Toronto 2647 P1 by thoibaohouston

THURSDAY

ISSUE 2647

THỨ 5

JUNE 13 2019 PUB Agreement N0 40009120

THE VIETNAMESE NEWSPAPER - www.THOIBAO.COM

BAO GIỜ CANADA CẤM TIỆT “PLASTIC SỬ DỤNG MỘT LẦN”?

Xem trang 9 Ảnh: online

Toronto thoibao.com

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

Toronto thoibao.com

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

Toronto thoibao.com

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

CANADA

MONTREAL - OTTAWA

Chrétien muốn đi Trung Quốc tìm tự do cho 2 công dân Canada bị bắt giữ Phát ngôn nhân của cựu thủ tướng Jean Chrétien cho biết, ông Chrétien muốn đến Trung Quốc để thương thuyết chấm dứt bế tắc ngoại giao giữa Canada và Bắc Kinh nếu Thủ tướng Justin Trudeau yêu cầu. Ông Bruce Hartley nói với CBC: “Nếu Thủ tướng yêu cầu, ông Chrétien sẽ sẵn sàng đi Trung Quốc để phục vụ Canada trong thời điểm khó khăn này để giúp các chủ trại chăn nuôi của chúng ta và mang hai công dân Canada về nhà”. Canada đã không có đại sứ tại Trung Quốc kể từ khi ông John McCallum bị cho nghỉ việc hồi tháng giêng sau khi ông đưa ra bình luận công khai về vụ án chống CEO của Huawei, bà Mạnh Vãn Châu. Tuyên bố của phát ngôn nhân Bruce Hartley được đưa ra tiếp sau khi cựu thủ tướng đảng Bảo Thủ Brian

Mulroney đề nghị chính phủ Trudeau xem xét chọn một cựu thủ tướng hướng dẫn một phái đoàn có nhiều quyền hạn đến Trung Quốc để thương thuyết việc trả tự do cho hai công dân Canada: Michael Kovrig và Michael Spavor Ông Mulroney nói với Canadian Press: “Những gì họ có thể muốn làm là xem xét việc gửi một người nào đó đến Trung Quốc, như ông Jean Chrétien - nhân vật rất được người Trung Quốc tôn trọng”. Con rể của ông Chrétien, André Desmarais, phụ tá chủ tịch và đồng CEO của công ty Power Montréal, cũng là chủ tịch danh dự của Hội đồng Kinh doanh Canada Trung Quốc. Ông Muroney nói rằng ông Desmarais “được người Trung Quốc đánh giá rất cao và có lẽ biết nhiều về Trung Quốc hơn bất kỳ người

Canada nào khác còn sống”. Muroney nói: “Bạn có thể thành lập một phái đoàn do cựu thủ tướng Chrétien cầm đầu cùng vài người khác, nhưng chủ yếu là Chrétien và Desmarais, và đi đến đó ngồi xuống với những người mà Jean quen biết trong chính trường, những người giữ các vị trí quan trọng, vị trí lãnh đạo, trong chính phủ Trung Quốc và nói ‘Này, chúng ta hãy làm điều này đi’”. Kovrig, một nhà ngoại giao nghỉ phép để làm việc cho một tổ chức phi chính phủ, và nhà kinh doanh Spavor đang bị bắt giữ tại Trung Quốc đối mặt với cáo buộc gián điệp và gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia. Canada đã gọi việc giam giữ họ là tùy tiện và đã lên án quốc tế. Nhiều nhà cựu ngoại giao và các nhà theo dõi Trung Quốc trước đây coi trường hợp này là trả đũa cho việc

Canada đứng hạng 6 các quốc gia hòa bình nhất trên thế giới Canada đứng hạng thứ 6 trong danh sách 163 lãnh thổ và quốc gia độc lập. Bảng xếp hạng Global Peace Index (GPI) so sánh 163 lãnh thổ và quốc gia độc lập (bao gồm 99,7 phần trăm dân số thế giới) theo cấp độ hòa bình. Tăng 2 bậc so với năm 2017, Canada năm nay được xếp vào vị trí đáng ganh tỵ - hạng thứ 6. Canada chiếm hạng tệ nhất là thứ 14 năm 2010 và cao nhất là hạng 4 năm 2012. Năm quốc gia đứng đầu danh sách 2018 gồm Iceland, New Zealand, Áo, Bồ Đào Nha và Đan Mạch. Kém hòa bình nhất là các nước Syrie, Afghanistan, Nam Sudan, Iraq và Somalia. GPI là một bản tường trình do Viện Kinh tế và Hòa bình phát triển thực hiện qua sự tham khảo ý kiến với một ban chuyên viên hòa bình quốc tế từ các tổ chức hòa bình có các dữ liệu thu thập và đối

Jean Chrétien

Canada bắt giữ bà Mạnh, cựu giám đốc tài chính của Huawei, theo yêu cầu dẫn độ từ Hoa Kỳ. Trung Quốc cũng đã chặn một số chuyến hàng cải làm dầu của Canada và đang đàn áp các mặt hàng xuất cảng nông nghiệp khác. Phát ngôn viên của Thủ tướng Trudeau, Cameron Ahmad nói với Canadian Press: “Đây không phải là lần đầu tiên chúng tôi được hỏi, nhưng chúng tôi không có bất kỳ thông báo hay quyết

định nào được dự trù trong tương lai gần”. Tr o n g c u ộ c s ố n g h ậ u chính trị, ông Chrétien vẫn tham gia vào các vấn đề liên quan đến Trung Quốc trong công việc của mình với công ty luật Dentons. Vào tháng 4 năm 2016, ông gây chú ý khi gặp Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường (Li Keqiang). Một tuyên bố kèm theo bức ảnh của hai người bắt tay nồng nhiệt, trên trang web Hội đồng Nhà nước của chính phủ Trung Quốc viết: “Thủ tướng Li lưu ý rằng quan hệ Trung Quốc - Canada đã phát triển thành ‘thập kỷ vàng’ dưới thời chính quyền của ông Chrétien, và rằng Trung Quốc đánh giá cao những đóng góp của ông Chrétien trong việc thúc đẩy sự phát triển liên hệ Trung Quốc Canada”. LT (Theo CBC)

LỜI HAY Ý ĐẸP Người không được cắp sách đến trường thì chỉ ăn cắp vặt trong các toa xe lửa, nhưng người học cao hiểu rộng thì có thể ăn cắp được cả đường rầy xe lửa. T. Roosevelt Tự ái trong tình yêu chẳng khác nào tư lợi trong tình bạn. G. Sand Những vết thương do tình yêu gây ra dù không làm cho người ta chết nhưng cũng không bao giờ chữa khỏi được. Lord Byron Trên thế gian chẳng có vị thần nào đẹp hơn mặt trời, chẳng có ngọn lửa nào kỳ diệu hơn ngọn lửa tình yêu. M. Gorki

chiếu bởi EIU (Economist Intelligence Unit). Chỉ số được thành lập lần đầu tiên vào năm 2007, với các báo cáo tiếp theo được công bố hàng năm. Nghiên cứu này được hình thành bởi thương gia công nghệ người Úc Steve Killelea và được chứng thực bởi các cá nhân như cựu Tổng thư ký LHQ Kofi Annan, Đạt Lai Lạt Ma, Tổng giám mục

Desmond Tutu và cựu tổng thống Hoa Kỳ Jimmy Carter. GPI sử dụng các chỉ số như các cuộc xung đột nội bộ và xung đột với bên ngoài, những liên hệ với các quốc gia láng giềng và sự ổn định chính trị. Nó cũng xét đến số người bị tù, các vụ giết người và các tội phạm bạo lực, tác động của khủng bố, và dễ tiếp cận súng nhỏ và vũ khí nhẹ. Thế Lai (Theo CTV)

| No 690 | THỜI BÁO MONTREAL | 15/06/2019

Đừng để một ai chẳng nhận được gì khi rời chỗ bạn, cho dù bạn biết rằng không bao giờ gặp lại. Ngạn ngữ Pháp Đừng đổ lỗi cho số phận. Mỗi điều rủi ro bạn gặp phải đều có nguyên nhân từ chính bản thân bạn. Hành động tốt mà âm thầm là hành động đáng quý nhất. B. Pascal

CANADA Toronto thoibao.com

MUÏC LUÏC ACCOUNTING - KẾ TOÁN

A.T Services-Trần A.Tuyết 1 A+Vaughan Tax&Acc. 39 Agnes Huyền Đỗ,CPA,CA 103 CNS Khai Thuế 26 Diệu Hiền Võ CGA 43 Đỗ Kỳ Anh, C.A. 13 Đồng Hương Services 17 Thy Nguyễn-BTN Tax 59 Vinh Hoa Ngô-CGA 73

ASTROLOGER - BÓI TOÁN

Huỳnh Hồng 17 Maruthi Astrologer-T.Ramji 119

ATTORNEY AT LAW - LUẬT SƯ

Akai Seto & Friend 83 Benjamin Law 103 Cường (Steven) Nguyễn 65 D.V. Pledge 67 Dương Thành Lợi 35 Huong Law Office 60 Lang-Mckee-Sobirov Law Firm 117 Moses & Associates 53 Nguyễn Lý Tưởng 25 Phan Tấn Thiện 23 Thiện Đàm-Thảo Nguyễn 93

AUTO BODY - GLASS - REPAIR

369 Auto Service 81 3D Collision 107 A & W Auto Glass 34 ABM Auto Collision 37 Active Green+Ross Auto 69 D & D Vietnam Auto 55 First Class Tire 10 Ideal Auto Safety 29 Keele Auto Body Inc. 73 Lâm Auto Services 53 Mavis Auto & Lube 72 North York Tire Auto 81

AUTO SALES - BÁN XE

Dynasty Auto-Andy Ho 77 Ken Shaw Lexus Toyota 5 MIssissauga Toyota 119 Northwest Lexus 47 Ready Honda 3

BEAUTY SALON - TMV, UỐN TÓC Andy Ho Le’s Hair Thanh - Xâm

31 26 19

DENTIST - NHA SĨ

Bùi Thị Thúy Vy 127 Don Nguyễn 55 Dương Ngọc Nghi 49 Đào Huỳnh Hoa 15 Hà Ngọc Huệ Chi 29 Hoàng Bảo-Châu Sophia 39 Huỳnh Thế Hùng 1 Kim Nguyễn 22 Lê Thị Diệu Hiền 20 Lê Xuân Đào 71 Luyện Hải Đăng 79 Lý Gia Hưng 71 Ng.Thùy Dung&Quản Đ.Minh 23 Nguyễn Hoàng Thủy Tiên 1 Nguyễn Kim Hoàn 37 Nguyễn Phan Lân 12 Nguyễn Quốc Bình 51 Nguyễn Thanh Nhàn 24 Nguyễn Thị Hằng 55 Nguyễn Thị Thủy 1 Nguyễn Trần Nghi Uyên 55 Nguyễn Văn Ngưu 35 Phạm Tiến Lộc 1 Trần Hiếu Liêm 11 Trương Văn Bé 1 Từ Chấn Phong 1 Văn Xuân Hội 45 Võ Châu Bảo 1

DENTURIST - PHÒNG RĂNG GIẢ

Promed Denture 93 Trần Thái Lực 1

DOCTORS - BÁC SĨ

Dooyoung Kim 97 Nguyễn Bích Phượng 51 Nguyễn Trâm Anh 29 Nguyễn Văn Trường 21 Trịnh B.Hằng-Bùi T.Thuận 45 Võ Hồng Khanh 71

ELECTRONICS-COMPUTER Chatr Mobile

111

EMPLOYMENT - TUYỂN NGƯỜI

QUAÛNG CAÙO -

Biview-Tuyển Người 109 Campbell-Tuyển Nanny 97 Connect Staffing Serv. 69

FINANCIAL - TÀI CHÁNH

All Debt Solutions 99 Billy Triệu-Công Triệu 78 Cindy Trần 70 Goldhar & Associates 109 Hương Vũ 41 Nancy Truong 16 Robert Huynh 81 Thịnh (Tony) Vũ 15 Tommy Ly 77 Vincent Su-BDO Frist Call 85

FLORIST - TIỆM HOA

California Florist Hùng Flowers

41 39

FUNERAL - NHÀ QUÀN

Mai Táng Quốc Tế-SCI 19 Tang Nghi Quán Tích Bửu Sơn 111

FURNITURE - BÁN BÀN GHẾ Elena Bedding Tủ thờ & Mattress

83 39

HERBALIST - ĐÔNG Y

Amida Life Man Of Iron 67 Amida Life-Slim Body Green Coffee 126 Bài Viết Amida Life Acai Berry 88 Chao Wang-YanLi Cao 44 dShopping-SureMeal 126 Kamerycah-Fucoidan Product 176

INSURANCE - BẢO HIỂM

Hạ Nguyễn 21 Jennifer Phương Nguyễn 57 Judy Thu Trần 75 Lâm Chí Vân 27 Lê Phạm Duy 67 Linh Floresca 51 Maria Phương Nguyễn 13 Nguyễn Đình Nghĩa 37 Nguyễn Mỹ Linh 23 Peter Tiến Nguyễn 41 Thiện Tâm Nguyễn 93 Tôn Mỹ Lan 15 Trần Diệu Trang 105 Trần Diệu Trinh 95

JEWELLERY - TIỆM VÀNG

Maxxy Jewellery

LEGAL - PHÁP LÝ

Attinson & Associates 40 Cathy Nguyễn 29 Chu Văn Viên 26 Global Migration&Trans. 43 Jenny Thúy Nguyễn 85 Le Immigration 75 Nam Phương Imm.&Legal 27

MONEY EXCH - CHTIỀN NGOẠI THƯƠNG Int’l General Express

OPTICAL - MẮT KIẾNG

ABC Optical 83 I Optical 79 Saigon Opt. (Eyelike) 2 TN Optical 65

OPTOMETRIST - ĐO MẮT

Bùi Thanh Phong 79 Lý Gia Khương 83 Nguyễn Trang-Đinh Khanh 75 Vũ Thuỳ Oanh 65

PHARMACY - NHÀ THUỐC TÂY

Beverly Hills Pharmacy 133 Dundas Pharmacy 45 J.C. Pharmacy 39 Lily Pharmacy-Vaughan 57 Nam Pharmacy 21 Pacific Phar.-Toronto 43 Pharmacia Drugs 57 R.O.O.T.S Four Winds 26 Saigon Pharmacy 11 University Hlth Ctr Phar. 41

PHYSIOTHERAPIST - TRỊ LIỆU V. LÝ CN Rehab-Nancy Tống

PRINTING - NHÀ IN

Webnews Printing

176

PRIVATE ANNOUNCEMENT TANG SỰ, HỶ SỰ

C/T- “Bùi Thị Ngọc Hải” 139

PUBLIC ANNOUNCEMENT THÔNG BÁO CĐ

Chùa Linh Sơn-Lễ Hội Quán Âm 145 dShopping-All Products 89 dShopping-LeSean Products 6 dShopping-Mủ Trôm Vĩnh Hảo 110 FPhone-Thời Báo Radio 114 Hiệp Hội Việt-Can-Thư Mời 141 Hội Vinh Sơn Can.-Thư Cảm Ơn 137 Kamerycah-Thư Mời Hội Thảo 91 Lời Cảm Ơn (1)-Nhà Thuốc Đức Hội 121 Lời Cảm Ơn (2)-Nhà Thuốc Đức Hội 95 Phiếu Đặt Mua Báo Dài Hạn 135 Tech Solutions 128 Thời Báo New Media 168 Thời Báo Radio 121 UNO IP TV Box 68 Vietnamese Mid-Autumn Festival 169 VIETV Canada 176

REAL ESTATE - ĐỊA ỐC

Bryan Hiệp Nguyễn 95 Century 21 Atria 125 David Thành Hướng 13 Hok Ung 10 Kim Bùi-Cơ Hội Đầu Tư 129 Lee D. (Thành) Tô 11 Peter Tú Lâm 11 Sam Mcdadi-Tracy Nguyễn 87 Sơn Nguyễn-Huy Nguyễn 47 Trương (Troy) Võ 97

RESTAURANT-CAFE

I Love Phở 95 Perfect Chinese Restaurant 5 Phở Mì 99-Vaughan 53 Phở Brothers 97 Phở Cơm 99 69 Phở Con Bò 49 Phở Hương Trang 73 Phở Mì Asia 17 Phở Vexpress 174 Phở Xe Lửa 61 St.Clair Phở Gà-B.Cuốn 27

SERVICES - DỊCH VỤ

Canada Home Solution 174 Dạy Học & Music 176 Mai Tutor 74 Sunlight Window Film 111 Viet Home Inspection 97

SIGNS - BẢNG HIỆU

A Signs & Printing B Q Signs Bảng Hiệu Nam Signs

59 41 77

SUPERMARKET - SIÊU THỊ

Ample Supermarket 170 Bến Thành 58 Nation Fresh Foods-Toronto 131 Nations Fresh Foods 7 Pacific Market 173 Siêu Thị Kiến Hưng 175

Ông Trudeau loan báo cấm “plastic sử dụng một lần” từ năm 2021

hi dừng chân tại Mont St-Hilaire, sát phía nam Montréal hôm thứ Hai 10/6, Thủ tướng Justin Trudeau tuyên bố chính phủ của ông sẽ cấm các sản phẩm plastic sử dụng một lần - như túi xách, ống hút, muỗng nĩa nhựa - trên toàn Canada sớm nhất vào năm 2021. Danh sách đầy đủ các mặt hàng bị cấm chưa được ấn định, nhưng một nguồn tin chính phủ nói với CBC News rằng danh sách này cũng có thể bao gồm các mặt hàng như que khuấy thức uống, đĩa và que gắn bong bóng. Các hộp đựng thức ăn nhanh và ly làm bằng polystyrene, giống như xốp trắng, cũng sẽ bị cấm. Ông Trudeau cho biết chính phủ sẽ nghiên cứu những mặt hàng nào nên cấm và họ sẽ theo mô hình do Liên minh Âu Châu đưa ra, đã được bỏ phiếu hồi tháng 3 nhằm cấm các sản phẩm làm từ plastic phân hủy sinh học OXO, như các túi xách plastic. Ông cũng tiết lộ ý định để cho các công ty sản xuất hoặc bán các sản phẩm plastic chịu trách nhiệm tái chế chất thải plastic của họ. Cơ quan Môi trường và Biến đổi khí hậu của Canada nói rằng người dân Canada mỗi ngày ném đi hơn 34 triệu túi plastic thường là đến các bãi rác, và có thể một ngàn năm mới phân hủy.

Canada, Pháp, Đức, Ý, Anh và Liên minh Âu Châu đã ký kết hiến chương Plastic trên biển tại hội nghị thượng đỉnh G7 ở Charlevoix, Québec hồi tháng 6 năm ngoái, đồng ý tìm cách đối phó với rác plastic trên biển. Tất cả những quốc gia này đã xúc tiến các biện pháp hạn chế ô nhiễm plastic, một số trong đó bằng luật giảm tiêu thụ plastic. Canada mới đây đã gây những tiêu đề báo chí sau khi Philippines đòi trả mấy chục thùng container chứa rác thối rữa và rác tái chế xuất phát từ Canada. Công ty gởi các container này không còn hoạt động nữa và Ottawa phải chi 1,14 triệu đô-la để mang các thùng hàng đó trở về Canada để giải quyết. Ông Trudeau nói rằng tình trạng nhựa t r à n n g ậ p c á c b ã i r á c , l à m ô n h i ễ m các đại dương và sông ngòi đã đạt đến đỉnh điểm, và cần phải có hành động. Không đến 10 phần trăm plastic sử dụng ở Canada được tái chế, và nếu không thay đổi thói quen, người dân Canada sẽ vứt bỏ 11 tỉ đô-la trị giá các sản phẩm plastic vào năm 2030. Tổng trưởng Môi trường và Biến đổi khí hậu Catherine McKenna cũng có loan báo tương tự tại Toronto, trong khi đó Tổng trưởng Ngư nghiệp Jonathan Wilkinson loan báo tại British Columbia. LT (Theo CBCNews)

SUPPLIER - ĐẠI LÝ CUNG CẤP

Cantech Distribution 45 Central Nail&Beauty Sup. 79 Chả Cá Chiên Thái Lương 135 Classique Nails&Beauty 8 Dầu Gió Xanh Hiệu Con Ó 172 Flex Nails & Beauty 171 Nails R Us Supply 1 Nails R Us Supply 113 New Star Nail Supply 16 Nina Nail Supplies 17 Nurture Growth Bio Fertilizer 116 Supply For You 59

TRAVEL - DU LỊCH

Advance Travel & Tours 59 Asian Tropical Tours 63 Century Travel 85 Global Travel 31 K & K Travel Agency 103 On Time Travel & Tours 105 Royal Tours 87 Skyroute Travel Services 133 Tian Tian Travel 51

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

CANADA Toronto thoibao.com

Canada theo dõi sát vụ Nga bắt giữ một ký giả điều tra Tổng trưởng Ngoại giao Canada, Chrystia Freeland hôm thứ Hai 10/6 nói rằng bà sẽ lên tiếng về việc thiếu tự do báo chí ở Nga trong một hội nghị ở Luân Đôn mà Canada sẽ đồng tổ chức vào tháng tới với Vương quốc Anh. Lời bình luận của bà được đưa ra cùng ngày khi ba tờ báo lớn của Nga - trong một sự biểu dương đoàn kết hiếm hoi - đưa ra những trang bìa trước gần như giống hệt nhau để ủng hộ một nhà báo bị giam giữ. Ký giả điều tra nổi tiếng Ivan Golunov đã bị đánh đập và bị giam giữ trong 12 giờ mà không có luật sư sau khi ông bị cảnh sát chặn lại ở Moscow vào thứ Năm tuần trước, theo luật sư của Golunov. Nhà báo này đối mặt với cáo buộc buôn bán ma túy mà ông cho rằng do cảnh sát dàn dựng nên. Bà Freeland, từng là một nhà báo trước khi tham gia chính trị, nói với các phóng viên: “Chúng tôi đang theo dõi hiện tình ở Nga rất chặt chẽ với sự quan tâm và chú ý cao độ”.

Ivan Golunov

Bà Freeland và người đồng nhiệm của Anh Jeremy Hunt sẽ tổ chức một hội nghị quốc tế về tự do truyền thông ở London vào giữa tháng Bảy. Bà cho biết sự kiện này sẽ đưa ra “những trường hợp đặc biệt” trên khắp thế giới, nơi cuộc sống của các nhà báo bị nguy hiểm. Sau cuộc nói chuyện tại Diễn đàn kinh tế quốc tế của châu Mỹ ở Montréal, bà nói: “Chúng tôi sẽ nói chuyện tại hội nghị đó về tự do báo

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

chí - hoặc thiếu tự do báo chí - ở Nga, trong số các quốc gia khác”. Bà Freeland cho biết tiếp: “Đây sẽ là lần đầu tiên của sự kiện thường niên”. Bà nói thêm, Canada đã cam kết sẽ đứng ra tổ chức hội nghị thứ nhì vào năm tới. Kommersant, Vedomosti và RBK nằm trong số các nhật báo được tôn trọng nhất ở Nga hôm thứ Hai 10/6 đã đồng loạt đăng trên trang bìa dòng tiêu đề giống nhau “Chúng tôi là Ivan

Golunov” và bài xã luận chung kêu gọi một cuộc điều tra minh bạch cho vụ án. Trong bối cảnh báo chí Nga bị phân mảnh, một hành động biểu dương đoàn kết như thế trong báo chí là điều hiếm thấy. Tất cả 3 tờ báo trên đều bị áp lực từ nhà cầm quyền và sự kiểm duyệt kín đáo. Vụ bắt giữ nhà báo đã báo động cộng đồng truyền thông. Trong âm mưu mô tả Golunov là một kẻ buôn ma túy chuyên nghiệp, cảnh sát hôm 7/6 đã công bố một số hình ảnh, theo họ nói là từ nhà Golunov, về những gì dường như là một phòng bào chế ma túy trước khi họ rút lại tuyên bố, nói rằng những bức ảnh được chụp ở nơi khác. Golunov bị quản thúc tại gia sau khi được thả để chờ xét xử từ hôm 8/6. Nếu bị kết án, Golunov có thể đối mặt với án 10-20 năm tù. Golunov, 36 tuổi, là phóng viên nổi tiếng với các vụ điều tra cáo buộc tham nhũng của một số viên chức tại Moscow. LT (Theo GlobalNews)

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

CANADA Toronto thoibao.com

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Jean Chrétien

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

CANADA Toronto thoibao.com

Canada đứng hạng 6 các quốc gia hòa bình nhất trên thế giới Canada đứ ng hạ ng thứ 6 trong danh sách 163 lãnh thổ và quố c gia độ c lậ p. Bả ng xếp hạng Global Peace Index (GPI) so sánh 163 lãnh thổ và quốc gia độc lập (bao gồm 99,7 phầ n trăm dân số thế giới) theo cấp độ hòa bình. Tăng 2 bậ c so vớ i năm 2017, Canada năm nay được xếp vào vị trí đáng ganh tỵ - hạng thứ 6. Canada chiếm hạng tệ nhất là thứ 14 năm 2010 và cao nhất là hạng 4 năm 2012. Năm quố c gia đứ ng đầ u danh sách 2018 gồm Iceland, New Zealand, Áo, Bồ Đào Nha và Đan Mạch. Kém hòa bình nhất là các nước Syrie, Afghanistan, Nam Sudan, Iraq và Somalia. GPI là một bản tường trình do Viện Kinh tế và Hòa bình phát triển thực hiện qua sự tham khảo ý kiến với một ban chuyên viên hòa bình quốc tế từ các tổ chức hòa bình có các dữ liệu thu thập và đối

LỜI HAY Ý ĐẸP Người không được cắp sách đến trường thì chỉ ăn cắp vặt trong các toa xe lửa, nhưng người học cao hiểu rộng thì có thể ăn cắp được cả đường rầy xe lửa. T. Roosevelt Tự ái trong tình yêu chẳng khác nào tư lợi trong tình bạn. G. Sand Những vết thương do tình yêu gây ra dù không làm cho người ta chết nhưng cũng không bao giờ chữa khỏi được. Lord Byron Trên thế gian chẳng có vị thần nào đẹp hơn mặt trời, chẳng có ngọn lửa nào kỳ diệu hơn ngọn lửa tình yêu. M. Gorki

chiế u bở i EIU (Economist Intelligence Unit). Chỉ số được thành lập lần đầu tiên vào năm 2007, với các báo cáo tiếp theo được công bố hàng năm. Nghiên cứu này được hình thành bởi thương gia công nghệ người Úc Steve Killelea và được chứng thực bởi các cá nhân như cựu Tổng thư ký LHQ Kofi Annan, Đạ t Lai Lạt Ma, Tổng giám mục

Desmond Tutu và cựu tổng thống Hoa Kỳ Jimmy Carter. GPI sử dụng các chỉ số như các cuộc xung đột nội bộ và xung đột với bên ngoài, những liên hệ với các quốc gia láng giềng và sự ổn định chính trị. Nó cũng xét đến số người bị tù, các vụ giết người và các tội phạm bạo lực, tác động của khủng bố, và dễ tiếp cận súng nhỏ và vũ khí nhẹ. Thế Lai (Theo CTV)

GTA

Báo động nạn sử dụng ma túy quá liều chết người Việc gia tăng số trường hợp quá liều ma túy opioid và số người chết ở Peterborough, Ont., đang gióng lên lời kêu gọi chính phủ Ford phải làm nhiều hơn để giải quyết vấn nạn này. Chỉ tới cuối tuần đầu tiên của tháng 6, ở Peterborough

đã có 19 vụ sử dụng ma túy quá liều, dẫn đến hai trường hợp tử vong trong vòng chỉ 3 ngày. Một cựu nhân viên của Sở cảnh sát Peterborough nói rằng ông đã chưa bao giờ thấy điều này trong 33 năm làm việc của mình,

Phó cảnh sát trưởng Timothy Farquharson cho biết cảnh sát hỗ trợ một điểm tiêm chích ma túy được giám sát trong thành phố như một cách giảm thiểu lây lan bệnh AIDS và sử dụng ma túy quá liều, nhưng như thế vẫn chưa đủ.

Hồi tháng 3, Ontario đã công bố chiến dịch phòng chống sử dụng ma túy quá liều, tuyên bố sẽ tiếp tục tài trợ cho 15 điểm sử dụng ma túy được giám sát, trong đó 6 ở Toronto.; ở London, Hamilton, Kingston, St. Catharines và Thunder Bay mỗi nơi một điểm. Tổng số các nơi sử dụng ma túy có giám sát của Ontario là 21. Hôm thứ Hai, Ủy ban Y tế

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Toronto đã bỏ phiếu thuận với đề xướng kêu gọi tỉnh bang tăng thêm điểm sử dụng ma túy có giám sát và tăng tài trợ. Y tế công cộng Ontario đã công bố số liệu thống kê mới nhất về các trường hợp tử vong do quá liều opioid: 629 từ tháng 1 đến tháng 6 năm 2018. 1.261 năm 2017. 867 vào năm 2016. 

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

GTA thoibao.com Toronto

Ném hóa chất vào một gia đình, một người bị bắt

Hôm thứ Ba, cảnh sát Toronto cho biết một người đàn ông cư dân Toronto đang bị cáo buộc nhiều tội danh sau khi một gia đình ba người, trong đó có một trẻ sơ sinh, bị thương vì bị ném một chai đựng chất ăn mòn vào người. Theo cảnh sát, sự vụ xảy ra vào chiều thứ Năm tuần trước, ở khu Bloor và Christie

St., vào khoảng 4:30 chiều. Khi một người đàn ông và một người phụ nữ đang đi dạo cùng đứa con nhỏ của họ trên Clinton Street thì một người đàn ông chạy xe đạp áp sát vào họ. Hắn bị cáo buộc đã ném một chai chứa chất ăn mòn vào gia đình này, hành hung họ gây thương tích nhẹ. Hôm Chủ nhật, một

người đàn ông 45 tuổi ở Toronto đã bị bắt, với bảy cáo buộc, trong đó có ba tội tấn công bằng vũ khí; tàng trữ chất độc hại; ba tội quấy rối, đã ra tòa vào sáng thứ Hai. Cảnh sát yêu cầu bất cứ ai có thông tin gọi cho họ theo số 416-808-1400, hoặc gọi ẩn danh cho Crime Stoppers. 

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Không có ai trúng lô độc đắc Lotto Max 60 triệu Đã không có ai trúng lô độc đắc 60 triệu của xổ số Lotto Max hôm thứ Sáu 7 tháng 6 vừa qua. Ngoài lô độc đắc 60 triệu không ai trúng, còn có 6 lô mỗi lô 1 triệu cũng chẳng có ai may mắn. Vì thế trong kỳ xổ tuần này, lô độc đắc sẽ tăng lên đến 65 triệu và thêm 10 lô

mỗi lô trúng 1 triệu. Vé số của lô độc đắc kỳ này mà không ai trúng là 4,8,13,23,25,33,39 và số bonus là 17 Lotto Max xổ hai lần một tuần vào ngày thứ ba và thứ sáu, chứ không chỉ xổ một lần vào ngày thứ sáu hàng tuần như trước đây. 

