Medisch dossier 1804 juni 2016

Jaargang 18 N o 4 juni 2016

Los nummer E 7,50

Schimmelinfectie Geneesmiddelen Afvallen?

Acht tips ter voorkoming

Wat te doen als ze niet genezen

Geen prik voor mij

Baarmoederhalskanker komt maar zelden voor.

Het HPV-vaccin heeft intussen veel, heel veel bijwerkingen

Probeer eens yoga

2

Medisch Dossier | Juni 2016

4 8

|||inhoud|||

4

10

10

16

18

16

|||colofon|||

18 Over Medisch Dossier Medisch Dossier is de Nederlandse vertaling en bewerking van het Britse maandblad What Doctors Don’t Tell You. Hiermee bieden we onafhankelijke informatie over zowel de risico’s en gevaren van medicijnen en behandelingen als over de beloften van mogelijke alternatieven.

Ons doel: patiënten stimuleren hun gezondheid meer in eigen hand te nemen. Medisch Dossier verzet zich niet tegen de reguliere geneeskunde, maar stimuleert de samenwerking tussen artsen en patiënten. Toonaangevende medische vaktijdschriften vormen de bron van onze artikelen, zodat alle informatie is gebaseerd op gevestigd wetenschappelijk onderzoek.

De redactie van Medisch Dossier bevindt zich in Engeland; Uitgeverij The Optimist BV verzorgt ­uitsluitend de Nederlandse vertaling en administratie. De redactie is in het Engels bereikbaar via www.wddty.com Hoofdredactie: Bryan Hubbard en Lynne McTaggart Coördinatie: Els Kwaks Vertaling: Taalpraktijk Mieke Prins Artdirector: Carl de Vaal Vormgeving: Saskia Geleedts Uitgever: Uitgeverij The Optimist BV Drukwerk: Print Consult Redactieraad internationaal: Dr. John Mansfield, Dr. Leo Galland, Dr. Alan Franklin, Dr. Patrick Kingsley, Dr. Jean Monro, Dr. J. Anthony Morris, Annemarie Colbin, Anne Gaskell (La Leche

Vaccin tegen HPV: wat is daar mis mee?

Het HPV-vaccin dat bescherming biedt tegen baarmoederhalskanker, heeft tweemaal zoveel bijwerkingen als andere vaccins. Dit kon weleens liggen aan de manier waarop deze vaccins worden geproduceerd.

Nieuws Fruit in plaats van statines; Bewegende ouderen hebben jongere hersenen; zonaanbidders leven langer; gezonder met één extra glas water; en meer

Reken voorgoed af met schimmel Als u een schimmelinfectie hebt, zijn er duizenden programma’s, diëten en supplementen waaruit u kunt kiezen. Maar al die verschillende methoden maken gebruik van nagenoeg dezelfde eenvoudige adviezen die u kunnen helpen deze hardnekkige infectie de baas te worden.

Met yoga de kilo’s de baas Velen van ons willen afvallen nu de zon tevoorschijn komt en we onze bikini uit de kast halen. We zijn al snel geneigd de oplossing te zoeken in afvaldiëten en fitnessprogramma’s, maar er is een mildere en effectieve manier: yoga.

Als geneesmiddelen de gezondheid schaden Er zijn nogal wat geneesmiddelen die uw lichaam beroven van onmisbare voedingsstoffen. Maar als u weet welke risico’s u loopt, kunt u ze proberen te voorkomen door de juiste voedingsmiddelen te eten of een supplement te slikken.

League), Janet Balaskas, Dr. J. Levenson, Dr. Ellen Grant, Dr. Melvyn Wehrbach, Dr. Michel Odent, Dr. Keith Mumby, Dr. J. Wright, Prof. Gordon Stewart, Dr. Vickie Rippere, Dr. Anthony Newburry, Sally Bunday

Abonneeservice Postbus 105, 2400 AC Alphen aan den Rijn Tel. 0172 476085 medischdossier@spabonneeservice.nl www.medischdossier.org/abonneeservice

Redactieraad Nederland: Jan C. van Beek, arts en manueel geneeskundige, Robert K.T.H. Trossèl, arts.

Archief De eerste editie van Medisch Dossier verscheen in 1999. Via www.medischdossier.org kunt u oude nummers voor vijf euro exclusief verzendkosten per stuk nabestellen. Wanneer u abonnee bent, heeft u via uw abonneecode gratis toegang tot het digitale archief, dat al het gepubliceerde materiaal vanaf 2004 bevat.

Abonnementen Een jaarabonnement op Medisch Dossier (tien nummers) kost € 68,25 en geeft u onbeperkt toegang tot het digitale archief op www.medischdossier.org.

Abonnementen kunnen op elk moment ingaan.

