Medisch dossier 1807 september 2016

Jaargang 18 N o 7 september 2016

Borsten Houd ze gezond

Los nummer E 7,50

Longziekten

Acht natuurlijke remedies

Ooglaseren Zie ook de gevaren

Bescherm uw hart

Deze negen boosdoeners zorgen voor hartziekten en zo kunt u zich ertegen beschermen.

2

Medisch Dossier | September 2016

|||inhoud|||

4

4 10 12 15

12

15

|||colofon|||

18 Over Medisch Dossier Medisch Dossier is de Nederlandse vertaling en bewerking van het Britse maandblad What Doctors Don’t Tell You. Hiermee bieden we onafhankelijke informatie over zowel de risico’s en gevaren van medicijnen en behandelingen als over de beloften van mogelijke alternatieven.

Ons doel: patiënten stimuleren hun gezondheid meer in eigen hand te nemen. Medisch Dossier verzet zich niet tegen de reguliere geneeskunde, maar stimuleert de samenwerking tussen artsen en patiënten. Toonaangevende medische vaktijdschriften vormen de bron van onze artikelen, zodat alle informatie is gebaseerd op gevestigd wetenschappelijk onderzoek.

De redactie van What Doctors Don’t Tell You bevindt zich in Engeland; Medisch Dossier verzorgt de Nederlandse vertaling, bewerking en administratie.

Hoofdredactie: Bryan Hubbard en Lynne McTaggart Coördinatie: Els Kwaks Vertaling: Taalpraktijk Mieke Prins Artdirector: Carl de Vaal Vormgeving: Saskia Geleedts Drukwerk: Print Consult Redactieraad internationaal: Dr. John Mansfield, Dr. Leo Galland, Dr. Alan Franklin, Dr. Patrick Kingsley, Dr. Jean Monro, Dr. J. Anthony Morris, Annemarie Colbin, Anne Gaskell (La Leche League), Janet Balaskas, Dr. J. Levenson, Dr. Ellen Grant, Dr. Melvyn Wehrbach, Dr. Michel Odent, Dr. Keith Mumby, Dr. J. Wright,

18

Negen fatale gevaren Veel mensen denken nog steeds dat hart- en vaatziekten te wijten zijn aan het eten van veel vet. Maar uit de nieuwste onderzoeken komen negen andere boosdoeners naar voren. Gelukkig kunt u deze bestrijden.

Nieuws Vitaminetekort kan migraineaanval veroorzaken; Psychiatrische problemen hangen samen met darminfecties; Broccoli voor gezonde ogen; en meer.

Uitkijken met ooglaseren Een ooglaserbehandeling zou een eenvoudige ingreep zijn, waarmee u als bij toverslag weer scherp ziet. Maar de werkelijkheid is helaas een stuk schimmiger.

Recept voor gezonde borsten Vrouwen krijgen altijd te horen dat ze hun borsten voortdurend in de gaten moeten houden. Maar hoe kunt u dat het beste doen?

Christiane Northrup geeft elf alternatieve methoden om uw borsten gezond te houden.

Dat geeft lucht! Supertips voor gezonde longen Longziekten behoren wereldwijd tot de meest voorkomende aandoeningen. Er zijn enkele minder bekende, natuurlijke remedies voor longaandoeningen die hun werkzaamheid bewezen hebben. Wij hebben ze voor u op een rijtje gezet.

Prof. Gordon Stewart, Dr. Vickie Rippere, Dr. Anthony Newburry, Sally Bunday Abonnementen Een jaarabonnement op Medisch Dossier (tien nummers) kost € 68,25 en geeft u onbeperkt toegang tot het digitale archief op www.medischdossier.org.

Abonnementen kunnen op elk moment ingaan.

Indien drie maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch verlengd. Adreswijzigingen en opzeggingen kunnen uitsluitend schriftelijk of per e-mail worden doorge­geven. Nieuwe abonnees ontvangen binnen vier weken na aanvraag hun eerste nummer.

Adreswijzigingen graag vier weken van tevoren doorgeven per post of e-mail.

Medisch Dossier behoudt zich het recht voor een keer per jaar een prijsindexatie toe te passen. Wij nemen uw gegevens op in een gegevensbestand. Deze gegevens worden gebruikt voor de met u gesloten overeenkomsten, zoals de abonnementen­administratie van de uitgeverij. Daarnaast kunnen wij uw gegevens gebruiken om u op de hoogte te houden van interessante informatie en/of het doen van aanbiedingen van Medisch Dossier of van door ons zorgvuldig geselecteerde bedrijven. Mocht u hiertegen bezwaar hebben, stelt u ons hiervan dan per post of via e-mail op de hoogte.

Abonneeservice Postbus 105, 2400 AC Alphen aan den Rijn Tel. 0172 476085 medischdossier@spabonneeservice.nl www.medischdossier.org/abonneeservice

Archief De eerste editie van Medisch Dossier verscheen in 1999. Via www.medischdossier.org kunt u oude nummers voor vijf euro exclusief verzendkosten per stuk nabestellen. Wanneer u abonnee bent, heeft u via uw abonneecode gratis toegang tot het digitale archief, dat al het gepubliceerde materiaal vanaf 2004 bevat.

Disclaimer Hoewel aan de voorbereiding van deze uitgave alle zorg is besteed, kan de uitgever niet verantwoordelijk worden gehouden voor eventuele schade of leed, veroorzaakt door behandelingen, advies of informatie gepubliceerd in dit nummer. Alvorens een behandeling te ondergaan is het raadzaam om een specialist te raadplegen. © Medisch Dossier. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en openbaar worden gemaakt zonder toestemming van de uitgever.

Deze nieuwsbrief wordt uitgebracht onder licentie van WDDTY Publishing Ltd (UK). Alle rechten op het gelicentieerde materiaal behoren toe aan WDDTY Publishing Ltd. Het materiaal mag niet worden gereproduceerd, als geheel of in delen, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van WDDTY Publishing Ltd. De naam What Doctors Don’t tell You is eigendom van WDDTY Publishing Ltd.

Een gebroken hart Ongeveer één op de drie mensen kan al voorspellen welk lichaamsdeel het als eerste zal begeven: zijn hart. Hart- en vaatziekten, weliswaar op de voet gevolgd door kanker, beroerte en zelfs iatrogene ziekten (door medisch ingrijpen veroorzaakte aandoeningen), staan nog steeds boven aan de lijst van doodsoorzaken in de westerse wereld.

De medische wereld beweert met een zekere zelfvoldaanheid dat er gigantische stappen zijn gezet in de behandeling en dat er grote doorbraken zijn bereikt in de preventie. Toch overlijdt nog steeds alleen al in de VS elke 37 seconden iemand aan hart- en vaatziekten, een overkoepelende term voor coronaire hartziekte (ziekten van de kransslagaders), hartinfarct, angina pectoris (pijn op de borst) en beroerte.

Als gevolg van deze epidemie zijn er binnen de voedingsmiddelen-, farmaceutische en medische sector complete industrieën als paddenstoelen uit de grond gerezen. Er zijn nieuwe dieetvoorschriften gekomen en allerlei vetarme voedingsmiddelen bedacht. Er zijn steeds geavanceerdere medicijnen en chirurgische ingrepen ontwikkeld. En niet te vergeten allerlei preventieve, voor-het-geval-dat-middelen, zoals aspirine en statine (cholesterolverlagend medicijn). De fabrikanten van al die medicijnen zijn inmiddels goed voor een eigen Fortune 500: een ranglijst van de vijfhonderd Amerikaanse bedrijven met de hoogste jaaromzet.

Maar de ongemakkelijke waarheid is dat al die inspanningen voor de statistieken niet veel uithalen. Want hart- en vaatziekten zijn nog steeds verantwoordelijk voor ongeveer 40 procent van alle sterfgevallen.

De traditionele medische overtuiging is dat atherosclerose (aderverkalking) een onvermijdelijk gevolg is van roken, gebrek aan beweging en bovenal vet eten. Dit laatste idee, namelijk dat vet de oorzaak is van atherosclerose, is stevig verankerd in de geneeskunde. Het vormt de basis voor een gigantische hoeveelheid medische behandelingen en preventieve maatregelen.

De redenering die aan dit idee ten grondslag ligt, is simpel: bloedvaten raken vernauwd door opeenhopingen van cholesterol; vet in onze voeding bevat cholesterol, dus moet vet de oorzaak zijn van atherosclerose. Eén plus één is twee.

Deze theorie is niet langer een theorie, maar een vaststaand feit.

Het probleem is alleen dat de theorie ongegrond is. En dus ook een groot deel van de medische behandelingen van de epidemie aan hart- en vaatziekten.

In deze editie van Medisch Dossier onthullen we de negen ware oorzaken van hart- en vaatziekten. Cholesterol hoort daar niet bij. Wel suikers, transvetten, ontstoken tandvlees en een tekort aan bepaalde vitaminen en mineralen, zoals chroom: dát zijn de werkelijke boosdoeners bij hartproblemen.

Als u die problemen oplost door simpelweg uw voeding aan te passen en een aantal voedingssupplementen aan uw dieet toe te voegen, dan is de kans groot dat u uw hart- en vaatziekten kunt overwinnen.

De moderne geneeskunde, met al haar slimme technologie, heeft bovendien vaak geen oog voor het feit dat veel mensen met hart- en vaatziekten letterlijk doodgaan aan een gebroken hart, doordat ze in een sociaal isolement verkeren. Toch is ook dit een belangrijke, onderbelichte oorzaak, die de alternatieve geneeskunde met haar holistische benadering voor het voetlicht heeft gebracht. U leest het in ons hoofdartikel.

Lynne McTaggart en Bryan Hubbard

3

|||van||de||hoofdredactie|||

Medisch Dossier | September 2016

4

Medisch Dossier | September 2016

|||DOSSIER:|hart|en|vaatziekten||| |||Door:|lynne|mctaggart||

Negen fatale

Veel mensen denken nog steeds dat hart- en vaatziekten te wijten zijn aan het eten van veel vet. Maar uit de nieuwste onderzoeken komen negen andere boosdoeners naar voren.

Gelukkig kunt u deze bestrijden.

D

e geneeskunde heeft, als het om hart- en vaatziekten ging, lange tijd met een beschuldigende vinger naar vetten en cholesterol gewezen, maar het wordt steeds duidelijker dat de ware boosdoener met name onze moderne voeding is. En dan vooral alles met een lange houdbaarheidsdatum op de verpakking.

Onderzoeken wijzen steeds vaker twee dingen aan die uw hart fataal kunnen worden: transvetten en geraffineerde suikers.