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

TIN THẾ GIỚI

Toronto thoibao.com

Luật dẫn độ đang đẩy Hong Kong đến bờ vực thẳm Hai ngày sau cuộc biểu tình chống dự luật dẫn độ của hơn một triệu người, hôm 11/06, Hong Kong tiếp tục như một chảo dầu. Cảnh sát Hong Kong phải khai triển 1/6 lực lượng khắp hòn đảo này. Đội đặc nhiệm Hong Kong cũng sẽ được tung ra phòng khi căng thẳng leo thang thành bạo động. Người dân hòn đảo này đã lên kế hoạch đình công, gây chậm trễ giao thông và biểu tình quy mô lớn sau khi Trưởng đặc khu Lâm Trịnh Nguyệt Nga tuyên bố sẽ không rút lại dự luật và đưa ra thảo luận trước cơ quan lập pháp vào ngày 12/6 như đã định. Sự kiên quyết của bà Lâm đã khiến người dân Hong Kong lo ngại rằng trung tâm tài chính của châu Á sẽ bị mất đi lợi thế cạnh tranh khi các nhà đầu tư nước ngoài sẽ thiếu tự tin với nền pháp luật hòn đảo nếu dự luật mới được thông qua. Phong trào phản đối dự luật đã cuốn hút được đông đảo các tầng lớp xã hội ở Hồng Kông tham gia, từ học sinh – sinh viên, giới luật sư, doanh nhân và giới đấu tranh vì dân chủ, cho đến các cộng đồng tôn giáo. Trên thực tế, Hong Kong đã có cam kết với Bắc Kinh về việc trả về Trung Quốc các nghi phạm để xét xử. Dự luật dẫn độ lần này nhằm đơn giản hóa các thủ tục.

Nguyên do dự luật vấp phải sự phản đối quyết liệt là vì dư luận Hong Kong cho rằng tư pháp Trung Quốc không công bằng, xét xử hay bắt giữ người tùy tiện, bức cung ép tội… Bắc Kinh thì tuyên bố “kiên quyết ủng hộ dự luật”, cáo buộc phương Tây xúi giục. Trong bài Một triệu người Hồng Kông thách thức Trung Hoa lục địa, La Croix dẫn lời dân biểu đối lập Mao Mạnh Tĩnh (Claudia Mo), cho rằng Trung Quốc “đang đẩy Hồng Kông đến bờ vực thẳm”. Vicky Liu, thuộc hiệp hội Luật sư Cấp tiến (HKPLG), giải thích: Nếu nghĩ rằng dự luật này chỉ liên quan đến người Hồng Kông thì bạn đã lầm. Đạo luật nhắm đến tất cả mọi người : dân địa phương, người nước ngoài thường trú tại Hong Kong, và cả du khách thậm chí chỉ quá cảnh qua đây, nếu nằm trong danh sách đen của Trung Quốc. 

có liên hệ với lực lượng an ninh ở một số quốc gia, đặc biệt là ở Trung Quốc. Theo WSJ, vào tháng 2/2017, ông Kim Jongnam được cho là đã đến Malaysia để gặp gỡ điệp viên CIA. Vào thời điểm đó, vụ sát hại công dân Bắc Hàn mang sổ thông hành Kim Chol, người được cho là ông Kim Jong-nam, đã xảy ra tại sân bay quốc tế Kualar Lumpur, Malaysia. Ngày 13/2/2017, Kim Chol đã thiệt mạng sau khi bị bôi chất độc thần kinh VX lên mặt. Bắc Hàn đã bác bỏ thông tin rằng nạn nhân Kim Chol và ông Kim Jong-nam là một. Hồi đầu năm 2018, cảnh sát Malaysia cho biết ông Kim Jong-nam được cho là đã gặp một công dân Mỹ tại một khách sạn ở đảo du lịch Langkawi, Malaysia vài ngày trước khi ông qua đời. 

Lên án chính quyền Canada có thái độ “thù nghịch, Venezuela thông báo sẽ đóng cửa các toà lãnh sự ở Vancover, Toronto và Montreal để trả đũa, và chỉ duy trì tòa đại sứ ở thủ đô Ottawa. Thông cáo bộ Ngoại Giao Venezuela hôm 09/06 cho là quyết định của Canada tạm đóng cửa sứ quán tại Caracas là một hành động chính trị chứ không phải vì lý do hành chính. Cách nay một tuần, Ottawa thông báo tạm đóng cửa sứ quán ở Venezuela vì chính quyền Maduro từ chối nhận ủy nhiệm thư của các nhà ngoại giao Canada có lập trường chỉ trích chính phủ Venezuela. Canada, Mỹ và một số nước khác công nhận thủ lĩnh đối lập Juan Guaido sau khi ông này tự phong là “tổng thống lâm thời” hồi tháng 1. Cùng ngày, theo Reuters, hàng ngàn người Venezuela đã đổ xô đến biên giới để tìm đường sang Colombia sau khi Tổng thống Maduro ra lệnh mở cửa trở lại một phần biên giới với nước láng giềng. Trước đó, chính phủ quyết định đóng cửa biên giới với nhiều nước và từ chối nhận hàng viện trợ quốc tế với cáo buộc Mỹ lợi dụng vấn đề nhân đạo để can thiệp quân sự. Số liệu từ các cơ quan cứu trợ của Liên Hiệp Quốc cho biết đã có khoảng 4 triệu người Venezuela đã rời bỏ đất nước vì tình hình khủng hoảng kéo dài. Cơ quan cứu trợ người tỵ nạn của LHQ (UNHCR) và Tổ chức Di dân quốc tế (IMO) nhận định: “Tốc độ di dân khỏi Venezuela đã rất đáng lo ngại”. 

Iran muốn châu Âu bình thường hóa quan hệ

Kim Jong-nam từng hợp tác với CIA? Ông Kim Jong-nam, anh trai cùng cha khác mẹ với Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-un, được cho là đã từng hợp tác với cơ quan tình báo trung ương Mỹ CIA. Wall Street Journal (WSJ) ngày 10/6 dẫn nguồn thạo tin cho biết ông Kim Jong-nam dường như từng hợp tác để cung cấp thông tin cho CIA và có “một cầu nối” giữa hai bên. Tuy nhiên, WSJ cũng nói rằng nhiều chi tiết về quan hệ giữa ông Kim Jong-nam và CIA hiện vẫn chưa rõ ràng. “Một số cựu giới chức Mỹ nói rằng ông Kim Jong-nam, người sống ở nước ngoài nhiều năm và không có quyền lực ở Bình Nhưỡng, dường như không thể cung cấp thông tin mật và chi tiết về tình hình nội bộ Bắc Hàn”, WSJ cho hay. Một số người tin rằng ông Kim Jong-nam có thể

Venezuela đóng cửa ba lãnh sự quán tại Canada

Theo Reuters, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif yêu cầu các nước châu Âu bình thường hóa quan hệ thương mại với nước này, vốn đang gánh chịu hàng loạt cấm vận của Mỹ. “Các quốc gia châu Âu và những bên ký kết thỏa thuận hạt nhân năm 2015 (JCPOA) nên bình thường hóa quan hệ thương mại với Iran. Nếu không chúng tôi sẽ chấm dứt thực hiện cam kết và có biện pháp đáp trả phù hợp”, AFP dẫn lời ông Zarif.

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

JCPOA là thỏa thuận hạt nhân ký giữa Iran và nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp, Anh và Đức) hồi năm 2015. Đến năm 2018, Tổng thống Mỹ Donald Trump rút khỏi JCPOA, với lý do thỏa thuận không bao gồm chương trình hỏa tiễn đạn đạo và vai trò của Iran trong các xung đột ở Trung Đông, đồng thời tái áp đặt hàng loạt biện pháp cấm vận. Tuy nhiên, các quốc gia châu Âu vẫn cố bảo vệ thỏa thuận, khẳng định đây là cách

tốt nhất để hạn chế Iran làm giàu uranium đến cấp độ vũ khí. Hồi tháng 5.2019, Iran dọa sẽ tái khởi động làm giàu uranium vượt mức cho phép theo thỏa thuận nếu châu Âu không giúp ứng phó cấm vận của Mỹ. Theo dự kiến, trong tuần này Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Ngoại trưởng Đức Heiko Maas đều sẽ thăm Iran để thảo luận những giải pháp giảm căng thẳng. 

Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

TIN THẾ GIỚI

Toronto thoibao.com

Tàu chiến Nga theo dõi NATO Hải quân Nga hôm 10/6 thông báo nhiều tàu chiến nước này đã di chuyển đến biển Baltic để tham gia tập trận, đồng thời theo dõi cuộc tập trận Baltops 2019 của NATO trong khu vực. Diễn ra từ ngày 9 – 21/6, cuộc tập trận của NATO có sự tham gia của 50 tàu chiến nổi, tàu ngầm và 40 máy bay từ 18 nước. Để đáp lại, hải quân Nga triển khai 2 khinh hạm Stoiky và Boiky, tàu Liven cùng máy bay trinh sát đến khu vực trên để theo dõi, theo TASS.

Đồng thời, nhóm tàu chiến này cùng một số tàu khác thuộc Hạm đội Baltic tham gia cuộc tập trận được lên kế hoạch từ trước. Cụ thể, các tàu sẽ thao luyện năng lực chống tàu ngầm, phóng hỏa tiễn tấn công tàu địch, bắn pháo và ngư lôi chống các mục tiêu trên không lẫn dưới nước. 

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

TIN VẮN Kazakhstan: Hàng trăm nhà đối lập bị bắt. Trong ngày bầu tổng thống hôm 10/6, sau 30 năm Noursultan Nazerbaiev cầm quyền liên tục, hàng trăm nhà đối lập xuống đường phản đối bầu cử dàn dựng đã bị cảnh sát bắt giam. Kassym-Jomart Tokaïev, một người trung thành với nhà độc tài Kazakhstan chắc chắn đắc cử. Quyền tổng thống Moldavia giải tán Quốc Hội. Ngày 09/06, quyền tổng thống Pavel Filip thông báo cho tổ chức bầu cử trước thời hạn. Ông Filip hiện đang là thủ tướng, nhưng đã được chỉ định giữ luôn chức vụ tổng thống sau khi tổng thống Moldavia là Igor Dodon, người có lập trường thân Nga, bị đình chỉ chức vụ. Cử tri Moldavia được kêu gọi bầu lại Quốc Hội vào ngày 06/09/2019. Sudan mở chiến dịch bất phục tùng dân sự. Lãnh đạo các phong trào đối lập Sudan (SPA) kêu gọi người dân xuống đường khởi động chiến dịch bất phục tùng dân sự kể từ ngày 09/06/2019 cho đến khi tổ chức bầu cử sau khi tổng thống Omar el Béchir đã bị truất phế từ hôm 11/04. Đảng cánh hữu truyền thống tại Pháp mất thêm nhiều nghị viên. 72 thị trưởng và nghị viên Pháp ngày 09/06/20419 thông báo từ bỏ đảng Những Người Cộng Hòa để đứng về phía tổng thống Emmanuel Macron. Đây là dấu hiệu mới cho thấy đảng cánh hữu truyền thống này của Pháp đang lâm vào một cuộc khủng hoảng vô tiền khoáng hậu. Bạo lực đảng phái ở Ấn Độ, ít nhất 4 người chết. Hôm 9/6 có ít nhất 4 người chết và nhiều người bị thương trong vụ đọ súng giữa những người ủng hộ đảng cầm quyền BJP và đảng đối lập Trinamool ở TP.Sandeshkhali, bang Tây Bengal. 

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

TIN VIỆT NAM

Toronto thoibao.com

Tôm VN có thể bị Hoa Kỳ điều tra về cáo buộc trốn thuế Công ty Minh Phú của Việt Nam có thể sẽ bị Mỹ điều tra về cáo buộc trốn thuế chống bán phá giá. Báo chí trong nước trích lời của dân biểu tiểu bang Illinois Darin LaHood cho biết ông đã nhận được đơn tố cáo Minh Phú trốn thuế chống bán phá giá lên tôm Ấn Độ vào Mỹ. Theo VnExpress, ông LaHood đã gửi đề nghị Cơ quan Bảo vệ Biên giới và Thuế quan Hoa Kỳ để điều tra xem liệu một công ty nhập khẩu của Mỹ và các công ty liên quan ở việt Nam có trốn thuế bán phá giá hay không. Trả lời báo chí trong nước, đại diện công ty Minh Phú cho biết công ty có nhập 10% số tôm sản xuất từ Ấn Độ để bù đắp thiếu hụt tôm Việt Nam và bảo đảm công việc và thu nhập cho công nhân khi không phải mùa tôm. Đại diện Minh Phú cho biết cách làm này rất phổ biến và hoàn toàn không vi phạm luật pháp nước nào.

Tôm xuất cảng của Minh Phú chiếm khoảng 20% tổng số tôm xuất cảng của Việt Nam trong năm ngoái. Tuy nhiên Minh Phú cho biết lượng tôm xuất sang Mỹ đã giảm bớt vì công ty đang đa dạng hoá thị trường. Theo dân biểu Darin Lahood, Bộ Thương Mại Mỹ hồi năm 2005 đã áp thuế chống bán phá giá với tôm từ Ấn Độ và Việt Nam cùng

một số nước khác. Tuy nhiên đến tháng 7/2016, Mỹ đã bỏ thuế này với tôm từ Minh Phú. Công ty cũng không còn phải cung cấp các thông tin và chịu những thanh tra hàng năm của giới chức Bộ Thương mại Mỹ. 

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Tàu Trung Quốc tiếp tục cướp tàu cá Việt Nam Hôm 7/6, truyền thông trong nước trích lời giới chức biên phòng Quảng Nam cho biết rằng hôm 7/6. Một tàu cá của ngư dân Quảng Nam bị tàu Trung Quốc tấn công và cướp 2 tấn mực khi đang hoạt động ở gần khu vực quần đảo Hoàng Sa hôm 2/6 vừa qua. Tàu cá bị tấn công của ngư dân Trần Văn Nhân với 10 thuyền viên đã cập cảng Kỳ Hà, Quảng Nam vào ngày 7/6. Ngư dân Trần Văn Nhân cho giới chức địa phương biết tàu cá của ông bị tấn công vào khoảng trưa ngày 2/6 khi đang ở cách đảo Tri Tôn thuộc quần đảo Hoàng Sa khoảng 22 hải lý. Các thuyền viên đang nghỉ trưa thì bất ngờ có một tàu sắt sơn màu trắng có treo cờ Trung Quốc mang số hiệu 46305 đã ập đến, áp sát tàu. Sau dó tàu Trung Quốc thả ca nô mang theo 6 người cầm vũ khí lên tàu cá Việt Nam tra hỏi và khẳng định vùng biển mà các ngư dân Việt Nam đang hoạt động thuộc Trung Quốc. Báo Tuổi Trẻ trích lời ông Nhân cho biết, phía Trung Quốc sau đó đã lấy đi toàn bộ số mực được ước tính khoảng 2 tấn. Ước tính thiệt hại khoảng hơn 250 triệu đồng. Trước khi đi, những người Trung Quốc còn cảnh báo ngư dân Việt Nam không được tái phạm, nếu không sẽ bị phá ngư cụ và xử phạt. Khu vực quần đảo Hoàng Sa là vùng đang tranh chấp chủ quyền giữa Việt Nam và Trung Quốc. Đây cũng là vùng ngư trường truyền thống của ngư dân Việt Nam. Những năm gần đây, tàu Trung Quốc đã nhiều lần tấn công, bắt giữ, thậm chí đòi tiền chuộc đối với ngư dân Việt Nam. 

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

TIN VIỆT NAM

Toronto thoibao.com

Chuyện truy tố và khám xét nhà Blogger Trương Duy Nhất có gì sai? Truyền thông trong nước vào ngày 10/6 đồng loạt loan tin về việc Bộ Công an cùng với Cơ quan chức năng Đà Nẵng đã tiến hành khám xét nhà ở của Blogger Trương Duy Nhất được cho nhằm phục vụ cho việc mở rộng điều tra vụ án vi phạm quy định về quản lý và sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí liên quan tới Phan Văn Anh Vũ tức “Vũ nhôm”, một cựu sĩ quan công an đang thụ án tù với nhiều cáo buộc, trong đó có liên quan đến việc thâu tóm đất đai công sản ở các thành phố lớn. Theo luật bên Việt Nam thì khi ra lệnh khởi tố sẽ kèm theo lệnh xét nhà và tạm giam. Tiếp theo đó khi Viện Kiểm sát đồng ý truy tố thì mới ra lệnh truy tố. Tuy nhiên, thông tin từ gia đình Blogger Trương Duy Nhất cho biết có một loạt chuyện sai trái trong việc bắt giữ, khám xét nhà ông Trương Duy Nhất. Nhà phê bình Văn học Phạm Xuân Nguyên là một thân hữu của Blogger Trương Duy Nhấtcho biết cụ thể: “Họ đến và đọc lệnh khám xét nhưng mà lệnh khám xét được ký vào

ngày 16/1 mà Nhất bị bắt vào 28/1 và bây giờ là 10/6 mới tiến hành khám xét. Kể từ khi bắt hôm 26/1 cho đến tiếp tế và hôm nay khám nhà coi như chính thức khởi tố vụ án cũng như loan báo trên các phương tiện truyền thông đại chúng.” Blogger Trương Duy Nhất, người chuyên viết các bài chỉ trích chính quyền, mất tích tại Thái Lan vào ngày 26/1 khi đang xin quy chế tị nạn. Tuy nhiên, Bộ Công an vào tháng 3 vừa qua cho báo chí biết ông Nhất bị bắt giữ vào ngày 28/1 và bị giam giữ ở trại giam T16 ở Hà Nội.

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Luật sư Đặng Đình Mạnh cho RFA biết việc khám xét nhà vào thời điểm này là một điều rất lạ. “Điều này lạ bởi vì khi khám xét nhà là thu thập chứng cứ liên quan đến vụ án, liên quan đến hành vi phạm tội mà những việc đó thường có khi họ làm cùng lúc với việc khởi tố, cho nên lệnh đã có từ tháng 1 đến giờ mới tiến hành là điều rất lạ.” Cũng trong cùng ngày báo chí nhà nước loan tin về việc truy tố blogger Trương Duy Nhất, luật sư Trần Vũ Hải, người được gia đình ông Nhất mời đại diện cho blogger này cho

biết: từ ngày 25/3, văn phòng luật sư đã nhiều lần đến Bộ Công an cũng như gửi đơn đến cơ quan điều tra của Bộ để làm thủ tục đăng ký làm người đại diện bào chữa cho blogger Trương Duy Nhất nhưng đến nay vẫn không được hồi đáp. Blogger Trương Duy Nhất trước khi bị bắt, ông đã sang Thái Lan để xin tị nạn vì lo ngại mình có thể bị bắt giữ vì những thông tin quan trọng mà ông biết về chính phủ. Tuy nhiên, ông đã mất tích đột ngột hôm 26/1 tại Bangkok. Con gái blogger cho Đài Á Châu Tự Do biết cha cô hoàn toàn không có ý định trở về Việt Nam. Điều này làm dấy lên những nghi ngờ về việc an ninh Việt Nam đã sang Thái Lan bắt cóc blogger Trương Duy Nhất. Quốc tế lên án vụ mất tích của blogger Trương Duy Nhất và đòi hỏi chính quyền Việt Nam phải có câu trả lời về sự mất tích khó hiểu này. Tuy nhiên cho đến giờ, giới chức Việt Nam vẫn chưa có lời giải thích nào về vấn đề này. 

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

TIN VIỆT NAM

Toronto thoibao.com

Nạn nhân Formosa khởi kiện tại Đài Loan Sáng ngày 11/6/2019, khoảng 60 người Việt Nam đã tập trung trước Tòa án thành phố Đài Bắc, Đài Loan để họp báo về việc Hội Công Lý Cho Nạn Nhân Formosa nộp đơn kiện Công ty Gang Thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh ra tòa vì công ty này từng thừa nhận là thủ phạm gây ra ô nhiễm môi trường cho 4 tỉnh miền Trung hồi năm 2016. Tham dự buổi họp báo có một số vị tu sĩ Công Giáo từ Việt Nam sang như Đức cha Micae Hoàng Đức Oanh, nguyên giám mục giáo phận Kontum, linh mục Giuse Nguyễn Hồng Lĩnh và linh mục Phêro Trần Văn Thành thuộc Giáo xứ Tam Tòa, giáo phận Hà Tĩnh. Sau đó đại diện Hội Công Lý Cho Nạn Nhân Formosa đi vào tòa để nộp các bằng chứng và đơn kiện của gần 10 ngàn người dân cho tòa án Đài Bắc. Linh mục Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch Văn phòng trợ giúp cô dâu và công nhân Việt Nam cho hay, theo thủ tục tư pháp của Đài Loan sau khi nhận đơn thì có thể tòa án sẽ đem ra xét xử, tuy nhiên điều này còn phụ

thuộc vào số lượng án mà Toà nhận và nhiều yếu tố khác. Ngay sau đó, những người này di chuyển đến Trụ Sở chính của Tập đoàn Formosa trong lúc công ty này đang họp cổ đông hàng năm để biểu tình yêu cầu đền bù thỏa đáng cho những nạn nhân, làm sạch biển và rời khỏi VN. Đức cha Micae Hoàng Đức Oanh đại diện trao bản cáo trạng buộc tội Formosa cho đại diện công ty này. AFP loan tin trong cùng ngày dẫn phát biểu của một ngư dân họ Nguyễn tham gia đoàn nộp đơn kiện rằng chính người này tận mắt chứng kiên cảnh cá chết nổi trên biển. Hiện nay nhiều người bị buộc phải rời quê nhà đi kiếm sống ở nước khác. Nguyện vọng của người này là ngành tư pháp độc lập của Đài Loan sẽ nghiêm túc thụ lý vụ kiện mang lại công lý cho các nạn nhân; cũng như hy vọng Formosa trả lại biển sạch cho Việt Nam. AFP dẫn nguồn từ Sáng Hội Quyền Môi trường Đài Loan, tổ chức hỗ trợ cho nhóm khởi kiện, cho biết khoản tiền mà những người nộp đơn khởi

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

kiện lần này đòi bồi thường là ít nhất 140 triệu Đài Tệ, tương đương 4 triệu 460 ngàn đô la Mỹ. Những người khởi kiện cũng mong muốn soi rọi ánh sáng vào khoản 500 triệu đô la Mỹ mà vào tháng 8 năm 2016 Nhà máy Gang Thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh tuyên bố bồi thường cho phía chính phủ Việt Nam để khắc phục hậu quả ô nhiễm gây nên.

Giới hoạt động tại Việt Nam cho hay chỉ một số người nhận được khoản bồi thường chừng 20 ngàn Đài Tệ. Trong vụ thảm họa môi trường do nhà máy Formosa gây nên có một số người bị chính phủ Việt Nam bỏ tù vì lý do đòi phải bồi thường hơn nữa nhằm đáp ứng thỏa đáng những mất mát của người dân. 

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

TIN VIỆT NAM

Toronto thoibao.com

Luật riêng cho quan! Theo trang Nhà Báo và Công Luận, Chủ tịch UBND TP.HCM đã đề nghị Tòa án bác đơn khởi kiện của người dân. Đó là vụ tranh chấp mảnh đất tại đường Lò Lu, phường Trường Thạnh, quận 9, Sài Gòn, giữa gia đình bà Trương Thị Xong với ông Nguyễn Văn Bé. Do giải quyết không thỏa đáng vụ này, “trước sau bất nhất, UBND TP.HCM bị người dân khởi kiện ra Tòa”. Nhằm “giúp” người dân hiểu rõ bản chất của chính quyền “vì dân”, ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND TP HCM “đã ký ban hành văn bản số 906/UBND-NCPC đề nghị Tòa án nhân dân T P. H C M x é t x ử t h e o hướng giữ nguyên Quyết định 3112/QĐ-UBND của Chủ tịch thành phố và bác đơn khởi kiện của người dân”. Thông tin chi tiết về sự “bất nhất” của UBND

thành Hồ đã được trang Nhà Báo và Công Luận phân tích trước đó trong bài viết cuối năm 2018: Gia đình bà Trương Thị Xong, vì không phục quyết định lấy đất của UBND TP HCM, đã nộp đơn lên TAND TP HCM để khởi kiện, yêu cầu Tòa hủy Quyết định số 3112/ QĐ-UBND của UBND TPHCM. Ông Nguyễn Văn Lưu, con bà Xong trình bày, mảnh đất bị cướp do cha ông Lưu mua và canh tác từ năm 1947. Sau năm 1975, gia đình ông Lưu tiếp tục sử dụng và đóng thuế hằng năm. Đến năm 1996, ông Nguyễn Văn Bé tranh chấp, UBND thành Hồ quyết định giao mảnh đất cho gia đình ông Lưu sử dụng. Nhưng bây giờ UBND thành Hồ lại ban hành một quyết định trái ngược, giao lại mảnh đất này cho ông Bé.

Ông Michael Phương Minh Nguyễn sẽ bị đem ra xử tội “hoạt động lật đổ” Ông Michael Phương Minh Nguyễn, người Mỹ gốc Việt và hai thanh niên Việt Nam là Huỳnh Đức Thanh Bình cùng với Trần Long Phi sẽ bị chính quyền Việt Nam đem ra xét xử tại tòa ở TPHCM trong 2 ngày 24 và 25/6 tới đây, với cáo buộc “Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân”. Một người khác là ông Huỳnh Đức Thịnh, cha của anh Thanh Bình bị xét xử về hành vi “Không tố giác tội phạm”. Luật sư Nguyễn Văn Miếng, luật sư đại diện cho Huỳnh Đức Thanh Bình, cho biết: “… Trong cáo trạng thì ông Phương Minh có về Việt Nam, có liên kết với một số người đi chụp hình quay phim một số buổi biểu tình. Điển hình là cuộc biểu tình ngày 10/6/2018 về nhà làm thành những cái clip rồi đưa lên mạng”. Cũng theo luật sư Nguyễn Văn Miếng thì vụ án này có điều bất thường là hồ sơ chỉ

gồm 2 tập hồ sơ, ít hơn rất nhiều so với các vụ án về an ninh quốc gia khác do hành vi của các bị cáo đơn giản, chỉ đơn thuần là lập nhóm và bàn bạc hành động. Theo Quyết định đem vụ án ra xét xử của Tòa án nhân dân TPHCM, ông Michae Phương Minh Nguyễn, Huỳnh Đức Thanh Bình và Trần Long Phi bị bắt giữ vào ngày 14/7/2018, tức là khoảng hơn 1 tháng sau các cuộc biểu tình rầm rộ chống Luật Đặc khu và An ninh mạng mà 3 người này có tham gia.

Hồi tháng 10/2018, có hai mươi mốt dân biểu Hoa Kỳ thuộc cả hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa gửi thư đến Bộ trưởng Ngoại giao Mike Pompeo yêu cầu gây áp lực phía Việt Nam nhằm trả tự do cho ông Michael Phương Minh Nguyễn, người đang bị phía Việt Nam tạm giam để điều tra về cáo buộc “hoạt động nhằm lật đổ chính quyền”. Cả ba bị truy tố theo khoản 1 điều 109 Bộ luật hình sự năm 2015 với mức án từ 12 đến 20 năm nếu bị tuyên là có tội. 

THƠ

Say Xuân

Nàng Xuân lạnh trở về không báo trước, Cây rùng mình cho chồi nụ xôn xao, Cỏ xanh biếc nối trời xanh, xanh biếc, Đất vỡ toang cho mầm sống vươn cao. Bốn hướng Xuân, mười phương Xuân, tở mở, Lá chen lá, hoa chen hoa, khai hội, Trẻ nô đùa, vang tiếng cười ngọc vỡ, Rét mướt qua rồi, nắng ấm rộn Xuân mơ.

Gái Xuân thì, đôi má đỏ hây hây, Mắt mơ màng, cánh én lượn chân mây, Hồn phiêu phiêu, nhạc tình dâng sóng gợn, Em tôi cười, môi hồng ngây ngất ngây. Tôi say rồi, say đất trời diệu vợi, Say men Xuân như tuổi ngọc say tình, Xin cho tôi giọt nắng mới lung linh, Để trong tôi hoài mùa Xuân không tuổi. TRẦN HỮU THUẦN

Grand Rapids, Michigan 29/4/2019

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

THỜI SỰ TRONG TUẦN Toronto thoibao.com

Khi hai cựu thù trở thành bạn thiết! NGUYỄN TUẤN HOÀNG

hững tin tức loan báo trong những ngày qua cho thấy là có những hợp tác mới giữa Hoa Kỳ và Việt Nam trên lãnh vực quân sự. Bộ quốc phòng Mỹ xác nhận trong hôm thứ tư ngày 5 tháng 6 là Hoa Kỳ sẽ cung cấp cho Việt Nam những máy bay huấn luyện T6 để giúp cho Việt Nam tăng cường khả năng phòng thủ. Trong một báo cáo có tên là “báo cáo chiến lược Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương”, bộ quốc phòng Mỹ đang tìm cách giúp Việt Nam cải thiện khả năng phòng thủ bằng cách bán cho Việt Nam những máy bay không người lái, máy bay huấn luyện T 6 , cung cấp những tàu tuần duyên, ca nô... cũng như giúp đỡ việc bảo trì máy móc và huấn luyện nhân viên. Theo những tin tức loan báo hôm 3 tháng 6, Hoa Kỳ đã bắt đầu thâu nhận và đào tạo các phi công quân sự cho chính quyền cộng sản Việt Nam. Theo tin của tòa đại sứ Mỹ ở Hà Nội thì thượng uý Đặng Đức Toại là phi công quân sự đầu tiên của chính quyền cộng sản Việt Nam sẽ tốt nghiệp chương trình đào tạo phi công của Không lực Hoa Kỳ. Thượng úy Toại được đào tạo trong khuôn khổ Chương trình Lãnh đạo Hàng không của Không lực Hoa Kỳ (USAF), tại Căn cứ Không quân Columbus, tiểu bang Mississippi. Các tài liệu công bố trên mạng của Bộ Quốc phòng và Hạ viện Mỹ cho biết, Không lực Hoa Kỳ được phép thực hiện Chương trình Lãnh đạo Hàng không để đào tạo phi công ở bậc căn bản và các huấn luyện khác có liên quan cho “không quân của các nước ngoài thân thiện và đang phát triển”. Tr o n g t h ô n g b á o t r ê n t r a n g Facebook chính thức, Đại sứ quán Mỹ nói rằng tiếp sau ông Toại, Trung uý Doãn Văn Cảnh, người hiện đang theo học Chương trình Lãnh đạo Hàng không, cũng sẽ sớm tốt nghiệp. Theo những tin tức loan báo hôm 1 tháng 6, bộ quốc phòng Hoa Kỳ cho biết là chính quyền Hoa Kỳ đã thỏa thuận cho phép công ty làm phi cơ Boeing bán cho Việt Nam 6 chiếc máy bay không người lái. Trị giá của 6 chiếc máy bay này do công ty Insitu, công ty trực thuộc công ty Boeing bán cho Việt Nam với giá 10 triệu Mỹ kim. Đây là lần đầu tiên, sau cuộc chiến tranh Việt Nam, chính quyền Hà Nội đã được đặt mua một số vũ khí đáng

Thượng uý Đặng Đức Toại (phải)

ScanEage UAV

kể của Hoa Kỳ. Theo lời ông Yeong Tae Pak, Giám đốc thương mại phụ trách mảng thiết bị quốc phòng của Boeing ở Đông Nam Á, thì thương vụ cung cấp các máy bay trinh thám tầm xa không người lái ScanEagle cho Việt Nam được thực hiện qua chương trình tài trợ quân sự nước ngoài của Bộ Quốc phòng Mỹ và lực lượng Cảnh sát Biển Việt Nam sẽ là nơi tiếp nhận những thiết bị này. Theo hợp đồng với Insitu, nhà sản xuất cũng sẽ cung cấp trang thiết bị phụ tùng, dịch vụ sửa chữa, hỗ trợ kỹ thuật, huấn luyện sử dụng cho phía Việt Nam. Hợp đồng dự kiến hoàn thành vào tháng 3 năm 2022. Máy bay ScanEage UAV được nói nhỏ gọn có trọng lượng cất cánh khoảng 23 kg, sải cánh hơn 3m, có thể bay cao hơn 4,5 km, sử dụng pin điều khiển lên tới 20 giờ đồng hồ. Khi những kẻ cựu thù nay đã trở thành bạn để cùng đối phó với một kẻ thù độc địa và nham hiểm hơn. Trong cuộc hội thảo Đối Thoại Shangri La năm 2019 tại Tân Gia

