Medisch dossier 1809 november 2016

Meer of minder? Kankercellen Dieet hongert ze uit

Zout

Slaapproblemen

Pillen vs. acupunctuur

Genezin G in je br O ekz A k

Een draagbaar apparaatje, door de Russen ontwikkeld om hun kosmonauten in de ruimte te genezen, is bezig om hier op aarde een revolutie te ontketenen.

nieuws

Geen chemo bij borstkanker; te veel calcium is niet zo goed voor onze botten; helpt vasten tegen MS?; naar de kerk voor een langer leven; de vijf voedingsmiddelen tegen ontsteking; en meer.

z et k A nker O p dieet

We weten al negentig jaar dat kanker zich in leven houdt met suiker. Nu zijn er een natuurgeneeskundige en voedingsdeskundige die met een nieuw dieet komen om tumoren te laten verhongeren.

d e invl O ed vA n z O ut O p O nze bl O eddruk

Minder zout eten zou weleens de hart- en vaatproblemen kunnen veroorzaken die het juist moet voorkomen, blijkt uit nieuw onderzoek

18s l AA ppillen O f A cupunctuur bij sl A pel OO sheid?

Moet u uw slaappillen verruilen voor naalden om eens een nacht goed door te kunnen slapen? Joanna Evans vergelijkt beide remedies.

Over Medisch dO ssier

Medisch Dossier is de Nederlandse vertaling en bewerking van het Britse maandblad What Doctors Don’t Tell You. Hiermee bieden we onafhankelijke informatie over zowel de risico’s en gevaren van medicijnen en behandelingen als over de beloften van mogelijke alternatieven.

Ons doel: patiënten stimuleren hun gezondheid meer in eigen hand te nemen. Medisch Dossier verzet zich niet tegen de reguliere geneeskunde, maar stimuleert de samenwerking tussen artsen en patiënten. Toonaangevende medische vaktijdschriften vormen de bron van onze artikelen, zodat alle informatie is gebaseerd op gevestigd wetenschappelijk onderzoek.

De redactie van What Doctors Don’t Tell You bevindt zich in Engeland; Medisch Dossier verzorgt de Nederlandse vertaling, bewerking en administratie.

Hoofdredactie: Bryan Hubbard en Lynne McTaggart

Coördinatie: Els Kwaks en Sabina Knezevic

Vertaling: Taalpraktijk Mieke Prins

Vormgeving: Saskia Geleedts

Drukwerk: Print Consult

Redactieraad internationaal:

Dr. John Mansfield, Dr. Leo Galland, Dr. Alan Franklin, Dr. Patrick Kingsley, Dr. Jean Monro, Dr. J. Anthony Morris, Annemarie Colbin, Anne Gaskell (La Leche League), Janet Balaskas, Dr. J. Levenson, Dr. Ellen Grant, Dr. Melvyn Wehrbach, Dr. Michel Odent, Dr. Keith Mumby, Dr. J. Wright,

Ab O nne M enten

Een jaarabonnement op Medisch Dossier (tien nummers) kost € 68,25 en geeft u onbeperkt toegang tot het digitale archief op www.medischdossier.org. Abonnementen kunnen op elk moment ingaan. Indien drie maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch verlengd. Adreswijzigingen en opzeggingen kunnen uitsluitend schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven. Nieuwe abonnees ontvangen binnen vier weken na aanvraag hun eerste nummer. Adreswijzigingen graag vier weken van tevoren doorgeven per post of e-mail. Medisch Dossier behoudt zich het recht voor een keer per jaar een prijsindexatie toe te passen. Wij nemen uw gegevens op in een gegevensbestand. Deze gegevens worden gebruikt voor de met u gesloten overeenkomsten, zoals de abonnementenadministratie van de uitgeverij. Daarnaast kunnen wij uw gegevens gebruiken om u op de hoogte te houden van interessante informatie en/of het doen van aanbiedingen van Medisch Dossier of van door ons zorgvuldig geselecteerde bedrijven. Mocht u hiertegen bezwaar hebben, stelt u ons hiervan dan per post of via e-mail op de hoogte.

Ab O nneeservice

Postbus 105, 2400 AC Alphen aan den Rijn Tel. 0172 476085 medischdossier@spabonneeservice.nl www.medischdossier.org/abonneeservice

Archief

De eerste editie van Medisch Dossier verscheen in 1999. Via www.medischdossier.org kunt u oude nummers voor vijf euro exclusief verzendkosten per stuk nabestellen. Wanneer u abonnee bent, heeft u via uw abonneecode gratis toegang tot het digitale archief, dat al het gepubliceerde materiaal vanaf 2004 bevat.

d iscl A i M er Hoewel aan de voorbereiding van deze uitgave alle zorg is besteed, kan de uitgever niet verantwoordelijk worden gehouden voor eventuele schade of leed, veroorzaakt door behandelingen, advies of informatie gepubliceerd in dit nummer. Alvorens een behandeling te ondergaan is het raadzaam om een specialist te raadplegen.

© Medisch Dossier. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en openbaar worden gemaakt zonder toestemming van de uitgever. Deze nieuwsbrief wordt uitgebracht onder licentie van WDDTY Publishing Ltd (UK). Alle rechten op het gelicentieerde materiaal behoren toe aan WDDTY Publishing Ltd. Het materiaal mag niet worden gereproduceerd, als geheel of in delen, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van WDDTY Publishing Ltd. De naam What Doctors Don’t tell You is eigendom van WDDTY Publishing Ltd.

Prof. Gordon Stewart, Dr. Vickie Rippere, Dr. Anthony Newburry, Sally Bunday

de juiste golflengte

Voor alle aspecten van het leven is het noodzakelijk dat moleculen met elkaar communiceren. Als u bijvoorbeeld opgewonden bent, geven uw bijnieren meer adrenaline af. De adrenaline geeft bepaalde receptoren de opdracht dat uw hart sneller moet gaan kloppen. De standaardtheorie hierachter is dat bepaalde, bij elkaar passende moleculen chemische informatie uitwisselen als ze elkaar tegenkomen.

Maar er is ook een andere theorie. De Russische wetenschapper Alexander Gurwitsch bedacht in de jaren twintig van de vorige eeuw dat een energieveld verantwoordelijk was voor onze celcommunicatie. Pas later zou zijn theorie worden bevestigd, toen onderzoekers konden aantonen dat weefsels inderdaad een zwakke straling uitzenden die de celgroei van andere weefsels stimuleert.

Andere vroege studies naar dit fenomeen – inmiddels door veel wetenschappers herhaald – werden in de jaren veertig uitgevoerd door Harold Burr van de Yale Universiteit. Hij ontdekte energievelden rond allerlei soorten levende organismen, van schimmels tot salamanders en van kikkers tot mensen. Veranderingen in de elektrische lading leken verband te houden met groei, slaap, het weer aangroeien van geamputeerde lichaamsdelen (regeneratie), licht, water, stormen, zelfs de ontwikkeling van kanker.

Veel biologen en natuurkundigen hebben sindsdien voortgeborduurd op het idee dat straling en golven instructies door het lichaam versturen. De bekendste is misschien wel natuurkundige Herbert Fröhlich van de Universiteit van Liverpool, die de prestigieuze Max Planck-medaille kreeg. Hij was een van de eersten die zei dat een soort collectieve vibratie ervoor zorgt dat eiwitten met elkaar samenwerken, en de instructies van het DNA en de celeiwitten uitvoeren. Fröhlich voorspelde zelfs dat er net onder de celmembraan bepaalde frequenties konden worden opgewekt door golven in deze eiwitten. Hij vermoedde dat golven het communicatiemiddel waren waardoor de kleine activiteiten van eiwitten worden uitgevoerd, want ze zijn een goede manier om de activiteiten tussen enerzijds de eiwitten en anderzijds het systeem als geheel te synchroniseren.

Helaas is veel van zijn onderzoek in de vergetelheid geraakt door de ontdekking van hormonen en de opkomst van de biochemie. Die wetenschap verklaart alles aan de hand van deze ‘chemische boodschappers’ en de reacties daartussen.

Meer dan dertig jaar geleden ontdekte de Franse bioloog Jacques Benveniste dat elke molecule zijn eigen kenmerkende frequentie heeft, en dat zijn receptor of het molecule met bijpassende kenmerken op die frequentie afstemt. Eigenlijk zoals u uw radio op een bepaalde zender afstemt. Dit verklaart – beter dan toevallige botsingen van moleculen –hoe er in de biochemie vrijwel onmiddellijk een stroom van reacties op gang kan komen.

In het hoofdartikel van deze maand laten we zien dat er een nieuwe, veelbelovende behandeling is die onder de overkoepelende term ‘energiegeneeskunde’ valt. Dat is SCENAR, een klein apparaatje dat door de Russen is uitgevonden om kosmonauten gezond te houden terwijl ze in de ruimte verblijven.

De uitvinding werd vervolgens toegepast voor meer aardse doelen: aanvankelijk voor het verlichten van pijn, maar inmiddels voor alles, van spijsverteringsproblemen tot depressies. Het succes van SCENAR is nu door medische studies bevestigd. In de kern zijn wij mensen een energetische lading. En als we willen genezen, gaat het erom dat we weer op de juiste golflengte komen.

Lynne McTaggart en Bryan Hubbard

Genezing in je broekzak

een draagbaar apparaatje, door de russen ontwikkeld om hun kosmonauten in de ruimte te genezen, is bezig hier op aarde een revolutie te ontketenen.

Acht jaar geleden leed de Engelse John Hayward (61) aan pijn en krachtvermindering in zijn rechterarm en -schouder. De zenuwen in zijn rechterhand werkten niet goed, waardoor hij moeite had om zijn naam te schrijven en zijn vingers te strekken. Ook zijn werk als landschapsarchitect kon hij niet goed meer doen.

Vijf jaar later, na vele neurologische onderzoeken bij de Engelse gezondheidsdienst (NHS), talloze bezoeken aan een topziekenhuis in Londen en drie MRI-scans, kreeg hij uiteindelijk de diagnose: er was een zenuw bekneld geraakt door wervelgroei. Dat was het gevolg van een motorcrossongeluk toen hij jong was, waarbij hij zijn nek had gebroken.

De artsen stelden een operatie voor. Er zouden via de voorkant van zijn hals metalen plaatjes tussen de vierde, vijfde en zesde wervel worden geplaatst. De ingreep kon mogelijk zijn stembanden beschadigen.