Zoals John Mansfield opmerkt in zijn in 2012 verschenen boek The six secrets of successful weight loss, waren er tot halverwege de negentiende eeuw weinig mensen met obesitas, diabetes of coronaire hartziekte (ziekten van de kransslagaders). Het allereerste geval van coronaire hartziekte werd pas in 1912 gemeld. Wat is er sindsdien veranderd?

Simpel gezegd: de introductie halverwege de twintigste eeuw van geraffineerde koolhydraten, waaronder geraffineerde suikers, witte bloem en witte rijst, en daarna de introductie van ‘nepvet’, zoals margarine.

Mansfield legt uit: ‘In de periode tussen 1910 en 1970 is het gehalte aan traditioneel dierlijk vet in de Amerikaanse voeding gedaald van 83 naar 62 procent. De boterconsumptie zakte van 8 kilo naar nog geen 2 kilo per persoon per jaar. In diezelfde periode steeg het gebruik van plantaardige dieetolie in de vorm van margarine, bakvet en geraffineerde olie met maar liefst 400 procent.

En de consumptie van suiker en bewerkte voedingsmiddelen steeg met ongeveer 60 procent.’

Naast deze dodelijke pijlers van ons moderne dieet zijn er nog zeven andere risicofactoren voor hart- en vaatziekten die ofwel compleet worden miskend door de moderne geneeskunde of nog steeds niet worden begrepen.

Als u hartproblemen hebt, onderzoek dan eerst de volgende mogelijke oorzaken en corrigeer die voordat u uw toevlucht zoekt tot statines (cholesterolverlagende medicijnen) of een streng vetarm dieet – twee maatregelen die op de lange termijn niet blijken te werken.

Medisch Dossier | September 2016

gevaren Suiker

Na een maaltijd stijgt onze bloedsuiker, en dat stimuleert de afgifte van insuline. Insuline is een hormoon dat gemaakt wordt in de alvleesklier. Het zorgt ervoor dat de suiker (glucose) kan worden opgenomen door onze cellen. Glucose die niet direct nodig is, wordt opgeslagen en kan later worden gebruikt.

Als ons lichaam langdurig door veel suiker wordt gebombardeerd, moet de alvleesklier steeds in korte tijd veel insuline produceren. Als dat lang duurt, kunnen onze cellen ‘doof’ worden voor de instructies van insuline. En als het lichaam niet goed meer op insuline reageert, hebben we steeds meer insuline nodig om de hoeveelheid glucose in het bloed te reguleren. Dat heet insulineresistentie. Die situatie luidt vaak het begin in van het metaboolsyndroom en diabetes type 2.

Bewerkte voedingsmiddelen bevatten meestal extra suikers en geraffineerde koolhydraten, die al snel voor een overvloed aan glucose in ons lichaam zorgen. Gevolg is dat er daardoor te veel gevraagd wordt van de alvleesklier en dat ondermijnt het vermogen om voldoende insuline te produceren om aan de vraag te voldoen.

Onderzoekers aan de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (het Amerikaanse RIVM) ontdekten een significant verband tussen suikerconsumptie en de kans op hartziekten, toen ze de voedingsgewoonten van meer dan 40.000 Amerikanen analyseerden. Mensen die te veel suiker aten, werden zwaarder en kregen overgewicht, waardoor de kans op hart- en vaatziekten en op overlijden groter werd.1 Sommige wetenschappers zijn al afgestapt van het idee dat LDL een zogenaamd slecht cholesterol is. Hoewel onze slagaders inderdaad verstopt kunnen raken door cholesterol, is het daar ook aanwezig om schade aan de bloedvatwand te repareren: schade ontstaan door ontstekingen die een reactie zijn op fysiologische stress als gevolg van suikerrijke, bewerkte voedingsmiddelen.

Oplossing: Neem uw menu onder de loep. Stop met het eten van bewerkte voedingsmiddelen en alle ‘witte troep’: geraffineerde granen zoals wit brood en witte rijst. Eet biologisch en maak alles met verse ingrediënten. Pas ook op voor verborgen suikers zoals dextrose, gerstemout en glucose-fructosestroop; dat is gewoon suiker, alleen heet het anders.

5

6

Medisch Dossier | September 2016

|||DOSSIER:|hart|en|vaatziekten|||

Nepvetten

Veel bewerkte en vetarme voedingsmiddelen bevatten te weinig essentiële vetzuren. Ze kunnen voor een disbalans in ons lichaam zorgen, doordat ze het ‘goede’ HDL-cholesterol verlagen en de hoeveelheid triglyceriden verhogen: het vet dat in onze lichaamscellen wordt opgeslagen.2 Een van de gevaarlijkste vetarme voedingsmiddelen is margarine, gemaakt van geharde oliën.

Hydrogenering of harden is een proces dat de voedingsmiddelenindustrie in staat stelt meervoudig onverzadigde vetten invoeding te gebruiken in plaats van boter en varkensvet. Tijdens het hydrogeneren worden oliën verhit, waarna er waterstofgas aan wordt toegevoegd om ze langer houdbaar en steviger te maken. In dit chemische proces worden synthetische transvetzuren (TFA’s) geproduceerd die een andere moleculaire structuur hebben dan de vetzuren die mensen en dieren normaal gesproken in hun lichaam hebben. Bij het proces worden ook transisomeren gecreëerd, waarvan sommige zeer giftig zijn.3 De hoeveelheid TFA’s in bewerkte voedingsmiddelen varieert van 5 tot 75 procent van de totale hoeveelheid vet. Het is moeilijk na te gaan hoeveel transvetten een product bevat, want het is in Nederland niet verplicht om dit op het etiket te vermelden. De aanwezigheid ervan staat wel altijd op de verpakking, de hoeveelheid niet. TFA’s kunnen een desastreus effect hebben op het vermogen van ons lichaam om essentiële vetzuren te gebruiken, aldus de Amerikaanse voedingsdeskundige Leo Galland in zijn boek uit 1988: Superimmunity for kids.

TFA’s zijn nog kwalijker als ze worden verhit: dan ontstaat er een stof die lijkt op de polymeren in plastic.

Geharde vetten treft u aan in snacks zoals chips, koek en gebak.

George Mann, een arts uit het Amerikaanse Nashville, heeft veel onderzoek gedaan naar dit onderwerp. Hij zegt dat de lipoproteïnereceptoren in onze cellen door TFA’s worden aangetast. Deze aantasting belet het lichaam om LDL-cholesterol te verwerken, waardoor onze lichaamscellen hun cholesterolaanmaak verhogen. Dat kan op den duur tot een verhoogd cholesterolgehalte leiden. Uit talloze onderzoeken blijkt inderdaad dat het cholesterol in ons bloed snel stijgt als mensen TFA’s consumeren.4 Uit een acht jaar durende studie door de medische faculteit van Harvard onder 85.000 vrouwen bleek dat degenen die margarine aten, een verhoogd risico op coronaire hartziekte hadden.5 Hoe meer TFA’s u eet (en hebt opgeslagen als lichaamsvet), hoe hoger het risico. Uit een onderzoek in Wales bleek dat er een sterk verband bestaat tussen de hoeveelheid TFA’s in ons lichaamsvet en het overlijden aan een hartaandoening.6 Oplossing: Vermijd vetten die gehydrogeneerd zijn. Die treft u vooral in bewerkte voedingsmiddelen en margarine aan, tenzij op de verpakking iets anders staat. Kies liever voor roomboter of kokosolie.

Vleeswaren

Nieuw onderzoek wijst conserveermiddelen in bewerkte voedingsmiddelen aan als een oorzaak van hoge bloeddruk en aderverkalking. Fosfaten in bijvoorbeeld kaasproducten en coladranken kunnen de productie van FGF23 (fibroblastengroeifactor 23) stimuleren: een hormoon dat de hoeveelheid natrium en calcium in ons lichaam reguleert. Als we veel FGF23 in ons bloed hebben, moeten de nieren meer calcium absorberen, en dat leidt tot aderverkalking. Een hoge concentratie van dat hormoon is ook in verband gebracht met een hoog natriumgehalte en chronische nierziekte. En mensen met chronische nierziekten hebben meer kans op hart- en vaatziekten.7 Ook de consumptie van vleeswaren wordt in verband gebracht met hartfalen, vooral bij mannen. Bij elke 50 gram vleeswaren extra per dag, stijgt de kans om aan hartfalen te overlijden met 38 procent.8 Oplossing: Stop met het eten van bewerkte ham, spek, salami en andere vleeswaren, stop ook met kaasproducten en drink geen frisdranken.

De waarheid over transvetten De inmiddels overleden voedingswetenschapper Mary Enig was verbonden aan de faculteit Chemie en Biochemie van de Universiteit van Maryland. Toen zij de transvetzuren (TFA’s) analyseerde die ze aantrof in zo’n 600 voedingsmiddelen, berekende ze dat de Amerikanen 11 tot 28 gram van deze ongezonde vetten per dag binnenkrijgen: dat komt neer op een vijfde van hun totale vetconsumptie.1 Om een idee te krijgen van hoe dit gebeurt: 1 grote portie friet, gebakken in deels gehydrogeneerde olie, bevat 8 gram TFA, zoveel zit ook in 60 gram smeltkaas.

Onderzoekers van de Indiase Guru Jambheshwar Universiteit voor Wetenschap en Technologie hebben gemeld dat TFA’s weleens verantwoordelijk zouden kunnen zijn voor 30.000 tot 100.000 doden door hart- en vaatziekten per jaar in alleen de VS.2 In de landen rond de Middellandse Zee is het aantal gevallen van hart- en vaatziekte daarentegen juist laag. Dat komt doordat de consumptie van TFA’s daar laag is: de belangrijkste soort vet in het mediterrane dieet is olijfolie.3 1 Enig, M.G. Know your fats. Bethesda, MD: Bethesda Press, 2000 2 J Food Sci Technol, 2011; 48: 534-41 3 Clin Interv Aging, 2007; 2: 109-15

Medisch Dossier | September 2016

Stress Naast oorzaken die met voedingsgewoonten te maken hebben, werd tijdens een groot internationaal onderzoek, de Interheart study, ontdekt dat psychosociale factoren zoals aanhoudende zware stress ervoor kunnen zorgen dat de kans op een hartinfarct tweeënhalf keer zo hoog wordt.9 Chronische stress maakt dat u voortdurend in de vecht-of-vluchtmodus zit. Uw insulineproductie stijgt om ervoor te zorgen dat u genoeg energie hebt om snel te reageren en uw lichaam vraagt om voeding met een hoge glykemische index: voeding die snel in suiker wordt omgezet. Zoals Marilyn Glenville in haar boek Fat around the middle schrijft, wordt vet- of suikerrijk voedsel dat u tijdens perioden van stress eet, meestal opgeslagen in vet rond uw taille. Dat komt doordat het rond de lever wordt opgeslagen, waar het snel in energie kan worden omgezet als dat nodig is. Op den duur maken een teveel aan suiker en vetreserves dat ons lichaam ongevoelig wordt voor insuline.

