Toronto 2630 part 1

SATURDAY

ISSUE 2630

THỨ 7 APRIL 13 2019 PUB Agreement N0 40009120

THE VIETNAMESE NEWSPAPER - www.THOIBAO.COM R

Toronto thoibao.com

2

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

3

Toronto thoibao.com

4

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

TIN CANADA Toronto

thoibao.com

MUÏC LUÏC QUAÛNG CAÙO ACCOUNTING - KẾ TOÁN Kim Hoa Lưu 61 Mây V.Nguyễn-CPA,CA 21 TaxCare Luân Lê CPA 99 TNC Accounting & Tax 19 ASTROLOGER - BÓI TOÁN Phong Thủy Gia Đạt La 51 ATTORNEY AT LAW - LUẬT SƯ Huong Law Office 97 Lang-Mckee-Sobirov Law Firm 117 Lily Nguyễn Trần 72 Phan Tấn Thiện 35 Trương Tấn Hùng 17 AUTO BODY - GLASS - REPAIR 187 Weston Auto Repair 40 ACME Auto Centre 50 Active Green+Ross Auto 71 AMC Auto Mechanic 39 Highlight Auto Collision 27 Nhien Phat VN Auto 75 Omega Auto Body 39 Paul’s Auto Service 71 Rutherford Transmission 55 TACH Automotive 88 Vina Auto Repair 9 AUTO SALES - BÁN XE Northwest Lexus 77 Number 7 Honda 83 Ready Honda 37 BEAUTY SALON - TMV, UỐN TÓC Lăng Skin Care 6 Mỹ Hương 87 Young & Beauty Spa 103 DENTIST - NHA SĨ Hoàng Bảo-Châu Sophia 37 Nguyễn Thanh Nhàn 1 Phạm Tiến Lộc 10 Phí Thịnh Long 1 Sharon Nguyễn 95 Tom Mạnh Nguyễn 61 Trần Công Minh 24 Trần Hiếu Liêm 1 Trương Văn Bé 1 Văn Xuân Hội 31 Võ Châu Bảo 1 EMPLOYMENT - TUYỂN NGƯỜI ACTristar-Tuyển Ngưới 121 Bondy Law-Tuyển Người 121 Connect Staffing Serv. 109 Explore Employment Agency 87 Precision Staffing Solutions 121 FINANCIAL - TÀI CHÁNH All Debt Solutions 57 Bế Minh Đức 61 Billy Triệu-Công Triệu 21 Goldhar & Associates 105 Linh Nguyễn 93 Nancy Truong 51 Phong (Vincent) Su 63 Phượng Cao 1 Robert Huynh 12 Sasha Trang Võ 55 Suzy Phương Nguyễn 32 Ted Ang-RBC Mortgage 25 Tommy Ly 67 Vicky Tan 42 Vy Nguyễn 81 FUNERAL - NHÀ QUÀN Mai Táng Quốc Tế-SCI 127 FURNITURE - BÁN BÀN GHẾ Green Furniture 4 Hyatt Furniture Club 29 P & S Furniture 37 Paramount Furniture 55 Ulti - Matt Inc. 69 HEARING AIDS - TRỢ THÍNH Lifetime Hearing Centre 76 Trợ Thính Life Care Hearing 77 HERBALIST - ĐÔNG Y Amida Life Man Of Iron 108 Amida Life-Slim Body Green Coffee 108 Bài Viết Amida Life Acai Berry 132 Châm Cứu Đông Y 99 dShopping-SureMeal 106 Y Sĩ Lưu Bình 45 INSURANCE - BẢO HIỂM Bành Ngọc Muội-Ampex 17 Đăng Nguyễn 45 Hoàng Nga 11 Jennifer Phương Nguyễn 31 Lợi Nguyễn - Allstate 29 Lynn (Phụng) Lâm 23

Nguyễn Mỹ Linh 41 Steven Hiền Trần 69 Sương Phan 119 Tany Thanh Le Ly 51 Thắng Đỗ 40 Trần Diệu Trinh 62 Trần Thiện 34 Trương Phát Tài (Tony) 111 Vy To 14 JEWELLERY - TIỆM VÀNG Alena Fine Jewellery 18 DT Jewellery 65 KC Kim Cuong 53 LEGAL - PHÁP LÝ Bond Legal Services 46 Injury Claims Network 160 Lá Phong Immigration 53 Le Immigration 91 VP Di Trú-Tư Vấn Du Học 115 MONEY EXCH - CHTIỀN - NGOẠI THƯƠNG Kim Phượng Video 61 Mini Cash Mart 17 Sexy Nails 65 OPTICAL - MẮT KIẾNG ABC Optical 45 BT Optical 47 Fresh Eyes Optical 101 TN Optical 99 Vina Vision Optical 153 You & Eye Optical 82 OPTOMETRIST - ĐO MẮT Chánh Ngô 75 Lý Gia Khương 45 Vũ Thuỳ Oanh 99 PHARMACY - NHÀ THUỐC TÂY J.C. Pharmacy 49 Lily Pharmacy 97 Nam Pharmacy 9 Wellcare Pharmacy I.D.A. 17 PHYSIOTHERAPIST - TRỊ LIỆU V. LÝ Foot Specialist-Lương.T.Ái 41 Orthotic Comfort Inc. 16 PRINTING - NHÀ IN Forever Printing & Signs 19 PRIVATE ANNOUNCEMENT TANG SỰ, HỶ SỰ C/T- “Nguyễn Đồ” 141 P/U - “Phạm Thị Kim Hà” 140 P/U- “Phạm Thị Kim Hà” 139 PUBLIC ANNOUNCEMENT THÔNG BÁO CĐ dShopping-All Products 133 dShopping-Bài Viết Haed FX 104 dShopping-LeSean Products 84 dShopping-Mủ Trôm Vĩnh Hảo 30 ĐNH Thời Báo 2019 158 GIFTS-Đêm Cải Lương 156 Hội Cựu QLVNCH-Lễ Chào Cờ 125 Lễ Thượng Kỳ Tại Toronto 135 Lời Cảm Ơn (1)-Nhà Thuốc Đức Hội 119 Lời Cảm Ơn (2)-Nhà Thuốc Đức Hội 127 Mừng Chúa Phục Sinh 2019 137 Taste Of VN Festival 154 Tech Solutions 130 Thông Báo 75 UNO IP TV Box 108 REAL ESTATE - ĐỊA ỐC Andy Trần 35 Ann Vương 100 Brian Quang Lâm 59 Châu Dũng (Jimmy) Trần 74 Danny Huy Nguyễn 11 Dean Trần 33 Dzung Lily Trần 23 Đức Dũng Nguyễn 17 Hiếu Hồ 121 Hồ Trọng Bích 25 Hứa Tấn Khánh 49 Huỳnh Hữu Tỷ 93 Jason Ang 16 Jimmy Hoàng Lê 52 John Nguyen 7 Johnny Phan-Vy Nguyễn 80

Keng Pham 19 Khánh Ly Trần 42 Kim Hien Nguyen 26 Lê Quốc Tuấn 8 Mark Tran 13 Mike Phan 95 Nancy Nguyễn-Thọ Lê 109 Nguyễn Bá Thành 113 Nguyễn Viết Tốn 21 Peter Tu Lam 3 Phan Chánh Nghĩa 111 Phú Nguyễn 22 Phước Tạ 73 Quang Nguyễn 39 Sam Mcdadi-Tracy Nguyễn 102 Sơn Nguyễn-Huy Nguyễn 15 Thanh Phạm 23 Tiến Nguyễn 9 Trần Hùng (Jim) 20 Trans Asian 6 Tuấn Văn 13 Việt Nguyễn 91 Wendy Uyên Lê 33 William Nguyễn 93 Zin Nguyễn 73 RESTAURANT-CAFE Bánh Cuốn Thanh Trúc 63 Bún Bò Huế 13 Chay Hoa Đăng 115 Cơm Bún Phở Việt 117 Cơm Phở Thế Kỷ 16 Cơm Tấm 168 36 Dynasty House Seafood 31 Hủ Tiếu Nam Vang Hồng Phát 69 Mama’s Tofu 41 Nhà Hàng Bò 7 Món 67 Phở Ao Sen 65 Phở Challenge 123 Phở Chay 88 111 Phở Con Bò 43 Phở Friendly 18 1 Phở Lam 63 Phở Linh 15 Phở Mì Việt Hoa 66 Phở Mỳ Tân Ký 119 Phở Queen City 87 Phở Tiến Phát 67 Phở Tiến Thành 11 Phở Trúc Lâm 119 Phở Vaughan 97 Phở VExpress 160 Phở Việt Express 71 Phở Việt Nam/Phở Toronto 129 Phở Weston 63 Phố Xưa 67 Picko Lime Cuisine 87 SERVICES - DỊCH VỤ B2A Learning Center 34 Bus Tours Phục Vụ CĐ 115 Co-op Tiêu Dao 69 Dạy học:TTGD Hùng Vương 19 Van Group - Du Học 43 Viet Link Communication 25 SIGNS - BẢNG HIỆU New Signs & Services 93 SUPERMARKET - SIÊU THỊ Bến Thành 107 Btrust Supermarket 157 Nations Fresh Foods 131 Oceans Fresh Food 155 SUPPLIER - ĐẠI LÝ CUNG CẤP Buffalo Cook Ware 49 Jessica Nail Supplies 2 Kimmy Skincare 117 Monument Direct 127 Nina Nail Supplies 13 Nurture Growth Bio Fertilizer 4 Pacific Range Hood 85 Piano Depot 20 Sakura Turbo Hood 89 TJ Home Medical Equipment 109 TAILOR - TEXTILE - NHÀ MAY Cash One Hour Cleaners 64 TRAVEL - DU LỊCH Advance Travel & Tours 29 Hai Van Travel 65 K & K Travel Agency 95 Transcontinent Travel 21 Vietnam Travel Centre 79 Vikit Tours 28 VIDEO STORE - TIỆM BĂNG Châu Video 64

Bắc Cực của Canada đang bị Nga và Tàu xâm lấn

N

hiệt độ đang gia tăng ở Bắc Cực, băng bắt đầu tan nhanh và hải đạo Bắc Cực ngày càng có cơ hội trở thành một hải đạo nối liền Thái Bình Dương và Đại Tây Dương, và cũng là lúc Nga và Tàu đang tìm cách xâm lấn đất đai của Canada trên miền Bắc Cực.

Theo Asia.nikkei.com thì nước Nga và nước Tàu đang tìm cách kiểm soát hải đạo Bắc Cực cũng như tìm cách chiếm giữ đất đai, những vùng quanh hải đạo mà có nhiều nguồn tài nguyên thiên nhiên ở miền bắc.

Vào tháng 3 vừa qua, một chiếc tàu chở khí đốt hóa lỏng đã khởi hành từ hải cảng Yamal và dùng hải đạo Bắc Cực đến Ấn Độ.

Những thay đổi môi trường trên thế giới một cách nhanh chóng, đã khiến băng đá tăng nhanh, và việc sử dụng hải đạo ở miền bắc Canada là một điều có thể được.

Theo hội đồng Bắc Cực Liên quốc gia, the Intergovernmental Artic Council, thì cho đến năm 2030 thì Bắc Cực sẽ không còn băng đá trong mùa hè và tàu bè có thể đi lại dễ dàng.

Thời gian di chuyển của tàu bè từ đại dương này sang một đại dương khác sẽ rút ngắn: từ hải cảng Yamal của Nga qua Ấn Độ sẽ chỉ cần 2 tuần lễ, nếu đi qua hải đạo Bắc Cực, tốn chỉ một nửa thời gian so với những chuyến hải hành hiện nay khi tàu bè phải đi qua kinh đào Suez và Ấn Độ Dương.

Bắc Cực cũng là nơi chứa những tài nguyên thiên nhiên khổng lồ: Theo cơ quan thống kê địa chất Hoa Kỳ thì Bắc Cực có chứa 30 phần trăm số lượng khí đốt trên toàn thế giới.

Cũng vì lẽ đó mà hiện nay Nga và Tàu đang

tìm cách đặt căn cứ, đem tàu và binh lính lên miền Bắc Cực, để chiếm đất giành biển.

Tổng thống Nga Putin đã thiết lập một hạm đội đồn trú ở Bắc Cực có tên là the Northern Fleet mà căn cứ đóng tại Murnmansk.

Cuối tháng 3 vừa qua nhiều chiến đấu cơ chống tầu ngầm của Nga đã thấy bay lượn trên những vùng trời Bắc Cực.

Trong tháng 1 năm nay, Trung quốc cũng công bố đường lối của xứ này đối với vùng Bắc Cực qua bản cương lĩnh có tên là “the China’s Artic Policy”.

Qua bản cương lĩnh này, Trung quốc là quốc gia “ở gần Bắc Cực” và những việc xảy ra ở vùng Bắc Cực đều gây những ảnh hưởng đến quốc gia này.. Điều này có nghĩa Trung quốc xem mình có những chủ quyền trên vùng Bắc Cực, không khác gì việc Trung quốc đã ngang nhiên chiếm giữ Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam. Trong khi đó Canada là nước có chủ quyền trên phần lớn đất đai bao la vùng Bắc Cực, vùng mà trước đây không mấy ai để ý, thì lại chưa có những biện pháp nào bảo vệ chủ quyền trên miền Bắc.

Canada với quân số chưa đến 100 ngàn quân, chừng 100 phi cơ chiến đấu lỗi thời, chừng hai chục khu trục hạm và chừng 6 chiếc tầu ngầm cổ lổ sĩ.

Quân lực Canada hiện nay chưa đủ để bảo vệ những vùng đất đai rộng lớn chạy dài từ Thái Bình Dương qua đến Đại Tây Dương, thì lấy đâu có quân bảo vệ quê hương đất Bắc? u

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

5

TIN CANADA Toronto thoibao.com

Canada tìm cách ngăn chận người tỵ nạn qua biên giới Trong bản ngân sách vừa công bố, chính quyền liên bang đã tìm cách ngăn chận bớt số người vượt biên giới từ Hoa Kỳ sang Canada xin tỵ nạn.

Theo luật mới, thì những người tỵ nạn từ Mỹ qua sẽ không được xin tỵ nạn ở Canada, nếu người này đã xin tỵ nạn từ một nước khác mà Canada nghĩ đó là một quốc

gia an toàn như Hoa Kỳ.

Trong vòng 2 năm qua có đến 40 ngàn người vượt biên giới từ Hoa Kỳ sang Canada xin tỵ nạn.

Theo nhận định của đài CBC thì luật mới sẽ không có hiệu quả, vì trong số 40 ngàn người từ Mỹ qua xin tỵ nạn, chỉ có một phần nhỏ những người này xin tỵ nạn ở Mỹ trước đó.

Ngoài ra phần lớn những người vượt biên giới qua Canada đều không qua cửa khẩu chính thức, và như thế luật mới không ảnh hưởng gì, vì theo những thỏa ước giữa Canada và Hoa Kỳ, thì những người bị ảnh hưởng là những người phải vượt biên giới ở những cửa khẩu chính thức. u

Chính quyền Ontario bỏ ra 28.5 tỷ dollars cho hệ thống chuyên chở công cộng

Thủ hiến Doug Ford

Hôm thứ tư ngày 10 tháng 4, Thủ hiến Doug Ford của Ontario đã công bố chương trình cải tổ lại hệ thống chuyên chở công cộng ở tỉnh bang Ontario mà đặc biệt là vào 4 hệ thống chuyên chở công cộng trong vùng đại thủ phủ Toronto.

Chi phí cho dự án này lên đến 28.5 tỷ dollars.

6

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

Trong số những dự án sẽ được xây cất, có tuyến subway Ontario Line đi từ Trung Tâm Khoa Học đến Ontario Place, tuyến Eglinton Crosstown dẫn đến phi trường Pearson, tuyến Yonge North dẫn đến Richmond Hill và nối dài hệ thống subway đến Scarborough. u

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

7

TIN CANADA Toronto thoibao.com

Trợ cấp miễn phí nha khoa cho người nghèo lớn tuổi

Hàng ngàn con cá vàng đang tàn phá môi trường ở hải cảng Hamilton Những con cá vàng bơi lội trong những bồn cảnh thường thấy ở các tư gia, như là biểu hiệu của những êm ả trong cuộc sống, giúp người ta giảm những suy thoái tâm thần.

Tuy nhiên loài cá này khi xâm chiếm ao hồ, lại tàn phá môi trường, ăn hết thức ăn của những loài cá khác.

Vào những năm đầu của thập kỷ 1990, chỉ có lác đác vài con cá vàng mà người nuôi

Trong bản ngân sách công bố vào ngày thứ năm 11 tháng 4, chính quyền tỉnh bang Ontario công bố việc tài trợ việc miễn phí việc săn sóc răng cho những người nghèo lớn tuổi.

Theo tin của hãng thông tấn CP, những cư dân trên 65 tuổi ở Ontario, có số lợi tức dưới $19,300 một

8

năm cho một người và dưới $32,300 một năm cho một cặp vợ chồng, sẽ được tài trợ miễn phí việc săn sóc răng.

Những cư dân này có thể sử dụng các cơ sở nha khoa công cộng, các bệnh xá cộng đồng và cho thổ dân và trong tương lai chính quyền tỉnh bang sẽ còn cho thiết lập những bệnh xá nha

khoa lưu động, nhằm chữa răng miễn phí cho những người nghèo lớn tuổi.

Chính quyền đảng Bảo Thủ Cấp Tiến của ông Doug Ford dự trù bỏ ra 100 triệu dollars hàng năm cung cấp những dịch vụ nha khoa cho những người nghèo lớn tuổi.. u

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

trong bồn cảnh đã thả ra ở hải cảng Hamilton, tỉnh bang Ontario.

Loài cá này sinh sản rất mau: một con cá mẹ có thể có đến 100 ngàn trứng và những trứng này sẽ nở ra hàng trăm ngàn cá con.

Những con cá vàng này rất hung bạo, ăn nhiều và ăn mọi thứ rong rêu dưới hồ, khiến những loài cá khác không có thức ăn để sống còn. u

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

9

Toronto thoibao.com

10

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

11

VIỆT NAM Toronto thoibao.com

Chính phủ VN chính thức thua kiện Trịnh Vĩnh Bình tại Tòa án Quốc tế Theo VOA, Tòa án Trọng tài Quốc tế vừa gửi thông báo thắng kiện cho ông Trịnh Vĩnh Bình, người đã theo đuổi vụ kiện xuyên thế kỷ đối với chính phủ Việt Nam. Đây được xem là một sự kiện chưa từng có đối với chính phủ Việt Nam khi phải bồi thường số tiền lớn như vậy cho một doanh nhân gốc Việt vì đã chiếm đoạt sai trái tài sản đầu tư của họ tại Việt Nam. Trong thông báo kèm theo phán quyết dài gần 200 trang gửi cho ông Trịnh Vĩnh Bình mà VOA đọc được, Tòa án Quốc tế nói rằng bên bị đơn (chính phủ Việt Nam) đã vi phạm Điều khoản 3(1) về

Đối xử Công bằng và Thỏa đáng, và Điều 6 về trưng thu trong Hiệp định Khuyến khích và Bảo hộ đầu tư lẫn nhau giữa Vương quốc Hà Lan và nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Tòa cũng yêu cầu chính phủ Việt Nam bồi thường cho ông Bình 27.518.596 đôla cho phần tài sản đã chiếm của ông, 10 triệu đôla cho “thiệt hại tinh thần”, 786.672,71 đôla cho án phí ở Tòa án Quốc tế và 7.111.170,94 đôla cho chi phí pháp lý, luật sư.

Trả lời ngay sau khi nhận được thông báo thắng kiện từ Tòa án Quốc tế, triệu phú Trịnh Vĩnh Bình, nay hơn 70

tuổi, hy vọng vụ kiện của ông sẽ mở ra một con đường cho những người dân khác mất đất đai, tài sản tại Việt Nam muốn giành lại công lý. “Đây có thể là một dấu hiệu cho chính phủ Việt Nam thấy rằng những ngày tới đây, họ không nên khinh xuất bắt bớ người vô tội hoặc để cho con ông cháu cha, những người có thế lực, vây cánh chiếm đoạt tài sản một cách vô tội vạ, chiếm đoạt một cách hợp pháp bằng cách ‘cưỡng chế’ theo luật pháp Việt Nam, nhưng dĩ nhiên, theo luật pháp quốc tế thì đây là một sự vi phạm trắng trợn”. 

VN lặng lẽ xây dựng các công trình ở Trường Sa Việt Nam đang lặng lẽ mở rộng và gia cố các công trình tại khu vực quần đảo Trường Sa đang tranh chấp với một số nước khác ở Biển Đông.

Trang Sáng kiến minh bạch Hàng hải (AMTI) loan tin này hôm 10/4. Theo AMTI, Việt Nam hiện có 49 tiền đồn nằm rải rác trên 27 thực thể mà Việt Nam kiểm soát ở khu vực Trường Sa. Những công trình mới của Việt Nam ở Trường Sa bao gồm nâng cấp và hoàn tất một đường băng, xây dựng một số cơ sở liên lạc và các kênh thoát nước, nhưng không có dấu hiệu nào cho tháy Việt Nam tìm cách quân sự hóa các đảo ở mức độ như

Trung Quốc đã làm. Không có dấu hiệu nào cho thấy Việt Nam xây dựng các nhà chứa máy bay giống như Trung Quốc đã làm ở Trường Sa. Cũng theo AMTI Việt Nam đã mở rộng thêm 40 mẫu đất mới qua việc nạo vét quanh đảo và đổ cát lên đảo. Điểm đáng chú ý, theo AMTI, là Việt Nam không gặp phải những phản ứng mạnh từ Trung Quốc khi tiến hành các công việc này. Trong khi đó Philippines các tháng qua đã phải đối mặt với việc Trung Quốc điều hàng trăm tàu đến đảo Thị Tứ thuộc Trường Sa khi Philippines thực hiện việc sửa chữa đường băng trên đảo này.