Indien drie maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch verlengd. Adreswijzigingen en opzeggingen kunnen uitsluitend schriftelijk of per e-mail worden doorge­geven. Nieuwe abonnees ontvangen binnen vier weken na aanvraag hun eerste nummer.

Adreswijzigingen graag vier weken van tevoren doorgeven per post of e-mail.

Uitgeverij The Optimist BV behoudt zich het recht voor een keer per jaar een prijsindexatie toe te passen.

Wij nemen uw gegevens op in een gegevensbestand.

Deze gegevens worden gebruikt voor de met u gesloten overeenkomsten, zoals de abonnementen­ administratie van de uitgeverij. Daarnaast kunnen wij uw gegevens gebruiken om u op de hoogte te houden van interessante informatie en/of het doen van aanbiedingen van Uitgeverij The Optimist BV of van door ons zorgvuldig geselecteerde bedrijven. Mocht u hiertegen bezwaar hebben, stelt u ons hiervan dan per post of via e-mail op de hoogte.

Disclaimer Hoewel aan de voorbereiding van deze uitgave alle zorg is besteed, kan de uitgever niet verantwoordelijk worden gehouden voor eventuele schade of leed, veroorzaakt door behandelingen, advies of informatie gepubliceerd in dit nummer. Alvorens een behandeling te ondergaan is het raadzaam om een specialist te raadplegen. © Uitgeverij The Optimist B.V. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en openbaar worden gemaakt zonder toestemming van de uitgever.

Deze nieuwsbrief wordt uitgebracht onder licentie van WDDTY Publishing Ltd (UK). Alle rechten op het gelicentieerde materiaal behoren toe aan WDDTY Publishing Ltd. Het materiaal mag niet worden gereproduceerd, als geheel of in delen, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van WDDTY Publishing Ltd. De naam What Doctors Don’t tell You is eigendom van WDDTY Publishing Ltd.

Darmen uit balans Toen ik begin dertig was, had ik een periode met veel stress. Alles was me altijd voor de wind gegaan, maar plotseling liep ik op alle terreinen van mijn leven vast. Ik maakte alle ingrijpende levensgebeurtenissen mee die tot een crisis kunnen leiden: dood, huwelijk, echtscheiding, financiële spanningen, werk dat geen voldoening geeft. En ik verhuisde in m’n eentje naar het buitenland.

Kort nadat ik dit alles tot een goed einde had gebracht, begon ik vreemde symptomen te krijgen, die steeds erger werden: hormoonschommelingen, voedselintolerantie, diarree en een prikkelbare darm, slapeloosheid en nachtelijk zweten, en dat alles in de mist van een milde depressie. Ik had me zo lang machteloos gevoeld, dat mijn lichaam ook machteloos leek te zijn geworden.

Ik zocht medische hulp, liep van de ene therapeut naar de andere en probeerde allerlei behandelingen. Maar ik werd niet beter. De reden dat al die therapeuten zo’n moeite hadden te ontdekken wat ik mankeerde, was dat mijn probleem destijds gewoon te nieuw was.

Dertig jaar geleden had de gezondheidszorg nog weinig kennis van het subtiele evenwicht van het menselijk microbioom en alle dingen die onze darmen in de war kunnen schoppen.

Wat ik destijds had, was gewoon een schimmelinfectie in de darmen. De meeste artsen wisten toen wel dat Candida albicans een schimmel was die in de dunne darm leeft en daar op zich geen kwaad doet. Maar in 1983 ontdekte de Amerikaanse internist Orian Truss dat de schimmel, als ons immuunsysteem verzwakt is en de goede bacteriën afgebroken worden, zich zodanig kan vermenigvuldigen dat het volledig uit de hand loopt. De schimmel produceert toxische stoffen die allerlei lichamelijke functies beïnvloeden. Toen ik eindelijk van die ontdekking hoorde, betekende dat voor mij een keerpunt. De symptomen die Truss beschreef, kwamen bijna allemaal overeen met die van mij.

Toen kon ik op zoek naar de juiste therapeut en die bevestigde mijn vermoedens. De behandeling die ik vervolgens kreeg, was nogal heftig: grote doseringen schimmelwerende medicijnen en dat maandenlang (nu weten we dat je daar een lekkende darm van krijgt), plus een serie supplementen die op mij waren toegesneden. Verder een speciaal dieet met verse, onbewerkte voedingsmiddelen en een heleboel ‘verboden’ producten. Het werkte: een maand nadat ik met mijn behandeling was gestart, vroegen de mensen aan me of ik een facelift had gehad.

Gelukkig herkennen de meeste alternatieve therapeuten tegenwoordig de symptomen van deze leefstijlziekte. Het valt echter nog steeds niet altijd mee om de goede behandeling te vinden, en veel mensen moeten op internet naar de oplossing voor hun problemen zoeken. Daarom deze maand in Medisch Dossier een artikel waarin we de belangrijkste factoren die bijdragen aan de genezing van deze schimmelinfectie voor u op een rijtje hebben gezet.

