DoorNederlands 3F Proefkatern 9789006815870

3F PROEFKATERN EDITIE 2023

DoorNederlands 3 F

Auteurs

RuudAlers

MartijnBaalman

InekeBrouwer

BertKaag

JacquelinedeMaa

KoosMol

SusanneNeutkens

JacquesvanderPijl

GijsvanRaamsdonk

IsabelledeRidder

JokevanderVeen

Eindredactie

RuudAlers

RinekeCrama

Vormgeving

BurodeKuijper, ’s-Hertogenbosch

Omslag+omslagfoto’s StudioFraaj,Rotterdam

PeterBak,Rotterdam

Opmaak

ImagoMediabuilders, Amersfoort

Fotogra fietaakopeners

CharlotteBogaertFotogra fie, Haarlem

Metdankaan:

BakkervanVessem,Haarlem; BibliotheekHuizen; BloemenshopvanVliet,Zutphen; Buuffi e’s,Heino; BuurtzorgSchalkwijk,Haarlem; DaltonbasisschoolDeRivieren.

Amsterdam;

GarageHoutwal,Zutphen; HaarlemsTimmerfabriek,Haarlem; Hemubo,Almere;

MBOCollegeCentrum,Amsterdam; Mooi,Heino; Ouderenfonds,Amersfoort; PointenHairstyling,Huizen; ROCRijnIJssel,Arnhem; TransportbedrijfBeentjes,Haarlem; ZorgwinkelHulpmedi,Heino.

Fotogra

OverThiemeMeulenhoff

ThiemeMeulenhoffontwikkeltzichvaneducatieveuitgeverijtoteen learningdesigncompany.Webrengencontent,leerontwerpen technologiesamen.Metonzegroeiendeexpertise,ervaringen leeroplossingenzijnweeenpartnervoorscholenbijhetvernieuwen enverbeterenvanonderwijs.Zokunnenwesamenbeterrechtdoen aandeverschillentussenlerendenenscholenenervoorzorgendat lerensteedspersoonlijker,effectieverenef ficiënterwordt.

Samenlerenvernieuwen.

www.thiememeulenhoff.nl

9789006815856DoorNederlandsStudentlicentie2F+3F1jaarplus Leerwerkboek3F

9789006815863DoorNederlandsStudentlicentie2F+3F2jaarplus Leerwerkboek3F

9789006815870DoorNederlandsStudentlicentie2F+3F3jaarplus Leerwerkboek3F

Tweededruk,eersteoplage,2023

©ThiemeMeulenhoff,Amersfoort,2019

Allerechtenvoorbehouden.Nietsuitdezeuitgavemagworden verveelvoudigd,opgeslagenineengeautomatiseerd gegevensbestand,ofopenbaargemaakt,inenigevormofopenige wijze,hetzijelektronisch,mechanisch,doorfotokopieën,opnamen, ofeniganderemanier,zondervoorafgaandeschriftelijke toestemmingvandeuitgever.

Voorzoverhetmakenvankopieënuitdezeuitgaveistoegestaanop grondvanartikel16BAuteurswet1912j°hetBesluitvan23augustus 1985,Stbl.471enartikel17Auteurswet1912,dientmendedaarvoor wettelijkverschuldigdevergoedingentevoldoenaanStichting Publicatie-enReproductierechtenOrganisatie(PRO),Postbus3060, 2130KBHoofddorp(www.stichting-pro.nl).Voorhetovernemenvan gedeelte(n)uitdezeuitgaveinbloemlezingen,readersenandere compilatiewerken(artikel16Auteurswet)dientmenzichtotde uitgevertewenden.Voormeerinformatieoverhetgebruikvan muziek, filmenhetmakenvankopieëninhetonderwijsziewww. auteursrechtenonderwijs.nl.

Deuitgeverheefternaargestreefddeauteursrechtenteregelen volgensdewettelijkebepalingen.Degenendiedesondanksmenen zekererechtentekunnendoengelden,kunnenzichalsnogtotde uitgeverwenden.

DezeuitgaveisvolledigCO2-neutraalgeproduceerd.Hetvoordeze uitgavegebruiktepapierisvoorzienvanhetFSC®-keurmerk.Dit betekentdatdebosbouwopeenverantwoordewijzeheeft plaatsgevonden.

Zo werk je met DoorNederlands

Met DoorNederlands kun je volledig online werken of online met een leerwerkboek. Alles uit je leerwerkboek vind je ook online. Je kunt online taken op een ander niveau maken en extra oefenen. Ook kun je zelftoetsen maken om te kijken of je al klaar bent voor de volgende stap.

DoorNederlands bereidt je ook voor op je examen. Met een apart thema met uitgebreide training voor je centraal examen en instellingsexamens. Bovendien sluit je iedere lees- en luistertaak af met examentraining.

DoorNederlands bestaat uit thema’s. Deze thema’s zijn onderverdeeld in taken. Elke taak heeft een vaardigheid als uitgangspunt en een vaste opbouw. De taken vormen op zich staande, zelfstandige leereenheden.

Elke taak (vaardigheid) heeft een eigen kleur. Hierdoor kun je gemakkelijk zien met welke vaardigheid je bezig bent.

Om je te helpen bij het maken van de opdrachten is er Theorie. Hier vind je de theorie, woordenschat en taalverzorging. Bij de opdrachten staan verwijzingen naar de Theorie.

Verschillende mogelijkheden

Door de modulaire opzet van DoorNederlands kun je je eigen keuzes maken. Die kunnen afhangen van je eigen voorkeuren, de leerdoelen die je belangrijk vindt of van wat je nodig hebt. Deze keuze hoef je niet voor het hele jaar te maken. Je kunt dit op elk moment aanpassen.

Je kunt kiezen uit de volgende mogelijkheden:

Lineair

Je volgt de thematische leerlijn:

Per vaardigheid

Alle combinaties zijn mogelijk.

Je kiest één vaardigheid:

Je kiest alleen receptieve vaardigheden (voorbereiding op het Centraal examen):

Je kiest alleen productieve vaardigheden (voorbereiding op instellingsexamens):

Willekeurige volgorde

Stel je eigen leerroute samen uit verschillende thema's en/of taken, al dan niet op

Opbouw van de taken

Elke taak heeft een vaste opbouw. Deze opbouw ziet er als volgt uit:

belang van deze taak voor je toekomstige beroep overzicht leerdoelen overzicht Theorie praktijkgerichte startopdracht

opdrachten die te maken hebben met je dagelijks leven oefenen met theorie en vaardigheden die je nodig hebt om de praktijkopdracht (In de praktijk) te maken verwijzing naar de theorie achterin het leerwerkboek

kennis en vaardigheden uit 'In het dagelijks leven’ toepassen in een praktijksituatie resultaat beoordelen met behulp van feedback- en beoordelingsformulieren en een rubric

bij Lezen en Kijken en luisteren oefenen met opdrachten zoals je die tegenkomt op het centraal examen

beoordelen of je de woordenschat bij de taak en de taalverzorging voldoende beheerst in de digitale leeromgeving

extra oefenen met spelling, grammatica en woordenschat in de digitale leeromgeving

Betekenis van de iconen

Bij deze opdracht werk je samen met anderen.

Bij deze opdracht hoort een audio- of videofragment. Dit kun je vinden in de digitale leeromgeving.

Ga naar de digitale leeromgeving.

verwijzing naar Theorie achter in het leerwerkboek

verwijzing naar Woordenschat achter in het leerwerkboek

verwijzing naar Taalverzorging achter in het leerwerkboek

Thema1 Levenlangleren

Jijdoetnueenmbo-opleidingdiejevoorbereidtopeenberoepdatjeleuk

lijkt.Maaralsjestraksjediplomaopzakhebt,benjenietuitgeleerd.Er verandertsteedsvanallesinjouwvakgebied.Jeleertdoorervaringdieje opdoet,maarookdoortelezen,kijkenenluisteren.

Taak1 Tekstenlezenomjevakdeskundigheidtevergroten

Taak2 Kijkenenluisterenomjezelfteontwikkelen

Taak3 Zoschrijfjeeenwerkstuk

Taak4 Eenbetogendepresentatiegeven

Taak5 Eendiscussievoeren

Tekstenlezenomje vakdeskundigheid tevergroten

Veeldingenleerjedoorerovertelezen.Instudiemateriaal,maarookineen artikel,blogofhandleiding.Alsjebegrijptwatvoortekstjevoorjehebten hoedieisopgebouwd,maaktdathetlerenmakkelijker.

Leerdoelen:

• Jekuntdeinformatieindetekstenopbruikbaarheidbeoordelen.

• Jekuntdehoofdzakenineentekstherkennen.

• Jekuntaantekeningenbijhetlezenvaneentekstmaken.

• Jekunteentekstsamenvattenofschematiseren.

• Jekunttekstverbandenensignaalwoordenherkennen.

• Jekuntdestructuurvaneentekstherkennen.

• Jekuntstandpuntenargumentenvaneentekstherkennenenbeoordelen.

Theoriediejekuntgebruikenvoordezetaak: 4

Indezetaakkomendevolgendealgemeneberoepswoordenvoor.Zorgervoordatjeze begrijptenkuntgebruiken.Alsjedewoordenkent,ishetgemakkelijkeromdetaaktemaken. Leesdetabelenleerdewoordendiejenietkent.

BeroepswoordBetekenis Voorbeeldzin

het arbeidsmarktperspectief

het curriculum

Eenindicatievandekansenopwerkin detoekomstineenbepaaldebranche.

Eensamenhangendgeheelvan studieonderdelendiesameneen opleidingvormen(leer-en onderwijsplan).

Metzijnopleidingindezorgsector heeftLarseengunstig arbeidsmarktperspectief

Eengroeplerarenheeftmaandenlang gediscussieerdoverdeleerstofdiein eennieuw curriculum moetworden opgenomen.

het curriculumontwerp

Eenplanwaarinhetcurriculumvan eenopleidingofstudiebeschreven staat.

Het curriculumontwerp werdopgesteld doorvakdeskundigenendaarnadoor deschooldirectiegoedgekeurd.

de portfoliocarrière

Opdracht2 5

Eenportfolio-carrièreiseenloopbaan dieisopgebouwduitverschillende parttimebanen,freelanceklussenof eigenbedrijfjes.

Inplaatsvaneenloopbaan-carrière wildehijverschillendedingennaast elkaarkunnendoenenkoosdaarom vooreen portfolio-carrière de variabele Eenkenmerkvaneenobjectdat veranderlijkis.

Hoelangjedouchtiseen variabele als hetgaatomdehoeveelheidwaterdie jejaarlijksverbruikt.

Videobekijkeneninformatiebeoordelen

GanaarDoorNederlandsonlinevoordelijstAlgemeneberoepswoordenbijditthema.

GanaarDoorNederlandsonlineenmaakdezeopdracht.

Inhetdagelijksleven

Eigenlijkleesjedeheledagdoor.Chatberichtenendeachterkantvaneenpak melk,maarookartikelenenstudiemateriaal.Sommigetekstenleesjevoordelol, andereomdatjeerietsvanwiltleren.Zo’nbelangrijketekstwiljenatuurlijkgoed injeopnemen.Doordehoofdgedachteteherkennenentesnappenhoeeentekst isopgebouwd,kunjedetekstmakkelijkersamenvatten.Endusdehoofdlijnen begrijpen.Helpthetmakenvanaantekeningendaarbij?Enhoedoejedatdan?

Opdracht3 5 Belangrijkewoordenindezetaak

GanaarDoorNederlandsonlineenmaakdezeopdracht.

