Tân Cảnh (Dakto) ở Vùng II, thị trấn An Lộc, sau hơn ba tháng mịt mù khói lửa, đã đứng vững, chứng minh tinh thần anh dũng, quyết chiến của các chiến sĩ tử thủ cũng như giải tỏa, trong mặt trận Bình Long - An Lộc. Kết thúc trận chiến, sau này theo thống kê, cả hai bên đều thiệt hại nặng.

VNCH vẫn kiểm soát được các tỉnh lỵ, huyện lỵ (trừ Lộc Ninh) và thị trấn trên Quốc lộ 13, đoạn Bình Dương - Bình Long, Việt Cộng kiểm soát vùng nông thôn và ven ranh. Di chuyển lên Bình Long, Phước Long, phải dùng phi cơ, không còn thênh thang đường bộ như năm trước.

(Còn tiếp) Triệu Vũ Houston, TX

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

81

Toronto thoibao.com

“Tháng Tư Đen”

và cuộc trò chuyện giữa một cựu mật vụ Hoa Kỳ với tác giả cuốn sách đưa ra sự thật về quân lực VNCH Lời giới thiệu: Tháng Tư 1975, khi Tom Glenn một cựu nhân viên mật vụ rời khỏi Việt Nam thì George J. Veith chỉ mới tốt nghiệp trung học Hoa Kỳ. Khi “Jay” Veith rời quân ngũ với cấp bậc Đại úy binh chủng Thiết Giáp đóng quân tại Đức thì Tom Glenn dành nhiều thì giờ với những bệnh nhân AIDS vì đó là cách giúp ông quên đi những ám ảnh đớn đau từ Việt Nam. Một người già, một người trẻ, cách nhau cả một thế hệ nhưng cả hai có cùng một điểm chung: Việt Nam. Đối với Tom đó là mảnh đất ông đã để lại một phần thân thể Dưới đây là cuộc phỏng vấn tác giả “Black April” - George J. Veith do tác giả “Last of The Annamese” Tom Glenn thực hiện, Trịnh Bình An lược dịch.

Tom Glenn: Anh đã có 3 cuốn sách viết về [chiến tranh] Việt Nam, thế nhưng anh lại lớn lên khi cuộc chiến đã tàn. Lý do gì anh đam mê đề tài này đến thế?

Jay Veith: Ngay khi tôi chỉ mới là đứa trẻ, tôi đã rất thích thú với hai điều trong lịch sử: những biến cố quân sự và những bí ẩn lịch sử.

Do đó, tôi bị thu hút bởi vấn đề Tù Binh/Quân Nhân Mất Tích, một vấn đề đáp ứng cả hai sở thích của tôi từ lúc nhỏ. Khoảng 20 năm trước, một người bạn biết đến khả năng biên khảo của tôi đã nhờ tôi giúp ông truy tìm một số tài liệu trong căn cứ quân sự Carlisle Barracks tại tiểu bang Pennsylvania. Trong khi lục lạo các hồ sơ trong “Vietnam Room”, tôi phát giác ra các bản sao những báo cáo gốc của cơ quan Joint Personnel Recovery Center, một đơn vị được thành lập tại Việt Nam có nhiệm vụ tìm kiếm và giải cứu tù binh Hoa Kỳ. Vậy mà hầu như chưa có tài liệu nào được công bố về đơn vị này, theo như tôi được biết. Và vì luôn bị thôi thúc phải viết, nên tôi đã nhận ra ngay là cuối cùng thì dịp may đã đến với tôi!

Tom Glenn: Những cuốn sách của anh được viết với cung cách của người có kinh nghiệm trực tiếp. Anh đã từng đến Việt Nam chưa? Anh có nói được tiếng Việt không?

Jay Veith: Tôi chưa bao giờ đến Việt Nam – mặc dù tôi luôn muốn đến thăm nơi ấy. Sau khi dành rất nhiều thì giờ nghiên cứu về chiến tranh [Việt Nam], tôi cảm thấy như

82

đó là quê hương thứ hai của mình!

Tôi không nói được tiếng Việt. Tuy nhiên, tôi có một người bạn tốt, ông Merle Pribbenow, là người đã dịch tất cả các tài liệu rất bao quát nầy. Ông Merle từng phục vụ tại Tòa Đại Sứ Hoa Kỳ ở Sài Gòn từ tháng Tư, 1970 cho đến ngày 29 Tháng Tư, 1975.