Maar het voornaamste van alles is: genezing is geen kwestie van het juiste pilletje vinden, maar een ingewikkeld proces, waarbij u zelf de regie neemt over uw eigen leven.

Lynne McTaggart

3

|||van||de||hoofdredactie|||

Medisch Dossier | juni 2016

4

Medisch Dossier | juni 2016

|||second|opinion||| |||Door:|bryan|hubbard|||

Vaccin tegen HPV: wat Het HPV-vaccin dat bescherming biedt tegen baarmoederhalskanker, heeft tweemaal zoveel bijwerkingen als andere vaccins. Dit kon weleens liggen aan de manier waarop deze vaccins worden geproduceerd.

E

r lijkt iets ernstig mis met de HPV-vaccins. Deze vaccins worden aan jonge tienermeisjes gegeven om baarmoederhalskanker te voorkomen, die door het humaan papillovirus (HPV) kan worden veroorzaakt. De officiële, internationale aanbeveling geldt ook voor jongens, om andere soorten kanker bij hen te voorkomen. Maar de vaccinatie geeft soms ernstige bijwerkingen, waaronder levensbedreigende reacties, en dat tweemaal zoveel als andere vaccins.

Tot nu toe zijn er in Nederland vanaf de introductie van het vaccin in 2009 tot juli 2015 in totaal 3833 bijwerkingen gemeld, waarvan 1418 in de eerste twee jaar. Sinds 2011 zijn er ongeveer 60 tot 80 meldingen van bijwerkingen per jaar.1 Critici denken dat de bijwerkingen te maken hebben met de manier waarop de twee HPV-vaccins, Gardasil en Cervarix, worden gemaakt. Voor beide vaccins is een nieuwe productiemethode toegepast, waarbij een genetisch gemodificeerd virus werd gebruikt.

Normaal worden vaccins met een verzwakt virus gemaakt, maar deze twee HPV-vaccins maken om het immuunsysteem te activeren gebruik van virusachtige deeltjes (VLP’s), die L1-eiwitten worden genoemd.

Volgens een analyse van Sin Hang Lee, van het Amerikaanse Milfordziekenhuis, zouden de vaccins ook DNA van insecten kunnen bevatten – een bevinding die overigens niet strookt met wat het Nederlandse Rijksvaccinatieprogramma stelt.

Cervarix werd tot 2012 in het Verenigd Koninkrijk gebruikt. Het bevat aluminiumzouten en er kunnen ook eiwitresten van insecten en bacteriën in zitten. GlaxoSmithKline, de producent van Cervarix, heeft nooit gemeld dat er eiwitten van insecten in zijn product kunnen zitten, totdat dit werd ontdekt in Gardasil van producent Merck.

Maar insecteneiwit was niet het enige dat Lee in Gardasil aantrof. Het kan zijn dat Merck tijdens de productie van het vaccin ‘onbedoeld een nieuwe chemische verbinding heeft gemaakt, samengesteld uit HPV-L1fragmenten die chemisch gebonden zijn aan nanodeeltjes aluminium’, aldus Lee.2 Zijn bevindingen zijn bevestigd door Laurent B’elec van de Sorbonne Universiteit in Parijs.

De Amerikaanse gezondheidsdienst (FDA) zei in antwoord hierop dat de aanwezigheid van stukjes DNA te verwachten is, omdat het HPV-L1-gen wordt gebruikt bij de productie van het vaccin. Dat is onvermijdelijk, maar niet schadelijk, zei de FDA. SaneVax, een lobbygroep van ouders van meisjes die schade hebben ondervonden van het vaccin, heeft meebetaald aan het onderzoek van Lee. Deze groep is bezorgd over het feit dat de FDA-verklaring niet vermeldt dat er mogelijk stukjes DNA aan het aluminium in het vaccin gebonden zijn. Het is namelijk niet wetenschappelijk bewezen dat deze stukjes genen onschadelijk zijn. ‘Ons verzoek om wetenschappelijk bewijs is volledig genegeerd’, aldus een woordvoerder van SaneVax. Ook de kans op auto-immuunreacties wordt niet genoemd.

Zelfs artsen worden bezorgd over het grote aantal bijwerkingen. Ruim 200 Franse artsen hebben een brief aan het Europese Parlement ondertekend, waarin een moratorium op het gebruik van het vaccin wordt gevraagd totdat de veiligheid en voordelen goed zijn vastgesteld. De belangrijkste ondertekenaar van de brief is Philippe de Chazournes.