Opdracht4 Manierenvanlezentoepassen

1 Leestekst1oriënterend.

TEKST1

ANTWOORDFORMULIERKENNISROTONDE

76|77

5|40|42

Opgestelddoor:AliekeHoflandenAnnekeWesterhuis(antwoordspecialisten)enAnnemiek Cox(Kennismakelaar)

Vraagsteller:beleidsmedewerkermbo 28april2017.Update29april2019.

VRAAG

1 Oorspronkelijkevraag:Watzijndespecifiekekenmerkenvanmbo-3studentenom rekeningmeetehoudenineencurriculumontwerp?

KORTANTWOORD

2 Wanneerwekijkennaardespeci fiekekenmerkenvanmbo-studentenopniveau3(ten opzichtevandeandereniveausenmetnameniveau4)blijkthetlastigomspecifieke kenmerkentoetedichtenaandegroepniveau3studentenalsgeheel.Ditkomtdoordatde mbo-populatieopeengrootaantalkenmerkenzeerdiversisendezevariëteitzichzowel binnenalstussenniveausaftekent.

3 Uitcasestudiesbijtweeroc’smetmbo-opleidingenvoorMaatschappelijkeZorg,komen welverschillentussengroepenstudentennaarvoren.Dezeverschillenzijnechternietloste zienvandeorganisatievandedesbetreffendeopleidingen.Debestudeerdeopleidingen wordennamelijkopniveau3en4aangeboden,inhomogenegroependieopbasisvan vooropleidingzijnsamengesteld.Dewaargenomenverschillenzijndaarmeemetname

cognitiefvanaardenteherleidentotdeintakeprocedure.Indelessenopniveau4bieden deopleidingenmeerruimtevoorverdieping,terwijlopniveau3detijdwordtbenutvoor hetconcretiserenvandelesstofaandehandvanpraktijkvoorbeelden.

4 Indecaseshangendewaargenomenverschillentussenstudentendussamenmetde organisatievandetweeopleidingen.Alsdeopleidingsorganisatieanderswasingericht, bijvoorbeelddoordeopleidingopniveau3teverbredendoordezetecombinerenmeteen andereopleidingenopniveau4teverdiepen,zoudenwellichtindeintake(ook)andere criteriavoordetoedelingvanstudentengebruiktworden.

TOELICHTINGANTWOORD

5 DeessentievandevraagaandeKennisrotondeisomzichttekrijgenopdekenmerken vanstudentendieopmbo-niveau3eenopleidingvolgen.Devragenstellerheeftgemerkt, ofvermoedtdat,hoeweldenieuwekwalificatiedossiersinhoudelijknauwelijksverschillen, degroepenopniveau3enniveau4welverschillatenzientenopzichtevanelkaar.Het curriculummoetmetdespecifiekekenmerkenvanstudentenopeenspecifiekniveau rekeninghouden.Devraagiswatdekenmerkenvanstudentenopniveau3zijn(ten opzichtevanniveau4)waarmeeinhetcurriculumontwerprekeninggehoudenmoet wordenomaandeverschillentussenbeidegroepenrechttedoen.

6 Inveelregisterbestanden,zoalshetBRON-bestand,zijnbijdedaaringehanteerde variabelenweinigverschillentussenstudentenopniveau3enopniveau4tezien.Denk hierbijaanleeftijdengeslacht,leerweginhetvmbo,doorstroomuitmbo2,sociaalculturele oriëntatie,voorkeurvooreenstudierichting,envoorkeurvooreenmultisectoraal(roc)of eensectoraalschooltype(vakschool,aoc).OokinonderzoekvanHiteq(2009)iseen gevondenonderscheidtussenmbo-studentenopdevierniveauseerdergradueeldan principieel.Deverschillenzijnvooraltevindentussenniveau1en2enerzijdsenniveau3en 4anderzijds.Jezoukunnenzeggendatdevariëteitbinnenniveau3en4evengrootisals tussenbeidegroepen.Zijnerkenmerkenvanleerlingenopniveau3dievoordeze leerlingengroepuniekzijn?

VERSCHILLENTUSSENSTUDENTENOFTUSSENPROGRAMMA’S?

7 Inspeci fiekvoorhetbeantwoordenvandezevraaguitgezetonderzoekisdevraag voorgelegdaandocentenenstudentenopniveau3en4vandeopleidingMaatschappelijkeZorgvantweeroc’s(Hofland&Westerhuis,2017).Uitditonderzoekkomthetbeeldnaar vorendatdeverschillentussenstudentenopniveau3en4vooralcognitiefvanaardzijnen terelaterenaandeaardeninhoudvandeprogramma’sdiestudenteninhunvooropleidinghebbengevolgd.Datstudentenopniveau4demeestevakkenmindermoeilijkvinden, abstracterkunnendenkenendestofsnellerbegrijpendanstudentenopniveau3,komt mogelijkdoordatinhetcurriculumvandegemengdeentheoretischeleerweg,waarvande studentenopditniveauveelalafkomstigzijn,generiekevakkendeboventoonvoeren.Deze vakinhoudenzijnabstracterdandievandepraktijkvakkendieindekaderberoepsgerichte leerwegenopmbo-niveau2domineren.Studentenmetdezeopleidingenzijnvooralop niveau3tevinden.Datstudentenopniveau3doordedocentenwordengekenmerktals doenersendatzewillenlerendoorervaringenvanuitdepraktijkonderstreeptdit.

8 Ofverschilleninleerstijlenpersoonlijkheidskenmerken(voorzoverrelevantvoorhet lerenenleerresultaten)welofnietlosstaanvandeopleidingsachtergrondislastignate gaan.NietuittesluitenisdatstudentendievooralMaatschappelijkeZorgindepraktijk willenleren,omdatzedatgewendwareninhunvooropleiding,zichookinhetmboineen schoolsesettingminderophungemakvoelen.Enhetkanzijndatdaaromstudentenop

niveau3onzekerderzijnenvakerbevestigingvragen,waarstudentenopniveau4 zelfstandigerzijnenmakkelijkerderegieinhunopleidingpakken. Bron:www.nro.nl.(Tekstiseenfragmentvandeoorspronkelijketekst.)

2 Noteerdebronvermeldingvandezetekst.

3 Wiezijndeauteursvandezetekst?

4 Hoekunjedezetekstsoorthetbesttyperen?

○ Alseenanalysevandeverschillendeniveausvanmbo-studenten.

○ Alseenrapportvanonderzoeknaardekenmerkenvanmbo-studenten.

○ Alseenuiteenzettingnaaraanleidingvaneenvraag.

5 Watishetonderwerpvandezetekst?

6 Leesalinea2,3en4intensief.

7 Noteerhetbelangrijkstedeelvandekernzinvanalinea2.

8 Leesalinea5en6intensief.

9 Welketegenstellingheeftdevraagstelleropgemerkt?

10 Watisdeeisdieaanhetcurriculumgesteldmoetworden?

11 Noteerdeconclusievanalinea6.

12 Leesalinea7en8intensief.

13 Welketekststructuurherkenjeindezetekst?

○ overeenkomst-en-verschilstructuur

○ probleem-en-oplossingstructuur

○ vraag-en-antwoordstructuur

14 Zoekdevolgendesignaalwoordenopindetekstenvulinwelktekstverbandzeaangeven.

Signaalwoord

Zowel als(alinea2)

Hoewel(alinea5)

En(alinea’s5en6)

Even als(alinea6)

Enerzijds anderzijds(alinea7)

Doordat(alinea7)

Omdat(alinea8)

Tekstverband

16

minsteeenargument.

Intekst1steltiemandeenvraagaanhetExpertisecentrumBeroepsonderwijsenkrijgtdaar vervolgensantwoordop.

1 Jegaattekst1beoordelenopbruikbaarheidvoordevraagsteller.Leestekst1nogeenkeeren maakaantekeningen.

2 3 Werkbijdevragenhiernasamenmeteenmedestudent.Beoordeeltekst1opbruikbaarheid. Vuldetabelin.

Vraag JuistOnjuist

Devraagstellerkrijgteenuitvoerigantwoordopzijnvraag. Erisuitvoerigonderzoekgedaanomdevraagstellereenhelderantwoordte kunnengeven.

Erzijnweinigtotgeenconcreteaanknopingspuntenombijhetopstellenvan eencurriculumrekeningmeetehouden.

Specifiekvoorhetbeantwoordenvandezevraagisonderzoekuitgezetbijde opleidingMaatschappelijkeZorgbijtweeroc’s.

Methetuitvoerigeantwoorddatdevraagstellerkreeg,kanhijprimarekening houdenmetdespecifiekekenmerkenvanmbo-studentenopniveau3.

3 Inhet Kortantwoord leesjedattweecasestudiesverschillentussengroepenstudentenlaten zien.Welkbezwaarvaltertegenderesultatenvandestudiesintebrengen?

4 Watwordtbedoeldmet ‘homogenegroepen’ (alinea4)?

5 Vulaan.HetonderzoekvanHiteqdateertvan

6 VindjedeinformatieuithetonderzoekvanHiteqwelofnietbruikbaar?Lichtjeantwoordtoe.

7 WatwijsthetonderzoekvanHofland&Westerhuisuit?Vuldetabelin.

Uitspraak JuistOnjuist

Degevondenverschillenzijnvooralvancognitieveaard.

Studentenopniveau3denkenoverhetalgemeenopeenabstracterniveau danstudentenopniveau4.

Alsachtergrondhebbenstudentenopniveau4veelalhetcurriculumvande gemengdeentheoretischeleerweg.

Docentengevenaandatstudentenopniveau3lieverlerendoorervaringen optedoenendusmeervanuitdepraktijk.

Hetonderzoekisuitsluitenduitgevoerdonderstudentenendocentenvan verschillendeopleidingenopeentientalroc’s.

8 Inhetbeginvandetekstoverhetonderzoekluidtdevraag: ‘Watzijndespeci fiekekenmerken vanmbo-studentenomrekeningmeetehoudenineencurriculumontwerp? ’ Geefaanin hoeverrejedievraagbeantwoordvindt.

GanaarDoorNederlandsonlineenmaakdezeopdracht.

MBO’ERSWILLENALSSTUDENTENBESCHOUWDWORDEN

ENNIETALSLEERLINGEN:MAAKTHETDAADWERKELIJK VERSCHIL?

Brieven14mei2018

Redactie13mei2018,20:48

BRIEFVANDEDAG:LEERLINGISGEEN STUDENT

JongerenorganisatieBeroepsonderwijswil datmbo’ers – dietotnutoe ‘leerlingen ’ wordengenoemd – indewet ‘studenten ’ gaanheten.Hetargument: ‘Jehoortheel vaakdatjegeenstudentzouzijn,endan gajehetvanzelfgeloven.’ Inhetdoorgeschotenegalitairedenkenvandezejongerenis ‘niveau’ eenkwestievanwoordkeus,

losgezongenvanderealiteit – alshetwoord zelfalnietmoetwordenverboden.Inelk gevalvindenzezelfkennelijkdatzehetzelfdeniveauhebbenalshbo’ersenwo’ers.De bijkansonoverbrugbare ‘kloof’ tussenmboenhogeronderwijsisvolgenshengebaseerdop ‘vooroordelen’.Endat,luidthun standpunt, ‘vindenwijstom’

Zowelhetprobleemalsdeoplossingervan moetenwekennelijkzoekenindeterminologie.Maarafgezienvandevraagofhetde mbo’ersnietgewoonom financiëlevoordeeltjestedoenis,diesamenhangenmet

1 Leestekst3en4enbeantwoordsamenmeteenmedestudentdevragen.

het ‘studentschap’:ofjehetnu ‘middelbaar’ of ‘praktijkgerichtberoepsonderwijs ’ noemt, hetisniethetzelfdealswatwe ‘hoger’ of ‘theoretischonderwijs’ noemen – enook degenendiehetvolgenzijnverschillend.We moetenhetdoenmetdewoordendiewe hebben,endierechtdoenaandie verschillen.Eenleerlingisdusgeenstudent.

