Mantelzorg

De hulp die alleen gericht is op een bekende heet mantelzorg. Mantelzorg valt wat betreft het verstrekken van medicijnen in principe onder de verantwoordelijkheid van de huisarts of specialist. Eerstehulpverlening en mantelzorg staan daarom los van elkaar. Een eerstehulpverlener hoeft geen mantelzorger te zijn en een mantelzorger hoeft geen eerstehulpverlener te zijn.

‘Mantelzorg richt zich op familie en bekenden die een hulpbehoefte hebben die voortvloeit uit een ziekte of aandoening.’

Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid

Mantelzorgers zijn door een BIG-geregistreerde zorgprofessional, de patiënt of diens naasten van tevoren geïnstrueerd over wanneer en hoe te handelen, wie te waarschuwen (ouders/ huisarts/ziekenhuis) en wat te melden bij alarmering. Zij leren bij deze individuele patiënt bijvoorbeeld medicijnen toe te dienen als glucagon bij suikerziekte en midazolam bij epilepsie.

Wanneer je iemand kent met een bepaalde ziekte, heb je misschien wel eens meegemaakt dat de gezondheidstoestand van die bekende acuut verslechterde. Je weet hoe dat eruitzag en wat er toen moest gebeuren. Die bekende heeft bijvoorbeeld suikerziekte. Je weet hoe hij reageert wanneer zijn bloedsuikerspiegel te laag is en wat je dan kunt doen. Als je hulpmiddelen, zoals hulpmiddelen bij het inademen van medicijnen bij astma nodig hebt, weet je hoe deze gebruikt moeten worden.

Vraag dan ook om instructie als je iemand kent die mantelzorg nodig heeft, zodat je effectiever kunt handelen.

Een mantelzorger kan op initiatief van het slachtoffer helpen bij de toediening van zijn adrenalinepen wanneer het slachtoffer een gevoel van benauwdheid krijgt en zwelling van de lippen heeft. De adrenaline kan worden toegediend door de kleding heen mits deze niet te dik is. Een mantelzorger kan helpen bij de toediening van een tweede pen na 5-15 minuten als de eerste niet werkt.

Bij deze persoonsgerichte hulp dien je alleen gebruik te maken van de materialen van de patiënt. Dan beschik je wat betreft medicijnen over de juiste dosis. Het is niet toegestaan om medicijnen aan anderen toe te dienen. Als medicijnen ten onrechte worden verstrekt, kan dat ernstige gezondheidsschade tot gevolg hebben.

Let op: Het komt regelmatig voor, vooral in de kinderopvang en in het onderwijs, dat iemand met het Diploma Eerste Hulp wordt gevraagd om medicijnen te geven. Bijvoorbeeld een adrenalinepen bij overgevoeligheid voor bepaalde stoffen. Het is van belang dat organisaties deze zorg goed regelen aan de hand van een toestemmingsformulier van de wettelijke vertegenwoordiger(s) en dit vastleggen in een door een bevoegd persoon getekende bekwaamheidsverklaring.