Hoa Kỳ bỏ thuế chống bán phá giá lên tôm Việt Nam Truyền thông trong nước hôm 10/4 trích thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết Bộ Thương mại Mỹ đã đồng ý

12

bỏ thuế chống bán phá giá lên tôm đông lạnh nhập từ 32 công ty xuất khẩu của Việt Nam sau lần xem xét hành chính lần thứ 13.

Như vậy, mức thuế bị phía

Mỹ áp lên tôm đông lạnh từ Việt Nam trước đó là 4,85% sẽ về 0%.

VnExpress trích lời ông Trường Đình Hòe, Tổng thư ký VASEP cho biết với quyết

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

định này, các công ty xuất cảng tôm của Việt Nam sẽ có cơ hội mở rộng thị trường vào Mỹ.

Theo VASEP, Mỹ hiện là một trong những thị trường

nhập cảng tôm lớn nhất của Việt Nam. Năm ngoái, xuất cảng tôm của Việt Nam sang Mỹ đạt hơn 637 triệu đô la.

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

13

VIỆT NAM Toronto thoibao.com

Học sinh bị tuyên truyền về vụ cưỡng chế vườn rau Lộc Hưng Những cư dân vườn rau Lộc Hưng ở phường 6, quận Tân Bình, TPHCM, mới đây cho biết con em họ đã bị các thầy cô ở trường bắt đọc và nghe tuyên truyền về vụ cưỡng chế vườn rau hồi tháng 1 vừa qua, trái với ý muốn của các em và sai sự thật.

Thông tin này được đăng tải trên trang facebook Vườn Rau Lộc Hưng hôm 9/4.

Môt video đăng tải trên trang facebook này ghi lại lời nói của em học sinh Cao Thành Tín, học sinh trường tiểu học Lê Văn Sỹ, con của ông Cao Hà Trực, một người dân bị cưỡng chế đất ở Vườn rau Lộc Hưng hồi tháng 1 vừa qua. Em Tín cho biết vào giờ chào cờ ngày thứ Hai, 8/4, thầy Tổng phụ trách đã gọi em lên giữa sân trường để đọc nội dung tuyên truyền về khu đất vườn rau Lộc Hưng

14

trước toàn trường, nhưng em từ chối.

“Thầy kêu con lên đọc một tờ giấy về Vườn Rau Lộc Hưng nhưng mà theo con tờ giấy đó hoàn toàn sai sự thật vì tờ giấy đó ghi đó là khu đất công cộng và sẽ xây trường học đạt chuẩn quốc gia. Thầy nói với em rằng nếu nhà có ai bị khủng bố, hoặc phản động thì ra báo ngay cho công an phường để được giải quyết công bằng”.

Trong khi đó, trang web của trường tiểu học Lê Văn Sỹ đăng tải một công văn của Phòng giáo dục và đào tạo quận Tân Bình gửi các trường học trong quận đề ngày 3 tháng 4, yêu cầu các trường tổ chức tuyên truyền việc thực hiện dự án xây dựng cụm trường học đạt chuẩn quốc gia tại khu đất Vườn rau Lộc Hưng. Công văn yêu cầu các trường

phải thường xuyên tuyên truyền vào các ngày thứ hai trong tuần từ ngày 25/3 đến 30/6/2019 trong đội ngũ giáo viên và học sinh.

Một người dân ở vườn rau Lộc Hưng, chị Nguyễn Thanh Hà, phát biểu trên video ở Facebook Vườn rau Lộc Hưng bày tỏ bức xúc về sự việc này “Bây giờ lại đi tuyên

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

truyền cho học sinh rằng là đấy: đập phá nhà của bố mẹ này là đúng, đập phá xóm làng của mày là đúng, đẩy chúng mày vào cảnh màn trời chiếu đất là đúng, đuổi con ra khỏi đất cổ truyền là đúng. Tuyên truyền như vậy có phải là phản giáo dục hay không.”

Vào các ngày 4 và 8/1 vừa qua, chính quyền quận Tân

Bình đã huy động lực lượng đến san ủi, cưỡng chế khoảng 200 căn nhà ở Vườn rau Lộc Hưng, bất chấp sự phản đối của người dân. Những người dân bị cưỡng chế cho biết đất của họ là từ đời cha ông từ thời Pháp để lại trong khi chính quyền cho biết “việc cưỡng chế chỉ thực hiện với 112 nhà xây dựng trái phép từ ngày 1/1/2018”.

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

15

VIỆT NAM Toronto thoibao.com

Mẹ tù nhân lương tâm Trần Hoàng Phúc gửi thư cầu cứu tới TT Trump Theo RFA ngày 10/4, hôm 23/2 vừa qua, bà Huỳnh Thị Út, mẹ của tù nhân lương tâm Trần Hoàng Phúc, đã gửi một bức thư tới Tổng thống Trump, kêu gọi ông can thiệp để kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do cho Trần Hoàng Phúc.

Bà Huỳnh Thị Út

16

Trần Hoàng Phúc, 25 tuổi, bị tuyên án tù 6 năm tù giam và 4 năm quản thúc tại gia trong một phiên tòa vòa ngày 31/1/2018 với cáo buộc tuyên truyền chống nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, theo điều 88 Bộ luật Hình sự 1999.

Trong bức thư của mình, bà Huỳnh Thị Út, một giáo viên tại TPHCM, viết rằng Trần Hoàng Phúc, từng là một sinh viên luật và một thành viên nhiệt huyết của nhóm sáng kiến Lãnh đạo trẻ Đông Nam Á – đã luôn dành sự ngưỡng mộ và đặt sự kỳ vọng đặc biệt vào sự vững mạnh, dân chủ và vĩ đại với vị trí siêu cường hàng đầu của Hoa Kỳ đối với sự phát triển và an toàn của nền hòa bình thế giới.

Luật sư Trịnh Vĩnh Phúc người đại diện cho anh Trần

Hoàng Phúc với Đài Á Châu Tự Do: “Trần Hoàng Phúc là thân chủ của tôi và là một thân chủ rất đặc biệt, một thanh niên rất trẻ, tù nhân chính trị, một bị can bị cáo rất là đặc biệt bởi vì còn trẻ mà rơi vào các nhóm tội liên quan đến xâm phạm an ninh quốc gia, theo các luật sư chúng tôi qua hai cấp toàn thì Phúc không phạm tội vì những việc làm của Phúc nó mang tính cách công khai minh bạch, mỗi người dân quan tâm đến vận mệnh quốc gia.”

Gia đình của Trần Hoàng Phúc mới đây cho biết tù nhân lương tâm này sẽ tiếp tục kháng án lên giám đốc thẩm chống lại bản án 6 năm tù đã được tuyên trong các phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm trước đó. 

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

Việt Nam tử hình ít nhất 85 người trong năm 2018 Phúc trình mới được công bố hôm 10/4 của Ân Xá Quốc Tế xếp Việt Nam vào 5 nước thi hành nhiều án tử hình nhất trên thế giới trong năm 2018 với con số người bị thi hành án trong năm 2018 lên đến 85 người.

Theo Ân Xá Quốc Tế, những nước đứng đầu bảng về thi hành án tử hình cùng với Việt Nam là Trung Quốc với con số người bị tử hình lên đến hàng ngàn người, Iran, Saudi Arabia Iraq.

Riêng Trung Quốc, con số người bị tử hình được coi là bí mật quốc gia nên không được cung cấp mà chỉ được ước tính.Trong báo cáo của mình, Ân Xá Quốc tế phỏng vấn bà Nguyễn Thị Loan, mẹ của tử tù Hồ Duy Hải, người bị tuyên án tử hình hồi năm 2008 nhưng đang kêu oan và vẫn đang phải đối mặt với nguy cơ bị tử hình bất cứ lúc nào.

Bà Nguyễn Thị Loan cho biết, gia đình bà trong suốt 11 năm qua đã phải sống trong

nỗi đau khi nghĩ về những chịu đựng của con trai mình trong tù. Bà kêu gọi quốc tế can thiệp giúp cho con bà.

Theo bà, can thiệp quốc tế vào lúc này là hy vọng duy nhất của gia đình tử tù Hồ Duy Hải.

Hồi tháng 2 năm 2017, Bộ Công an Việt Nam công bố Báo cáo thi hành án hình sự trong 5 năm (2011-2016) tiết lộ Việt Nam có 1.134 tử tù.

Cũng theo thống kê này, trong ba năm (2013-2016), có 429 phạm nhân bị tử hình bằng hình thức tiêm thuốc độc và còn một nửa trong số đó chưa thi hành án.

Báo cáo mới của Ân Xá Quốc Tế cũng cho biết trên toàn cầu, con số người bị tử hình trong năm 2018 đã giảm xuống khi nhiều nước đang tiến tới việc xóa bỏ án tử hình. Tính cho đến cuối năm 2018, đã có 106 nước bỏ án tử hình trong luật cho mọi loại tội và 142 nước bỏ án tử hình hoặc trong luật hoặc trong thực tế. 

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

17

LĂNG KÍNH ĐỜI TorontoCUỘC thoibao.com

Thời đại bạo hành:

con người bẩm sinh thiện hay ác?

CHU NGUYỄN

K

hông mấy người quên bạo hành diễn ra trên khắp thế giới từ ngày đón mừng tân thiên niên kỷ. Ở mọi nơi trên thế giới, xảy ra mọi loại tàn sát, đủ cách chết chóc chẳng phải chỉ trên chiến trường, mà ở cả nơi vốn được coi là bình yên vô sự như bệnh viện, giáo đường, nơi nghỉ ngơi và trường học... Kẻ sát nhân nhân danh lý tưởng, tín ngưỡng và nhiều khi vì bốc đồng, vì ma túy hoặc cả khi vô cớ...đã nhúng tay vào máu như một bản năng tự nhiên.

Máu đổ, thịt rơi, tang tóc bao trùm, tiếng khóc thành tiếng hờn căm uất nghẹn vì nạn nhân không tìm đươc câu trả lời và chẳng được mấy ai đoái hoài và công lý để mắt.

Vì đâu nên nỗi? Phải chăng

18

Thuở sơ sinh ta thiện hay ác?

con người ngay từ thuở sơ sinh đã mang mầm ác và bản năng tiêu diệt lẫn nhau đã có sẵn từ trái tim nhân loai từ thuở sơ sinh?

Vụ bạo hành mới đây, tháng ba, 2019, khiến câu hỏi bản chất chúng ta thiện hay ác lại gậm nhấm trí óc

nhiều người.

Theo báo New Zealand Herald, ngày 15 tháng ba, 2019, cảnh sát tại Auckland được tin xảy ra những vụ khủng bố trong thành phố.

Vụ xảy ra sau những tiếng súng kinh hoàng nhằm vào hai thánh đường Hồi giáo ở

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

thành phố Christchurch của New Zealand khiến 50 người thiệt mạng và trên 20 người khác bị thương.

Một đối tượng mặc quân phục mang theo khẩu súng tự động đã nã đạn vào đền thờ Masjid Al Noor trong lễ cầu nguyện buổi chiều. Một vụ xả súng khác xảy ra tại đền thờ ở Linwood Masjid.

Người đứng đầu lực lượng cảnh sát New Zealand, ông Mike Bush cho biết, các vụ tấn công nhà thờ ở Christchurch là vụ tấn công khủng bố “được lên kế hoạch kỹ lưỡng”. Ít nhất một trong số các nghi phạm là một người gốc Australia. Kẻ này được cho là đã phát video trực tiếp kéo dài 17 phút về vụ tấn công trên mạng xã hội Facebook.

Nghi phạm tự nhận mình là “Brenton Tarrant” - một người da trắng 28 tuổi sinh ở Australia. Đoạn livestream bắt đầu từ khi tay súng lái xe đến thánh đường Hồi giáo Al Noor ở đại lộ Deans, thành phố Christchurch, đỗ xe ở một lối đi gần đó.

Theo tờ NZ Herald, chiếc xe màu be có chứa vũ khí và đạn dược cùng các hộp đựng xăng ở ghế hành khách phía trước và trong cốp.

Sau đó, tên này mang theo vũ khí và bước vào nhà thờ, bắn chết nạn nhân đầu tiên ngay ở cửa.

Khi vào trong, hắn bắt đầu xả súng. Nạn nhân thứ hai cố gắng bò ra hành lang nhưng bị bắn thêm nhiều phát.

Tín đồ cố gắng ẩn nấp

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

19

LĂNG KÍNH ĐỜI TorontoCUỘC thoibao.com trong các góc phòng khi tay súng chặn ở hành lang không cho bất cứ ai trốn thoát. Y rình rập ở ngoài, bắn liên hồi, dừng lại để nạp đạn rồi bắn tiếp.

Sau đó, nghi phạm rời thánh đường bằng cửa trước chỉ 3 phút sau khi vào, bắn tiếp vào những chiếc xe chạy trên đường.

Hắn trở lại xe để lấy thêm đạn, rồi tiếp tục xả súng bừa bãi trên phố mà không có mục tiêu rõ ràng và nói: “Các anh em, có vẻ như chúng ta hôm nay không bắt thêm được con chim nào”.

Sau đó hắn lại vào thánh đường để tìm người sống sót và lại bắt đầu bắn vào những người nằm bất động.

Cảnh sát trưởng New Zealand Mike Bush cho biết 4 đối tượng bị bắt giữ gồm 3 người đàn ông và một phụ nữ. Lực lượng an ninh đã vô hiệu hóa các thiết bị nổ gài trên xe của các nghi phạm này.

Trước thảm họa này, Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern khẳng định, cảnh sát hiện bắt giữ 3 nghi phạm, thay vì 4 nghi phạm như thông tin trước đó và tuyên bố đất nước “đang trải qua ngày đen tối nhất”.

Bà cảnh báo khả năng vẫn còn những kẻ đồng phạm trong vụ xả súng tại thành phố Christchurch, đồng thời nhấn mạnh đây là vụ bạo lực nghiêm

20

trọng chưa từng có tại New Zealand.”

Những nguồn tin sau đó cho biết vụ khủng bố đã khiến 50 người thiệt mạng (46 nam và 4 nữ) ở độ tuổi 3 tới 77. Ngoài ra trên 50 chục nạn nhân khác bị thương tích nặng nhẹ khác nhau. Đức Giáo hoàng Phanxicô vô cùng đau buồn khi biết về thương vong và thiệt hại về nhân mạng gây ra bởi “những hành động bạo lực vô nghĩa” tại hai đền thờ Hồi giáo ở thành phố Christchurch Dấu hỏi một lần nữa lại bao quanh trọn kiếp người. Tại sao lại giết người vì “những hành động bạo lực vô nghĩa”?

Liệu giải đáp của ký giả Tom Aglietti trong một bài công bố trên BBC Earth 15 tháng 1 2019 có giúp chúng ta một vài kiến giải đáp hay không?

“Liệu ta sinh ra đã có đạo đức bẩm sinh hay đó là tính cách ta phát triển khi lớn lên?

Con người từ khi sinh ra đã là người tốt hay kẻ xấu là vấn đề từ lâu đã được các nhà triết học thảo luận trong nhiều thế kỷ.

Nhà triết học Hy Lạp cổ đại Aristotle nói rằng đạo đức là điều ta được học, và rằng từ khi sinh ra ta đã là “kẻ vô luân”, trong khi nhà tâm lý học người Áo Sigmund Freud cho

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

rằng đứa trẻ sinh ra như tờ giấy trắng.

Bất cứ ai đọc tác phẩm “Chúa Ruồi” cũng cho rằng đứa trẻ là kẻ có nhân cách phản xã hội đầy đủ, chỉ chực chờ được trả tự do khỏi xiềng xích do người lớn áp đặt để dựng lên một tôn giáo cuồng tín và có ý định giết hại lẫn nhau tàn bạo.

Hobbes mô tả con người là “bẩn thỉu” và “tàn bạo”, cần phải có xã hội và luật lệ để chế ngự bản năng của họ, để từ đó có thể phát triển. Rồi tới lượt Russeau công khai chỉ trích ông, tranh luận rằng con người sẽ lịch thiệp và thuần khiết nếu không có sự tha hóa do lòng tham và sự bất bình đẳng do xã hội có đẳng cấp áp đặt.

Những nghiên cứu gần đây về sự phát triển trong tâm lý cho thấy có thể có một số bản tính tự nhiên “tốt” trong con người (hoặc, nói một cách kỹ thuật hơn, là ít nhất thì trẻ em cũng có thể vượt qua phán xét đạo đức vào những năm đầu đời ở mức độ nhiều hơn là những gì chúng ta từng nghĩ).

Một trong những nghiên cứu trong chương trình “Trẻ em: Thế giới tuyệt vời” (Babies: Their Wonderful World) đã được thực hiện theo cách nhằm mô tả liệu có hay không và ở độ tuổi nào những đứa trẻ chập chững biết đi thể hiện những hành vi có xu hướng là “tốt”.

Để làm điều này, các em bé dưới một năm tuổi được cho xem một chương trình múa rối với những hình dạng có màu sắc khác nhau, hoạt động theo cách có thể nhận ra rõ ràng là đúng hay sai về đạo đức.

Một vòng tròn đỏ đang cố gắng trèo lên một ngọn đồi, trong khi đó một hình vuông xanh “xấu xa” cố gắng kéo vòng tròn đỏ lại. Trong khi đó, hình tam giác vàng “tốt đẹp” nỗ lực giúp đỡ vòng tròn đỏ bằng cách đẩy nó lên.

Sau khi trình chiếu, các em bé được hỏi xem các em muốn chơi với hình nào nhất: Hình vuông xanh tội lỗi hay tam giác vàng tốt đẹp.

Có thể bạn cũng đoán được là tất cả các em đều chọn hình màu vàng, hình tam giác cho thấy hành vi “giúp đỡ” và “không ích kỷ”. Điều này cũng đúng khi áp dụng với trẻ khoảng bảy tháng tuổi.

Kết quả nghiên cứu tái khẳng định một phát giác trong nghiên cứu vào năm 2010 của Trung tâm Nhận thức Trẻ Sơ sinh tại Đại học Yale.

Nghiên cứu này đã đi sâu hơn với việc chứng minh em bé chọn các con rối vì hành vi của rối chứ không phải vì các lý do khác (ví dụ như sở thích bẩm sinh hay sự tương đồng với một số màu và hình dạng nhất định).

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

21

LĂNG KÍNH ĐỜI TorontoCUỘC thoibao.com Khi chương trình được diễn lại với những hình ảnh đóng các vai đối lập, các em bé hầu như vẫn chọn hình đã đóng vai là “người giúp đỡ”.

Một nghiên cứu năm 2017 từ Đại học Kyoto có cách tiếp cận tương tự và phát hiện về nghiên cứu múa rối trên, có vẻ cũng xác nhận kết quả này.

Những em bé chừng sáu tháng tuổi được cho xem một video có ba nhân vật giống như trong trò chơi Pacman, gồm ‘nạn nhân’, ‘kẻ bắt nạt’ tông xe hung hãn vào nạn nhân rồi dồn ép nạn nhân vào tường, và một ‘bên thứ ba’.

‘Bên thứ ba’ sẽ làm gì đó ngăn cản nhằm giúp nạn nhân, bằng cách chạy vào giữa nạn nhân và kẻ bắt nạt, và cũng có đôi lúc sẽ bỏ chạy.

Sau khi xem video, các em bé phải chọn nhân vật yêu thích và hầu hết đều chọn đặc vụ từ bên thứ ba cố gắng giúp đỡ nạn nhân.

Những nghiên cứu khác cũng cho thấy trẻ em thể hiện hành vi vị tha, như nghiên cứu “Gấu Mẹ” (Big Mother Study) từ Đại học Havard.

22

Chân dung Mạnh tử do họa sĩ đời sau vẽ

Chân dung triết gia J.J. Rousseau

Chân dung triết gia Thomas Hobbes

Trong nghiên cứu này, các em bé không biết mình đang bị theo dõi vẫn hành động tử tế và giúp đỡ người khác, cho thấy rằng đó không chỉ là hành vi được học để tránh bị trừng phạt hay bị soi xét.

Trong khi những nghiên cứu này không hoàn toàn có thể phủ nhận quan điểm bi quan của Freud và Hobbes về bản tính tự nhiên của con người, thì chúng cũng có vẻ cho thấy trẻ em tự nhiên có khuynh hướng về hành vi vị tha và cha mẹ có thể khá tự tin vào điều đó, dù rằng bỏ con mình trên đảo hoang có lẽ vẫn không phải là ý tưởng hay, thì các em ít nhất cũng sẽ không cố gắng đẩy kẻ yếu nhất vào một hòn đá...”

Để hiểu thêm về bài trên, xin nói qua về học thuyết của J. J. Rousseau và của Hobbes cùng tác phầm nổi tiếng của nhà văn Anh William Golding được giải Nobel: Chúa ruồi (Lord of the Flies)(1954).

Với Chúa ruồi, một câu chuyện phiêu lưu đầy ám ảnh, một kiệt tác văn học kinh điển, William Golding đã khiến các nhà phê bình văn học hao tổn giấy mực chỉ để tranh luận về một vấn đề: Có thực “nhân chi sơ tính bản thiện” hay chăng là… ngược lại?

Trong một cuộc chiến tranh nguyên tử, mấy chục đứa trẻ chưa đến tuổi thiếu niên “may mắn” sống sót trên một hoang đảo sau khi chiếc máy bay chở chúng đi sơ

tán bị trúng đạn. Chúng tập họp dưới bầu trời Nam Thái Bình Dương nắng gắt, chia sẻ gánh nặng và đặt niềm tin vào thủ lĩnh. Nhưng rồi, cái đói và thiên nhiên khắc nghiệt từng bước vắt kiệt bọn trẻ. Bản năng sinh tồn đã dần bóp nghẹt sự ngây thơ - từ đây thực tại của chúng tan hòa vào ác mộng. Một câu truyện ngụ ngôn đau đớn và hãi hùng, ngập tràn những tư tưởng ẩn sâu dưới hàng hàng lớp lớp ẩn dụ và biểu tượng.