TEKST4

Natuurlijk,diewerkelijkheidkanhardzijn. Maardewensisdevadervandegedachte. Wanthetwoordiskrachtig – maarnietzo krachtigdathetdiejouonwelgevallige werkelijkheidaanpastaanjouwwensen. Bron:JoostSwanborn,deVolkskrant,13mei2019.

MBO’ERSWILLENOFFICIEELSTUDENTENHETEN

11-05-2018,07:30AANGEPAST11-05-2018, 12:02BINNENLAND

1 Zedoengeenstudie,maareen ‘opleiding’ enzijngeenstudenten,maar ‘deelnemers ’

Mbo’erskunnendaardoornietprofiteren vansommigestudentenvoordelen.Daarom wilJongerenorganisatieBeroepsonderwijs (JOB)datmbo’ersindewetvoortaan ‘studenten’ wordengenoemd.

2 ‘Hetgebeurtnuheelvaakdatjetehoren krijgtdatjeergensnietwelkombent, omdatjealsmbo’ergeenstudentzouzijn’ , zegtRoosmarijnDamvandeJOB. ‘Danga jehetvanzelfgeloven.’

3 Watdeoverheidbetreftzijnmbo’ers namelijkallangstudenten:zedoeneen vervolgopleiding,reizenmeteenovstudentenkaartenhebbenrechtopstudiefinanciering.Ookinallecommunicatievan deoverheidwordenmbo’erssindseen aantaljaargeenleerlingen,scholierenof deelnemers,maarstudentengenoemd.

4 Maarindewethetenmbo’ersdusnog altijd ‘deelnemers ’.Hetministerievan Onderwijsonderzoektnuwaternodigis omdezeterminallewettenteveranderen in ‘student’

5 ‘Erisnatuurlijkgeenenkelestudentdiein dewetkijkt,maaronderwijsinstellingen, beleidsmakersenpoliticidoendatwel’,zegt RoosmarijnDamvandeJOB. ‘Alszijhet woord “deelnemer ” blijvengebruiken,wordt dietaalweerovergenomen.Deministerzelf

verspreektzichnogweleenstijdensdebatten,datzeleerlingenzegt.Datzegtgenoeg.’

6 ZoweesPvdA-KamerlidKirstenvanden Huldeministererafgelopendecember tijdenseendebatopdatzijmbo’erseen paarkeerleerlingnoemde,inplaatsvan student.MinisterVanEngelshovenliettoen wetendatzevakerbozereactieskrijgtals zehetoverleerlingenheeft. ‘Ikmerkdater bijjongvolwassenenheelveelgevoelighedenliggenoverhoejezenoemt’,zeize. ‘Hetgaatmijervooralomdatzegoed onderwijskrijgen,maarikzaleropletten.’

7 Hetgaatdusallemaalmaaroméén woordje,maarvoormbo’ersbetekentdat veel.Datzijnietdooriedereenalsstudent wordengezien,heeftnamelijkveelinvloed ophunstudentenleven. ‘Hetgeeftmbo'ers hetgevoeldatzenietophetgelijkeniveau zittenalsanderestudentenendusgeen aanspraakkunnenmakenopdezelfde dingen’,zegtRoosmarijnvandeJOB.

8 Mbo’ersmogenbijvoorbeeldgeenlid wordenvaneenstudentenverenigingof studentensportvereniging. ‘Daardoorishet lastigeromactieftewordenalsstudenten eennetwerkoptebouwen.’

9 Daarnaastweigerenwinkelssoms studentenkortingtegevenaanmbo’ers.Of mbo’erskomeneenkroegnietbinnen, omdatzegeencollegekaarthebben. ‘Ik snapdatminderjarigembo'ersnietnaar binnenmogen’,zegtRoosmarijn. ‘Maar

zeggendatjeeenstudentenkroegbenten dannietallestudentenbinnenlaten,is idioot.Watiserzoandersaanmbo’ers,dat jezeabsoluutnietineenkroegwilt hebben? ’

10 Mbo’ersweigerenineenkroegomdatze mbo’erszijn,magwettelijkgezien:hetis nietverbodenomonderscheidtemakenop basisvanopleidingsniveau.Welzegthet CollegevoordeRechtenvandeMensdatin internationalemensenrechtenverdragen staatdatoverhedennietmogen discriminerenopbasisvansocialeklasse.

2 Tekst3iseen

○ betoog.

○ beschouwing.

○ uiteenzetting.

3 Lichtjeantwoordopvraag2toe.

4 Hoenoemjedetekstvormvantekst3?

5 Vuldeontbrekendewoordenin. Kiesuit: beschouwen – overtuigen – uiteenzetten

Bedrijvenhoevenzichdaarnietaante houden.

11 ‘Hetkomteropneerdathetonderwijs datjevolgtdusbepaaltwaarjeuitgaatof welkombent’,vindtRoosmarijn. ‘Zoblijven hetmboenhet “hoger” onderwijstwee gescheidenwerelden,gebaseerdop vooroordelen.Wijvindendatontzettend stom.’

GESCHREVENDOOR

AnnaPruis,redacteurNOSop3 Bron:NOS.nl,AnnaPruis,11mei2018.

Hetcommunicatiedoelvandeschrijvervantekst3is ,terwijldeschrijver vantekst4wil .

6 Waarovergeeftdeschrijverintekst3zijnpersoonlijkemening?

7 Watisdiepersoonlijkemeningenwelkargumentgeefthij?

8 Watbedoeltdeschrijvervantekst3met ‘doorgeschotenegalitairdenken’?

9 Deschrijvervantekst3onderbouwtzijnstandpuntdatmbo’ersgeenstudentgenoemd moetenwordenalsvolgt: ‘Wemoetenhetdoenmetdewoordendiewehebben,endierecht doenaandieverschillen.Eenleerlingisdusgeenstudent.’ Vanwelktypedrogredenishier sprake?

○ beroepoptraditie

○ cirkelredenering

○ overhaastegeneralisatie

10 Hetsignaalwoord maar inalinea4vantekst4verwijstnaareentegenstelling.Overwelke tegenstellinggaathethier?

11 Opwelkzinsverbandwijsthetsignaalwoord daardoor inalinea8?

Opdracht9 5

Schooltaalwoordenbegrijpen

GanaarDoorNederlandsonlineenmaakdezeopdracht. 5

GanaarDoorNederlandsonline

76|77|78

Doedezelftoetsvoordezetaak.Alsjescorelagerisdanverwacht kunjedaarookdeextraoefeningendoen.

Indepraktijk

Jehoeftnatuurlijknietjehelelevenlangeenopleidingteblijvenvolgen.Jekuntje kennisookup-to-datehoudendoorzelfveelteblijvenlezen.Maarwelkartikelis voorjouwwerkofvaknouechtinteressant?Waarvindjezulkeartikelen?Enhoe weetjeofdeinformatiebetrouwbaaris?

Watgajedoen?

Jevatdeinhoudsamenvantweeartikelenopinternetwaarmeejejedeskundigheidopjouw vakgebiedkuntvergroten.Jemotiveertvoorelkartikelwaaromhetbruikbaarisbijhet vergrotenvanjevakbekwaamheid.Naafloopgeefjefeedbackopdesamenvattingvaneen medestudent.

Wathebjenodig?

• Eencomputermetinternetverbinding.

• Hetschema Vakgebied

• Het Feedbackformulier

Hoepakjehetaan?

Fase1:oriënterenopinternet

• Zoekopinternetnaarverschillendesiteswaarvoorjouwvakgebiednuttigeinformatiete vindenis.

• Zoekbinnendiesitesnaartweeartikelendiebelangrijkzijnvoorjestudieen/ofje toekomstigeberoep.

• Noteerinhetschemadebronvanhetartikelendelinkernaartoe.

Fase2:artikelenoriënterendlezen

• Leeselkartikeloriënterend:watisdetitel,wieisdeauteur,wanneerverscheenhetartikel, watishetonderwerpenwatzijndedeelonderwerpenvandetekst?

• Noteerdezegegevensinhetschema.

Fase3:artikelenintensiefenkritischlezen

Leesdeartikeleneenvooreenintensiefenkritischenmarkeerindetekstdebelangrijke woorden,zinnenoffragmenten.

Fase4:schemainvullen

• Noteerdehoofdgedachtevanelkartikelinhetschemaenmotiveerwaaromjehetgoed bruikbaarvindt.

• Vatelkartikelvervolgenskortsamen.

• Controleerofjehetschemavolledighebtingevuld.Vulheteventueelnogaan.

3 Fase5:feedbackgeven

Werksamenmeteenmedestudent.Leeshetingevuldeschemavanjemedestudentenvulhet FeedbackformulierLezen in.

3 Fase6:feedbackbespreken

Bespreekmetelkaardefeedbackvanjemedestudentaandehandvanhetfeedbackformulier.

Naafl oop:hoeginghet?

1 Watginggoed?

2 Watgajeeenvolgendekeerbeterdoen?

3 Wathebjegeleerdenwatneemjealsleerpuntenmeenaarjewerk?

Vakgebied

Artikel1

Titel

Linknaarhetartikel

Bron(naamkrant/tijdschrift)

Auteur

Datumvanverschijnen

Onderwerp

Deelonderwerpen

Hoofdgedachte

Ikvindditartikelgoedbruikbaarommijnvakbekwaamheidtevergrotenomdat:

Kortesamenvatting

Artikel2

Titel

Linknaarhetartikel

Bron(naamkrant/tijdschrift)

Auteur

Datumvanverschijnen

Onderwerp

Deelonderwerpen

Hoofdgedachte

Ikvindditartikelgoedbruikbaarommijnvakbekwaamheidtevergrotenomdat:

Kortesamenvatting

FEEDBACKFORMULIERLEZEN

Naam:

Onderdeel VerwerktToelichting

Bronvandetekstisvermeld.JA/NEE

Auteurvandetekstisvermeld.JA/NEE

Onderwerpvandetekstis duidelijkopgenomeninde samenvatting.

Dehoofdgedachtevandetekst isduidelijkopgenomeninde samenvatting.

JA/NEE

JA/NEE

Debeschrijvingvanhet onderwerpvandetekstisjuist. JA/NEE

JA/NEE

Examentraining

Opdracht1 2.2Arbeidsmarktperspectiefvancreatieveopleidingen

Dezetekstkomtvaninternet. Hierbijhoren9vragen.

ADVIES

1 Veelmbo-scholenzagendetoenamevanhetaantalstudentenvoordecreatieveopleidingen diezijaanbodennietalseenprobleem.Tochbestaatalsinds2008-2009eenwettelijke zorgplichtarbeidsmarktperspectief.Diezorgplichthoudtindatdeschoolbijhetaannemenvan studentenookmoetkijkennaardemogelijkhedenopeenbaanzodradezestudenten afstuderen.DeCommissiemacrodoelmatigheidmboheefteenadviesopgesteldhoede zorgplichtvoorcreatieveopleidingenverbeterdkanworden.

2.2ARBEIDSMARKTPERSPECTIEFCREATIEVEMBO-OPLEIDINGEN

2 De24geselecteerdecreatievembo-opleidingenzijn,ophoofdlijnen,intedelenineen aantalclustersmetiedereeneigenkarakteristiekenbijbehorendarbeidsmarktperspectief.