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Ba, có một cuộc họp riêng giữa các bộ trưởng quốc phòng của ba nước Hoa Kỳ, Úc Đại Lợi và Nhật. Sau cuộc họp, một bản thông cáo chung được công bố cho thấy là hai nước Úc Đại Lợi và Nhật đã đồng ý ủng hộ Hoa Kỳ trong vấn đề duy trì tự do hàng hải ở biển Đông. Tại buổi họp vừa qua, ba vị Bộ trưởng Quốc phòng của Úc, Nhật và Mỹ cam kết sẽ cùng hỗ trợ nhau nhiều hơn nữa vì mục tiêu an ninh, ổn định và thịnh vượng ở khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương. Trong tuyên bố chung, ba nước Mỹ, Úc và Nhật Bản còn nhấn mạnh rằng sẽ không để cho tình trạng vi phạm luật biển và luật quốc tế khác xảy ra đối với các xung đột ở Biển Đông nói riêng. Ba vị Bộ trưởng còn khẳng định rằng Úc, Nhật và Mỹ có chung quan điểm về khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương cởi mở, đa dạng, tuân thủ luật lệ và tôn trọng chủ quyền của các vùng có tranh chấp được giải quyết trên tinh thần hòa bình và không cưỡng ép. Khu vực Biển Đông là vùng nước

đang tranh chấp giữa Trung Quốc và một số nước Châu Á, trong đó có Việt Nam. Từ năm 2015 đến nay, tàu chiến và máy bay chiến đấu của Hoa Kỳ đã nhiều lần đi qua khu vực này trong Chương trình Tự do Hàng hải nhằm thách thức những đòi hỏi về chủ quyền quá đáng của Trung Quốc tại khu vực này. Trung Quốc đã nhiều lần lên tiếng phản đối các hoạt động này của Mỹ và đồng minh, coi đây là hoạt động xâm phạm chủ quyền của Trung Quốc và gây bất ổn trong khu vực. Cũng trong chuyện thời sự ở biển Đông thì trong bài phát biểu tại cuộc họp Shangri-La ở Tân Gia Ba hôm 2 tháng 6, bộ trưởng quốc phòng Trung quốc Ngụy Phượng Hòa đã tuyên bố: “Trong suốt 70 năm qua kể từ ngày thành lập nước, Trung Quốc chưa bao giờ phát động một cuộc chiến hay xung đột, hay xâm lược quốc gia khác hay lấy dù chỉ một tấc đất của nước khác”. Trao đổi với RFA hôm 3 tháng 6, từ Hà Nội, Thiếu tướng Lê Kế Lâm, Chuẩn Đô Đốc Hải quân Việt Nam, nguyên Phó Tham Mưu Trưởng kiêm Trưởng Phòng Tác chiến Quân chủng Hải quân Việt Nam giai đoạn 1988, khẳng định Trung Quốc đã xâm lược Việt Nam nhiều lần: “Lịch sử đã chứng minh, ngày 17 tháng 2 năm1979 ai xua 600 ngàn quân đánh 5 tỉnh biên giới của Việt Nam? Còn Hoàng Sa và Trường Sa là hai quần đảo của Việt Nam mà lịch sử đã chứng minh, chính quyền Việt Nam ở các thời kỳ đã quản lý hàng mấy trăm năm nay, đó là một thực tế. Mà họ chiếm Hoàng Sa của Việt Nam từ tháng 5 năm 1956, và tháng 1 năm 1974 họ chiếm trọn Hoàng Sa, đó là một sự xâm lược.” Hội nghị Thượng đỉnh An ninh châu Á hay còn được biết đến với tên Đối thoại Shangri-La là một diễn đàn khu vực được tổ chức hàng năm với sự tham gia của các quan chức quốc phòng và chuyên gia đến từ nhiều nước. Các vấn đề chủ yếu được thảo luận tại Đối thoại bao gồm quốc phòng và an ninh. Diễn đàn được đặt theo tên của khách sạn Shangri-La ở Singapore, nơi đã được tổ chức sự kiện này từ năm 2002 đến nay. Trở lại chuyện thời sự thế giới thì trong hôm 6 tháng 6, tại bãi biển Portsmouth, Anh quốc, nữ hoàng Anh Elizabeth đã cùng những nhà lãnh

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

THỜI SỰ TRONG TUẦN Toronto thoibao.com

Nữ hoàng Anh Elizabeth đã cùng những nhà lãnh đạo trên thế giới, đến dự lễ tưởng niệm 75 năm, ngày liên quân đồng minh đổ bộ lên bãi biển Normandy

đạo trên thế giới, đến dự lễ tưởng niệm 75 năm, ngày liên quân đồng minh đổ bộ lên bãi biển Normandy, nước Pháp, bắt đầu cuộc giải phóng Âu Châu khỏi nạn Đức quốc xã. Trong số các nhà lãnh đạo thế giới thì ngoài nữ hoàng Anh, còn bà thủ tướng nước Anh Theresa May, tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, bà thủ tướng nước Đức, Angela Merkel và thủ tướng Justin Trudeau của Canada. Vào ngày 6 tháng 6 năm 1944, 160 ngàn quân của liên quân Anh, Hoa Kỳ và Canada đã đỗ bộ lên bãi biển Normandy.

Trong số 160 ngàn quân này có 14 ngàn quân của quân lực Canada. Liên quân đồng minh đã thiệt hại nặng sau khi chiếm được đầu cầu ở bãi biển Normandy, để đưa quân vào giải phóng Âu Châu: có 6,603 binh sĩ Hoa Kỳ, 2,700 binh sĩ Anh và 946 binh sĩ Canadians tử thương trong ngày D Day. Cuộc đổ bộ tuy thế thành công và đã giúp liên quân đồng minh đánh thắng Đức Quốc Xã và chấm dứt Thế Chiến Thứ Hai. Cũng trong chuyện thời sự thế giới thì hôm 4 tháng 6, vào dịp mà

tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và phu nhân qua thăm viếng, hàng chục ngàn người Anh đã biểu tình rầm rộ ở thành phố London, cho biết là họ không có muốn ông Trump đến nước Anh. Những người biểu tình phản đối ông Trump về việc ô nhiễm môi trường, về chính sách ngăn cản di dân.. mà ông Trump đang cho thi hành. Những người biểu tình đã mang những khí cầu có hình baby tượng trưng cho ông Trump. Họ kéo theo một chiếc xe có tượng ông Trump ngồi trên một cái toilet mầu vàng, tại quảng trường Parliament trong thành phố London. Ông Jeremy Corbyn, thủ lãnh đảng Lao Động, đảng đối lập ở nghị viện Anh cũng tham dự cuộc biểu tình. Cảnh sát đã dựng những rào cản không cho những người biểu tình đến khu vực đường Downing là nơi có văn phòng của bà thủ tướng Theresa May. Cuối cùng là chuyện thời sự về những phương cách sống mới của những người phụ nữ lớn tuổi ở Canada. Sau khi ông chồng mất, bà Pat Dunn đã chuyển qua sống trong một căn nhà lưu động ở thị trấn Lindsay, tỉnh bang Ontario, nhưng sống cô đơn

một mình và không có đủ khả năng tài chánh, bà Dunn năm nay 69 tuổi, đã đăng trên Face book tìm người phụ nữ cùng hoàn cảnh ở chung để chia sẻ ngọt bùi. Bà Dunn đã gọi cách sống chung này với cái tên “Những người phụ nữ lớn tuổi sống chung với nhau” (Senior Ladies Living Together). Mục đích của bà Dunn là tìm người chia phòng với bà và chỉ nghĩ là sẽ có khoảng 5 người trả lời bà là tối đa. Không ngờ chỉ trong vòng một tuần đầu sau khi đăng trên Facebook, có 58 người phụ nữ liên lạc với bà Dunn, và cho đến nay có trên 600 người phụ nữ ở trên toàn tỉnh bang Ontario, đã liên lạc với bà này. Theo thống kê của sở thống kê Canada thì trong năm 2016 có 347,805 người phụ nữ lớn tuổi sống cô đơn một mình ở tỉnh bang Ontario. Với sự đề xướng của bà Dunn, chiều hướng mới của những người phụ nữ lớn tuổi không những ở tỉnh bang Ontario mà còn ở các tỉnh bang khác, là tìm người cùng hoàn cảnh, mướn nhà sống chung, chia sẻ những phí tổn và cho cuộc đời bớt cô đơn. NGUYỄN TUẤN HOÀNG

KINH TẾ TÀI CHÁNH

Mức lãi suất căn bản sẽ sút giảm?

NGUYỄN TUẤN HOÀNG

Sydney, Úc Đại Lợi: Theo những tin tức loan báo hôm thứ ba ngày 4 tháng 6, ngân hàng trung ương Úc Đại Lợi đã cho cắt giảm mức lãi suất chuẩn từ mức 1.5 phần trăm xuống còn 1.25 phần trăm. Đây là lần đầu tiên trong 3 năm mà ngân hàng trung ương Úc đã cho cắt giảm mức lãi suất căn bản. Trong khi đó tại Bắc Mỹ, thì mới đây ông Jerome Powell, chủ tịch quỹ

dự trữ liên bang Hoa Kỳ đã tuyên bố là ông sẽ cho cắt giảm mức lãi suất căn bản nếu thấy cần thiết. Các chuyên gia tài chánh nghĩ là mức lãi suất căn bản ở Hoa Kỳ có thể cắt giảm thêm hai lần trong năm nay? Tại Canada, ông Stephen Poloz lại nghĩ là mức lãi suất căn bản ở Canada có thể gia tăng trong năm nay, vì nền kinh tế Canada vẫn phát triển mạnh mẽ

NỀN KỸ NGHỆ ĐỊA ỐC TORONTO TRÊN ĐÀ TIẾN TRIỂN Toronto: Dường như gió đã đổi chiều trong nền kỹ nghệ địa ốc ở vùng thủ phủ Toronto? Theo những công bố của hội đồng địa ốc thành phố Toronto phổ biến hôm thứ tư ngày 5 tháng 6, thì có nhiều hy vọng là nền kỹ nghệ địa ốc ở thành phố này đang trên đà tiến triển trở lại.

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Theo bản công bố của hội đồng địa ốc thành phố Toronto, trong tháng 5 vừa qua, số nhà bán được ở thành phố Toronto gần 10 ngàn căn, gia tăng 18.9 phần trăm so với số nhà bán được trong tháng 5 năm ngoái 2018. Tưởng cũng nên nói thêm là số nhà bán được trong tháng 5 năm 2018 tại thành phố Toronto là số nhà bán được thấp nhất trong vòng 15 năm qua.

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

KINH TẾ TÀI CHÁNH

Toronto thoibao.com

Giá một căn nhà trung bình ở vùng thủ phủ Toronto trong tháng 5 năm nay là $838,540, gia tăng 3.6 phần trăm trong vòng 1 năm. COI CHỪNG MUA PHẢI SẢN PHẨM CỦA ĐỘI CẦU RAPTORS GIẢ MẠO Toronto: Việc đội cầu Toronto Raptors, lần đầu tiên vào được vòng chung kết cuộc tranh cúp vô địch NBA, không những là những nỗi vui mừng của những khán giả ái mộ đội cầu này, mà còn là niềm vui cho những công ty bán đồ thể thao, bán đồ kỷ niệm cũng như hàng quán, những khách sạn trong vùng đại thủ phủ Toronto. Những hàng hóa có gắn tên của đội cầu Raptors như quần áo, nón, giầy... đã bán chạy như tôm tươi.

Cũng vì thế mà có rất nhiều kẻ trục lợi, đã sản xuất những món hàng giả mạo có tên của đội cầu Raptors và bán lẻ ngoài đường phố hay trên mạng vơi giá rẻ hơn giá mua ở các cửa tiệm. Chính vì thế mà trong hôm thứ tư ngày 5 tháng 6 vừa qua, giới chức của hiệp hội bóng rổ NBA cũng như sở cảnh sát thành phố Toronto lên tiếng khuyến cáo những người mua nên cẩn thận, vì có thể sẽ mua phải áo, giầy, nón giả mang nhãn hiệu của đội cầu Raptors. RAPTORS VÀO VÒNG TRANH CÚP SẼ GIÚP CHO NỀN KINH TẾ TORONTO THÂU THÊM HÀNG CHỤC TRIỆU DOLLARS

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Đội cầu Raptors

Toronto: Trong trận tranh tài thứ nhì giữa đội cầu Toronto Raptors và đội cầu Golden Gate Warriors, diễn ra ở cầu trường Scotia Bank hôm Chúa nhật ngày 2 tháng 6, các hàng quán, các tiệm bán quần áo thể thao… tại thành phố Toronto đã cho biết là có số thương vụ gia tăng mạnh. Theo công ty Moneris, công ty đặc trách về xử lý việc dùng thẻ tín dụng và thẻ trả tiền mặt thì số người sử dụng thẻ tín dụng hay thẻ trả tiền mặt ở các hàng quán trong thành phố Toronto đã gia tăng , trong thời gian có những trận tranh tài của đội Raptors trong vòng tranh cúp. Cũng theo công ty Moneris thì không những chỉ có thành phố Toronto, các hàng quán ở các thành

phố khác như thành phố Vancouver hay Montreal, cũng có số người sử dụng thẻ tín dụng gia tăng trong thời gian đội cầu Toronto Raptors tranh tài. Theo ông Jeff Guthrie của công ty Moneris, trong thời gian đội cầu Toronto Raptors tranh tài, trung bình một khách hàng ở các nhà hàng, các quán rượu có màn hình thể thao, đã tiêu $60 cho tiền ăn uống. Với việc đội cầu Toronto Raptors vào được vòng chung kết giải vô địch NBA, đã giúp cho thành phố Toronto trở thành một trong những thành phố hàng đầu thế giới. Không những chỉ có hàng quán, tiệm thể thao mà còn khách sạn cũng kiếm thêm nhiều lợi nhuận nhờ vào đội cầu Raptors.

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

KINH TẾ TÀI CHÁNH

Toronto thoibao.com

Những quần áo, giầy dép mang nhãn hiệu của đội cầu Raptors cũng như của các cầu thủ trong đội, đã bán chạy như tôm tươi. Thí dụ như loại giầy thể thao loại New Balance có hình của cầu thủ Kawhi Leonard, đã bán hết trong vòng 6 phút, ngay sau khi được đem ra thị trường. Giá vé vào cửa xem trận tranh tài thứ nhì của đội cầu Raptors đã lên đến mức gần 20 ngàn dollars một vé. MỘT NGƯỜI BỊ PHẠT 18 NGÀN DOLLARS VÌ MANG LẬU 18 CON RÙA SỐNG VÀO CANADA Vancouver: Theo những tin tức loan báo hôm thứ ba ngày 4 tháng 6, một người đàn ông cư ngụ tại thành

phố Vancouver đã bị phạt 18 ngàn dollars vì mang lậu vào Canada 18 con rùa còn sống. Vào tháng 1 năm ngoái, nghi can Li Wan đã bị bắt ở biên giới Canada và Hoa Kỳ với 18 con rùa của 16 loại rùa khác nhau. Trong số 18 con rùa này có 6 con rùa được liệt vào loại rùa có nguy cơ tuyệt chủng: đó là các loại Spotted Pond, Pearl River Map, Black knobbed Map, Diamondback Terrapin và Fly River. NHU CẦU CẦN NGƯỜI NGOẠI QUỐC LÀM VIỆC TẠM THỜI Ở CANADA GIA TĂNG Ottawa: Trong mùa trồng trọt năm nay, nhiều chủ nhân các công ty đã phải chờ đợi lâu mới có thể mướn được những nhân công ngoại quốc,

đến Canada làm việc tạm thời, vì nhu cầu cần số nhân công ngoại quốc này gia tăng trong năm nay. Theo giới chức trong chính quyền liên bang, vì mức thất nghiệp thấp, đã khiến chủ nhân các công ty không kiếm được đủ người làm ở nội địa và phải quay sang mướn những nhân công ngoại quốc tạm thời. Nhiều chủ nhân sau khi nộp đơn đã phải chờ cả 100 ngày mới mướn được những người ngoại quốc làm tạm thời. Một trong những nghề cần nhiều người làm ngoại quốc là nghề làm trong những cơ xưởng chế biến tôm hùm ở các tỉnh bang miền Đại Tây Dương. SỐ NHÀ BÁN ĐƯỢC Ở VÙNG HAMILTON - BURLINGTON

GIA TĂNG Hamilton: Theo những tin tức loan báo trong hôm thứ ba ngày 4 tháng 6, nền kỹ nghệ địa ốc ở hai thành phố Hamilton và Burlington vẫn phát triển mạnh mẽ. Theo hiệp hội những nhà địa ốc vùng Hamilton-Burlington, trong tháng 5 vừa qua, số lượng nhà bán được đã gia tăng 10.9 phần trăm, so với số nhà bán được trong tháng 5 năm ngoái. Giá nhà cũng gia tăng 0.9 phần trăm. Trong tháng 5, số nhà bán được ở hai thành phố Hamilton và Burlington là 1,344 căn, gia tăng 30.2 phần trăm so với số nhà bán được trong tháng 3 trước đó. Condo và townhouse là những loại nhà bán chạy nhất trong những tháng

gần đây ở hai thành phố này: giá nhà bán cũng không quá cao so với giá nhà độc lập. Giá một căn nhà trung bình ở hai thành phố này là $593,702 trong tháng 5 vừa qua. CÁC CÔNG TY TRUNG QUỐC Ở VIỆT NAM GẶP KHÓ KHĂN TRONG VIỆC KIẾM ĐỦ NHÂN VIÊN Bình Dương: Theo những tin tức báo chí loan báo hôm thứ ba ngày 4 tháng 6, các công ty Trung quốc đang gặp những khó khăn trong việc kiếm đủ những nhân viên làm việc thông hiểu tiếng Hoa. Đồng thời mức lương mà các công ty này phải trả cho nhân viên cũng gia tăng vì những cạnh tranh của các công ty khác, đã là những khó khăn chính của các công ty Trung quốc ở Việt Nam. Trong một cuộc phỏng vấn với báo South China Morning Post, ông Weng Caibing, chủ nhân của một công ty xây cất ở Bình Dương cho biết là việc mướn một thông dịch viên biết tiếng Tàu đã gia tăng hơn 400 Mỹ kim, và ông cũng kiếm không đủ những nhân viên biết nói cả tiếng Tàu. Theo nhận xét của các chuyên gia kinh tế thì việc tìm người sẽ còn khó khăn hơn nữa trong những ngày sắp tới, khi có thêm hàng loạt những công ty Trung quốc tìm cách chuyển hoạt động sang Việt Nam, để tránh cuộc chiến tranh thương mại đang diễn ra giữa Hoa Kỳ và Trung quốc. Giá đất đai nhà cửa đã tăng vọt ở các thành phố Saigon, Hà Nội và Bình Dương: giá đất ở thành phố Bình Dương đã gia tăng 80 phần trăm trong vòng 3 năm qua. Mức gia tăng của nền kinh tế Việt Nam trong năm 2018 là 7.1 phần trăm. Nhiều chuyên gia tài chánh còn tiên đoán là nền kinh tế Việt Nam sẽ qua mặt nền kinh tế Tân Gia Ba trong vòng 10 năm sắp đến? CHÍNH QUYỀN ONTARIO CHẤM DỨT VIỆC BÁN BIA RƯỢU ĐỘC QUYỀN CỦA CÁC TIỆM BEER STORE

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Toronto: Theo những tin tức loan báo hôm 3 tháng 6, việc chính quyền tỉnh bang Ontario chấm dứt hợp đồng cho hệ thống tiệm Beer Store bán bia rượu độc quyền ở tỉnh bang Ontario, sẽ giúp cho sự phát triển của các công ty sản xuất bia thủ công. Hiện nay số lượng bia do các công ty làm rượu bia thủ công bán được ở các tiệm Beer Store ở tỉnh bang Ontario chỉ chiếm có 2 phần trăm tổng số bia bán ra ở tỉnh bang này. Người ta hy vọng là với sự cho tự do bán bia của chính quyền tỉnh bang, sẽ giúp cho nền kỹ nghệ làm bia thủ công phát triển và sẽ làm giá bán bia rẻ hơn: chúng ta cũng biết là hiện nay bia bán ở tỉnh bang Quebec rẻ hơn bia bán ra ở tỉnh bang Ontario, và

nhiều cư dân ở tỉnh bang Ontario đã qua tỉnh bang Quebec mua bia, như cư dân ở thủ đô Ottawa qua thành phố lân cận Gatineau mua bia. Hệ thống các tiệm The Beer Store là do ba đại công ty làm bia Labatt, Molson và Sleeman làm chủ, và các nhân viên làm việc cho các tiệm The Beer Store có chân trong nghiệp đoàn lao động. NGUYỄN TUẤN HOÀNG

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

TIN CỘNG Toronto ĐỒNG thoibao.com

Thể lệ nhận và đăng tin Cộng đồng 1. Nội dung tin Cộng đồng xin ngắn, gọn, rõ ràng, viết bằng font tiếng Việt. Xin gửi e-mail về địa chỉ: tincongdongthoibao@gmail.com 2. Các dịch vụ phục vụ Cộng đồng sẽ được đăng tải cách 3 tuần một lần và tùy thuộc vào số trang dành cho đề mục tin Cộng đồng. 3. Tùy theo tính chất và thời gian tính của bản tin, tòa soạn sẽ sắp xếp thứ tự ưu tiên đăng tải. Tuy nhiên, chỉ đăng tối đa trong 3 kỳ báo. 4. Hạn chót nhận bản tin Cộng đồng hằng tuần là 6:00pm Chủ nhật. Tết Trung Thu Việt Nam 2019 Quỹ Cộng đồng Thời Báo sẽ tổ chức lễ hội mùa Hè và Tết Trung thu tại quảng trường Celebration Square Mississauga vào ngày thứ Bảy 07 tháng 09 từ 12 giờ trưa đến 8 giờ tối. Có Múa Lân, Rước đèn tháng Tám, trò chơi cho thiếu nhi, gian hàng thực phẩm, Đố vui để học. Văn nghệ với các ca sĩ: MC Công Thành và Lynn, Carol Kim, ca sĩ Toronto. Chương trình phong phú, đa dạng thích hợp cho mọi gia đình. Bảo trợ chương trình, tham gia gian hàng thực phẩm, thương mãi, xin liên lạc VP Thời Báo: (416) 925-8607 Hội Cựu Quân Nhân QLVNCH gây quỹ trợ giúp Thương phế binh Sẽ tổ chức Kỷ niệm Ngày Quân lực VNCH 19/06 với chủ đề “Cám ơn anh người Thương phế binh Quân lực VNCH” với mục đích gây quỹ trợ giúp Thương phế binh vào lúc 6:00pm ngày thứ Bảy 15/06 tại Hội trường John Paul II, 4300 Cawthra Rd., Mississauga. Sẽ có sự hiện diện của Thiếu tướng Lê Minh Đảo. Văn nghệ với MC Nam Lộc, ca sĩ Diễm Liên, Hoàng Quân (TT Asia), Phạm Trí (Hoa Kỳ), Đoan Nguyên cùng các ca sĩ Toronto. Ban nhạc Liberty. Liên lạc: Trưởng BTC Đồng Văn Minh (519) 635-2493, Phó BTC: Nguyễn Minh Khoa (647) 295- 8468, Vũ Đắc Chính (416) 526- 0106, Lương Tuyến (289) 689-2862 – Hội Cựu Quân Nhân hiện khởi động Chiến dịch “Một gia đình yểm trợ 1 Thương Phế Binh QLVNCH”, với số tiền $100 cho 1 Thương phế binh. Chi phiếu yểm trợ xin đề : Vietnamese Veterans Association of Ontario, và gởi về VP/HCQN : 19 Streamline Dr., Brampton, ON., L6V 4T2. Hiệp hội người Việt thành viên đảng Bảo Thủ Canada Hiệp hội Thành viên Đảng Bảo Thủ (Association of Conservative Vietnamese Canadians- ACVC) kính mời quý đồng hương đến tham dự buổi BBQ miễn phí ngoài trời nhân ngày lễ Phụ Thân do Dân biểu Liên

bang thuộc đảng Bảo Thủ khu vực Thornhill , Peter Kent, cựu Tổng trưởng Bộ Môi Trường Canada tổ chức vào ngày Chủ nhật 16 /06 từ 12:00pm đến 3:00pm tại Garnet A. Williams, 501 Clark Avenue West, Thornhill, Ontario L4J 4E5. Tham dự buổi BBQ, quý đồng hương ủng hộ đảng Bảo Thủ sẽ có cơ hội chụp hình lưu niệm, tiếp xúc, trao đổi với lãnh tụ Đảng Bảo Thủ, ông Andrew Sheer về quan điểm chính sách của đảng Bảo Thủ về: Kinh tế, Năng lượng và Môi trường, Di trú, Xã hội, Tự do ngôn luận, Tài chánh, Đối ngoại, Chính sách đối với thượng viện và tiêu chuẩn bổ nhiệm thượng nghị sĩ. Ngoài ra, quý đồng hương còn được đích thân ông Andrew Sheer phục vụ thịt nướng. Để biết thêm chi tiết xin liên lạc: James Nguyễn (416) 738-3261. Hoàn toàn miễn phí. Tiệc Gây quỹ Cho Đảng Bảo Thủ Canada TNS Ngô Thanh Hải, một số hội đoàn và thiện nguyện viên sẽ tổ chức một buổi tiệc gây quỹ tranh cử cho đảng Bảo Thủ Canada, vào lúc 6:00pm ngày thứ bảy 15/06 tại Capitol Banquet Centre, 6435 Dixie Rd, Mississauga, L5T 1X4. Ông Andrew Scheer, Thủ lãnh Đảng Bảo Thủ cùng với một số dân biểu và ứng cử viên đảng Bảo Thủ sẽ tham dự để trình bày đường lối hoạt động của Đảng Bảo Thủ. Sau tiệc ăn tối là phần giải đáp thắc mắc. Có văn nghệ phụ diễn và dạ vũ. Giá vé $100 và $150. Ban Vận động Bầu cử của đảng Bảo Thủ sẽ cấp giấy khai thuế. Liên lạc chi tiết: TNS Ngô Thanh Hải (613) 943-1599, Trương Phước Nhỏ (416) 540-4615, Nguyễn Kevin (416) 3991432, Diễm Hương (647) 384-6516, Ái Ly (416) 873-6876, Duy Hân (416) 301-4851. Ủy ban Phối hợp Xây dựng Saigon Park Cảm tạ quý vị mạnh thường quân đã đóng góp vào công trình thiết lập bảng đồng trong công viên Sài Gòn. Quý đồng hương muốn tiếp tay cùng với Ủy ban Phối hợp Xây dựng

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Saigon Park thực hiện các bảng đồng để lưu lại di tích cho các thế hệ mai sau có thể đóng góp qua các hình thức sau đã được thiết lập trên trang mạng: https://www.saigonpark.org/ -Email chuyển tiền (Interrac Etransfer) xin gửi về: saigondonation@ gmail.com. -Chuyển gửi qua hệ thống Paypal (sẽ phải trả lệ phí 3%). *Các địa điểm dưới đây sẽ tiếp tục nhận sự đóng góp của quý đồng hương và bạn đọc: - Tòa soạn Thời Báo: 1114 College St. Toronto, ON- M6H1B6 - VP Bác sĩ Nguyễn Hoành Khôi: 5085 McLuaghlin Rd, MississaugaL5R1B6 - VP Bác sĩ Trần Ngọc Anh: T&T Medical Clinic, 3175 Rutherford Rd #26, Building F, L4K-5Y6 - 1065 Canadian Place Unit 307 Ontario L4W 0C2 - Trung tâm Cộng đồng Mississauga, 600 Lakeshore Road East Mississauga- L5G 1J4 - Xin bỏ vào phong bì hiện kim hoặc chi phiếu và vui lòng ghi tên, số điện thoại, địa chỉ điện thư bên ngoài bì thư. Chi phiếu xin đề: Saigon Park Inc- Ghi chú: Saigon Park Plaques Để biết thêm chi tiết, xin liên lạc: James Nguyễn (416) 738-3261 hoặc Email: saigondonation@gmail.com. Hội Người Việt Toronto * Sẽ phối hợp với các hội đoàn bạn tổ chức Toronto Viet Summer Festival tại quảng trường Nathan Phillips Square, Toronto City Hall, 100 Queen St. West, Toronto vào ngày Chủ nhật 07/07 từ 11:00am đến 8:00pm. Văn nghệ với ca sĩ Hà Thanh Xuân, Mai Thanh Sơn (Hoa Kỳ), các ca sĩ Toronto, nhóm cộng đồng. Miễn phí. Có gian hàng bán thức ăn VN. Mời những hội đoàn, các nhóm ca múa vũ trong cộng đồng ghi tên tham gia trước ngày 15/06. Liên lạc chi tiết: Ái Ly (416) 873-6876, Văn Khang (647) 975-3789, Vũ Hưng (416) 875-5705) hay email “VAT@ VAToronto.ca”. *Lớp Thể dục Yoga Luân Xa dài 12 tuần. Khóa mới bắt đầu ngày thứ Tư 03/07. Ưu tiên cho cao niên từ 55 tuổi trở lên, nhưng mọi người đều có thể học nếu còn chỗ. Học thứ Hai và thứ Tư hàng tuần - từ 9:30am đến 11:30am tại Hội Người Việt Toronto 1364 Dundas St. West. Liên lạc ghi danh: ChakraExercises@gmail.com hay (416) 627-3577. * Lớp Luyện thi Nhập tịch: Mỗi thứ Hai từ 10:00am đến 12:00pm tại văn phòng HNV 1364 Dundas St.W. Liên lạc ghi danh: (416) 536-3611. *Đại hội đồng thường niên sẽ được

tổ chức vào ngày Chủ nhật 14/07: Tiếp tân 10:30am- Họp từ 11:00am đến 2:00pm tại VP/North York, 3585 Keele Street, Unit 13. *Lớp luyện giọng chuẩn Anh Văn: Mỗi thứ Ba và thứ Năm từ 10:30am -12:30pm tại VP/HNV 1364 Dundas St. W. Liên lạc: Tony de Mazia (416) 516-5979. *Cung cấp dịch vụ miễn phí cho thường trú nhân: Hướng dẫn và giúp điền các giấy tờ cần thiết; Xin các loại phúc lợi xã hội, y tế, tiền thất nghiệp; Giới thiệu lớp học Anh ngữ; Nhận thị thực chữ ký; Phiên dịch giấy tờ; Hướng dẫn tìm việc làm; Giới thiệu việc làm miễn lệ phí; Giúp liên lạc với các cơ quan chính quyền, thông dịch qua phone. Có tài liệu hướng dẫn thi viết bằng lái xe bằng tiếng Việt. Liên lạc HNV: (416) 5363611, (416) 636-8887 –Email: vat@ vatoronto.ca. Hội Cao Niên Việt Nam Mississauga Buổi sinh hoạt hằng tháng sẽ được tổ chức từ 1:00pm đến 4:30pm ngày thứ Bảy 22/06 tại 377 Burnhamthrope Road East, Unit 116. Trong kỳ họp này, sẽ có hội thảo những vấn đề liên quan đến nha khoa cao niên do thuyết trình viên đến từ Wilson Dental Centre - Trung tâm Nha khoa Wilson hướng dẫn. Lớp càn khôn thập linh tạm ngưng tuần này. Liên lạc: (905) 212-7164. Lớp line dance, liên lạc: Cô Kim (647) 800-5206. Hội Cao Niên Việt-Nam Toronto Đại hội thường niên và sinh hoạt tháng 6 sẽ được tổ chức lúc 1:30pm ngày thứ Bảy 15/06 tại trụ sở Hội Người Việt Toronto, 1364 Dundas St West, Toronto ON. M6J 1Y2. Đông Y sĩ Trần Tư Luật sẽ bắt mạch, châm cứu miễn phí cho hội viên; đại hội thường niên và liên hoan mừng sinh nhật các Cụ trong tháng 6. Hội Người Việt Kitchener *Hội chợ Ẩm Thực sẽ được tổ chức vào ngày thứ Bảy 22/06 và Chủ nhật 23/06 tại Victoria Park, Kitchener, Hội kêu gọi sự trợ giúp của hội viên, cảm tình viên, thiện nguyện viên, sinh viên, học sinh (sẽ cấp giấy chứng nhận nếu cần). Liên lạc chi tiết: Ô. E (519) 763-2965), Ô. Lân (519) 748-4911), Quang-Hoàng (519) 8933139. *Sẽ tổ chức bầu cử ban Chấp hành vào ngày 01/09. Để có thể ứng cử, xin gia nhập hội viên 90 ngày trước ngày bầu cử. Ứng viên cần có một người trong ban chấp hành đương nhiệm giới thiệu.