Trong triết học Đông Tây, hai quan niệm “thiện ác” từ thuở bẩm sinh của con người đã từng gây tranh cãi. Ở Đông phương, chúng ta đều biết Mạnh tử đời Xuân thu-Chiến quốc, trên hai ngàn năm trước

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

đã chủ trương thuyết “tính thiện” (nhân chi sơ tính bản thiện), trong khi một vài triết gia khác đồng thời như Tuân tử cho rằng con người thuở sơ sinh “tính ác.” Dương Chu, một triết gia khác cho rằng con người vốn ích kỷ và nổi tiếng với câu “Nhổ một sợi lông mà có lợi cho thiên hạ cũng không làm” (Bạt nhất mao nhi lợi bất vi).

Trong triết Tây, có hai quan điểm đối lập nổi tiếng giữa Thomas Hobbes (1588 –1679) và Jean-Jacques Rousseau ( 1712 –1778) .

Hobbes thường cho rằng “người là chó sói đối với người” (Homō hominī lupus). Còn J.J. Rousseau, ngược lại, khẳng định ở mỗi người chúng ta có sẵn bản năng thần thánh phân biệt phân minh thiện ác, chính tà, gọi là lương tâm (Conscience ! Conscience !

Instinct divin, immortelle et céleste voix ; guide assuré d’un être ignorant et borné, mais intelligent et libre ; juge infaillible du bien et du mal).

CHU NGUYỄN

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

23

KHOA HỌC VÀ ĐỜI SỐNG Toronto thoibao.com

Phi cơ dân dụng tốc độ gấp đôi âm thanh Hãng Boom Supersonic, Mỹ vừa công bố khoản đầu tư mới 100 triệu USD cho mẫu máy bay 55 chỗ ngồi có khả năng bay nhanh gấp đôi vận tốc âm thanh (2.400 km/h). Máy bay được đặt tên Overture, có thể bay từ London tới New York trong 3,5 giờ - chỉ bằng 1/2 thời gian hiện tại.

Theo Mail Online, trong số các nhà đầu tư mới rót tiền cho Boom Supersonic chế

tạo Overture, có Emerson Collective - do bà Laurene Powell Jobs (vợ góa của cựu giám đốc điều hành Apple, Steve Jobs) đứng đầu.

Blake Scholl - người sáng lập Boom Supersonic, cho biết các khoản đầu tư mới này cho phép họ đẩy nhanh việc chế tạo và thử nghiệm Overture. “Đây là máy bay siêu thanh có khả năng kinh tế đầu tiên trên thế giới. Giá vé dự kiến

Vú điện tử

sẽ như vé hạng thương gia hiện nay, cho phép hàng chục triệu hành khách được trải nghiệm nó. Mục tiêu sau cùng của chúng tôi là giá vé máy bay sẽ vừa túi tiền tất cả mọi người”, Blake Scholl nói. Dự kiến nguyên mẫu Overture sẽ bay thử nghiệm lần đầu tiên vào cuối năm nay, và bắt đầu chở khách vào năm 2023, với giá vé một chiều dưới 2.000 bảng Anh. 

Bên trong Overture

24

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

Trang WGNO ngày 22/3 đưa tin Hãng công nghệ Dentsu của Nhật Bản ra mắt thiết bị Father’s Nursing Assistant trong một triển lãm tại Austin, Texas. Thiết bị này có hình dáng bầu ngực của phụ nữ, với một bầu chứa sữa và núm vú silicon ở bầu còn lại.

Bầu vú điện tử còn có thể tạo rung và mô phỏng hơi ấm cơ thể người mẹ để đưa bé vào giấc ngủ ngon hơn.

Các thông tin về quá trình bú của trẻ sau đó sẽ được

chuyển về điện thoại của phụ huynh thông qua ứng dụng riêng.

Dentsu cho biết ý tưởng của họ là giúp giảm bớt gánh nặng cho các bà mẹ, đồng thời khuyến khích các ông bố giúp nuôi con. “Chúng tôi mong muốn giảm lượng gánh nặng đối với các bà mẹ và tăng thời gian ngủ của trẻ”.

Nhiều số liệu cho thấy phần đông phụ huynh căng thẳng và vất vả trong chuyện cho con bú và ru trẻ ngủ. 

Vú điện tử giúp bố cho con bú

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

25

KHOA HỌC VÀ ĐỜI SỐNG Toronto thoibao.com

Lần đầu tiên chụp được ảnh hố đen Đây là một kỳ tích khoa học được thực hiện bởi hơn 200 nhà nghiên cứu.

“Chúng tôi đã chụp được bức ảnh đầu tiên của một hố đen. Đây là một kỳ tích khoa học được thực hiện bởi hơn 200 nhà nghiên cứu”, Giám đốc dự án EHT Sheperd Doeleman thuộc Trung tâm Thiên văn vật lý - ĐH Harvard nói trong buổi họp báo hôm 10/4.

Công trình nghiên cứu đột phá này được công bố trong 6 bài báo đặc biệt ở tạp chí The Astrophysical Journal Letters. Hình ảnh thu được cho thấy

Hình ảnh của lỗ đen công bố tại cuộc họp báo - Ảnh: REUTERS

26

có một hố đen (hay còn gọi là lỗ đen) ở trung tâm thiên hà có tên Messier 87 nằm ở đám thiên hà có tên Virgo.

Lỗ đen cực lớn này cách Trái đất 55 triệu năm ánh sáng và có khối lượng gấp 6,5 tỉ lần khối lượng Mặt trời.

Lỗ đen là các vật thể trong vũ trụ có khối lượng cực lớn nhưng kích thước nhỏ, tạo nên vùng có mật độ vật chất siêu đậm đặc. Do đó, các lỗ đen làm bẻ cong không-thời gian và nung nóng vật chất xung quanh chúng. Ánh sáng đi gần lỗ đen thì bị bẻ

Katie Bouman làm việc với đội ngũ chụp ảnh hố đen vũ trụ - Ảnh: CNN

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

cong và không thể thoát ra khỏi lỗ đen. Tuy nhiên, vật chất bị nung nóng xung quanh lỗ đen sẽ tạo thành đĩa sáng xung quanh nó và khi đó, lỗ đen sẽ hiện lên như bóng đen.

Chúng ta sẽ không được thấy hình ảnh hố đen vũ trụ nếu như thiếu đi Katie Bouman - người phụ nữ phát triển các thuật toán phân tích hình ảnh.

Ba năm trước, Bouman tạo ra một thuật toán giúp chụp được ảnh của một hố đen siêu lớn kèm với bóng của nó ở trung tâm thiên hà M87. Lúc đó, cô vừa tốt nghiệp ngành khoa học máy tính và trí tuệ nhân tạo tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT).

Hố đen vũ trụ ở rất xa và được cho là vô hình, mặc dù chúng có thể tạo ra bóng khi tương tác với vật chất xung quanh. Cho nên, việc chụp hình một lỗ đen là rất khó khăn.

Như với thiên hà M87, các nhà khoa học phải dùng một mạng lưới kính viễn vọng toàn cầu, được gọi là Kính viễn vọng Chân trời sự kiện để thu thập hàng triệu gigabyte dữ liệu về M87, bằng cách sử dụng một kỹ thuật gọi là giao thoa kế. Tuy nhiên,

vẫn còn rất nhiều dữ liệu cần được thu thập.

Cho tới khi Bouman tạo ra thuật toán riêng, các nhà khoa học đã có thể dùng thuật toán này để tạo ra các hình ảnh riêng biệt rồi sau đó ghép lại thành bức tranh toàn cảnh.

Kết quả chúng ta có được hình ảnh về một cấu trúc vòng tròn, giống như chiếc nhẫn mà Albert Einstein đã dự đoán từ hơn một thế kỷ trước trong lý thuyết tương đối rộng của ông.

Trên thực tế, tấm hình hố đen được công bố không phải là tấm duy nhất được chụp mà là tấm tổng hòa từ nhiều bức ảnh khác nhau được thuật toán ghép lại.

Các đồng nghiệp đều đánh giá rất cao đóng góp của Katie Bouman. Nói như Vincent Fish, khoa học gia tại đài thiên văn Haystack của MIT, thì Bouman đã có đóng góp đáng kể cho dự án chụp ảnh lỗ đen.

“Không ai trong chúng tôi có thể làm điều đó một mình”, Bouman cho biết. “Thành quả có được là nhờ công sức của tất cả mọi người”. 

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

27

CHUYỆToronto N CUỐthoibao.com I TUẦN

Chưa đổ lệ…

KÝ GIẢ XÓM GÀ

B

ữ a thứ Hai tuầ n nầ y, ông Patrick Henry Grzelak vừa bị mộ t bà Tò a ở British Columbia, tỉnh bang bên bờ Thái bình dương của Canada, buộc vào tội sử dụng xeo phôn trong khi lái xe.

Lái xe mà xài phôn bị phạt là đúng rồi, có gì mà phải trở thành tin tức?

Có đó , “tì nh huố ng” (chữ mớ i trong nước nghen, hồi nào giờ mình kêu bằng “hoàn cảnh”) bị phạt của ổng khá tức (cười).

Bữa đó, ngày 12 tháng 10 năm rồi, ông Grzelak (ở Surrey) đang trên đườ ng về nhà thì bị cả nh sá t chặ n lại vì thấy trên tai ổng có mang “tai nghe” (earbud, cũ ng lạ i chữ mớ i trong nước nữa, chỉ cái cặp loa nhỏ xíu gắn lọt vô lỗ tai, có dây để ghăm vô cái phôn, bình dân kêu bằng “ống nghe / loa nhét lỗ tai.” Kêu “tai nghe” kỳ cục sao đó, giống như kêu cái “micờ-rô” bằng cái … “miệng nói”?).

28

Bấm bấm quẹt quẹt. Hình của mạng The Open University

Trong lúc đó, cái phôn nằm trong cái khuôn để ly cà phe của chiếc xe, tức là không phải nằm trên tay của ổng.

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

Chưa hết, cái phôn đó đang ở trong tình trạng bất khiển dụng vì... hết bin! Ông Grzelak không chịu nhận tội

khi lãnh ticket và đòi ra tòa, tin rằng mình có phần thắng: một là không cầm tay, và hai là phôn chết ngắc,

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

29

CHUYỆToronto N CUỐthoibao.com I TUẦN đâu có kêu gì được.

Vậy nhưng, ổng vẫn bị buộc tội.

Bà thẩm phán Elaine Adair lý luận rằ ng mặ c dầ u ông Grzelak không cầm cầm cái iPhone trên tay, nhưng cặp earbud bị coi là một phần của cái phôn khi cắm vô phôn.

Bả viết trong phán quyết như vầy: “Theo quan điểm của tôi, với việc cắm dây của ống nghe nhét lỗ tai vô iPhone, bị cáo đã “mở rộng” cái phôn đó để cho nó không chỉ là cái iPhone (riêng) mà bao gồm cả cái loa hoặc ống nghe nhét lỗ tai được gắn vô.”

“Vì ố ng nghe nhét lỗ tai là một phần của thiết bị điện tử và vì hai cá i ố ng nghe nằm trong tai của bị cáo, nên nhứ t định là bị cáo đang giữ cái thiết bị đó (hoặc một phần của thiết bị) đó ở vị trí nó có thể được xài.”

Về khoản “hết bin”, bà Tòa viện dẫn một trường hợp năm 2015, trong vụ đó tòa án đã bác bỏ lý luận rằng một người lái xe cầm một cái phôn hết bin không nên bị phạt.

Bả viết theo kiểu gang thép như vầy: “Chỉ cần cầm một thiết bị ở một vị trí mà nó có thể được sử dụng là đủ cấu thành hành vi phạm tội rồi, ngay cả khi cái thiết bị đó tạm thời không hoạt động.”

Kết quả là ông Grzelak sẽ phải nộp 368 đô tiền phạt và bị cộng 4 điểm vô

30

bằng lái (cộng chớ không phải trừ nghe. Nói trừ là trật lật, bởi cái bằng lái xe nguyên thủy không có điểm nào hết. Khi phạm luật, người bị phạt sẽ “được điểm”, cho tới một số điểm nào đó, bằng sẽ bị rút. Nhưng trước khi bị rút bằng, cụt giò, người bị cộng điểm sẽ đau cái túi, vì hãng bảo hiểm sẽ hỉ hả lấy cớ đó mà tăng bảo phí lên!) Ông Grzelak ở British Columbia không phải là trường hợp hy hữu. Ở đầu bên đông của Canada, một ông Tây Montréal cũng gặp lãnh một cái ticket vì sử dụng xeo phôn trong khi không cầm nó trên tay.

Luật lệ ở cả B.C. lẫn Quebec (và cả Ontario nữa) đều quy định được quyền sử dụng xeo phôn hay thiết bị điện tử khi lái xe miễn là phải xài theo hiểu hands-free, tức là không rờ tay vô cái phôn hay máy đó và nó phải được gắn vô xe một cách chắc chắn.

“Bị cá o”, ông Steeve Poulin, sẽ phải xì ra 342 đô tiền phạt cộng thêm 40 đô các lệ phí khác.

Hoàn cảnh của ông Poulin khi bị phú lít chặn xe tức cười hơn, nhưng có vẻ không oan (ứ c) như ông Grzelak. Thầy phú lít khai rằng ông ta trông thấy Poulin quẹo vô một cây xăng và trông thấy ánh sáng của mặt màn hình cái xeo phôn mé bên tai trái của ổng.

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

Những gì được coi là lái xe mất tập trung Luật về xao lãng khi lái xe (hay lái xe mà mất tập trung) của Ontario áp dụng cho việc sử dụng các thiết bị liên lạc / giải trí cầm tay và một số màn hình.

Trong khi đang lái xe, kể cả lúc đang ngừng xe hoặc ở một đèn đỏ, việc: • sử dụng điện thoại hoặc thiết bị liên lạc không dây cầm tay khác để nhắn tin hoặc quay số - chỉ có thể chạm tay vào thiết bị để gọi 911 trong trường hợp khẩn cấp • sử dụng thiết bị giải trí điện tử cầm tay, như máy tính bảng hoặc máy chơi game cầm tay • xem các màn hình không liên quan đến việc lái xe, chẳng hạn như coi video • nhập, tìm địa chỉ máy GPS, ngoại trừ bằng lời nói Được phép sử dụng các thiết bị liên lạc không dây không cầm trên tay (handsfree) với một ống nghe ở tai, nút gài ở ve áo hoặc Bluetooth. Có thể xem màn hình GPS loại được gắn sẵn vô bảng điều khiển (dashboard) của chiếc xe hoặc được gắn chắc chắn trên bảng điều khiển.

Trong luật về xao lãng khi lái xe của Ontario không nói tới các hành động khác như ăn, uống, chải chuốt, hút thuốc, đọc và vói tay lấy đồ vật, nhưng người lái xe vẫn có thể bị buộc tội lái xe bất cẩn hoặc nguy hiểm. (https://www.ontario. ca/page/distracted-driving)

Thầy đội cũng nói ổng đã quan sát ông Poulin suốt 15 phút – từ lúc ổng quẹo vô cây xăng để đi rửa xe, cho tới lúc ra khỏi chỗ rửa xe mà ổng vẫn còn nói, rồi mới biên phạt.

Trước tòa, ông Poulin nhận rằng mình có nói chuyện trên phôn, nhưng rõ ràng là đang dùng nó dưới dạng “hands-free” bởi không có cầm nó trên tay. Cái phôn nằm trên tay bà vợ ổ ng ngồ i ở ghế bên, và mở ở speakerphone – nói qua loa. Ông tò a Jean-Sebastien Brunet

quyết định buộc tội ông Poulin, giải thí ch rằ ng khi tham khả o bộ Luậ t An toàn Xa lộ, ổng không thấy trong những dụng cụ để gắn cái phôn vô xe cho nó trở thành hands-free có bao gồm cái tay của người ngồi kế bên! Ông cảnh sát nói có thể tới khi thấy bị cảnh sát chiếu tướng, ông Poulin bèn trao phôn cho vợ để phi tang.

Phá n quyế t củ a ông tò a có vẻ không oan cho ông Poulin. Khôn mà không ngoan. Bà vợ khi đượ c tò a hỏi đã nói không biết nội dung câu

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

31

CHUYỆToronto N CUỐthoibao.com I TUẦN chuyện ông chồng nói trên phôn bữa đó là gì, mặc dầu bả được cho là đã cầm cái phôn trên tay suốt 15 phút.

Mặc dầu thấy hai bản án vừa kể khá kỳ cục, nhưng KG hoan nghênh chuyện mạnh tay với các người vừa lái xe vừa xài phôn, những kẻ chưa thấy quan tài chưa đổ lệ.

Mấy bữa nay, trời bắt đầu có nắng. Ở miền Nam Ontario, tức là vùng có Xóm Gà, mặc dầu nhiệt độ còn chưa được ấm áp bi nhiêu nhưng tuyết đã hết và đường sá khô ráo, sắp nhỏ bắt đầu trổ tài trên đường phố. Làm như hết tuyết là không còn gì đáng lo nữa, thiên hạ chạy xe thấy ghê quá. Đã vậy, không ít người vẫn xài phôn khi lái xe, nói chưa đủ còn kẹp cái phôn lên vô lăng để text, thậm chí còn thọc phôn qua cửa sổ để selfie!

Họ làm như không biết rằng không ít người đã qua đời, hoặc trở thành phế nhơn, hoặc trở thành kẻ sát nhơn, khi sử dụng xeo phôn trong lúc lái xe.

Tiếng Ăng lê của Bộ Vận tải Ontario kêu bằng “distracted driving”, lái xe bị chia trí hoặ c xao lã ng. Cá i đầ u người lái mất phân nửa, hoặc hơn, sự chú ý tới con lộ trước mặt, xe cộ hai bên, cái tay mắc bấm bấm quẹt quẹt, không còn làm chủ vô lăng nữa.

Trang mạng củ a CAA (Hiệp hộ i Xe tự độ ng Canada - Canadian Automobile Association) nói về cái

32

sự đáng sợ của xài phôn trong lúc lái xe như vầy: Bấ t kỳ giờ nà o trên đườ ng cũ ng đang có chừ ng 660 ngà n ngườ i ở Mỹ vừ a lá i xe vừ a xà i xeo phôn.

Họ không nhữ ng nó i chuyệ n mà cò n check email, text, có ngườ i còn coi Youtube hay đọc facebook!

Con số nầy ở Canada ít hơn, bởi dân số Huê kỳ gấp 10 lần dân số Canada, và xe cũng ít hơn, nhưng chắc không dưới vài chục ngàn.

Xài phôn trong khi lái xe

Việc liếc mắt coi một cái text trong năm giây trong khi lái xe với tốc độ 90 cây số giờ tương đương với chạy hế t chiề u dà i mộ t sân banh cà na (360 feet/109.1 mét) trong khi… bị

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

bịt mắt.

Khoảng 26% tất cả các vụ tông xe có liên can tới xài phôn, kể cả xài phôn mà không cầm phôn trên tay Ngườ i lá i xe đang xà i phôn ngó đường mà không thấy tới phân nửa những gì đang diễn ra trước và quanh xe của họ.

Xao lãng khi lái xe - Người lái xe mà xài phôn, cầm tay hay không cần cầm trên tay, dễ bị máng vô chuyện tông xe gấp 4 lần những tài xế khác - 80% các vụ đụng xe và 65% các vụ xé m tông có liên can tớ i việ c người lái xe thiếu chú ý.

- Lái xe mà xao lãng là một yếu tố trong hơn 4 triệu vụ tông xe ở Bắc Mỹ hàng năm

Hình của mạng EndDD (endd.org)

- 10% những vụ tông xe có người chế t, 18% vụ có ngườ i bị thương, 16% vụ tông xe phả i bá o cá o cho cảnh sát có nguyên nhơn là xao lãng khi lái xe - Mất tập trung là một yếu tố trong gần 6 trong số 10 vụ tai nạn từ nhẹ tối nặng mà tài xế là thiếu niên -Gần một nửa số người thiệt mạng trong các vụ va chạm bị ảnh hưởng bởi sự mất tập trung của thanh thiếu niên (15-19 tuổi) là thanh thiếu niên.

Thiệt hại kinh tế do xao lãng khi lái xe

Thiệt hại kinh tế do chi phí chăm sóc sức khỏe liên quan đến va chạm giao thông và mất năng suất ít nhất là 10 tỷ đô la hàng năm.

Con số nầ y tương đương vớ i 1% GDP của Canada!

Hậu quả kinh tế và xã hội của các vụ va chạm trên đường ở Canada được ước tính là 25 tỷ đô la mỗi năm, gồm cả các chi phí trực tiếp và gián tiếp, cũng như đau đớn và đau khổ Những thông tin đọc nổi da gà kể trên, CAA thâu lượm từ Hội đồng An toàn Quốc gia, Hiệp Hội Xe tự động Mỹ (AAA) củ a Huê kỳ , Cả nh sá t RCMP, Cơ quan Quản trị An toàn Xa lộ Quốc gia và Chánh phủ Canada.

KÝ GÀ

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

33

ĐỪNG Toronto SỢ COMPUTER thoibao.com

H

Firefox có thêm hai tính năng bảo mật

ai phiên bản Nightly và Beta sắp tới của Firefox sẽ được cập nhật thêm các tính năng mới giúp tăng cường độ bảo mật và sự riêng tư của người dùng.

Theo The Verge, Firefox hiện thử nghiệm tính năng chống theo dõi mới ngăn các trang web truy cập vào các “dấu vân tay” để theo dõi người dùng, ngay cả sau khi họ đã xóa cookie. Ngoài ra, trình duyệt này sẽ có thêm tính năng chặn đứng các dòng lệnh khai thác tiền điện tử cố gắng chiếm quyền điều khiển tài nguyên trên máy tính.

“Dấu vân tay” mô tả cách thức các trang web và nhà quảng cáo trực tuyến có thể theo dõi người

34

dùng dựa trên quá trình tổng hợp nhiều chi tiết nhỏ về cấu hình hệ thống, từ hệ điều hành đến phông chữ, kích thước màn hình... Ngay cả khi người dùng đã tắt theo dõi, các dịch vụ có thể sử dụng những manh mối nhỏ này để tạo ra các “dấu vân tay” duy nhất cho từng người dùng và sử dụng nó để theo dõi họ trên các trang web.