Dat wilde hij niet. Daarom begon hij met SCENAR-behandelingen. Na drie

sessies was zijn pijn minder, zodat hij doorging en na drie maanden in totaal tien behandelingen had ondergaan. Aan het eind was de pijn ‘zo goed als verdwenen’ en kon hij zijn vingers weer als vanouds bewegen.

‘Ik ben weer volledig aan het werk, waarbij ik soms bakken van minigravers moet optillen en dragen. Die bakken wegen zo’n 50 tot 60 kilo. Verder voetbal ik elke week tegen jongens die veertig jaar jonger zijn dan ik. En mijn handtekening ziet er weer normaal uit,’ aldus John.

SCENAR, dat staat voor SelfControlled Energo-Neuro Adaptive Regulation, is een draagbaar apparaat ter grootte van een afstandsbediening. Het werd in de jaren zeventig van de vorige eeuw uitgevonden door Alexander Karasev, een arts die tegenwoordig hoofd is van een Russisch laboratorium voor medisch onderzoek. Zijn ideeën over een apparaat om het zelfgenezende vermogen van het lichaam krachtig te stimuleren, werden al snel overgenomen door het Russische ruimtevaartprogramma. Dit apparaat

Patiënten die met SCENAR werden behandeld voor maagzweren, merkten in 92 procent van de gevallen verbetering

Ontworpen voor de elektrische signalen in het lichaam

Het menselijk lichaam is in vele opzichten een elektrische biomachine. Chemische elementen in het lichaam zijn elektrisch geladen, zoals de cellen in de sinusknoop van het hart, waar de elektrolyten calcium, magnesium en natrium in zitten. Wanneer deze elektrolyten een celmembraan passeren, worden ze ontladen.1

De hersenen en het zenuwstelsel communiceren via elektrische signalen tijdens hun voortdurende inspanningen om een inwendig evenwicht te handhaven – een gezonde balans (binnen normale waarden) van allerlei waarden, zoals de zuurgraad, bloeddruk, temperatuur en glucosespiegels in het lichaam. Een hartfilmpje (ecg) meet de elektrische activiteit in de hartspier, een hersenfilmpje (eeg) meet de elektrische activiteit in de hersenen.

In de afgelopen eeuw is er grote wetenschappelijke belangstelling geweest voor de ontwikkeling van apparaten die elektrische signalen afgeven voor gezondheid en genezing op basis van PEMF (zie pagina 7 en 8).

TENS-apparaten die de grootste zenuwen in het lichaam stimuleren (de A- en B-zenuwen), kwamen tegen het einde van de jaren ’70 van de vorige eeuw op de markt. Sinds die tijd is in vele klinische onderzoeken aangetoond dat TENS-therapie effectief is bij het verlichten van acute pijn.2

Maar pas sinds de ontwikkeling van SCENAR kunnen we via elektrische signalen communiceren met het ultrafijne netwerk in het zenuwstelsel dat pijn verlicht en geneest. Dit netwerk bestaat uit zwak geleidende C-vezels zonder myeline, en vertegenwoordigt ongeveer 85 procent van alle zenuwen in het lichaam.

‘Een uniek aspect van SCENAR is dat het gemakkelijk contact maakt met de C-vezels in het centrale zenuwstelsel,’ zegt fysiotherapeut Paul Lowe uit Brighton. Hij is een van de duizend SCENAR-therapeuten in het Verenigd Koninkrijk. ‘En het voordeel van echt contact kunnen maken met de C-vezels is dat deze vezels 1) overal aanwezig zijn, en 2) een veel groter vermogen hebben dan A- en B-vezels om neuropeptiden af te geven, en dat zijn onze belangrijkste genezende stoffen.’

1 http://themedicinejournal.com/articles/how-human-bodies-create-electricity/

2 CurrRheumatol Rep, 2008; 10: 492-9

zou immers een oplossing bieden voor het probleem hoe kosmonauten die lange tijd in de ruimte verbleven, medisch behandeld konden worden.

Karasev maakte dus jarenlang deel uit van het medische team in het trainingscentrum voor kosmonauten bij Moskou, waar deze technologie werd ontwikkeld. Toen het octrooi werd aangevraagd, werd er nog een aantal andere wetenschappers bij gehaald. Een van hen was professor Alexander Revenko, een specialist in neurologie en psychotherapie. Na het instorten van de Sovjet-Unie in 1991 werd de techniek – meestal ‘energiegeneeskunde’ genoemd – al snel commercieel op de markt gebracht en geëxporteerd naar Europa en de rest van de wereld.

TENS-apparaten (Transcutane Elektrische NeuroStimulatie, het door de huid heen stimuleren van zenuwen met elektrische prikkels) werken door A- en B-zenuwen te stimuleren om amines te laten vrijkomen (chemische signaalstoffen in het zenuwstelsel), zoals acetylcholine en noradrenaline (norepinefrine), en aminozuren zoals alanine, cysteïne en glutaminezuur – die allemaal kortdurende fysiologische effecten hebben. Met SCENAR stimuleren de apparaten echter ook de vorming van neuropeptiden, waaronder enkefaline, neurotensine en bradykinine, en opioïde neuropeptiden – endorfinen, dopamine en serotonine: de natuurlijke antidepressiva in de hersenen – en andere middelen die de verstandelijke vermogens beïnvloeden.

Het lichaam vormt in totaal ongeveer 2000 neuropeptiden. Deze stoffen reguleren de zelfgenezende mechanismen van het lichaam.

Toen Paul Lowe, een fysiotherapeut uit het Engelse Brighton, met succes voor een vastzittende schouder werd behandeld, ging hij ook zelf SCENAR toepassen. Afgelopen oktober viel hij bij het enten van een boom van een ladder en belandde op zijn SI-gewricht (het gewricht tussen het heiligbeen en het darmbeen). ‘De meeste mensen gaan

daarmee naar de afdeling Spoedeisende Hulp van een ziekenhuis. Maar mijn zoon weet hoe hij me kan behandelen. Met zijn hulp heb ik mezelf 24 uur lang om de twee uur behandeld met SCENAR en PEMF’s (Pulsed Electro Magnetic Field, korte prikkelingen met elektromagnetische velden). Binnen 48 uur kon ik weer een lange wandeling maken en wat in de tuin werken.’

Het verschil tussen SCENAR en andere PEMF-apparaten is dat SCENAR volgens de ontwikkelaars de eigen elektromagnetische signalen van het lichaam nabootst, afwijkende frequenties registreert en vervolgens automatisch zijn eigen uitvoer aanpast om die afwijkingen te corrigeren.

Met SCENAR is de pijnverlichting vaak even snel en goed als met TENS, maar de effecten houden langer aan. ‘Ik herinner me een jongen,’ vertelt Lowe, ‘met gebroken ribben; dat had zijn arts vastgesteld. Hij had veel pijn, vooral ’s nachts. Na slechts één behandeling met SCENAR was de meeste pijn verdwenen en kon hij weer normaal slapen. Volgens mij heb ik hem maar twee behandelingen gegeven, toen was hij klaar. Hij ging terug naar zijn arts en die geloofde zijn ogen niet. Dat gebeurde allemaal in een paar dagen tijd.’

Hoewel SCENAR in veel landen is toegelaten, ook in Nederland, geldt de toelating alleen voor de behandeling van acute pijn en algemene belemmeringen in functioneren, maar SCENAR bewijst al tientallen jaren dat het ook heel effectief is voor de behandeling van aandoeningen die het hele lichaam treffen of chronisch zijn.

Zo is klinisch aangetoond dat SCENAR het aantal aanvallen van angina pectoris met bijna de helft (46 procent) vermindert, terwijl dit percentage voor mensen die nitroglycerine slikken 39 procent is.1 En bij patiënten die herstellen van een beroerte bleek de techniek significant effectiever dan ‘revalidatie met conventionele geneesmiddelen’.2

Toen kort na het jaar 2000 aan de ongeveer 3.000 SCENAR-therapeuten in Rusland werd gevraagd om een enquête in te vullen, lieten de verzamelde resultaten een verbetering met 79 procent

Patiënten die met SCENAR werden behandeld voor maagzweren, merkten in 92 procent van de gevallen verbetering

zien voor alle aandoeningen van het bewegingsapparaat, waaronder spierletsel, reuma, ischias en botontkalking (osteoporose). Daarnaast slaagde 82 procent van de behandelingen van aandoeningen in de bloedsomloop, zoals hartfalen en beroerte, 84 procent van de behandelingen van luchtwegaandoeningen en 93 procent van de behandelingen van de ogen of het spijsverteringskanaal.

Uit een onderzoek uit 2006 naar de werkzaamheid van SCENARbehandeling voor fibromyalgie, uitgevoerd aan de Pochon CHA Universiteit in Zuid-Korea, bleek dat patiënten een ‘significante verbetering’ ondervonden. Van de patiënten rapporteerde 87 procent een ‘effectieve pijnverlichting’ die minimaal een maand na de behandeling aanhield.3

Een ander onderzoek werd uitgevoerd aan de Medische Staatsuniversiteit in Rostov a/d Don in Rusland, naar de effectiviteit van SCENAR-behandeling voor spijsverteringsaandoeningen, zoals brandend maagzuur, maagzweren en inflammatoire darmziekten. Patiënten die met SCENAR werden behandeld voor maagzweren, merkten in 92 procent van de gevallen verbetering. En patiënten die werden behandeld met basistherapie plus SCENAR voor colitis ulcerosa (chronische ontsteking van de dikke darm) meldden in 82 procent van de gevallen positieve resultaten, vergeleken met 63 procent bij degenen die alleen basistherapie kregen.4

hO e werkt het A ppA r AAt?

SCENAR-apparaten – er zijn tegenwoordig vele soorten op de markt – zenden elektrische stroomstootjes (impulsen) uit in milliampères (mA), de internationale standaardeenheid voor elektrische stroom. Deze impulsen komen via elektroden die op de huid zijn bevestigd het lichaam binnen. De maximale stroomsterkte varieert per apparaat, maar is

meestal niet hoger dan 70 tot 85 mA. De elektrische impulsen duren maar heel kort, ongeveer vijf seconden, en hebben een frequentie die hoger is dan 15 Herz, zodat ze meestal te horen zijn.

De signalen die naar het lichaam worden gestuurd, lijken sterk op de natuurlijke signalen waarmee onze zenuwen worden geprikkeld, zodat ze gemakkelijk geaccepteerd worden door de hersenen en de rest van het lichaam.