Hij vraagt om een onderzoekscommissie die de werkelijke risico’s en voorde-

Medisch Dossier | juni 2016

is daar mis mee? len van het vaccin zou moeten onderzoeken, met name van Gardasil, wereldwijd het meest gebruikte HPV-vaccin.

In april 2015 werd de brief aan het Europese Parlement gestuurd.

Europarlementslid Michèle Rivasi verklaarde dat het tijd werd om te luisteren naar de slachtoffers van het vaccin en om geld te reserveren voor onderzoek en ontwikkeling van een nieuw, veiliger HPV-vaccin.

Er worden inmiddels ook rechtszaken gevoerd. In de VS en het Verenigd Koninkrijk kunnen slachtoffers de makers van het vaccin niet aanklagen omdat de producenten daar door de overheid worden gevrijwaard van vervolging, maar andere landen bieden zo’n bescherming niet. Er lopen nu rechtszaken in India en Frankrijk, en binnenkort begint er een in Spanje, waar het tienermeisje Zuriñe Jiménez Guereño invalide is geworden na vaccinatie met Gardasil.

In Japan heeft het ministerie van Gezondheid de aanbeveling van het HPV-vaccin ingetrokken nadat er honderden meldingen waren ontvangen van een verdoofd gevoel en pijn. Dat besluit werd in 2013 genomen, vier jaar na de introductie van het vaccin. Het vaccin wordt nog steeds beschikbaar gesteld aan de plaatselijke gezondheidsdiensten, maar er wordt bij gezegd dat ze het niet mogen promoten.

In Denemarken is een documentaire gemaakt die in maart 2015 op de nationale tv is uitgezonden: The vaccinated girls: sick and betrayed. Louise Brinth van het Frederiksberg-ziekenhuis in Kopenhagen, die tachtig meisjes met ernstige bijwerkingen na de HPV-prik had onderzocht, zegt in deze documentaire: ‘We zien een patroon dat schreeuwt om aandacht en dat om gedegen research vraagt.’

Een eerlijke kans Lopen sommige meisjes meer risico dan andere? Niemand weet het zeker, maar Jesper Mehlsen, ook van het Frederiksberg-ziekenhuis, deed voor de producent onderzoek naar Gardasil en

De afweging van voordelen en risico’s Baarmoederhalskanker is slechts nummer 14 op de lijst van meest voorkomende soorten kanker en komt dus tamelijk zelden voor, namelijk bij 1 op de 11.111 vrouwen met een afwijking in het uitstrijkje. Van deze vrouwen zal slechts 1 op de 33.000 aan de ziekte overlijden.

Vergelijk deze cijfers eens met de percentages slachtoffers van het HPV-vaccin: 1 op de 300 meisjes krijgt een ernstige bijwerking en 1 op de 30 meisjes krijgt een autoimmuunreactie. De vraag die dit oproept is: wegen de risico’s van preventie wel op tegen die van de ziekte zelf?

Vaccinaties Ernstige (levensbedreigende) reactie op het vaccin:

1:300

Auto-immuunreactie:

1:30

Baarmoederhalskanker Gevallen per jaar:

1:11.111

Doden per jaar:

1:33.000

5

6

Medisch Dossier | juni 2016

|||second|opinion||| vond een sterk verband tussen de bijwerkingen en atletische meisjes die op hoog niveau sporten. Zijn waarneming wordt ondersteund door de verhalen van jonge topatletes die na hun vaccinatie nog nauwelijks hun bed uit kunnen komen.

Mehlsen, die ook te zien is in de Deense tv-documentaire, adviseert meisjes altijd om meerdere weken vóór de vaccinatie niet aan sport of zware lichamelijke inspanning te doen.

Sportief of niet, voorstanders van het vaccin beweren dat het HPV-vaccin veilig en effectief is en dat slechts

erop dat de prik bij één op de 30 ingeënte meisjes (3,3 procent) een autoimmuunreactie kan veroorzaken: het lichaam valt zijn eigen stoffen aan. Zelfs in dit geval kan worden gesteld dat de reacties op toeval berusten en dat niet bewezen is dat ze door het vaccin werden veroorzaakt.

Meer dan toeval?

Als er hier al sprake is van toeval, dan is dat wel heel veel toeval. In het Verenigd Koninkrijk zijn van zeven miljoen prikken met Gardasil (of zijn voorganger Cervarix) 7948 bijwerkingen gemeld,

In Japan is de aanbeveling van het HPV-vaccin ingetrokken nadat honderden meldingen waren ontvangen van een verdoofd gevoel en pijn een heel kleine minderheid van de meisjes een bijwerking krijgt. Deze positieve houding wordt ondersteund door een recent onderzoek onder meer dan 260.000 Canadese schoolmeisjes (leeftijd 14 tot 17). Daaruit bleek dat Gardasil abnormale celgroei met 5,7 per 1000 meisjes (0,6 procent) liet dalen, en dat het middel ook wratten op de anus en de geslachtsdelen helpt voorkomen.3 Er bestaan ongeveer 100 verschillende HPV-stammen, maar het Gardasilvaccin werkt maar tegen vier daarvan (stam 6, 11, 16 en 18). HPV is een zeer besmettelijke, seksueel overdraagbare aandoening (soa). Andere stammen kunnen ook baarmoederhalskanker of wratten op de geslachtsdelen veroorzaken, evenals kanker van de penis, anus, hoofd, hals en keel, waartegen het vaccin niet beschermt. Het immuunsysteem kan de meeste HPV-infecties wel goed bestrijden.