Natuurlijk hebben we allemaal weleens last van stress (als we de trein of een deadline willen halen), maar alleen chronische stress leidt tot hartziekte: als we ons bijvoorbeeld machteloos voelen en sociaal geïsoleerd, zonder uitzicht op verbetering.

Malcolm Kendrick, auteur van De cholesterolhype, heeft een lijstje gemaakt van de soorten stress die volgens hem hart- en vaatziekten kunnen veroorzaken.

De belangrijkste zijn: • een intimiderende baas • discriminatie • langdurige geldzorgen • een zwak sociaal netwerk en het gevoel ‘er niet bij te horen’ • een partner die liefdeloos is of u mishandelt Oplossing: Word lid van een of meer groepen, bijvoorbeeld een boekenclub of kerk, voor de nodige sociale en emotionele steun.

Als uw baan het probleem is, kijk dan uit naar ander werk. En zoek een goede manier om uw stress te reduceren, bijvoorbeeld lichaamsbeweging, meditatie, ontspanning door autosuggestie, enzovoorts. Maak daar dagelijks gebruik van.

Ontsteking Uit studies blikkt dat er een verband is tussen ontsteking en hartziekte. Ontsteking is de afweerreactie van ons lichaam op stress en infectie. In de geneeskunde is ‘stress’ een aanval op het lichaam: door slechte voeding met veel snacks en bewerkte voedingsmiddelen, door verontreinigende stoffen, door spanning, depressie of een gevoel van eenzaamheid en hulpeloosheid.

In een onderzoek werd ontdekt dat het niet zozeer de cholesterol zelf is die tot hart- en vaatziekten leidt, maar de combinatie van cholesterol en de stollingsfactor fibrinogeen: een eiwit dat verhoogde ontstekingsactiviteit aantoont. Degenen met zowel veel fibrinogeen als LDL-cholesterol in hun bloed hadden zes keer zo vaak een hart- en vaatziekte. Omgekeerd ontwikkelden mensen met weinig fibrinogeen in hun bloed zelden een hartziekte, zelfs als hun LDL hoog was.10 Rokers blijken veel fibrinogeen in hun bloed te hebben, wat het verband verklaart tussen roken en hartinfarct.

Als het waar zou zijn dat hart- en vaatziekten met vetopeenhoping samenhangen, zoals de cholesteroltheorie suggereert, dan zou het gehalte aan C-reactief proteïne (CRP) geen nauwkeurige voorspeller zijn van toekomstige hartproblemen. Toch is dat zo, blijkt uit onderzoek: de hoeveelheid CRP in ons bloed is een aanwijzing voor ontstekingsactiviteit en kan de kans op een beroerte, diabetes, hartinfarcten en overlijden door hart- en vaatziekten nauwkeurig voorspellen, al jaren voordat dit gebeurt.11 Statines blijken als onbedoeld voordeel te hebben dat ze de hoeveelheid CRP verlagen. Mensen met een lager CRP herstellen beter van een hartziekte, zelfs als de statine het LDL-cholesterol niet weet te verlagen.12 Ook dit duidt op de rol die ontsteking speelt.

In een studie waarin 506 mannen die een hartinfarct hadden gehad, werden vergeleken met 1025 gezonde personen, bleek ontsteking een belangrijke aanwijzing te vormen voor hart- en vaatziekten. De mannen met de hoogste CRP in hun bloed hadden meer dan twee keer zoveel kans op hart- en vaatproblemen.13 Oplossing: Ontsteking kan worden veroorzaakt door omgevingsfactoren, maar meestal is de boosdoener een reactie van uw eigen lichaam op bepaalde voedingsmiddelen. Zoek een gespecialiseerde arts of therapeut op om dit uit te zoeken.

7

8

Medisch Dossier | September 2016

|||DOSSIER:|hart|en|vaatziekten|||

Ontstoken tandvlees

Homocysteïne

Nieuw onderzoek wijst erop dat het risico op hart- en vaatziekten hoger kan worden door homocysteïne: dat aminozuur is in hogere concentraties aanwezig bij mensen met een beroerte of een andere vaataandoening. Het verband met ziekten werd in 1969 voor het eerst vastgesteld, toen bij autopsie op mensen met atherosclerose (aderverkalking) extreem hoge hoeveelheden homocysteïne werden gevonden.14 Maar een verband met schade aan de bloedvaten werd van tafel geveegd; dat werd toegeschreven aan bepaalde effecten van de stofwisseling bij deze patiënten.

Jaren later analyseerden onderzoekers van de Universiteit van Washington 27 onderzoeken naar homocysteïne en vaataandoeningen. Daaruit bleek dat homocysteïne een duidelijke voorspeller was van de kans op een hartinfarct en een vernauwde halsslagader.15 Uit het grootste onderzoek naar de gezondheid van ons hart, de Amerikaanse Framingham Heart Study, bleek zelfs dat de kans op een vernauwde halsslagader evenredig stijgt met de hoeveelheid homocysteïne in het bloed.16 Ook het invloedrijke onderzoek van Harvard onder bijna 15.000 mannelijke artsen liet deze uitkomsten zien: de mannen met het hoogste gehalte aan homocysteïne in hun bloed hadden drie keer zoveel kans op een hartinfarct als degenen met het laagste homocysteïnegehalte.17 Uit een Noorse studie bleek een toenemend verband tussen het homocysteïnegehalte en sterftecijfers.18 Het aminozuur homocysteïne is een tussenproduct van de normale omzetting van eiwitten in ons lichaam. In het gezamenlijke Europese actieproject Homocysteïne en Hart- en vaatziekten, waarin 22 partijen samenwerkten, werd geconcludeerd dat er een wisselwerking is tussen homocysteïne enerzijds en cholesterol en triglyceriden anderzijds, waardoor de kans op hart- en vaatziekten bij een hoog homocysteïnegehalte aanzienlijk toeneemt, ook al is het cholesterol normaal of laag.19 Oplossing: Slik een vitamine B-complex: dat blijkt uw homocysteïnegehalte te verlagen. Het supplement moet minstens 1 mg methylfolaat (natuurlijke vorm van foliumzuur), 100 mg vitamine B6, 50 mg thiamine en 400 microgram B12 bevatten.

Het Nationale Universiteitcollege voor Tandheelkunde in Seoel (Zuid-Korea) heeft onderzoek gedaan onder 265 patiënten die een beroerte hadden gehad en 214 personen zonder beroerte. Hieruit bleek dat degenen met parodontitis – ontstekingen en infecties van het tandvlees, de rand van het tandvlees en het daaronder gelegen kaakbot – vier keer zo vaak een beroerte hadden gehad. Dat is twee keer zoveel als het risico dat diabetici lopen.20 Ook in een klein Italiaans onderzoek is parodontitis in verband gebracht met aderverkalking. Uit het onderzoek bleek dat mensen met atherosclerose in de halsslagaders duidelijk minder gezond tandvlees hadden dan degenen zonder vernauwingen in hun halsslagaders, ook nadat andere risicofactoren waren meegewogen.21 Een analyse van 31 gepubliceerde artikelen liet een verband zien tussen ontstoken tandvlees en atherosclerose, hartinfarcten en hart- en vaatziekten.22 Het is duidelijk: de gezondheid van ons tandvlees en die van ons hart hangen samen.

Zowel ontstoken tandvlees als hart- en vaatziekten zijn een gevolg van slechte voedingsgewoonten en een tekort aan voedingsstoffen zoals co-enzym Q10: een vitamine-achtig enzym dat in bijna elke lichaamscel te vinden is. Dit enzym is nodig bij de energieproductie in onze cellen en het beschermt de celmembraan tegen oxidatieschade. Het is overvloedig aanwezig in de cellen van ons hart, vanwege de hoge energiebehoefte daar. Uit onderzoek blijkt dat misschien wel 96 procent van de mensen met ontstoken tandvlees een tekort aan co-enzym Q10 heeft. 23 Ook een tekort aan vitamine C is in verband gebracht met ontstoken tandvlees en hart- en vaatziekten. Uit een onderzoek onder Finse en Russische mannen bleek dat degenen met parodontitis vaker een lage hoeveelheid vitamine C in hun bloed hadden: een beruchte risicofactor voor een hartinfarct.24 Omega 3-vetzuren spelen waarschijnlijk ook een rol in de gezondheid van tandvlees. Uit een recente studie van Harvard bij meer dan 9000 Amerikaanse volwassenen bleek dat ‘een hogere consumptie van docosahexaeenzuur (DHA) en in mindere mate eicosapentaeenzuur (EPA) verband hielden met minder gevallen van parodontitis’.25 Omega 3-vetzuren staan bekend om hun ontstekingsremmende eigenschappen en hun heilzame effect op de gezondheid van het hart.

Oplossing: Gebruik supplementen met co-enzym Q10, vitamine C en omega 3-vetzuren (in de vorm van vis- of lijnzaadolie). Laat uw gebit minstens elk halfjaar grondig reinigen.

Medisch Dossier | September 2016

9

Tandenpoetsen tegen hartproblemen Onderzoekers vermoeden dat ontstoken tandvlees zich niet alleen tot de mond beperkt, maar dat de ontsteking op den duur het hele lichaam kan treffen. Inmiddels weten we dat ontstoken tandvlees een cruciale rol speelt bij een hele reeks andere ziekten, waaronder hart- en vaatziekten. Deze ontstekingstheorie kan verklaren waarom parodontitis in verband is gebracht met andere ziekten die het hele lichaam treffen zoals diabetes,1 reumatoïde artritis,2 alzheimer,3 en chronische nierinsufficiëntie.4 Uit een Italiaans onderzoek blijkt dat de behandeling van ontstoken tandvlees ook heilzaam is voor de rest van het lichaam. Toen de onderzoekers de halsslagaders bekeken van 35 mensen met milde tot matige tandvleesontsteking – maar die verder gezond waren – bleken ze voor de behandeling veel ontstekingsmarkers in hun bloed te hebben. Een jaar na de behandeling van hun ontstoken tandvlees hadden de deelnemers niet alleen minder bacteriën in hun mond, maar ook een dunnere vaatwand. Een dikke vaatwand hangt samen met atherosclerose.5 Ann Periodontol, 2001; 6: 125–37 Arthritis Res Ther, 2010; 12: 218 Alzheimers Dement, 2008; 4: 242–50 Curr Opin Nephrol Hypertens, 2010; 19: 519–26 5 FASEB J, 2009; 23: 1196–204

1 2 3 4

Te weinig beweging

Als u niet genoeg beweegt, gaat het vermogen van uw lichaam om de bloedsuiker te reguleren achteruit. Uit een onderzoek in Boston bleek dat één extra dosis lichaamsbeweging de opname van glucose door de skeletspieren al verbetert.27 Eigenlijk helpt elke vorm van lichaamsbeweging tegen insulineresistentie, doordat het transport van glucose erdoor verbetert.