Maar de spectaculaire vooruitgang die de SCENAR-techniek biedt, zou gelegen zijn in de biofeedbackfunctie. Apparaten als de professionele RITMSCENAR (een van de populairste modellen) zenden niet alleen elektrische signalen uit die door het zenuwstelsel geaccepteerd en door de hersenen geïnterpreteerd worden, maar ze kunnen ook elke seconde de reacties van het lichaam aflezen en het uitgezonden signaal aanpassen aan de behoeften van het lichaam.

Het is dus een interactief systeem, en daarom blijkt SCENAR effectief voor zowel chronische aandoeningen als acute pijn.

Het lichaam is erop ingesteld om te overleven, en is er dus op gebouwd om op elke behoefte en elke crisis te reageren. Bij nieuw letsel, gifstoffen of stress stuurt het lichaam een signaal naar de hersenen. De hersenen instrueren vervolgens alle aanpassingssystemen van het lichaam – de hormonen, zenuwen, huid, alle onderdelen van het genezingsproces – om in actie te komen. En alle delen van het systeem sturen informatie terug, zodat een informatiecyclus ontstaat.

Maar de genezing is vaak niet volledig. Het lichaam wordt onderbroken en moet op een andere crisis reageren, en dan een volgende, en daarna nog een. In dat proces worden de oudere letsels en aandoeningen met chronische pijn ‘vergeten’.

Het lichaam raakt gewend aan de eerdere signalen van ongemak – chro-

w at is wat in de energiegeneeskunde

De pakkende term ‘energiegeneeskunde’ omvat naast SCENAR ook andere apparaten, zoals PEMF, LLLT en LED. pe M f -apparaten (Pulsed ElectroMagnetic Frequency) geven met korte energiestootjes een breed spectrum van elektromagnetische energie af aan cellen. Daarmee worden de energie, elektrische activiteit en chemische processen van de cellen in de lichaamsweefsels gestimuleerd.

b i O res O n A ntie -apparaten analyseren afwijkende golfpatronen van het lichaam, en vormen vervolgens gelijkwaardige maar tegengestelde golven. Het doel is om een interferentiepatroon te laten ontstaan dat de afwijkende patronen neutraliseert, waardoor het probleem geneest. lllt (Low-Level Laser Therapy) gebruikt laserlicht met een uitgangsvermogen van 1-1000-milliwatt. Met dit licht wordt een genezende reactie in de cellen van het lichaam opgewekt.

led - licht (Light-Emitting Diode) kan minder goed op een bepaalde plaats geconcentreerd worden toegepast dan laserlicht, maar de golflengtes van deze twee typen licht zijn ongeveer gelijk (rond de 632-1064 nanometer). LED-licht heeft hetzelfde doel als LLLT: het stimuleren van een genezingsreactie. scen A r geeft niet veel energie af aan het lichaam. Het gebruikt een heel zwakke elektrische stroom. In plaats daarvan maakt het apparaat gebruik van de feedback die het via de huid van de patiënt krijgt. Op basis van die informatie wordt de afgifte van elektrische stroom telkens aangepast. Door deze wisselwerking met het lichaam leidt SCENAR het lichaam intensief en heel gericht naar een optimale vorming van neuropeptiden en gebruik van het eigen genezend vermogen.

nische lage rugpijn is een perfect voorbeeld – en negeert deze signalen, waardoor de deur naar verdere genezing in dat specifieke gebied dichtgaat.

‘Als dat gebeurt, kan de ziekte zich ontwikkelen en de energie vast gaan zitten,’ zegt Rob Esser, een acupuncturist en SCENAR-therapeut, die tegenwoordig in het Gooi woont. ‘In de Russische geneeskunde wordt dit een ‘energiecyste’ genoemd. Wanneer dat gebeurt, kan worden ingegrepen met het SCENARapparaat, dat tijdelijk een onderdeel wordt van het functionele systeem en het lichaam er in feite aan herinnert dat er iets mis is. Het lichaam moet reageren op de boodschap van het SCENARapparaat en begint weer aandacht te besteden aan de verwaarloosde zaken.’

Anders dan bij TENS is het SCENARsignaal zo variabel dat de hersenen en het hele lichaam er niet aan gewend raken, waardoor ze het zouden negeren. TENS en andere systemen, zoals LED-therapie (met LED-licht) en LLLTtherapie (met laagvermogen-laserlicht) werken met zichtbaar, ‘nabij-infrarood’ licht dat genezend werkt, maar SCENAR-signalen werken met nog meer informatie.

Net als de Britse fysiotherapeut Paul Lowe en veel andere SCENARtherapeuten heeft Toni Bark, oprichter en medisch directeur van het Centrum voor preventie en genezing van ziekten in Chicago, haar homeopathische praktijk naar aanleiding van een persoonlijke ervaring uitgebreid met deze apparaten. ‘Ik had eerst helemaal geen interesse in SCENAR,’ vertelt ze. ‘Maar op een dag had ik even tijd tussen mijn afspraken met klanten door, en ontmoette ik de vertegenwoordigster van het bedrijf dat de apparaten in Amerika op de markt bracht.’

De vertegenwoordigster behandelde Bark, die een chronische peesontsteking in beide knieën en lage rugpijn had. De behandeling duurde een kwartier en ze behandelde slechts één knie. ‘De vol-

gende dag was mijn peesontsteking uit beide knieën verdwenen, en ik dacht: Wow, dit is bijzonder. Daarna heb ik de training gevolgd en een apparaat aangeschaft.’

wAt d O et het A ppA r AAt?

Eigenlijk kun je beter vragen wat SCENAR níet doet. Overal prijzen therapeuten de techniek voor pijnbestrijding en versnelde genezing aan, met woorden als ‘sensationeel’ en ‘verbazingwekkend’. Het wordt wel stiller als het gaat over chronische en systemische aandoeningen; volgens de Russische enquête worden bij huidaandoeningen en kanker minder successen met het apparaat geboekt.

Maar hoewel de apparaten niet wettelijk zijn goedgekeurd voor aandoeningen als ADHD, posttraumatische stressstoornis, depressie, slapeloosheid en artrose, hebben de meeste therapeuten wel patiënten met SCENAR behandeld voor chronische pijn, waarna plotseling ook andere symptomen verdwenen bleken.

Dat kan te maken hebben met het feit dat SCENAR effect heeft op de neuropeptiden, die op hun beurt bijna overal invloed op hebben – van de celademhaling tot DNA-activiteit, door het in- en uitschakelen van genen. Neuropeptiden zijn ook betrokken bij het reguleren van het geheugen en SCENAR-signalen hebben een nauwe wisselwerking met de hypothalamus, die stofwisselingsprocessen reguleert die betrokken zijn bij zeer uiteenlopende zaken, waaronder de omgang met anderen en het slaapritme.

Toni Bark gebruikt SCENAR in combinatie met homeopathie en aanpassingen in de voeding voor heel veel aandoeningen, van een bepaalde erectiestoornis (de ziekte van Peyronie) en chronische vermoeidheid tot fibromyalgie, trigeminusneuralgie, behandelbare migraine en zelfs kanker.

‘Bij mensen die niet dagelijks gifstoffen binnenkrijgen, redelijk goed eten en een behoorlijke levensstijl hebben, heb ik letterlijk totale genezing van veel aandoeningen gezien na slechts één behandeling,’ aldus Bark.

In het Garmonia-centrum in Kiev (Oekraïne) is de SCENAR-therapie

Veel therapeuten hebben patiënten met SCENAR behandeld voor chronische pijn, waarna plotseling ook andere symptomen verdwenen bleken

scen A r en depressie

Hoewel Rob Esser tegenwoordig acupuncturist is, was zijn eerste liefde de klinische psychologie. Op dat terrein promoveerde hij aan de Universiteit van Amsterdam. Toen hij in zijn praktijk in Engeland SCENAR ging gebruiken, was hij opgetogen toen hij ontdekte dat de techniek – en met name die van het geavanceerdere COSMODIC-apparaat van Karasev – uitstekend werkt bij depressie en andere psychische stoornissen.

Zijn eerste depressieve patiënt was een man van middelbare leeftijd die na zijn scheiding antidepressiva kreeg voorgeschreven (SSRI’s: serotonineheropnameremmers). ‘Hij had zijn vrouw met iemand anders aangetroffen. Nadat hij twaalf jaar de medicijnen had geslikt, had hij het gevoel dat hij in een gevangenis zat opgesloten. In redelijk constante omstandigheden was hij emotioneel stabiel. Maar zodra er iets gebeurde dat hem van zijn stuk bracht – en daar was niet veel voor nodig – wist hij niet meer wat hij moest doen. Hij zou zo iemand hebben kunnen vermoorden. Of hij had van vier hoog uit een raam kunnen springen. Hij was er slecht aan toe en begon te drinken.’

Esser, die momenteel zijn praktijk in Nederland weer opbouwt, vertelt dat de behandeling van deze patiënt een opmerkelijk experiment was, aangezien hij hem na elke sessie buiten zag stilstaan terwijl hij de wereld met verbazing bekeek: hoe de mensen zich langs hem heen haastten, allemaal zo druk met schijnbaar onbelangrijke zaken dat zij niet merkten hoe het leven rondom hen verder ging.

‘Hij had plotseling – hoe zal ik het zeggen – halfverlichte momenten.’

Na een paar behandelingen kon de patiënt de SSRI’s langzaam afbouwen – aanvankelijk door een dag per week over te slaan en daarna door de tijd zonder medicatie geleidelijk te verlengen. ‘Uiteindelijk had hij helemaal geen medicijn meer nodig en sindsdien heeft hij zijn leven weer op de rails. Hij is inmiddels weer getrouwd en heeft een kind. Hij is een totaal ander persoon geworden.’

Een andere patiënt raakte na de bevalling in een depressie en kreeg zelfmoordneigingen. Haar arts wilde haar antidepressiva voorschrijven, maar ze was er niet van overtuigd dat dat een goede keuze was. ‘Al na één sessie was ze compleet veranderd,’ vertelt Esser. ‘Ik heb haar nog twee of drie behandelingen gegeven, maar eigenlijk was ze er na die eerste sessie al bovenop.’

klinisch getest bij 27 vrouwen met premenstrueel syndroom (PMS). De vrouwen werden in twee groepen verdeeld: een groep werd gedurende drie menstruatiecycli alleen met SCENAR behandeld, vanaf zeven dagen vóór de menstruatie, de andere groep kreeg dezelfde SCENAR-behandeling en daarnaast in de tweede helft van hun cyclus een homeopathiebehandeling.