Thật may mắn cho tôi vì Merle, cũng như tôi, có một mối quan tâm sâu sắc, trong việc đưa ra ánh sáng những gì đã thực sự xảy ra trong cuộc chiến. Đối với ông ấy, cũng giống như đối với ông, đó là chuyện cá nhân. Còn đối với tôi, đó là chỉ là một bí ẩn lịch sử lớn khác cần được điều tra.

Tom Glenn: Nếu anh không nói được tiếng Việt, vậy làm thế nào anh có thể phỏng vấn những người Việt đã trải qua cuộc biến động tại Việt Nam? Anh đã phỏng vấn bao nhiêu người Việt?

Jay Veith: Phỏng vấn những người Việt Nam là một công việc đầy tế nhị, khác hẳn phỏng vấn những người Mỹ. Một khi đã xác định được một sĩ quan người Việt nào bạn muốn nói chuyện, cách tốt nhất là được sự giới thiệu chính thức từ một người hoặc là trong gia đình ruột thịt, hay thuộc “đại gia đình quân đội” (cùng khoá, cùng đơn vị, cùng binh chủng, v.v...) hoặc từ người đã từng là sếp trực tiếp hoặc từng có cấp bậc cao hơn. Nếu như họ đồng ý cho phỏng vấn, bạn phải đi theo trình tự: giải thích bạn là ai, bạn đang tìm kiếm thông tin gì, và bạn dự định làm gì với thông tin đó. Thường thì tôi bắt đầu bằng cách hỏi họ sinh ra ở đâu, họ vào quân đội như thế nào, v.v... Sau khi chúng tôi cảm thấy khá thoải mái với nhau, và cũng còn tùy thuộc vào tính khí và khả năng nói tiếng Anh của người ấy, chúng tôi mới có thể đi vào các khía cạnh cụ thể của một trận chiến.

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

tai ông bị điếc vì tiếng bom nổ. Đối với Jay đó là mảnh đất chưa bao giờ đặt chân tới nhưng chất chứa quá nhiều thứ bị che giấu.

Sau nhiều năm ròng rã tìm hiểu, Jay đã khám phá ra nhiều điều đáng kinh ngạc. Những sự thật lịch sử trong 2 năm cuối cùng của Việt Nam Cộng Hòa được ông trưng ra trong tác phẩm dày trên 600 trang: Black April: The Fall of South Vietnam, 19731975 – Tháng Tư Đen: Những Ngày Tháng Cuối Cùng Của Miền Nam Việt Nam, 1973-1975.

Nếu người được phỏng vấn có trở ngại về tiếng Anh, tôi sẽ yêu cầu họ viết những trải nghiệm của họ bằng tiếng Việt và sau đó tôi nhờ người dịch lại. Cách làm này đạt kết quả rất tốt. Tôi đã phỏng vấn khá nhiều, có lẽ khoảng 45 sĩ quan, từ Đại Tướng Cao Văn Viên – vị Tổng Tham Mưu Trưởng quân đội miền Nam Việt Nam, xuống đến các tiểu đoàn trưởng. Nhiều người rất cởi mở, họ không chỉ ngạc nhiên khi thấy một người Mỹ quan tâm đến câu chuyện của họ mà còn vui mừng khi tôi muốn tìm hiểu về kinh nghiệm chiến tranh của họ. Tuy nhiên cũng có một số người rất đắn đo trong lời nói. Một số khác thì không thể thuật lại một cách chi tiết vì bị bệnh tật hoặc tinh thần chưa ổn định, hậu quả của nhiều năm tù đày.

Còn một số ít, phần nhiều là các sĩ quan cao cấp, đã từ chối nói chuyện. Đối với tất cả những sĩ quan tôi có dịp tiếp xúc, cuộc phỏng vấn bắt họ phải trải qua những thời khắc vô

cùng đau đớn. Tôi không thể nào thể hiện đầy đủ lòng biết ơn với những người ấy. Thật không dễ dàng [khi phải] chứng kiến những người đàn ông luống tuổi - những người từng dạn dày trong chiến đấu, từng khổ nhọc trong tù đày - đã bật khóc khi nói đến sự mất mát đồng đội hoặc sự kết thúc chiến tranh.

Tom Glenn: Tôi được biết có hai sĩ quan QLVNCH đã tự sát khi Miền Nam thất thủ. Trường hợp tuẫn tiết như thế có nhiều không?

Jay Veith: Tôi lại biết có tới năm vị tướng đã tự sát. Rất nhiều sĩ quan cấp thấp hơn cũng đã tuẫn tiết.