Lichaamsbeweging voorkomt zo diabetes type 2, die ontstaat wanneer de alvleesklier niet langer voldoende insuline kan produceren om voor een gezonde bloedsuiker te zorgen.

Oplossing: Beweeg dagelijks minimaal 20 minuten achtereen.

De beste vorm is gewoon een stevige wandeling.

Een tekort aan chroom Nadat de Britse voedingsdeskundige Stephen Davies jarenlang duizenden patiënten had onderzocht, ontdekte hij dat naarmate patiënten ouder worden, het chroomgehalte in hun bloed steevast daalde. Maar voor onze insulinereceptoren hebben we een bepaalde hoeveelheid chroom nodig. Zeker dertien gecontroleerde studies hebben laten zien dat we, door de hoeveelheid chroom in ons dieet of door suppletie die hoeveelheid met een factor 10 te verhogen (vergeleken met wat we nu gemiddeld binnenkrijgen), de kans op insulineresistentie kunnen verminderen en voor een gezonde bloedsuiker kunnen zorgen.26 Oplossing: Neem een mineralensupplement dat chroom bevat.

Dit artikel is afkomstig uit het nieuwste boek van What doctors don’t tell you: Heart Disease: Drug-free alternatives to prevent and reverse heart disease (Hay House, 2016), red. Lynne McTaggart.

1 JAMA Intern Med, 2014; 174:

17 JAMA, 1992; 268: 877–81 516–24 18 N Engl J Med, 1997; 337: 2 www.atkins.com/how-it-works/ 230–6 library/articles/the-role-of-dietary- 19 Eur J Cardiovasc Prev Rehabil, fats-and-cholesterol-in-heart-health 2009; 16: 150–5 3 Lancet, 1994; 343: 1268–71 20 J Periodontol, 2008; 79: 4 J Lipid Res, 1992; 33: 399–410 1652–8 5 Lancet, 1993; 341: 581–5 21 Atherosclerosis, 2010; 213: 6 Br J Prev Soc Med, 1975; 29: 263–7 82–90 22 Ann Periodontol, 2003; 8: 7 EMBO Mol Med, 2014; 6: 744–59 38–53 8 Circ Heart Fail, 2014; 7: 552–7 23 Alt Med Rev, 1996; 1: 11–7 9 Lancet, 2004; 364: 937–52 24 Clin Diagn Lab Immunol, 2003; 10 Arterioscler Thromb, 1994; 14: 54–9 10: 897–902 11 J Periodontol, 2008; 79 [8 Suppl]: 25 J Am Diet Assoc, 2010; 110: 1544–51 1669–75 12 N Engl J Med, 2005; 352: 20–8 26 Diabetes Technol Ther, 13 BMJ, 2000; 321: 199–204 2006; 8: 677–87 14 Am J Pathol, 1969; 56: 111–28 27 Annu Rev Med, 1998; 49: 15 JAMA, 1995; 274: 1049–57 235–61 16 N Engl J Med, 1995; 332: 286–91

10

Medisch Dossier | September 2016

|||nieuws|||

Vitaminetekort kan migraineaanval veroorzaken

Psychiatrische problemen hangen samen met darminfecties Psychiatrische aandoeningen zoals schizofrenie en bipolaire stoornis houden misschien verband met een schimmelinfectie in de darmen. Patiënten hebben ook vaak in het verleden een infectie met Candida albicans gehad, blijkt uit nieuw onderzoek.

Hoewel het te vroeg is om te stellen dat schimmelinfecties psychiatrische problemen veroorzaken, blijkt er een samenhang te zijn die kan wijzen op een zwak afweersysteem, een ongezonde leefstijl en het verband tussen de darmen en hersenen, zeggen onderzoekers van de medische faculteit van de Johns Hopkins Universiteit.

In een test bleek 26 procent van de mannen met een bipolaire stoornis in het verleden een Candida-infectie te hebben gehad, terwijl dat bij gezonde mannen maar 14 procent is. Gek genoeg werd dit verband bij vrouwen niet gevonden.

Candida is een gistachtige schimmel die in het spijsverteringskanaal van alle mensen aanwezig is, maar bij overgroei klachten kan veroorzaken. In ernstige gevallen kan de schimmel in de bloedsomloop terechtkomen.

Overgroei kan in een vroeg stadium behandeld worden door minder suiker te eten en andere dieetveranderingen door te voeren, antibiotica te vermijden en hygiëne te bevorderen, zeggen de onderzoekers.

Vitaminesupplementen zouden weleens een effectieve behandeling van migraine kunnen zijn, nu onderzoekers hebben ontdekt dat de overgrote meerderheid van migrainelijders een tekort heeft aan vitamine D, B2 (riboflavine) en co-enzym Q10.

Een ‘groot percentage’ van de kinderen en jongvolwassenen heeft een vitaminetekort, vooral aan vitaminen die in eerdere onderzoeken bleken samen te hangen met migraine.

Onderzoekers van het Amerikaanse Cincinnati Kinderziekenhuis ontdekten de vitaminetekorten toen ze de bloedmonsters van een grote groep jonge migrainepatiënten analyseerden. Ze testten het bloed vooral op vitamine D, riboflavine, co-enzym Q10 en foliumzuur (vitamine B11).

De meeste patiënten hadden een licht tekort, en kregen vitaminesupplementen voorgeschreven. Maar omdat ze ook medicijnen kregen, weten de onderzoekers niet zeker of de supplementen effectief waren.

De tekorten liepen uiteen, afhankelijk van het geslacht en de leeftijd van de patiënten: meisjes en jonge vrouwen hadden vaker een tekort aan co-enzym Q10, terwijl er meer jongens en jonge mannen waren met een tekort aan vitamine D. Chronische migrainelijders hadden vaker een tekort aan co-enzym Q10 en riboflavine.

Bron: Proceedings of the annual scientific meeting of the American Headache Society, San Diego, 10 juni 2016

Bron: npj Schizophrenia, 2016; 2: 16018

Plaques beschermen de hersenen De plakkerige ophopingen in de hersenen – waarvan we altijd dachten dat ze de ziekte van Alzheimer en dementie veroorzaakten – blijken de hersenen juist te beschermen na een infectie, blijkt uit nieuw onderzoek. Dat betekent dat de medicinale behandeling van alzheimer in de afgelopen dertig jaar de plank heeft misgeslagen.

Beta-amyloïdes – die we ook wel eiwitafzettingen of amyloïde plaques noemen – zijn kenmerkend voor de hersenen van alzheimer- en dementiepatiënten. Een nieuwe studie heeft echter ontdekt dat zij fungeren als een natuurlijk antibioticum, dat de hersenen beschermt na een infectie, bijvoorbeeld met salmonella.

Er werd altijd gedacht dat de plaques de hersenproblemen veroorzaakten, maar de onderzoekers van het Massachusetts General Hospital denken dat ze juist een positieve rol spelen. Als dat klopt, kunnen dementie en alzheimer eigenlijk het eindpunt van een infectie zijn. ‘Deze heersende opvatting [dat eiwitafzettingen alzheimer veroorzaken] heeft dertig jaar lang de behandelstrategie en de ontwikkeling van medicijnen bepaald, maar onze bevindingen wijzen erop dat deze opvatting slechts een deel van het verhaal is,’ zegt hoofdonderzoeker Robert Moir.

De onderzoekers kregen kritiek omdat hun studie tot dusver tot dieren beperkt is gebleven, en vooral plaatsvond bij genetisch gemodificeerde muizen en wormen. Toch kunnen hun ontdekkingen een nieuw licht werpen op het verband tussen plaques en hersenaandoeningen.

Bron: Science Translational Medicine, 2016; 8: 340ra72

Medisch Dossier | September 2016

Wilt u productiever zijn?

Ga dan staan

Alledaagse zoetstof kan chronische ziekten veroorzaken Fructose-glucosestroop (HFCS: high fructose corn syrup) zou weleens de aanstichter kunnen zijn van een reeks chronische ziekten, zoals diabetes, hart- en vaatziekten, alzheimer en ADHD, denken wetenschappers.

De fructose in HFCS verandert honderden genen in de hersenen die samenhangen met onze stofwisseling, de communicatie tussen cellen en ontsteking. Deze mutaties kunnen vele chronische aandoeningen veroorzaken. De genetische veranderingen kunnen ook aan de hersenen gerelateerde problemen veroorzaken, zoals depressie, parkinson en bipolaire stoornis, aldus wetenschappers van de Universiteit van Californië in Los Angeles.

Het goede nieuws is dat de onderzoekers ook een tegengif hebben gevonden voor de schade die fructose veroorzaakt: DHA (docosahexaeenzuur), een omega 3-vetzuur, herstelt de mutaties en maakt de hersencellen weer gezond. ‘DHA verandert niet slechts een of twee genen; het lijkt erop dat dit vetzuur het volledige genenpatroon weer terugbrengt in de normale staat, en dat is opmerkelijk,’ zegt Xia Yang, een van de onderzoekers en universitair docent integratieve biologie en fysiologie. DHA zit in wilde zalm en andere vis, visolie, walnoten, lijnzaad en groenten en fruit.

De wetenschappers hebben ontdekt dat fructose slechts twee genen in de hersenen verandert, maar dat zijn cruciale genen, die een domino-effect veroorzaken, waardoor uiteindelijk meer dan tweehonderd andere genen worden getroffen.

De mutaties vinden snel plaats en waarschijnlijk al nadat u slechts zes weken met fructose-glucosestroop gezoete dranken hebt gedronken. Maar de veranderingen zijn tot dusver alleen bij laboratoriumratten vastgesteld.

De bevindingen bevestigen die van eerdere studies waarin werd ontdekt dat HFCS de communicatie tussen hersencellen beschadigt, en dat langdurig gebruik het leervermogen en geheugen van de hersenen aantast.