De HPV-bepleiters hebben gelijk: ‘ernstige’ bijwerkingen komen niet vaak voor, namelijk bij één op de 300 ingeënte meisjes (0,3 procent). Maar een ‘ernstige bijwerking’ kan volgens de definitie van de FDA onder andere overlijden, een levensbedreigende aandoening, ziekenhuisopname, invaliditeit of blijvende schade zijn.

Er is echter nóg een reactie op het vaccin, die veel vaker voorkomt: het lijkt

waarvan 2529 ‘ernstig’. Als er volgens de aanbevelingen drie prikken per kuur zijn gegeven, kregen ongeveer 2,3 miljoen Britse meisjes het HPV-vaccin.

Dat betekent dat er 341 bijwerkingen per 100.000 gevaccineerde meisjes waren (0,34 procent), waarvan er 108 (0,11 procent) ‘ernstig’ waren.

Het aantal auto-immuunreacties na vaccinatie is echter tien maal zo hoog.

Volgens één klinisch onderzoek kregen 240 van de 7378 meisjes die Gardasil hadden gekregen daarna een autoimmuunaandoening: dat is 3,3 procent.

Reacties die optraden waren plotseling in elkaar zakken, toevallen, spierpijn, invaliderende vermoeidheid, verlamming, hersenontsteking, artritis, lupus en multiple sclerose. Het percentage is bij de nieuwe versie van het vaccin, Gardasil 9, iets lager, namelijk 2,4 procent.

In de VS is hetzelfde beeld te zien.

Bij het Amerikaanse systeem om bijwerkingen van vaccins te melden (VAERS), zijn tot april 2015 in totaal 39.038 bijwerkingen van een HPVvaccin gemeld, waaronder 1317 keer invaliditeit, 227 overlijdensgevallen, 686 levensbedreigende voorvallen, 12.470 gevallen waarbij intensieve zorg nodig was en nog eens 4017 gevallen waarvoor een nacht ziekenhuisopname nodig was.

Medisch Dossier | juni 2016

Het doel en het middel?

Vergelijk deze cijfers eens met het aantal nieuwe gevallen van baarmoederhalskanker per jaar. In het Verenigd Koninkrijk zijn er jaarlijks 8,8 nieuwe gevallen en drie sterfgevallen per 100.000 mensen. In Nederland zijn deze cijfers ongeveer hetzelfde (8,71 nieuwe gevallen, en 2,85 sterftegevallen per 100.000 mensen per jaar).4 Dit betekent 0,008 procent nieuwe gevallen van baarmoederhalskanker en 0,003 procent sterftegevallen, waarmee het op nr. 14 staat in de lijst met meest voorkomende soorten kanker. Er worden elk jaar slechts 3000 nieuwe gevallen gemeld in het Verenigd Koninkrijk, 12.000 in de VS en 712 in Nederland (zie kader).

Er is echter iets vreemds aan de hand met het aantal gevallen van baarmoederhalskanker sinds de introductie van de vaccins. De VAERS-cijfers laten zien dat 102 meisjes na vaccinatie toch baarmoederhalskanker hebben gekregen, 597 een afwijkend uitstrijkje hadden en 265 afwijkende celgroei in de baarmoederhals hadden: precies de zaken waartegen het HPV-vaccin moet beschermen.

Dit verschijnsel is ook waargenomen door onderzoekers van de Universiteit van Texas. De onderzoekers hebben 592 vrouwen van 20 tot 26 jaar gevolgd, en 512 van hen hadden een HPV-vaccin gehad. Zij ontdekten dat degenen die ingeënt waren twee keer zo veel kans hadden op een infectie met zogeheten ‘hoogrisico’-stammen HPV als degenen die niet waren ingeënt.

Daarbij ging het om andere stammen dan de vier virusstammen waartegen het vaccin beschermt.5 Volgens de Deense documentaire was de jongste vrouw die in 2008 – het jaar voordat Gardasil daar voor het eerst werd gebruikt – in Denemarken aan baarmoederhalskanker stierf 30 jaar oud, terwijl de jongste die in 2012 stierf pas 20 was.

Er is in Denemarken ook een snelle stijging geweest van de percentages sterfte door baarmoederhalskanker.