Một câu chuyện không được ghi lại trong sách (Black April) nhưng luôn ám ảnh tôi. Tôi đang phỏng vấn một tiểu đoàn trưởng một tiểu đoàn Nhảy Dù, lúc ấy là khoảng 1 giờ sáng, và chúng tôi đang ngồi trên bậc thềm trước nhà anh ta. Chúng tôi gần xong câu chuyện thì anh chợt bắt đầu kể về ngày cuối cùng [của cuộc chiến].

Anh cho biết vào đêm 29 tháng Tư,

Tiểu thuyết về Việt Nam của Tom Glenn có tên “Last of the Annamese”.

Tác phẩm kể câu chuyện của một sĩ quan Quân Lực VNCH và người vợ tận tụy. Cả hai đã cùng tuẫn tiết tháng Tư 1975. Xoay quanh họ là hình ảnh đau thương của một Nam Việt Nam bị bức tử.

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

83

Toronto thoibao.com vị lữ đoàn trưởng của anh đã ra lệnh khác nhau về việc Cộng Sản có thành cho đơn vị anh phải yểm trợ để bảo công hay không. Tại Ban Mê Thuột, vệ căn cứ không quân Tân Sơn Nhứt. chắc hẳn nó đã đóng một vai trò quan Vị lữ đoàn trưởng đã năn nỉ anh đừng trọng, ít ra trong việc khiến cho Thiếu bỏ rơi ông ấy. Vì vậy, khi anh tiểu Tướng Phạm Văn Phú tin rằng quân đoàn trưởng này bắt đầu rời khỏi căn đội Bắc Việt sẽ tấn công vào Pleiku cứ để đảm nhiệm việc phòng thủ bên chứ không phải vào Ban Mê Thuột. ngoài vành đai, anh đã hết sức phân Với Quân Đoàn I, tôi nghĩ đó là một vân giữa hai lựa chọn: Hoặc khi ra thất bại hoàn toàn. Câu hỏi lớn hơn, khỏi cổng căn cứ thì rẽ phải để đi hy vọng một ngày nào đó Cơ Quan đến các vị trí được chỉ định. Hoặc rẽ An Ninh Quốc Gia (National Security trái và đi về phía bến cảng, tại đó anh Agency - NSA) sẽ trả lời, là họ và tình hy vọng gặp được một tàu Hải Quân báo truyền tin của miền Nam thực sự đang thoát chạy ra khơi. Và người sĩ đã biết tới mức nào. Tôi cho rằng điều quan ấy đã chọn… rẽ phải, chọn ở lại đó phù hợp với câu hỏi của ông về với nhiệm vụ được giao phó. những gì vẫn còn cần câu trả lời.

Cuối ngày hôm sau, sau khi nghe Tom Glenn: Trong số rất nhiều lệnh đầu hàng, anh nhận được tin câu chuyện buồn về những người qua máy truyền tin từ một đồng đội phải cam chịu thất bại, câu chuyện cho biết họ đang rút lui đến một tòa nào khiến anh xúc động nhất? nhà trong căn cứ không quân Tân Jay Veith: Những chuyện xúc Sơn Nhứt. Do dự vài phút, nhưng động thì quá nhiều. Câu chuyện rồi anh cũng lái xe jeep đến nơi người sĩ quan mà tôi vừa kể là buồn tập họp. Nhưng đúng lúc anh vừa nhất. Sau đó, anh ấy nói với tôi là tới nơi thì nghe thấy một tiếng nổ khi còn ở trong trại tù Cộng sản, anh khủng khiếp làm rung chuyển cả đã phải ăn gián để sống. Một nguồn tòa nhà. Rất nhiều đồng đội của protein tốt, anh còn nói thế. Tôi hỏi anh đã tự sát trong đó. Anh chấm anh đã ăn bao nhiêu con gián? Chắc dứt câu chuyện, mắt anh đẫm lệ. cỡ 10 ngàn con, anh trả lời. Hãy thử Còn tôi, lặng im mà xúc động đến tưởng tượng mình phải bỏ con gián run cả người. vào miệng! Tôi còn nhớ tới một vị Nghe xong câu chuyện ấy chúng chỉ huy tiểu đoàn khác, lần này là ta còn điều gì để nói nữa? Và điều một sĩ quan Biệt Động Quân, anh tệ nhất ở đây là, do hậu quả của việc nói với tôi rằng cha mẹ anh đã phải rẽ phải thay vì rẽ trái - để làm tròn trông chừng anh liên tục từ ngày có nhiệm vụ và không bỏ rơi những lệnh đầu hàng cho đến khi anh phải người lính cũng như người chỉ huy trình diện đi tù. Họ sợ anh sẽ tự tử vì - người sĩ quan ấy đã phải ngồi tù quá tuyệt vọng.