In de eerste groep waren de PMSsymptomen bij 79 procent van de vrouwen ofwel volledig verdwenen, of

aanzienlijk verminderd, terwijl dit percentage in de tweede groep 92 procent was.5

d e t O ek OM st is A l be GO nnen

Hoewel de roddelpers de apparaten soms Star Trek-apparaten noemt, zijn er in de afgelopen dertig jaar in Rusland honderden klinische tests uitgevoerd met de SCENAR-techniek – steeds met positieve uitkomsten.

De Internationale Academie voor SCENAR-therapie in Moskou heeft een

samenvatting van gepubliceerde artikelen. Daarin staat dat van de ruim 18.000 gevallen met tientallen verschillende aandoeningen – van acuut hartfalen, endometriose en maagontsteking tot ontstekingen van de lever en alvleesklier – 89 procent genas en 96 procent aanzienlijk verbeterde.6 De analyse is echter nooit voltooid omdat de onderzoeker, Yuri Gorfinkel, in 1998 overleed.

Maar dat is niet alles. Volgens de Nederlandse acupuncturist Rob Esser, die Alexander Karasev in 2010 op een congres in Rusland heeft ontmoet, voorziet Karasev drie stadia van ontwikkeling: SCENAR; Cosmodic (de tweede generatie SCENAR-apparaten); en een evolutie van de techniek die momenteel in ontwikkeling is.

Volgens de website van Karasev is SCENAR de techniek voor behandeling en Cosmodic de techniek voor herstel. De laatste apparaten richten zich ook op het stimuleren en verhogen van het herstellend vermogen van het lichaam op celniveau, maar zonder daarbij ziektesignalen te versterken (dat is hoe SCENAR het lichaam vertelt dat er iets genezen moet worden).

We kunnen ons alleen maar voorstellen waar de techniek van het derde stadium ons in de komende tien jaar zal brengen. Wat we nu nodig hebben, is meer westers onderzoek om te bevestigen dat veel ziektes op planeet aarde behandeld kunnen worden met deze techniek, die in vele opzichten een van de beste dingen is die uit de ruimtewedloop zijn voortgekomen.

1 Reflexotherapy, 2003; 4: 41-5

2 www.scenartherapist.co.uk/CLINICAL-STUDIES/ Stroke-Rehabilitation-Study.html

3 www.scenar.com.au/docsys/download.php?&docid=79

4 www.scenar.com.au/docsys/download.php?&docid=91

5 http://scenartherapist.co.uk/CONDITIONS-+-CASES/ CLINICAL-STUDIES/PMS-Scenar-for-PremenstrualSyndrome,-PMT.html

6 http://scenar.biz/scenar-resources/scenar-articles/ scenar-articles-scenar-therapy/individual-results.html

Online bronnen:

Alexander Karasev: www.scenar.ru

Alexander Ravenko: www.scenar-revenko.ru/en/ Toni Bark: www.disease-reversal.com

Paul Lowe: www.scenartherapist.co.uk

Rob Esser: www.eenvoudiggezond.nl

Geen chemo bij borstkanker

Steeds meer vrouwen die een vroeg stadium van borstkanker hebben, kiezen niet voor chemotherapie maar voor een alternatieve behandeling. Uit nieuw onderzoek blijkt dat tot 87 procent van hen in het eerste jaar na de diagnose in plaats van chemotherapie met voedingssupplementen en mind-bodytherapieën begint.

Na een jaar was het merendeel van de vrouwen alsnog met chemotherapie begonnen als dit nodig werd gevonden en 11 procent van hen onderging nooit chemotherapie. Bij vrouwen voor wie de behandeling discretionair was, dat wil zeggen optioneel, was de keuze voor chemotherapie veel lager – 36 procent.

Over het algemeen zijn vrouwen die voor alternatieve behandelingen kiezen, minder geneigd om überhaupt met chemotherapie te starten, zeggen onderzoekers van de Columbia Universiteit in New York City.

Ze onderzochten de manier waarop 685 vrouwen op hun diagnose reageerden. Alle vrouwen waren jonger dan 70 en hadden niet-gemetastaseerde borstkanker (zonder uitzaaiingen).

De onderzoekers zeggen dat het toepassen van alternatieve behandelingen voor kanker de afgelopen twintig jaar is toegenomen. De meest populaire behandelingen zijn voedingssupplementen en vitaminen en mind-bodypraktijken (yoga, meditatie, qi gong, acupunctuur, massage). Het merendeel van de vrouwen maakt gebruik van twee therapieën tegelijk.

Bron: JAMA Oncology, 2016; doi: 10.1001/jamaoncol.2016.0685

Beweging beschermt tegen 13 soorten kanker

We wisten al dat matig intensieve lichaamsbeweging een goede manier is om de kans op hart- en vaatziekten te verminderen. Maar nu hebben onderzoekers ontdekt dat het ons ook beschermt tegen13 soorten kanker.

Lichaamsbeweging helpt nog beter dan alleen afvallen. Mensen die hun BMI (body mass index) verlagen, verminderden de kans op maar drie soorten kanker, en dat slechts met mate.

Maar mensen die in hun vrije tijd matig of intensief bewegen, hebben veel minder kans op 13 van de 26 kankersoorten die werden onderzocht, dan mensen die een sedentair ofwel zittend leven leiden. Onderzoekers van het Amerikaanse Kankerinstituut onderzochten de hoeveelheid beweging en het vóórkomen van kanker bij 1,4 miljoen deelnemers. Ze ontdekten dat lichaamsbeweging de beste bescherming bood tegen adenocarcinoom in de slokdarm (42 procent minder kans) gevolgd door leverkanker (27 procent), longkanker (26 procent) en niertumor (23 procent).

Naar schatting leidt wereldwijd 31 procent van de mensen een zittend, inactief leven.

Bron: JAMA Internal Medicine, 2016; doi: 10.1001/jamainternmed.2016.1548

Te veel calcium is niet zo goed voor onze botten

Als calcium goed is voor onze botten, dan zou veel calcium innemen ons extra goed moeten beschermen tegen osteoporose en botbreuken, toch? Nou… nee. Het dagelijks binnenkrijgen van een matige hoeveelheid calcium – en liever uit groenten dan uit zuivelproducten – is effectiever, blijkt uit nieuw onderzoek.

De optimale hoeveelheid is 275 tot 780 mg per dag voor mannen, en 250 tot 650 mg voor vrouwen. Die hoeveelheden bieden de beste bescherming.

Gek genoeg bleken mensen die meer calcium binnenkregen een grotere kans op botbreuken of osteoporose te hebben, dat ontdekten onderzoekers bij een grootschalig Chinees onderzoek naar gezondheid en voeding.

De bron van de calcium bleek ook verschil te maken. Vaak krijgen we het advies om melk en zuivelproducten te gebruiken voor onze calcium, maar de 6210 deelnemers van de studie die het best beschermd waren, haalden hun calcium uit planten en groenten.

Bron: Journal of Bone and Mineral Research, published online, May 21, 2016

Helpt vasten tegen MS?

Vasten bleek al van invloed te zijn op een aantal chronische ziekten. Nu kan MS (multiple sclerose) waarschijnlijk ook aan die lijst worden toegevoegd. Zeven dagen vasten en daarna een halfjaar een mediterraan dieet volgen, zorgen voor een

vermindering van de auto-immuniteit (als het lichaam eigen weefsels aanvalt) en herstel van de myelineschede (die de zenuwceluitlopers omhult).

Valter Longo van de Universiteit van ZuidCalifornië leidt het onderzoek. Hij vervult een voortrekkersrol in het onderzoek naar vasten, en gelooft dat het voordelen biedt bij een hele reeks ziekten, vooral auto-immuunziekten.

Zijn nieuwste onderzoek bestond uit twee fasen: eerst onderzocht hij een groep laboratoriummuizen met een auto-immuunziekte, daarna deed hij onderzoek bij zestig MS-patiënten. Bij de menselijke studie liet hij 18 patiënten zeven dagen lang vasten – waarbij de calorie-inname sterk verminderd is – voordat ze overgingen op een mediterraan dieet. Een tweede groep van 12 patiënten kreeg een caloriearm dieet, en een andere groep van 18 patiënten werd op

De voedingsmiddelen tegen ontsteking

Ontsteking blijkt een grote rol te spelen bij veel chronische gezondheidsproblemen, zoals hartziekte, diabetes, alzheimer en bepaalde kankersoorten. Wetenschappers benoemen nu vijf voedingsmiddelen die ontsteking kunnen voorkomen, en zelfs kunnen genezen als het proces al begonnen is.

Alle groenten en fruitsoorten die polyfenolen (antioxidanten) bevatten, bieden bescherming tegen ontsteking, aldus onderzoekers van het Instituut voor Veroudering en Chronische Ziekten van de Universiteit van Liverpool. Maar er zijn er vijf die extra rijk zijn aan deze micronutriënten.

Dat zijn:

• uien

• kurkuma

• blauwe druiven

• groene thee

• açaibessen

Deze vijf zouden bij iedereen op het menu moeten staan, zeggen de onderzoekers. Maar als mensen ouder worden en vatbaarder worden voor chronische ontsteking zijn ze nog belangrijker. Oudere mensen kunnen ook overwegen om resveratrol (een polyfenol dat vooral in de schil van blauwe druiven zit) en curcumine (dat in kurkuma zit) aan de lijst toe te voegen Bron: British Journal of Nutrition, 2016; 115: 1699

een ketogeen (vetrijk) dieet gezet, waarna het mediterrane dieet volgde.

Degenen die vastten en de groep met het ketogeen dieet rapporteerden een verbetering in hun algehele gezondheid.

Longo denkt dat vasten een optie zou kunnen zijn voor iedereen met een autoimmuunziekte bij wie alle andere mogelijkheden al geprobeerd zijn. De onderzoekers laten wel een waarschuwing horen. ‘We zijn optimistisch, maar we willen niet dat patiënten dit zelf gaan uitproberen zonder met hun specialist te overleggen, of zonder te beseffen dat er grotere klinische onderzoeken nodig zijn om vast te stellen of het dieet als behandeling effectief is bij MS en andere auto-immuniteit.’

Bron: Cell Reports, 2016; doi: 10.1016/ j.celrep.2016.05.009

Naar de kerk voor een langer leven

Mensen die meer dan één keer per week naar de kerk gaan, blijken langer te leven. Regelmatige kerkgang reduceert de kans op een vroegtijdige dood, vooral door hartaandoeningen of kanker, zeggen onderzoekers.