Het percentage daalde aanvankelijk gestaag, van 140 sterfgevallen in 2005 tot 80 gevallen in 2011. Maar daarna begon dit percentage weer te stijgen, tot 100 sterfgevallen in 2012 en 119 gevallen in 2013.

Onderzoeken die door Merck wer-

De afname van baarmoederhalskanker Het aantal gevallen van baarmoederhalskanker daalt al sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw. Hoewel dit vooral aan het uitstrijkje leek te liggen, had de daling al ingezet voordat die test werd geïntroduceerd. In 1992 waren de percentages kanker en sterfte met 60 procent gedaald.

Tegenwoordig staat baarmoederhalskanker op plaats 14 in de lijst met meest voorkomende soorten kanker, en zijn er jaarlijks slechts 12.000 nieuwe gevallen in de VS, 3000 in het Verenigd Koninkrijk en 712 in Nederland. De behandeling – meestal bestraling en chemotherapie – is effectief: 75 procent van de patiënten leeft vijf jaar na de behandeling nog. Daardoor zijn er jaarlijks nog maar ongeveer 4000 sterftegevallen in de VS, 900 in het Verenigd Koninkrijk en 231 in Nederland.

Baarmoederhalskanker is nog steeds een belangrijke doodsoorzaak in ontwikkelingslanden, waar meer dan 80 procent van alle gevallen voorkomt.

De meeste gevallen van baarmoederhalskanker worden door HPV-stammen veroorzaakt.

Twee daarvan – HPV-16 en HPV-18 – zijn verantwoordelijk voor 70 procent van alle HPVgevallen. De Gardasil- en Cervarix-vaccins beschermen tegen deze twee stammen. Andere HPV-stammen zijn echter verantwoordelijk voor de overige 30 procent van alle baarmoederhalskanker. Tegen die stammen bestaat er momenteel nog geen vaccin.

In totaal zijn er meer dan honderd HPV-stammen; vijftien daarvan veroorzaken allerlei soorten kanker en veertig kunnen seksueel worden overgedragen.

den uitgevoerd, vóór de goedkeuring van Gardasil in 2006 in de VS, bevestigen dit: vrouwen die vóór hun inenting waren blootgesteld aan kankerveroorzakende HPV-stammen, hadden na hun inenting 44 procent meer kans op voorstadia van kanker.

‘Ik zei het toch?’

Verschillende werknemers en partners van Merck, de producent van Gardasil, hebben in de loop van de tijd afstand genomen van hun werkgever of partner. De eerste die dit deed, was Diane Harper, een hoofdonderzoeker. Zij noemde beide HPV-vaccins ‘nutteloos en gevaarlijk’. Volgens haar geneest 90 procent van de HPV-infecties binnen twee jaar vanzelf.

In een interview dat door de Amerikaanse zender CBS werd uitgezonden, zei ze: ‘Het percentage ernstige bijwerkingen [van Gardasil] gaat gelijk op met het percentage sterfgevallen door baarmoederhalskanker. Gardasil is met minstens zo veel ernstige bijwerkingen in verband gebracht als er elk jaar sterftegevallen door baarmoederhalskanker zijn.’ Later zei Diane Harper echter dat ze verkeerd geciteerd was en nam ze afstand van deze opmerkingen.

Dat deed Bernard Dalbergue, een exwerknemer van Merck, niet, of nog niet.

Hij zei: ‘Gardasil zal het grootste schandaal in de geschiedenis van de genees-

kunde worden. Hoe groot het Gardasilschandaal wordt, moet nog worden vastgesteld. Toen dit vaccin op de Amerikaanse markt kwam, ­­wist iedereen dat het waardeloos zou blijken.’6 Voorstanders van het vaccin claimen dat dit de bitterheid van een voormalig werknemer is. Zij houden vol dat de HPV-vaccins levens redden en geen klachten veroorzaken. Ze wijzen op meerdere onderzoeken waarin nooit langetermijnreacties op een HPV-vaccin zijn gevonden, waaronder een onderzoek met bijna een miljoen jonge meisjes in Denemarken en Zweden.7 Het is moeilijk om die gegevens op één lijn te brengen met de duizenden jonge meisjes van wie het leven geruïneerd is door invaliderende verschijnselen die bijna direct na de inenting begonnen. Vroeger waren het actieve, zelfs sportieve tienermeisjes, maar nu leiden ze een schaduwbestaan.