Volgens het Nederlandse Warenwetbesluit Suikers moet er fructose-glucosestroop op het etiket staan zodra het aandeel fructose groter is dan het aandeel glucose (anders heet het glucose-fructosestroop). Soms staat het aandeel fructose erachter. Fructose-glucosestroop wordt gebruikt voor het zoeten van allerlei bewerkte voedingsmiddelen.

Bron: EbioMedicine, 2016; doi: 10.1016/j.ebiom.2016.04.008

Als u productiever en effectiever wilt werken, ga dan aan uw bureau staan in plaats van zitten. Het vermijden van uw stoel vermindert bovendien rugpijn en ander ongemak, blijkt uit een nieuwe studie.

Het kan u bijna 50 procent productiever maken, u helpen meer calorieën te verbranden en uw aandacht en denkvermogen in het algemeen verbeteren.

Onderzoekers ontdekten dat het productieniveau drastisch steeg toen ze twee groepen werknemers van een callcenter vergeleken. De ene helft ging gedurende een halfjaar regelmatig staan, terwijl de rest gewoon aan zijn bureau bleef zitten.

Aan het eind van de studie bleek dat de staande werknemers 46 procent productiever waren geweest.

De productiviteit was in de eerste maand ongeveer even hoog. Het verschil begon zich pas in de tweede maand te manifesteren, aldus onderzoekers van de afdeling volksgezondheid van het A&M Centrum voor Gezondheidswetenschappen in Texas.

De staande werknemers konden gaan zitten als ze moe werden of niet lekker stonden, maar gemiddeld zaten ze 1,6 uur minder per dag dan hun zittende collega’s.

Uit eerder onderzoek bleek ook al dat ‘stabureaus’ bijdroegen aan calorieverbranding, en dat ze de concentratie en het denken van studenten bevorderden.

Bron: IIE Transactions on Occupational Ergonomics and Human Factors, 2016; doi: 10.1080/21577323.2016.1183534

Broccoli voor gezonde ogen Broccoli bleek in het verleden al een hulpmiddel in de strijd tegen kanker, en nu denken onderzoekers dat de groente ook kan helpen tegen leeftijdsgebonden maculadegeneratie (AMD): de meest gangbare oorzaak van gezichtsverlies bij ouderen.

Het is met name één stofje in broccoli die zo heilzaam is. De onderzoekers hebben dat bestanddeel vertienvoudigd om te kijken of het tegen AMD hielp.

De stof, indole-3-carbinol (I3C), helpt ons lichaam gifstoffen op te ruimen: een natuurlijk proces dat afneemt naarmate we ouder worden.

De stof helpt het netvlies te ontgiften, zeggen onder­ zoekers van het Amerikaanse Buck Instituut, dat onderzoek doet naar verouderingsprocessen.

Maar mensen zouden onwaarschijnlijk veel broccoli moeten eten om dit effect te bewerkstelligen. Daarom hebben ze de stof met behulp van een injectie getest.

De onderzoekers weten niet zeker of dit het complete plaatje is. Vetten uit vis en essentiële vetzuren beschermen ons ook tegen AMD, blijkt uit andere studies. Zet dus noten, vis, zuivel en plantaardige oliën op het menu: ze beschermen uw gezichtsvermogen als u ouder wordt.

Bron: Scientific Reports, 2016; doi:10.1038/srep29025

11

12

Medisch Dossier | September 2016

|||uitgezocht||| ||Door:|lynne|mctaggart||

Uitkijken met ooglaseren

Een ooglaserbehandeling zou een eenvoudige ingreep zijn, waarmee u als bij toverslag weer scherp ziet. Maar de werkelijkheid is helaas een stuk schimmiger.

Medisch Dossier | September 2016

O

oglaseren is een fluitje van een cent. Althans, als we de reclame moeten geloven. Veel mensen denken dat een ooglaserbehandeling – een eenvoudige ingreep als u ver- of bijziend bent – ‘net zoiets is als een vulling bij de tandarts,’ aldus David Gartry, oogchirurg en vooraanstaand deskundige op het gebied van ooglasertechniek in het Londense Moorfields Oogziekenhuis.

In de VS wordt het zelfs een ‘schoonheidsbehandeling’ genoemd voor toekomstige bruiden. Ze worden aangespoord hun ogen te laten laseren om te voorkomen dat flitsende fotocamera’s in hun brillenglazen weerkaatsen of dat ze hun contactlens verliezen als ze op huwelijksreis gaan naar de Caraïbische Zee. Veel privéklinieken maken reclame voor de procedure alsof het een peulenschil is en beweren dat de behandeling veilig is dankzij hun uitgebreide vooronderzoek. Het aantal mensen dat zijn ogen laat laseren is de afgelopen tijd dan ook enorm gestegen.

Wat ooglaserklinieken en dokters u vertellen u Het is in een oogwenk gebeurd: het ooglaseren duurt hooguit 20 minuten u Het kost niet veel. Er wordt al reclame gemaakt voor E 500 per oog u Het is een eenvoudige ingreep en complicaties zijn zeer zeldzaam u Alle artsen en optometristen hebben een speciale training gevolgd u U krijgt bedenktijd tussen het advies van de oogarts en de daadwerkelijke behandeling u Elke kliniek beweert dat het slagingspercentage bij hen hoger ligt dan het landelijk gemiddelde Wat dokters u niet vertellen Maar de rooskleurige cijfers die de klinieken op internet publiceren, verbloemen wat er met veel van hun patiënten gebeurt. Het slagingspercentage slaat op hoeveel mensen in één keer scherp zien na de ingreep. Maar er is weinig aandacht voor wat er misgaat bij de ingreep. Veel patiënten weten niet dat ze complicaties kunnen melden, waardoor dit vaak niet gebeurt. Er is zelfs een speciale website in het leven

geroepen om u te waarschuwen voor de complicaties van een Lasik-behandeling (lasikcomplications.com).

De Britse Sasha Rodoy (57) onderging in 2011 een laserbehandeling. Haar ogen zijn er niet op vooruitgegaan: ze heeft bij alles een bril nodig: zowel voor lezen als voor ver zien. Bovendien heeft ze last van een lange lijst bijwerkingen.

Ze vecht nu voor strengere regels. In een paar jaar tijd zochten meer dan drieduizend mensen, die allemaal last hadden van ernstige complicaties, contact met haar.

Ook toen de Amerikaanse gezondheidsautoriteit FDA in 2008 een website lanceerde om bijwerkingen van Lasik te inventariseren, begonnen de klachten binnen te stromen.

Voorstanders beweren dat de behandeling veiliger is geworden door nieuwe ontwikkelingen en apparatuur, maar recente studies schetsen een heel ander beeld.

u De meldingen van patiënten over vervelende bijverschijnselen stapelen zich op. In heel 2014 ontving de FDA 1801 klachten over bijwerkingen. En waarschijnlijk worden lang niet alle bijwerkingen gemeld.

u Uit het nieuwste rapport van de FDA blijkt dat er ontzettend veel problemen zijn: het LASIK Quality of Life Collaboration Project (oktober 2014) geeft aan dat bijna 45 procent van de mensen na een Lasikbehandeling visuele klachten heeft, zoals halo’s (verblindende kringen en strepen rondom lichtbronnen), en 30 procent heeft last van droge ogen. Bovendien had 4 procent van de patiënten ‘zeer’ of ‘uitermate’ storende symptomen, en 1 procent had zo’n slecht gezichtsvermogen dat het voor hen moeilijk of onmogelijk was om normaal te functioneren.1

u De technologie heeft het slagingspercentage niet verbeterd. Dat blijkt uit een literatuurstudie van twaalf klinische trials, waarbij ook de nieuwste technologie betrokken was, die rekening houdt met de vorm van het oogoppervlak en eventuele kleine afwijkingen.

Uit de studie blijkt dat een halfjaar na een Lasikbehandeling 17,5 procent van de mensen last heeft van halo’s, 19,7 procent van glare (stralen), 19,3 procent moeite heeft met autorijden in het

donker en 21 procent klaagt over droge ogen.2

u Artsen die zelf Lasik hebben ondergaan, zijn niet tevreden. Uit een studie blijkt dat 50 procent van de artsen die behandeld waren, last had van geïrriteerde ogen, 35 procent had moeite met kijken bij zwak licht, 43 procent had last van glare en 41 procent klaagde over halo’s.3 Het Britse College van Oogartsen heeft richtlijnen opgesteld voor het soort vaardigheden en ervaring die nodig zijn om deze behandeling uit te voeren. Het adviseert dat chirurgen die ooglaserbehandelingen uitvoeren dit minstens 500 keer per jaar doen. Ook biedt het College een opleidingsprogramma.

Maar dat programma is volledig op vrijwillige basis en de richtlijnen zijn praktisch onuitvoerbaar vanwege de dreiging met juridische procedures door de miljoenenindustrie.

Toch is het probleem waarschijnlijk niet alleen de onervarenheid. Morris Waxler was hoofd van de afdeling oogheelkundige apparatuur van de FDA tot 1998: het jaar waarin de FDA de middelen om Lasik uit te voeren, goedkeurde.

Waxler zegt nu dat de fabrikanten niet eerlijk waren over de veiligheid ervan, en bewijzen over de bijwerkingen bewust voor de FDA hebben achtergehouden.

Hij krijgt bijval van twee andere klokkenluiders van de FDA, die zeggen dat de instantie is gezwicht voor de druk die de fabrikanten uitoefenden. Ernstige schadelijke gevolgen, zoals zeer slecht zien in het donker, extreem droge ogen en wazig zien, werden afgedaan als ‘complicaties’. Zo werd voorkomen dat ze meetelden voor de 1 procent die de FDA hanteert voor het maximale aantal bijwerkingen.

Dat betekent dat patiënten met ernstige schade aan het hoornvlies – wat hen wettelijk tot blinden zou kunnen verklaren – vaak te horen krijgen dat ze ‘keratoconus’ hebben: een oogaandoening met dezelfde soort symptomen die spontaan ontstaat.

Er wordt zo’n florissant beeld geschetst van ooglaserbehandelingen dat ooglaseren de ingreep is waar patiënten het minst onderzoek naar doen. Ze kijken alleen waar de ingreep het goedkoopst is.

13

14

Medisch Dossier | September 2016

|||uitgezocht|||

De meeste patiënten geven toestemming voor de behandeling zonder enige kennis van hoe die in haar werk gaat, de ervaring van de chirurg en welke risico’s eraan verbonden zijn.

Vaak worden mensen zelfs onder druk gezet om de ingreep diezelfde dag nog te laten doen, nadat ze bij het vooronderzoek alleen maar een assistent hebben gesproken en niet eens een arts, laat staan de chirurg die de ingreep bij hen uitvoert. Een document van Optical Express instrueert het personeel in de ‘winkel’ hoe ze de ‘leiding moeten nemen’ over de klant en erop moeten aandringen de ingreep meteen te laten doen.4 Overweeg daarom eerst het volgende, voordat u met uw ogen zelfs maar in de buurt van een laserapparaat komt.