Firefox không phải là trình duyệt duy nhất cố gắng ngăn chặn loại hình theo dõi này. Tại WWDC 2018, Apple tuyên bố rằng họ có kế hoạch xây dựng tính năng chống theo dõi dấu vân tay trên trình duyệt Safari của mình.

Ngoài việc chặn theo dõi dấu vân tay, Firefox

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

cũng sẽ sớm ngăn chặn các dòng lệnh sử dụng tài nguyên trên máy tính để đào tiền điện tử. Về khía cạnh kỹ thuật, Firefox hiện có thể chặn nhiều đoạn mã đào tiền ảo từ cuối năm 2017 nhưng sự thay đổi trong bản cập nhật mới là việc trình duyệt sẽ cho phép chọn loại tiền điện tử muốn ngăn chặn.

Các tính năng mới là một phần trong chiến lược lớn hơn của Mozilla nhằm tăng quyền riêng tư của người dùng. Năm ngoái, Firefox 63 cũng đã giới thiệu Enhanced Tracking Protection, một tính năng chặn các chương trình theo dõi của bên thứ ba.♦

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

35

ĐỪNG Toronto SỢ COMPUTER thoibao.com

Google muốn chặn file download không an toàn trên Chrome

K

ỹ sư bảo mật Emily Clark của Google Chrome mới đây đã đề xuất bổ sung thêm tính năng tự động ngăn chặn các hoạt động download liên quan đến các file có rủi ro cao, xuất phát từ những trang web không được bảo mật trong các phiên bản tương lai của nền tảng trình duyệt được sử dụng phổ biến nhất thế giới này. Điều này có nghĩa là người dùng sẽ không còn có thể tiến hành tải xuống các tệp thực thi hoặc tệp lưu trữ được phân phối thông qua kết nối HTTP kém an toàn, nhưng lại được khởi tạo từ các trang web HTTPS. Chrome sẽ được trang bị thuật toán giúp tự động nhận biết và đánh dấu các website kiểu này dưới dạng nội dung hỗn hợp và sẽ tự động chặn bất cứ hoạt động download nào xuất phát từ chúng.

"Chúng tôi muốn đạt được một sự cân bằng hợp lý hơn giữa khả năng tương thích/gián đoạn người dùng (user-disruption) và mức độ cải thiện trong khâu bảo mật từ xa, vì vậy Chrome đang cân nhắc đưa ra biện pháp xử lý, hay nói đúng hơn là kiểm soát một số hoạt động download dữ liệu có rủi ro cao trên internet. Những dữ liệu, nội dung như vậy có thể được đánh dấu dưới dạng nội dung hỗn không đảm bảo và trình duyệt sẽ tự động chặn chúng", Emily Clark cho biết.

Theo đó, Chrome sẽ gắn cờ các tệp "exes, dmgs và crxs dưới dạng tệp thực thi và zip, gzip, rar,

36

tar, bzip,... dưới dạng tệp lưu trữ". Theo đề nghị của Emily Clark, Chrome sẽ gắn cờ các tệp "exes, dmgs và crxs dưới dạng tệp thực thi và zip, gzip, rar, tar, bzip,...

Các kỹ sư bảo mật Chrome đã chia sẻ một cuộc thăm dò ý kiến công khai trên Twitter để hỏi những

người theo dõi rằng các bản tải xuống không an toàn có nguy cơ cao có nên được coi là nội dung hỗn hợp và bị Chrome chặn hay không. Kết quả là có đến 75% trong tổng số 251 phiếu bầu đồng ý với kế hoạch này.

75% trong tổng số 251 phiếu bầu đồng ý với kế hoạch này.

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

Hiện tại, mục tiêu cao nhất của đội ngũ bảo mật Chrome là biết nền tảng này trở thành một trong những trình duyệt có thể đem lại cho người dùng trải nghiệm an toàn hàng đầu thế giới. Những nỗ lực rất đáng ghi nhận trước đó có thể kế đến như việc bổ sung thêm tính năng chặn chuyển hướng dưới tab, liệt kê danh sách đen Adobe Flash và thêm hỗ trợ HTML5 làm tùy chọn mặc định, cũng như ngăn hành vi tiêm mã của các ứng dụng bên thứ ba, và vô hiệu hóa thức truyền dẫn tầng bảo mật (TLS) 1.0 và 1.1.

Gần đây, một đề nghị đã được đưa ra vào năm 2013 của Mike West, thuộc Google, trong việc tự động chặn các lượt tải xuống có nguồn gốc từ những trang web iframe đã được đội ngũ Chrome cân nhắc trở lại và đề xuất công khai vào cuối tháng 1 năm 2019.

Ngoài ra, Google cũng tiết lộ rằng họ dự định sẽ bổ sung thêm tính năng tự động chặn tất cả các bản tải xuống được bắt đầu từ các khung quảng cáo không chứa chức năng kích hoạt người dùng (user activation), như một phần trong nỗ lực lớn hơn của gã khổng lồ phần mềm này trong việc tăng cường khả năng bảo mật cho người dùng Chrome bằng cách ngăn chặn các hoạt động download chứa rủi ro tiềm ẩn không an toàn.♦

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

37

Toronto thoibao.com

Gương mặt

của lòng can đảm

N

hìn tấm ảnh này, bạn có cảm thấy xúc động đau lòng không? Một gương mặt vỡ mất một nửa và đầy những vết sẹo. Sáu năm trước, Shakila Zareen là nạn nhân của một vụ cưỡng ép hôn nhân; cô gái 16 tuổi người A Phú Hãn bị chồng hành hạ nên bỏ trốn về nhà cha mẹ, và cô đã bị người chồng kê súng thật gần bắn vỡ xương hốc mắt, xương mũi, xương gò má, xương hàm và phân nửa số răng.

Sống sót, đau đớn, trốn chạy đe dọa tiếp tục rình rập, gian truân mấy năm ở Ấn Độ. Sau cùng, đầu năm trước (2018), Shakila cùng mẹ và em gái đã được Canada mở rộng vòng tay nhân đạo đón nhận với tư cách là người tỵ nạn. Các bác sĩ Canada đang kiên nhẫn lần hồi tìm cách tái tạo khuôn mặt của Shakila.

Kể từ sau khi suýt mất mạng trong hành động bạo lực gia đình dã man đó, Shakila Zareen đã có rất nhiều lần khác tưởng đâu không thể sống nổi, nhưng cô đã can đảm sống và nuôi hy vọng. Giờ đây được đặt chân đến một xứ sở yên bình khác xa với quê nhà bạo loạn, cô đặt trọn vẹn niềm tin ở nền y khoa tân tiến của Canada, ở các bác sĩ giải phẫu tận tụy tại Bệnh viện Đa khoa Vancouver. Một kế hoạch chi tiết lâu dài để tái tạo khuôn mặt cho Shakila đã được các bác sĩ đề ra.

Qua lời giải thích cặn kẽ của bác sĩ về những rủi ro có thể xảy ra, Shakila hiểu rằng trong khả năng tối đa, các bác sĩ cũng không thể nào mang lại cho cô khuôn mặt như xưa. Cô rơi nước mắt thì thầm với mẹ cô rằng ý chí cô không được mạnh mẽ như gương mặt thường lệ xuất hiện đâu.

38

Cô nói với mẹ “Con rất sợ. Nếu có điều gì đó xảy ra với con, xin mẹ hãy an lòng trong cuộc sống. Con sẽ luôn ở bên mẹ”.

Một tối sáu năm trước, người mẹ, tên là Sharman Zareen, 42 tuổi, giật mình khi nghe tiếng súng nổ trong nhà của gia đình bà ở Mazar-i-Sharif, phía bắc A Phú Hãn, vội chạy qua phòng bên xem có chuyện gì thì thấy Shakila mặt đầm đìa những máu. Bây giờ, trong khu vực tiền phẫu thuật tại Bệnh viện Đa khoa Vancouver, Sharman đang cố gắng an ủi đứa con gái khốn khổ của bà trước khi Shakila sắp trải qua ca giải phẫu thứ 10.

Bà rưng rưng nói với con bằng ngôn ngữ Dari bản địa A Phú Hãn: “Cố gắng lên con. Những nguy hiểm kinh hoàng đáng sợ nhất đã qua rồi.

Bây giờ con đang ở trong tình trạng tốt hơn nhiều. Con đừng lo, con gái yêu mạnh mẽ của mẹ. Mẹ tin con sẽ vượt qua.”

Bà Sharman ôm con, sau đó phải buông tay ra để cho băng ca Shakila nằm được đẩy vào phòng mổ, nơi đó hai bác sĩ giải phẫu và một nhóm y tá sẽ bỏ ra 14 giờ kế tiếp để cố gắng tái tạo khuôn mặt cho Shakila. Cô đã trải qua bạo lực, đau đớn, biến dạng, thất vọng và hoang mang lo sợ tương lai vô định. Nhưng đây là một phụ nữ trẻ có can đảm, quyết tâm. Bất chấp tất cả những biến cố xấu xa đã xảy ra, cô phải phấn đấu. *** Shakila Zareen lớn lên ở Baghlan, phía bắc Kabul, nơi hàng ngày cô thường trèo cây, hái quả sung và quả

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

Thủ tướng Canada Justin Trudeau trấn an và khích lệ Shakila trong một buổi gặp gỡ tại Vancouver ngày 5/4/2018. Shakila Zareen được Canada nhận sau khi Hoa Kỳ từ chối vì lý do liên quan đến “an ninh quốc gia”. (Ảnh của Liam Britten – CBC News) Qua ngày hôm sau, trên trang FB cá nhân, Shakila ghi: “Finally my dream came true.

I met the Prime Minister Justin Trudeau yesterday. There are no words to describe how blessed and happy I am! Thank you Canada.”

Shakila cầm tấm ảnh chụp ở quê nhà ngày trước, khi khuôn mặt cô còn nguyên vẹn

mơ để bán ở chợ. Cô cũng chăn giữ hai con cừu mà cô coi như là thú cưng. Cô đi học cho đến năm 12 tuổi rồi ở nhà giúp cha mẹ.

Zareen, cha cô, nguyên là một bác sĩ của quân đội A Phú Hãn, nhưng bị thương nặng trong vụ giao tranh giữa một đơn vị quân đội A Phú Hãn với quân khủng bố Taliban. Sau đó, ông không thể làm việc được nữa, chủ yếu là nằm liệt giường và khi đi phải chống nạng. Cuộc sống của gia đình trở nên chật vật.

Bà Sharman kể: “Có những lúc tôi nhịn đói để nuôi các con tôi. Bà nhớ lại những lần cả nhà không có gì ngoại trừ đậu xanh và khoai tây luộc cho bữa ăn tối. Để giúp đỡ gia đình, Shakila tuy còn nhỏ tuổi phải đi dệt thảm cùng với những đứa trẻ khác.”

Với người chồng tật nguyền, Sharman cho biết bà khó có thể làm

Shakila ở Delhi Ấn Độ trong thời gian 3 năm để được giải phẫu và gắn mắt giả

gì để bảo vệ các cô con gái của mình khỏi bị những người đàn ông A Phú Hãn đến dòm ngó để tìm vợ. Ở tuổi 16, Shakila bị người anh rể bắt buộc phải chịu làm vợ một người đàn ông lớn hơn cô 14 tuổi và cũng chính là

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

39

Toronto thoibao.com một trong số những người anh em họ của cô. Khi nói chuyện với CBC, Shakila không muốn nêu tên của chồng hoặc anh rể của cô vì sợ bị trả thù. Tuy nhiên, cô nói rằng anh rể của cô là một người đàn ông có thế lực và nguy hiểm.

Shakila không đồng ý cuộc hôn nhân gượng ép đó nên đã tìm cách trốn khỏi nhà, nhưng nhà cô luôn có những người đàn ông cầm súng bao vây. Cô không còn cách nào khác là bị người chồng bắt đi vào năm 2013.

Ngay trong đêm tân hôn, Shakila bị chồng đánh đập và cưỡng hiếp. Sự việc đó cứ tiếp diễn.

Mấy tháng sau, Shakila đã làm một việc liều lĩnh là đi gặp cảnh sát để tố cáo chồng, xong xách quần áo trở về nhà cha mẹ. Nghe cảnh sát kể lại, chồng của Shakila vô cùng tức giận nên xách súng shotgun đi giết vợ.

Bà Sharman kể “Tối hôm đó tôi đang ngồi cầu nguyện thì nghe tiếng súng nổ và tiếng thét hãi hùng của Shakila. Tôi điếng hồn chạy xem thì

Kể từ khi đến Canada, Shakila cảm thấy tự tin hơn nên không dùng băng bông che mắt giả bên trái và chiếc mũi gãy nữa

Shakila để cho phóng viên chụp cận ảnh khuôn mặt bị bắn vỡ. Cô nói “Kể từ khi đến đây (Canada) tôi không bị ai chế nhạo (như lúc ở Ấn Độ) cả. Và đó là điều tôi cảm thấy được an ninh nhất”

40

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

thấy con tôi nằm trên vũng máu. Tôi quỳ xuống ôm con. Tay tôi dính đầy máu. Tôi nghĩ rằng Shakila đã bị giết chết. Tôi vô cùng ân hận vì nghĩ rằng mình cũng có lỗi đã không hết sức bảo vệ cho con.”

Tuy viên đạn shotgun đã phá hủy một nửa khuôn mặt của Shakila, nhưng cô vẫn còn sống. Bà Sharman đưa con lên một chiếc taxi, và họ bắt đầu cuộc hành trình kéo dài bảy giờ đến một bệnh viện ở Kabul. Ngoài chấn thương mặt trầm trọng, Shakila còn có một vấn đề khác: cô có thai mà không hay biết. Cô đã nằm hôn

mê cả một tháng trời và bị trụy thai.

Shakila bị mất một mắt, hầu hết mũi và tai. Ảnh chụp quang tuyến X cho thấy răng và hàm của cô đã bị phá hủy.

Trường hợp của cô đã thu hút sự chú ý của truyền thông quốc tế, và chính phủ Ấn Độ đã đề nghị sẽ sẵn sàng chữa trị và chăm sóc y tế và miễn phí cho Shakila. Thoạt đầu chính quyền địa phương A Phú Hãn không đồng ý, nhưng một khi tình trạng bệnh lý của Shakila nghiêm trọng hơn, các giới chức chính phủ cấp cao can thiệp và chấp thuận cho

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

41

Toronto thoibao.com

42

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

43

Toronto thoibao.com

Shakila Zareen trong phòng Bệnh viện Đa khoa Vancouver và đang được y tá săn sóc để chuẩn bị cho một cuộc giải phẫu mới nhất. Đứng nhìn cô là người mẹ Sharman và người em gái Samira

Shakila đi Ấn Độ.

Thế là Shakila, mẹ cô và em gái Samira rời A Phú Hãn và bay tới Delhi, Ấn Độ. (Cha của Shakila đã chết gần ngay sau đám cưới của cô xảy ra.)

Shakila kể lại là cô rất mừng trước viễn cảnh đến Ấn Độ để được giải phẫu. Cô hy vọng nó sẽ giảm bớt nỗi đau và khôi phục diện mạo cho cô.

Nhưng các bác sĩ ở đó bảo trước hết, họ chỉ đủ khả năng làm cho cô thở được và ăn được bình thường. Trong 3 năm ở Delhi, Shakila được điều trị các vết thương, ghép da và lắp mắt giả. Nhưng vì xương hốc mắt đã vỡ, mắt giả cứ bị trệ xuống không đúng vị trí của nó.

Một tờ báo Ấn Độ đã sắp xếp cho Shakila từ Delhi bay đến Mumbai để gặp một trong những thần tượng tuổi teen của cô là siêu sao Bollywood Salman Khan. Đó là một trong những giây phút hạnh phúc nhất của Shakila.

Tuy nhiên, cuộc sống hàng ngày ở Delhi của Shakila không phải lúc nào cũng như mơ Bollywood. Khi xuất hiện ở nơi công cộng, Shakila phải che giấu khuôn mặt biến dạng của cô bằng một miếng bông mắt và mái tóc dài. Những lời chế nhạo liên tục từ những người đàn ông trên đường phố đã làm tổn hại tinh thần của Shakila. Đau lòng nhất là khi Shakila nghe lời chế nhạo đó bằng chính ngôn ngữ Dari của cô phát ra bởi một người đàn ông A Phú Hãn đồng hương: “Này, cô gái mù! Hãy tránh xa tôi ra! Cô thật là xấu xí khiến cho tôi không muốn thấy!”

Shakila tự hỏi tại sao người ta có thể nhẫn tâm thốt ra những lời bất nhân ấy. nói. Cô nói cô đã cố giả vờ như cô không nghe thấy, nhưng trái

44

tim đang đau nhói và cô phải kềm để khỏi khóc.

Trong khi đó, một loạt các mối đe dọa lại đến từ người chồng và người anh rể của cô ở A Phú Hãn. Họ tìm cách liên lạc, họ gọi và hăm dọa sẽ giết cô. Như vậy nghĩa là Ấn Độ vẫn chưa đủ xa mối nguy, nên họ đã làm thủ tục xin tỵ nạn ở Hoa Kỳ. Đơn xin của họ được chấp nhận vào năm 2016, khi Barack Obama vẫn còn là tổng thống. Nhưng nó đã bị thu hồi sau khi Donald Trump đắc cử. Chính phủ mới xem cô là một “mối đe dọa đến nền an ninh quốc gia” vì chồng cô có mối quan hệ với Taliban. Canada đã dang tay đón Sharma, Shakila và Samira và ba mẹ con đã đặt chân đến Vancouver ngày 31 tháng 1 năm 2018.

Sự khác biệt nổi bật nhất về ngoại hình của Shakila là khi đến Canada, cô quyết định tháo băng bịt mắt. Cô nói cô cảm thấy an toàn hơn và tự tin hơn ở quê hương mới.

Shakila hiện đang học tiếng Anh nhưng cũng bị cản trở do thị lực kém của con mắt còn lại. Cô thành thật tiết lộ là cô phải hết sức cẩn thận không chúi đầu đọc sách hay viết ghi chú trong lớp vì sợ con mắt giả có khi rủi ro bị sút và rớt ra ngoài. Cô ăn uống cũng khó khăn vì nhiều răng đã mất và đau miệng.

Thấy tình cảnh con gái mình như vậy, bà Sharman đau khổ và giận dữ nên đã đi tìm công lý. Bà đến gặp cảnh sát cũng như đến tận cổng dinh tổng thống ở Kabul, kêu nài yêu cầu nhà chức trách bắt giữ con rể bà. Các viên chức chính phủ gặp bà đều trả lời rằng họ không có thẩm quyền. Đó là tình trạng chung ở A Phú Hãn, nơi mà phụ nữ bị chà đạp và áp bức

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

nhưng chẳng ai quan tâm.

Bất chấp những khó khăn trở ngại, Shakila không mặc cảm nữa, đón nhận cuộc sống mới hiện tại. Cô học chơi đá banh, tập thói quen tự lập.

Cô đi ra ngoài một mình, trang điểm cẩn thận và mặc y phục hợp thời trang. Shakila thậm chí đang khám phá ý tưởng làm người mẫu, sẵn sàng cho chụp hình mà không hề e ngại về khuôn mặt biến dạng. Thật quả là tự

tin và can đảm.

Hứng khởi bởi nền tảng dân chủ tự do của Canada, Shakila nảy ra ý tưởng muốn dùng kinh nghiệm đau khổ bản thân để trở thành một nhà hoạt động. Tháng 6 năm ngoái, cô đã bay tới Ottawa, nơi cô được mời phát biểu tại một hội nghị quốc gia về đề tài phụ nữ sống sót sau bạo lực gia đình. Với khả năng nói tiếng Anh còn giới hạn, Shakila đưa ra một thông điệp và truyền cảm hứng cho phụ nữ Canada về sức mạnh của một người phụ nữ đến từ vùng đất xa xôi không ngừng phấn đấu.

Shakila nói “Chúng ta không được im lặng khi đối mặt với bạo lực. Chịu đứng lên phấn đấu hay không là tùy chúng ta. Tôi tự hào về tất cả phụ nữ.

Chúng ta là những nữ siêu nhân.” Và đã nhận được sự hoan nghênh nhiệt liệt. Không dừng lại ở đó, cô mang theo năng lượng đến một cuộc họp trên đồi Quốc hội với bộ trưởng di trú Ahmed Hussen. Từ một người phụ nữ không có quyền lực, giờ Shakila đang bước đi trên các sảnh đường của quyền lực.

Khi gặp ông bộ trưởng di trú Hussen tại một phòng họp nhỏ ngay dưới lầu Hạ viện, Shakila đưa ngay cho ông ta một danh sách về các nhu cầu mà nhiều người tỵ nạn chưa được đáp ứng.

Nhưng có một điều mà Shakila hầu như luôn luôn nghĩ trong tâm trí là đến khi nào cô sẽ được giải phẫu để

Shakila (lúc chưa trang điểm) và mẹ là bà Sharman trong căn nhà thuê ở Vancouver Cô nói “Tôi không còn cảm thấy cô đơn nữa

Một phụ tá của bác sĩ Bush đang kiểm tra các hư hại trên khuôn mặt của Shakila

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

45

Toronto thoibao.com khôi phục lại khuôn mặt?

Vài tuần sau khi cô đến Vancouver, Shakila cùng với một thông dịch viên đã gặp bác sĩ Kevin Bush, một trong những bác sĩ giải phẫu tái tạo (reconstructive surgeons) giỏi nhất, tại một phòng khám bệnh của Bệnh viện Đa khoa Vancouver. Shakila có mang theo một tập hồ sơ y tế dày về các lần chữa trị ở Ấn Độ.

Sẹo bên ngoài trên mặt của Shakila khá hiển nhiên; những hư hại bên dưới những vết sẹo đó mới trầm trọng

hơn. Bác sĩ Bush phải khảo sát thăm dò và ghi chú từng phần thiệt hại để tìm biện pháp tái tạo.