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

TIN CỘNG ĐỒNG

Toronto thoibao.com

*Hướng dẫn và thực hành tự chữa các bệnh về thoái hóa vị đĩa đệm, đau thần kinh tọa, đau đầu gối, rối loạn tiền đình, tê thấp chân tay, ù tai. Kết hợp các phương pháp: Bấm huyệt, Khí công và Vật lý trị liệu. Liên lạc lấy hẹn: Cô Hoàng (519) 807-7534 (thứ bảy từ 12:30pm đến 02:00pm). *Chuyên đề “Chọn ngành học” do bác sĩ Xiêm Phan hướng dẫn. Liên lạc ghi danh: Hoàng (519) 893-3139. *Lớp hướng dẫn thi nhập tịch : Chủ Nhật từ 10:00am đến 12:00pm. Xin ghi danh để sắp xếp khóa học mới. Liên lạc: (519) 650-2517. *Dạy Toán từ lớp 7 trở xuống: Thứ Bảy từ 11: 00am đến 1:00pm tại VP Hội. Miễn phí- Hướng dẫn thi bằng viết lái xe, có tài liệu tiếng Việt *Lớp Line Dance: Chủ nhật từ 2:00pm tới 4:00pm. Liên lạc: Minh Trang (519) 579-4081. *Điền các mẫu đơn xin trợ cấp xã hội, hưu trí, tiền già, tiền bệnh, xin việc làm, nhà ở của chánh phủ. Liên lạc VP Hội: Thứ Tư từ 1:00pm3:00pm- Các ngày khác: Từ 3:00pm đến 6:00pm- Thứ Bảy từ 10:00am đến 3:00pm. Liên lạc V/P Hội: (519) 954-l473. Ngoài giờ, xin liên lạc (519) 893-3139 hoặc (519) 748-4911. Địa chỉ VP/Hội: 114-265 King St.E. Kitchener. Email: kw.vna75@gmail. com

*Cư dân Guelph cần những dịch vụ của Hội, liên lạc: Cô Qui Lam (LiLy): (519) 836-2222 Ext: 222. Sở Di Trú Guelph, 104 Dawson Rd. #102, Guelph ON N1H 1A6. Nhóm “Sống vui sống khỏe” sinh hoạt thứ sáu từ 1:00pm đến 3:00pm tại West End Centre. *Trường Việt ngữ tại thành phố Cambridge vẫn còn nhận học sinh. Ghi danh tại trường Hespeler Public School, 300 Winston Blvd., Cambridge, ON N3C 3J6. Liên lạc chi tiết: Cô Thu Trinh (519) 240-3281 Trung tâm Cộng đồng Mississaga *Buổi sinh hoạt ngoài trời thường niên (picnic) sẽ được tổ chức ngày chủ nhật 14/07. Xin ghi danh tham dự. *Phát tặng phẩm cho người mới định cư (dưới 3 năm). Xin đem theo thẻ thường trú. *Giúp điền đơn và hướng dẫn thi quốc tịch, trợ giúp các thủ tục cần thiết. *Sinh hoạt trung tâm: Thứ tư: Tài chi ( 3:30pm - 4:30pm), Thứ bảy: Line dance (10:00am – 12:00pm), lớp kèm Toán (1:00pm – 2:30pm); Anh Văn (2:30pm- 4:00pm); Chủ nhật: Càn Khôn Thập Linh (10:00am-12:00pm); Vi tính căn

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

bản (10:00am-11:30am); Phá p văn (1:30pm-3:00pm); Đàn dân tộc (11:30am-1:30pm) Karaoke (11:45am -1:15pm); Khiêu vũ Ballroom/Latin (12:00pm-3:00pm); Keyboard, Guitar (1:30pm-3:00pm). *Anh văn từ lớp 1 đến lớp 7 cho thường trú nhân. Có cấp vé xe bus và giữ trẻ miễn phí. Những dịch vụ miễn phí, liên lạc TT để lấy hẹn: (905) 8913825. Đảng bộ Việt Tân Toronto Buổi nói chuyện với đề tài: “Tình hình Việt Nam: Khủng hoảng và Cơ hội” do Kỹ sư Ngô Trọng Đức, Ủy Viên Trung Ương Việt Nam Canh Tân Cách Mạng Đảng từ California, Hoa Kỳ đến trình bày sẽ được tổ chức vào ngày Chủ nhật 16/06 lúc 1:00pm tại Corporate Event Centre, 5110 Creekbank Road (Eglinton Ave. và Dixie Rd) Mississauga, ON L4W 0A1. Liên lạc chi tiết: Nguyễn Quốc Hưng (416) 508-7939, Đinh Văn Cận (416) 999-5437. Đố Vui Để Học từ lớp 1 đến lớp 12 Nhằm giúp các em học và bảo tồn văn hóa Việt, Hội Đố Vui Để Học sẽ tổ chức cuộc thi Đố Vui Để Học 2019 cho các em từ lớp 1 đến lớp 12. Vòng sơ kết tại chùa Pháp Vân vào ngày

31/08. Vòng chung kết vào ngày 07/09 tại Tết Trung Thu do Thời Báo tổ chức ở quảng trường Celebration Square, Mississauga. Tổng cộng sẽ có 12 giải, gồm 4 giải nhất với mỗi giải trị giá $500; 4 giải nhì với mỗi giải trị giá $200 và 4 giải ba với mỗi giải trị giá $100. Bắt đầu từ ngày 15/06, mời quý vị vào trang nhà www.dovuidehoc.org để ghi danh trực tiếp cho các em, cập nhật thông tin và thể lệ cuộc thi, hoặc tải tài liệu ôn thi bao gồm các câu hỏi và câu trả lời giúp các em ôn bài. Quảng cáo và chi tiết xin liên lạc: Phi (647) 7181497, Nghĩa (647) 466-4546, Tina (416) 858-4284. Câu lạc bộ Thân hữu Việt Tân Toronto Sẽ tổ chức buổi picnic hàng năm tại Jack Darling Memorial Park, số 1180 Lakeshore Road West, Mississauga, vào ngày chủ nhật 23/06 từ 10;00am đến 4:00pm. Lệ phí ẩm thực $10/người. Liên lạc chi tiết: Ngọc (416) 519-8334, Nở (905) 655-1419. Ủy ban Yểm Trợ Phong trào Dân chủ Quốc nội Sẽ tổ chức buổi dạ tiệc để yểm trợ những nhà hoạt động Nhân quyền

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

TIN CỘNG Toronto ĐỒNG thoibao.com trong nước, tại nhà hàng Dim Sun King Seafood, 421 Dundas Street West, Toronto, M5T-2W4, (416) 5513366, vào lúc 6:00pm ngày thứ Bảy 07/09. Vé tham dự $50. Sinh viên và trẻ em $30. Liên lạc: Nguyễn Văn Tấn (416) 271-0638, Trần Gia Phụng (416) 271-1257, Trương Phước Nhỏ (416) 540-4615, Lê Hữu Chính (647) 979-4069. Nhóm Phương Nam Sẽ tổ chức họp mặt thân hữu thường niên chủ đề “Tình Cha” vào ngày thứ Bảy 22/06 từ 7:00pm đến 1:00am tại : Unifor Local 1285 Brampton, 23 Regan Rd., Brampton. (Buﬀet: 7:00pm-8:00pm - 8:00pm1:00pm). Văn nghệ dạ vũ với ca sĩ Phạm Trí, Kim Trang, Nguyên Dũng, Thanh Tâm và các ca sĩ Toronto. Ban nhạc “The Sunrise”- Âm thanh: Nguyên Khang. Vé tham dự: $25. Liên lạc đặt vé: Đoan Trinh (647) 704-7879, Ngọc Yến (647) 209-3119. Các lớp Việt Ngữ trường St. Barbara vùng Scarborough Sẽ khai giảng niên học 2019-2020 vào ngày thứ Bảy 21/9 lúc 9:30am. Các phụ huynh có thể ghi danh online cho các em từ bây giờ tại: https:// www.tcdsb.org/ProgramsServices/ SchoolProgramsK12/ InternationalLanguages/Pages/ Saturday-School-Registration.aspx. Liên lạc chi tiết: Cô Loan (416) 2668592, Cô Thủy (416) 912-8562. Việt ngữ Brampton Xin quý phụ huynh ghi danh niên học 2019-2020 cho đủ số lượng để duy trì các lớp học tiếng Việt cho các em: http://www.peelschools.org/ adulteducation/intllanguages/Pages/ default.aspx. Liên lạc (905) 891-3825. Lớp thể dục dưỡng sinh Khai Tâm Tiếp tục nhận học viên mới dưới sự hướng dẫn của bác sĩ Dương Huỳnh Nguyên. Sau phần thể dục dưỡng sinh sẽ có Tài Chi dance, trau dồi y học thường thức và ấn huyệtChủ nhật: 1:30pm-3:30pm, lầu 2, 23 Grandravine Community Center, North York. Liên lạc ghi danh: Cô Xuân (416) 614-8006.Trang nhà: https://sites.google.com/site/ cktltoronto/home. Trung tâm Vovinam- Việt Võ Đạo Toronto Sẽ mở khoá huấn luyện mới từ cấp tự vệ nhập môn. Nhận võ sinh từ 10 tuổi trở lên. Học mỗi Chúa nhật từ 2:00pm - 3:30pm tại phòng gym của Oakdale Community Center

350 Grandravine Drive, Toronto. Số chỗ rất giới hạn. Ưu tiên cho người ghi danh trước. Liên lạc trực tiếp với huấn luyện viên Trâm tại lớp. Facebook: https://www.facebook. com/vovinamtoronto/ Lớp thể dục Càn Khôn Thập Linh Mississauga Sinh hoạt tại: *Erindale United Church 1444 Dundas Crescent Mississauga: Mỗi thứ sáu từ 7:00pm-8.30pm (cho người ngoại quốc và người Việt). *Active Adult Center Auditorium, 377 Burhamthorpe Roas East, 2nd floor (trụ sở Hội Cao niên Mississauga): Thứ bảy từ 12.30pm2.00pm * Eagle Karate Club, 1825 Dundas Street East, unit 12: Chủ nhật từ 4:00pm-5.30pm. Liên lạc: (905) 8484804, (647) 401- 4739. Họp mặt Không quân Sẽ tổ chức họp mặt vào ngày chủ nhật 07/07 lúc 12:00pm tại nhà Không quân Trần Thanh Văn số 5433 Middleport Crescent, Mississauga, L4Z3V2 nhân ngày Không quân VNCH 01/07. Pot luck. Liên lạc Không quân Trực Nguyễn Thành Năng (905) 276-1672, Trần Thanh Văn (905) 502-5360 Phật Giáo Hòa Hảo Toronto Đại lễ kỷ niệm 80 năm Khai-Sáng Đạo Phật-Giáo Hòa-Hảo sẽ được tổ chức vào ngày Chủ nhật 16/06 từ 11:00am đến 3:00pm tại Armour Heights Community Centre, 2140 Avenue Rd., Toronto. Liên lạc: Nguyễn Trung Hiếu (905) 619-0398, Võ Mộng Hoàng (519) 893-3139, Võ Tuyết Đông (416) 725-8649. Thiền Vipassana Ngày 15/06 và 16/06: Thiền sư Viên Minh, Tổ Đình Bửu Long chia sẻ Pháp, nhóm thiền sinh Vipassana điều hợp- Thứ Bảy 15/06 từ 2:00pm4:00pm: Chùa Tích Lan Chủ nhật 16/06 từ 9:00am-11:00am: Chùa Xá Lợi. Bắt đầu nhận đơn ghi tên tham dự khóa tu Thiền Vipassana 10 ngày, tiếng Việt, mùa Thu (02/10-13/10). Trang mạng: www.torana.dhamma. org. Liên lạc hotrovipassana@gmail. com, (647) 715-9826. Thiền Trúc Lâm *Khóa tu 9 ngày: Hòa Thượng Thích Đắc Huyền hướng dẫn giáo pháp và Thiền tập tại Đạo tràng Trúc Lâm Toàn Giác vào ngày thứ Bảy 22/6, Chủ nhật 23/6, thứ Bảy 29/06 từ 9:30am đến 4:00pm- Thứ Hai 24/6, thứ Ba 25/6, thứ Tư 26/6, thứ Năm

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

27/6, thứ Sáu 28/6 từ 7:00pm đến 9:00pm- Chủ nhật 30/6 từ 9:30am đến 1:00pm. *Khóa tu 3 ngày do Ni Sư Thích Nữ Thuần Tu hướng dẫn giáo pháp và Thiền tập: Thứ Sáu 5/7, thứ Bảy 6/7 từ 9:30am đến 4:00pm tại Đạo tràng Trúc Lâm Toàn Giác, 3157 Rolling Stone Ct, Mississauga L5B 4G5. Liên lạc: (647) 546-2110. Website: http://truclamtoangiac.com- Chủ nhật 07/07 từ 9:30am đến 4:00pmtại Thiền viện Trúc Lâm Tuệ Viên, 22093 Highway 48 Mount Albert, Ont- L0G 1M0. Liên lạc: (905) 4733394. Website: http://www.tvtuevien. net/tv/ Thiền viện Trúc Lâm Tuệ Viên. Khóa tu 2 ngày 29/06 và 30/06 từ 9:30am đến 4:00pm do Hòa Thượng Thích Đắc Huyền hướng dẫn: Tụng sám hối, tam qui, ngũ giới, thuyết pháp, ngồi thiền và tham vấn đạo. Cơm trưa do Thiền viện cúng dường. Liên lạc: (905) 473-3394. Địa chỉ Thiền viện: 22093 Highway 48, Mount Albert. Tăng Thân Bồ Đề Toronto Sẽ tổ chức Cơm Chay gây quỹ yểm trợ Trung tâm Tu học Làng Mai vào lúc 6:00pm ngày chủ nhật 14/07 tại Anapilis Hall, 2185 Stavebank Rd. Mississauga, L5C 1T3. Có phụ diễn Văn nghệ. Giá vé: Người lớn $ 25 (trên 12 tuổi), Trẻ em $ 15 (từ 5 – 12 tuổi). Dưới 5 tuổi miễn phí. Liên lạc: Hoàng Trung (416) 725-2656, Thùy Chương (647) 860-2060 (sau 7 giờ tối). Email: toronto.bodhi@gmail. com. Chi phiếu yểm trợ Trung tâm Tu học Làng Mai xin gởi về: Bodhi Community Of Mindfulnessm, 602115 Hillcrest Ave. Mississauga, ON L5B – 3Y9 hoặc: E-transfer đến toronto.bodhi@gmail.com. Ba ngày cộng tu tọa đàm Ba ngày cộng tu kinh hành, niệm Phật và tọa đàm hộ niệm thế giới của cư sỉ Diệu Âm đến từ Úc Châu. Pháp hội bắt đầu từ ngày 28/06 đến ngày 30/06 tại địa điểm 765 Third

Street, Mississauga, Ontario, Canada, L5E 1B8. Cúng dường ẩm thực xin liên lạc: Diệu Âm Tịnh Quang (647) 391- 1406, Diệu Âm Diệu Tịnh (647) 656-2762. Thiền thất Hồng Ân Sẽ tổ chức ngày Pháp đàm do TT Thích Pháp Hòa chủ tọa vào ngày thứ Hai 01/07 (Canada day) tại Chùa Tích Lan, 3133 Cawthra Rd, Mississauga: 10:30am Pháp thoại, 2:00pm Phật pháp vấn đáp. Để tiện việc sắp xếp ẩm thực, xin liên lạc: Ngọc Thiện (647) 892-8909, Sư Cô Huệ Minh (647) 609-9262. Chùa Từ Thuyền HT Viên Minh (Tổ Đình Bửu Long, VN) sẽ thuyết pháp vào ngày thứ Sáu 14/6 từ 6:30pm to 8:30pm. Một ngày huân tu thứ Bảy 15/06 từ 9:30am và đến 4:00pm. Liên lạc chi tiết: (905) 456-7132 hay tại chùa 241 Queen St W, Brampton, L6Y 1M6. Chùa Linh Sơn Chủ nhậ t 16/06: Khóa lễ công cộng- Chủ nhật 23/06 từ 9:30am đến 5:00pm: Khóa Tịnh tu Tam nghiệpNgày 28, 29, 30/06: Lễ Hộ i Quá n Âm lần thứ 5. Chương trình: Khai mạc, Lạy Ngũ Bách Danh Quán Thế Âm Bồ Tát, Chẩn tế Cô Hồn, Lễ hội Hoa Đăng, văn nghệ vớ i ca sĩ Hồ Hoàng Yến, Huỳnh Phi Tiễn và ca sĩ địa phương. Liên lạc Chùa: (416) 748 -0999. Chùa Cam Lộ Vương Khóa Tu học Tịnh Nghiệp sẽ được tổ chức trong ngày hai ngày: Thứ bảy 22/06 và Chủ nhựt 23/06 với sự chứng minh và chủ giảng của Hòa thượng trưởng lão Thích Ba Ngư, Hòa Thượng Thích Chơn Tịnh (đến từ Việt Nam) và Thượng tọa trụ trì Thích Nhựt Tâm. Sẽ hướng dẫn Phật pháp, tọa thiền, Niệm Phật, Kinh hành, Quá đường và tụng Kinh Từ Bi Thủy Sám trọn bộ. Liên lạc ghi danh tham dự: (905) 303-2298 hay vào trang facebook của chùa.

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

Toronto thoibao.com

Truyện Cười Bên nào cũng được

Trong một trận bóng đá, trên khán đài, một cổ động viên gào to: “Chơi cùi chỏ gãy hết răng bọn nó đi”. Người ngồi kế bên thắc mắc: - Anh nói bên nào thế? - Bên nào cũng được. Tôi là nha sĩ mà!

Tiểu xảo

Một ông đi công tác xa chẳng may mắc bệnh phải nằm viện. Ông nhờ cô y tá điện gấp cho vợ: “Anh mắc bệnh phải vào nhập viện. Bệnh viện này hoàn hảo, các nữ y tá ở đây trẻ trung, xinh đẹp...” - Ông nói tới chúng tôi làm chi? Cô y tá ngạc nhiên. - Cô thông cảm, tôi nói thế bà ấy mới cấp tốc lên thăm...

Lo xa

Người chồng hấp hối trên giường bệnh dặn dò vợ. Bây giờ anh đang gần đất xa trời, em có thể thú nhận về mối quan hệ với tên hàng xóm được không? Lúc

này mọi thứ chẳng còn ý nghĩa gì, song anh vẫn muốn biết sự thật trước khi nhắm mắt xuôi tay. Cô vợ ngần ngừ một lúc rồi hỏi lại: - Nhưng lỡ anh không chết thì sao?

Lời thú tội của bác sĩ

Tại nhà thờ, một người đàn ông rụt rè xin tội: “Thưa cha, con nghĩ Chúa sẽ không tha thứ cho con...” - Con cứ nói, Người sẽ nghe con. - Là bác sĩ nhưng con lại làm “chuyện ấy” với khách hàng... - Ồ, đây không phải lần đầu tiên cha nghe thấy chuyện này, nhiều bác sĩ cũng đến xưng tội đã có hành động dâm ô với khách hàng. - Nhưng thưa cha, con là bác sĩ thú y.

Vạ miệng

Máy giặt bị trục trặc, cô vợ gọi người đến sửa. Cô phải đi làm, cô dặn người thợ, cũng là chỗ họ hàng: - Tôi để chìa khóa dưới thảm chùi chân. Anh sửa xong để hóa đơn lên bệ bếp, tôi sẽ gửi tiền thanh toán cho

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

anh. Anh đừng ngại con bẹc-giê, nó sẽ không làm phiền gì anh. Nhưng, anh đừng nói chuyện với con vẹt. Tôi nhắc lại, không được nói chuyện với con vẹt! Hôm sau, người thợ tới, anh ta thấy một con chó to và dữ chưa từng thấy. Nhưng, đúng như bà chủ nhà đã nói, con chó chỉ nằm êm trên thảm nhìn anh ta làm việc. Tuy nhiên, con vẹt thì lại làm cho anh ta phát điên, suốt cả buổi nó la hét chửi rủa liên miên. Cuối cùng, anh thợ không thể chịu được nữa và hét lên: - Câm mồm đi, con chim khốn kiếp! Lập tức con vẹt quay sang con chó và hét lên: - Thanh toán nó, Spike!

Cơ hội sửa di chúc

Một cụ ông ngoài 80, nặng tai đã lâu, quyết định kiên trì để theo đuổi bác sĩ và... được chữa khỏi. Vài tháng sau, ông già quay trở lại phòng khám để cám ơn. Bác sĩ hỏi thăm: - Chắc gia đình ông vui mừng lắm

phải không? Ông già đáp: - Suỵt! Tôi chưa báo cho con cháu biết về sự phục hồi của thính giác. Hôm nay tôi đến cám ơn bác sĩ. Nhờ bác sĩ tôi nghe được các câu chuyện của chúng nó... và tôi đã sửa lại di chúc ba lần rồi!

Chôn gia tài

Một lão giàu có nhưng rất tham lam, ích kỷ, lúc nào cũng dặn dò vợ khi lão chết phải chôn toàn bộ vòng vàng kim cương chung với mình. Bà con bạn bè lối xóm ai cũng biết chuyện này và đem lòng tội nghiệp cho bà vợ xấu số. Ngày chôn cất lão, trong khi bà vợ đang khóc thương chồng thì bà bạn thân đến kề tai hỏi nhỏ: - Thế chị có chôn tài sản cho lão không? Bà vợ sụt sùi thỏ thẻ: - Của chồng mà, ông ấy đòi chôn chung thì tôi phải làm theo, nhưng tôi đã cẩn thận, bán hết thành tiền mặt rồi ký cho ổng cái chi phiếu rồi.♦

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

VĂN NGHỆ HẢIthoibao.com NGOẠI Toronto

Đại Nhạc Hội Thời Báo 2019

Dương Thái Hòa has always been passionate about Vietnamese music. Graduating from the University of Toronto with a Bachelor of Music, Thái Hòa currently performs alongside the Liberty Band in shows within the Vietnamese community. In addition, Thái Hòa also writes, records and performs his own music on his YouTube channel: www.youtube.com/ JamesDuongMusic

46 46

Photo by Phó Đức Lâm Every year, audiences in Toronto look forward to the annual concert held by the Thời Báo Community Fund. The Thời Báo concert was held on June 1 at the Living Arts Centre and hosted by MC Nguyễn Ngọc Ngạn, one of the most famous and beloved ﬁgures in the Vietnamese community worldwide. In addition, the Thời Báo concert often features some of the biggest singers in the industry, along with the Liberty Band who can be seen regularly in the Paris By Night DVDs. While this year’s show did not have a speciﬁc theme, it allowed for a wide variety of music. Singers such as Mai Thiên Vân and Hương Lan provided audiences

with the nostalgia of nhạc quê hương. As a new mother, Mai Thiên Vân particularly had a special moment with the song “Mẹ Tôi”, accompanied by only guitar and piano. Singers such as Don Hồ, Như Ý and Dương Triệu Vũ gave exciting and upbeat performances, with Don Hồ especially bringing energy into the theatre with his colourful costumes and personality. Ngọc Anh gave audiences raw emotion and power in her performances, and I was fortunate to accompany her on piano in 2 songs, “Khúc Mùa Thu” by Phú Quang, and “Một Mình” by Lam Phương. Accompanying Ngọc Anh on the piano is something I truly look forward to every year at the Thời Báo concert. Hoàng Anh Khang’s performances were also unique, particularly the songs, “Ai Khổ Vì Ai” and “Bèo Dạt Mây Trôi”. As a young pop singer, Hoàng Anh Khang had a very modern interpretation of these songs, and by accompanying himself on the piano he created a moment that allowed the audience to really appreciate his talent. The Thời Báo concert has continued to be one of the biggest concerts of the year for the Toronto Vietnamese community, and hopefully the Thời Báo Community Fund will be able to continue this tradition for years to come. 

Artist of the Month: Trish Thùy Trang As part of my monthly articles, I would like to begin a new series highlighting Vietnamese singers past and present. Through this series, hopefully those reading will learn more about what the Vietnamese music industry has to offer and discover some great music. This month, I would like to look at Trish Thùy Trang. Often simply referred to as “Trish”, this is a singer that many people of my generation will have been familiar with. After sending in a demo to Asia Entertainment, she made her debut in 1997 in Asia Video 16, “Giã Từ 1997” where she performed “One and One”. Trish’s voice was extremely unique; with a very light tone and straightforward vocal technique, her’s was a voice that was instantly recognizable to everyone. Along with a pure image and perfect English, her debut performance would establish her as a singer geared towards the young generation of Vietnamese growing up outside of Vietnam and was only the start of a highly successful career. Trish quickly rose to fame: in addition to over 50 performances in Asia videos, she has also released 6 solo albums, 2 albums of greatest hits, and 3 DVDs. Trish also deeply explored songwriting, working with musicians such as Trúc Hồ and Sỹ Đan to help cultivate her talents as a songwriter. To this day, some of her biggest hits are songs she has written, such as “I’ll Dream of You”, “The Chase” and “Daydream”. Aside from writing and performing her own songs, Trish was also heavily involved in the image she portrayed onstage. Despite being naturally shy in real life, Trish was highly creative and greatly influenced by Japanese culture, often incorporating bold colours and costumes, such as in “In My Fantasy” in Asia 47, or “Above and Beyond” in Asia 53. Trish perhaps bears some likeness to the late singer Ngọc Lan in certain ways. Both are singers with timid personalities. Even though they were from different eras

in music, both had very light, simple, yet unique voices and catered towards their generation’s youth at the time. Both singers also had an image which stood out from the crowd and ultimately influenced many who would come after them: Ngọc Lan would influence the rise of singers including Lâm Thúy Vân, Minh Tuyết, and Y Phương, while Trish also led the path for other singer-songwriters such as Ánh Minh, Thùy Hương, and Cardin. Trish officially retired from the music industry in 2011, but has made occasional appearances in music shows, most recently the SBTN VOICE Finale in 2019. Today, Trish is happily married to her husband Nghĩa, and they have 2 children, Nio and Melodi. While Trish continues to pursue her creativity in other areas such as her baby clothing line “Scabib”, she is still a household name to many who grew up listening to her music, and her influence on Vietnamese pop music still lives on in the young singer-songwriters of today. 

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

VĂN NGHỆ HẢI NGOẠI Toronto thoibao.com

Đại Nhạc Hội Thời Báo 2019

Photo by Phó Đức Lâm Hàng năm, khán giả ở Toronto mong chờ đêm đại nhạc hội thường niên do Quỹ Cộng đồng Thời Báo tổ chức. Đêm nhạc hội năm nay vừa được tổ chức hôm 1 tháng 6, tại hí viện Living Arts Centre và với sự dẫn dắt của MC Nguyễn Ngọc Ngạn, một trong những nhân vật nổi tiếng và được yêu thích nhất trong cộng đồng người Việt trên toàn thế giới. Ngoài ra, đêm nhạc hội của Thời Báo luôn có sự góp mặt của một số ca sĩ nổi tiếng, cùng với Ban nhạc Liberty Band có thể thấy thường xuyên trong các đĩa DVD Paris By Night. Chương trình năm nay không có chủ đề cụ thể, nhưng vẫn hết sức phong phú với nhiều dòng nhạc. Các ca sĩ

như Mai Thiên Vân và Hương Lan đã mang đến cho khán giả những phút giây hoài niệm về nhạc quê hương. Mới sinh con cách nay ít lâu, Mai Thiên Vân có một khoảnh khắc đặc biệt với bài Mẹ Tôi, chỉ có guitar và piano đệm. Các ca sĩ như Don Hồ, Như Ý và Dương Triệu Vũ đã có những màn trình diễn thú vị và sôi động, riêng Don Hồ thì luôn đặc biệt, như mang thêm năng lượng cho chương trình với trang phục đầy màu sắc và giàu cá tính. Ngọc Anh đã mang đến cho khán giả nhiều cảm xúc và phô diễn nội lực trong màn trình diễn của mình, và tôi may mắn được đệm piano cho Ngọc Anh trong 2 bài hát, “Khúc Mùa Thu” của Phú Quang, và “Một Mình” của Lam Phương. Đệm piano cho Ngọc Anh hát là điều tôi thực sự mong đợi hàng năm tại buổi hòa nhạc của Thời Báo. Các màn trình diễn của Hoàng Anh Khang cũng rất độc đáo, đặc biệt là các bài “Ai Khổ Vì Ai” và “Bèo Dạt Mây Trôi”. Là một ca sĩ nhạc pop trẻ tuổi, Hoàng Anh Khang đã có một cách thể hiện rất hiện đại các bài hát này, và bằng cách tự đệm piano, Hoàng Anh Khang đã cho thấy tài năng của mình. Đại nhạc hội gây Quỹ cộng đồng Thời Báo lại một lần nữa cho thấy đây là một trong chương trình ca nhạc lớn nhất trong năm của cộng đồng người Việt Toronto, và hy vọng Quỹ Cộng đồng Thời Báo sẽ có thể tiếp tục truyền thống này trong nhiều năm tới. 

Artist of the Month: Trish Thùy Trang Trong chuyên mục Âm nhạc hải ngoại hàng tháng, tôi muốn bắt đầu một loạt bài mới về các ca sĩ Việt Nam trong quá khứ và hiện tại. Qua loạt bài này, hy vọng độc giả sẽ tìm hiểu thêm về những gì nền âm nhạc Việt Nam mang đến. Tháng này, tôi muốn nói về Trish Thùy Trang. Thường được gọi đơn giản là “Trish”, đây là một ca sĩ quen thuộc với nhiều người. Sau khi gửi bản demo cho Asia Entertainment, cô xuất hiện lần đầu vào năm 1997, trong Asia Video 16, “Giã Từ 1997”, với ca khúc “One and One”. Giọng của Trish hết sức độc đáo; với tone nhẹ và kỹ thuật thanh nhạc chân phương, giọng hát của cô ngay lập tức được mọi người nhận ra. Cùng với một hình ảnh thuần khiết và tiếng Anh hoàn hảo, buổi biểu diễn đầu tay giúp cô trở thành ca sĩ được thế hệ trẻ Việt Nam lớn lên ở hải ngoại ưa thích, và đó là sự khởi đầu của một sự nghiệp rất thành công của Trish. Trish nhanh chóng nổi tiếng: ngoài xuất hiện trong hơn 50 video của Asia, cô còn phát hành 6 album solo, 2 album thành công nhất và 3 DVD. Trish còn có khả năng sáng tác, làm việc với các nhạc sĩ như Trúc Hồ và Sỹ Đan, giúp cô trau dồi khả năng ở lãnh vực này. Cho đến ngày nay, một số bản hit nhất của cô cũng là những bài hát cô tự viết, chẳng hạn như “I’ll Dream of You”, “The Chase” và “Daydream”. Ngoài việc sáng tác và biểu diễn các bài hát của riêng mình, Trish còn tham gia rất nhiều vào việc xây dựng hình ảnh của mình trên sân khấu. Mặc dù trong đời thực cô rất nhút nhát, nhưng Trish rất sáng tạo và chịu ảnh hưởng rất lớn của văn hóa Nhật Bản, thường kết hợp màu sắc rực rỡ trong trang phục, như trong “In My Fantasy” ở Asia 47, hay “Above and Beyond” trong Asia 53. Trish được nhận xét mang một số nét giống với ca sĩ quá cố Ngọc Lan. Cả hai đều là những ca sĩ có cá tính rụt rè. Mặc dù họ đến từ các thời đại khác nhau

trong âm nhạc, cả hai đều có giọng hát rất nhẹ, chân phương nhưng độc đáo và được giới trẻ thế hệ của họ yêu mến. Cả hai ca sĩ cũng có một hình ảnh khác biệt và ảnh hưởng đến nhiều ca sĩ sau họ: Ngọc Lan ảnh hưởng đến sự phát triển của các ca sĩ như Lâm Thúy Vân, Minh Tuyết và Y Phương, còn Trish cũng mở đường cho ca sĩ-nhạc sĩ khác như Ánh Minh, Thùy Hương, và Cardin. Trish chính thức giã từ làng âm nhạc vào năm 2011, thỉnh thoảng chỉ xuất hiện trong một số chương trình, gần đây nhất là SBTN VOICE Finale năm 2019. Hiện cô sống hạnh phúc bên chồng, và hai con, Nio và Melodi. Dù Trish đang tiếp tục theo đuổi, sáng tạo trong các lĩnh vực khác như dòng sản phẩm quần áo trẻ em “Scabib” của mình, cô vẫn là một cái tên quen thuộc với nhiều người lớn lên với nhạc của cô, và ảnh hưởng của Trish đối với nhạc pop Việt Nam vẫn còn với nhiều ca sĩ-nhạc sĩ trẻ hôm nay. 