Tijdens de eerste zestien jaar van het onderzoek bleek dat mensen die meer dan één keer per week naar de kerk gaan, hun kans om vroegtijdig dood te gaan met 33 procent verminderden. Degenen die één keer per week gaan, verminderden het risico met 26 procent. Mensen die minder vaak naar de kerk gaan, hadden ook een lager risico – namelijk 13 procent – vergeleken met degenen die helemaal nooit naar de kerk gaan.

Regelmatige kerkgangers hadden ook 27 procent minder kans om aan een hartziekte te sterven, en 21 procent minder kans om aan kanker te overlijden. De onderzoekers schatten dat regelmatige kerkgang ongeveer vijf maanden aan uw leven toevoegt.

Onderzoekers van de Harvard Universiteit onderzochten de invloed van kerkgang op een groep van bijna 75.000 vrouwen uit de Nurses’ Health Study, een grootschalig Amerikaans onderzoek. Hoewel ze ook rekening hadden gehouden met andere factoren die de levensduur kunnen beïnvloeden – zoals voeding, beweging, alcoholconsumptie, gewicht en roken – bleek dat regelmatige kerkgang een grote positieve invloed had op de gezondheid.

Het sociale aspect van naar de kerk gaan leek een belangrijke rol te spelen, naast de religieuze overtuiging. ‘Onze bevindingen wijzen erop dat het bijwonen van een kerkdienst iets belangrijks toevoegt dat verdergaat dan individuele spiritualiteit. Een deel van de winst lijkt te zijn dat het bijwonen van een kerkdienst bijdraagt aan iemands sociale netwerk, roken ontmoedigt, depressie vermindert en mensen helpt om een optimistische en hoopvolle kijk op het leven te ontwikkelen,’ aldus hoofdonderzoeker Tyler Vanderweele.

Bron: JAMA Internal Medicine, 2016; doi: 10.1001/jamainternmed.2016.1615

Zet kanker op dieet

We weten al negentig jaar dat kanker zich in leven houdt met suiker. Nu zijn er een natuurgeneeskundige en voedingsdeskundige die met een nieuw dieet komen om tumoren te laten verhongeren.

Onlangs zei een patiënt: ‘Ze zeggen dat ik alle suiker en granen moet laten staan, maar dat is toch zeker belachelijk? Ik heb het opgezocht: dat van suiker is niet bewezen. En volkorenbrood en bruine rijst kunnen toch geen kwaad?’

Toch wel. Deze voedingsmiddelen kunnen kwaad als u kanker hebt. Er zijn biochemische en fysiologische redenen voor het advies om suiker en granen te laten staan.

Net zoals het lichaam organen heeft met elk hun eigen functies, zo heeft een cel veel kleinere, specifieke organellen met hun eigen karakteristieke functie. Een voorbeeld hiervan zijn de mitochondriën.

Elke cel heeft duizenden mitochondriën. En die zijn uniek omdat ze zuurstof bevatten, terwijl in de rest van de cel en de andere organellen geen zuurstof zit.

Mitochondriën zorgen ervoor dat we energie uit ons voedsel kunnen halen en dat we vetten, eiwitten en de meeste koolhydraten verbranden. De energie die daarbij vrijkomt, komt beschikbaar voor de cel. Alle energie die u uit eiwitten en vetten haalt, komt op die manier vrij, en ook 90 tot 95 procent van de energie uit koolhydraten.

kA nker is een z O etek A

ten en eiwitten, en hebben ze dus een enorme behoefte aan koolhydraten (in de vorm van glucose) als energiebron. Kankercellen blijken drie tot vijf keer zoveel glucose op te nemen als gezonde cellen.4 Hun behoefte aan glucose is zelfs zo groot dat ze meer glucosereceptoren hebben dan gezonde cellen, zodat ze meer glucose kunnen binden en opnemen.5

Deze eigenschap van kankercellen – om zich te voeden met glucose – vormt de basis van de PET-scan. Bij dit onderzoek wordt gebruikgemaakt van radioactieve, glucose-achtige stoffen om tumorcellen op te sporen.6 En aangezien er insuline nodig is om cellen meer glucose te laten opnemen, is het niet vreemd dat kankercellen veel meer insulinereceptoren blijken te hebben dan gezonde cellen.5

Om dit te compenseren, hebben kankercellen het vermogen ontwikkeld om meer eiwitten te vormen die glucose transporteren, waardoor er aanzienlijk meer glucose in de cellen terechtkomt.6 Snelgroeiende tumorcellen breken glucose vaak tot 200 keer zo snel af als de cellen in het oorspronkelijke, normale weefsel.9

Net als andere cellen hebben kankercellen hormonen nodig waarvan ze een seintje krijgen om te groeien en overleven, zoals IGF (insuline-achtige groeifactor ) en insuline, dat aan het bloed wordt afgegeven na het eten van koolhydraten. De insuline activeert vervolgens verschillende manieren om de kanker te laten groeien en overleven.3

uw

In 1924 toonde de Duitse arts en Nobelprijswinnaar Otto Warburg aan dat kanker ontstaat door een gebrek aan zuurstof, waardoor de werking van de mitochondriën verstoord raakt.1

Hij verklaarde: ‘De oorzaak van kanker is niet langer een mysterie; we weten dat kanker ontstaat als een cel 60 procent minder zuurstof krijgt dan hij nodig heeft. […] Kanker heeft, meer dan alle andere ziekten, talloze oorzaken. Maar ook kanker kent één primaire oorzaak: de overgang van de zuurstofademhaling in gewone lichaamscellen naar de fermentatie van suiker.’2

Deze verhoogde behoefte aan glucose (suiker) kan komen doordat de meeste kwaadaardige cellen slecht werkende mitochondriën hebben.3

Als de mitochondriën in kankercellen minder goed werken, kunnen de cellen geen energie halen uit vet-

Kankercellen hebben nog een ander slim hulpmiddel om glucose op te nemen en tegemoet te komen aan hun onstilbare honger: EGFR, ofwel de epidermale groeifactorreceptor. Dat is een eiwit dat ervoor zorgt dat kankercellen voortdurend glucose krijgen.7 Kankercellen maken bovendien hun eigen insuline aan, zodat ze zeker weten dat ze voldoende glucose uit het bloed kunnen halen. Glucose vormt niet alleen voeding voor kanker, de meeste kankercellen zouden zelfs doodgaan zonder glucose.

Uit een onderzoek, uitgevoerd door Thomas Seyfried, hoogleraar biologie in Boston en auteur van Cancer as a metabolic disease, bleek dat genomische instabiliteit, en eigenlijk alle kenmerken van kanker, verband houden met het feit dat de mitochondriën in kankercellen niet goed werken, en de cellen daardoor een verstoorde energiehuishouding hebben.8

Kwaadaardige cellen zijn zelfs in staat hun glucosestofwisseling – en zodoende hun energieproductie – te herprogrammeren. Dat doen ze door hun energiemetabolisme grotendeels te beperken tot de afbraak van glucose in het plasma van de cellen (dus buiten de mitochondriën). Maar dat is een heel inefficiënte manier om energie op te wekken. Mitochondriën kunnen twintig keer zoveel energie produceren.

En net als gewone cellen worden ook kankercellen voortdurend door vrije radicalen bestookt: schadelijke moleculen die in het lichaam gevormd worden door natuurlijke fysiologische processen. En omdat de mitochondriën van kankercellen niet goed werken, zijn de cellen nog meer op glucose aangewezen om schade door vrije radicalen tegen te gaan.

Dit alles komt er simpelweg op neer dat glucose brandstof is voor kanker. Iets om rekening mee te houden bij wat u eet.

h et ket OG ene dieet Omdat kankercellen glucose nodig hebben voor hun stofwisseling, kijken onderzoekers naar ketogene diëten om kanker te behandelen.10 Deze diëten worden al bijna een eeuw gebruikt voor het beteugelen van epileptische aanvallen bij kinderen,11 maar sinds de jaren zestig worden ze ook algemeen erkend als een methode om obesitas te behandelen.12

Het uitgangspunt van een ketogeen dieet voor kankerpatiënten is de strenge beperking van koolhydraten (tot 2-4 procent van de totale hoeveelheid calorieën) om sterke schommelingen in de bloedsuikerspiegel tegen te gaan. De koolhydraten worden vervangen door veel vet (75-80 procent van de hoeveelheid calorieën), bijvoorbeeld in de vorm van kokosolie, avocado en vette vis, en voldoende plantaardige en dierlijke eiwitten (12-20 procent van de hoeveel-

k et OG ene pA p (1 p O rtie)

i ngrediënten: 25 gram geraspte kokos

6 gepelde walnoten (heel)

30 gram gemalen gepelde amandelen 2 eetl. pompoenzaad

1 eetl. ongebroken lijnzaad 150 ml kokosmelk uit blik

150 ml heet water

1,5 theel. kaneel

1 handvol blauwe bessen b ereiding: Mix alle ingrediënten, behalve de bessen, in een keukenmachine. Strooi de bessen er als laatste overheen. Als u wilt, kunt u zoetstof toevoegen.

A MA ndelk O k O spA nnenk O eken (4 stuks)

U kunt ook een dubbele hoeveelheid van dit recept maken en de rest gebruiken als tussendoortje, als wrap, of ze in de vriezer bewaren voor de volgende keer.

i ngrediënten:

1,5 theel. kaneel 50 gram geraspte kokos 250 gram gemalen gepelde amandelen 7 gram zuiveringszout (natriumbicarbonaat)

snufje zeezout 300 ml kokosmelk uit blik 3 grote biologische of vrije-uitloopeieren 2 eetl. (vaste) kokosolie b ereiding: Zeef de droge ingrediënten en meng ze door elkaar. Klop in een andere schaal de kokosmelk met de eieren. Voeg de droge ingrediënten toe en meng goed. Verhit de kokosolie in een bakpan, giet het beslag erin en bak 2-3 minuten aan beide kanten.

heid calorieën).13 Patiënten moeten echter hun eiwitconsumptie in de gaten houden. Te veel eiwitten kunnen voor een verhoogde bloedsuikerspiegel zorgen, doordat uit eiwitten weer nieuwe glucose wordt gevormd.14

Door het ketogene dieet komt het lichaam in een staat van ‘ketose’: door te weinig suiker in het bloed gaat het lichaam over tot vetverbranding, en komen er ketonen in het bloed. Maar in tegenstelling tot gezonde cellen blijken kankercellen niet goed in staat om energie uit ketonen te halen.14 Kankercellen zijn afhankelijk van glucose voor hun

energie, en dat is beperkt beschikbaar bij een ketogeen dieet.15

Men denkt dat een ketogeen dieet op die manier het DNA van kankerweefsel minder stabiel maakt en zo op den duur de tumorgroei onderdrukt.16 Een andere logische verklaring is dat kankercellen door een tekort aan glucose eventuele schade aan de cel niet meer kunnen herstellen.17 Dit kan ook een reden zijn waarom een glucosebeperking (door een ketogeen dieet) het effect van bestraling en chemotherapie lijkt te versterken.18

In een voorstudie in 2012 bij tien patiënten met een gevorderd stadium van kanker werd de hypothese getest dat een ketogeen dieet de kankergroei tegengaat doordat de afgifte van insuline vermindert. Nadat de deelnemers een maand lang het dieet hadden gevolgd, bleek er een verband te zijn tussen de concentratie ketonen en een gedeeltelijk herstel of stabilisatie van de kanker.19

Maar hoewel het goed mogelijk lijkt dat een ketogeen dieet de progressie van sommige kankersoorten kan verminderen, is er op dit moment alleen voorlopig bewijs. De meeste experimenten met een ketogeen dieet zijn bij dieren uitgevoerd of gebaseerd op één specifiek geval. Er worden momenteel enkele grotere, gerandomiseerde en gecontroleerde studies uitgevoerd.

h et v O l G en vA n een ket OG een dieet Een koolhydraatarm dieet is slechts een van de vele leefstijlveranderingen die u kunt toepassen als u kanker hebt. Maar het is een veelbelovende verandering.