Shakila hỏi “Thưa bác sĩ, cuộc giải phẫu có làm cho khuôn mặt của tôi bình thường trở lại như trước không?” Bác sĩ Bush trả lời “Tôi nghĩ rằng chúng tôi có thể làm một số điều để làm cho mọi thứ tốt đẹp hơn cho cô. Câu trả lời trung thực là chúng tôi không thể giúp cô trông y hệch như xưa được. Đó là điều mà ngay cả y học hiện đại nhất cũng không thể

thực hiện. Chúng tôi không thể giúp cô có một con mắt khác. Những gì chúng tôi có thể làm là cố gắng làm một mắt giả mới cho nó khỏi bị lỏng lẻo nằm trong các mô mềm. Mắt giả mới sẽ giúp gương mặt cô trông tự nhiên hơn.”

Một dòng nước mắt lăn dài trên má Shakila sau khi cô lắng nghe thông dịch viên dịch lại lời của bác sĩ mà cô cũng đoán hiểu được. Nhưng cô biết mình chỉ có một lựa chọn. Cô phải chấp nhận thực tế, phải đặt hết sự tin

tưởng ở các bác sĩ và tiến hành việc tái tạo khuôn mặt.

Tháng 12 năm 2018, bác sĩ Bush phát triển một kế hoạch chi tiết cho ca mổ quan trọng này. Một cái nhìn ba chiều về hộp sọ Shakila được hiển thị trên màn hình trong văn phòng của ông giải thích về cuộc giải phẫu đầu tiên, ông sẽ xây dựng lại hốc mắt và xương gò má trên. Đồng thời, một nhóm phẫu thuật thứ hai sẽ cắt lấy một đoạn của xương ống chân (fibula) của cô và dùng nó để hoàn thành việc tái tạo phần đó của khuôn mặt.

Theo tin tức trong bài viết “Reshaping a life and face” đăng ngày 1 tháng 4 năm 2019 trên trang nhà Vancouver Coastal Health, cuộc giải phẫu đầu tiên tái tạo xương gò má và xương hàm trên (maxilla) cho Shakila do hai bác sĩ giải phẫu thẩm mỹ Kevin Bush và Erin Brown điều hành diễn ra ngày 20 tháng 12 năm 2018 đã mang lại kết quả tốt đẹp. Được biết Shakila phải trải qua ít nhất là 3 cuộc giải phẫu nữa trong thời gian tới; lần giải phẫu kế tiếp sẽ diễn ra vào tháng 6 năm nay.

HOÀNG CHIÊU ẤN

Shakila và mẹ và em gái

46

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

(Tổng hợp từ loạt bài phóng sự của Sylvène Gilchrist và Laura Lynch/ đài CBC; website Vancouver Coastal Health và FB của Shakila Zareen)

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

47

MỘT VÒNG QUA MẠNG Toronto thoibao.com

Người phụ nữ ngửi được mùi của bệnh Parkinson

Joy Milne (trái) ngửi được mùi của người bệnh Parkinson

Bà Joy Milne (68 tuổi, ở Perth, Úc) đầu tiên chú ý đến mùi xạ và mùi hương gỗ thoát ra từ cơ thể chồng cách đây 12 năm trước khi ông được chẩn đoán mắc bệnh Parkinson, một rối loạn thoái hoá của hệ thần kinh trung ương gây ảnh hưởng đến tình trạng cử động, thăng bằng và kiểm soát cơ.

Theo Science Alert, không chỉ ngửi được mùi này từ chồng, bà Milne cũng ngửi được mùi trên từ những người có cùng hội chứng với chồng bà khi bà gặp.

Từ đó, các nhà khoa học của Đại học Manchester (Anh) đang hợp tác với bà Milne để cố gắng xác định xem chính xác bà ngửi được cái gì. Cái đó có liên quan gì đến bã nhờn được tiết ra từ những người bị bệnh Parkinson hay không?

Theo nhiều nghiên cứu, bệnh này làm tăng bã nhờn được tiết ra. Đó là lý do các nhà nghiên cứu muốn khẳng định xem liệu bã nhờn này có thể là dấu ấn sinh học nhằm phát hiện bệnh hay không, theo Science Alert.

Nghiên cứu họ cùng thực hiện đã phát hiện ra một số hợp chất, đặc biệt là eicosane, a xít hippuric và octadecanal, với một nồng độ cao hơn bình thường có trong làn da của người bệnh Parkinson.

Tất cả đều được chứa trong bã nhờn, theo BBC Scotland.

Tỉ lệ mắc bệnh Parkinson ở Anh là 1/500 trong thời gian trước và giờ đang gia tăng lên 1/100. Người bệnh thường ở độ tuổi trên 60.

Hiện tại chưa có phương pháp điều trị căn bệnh này và chưa có một phương pháp xét nghiệm hay kiểm tra đáng tin cậy cho căn bệnh này. Hầu hết bác sĩ đều chẩn đoán bằng cách quan sát các dấu hiệu. 

Vi khuẩn tấn công Trạm Không gian ISS Chuyên san Microbiome ngày 9/4 công bố nghiên cứu cho thấy Trạm Không gian quốc tế (ISS) chứa hàng loạt vi khuẩn và nấm tương tự tại các bệnh viện, phòng tập gym và văn phòng trên Trái đất.

Theo kế hoạch của Cơ quan Hàng không và vũ trụ Mỹ (NASA), các mẫu vi khuẫn và nấm được thu thập tại 8 vị trí trên ISS trong vòng 14 tháng và đưa về trên 3 chuyến.

Sau đó, các mẫu vật được phân tích bởi các nhà khoa học ở Trái đất, bao gồm nhiều chuyên gia tại phòng thí nghiệm của NASA. Trước thời đại mới trong lĩnh vực khám phá vũ trụ như hành trình đến sao Hỏa, vi khuẩn tại các môi trường kín cần được xem xét kỹ lưỡng nhằm xác định các loại có thể tích tụ, thời gian chúng tồn tại và ảnh hưởng đến sức khỏe con người cũng như hạ tầng phi thuyền.

Theo nghiên cứu, đa số các vi khuẩn trên ISS là

những loại thường thấy trong môi trường sống của con người. Tại khu vực của các phi hành gia Mỹ có nhiều vi khuẩn thuộc nhóm Staphylococcaceae và Enterobacteriaceae, vốn hiện diện nhiều tại bệnh viện, văn phòng và phòng tập thể hình ở Trái đất, theo nghiên cứu.

Các nhà khoa học cho biết chưa rõ các vi khuẩn có gây bệnh trên trạm ISS hay không, vì điều đó còn tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của từng người cũng như khả năng hoạt động của vi khuẩn trong môi trường không gian.

“Có những loại vi khuẩn trong nhà tại Trái đất gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Điều này càng quan trọng hơn đối với các phi hành gia trong các chuyến du hành vì hệ miễn dịch của họ thay đổi và không có các dịch vụ y tế phức tạp như trên Trái đất,” theo tiến sĩ Kasthuri Venkateswaran thuộc NASA. 

Bác sĩ gốc Việt bị lôi khỏi máy bay lần đầu lên tiếng Trong cuộc phỏng vấn với chương trình “Good Morning America” của đài ABC ngày 9/4, ông David Đào, chưa từng công khai lên tiếng về sự vụ từng gây xôn xao nước Mỹ hồi năm 2017, cho hay ông chỉ khóc khi lần đầu tiên xem lại video cảnh ông bị lôi khỏi máy bay. Ông Đào cho biết, ông đã tha thứ cho hãng hàng không United Airlines cũng như các nhân viên an ninh đã lôi ông khỏi máy bay.

“Tôi không giận họ. Đó là công việc, họ phải làm như vậy. Nếu họ không làm vậy, họ sẽ mất việc. Vì thế tôi không cảm thấy tức giận với họ hay bất kỳ điều gì như vậy”, ông nói.

Vụ ông Đào bị nhân viên an ninh sân bay kéo lê ra khỏi máy bay từng gây xôn xao thế giới vào năm 2017. Ông bị buộc rời khỏi một chuyến bay bán vé quá số

48

Ông David Đào trong cuộc phỏng vấn với ABC ngày 9/4 (Ảnh: ABC News)

ghế một cách thô bạo tại sân bay quốc tế O’Hare ở Chicago, Mỹ. Theo ABC News, vụ xô xát đã khiến ông Đào bị bị chấn động não, gãy mũi và hai răng. Ông Đào kể ông đã lên máy bay vào ngày 9/4/2017 để chuẩn bị trở về nhà tại bang Kentucky, nơi ông có kế hoạch mở một phòng khám miễn phí cho các cựu chiến binh. Chuyến bay bị bán vé quá số ghế, và khi ông

từ chối rời ghế của mình, ông Đào đã bị các nhân viên an ninh lôi khỏi chuyến bay một cách thô bạo. Ông đã không được phép tiếp tục chuyến bay đó. Ông Đào nói ông chưa từng nghĩ một cuộc xô xát có thể dẫn tới bạo lực, nhưng một khi nó xảy ra, thì mọi việc diễn biến rất nhanh. Khi ông tỉnh lại tại bệnh viện, ông không hay biết câu chuyện của mình

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

đã lan truyền nhanh chóng trên mạng.

Và sau đó, giữa lúc sự giận dữ lan rộng, giá chứng khoán tụt dốc và một cuộc dàn xếp với hãng hàng không, ông Đào cho hay sự chú ý của truyền thông khiến ông khó xử. “Đến lúc đó, tôi phải lánh đi”, ông Đào giải thích về việc không xuất hiện một thời gian dài. “Tôi đã ở trong nhà suốt nhiều tháng”. Ông Đào và hãng hàng không United Airlines sau đó đã đạt được một sự dàn xếp, và ông nhận được một khoản đền bù nhưng cả hai bên đều không tiết lộ con số cụ thể. Ông Đào cho biết, giờ đây ông quyết định lên tiếng như một cách để cảm ơn những người từng ủng hộ ông.

Trong một tuyên bố ngày 9/4/2019, hãng United Airlines cho hay sự việc đã có tác động lớn tới công ty.

“Trách nhiệm của chúng tô là đảm bảo rằng công ty và toàn bộ 90.000 nhân viên cần rút kinh nghiệm từ vụ việc đó”, phát ngôn viên Megan McCarthy cho biết.

“Những thay đổi mà chúng tôi áp dụng sau vụ đó là phục vụ hành khách tốt hơn và trao quyền nhiều hơn cho các nhân viên…. Như giám đốc điều hành Oscar Munoz của chúng tôi đã nói, chúng tôi không muốn bất kỳ ai trong gia đình United quên bài học từ chuyến bay 3411. Chúng tôi sẽ đưa United trở thành hãng hàng không tốt hơn, một công ty biết chăm lo hơn và một đội ngũ mạnh hơn”, tuyên bố cho biết thêm.

Trong cuộc phỏng vấn với ABC, ông Đào cho biết ông vui vì hãng hàng không đã hành động để thay đổi. “Điều quan trọng nhất là sự việc đã chuyển biến theo hướng tích cực”. 

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

49

MỘT VÒNG QUA MẠNG Toronto thoibao.com

Bị trừng phạt bủa vây, Venezuela tính chuyện bán 8 tấn vàng Venezuela được cho là đã chuyển 8 tấn vàng ra khỏi kho dự trữ, hành động cho thấy Caracas có thể sắp bán số kim loại quý giữa lúc nền kinh tế nước này đang gặp khó khăn giữa lệnh trừng phạt “bủa vây” từ Mỹ.

Reuters ngày 9/4 dẫn thông tin từ một nghị sĩ và một nguồn tin chính phủ Venezuela cho biết Caracas hồi tuần trước dường như đã chuyển 8 tấn vàng ra khỏi kho dự trữ ở ngân hàng trung ương. Động thái này cho thấy họ có thể sẽ bán lượng vàng này ra nước ngoài để thu về ngoại tệ trong bối cảnh Venezuela đang bị Mỹ ban hành hàng loạt lệnh trừng phạt kinh tế.

Theo Reuters, trong hoàn cảnh Mỹ đã chặn Venezuela tiếp cận nguồn doanh thu xuất cảng từ công ty dầu khí quốc doanh PDVSA, chính

50

quyền Tổng thống Nicolas Maduro dường như coi vàng dự trữ là nguồn chính mang lại ngoại tệ lúc này cho Caracas.

Một nguồn tin chính phủ nói rằng dự trữ vàng trong ngân hàng trung ương

Venezuela đã giảm đi 30 tấn từ đầu năm trước khi Mỹ siết chặt lệnh trừng phạt. Kho dự trữ của Caracas được cho là còn khoảng 100 tấn vàng, trị giá hơn 4 tỷ USD. Giới quan sát cho rằng đây sẽ là thách thức lớn với ông

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

Maduro khi với tốc độ sụt giảm hiện tại, kho vàng dự trữ Venezuela có thể sẽ cạn kiệt vào cuối năm.

Phía Venezuela chưa lên tiếng về thông tin trên.

Khủng hoảng chính trị Venezuela bùng phát sau

khi Mỹ và hơn 50 nước Phương Tây thừa nhận lãnh đạo đối lập Juan Guaido, người tự xưng làm tổng thống lâm thời Venezuela ngày 23/1. Chính quyền Maduro đã bác bỏ tuyên bố của ông Guaido, cáo buộc đây là âm mưu đảo chính do Mỹ lũng đoạn.

Khi được yêu cầu bình luận về thông tin Venezuela chuyển 8 tấn vàng, một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nói với Reuters rằng Washington lên án việc ông Maduro và những người ủng hộ bán đi tài nguyên của người Venezuela. “Chúng tôi kêu gọi các công ty, ngân hàng và các thực thể khác ở Mỹ hay ở các quốc gia trên thế giới, không giao dịch mua bán tài nguyên Venezuela với chính quyền Maduro”. 

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

51

MỘT VÒNG QUA MẠNG Toronto thoibao.com

Burger King phải xin lỗi vì Dịch sởi bùng phát, New York ban bố tình trạng khẩn cấp quảng cáo chế giễu văn hoá

Thị trưởng Bill de Blasio trong buổi họp báo với biểu ngữ “Don’t wait. Vaccinate” / Reuters

Chính quyền thành phố New York đã phải ban bố tình trạng khẩn cấp vì dịch bệnh sởi bùng phát ở quận hạt Brooklyn. Giới chức thành phố cảnh báo tin giả mạo trên mạng góp phần làm trầm trọng thêm tình hình dịch bệnh.

Kể từ tháng 10/2018 đến nay, có hơn 285 trường hợp bị mắc bệnh sởi được ghi nhận ở thành phố New York, mới đây là đợt bùng phát tại quận Brooklyn, thị trưởng Bill de

52

Blasio nói trong buổi họp báo vào ngày 9/4.

Trong khi đó, trong năm 2017, chỉ có 2 trường hợp bị sởi và New York tuyên bố chính thức loại trừ bệnh này hồi năm 1991.

Sau khi tuyên bố tình trạng khẩn cấp, thị trưởng de Blasio cùng giới chức ngành y tế lên án cái họ gọi là “thông tin giả mạo” tràn lan trên mạng xuất phát từ phong trào chống lại vắc xin

khiến cho tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp.

Virus gây bệnh sởi dễ lây lan và có thể dẫn đến biến chứng nặng, thậm chí tử vong. Theo Sở y tế New York, hiện vẫn chưa có trường hợp tử vong, nhưng tính đến ngày 9/4 có 21 người nhập viện, trong đó 5 trường hợp được chuyển vào phòng chăm sóc đặc biệt. Tất cả 39 ca mới nhiễm bệnh sởi là trẻ em. Đây là đợt bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng trên toàn nước Mỹ, với 465 ca ở 19 bang (tính từ đầu năm đến nay).

Các chuyên gia y tế cho biết Mỹ loại trừ bệnh sởi kể từ năm 2000 nhờ vaccine, nhưng tỷ lệ trẻ em được tiêm chủng giảm sút trong những năm gần đây.

Trước đó, chính quyền hạt Rockland (bang New York) tuyên bố tình trạng khẩn cấp vì đợt bùng phát dịch sởi, đồng thời cấm trẻ em không chích ngừa sởi đến những nơi công cộng. 

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

ẩm thực Á đông Burger King phải đối mặt với phản ứng dữ dội trên mạng sau khi một quảng cáo được đăng lên tài khoản Instagram của Burger King New Zealand, mô tả một người phương Tây đang cố gắng ăn món “Vietnamese Sweet Chilli Tendercrisp Burger” mới với đôi đũa màu đỏ khổng lồ.

Quảng cáo này đã bị xóa sau khi có bài viết lên án quảng cáo là xúc phạm và nhạy cảm về mặt văn hóa, thu hút hơn 2,7 triệu lượt xem và dẫn đến sự chỉ trích rằng Burger King đang chế nhạo đũa và phong tục châu Á. “Ôi trời cây đũa thật là vui nhộn quá”, tài khoản Mo Carey, người New Zealand mỉa mai, một trong những người đầu tiên lên tiếng về quảng cáo này.

Cô nói thêm: “Tôi phát bệnh với phân biệt chủng

tộc. Dù là bất kỳ loại nào.

Loại lấy các nền văn hóa khác ra làm trò cười hoặc loại bắn và giết những người đang cầu nguyện yên bình trong nơi cầu nguyện của họ. Hãy nói không với mọi biểu hiện của nó.”

“Chúng tôi đã yêu cầu bên nhượng quyền ở New Zealand loại bỏ quảng cáo ngay lập tức”, Burger King nói trong một tuyên bố tối 8/4. Công ty này thừa nhận quảng cáo là “nhạy cảm và không phản ánh giá trị thương hiệu của chúng tôi về sự đa dạng và cởi mở”.

Năm 2018, thương hiệu thời trang Ý Dolce & Gabbana cũng bị cáo buộc phân biệt chủng tộc và định kiến về văn hóa sau khi họ công bố một video trên trang mạng xã hội Weibo, cho thấy một người mẫu Trung Quốc dùng đũa để ăn pizza, cannoli và mì spaghetti. 

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

53

VUI Toronto CHỤP HÌNH thoibao.com Andy Nguyễn là một người cầm máy có hạng, làm việc toàn phần trong ngành nhiếp ảnh nghệ thuật thế giới, có trong tay nhiều giải thưởng quốc tế. Anh là nhiếp ảnh gia gốc Việt đầu tiên vinh dự đoạt giải Wildlife Photographer of the Year của BBC. Nhiều tác phẩm của Andy Nguyễn được trưng bày trong các viện bảo tàng quốc gia tại Mỹ, Anh Quốc; và cho tới nay anh đã đoạt được 29 Huy Chương Vàng trên toàn cầu.

Anh hiện làm việc và cư ngụ tại vùng GTA, ON, Canada.

Kỳ 26 Andy Nguyễn

Bí quyết chụp hoa Xuân BÍ QUYẾT #2: BẢO QUẢN DỤNG CỤ

Photo by Marivi Pazos on Unsplash

Đối với những người sống ở Bắc bán cầu (nơi có 4 mùa), mùa Xuân vừa mới bắt đầu. Và cùng với mùa Xuân là nhiều cơ hội để chụp hình bông hoa.

Hoa Xuân là một chủ thể lý tưởng cho nhiếp ảnh bởi vì chúng có màu sắc lộng lẫy, chi tiết đẹp, hình dáng thú vị, và chúng… đứng yên!

Ngoài ra, với thời tiết mùa này sẽ có những ngày trời có mây, thích hợp để chụp hình bông hoa, cũng như những trận mưa rào, sẽ để lại những giọt nước trên cành và cánh hoa, làm tăng nét thú vị cho ảnh.

Sau đây là một vài bí quyết chụp hình hoa Xuân để giúp bạn nâng cao tối đa kết quả nhiếp ảnh của bạn.

BÍ QUYẾT #1: DÒM CHỪNG THỜI TIẾT

Nhiều người không biết chụp hình cho rằng một ngày sáng nắng chói chang là một ngày đẹp để chụp hình hoa Xuân, nhưng một ngày có mây thì thật sự tốt hơn nhiều.

Vào một ngày nắng, hình của bạn sẽ bị cả đống chỗ nắng chói và nhiều bóng đen. Ngược lại, những ngày có mây có ánh sáng lọc dịu hơn nhiều và lý tưởng để phô trương những chi tiết nhỏ của một bông hoa.

Mây trên trời có phận sự như một bộ phận khuếch tán khổng lồ, vì vậy thay vì bị bóng đen che đi một số chi tiết của hoa, bạn sẽ có ánh sáng dịu trải đều trên cánh hoa.

Không những đây là một lợi điểm từ khía cạnh mỹ thuật, mà nó cũng sẽ giúp bạn phơi sáng cho hình tốt hơn.

54

Photo by Fenneke Smouter via iStock

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

Photo by PamelaJoeMcFarlane via iStock

Mùa Xuân đôi khi có nghĩa thời tiết bất thường, và chuyện cuối cùng bạn muốn xảy ra là bị kẹt dưới một trận mưa mà không có gì để bảo vệ máy ảnh và đồ nghề của bạn.

Bạn cũng không hẳn muốn bỏ cuộc khi đang chụp hình, vì những giọt nước trên hoa làm cho hình càng đẹp hơn nữa.

Bạn có thể chọn một bọc che mưa truyền thống cho máy ảnh, nhưng vấn đề là nó quá gò bó.

Không những phải thò tay vào bọc để chỉnh thông số trên máy ảnh, mà cũng hết sức khó khăn để nhìn thấy bạn đang làm gì dưới lớp bọc che chở đó.

Hơn nữa, những bọc che máy ảnh truyền thống sẽ không che lại đầu mở của ống kính, và bạn liên tục phải chùi quét những giọt mưa khỏi ống kính.

May thay, có một thiết bị do Camera Canopy sản xuất để giải quyết vấn đề này. Nó được gắn trên chỗ gắn đèn flash của máy ảnh, bạn có thể dễ dàng điều khiển máy ảnh để chỉnh các thông số nhanh chóng.

