0.0 1.4
Elektrische Titel paragraaf schakelingen
De apparaten hebben geen invloed op elkaar. Als er een apparaat uitgeschakeld wordt of kapot gaat, blijven de andere apparaten gewoon werken. Ze blijven immers aangesloten op 230 V en hebben hun eigen stroomkring. Als je een apparaat in- of uitschakelt, wordt wel de totale stroomsterkte naar de gezamenlijke apparaten groter of kleiner. Je berekent de hoofdstroom door de afzonderlijke stroomsterktes bij elkaar op te tellen.
Stroomsterkte en spanning in een serieschakeling Activiteit 20 op pagina 62. Een serieschakeling met lampjes is niet zo handig, want als één van de lampjes kapot gaat, gaan alle lampjes uit. Serieschakeling wordt toegepast bij kerstboomverlichting. Je kunt de lampjes niet apart aan- en uitzetten. Een voordeel van een serieschakeling is dat de spanning verdeeld wordt over de lampjes. Een snoer met kleine lampjes kun je dan toch op het stopcontact aansluiten. De fabrikant kiest bijvoorbeeld lampjes die op 10 V werken en 1 schakelt er 23 in serie. Op elk lampje staat dan 23 deel van 230 V = 10 V. Bij een serieschakeling is de stroomsterkte door alle lampjes gelijk. Er is immers maar één stroom en die gaat door alle lampjes.
Begrijpen Onderdeel
Als de fabrikant in plaats van 23 een kleiner aantal van dezelfde lampjes in het snoer zet, wordt de weerstand in de kring kleiner. De stroomsterkte wordt daardoor groter. Ook krijgt elk lampje dan een groter deel van de spanning. Beide veranderingen zorgen ervoor dat de lampjes feller gaan branden en daardoor ook eerder stuk zullen gaan.
Spanningsbronnen in serie schakelen
De batterijen in een zaklamp zijn altijd ‘kop-staart’ geschakeld. Dit is ook een serieschakeling. De spanningen van de afzonderlijke batterijen mag je dan optellen. In een zaklamp met vier batterijen van elk 1,5 V, staat over het lampje een spanning van 6 V.
Sidderalen Sidderalen gebruiken ook een serieschakeling om een hoge spanning te maken. In hun lichaam hebben ze elektrische orgaantjes die net als batterijen werken. Tussen de kop en de staart staan meer dan honderd van deze organen achter elkaar. Zo kan de sidderaal uiteindelijk stroomstoten geven met een spanning van wel 600 V. Genoeg om een prooi of een aanvaller te verlammen of zelfs te doden.
FIG 70 Hoe meer lampjes in serie, hoe lager de spanning over ieder lampje.
Weerstand in een serieschakeling
FIG 71 Sidderalen kunnen tot wel 600 V spanning afgeven.
In een serieschakeling van 23 lampjes moet de stroom 23 keer door een gloeidraadje, voordat deze terug is bij het stopcontact. Je kunt dat zien als een enkele draad die 23 maal zo lang is. Daardoor ondervindt de stroom een 23 maal zo grote weerstand als wanneer de stroom maar door één gloeidraadje zou gaan.
H1
Licht Elektrische en kleur apparaten
53