Wat ooglaserklinieken u niet vertellen

u Complicaties zijn niet zeldzaam.

Het Britse College van Oogartsen schat dat ongeveer 5 procent van de mensen (dus 1 op de 20) last heeft van complicaties, en dat is een voorzichtige schatting. Paula Cofer is een Amerikaanse patiënt die Lasik heeft ondergaan, en sindsdien last heeft van extreem droge ogen en wazig zien. Volgens haar zijn er minstens zeven Amerikanen die zelfmoord hebben gepleegd nadat de ingreep bij hen verschrikkelijk mis was gegaan. En er zouden nog veel meer patiënten zijn met zelfmoordgedachten.

u U kunt last krijgen van hoornvliesschade. In bijna 40 procent van de

gevallen leidt de ingreep tot een zwakker hoornvlies.5 In sommige gevallen neemt het hoornvlies zijn oorspronkelijke vorm weer aan, waardoor u opnieuw bijziend wordt.6 Uw bijziendheid kan ook langzaam maar zeker verergeren. In ernstige gevallen wordt uw hoornvlies boller (keratectasie), waardoor u steeds slechter gaat zien.

u Uw oog kan geïnfecteerd raken, waardoor keratitis ontstaat: een ontsteking van het hoornvlies. Dat kan zelfs anderhalf jaar na de ingreep nog gebeuren en kan zo ernstig zijn dat het uw gezichtsvermogen bedreigt.7 u Het kan even duren voordat u weer scherp ziet en u kunt blijvend last houden van een waas.8

u U kunt last krijgen van droge ogen, en uw traanfunctie kan permanent verminderd zijn.9 Anat Galor is een chirurg van het Bascom Palmer Ooginstituut in Florida en zegt dat tussen de 20 en 30 procent van de Lasik-patiënten pijnlijke en jeukende droge ogen heeft – wat te behandelen is. Maar 5 procent krijgt last van ernstig droge ogen en houdt daar blijvend last van: deze mensen moeten altijd druppels blijven gebruiken of een speciale bril dragen. Galor schat dat bijna 1 procent van de patiënten zoveel last heeft dat deze mensen niet meer normaal kunnen functioneren. u Uw netvlies kan loslaten, u kunt last krijgen van scheel kijken (strabismus) en schade oplopen aan de macula (het centrale gedeelte van uw netvlies).10

u Uw oogzenuw kan beschadigen, waardoor uw gezichtsvermogen permanent verslechtert.11

u Door complicaties kan een simpel geval van bijziendheid veranderen in een vervormd hoornvlies, waardoor uw zicht wazig of vervormd is.12

u U kunt zelfs uw gezichtsvermogen helemaal verliezen door de ingreep.

Een onderzoek naar 24 verschillende complicaties liet zien dat 13 ervan tijdens de ingreep plaatsvonden. De techniek zelf, aldus de conclusie van de onderzoekers, kan ernstige complicaties tot gevolg hebben, die zelfs tot blindheid kunnen leiden, zoals bij zangeres Mel B van de Spice Girls.13 Ze is sinds de ingreep blind aan haar linkeroog en wacht nu op een hoornvliestransplantatie.

u U kunt ook last krijgen van slecht zien in het donker en verminderd contrast zien, waardoor het lastig is om objecten te onderscheiden tegen een achtergrond in dezelfde kleur.14

u Voor bepaalde taken zult u waarschijnlijk nog steeds een bril nodig hebben, zegt Gartry, en uw ogen blijven veranderen als u ouder wordt.

Conclusie: gedane zaken nemen geen keer. ‘Laserapparatuur kan wel weefsel weghalen, maar er is geen enkele techniek om het weefsel weer terug te plaatsen,’ aldus de website over Lasik Complicaties.

U kunt alleen nog uw toevlucht nemen tot oogartsen die gespecialiseerd zijn in de behandeling van patiënten met complicaties na refractiechirurgie.

Zij kunnen speciale lenzen aanmeten, zoals scleralenzen.

1 www.fda.gov/MedicalDevices/

LASIK of LASEK? Refractiechirurgie is een behandeling waarbij een laserstraal direct op het hoornvlies wordt gericht. Het hoornvlies is het doorzichtige, buitenste weefsel dat de voorkant van het oog bedekt. De laser vervormt of schaaft het hoornvliesweefsel: maakt het vlakker bij bijziende mensen en minder vlak bij verziendheid.

Bij LASIK (laser in situ keratomileusis), de meest gangbare techniek, wordt eerst een sneetje gemaakt rond de iris, waarna de bovenste laag van het hoornvlies wordt weggeklapt.

Daaronder wordt het hoornvlies geslepen om de refractiefout te corrigeren, waarna de flap weer terug wordt gevouwen.

De LASEK-techniek (laser subepithelial keratomileusis) wordt meestal alleen gebruikt als het hoornvlies als te dun wordt beschouwd voor LASIK. Bij LASEK krijgt de patiënt alcoholhoudende druppels toegediend om de buitenste laag (het epitheel) van het hoornvlies zachter te maken, zodat het opzij kan worden geschoven. Nadat de laser de vorm van het hoornvlies veranderd heeft, wordt het epitheel weer terug geschoven.

LASIK of LASEK heeft dus niets te maken met andere behandelingen waarbij laser wordt gebruikt, bijvoorbeeld bij de behandeling van nastaar.

ProductsandMedicalProcedures/ SurgeryandLifeSupport/LASIK/ ucm190291.htm 2 Cornea, 2007; 26: 246–54 3 J Cataract Refract Surg, 2014; 40: 395–402 4 The Guardian, 20 September 2014 (online) 5 Lancet, 2003; 361: 1225–6 6 Ophthalmology, 2001; 108: 666–72; Klin Monbl Augenheilkd, 2011; 228: 704–11 7 Ophthalmology, 2003; 110: 503–10 8 Nippon Ganka Gakkai Zasshi, 2003; 107: 249–56 9 Am J Ophthalmol, 2001; 132: 1–7 10 Am J Ophthalmol, 1999; 128: 588–94; Yonsei Med J, 2000; 41: 404–6; Am J Ophthalmol, 2001; 131: 666–7 11 Am J Ophthalmol, 2000; 129: 668–71 12 Boxer Wachler BS. ‘LASIK Risks and Complications’; www.allaboutvision.com/visionsurgery/lasik_ complication_1.htm 13 Eur J Ophthalmol, 2003; 13: 139–45 14 J Cataract Refract Surg, 2007; 33: 1120–2

Medisch Dossier | September 2016

Recept voor gezonde borsten Vrouwen krijgen altijd te horen dat ze hun borsten voortdurend in de gaten moeten houden. Maar hoe kunt u dat het beste doen? Christiane Northrup geeft elf alternatieve methoden om uw borsten gezond te houden.

H

et baart me zorgen dat vrouwen soms zo bang zijn dat ze borstkanker krijgen, dat ze hun borsten vooral zien als twee mogelijke voorlopers van kanker. Veel vrouwen zoeken naarstig of ze iets vreemds voelen als ze hun borsten aanraken. Ze hebben zelfs geleerd zich voor hun borsten te schamen.

De boodschap is vaak dat je, om macht te hebben, een grote, stevige boezem moet hebben, die de aandacht van mannen trekt. Dit is een van de redenen waarom zoveel vrouwen een borstvergroting ondergaan. Hoewel dit in ons land veel minder gebeurt dan bijvoorbeeld in Amerika, lieten in 2011 in Nederland 9213 vrouwen hun borsten vergroten.1 Het merendeel van hen – naar schatting 7370 vrouwen – onderging de operatie om puur cosmetische redenen.

Van de vrouwen met een borstimplantaat heeft 40 procent minder of geen gevoel meer in de tepels, voor de meesten toch heel belangrijk voor de seksualiteit. Toch kiezen deze vrouwen voor de operatie.

Een vrouw met borstimplantaten heeft bovendien achttien maal zoveel kans om een zeldzame vorm van borstkanker te krijgen, die ‘grootcellig anaplastisch lymfoom’ wordt genoemd.2 Het gaat bij het krijgen van echte macht of schoonheid niet om de maat of de vorm van de borsten.

15

16 16

Medisch Dossier | September 2016

|||vrouw|&|gezondheid||| |||Door:|joanna|evans|||

Borsten staan voor voeding en de hechte verbondenheid waar liefde voor kan zorgen. Wat de maat of vorm van uw borsten ook is, hier volgen elf manieren om echt goed voor ze te zorgen.

1

Eet gezond voedsel met een lage glykemische index (GI), veel vezelrijke groenten en plantaardige vetten.

Voorbeelden van vezelrijke groenten zijn broccoli en kool, kurkuma, knoflook, uien en tomaten. Eet ook noten en lijnzaad, hennepzaad of chiazaad. Eet vis of gebruik supplementen met visolie, zodat u voldoende omega 3-vetzuren binnenkrijgt, want deze antioxidanten verkleinen de kans op borstkanker.

Voedsel met een hoge GI veroorzaakt op de lange termijn resistentie tegen insuline. Dit is een risicofactor voor borstkanker, dus gebruik minder suikers en granen, maar eet wel gezond vlees, gezonde vis, kaas en eieren. Gebruik ook gezonde vetten, zoals kokosolie, avocado, macadamianoten en lijnolie. Deze gezonde vetten kunt u met een gerust hart eten.

antioxidanten, zoals 2 Neem vitamine C.

Antioxidanten kunnen bepaalde gifstoffen, vrije radicalen genoemd, uit ons lichaam verwijderen.Vrije radicalen kunnen cellen zo beschadigen dat die zich tot kanker kunnen ontwikkelen. Antioxidanten kunnen die radicalen onschadelijk maken door ermee

Bevolkingsonderzoek in Nederland Het landelijk bevolkingsonderzoek naar borstkanker is een preventief borstonderzoek. Ruim 80 procent van de borstkankerpatiënten is ouder dan 50 jaar als de diagnose wordt gesteld. Bij vrouwen boven de 75 jaar ontwikkelt borstkanker zich erg langzaam; de kans dat zij eraan overlijden is veel kleiner. Daarom worden eens per twee jaar alle vrouwen tussen de 50 en 75 jaar uitgenodigd voor een mammografie. Die mammografie is een eerste onderzoek. Als er iets afwijkends te zien is, wordt er in het ziekenhuis verder onderzoek gedaan. Het bevolkingsonderzoek wordt uitgevoerd door het RIVM. U bent niet verplicht deel te nemen en kunt zelf een afweging maken.