Ngoài ra cũng không có bao bọc nào chắn ngang tầm nhìn, để bạn có thể sắp bố cục dễ dàng hơn, xem histogram, review lại hình sau khi chụp, v.v…

Nên chú ý rằng trong tấm hình minh họa trên, phía sau của máy ảnh hoàn toàn được để trống, chính xác!

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

55

VUI Toronto CHỤP HÌNH thoibao.com Camera Canopy có thể được chỉnh theo kích thước để che đủ ống kính lên đến tiêu cự 500mm, cho nên những loại ống kính macro, wide-angle, và chân dung tiêu chuẩn bạn cần cho nhiếp ảnh bông hoa chắc chắn sẽ được che chở rất tốt.

Dĩ nhiên, vì Camera Canopy có thể được điều chỉnh, tất cả bạn cần làm là kéo mái che mưa để thích nghi với những ống kính dài hơn.

Camera Canopy giúp bạn khỏi phải chùi ống kính liên tục vì nó dư sức che chở phía trước ống kính.

Những yếu tố này có nghĩa rằng bạn vẫn có thể tiếp tục chụp hình những hoa Xuân đẹp mắt, dù cho nếu thời tiết không đẹp!

Photo by Andy Nguyễn

BÍ QUYẾT #3: TỚI GẦN

Một trong những đặc tính tốt nhất của hoa là những chi tiết phức tạp của cánh hoa. Và trong khi những tấm hình bao gồm nhiều hoa có thể cũng đẹp, bạn cũng nên dành thời gian để chụp những ảnh close-up thật gần.

Như bạn thấy trong hình trên, đến thật gần cho phép tạo một bố cục thân mật hơn nhiều và đề cao những chi tiết nhỏ của hoa.

Chúng ta cũng nên lưu ý rằng trung tâm của hoa – nơi có những đặc điểm tinh vi nhất – hoàn toàn sắc bén. Điều này quan trọng vì cũng như bạn muốn mắt của người mẫu rõ trong hình chân dung, bạn muốn làm cho hoàn thiện sự lấy nét của hình ảnh hoa để thu hút cái nhìn của người xem tới trung tâm của hoa.

Mẹo vặt nhỏ: Để lấy nét tốt cho hình, dùng đặc điểm Autofocus với một điểm duy nhất của máy ảnh. Điều này cho phép bạn chọn đúng chính xác chỗ muốn máy ảnh lấy nét.

BÍ QUYẾT #4: CHỤP TỪ NHIỀU GÓC CẠNH KHÁC NHAU

BÍ QUYẾT #5: DÙNG MÀU SẮC NHƯ MỘT DỤNG CỤ SÁNG TÁC

Khi nói về chụp hình hoa mùa Xuân, chúng ta cần ghi nhớ rằng không phải mọi cú shot bạn chụp đều nhìn xuống ngay giữa hoa. Để thay thế, bước vòng quanh đóa hoa để chụp nhiều khía cạnh khác nhau. Có thể chụp ngang hoa cho loại shot mặt nghiêng. Ngoài ra, bạn có thể chụp từ dưới lên hoa để thấy ánh sáng rọi xuyên qua những cánh hoa.

Bằng cách lấy nhiều phương diện khác lạ, bạn sẽ có thể tạo ảnh độc đáo hơn và có nhiều sức lôi cuốn hơn luôn.

Một cách làm một đóa hoa nổi bật giữa những hoa khác là bảo đảm rằng hậu cảnh không bị dính những thứ làm rối khung cảnh.

Bạn cũng có thể dùng màu sắc để gây chú ý cho chủ thể chính. Để thí dụ, bạn có thể dời góc cạnh chụp cho đến khi những hoa cùng màu không trực tiếp đứng sau đóa hoa muốn chụp.

Photo by Andy Nguyễn

Photo by borchee via iStock

56

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

Trong tấm ảnh minh họa trên, lấy góc cạnh chụp này đặt hoa tulip màu cam trên hậu cảnh màu xanh lá cây và vài hoa đỏ, làm nó nổi bật càng nhiều hơn.

Tìm những màu sắc bổ sung và tương phản khi theo phương pháp này, và bạn sẽ đạt được nhiều kết quả mát mắt hơn.

AN (andyfotopro@yahoo.com)

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

57

Toronto thoibao.com

58

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

59

TRÒ CHUYỆN VỚI @

Toronto thoibao.com

Khúc An - Trò Chuyện Với @ @ (a còng) là ký hiệu một địa chỉ, một nơi đến; có thể đến nhiều người, cũng có thể chỉ đến được một mình bạn, người đọc những dòng này.

“Nhưng Mẹ Muốn Sống Thì...”

KHÚC AN

B

ác sĩ điều trị cho mẹ tôi nhìn thẳng vào mắt tôi và nói mẹ tôi chỉ sống được một tuần nữa thôi.

Tôi quay qua nhìn mẹ. Toàn thân bà nhuốm một màu vàng sậm. Gan bà đã suy. Chẳng phải lỗi tại bà. Suốt một đời bà không uống rượu, không hút thuốc, không dùng bất thứ độc hại nào. Chỉ là - như người trúng số - bà ra đời với lá gan bị bệnh bẩm sinh.

Mẹ tôi cần thay gan nội trong bảy ngày. Tôi biết tìm đâu cho bà một lá gan còn tốt trong bảy ngày! Đầu óc tôi quay cuồng với ý nghĩ u ám rằng sẽ tổ chức tang lễ mẹ mình như thế nào đây. Rồi tôi xua ngay ý nghĩ đen tối ấy đi. Và tôi nặn óc suy nghĩ. Mẹ không thể ra đi lúc này. Mẹ phải sống.

Nhưng mẹ muốn sống thì phải có ai đó chết.

Bạn thân mến. Tác giả những dòng trên ghi lại một tâm trạng mà không ai trong chúng ta muốn trải qua. Tuy nhiên đó lại là một ngõ cụt mà khi chẳng may lọt vào, những người trong cuộc chắc chắn đều có chung một ý nghĩ: phải như giờ này có người không may mắn nào đó...

Một câu chuyện có thật khác: Trái tim không còn làm tròn bổn phận của nó nữa. Bệnh nhân tái xanh

60

môi miệng và tím bầm những đầu ngón tay. Trọn đêm chặn một chồng gối sau lưng cho dễ thở nhưng vẫn thức ngủ chập chờn. Phải ghép tim càng sớm càng tốt. Bác sĩ gia đình, bác sĩ chuyên khoa tim bảo vậy. Thế là người bệnh ghi tên vào danh sách chờ đợi. Khao khát, mong chờ một trái tim. Nhưng sự chờ đợi đó nghĩa là gì? Nghĩa là phải có một ai đó chết mà trái tim còn nguyên vẹn. Và cái người vừa chết đó trước kia đã ký giấy hiến tặng nội tạng khi qua đời.

Bệnh nhân mòn mỏi chờ. Bác sĩ cũng nôn nóng chờ. Rồi bỗng nhiên một hôm bệnh nhân báo cho bác sĩ biết sẽ ra nước ngoài ghép tim. Bác sĩ ngạc nhiên và thắc mắc ở đâu mà có sẵn tim người để ghép như thế. Bệnh nhân thều thào bảo phép lạ dù hiếm hoi nhưng vẫn có thể xảy ra; ngày giờ để giải phẫu ghép tim đã sẵn sàng và địa điểm ghép tim là một bệnh viện ở một quốc gia châu Á.

Quốc gia nào kỳ diệu như thế?

Quốc gia nào có sẵn trái tim người hiến tặng để có thể lên chương trình đúng ngày giờ giải phẫu như thế? Câu trả lời đơn giản. Không quốc gia nào có thể làm phép mầu như thế, và như vậy trái tim (hay một bộ phận mà mỗi người chỉ có một trong cơ thể) được

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

hoạch định sẵn cho cuộc giải phẫu nhất định phải được lấy trộm – hay tước đoạt - từ một người còn sống và quan trọng nhất là ngoài ý muốn của người ấy (bởi ai mà không ham sống.)

Bạn thân mến, quốc gia cung cấp nội tạng nhanh chóng ấy là nước Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa. Từ những sự kiện vừa kể, trên một người bị bệnh tim bẩm sinh ở Israel, một bác sĩ đã thành công trong việc thúc đẩy việc đệ trình một dự thảo luật và dự thảo ấy đã thành luật năm 2008, cấm việc mua và bán nội tạng con người.

Từ đó trong hàng ngũ những khách du lịch ra nước ngoài có thêm một nhóm mới mang tên du khách đi ghép nội tạng. Canada được ghi nhận là một trong số những quốc gia có con số du khách đi ghép nội tạng hay transplant tourists đứng đầu bảng.

Dân Hàn Quốc – theo một phim tài liệu của một đài truyền hình Hàn Quốc – năm 2017 có trên ba ngàn người đi mua nội tạng ở Trung Cộng.

Và điểm đặc biệt là Trung Tâm Ghép Nội Tạng Bệnh Viện Trung Ương Tianjin khi cung cấp nội tạng luôn “bảo đảm nội tạng đến từ người trẻ, khỏe mạnh.”

Bạn muốn biết giá cả ra sao ư? Thì

có ngay đây: Phổi 150,000 – 170,000 Tim: 130,000 – 160,000 Thận, tụy tạng: 150,000 Gan: 98,000 – 130,000 Giác mạc: 30,000 Đó là bảng giá (bán) những bộ phận cơ thể từ China International Transplantation Network Assistance Center. Và dù chuyện buôn bán xảy ra ở Trung Hoa Lục Địa, tiền tính vẫn là đô la Mỹ chứ không phải Nhân Dân Tệ.

Nơi bán nội tạng còn ghi rõ là bộ phận lấy từ người sống có giá cao (và hẳn nhiên là đắt) hơn lấy từ xác chết. Ở Canada mỗi khi gia hạn bằng lái xe, chúng ta luôn nhận kèm theo bằng lái mới một mẫu đơn đồng ý hiến tặng nội tạng. Nghĩa là khi bạn không còn cần những bộ phận cơ thể ấy nữa (lúc nhắm mắt xuôi tay), bạn có thể có thể hiến tặng cho thân nhân hoặc cho những người không quen biết.

Nhưng vì nhu cầu tìm nội tạng quá cao mà con số người hiến tặng khá hạn hẹp nên trên thế giới nảy ra thêm những nhóm (ăn theo) khác nhập chung vào hai nhóm cho và nhận ngày trước: Nghĩa là bây giờ chúng ta có (1) Người mua nội tạng: bệnh nhân, thân

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

61

TRÒ CHUYỆN VỚI @

Toronto thoibao.com

nhân người bệnh. (2) Người bán nội tạng của mình thường là những người nghèo túng, nợ nần cần trang trải. Và chỉ có thể bán một trái thận, hay một lá phổi. (3) Người bị cướp nội tạng có thể là những người bị bắt cóc hay những tù nhân. Ở nước Tàu, việc cướp nội tạng trở thành một dịch vụ làm ra tiền, có thể nói là được nhà nước (kín đáo) đưa lên hàng chính sách. Và những người bị cướp nội tạng thường là những tội phạm, những tù nhân lương tâm, và đặc biệt, những học viên Pháp Luân Công (Falun Gong) là những món hàng được giá.

Ngoài 3 nhóm trên còn thêm (4) nhóm trung gian làm môi giới giữa người mua và kẻ bán, những kẻ bắt cóc nạn nhân, đem bán cho bọn con buôn nội tạng.

Khi được ai đó rêu rao như ca, nhạc sĩ Sinéad O’Connor rằng “You made me the Thief of Your Heart” người nghe sẽ cảm thấy lâng lâng trong không khí lãng mạn, ấy là cái thời hành vi lấy trộm cũng như hình ảnh trái tim còn lung linh nghĩa bóng, ngày nay chuyện lấy trộm trái tim đã trở về (hay khoác thêm) nghĩa đen nguyên thủy của nó. Nghĩa là người ta có thể bắt cóc bạn, đánh thuốc mê bạn, mổ lấy trái tim của bạn, đem

62

bán cho người cần ghép tim, đang sẵn sàng trả 150,000 đô la Mỹ, rồi quăng xác bạn vào lò thiêu để phi tang. Trong cuộc thương lượng, trao đổi ấy, một bên được trái tim, một bên thu vào số tiền khá lớn, kẻ đứng giữa (bị bắt cóc, bị cưỡng bức) mới là kẻ thua thiệt: mất nội tạng và sớm muộn gì cũng mất luôn mạng sống mình.

Từ năm 2006 tin tức tiết lộ từ những nhân chứng về chuyện các nạn nhân bị mổ lấy nội tạng - ngay khi họ còn sống – và đem bán, phổ biến càng ngày càng nhiều. Một trong những nhân chứng là vợ cũ của một bác sĩ giải phẫu, vị bác sĩ người Hoa này được trao nhiệm vụ giải phẫu lấy nội tạng. Nhân chứng kể lại sau khi bị mổ lấy nội tạng, nạn nhân còn thở, nghĩa là còn sống, nhưng bị quăng ngay vào lò thiêu và không để lại dấu vết gì.

Những lời khai vừa kể được kiểm chứng qua cuộc điều tra của cựu Bộ Trưởng Ngoại Giao và dân biểu Quốc Hội Liên Bang Canada, David Kilgour, một công tố viên và David Matas, một luật sư về nhân quyền.

“Những cơ quan nội tạng, như thận, gan, tim, giác mạc (cornea)... được bán với giá cao, phần lớn cho những người nước ngoài, những nơi mà danh sách chờ đợi hiến tặng nội tạng quá dài và sự chờ đợi thường là lâu lắc.”

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

Năm 2016, Kilgour và Matas cộng tác với nhà báo Mỹ Ethan Gutmann công bố bản tường trình cho thấy mức độ thực hành việc gặt hái nội tạng lớn hơn người ta tưởng rất nhiều.

Những nghiên cứu và khảo sát cho thấy mỗi năm có từ 60 ngàn tới 100 ngàn vụ ghép nội tạng ở Trung Cộng.

Một trăm ngàn vụ ghép nội tạng ở một quốc gia mà việc hiến tặng nội tạng (organ donation) gần như không có, thì người ta sẽ phải đặt câu hỏi, những bộ phận cơ thể ấy từ đâu mà ra?

Câu trả lời: từ những học viên Pháp Luân Công bị nhà cầm quyền Trung Cộng giam giữ, và từ các tù nhân từ tù hình sự đến tù lương tâm.

Trung Cộng bắt đầu đàn áp Pháp Luân Công ra mặt năm 1999 và vẫn liên tục cho tới ngày hôm nay. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ngành “công nghiệp” ghép nội tạng tăng nhanh sau khi chiến dịch đàn áp Pháp Luân Công bắt đầu và số học viên Pháp Luân Công mất tích tăng cao.

Từ những bằng chứng vừa kể, chúng ta có thể kết luận không chút đắn đo rằng quốc gia duy nhất mà nhà cầm quyền trực tiếp dính líu đến việc cướp nội tạng là Trung Cộng.

Trong bản tường trình tháng 12 năm 2018, Matas - luật sư chuyên về

nhân quyền - đã khiến thế giới giật mình qua nhận định là khi tăng cường việc đàn áp người Uighurs nhà cầm quyền Trung Cộng chắc chắn mang trong đầu hình ảnh một thị trường đông đúc cho việc thu gom nội tạng đem bán.

Và nếu chịu nhìn xa thêm một chút, chúng ta cũng sẽ nhận ra rằng Việt Nam cũng nằm trong danh sách thu gom nội tạng của bọn cầm quyền Trung Cộng.

Giả danh một bệnh nhân cần ghép nội tạng, ngày 22 tháng Năm 2006, một nhà nghiên cứu về nhân quyền gọi điện thoại cho một bệnh viện chuyên môn ghép nội tạng ở tỉnh Guangxi, Trung Cộng để thâu thập tin tức. Cuộc điện đàm được thâu băng lại và sử dụng như một tài liệu đính kèm trong bản tường trình có tên “Bloody Harvest” của hai luật sư David Kilgour và David Matas: Người trả lời điện thoại là Bác Sĩ Lu, Minzu. Mời bạn theo dõi cuộc điện đàm này: Bệnh nhân: Bác sĩ có tìm được nội tạng từ học viên Pháp Luân Công không?

BS. Lu: Để tôi nói cho ông biết, chúng tôi có nhiều cách để tìm (họ).

Dạo này tương đối khó tìm ở Guangxi.

Nếu ông không chờ được, tôi đề nghị

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

63

TRÒ CHUYỆN VỚI @

Toronto thoibao.com

ông đến Guangzhou bởi vì ở đó họ tìm nội tạng dễ hơn. Họ có thể tìm trên toàn quốc. Cũng nhờ họ chuyên về ghép gan, họ có thể luôn tiện lấy thận cho ông, thành ra với họ thì dễ dàng.

Nhiều nơi không đủ mặt hàng, người ta cũng tìm tới họ nhờ họ giúp.

Bệnh nhân: Tại sao họ lại tìm dễ dàng như thế?

BS. Lu: Bởi vì họ là một cơ sở quan trọng. Họ liên hệ với hệ thống pháp lý qua danh nghĩa trường đại học.

Bệnh nhân: Như vậy là họ dùng nội tạng của học viên Pháp Luân Công à?

BS. Lu: Đúng vậy.

Bệnh nhân: Hồi chưa có Pháp Luân Công thì bác sĩ lấy nội tạng ở đâu? Có phải từ các trại cải huấn hay nhà tù không?

BS. Lu: Nhà tù.

Bệnh nhân: Và từ những học viên Pháp Luân Công mạnh khỏe?

BS. Lu: Đúng. Chúng tôi phải chọn người có sức khỏe tốt bởi vì chúng tôi muốn duy trì phẩm chất việc làm của chúng tôi.

Bệnh nhân: Nghĩa là bác sĩ tự chọn lấy nội tạng?

BS. Lu: Đúng vậy.

Bệnh nhân: Thường thường thì người cung cấp nội tạng ở vào lứa tuổi nào.

BS. Lu: Thường ở tuổi ba mươi.

Bệnh nhân: Vậy là bác sĩ phải tới

64

nhà tù để chọn?

BS. Lu: Đúng. Chúng tôi phải chọn.

Bệnh nhân: Nếu người được chọn không cho lấy máu thử thì sao?

BS. Lu: Nhất định họ sẽ cho.

Bệnh nhân: Bằng cách nào?

BS. Lu: Người ta sẽ nghĩ ra cách.

Mà ông bận tâm chuyện ấy làm gì?

Mấy chuyện này không ăn nhằm gì tới ông hết. Họ có phương cách riêng của họ.

Bệnh nhân: Người được chọn có biết là nội tạng của họ sẽ bị lấy đi không?

BS. Lu: Không, anh ta không biết.

Thời gian gần đây người dân Việt ở các tỉnh sát biên giới Trung Cộng như Hà Giang, Lào Cai... cũng xôn xao chuyện những trẻ em và cả người lớn bị bắt cóc đem mổ lấy nội tạng.

Những tin đồn rộ lên về những xác chết đã bị mất nhiều bộ phận thiết yếu trong cơ thể như tim, gan, thận...

Tuy nhiên chúng ta cũng biết quá trình giải phẫu để lấy một bộ phận ra khỏi cơ thể và ghép vào cơ thể khác đòi hỏi kỹ thuật vô trùng tuyệt đối, và nội tạng phải được bảo trì trong dung dịch thích hợp đồng thời giữ ở nhiệt độ 3-4 độ C. Đồng thời thời gian chờ ghép không thể kéo dài quá 12 tiếng đồng hồ. Như vậy, việc bắt cóc một người, đem vào rừng, vội vã mổ lấy bộ phận cơ thể, và ghép liền cho

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

người nhận là chuyện không hợp lý.

Những phẫu thuật tỉ mỉ như thế đòi hỏi một đội ngũ chuyên viên cao cấp của phòng mổ. Người ta không thể chở quả tim trong thùng nước đá thô sơ, vượt hàng trăm cây số qua biên giới sang Trung Cộng. Phải chăng những vụ ghép các nội tạng (vừa ăn cướp được) đã và đang xảy ra ngay trên đất nước Việt Cộng mà những người đơn thuần như chúng ta không bao giờ nghĩ tới?

Bạn thân mến. Giả dụ bạn là người được ghép trái tim (từ một người khác) để bạn có thể tiếp tục sống, tiếp tục chia sẻ vui buồn với những người thân yêu, trong phần đời còn lại của bạn; nhưng cũng giả dụ bạn nhận ra rằng trái tim đang lao xao nhịp đập trong lồng ngực bạn đã được lấy từ một người cũng yêu cuộc sống như bạn, cũng tha thiết được chia sẻ những vui buồn trong cuộc sống với những người thân yêu; và chỉ vì người đó không cùng nếp suy nghĩ với cái đảng cầm quyền trong đất nước họ, họ bị bỏ tù, bị cưỡng bức chích thuốc mê, bị mổ toang lồng ngực, để bọn đao phủ áo blouse trắng lấy trái tim khi lồng ngực họ vẫn phập phồng nhịp thở, rồi người ta quăng xác họ vào lò thiêu để xóa hẳn dấu vết một con người... thì bạn sẽ tự trấn an thế nào với nhịp đập thất thường của trái tim người ấy

trong lồng ngực bạn?

Hiến tặng nội tạng là hành vi cao quý, đáng khích lệ nhưng cướp nội tạng của một người đang sống rõ ràng là một tội ác. Và tôi không dám phát biểu gì về những người phải đi mua một bộ phận từ cơ thể người khác để kéo dài cuộc sống cho chính mình, nhưng tôi không hình dung ra được khi biết rằng trái tim đang đập trong lồng ngực mình, quả thận đang điều hòa dung lượng nước trong cơ thể mình, lá gan đang thải những chất độc ra khỏi cơ thể mình, giác mạc đang che chở con mắt mình... là những thứ bị lóc, bị cắt, bị tháo, bị giật ra khỏi thân thể của một con người còn đang sống, còn tha thiết với cuộc đời, còn những lời hứa phải giữ cho tròn với những người thân yêu... thì người được ghép nội tạng ấy sẽ làm sao yên ổn với những dằn vặt suốt phần đời còn lại.