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

CHUYỆN MỖI TUẦN

Toronto thoibao.com

Hình: NationalDayCalendar.com

Câu chuyện của hạt pistachio ĐỖ QUÂN

rên sườ n nú i Etna, mộ t hỏ a diệm sơn đang hoạt động nằm gần thị trấn Bronte, Sicily của nước Ý có một khu vườn rộng chừ ng 3.000 hé c-ta đượ c cả nh sá t tuần tra kỹ lưỡng. Mỗi đêm, mười hai cảnh sát tuần tra thường trực, ban ngày, 6 người. Khu vườn này được bảo vệ kỹ đến thế không phải vì là nơi có thể diễn ra những cuộc một cuộc thư hùng của giới Maﬁa. Cảnh sát tuần tra để bảo vệ một thứ được gọi là “Vàng xanh của Sicily” sản xuất ở đó. Có thể được giá đến 13,45 bảng Anh một kí lô, “Vàng xanh của Siclily” là những hạt pistachio quý báu. Trong cuộc chiến tranh thuế quan giữa Hoa kỳ và Trung cộng, sau khi Tổng thống Trump nâng mức thuế quan lên cá c sả n phẩ m củ a Trung cộ ng bá n và o Mỹ , Trung cộ ng đã đáp trả bằng hành động tương xứng. Trong số 5.140 sả n phẩ m củ a Mỹ xuất sang Tàu bị nhắm vào để nâng mứ c thuế từ 1 thá ng 6 năm 2019, có cá c sả n phẩ m nông nghiệ p từ California. Hạt pistaschio nằm trong danh sách đó. Hạt pistachio thậm chí còn có thể là một trong những nguyên do để khởi động chiến tranh. Ai cũng biết là Mỹ khó chịu với chương trì nh hạ t nhân củ a Iran, nhưng ít người biết rằng Iran có thể bị Mỹ đánh vì… hạt pistachio.

ĐẮT, ĐẮT QUÁ! Hạt pistachio luôn nằm ở vị trí đầu của thang giá cả các loại hạt, có giá gấp ba hoặc bốn lần so với các loại hạt khác.

Quả pistachio. Hình chụp ở một nông trại tại Iran Photo by: Safa Daneshvar. Faraz Saffron Company, Tehran, Iran

Nut.com Inc củ a Hoa ký bá n pistachio rang muối và tiêu với giá 14 đô la Mỹ một cân Anh nếu mua bịch 1 pound, và 11 đô một pound nếu mua cả thùng 25 pound. Ở Canada, muốn được “rẻ”, bạn có thể mua pistachio hiệu Kirkland ở Costco. Được in trên nhãn “Sản phẩm của California”, giá một bịch 1,36 ký thứ hạt hấp dẫn này “chỉ có” 24,99 CAD. Đây là loạ i có vỏ , có nghĩa là cao lắm, bạn chỉ ăn được chừng 900 gram hạt, mặc dù vỏ khô của pistachio khá nhẹ. Ở Walmart, bị ch pistachio hiệ u Wonderful 400 gram – cũ ng loạ i có vỏ, lúc bán hạ giá là 9.47 đô la Canada. Tuy nhiên, giớ i tiêu thụ sành điệu chỉ ra rằng pistachio của Kirkland đề u hạ t hơn và hầ u hế t hạt thuộc cỡ trung (medium), trong khi hạt của Wonderland không đều, nhiều hạt điếc hoặc teo tóp.

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Giá cả theo trang mạ ng healthy price Canada, của 100 gr pistachio từ 2,45 đô la Canada (có vỏ, hiệu rẻ nhất, Wonderful) đến 15 đô – loại đắt nhất Eden Organic (không vỏ). Giá “hạt dẻ cười” được quảng cáo là nhập cảng từ Mỹ hoặc Úc, không tẩy trắng, rao bán ở Việt Nam, trong tầm từ 200 ngàn (khoảng 12 đô la Canada) đến 250 ngàn một bịch 500 gram. Không kém giá ở Canada bao nhiêu. Loại tẩy trắng – hàng Tàu rẻ hơn rất nhiều, nhưng giới tiêu thụ trong nước dặn nhau coi chừng, ăn vào… ung thư gan vì được tẩy trắng bằng những hóa chất độc hại. Thứ hạ t dẻ cườ i vỏ trắ ng nhá ch này cũng thấy bày bán trong các chợ Á đông ở Canada. Dĩ nhiên giá cả có nhỉnh hơn, vì là hàng Tàu, và cũng chẳng thấy có bao nhiêu người Việt dám mua.

HẠT DẺ CƯỜI Thườ ng thì cá c thứ hạ t, đậ u là nhữ ng loạ i đồ ăn chơi, ăn cho vui miệng hấp dẫn, và khó chừa. Người ăn đậu phọng (lạc) đều biết rằng một khi đã bắt đầu khó mà ngừng trước khi túi hay lon đậu hết nhẵn. Nhưng khác với đậu phọng, pistachio đã được nhân loại ưa chuộng từ thời tiền sử. Con ngưởi đã nhâm nhi hạt pistatschio từ cách đây ít nhất 9 ngàn năm. Pistachio này cũng là một trong hai thứ hạt duy nhất được nói đến trong Thánh kinh. Hạt kia là hạnh nhân. Sá ch Sá ng thế ký viế t: “Đoạn, Y-sơ-ra-ên, cha các anh em, nói rằng: Nếu việc đã thể kia, thì bay phải làm thể nầy: Hãy lấy trong đồ hành lý những thổ sản quí nhất của xứ ta: một ít nhũ hương và mật ong, các hương hoa và một dược, phi tử và hạnh nhân, đem dâng cho người đó làm của lễ.” (Genesis 43:11, bản dịch trên vietchristian.com) “Phi tử” trong bản dịch này là hạt pistaschio. Trong một số bản dịch sang tiếng Việt khác của Sáng thế ký, pistachio còn được gọi là đào lạc. Wikipedia tiếng Việt gọi đó lả quả hồ trăn, hạt cười. Từ phổ biến nhất trong tiếng Việt “hiện đại” là “hạt dẻ cười.” Cái tên này có lẽ dựa theo cách loại hạt nà y đượ c gọ i ở Trung Đông, khu vực xuất phát của pistachio. Ở Trung quốc, nó được gọi là “hạt hạnh phúc.” Pistachio nổi tiếng đến mức còn có một ngày lễ mừng riêng, ở Hoa kỳ ngày 26 tháng 2 là National Pistachio Day! Trên trang mạng worldpistachioday. com, ngày 26 tháng 2, 2019 được gọi là Ngày Pistachio Thế giới.

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

CHUYỆN MỖI TUẦN

Toronto thoibao.com

Mặc dù còn được gọi là “hạnh nhân xanh”, pistachio không liên quan gì với hạnh nhân cả – ngoài việc cả hai đều là hạt và cùng được nhắc đến trong Cựu ước. Nó có họ với cây điều (đào lộn hột, cashew), và cũng có họ hàng gần với cây xoài, cây sơn (sumac) và cây thường xuân (poison ivy). Có nguồn gốc từ Tây Á và Tiểu Á, loại cây này mọc hoang ở các vùng cao trong sa mạc. Truyền thuyết rằng để được may mắn, vào các đêm trăng sáng những đôi tình nhân thường hẹn nhau đến dưới tán cây để chờ nghe tiếng quả pistachio nổ lách tách. Wikipedia cho rằng loại pistaschio hiện đại - P. vera, được trồng đầu tiên ở Trung Á vào Thời đại đồ đồng. Cá c khá m phá khả o cổ họ c ghi nhậ n hạ t pistachio là mộ t mó n ăn thông thường từ khoảng năm 6750 trước Công nguyên. Sau Cựu ước, sử sách Ai cập cũng nói rằng pistaschio là mó n khoá i khẩ u củ a Nữ hoà ng Sheba (của Ethiopia, đồng thời với vua Solomon (trị vì 970 - 931 BC (trướ c Công nguyên) củ a Israel). Huyền sử viết bà hoàng mê pistachio đế n nỗ i đã ra lệ nh phả i nộ p tấ t cả sản phẩm trong nước cho bà và triều đình của bà. Vua Nebuchadnezzar II (trị vì 605 đến 562 BC) đã cho trồng pistachio trong vườn treo Babaylon, một trong 7 kỳ quan thế giới. Theo truyền thuyết củ a Hồ i giá o, hạ t pistachio là một trong những thực phẩm được Adam mang đến Trái đất. Sau nhữ ng cuộ c chinh phụ c củ a Alexandre Đại đế (334-323 BC), loại hạt này được đem đến Hy lạp. Và o thế kỷ thứ nhấ t sau Công nguyên, dưới thời Hoàng đế La mã Tiberius, cây pistachio bắt đầu được trồng ở Ý và Tây ban nha. Cùng với sự lan tràn của Hồi giáo và sự bành trướng của người Ả rập,

Vài chi tiết về pistachio Cây pistachio có thể cao tới khoảng 20 feet, sống cần đến ít hoặc không cần mưa và phải có nhiệt độ cao. Một cây mới phải mất từ 7 đến 10 năm để trưởng thành và sinh trái. Pistachio chín vào cuối mùa hè hoặc đầu mùa thu, phát triển mạnh đến nỗi làm nổ vỏ quả. Cây pistachio không cần đến ong, chúng thụ phấn bằng gió. Một cây đực có thể tạo ra đủ phấn hoa cho 25 cây cái. Cây cái tạo ra hạt lần đầu tiên khi được năm tuổi và có thể ra quả tới 200 năm. Iran tuyên bố rằng ở nước họ có những cây pistachio 700 năm tuổi vẫn còn sống và còn cho quả. Pistachio đã được dùng để làm chất nhuộm và một phương thuốc dân gian chữa các bệnh từ đau răng đến xơ cứng gan. Giá trị dinh dưỡng cao của pistachio và thời gian lưu trữ lâu cũng khiến nó trở thành một vật phẩm mang ăn đường không thể thiếu của những nhà thám hiểm và thương nhân ngày xưa. Cùng với hạnh nhân, pistachio thường được lữ khách mang theo trên con đường tơ lụa cổ đại nối liền Trung hoa với phương Tây. Pistachio không phải là “nut” như được gọi trong tiếng Anh. Pistachio là thực sự là hạt của một thứ quả giống như quả mận màu đỏ hoặc vàng, khi chế biến người ta gỡ lấy hạt, bỏ thịt. Vỏ pistachio có mày vàng beige. Nhiều nước nhuộm màu pistachio để làm cho chúng hấp dẫn hơn. Ở Hoa kỳ pistachio thường được nhuộm màu đỏ để che giấu những điểm không hoàn hảo ở vỏ và để làm cho hạt nổi bật trong các máy bán hàng. Ruột hạt pistachio thường có màu xanh. Màu xanh lục (và tím) của hạt pistachio đến từ các chất chống oxy hóa (antioxidants). Giá trị dinh dưỡng: Hạt pistachio là một nguồn cao protein, chất xơ, magiê, thiamin và phốt pho. Chúng là một nguồn vitamin B6, đồng và mangan tuyệt vời. “Pistachio là một nguồn tuyệt vời của vitamin B6, đồng và mangan và là một nguồn protein, chất xơ, thiamine và phốt pho tốt. Bằng chứng khoa học cho rằng nhưng không chứng minh rằng ăn 1,5 ounce (42,5g) mỗi ngày hầu hết các loại hạt, như pistachio, như một phần của chế độ ăn ít chất béo bão hòa và cholesterol, có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim.”- Cơ quan FDA Hoa kỳ, tháng 7 năm 2003. Không chỉ là để rang lên ăn chơi như các bịch pistachio thường thấy, pistachio được sử dụng nhiều trong nấu ăn. Theo Larousse Gastronomique, trong ẩm thực Địa Trung Hải và châu Á, pistachio được sử dụng trong nước sốt và đồ nhồi (stuffing) gà vịt. Ở Ấn Độ, pistachio xay nhuyễn được sử dụng để rắc lên cơm và rau. Pistachio đi kèm tốt nhất với thịt bê, thịt lợn và thịt gà vịt. Màu xanh của pistachio giúp bột xay loại hạt này được dùng nhiều trong các loại cream, kem và món tráng miệng kem. Trong bánh kẹo, pistachio được dùng cho kẹo nougat. Trung Quốc là nước tiêu thụ pistachio hàng đầu trên toàn thế giới, với mức tiêu thụ hàng năm là 80.000 tấn, trong khi Hoa kỳ tiêu thụ 45.000 tấn. Nga theo sau với mức tiêu thụ 15.000 tấn, tiếp theo là Ấn Độ ở mức 10.000 tấn.

khu vực trồng pistachio cũng được mở rộ ng theo. Bên cạnh các cuộc Thập tự chinh, giao thương giữ a các quốc gia dọc bờ biển phía đông Địa trung hải - Cận đông rồi Trung đông cũng lan rộng. Đặc biệt, Cộng hòa Venetian giao thương mạnh với Syria, một trong những khu vực canh tác chính của cây pistachio. Hàng hóa đến miền bắc và miền trung nước Ý thông qua các tuyến giao thương đường biển. Tuy nhiên ở phía bắc dãy Alps, pistachio vẫ n chưa được biết đến

trong một thời gian dài. Khi được đem đến trung tâm châu Âu, nó được gọi là “Latin Penny Nut” vì được đưa vào theo con đường hàng hóa của Ý, qua các đèo trên rặng núi Alps. PISTACHIO VÀO MỸ Vào những thập niên cuối của thế kỷ 19, pistachio nhập cảng là một món hàng phổ biến ở Hoa kỳ trong cộng đồng di dân Trung Đông. Thời đó, pistachio đâu cũng, được bán ở các máy bán hàng tự động tại các bến xe điện ngầm, bar rượu, nhà hàng và

Trồng pistachio ở California. Photo: Getty Images

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

các địa điểm công cộng khác. Qua câu quảng cáo “A dozen for a nickel” (năm xu một chục) cho thấy pistachio ngày đó tuy không đến mức rẻ rề “dime a dozen”, nhưng cũng chẳng đắt lắm. Pistachio là một loại cây sa mạc và có khả năng chịu mặn cao. Nó cũng thích hợp và có thể sống và phát triển trong tầm nhiệt độ từ −10 ° C (14 ° F) vào mùa đông và 48 ° C (118 ° F) vào mùa hè. Cây cần có nhiều nắng và đất thoát nước tốt. Ngược lại, trong khi kém phát triển nếu độ ẩm cao và dễ bị thối rễ vào mùa đông nếu nhiều nước và đất không đủ thoát nước. Cây cũng cần có mùa hè dài, nóng để quả chín. Central Valley của California đúng là nơi có các điều kiện lý tưởng cho pistachio: đất màu mỡ, khí hậu khô, nóng và mùa đông lạnh vừa phải. Thế là năm 1929, nhà thực vật học Hoa kỳ William E. Whitehouse, đã sang Ba Tư (Iran ngày nay) để tìm pistachio. Năm sau đó, ông trở về Mỹ, xách theo khoảng 10 kí lô hạt pistachio chọn lọc từ nhiều loại. Ngay trong năm, các ô thử nghiệm đầu tiên được trồng. Tuy nhiên, cây pistachio phải mất bảy đến mười năm để trưởng thành. Trong số tất cả các loại hạt pistachio mà Whitehouse thu thập được, chỉ có một loại đượ c việ c. Ông Whitehouse đã nhặt những hạt đó từ một đống hạt sấy khô trong

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

CHUYỆN MỖI TUẦN

Toronto thoibao.com

Các bịch pistachio của Wonderful Company và Kirkland

Trên thế giới, Hoa Kỳ và Iran thống trị việc buôn bán pistachio, hai nước kiểm soát chung từ 70% đến 80% sản lượng hàng năm trong thập niên vừa qua. Năm 2017, sản lượng pistachio của thế giới là 1,1 triệu tấn, trong đó Iran và Hoa Kỳ là hai nhà sản xuất hàng đầu, cùng nhau chiếm 75% tổng số. Trung cộ ng, Thổ Nhĩ Kỳ và Syria chia nhau 25% còn lại.

Lợi ích cho sức khỏe của pistachio. Myhealthmaven.com

vườn cây của gia đình Agah, những người trồng pistachio nổi tiếng ở Rafsanjan, trên cao nguyên trung tâm của Iran. Whitehouse đặt tên cho cây mà ông trồng là là “Kerman”, theo tên thành phố dệt thảm nổi tiếng gần Rafsanjan. Sau nhiều năm thử nghiệm, ý tưởng về kỹ nghệ pistachio của Mỹ đã trở thành hiện thực. Trong thập niên 1960, cá c đồ n điề n pistachio xuất hiện ở khắp California và sau đó lan sang Arizona và New Mexico. Câu chuyện về kỹ nghệ pistachio của Hoa Kỳ đã là một trong những thành công độc nhất vô nhị. Từ vụ mùa thương mại đầu tiên 1,5 triệu bảng Anh (680 tấn), năm 1976 đến vụ mùa kỷ lục năm 2016 là hơn 900 triệu pound (408.233 tấn), kỹ nghệ pitaschio đi từ thành công đến thành

công. Sự gia tăng tổng sản lượng này đã được nhân đôi bằng cách tăng sản lượng trên mỗi mẫu Anh, từ 1.468 pound mỗi mẫu năm 1982, lên hơn 3.806 pound mỗi mẫu vào năm 2010. Do đó, kỹ nghệ này đã phát triển từ điểm hầu như không đủ cung cấp cho thị trường nội địa đến mức xuất cảng phần lớn sản lượng ra thế giới. N g à y n a y, c á c b a t i ể u b a n g California, Arizona và New Mexico sản xuất 100% sản lượng pistachio thương mại của Hoa Kỳ, với California bao 99 phần trăm, với diện tích pistachio hơn 312.000 mẫu Anh trên khắp 22 quận. Có 950 nhà sản xuất tại Hoa Kỳ, và “giá trị tại cổng nông trại” hàng năm của pistachio đóng góp hơn 1,6 tỷ đô la cho nền kinh tế California và hơn 16 triệu đô la cho các Arizona và New Mexico.

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

CÓ THỂ TRỞ THÀNH NGUYÊN NHÂN CHIẾN TRANH Kỹ nghệ canh tác pistachio thương mại của Hoa kỳ chỉ thực sự bùng nổ sau năm 1979, năm Mỹ cắt đứt quan hệ với Iran vì cuộc khủng hoảng con tin (52 nhà ngoại giao và công dân Hoa Kỳ bị giữ làm con tin trong Tòa đại sứ Mỹ ở Iran từ tháng 11,1979 đến 20 tháng 1, 1981, tổng cộng 444 ngày). Sau đó Mỹ và các đồng minh đã đưa ra lệnh trừng phạt Iran bằng phong tỏa kinh tế. Từ đó , mặc dù pistachio không nằm trong danh sách các sản phẩm bị cấm vận, các nhà trồng pistachio của Iran đã phải đối mặt với áp lực từ các lệnh trừng phạt, thuế quan và hạn chế về khả năng tiếp cận các nguồn tài chính quốc tế. Đến năm 2016 sau thỏa thuận hạt nhân Iran (JCPOA), Mỹ và các đồng minh đã gỡ bỏ lệnh trừng phạt. Pistachio bắt đầu lại đổ tràn vào các thị trường nước ngoài (tuy nhiên, pistachio Iran không thể sống nổi ở Mỹ, vì bị đánh thuế quan đến 300%.)

Nhưng như với nhiều thứ đạt được dưới trào Obama, Tổng thống Donald Trump gọi JCPOA là thỏa thuận “tồi tệ nhất” mà Mỹ từng ký. Ý kiến xé thỏa thuận JCPOA của Trump và các đại diện dân cử Cộng Hòa được cho là có một phần do cuộc vận động của giới trồng pistachio ở California, mà đại diện là gia đình Resnick, chủ tập đoàn The Wonderful Company. Nhà sản xuất pistachio lớn nhất Hoa kỳ với thu nhập hàng năm khoảng 4 tỷ Mỹ kim. Đế chế củ a Resnick lớ n nhanh trong giai đoạn Iran bị phong tỏa. Thá ng 5/ 2018, ông Trump hủ y thỏa thuận và bắt đầu tái lập các biện pháp cấm vận. Iran nổi cáu và khẳng định sẽ chống tới cùng. Trong cuốn phim tài liệu Pistachio Wa r s , h a i n h à b á o L e v i n e v à Wernham đã phát giác Resnicks đã bơm tiền vào một số tổ chức nghiên cứ u chí nh sá ch (think tank) hiế u chiến thân Israel nhất, bao gồm Ủy ban Do Thái Mỹ và Viện Chính sách Cận Đông (WINEP) của Washington. Cả hai tổ chức này đã vận động mạnh mẽ đòi hỏi các biện pháp trừng phạt Iran và chống lại thỏa thuận hạt nhân Iran. Pat Clawson, một giám đốc điều hành của WINEP, thậm chí đã kêu gọi Hoa Kỳ ngụy tạo một cuộc tấn công giả - ﬂag attack, để làm cớ tuyên chiến với Iran. ĐỖ QUÂN

(sưu tầm & tổng hợp)

Muốn còn báo tiếng Việt để đọc, cần ủng hộ báo chí Việt ngữ

ĐỌC VÀ CỔ ĐỘNG THỜI BÁO

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG Toronto thoibao.com

Đối thoại Shangri - La 2019 LÝ ANH

ối thoại Shangri-La (The Shangri-La Dialogue - SLD) hay Hội nghị Thượng đỉnh An ninh Châu Á (Asia Security Conference) là diễn đàn an ninh do Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (International Institute for Strategic Studies - IISS) tổ chức hàng năm. Từ hội nghị đầu tiên năm 2002 đến nay, SLD thường họp tại khách sạn Shangri-La, Tân Gia Ba, mới gọi là Đối thoại Shangri – La. SLD có sự tham dự của các Bộ trưởng Quốc phòng, các tướng lĩnh quân đội của 28 quốc gia Châu Á Thái Bình Dương. Những người tham dự tranh luận những thách thức an ninh cấp bách nhất khu vực, tham gia vào các cuộc đàm phán song phương quan trọng, cùng nhau đưa ra các giải pháp mới. Từ khi ra mắt, SLD từng xây dựng niềm tin và thúc đẩy hợp tác an ninh thực tế, bằng cách tạo điều kiện giao tiếp dễ dàng và liên lạc hiệu quả giữa các nhà hoạch định chính sách quốc phòng và an ninh. Chủ đề Đối thoại Shangri La hàng năm tùy theo diễn biến của tình hình khu vực: Năm 2018, chủ đề hội nghị là phi nguyên tử hóa Bán đảo Triều Tiên do Bắc Hàn thu hút sự quan tâm tại SLD khi Bình Nhưỡng và Hoa Thịnh Đốn chuyển từ đấu khẩu sang đối thoại và cuộc Thượng đỉnh giữa Donald Trump và Kim Jong Un diễn ra ngay sau đó. SLD 2019 là cuộc đối đầu Mỹ Trung chiếm trọn tâm trí những người tham dự. Ngày 28/05, tờ The Diplomat nhận định: “Nhiều vấn đề nóng đang và sắp diễn ra, từ việc Hoa Kỳ “đánh” Huawei cho đến khả năng Trump sẽ gặp Tập Cận Bình tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở Nhật Bản vào cuối tháng 06/2019. Về toàn cảnh, căng thẳng Mỹ - Trung đang lên đến đỉnh cao và chuyển dần sang một cuộc đối đầu lâu dài như đã được nhắc đến trong các tài liệu an ninh quốc gia Mỹ gần đây …”. Tham dự Đối thoại Shangri-La có 28 nước: Anh Quốc, Ấn Độ, Brunei, Cambodia, Canada, Chile, Đại Hàn, Đông Timor, Đức, Hoa Kỳ, Indonesia, Lào, Mã Lai Á, Miến Điện, Mông Cổ, New Zeland, Nga, Nhật Bản, Pakistan, Phi Luật Tân, Pháp, Sri Lanka, Tân Gia Ba, Thái Lan, Thụy Điển, Trung Quốc, Úc Đại Lợi, Việt Nam.

Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc và quyền Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ tại SLD 2019

CĂNG THẲNG ĐỐI THOẠI SHANGRI-LA Theo tin của Carrie Nooten, nữ ký giả của RFI (Radio France Internationale) thường trú ở Tân Gia Ba, Đối thoại Shangri-La (SLD) lần thứ 18 đã khai mạc ngày 31/05/2019. Tham gia SLD thường niên bàn về an ninh và quốc phòng Châu Á có khoảng 60 Bộ trưởng Quốc Phòng và giới chức cao cấp các nước. Năm nay, căng thẳng Mỹ - Trung là chủ đề chính trong các cuộc thảo luận. Nội dung tường thuật của Carrie Nooten có đoạn: Từ ngày thành lập năm 2002, Đối thoại về an ninh Châu Á ít khi căng thẳng như năm nay. Thông thường, tham gia vào hội thảo quốc tế này là các bài diễn văn nói về một chủ đề: “Luôn luôn tái khẳng định tính ổn định của khu vực, đặc biệt, lĩnh vực hàng hải là điều hệ trọng đối với phát triển thương mại. Ngược lại, năm nay có hai vấn đề đặc biệt nổi lên. Một là tình hình Bán đảo Triều Tiên. Ông Patrick Shanahan quyền Bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ, gặp Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản và Đại Hàn tìm cách tháo gỡ tình hình sau khi Thượng đỉnh Mỹ Triều tại Hà Nội tháng 02/2019 bế tắc. Bên cạnh đó, nhiều thành viên tham gia hội nghị cũng cho rằng, quan hệ Mỹ-Trung là chủ đề chi phối các thảo luận, họ lo ngại cuộc chiến thương mại giữa Hoa Thịnh Đốn và Bắc Kinh có thể lan rộng sang lĩnh vực an ninh và quốc phòng… Một giới chức cao cấp Ngũ giác

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

đài còn tố cáo chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nuốt lời, khi tiến hành quân sự hóa khu vực Biển Đông. Về phần mình, năm nay Bắc Kinh cử Bộ trưởng Quốc Phòng tham dự. Trước đây Trung Quốc chỉ cử các quan chức cấp dưới đến dự. Đây là bằng chứng cho thấy mâu thuẫn Mỹ Trung là chủ đề quan trọng trong Đối thoại Shangri – La 2019. MỸ - TRUNG “ĐỐI ĐẦU” Ở SHANGRI-LA Căng thẳng Mỹ - Trung lên đến đỉnh cao và chuyển dần sang một cuộc đối đầu lâu dài như được nhắc đến trong các tài liệu về an ninh quốc gia Mỹ. Mọi hành động của hai bên, dù là phát biểu hay gặp bên lề, cũng trở thành tâm điểm tại SLD 2019. Đoàn Trung Quốc đã gọi các phát

ngôn của Mỹ, trong đó có lời kêu gọi “ngừng đe dọa chủ quyền nước khác là thông điệp sai lầm khủng khiếp”. Trong bài phát biểu tại phiên thảo luận toàn thể sáng 01/06, Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan khẳng định tiếp tục hỗ trợ nhu cầu tự vệ của Đài Loan, ám chỉ việc Hoa Thịnh Đốn sẽ không ngừng bán vũ khí cho hòn đảo này. Cuộc họp báo mang tính “đốp chát” được tổ chức trong chiều 01/06, ngay sau bài phát biểu của quyền Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ. Trung tướng Thiệu Nguyên Minh, phó Tham mưu trưởng quân đội Trung Quốc, nhấn mạnh, các phát ngôn của đoàn Mỹ, và trực tiếp là ông Shanahan, đã đe dọa hòa bình và ổn định khu vực. Ông cảnh báo: “Nguyên tắc một

Khách sạn Shangri – Tân Gia Ba, nơi họp SLD hằng năm

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG Toronto thoibao.com

Bộ trưởng quốc phòng 3 nước Mỹ, Đại Hàn và Nhật Bản

Trung Quốc là nền tảng chính trị của quan hệ Trung - Mỹ và sự đồng thuận chung trong cộng đồng quốc tế. Những lời nói và hành động gần đây do phía Mỹ đưa ra đã gửi những tín hiệu sai lầm khủng khiếp đến các lực lượng chủ trương Đài Loan độc lập, đe dọa, phá hoại hòa bình và ổn định khu vực. Trung cộng đã nhiều lần khẳng định: Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời. Trung Quốc phải được thống nhất, đó là điều không thể tránh khỏi. Đó là ý chí tập thể của người dân Trung Quốc.

Bất cứ ai muốn tách Đài Loan ra khỏi Trung Quốc, quân đội Trung Quốc kiên quyết bảo vệ tổ quốc thống nhất bằng mọi giá”. Cũng trong cuộc họp báo, Trung Quốc ngang nhiên tái khẳng định chủ quyền các hòn đảo nước này chiếm đóng bất hợp pháp ở Biển Đông. Trước đó, người đứng đầu Ngũ giác đài đã nhắc đến những hòn đảo này, cảnh báo chúng sẽ trở thành “trạm thu phí” trên biển. Ông Shanahan nói đầy ẩn ý: “Mỹ không tìm kiếm xung đột, nhưng chúng tôi hiểu rằng chiến

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

thắng các cuộc chiến là cách tốt nhất để ngăn chặn chúng”. Trong cuộc họp báo, Trung tướng Thiệu Nguyên Minh khẳng định: “Chúng tôi đã triển khai các thiết bị quốc phòng cần thiết phù hợp với tình hình an ninh mà các đảo và rạn san hô đang phải đối mặt với những hành động khiêu khích”. Trung Quốc phản ứng mạnh trước các chiến dịch bảo đảm tự do hàng hải của hải quân Mỹ trong khu vực. Các tàu chiến của Mỹ thường áp sát những hòn đảo nhân tạo Trung Quốc chiếm đóng trái phép, Bắc Kinh gọi là khiêu khích. Chưa đầy một tiếng sau cuộc họp báo của đoàn Trung Quốc, 3 nghị sĩ Mỹ Angus King, Tammy Duckworth và Marsha Blackburn thuộc Ủy ban Quân vụ Hạ viện Mỹ cũng tổ chức họp báo tại Hoa Thịnh Đốn, nhấn mạnh Mỹ cam kết duy trì ổn định khu vực. Hạ nghị sĩ Duckworth nhấn mạnh: Bắc Kinh nên tuân thủ luật pháp quốc tế và rằng Mỹ sẽ chống lại những kẻ láo toét. Tr ư ớ c đ ó , n g à y 2 9 / 0 5 , Đ ạ i tướng Joseph Dunford, chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ, tố cáo Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hứa hẹn không quân sự hóa Biển Đông, nhưng lại không giữ lời. Tướng Dunford cho hay, mùa thu

năm 2016, ông Tập Cận Bình đã hứa với cựu Tổng thống Obama sẽ không quân sự hóa các đảo trên Biển Đông. Thế mà giờ đây chúng ta lại thấy các phi đạo dài 3 kilomet, các nhà kho chứa đạn dược, các hỏa tiễn, chiến đấu cơ… Như vậy, rõ ràng là ông Tập đã bội ước! Biển Đông đối với tôi không chỉ là một nhóm những đảo đá. Vấn đề quan trọng tại Biển Đông cũng như tại những nơi có tranh chấp lãnh thổ, là các quy định, luật pháp quốc tế, các chuẩn mực. Khi chúng ta làm ngơ trước những hành động vi phạm luật pháp quốc tế và các quy chuẩn, là chúng ta đã lập ra một tiêu chuẩn mới. Tôi không đề nghị phải đáp trả bằng quân sự, mà là một hành động tập thể phù hợp đối với những ai vi phạm luật lệ quốc tế. Họ phải chịu trách nhiệm theo một cách nào đó, để không thể tái phạm trong tương lai. Tuy nhìn nhận tốc độ xây dựng trên các đảo nhân tạo và rạn san hô bị Trung Quốc chiếm đóng đã giảm bớt, nhưng tướng Dunford cho rằng, đó là do Bắc Kinh đã đạt được năng lực quân sự cần thiết tại đây. Trong một diễn biến khác, bộ trưởng Quốc Phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa hôm 29/05 khi gặp Bộ trưởng Quốc phòng Tân Gia Ba Ng Eng Hen đã khẳng định, Trung

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG Toronto thoibao.com

Quốc không hề muốn đối đầu với Hoa Kỳ tại Biển Đông. Tuy nhiên, lời nói đó không phù hợp với những gì xảy ra ở Biển Đông. BẢO ĐẢM KHU VỰC TỰ CƯỜNG VÀ ỔN ĐỊNH Ngày 02/06, Đối thoại Shangri-La 2019 còn lại ba phiên đối thoại toàn thể với nội dung liên quan đến các chủ đề: “Trung Quốc và hợp tác an ninh quốc tế”; “Ngăn ngừa xung đột tại các lĩnh vực có cạnh tranh”; “Bảo đảm khu vực tự cường và ổn định”.