ICT-OPLEIDINGEN

3 DeopleidingenICT-enmediabeheerenApplicatieontwikkelingzijntechnischembo4opleidingengerichtophetbeheervaninformatie-enmediasystemenendeontwikkeling vanapplicaties,media-uitingenengames.DeomvangvandeopleidingICT-en mediabeheerishetafgelopendecenniumredelijkconstantgebleven(ruim8.000 studenten),deopleidingApplicatieontwikkelingisrelatiefnieuwen flinkgegroeid(naar bijna8.000studenten).OpbasisvandeuitgevoerdeanalyseconcludeertdeCMMBOdat hetarbeidsmarktperspectiefvandebetrokkenopleidingenvoldoendeis,waarbij Applicatieontwikkelingookeenbelangrijkedoorstroomfunctieheeftnaarhethbo.

OPLEIDINGENMETEENDIENSTVERLENENDEFUNCTIEVOORDECREATIEVEINDUSTRIE

4 Hetgaathieromopleidingenmeteenoverwegendtechnischkarakteropmeerdere mbo-niveausdieeendienstverlenendefunctievervullenvoordecreatieveindustrie:Podiumenevenemententechniek,AV-productie,Signmaking,PrintmediaenDTP.Gediplomeerden vandezeopleidingenmakenenondersteunenbijwatanderenaancreatieveuitingen bedenken.Medevanwegehuntechnischekarakterwordthetarbeidsmarktperspectiefvan debetrokkenopleidingeninsterkematebepaalddoortechnologischeontwikkelingen.Met uitzonderingvandeopleidingPrintmediaisdetotaleomvangvandegenoemde opleidingenhetafgelopendecenniumverdubbeldtotruim3.500studenten.Opbasisvan deanalyseconstateertdeCommissiedathetarbeidsmarktperspectiefvandebetrokken opleidingentoereikendis,metuitzonderingvandeopleidingDTP.Deze ‘smalle’ beroepskwali ficatieraaktdoortechnologischeontwikkelingachterhaald,zekeropniveau2. Deopleidingenvervullenopniveau2en3eendoorstroomfunctienaarniveau4, doorstroomnaarhethboisrelatiefbeperkt.

OPLEIDINGENGERICHTOPBEDRIJFSVOERING,ORGANISATIEENCOMMERCIEINEENCREATIEVE CONTEXT

5 Dezegroepopleidingenopmbo4-niveauisinoverwegendemategerichtop bedrijfsvoering,organisatieen/ofcommercie,toegepastopm.n.decreatievezakelijke dienstverlening,mediaen(detail)handel.Hetgaatomopleidingenals:Marketing, communicatieenevenementen,Interieuradvies,Fashion,designenproductmanagement

enMediamanagement.Hetaantalstudentenvandezeopleidingenisdeafgelopentien jaargestegenmetzo’n150%totcirca15.000studenten.DeCommissieconcludeertdathet arbeidsmarktperspectiefmatigisengrenzenaangroeiwelbereiktzijn.Verhoudingsgewijs stromenveelgediplomeerden(vooralvandeopleidingMarketing,communicatieen evenementen)doornaarhethboenvergrotenhunperspectiefopbetaaldwerkalszijdaar eendiplomabehalen.

CREATIEVE,AMBACHTELIJKEOPLEIDINGEN

6 Dezegroep(voornamelijk)mbo4-opleidingenrichtzichopberoepenwaarbij kleinschaligecreatie,realisatieenverkoopvanproducteninoverwegendemateinéén handis,zoalsCreatiefvakman,Goud-enzilversmidenSpecialistschilderen.Naastkennis zijnook(ambachtelijke)vaardighedenvangrootbelang.Deopleidingenzijnrelatiefklein (intotaalminderdan1.400studenten)engediplomeerdengaanhoofdzakelijkals zelfstandigenaandeslag.Doorstroomnaarhethboisrelatiefbeperkt.DeCMMBOweegt hetarbeidsmarktperspectiefsamengevatalstoereikend.

OPLEIDINGENENVERBEELDING

7 Totslotiserdegroepberoepsopleidingendieletterlijken figuurlijktotdeverbeelding spreektvanvelejongeren.HetgaatmetnameomdeopleidingenMediavormgeving, ArtiestenenMode/maatkleding,dieeensterkcreatiefelementinzichhebben.Deze opleidingengezamenlijkkennenindeperiode2005t/m2016eenruimeverdubbelingvan hetaantalstudententotruim16.000eneen flinkegroeivanmbo-instellingendiedeze opleidingenaanbieden.Hetarbeidsmarktperspectiefishierbijachtergebleven,mede vanwegedesterkeconcurrentiemetgediplomeerdenvanverwantebacheloropleidingen. DaaromheeftdeCommissieeennadereanalysevandezeopleidingenuitgevoerdmetde volgendeuitkomsten:

8 Insamenvatting:

DeCommissieoordeeltvanuitlandelijkoogpuntdatdeopleidingMediavormgeverende opleidingMode/maatkledingindehuidigesituatieonvoldoendearbeidsmarktperspectiefheeft. WatbetreftdeberoepsopleidingArtiestenisdeconclusiedatdezeopleidingalseenopzichzelf staandkwalificatiedossierinonvoldoendematezelfstandigebetekenisheeftvoorde arbeidsmarkt.

9 TotslotconstateertdeCMMBOdatgediplomeerdenvanbovenstaandeopleidingen achterafnetzovaakweervoordezelfdembo-opleidingzoudenkiezenalsanderembo’ers, ondankshetgeringearbeidsmarktperspectief.Ditbevestigtdatjongerenoverwegend eenzijdigeenopleidingkiezen:namelijkééndiezeleukeninteressantvinden.Het arbeidsmarktperspectiefspeelteenondergeschikterol.DeCommissieisvanoordeeldat eenactieveinvullingvandezorgplichtarbeidsmarktperspectiefdoorinstellingenhierjuist vangrootbelangisomtezorgendatjongereneenkansrijkestartopdearbeidsmarkt makenendaarmeezichthebbenopeconomischezelfstandigheid.Verschilleninhet arbeidsmarktperspectiefvandezelfdeopleidingenvanverschillendeinstellingenillustreren datinstellingenhierinverschillendemateinvullingaangeven.

Bron:CMMBO.

1 Waarmeevaltdetekstvormvantekst1tevergelijken?

○ Meteencirculaire.

○ Meteenmemo.

○ Meteenrapport.

2 Hetgaatindezetekstom:

○ eenadviesvandeCommissiemacrodoelmatigheidmbo.

○ eenbetoogoverdezorgplichtdiembo-scholenhebben.

○ eenoproepvanmbo-scholenaandeministervanOnderwijs.

3 WelkdoelheeftdeCommissiemacrodoelmatigheidmbometditadvies?

○ Aangevenhoedezorgplichtvoorcreatieveopleidingenverbeterdkanworden.

○ Detoenamevanhetaantalstudentenopcreatieveopleidingenbeperken.

○ Hetaannamebeleidvanstudentenvooreencreatieveopleidingverbeteren.

4 Welketekststructuurherkenjeindezetekst?

○ overeenkomst-en-verschilstructuur

○ probleem-en-oplossingstructuur

○ voordelen-en-nadelenstructuur

5 Voormbo-scholenzondercreatieveopleidingen

○ geldtdezorgplichthelemaalniet.

○ iseentekstoverdezorgplichtnietinteressant.

○ kaneentekstoverzorgplichtvanbelangzijn.

6 Welkdeelonderwerpvandezetekstleesjenauwkeurigenkritischalsjevanplanbentde opleiding ‘Interieuradvies’ tegaanvolgen?

○ Creatieve,ambachtelijkeopleidingen.

○ Opleidingengerichtopbedrijfsvoering,organisatieencommercieineencreatievecontext.

○ Opleidingenmeteendienstverlenendefunctievoordecreatieveindustrie.

7 Waardoorwordthetarbeidsmarktperspectiefvooropleidingenmeteendienstverlenende functievoordecreatieveindustriemetnamebepaald?

○ Doortechnologischeontwikkelingen.

○ Doordeconcurrentiemetgediplomeerdenvanverwantebacheloropleidingen.

○ Doordeexplosievegroeivanstudentendelaatstetienjaar.

8 Welketweevandevolgendevijfzinnenhorenindesamenvattingvanhetdeelonderwerp Opleidingenmeteendienstverlenendefunctievoordecreatieveindustrie thuisenwelkedrie zinnenniet?

Zin WelNiet

Gediplomeerdenmakenenondersteunenbijwatanderenaancreatieveuitingen bedenken.

Hetarbeidsmarktperspectiefwordtvoornamelijkbepaalddoortechnologische ontwikkelingen.

DeopleidingDTPraaktdoortechnologischeontwikkelingenachterhaald.

Dedoorstroomvandezeopleidingennaarhethboisbeperkt.

OpbasisvandieontwikkelingenconstateertdeCommissiedatereentoereikend arbeidsmarktperspectiefis.

9 HettotaalaantalstudentenindeopleidingenMediavormgeving,ArtiestenenMode/ maatkleding,isindeperiode2005totenmet2016

○ gehalveerd.

○ ruimverdubbeld.

○ stabielgebleven.

Opdracht2 5

GanaarDoorNederlandsonlineenmaakdezeopdracht.

Levenlangleren – 1Tekstenlezenomjevakdeskundigheidtevergroten

Kijkenenluisteren omjezelfte ontwikkelen

Jekuntveellerendoornaaranderenteluisteren.Endannietalleennaarje docentindeles:ookvaneendiscussieoptvofeenpresentatievaneen collegakunjeietsopsteken.Alsjegesproken(studie)taalmaargoed begrijpt.

• Jekuntdejuisteinformatieuitvideo’senpresentatieshalen.

• Jebegrijptdestructuurvanvideo’senpresentatiesoverleren.

• Jebegrijptdehoofdzakeninvideo’senpresentaties.

• Jekuntdestandpunten,argumenteneneventueledrogredenenindiscussiesen presentatiesherkennen.

Theoriediejekuntgebruikenvoordezetaak:

Indezetaakkomendevolgendealgemeneberoepswoordenvoor.Zorgervoordatjeze begrijptenkuntgebruiken.Alsjedewoordenkent,ishetgemakkelijkeromdetaaktemaken. Leesdetabelenleerdewoordendiejenietkent.

BeroepswoordBetekenis Voorbeeldzin

het aspect Kantofonderdeelvaneenbepaalde zaakofwerk.

de automatisering Hetvervangenvanmenselijkearbeid doormachinesofcomputers.

de communicatie Hetoverbrengenofuitwisselenvan informatie.

de garantie Debelofteofzekerheiddatietsgoedis ofgoedwerkt.

de technologie Detoepassingvanwetenschapinde techniek.

de instantie Deofficiëleorganisatie.

het risico Dekansdateriets(vervelends) gebeurt.

de visie Eenweloverwogenmeningovereen zaakenhoezichdiezoumoeten ontwikkelen.

Hetwerkenmetcomputersiseenleuk aspect vanmijndagelijkse werkzaamheden.

Doorde automatisering zijnersteeds mindermensennodigindefabriek.

Goede communicatie isergbelangrijkin eenbedrijf.

Kunjijde garantie gevendatikopdeze afdelingkanblijvenwerken?

Doornieuwe technologie krijgenwe steedssnellerecomputers.

Bijwelke instanties kunjeterechtnaeen ongeval?

Alsjelangopjelaptopwerkt,loopje het risico lasttekrijgenvanjerugdoor eeneenzijdigezithouding.

Tijdensdevergaderinggafdedirecteur zijn visie overhoehetbedrijfzou moeteninnoveren.

Eenvideobekijkenoverblijvenleren

GanaarDoorNederlandsonlinevoordelijstAlgemeneberoepswoordenbijditthema.

Opdracht2 35

GanaarDoorNederlandsonlineenmaakdezeopdracht.