Thôi thì hãy cầu mong các nhà khoa học sớm tìm ra những những phương thức sử dụng tim, phổi, gan, thận, tụy tạng, giác mạc... nhân tạo để giúp cho những người cần ghép nội tạng không phải khắc khoải, lo âu vì chờ đợi và cũng để bọn con buôn nội tạng không còn thị trường để vẫy vùng.

Mong lắm thay!

KHÚC AN

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

65

HỒI KÝ SÂN KHẤU

Toronto thoibao.com

Nữ nghệ sĩ Thanh Nga hai lần bị ám sát !

SOẠN GIẢ NGUYỄN PHƯƠNG

S

Nữ nghệ sĩ Thanh Nga

au ngày 30 tháng 4 năm 1975, miền Nam bị miền Bắc xâm chiếm, các đoàn hát tư nhân bị giải tán, tất cả soạn giả cải lương bị cấm hành nghề. Quyền lợi tinh thần và vật chất, tiền lương cao, contrat bạc triệu và quyền tự do hành nghề của nghệ sĩ bị mất sạch, các nghệ sĩ phải được nhà cầm quyền Cộng Sản quyết định cho hát ở đoàn văn công nào, lương mỗi xuất hát quy định 10 đồng cho các nghệ sĩ hạng A và các danh ca vọng cổ, nghệ sĩ hạng B 5 đồng mỗi xuất hát…Tuồng trích theo định hướng Xã Hội Chủ Nghĩa, tuyên truyền cho đường lối của Cộng

66

Sản…Nhiều nghệ sĩ bỏ nghề, vượt biên tìm cuộc sống tự do dân chủ, nhiều nghệ sĩ không điều kiện vượt biên, tạm sống với nghề hát chờ thời, trong số nghệ sĩ kém may mắn đó có Nữ hoàng sân khấu Thanh Nga. Trong hai năm 1976, 1977, đảng CSVN và đảng CSTrung Quốc có một số bất đồng quan điểm, CSVN gây ra “nạn Kiều” tổ chức đưa Hoa Kiều và người Việt gốc Hoa trở về Tàu, tịch thu gia sản và cơ sở kinh doanh của Hoa Kiều ở Chợ Lớn và ở nhiều tỉnh miền Nam có nhiều Hoa Kiều như Bạc Liêu, Cà Mau, Mỹtho… Các đoàn hát cải lương được lệnh của Sở Văn Hóa Thông Tin hát những tuồng chống Tàu xâm lược như Đường về Núi Lam, Hận Nam Quan, Dưới cờ Tây Sơn, Tô Hiến Thành xử án, Câu Thơ Yên Ngựa, Tiếng Trống Mê Linh, Thái Hậu Dương Vân Nga… Nữ nghệ sĩ Thanh Nga trong vai Trưng Trắc đã diễn xuất thần khi hiệu triệu toàn dân nổi dậy chống quân xâm lược phương Bắc: Hỡi đồng bào trăm họ Giặc Đông Hán đang xéo dày đất nước Nhục nào hơn nhục nô lệ ngoại bang?

Thà chết mà đứng thẳng, Không cam chịu sống quỳ

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

Đất nước Nam cẩm tú Người dân Nam anh hùng Trước đền thờ Quốc Tổ Thề hy sinh giết giặc cứu non sông.

(Mọi người trên sân khấu cùng la lớn): Giết giặc cứu non sông. Xin thề!

Nữ nghệ sĩ Thanh Nga nhận được nhiều thơ nặc danh gởi đến nhà, hăm dọa Thanh Nga phải chấm dứt không được tiếp tục diễn tuồng Tiếng Trống Mê Linh, nếu không tuân theo chúng sẽ giết chết.

Thanh Nga đưa các bức thơ hăm dọa đó lên Sở VHTT, báo cáo cho ông Giám đốc Sở Dương Đình Thảo biết và xin Sở VHTT cho đoàn Thanh Nga hát vở tuồng khác để bảo đảm sanh mạng của nghệ sĩ. Ông Giám Đốc Sở VHTT nói: “Đây là tàn dư Mỹ - Ngụy hăm dọa chứ chúng nó không có khả năng gây hại cho nghệ sĩ.” Ông Dương Đình Thảo nói sẽ nhờ Sở Công An bảo vệ cho Thanh Nga và nghệ sĩ đoàn Thanh Nga. Đêm 16 tháng 3 năm 1977, đoàn Thanh Nga hát tuồng Tiếng Trống Mê Linh tại rạp Lao Động B ở góc đường Nancy và Trần Hưng Đạo, dứt màn 1 khi tắt đèn chuyển cảnh, một kẻ lạ liệng trái lựu đạn loại tấn công lên sân khấu. Lựu đạn vướng tấm màn lớn vừa khép nên rớt xuống hầm dành

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

67

HỒI KÝ SÂN KHẤU

Toronto thoibao.com

Thanh Nga và con trai

cho nhạc sĩ tân nhạc ngồi đờn. Hai nhạc sĩ Đực đen và Mùi đờn guitare điện bị chết tại chỗ. Miểng văng lên sân khấu, Thanh Nga và Thanh Sang bị thương trên lưng và vai phải vì cả hai đang đi vô hậu trường, lưng quay ra sân khấu. Đoàn Thanh Nga phải ngưng không hát tuồng Tiếng Trống Mê Linh vì khi hát tuồng đó khán giả không dám đi xem nữa. Đây là lần thứ nhứt nữ nghệ sĩ Thanh Nga bị mưu sát, tuy không chết nhưng bị thương, hai nhạc sĩ tân nhạc bị chết ngay khi lựu đạn nổ.

Từ năm 1975 đến năm 1978, bọn Khmer đỏ do Polpot cầm đầu đánh chiếm được Cam bốt, chúng theo sự cố vấn của Tàu Cộng, thực hiện họa diệt chủng người Khmer và đánh sang các tỉnh Tây Ninh, Long Xuyên sát biên giới Khmer. CSVN đưa quân sang Cam bốt đánh dẹp Polpot và bọn cố vấn Trung Cộng nên mâu thuẫn giữa ĐCSVN và ĐCSTQ càng ngày càng sâu sắc. Đặng Tiểu Bình, bộ chính trị đảng CS Trung Quốc tuyên bố sẽ dạy cho Việt Nam một bài học. Đoàn Thanh Nga diễn vở tuồng Thái Hậu Dương Vân Nga, nội dung là vận động toàn quân, toàn dân cương quyết chống bọn xâm lăng phương Bắc. Đoàn Thanh Nga đang hát tuồng này ở rạp Cao Đồng Hưng Gia Định. Đêm 16 tháng 11 năm 1978, sau khi vãng hát, Thanh Nga và chồng là ông Phạm Duy Lân, cùng đứa con nhỏ Phạm Duy Hà Linh tên thân mật gọi là Cúc Cu, được tài xế đưa về nhà ở đường Ngô Tùng Châu trên chiếc xe Volkswagen nhưng xe vừa vào đến cổng nhà thì có hai tên đi xe gắn máy đến chỉa súng bắn ông Phạm Duy Lân chết trước và bắn Thanh Nga chết sau. Cả hai đều trúng đạn phía ngực trái, gần tim nên chết ngay sau đó. Điều nầy chứng tỏ là kẻ sát nhân chuyên nghiệp và vụ ám sát này có mục đích chính trị.

Sau hai lần Thanh Nga bị ám sát, Công An của CS không truy ra thủ phạm, cho là vì muốn bắt cóc con Thanh Nga không thành mới gây ra vụ án.

Sự thật họ biết có bàn tay của bọn mật vụ Trung Cộng trong việc giết người bịt miệng vì hai vở tuồng Tiếng Trống Mê Linh và Thái Hậu Dương Vân Nga đã cổ vũ lòng yêu nước, khơi dậy tinh thần đoàn kết, hy sinh bảo vệ Tổ Quốc chống xâm lăng Phương Bắc.

Cái chết của nữ nghệ sĩ Thanh Nga ngày ấy đã gây chấn động Saigòn và lan rộng khắp cả nước. Đêm 30 tháng 11 năm 1978, chúng tôi gồm vợ chồng Nguyễn Phương, Kiên Giang, vợ chồng Hoàng Giang, vợ chồng Việt Hùng, Văn Ngà, Minh Điển, Kim Quang, Bà Sáu Đồ Hội ngồi bên cạnh quan tài của Thanh Nga và chồng là Phạm Duy Lân, nhìn thấy bà Bầu Thơ ngó hai quan tài, mắt như mất hồn, Kiên Giang khẽ đọc mấy câu thơ, tôi lấy viết ra ghi nhanh…Kiên Giang lâu lâu

68

lại đọc bốn câu thơ và cuộc làm thơ khóc Thanh Nga kéo dài cho tới sáng. Đây, bài thơ của Kiên Giang, tôi ghi vào sổ tay của tôi trong cái đêm đau thương của nghệ sĩ đoàn Thanh Nga đêm 30 tháng 11 năm 1978.

Sau tiếng chuông ba…

Ba mươi xuân, vẫn còn xuân, Tiếng chuông sân khấu còn ngân êm đềm Hào quang còn rực ánh đèn Tiếng ca lắng đọng nổi chìm âm ba Thanh Nga Thanh Nga Là sao sân khấu, là hoa ánh đèn Về khuya sao vẫn còn tên Đèn khuya đèn vẫn sáng thêm ánh ngời.

Bổng dưng vật đổi sao dời Sao, đèn vụt tắt giữa trời thanh xuân Song lang trở nhịp trường canh Bá Hoa ca khúc biến thành Nam Ai Bông sen vượt chốn bùn hôi Ba năm sau 75 chói ngời gương nga Nửa đêm ác quỷ dạ xoa Giết người còn rạng mặt hoa ánh đèn.

Khúc hát Hoài Tình năm tám tuổi Cò nghe nức nở giọng Nghi Xuân Phà Ca đốt lá trên đồi cũ Khói quyện lên trời bóng cố nhân. Đời hai mặt còn người muôn mặt Mặt sáng nhìn lên chói ánh hồng Mặt tối gục đầu hài ác quỷ Giết người nghệ sĩ tuổi hừng đông.

Tin dữ truyền nhanh về chợ búa Rổ rau bỏ dở, chợ phiên đông Gánh hàng nghe nặng trong tim nhói Nước mắt trào ra tự đáy lòng.

Em bé chồm lên nhà vĩnh biệt Mắt không nhìn thấy mặt Thanh Nga Nghẹn ngào tức tưởi ôm chân khóc Thương quá nên lòng quặn xót xa.

Thương quá cụ già tóc thúng bông Tay run nâng mấy đóa hoa hồng Làm sao cho lão thăm lần cuối Tặng mấy đóa hoa mới hả lòng.

Có người thiếu phụ cùng trang lứa Vá mướn may thuê ngoài quận xa Đi chuyến xe chiều nên đến trễ

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

Bên rào ngồi khóc tựa mưa sa Cho tôi vào thấy chiếc quan tài Thấy ảnh sau cùng một chút thôi Coi chỉ hát hồi mười sáu tuổi Bây giờ thôi hết chị Nga ơi!

Ai giết người diễn Trưng Nữ Vương Triệu người vùng dậy với tình thương Chuông sân khấu: trống đồng xung trận Lòng tiếc thương là song Hát Giang.

Thương lắm Dương Vân Nga thái hậu Một loài hoa quí giữa rừng hoa Thanh Nga là đóa hoa sân khấu Ba chục tuổi nghề hương thoáng xa.

Thôi hết từ đây đã hết rồi Giữa trời bỗng tắt ánh sao rơi Đêm đêm khép mở đời sân khấu Còn nhớ còn thương mãi một người.

Tầm để vương tơ trả nợ dâu Dòng đời như nước chảy trôi mau Qua sông đâu nở quên đò cũ Tình nghĩa trau nhau bắt nhịp cầu Hởi bờ, hởi bến, hởi cầu ơi Hảy bắt cho nhau một nhịp đời Hoa nở rồi tàn, hoa lại nở Cái gì còn lại mới tinh khôi.

Còn đọng trong lòng bao khán giả Bóng hình Thái hậu Dương Vân Nga Khăn tang Trưng Trắc xe lăn bánh Ánh sáng chói bừng khắp cỏ hoa Còn biết bao nhiêu sóng biển người Chưa nhìn nghệ sĩ phút tay xuôi Bao xe vừa đến bên đầu cổng Đã khuất xe tang, khuất hẳn rồi Kìa những vòng hoa dựng núi hoa Tặng người nghệ sĩ đã đi xa Mà hình bóng cũ, lời ca hát Còn sống gần trong tim thiết tha Vòng hoa thay những câu chào Tiễn Thanh Nga bước hẳn vào đường hoa Từ nay sau tiếng chuông ba Người người vẫn nhớ Thanh Nga trở về.

Viết bên quan tài Thanh Nga, đêm 30 tháng 11 năm 1978.

SOẠN GIẢ NGUYỄN PHƯƠNG

Vợ chồng Thanh Nga

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

69

CHUYỆN BÊN NHÀ Toronto thoibao.com

Chẳng ra sao cả

T

HƯA QUÝ BẠN, nhìn bề ngoài, những năm gần đây VN “có vẻ” như đã có nhiều tiến bộ: đường sá đẹp đẽ. nhà cửa khang trang, số lượng gạo xuất cảng nhất nhì thế giới; người ta đã bắt đầu chế tạo được xe hơi, computer, điện thoại di động... tranh đua với các nước ngoài. Ngay cả những vấn đề nho nhỏ như bóng đá nam, bóng đá nữ cũng thắng giòn giã, tiến lên tới tầm châu lục chứ không còn lẹt đẹt trong cái “ao làng” Đông Nam Á, hễ đá là sợ Thái Lan. Nhưng xem ra, bên trong vẫn còn những vấn đề gì đó không thể gọi là tốt đẹp được: trộm cắp như rươi; lừa đảo khủng khiếp đến mức cao cấp, toàn những ông này bà nọ lừa người mua chung cư, lừa ngân hàng, hàng trăm tỷ, hàng ngàn tỷ chứ không phải là ít rồi sẵn sàng vào tù miễn sao đầy túi. Còn về vấn đề giao thông, tài xế xe container, xe đầu kéo, xe vận tải hạng nặng, xe đò giường nằm, uống rượu, uống bia ngà ngà (cho đỡ buồn ngủ), dính xì ke ma tuý, bị dương tính với HIV..., gây tai nạn tơi bời, ngày nào cũng có tai nạn, hàng chục người chết. Không thể ngăn chặn được hay sao? Được chứ, hễ lái xe mà có mùi rượu thì rút giấy phép; hễ dính xì ke ma tuý, HIV, chích choác nọ kia hoặc vừa lái xe vừa “đấu hót” điện thoại di động thì cho nghỉ ở nhà nhịn đói luôn, chắc chắn sẽ đỡ gây tai nạn khiến bao nhiêu người bị chết oan.

Nhưng có ai làm được như vậy, họ giải quyết cầm chừng, ỳ à ỳ ạch, đâu vẫn hoàn đấy chẳng ra sao cả.

Có những điều không thể chấp nhận được. Tuy nhiên, dù sao đấy cũng là do những kẻ kém cỏi, đầu óc đặc xịt lá mít không biết suy nghĩ.

Bây giờ chúng tôi xin trình bầy hầu quý bạn một số câu chuyện mà dư luận trong nước vừa xôn xao lại vừa ngạc nhiên, không hiểu lý do từ đâu lại diễn ra như thế. Những chuyện này chúng tôi sẽ trình bầy thật cặn kẽ để quý bạn hiểu rõ.

Chuyện thứ nhất là những đứa nữ sinh – vâng, toàn là nữ sinh – ở Bình Phước, ở Quảng Ninh, ở Hưng Yên, chúng đánh bạn hết sức tàn nhẫn, giống như đánh kẻ thù. Riêng ở Hưng Yên, 5 đứa lột quần áo đứa bạn vốn rất hiền lành không còn mảnh vải che thân rồi đánh ngay trong lớp học theo kiểu mấy bà chằn lửa trời ơi đất hỡi đánh ghen, lột đồ tình địch ở ngoài

70

ĐOÀN DỰ ghi chép

đường phố. Học trò mà như thế ư? Ở các nước bên ấy hay trên thế giới có nước nào như vậy không?

Chuyện thứ hai là một tay giáo viên trung học môn Văn, cho học trò đóng “kịch” cảnh “nóng” để môn dạy của mình… thêm phần hấp dẫn (!). Dạy học mà cần phải dụ dỗ học sinh bằng các cảnh “nóng” thì chúng mới chịu học hay sao?

Chuyện thứ ba là một ông lớn tuổi, trước đây đã từng là Phó viện trưởng Viện Kiểm Sát Nhân Dân TP Đà Nẵng (tương đương với Phó chưởng lý Công tố viện dưới thời VNCH).

Mới nghỉ hưu xong, từ Đà Nẵng ông ta vào Sài Gòn vì có nhà trong chung cư loại “xịn” ở Quận 4. Đang xin hành nghề luật sư thì ông ta bỗng mắc tội “xâm phạm thân thể” một em bé gái 7 tuổi ở trong thang máy.

Tất cả những chuyện trên đây đều rất đáng trách, chúng tôi xin trình bầy để quý bạn xem qua cho biết.

Trường Phù Ủng tỉnh Hưng Yên, nơi cháu H.Y bị bạn đánh

Nữ sinh lột đồ, đánh bạn ngay trong lớp học

Khoảng 17h30 ngày 22/3/2019, sau giờ tan học, nhóm 5 nữ sinh lớp 9A trường THCS (trường Cấp II) Phù Ủng huyện Ân Thi tỉnh Hưng Yên đã ở lại lớp, đóng cửa và có hành vi lột đồ, đánh đập bạn. Video do một nữ sinh trong nhóm này quay rồi đưa lên Internet cho thấy, nhóm nữ sinh liên tiếp nắm tóc, đấm đá vào mặt và ngực bạn mà không có ai can ngăn, không có sự phản đối nào.

Anh Nguyễn Văn Doanh, chú ruột của H.Y cho hay, ngày 25/3 gia đình được nhà trường mời lên làm việc liên quan đến vụ cháu H.Y bị đánh hội đồng. Hôm sau, khi có đoạn video, anh Doanh lên trường đối chất nhưng không nhận được câu trả lời thỏa đáng. Anh đã nộp đơn đến công an xã và công an huyện với mong muốn sự việc liên quan tới cháu mình được làm rõ.

Theo nhiều học sinh trong lớp cho biết, đây không phải là lần đầu tiên em H.Y bị các bạn hành hạ như vậy.

Sau khi xảy ra vụ này, nạn nhân bất ổn về tâm lý nên được gia đình đưa vào Bệnh viện Tâm thần Hưng Yên điều trị. Theo anh Doanh, gia cảnh cháu H.Y khá éo le, cả bố và mẹ em đều sức khỏe yếu, tâm lý không bình thường nên anh Doanh phải đứng ra giám hộ.

Chị Nguyễn Thị Thu (vợ anh

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

Cháu H.Y bị bạn lột đồ, nắm tóc, đạp vào mặt

Doanh, thím của em H.Y) cho biết, hiện nay tinh thần H.Y còn hoảng loạn, lúc nhớ lúc quên, nhiều lúc tự ôm đầu la hét.

Theo chị Thu, nguyên nhân dẫn đến việc em H.Y bị đánh là do hôm 22/3/2019, các bạn sai H.Y chép bài tập Tiếng Anh cho các bạn, Y. không chép nên bị các bạn bôi mực bẩn vào áo. Sau đó, Y. tiếp tục bị các bạn hỏi lý do là đã sai đem mũ ca-lô cho các bạn mượn (ca-lô: một loại mũ ngày trước thiếu nhi thường đội, còn gọi là mũ chào mào.- ĐD) tại sao lại không đem? H.Y nói nhà không có, buổi sáng mắc đi học chưa mua ở đâu được. Chỉ có vậy thôi mà 5 bạn nhào vào lột quần áo H.Y, nắm tóc, đạp vào mặt, vào ngực và thi nhau đánh hội đồng khủng khiếp, một đứa quay clip tung lên mạng nhưng các bạn khác kể cả nam sinh chỉ đứng xem, không ai can thiệp.

Trưa 30/3, tức 8 hôm sau, trên Báo điện tử VietnamPlus, ông Nguyễn Văn Phê - Giám đốc Sở Giáo dục & Đào tạo tỉnh Hưng Yên - cho biết đã tạm đình chỉ công tác hiệu trưởng đối với ông Nhữ Mạnh Phong, và cho nghỉ công tác chủ nhiệm đối với giáo

viên chủ nhiệm lớp 9A về tội giấu diếm sự việc.

Vụ nữ sinh lớp 9 ở Hưng Yên lột đồ, đánh bạn ngay trong lớp học chưa giải quyết xong thì hôm 9/4/2019, các báo đăng tin lại có chuyện nữ sinh đánh bạn ở hai tỉnh Quảng Ninh và Bình Phước. Chán quá, chúng ta không cần phải nói đến nữa.

Cho học sinh đóng cảnh “nóng” trong môn Văn

Để học trò yêu thích Văn, trong tiết ngoại khóa (tiết không chính thức) môn Văn khối lớp 11, ông Phạm Quốc Đạt (34 tuổi, giáo viên trường THPT Võ Trường Toản, quận 12, Sài Gòn) cho học sinh xây dựng ngoại cảnh, sân khấu và diễn kịch một số tác phẩm văn học.

Các tác phẩm Quan Âm Thị Kính, Bỉ vỏ, Số đỏ, học sinh đã tái hiện một số cảnh nhạy cảm như nhân vật Xuân Tóc Đỏ và Tuyết ân ái, cảnh Tám Bính bị hãm hiếp. Mới đây, những cảnh này bị rò rỉ ra ngoài khiến dư luận phản ứng. Ông Đạt cho biết, những tiết học trên diễn ra từ tháng 10/2018, khi ông còn dạy lớp. Các cảnh diễn được học

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

71

CHUYỆN BÊN NHÀ Toronto thoibao.com sinh sáng tạo dựa trên hiệu ứng chiếu bóng. Các em đứng sau tấm màn, dùng kỹ xảo để diễn tả hành động.