10 năm!

Tom Glenn: Tôi thấy nhiều điểm Tom Glenn: “Tháng Tư Đen” đưa tương đồng giữa Việt Nam và Iraq ra những câu trả lời thỏa đáng cho và đặc biệt là Afghanistan. Có đúng rất nhiều câu hỏi của tôi về sự sụp đổ thế không? của miền Nam Việt Nam. Vậy, còn có Jay Veith: Không hẳn vậy. Kẻ thù những câu hỏi nào anh cảm thấy vẫn hoàn toàn khác, trật tự chính trị thế cần có câu trả lời? giới đã được định hình lại hoàn toàn, Jay Veith: Câu hỏi chính sẽ xoay và người ta không thấy thái độ chống quanh những gì Bộ Chính Trị [Bắc chiến tranh gay gắt xảy ra trong chiến Việt] đã thực sự toan tính ngay trước tranh [Iraq]. Nếu nhìn rộng hơn ra, và ngay sau khi ký kết Hiệp Định tôi cho rằng người ta có thể rút ra Hòa Bình Paris. Vẫn còn một lỗ hổng sự tương đồng về một cuộc chiến khá lớn trong sách vở Việt Nam về bất khả chiến thắng, v.v..., nhưng tôi khoảng thời gian này. Đối với số câu không cho rằng các viễn kiến lịch sử hỏi khác, ông sẽ phải đợi cho đến khi là tương tự nhau. tập thứ hai của tôi ra đời! Cuốn sách Tom Glenn: Tháng Tư Đen là này sẽ đề cập đến các mưu đồ chính cuốn sách đầu tiên của một bộ hai trị và ngoại giao. tập. Vậy, chủ đề của cuốn sách thứ Tom Glenn: Vì lý do nghề nghiệp, hai là gì? Bao giờ thì sách được tôi chú ý tới vai trò của sự lừa bịp xuất bản? về mặt tình báo truyền tin và truyền Jay Veith: Cuốn thứ hai sẽ đề cập thông trong trận chiến cuối cùng. tới các vấn đề chính trị, ngoại giao và Theo anh, tầm quan trọng của mỗi kinh tế làm Nam Việt Nam sụp đổ. yếu tố như thế nào?

Cụ thể, sách sẽ thảo luận về các mưu Jay Veith: Chiến lược của Cộng mô ngoại giao trong những ngày cuối Sản cho mỗi chiến dịch bao gồm khi các quốc gia cố gắng dàn xếp một các kế hoạch lừa dối công phu. Hầu lệnh ngừng bắn. Ngoài ra, sách sẽ nói hết các kế hoạch này là nhằm đánh tới một câu chuyện có lẽ là bí mật lớn lừa tình báo truyền tin của Mỹ và cuối cùng của Chiến Tranh Việt Nam. QLVNCH mà trong chiến tranh có Còn khi nào nó sẽ được xuất bản thì lẽ là nguồn tin tình báo tốt nhất của xin để cho tôi thêm vài năm. Việc chúng ta. Tuy nhiên, có những ý kiến nghiên cứu coi như đã xong, tôi chỉ

84

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Còn George J. Veith thì ngoài Black April: The Fall of South Vietnam, 1973-1975, hai tác phẩm khác về Việt Nam của Jay Veith là Code-Name Bright Light: The Untold Story of U.S. POW Rescue Efforts during the Vietnam War - 1998, và, Leave No Man Behind: Bill Bell and the Search for American POW/MIAs from the Vietnam War – 2004. Ông đã hai lần ra điều trần trước Quốc Hội về vấn đề Tù Binh/Quân Nhân Mất Tích.

cần tìm thời gian để viết. (Ghi chú: Jay Veith quyết định nghỉ việc vào tháng Năm 2018 để dành toàn thời gian cho sách – TBA) Tom Glenn: Trong tất cả các yếu tố dẫn đến sự sụp đổ của Nam Việt Nam, điều gì nghiêm trọng nhất?

Chúng ta có thể tránh được điều ấy không?