Inhetdagelijksleven

Deheledagdoorpratenermensenmetoftegenjou.Jedocent.Jeouders.Je vriendenenlaterookjecollega’s.Ookoptelevisiezijndagelijksmensenmetelkaar ingesprek.Pasalsjegoedbegrijptwatdeargumentenvanjegesprekspartnerzijn, kunjeietsvanhemofhaarleren.Enopeengoedemanierreageren.

Opdracht3 5 Belangrijkewoordenindezetaak

GanaarDoorNederlandsonlineenmaakdezeopdracht.

Opdracht4 4 Standpunten,argumentenendrogredenenineen discussieherkennen

76|77

43|44|45

1 Bekijkheteerstedeelvandediscussieoverdevraag ‘Mogenmbo’erszichvoortaanstudenten noemenofniet?’ inhetprogramma Pauw.Maaktijdenshetkijkenenluisterenaantekeningen.

2 PresentatorJeroenPauwzegt: ‘Daarompleitenmbo’ersnuvoorhetpredicaat “student” ’ Watisderedendatmbo’ersdaarvoorpleiten?

3 ‘Daarompleitenmbo’ersnuvoorhetpredicaat “student” ’ Welktekstverbandgeefthetsignaalwoord ‘Daarom’ indezezinaan?

4 Watiseensynoniemvoorhetwoord ‘predicaat’?

5 Destellingvandezediscussieis: ‘Mbo’ersmoetenvoortaanstudentgenoemdworden.’ SanderSchimmelpenninckishetoneensmetdezestelling.Welkargumentgeefthijdaarvoor?

6 SanderSchimmelpenninckzegt: ‘Ikbegrijpnietwaaromwealtijdmettaaldingenproberenop telossen.’ Sandergebruikthiereendrogreden.Welkedrogreden?Legjeantwoorduit.

7 LeesdevolgendeuitsprakenvanSanderSchimmelpenninck.Isheteenfeitelijkeuitspraakof eenwaarderendeuitspraak?Vuldetabelin.

Uitspraak FeitelijkWaarderend

‘WehebbeninNederlandbehoefteaanpraktischgeschooldemensen.’

‘IkvondhetvoorstelvanMarianneZwagermaneengoedidee.’

‘Omnuiedereenstudenttenoemen,vindikhetandereuiterste.’

‘Studerendoejeaandeuniversiteit. ’

‘Wijzijnallebeikleinemannetjes. ’

Levenlangleren – 2Kijkenenluisterenomjezelfteontwikkelen

8 SanderSchimmelpenninckzegt: ‘Jemoetnietallesvanwaardeproberentenivellerenomdatje danmisschienmensennietmeerkwetst.’ Leguitwathijhiermeebedoelt.

9 PeterKwintkomtaanhetwoord.Hijgaatinopdestelling ‘Mbo’ersmoetenvoortaanstudent genoemdworden.’ Ishijheteensofoneensmetdezestellingenwatiszijnbelangrijksteargument?

10 SanderSchimmelpenninckonderbreektPeterKwintengeeftnogeenargumenttegende stelling.Welktegenargumentgeefthij?

4

1|43 Opdracht5

Standpuntenenargumentatiesineendiscussiebegrijpen

1 Bekijkhettweededeelvandediscussieinhetprogramma Pauw overdevraag ‘Mogen mbo’erszichvoortaanstudentennoemenofniet?’.Maakaantekeningen.

2 JeroenPauwgeefthetwoordaanRachelMeerwijk.Hijvraagt: ‘Ervarenjullie dat ookzo?’ Waarverwijsthetwoordje ‘dat’ naar?

3 SanderSchimmelpenninckreageertophetverhaalvanRachel.Hijzegt: ‘Erisveelsegregatiein Nederland.’ Watbetekent ‘segregatie ’?

4 SanderSchimmelpenninckzegtnogmaalsdatjeproblemenzoalsRacheldieheeft,nietoplost mettaal.Welketweeoplossingendievolgenshemwelwerken,noemthij?

5 PeterKwintreageertnon-verbaalopSandersuitspraak ‘Datisgewoonnietzo’.Watdrukthij metdezenon-verbalecommunicatieuit?

6 PeterKwintnoemtnogenkeleproblemenwaarmeembo-studententemakenkrijgen.Hijzegt bijvoorbeelddatmbo’ersgeenhuiskunnenkopen.Watisvolgenshemdeoorzaakdaarvan?

7 RamiIsmailgeeftnogeentegenargumentophetargumentvanSanderSchimmelpenninck datnietallesvaltoptelossenmettaal.Welktegenargumentgeefthij?

Opdracht6 35

Jemeninggevenenonderbouweneneendiscussie samenvatten

GanaarDoorNederlandsonlineenmaakdezeopdracht.

Opdracht7 5 Nieuwewoordenleren

GanaarDoorNederlandsonlineenmaakdezeopdracht.

9|74

GanaarDoorNederlandsonline

Doedezelftoetsvoordezetaak.Alsjescorelagerisdanverwacht kunjedaarookdeextraoefeningendoen.

Indepraktijk

Omdatjewerkindetoekomstzalblijvenveranderen,ishetbelangrijkdatjejeblijft ontwikkelen.Jekuntlessenvolgenendiscussiesvoerenombijteblijveninje vakgebied.Maarhetisookbelangrijkdatjeweet hoe jekuntleren.

Watgajedoen?

Jegaateenfragmentvaneenvideobekijkenvaniemanddiehetheeftoverhoejekuntleren. Jevathetfragmentvandezevideosamenenhaaltdehoofdzakeneruit.Jebedenktwatjijaan dezehoofdzakenkunthebbeninjetoekomstigeberoepspraktijk.Hiervanmaakjeeen lijstmet tips, diejesamenmeteenmedestudentbespreekt.

Wathebjenodig?

• Eencomputermetinternetverbinding.

• Eennotitie-appopjelaptop,tabletofsmartphone,eventueel(klad)papier.

Hoepakjehetaan?

4

Fase1:videobekijken

• Kieséénvandetweefragmentenuitopbasisvandevolgendebeschrijvingen:

1 Beslissingennemenoverjetoekomstisverschrikkelijklastig.MarinkaKuijpersverteltjein ditcollegehoedatkomt,maargeeftjeookdenodigetipsombetertewordeninhet nemenvanbeslissingen.

2 Kenjeze?Diesamenvattingendiemetrozeengelemarkerszijnbewerktenwaarinje directzietwatéchtbelangrijkis?Nou,zoeffectiefisdatdusniet.VolgensGinoCampga jeernamelijknietbetervanleren.Watjedanwelmoetdoen,hoorjegelukkigook!

• Bekijkhetgekozenfragment.

Fase2:samenvatten,hoofdzakennoterenenlijstmettipsmaken

• Vathetfragmentsamendoordehoofdzakeneruittehalen.

• Bedenkwatjeaandezehoofdzakenkunthebbentijdensjeopleidingeninjewerk.

• Maakopbasisvanjouwsamenvattingjelijstmettips. 3

Fase3:lijstmettipsbesprekenenafmaken

• Bespreekjouwlijstmettipsmeteenmedestudentdiehetandere filmpjeheeftgekozen.Vul eventueeljelijstmettipsaan.

• Leesdevolgendevraag: ‘Hoekanikblijvenleren?’ Eenalgemenetipzoukunnenzijn: door opdehoogteteblijvenvantechnologischeontwikkelingen. Bedenksamennogmeervandit soortalgemenetips.

• Maakdelijstaf.Noteeralletipsinjelijst.

Naafl oop:hoeginghet?

1 Watginggoed?

2 Watgajeeenvolgendekeerbeterdoen?

3 Wathebjegeleerdenwatneemjealsleerpuntenmeenaarjewerk?

Examentraining

Wewetenallemaaldathetgoedvooronslichaamisalsweregelmatigbewegen. MaarErikScherderverteltdatbewegenminstenszobelangrijkisvoorjehersenen. Mensendietussenhunvijftiendeenvijfentwintigsteactiefwaren,hebbenoplatere leeftijdveelminderkansopdementie.

JegaatkijkennaareenpresentatievanErikScherderinhetprogramma DeUniversiteitvan Nederland.Hierbijhorentweefragmenten.

Dehelepresentatieduurtongeveer16minuten.

Opdracht1 4 DeuniversiteitvanNederland(1)

Jegaatkijkennaareenfragmentvanongeveer5minuten. Hierbijhoren7vragen.

1 DitcollegewordtgegevendoorneuropsycholoogErikScherder. Waarhoudteenneuropsycholoogzichmeebezig?

○ metderelatietussenhersenenendenken

○ metderelatietussenhersenenengedrag

○ metderelatietussenhersenenenzenuwcellen

2 HoeleidtErikScherderzijncollegein?

Hijbegintmet

○ eenanekdote

○ eenvoorbeeld

○ eenvraag

3 ErikScherderheefthetover ‘debeweegnorm’

WatisdebeweegnorminNederland?Kiesmeerdereantwoorden.

□ matigintensief

□ minimaaleenhalfuurperdag

□ minimaaltwintigminutenperdag

□ vijfdagenperweek

□ vrijrustig

□ zevendagenperweek

4 ErikScherdergaatinopdefysiekeactiviteitvandemensdeafgelopentienjaar. Watiseenanderwoordvoor ‘fysiek’?

○ geestelijk

○ lichamelijk

○ natuurlijk

5 ErikScherderzegt: ‘Diezijnalopwegnatuurlijk.’ Watbedoelthijhiermee?

○ Mensenwordensteedsluierendommer.

○ Mensenwordensteedsnegatieverendommer.

○ Mensenwordensteedsonhandigerendommer.

6 ErikScherderlegtuitdatdeeerstevijfentwintigjaarvanhetmenselijklevenenormbelangrijk zijn.

Welkeredennoemthij?

○ Dehersenenzijndanhetgezondst.

○ Dehersenenontwikkelenzichnog.

○ Dehersenenwordengoedgebruikt.

7 WatvoorsoortpresentatieishetcollegedatErikScherdergeeft?

Hetiseen

○ betogendepresentatie

○ informatievepresentatie

○ uiteenzettendepresentatie

Opdracht2 4 DeuniversiteitvanNederland(2)

Jegaatkijkennaareenfragmentvanongeveer6minuten. Hierbijhoren7vragen.

1 ErikScherderzegtdathijhetongeloo flijkjammervindtdat ‘hetgymnastiekonderwijsnaar benedengaatinNederland ’ Welkargumentheefthijvoorditstandpunt?

○ Bewegenisbelangrijkvoordeontwikkelingvandehersenen.

○ Groeienisbelangrijkvoordeontwikkelingvandehersenen.

○ Rekenenisbelangrijkvoordeontwikkelingvandehersenen.

2 Watbetekentdeuitdrukking ‘kommerenkwel’?

○ allemaalnarigheid

○ allemaalonbezorgdheid

○ allemaalverdriet

3 Wathoudtcognitievereservein?

○ Alsjetotjevijfentwintigstegoedbeweegt,hebjeerlaterpleziervan.

○ Alsjetotjevijfentwintigstegoedbeweegt,wordjelaterminderactief.

○ Alsjetotjevijfentwintigstegoedbeweegt,wordjenietbeloond.

4 Welketermhoortbijmensenmetovergewicht?

○ cognitief

○ neurodegeneratief

○ obees

5 ErikScherderheefthetoverbeweeggroepenvoorkinderenmetovergewicht. Watiszijnmeninghierover?

○ Hetisgoeddaterinitiatiefwordtgenomenomtebewegen.

○ Hetisjammerdatdegeheugenfunctieswordenvergeten.

○ Hetisnodigdaterwatwordtgedaanaankinderenmetovergewicht.