“Tôi đứng sau màn cùng các em, thấy không có sự đụng chạm xác thịt mà chỉ dùng kỹ xảo, đồ vật để tạo cảnh qua tấm màn”, ông Đạt khẳng định.

Cũng theo ông Đạt, mỗi tác phẩm được tái hiện 12-15 phút với đầy đủ phân đoạn, song mọi người chỉ bàn luận trên mạng các cảnh “nhạy cảm”. Ông nói: “Phải nhìn những cảnh này ở góc độ nhân văn của nó và sự sáng tạo của học sinh để hiểu qua đó các em học được gì”.

Giáo viên Đạt thừa nhận có sự sai sót trong việc tổ chức sân-khấuhoá khi ông chỉ duyệt kịch bản, còn những cảnh đóng thực thụ thì học sinh giữ bí mật để tạo bất ngờ nên

ông không thể kiểm soát. Không được chứng kiến, không hiểu quá trình diễn kịch, nhiều giáo viên và phụ huynh đã phản ứng mạnh.

Một số học sinh tham gia vở kịch xác nhận không có sự va chạm xác thịt trong quá trình diễn. Các em ủng hộ đổi mới trong việc dạy Văn như cách của thầy Đạt, khiến tiết học không nhàm chán.

Sau sự việc, hiệu trưởng trường THPT Võ Trường Toản họp hội đồng kỷ luật rồi ra quyết định cảnh cáo ông Đạt với thời hạn 12 tháng bị ngưng giảng dạy, chuyển sang làm công tác thư viện. Ông Đạt nói: “Ngoài sự việc trên, nhà trường còn chỉ ra nhiều sai phạm khác của tôi như về giảng dạy, về ứng xử với các đồng nghiệp và trên mạng

Trường THPT Võ Trường Toản quận 12, Sài Gòn

72

xã hội. Tôi khẳng định mình không có những sai phạm đó”, ông Đạt quả quyết và cho biết đã kiện hiệu trưởng ra tòa để đề nghị hủy các quyết định trên.

Trong khi đó, trao đổi với báo chí, ông hiệu trưởng Lương Văn Định cho biết, quyết định cảnh cáo ông Đạt không phải chỉ từ các tiết sân-khấuhóa môn Văn có cảnh nhạy cảm mà còn liên quan đến nhiều lý do khác.

Các quyết định nói trên đều thông qua Hội đồng sư phạm theo đúng quy trình pháp luật. Hơn một nửa số phiếu tham khảo hình thức kỷ luật, hơn 100 cán bộ, nhân viên nhà trường đã đồng ý cảnh cáo ông Phạm Quốc Đạt như vậy, có biên hản đàng hoàng nên ông Đạt kiện hiệu trưởng ra toà là điều vô ích.

Ông Phạm Quốc Đạt, thầy giáo cho HS đóng kịch “nhạy cảm”

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

- Ý kiến của ĐD: Thầy với bà, “vạch đường cho hươu chạy” như vậy bị cảnh cáo, chuyển sang làm nhân viên thư viện là đúng. Nhưng càng đúng hơn nếu hiệu trưởng trả tay thầy giáo “ham làm đạo diễn sân khấu” này về Sở GD&ĐT tỉnh thì họ sẽ cho hắn làm thư ký cạo giấy, khỏi có kiện cáo ai được nữa.

Người đàn ông xâm phạm thân thể bé gái trong thang máy

Theo video trích xuất từ camera trong thang máy tại chung cư sang trọng Galaxy đường Nguyễn Khoái (quận 4, Sài Gòn), 21 giờ ngày 1/4/2019, một bé gái rất xinh xắn khoảng 6 - 7 tuổi tay cầm túi nylon bước vào. Tiếp đó, một người đàn ông lớn tuổi mặc đồ tối màu, mắt dán vào chiếc điện thoại di động và cũng bước vào. Người bảo vệ chung cư ghé mình vô thang máy, quẹt chiếc thẻ từ tính tìm số tầng giùm bé gái.

Camera cho thấy khi cửa thang máy đóng lại, người đàn ông trung niên bỏ điện thoại vào trong túi quần, sấn đến ôm ghì lấy bé gái và hôn. Cô bé tỏ vẻ sợ hãi khi bị ông này ôm ghì đòi hôn nên bước đến gần cửa thang máy còn đóng. Người đàn ông lấy điện thoại ra nghe nhưng một tay giữ lấy cô bé, kéo lại.

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

73

CHUYỆN BÊN NHÀ Toronto thoibao.com Khi cửa thang máy tự động mở ra, cô bé bỏ chạy, suýt ngã. Sự việc diễn tiến trong 58 giây.

Lãnh đạo UBND quận 4 cho biết, buổi chiều hôm đó công an đã đến chung cư Galaxy làm việc với những người liên quan. “Sự việc đang được điều tra nhưng công an và gia đình hết sức thận trọng nhằm tránh ảnh hưởng đến cô bé”, vị lãnh đạo này nói.

Ngày 3/4, thượng tá Phạm Xuân Thao (Phó Công an quận 4 Sài Gòn) cho biết đã tìm ra người đàn ông trung niên trong thang máy là ông Nguyễn Hữu Linh (61 tuổi, quê ở Đà Nẵng). Ông Linh nguyên là Viện

phó VKSND Đà Nẵng, mới về hưu giữa năm 2018. Ông có người con trai lớn làm việc tại Sài Gòn, ở trên tầng 11 Chung cư Galaxy đường Nguyễn Khoái nên vào chơi với gia đình ngươi con trước khi về hành nghề luật sư tại Đà Nẵng. Thượng tá Thao còn cho biết, ông Linh nói rằng vì thấy bé gái dễ thương nên ông chỉ “nựng” chứ không có hành vi sờ mó thân thể nạn nhân. Sự việc còn đang điều tra cho rõ.

Chiều 3/4, luật sư Trần Cảnh Nhứt, chủ nhiệm Đoàn luật sư thành phố Đà Nẵng cho biết, ông Nguyễn Hữu Linh trước khi được cử làm Viện phó VKSND Đà Nẵng là một luật sư, nên

Ông Linh ôm ghì và hôn bé gái trong thang máy

74

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

nay sau khi về hưu ông xin trở lại nghề luật sư cũ của mình. Ông Nhứt nói: “Ông Linh mới xin về Đoàn luật sư TP Đà Nẵng mấy tháng nay, đã được ghi tên nhưng chưa hành nghề và Đoàn chưa nhận được thông tin chính thức về việc ông có hành vi thiếu chuẩn mực như vậy”. Ông Linh gốc ở huyện Điện Bàn tỉnh Quảng Nam. Nhiều luật sư tại Đà Nẵng nói rằng họ rất sốc khi biết tin kẻ sàm sỡ bé gái trong thang máy lại là ông Linh. “Ông ấy đã có hơn 30 năm làm trong VKSND mà lại hành động như thế chúng tôi không hiểu vì sao”.

Sáng 5/4/2019, căn nhà ngoài mặt

đường của gia đình ông Nguyễn Hữu Linh ở quận Hải Châu trung tâm TP Đà Nẵng bị bôi bẩn bằng sơn, nước mắm, rác. Trên cánh cổng màu trắng xuất hiện hai chữ lớn “ấ dâm” (“ấu dâm”) bằng sơn đen. Việc dọn dẹp chất bẩn và sơn đã được thực hiện ngay sau đó song dòng chữ vẫn chưa hết hẳn.

Cùng ngày 5/4/2019, đại diện Viện KSND Sài Gòn cho biết, Viện KSND quận 4 và công an quận 4 đang điều tra về dấu hiệu hình sự của ông Linh.

“Nếu có căn cứ xác định về hành vi dâm ô bé gái thì ông Linh sẽ bị xử lý nghiêm ngặt”. ĐOÀN DỰ

Nhà ông Linh ở Đà Nẵng bị ném rác, bôi bẩn và viết hai chữ “ấu dâm”

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

75

VIẾTToronto TỪ SÀIthoibao.com GÒN

Học thuê, dạy thuê

T

hời buổi này có nhiều hình thức để người có chí nhưng lỡ dở việc học hành có thể theo đuổi con đường chữ

nghĩa.

Nếu buộc phải nghỉ học ở lớp 9, có thể tiếp tục học chữ ở một trường phổ cập giáo dục cũng học chữ nhưng chương trình nhẹ hơn trường chính quy, hoặc vào trường trung cấp vừa học chữ vừa học nghề trong ba năm.

Sau đó gọi là “liên thông” tức tiếp tục lên cao đẳng.

Có sức lại tiếp tục liên thông lên đại học, chỉ học hai năm thay vì bốn năm. Không thể thi đậu thẳng vào đại học thì đành đi lòng vòng như thế, lâu hơn một chút nhưng cuối cùng mọi con đường đều dẫn đến thành Rome thôi. Đối với người lớn tuổi cũng có các lớp vừa học vừa làm, học từ xa, học ngoài giờ tức học vào ngày nghỉ cuối tuần hay buổi tối ngoài tám tiếng giờ hành chánh, học tại chức thường do cơ quan gởi đi học, học chuyên tu, học cao học… nhằm mở rộng kiến

76

SGCN

thức, số ít thôi, nhiều hơn là nhằm kiếm tấm bằng để hồ sơ lý lịch được tốt đẹp đưa tới nhiều cơ hội thăng tiến… là những lý do đưa người ta tìm tới các lớp học được mở ra ngày càng nhiều.

Ngoài ra còn “văn bằng 2” tức là đã có một bằng đại học, lại kiếm thêm một văn bằng đại học khác, thường dành cho những người đang đi làm.

Thế nhưng người đang đi làm thêm việc học thì bận rộn lắm. Nếu học trong giờ hành chánh có khi bận họp hành, công tác đi đâu đó hay là tối mắt tối mũi vì gia đình con cái, nhất là phụ nữ bầu bì mệt mỏi càng chiếm khá nhiều thời gian. Ngay cả lớp học buổi tối ngoài giờ hành chánh, nhiều người vẫn không thể đến lớp đều đặn được vì đủ thứ lý do. Con đường văn tự thật khó khăn, gập ghềnh. Còn như bận rộn gì cả thì cũng… ngại. Ngồi phòng máy lạnh mát mẻ chẳng hơn đến lớp học vừa chán vừa mệt vừa buồn ngủ. Cứ nghỉ đại rồi lấy bài tự học chẳng sao.

Thế là học viên tha hồ nghỉ tràn lan

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

và lớp học trở nên thưa thớt một cách kỳ cục. Để đối phó với tình hình vô kỷ luật, nhà trường cho điểm danh.

Mới đầu việc điểm danh chẳng thu được kết quả bao nhiêu vì những học viên tại lớp sẽ giơ tay dùm người nghỉ khi nghe hô tên hoặc ký tên dùm vào tờ danh sách.

Lớp vẫn vắng vẻ một cách thách thức. Vì thế việc điểm danh được xiết chặt hơn cùng nhiều biện pháp trừng phạt đi kèm. Tới nước này, học viên đành nảy ra cách đối phó là thuê

người đến lớp dùm. Vừa điểm danh vừa ghi bài dùm. Nếu bài khó quá thì người học dùm về giảng giải lại.

Có khá nhiều học viên đã dùng chiêu thuê người đi học dùm này tới nỗi biến thành tình trạng quen thuộc.

Bị khui lên báo là trường hợp xảy ra trong lớp quản lý Nhà nước ngạch chuyên viên trong năm 2016, bí thư thành đoàn Cần Thơ cũng là đại biểu Quốc hội thuộc đơn vị TP Cần Thơ đã bị “khiển trách” vì nhờ người khác đi học thay.

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

77

VIẾTToronto TỪ SÀIthoibao.com GÒN Học ở giảng đường rộng lớn, ít ai biết mặt ai nhưng trong một phòng học nhỏ bé bình thường, người lạ vào lớp sẽ bị phát giác ngay. Thế nhưng học viên cùng lớp, lớp trưởng và cả giáo viên đứng lớp không ai lấy làm lạ chuyện ấy cả. Miễn lớp vẫn đông đúc, điểm danh đầy đủ là được. Còn thực sự ai hiện diện, ai vắng không quan trọng.

Có cầu ắt có cung. Khi nhu cầu gia tăng, đương nhiên xuất hiện dịch vụ đi học dùm.

Dĩ nhiên không phải ai đi học dùm cũng được. Nếu chỉ cấp bách có mặt dùm một hai bữa, có thể nhờ em út, bạn thân ló mặt nhưng thường xuyên vắng mặt thì không thể nhờ vả hoài được.

Tốt hơn hết nên thuê một người đến lớp dùm, vả lại khi cần kíp biết kiếm đâu ra người không phải lúc nào cũng sẵn. Do đó xuất hiện ngay, khỏi phải quen biết nhờ cậy, mà trên mạng đầy dẫy là các dịch vụ học dùm, thi dùm hẳn hoi, mời chào quảng cáo công khai với tên và số điện thoại rành rành..

Tùy theo yêu cầu gia chủ học dùm vài buổi hay lâu dài, giờ hành chánh hay ngoài giờ, chỉ điểm danh hay phải ghi chép mà giá tiền và thành phần người học dùm được chọn lựa khác nhau.

Người này được dặn dò kỹ tên họ, nơi làm việc, cầm luôn thẻ học viên để qua cổng hay vào lớp dễ dàng.

Rồi sau đó, nếu học ở hội trường hay giảng đường rộng lớn thì quá dễ nhưng học trong phòng bình thường nên kiếm chỗ cuối lớp hay hốc kẹt kín đáo ngồi tránh mọi con mắt dòm ngó. Thường cũng chẳng ai để ý vì đây là hiện tượng bình thường, toàn người lớn cả, lớp trưởng hay giáo viên thấy mặt lạ biết liền nhưng thôi ngơ đi cho người ta vì học viên cũng có tinh thần quyết chiến lắm mới phải cậy đến việc học dùm rất trắng trợn này.

Chỉ cần điểm danh có mặt thì… ai đi cũng được. Kẻ thế thân ngồi xa xa giáo viên ra. Sau đó chống tay lên cằm có vẻ nghiêm trang chăm chú nhưng thực chất ngủ gục. Ngủ thẳng thừng kỳ quá thì mở cuốn truyện ngôn tình để trước mặt đọc cho qua thời gian.

Các lớp học tại chức, liên thông… dành cho người đã đi làm đều có lúc cần tới những người đi học dùm như vậy. Giá khoảng, bảy chục ngàn một buổi tùy gia chủ. Chỉ ngồi chơi thì giá thấp nhưng ghi chép đầy đủ rõ ràng mang bài về, thậm chí giảng lại bài cho gia chủ hiểu thì giá cao hơn. Trường hợp thi dùm giá cao nữa vài trăm ngàn. Hiện nay do tai tiếng quá nên việc kiểm tra học dùm ở các

78

trường khá gắt gao. Chỉ học dùm chứ thi dùm ít vì sợ bại lộ. Người thuê có thể bị đình chỉ học, cấm thi vài năm và người thi dùm cũng bị thông báo về trường hay địa phương.

Làm bài dùm cũng được trả tiền sòng phẳng tùy bài khó hay dễ, dài hay ngắn. Làm tiểu luận hay luận văn tốt nghiệp cũng thuê mướn dễ dàng giá vài trăm đến bạc triệu. Các bải luận văn thường kiếm trên mạng, từ những sinh viên lớp trước, được dân chuyên nghiệp xào nấu kỹ càng cũng ra được một bài suôn sẻ.

Người đi học dùm thường là sinh viên kiếm thêm như một nghề tay trái. Thay vì làm gia sư mệt mỏi lại ưa bị phụ huynh xét nét đủ điều, đứng ngoài đường dang nắng phát tờ rơi hay chạy bàn quán ăn…, thì đi học dùm là công việc nhàn nhã hơn rất nhiều, ngồi nghỉ chơi chịu cơn buồn ngủ ngáp ngáp hai, ba tiếng cũng xong hoặc ngồi đó mở bài của mình ra học cũng trôi qua nhanh vài tiếng. Đối với sinh viên hoặc cử nhân thất nghiệp tuy giá học dùm, làm bài dùm không cao lắm nhưng chịu khó cóp nhóp, cuối tháng cũng được món tiền trang trải cuộc sống. Không kể học dùm đúng môn của mình cũng có cái hay là khỏi đóng học phí mà được mở mang thêm kiến thức.

Dù sao ngày nào mà xã hội còn trọng bằng cấp hơn thực tài thì việc học dùm kỳ cục này vẫn tồn tại và các trường vẫn tỏ ra bất lực khi không thể hay không muốn dẹp nạn học dùm.

Học dùm bị dẹp sạch có nghĩa lượng học viên hao hụt. Điều này rõ ràng ảnh hưởng không ít đến nguồn thu của trường.

Bên cạnh học thuê còn có việc dạy thuê, âm thầm, không rộn ràng như học thuê nhưng vẫn có mặt vài nơi với nhiều cay đắng.

Không kể gia sư dạy thêm vì đó là công việc phổ biến trong xã hội hoặc dạy thuê cho trường tư cũng thu hút được nhiều số lượng giáo viên dư thừa hoặc về hưu.

Dạy cho trường tư đa số bị coi là lãnh lương rẻ mạt và bóc lột sức lực nhưng xin vào trường công cực kỳ khó khăn khi biên chế có giới hạn.

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019

Chỉ khi một giáo viên về hưu hay nghỉ dạy thì mới khuyết một chỗ để tuyển giáo viên mới.

Một giáo viên tiểu học ở ngoại thành Hà Nội cho biết sau khi tốt nghiệp trung học Sư phạm, cô không cách nào xin việc ở bất kỳ nơi đâu.

Cuối cùng cô xin được một chân giáo viên tiểu học ở huyện. Mấy năm sau, số học sinh giảm, lớp học co lại đâm ra thừa giáo viên, nhiều người phải chuyển nghề buôn bán, công nhân…

Cô giáo cố ở lại bằng cách nhận dạy thế lớp cho một giáo viên chính thức nghỉ hộ sản. Loại này được gọi là “giáo viên dự khuyết” tức là khi đột ngột thiếu một giáo viên chính thức, họ sẽ được nhờ đứng lớp và hưởng mức lương rẻ mạt từ quỹ phúc lợi nhà trường chứ không được lãnh lương và các phụ cấp chính thức như giáo viên biên chế. Khi nhà trường không cần nữa, loại giáo viên này lại ngồi chơi. Đó là không kể chính sách của nhà nước có nhiều thay đổi. Để dạy tiểu học, giáo viên không phải chỉ có bằng Trung học Sư phạm như trước mà phải nâng lên thành bằng Cao đẳng.

Hiện nay giáo viên mới vào nghề yêu cầu phải có văn bằng đại học. Để tiếp tục được đứng lớp, giáo viên phải đi học bổ túc thêm. Cứ thế họ đeo đuổi hàng chục năm hay hơn, gần cả cuộc đời nhưng vẫn chênh vênh, có thể bị cho nghỉ việc bất cứ lúc nào, hoàn toàn không có hy vọng gì về một chân biên chế chắc chắn ổn định.

Năm ngoái, trường tiểu học Triệu Thành (huyện Triệu Sơn, Thanh Hóa) bỗng trở nên nổi tiếng vì giáo viên

Trịnh Hữu Hòa của lớp 3A bị phụ huynh tố có dấu hiệu dâm ô. Việc này sau đó chìm xuồng, thầy nghỉ đứng lớp một năm trước khi chuyển sang trường khác.

Nhờ vụ thầy ôm học sinh mà chỉ kết luận là nhổ tóc sâu này, người ta mới phát giác trong suốt một năm nghỉ dạy, ông thầy xấu tính vẫn lãnh lương đầy đủ gần mười hai triệu đồng mỗi tháng. Sở dĩ lương cao gấp đôi những nơi khác vì trường được xếp vào vùng khó khăn. Thầy lãnh đủ lương bỏ túi, nằm nhà phểnh râu, thuê một giáo viên mới ra trường thất nghiệp dạy học với giá khoảng ba, bốn triệu đồng một tháng.

Cũng tại trường này, vợ hiệu phó có bầu nên nghỉ nhà suốt vài tháng hưởng đầy đủ lương và phụ cấp.

Cũng giống thầy trên, cô thuê giáo sinh mới ra trường đứng lớp thế. Bỏ ra có vài triệu mạt thuê dạy giùm, cô ở nhà bỏ túi cả chục triệu ngon ơ.

Hai trường hợp này không phải hiếm hoi vì trong trường lại có một thầy bị bệnh nghỉ nhiều tháng, thi thoảng cũng có đi dạy, khi nào không dạy thì thuê người đứng lớp dùm, thuê chính cô giáo dạy dùm cho ông thầy nát rượu Trịnh Hữu Hòa. Hay một cô giáo khác liên tục nghỉ trong thời gian dài vì mắc bận buôn bán hàng đa cấp, cũng lãnh nguyên lương và thuê người dạy dùm. Cô này đã bị bắt vì phạm pháp. Chẳng biết chỗ cô bây giờ khuyết có ai được may mắn thế vào không.

Hiệu trưởng phân bua đây là kiểu làm việc tồn tại từ hiệu trưởng trước để lại. Người thuê dạy và người dạy thuê tự thỏa thuận với nhau chứ hiệu trưởng có tư lợi gì vào đấy đâu. Cấp trên thì tuyên bố trường không báo cáo nên không biết gì cả.

Người có việc nhưng không làm, thuê người dạy dùm ở giữa ăn chênh lệch. Còn người không việc phải đi dạy thuê đành chịu lãnh đồng tiền công bèo bọt.

Chừng nào học thuê, dạy thuê hợp lý không biết đến bao giờ.

SGCN

Toronto thoibao.com

13/04/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2630

79

Toronto thoibao.com

80

Issue 2630 | thoibao.com | THỜI BÁO | 13/04/2019