van gezondheidsproblemen (preventie). Gezondheidsvoorlichting kun je afkorten tot GVO. GVO betekent ‘gezondheidsvoorlichting’. Maar omdat de term ‘opvoeding’ niet zo goed past bij volwassenen, spreek je meestal alleen over gezondheidsvoorlichting. Maar GVO is meer dan alleen informatie geven. Trainen en begeleiden zijn wezenlijke onderdelen van GVO. Je weet nu dat veel factoren van invloed zijn op de gezondheid. Eén van die factoren is het gedrag van mensen zelf. Als een bepaald gedrag de gezondheid bedreigt, kun je proberen dat gedrag te veranderen. Dat klinkt gemakkelijker dan het is. Om gedrag te kunnen veranderen, moet je weten wat goed gedrag is. Je moet het willen en je moet het ook kunnen. De eerste en voornaamste stap bij de poging om gedrag te veranderen, is het geven van goede voorlichting. Gedrag is afhankelijk van een aantal factoren. Deze factoren bepalen je gedrag. Je gedraagt je op grond van wat je weet, begrijpt, wilt en kunt. Het doel van voorlichting is om het weten, begrijpen, willen en kunnen te beïnvloeden. Het ligt dus voor de hand dat voorlichting een belangrijk instrument is om gezondheidsbedreigend gedrag te bestrijden. Gezondheidsvoorlichting streeft vrijwillige gedragsverandering na. Niet alleen vanuit de norm dat iedereen in principe vrij is om zijn eigen leven in te richten, maar ook omdat de motivatie en het effect groter is als iemand zelf beslist tot gedragsverandering. Op het gebied van gezondheidsvoorlichting wordt veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. Het onderzoek richt zich met name op het vaststellen van de factoren voor gezondheidsbedreigend gedrag. Op basis hiervan kan verder onderzoek uitwijzen op welke manieren je preventie en GVO het beste kunt toepassen. Gezondheidsvoorlichting is een methodisch proces. Dat wil zeggen dat het doelgericht, systematisch en bewust moet zijn. Je bepaalt bij gezondheidsvoorlichting altijd een doel. Het doel van voorlichting kan zijn: kennis overbrengen: het geven van informatie over factoren die invloed hebben op gezondheid; inzicht verschaffen: de relatie tussen gezondheid en gedrag duidelijk maken; vaardigheden aanleren: om ander gedrag te vertonen en zo de gezondheid te verbeteren; gedrag veranderen: het aanreiken en trainen van alternatieve gedragsmogelijkheden om bij de afweging bewust een houding te kunnen bepalen. Het methodische proces van voorlichting lijkt op het methodische zorgproces. Ook bij voorlichting kun je op een methodische manier een aantal stappen zetten. Hiervoor gebruik je ook een stappenplan.
Thema 1
Voorlichting, advies en instructie_niv3.indd 17
17
02-04-10 14:39