6 VlakvoordatErikScherderaanhetpubliekvraagtofzehetnietgeweldigvinden,trekthijeen conclusie. Aanwelksignaalwoordherkenjedit?

○ als

○ dus

○ eigenlijk

7 WatisdebestesamenvattingvandeconclusiedieErikScherderoverheteffectvan bewegengeeft?

○ Bewegenheefteenpositiefeffectophetfrontaledeelvandehersenen.

○ Bewegenisgoedomvanjeovergewichtaftekomen.

○ Bewegenkanervoorzorgendatjecognitievefunctiesafnemen.

Zoschrijfjeeen werkstuk

Tijdensjestudie(enlatertijdensjewerk)moetjevastregelmatigeentekst schrijven.Datvraagtomdejuistevoorbereiding:jemoetnadenkenoverwát jegaatschrijven.Enalsjedatweet,ishetbelangrijkhetduidelijkopte schrijven.Entelettenopjetaalgebruikentaalverzorging.

•

•

•

•

•

Indezetaakkomendevolgendealgemeneberoepswoordenvoor.Zorgervoordatjeze begrijptenkuntgebruiken.Alsjedewoordenkent,ishetgemakkelijkeromdetaaktemaken. Leesdetabelenleerdewoordendiejenietkent.

BeroepswoordBetekenis Voorbeeldzin

de deskundige

de fl exibele werktijden

Iemanddieergensveelverstandvan heeft.

Niet-vastebegin-eneindtijdenen hoeveelheidurendieeenmedewerker opeendagmoetwerken.

functioneren Hoeietsofiemandwerktofdefunctie verrichtdieisbedoeld.

Tarikwilmeerwetenoveralcoholen jongereneninterviewtdaarvooreen deskundige

Determen flexwerkenen flexibele werktijden hebbenbetrekkingopde niet-vasteafsprakenofregelsophet werkoverplaatsentijdvanhetwerk.

Imadmaakteenafspraakmetde monteur,omdatdeprinterniet functioneertzoalszoumoeten.

Eentekstuiteenwerkstukherkennen

GanaarDoorNederlandsonlinevoordelijstAlgemeneberoepswoordenbijditthema.

Opdracht2 5

GanaarDoorNederlandsonlineenmaakdezeopdracht.

Inhetdagelijksleven

Alsjeeennieuwetelefoonuitzoektofeenvakantieboekt,hebjevragenwaaropje antwoordwilt,bijvoorbeeldhoeduurhettoestelisenofeenhoteldichtbijhet strandligt.Doorgenoeginformatieteverzamelen,krijgjemeeroverzichtenkunje

Alsjeeenwerkstukgaatschrijven,raadpleegjetekstenofdeskundigendiejeinformatie kunnengeven.Jebeoordeeltenverwerktdeinformatie.Intekstenkunnenfeitenen meningenstaanenbijhetverwerkenvaninformatiemoetjejebewustzijnvanhetverschil tusseneenfeiteneenmening.

1 Steldatjeeendeskundigeoverdevolgendeonderwerpennodighebt,wiezoujekunnen vragen?Noemsteedstenminstetweeverschillendepersonen.

Hooikoorts:

Dyslexie:

Robotica:

Atletiek:

2 Jewiltgraagmeertewetenkomenoverhetbedrijfwaareenmedestudenteenbijbaanheeft. Jemedestudentisdedeskundige.Jebereidtdevragenvoor,interviewtjemedestudenten schrijfteenkortetekstoverhetbedrijf.

De(onderzoeks)vraagdiejeindetekstwiltbeantwoordenis: WatvoorbedrijfisbedrijfX?

Indelaatstealineabeantwoordjededeelvraag: Zouikbijditbedrijfwillenwerken?

Noteerdenaamvandemedestudentdiejegaatinterviewenenhetbedrijfwaarhijwerkt.

3 Bereidjeinterviewvoor.NoteerinWordofPagesachtvragendiejekuntstellen.Wisselopen engeslotenvragenaf.Gebruikjevragenlaterbijhetuitwerkenvanhetinterview.

4 3 Werksamenmeteenmedestudent.Leeseerstdeaanwijzingenenhouddaarnahetinterview.

Aanwijzingen

– Neemopnameapparatuurmeeenvraagofjehetgesprekopmagnemen.Ookvoorde fotodiejeeventueelwiltmaken,hebjetoestemmingvandegeïnterviewdenodig.

Maakaantekeningentijdenshetgesprek. – Blijfbijhetonderwerpentooninteresse.

– Geefafentoeeenkortesamenvattingvanwatdegeïnterviewdeheeftgezegd,ookom tecontrolerenofjeallesgoedhebtbegrepen.

– Bedanktotslotdegeïnterviewdevoordemedewerkingendetijd.

5 Opbasisvanhetinterviewgajeeentekstoverhetbedrijfschrijven.Vulhetschrijfplanvoorje tekstin.Maakdaarbijgebruikvandegegevensenjeantwoordenopdevragenuitde opdrachten3en4.

Schrijfplan

Opdracht7 Samenstellingen

Noteerdeverkeerdgespeldesamenstellingenindejuistespelling.

1 Deontwerpendeskundigengingenlunchenenkondenkiezentusseneenpannekoeken

groentesoep.

2 Debronverzamelaarnamlievertomatensoepmetkarnenmelk.

3 Degroentenboerverteldetijdensdemiddagpauzeoverzijnbucketlist.

4

Opdracht8 Weglatingsstreepje

Maaksamentrekkingenvandevolgendewoordcombinaties.

1 zomerseizoenenwinterseizoen:

2 hoofdvragenendeelvragen:

3 wollenbekledingoflerenbekleding:

4 lichtsignaalengeluidsignaal:

5 dameskledingenherenkleding:

6 Nationaleregelseninternationaleregels:

7 vrouwelijkestudentenenmannelijkestudenten:

8 taalverzorgingentaalgebruik:

Opdracht9 5 Hetjuistewoordkiezen

GanaarDoorNederlandsonlineenmaakdezeopdracht.

GanaarDoorNederlandsonline

Doedezelftoetsvoordezetaak.Alsjescorelagerisdanverwacht kunjedaarookdeextraoefeningendoen.

78

Destaatsecretarisliephetfastfoodrestaurantuitendeedhaarzonnenbriloptegendefelle zonneschijn.

5 Deprojectleidergingnazijnbezoekaandebejaardeflatooknogbijdehogeschoollangs, waarhijfeedbackgafopdewerkstukkenvandestudenten.

Indepraktijk

Voorjestudieofwerkmoetjewaarschijnlijkverslagenofwerkstukkenschrijven overeenbepaaldonderwerp.Omaaninformatietekomenleesjebronnenzoals kranten,boekenentekstenopinternet.Alleinformatiediejegevondenhebt,zetje daarnaopeenoverzichtelijkemanierbijelkaarineenverslagofwerkstuk.Maar hoedoejedat?

Watgajedoen?

Jeschrijfttweedelenvaneenwerkstukdiepassenineencompleetwerkstukovereen onderwerpdatpastbijjouwtoekomstigeberoep.

Wathebjenodig?

• Voorbeeldenvanwerkstukken.

• EencomputermetinternetverbindingenWordofPages.

• DelijstenAlgemeneberoepswoordenenBelangrijkewoordenindezetaak.

• Het Schrijfplan

• Het BeoordelingsformulierSchrijven.

Hoepakjehetaan?

Fase1:onderwerpkiezenenvoorbereiden

• Kieseenonderwerpdattemakenheeftmetjeopleidingofjetoekomstigberoep.Alsje geenonderwerpkuntbedenken,zoekdanopinternetofvraageendocent,medestudent ofcollega.

• Verkenjeonderwerp,bijvoorbeeldmetbehulpvaneenmindmap.Wathoortbijje onderwerp?Noteerdatenzetdeelonderwerpenbijelkaar.

• Bekijkkritischofjeonderwerpniettekleinoftegrootis.Maakjeonderwerpdefinitief.

• BekijkdelijstenAlgemeneberoepswoordenenBelangrijkewoordenindezetaakvoor woordendiejeinjewerkstukkuntgebruiken.

• Bekijkdeonderdelenuithet BeoordelingsformulierSchrijven waaropjewordtbeoordeeld. Dezeonderdelenhebbendevolgendenummers:1t/m4,9,10,12,16,20t/m25,30,33,37, 38en40.

Fase2:hoofd-endeelvragenformuleren

• Formuleereenhoofdvraagbijjeonderwerp.Watwiljepreciestewetenkomen?

• Noteerdedeelvragen.Diegevenrichtingaanhetzoekennaarinformatieenaandeinhoud vanjewerkstuk.

Fase3:onderdelenkiezenenschrijfplanmaken

• Jegaattweeonderdelenvanjewerkstukschrijven.

deinleiding

eenhoofdstukmetééndeelonderwerp.

• Maakhetschrijfplan.

Fase4:informatiezoeken

• Gagerichtopzoeknaarinformatievoorjewerkstuk.

• Raadpleegverschillendebronnen.Denkaankranten,tijdschriften,boeken,interneten deskundigen.Maakeventueelookgebruikvaneigenonderzoek.Alsjetijdhebtkunjeeen interviewmeteendeskundigeafnemen.

Fase5:informatieverwerken

• Verwerkdegevondeninformatiedooreraantekeningenofeensamenvattingvante maken.

• Denkerookaanomsteedsdebronnenopdejuistemaniertenoteren.

Fase6:eersteversieschrijven

SchrijfinWordofPagesdeeersteversievandeonderdelenvoorjewerkstuk.Doeditalsvolgt:

• Gebruikjeschrijfplan.

• Gebruikjeaantekeningenofsamenvattingenvandegevondeninformatie.

• GebruikinjetekstengeschiktewoordenuitdelijstenAlgemeneberoepswoordenen Belangrijkewoordenindezetaak.

• Gaopzoeknaarpassendeafbeeldingen.

• Kijkgoednaardelay-outvanjetekst.Gebruikooktitelsentussenkopjes.

• Besteedaandachtaandetaalverzorging:letopdejuistespellingvanwoordenen werkwoorden.

• Leesjetekstnogeensdoorenverbeterfouten.

3 Fase7:feedbackvragen

• Laatjetekstlezenaaneenmedestudentenvraagomfeedback.

• Neemeventueletipsoverenpasjetekstaan.

• Leesjetekstnogeensdoorenverbetereventuelefouten.

Beoordeling

Jegeefteenmedestudentjetekst.Jemedestudentgeeftjoufeedbackmetbehulpvanhet BeoordelingsformulierSchrijven.Daarbijlethijalleenopdeonderdelenmetdevolgende nummers:1t/m4,9,10,12,16,20t/m25,30,33,37,38en40.

Naafl oop:hoeginghet?

Beoordeelzonderhetbeoordelingsformulierhoejedezepraktijkopdrachthebtuitgevoerd.

1 Watginggoed?

2 Watgajeeenvolgendekeerbeterdoen?

Beoordeelmethetbeoordelingsformulierhoejedezepraktijkopdrachthebtuitgevoerd.

1 Bekijkhetdoorjemedestudentingevulde BeoordelingsformulierSchrijven.Leghet beoordelingsformuliernaastde RubricSchrijven.Noteerwelkeonderdelenuitderubricnog nietgoedgingen.Hiermoetjedusnogaanwerken.

2 Noteerbijelkonderdeeldatnognietgoedging,watjemoetdoenomhetteverbeteren.

Eenbetogende presentatiegeven

Tijdensjeopleidingenlaterinjewerkmoetjesomsietspresenteren.

Bijvoorbeeldheteindproductvanhetteamprojectofdenieuwebedrijfsvisie aancollega’s.Ofjehoudteenbetoogoverduurzaamheidinjouwbranche.

