Emotionele reacties

Benader het slachtoffer met respect en empathie (hulpverlenersattitude). Reageer altijd op vragen of opmerkingen en neem het slachtoffer serieus. Luister actief en met een open houding. Je hoeft niet alles te vertellen, maar wat je vertelt moet wel waar zijn. Zeg nooit dat het wel meevalt, terwijl dat misschien niet zo is. Doe ook geen uitspraken over letsels van andere slachtoffers.

Geef het slachtoffer geen eten of drinken wanneer zijn letsel door een zorgprofessional moet worden behandeld.

Omgaan met persoonlijke gegevens van het slachtoffer

Een eerstehulpverlener vraagt het slachtoffer niet naar persoonlijke gegevens (naam en adres) of naar medicijngebruik en ziektegeschiedenis. Je kunt het slachtoffer wel vragen of je iemand voor hem kunt bellen.

Ga echter niet in de kleding of tas van het slachtoffer op zoek naar deze informatie. Dit laat je over aan de zorgprofessionals. Een uitzondering daarop is als het slachtoffer niet goed kan communiceren in verband met zijn leeftijd of wanneer hij een lichamelijke of verstandelijke beperking heeft. Je kunt dan in overleg met het slachtoffer eventueel zoeken naar een telefoonnummer of adres van een contactpersoon om ervoor te zorgen dat hij weer thuis komt, als geen professionele zorg nodig is.

Je kunt tijdens de hulpverlening een S.O.S.-ketting of vergelijkbare informatiebron tegenkomen. De medische informatie op zo’n penning heb je als eerstehulpverlener zelf niet nodig. Voor de zorgprofessionals kan die informatie wel van belang zijn. Wijs hen daarom op de aanwezigheid hiervan.

Maak tijdens het verlenen van eerste hulp geen foto’s of andere opnames waarbij het slachtoffer of andere betrokkenen herkenbaar zijn, tenzij de centralist MKA daar om vraagt.

Bij de eerstehulpverlener

Een ongeval is altijd een onverwachte gebeurtenis en kan verstrekkende gevolgen hebben. Zo kun je bij het verlenen van eerste hulp worden geconfronteerd met: • ernstig letsel • meer slachtoffers, met één of meer letsels • het overlijden van een of meer slachtoffers

Wanneer je voorbereid bent op het verlenen van eerste hulp, voel je je minder machteloos als je plotseling eerste hulp moet verlenen.

Praat met anderen wanneer je dagen of weken na het ongeval er steeds maar aan blijft denken. Praat bij voorkeur met hulpverleners die er ook bij waren. Als dit niet mogelijk is of onvoldoende helpt, kun je via je huisarts professionele hulp zoeken.

Bij de omstanders

Het zien van een ongeval kan bij omstanders diverse reacties veroorzaken, zoals schrikken, zweten, gespannen zijn of in paniek raken. Maar ook hinderlijk in de weg lopen, schelden of ander agressief gedrag kan voorkomen. In dit soort situaties komt het erop aan dat je als eerstehulpverlener rustig blijft. Soms kan het helpen om deze omstanders in te schakelen bij de hulpverlening.

Het kan zijn dat de reacties van de omstanders het je onmogelijk maken om hulp te verlenen. Bewaar dan je geduld; boos worden werkt averechts en kan je zelfs in gevaar brengen.

Mensen die in paniek zijn, moeten worden afgeleid en gekalmeerd. Soms is het nodig deze mensen apart te nemen om uitbreiding van paniek te voorkomen. Mensen in paniek kunnen niet helpen bij het verlenen van eerste hulp.

Een groep mensen is minder geneigd om te helpen bij een ongeval dan een enkeling. Iedereen lijkt te wachten tot iemand het initiatief neemt. Neem als eerstehulpverlener het initiatief en spreek iemand uit de groep rechtstreeks aan wanneer je assistentie nodig hebt.