Het ketogene dieet heeft echter ook nadelen: u moet zich er volledig aan houden, onder het toezicht van een professionele voedingsdeskundige die bekend is met de nodige stofwisselingstesten, urineonderzoek, medicatie en contra-indicaties (situaties waarin u het dieet beter niet kunt volgen).

Zo iemand kan ook voorkomen dat u een tekort krijgt aan essentiële macronutriënten (koolhydraten, vetten, eiwitten) of micronutriënten (vitaminen en mineralen). Ook gezondheidsvoedsel tegen kanker (zoals curcumine, omega3-vetzuren, polyfenolen in groene thee) is belangrijk. U kunt overwegen om dat op het menu te zetten.20

Zoals bij elke dieetaanpassing tijdens de behandeling van kanker is een multidisciplinaire benadering van essentieel belang: het gaat erom de

verschillende therapieën zodanig te combineren dat dit de effectiviteit verhoogt.21

Als u kanker hebt, welke dieetveranderingen moet u dan overwegen? Stop om te beginnen dus met alle suikers, granen, bonen en andere zetmeelrijke voedingsmiddelen. Suiker kent vele vermommingen, zoals dextrose, maltodextrine, agave- en maïssiroop, dus word ‘suikerwijs’ en leer etiketten lezen. Als u dat lastig vindt, stop dan eerst met alle suikers, dan met geraffineerde granen (waaruit alle zemelen zijn verwijderd, zoals witte rijst, witbrood en gewone pasta) en vervolgens met alle granen.

Als u peulvruchten wilt blijven eten, laat ze dan eerst ontkiemen. Dat zet het zetmeel om in cellulose en andere niet-verteerbare koolhydraten. Die versterken de structuur van de plant, maar uw spijsverteringskanaal kan ze niet afbreken en daardoor stijgt uw glucoseopname niet.

Het is natuurlijk onmogelijk om helemaal geen suiker meer binnen te krijgen. Maar als u zich richt op bovengrondse groenten, hoogwaardige eiwitten, noten en bessen, dan voorkomt u de glucosepieken die door het eten van suikers, granen en ander zetmeelrijk voedsel worden veroorzaakt.

Afkomstig uit: The cancer revolution: Integrative medicine and the future of cancer care, red. Patricia Peat (2016; www.thecancerrevolution.co.uk)

1 Warburg O. ‘The Prime Cause and Prevention of Cancer’. Lecture to Nobel Laureates, 1966

2 Science, 1956; 123: 309–14

3 NutrMetab [Lond], 2011; 8: 75

4 Cancer Res, 1982; 42 [2 Suppl]: 756s–65s

5 J Clin Invest, 1990; 86: 1503–10

6 Cell, 2008; 134: 703–7

7 Cancer Cell, 2008; 13: 385–93

8 NutrMetab [Lond], 2010; 7: 7

9 Cell, 2011; 144: 646–74; Eur J ClinNutr, 2013; 67: 789–96

10 Cancer Res, 2011; 71: 4484–93; J ExpMed; 2012; 209: 211–5

11 Dev Med Child Neurol, 2006; 48: 978–81

12 Eur J Clin Nutr, 2013; 67: 789–96

13 http://patriciadaly.com/the-ketogenic-diet-forcancer/

14 Curr Atheroscler Rep, 2003; 5: 476–83

15 J Gen Physiol, 1927; 8: 519–30

16 Seyfried TN. Cancer as a metabolic disease. On the origin, management, and prevention of cancer. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons, 2012; J Clin Oncol, 2009; 27: 1082–6

17 BiochemJ, 2009; 418: 29–37

18 Clin Cancer Res, 2013; 19: 3905–13

19 Nutrition, 2012; 28: 1028–35

20 Oncologist, 2013; 18: 1056

21 PLoS One, 2013; 8: e65522

VOeding tegen kanker

een dieet tegen kanker moet verschillende voedingsmiddelen bevatten die samen het hele kankerproces stoppen: van het leveren van het volledige spectrum aan mineralen en vitaminen, en het versterken van het immuunsysteem tot de zuurstoftoevoer naar en aanval op kankercellen en het tegengaan van ontsteking.

p l A nten

De belangrijkste voedingsmiddelen in een kankerdieet zijn planten. Als u voor groenten en fruit kiest met verschillende kleuren, maakt u optimaal gebruik van uw vermogen om kanker te overwinnen. U krijgt een grote verscheidenheid aan fytonutriënten (voedingsmiddelen uit planten) binnen, waaronder ook stoffen die planten produceren om te overleven.

De voortdurende blootstelling aan zonlicht en ultraviolette stralen zorgt ervoor dat planten krachtige polyfenolen produceren om zich tegen vrije radicalen te beschermen. Als u veel fruit en groenten eet, maakt u gebruik van de kracht van deze fytonutriënten.

Het gehalte aan fytonutriënten verschilt per plant, afhankelijk van de soort, bodemconditie en allerlei andere milieufactoren. Maar uit onderzoek blijkt dat biologisch geteelde planten meer fytonutriënten bevatten dan nietbiologische.

Fytonutriënten bevatten antioxidanten om vrije radicalen te vernietigen, antiproliferatieve voedingsstoffen (die de woekering tegengaan) en stoffen die het immuunsysteem bevorderen.

dO nker G r O en bl A d

Twee van de heilzaamste groenten zijn boerenkool en brandnetel. Van alle groene groenten heeft boerenkool per calorie het hoogste gehalte gezonde voedingsstoffen. Behalve een hele

reeks vitaminen en mineralen hebben onderzoekers 45 antioxiderende, ontstekingsremmende en kankerwerende voedingsstoffen in boerenkool aangetroffen.1

Brandnetels zijn sterk basisch en rijk aan mineralen; ze werken bloedzuiverend. Brandnetels zijn niet alleen een krachtige antioxidant, maar hebben ook immuunversterkende, ontstekingsremmende en schimmelwerende eigenschappen.

Andere belangrijke groenten zijn waterkers, paardenbloem, peterselie, gerstegras, tarwegras, spinazie, rucola, Chinese kool en snijbiet.

Andere G r O enten

Probeer zoveel mogelijk verschillende groenten op voorraad te hebben. Kies uit asperges, bleekselderij, spruitjes, bloemkool, komkommer, venkel, groene en rode kool, paprika (rood, groen en geel), rode peper, courgette, tomaat, peterselie, koolrabi, sla, prei, knolraap, avocado (eigenlijk fruit), wortels en bietjes.

z ee G r O enten

Zeegroenten vormen een rijke bron aan mineralen en vitaminen. Bruinwier heeft een antioestrogene werking en kan de groei van borstkanker tegengaan.2 Fucoidan, dat in kombu en wakame (zeewiersoorten) wordt aangetroffen, helpt kankercellen te doden en bevordert ook het immuunsysteem.3 Alginaat, dat in nori, kombu, wakame, arame en dulse wordt gevonden, is een van nature absorberende stof die zware metalen en vrije radicalen opruimt. Gebruik ze in soepen of salades.

k n O fl OO k

Knoflook stimuleert de bloedsomloop en gezonde darmbacteriën, en het verwijdert ongezonde bacteriën en schimmels en gifstoffen uit het lichaam. Gebruik dagelijks knoflook in sap, soep en sladressing. Probeer ook eens een heel bolletje langzaam te roosteren en daarna het zoete, zachte vruchtvlees uit de bol te knijpen en door gestoofde groenten te roeren.

v lees, vis, eieren en M elk Als u besluit vlees en vis op het menu te zetten, dan zijn er twee belangrijke overwegingen: kwaliteit en kwantiteit. De kwaliteit van vlees

is afhankelijk van het leven dat het dier geleid heeft. Er is een groot verschil tussen het vlees van een wild hert en dat van een kip uit de bio-industrie, die zo snel mogelijk is vetgemest om in slechts 42 dagen het slachtgewicht te bereiken. Deze dieren brengen hun korte leven volledig in een stal door en krijgen standaard antibiotica en andere bacteriedodende middelen toegediend. Daarnaast worden er bestrijdingsmiddelen en onkruidverdelgers gebruikt voor hun voedergewassen

Als u toch graag een beetje vlees eet, kies dan voor biologisch en eet kleine porties. Zo beperkt u de giftige stoffen.

De meest voedzame vis is wilde, kleine, vette vis, zoals sardientjes en haring. Wilde zalm uit Alaska is een andere mogelijkheid en een betere optie dan gekweekte zalm, die vatbaar is voor parasieten, bacteriën en virussen.

Biologische eieren bevatten hoogwaardige eiwitten, vetten, mineralen en antioxidanten. Ze zijn buitengewoon goed verteerbaar en goed voor uw immuunsysteem. Rauwe eieren zijn voedzamer dan gekookte, maar als u moeite hebt met de textuur, voeg ze dan toe aan een smoothie.

Moderne varianten van melk (gepasteuriseerd, halfvol, gehomogeniseerd) zijn allemaal slecht voor onze gezondheid. Over het algemeen is het verstandig zuivelproducten te mijden. Maar voor sommige mensen kan het heilzaam zijn om af en toe kleine hoeveelheden biologische, rauwe, niet-gepasteuriseerde kefir of kwark te eten.