Dekunstisomnietalleengoedtewetenwátjegaatzeggen,maarookhóe jedatgaatdoen,zodatjepresentatieinteressantisvoorjepubliek.

Leerdoelen:

• Jekuntbruikbareinformatievoorjebetogendepresentatieverzamelenenordenen.

• Jekuntjestandpuntmetargumentenonderbouwen.

• Jeweethoejeeenbetogendepresentatiemoetstructureren.

• Jekunteenspreekplanvooreenbetogendepresentatiemaken.

• Jereageertopeenadequatemanieropreactiesvanhetpubliek.

Theoriediejekuntgebruikenvoordezetaak:

2 Communicatiedoelen

6 Informatiebronnenenbronvermelding

9 Samenvattenenschematiseren

43 Standpuntenargumenten

61 Houdingenstemgebruik

62 Presentatie

64 Voorbereidingpresentatie

65 Hulpmiddelenbijeenpresentatie

76 Woordenboekenwoordraadstrategie

77 Woordenboekgebruiken

78 Schooltaal,algemeneberoepstaalen vaktaal

Formulierendiejenodighebtbijdezetaak:

• Spreekplan

• BeoordelingsformulierSpreken

• RubricSpreken

Opdracht1 Algemeneberoepswoordenindezetaak

78

Indezetaakkomendevolgendealgemeneberoepswoordenvoor.Zorgervoordatjeze begrijptenkuntgebruiken.Alsjedewoordenkent,ishetgemakkelijkeromdetaaktemaken. Leesdetabelenleerdewoordendiejenietkent.

BeroepswoordBetekenis

de branche Allebedrijvenoforganisatiesdiezich methetzelfdevakgebiedbezighouden.

de directie Eengroeppersonendieeen organisatieofbedrijfleidt.

de industrie Allebedrijvendiemetmachines productenmakenuitgrondstoffen, zoalsdeauto-industrieof kledingindustrie.

Opdracht2 5

Voorbeeldzin

Dejeugdzorgiseen branche waarin zorgaankinderenenjongerenwordt verleend.

Naaraanleidingvandeomzetcijfers besluitde directie vanAppleomhet aantalwinkelsuittebreiden.

InNederlandwordenindemodeindustrie elkjaarmiljardeneuro’s verdiend.

Deinleidingvaneenbetogendepresentatie

GanaarDoorNederlandsonlineenmaakdezeopdracht.

GanaarDoorNederlandsonlinevoordelijstAlgemeneberoepswoordenbijditthema.

Inhetdagelijksleven

AlsjenaarvloggersopYouTubekijkt,lijktpresenterenmisschiensimpel.Maarer komtbestveelbijkijken.Waarschijnlijkblijfjekijkennaareenvloggeromdathijof zijopeenbijzonderemaniereen filmpjebegint.Maarhoezorgenzeervoordatje nietafhaakt?Watvoorwoordengebruikenze?Enhoeishunhouding?Alsjezelf gaatprobereneenpakkend filmpjetemaken,blijktdathelemaalnietzomakkelijk!

76|77 Opdracht3 5 Belangrijkewoordenindezetaak

GanaarDoorNederlandsonlineenmaakdezeopdracht.

6|9|43 Opdracht4 Informatieverzamelenenordenenvoorjebetogende presentatie

Dedirectievanjouwopleidingscentrumwintadviesinbijverschillendestudenten.Zewil wetenwatstudentenvindenvandevolgendeonderwerpen:

1Discriminatieopschool

2Hettoekomstperspectiefvanjeopleiding

3Seksueleintimidatie

Dedirectieheeftjouuitgekozenomeenbetogendepresentatietehoudenovereenvan dezeonderwerpen.

1 Kiesjeonderwerp.

2 Formuleerjestandpuntoverhetdoorjougekozenonderwerp.

3 Maakeenmindmapvanjeonderwerp.Maakdaarbijgebruikvandew-enh-hulpvragenomje deelonderwerpentebepalen.

4 Zoekdriebetrouwbarebronnenvoorinformatieoverjouwonderwerpennoteerdie.

5 Vraagopbasisvanjegevondenbronnenaanmedestudenten,docentenofeen vertrouwenspersoonnaarhunervaringofmeningoverhetonderwerp.Maakhier aantekeningenvan.

Opdracht5 5 Eenstandpuntonderbouwenmetargumenten

GanaarDoorNederlandsonlineenmaakdezeopdracht.

Opdracht6 Eenbetogendepresentatiestructureren

2|43

14|64|65

Jebetogendepresentatieaandedirectieduurtmaximaaldrieminuten.Bereidjevooren maakeersteenspreekplanvanjepresentatie.

1 Gauitvanjeonderwerpkeuzebijopdracht4enbeantwoorddevolgendevragen.

• Wieishetpubliekvanjebetogendepresentatie?

• Welkevoorkennisheefthetpubliekoverhetonderwerp?

Publiek:

Voorkennis:

2 Noteerhoejijjepresentieafstemtophetpubliek.Maakeventueelgebruikvaneenijkpersoon.

3 Bedenkeenpakkendeinleiding.

4 Bedenkwatjeinhetmiddenstukzegt.Eéndeelonderwerpisjouwfeitelijkeofwaarderende uitspraak.

5 Bedenkeenlogischslotvoorjepresentatie.

6 Formuleereenkrachtigeslotzinomjebetoogmeeaftesluiten.

7 Bedenkofenzojawelkehulpmiddelenjeinjepresentatiewiltgebruiken.Geefookaan waarvoorjezeinzet.

8 Vulhetspreekplanvanjepresentatiein.Maakdaarbijgebruikvanjeantwoordenopde vragenbijdeopdrachten4,5en6.

Spreekplan

Onderwerp

Publiek

Communicatiedoel(spreekdoel)

Opbouw OnderdeelInhoud/trefwoordenHulpmiddelen

Inleiding Pakkendbegin

Onderwerp

aankondigen

Inhoudsopgave

MiddenstukDeelonderwerp1

Deelonderwerp2

Deelonderwerp3

Deelonderwerp4

Slot Afsluiting

Opdracht7 3 Eenbetogendepresentatiegeven

Dezeopdrachtvoerjesamenmetdriemedestudentenuit.Jegeeftjebetogende presentatieaantweemedestudenten(student2en3).Dederdemedestudent(student4)is observatorenbeoordeeltdepresentatie.Gebruikjespreekplanvanopdracht6,maarlees nietvoor.Depresentatieduurtmaximaaldrieminuten.

1 Leesdeinstructiesvoordeverschillenderollen.Verdeelderollen.

Depresentator(student1):

• geeftdebetogendepresentatie;

• houdtdetijd(maximaaldrieminuten)indegaten;

• staatontspannenenletopzijnstemgebruik;

• kijkthetpubliekaan;

• vraagtnadepresentatieofervragenzijn;

• reageertopdevragenenweerlegtdeeventueletegenargumenten.

Detweemedestudenten(student2en3):

• luisterenaandachtigenlatendepresentatoruitpraten;

• stellennadepresentatieeventueelvragenen/ofgeveneentegenargument.

Deobservator(student4):

• beoordeeltdepresentatiemetbehulpvanhet BeoordelingsformulierSpreken.Hijbeoordeelt deonderdelenmetdenummers:1,2,4,7,9,10t/m12,15t/m17,19,21t/m24,34en38.

2 Geefdepresentatievanmaximaaldrieminuten.Geefdaarnajepubliekgelegenheidvoorhet stellenvanvragen.

3 Wisselvanrol.Zorgervoordatiedereeneenkeersprekerenobservatorisgeweest.

4 Deobservatorgeeftjouhetbeoordelingsformulier.Welkefeedbackkrijgje?

Opdracht8 5

Hetjuistewoordkiezen

GanaarDoorNederlandsonlineenmaakdezeopdracht. 5

GanaarDoorNederlandsonline

Doedezelftoetsvoordezetaak.Alsjescorelagerisdanverwacht kunjedaarookdeextraoefeningendoen.

Indepraktijk

Tijdensjewerkmoetjeklantenmisschienvertellenovereenbepaaldproduct.Ofje maakteenvideopresentatieoverjezelfvoorhetstagebedrijfwaarjegraagwilt werken.Daarvoormoetjenietalleenwetenwatjewiltgaanvertellen:jemoetook wetenhoejedeaandachtvanhetpubliekgaattrekkenenhoejeopjehoudingen stemkuntletten.Jekuntzo’npresentatiedaaromhetbestegoedvoorbereiden.

Watgajedoen?

Jevoertdezeopdrachtuitmetdriemedestudenten.Jegeefteenbetogendepresentatievanvijf minutenaantweemedestudenten(student2en3)overeenonderwerpdatjijbelangrijkvindt enwaaroverjijeenstandpuntinneemt.Student4isobservator.

Wathebjenodig?

• Eencomputermetinternetverbinding.

• Papier/penomaantekeningentemaken.

• Hulpmiddelenomjepresentatieteondersteunen.

• Het Spreekplan.

• DelijstenAlgemeneberoepswoordenenBelangrijkewoordenindezetaak.

• Het BeoordelingsformulierSpreken.

Hoepakjehetaan?

Fase1:voorbereiding

• Kieseenonderwerpdatbelangrijkvoorjouis.Hetonderwerppastbijjetoekomstige beroep,jeberoepsopleidingofdebranchewaarinjewiltgaanwerken. Jekuntookeenvandevolgendeonderwerpenkiezen:

– debontindustrie

– belastingophetuitstotenvanCO2

gratisopenbaarvervoer

– oorlogvoerenmetrobots

• Zoekinformatieoverhetonderwerp.Zoekeventueelookfoto’s,grafiekenof videofragmentendiebijjepresentatiepassen.

• Maakaantekeningenvandeinformatiediejehebtgevonden.

• Formuleerjouwstandpuntoverhetonderwerp.

• Formuleerdrieargumentenbijjestandpunt.Tenminsteéénargumentiseenfeitelijke uitspraak.Bedenkooktegenargumentenenweerleggingen.Gebruikeenargumentatieschemaomjeargumenten,mogelijketegenargumentenenweerleggingentenoteren.

• KiesvoorjepresentatiegeschiktewoordenuitdelijstenAlgemeneberoepswoordenen Belangrijkewoordenindezetaak.

• Maakeenspreekplan.

• Zorgervoordatjepresentatienietmeerdanvijfminutenduurt.

• Zorgervoordatdehulpmiddelendiejewiltgebruiken,zoalseen flip-overofwhiteboard, klaarstaan.

• Bekijkophet BeoordelingsformulierSpreken denummerswaaropjewordtbeoordeeld.Deze onderdelenhebbendevolgendenummers:1,2,4,7,9,10t/m12,15t/m17,19,21t/m24,34 en38.

• Oefenjepresentatieeenpaarkeer.

3 Fase2:depresentatiegeven

• Geefdebetogendepresentatievoordemedestudenten.

• Geefjemedestudentendegelegenheidvragentestellen.Reageeradequaatophun reacties.

3 Beoordeling

Deobservator,student4,geeftfeedbackmetbehulpvanhet BeoordelingsformulierSpreken.

Daarbijlethijalleenopdeonderdelenmetdevolgendenummers:1,2,4,7,9,10t/m12,15t/m 17,19,21t/m24,34en38.

Naafl oop:hoeginghet?

Beoordeelzonderhetbeoordelingsformulierhoejedezepraktijkopdrachthebtuitgevoerd.

1 Watginggoed?

2 Watgajeeenvolgendekeerbeterdoen?

Beoordeelmethetbeoordelingsformulierhoejedezepraktijkopdrachthebtuitgevoerd.