Bộ trưởng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa cho rằng, thế giới đang phải đối mặt với rất nhiều thách thức, trong đó có cả những vấn đề liên quan đến an ninh truyền thống, phi truyền thống và mới nảy sinh… đe dọa hòa bình, ổn định và phát triển chung của nhân loại. Trong bối cảnh đó, Trung Quốc mong muốn cùng các bên thúc đẩy hợp tác, giải quyết tranh chấp và bất đồng để cùng phối hợp duy trì vững chắc trật tự thế giới hiện có … Tuy nhiên, nhiều người cho rằng, những lời ông ta nói chỉ là ngụy biện,

không phù hợp với thực tế. Trong phiên thảo luận cuối cùng, Bộ trưởng Quốc phòng Tân Gia Ba Ng Eng Hen cho rằng, sự gia tăng căng thẳng, cạnh tranh giữa các nước lớn trong khu vực đặt ra một thách thức rất lớn cho các nước trong khu vực cũng như trên thế giới. Bộ trưởng Ng Eng Hen cho rằng, các quốc gia cần cởi mở, kết nối và cùng xây dựng một nền kinh tế toàn cầu mở cũng như củng cố sự hợp tác trong khuôn khổ đa phương. Đặc biệt các nước ASEAN cần phải cùng nhau củng

cố các cam kết song phương và đa phương, tạo nền tảng xây dựng một kiến trúc an ninh mạnh mẽ cho khu vực châu Á - Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương … Phát biểu kết thúc Đối thoại Shangri-La 2019, Tiến sĩ John Chipman, Tổng Giám đốc điều hành Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế (Director - General and Chief Executive of the International Institute for Strategic Studies) cho biết, diễn đàn năm nay đánh dấu là năm có số lượng đại biểu tham gia đông nhất từ trước đến nay, với 44 đoàn đại biểu cấp chính phủ từ 56 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, trong đó có 28 giới chức cấp bộ trưởng quốc phòng và ngoại giao, các chỉ huy quốc phòng. Bên cạnh sự quan tâm đối với các thông điệp của các nước lớn như Mỹ và Trung Quốc, diễn đàn năm nay cũng là cơ hội để các quốc gia khác bày tỏ quan điểm, nêu ra sự quan tâm đối với tình hình khu vực. Từ đó tìm tiếng nói chung để đảm bảo lợi ích của mình đồng thời đảm bảo hòa bình, ổn định của khu vực… LÝ ANH

Bộ trưởng Quốc phòng Úc, Anh, Tân Gia Ba, New Zealand và Mã Lai Á họp bên lề SLD

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

QUÊ HƯƠNG NHỮNG ĐIỀU TRÔNG THẤY Toronto thoibao.com

Nuôi HỔ như nuôi HEO

SAN HÀ

Một trong 5 con hổ còn lại ở Thanh Cảnh - nơi vừa xảy ra vụ hổ cắn tay người

ác nước Đông Nam Á, ảnh hưởng y học của TQ, vẫn rất tin tưởng vào một số dược liệu lấy từ động vật. Trên thị trường, người ta luôn săn đón tìm mua các loại cao nấu từ xương hổ, xương ngựa, xương khỉ… Ngựa và khỉ dễ tìm, nhưng xương cọp thì hiếm do rừng ngày càng thu hẹp và cọp bị săn lùng tới mức ngày càng hiếm. Ở VN dân lắm của nhiều tiền chuộng cao hổ cốt nên mới có chuyện nuôi hổ như heo. NUÔI HỔ NHƯ NUÔI HEO Chiều ngày 4/6, tại khu du lịch sinh thái Thanh Cảnh (thị xã Thuận An, Bình Dương), anh Võ Thành Quới đứng vịn tay vào thanh sắt thì con hổ đang nhốt trong chuồng cắn đứt lìa hai cánh tay toàn bộ cánh tay phải, vết cắn đứt rời tới sát vai, còn cánh tay trái cũng bị con vật này cắn đứt rời từ khuỷu tay tới bàn tay. Nhìn ra mới thấy chuồng tại đây được xây bằng gạch, cửa song sắt cao khoảng 2m khá sơ sài. Khu trang trại này do hai cha con ruột đứng tên và điều hành. Trước đó cả hai từng đi tù về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã quý hiếm. Tức là trại Thanh Cảnh mua mười hai con hổ (trong đó hai con gửi nuôi tại KDL Suối Tiên). Số còn lại nuôi tại trang trải nhà. Con hổ bị chết, thật sự không rõ bị chủ hạ thủ hay do tự nhiên đau ốm. Con nào không chết thì bán sống. Đương nhiên bán lén để nấu cao với giá hàng trăm triệu đồng mỗi con. Vài năm gần đây khu du lịch này đã đóng cửa nhưng hổ thì vẫn nuôi bình thường.

Giá bán hổ rất cao. Có lần trại bán con hổ nặng 180kg với giá 2,3 triệu đồng/kg, thu 414 triệu. Sau đó, nhóm người này bán sang tay với giá 2,4 triệu đồng/kg nhưng khi khách mua mổ bụng hổ kiểm tra thì phát giác bụng hổ bị bơm toàn nước, cùng một cách bán hàng giống như bơm nước vào heo, bò ngoài chợ cho tăng trọng lượng, nên hạ giá còn 250 triệu đồng, nấu xương thành 9,1kg cao. Việc nuôi hổ chẳng thấy bảo tồn chỗ nào, chẳng qua nuôi bán kiếm lời nhưng khác gia súc ở chỗ dễ gây nguy hiểm cho người. Vào năm 2009, một con hổ trong khu du lịch Đại Nam (Thủ Dầu Một) nhảy qua rào cắn chết một nhân viên đang trồng cây xanh bên cạnh. Tiếp đó, vào tháng 9/2016 hổ nuôi của Công ty TNHH bia Thái Bình Dương

(thị xã Dĩ An) cũng cắn chết một người dưỡng thú. Mặc dù được cấp phép đàng hoàng nuôi hổ núp dưới danh nghĩa bảo tồn, cấm buôn bán, vận chuyển, nhốt hoặc cho, tặng nhưng trang trại này đã bán năm con hổ. Ai cũng thừa biết làm sao bảo tồn được. Những cơ sở từng để hổ chết, bán hổ nấu cao vẫn được phép nuôi hổ. Ngoài ra VN chưa thiết lập được hệ thống quản lý, nhận dạng các hổ nuôi như hồ sơ gene, hình ảnh, gắn thẻ đánh dấu… Vậy sao có thể kiểm soát được hổ nuôi? Ngoài ra các cơ sở tư nhân lem nhem, việc nuôi nhốt chung dẫn đến di truyền cận huyết. Thế hệ hổ con sinh ra không có khả năng thích nghi, hổ không được gắn chip theo dõi nên dễ bị bán hoặc thay thế, chẳng biết chúng trôi dạt đi đâu về đâu và dĩ nhiên chẳng có chút nào dính dấp tới vấn đề bảo tồn hổ tự nhiên ở Việt Nam. Thế là rõ tại sao xuất hiện các khu du lịch sinh thái, các trang trại rất ưa chuộng việc nuôi hổ. Trước đó cũng có vụ một vườn động vật sinh thái ở Nghệ An nhập cảng chín con hổ từ nước ngoài về nâng số hổ nuôi lên đến hai mươi bốn con. Chồng của chủ trại hổ từng có hai tiền án liên quan đến loài thú này. Hiện nay, ông này cũng đang bị nghi ngờ cầm đầu một đường dây chuyên buôn bán, vận chuyển lậu động vật hoang dã bao gồm hổ, tê tê, ngà voi

và sừng tê giác xuyên biên giới Việt Nam – Lào –Thái Lan. Như vậy hổ được chính thức trao một cách hợp pháp vào tay những người có tiền án buôn bán hổ chuyên nghiệp dưới mục đích cao cả là “bảo tồn”?! Chẳng phải nhà nước khờ tới mức không hay biết việc lợi dụng danh nghĩa nuôi hổ bảo tồn để mua bán lậu. Thế nhưng, việc cấp phép vẫn được tiến hành ngang nhiên. Vì thế ở Nghệ An mới xảy ra tình trạng nuôi hổ nhiều như nuôi… heo! THIÊN ĐƯỜNG HÀNG GIẢ VN là thiên đường hàng giả. Điều đó không ngoa khi đi đâu cũng thấy hàng giả. Có những mặt hàng HongKong đơn giản tìm thấy bên hông Chợ Lớn. Thứ khó hơn, đa dạng hơn thì từ TQ nhập vào qua đường biên giới. Thượng vàng hạ cám thứ gì cũng có thể làm giả cả. Từ các mặt hàng điện tử, mỹ phẩm, đồ gia dụng… VN tỏ ra ngày càng cao cường trong việc làm hàng giả. Để góp mặt vào thị trường hàng giả thì VN tỏ ra không hề thua kém thiên hạ chút nào, Chì là chưa thi thố hết thôi. Không phải làm giả các mặt hàng lẻ tẻ mà lần này, hàng giả xứng đáng. Đó là: Xăng giả

Thời gian qua, nhiều nơi xảy ra các vụ cháy nổ xe cộ đột ngột, xe máy đang chạy ngoài đường phát cháy rụi còn khung xe. Xăng giả là một trong số nguyên nhân gây cháy nổ.

Hàng xăng Vinh Quang (thị xã Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông), một trong những cây xăng bị phát hiện bán xăng giả cho khách

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

QUÊ HƯƠNG NHỮNG ĐIỀU TRÔNG THẤY Toronto thoibao.com

Tỉnh Đắk Nông phát hiện có ba nơi tiêu thụ xăng giả tại huyện Đắk R’lấp, huyện Đắk G’long và thị xã Gia Nghĩa (tỉnh Đắk Nông). Điều tra mở rộng thì lòi ra đại gia xăng dầu Trịnh Sướng bị bắt. Nói đại gia xăng dầu thì vắn tắt quá, không nắm rõ được lý lịch tầm cỡ của nhân vật này: Chủ tịch HĐTV kiêm Giám đốc Công ty TNHH Mỹ Hưng Sóc Trăng. Cha mẹ của ông Sướng từng có tàu vận tải ở miền Tây. Sau khi cưới vợ, ông Sướng bắt đầu kinh doanh xăng dầu và dần mở rộng quy mô. Ngoài hệ thống cửa hàng xăng dầu và bất động sản ở Sóc Trăng, ông còn sở hữu ba sà lan chở xăng dầu đang đậu ở Sài gòn, thêm hàng lưu kho tại Tiền Giang, Đắk Nông. Đại gia Trịnh Sướng

Khoảng hai năm nay, đại gia xăng dầu lại này mở rộng đầu tư vào bất động sản, mua lại nhiều nhà hàng, khách sạn để kinh doanh. Điều này khiến người ta thắc mắc hàng trăm tỷ đồng tiền đâu chi như nước? Té ra từ năm 2017 đến nay tại sáu địa điểm pha chế xăng giả ở Sài gòn, Cần Thơ, Hậu Giang và Sóc Trăng. đại gia Trịnh Sướng và 22 người khác đã dùng hơn 3.000 tỷ đồng để mua nguyên liệu. Họ pha trộn dung môi chưng cất trong dầu mỏ có chỉ số RON 60-87, pha với xăng A95 tỷ lệ 30-50% cùng bột màu để cho ra xăng giả Nhà nước đã tạm giữ trên ba triệu lít dung dịch các loại, trong đó có hơn hai triệu lít đã pha chế thành xăng giả, trên 430.000 lít dung môi chưa pha, 3 tàu thủy, 6 xe bồn, 5 máy bơm, 50 kg tạo màu... Trướ c đây nhóm người này đưa các nguyên liệu đến tận các cửa hàng xăng dầu để pha trộn tại chỗ rồi đưa ngay xuống các hầm chứa xăng. Tuy nhiên, sau khi một số vụ bị bắt thì việc pha chế lui vào bí mật hơn. Bọn họ pha xăng giả tại kho chứa như tại kho chứa của đồng bọn ở Q.9 hay Hóc Môn. Đây là những kho không

Hai kẻ gian tại tòa

có đăng ký, không bảng tên nhưng chứa các nguyên liệu với số lượng rất lớn. Bọn chúng pha trộn tại chỗ để làm xăng giả rất nhanh rồi bơm ngay vào các xe bồn đưa đến cac cây xăng tiêu thụ liền lập tức để tránh bị phát hiện. Đường dây hoạt động của Trịnh Sướng rất tinh vi. Ở các khu vực, kho bãi pha chế xăng giả đều được canh gác rất cẩn mật. Thậm chí, nhóm này còn dùng cả tàu biển, sà lan vận chuyển khối lượng nguyên liệu rất lớn để pha trộn xăng giả ngay trên tàu. Sau đó, bơm ngược lên bồn trên cảng cả triệu lít xăng giả. Việc pha chế ngay trên sà lan, tàu biển bảo đãm kín đáo, hầu như không thể phát hiện được. Công ty Mỹ Hưng của Trịnh Sướng dùng tàu cỡ lớn để chở dung môi theo đường thủy. Khi cập bến, bọn chúng nhanh chóng bơm xăng A95 thật xuống tàu để pha trộn biến thành xăng giả trong chớp mắt.

Đại gia Trịnh Sướng

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Mỗi tháng, họ đưa ra thị trường tiêu thụ trên sáu triệu lít xăng giả. Số xăng giả này được tiêu thụ tại nhiều tỉnh, thành phố với số lượng lớn và diễn ra trong thời gian dài, thu lợi hàng trăm tỷ đồng. vì chẳng những thu lợi từ hàng giả mà còn lợi ở phần trốn thuế so với nếu nhập cảng xăng dầu chính thức. Vì được gối nợ và chiết khấu cao nên các cây xăng rất thích được làm đại lý cho Trịnh Sướng và như vậy, đã vô tình thành chân rết tiêu thụ xăng giả. Bây giờ nhìn mấy cây xăng ngoài đường, người ta chẳng rõ cây nào bán xăng thật, cây nào bán xăng giả. Thôi đành hên xui vậy chứ biết sao bây giờ! Hay là đợi khi nào chiếc xe mình đang chạy bỗng nhiên bốc cháy ngoài đường thì đoán ngay đó là xăng giả! Cán bộ dùng bằng giả

Người dân cứ mãi kêu ca về trình độ cán bộ. Cán bộ giỏi, thạo việc thì công việc trôi chảy, dân nhờ. Cán bộ không có trình độ thì chỉ càng làm khổ dân thôi. Thế nhưng để xét tuyển vào làm cán bộ cũng đòi hỏi có bằng cấp ít nhiều. Nay xảy ra vụ dưới đây, nho nhỏ thôi, cũng mới biết bằng cấp trưng ra cũng chưa phải thật. Té ra mới biết trình độ của cán bộ là như thế nào. Chiều 7/6, nhà chức trách huyện Hướng Hóa cho biết đã cho thôi việc bảy cán bộ dùng bằng tốt nghiệp THPT giả. Trong đó, ba người là công chức huyện, bốn người công tác tại Đảng ủy các xã. Ngoài ra, bảy cán bộ khác đang bị xem xét kỷ luật vì cùng dùng bằng giả.

Tổng cộng có 14 trường hợp dùng bằng tốt nghiệp trung học giả. Huyện yêu cầu các trường hợp này bổ sung bằng thật, nhưng đến nay vẫn chưa hoàn thành. Trước đó, nhiều cán bộ xã ở huyện miền núi Hướng Hóa thi tốt nghiệp trung học phổ thông tức là hết trung học nhưng không đậu. Vì thế khi nghe một phụ nữ rêu rao “quen biết rộng” có thể nhờ được nâng điểm thi phúc khảo, thì mười lăm cán bộ xã đã nhanh nhảu đưa 180 triệu đồng cho chị phụ nữ nọ để nhờ chạy “phúc khảo” điểm thi tốt nghiệp. Chỉ có điều, sau khi nhận tiền, người này không chạy chọt gì cả, vì có quen ai đâu mà chạy kết quả điểm thi, chị ta bèn đi mua bằng giả rồi đưa cho khách hàng. Trong số này, chị ta thuê một thanh niên làm hai bằng tốt nghiệp trung học giả, một giấy chứng nhận đăng bộ xe hơi. Hai người ra tòa lãnh vài năm tù nhưng tính ra mười mấy cán bộ xã bị mắc lừa một người đàn bà theo cách không thể đơn giản hơn. Kẹt cái đã làm cán bộ bấy lâu, bây giờ nghỉ thì biết làm gì bây giờ. Kỳ thi tốt nghiệp trung học dành cho người lớn tuổi đã đi làm, dễ hơn rất nhiều so với kỳ thi dành cho học sinh trung học, nhưng cũng đã rớt tới mức phải đi chạy điểm phúc khảo thì xem ra sức học khó mà đậu tốt nghiệp nổi. Cho nên cứ kêu kêu bổ sung bằng thật lấy đâu ra. Mối trông cậy chạy chọt đã vào tù. Thôi rồi con đường học vấn tới đây chấm dứt, khép luôn cánh cửa làm cán bộ! SAN HÀ

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

TẠP GHI HUY PHƯƠNG Toronto thoibao.com

Chết vì rượu HUY PHƯƠNG

ôi không biết uống rượu nhưng khi có ai có lòng đem cho mình một chai rượu quý, tôi vẫn để dành để biếu lại cho một người bạn thân uống được rượu, mà uống một cách thông minh. Người xưa phong lưu thì có cầm, kỳ, thi, tửu. Nguyễn Công Trứ cũng không qua cảnh “một cờ, một rượu, một đàn bà.” Rượu luôn luôn đi với thơ, dễ chừng không có rượu, cõi đời không có thơ, (bầu rượu, túi thơ.) Có bạn bè thì phải có rượu “chén chú, chén anh.” (Rượu ngon không có bạn hiền!) Một trong những cái “chẳng cũng sướng sao” của Kim Thánh Thán là gặp lúc bạn đến nhà mà đủ tiền mua rượu đãi bạn: “...Người bạn xa mười năm, thình lình đến vào chiều hôm. Mở cửa chào xong, chẳng kịp hỏi đi thuyền hay đi bộ, cũng chẳng kịp mời ngồi ghế hay ngồi giường... Hàn huyên qua loa, liền chạy mau vào nhà trong, sẽ hỏi vợ: “Mình có được như bà vợ Tô Đông Pha, sẵn có rượu để dành không?” Vợ cười, rút cành trâm vàng đưa cho. Tính ra có thể đãi khách được ba ngày... Chẳng cũng sướng sao!” Trong tình yêu cũng thế: “Em ơi! Lửa tắt, bình khô rượu, Đời vắng em rồi, say với ai?”(VHC.) Trong lễ cưới hỏi của người Việt thì có khay rượu đi đầu, “giúp em một thúng xôi vò, hai con lợn béo, một vò rượu tăm!” Đôi tân lang và tân giai nhân cùng nhau uống rượu làm lễ giao bôi, họ hàng thì nâng ly rượu mừng cho đôi trẻ. Khi vui uống ly rượu mừng, lúc buồn mượn ly rượu giải sầu. Có ly rượu mừng và cũng có ly rượu phạt. Trong Tam Quốc Chí thì “Quan Vũ lên ngựa ra chém Hoa Hùng, chạy về chén rượu uống dở vẫn còn nóng!” Người Tàu, người Việt thì đám cưới cũng rượu, đám tang cũng rượu. Không có rượu, coi như lễ nghĩa không thành (Vô tửu bất thành lễ.) Trong nhiều nghi lễ khác cũng cần có rượu, đặc biệt là trong các nghi lễ cưới hỏi. Trong phong tục cưới hỏi của người Việt, khay trầu rượu luôn được đi hàng đầu. Như vậy thì chúng ta cũng có thể nói: rượu là một nét văn hóa của người Việt. Tai hại của rượu thì ai cũng đã thấy. Ngay ở Hoa Kỳ, tệ nạn nghiện rượu từng là thảm kịch trong gia

đình của Tổng Thống Donald Trump, người anh của ông là Fred Jr. đã qua đời vào năm 1981, vì nghiện rượu. Gia đình Ông Trump không ai uống rượu, năm ngoái (2018,) ông đã tặng 100,000 đô la trích từ tiền lương của ông trong quý thứ ba của năm cho cơ quan “National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism.” Và ngày nay, thế giới đang báo động vì tai nạn uống rượu lái xe gây chết người. Tổ chức Y tế Thế giới WHO nói rượu là thủ phạm đứng hạng 3 gây ra số người chết và thương tật nhiều nhất trên thế giới, ước chừng có 2,5 triệu người chết mỗi năm. Ở Hoa Kỳ, nghiên cứu cũng cho thấy rằng 5 thành phố tại California, như Vista, Hemet, Delano, Murrieta, và Pittsburg, việc tử vong do DUI ( Driving under the inﬂuence- Lái xe dưới sự ảnh hưởng của rượu hay ma túy,) gia tăng từ 140 tới 700% từ năm 2012 tới 2017. Trong thời gian 5 năm, hơn 5,500 người chết từ tai nạn do say rượu lái xe tại California. Nhưng ở Mỹ có luật lệ nghiêm minh, cơ quan cảnh sát cũng làm việc đứng đắn, dân trí cao nên rượu không phải chuyện “quốc nạn” như ở đất nước Việt Nam. Ở Việt Nam, chỉ tính trong một năm 2016, ước tính có 79.000 người chết vì uống rượu bia, và hàng trăm ngàn người khác phải vào bệnh viện vì

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

các bệnh liên quan đến rượu như gan, tim mạch, ung thư, đột quỵ. Việt Nam được xem là một “cường quốc” về rượu. WHO cho biết người Việt tiêu thụ trung bình một người trên 15 tuổi tiêu thụ 8,3 lít cồn nguyên chất trong năm 2016, trong khi các quốc gia trong khu vực sử dụng ít hơn nhiều như ở Mông Cổ là 7,4 lít, Trung Quốc là 7,2 lít, Campuchia là 6,7 lít, Philippine là 6,6 lít và Singapore chỉ có 2 lít. Đàn ông Việt Nam sử dụng rượu bia càng ngày càng tăng, cứ 100 người đàn ông thì có 77% người uống rượu bia, gia tăng từ năm 2015 so với năm 2010 là 15% . Rượu “góp mặt” trong 70% số vụ phạm pháp hình sự ở nhóm dưới 30 tuổi (giết người, hiếp dâm...) Mỗi năm có, 4,800 người tử vong do tai nạn giao thông vì say rượu. Dịp Tết Kỷ Hợi vừa qua có 60% trong số 500 ca cấp cứu nhập viện liên quan đến rượu bia. Ước tính thiệt hại kinh tế do rượu bia, mỗi năm Việt Nam thiệt hại khoảng 3 triệu đô la. Bây giờ rượu không còn “nhấp” hay “nhâm nhi” mà phải “nhậu,” “nốc,” “dzô!” Uống rượu ngày nay không còn là cái thú tao nhã, phong lưu nữa mà đã trở thành một tệ nạn, lan tràn khắp đất nước. Đám cưới phải nhậu, đám ma cũng nhậu, mừng nhà mới, con tốt nghiệp cũng nhậu, lên lương, lên chức cũng nhậu, thảo luận làm ăn, ký khế ước cũng nhậu, mừng vô đảng viên cũng nhậu. Ngày thường nhậu, cuối tuần nhậu nhiều hơn. Rượu vào lời ra, nôn mữa, la lối, đánh giết nhau, vật vã trên vĩa hè, chẳng còn một chút gì gọi là nhân cách. Và theo quan niệm từ xưa, đàn ông, nam nhi thì phải biết uống rượu. “Nam vô tửu, như kỳ vô phong.” (Đàn ông không rượu, như lá cờ không có gió.) Nhậu mới là đàn ông, nhậu mới là chịu chơi. Xã hội ngày nay, thằng đàn ông không rượu là đồ hèn. (Cởi quần mặc váy đi anh,Về cho con bú, cơm canh lau nhà..) Buổi chiều tan sở, ra thẳng quán nhậu. Không nhậu với thủ trưởng, đồng nghiệp thì đừng hòng có phe cánh hay sống còn. Chuyện xưa kể, ngày xưa có một chàng trai bị quỷ đòi mạng. Anh chàng van xin tha tội. Quỉ

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

TẠP GHI HUY PHƯƠNG Toronto thoibao.com

ra điều kiện, phải làm ba việc, uống rượu, đốt nhà hay giết mẹ! Đốt nhà, giết mẹ thì không nỡ, chàng trai chọn điều kiện uống rượu. Nhưng khi rượu vào mất trí khôn, chàng trai đốt nhà rồi giết luôn mẹ. Ngày nay cứ mở Google ra, đánh mấy chữ “Say rượu, giết Mẹ,” sẽ thấy hiện lên hàng trăm trường hợp đi nhậu say rượu về, con trai cầm dao giết mẹ, hay cha giết cả nhà, bạn bè đâm nhau lòi ruột. Trong chuyện Tam Quốc, có chuyện Lưu Bị, Quan Vũ và Trương Phi, ba người tâm đầu ý hợp, cùng nhau uống mấy vò rượu mà kết bái huynh đệ tại vườn đào. Ngày nay ở Việt Nam có chuyện hai anh em kết nghĩa, sau bữa nhậu say túy lúy, ông anh nham nhở sờ vào vùng kín của ông em, khiến người này tức giận vác dao chém chết ông anh kết nghĩa. Trong văn chương thấy người xưa uống rượu có phong cách, chừng mực, uống rượu như là một thứ nghệ thuật, đắp bồi cho giá trị cuộc sống. Ngày nay, nước chúng ta là một nước nghèo, lại mang tiếng là đứng đầu vì rượu chè, tai nạn giao thông, ung thư, án mạng, hiếp dâm, phá thai...con người mất nhân cách, lâm cảnh tù đày... Nói đến chuyện say rượu, phải nói đến nhân vật Chí Phèo. Nhà văn Nam Cao đã kết án đanh thép cái xã hội phong kiến, thực dân tàn bạo, tàn phá

cả thể xác và tâm hồn người nông dân lao động, vùi dập cả đạo đức, nhân tính. Trong “Bản án chế độ thực dân Pháp,” viết bằng tiếng Pháp và được in năm 1925–1926 trên một tờ báo của Quốc tế Cộng sản, Nguyễn Ái Quốc cho rằng Pháp đầu độc dân Việt Nam, bằng cách bắt họ uống rượu theo tiêu chuẩn đầu người (?) Nhưng cứ nhìn con số người chết vì rượu, và những tệ nạn xã hội do rượu gây ra dưới thế hệ Hồ Chí Minh, cái thời mà

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Tổng Bí Thư đã ca tụng “đất nước ta chưa bao giờ có được như ngày hôm nay,” thì cái chế độ này còn độc ác và gây tội lỗi cho dân tộc Viêt Nam gấp trăm lần thời nô lệ! Quốc Hội CSVN hiện nay đang dùng dằng chưa muốn đem việc hạn chế rượu thành luật, vì rượu là “nền văn hóa thế giới,” thậm chí dẫn cả thơ của Hồ Chí Minh, cho rằng “chỉ khi bị tước đoạt tự do mới không được uống rượu!” (Trong tù không rượu cũng không hoa!)

Để giữ gìn sức khỏe, Lãn Ông đã khuyên: “bán dạ tam bôi tửu, bình minh nhất trản trà....”(Nửa đêm ba chén rượu,sáng sớm một tuần trà, mỗi ngày cứ như thế, thầy thuốc không đến nhà.) Chuyện này không chắc lắm, nhưng “nốc” rượu như Việt Nam ngày nay, bác sĩ cũng chạy xa, xe cứu thương đến nhà, và cuối cùng, đạo tì khiêng xác ra... HUY PHƯƠNG

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

THƯ CỦA TIẾN

Toronto thoibao.com

Quýt Tập Cận Bình TƯỞNG NĂNG TIẾN

Cây quýt này vốn mọc ở một địa phương nọ thì rất to và ngọt, đem trồng ở một nơi khác, không hợp thủy thổ, thì vừa nhỏ vừa chua. Bá Dương

hà văn Bá Dương phàn nàn rằng đồng bào của ông bị “dị ứng” với hai chữ cám ơn: “Tôi nghi rằng để có thể móc trong mồm một người TQ ra cái câu cám ơn ông e rằng nếu không dùng đến

cái cào cỏ năm răng của ông bạn Trư Bát Giới của chúng ta thì không thể được.” Ngoài cái bệnh dị ứng với chuyện ơn nghĩa, vẫn theo như lời của tác giả Người Trung Quốc Xấu Xí (The Ugly Chinaman) dân Tầu còn mắc cái tật

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

hơi lớn tiếng: “Nói đến ồn ào, cái mồm người Trung Quốc thì to không ai bì kịp.” Những ghi nhận đọc được qua trang FB củ a Nguyễ n Chương về ngườ i Đài Loan lại hoàn toàn khác:Tại bến xe mọi người đều tự giác xếp hàng.