G O ede vetten

Dat zijn: olijfolie, en alle olie die rijk is aan omega 3, zoals vis-, hennepen lijnzaadolie, kokosolie, avocado en vette vis.

https://vitamedica.com/wellness-blog/kale/ 2 http://foodforbreastcancer.com/foods/seaweed 3 Mar Drugs, 2015; 13: 2327-46

de invloed van zout op onze bloeddruk

Minder zout eten zou weleens de hart- en vaatproblemen kunnen veroorzaken die het juist moet voorkomen, blijkt uit nieuw onderzoek.

We horen al jarenlang dat we minder zout moeten eten. Zoals iedere geneeskundestudent leert, verhoogt zout de bloeddruk, en hoge bloeddruk (hypertensie) veroorzaakt hartziekten, beroertes en hartinfarcten.

Tafelzout – of natriumchloride – is onze belangrijkste bron van natrium. We hebben natrium nodig voor het regelen van onze vochtbalans. Door te veel zout beginnen we vocht vast te houden, waardoor de druk die het bloed op de vaatwand uitoefent, stijgt. En dan hebt u hypertensie, althans zo luidt de theorie.

Idealiter gebruiken we maximaal 6 gram per dag. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie zou dit 5 gram per dag moeten zijn; de Finse gezondheidsautoriteiten denken dat 3 gram nog beter is; en volgens de Canadese autoriteiten zou een schamele 2,3 gram per dag het beste zijn. Volgens het Voedingscentrum krijgen Nederlandse mannen gemiddeld 9,9 gram en vrouwen 7,5 gram per dag binnen. Het meeste daarvan zit in voedingsmiddelen die we kopen.

Als we allemaal de aanbevolen hoeveelheid zouden consumeren, zou onder mensen met hypertensie de sterfte door beroerte met 14 procent dalen en die

n iet geraffineerd

door coronaire hartziekte met 9 procent. Bij mensen met een normale bloeddruk zou dit respectievelijk 6 en 4 procent zijn, aldus onderzoekers. Wereldwijd zou dat jaarlijks neerkomen op 2,6 miljoen minder doden door hartziekte.1

Minder z O ut, M eer sterfte Maar in de afgelopen twintig jaar zijn onderzoekers op bevindingen gestuit die deze theorie tegenspreken. De laatste zijn die van de Canadese McMaster Universiteit, waar onderzoekers de gezondheid en voeding van meer dan 133.000 volwassenen onderzochten (gemiddelde leeftijd 55), van wie bijna de helft een hoge bloeddruk had. Ze ontdekten dat degenen met het minste natrium in hun urine – minder dan 3 gram/dag – vaker een hartinfarct of beroerte kregen dan degenen met meer natrium in de urine.2

Het patroon was gelijk bij mensen met en zonder hoge bloeddruk. Wel wijzen de onderzoekers erop dat het advies om weinig zout te gebruiken waarschijnlijk wel relevant is voor mensen met hypertensie die de gewoonte hebben veel zout te eten.

Maar het reduceren van zoutconsumptie kon bij anderen weleens tot onverwachte gezondheidsproblemen leiden, aldus de onderzoekers. Hoofdonderzoeker Andrew Mente: ‘Minder natrium gebruiken verlaagt de bloeddruk iets meer dan een normale natriumconsumptie, maar het heeft ook andere effecten – zoals een stijging van bepaalde hormonen – die de voorde-

Het gaat niet om de hoeveelheid zout, maar om het soort zout, zegt David Brownstein, auteur van Salt your way to health en directeur van het Centrum voor Holistische Geneeskunde in Michigan.

De meesten van ons gebruiken geraffineerd zout, waar de meeste gezonde mineralen uit zijn gehaald. Levensmiddelenzout bestaat voornamelijk uit natrium en chloride, en een beetje jodium om een struma (schildkliervergroting) te voorkomen.

Ter vergelijking: ongeraffineerd zout bevat ongeveer tachtig spoorelementen, die een evenwichtige bijnierfunctie bevorderen, het lichaam op een natuurlijke manier helpen ontgiften, onze pH-waarde verhogen (dus ons lichaam minder zuur maakt), ons lipidenprofiel verbeteren, de bloeddruk verlagen, het insulinegehalte verlagen, en spierpijn en kramp tegengaan, aldus Brownstein.

Maar wat is ongeraffineerd zout eigenlijk? Het is geen zeezout uit de winkel. Veel geraffineerde zouten heten wel zeezout, maar dat is misleidend. Want feitelijk komt al ons zout uit de zee.

Ongeraffineerd zout bevat ongeveer tachtig mineralen en die horen op het etiket te staan. Ze geven het zout een iets andere kleur dan het wit van geraffineerd zout. Soms is het grijsachtig, soms rood, afhankelijk van de hoeveelheid mineralen. Ongeraffineerd zout is grof, en u kunt het niet met een gewoon zoutvaatje over uw eten strooien.

Koop Keltisch zeezout of echt zeezout, online of bij de natuurwinkel.

len misschien teniet doen. De belangrijkste vraag is niet of je door heel weinig zout te nemen je bloeddruk omlaag krijgt, maar of het de gezondheid verbetert.’

De veronderstelde tegenstrijdigheid werd in 1984 ook al waargenomen, bij een groot nationaal onderzoek naar de gezondheid en voeding van Amerikanen. De onderzoekers merkten toen dat mensen met een tekort aan mineralen – met name calcium, kalium en magnesium: mineralen uit zout – veel vaker hypertensie hadden.

In vervolgonderzoeken werd precies hetzelfde ontdekt: mensen met weinig mineralen in hun voeding hadden een hogere bloeddruk, vooral de systolische druk (de bovendruk: het eerste getal van de bloeddruk, als het hart pompt).3

In de loop der jaren hebben ook andere onderzoekers dat fenomeen ontdekt. Een team van het Albert Einstein College voor Geneeskunde in New York hield de gezondheid bij van bijna 3000 mensen met milde of matige hypertensie. Degenen met het minste natrium in hun urine hadden vier keer zoveel kans op een hartinfarct als degenen met het meeste natrium.4

Meer kwAA d dA n GO ed

Onderzoekers van de Universiteit van Leuven in België gaan nog verder: zij trekken het advies om minder zout te eten in twijfel en zeggen dat dat meer kwaad doet dan goed. Ze hielden acht jaar lang de gezondheid van meer dan 3600 volwassenen bij. Aan het begin had niemand een hartziekte en meer dan 2000 deelnemers hadden een gewone bloeddruk. Tijdens het onderzoek stierf 4 procent van de deelnemers die weinig natrium in hun urine hadden aan hart- en vaatziekten. Van de mensen met een normaal natriumgehalte was dat 2 procent en bij een hoog natriumgehalte 0,8 procent. De sterfte door hartziekte was dus aanzienlijk hoger bij degenen met het minste natrium. En er was geen verband tussen veel natrium in de urine en een hoge bloeddruk.

‘Onze bevindingen weerspreken de computermodellen die schattingen maken van de levens en kosten die gespaard worden door minder zout te eten,’ zegt hoofdonderzoeker Katarzyna Stolarz-Skrzypek.5

Het Belgische onderzoek maakt duidelijk dat het idee dat je levens kunt sparen door minder zout te eten slechts een aanname is, geen hard feit. Er zijn drie biologische verklaringen waarom het eten van erg weinig zout contraproductief en misschien wel gevaarlijk kan zijn voor onze gezondheid: 1

Zout bevat veel mineralen die we nodig hebben voor onze botten, onze spieren en ons immuunsysteem. Als we te weinig zout binnen krijgen komen er renine (een enzym) en aldosteron (een hormoon) vrij, die ervoor zorgen dat de bloeddruk stijgt. Dat verklaart de veronderstelde tegenstrijdigheid van een hoge bloeddruk bij mensen die weinig zout binnenkrijgen. 2

De nieren passen de uitscheiding van natrium aan aan de hoeveelheid die u binnenkrijgt. Er is

Gevaarlijke grens

Hoge bloeddruk is een aandoening die aan mode onderhevig is. In de loop der jaren is de bovengrens gestaag gedaald, en wat vroeger als normaal werd beschouwd is tegenwoordig gevaarlijk.

Op dit moment hanteert de Europese richtlijn voor hypertensie 140/90 mmHg (millimeter kwikdruk) als bovengrens. In Nederland geldt alleen de bovendruk als criterium om bloeddrukverlagers voor te schrijven.

Onderstaande bloeddrukwaarden (in mmHg) zijn een algemene richtlijn, want ook leeftijd, ras, gewicht, sekse en leefstijl spelen een rol in het beoordelen van de gezondheid.

Normaal: lager dan 120/80

Prehypertensie: 120-139 bovendruk

Fase 1 hypertensie: 140-159/90-99

Fase 2 hypertensie: 160+/100+

Hypertensieve crisis (noodgeval): 200+/120+

dus geen rechtstreeks verband tussen de hoeveelheid zout in uw voeding en de hoeveelheid natrium in uw lichaam. Dit verklaart de verschillende reacties op minder zout eten: bij sommigen stijgt de bloeddruk, bij anderen daalt die juist.

3

Minder zout eten verhoogt de insulineresistentie, de voorbode van diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. Uit een onderzoek onder bijna 400 mensen met hypertensie bleek dat degenen die minder zout waren gaan eten, meer glucose en insuline in hun bloed hadden dan degenen die veel zout gebruikten.6

Waarschijnlijk zullen we hier pas zekerheid over krijgen als er een grootschalig en langdurig gecontroleerd onderzoek wordt gedaan naar hoe het mensen vergaat die weinig zout binnenkrijgen. Maar dat is een kostbare aangelegenheid. Tot die tijd, aldus Hillel Cohen, een van de onderzoekers van het Albert Einstein College voor Geneeskunde, moeten we het doen met beloften van een betere gezondheid die gebaseerd zijn op ‘wankele onderbouwingen’ en ‘ruwe schattingen’.7

1 J Hum Hypertens, 2002; 16: 761-70

2 Lancet, 2016; doi: 10.1016/SO140-6736(16)30467-6

3 Am J Hypertens, 2005; 18 [2 Pt 1]: 261-9 4 Hypertension, 1995; 25: 1144-52 5 JAMA, 2011; 305: 1777-85 6 Hypertension, 2014; 64: 1384-7 7 www.scientificamerican.com/article/its-time-to-end-the-war-on-salt/

Slaappillen of acupunctuur bij slapeloosheid?

