36
CONSTRUEREN 1
Lijmen is het tot stand brengen van een verbinding tussen dezelfde of verschillende materialen waarbij de lijm in het materiaal wordt opgezogen of zich hecht aan het oppervlak.
Schroefdraad en schroefdraadverbindingen Een veel gebruikte losneembare verbinding is een schroefdraadverbinding. Het basisprincipe van elke schroefdraad is een schroeflijn op een cilinder. De spoed van elk schroefdraad bepaalt de afstand waarover een punt op de schroeflijn zich verplaatst bij een omwenteling. De samenhang tussen spoed en middellijn wordt bepaald door de formule voor de spoedhoek tan
(=
π
p @
d
.
Schroefdraad is te verdelen in bevestigingsschroefdraad (zoals op een boutverbinding) en bewegingsschroefdraad (zoals op een schroefspil). Metrisch schroefdraad (bijvoorbeeld M12) is een genormaliseerd schroefdraad dat voor veel uiteenlopende toepassingen wordt gebruikt, met name bout/moerverbindingen. Er bestaat ook een metrische schroefdraad met fijne spoed (bijvoorbeeld M12 × 1,5).
3
Naast metrisch schroefdraad wordt ook nog unieschroefdraad ( /4 - 20UNC) en bevestigingspijpschroefdraad (gasdraad voor leidingen, bijvoorbeeld G3/4) gebruikt.
Trapeziumschroefdraad is het meest toegepaste bewegingsschroefdraad (bijvoorbeeld schroefvijzels) en komt enkelvoudig en meervoudig voor. Meervoudig schroefdraad wil zeggen dat met één omwenteling van de as een grotere spoed kan worden bereikt zonder verzwakking van de as te veroorzaken. Bevestigingsartikelen kunnen in verschillende soorten bouten en schroeven worden onderverdeeld. Je kunt enerzijds bouten onderscheiden (die worden gekenmerkt door een vierkante of zeskantige kop) en anderzijds schroeven (met binnenzeskant, zaagsnede of kruisgleuf). Daarnaast zijn er zogenoemde plaatschroeven waarvan de schroefdraad in een punt toeloopt en daardoor zelftappend is.
Borgen van boutverbindingen Het principe van borgen berust op: –
het vergroten van de wrijving tussen de te verbinden onderdelen;
–
het blokkeren van de onderdelen.
Schroefdraadverbindingen worden voor veel doeleinden gebruikt. De keuze voor een bepaalde constructie is onder andere afhankelijk van het gebruikte materiaal, de inbouwomstandigheden en de krachten die op de verbinding komen te staan.
Een schroefdraadverbinding moet in de meeste gevallen geborgd worden om te voorkomen dat de verbinding tijdens het gebruik losraakt. De voorspankracht, die nodig is om met een schroefdraadverbinding verschillende onderdelen vast te klemmen, moet als het ware een extra beveiliging krijgen. Hiervoor zijn verschillende borgmiddellen te gebruiken. Deze zijn onder te verdelen in zetborgmiddellen (onder andere veerringen), verliesborgmiddellen (onder andere borgmoeren) en losdraaiborgmiddellen (onder andere kleefstoffen en vertandingen).