Jay Veith: Đúng, chúng ta có thể tránh đươc. Nhưng nó đòi hỏi một nỗ lực bền bỉ về ý chí và sự tham gia của người Mỹ, là những yếu tố mà chúng ta sẽ rất khó khăn để duy trì.

Tom Glenn: Nếu tất cả hỏa lực, nhân lực và tài nguyên mà Hoa Kỳ mang đến không thể chiến thắng cuộc chiến chống lại Bắc Việt, tại sao chúng ta nghĩ rằng chỉ riêng Nam Việt Nam có thể làm nổi điều đó?

Kế hoạch Việt Nam Hóa (đào tạo và trang bị cho Nam Việt Nam tiếp tục chiến đấu mà không có sự hiện diện của quân đội Hoa Kỳ trên chiến trường) có tác dụng gì không?

Jay Veith: “Việt Nam Hóa” đã có tác dụng. Tuy nhiên, không có tướng lãnh Hoa Kỳ hay Nam Việt Nam nào tin rằng đất nước này có thể đứng vững nếu không có đầy đủ sự yểm trợ của Không Quân Mỹ. Lý do đơn giản là vì địa hình Việt Nam, chứ không phải vì sự thiếu ý chí của Nam Việt Nam. Tôi sẽ trình bày chính xác hơn trong cuốn sách tiếp theo của tôi. Nhìn bên ngoài, tình hình tiếp tế của Bắc Quân có vẻ rất tốt. Nhưng có điều ít ai biết hay hiểu ra, đó không phải là do Trung Cộng và Nga Xô chi viện ào ạt mà là do Bắc Việt đã dốc tất cả kho vũ khí của họ ra. Nói một cách khác, họ đánh xả láng cú chót để giành chiến thắng. Thật không may, lần này họ đã đoán đúng. Tôi chỉ mới phát giác ra điều này trong khi xem xét một số ấn phẩm mới của Cộng

Sản. Cho ông biết trước một chút xíu thôi đấy nhé.

Tom Glenn: Một số người tin rằng nỗ lực chống cộng ở Việt Nam đã bất khả thi ngay từ đầu. Chiến thắng của Bắc Việt [có phải] là đương nhiên không?

Jay Veith: Không đúng. Nếu chúng ta quyết định cắt đường mòn Hồ Chí Minh bằng quân đội Hoa Kỳ, tôi tin rằng chúng ra đã có thể thắng cuộc chiến. Sau khi Hải Quân cắt đứt nguồn tiếp tế trên biển, và nếu chúng ta phong tỏa cảng Sihanoukville (Cambodia), thì “cách mạng” tại Nam Việt Nam không còn nguồn cung cấp nữa, do đó, về căn bản, sẽ thoái hóa thành một cuộc chiến tranh du kích lẻ tẻ, một cuộc chiến mà người miền Nam có thể cáng đáng được.

Tom Glenn: Vậy thì với những điều bây giờ chúng ta đã biết, liệu Hoa Kỳ khi đó có nên nhúng tay vào Việt Nam không? Một câu hỏi hết sức tế nhị cho anh trả lời đấy.

Jay Veith: Tôi sẽ phải tránh né câu hỏi nầy bằng cách yêu cầu ông suy nghĩ như sau. Một trăm năm nữa, khi các học giả viết lịch sử của nước Mỹ và thế giới trong thế kỷ 20, chẳng biết họ sẽ định nghĩa cuộc sống Mỹ vào thời kỳ này như thế nào? Họ sẽ nhập chung thời kỳ hậu Đệ Nhị Thế Chiến với một khoảng thời gian dài hơn sau đó, và mô tả thời kỳ đó là một cuộc chiến dài chống lại chủ nghĩa Cộng Sản chăng? Nếu vậy, ai đã thắng cuộc chiến đó? Nếu nhìn từ góc độ lịch sử lâu dài hơn, tôi nghĩ mọi người cuối cùng sẽ đánh giá Việt Nam một cách không thiên vị hơn.  TRỊNH BÌNH AN chuyển ngữ

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

85

Toronto thoibao.com

86

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019

Toronto thoibao.com

25/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2633

87

Toronto thoibao.com

Quý vị có bất kỳ thắc mắc gì thêm, hãy liên lạc trực tiếp với Quang Lâm theo số 416-804-5111 hoặc vào trang nhà www.quanglamtv.com để được tư vấn thêm những vấn đề liên quan đến việc mua bán và thuê bất động sản.

88

Issue 2633 | thoibao.com | THỜI BÁO | 25/04/2019