Moet u uw slaappillen verruilen voor naalden om eens een nacht goed door te kunnen slapen?

Het slikken van slaapmiddelen is in het Westen de gangbare behandeling van chronische slapeloosheid. In Nederland hebben artsen afgesproken terughoudend te zijn met het voorschrijven van slaappillen. Toch gebruikt volgens het Trimbosinstituut ongeveer één op de tien Nederlanders slaap- of kalmeringsmiddelen, onder wie twee keer zoveel vrouwen als mannen. Deze cijfers dateren van 2009; vanwege het beperken van de vergoeding binnen de basisverzekering in 2009 is dat aantal nu waarschijnlijk gedaald.1

In China hebben mensen een andere methode om slapeloosheid te bestrijden; een van de meest gebruikte therapieën is daar acupunctuur.

Slaappillen kennen een heleboel ernstige bijwerkingen en er overlijden zelfs mensen aan. Van acupunctuur is bewezen dat het een opvallend veilige alternatieve geneeswijze is.

Maar werkt het ook? Laten we eens naar het onderzoek kijken.

wAt is A cupunctuur?

Acupunctuur maakt deel uit van de traditionele Chinese geneeskunde (TCM: Traditional Chinese Medicine). De techniek is gebaseerd op het idee dat alle levensvormen afhankelijk zijn van subtiele energie, die we qi of chi noemen TCM gaat ervan uit dat we ziek worden als we op een bepaalde plek in ons lichaam, of in een bepaald orgaan, een blokkade of juist een teveel aan energie hebben. Deze obstructies en opeenhopingen van qi worden weer in evenwicht gebracht door heel dunne naaldjes aan te brengen op de acupunctuurpunten: dat zijn specifieke plekken langs de meridianen (energiebanen) van ons lichaam.

k linische studies

Er zijn talloze studies gedaan naar de

effecten van acupunctuur op slapeloosheid, vaak met indrukwekkende uitkomsten. Het is bewezen dat de techniek werkt en meer resultaat geeft dan nep-acupunctuur, waarbij de patiënt denkt dat hij een acupunctuurbehandeling krijgt, maar waarbij de naalden in werkelijkheid incorrect of op de verkeerde plek worden gebruikt. Bovendien bleek acupunctuur beter te werken dan krachtige hypnotica (slaapmiddelen).

Er is een kwalitatief goed onderzoek uitgevoerd dat zes weken duurde en gepubliceerd werd in het internationale tijdschrift voor aanvullende en alternatieve geneeskunde Evidence based com-

Een extra voordeel van acupunctuur was dat de positieve effecten lang aanhielden. ‘De verbeteringen in de kwaliteit van slaap, de hoeveelheid slaapuren, de effectiviteit van de slaap en het functioneren overdag waren bij de acupunctuurgroep tijdens het vervolgonderzoek nog steeds aanwezig,’ merkten de onderzoekers op, ‘terwijl het effect van nep-acupunctuur en estazolam aan het eind van de behandeling niet significant was.’2

In een ander onderzoek bleek dat één acupunctuursessie per week, en dat vier weken lang, net zo werkzaam was tegen slapeloosheid als één dosis zolpidem per dag, een veel voorgeschreven sedativum (kalmerend middel). ‘We concluderen dat bij beide groepen in de loop van de tijd evenveel verbetering te zien was,’ aldus de onderzoekers.3

d e G e G evens n A der bekeken

Er zijn verschillende meta-analyses gedaan (waarbij de resultaten van eerdere onderzoeken samen worden genomen) om de invloed van acupunctuur op slapeloosheid vast te stellen.

plementary and alternative medicine. In deze studie vergeleken de onderzoekers de werking van echte acupunctuur, nep-acupunctuur en estazolam (een benzodiazepine) bij 180 mensen die aan slapeloosheid leden.

De deelnemers die acupunctuur of een slaappil kregen, sliepen beduidend beter dan de mensen uit de controlegroep (die een nepbehandeling kregen). Maar alleen de mensen uit de acupunctuurgroep zeiden dat ze een betere kwaliteit van slaap hadden en overdag meer energie. Ze hadden overdag minder last van slaperigheid en slecht functioneren. De groep die estazolam kreeg, rapporteerde juist overdag slechter te functioneren.

In een van de meest uitgebreide analyses werden 46 gerandomiseerde onderzoeken met een controlegroep (oftewel RCT’s, randomized controlled trials, beschouwd als de meest betrouwbare vorm van wetenschappelijk onderzoek) onder de loep genomen, waarbij meer dan 3800 patiënten met slapeloosheid waren betrokken. Uit deze analyse bleek dat acupunctuur significant beter werkt om de kwaliteit en duur van onze slaap te bevorderen dan geen behandeling, nep-acupunctuur of slaappillen. Bovendien was acupunctuur in combinatie met medicatie beter dan alleen medicatie.4

Andere overzichtsstudies hadden gelijksoortige uitkomsten.5 E

ervan concludeerde een gemiddelde

Joanna Evans vergelijkt beide remedies.

Alleen de mensen uit de acupunctuurgroep zeiden dat ze een betere kwaliteit van slaap hadden en overdag meer energie

werkzaamheid van 91 procent voor acupunctuur en 75 procent voor hypnotica.

De onderzoekers zijn echter voorzichtig met hun aanbevelingen vanwege de slechte onderzoeksmethodes van de meeste trials. Dat werd onderschreven door een recente studie van de vooraanstaande Cochrane Collaboration, een wereldwijd non-profitorganisatie van wetenschappers. Die concludeerde dat ‘het huidige bewijs onvoldoende toereikend is om acupunctuur als behandeling van slapeloosheid te ondersteunen of weerleggen.’6

e en pl A usibele werkin G Hoewel er meer grootschalige, zorgvuldig uitgevoerde RCT’s nodig zijn, is er zeker genoeg bewijs dat acupunctuur de slaap kan bevorderen. Bij studies naar acupunctuur bij zowel dieren als mensen is een verhoogde productie van melatonine gemeten, en ook van stikstofoxide, beta-endorfinen en gammaamineboterzuur. Deze stoffen hebben allemaal invloed op de slaap.6

v eili G heid en bijwerkin G en Een van de belangrijkste redenen dat mensen voor acupunctuur kiezen, is de veiligheid ervan. Volgens het Britse College voor Acupunctuur is het een van de veiligste medische behandelingen die in het Verenigd Koninkrijk voorhanden zijn. En er is onafhankelijk bewijs dat deze bewering staaft.

In 2001 werden in het British Medical Journal twee onderzoeken gepubliceerd: een naar traditionele acupuncturisten en een ander naar artsen die acupunctuur uitoefenen. De conclusie was dat de kans op een ernstige ongewenste bijwerking door acupunctuur kleiner is dan één op de 10.000. Er werden in totaal 66.000 behandelingen getoetst en daarbij werd maar een handjevol milde bijwerkingen gemeld, zoals duizeligheid of een blauwe plek rond de punten waar de naalden waren aangebracht.7

Een Brits onderzoek naar de veiligheid uit 2006 schatte eveneens in dat de risico’s bij acupunctuur ‘verwaarloosbaar’ waren. De conclusie van dit onderzoek was dat de behandeling ‘zeer veilig’ is, op voorwaarde dat ze wordt toegepast door een competente beoefenaar.8

Slaappillen vormen hiermee een schril contrast. Receptgeneesmiddelen zoals zolpidem hebben een bijsluiter met een hele lijst rampzalige bijwerkingen, waaronder geheugenverlies, sufheid, vermoeidheid, duizeligheid, afvlakking van gevoelens, maagdarmklachten, hoofdpijn, rugpijn, afhankelijkheid (verslaving), onrust en verwardheid, en verkoudheid of andere luchtweginfecties.9

Ironisch genoeg blijkt zolpidem ook juist slaapproblemen te kunnen veroorzaken, zoals nachtmerries, slaapwandelen, extra wakker zijn en nachtelijke eetlust. En het meest zorgwekkende van

alles: ‘slaaprijden’.10

Uit een onderzoek bleek dat mensen die hypnotica gebruiken zoals zolpidem minstens twee keer zo vaak – en bij sommige medicijnen zelfs vier keer zo vaak – bij een verkeersongeval betrokken waren.11

Dit zou kunnen verklaren waarom hypnotica, zoals onlangs uit onderzoek bleek, de kans op een vroegtijdige dood dramatisch verhogen, zelfs bij mensen die slechts af en toe een pilletje slikken. Volgens de onderzoekers rechtvaardigen de ‘geringe voordelen’ van deze medicijnen – die uit talloze onafhankelijke onderzoeken zijn gebleken – niet op tegen de ‘substantiële gevaren’.12

1 https://assets.trimbos.nl/docs/24dd30ba-464f4dcd-a740-20ac058d310b.pdf

2 Evid Based Complement Alternat Med, 2013; 2013: 163850

3 Asian J Psychiatr, 2012; 5: 231-5

4 J Altern Complement Med, 2009; 15: 1171-86

5 Complement Ther Med, 2016; 26: 11-20; Sleep Med, 2009; 10: 694-704

6 Cochrane Database Syst Rev, 2012; 9: CD005472

7 BMJ, 2001; 323: 485–6, 486-7

8 Acupunct Med, 2006; 24: 53-7

9 Altern Med Rev, 2000; 5: 249-59; ClinToxicol [Phila], 2007; 45: 179-81; ClinNeuropharmacol, 2000; 23: 54-8; Drug Saf, 2009; 32: 735-48; BMJ, 2005; 331: 1169; www.apotheek.nl

10 J Clin Sleep Med, 2009; 5: 471-6

11 Sleep Med, 2008; 9: 818-22

12 BMJ Open, 2012; 2: e000850

cO nclusie

Gezien de indrukwekkende veiligheid en de vele positieve onderzoeksuitkomsten van acupunctuur als behandeling van slapeloosheid tot dusverre, zouden wij willen zeggen dat deze traditionele Chinese techniek met kop en schouders uitsteekt boven een behandeling met slaappillen. Niettemin zijn we ervan overtuigd dat een holistische benadering, waarbij u ook uw voeding en leefstijl onder de loep neemt, de beste remedie vormt tegen slapeloosheid (zie Medisch Dossier januari 2015).

Uhhh... dze... bluhh... Scheve mond? Verwarde spraak? Lamme arm? Herkent u één van deze signalen? Sla direct alarm. Bel  om hersenbeschadiging te voorkomen.

Uhhh... dze... bluhh...