Wat zijn de voordelen?

• Door deelname overlijden er per jaar 775 Nederlandse vrouwen minder aan borstkanker.

• Borstkanker wordt vaker in een vroeg stadium ontdekt en behandeld; de kans op uitzaaiingen is kleiner en de behandeling mogelijk minder zwaar.

Wat zijn de nadelen?

• Van elke 20 vrouwen die worden doorgestuurd naar het ziekenhuis blijkt na onderzoek dat 14 van hen geen borstkanker hebben. Dus 70 procent van de doorgestuurde vrouwen is onnodig ongerust geweest.

• 1 op de 3 gevallen van borstkanker wordt niet ontdekt door het bevolkingsonderzoek.

• Een mammografie kan pijnlijk zijn.

• Bij ongeveer 1 op de 10 vrouwen met borstkanker groeit de tumor zo langzaam dat ze eigenlijk geen behandeling nodig hebben. We weten echter nooit van tevoren bij wie dit het geval is.

Meer informatie vindt u op: www.pinkribbon.nl

te reageren. Zo kunnen ze ons beschermen tegen borstkanker. Voorbeelden van voedingsbronnen met veel antioxidanten zijn gojibessen, gedroogde pruimen, rozijnen, bosbessen, boerenkool, spinazie, spruitjes en broccoli.

3

Neem co-enzym Q10 (ubiquinon)

Een laag gehalte co-enzym Q10 is in verband gebracht met borstkanker. Toch krijgen slechts weinigen van ons veel co-enzym Q10 binnen via hun voedsel. Er zitten wel aanzienlijke hoeveelheden coenzym Q10 in orgaanvlees, maar de meeste vrouwen eten dat niet. Een laag gehalte co-enzym Q10 kan tijdens de overgang ook pijn in de borsten veroorzaken.

4

Neem vitamine D3.

De meeste vrouwen hebben, naast regelmatige blootstelling aan zonlicht, een supplement nodig om voldoende vitamine D3 te krijgen. De behoefte aan extra vitamine D3 is afhankelijk van uw huidskleur, uw situatie en uw leeftijd. U kunt ook uw arts vragen of u extra vitamine D3 nodig hebt.

5

Zorg voor voldoende jodium.

6

Drink met mate – of helemaal niet.

Uw borsten hebben ongeveer 3 milligram jodium per dag nodig voor een optimale gezondheid. Uw hele lichaam heeft nog eens 9 milligram nodig. De veiligste voedingsbronnen voor jodium zijn brood, kelp (een zeewier) en biologische eieren. Gejodeerd zout (jozo-zout) is weliswaar beter dan niets, maar is niet de beste jodiumbron, omdat jodium uit het zout kan verdampen.

Als u wilt weten of u voldoende jodium binnenkrijgt, kunt u dit laten testen door een arts. Of u kunt een plekje op de binnenkant van uw arm insmeren met Lugol’s-oplossing. Pas wel op dat u geen vlekken in uw kleding maakt. Als u een jodiumtekort hebt, verdwijnt de oranjebruine kleur binnen enkele uren.

Als u waarschijnlijk voldoende jodium binnenkrijgt, dan zal de gekleurde vlek tot wel 24 uur zichtbaar blijven.

Pas op als u problemen met uw schildklier hebt: u moet uw jodiumgehalte dan geleidelijk verhogen, liefst onder toezicht van een (natuurgeneeskundig) arts die bekend is met jodium- en schildklierproblemen.

Door het drinken van een of meer glazen alcoholische drank per dag hebt u al een verhoogde kans op het krijgen van borstkanker. De risico’s kunnen groter zijn voor vrouwen die een hormoonbehandeling krijgen. Alcoholconsumptie remt het vermogen van folinezuur, een B-vitamine, om beschadigingen in het DNA te repareren.

Als u drinkt, neem dan daarnaast een supplement met vitamine B-complex, en bedenk dat het er voor uw gezondheid om gaat dat u geniet, niet dat u verslaafd raakt.Als u een glas wijn drinkt bij de maaltijd,

Medisch Dossier | September 2016

om het eten nog beter te laten smaken, heeft dat een heel ander effect dan wanneer u een glas wijn drinkt om uw boosheid of verdriet te vergeten.

7

Rook niet.

Roken vergroot de kans op borstkanker.

Alcoholconsumptie remt het vermogen van folinezuur, een B-vitamine, om beschadigingen in het DNA te repareren

8

Draag zo vaak mogelijk geen bh, zodat uw lymfevocht vrij kan stromen.

9

Let goed op symptomen die kunnen wijzen op een verstoord hormoonevenwicht.

Als u grote borsten hebt, kan het pijn gaan doen als u te lange tijd of tijdens het sporten geen bh draagt.

Maar u kunt wel zorgen dat u niet de hele dag lang een bh draagt, en zeker niet ’s nachts.

Als u dochters en kleindochters hebt, leer hen dan dat het goed is om je borsten niet altijd op te sluiten.

Er zijn geen aanwijzingen dat borsten eerder gaan hangen wanneer u geen bh draagt. Dat een bh nodig is voor ‘training’ of ‘ondersteuning’ is een culturele mythe – waarschijnlijk verzonnen door een fabrikant van korsetten. Bh’s zijn modeartikelen. Een bh kan een prachtige aanvulling zijn op uw garderobe, maar is geen medisch hulpmiddel.

Zere borsten kunnen een teken zijn dat uw jodiumspiegel te laag, of uw oestrogeenspiegel te hoog is.

10

Zweet regelmatig.

Zweten is een onderdeel van het natuurlijke systeem van het lichaam om gifstoffen af te voeren en de cortisolspiegel te verlagen. Inspanning helpt bij het handhaven van gezonde spiegels van oestrogeen en andere hormonen.

Regelmatige inspanning verlaagt de kans op borstkanker, waarschijnlijk omdat het de totale hoeveelheid lichaamsvet verlaagt, en vet kan een overmaat aan oestrogenen produceren. Volgens een groot onderzoek hadden vrouwen die slank waren en vier uur per week trainden 70 procent minder kans op borstkanker.4

11

Stop met negatieve uitspraken en gedachten over uw borsten en bespreek nooit met andere vrouwen dat u niet tevreden bent over uw borsten.

Wees de eerste in uw familie of vriendinnengroep die de gewoonte om te klagen over de maat en vorm van uw borsten afzweert. Ga in plaats daarvan staan en verklaar plechtig: ‘Mijn borsten zijn prachtig. En

Het verband met cortisol Rond en tijdens de overgang zijn het niet de hormonen oestrogeen of progesteron, of zelfs testosteron, die u de meeste zorgen zouden moeten baren, maar cortisol. Het stresshormoon cortisol is bedoeld om in noodsituaties, bij acute stress, door het lichaam te worden gebruikt om beter en sneller op fysiek gevaar te reageren.

Of de bedreiging nu gevormd wordt door een slang die u wil bijten, of door een bacterie of virus die uw lichaam is binnengedrongen, cortisol activeert tijdelijk het afweersysteem. Het hormoon zet een ontstekingsreactie in gang, waarbij witte bloedcellen zich rondom de ziekteverwekker verzamelen om die te isoleren en vervolgens aan te vallen.

Het probleem ontstaat als het cortisol, en zijn partner adrenaline, niet snel uit uw lichaam worden verwijderd. Als deze stoffen dagen – of zelfs weken of maanden – aanwezig blijven, dan hebben ze het tegenovergestelde effect en verlagen ze uw weerstand en uw energieniveau. Chronische angst, boosheid, verdriet en wrok zorgen ervoor dat stresshormonen te lang in uw lichaam aanwezig blijven. Hierdoor wordt uw afweer aangetast, worden uw huid en botten dunner, neemt uw gewicht toe en vermindert uw algehele gezondheid. U kunt onder andere last krijgen van depressie, kanker en hartziekte.

Uw eierstokken zullen in de overgang minder hormonen gaan afgeven.

Uw bijnieren nemen een deel over van de taak van de productie van progesteron, oestrogeen en testosteron. Ze maken daarnaast ook DHEA, een bouwsteen voor de andere hormonen.

Maar als uw bijnieren, de organen zo groot als een walnoot die boven op uw nieren liggen, te veel cortisol en adrenaline maken, raken ze overbelast en bedolven onder hun taak om stresshormonen te vormen.

Uw ‘multitaskende’ bijnieren zullen hun prioriteiten moeten bepalen. Ze zullen voorrang geven aan uw behoefte aan stresshormonen, wat ten koste kan gaan van de productie en omzetting van uw andere hormonen.

Er zijn drie manieren om de hormoonspiegels te testen: in speeksel, in bloed en in urine. Ik heb vele jaren met deze drie methoden gewerkt, en ik heb een voorkeur voor het uitvoeren van een reeks urinetests. Op dit moment beschouw ik dat als de betrouwbaarste methode. Hiermee meet je niet alleen oestrogeen, progesteron en testosteron, maar je kijkt ook naar patronen in het vrijkomen van stresshormoon. Die patronen zijn een indicatie of uw bijnieren wat extra hulp kunnen gebruiken.

Als uw testuitslagen en symptomen bevestigen dat uw oestrogeenspiegel te laag is, kunt u fyto-oestrogenen proberen. Dat zijn plantaardige oestrogeen-achtige stoffen, zoals Black cohosh (zilverkaars), Maca (Peruaanse ginseng), lijnzaad en Pueraria mirifica. Gebruik deze producten liever dan hormoonvervangingstherapie, en vermijd het slikken van de pil. Overleg voor het aanpassen van uw medicatie wel altijd eerst met uw behandelend arts.

die van jou?’ Doe dan een stapje terug en kijk wat er gebeurt.

Het gesprek over onze borsten moet niet gedomineerd worden door de vraag: ‘Hoe voorkom je dat je borstkanker krijgt en hoe ontdek je op tijd dat je borstkanker hebt?’ Laten we het in plaats daarvan hebben over: ‘Hoe zorg je voor gezonde borsten en hoe kun je ervan genieten?’

1 ISAPS International Survey on Aesthetic/Cosmetic Procedures Performed in 2011;

http://www.isaps.org/Media/Default/global-statistics/ISAPS-Results-Procedures-2011.pdf 2 JAMA, 2008; 300: 2030-5 3 J Steroid Biochem Mol Biol, 2007; 103: 708-11 4 Dishman R et al. Physical Activity Epidemiology, 2nd edn. Champaign, IL: Human Kinetics, 2012

17

18

Medisch Dossier | September 2016

|||alternatieven||| |||Door:|harald|gaier|||

Dat geeft lucht!