Khi lên xe, nhân viên nhiệt tình hỏi bạn muốn đi đâu, và khi thu tiền hoặc thối lại tiền, họ đều nói “cảm ơn” vì bạn đã thịnh tình chiếu cố. Khi mua cơm ở cửa hàng, mỗi lần kêu món hoặc đến lúc trả tiền, tôi đều nghe nhân viên nói “cảm ơn” luôn miệng. Kinh nghiệm của tôi ở Singapore cũ ng thế , cũ ng khá c. Có lầ n bướ c vào một tiệm ăn ở Đảo Quốc này, tôi rất ngạc nhiên khi thấy hình một tô hoành thánh mì, cùng dòng chữ song ngữ (Please Keep The Volume Down While Eating After 10:30 PM) dán ngay trên tường. Thả o nà o mà quá n đông nhưng không ồn. Hoá ra không phải ở đâu người Trung Quốc cũng là những kẻ

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

THƯ CỦA TIẾN

Toronto thoibao.com

vô ơn, và lúc nào họ cũng lớn họng, như lời than phiền của Bá Dương. Có nơi - và có lúc - họ cũng thường “cảm ơn luôn miệng” và cũng ăn nói nhỏ nhẹ, đàng hoàng, rất mực. Thế mớ i rõ là có nhiề u giố ng người Hoa chứ không phải một: Tầu Singapore, Tầu Hồng Kông, Tầu Đài Loan, Tầu Đại Lục … Và họ khác nhau một trời/một vực - theo như ghi nhận của một người cầm bút khác, Tạ Duy Anh: “Không phải vô cớ mà người Đài Loan kiên quyết không nhận mình là Trung Quốc, dù họ phần lớn từ Phúc Kiến sang. Người Đài Loan hiền lành, tinh tế, trung thực thuộc loại nhất thế giới. Trong khi người Trung Quốc đại lục thì luôn tạo ra ác mộng cho bất cứ đâu họ đặt chân đến.” Ở bì nh diệ n thể chế cũ ng thế : “Điểm khác biệt giữa hai hệ thống pháp luật tại Đài Loan và Trung Quốc sâu và rộng gấp mấy lần vài trăm dặm eo biển chia cắt hai quốc gia này. The gulf between legal systems across the Taiwan Strait is far wider than a hundred miles.” (Margaret K. Lewis. “Taiwan’s Human Rights Revolution and China’s Devolution.” The Diplomat 10 Mar 2017 translated by Quỳnh Vi). Sao kỳ vậy cà? Tác giả Huy Phương lý giải như

sau: “Cũng giống quýt đó, trồng ở Giang Nam thì chua, trồng ở Giang Ðông thì ngọt. Ðó chính là nhờ phân, nước, khí hậu mỗi nơi cho những thứ trái có phẩm chất khác nhau… Bây giờ hầu hết giống quýt đều muốn được trồng ở Giang Ðông, chứ không muốn mọc ở Giang Nam.” Tương tự, “bây giờ hầu hết” người Trung Quốc cũng đều muốn “được trồng” lại ở một nơi nào khác, cho nó bớt chua, chớ không phải ở nơi quê hương (bản quán) của mình: -Số liệu cho thấy “cơn lốc” người di cư khỏi Trung Quốc vẫn chưa dừng lại Philippines lo ngại làn sóng lao động nhập cư ồ ạt từ Trung Quốc -Làn sóng dân Trung Quốc ồ ạt đến Canada -Dân Trung Quốc di cư sang Mỹ đông nhất -Người Trung Quốc ồ ạt mua nhà tại Australia - Người Trung Quốc ‘ồ ạt mua nhà giá rẻ ở VN’ - Trung Quốc tăng cường di dân sang Lào - Trung Quốc di dân tới Châu Phi Đấ t là nh chim đậ u. America, Canada, Australia thì không nói làm chi, chớ ngay tới Châu Phi mà cũng được người Tầu coi như là đất lành thì ai cũng phải thấy rằng Trung Hoa

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Lục Địa (quả) là dữ thiệt, và dữ lắm - trừ ông Tập Cận Bình. Chủ quan và kiêu ngạo cộng sản là chứng bệnh chung của rất nhiều đồng chí lãnh đạo cấp cao, chớ chả riêng chi bác Tập. Bởi thế, bác ấy rất bất bình (và bị chạm tự ái) vì người dân Trung Cộng đã bỏ chạy tá lả bùng binh - theo tôi - là điề u hoà n toà n thông hiểu và thông cảm được. Tôi chỉ phàn nàn mỗi ở điểm là ông Chủ Tịch Nước đã có cái thái độ quá đáng, hay nói chính xác hơn là quá quắt, khi đòi hỏi Nước Trung Hoa Là Một - One China Policy. Ổng muốn thâu tóm tất cả vô cái phần đất dữ dằn

(và chua lè) của mình cơ. Ngày 1 tháng 7 năm 2017, Tập Cận Bình đến dự lễ kỷ niệm Hai Mươi Năm Trao Trả Hồng Kông - Hong Kong Handover 20th Anniversary. Bữa đó, tôi tình cờ cũng có mặt tại Hương Cảng và đang ngồi ăn mì (nên suýt ói) khi nghe thằng chả nói - y như thiệt - trên TV rằng: “Hong Kong has always been in my heart.” Tui quen cả đống người dân Hồng Kông, đủ mọi thành phần, chả hề nghe ai nói là trong trái tim họ lại có Tập Cận Bình cả. Họ cũng hoàn toàn không có chút xíu xiu thiện cảm, hay gắn bó gì với Trung Hoa Lục Địa. Giới truyền

Ảnh (TNT) chụp năm 2019

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

THƯ CỦA TIẾN

Toronto thoibao.com

Biểu tình phản đối TCB tại H.K. Ảnh: South China Morning Post - 01 July, 2017

thông cũng phản ảnh y như thế: - Reuter: Người trẻ Hong Kong muốn tất cả biết họ là người Hong Kong, không phải Trung Quốc. - Le Monde: Thất bại của một đất nước, hai chế độ. - RFI: Hồng Kông trong bàn tay thép của Trung Quốc. - BBC: Đừ ng ả o tưở ng rậ p đầ u trước Trung Quốc. - RFA: Người Hong Kong xin hộ chiếu Anh quốc vì lo sợ tương lai. Người Đài Loan cũng vậy, cũng sợ thấy bà luôn. Đối với họ (chắc) hai chữ “cộ ng sả n” cũ ng có nghĩ a tương tự như “dị ch tả ” hay “dị ch hạ ch,” chớ không là gì khá c cả dù Tập Cận Bình vẫn luôn miệng trấn an: “Sau khi thống nhất hòa bình, Đài Loan sẽ có hòa bình lâu dài và người

dân sẽ được hưởng cuộc sống tốt đẹp và thịnh vượng. Với sự hỗ trợ tuyệt vời của ‘mẫu quốc,’ nền an ninh của đồng hương Đài Loan sẽ còn tốt hơn nữa, và không gian phát triển của họ sẽ còn lớn hơn nữa.” Chuyệ n củ a thiên hạ nhưng FB Nguyễn - Chương Mt (VN) vẫn nhất đị nh xí a vô, và bà n ra, cho bằ ng được: “Cái này kêu bằng ‘nằm mơ giữa ban ngày’ từ phía Bắc Kinh… Đài Loan đã và đang là một lãnh thổ độc lập gần 70 năm rồi đa! Bảy thập kỷ (từ 1950 tới nay) sống mình ên, mọi chính sách đối nội lẫn đối ngoại do Đài Bắc tự quyết định (Bắc Kinh chớ hề được phép nhúng tay vào mà ‘chỉ đạo’). Ở đời, có ai đang độc lập mà không chịu sướng, lại đi chui vào một thiết chế để cho người khác chỉ đạo? Mà phải chi Bắc Kinh văn minh

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

hơn, mức sống dân chúng cao hơn, an sinh xã hội tốt hơn thì... cũng dám xin thôi độc lập để được nâng khăn sửa túi lắm à.” Nguyễn - Chương Mt còn làm tài hay, cầm đèn chạy trước ô tô, mau mắn cho độ c giả biết rằng: “Danh xưng ‘Cộng hòa Đài Loan’ (tức ‘Đài Loan dân quốc’ 台灣民國) đang rục rịch để một ngày đẹp trời thế chỗ, không còn xài danh xưng ‘Trung Hoa dân quốc’ (中華民國), khỏi dính tới vòng kim cô ‘One China’ làm chi cho má nó khi…” Theo VOA, nghe được hôm 02/01/2019, Tổng Thống Thái Anh Văn cũng mới vừa tuyên bố: “Đại đa số người dân Đài Loan kiên quyết chống đối khái niệm ‘một quốc gia, hai chế độ,’ đây là sự đồng thuận tại Đài Loan.” Hai tháng sau, ngày

8 thá ng 4, Taiwan News đưa tin: “Thousands of Taiwanese protest against ‘one country, two systems’ in Kaohsiung. Hàng ngàn người Đài Loan xuống đường phản đối ‘một nhà nước, hai chế độ’ở Cao Hùng.” Chưa hết, RFI nghe được hôm 7 tháng 5 năm 2019, lại vừa hớn hở cho hay: “Hạ Viện Mỹ thông qua luật bảo vệ Đài Loan … Với 414 phiếu thuận và 0 phiếu chống.” Tui thì không rành (và cũng không mặn mà) chuyện chính trị/chính em nên không dám xía vô, hay bàn ra gì ráo, chỉ trộm nghĩ rằng: hiện tại dân số Trung Cộng đã lên tới 1/5 tổng số nhân loại rồi, gieo trồng 1,418,804,794 trái quýt chua (lè) như vậy bộ chưa đủ sao mà còn muốn ấn thêm vô làm chi nữa, cha nội? Bộ không thấy cả loài người đang nhăn mặt hay sao? TƯỞNG NĂNG TIẾN

UÛng hoä baùo Vieät ngöõ baèng caùch hoûi cöûa haøng ñeå laáy tôø baùo tieáng Vieät maø baïn yeâu thích ÑOÏC VAØ COÅ ÑOÄNG THÔØI BAÙO

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

NGƯỜI VIẾT RONG

Toronto thoibao.com

AI NGÁN AI NGUYỄN THƠ SINH

hi Tổng thống Trump đi thăm Anh quốc, ông đánh tiếng tăng thuế nhập khẩu (tariffs 5%) đối với các mặt hàng Mexico khiến nhiều người bất ngờ. Quả nhiên ông có quyền ấy. Và người ta nghĩ liệu lá bài tariﬀs 5% quẳng ra lần này có là thượng sách? Tuy nhiên, rất may, cuối cùng nó đã không xảy ra, chỉ tạm đình hoãn vì Mexico nhường trước một bước kịp thời. Trở lại nguyên nhân, bạn thấy rõ Tổng thống Trump khó chịu với bài toán di dân kéo đến từ Nam Mỹ nên tung ra lá bài dằn mặt này. Thực ra muốn ngăn cản làn sóng này đâu phải dễ. Tiếng là Mexico có thể thẳng tay đàn áp những công dân nước ngoài tiến vào lãnh thổ của mình, nhưng khoảnh cách giữa lý thuyết sách vở và áp dụng thực tế vốn dĩ hoàn toàn khác biệt nhau, không hề đơn giản như vẫn tưởng. Trớ trêu thay, Mexico nào muốn mình bị kẹt ở giữa. Để ngăn chặn làn sóng caravan từ Nam Mỹ phải có kinh phí, có kế hoạch chuẩn bị, và phải được hỗ trợ của lòng dân. Nhưng xưa nay chuyện công dân nước ngoài “quá giang” Mexico đến Mỹ là chuyện bình thường. Đến dân Mexico hễ có dịp là tràn qua Mỹ kiếm việc; thành ra chuyện chim chọn đất lành đậu là chuyện thường tình; chẳng thấy ai cự nự gì. Đùng một cái. Tổng thống Trump với những chiêu bài to tát: Make America Great Again - thế là di dân nhập Mỹ bị làm khó, không chỉ di dân “trâu chậm, nước đục” khổ mà di dân “gốc gác bén rễ” cũng lao đao, khốn khó. Tại sao? Vì di dân cần

Tổng thống Mỹ Donald Trump

bị trục xuất để những người ủng hộ Tổng thống Trump hả dạ. Thực ra có phải bài toán di dân Nam Mỹ (trong đó có Mexico thuộc Bắc Mỹ) đã trở nên hết thuốc chữa đến nỗi Tổng thống Trump phải sử dụng lá bài tariffs 5% với Mexico! Không hẳn thế. Bởi lịch sử cận đại Hoa Kỳ luôn gắn liền với những đợt di dân từ Nam Mỹ kéo lên. Kinh tế Mỹ dễ sống thì họ tràn qua, tranh thủ kiếm chút đỉnh tiền dằn túi. Rồi kinh tế Mỹ xuống, họ kéo nhau về quê đủng đỉnh xài số tiền kiếm được trước đó. Tình trạng ấy xảy ra thường xuyên, kéo dài trong nhiều thập niên. Xét kỹ lại, nó là hình thức cung và cầu giữa (a) thị trường lao động thiếu nhân công và (b) sự cần cù chăm chỉ của di dân Nam Mỹ. Sau đó ai thích Mỹ thì tìm cách ở lại. Ai không thích Mỹ kiếm đủ số tiền muốn có sẽ quay về cố quốc. Mọi chuyện rất song phẳng. Thành ra nói vấn đề di dân hiện nay là khủng hoảng (crisis) xem ra có phần hơi cường điệu bởi tại sao trước giờ không thấy ai nói gì, giờ lại thấy rùm beng bao nhiêu rắc rối. Vả lại di dân Nam Mỹ có thực làm suy yếu kinh tế Mỹ, hay chính họ đã góp phần cân bằng nhiều lĩnh vực lao động kinh tế của Mỹ. Tại sao Tổng thống Trump cay cú với những đợt di dân Nam Mỹ gần đây? Có lẽ một phần do hội chứng “đâm lao phải theo lao” trót hứa với các fans sẽ thẳng tay với di dân, ưu tiên đem việc làm về cho dân Mỹ. Lời hứa đó ông buộc phải thực hiện. Nào ngờ, lúc đầu tưởng chỉ nói cho vui, ai dè chuyện nọ xọ chuyện kia, cuối cùng ông phải làm cho tới mức,

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Tổng thống Mexico Andrés Manuel López Obrador

muốn ra sao thì ra. Dù biết tỏng di dân không phải là kẻ “cướp việc làm” của dân bản xứ Mỹ. Giả thiết ông tỏ ra cay cú nhằm “đánh lạc hướng” dư luận xem ra chẳng mất mát gì! Của đáng tội lẽ ra bức tường MỹMễ nên có và miếng mồi này mới ngon, cắn ngập răng hơn. Nhưng xin tiền thì Quốc hội (do Đảng Dân chủ nắm thế sau mùa phiếu 2018) không cho. Ông bị mất mặt. Tiền nát, kế hoạch nát, buộc ông phải ban tình trạng khẩn cấp quốc gia để có tiền xây tường. Rồi lại gặp phải những rắc rối. Cứ thế, đồng hồ mùa phiếu 2020 càng lúc càng gần hơn.Tháng sáu chỉ còn ít ngày. July 4th sẽ đến. Chả mấy mà Labor Day. Rồi Halloween. Lễ Tạ Ơn. Năm 2020 sẽ đến... bận bỏ sừ cho việc vận động tranh cử trong khi bài toán bứng gốc di dân vẫn èo uột, ạch đụi mãi. Thành ra càng lúc ông càng ngứa người, y như con bạc trong cơn khát, sẽ sát phạt, sẽ bất chấp bằng mọi giá. Vâng. Trước đó ông đã từng đập bàn, đập ghế với DACA. Vẫn biết các chính khách đối đầu của ông - Đảng Dân chủ là kẻ cần đến lá phiếu của di dân gốc Hispanics. Còn ông, bản đồ Cử Tri Đoàn hiển nhiên đang thuận lợi, ông chẳng việc gì phải cầu cạnh nhóm cử tri này. Ngược lại, nếu đàn áp thẳng cánh di dân gốc Hispanics để lấy lòng cử tri ông càng sốt sắng hơn. Bởi, tuy chẳng ghét bỏ gì di dân gốc Hispanics, nhưng xui xẻo cho họ, ai biểu việc gì họ cũng nhảy vào làm, phá giá thị trường lao động, vô tình trở thành kẻ tranh giành việc làm với các fans ủng hộ ông. Còn nhớ, làm được việc gì ông là

ông làm. Từ bóp nghẹt NAFTA với những hăm dọa đủ điều. Rồi thấy nuốt không trôi, cuối cùng phải đẻ non ra một đứa trẻ mới, đặt tên USMCA (United States-MexicoCanada Agreement) thực ra chẳng khác thằng anh NAFTA của nó là bao. Nói toạc ra, ngoài những cập nhật điều chỉnh cơ bản, USMCA chẳng có gì mới, song đó là một thắng lợi tinh thần với Mr. Trump vì nó không còn là NAFTA nữa. Một bí ẩn khác tại sao Tổng thống Trump cay cú với đoàn di dân Caravan? Đó là khoản nợ từ trên trời rơi xuống này to lắm, nhiều lắm, càng làm ông ngứa người hơn. Bạn đã biết, ông vắt kiệt những khoản có thể vắt kiệt để trám vào những khoản tiền lớn ông ưu đãi các khu vực khác (chủ yếu giảm thuế cho giới giàu, xóa bỏ thuế thừa kế bất động sản - còn gọi là death tax hay estate tax). Trước đây ông từng tham vọng thu hẹp khoản nợ công, trình làng với dân Mỹ một ngân sách hiệu quả kỷ lục. Ai dè, từ chuyện giảm chi phí bộ máy nhà nước, cắt bỏ nhiều chương trình phúc lợi công, toan đánh tháo trách nhiệm “ông anh cả” với NATO, hủy bỏ nhiều chương trình tài trợ nhân đạo khác… vậy mà báo cáo ngân sách tài chính vẫn tệ hại hơn thời Cựu tổng thống Obama (năm 2017 tăng 2 ngàn tỷ Mỹ kim nhiều hơn). Đi thẳng vào vấn đề, liệu tariﬀs 5% lần này có là chiếc đũa thần trong việc giải quyết dứt khúc bài toán di dân kéo đến biên giới Mỹ. Chẳng ai dám nói chắc. Tuy nhiên phía Mexico đang rục rịch tiến hành những kế hoạch ngăn chặn làn sóng caravans

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

NGƯỜI VIẾT RONG

Toronto thoibao.com

từ Nam Mỹ kéo đến. Bởi nếu tariﬀs 5% mà thực hiện, kinh tế Mexico sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp. Nuốt cục nghẹn xuống, Tổng thống Mexico Andrés Manuel López Obrador không còn lựa chọn nào khác ngoài thái độ nhún nhường. Còn Tổng thống Trump thì đắc chí rung đùi. Cú đấm của kẻ to xác bao giờ cũng mạnh, thành ra trong canh bạc này ai nắm dao đằng chuôi bạn đọc đã có đôi phần minh định. Mexico không phải là đối thủ của Mỹ. Lá bài tariﬀs 5% rất nguy hiểm với đôi bên, song Tổng thống Trump đang trong tư thế kèo trên. Có ý kiến cho rằng “qua lại” với Trump không chắc chắn chút nào vì uy tín họ Trump tại các chính sách đối nội, đối ngoại luôn thay đổi xoành xoạch. Hôm nay là tariffs 5%. Mai mốt thì sao? Liệu Tổng thống Trump có ỷ thế, lấy thịt đè người, mai kia lại bắt Mexico phục tùng sát đất! Liệu Mexico có thể đàn áp dã man, chặn đứng thành công các đoàn caravans ùn ùn kéo đến? Còn dân Mexico, họ có thấy quốc thể bị sỉ nhục? Liệu thế giới có tâm phục, khẩu phục quyết định của Tổng thống Trump hay không? Còn tại Mỹ, phản ứng của các chính khách thì sao? Nhiều ông nghị, bà nghị, cùng nhiều thượng nghị sỹ, trong đó có Đảng Cộng hòa (như TNS Ted Cruz) đồng ý tariffs 5%

ảnh hưởng xấu đến kinh tế Mỹ, trong đó nặng nhất là Texas, California, Michigan, Arizona, New Mexico. Họ không muốn Tổng thống Trump sử dụng lá bài tariﬀs 5% vì sợ phản thùng. Nó rất nguy hiểm. Cho cả dân Mỹ lẫn dân Mễ. Giới giàu thì vô sự, chỉ khổ cho giới nghèo vì mọi thứ nhập từ Mexico sẽ tăng giá. Còn cử tri gốc Hispanics thì sao? Liệu họ có giận ông nhiều không? Mà giận ông thì họ làm được chuyện gì? Ông thắng cử đâu cần đến những lá phiếu của họ. Nên nhớ, chỉ cần giữ được thế thượng phong với những tiểu bang đỏ (và một số tiểu bang

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

tím) ông sẽ thắng to mùa phiếu 2020. Còn chuyện dân Hispanics mấy tiểu bang xanh căm phẫn, muốn làm gì thây kệ, ông đâu có ngán. Điểm sơ qua, năm 2018 Mỹ nhập cảng khoảng 372 tỷ Mỹ kim từ Mexico. Trong đó 12 tỷ Mỹ kim cho rau củ và hoa quả, 26 tỷ Mỹ kim các mặt hàng vi tính, phần mềm, chất bán dẫn, và linh kiện máy vi tính. Mỹ nhập khoảng 93 tỷ Mỹ kim xe hơi sản xuất tại Mễ và các linh kiện lắp ráp xe hơi, trong đó 22 tỷ Mỹ kim cho động cơ xe, 5 tỷ Mỹ kim ghế xe hơi, và 5 tỷ Mỹ kim sườn sàn xe (chassis). Nếu tăng thuế 5% trên tổng số 372 tỷ

Đoàn di dân Nam Mỹ

Mỹ kim, Tổng thống Trump sẽ bỏ túi khoảng 20 tỷ Mỹ kim. Đổi lại, năm 2018, Mexico nhập khoảng 250 tỷ Mỹ kim từ Mỹ. Nếu Mexico cũng đánh tariffs 5% trên con số này, họ sẽ lấy được 12.5 tỷ Mỹ kim. Giằng co “Trade War” với Tổng thống Trump (chấp nhận nắm dao đằng lưỡi), Mexico sẽ thua mất gần 7 tỷ Mỹ kim, con số này to lắm, Mexico không thể nào nuốt trôi viên thuốc đắng này. Còn muốn gỡ vốn, Mexico phải tăng thuế tariffs lên 8% mới được! Ai ngán ai? Xem ra chẳng ai muốn trận chiến tariffs này, nhưng Tổng thống Trump không còn cách nào thẳng tay hơn với vấn đề di dân caravans. Còn Mexico, càng không muốn, nhưng họ có thể làm gì khi các đoàn caravan tìm mọi cách kéo đến biên giới Mỹ-Mễ. Một điều Tổng thống Trump không nhận ra: Đường dây đưa người nhập Mỹ hình thành và phát triển có hệ thống. Nên dẫu Mexico có thực tâm ngăn chặn cũng khó. Nói chung là gay cấn. Rất may phút chót đàm phán Mexico chịu nhường một bước, gởi 6.000 vệ binh đến biên giới phía nam, giải nguy cho trận chiến tariffs 5%. Chứ không thì… Chưa biết gậy của Mr. Trump sẽ đập lưng Mexico hay đập lại lưng ông nữa đây! NGUYỄN THƠ SINH

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

GÓC CỦA PHAN

Toronto thoibao.com

Hương xưa… PHAN

áng thứ bảy nhưng trời nóng sớm vì mùa hè đang nợ mấy hàng cây đang hồi xanh lá. Ông Hoàng lẩm bẩm với cây chanh ngoài sân sau, nhổ cỏ, vun gốc, tưới nước… Tánh ông, thích hay không thích là một chuyện, nhưng cái gì đã bỏ tiền ra mua thì phải ra cái nấy. Bà Hoàng nhìn qua cửa sổ đoán chừng ông đang rủa thầm vì nét mặt ông không vui. Bà nhớ hôm bà muốn mua khi thấy cây chanh ngoài chợ Việt nam thì ông đã cản. Nhưng tính bà lúc này ương ương sao ấy, nhất là từ hôm có cháu ngoại, bà chẳng còn nhu nhược như xưa, hơi cứng đầu cứng cổ. Nhìn ông mồ hôi đã nhễ nhại ngoài nắng, bà cũng áy náy, định làm cho ông ly nước cam giải khát nhưng bà còn lu bu cháu ngoại nên mặc kệ ông. Bà lôi thằng Bo vô nhà tắm nhưng nó cứ nhanh như cắt đã bò ra nhà bếp. Bà chống nạnh đứng nhìn thằng cháu ngoại, muốn chửi cho đã nư nhưng không biết sao bà chỉ nựng yêu thằng bé rồi lại đòng đòng a tòng với nó bò chơi trong nhà mát rượi máy lạnh. Hai bà cháu cười khúc khích mà ai nghe kỹ thì bà cười nhiều hơn vì nó biết gì đâu, có người đuổi theo thì nó bò chạy. Bà cũng khôn cỡ bà ngoại nên lùa thằng nhỏ bò vào nhà tắm để tắm cho nó. Điện thoại reo đã đến tiếng thứ ba mà không ai bắt, ông Hoàng hớt hải từ ngoài sân vào nhà, chộp vội cái phone trên bàn bếp: Alô! Tôi là Hoàng đây!…” - Gớm. Cứ tưởng cậu mợ còn chưa dậy!” - Có chuyện gì mà gọi vợ chồng nhà tôi sớm thế, ông kia?” - Đã bảo là sáng bét rồi! Có cháu ngoại rồi còn ủ mãi nhỡ nó nở thì lại kêu giời! Đã qua cơn mê chưa, cho tôi thưa chuyện?” - Khéo rào đón nhỉ, cái ông kia. Chuyện gì nói mau cho.” - Còn nhớ thằng Bàng không?” - Bàng nào?” - Thằng Bàng thi sĩ ở xóm dưới, dưới nhà tôi chút đấy. Ngang nhà ông rồi đến nhà tôi nhá, nhà nó cuối xóm.” - À! Cái thằng, linh hồn nó treo ngược ở cành cây đấy à?” - Phải phải... Nó đi du lịch qua Cali thăm họ hàng. Năm ngoái tôi về có cho nó địa chỉ, số điện thoại của tôi. Có ngờ đâu hứa hão mà nó

qua thăm mình thật. Nó bay từ Cali qua đây hôm qua, đang ở nhà tôi. Theo kế hoạch của nó là sáng nay đột nhập nhà ông, xem vợ chồng ông diễn tuồng gì vào ngày cuối tuần! Tôi bảo phải gọi trước thì nó không cho. Nhưng tôi sợ ông bà lại đưa cháu ngoại đi chơi nên gọi trước đây, nhân tiện nó đang trong nhà tắm.” - Cứ đưa nó đến tôi. Bạn bè mấy mươi năm không gặp. Lại người một xóm với nhau cả mà. Tôi không đãi được bữa cơm, ly rượu sao mà anh lo thế?” - Vậy chúng tôi đi đây, chút nữa gặp. Có cần tôi mua gì... bia, rượu thì gọi tôi nhé!” - Đừng khách sáo thế, tôi bảo đến thì đến. Nhà tôi chỉ thiếu bạn bè. Rượu, bia tắm ông không hết.” - Phét quá bố khỉ ạ.…” - Đừng lôi thôi nữa. Lên đường đi, tôi chờ đây.” Giọng ông Hoàng oang oang trong nhà bếp, bà Hoàng trong nhà tắm lắng nghe tiếng được tiếng không vì thằng cháu ngoại đã gặp nước, nó vui nhộn ê a. Sau cú điện thoại, ông vô nhà tắm tìm bà để cho hay: Chuẩn bị đón khách. Bà Hoàng ngồi phệt xuống sàn nhà tắm, lưng dựa vào bồn tắm hình như quên thằng cháu ngoại đang nghịch nước, miệng bi bô không ngớt. Mặt bà tái mét, hồn xuất đi đâu? làm ông hoảng lo ra mặt! Bà sao thế, không khỏe à?” - Không, không sao, tôi hơi chóng mặt thôi. Không gì.” - Tôi đã bảo là già rồi, phải uống thuốc bổ. Con Lan nó mua cho bao nhiêu là vitamin thì không chịu uống. Thiếu máu, loãng xương… mà cứ tưởng ta đây còn son trẻ gì lắm.” Bà không trả lời ông, cố gượng dậy để đem thằng Bo ra khỏi bồn tắm. Đặt ngửa thằng nhỏ lên giường, bà lau tới lau lui. Lau đến ông Hoàng nhìn mà

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

phát cáu. Bà lau mãi thì mòn hết thằng bé, còn gì? Cái bà này hôm nay lạ nhỉ!” - Ông bớt mồm cho tôi nhờ tí. Thằng bé nặng thế này, ông không giúp một tay còn nói mãi.” - Tôi đã bảo là không giữ đứa nào cả. Chúng nó biết có con thì phải biết lo cho con chúng nó. Đã con cái mà cứ như vợ chồng son, quẳng con vào nhà ngoại rồi là hết trách nhiệm. Sao không lấy cái thằng nó thương mình thì đã dư tiền mướn người trông con.” - Con nó đi làm, rể còn đi sớm hơn con. Có cần phải đay nghiến chúng nó thế không? Tôi không muốn ông soi mói vào cái khó của người khác. Sông có khúc người có lúc. Nghèo là có tội à?” - Bà sinh sự với tôi đấy phỏng, tôi báo cho bà biết nhá. Bà có quý rể thì quý riêng bà. Tôi chẳng xem ngữ ấy ra gì đâu!” - Nhưng ông cũng phải biết thương con ông với chứ! Tôi cũng bảo cho ông biết đấy, tiền con Lan nó thuốc men cho tôi; thằng Tuấn nó rượu bia cho ông... không... không ... ít hơn tiền gởi trẻ đâu. Làm bà mà không giữ cháu thì giữ của à!” - Bà xỉa xói ai thế?” - Tôi chỉ nói lẽ phải.” - Thì bà cứ bao che đi, để tôi xem được bao năm nữa. Già trở bướng.” Thằng Bo đã diện đồ mới, thơm tho… thế là ông ngoại đón lên tay, đòng đòng thằng nhỏ. Cù léc cho nó cười một thì ông cười mười. Bà Hoàng dọn dẹp nhà tắm, trở ra dựa lối đi trong nhà, nhìn hai ông cháu bò thi ngoài phòng khách. Được một thôi, ông ngoại hổn hển xoa đầu gối, tự đấm lưng cho mình. Chửi đổng. Ông là thế. Bà biết ông đã quên cái hẹn bạn bè ban nãy. Cái hẹn thầm mong trong lòng bà đã nửa đời người. Người ta đi giáp vòng thiên địa rồi cũng gặp lại nhau cuối chặng phong

trần. Bà thả hồn về đâu đâu xa lắm. Có một thời khiêm tốn đã qua, thời trao nhau ánh mắt, nụ cười để lòng người âm ỉ và khắc khoải thầm kín, làm cho xót xa dịu dàng theo năm tháng… Bà Hoàng đang trôi trên dòng nhớ, về thời đại của hoa khôi xóm đạo. Ngày ấy. Phải như... Đã rồi. Tiếng ông Hoàng bực dọc, “Cái thằng khỉ. Để ông yên chút nào.” Âm thanh cục cằn đưa bà về thực tại. Bà đã sẵn sàng đương đầu với chính mình sau bao năm đương đầu cùng nghịch cảnh. Bà nhắc ông: Ông nói chuyện điện thoại ban nãy với anh Thanh, có hẹn nhậu gì không? Sao không nói, rồi lại trách không có gì nhậu.” - Ấy! Tôi đã bảo lũ trẻ này bó- đờ. Chăn giữ một đứa trẻ bằng làm hai ba dốp. Làm khủng hoảng tinh thần đến chẳng nhớ gì nữa……” - Ông làm ơn vào đề cho tôi biết mà mò.” - Bà còn nhớ thằng Bàng không? Thằng Bàng thi sĩ ở cuối xóm mình đấy. Này nhá, tôi học trên bà hai lớp, thằng Thanh trên bà một lớp, thằng Bàng lại sau bà một lớp nhưng cứ tò tò theo bà. Mấy người bảo tôi: Nó làm thơ cho bà nhiều lắm. Nên hôm tôi cưới bà, nó ra bờ sông nhưng không dám tự tử, từ đó nó thành nhà thơ tuyệt vọng.” - Ông bớt nói, chẳng ai bảo ông câm. Vào đề giúp tôi đi.” - Nhưng bà nhớ chưa? Thằng Bàng thi sĩ, đấy.” - Nhớ rồi, khổ quá. Nói mãi.” - Nó đi du lịch, sang thăm bà con gì nó bên Cali. Hôm qua sang thăm thằng Thanh ở Denton. Hôm nay lên đây thăm tôi với bà. Chẳng hiểu làm thi sĩ lấy đâu ra tiền mà đi du lịch sang tận Mỹ. Một lát nó đến. Bà phải cẩn thận đấy. - Tôi chẳng tin được ngữ giàu nhanh hơn nước nổi…” - Thôi đi ông, đừng suy bụng ta ra bụng người mà phải tội. Bao giờ họ đến?” Chúng nó trên đường đi.” - Lạy chúa tôi. Thế này nhá: Tôi cho thằng Bo đi bú ngủ, ông phải xem chừng nó đấy. Tôi đáo ra chợ chút rồi về làm cơm đãi khách.” - Tội gì phải nhọc thân đến thế. Thế này nhá: Đưa nhau đi nhà hàng ăn bữa cơm cho nó rõ mặt tôi. Còn gì to- go về nhà lai rai, có phải đẹp mặt không nào, mà tốn kém gì đâu, bà

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

GÓC CỦA PHAN

Toronto thoibao.com

đi chợ rồi về làm cơm đến bao giờ? Cũng ngần ấy tiền lại mang tiếng keo kiệt, không dám đãi người làng một bữa nhà hàng cho ra trò.” - Không phải thế. Tôi không thích nhà hàng. Tôi muốn được ở nhà hàn huyên hay hơn, đã bao năm không gặp.” - Quý hóa thế à!” - Chuyến này tôi xin ông bớt mồm.” - Ấy, cái giống đàn bà. Cứ nặng nề tình cảm cho khổ thân.” Toàn triết lý cuội, mà đâu ra lắm!” - Thôi, bà làm gì làm. Tôi chẳng cần đếch gì nữa.” Xong thằng cháu ngủ yên, bà Hoàng lái xe ra chợ. Tôm cá ê hề bà không ngó ngàng đến. Chỉ săm soi mấy hộp đậu hũ, chọn bằng được cái mới, cái ngon. Ghé mua bó hành lá, mớ rau đay, hũ cà pháo. Làm gì có cua đồng tươi trên xứ Mỹ. Thôi, ngần này đã rõ lòng nhau. Bà vội về nhà lo cơm nước. Về đến ngõ đã thấy xe ông Thanh đậu ngoài. Bà lái thêm một ngõ đường, dừng lại cho nhịp tim ổn định. Chẳng son phấn gì trong xe nhưng cũng chải lại cái đầu cho gọn ghẽ. Cảm giác về nhà chồng hôm lên xe hoa rõ mồn một trong tâm tư bà… “Đời con gái cũng cần dĩ vãng mà em tôi chỉ còn tương lai.” Giá có bản nhạc đó mà nghe bây giờ thì bà khóc ngất. Dù gì cũng phải về, việc đến ắt phải đến. Bà đã quen đón nhận mọi điều muốn hay không muốn. Bà lái về nhà như con ong cần mẫn của đời ong. Lái xe vào garage, ông Hoàng mở cửa phòng giặt bước ra xách đồ cho vợ. Mặt ông hầm hầm chắc tại bà đi lâu. Cái kính lão trễ xuống sống mũi, mới nham nhở làm sao với cái quần xà lỏn, lại ở trần trùng trục. Bà không nhịn được lão già này nữa, - Hôm nay nhà có khách, ông ăn mặc thế để tiếp khách à?” Ông cũng đang giận nên đốp chát: Thì sao? Để cho mọi người thấy bà đã nuôi tôi thế nào?” Bà không kềm chế nổi nữa với ông chồng vừa bủn xỉn, bẩn thỉu và ngang ngược. Thế ông cởi nốt cái xà lỏn, cho mọi người xem ông có đáng nuôi không?” - Ơ hay! Cái bà này giỏi nhỉ? Ông há hốc như trên trời rơi xuống! Đây là đâu, ai vậy ta?... Bà cũng biết đã quá lời nên lặng lẽ vô nhà. Cố nuốt cơn giận vì bà đang cần đẹp hơn bao giờ hết. Tay bắt mặt mừng với khách, mắt bà cố nuốt những giọt ứa ra tự đáy lòng. Không ngờ anh ấy già đi và gầy đến thế!... Mấy người đàn ông lại trở lên phòng khách, họ rôm rả chuyện trò như hồi còn quả bóng ở sân nhà thờ.