1 www.lareb.nl 2 J Inorg Biochem, 2012; 117: 85-92 3 Paediatrics, 2015; 135: e1131-40 4 www.cijfersoverkanker.nl 5 Presentation at the AACR (American Association

for Cancer Research) Annual Meeting, 19 April 2015, Philadelphia, Pennsylvania 6 Principes de Sant’e [Health Principles], 2014; 66: 16-8 7 BMJ, 2013; 347: f5906

7

8

Medisch Dossier | juni 2016

|||nieuws|||

Bewegende ouderen hebben jongere hersenen

Fruit in plaats van statines Als u slechts één appel per dag eet, kan dat uw kans op een fataal hartinfarct met 60 procent verminderen. Het kon weleens net zo goed werken als een statine of een antihypertensivum om uw cholesterol of bloeddruk te verlagen.

Dit gezondheidsvoordeel bereikt u al met slechts 100 gram fruit per dag: bijvoorbeeld een halve appel. Het is belangrijk dat het fruit vers is en niet bewerkt.

Het belang van fruit eten kwam aan het licht toen onderzoekers de gezondheid en het menu van meer dan 500.000 Chinese mannen en vrouwen bestudeerden, van wie haast niemand fruit at. Dus de voordelen van de minderheid die geregeld fruit at, staken duidelijk af bij de rest, aldus de onderzoekers van de Oxford Universiteit.

Regelmatige fruiteters verminderen hun kans op een fataal hartinfarct met 60 procent en hun kans op grote hartproblemen of een beroerte met 66 procent. Dit werd bevestigd door hun lagere bloeddruk en lager cholesterolgehalte.

De studie had een looptijd van zeven jaar en staafde de resultaten van eerdere studies. Daarin was al geconstateerd dat een gebrek aan fruit in het menu van de Chinezen een van de belangrijkste oorzaken was van een vroegtijdige dood. De onderzoekers schatten dat geregeld fruit eten in China ongeveer 500.000 sterfgevallen door hartziekte kan voorkomen, en nog veel meer beroertes en hartinfarcten zonder fatale afloop.

Oude mensen die regelmatig bewegen hebben hersenen die tien jaar ‘jonger’ zijn dan degenen die inactief zijn of weinig aan beweging doen. Hun denkvermogen en geheugen waren allebei beter, en dat op een leeftijd waarop de kans op dementie of alzheimer op zijn hoogst is, blijkt uit een nieuwe studie.

De beweging moet een ‘hoge intensiteit’ hebben, zoals de onderzoekers het noemen, dus rennen, aerobics of gymnastiek.

Oefeningen met een lage intensiteit zijn bijvoorbeeld yoga of wandelen. Die gaven 65-plussers niet dezelfde bescherming.

De onderzoekers van de Universiteit van Miami keken naar het nut van verschillende soorten beweging bij een groep van 876 mensen van 65 jaar of ouder. Hun geheugen en denkvermogen werden aan het begin van de studie onderzocht, en zeven jaar later opnieuw.

Slechts 10 procent van de groep deed regelmatig aan een vorm van hoogintensieve beweging; de rest bewoog minder intensief of helemaal niet. Degenen die hoogintensieve lichaamsbeweging hadden, konden zich meer woorden van een lijst herinneren, en meer eenvoudige testjes uitvoeren dan degenen die laagintensieve of geen beweging hadden. Het verschil stond gelijk aan hersenen van tien jaar jonger, aldus de onderzoekers.

Bron: Neurology, 2016; doi: 10.1212/WNL.0000000000002582

Bron: New England Journal of Medicine, 2016; 374: 1332-43

Zonaanbidders leven langer Zonnebaders leven langer. Hoewel ze een verhoogd risico op huidkanker hebben, hebben zonaanbidders minder kans om aan hart- en vaatziekten te overlijden, of aan een andere ziekte.

De vitamine D uit zonlicht is onontbeerlijk voor het gezond functioneren van ons lichaam en immuunsysteem. Voortdurend in de schaduw blijven, kon weleens het recept zijn voor een vroegtijdige dood, ontdekten de onderzoekers van het Karolinksa Universiteitsziekenhuis in Zweden.

Ze denken dat mensen die geregeld zonnen, meer dan twee jaar langer leven dan mensen die de zon altijd mijden. Ze baseren hun schatting op een onderzoek onder 29.518 Zweedse vrouwen tussen de 24 en 64 jaar, van wie twintig jaar lang de blootstelling aan zonlicht werd bijgehouden.

Regelmatige zonnebaders hadden minder kans hart- en vaatziekten te ontwikkelen of vroegtijdig aan een andere ziekte te overlijden, dan degenen die uit de zon bleven. Niet-rokers die de zon meden, hadden dezelfde levensverwachting als rokers die het meest in de zon kwamen. Dat suggereert dat het mijden van de zon net zo riskant is als roken.

De onderzoekers omschrijven hun bevindingen als een ‘paradox’, maar niet voor wie al wist hoe belangrijk vitamine D is voor onze gezondheid.