Longziekten behoren wereldwijd tot de meest voorkomende aandoeningen. Er zijn enkele minder bekende, natuurlijke remedies voor longaandoeningen die hun werkzaamheid bewezen hebben. Wij hebben ze voor u op een rijtje gezet.

Eucalyptus tegen bronchitis Soms gaat een verkoudheid over in een hardnekkige, droge hoest. Dan kan het zijn dat u bronchitis hebt: een infectie van de bronchiën (de vertakkingen van de luchtpijp) in de longen. Een eenvoudig en effectief middel hiertegen is eucalyptus. Eucalyptus bevat cineole, een stof die slijm oplost, ontstekingen remt en de bronchiën verwijdt door ze te laten ontspannen.

In een onderzoek kregen patiënten met bronchitis capsules met cineole of met een placebo. De patiënten die cineole kregen, knapten al binnen vier dagen duidelijk beter op dan degenen die een placebo kregen.1 Ook zonder cineolecapsules kunt u de kracht van eucalyptus benutten: voeg enkele druppels eucalyptusolie toe aan een kom heet water en neem een stoombad. Dat doet u door een grote handdoek over uw hoofd en schouders te leggen en de warme stoom uit de kom vijf tot tien minuten lang in te ademen, of totdat het water is afgekoeld.

Tijm is een uitstekend alternatief voor eucalyptus.

Het is niet voor niets het belangrijkste bestanddeel van veel hoestpastilles en hoestsiropen.

s p i t r e Sup or vo e d gezonen long

Bewegen bij COPD Hebt u COPD? Dan kunt u baat hebben bij lichte lichamelijke inspanning. De afkorting COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease (chronische obstructieve longziekte) en wordt gebruikt voor een groep longaandoeningen waarbij de luchtwegen vernauwd zijn en ademhalen steeds moeilijker wordt. Dat is bijvoorbeeld het geval bij chronische bronchitis en longemfyseem.

In een klein onderzoek volgden patiënten met COPD twee maanden lang een inspanningsprogramma in een bad dat gevuld was met warm bronwater.

Hun ziekteverschijnselen bleken aanzienlijk te verbeteren.2 Ook yoga en tai chi kunnen heilzaam zijn voor COPD-patiënten. Ze kunnen de voortgang van de ziekte mogelijk zelfs vertragen.3 Klein hoefblad bij longemfyseem Longemfyseem is een progressieve ziekte: een ziekte die steeds erger wordt. Bij deze aandoening worden de longblaasjes steeds meer uitgerekt, wat kortademigheid en hoesten veroorzaakt.

De wetenschappelijke naam van het klein hoefblad, Tussilago farfara, is afgeleid van de Latijnse woorden ‘tussis’, hoesten, en ‘ago’, handelen.

Dat is een duidelijke verwijzing naar het traditionele gebruik van deze plant. Zowel de bloemen als de bladeren kunnen worden gebruikt om een aftreksel of zogeheten ‘borstthee’ te maken. Dat is het voorkeursmiddel bij chronisch longemfyseem, en ook bij kwartsstoflongen: een chronische aandoening die vooral in de bouw voorkomt en wordt veroorzaakt door het langdurig inademen van steen- en cementstof.

Om thee te maken van de bladeren en bloemen voegt u 12 theelepels toe aan een kop kokend water en laat dit even trekken. Drink dit meerdere

Medisch Dossier | September 2016

malen per dag.4 Voeg geen honing toe, want dat kan de gunstige effecten tegengaan.

Het kan ook een goed idee zijn om de thee te maken voordat u naar bed gaat en hem in een thermosfles naast uw bed te zetten. Zo kunt u direct een kop thee drinken wanneer u ’s morgens wakker wordt. Bij longemfyseem is het hoesten ’s ochtends bij het wakker worden namelijk vaak het ergst.

Eet veel groenten en fruit voor gezonde longen Dat u elke dag vijf porties (400 gram) groenten en fruit moet eten, wist u al. Maar hier is nóg een reden om dat te doen: de gezondheid van uw longen. Een wetenschappelijk onderzoeker van de vakgroep Gezondheid en milieu van de Universiteit van Washington in Seattle ontdekte dat regelmatig groenten en fruit eten de kans op het krijgen van COPD en andere longaandoeningen verkleint. Het kan bovendien de longfunctie verbeteren bij mensen die al COPD hebben.5 Het eten van voldoende groenten en fruit lijkt ook bescherming te bieden tegen het krijgen van longkanker.6 Dat is dus een extra reden om veel groenten en fruit op het menu te zetten.

Zorg er wel voor dat u zoveel mogelijk biologische groenten en fruit eet. Biologische producten bevatten meer antioxidanten, die kanker tegengaan, dan niet-biologisch geteeld voedsel. Ook bevatten ze meer polyfenolen, die ook oxidatie tegengaan en kanker bestrijden.

In een fles blazen tegen inspanningsastma Tijdens mijn promotieonderzoek kwam ik deze eenvoudige techniek tegen. Nadat ik 212 proefpersonen met inspanningsastma had geworven, vroeg ik hun om gedurende vier maanden om de vier uur in een bierflesje te blazen. Aan het eind van het onderzoek hadden alle proefpersonen een stabiele verbetering van hun longfunctie. Dat werd bepaald aan de hand van het ‘geforceerd expiratoir volume’ (FEV): het volume lucht dat bij een snelle en geforceerde uitademing in één seconde kan worden uitgeblazen. Bovendien hadden de deelnemers allemaal minder pufjes uit hun inhaler gebruikt.

Ongeveer 6570 procent van de verbetering was een halfjaar later nog steeds aanwezig, zonder dat de proefpersonen nog in een flesje hoefden te blazen.

Zout bij bronchiëctasie Bronchiëctasie (de vorm die niet door cystische fibrose wordt veroorzaakt) is een langdurige longaandoening waarbij de vertakkingen van de luchtpijp verwijd zijn. Hierdoor krijgen mensen last van ademnood en hardnekkig slijm ophoesten.

Er zijn weinig effectieve behandelingen, maar een volledig natuurlijk

middel met zout lijkt veelbelovend.

Bij halotherapie (het Griekse woord ‘halo’ betekent zout) zit de patiënt in een zoutkamer: een ruimte met zout op de wanden en de vloer, die gevuld is met zoute lucht. In de zoutkamer worden de omstandigheden van Oost-Europese zoutgrotten nagebootst, waarvan wordt gezegd dat ze de symptomen van luchtwegaandoeningen kunnen verbeteren. Volgens een onderzoek is dit goed voor allerlei longaandoeningen, waaronder bronchiëctasie.7 Overal ter wereld zijn er centra voor halotherapie en therapeutische zoutgrotten. Kijk op internet voor een centrum bij u in de buurt.

Magnesium bij astma Magnesiumsupplementen blijken een duidelijke verbetering te geven bij lichte tot matige astma. In een goed uitgevoerd onderzoek kregen 55 mannen en vrouwen ofwel magnesium of een placebo. Degenen die magnesium kregen, hadden een beduidend betere longfunctie en kwaliteit van leven dan de deelnemers die een placebo kregen.8

De oregano-olie bleek goed te werken tegen alle geteste bacteriën Oregano bij longinfecties Bij bacteriële infecties of schimmelinfecties kunt u olie van Origanum syriacum (wilde oregano) proberen. Deze olie bevat de werkzame stoffen thymol en carvacrol, waarvan wetenschappelijk is bewezen dat ze bacteriën en schimmels tegengaan.9 Etherische oregano-olie is getest bij 25 verschillende bacteriestammen. De olie bleek goed te werken tegen alle geteste bacteriën.10 Supplementen met oregano-olie zijn goed verkrijgbaar. Maar let op: het is verstandig om een geregistreerde natuurgeneeskundige of kruidengeneeskundige te raadplegen voordat u oregano-olie gaat gebruiken. Die kan bepalen welke dosering het beste voor u is. Let er ook op dat sommige mensen allergisch reageren op dit middel.

1 Cough, 2013; 9: 25 2 Am J Phys Med Rehabil, 1997; 76: 204–7 3 Complement Ther Med, 2011; 19: 3–11; J Altern Complement

Med, 2009; 15: 225–34 4 British Herbal Medical Association. British Herbal Pharmacopoeia.

Bristol, UK: BHMA, 1983 5 Epidemiol Rev, 2001; 23:268-87 6 J Agric Food Chem, 2003; 51: 1237-41 7 J Aerosol Med, 1995; 8: 221–32 8 J Asthma, 2012; 47: 83-92 9 Biol Pharm Bull, 2003; 26: 1725–9; J Appl Microbiol, 2007; 103: 1021–30 10 J Appl Microbiol, 2000; 88: 308–16

19 17

Binnenkort is het weer zo ver:

Maak in de week van 3 t/m 9 oktober 2016 kennis met acupunctuur of andere behandelingen uit de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCG), zoals kruidentherapie of tuinamassage. Tijdens de week worden door het hele land activiteiten georganiseerd. Acupuncturisten en andere behandelaars in de Traditionele Chinese Geneeskunde stellen hun praktijk open om meer informatie aan u te geven. Ook kunt u deelnemen aan lezingen, open tai-ji quan lessen en andere activiteiten.

De Week van de Acupunctuur heeft als thema PIJN. Nederland heeft ruim 2 miljoen pijnpatiënten. Wereldwijd wordt acupunctuur met succes ingezet bij de bestrijding van pijn. Met de Week van de Acupunctuur – in balans met Chinese Geneeskunde – willen de organisatoren de aandacht vestigen op de mogelijkheden die acupunctuur aan pijnpatiënten biedt.

Acupunctuur is onderdeel van de Traditionele Chinese Geneeskunde. Om pijn te bestrijden kunt u acupunctuur succesvol inzetten. Maar u heeft ook de keuze acupunctuur in combinatie met andere behandelingen, zoals kruidenbehandeling aan te wenden.

Dit is afhankelijk van uw persoonlijke voorkeur en van de diagnose. Overleg hierover met uw behandelaar.

De Week van de Acupunctuur – in balans met Chinese Geneeskunde wordt georganiseerd door: - Nederlandse Vereniging voor Acupunctuur (NVA) en - ZHONG – Nederlandse Vereniging voor Traditionele Chinese Geneeskunde Zij doen dit in samenwerking met: - Nederlandse Patiëntenvereniging voor Acupunctuur (NPVA) Meer informatie vindt u op: www.weekvandeacupunctuur.nl ; www.acupunctuur.nl ; www.zhong.nl ; www.npva.nl