Bà Hoàng dưới bếp làm cơm, bà cần một chỗ dựa tinh thần hơn thể lực lúc này. Hết cách, bà gọi con về. Con gái, con rể về đến cũng vừa bữa ăn. Chào hỏi nhau xong. Tuấn lo dọn bàn ăn. Lan còn phải coi con vì các cụ ồn quá làm thằng bé thức mà chưa đã giấc, càu nhàu. Nói cho đúng thì cụ ngoại nó thôi chứ cụ Thanh từ tốn xưa nay, cụ kia có được nói gì đâu. Toàn bố Hoàng của Lan độc diễn. Bà Hoàng mời mọi người đi dùng bữa. Bước vào bàn ăn, ông Hoàng lại gắt như mắm tôm. - Ơ hay, cái bà này. Hôm nay nhà có khách từ quê sang đây. Bà cho chúng tôi ăn những món khố rách áo ôm này à!” Mọi người im lặng vì thật ra ai cũng hơi bất ngờ với thực đơn, chỉ một người hiểu trong những người không hiểu. Cũng là dịp ông Bàng được lên tiếng trong căn nhà bạn bè từ lúc ông đặt chân vô: Anh Hoàng ạ! Tôi đến thăm anh chị chứ không phải đi ăn thì cần gì cao lương mỹ vị. Xin cho tôi nói thật lòng. Từ ngày mẹ tôi mất đến nay đã mấy mươi năm, hôm nay tôi mới lại được ăn món đậu hũ chiên giòn chấm nước mắm hành. Ăn chung với canh rau đay, cà pháo. Là bữa ăn tôi mơ ước trong đời… Ông nghẹn lời làm không khí trang nghiêm như ăn đám giỗ. Bà Hoàng ho khan, xin lỗi đi rửa mặt. Ông Hoàng thấy đỡ mất mặt nên chụp vội thời cơ. - Tuấn. Con rót rượu cho bố với các chú. Thôi chúng ta bắt đầu đi. Đúng là gặp nhau đầu đã bạc. Này, tôi chúc mọi người hội ngộ, cạn nhá.” Bữa cơm thân mật diễn ra tốt đẹp lúc đầu, dần dần chuyển thành bữa báo cáo thành quả đạt được của ông Hoàng trên xứ Mỹ. Ông còn hai thằng con trai đang học Đại học, chúng là những bác sĩ, kỹ sư đầy triển vọng của tương lai. Chỉ mỗi con Lan không nghe lời ông nên đời nó khổ. Tuấn xin phép đưa con về chung cư trước vì thằng nhỏ quấy rầy, không yên cho ông bà nói chuyện! Cuộc nhậu về chiều trong tình thân hữu đậm đà, Lan đi chiên thêm đậu hũ đãi khách. Ông Hoàng nguôi cơn giận vợ vì khách đặc biệt thích món đậu hũ chiên. Bà Hoàng tận tay gắp đậu cho khách, ông Bàng cảm kích lắm! Chị ạ, bao năm rồi tôi mới được ăn lại món này. Hương vị vẫn như xưa… Bà Hoàng xúc động. Chỉ con Lan có trái tim phụ nữ, nó mới hiểu những ý nhị trong đối thoại của hai người. Họ đang trao lại nhau hương xưa trong muộn màng. Nó ứa nước mắt mà cứ khăng khăng đổ thừa cho hành lá hăng hăng…… Rồi cuộc vui nào cũng tàn. Khách ra về trong men chếnh choáng. Bà

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

Hoàng tựa cửa chứ không tiễn khách ra tận xe như ông. Mắt bà nhòa lệ cho một lần cuối cùng còn nhìn thấy nhau, làm sao bà quên được những hẹn hò của một thời tuổi trẻ. Thời bà, có cuộc tình nào không vụng trộm. Có ngày vui nào không qua mau trên chiếc xe đạp rong ruổi những trưa hè. Lưng ông Bàng dạo ấy còn những giọt mồ hôi muối mà lúc đến dòng sông ngồi nghỉ một lát thì muối vẽ lên lưng áo ông tấm bản đồ cơ cực làm sao… Những câu thơ xanh trong như dòng nước mà chẳng cô gái nào không muốn giữ riêng cho mình. Bà đã trả lại dòng sông, những câu thơ chết chìm vì môn đăng hộ đối giữa gia đình bà và gia đình ông không xứng. Hôm nay bà trả nốt bữa cơm duy nhất bà đã ăn ở nhà ông Bàng sau một ngày trốn học đi chơi. Canh rau đay nấu với cua đồng, cà pháo, đậu hũ chiên giòn chấm nước mắm có bỏ hành lá xắt sống. Đặc biệt bữa ăn ấy còn có người mẹ của ông, một người mẹ quê hiền lành như mái tranh xiêu. Không như mẹ chồng bà, miệng bằng tay tay bằng miệng, làm chủ hụi. Còn cho vay nợ góp. Nợ ngày, nợ tuần, nợ tháng, nợ năm… nợ đời. Món nợ bà vay trọn kiếp này. Ôi thôi. Các cụ đã về. Thiên đàng thì chật ních người tốt, mà những người tốt đã về đến nhà Chúa thì ai còn chơi hụi? Những người giật hụi mới cần chơi thì họ ở dưới địa ngục. Mẹ ông Bàng, giờ nơi đâu? Mẹ chồng bà, giờ nơi đâu? Các cụ nơi đâu? Ai cũng có một nơi để về yên nghỉ. Thiên đàng hay địa ngục có gì khác nhau thì bà không biết, nhưng điều bà biết chắc là về đâu cũng không đem theo được những gì… Có đem theo được chăng cũng chỉ là những điều vô hình. Thiện và Ác trong cõi trần đã sống. Nhưng bây giờ thì anh ấy về đâu? Vẫn thân một mình trên dòng đời ngang trái. Anh ấy có về lại dòng sông tuổi nhỏ thì những câu thơ cũng không còn xanh. Nước sông không còn trong dưới bầu trời mây xám. Vai bà run lên tiếng lòng chất ngất khi chiếc xe lăn bánh, chở một cuộc tình xanh về với hư vô. Lan đưa mẹ vô phòng, không một lời thăm hỏi nhưng đã hỏi hết những

gì của tình mẹ con, tình người phụ nữ với nhau. Bà chỉ còn nói nổi với Lan: Về trông cháu đi con, thằng Tuấn nó chưa ăn gì đâu. Bố mày, muôn đời ác miệng……” Nửa đêm quạnh quẽ, bà Hoàng còn thao láo những ưu tư về hôm nay, Chúa thưởng hay phạt bà. Khi những điều thầm mong đến thật, ngoài cái hạnh phúc toại nguyện là những khổ đau đến tàn nhẫn. Cứ như anh ấy nói thì ky cóp bao nhiêu năm dài mới thực hiện được một chuyến viễn du, chỉ để nhìn nhau một lần khi tự thân ai cũng đã quá ngán ngẩm cuộc sống theo cách riêng của mình. Rồi đây hai ba mươi năm, con Lan thương hay trách bà xui nó: Tình cảm đừng để đồng tiền can thiệp.” Dù gì ông ấy cũng đúng trong hiện tại, nó lấy thằng kỹ sư thì dư tiền gởi con. Nhưng tình yêu của nó gởi ai, nếu không phải là thằng Tuấn. Bà gởi thân trong nhung lụa loẹt lòe, ngoài ý muốn, nhưng cũng còn có lý do vì hoàn cảnh gia đình bà lúc ấy. Ở Mỹ chỉ có nghèo chứ không có đói. Mong con Lan hiểu cho bà. Nhớ tới ông Bàng, bà cười thầm. Anh ấy đến đâu thì chữ nghĩa tràn lan đến đấy. Hôm nay bà đối đáp thẳng thừng với ông Hoàng cũng hơi quá đáng. Sóng gió trong những ngày sắp tới sẽ không tránh khỏi. Cùng lắm bà về ở với thằng Tuấn, con Lan. Bà ăn bằng tiền của bà, trông con cho chúng làm ăn mà ngóc đầu lên với thiên hạ cũng không có gì trái thiên nghịch địa. Bà an tâm tìm giấc ngủ muộn sau một ngày cũng quan trọng như ngày cưới hôm nao. Ông Hoàng trở giấc, tỉnh cơn say, đi vô nhà cầu. Ông trở ra sật sừ là dấu hiệu của tuổi tác không còn chịu nổi rượu mạnh. Bà trở lại ngoan hiền và nhẫn nhục như xưa nay, bà đi rót cho ông ly nước. Ông uống một hơi dài rồi kéo bà vào lòng. Ông hiểu câu nói ban sáng, “ông có đáng nuôi không?” theo nghĩa nào mất rồi! Ông chưa bao giờ biết yêu thương một người phụ nữ, là cái giá bà phải trả cho sự chọn lựa mang tính hy sinh của bà, nên không có gì xốc nổi bà nữa. Bà vô cảm. PHAN

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

PHIẾMthoibao.com Toronto

GIAM (2) SONG THAO

rong phần trước tôi có kể về nhiều trường hợp các ông hiên ngang thà ngồi tù còn hơn ở nhà với vợ. Muốn ra tù mới khó, muốn vào tù dễ ẹt. Các ông dùng chiêu cướp tiền nhà băng, phá phách nhà cửa để ngoan ngoãn đưa tay cho cảnh sát còng vào tù. Kể như vậy là thiếu sót và bị hiểu lầm là có ác ý làm mang tiếng các bậc vợ hiền. Vậy nên mới có phần hai này kể thêm những chuyện khác không liên quan chi tới các bà. Ngoài lý do muốn tránh sống với vợ, các ông còn có nhiều lý do khác để tình nguyện vô ấp. Dĩ nhiên toàn những chuyện đặc biệt. Trước hết là một chuyện…hiếu đễ! Anh Japeth England, dân Úc, muốn vô tù với cha. Anh thủ một con dao nhỏ và tới phi trường nơi máy bay chở cha anh tới. Khi vừa thấy chiếc xe cảnh sát đón cha anh xuất hiện ở phi trường, anh ném một loạt đá vô xe. Cảnh sát nhảy ra khỏi xe, xông tới bắt giữ England. Anh rút dao ra, đâm vào bụng một người và nhổ nước miếng vào mặt một cảnh sát khác. Cảnh sát bắt giữ, đưa anh vô tù, giam vào khu biệt giam. Vậy là anh được vô tù như mong ước nhưng không được ở với cha. Ra tòa, anh bị kết án 5 tháng tù và 19 tháng thử thách sau đó. Điều tức cười là cha anh được thả ra chỉ một tháng sau khi anh vô tù. Nếu anh chịu khó đợi thì vừa được gặp cha sớm, vừa khỏi mang án tù. Thiệt là thua đơn thua kép! Thế giới to lớn nhưng không có chỗ dung thân cho anh Jamaine Makepeace. Cái tên anh “tạo ra hòa bình” nhưng suốt đời anh chẳng được bình an. Anh là dân vô gia

Ông Frank J. Morrocco

cư ở Portsmouth, tiểu bang New Hampshire. Chắc anh thuộc loại dân quậy thứ thiệt nên không có nhà trọ dành cho người vô gia cư nào nhận anh. Anh vất vưởng ở ngoài đường và bị cảnh sát đuổi liên tục. Anh gõ cửa nhiều nhà xin cho anh tá túc nhưng chẳng ai dám nhận anh. Bí lối, anh muốn vô tù cho chắc ăn. Anh lượm một cục đá ném vào cửa kính một tiệm Dunkin’Donuts. Anh không phải là người ném giỏi. Cục đá đụng vô tường và dội lại. Anh nhặt lên ném nữa. Lần này trúng làm vỡ tan tành cửa kiếng. Xong, anh ngồi chờ cảnh sát tới. Ra tòa, anh khai: “Chính tôi ném bể cửa kính vì cảnh sát cản không cho tôi một chỗ dung thân. Tôi không có tới cả một đôi giầy để mang nên chân tôi đau nhói không thể đi tìm được chỗ trọ”. Quan tòa thương tình cho anh vô tù. Nhưng bản án ngắn ngủn khiến anh lại phải ra tù. Lại lang thang. Không biết đi đâu, anh vô nhà thương. Trong phòng khám, anh dọa nạt nhân viên. Vài ngày sau, anh tới một tiệm Burger King dọa tiếp. Cảnh sát tới. Anh xin về nhà thương. Cảnh sát không đồng ý. Anh nằm vạ nơi cửa vào của nhà hàng. Lại vô tù rồi lại ra tù. Ra tù anh tới một công sở và tiếp tục ném đá vào cửa kính vỡ tan tành. Anh ngồi ngay bên cạnh đống kính bể để chờ cảnh sát. Anh nói với họ là anh “chán cảnh lang thang trên đường phố xin ăn”. Nhìn đống kính bể, anh tự ước lượng là bây nhiêu đủ để anh ngồi tù một năm! Chọi đá vào cửa hàng hoặc công sở để được vô ấp là một chiêu phổ biến trong giới cái bang. Anh Lance Brown ở Columbus, tiểu bang Georgia, cũng chơi mửng này. Anh này thành công lớn khi chọi đá vào một công sở. Cảnh sát tới bắt anh vô tù. Anh nằm tới 9 tháng trước khi được ra tòa. Ra tòa anh thật tình khai: “Trong tù ít nhất tôi cũng được cho ăn sandwich và nước uống”. Ông tòa, có lẽ thấy tốn sandwich quá, nên chỉ xử anh 10 tháng tù và làm tính trừ đàng hoàng. Anh đã ở được 9 tháng nên chỉ được ở tù thêm một tháng nữa cho đủ số! Ông tòa Michael Moore trần tình: “Như vậy ông Lance Brown mới thấy ở tù không phải là cách để

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

hợp thức hóa việc phá hoại của ông”. Báo The Guardian cho biết là 20% người vô gia cư ở trong tù là dân cố ý phạm pháp để được vô tù! Chiêu thứ hai để được giam là tống tiền nhà băng. Chuyện này ngay cả người ít sức khỏe cũng làm được. Ông Walter Unbehaun đã 73 tuổi hầu như suốt đời sống trong trại giam ở South Carolina. Ông liên tiếp phạm pháp để được ngồi tù. Ông ra tù vào khám xoành xoạch như cơm bữa. Năm 2013 ông bắt đầu bị bệnh quên khi được thả ra. Không biết xoay sở sao để sống, ông quyết vô tù lại. Ông tới nhà băng, mở áo khoác để lộ ra một khẩu súng và nói với nhân viên trong quầy: “Đây là một vụ tống tiền. Tôi không còn chi để mất!”. Cô nhân viên vội mở ngăn kéo đưa hết tiền cho ông. Tất cả là 4.178 đô. Ông vội bỏ đi. Máy ghi hình của nhà băng quay được rõ hành động của ông. Cảnh sát kiếm được ông không khó khăn chi. Ông vứt cây gậy xuống đường, giơ tay lên, mặt cười tươi: “Tôi chỉ muốn được về nhà vì tôi cảm thấy trong nhà tù ấm cúng hơn là bên ngoài.”. Chữ “nhà” thân thương ông dùng là nhà tù! Ông xin lỗi nhà băng về vụ cướp. Tòa xử ông 3 năm rưỡi. Vậy là trúng kế ông. Bà Etta Mae Lopez cũng muốn vô tù nhưng không phải vì lý do… kinh tế như những người vô gia cư. Bà muốn vô tù để… cai thuốc. Đã bập vào điếu thuốc thì rất khó bỏ, nhiều anh bạn tôi đã than thở như vậy. Một ông bạn hút thuốc kinh niên của tôi mới có cháu nội đầu tiên. Con trai ông ra điều kiện là ông phải bỏ thói phì phà mới cho thăm cháu vì khói thuốc làm hại con nít. Ông cố gắng bỏ để được ôm cháu vào lòng. Chẳng được bao lâu, ông nhớ khói nên chịu thua. Người lại nồng nặc mùi thuốc. Một ông khác, bị vợ con tẩy chay, hứa sẽ bỏ thuốc. Lời hứa khiến ông trở thành kẻ thậm thụt. Hút lén lút. Khuất mắt thì vợ con không biết nhưng mùi khói ám vào người thì rõ là lạy ông tôi ở bụi này, chối đâu được. Lại đành phải hứa. Hứa mà không thực hiện được, ông biến thành “con ma nhà họ Hứa” lúc nào không biết. Chỉ số tin tưởng của vợ con đối với ông xuống thảm hại. Ôi thuốc lá!

Ông Toshio Takata đã ngồi tù hơn 4 năm Ảnh: BBC

Bà Etta Mae Lopez cũng lâm vào tình trạng bất lực, muốn mà không thực hiện được như mấy ông bạn tôi. Bà vùng lên lần chót khi nghĩ là mình còn hút vì chung quanh còn thuốc lá. Nếu sống trong một nơi không có thuốc nữa thì lấy chi mà phì phèo. Vậy là bà quyết phải tự giam mình trong tù. Hút thuốc đâu có phạm pháp, ai cho vô tù. Vậy thì phải phạm pháp. Bà tới trước bót cảnh sát ở Sacramento, tiểu bang California, ngồi canh me. Khi thấy một ông bạn dân từ trong bước ra, bà chặn lại. Ông cảnh sát tránh sang một bên, bà cũng bước theo, đứng chặn trước mặt. Và bà giơ tay, xáng một cú tát vào má ông này. Lập tức ông bắt bà vào bót. Vào trong bà chơi liền một cú nữa. Ra tòa, bà bị kết án 63 ngày tù giam và 3 năm quản chế. Không biết thời gian nằm ấp này có đủ để bà đạt được mục tiêu giã từ việc phun khói không. Anh Troy Crane cũng nghiện ngập nhưng anh nghiện thứ ác ôn hơn: ma túy. Anh là người có thiện chí muốn cai nghiện nhưng không có phương tiện để thực hành ý định. Anh không có bảo hiểm sức khỏe lại không có tiền để trả cho các trại cai nghiện. Anh tính chỉ có một cách là vô tù để được cai miễn phí. Năm 2016, anh tới một nhà băng đưa một tấm chi phiếu giả ra đòi lãnh tiền. Cô nhân viên từ chối trả tiền. Anh ra về. Ra tới cửa, anh chờ một lúc rồi quay lại. Lần này anh tới một quầy khác. Anh nói thẳng là cần tiền và “đang tính tống tiền nhà băng”. Nhân viên này đưa cho anh ít tiền. Anh cầm tiền và ra ngồi ghế. Một lúc sau, anh tới, để lại tiền cho người nhân viên và hỏi: “Chừng nào cảnh sát mới tới?”. Cảnh sát tới bắt anh vô tù. Và anh được đưa đi cai nghiện tức khắc. Hoàn toàn miễn phí!

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

PHIẾMthoibao.com Toronto

Chị Etta Mae Lopez Photo credit: Sacramento County Sheriff’s Department

Ông Richard James Verone Photo credit: Ben Goff/The Gaston Gazette

Anh Frank Morrocco ở Amherst, tiểu bang New York, đã nằm ấp tới 20 năm về tội buôn bán ma túy. Tưởng như vậy anh sẽ ớn tới già. Nhưng khi được trả tự do, anh lại mon men tính chuyện…hồi hương. Đã 56 tuổi, anh bị ung thư máu mà không có tiền chữa trị. Bí lối, anh âm mưu phạm pháp để được trở lại nhà tù để trị bệnh miễn phí. Anh tới tiệm tạp hóa Wegmans, chôm một số đồ trị giá khoảng 23 đô trước mắt nhân viên cửa hàng. Để cho chắc ăn, anh còn cố tình chờ lúc có nhiều khách hàng chung quanh mới hành sự cho có nhiều nhân chứng. Lấy xong, anh nhẩn nha bước ra khỏi tiệm. Anh nghĩ đang trong thời kỳ quản chế nên chuyện trộm cắp nho nhỏ này đủ để anh được toại nguyện. Khi được phóng viên tờ Buﬀalo News hỏi, anh trả lời: “Đây là một hành động tuyệt vọng. Tôi lấy những thứ tôi không cần trước mắt nhiều người. Làm vậy tôi tính là sẽ được chữa trị căn bệnh ung thư máu”. Căn bệnh này anh đã bị từ những ngày trong tù trước đây và đã được nhà tù cho đi hóa trị, theo dõi thường xuyên, thuốc thang đàng hoàng. Bệnh anh đã đỡ nhiều. Ra tù, anh không trả nổi tiền bảo hiểm nên việc chữa trị rất tùy tiện. Anh cho biết: “Tôi yếu đi nhiều. Tôi vội vào cứu cấp tại bệnh viện DeGraﬀ ở Bắc Tonawanda. Sau đó lại vào bệnh viện Roswell. Nhân viên y tế rất tốt nhưng tôi không đủ tiền để chữa trị tiếp”. Hiện anh còn nợ hai nhà thương này trên năm ngàn đô! Ông Anthony M. San Giacomo, nhân viên theo dõi quản chế anh Morrocco, bày tỏ: “Trong 21 năm hành nghề, đây là lần đầu tiên tôi gặp trường hợp một người đang bị quản chế lại cố ý muốn vào tù tiếp để được chữa bệnh. Chúng tôi có thể giúp họ có bảo hiểm y tế nhưng việc chấp thuận cho hay không lại không thuộc quyền của chúng tôi”. Luật sư Joel Daniels, bào chữa cho anh Morrocco, cho đây là một trường hợp đáng buồn. Ông nói: “Hy vọng là khi có Obamacare, chúng ta không còn có những trường hợp một người muốn vào tù để được chữa trị nữa”. Chuyện của anh Morrocco xảy ra vào năm 2012 khi chưa có Obamacare.

Những chuyện tự ý muốn vào tù ở Mỹ coi vậy chưa phải là những chuyện thương tâm. Chuyện ở Nhật mới đáng kể. Đáng kể thứ nhất là những người tự nguyện vào tù là những người già. Càng ngày con số này càng đông đảo. Năm 1997, cứ 20 vụ thì chỉ có một vụ liên quan tới người trên 65 tuổi. Hai chục năm sau, năm 2017, tỷ lệ tăng lên là cứ 5 vụ đã có một vụ do các ông bà via độc diễn. Có hai lý do khiến họ lao vào chốn tù tội: nghèo đói và cô đơn. Chuyện nghèo đói, chúng ta nghe ông Toshio Takata, 69 tuổi, tâm sự. “Tôi đã tới tuổi nghỉ hưu mà trong túi không có một xu. Tôi nảy ra ý nghĩ: nếu vào tù mình sẽ được ăn uống và ngủ nghỉ miễn phí. Nghĩ là làm, tôi ăn cắp một chiếc xe đạp và lái thẳng tới bót cảnh sát, nói với viên cảnh sát trực: ‘Tôi ăn cắp chiếc xe đạp này!’. Bị bắt, ra tòa, tôi vui mừng lãnh án một năm tù”. Dân Nhật là một dân tộc có niềm kiêu hãnh riêng về sự thật thà và thượng tôn luật pháp. Ăn cắp là một tội đáng khinh phải phạt nặng. Vậy nên chỉ đánh cắp một chiếc xe đạp và ra đầu thú, ông Toshio Takata vẫn được “tặng” một năm tù. Sau một năm, ông được thả nhưng ông không muốn…tự do. Ông lại âm mưu vào tù nữa. Thay vì đánh cắp xe đạp, ông

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019

dùng dao dọa nạt phụ nữ. Ông vốn nhỏ bé lại có bộ mặt hiền lành, lúc nào cũng như muốn cười với mọi người, nên việc sắm vai trò dùng dao đe dọa phụ nữ coi bộ khó trình diễn. Ông kể lại: “Tôi đến một công viên và đe dọa phụ nữ. Tôi không có ý định hãm hại họ nên chỉ giơ con dao ra và chờ họ gọi điện thoại báo cảnh sát”. Vậy là ông lại được vô tù! Ông tâm sự thực ra ông đâu có thích tù tội nhưng vì trong khi ở tù, ông vẫn được lãnh tiền hưu nên khi ra tù ông đã có được một số tiền tiêu dùng. Chuyện tái phạm như ông Takata là chuyện thông thường của những ông bà trên 65 tuổi. Trong số 2500 người già mãn hạn tù có tới 33% đã từng có tới 5 tiền án. Nguyên do khiến các bậc trưởng thượng lao đao khi về hưu là sự thay đổi của xã hội Nhật ngày nay. Vật giá gia tăng khủng khiếp khiến chi phí thuê nhà, mua thực phẩm hàng ngày, sắm quần áo, tiền điện tiền sưởi và tiền chăm sóc sức khỏe quá đắt đỏ. Nếu chỉ trông vào tiền hưu thì không đủ. Túng thiếu, họ tìm đường tự giam trong tù. Cách đây không lâu, người già tại Nhật thường sống với con cháu. Ngày nay, con cháu thường bỏ quê lên tỉnh kiếm sống, bỏ lại cha mẹ già nơi quê nhà. Họ không thể theo con lên tỉnh vì không muốn là gánh nặng cho con cái. Nhà nghiên cứu Michael Newman nhận xét: “Người già về hưu thường không muốn trở thành gánh nặng cho các con nên nếu lương hưu của họ không đủ sống, họ chọn cách vào tù. Muốn ở tù lâu, họ phải tái phạm sau khi được thả”. Nhiều nhà hoạt động xã hội không nghĩ người già muốn vô ấp vì nghèo đói. Đó chỉ là giọt nước tràn ly. Lý do chính là vì họ cô đơn. Cụ ông Kanichi Yamada, 85 tuổi, nhận xét: “Mối quan hệ giữa con người với nhau đã thay đổi. Người ta trở nên lạc lõng. Họ không tìm được chỗ đứng trong xã

hội này. Và họ không chịu nổi sự cô đơn. Trong số những người già phạm tội có nhiều người không thể đối mặt với sự thật. Mấy ai muốn phạm tội nếu có người thân chăm sóc và giúp đỡ”. Giám Đốc trung tâm Yamada cũng đồng ý sự cô đơn chính là điều mà những người cao tuổi không chịu nổi. Họ liên tục tái phạm để được vào tù lại vì họ cần có bạn. Có lẽ đây mới là lý do chính khiến họ tìm cách vào tù. Ông Takata mà chúng ta đã làm quen ở trên thú nhận như vậy: “Nếu tôi có vợ và các con bên cạnh, tôi sẽ không phạm tội như thế này”. Chuyện các cụ hẹn hò nhau trong nhà tù khiến các nhà xã hội học thấy có điều chi không ổn. Vừa tốn tiền ngân quỹ vừa bất nhẫn. Nhà nghiên cứu Michael Newman vạch ra chuyện không hợp lý về ngân sách quốc gia: “Để trừng phạt một người trộm một chiếc bánh sandwich 200 yen, chính phủ sẽ phải chi ra 8 triệu 400 ngàn yen để tống người đó vào ngồi tù hai năm”. Tại nhà tù Fuchu ở ngoại ô Tokyo, số tù nhân trên 65 tuổi đã chiếm tỷ lệ 33%. Chuyện bất hợp lý như vậy khiến ông Newman đề nghị một giải pháp thực tiễn, vừa tránh phí phạm ngân sách vừa giúp các cụ sống có nhân phẩm hơn: “Chúng tôi thực ra đã thử mô hình xây dựng một khu làng dưỡng lão cho phép người cao tuổi chỉ trả nửa tiền lương để có được chỗ ở, thực phẩm và các dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Mô hình này rẻ hơn rất nhiều so với chi phí chính phủ phải trả hiện nay để đối phó với xu hướng tội phạm cao tuổi đang gia tăng”. Nhất nhật tại tù thiên thu tại ngoại. Sao các cụ lại đua nhau tìm tới chuyện…thiên thu? Họ không có chỗ đứng trong một xã hội thay đổi đến chóng mặt. Họ lăn kềnh ra là cái chắc! SONG THAO

06/2019

Toronto thoibao.com

13/06/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2647

Toronto thoibao.com

Issue 2647 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/06/2019