1 Bekijkhetdoorjemedestudentingevulde BeoordelingsformulierSpreken.Leghet beoordelingsformuliernaastde RubricSpreken.Noteerwelkeonderdelenuitderubricnog nietgoedgingen.Hiermoetjedusnogaanwerken.

2 Noteerbijelkonderdeeldatnognietgoedging,watjemoetdoenomhetteverbeteren.

3 Welketweeleerpuntenneemjemeenaarjewerk?

SPREEKPLAN

Onderwerp

Publiek

Communicatiedoel(spreekdoel)

Opbouw OnderdeelInhoud/trefwoordenHulpmiddelen

Inleiding Pakkendbegin

Onderwerp

aankondigen

Inhoudsopgave

MiddenstukDeelonderwerp1

Deelonderwerp2

Deelonderwerp3

Deelonderwerp4

Slot Afsluiting

Eendiscussie voeren

Tijdensjestudieofwerkgajeregelmatigmetmedestudenten,collega’sof klanteningesprek.Alsjehetnietmetelkaareensbent,kanereendiscussie ontstaan.Geenprobleem:goeddiscussiërenkunjenamelijkleren.

•

•

•

Indezetaakkomendevolgendealgemeneberoepswoordenvoor.Zorgervoordatjeze begrijptenkuntgebruiken.Alsjedewoordenkent,ishetgemakkelijkeromdetaaktemaken. Leesdetabelenleerdewoordendiejenietkent.

BeroepswoordBetekenis Voorbeeldzin

het planvan aanpak

de ombudsman

Eendocumentwaarinstaatbeschreven hoejehetprojectgaatuitvoeren.

Eenonpartijdigedeskundigedie klachtenvanburgersbehandelten zowelgevraagdalsongevraagd onderzoekendoetnaargedragingen vanoverheidenbedrijven.

Vasteonderdelenvaneen planvan aanpak zijndetaakverdelingende planning.

DeKinderombudsman roeptdeminister opomNederlandsekinderenuithet oorlogsgebiedinSyriëtehalen.

de producent

Eenpersoon,organisatieofbedrijfdat productenofdienstenlevert.

HetfarmaciebedrijfBayeriseenvande producenten vanhetgeneesmiddel aspirine.

GanaarDoorNederlandsonlinevoordelijstAlgemeneberoepswoordenbijditthema.

GanaarDoorNederlandsonlineenmaakdezeopdracht.

Inhetdagelijksleven

Somshoorjeanderemensenietszeggen,waarvanjedenkt:datkloptniet.Of waarvanjeweet:datisnieteerlijk.Alsjebroerzegtdatjijeengamevanhemhebt geleend,terwijljedatspelhelemaalniethebt.Danwiljejebroerernatuurlijkvan overtuigendathijongelijkheeft.Datluktnietalsjulliewelles-nietesgaanroepen.Je kuntjouwmeningbeteronderbouwenmetargumenten.

76|77 Opdracht3 5 Belangrijkewoordenindezetaak

GanaarDoorNederlandsonlineenmaakdezeopdracht.

6|8|43 Opdracht4 Informatieverzameleneneenstandpuntonderbouwen

1 Verzamelbetrouwbareinformatieoverdestelling: ‘Tabaksproducentenmoetenaangeklaagd wordenvoorhetverslaafdmakenvanmensenaanroken.’ Maakaantekeningen.

2 Bepaaljestandpuntopbasisvanjeaantekeningen.Jebentvóóroftegendestelling.Noteer tenminsteeengoedargumentvoorjestandpunt.

3 Noteerbijjouwargumenteentegenargument.

4 Noteereenweerleggingvanhettegenargument.

Dezeopdrachtvoerjemetzesstudentenuit.Jevoerteenmeningvormendediscussievan maximaaltienminutenmetdriemedestudenten.Dediscussiegaatoverdestelling:

‘Tabaksproducentenmoetenaangeklaagdwordenvoorhetverslaafdmakenvanmensen aanroken’ .

• Studenten1en2verdedigenhetstandpuntvóórdestelling.

• Studenten3en4verdedigenhetstandpunttegendestelling.

• Studenten5en6zijndeobservators.Zijbeoordeleniedereenvandetweekoppelsmet behulpvanhet BeoordelingsformulierGesprekken .Daarbijlettenzealleenopdeonderdelen metdevolgendenummers:1t/m8,12t/m16,18t/m20en27,28en31.

1 Bereiddediscussievoor.

• Studenten1-2en3-4

Noteerpergroepjejestandpuntentweeargumentendaarbij.

Bedenkbijelkargumenteentegenargumenteneenweerlegging.

KiesuitdelijstenAlgemeneberoepswoordenenBelangrijkewoordenindezetaak geschiktewoordendiejeinditgesprekkuntgebruiken.Noteerdezewoorden.

Bekijkophet BeoordelingsformulierGesprekken deonderdelenwaaropjewordt beoordeeld.Dezeonderdelenhebbendevolgendenummers:1t/m8,12t/m16,18t/m20 en27,28en31.

• Studenten5-6

– Bepaalwiewelkgroepjebeoordeelt.

Bekijkophet BeoordelingsformulierGesprekken deonderdelenwaaropjeje medestudentengaatbeoordelen.Dezeonderdelenhebbendevolgendenummers:1t/m 8,12t/m16,18t/m20en27,28en31.

2 Watishetcommunicatiedoelvandediscussie?Legjeantwoorduit.

3 Voerdemeningvormendediscussie.

• Overlegwelkgroepjeerbegint.

• Luisternaarelkaar,laatdeanderuitpratenenneemdaarnapasdebeurt.

• Reageeropdeander.Geefeentegenargumentopeenargumentofweerleghet tegenargument.

• Probeerhetanderegroepjeervanteovertuigendatjulliestandpuntjuistis.

4 Bespreekhetresultaat.

GanaarDoorNederlandsonlineenmaakdezeopdracht.

5

GanaarDoorNederlandsonline

Doedezelftoetsvoordezetaak.Alsjescorelagerisdanverwacht kunjedaarookdeextraoefeningendoen.

Indepraktijk

Somsishetbelangrijkdatjedeanderovertuigtvanjouwmening.Bijvoorbeeld omdatandershetwerkverkeerdgedaanwordt.Ofomdatandersdetaken oneerlijkverdeeldworden.Danmoetjemetgoedeargumentenkomen, bijvoorbeelddoorerbronnenbijtezoekendiedeanderovertuigen.Hoedoeje dat?

Watgajedoen?

Jevoertdezeopdrachtmetvijfmedestudentenuit.Vierstudentendiscussiërenovereen stelling.Dediscussieduurtmaximaaltienminuten.Deanderetweestudentenobserverende discussie.

Wathebjenodig?

• Eencomputermetinternetverbinding.

• Penenpapier.

• DelijstenAlgemeneberoepswoordenenBelangrijkewoordenindezetaak.

• Het BeoordelingsformulierGesprekken.

3 Hoepakjehetaan?

Fase1:Voorbereiding

• Beslissamenwiewelkerolkrijgt.Studenten1en2zijnheteensmetdestelling,studenten3 en4zijnhetermeeoneens.Student5en6zijndeobservators.Iedervanhenbeoordeelt tweestudenten.

• Kiessameneenstelling.Kiesuit: StellingA Rokentijdenshetwerkmoetverbodenworden.

StellingB Inhetbedrijfsrestaurantmoetengeenvleeswarenmeertekrijgenzijn. StellingC Opjewerkmoetjeverplichtwordenteblijvenleren.

StellingD Opdekantorenvaneenbedrijfmoetendetoilettengenderneutraalzijn.

Student1-2en3-4

• Zoekinformatieopinternetoverhetonderwerp.

• Noteeriedervoorjezelfdriegoedeargumentenbijjestandpunt.Vaakiseengoed argumenteenfeitelijkeuitspraak:hetiswaarwatjezegt.Maarwaarderendeuitspraken kunnenookovertuigendzijn.

• Noteerbijelkargumenteentegenargument.

• Noteerookjouwweerleggingvandetegenargumenten.

• Overlegwieerbegint.

• KiesgeschiktewoordenuitdelijstenAlgemeneberoepswoordenenBelangrijkewoordenin dezetaakomtegebruikenindediscussie.

• Bekijkophet BeoordelingsformulierGesprekken deonderdelenwaaropjewordtbeoordeeld.

Dezeonderdelenhebbendevolgendenummers:1t/m8,12t/m16,18t/m20en27,28en31.

Student5en6

• Bepaalwiewelketweestudentengaatbeoordelen.

• Bekijkophet BeoordelingsformulierGesprekken deonderdelenwaaropjejemedestudenten gaatbeoordelen.Dezeonderdelenhebbendevolgendenummers:1t/m8,12t/m16,18t/m 20en27,28en31.

Fase2:Dediscussievoeren

• Destudentdiebegint,kondigthetonderwerpaanenmaaktzijnstandpuntduidelijk.

• Voerdediscussie.Maakdaarbijgebruikvandevolgendeaanwijzingen.

– Luisternaarelkaar,laatdeanderuitpratenenneemdaarnapasdebeurt.

Stelcontrolevragenofjehetgoedbegrepenhebt.

– Reageeropnon-verbalesignalenvandeander.

– Reageeropwatdeanderzegt.Geefeentegenargumentopeenargumentofweerleg eentegenargument.

– Vermijddrogredenen.

– Dediscussieduurtmaximaaltienminuten.

3 Beoordeling

Deobservatorsgevenmetbehulpvanhet BeoordelingsformulierGesprekken aandestudenten diezijhebbengeobserveerdfeedbackophoezijdediscussiehebbengevoerd.Daarbijletten zijnalleenopdeonderdelenmetdevolgendenummers:1t/m8,12t/m16,18t/m20en27,28 en31.

Naafl oop:hoeginghet?

Beoordeelzonderhetbeoordelingsformulierhoejedezepraktijkopdrachthebtuitgevoerd.

1 Watginggoed?

2 Watgajeeenvolgendekeerbeterdoen?

Beoordeelmethetbeoordelingsformulierhoejedezepraktijkopdrachthebtuitgevoerd.

1 Bekijkhetdoorjemedestudentingevulde BeoordelingsformulierGesprekken.Leghet beoordelingsformuliernaastde RubricGesprekken.Noteerwelkeonderdelenuitderubric nognietgoedgingen.Hiermoetjedusnogaanwerken.

2 Noteerbijelkonderdeeldatnognietgoedging,watjemoetdoenomhetteverbeteren.

3 Welketweeleerpuntenneemjemeenaarjewerk?

DoorNederlands laat je zien hoe relevant taal is. Niet alleen in het dagelijks leven, maar juist als je straks je diploma op zak hebt en taal het verschil kan maken tussen wel of niet die baan. Tussen fijne en frustrerende vergaderingen. Tussen precies het juiste of juist het verkeerde zeggen tegen die collega, klant, cliënt of patiënt. DoorNederlands focust daarom op jouw toekomst, met thema’s en taken die aansluiten bij jouw beroepspraktijk. Zodat je leert hoe je met Nederlands kunt werken. En hoe de taal voor je kan werken.

Dit leerwerkboek gebruik je in combinatie met de online studentomgeving. Je vindt daar niet alleen alle taken uit het boek met interactieve feedback, maar ook de taken op een ander niveau, extra oefeningen voor woordenschat en taalverzorging, zelftoetsen en audio- en videobestanden.

Auteurs:

Ruud Alers

Martijn Baalman

Ineke Brouwer

Bert Kaag

Jacqueline de Maa

Koos Mol

Susanne Neutkens

Jacques van der Pijl

Gijs van Raamsdonk

Isabelle de Ridder

Joke van der Veen

Eindredactie:

Ruud Alers

Rineke Crama