Bron: Journal of Internal Medicine, 2016; doi: 10.1111/joim.12496

Medisch Dossier | juni 2016

Buikomvang voorspelt kans op hartinfarct De BMI (body mass index), de standaard manier om uw gezondheid te meten, is een minder goede indicatie voor hart- en vaatziekten dan de omtrek van uw taille, blijkt uit nieuw onderzoek.

Als u een appelfiguur hebt – waarbij het vet zich rond de buik concentreert – en een taille van 100 cm of meer bij mannen en 88 cm bij vrouwen, dan is dat een ‘sterke aanwijzing’ voor een disfunctie van de linkerventrikel: een gestoorde functie van de linkerhartspier. Dat is de meest voorkomende oorzaak van hartziekte en hartfalen.

Mensen met diabetes, die toch al een verhoogd risico op hart- en vaatziekten hebben, verhogen dat risico nog verder als ze een dikke buik hebben, zeggen onderzoekers van het Hartinstituut van het Amerikaanse Intermountain Medisch Centrum.

Het is de beste voorspeller voor hartfalen, veel nauwkeuriger dan de BMI, die ons gewicht in verhouding tot onze lichaamslengte meet. Iemand die te zwaar is maar een peerfiguur heeft – veel vet op de heupen – heeft minder kans op hartziekte.

De onderzoekers volgden de hartfunctie van 200 diabetici en gaven het advies hun dieet te veranderen of op de oude voet door te gaan, afhankelijk van of ze een appel- of peerfiguur hadden.

Hoewel er een sterk verband is tussen overgewicht en de kans op disfunctie van de linkerventrikel van het hart, wordt dit risico nog versterkt als het extra gewicht zich concentreert rond het middel, zeggen de onderzoekers.

Aangezien één op de drie mensen in het Westen op zeker moment een hartziekte krijgt, is het voor mensen met een appelfiguur belangrijk om de hoeveelheid vet rond hun middel te verminderen, concluderen de onderzoekers.

Bron: Proceedings of the 2016 American College of Cardiology Scientific Session, Chicago, 2 april 2016

Matig drinken toch niet zo gezond

Gezonder met één extra glas water Als u slechts één glas water extra drinkt per dag, doet u uw gezondheid al een groot plezier.

Mensen die tot drie glazen water per dag drinken, eten 205 calorieën minder, hun zoutconsumptie daalt met 250 mg, hun suikerconsumptie met bijna 18 gram en hun cholesterolconsumptie met 21 mg per dag.

Zelfs als u de hoeveelheid water die u drinkt met slechts 1 procent verhoogt, wordt u al een beetje gezonder, zeggen onderzoekers van de Universiteit van Illinois.

Water uit de kraan, water uit een waterkoeler of flessenwater had het grootste effect op de gezondheid, hoewel de onderzoekers ook vloeistoffen als zwarte thee, kruidenthee en koffie meetelden. Gemiddeld dronken de ruim 18.000 volwassenen die meededen aan het onderzoek bijna een liter (993 ml) water per dag. De onderzoekers ontdekten een opvallend verschil tussen het dieet van degenen die slechts één glas per dag dronken en dat van hen die meer dronken.

Maar hoeveel u ook drinkt, als u er slechts één glas water per dag aan toevoegt, gaat uw gezondheidsvoordeel met sprongen vooruit, zeggen de onderzoekers.

Bron: Journal of Human Nutrition and Dietetics, 2016; doi: 10.1111/jhn.12368

Af en toe alcohol – bijvoorbeeld een of twee glazen wijn per dag – werd altijd als gezond beschouwd. Maar dit idee blijkt gebaseerd op twijfelachtig onderzoek.

Vele studies hebben geconcludeerd dat matig drinken kan bijdragen aan een langer en gezonder leven. Maar toen er nauwkeuriger gekeken werd, bleek er sprake van slecht onderzoek en ondeugdelijke conclusies.

Tim Stockwell, directeur van het Centrum voor verslavingsonderzoek van de Canadese Universiteit van Victoria, heeft 87 studies geanalyseerd die concludeerden dat matig drinken goed voor ons was.

De gezondheidseffecten van alcohol werden vergeleken met die van geheelonthouders, maar de onderzoekers keken niet nauwkeurig genoeg naar de geheelonthouders en waarom die gestopt waren met drinken. Velen van hen bleken om gezondheidsredenen te zijn gestopt, ontdekte Stockwell. Daardoor lijken matige drinkers gezonder.

Slechts 13 onderzoeken vergeleken matig drinken met niet-drinken: daarin werden geen positieve effecten van alcohol gevonden.

Bron: Journal of Studies on Alcohol and Drugs, 2016; doi: 10.15288/jsad.2016.77.185

9

10

Medisch Dossier | juni 2016

|||DOSSIER:|schimmelinfecties||| |||Door:|celeste|mcgovern||

Reken voorgoed af met

schimmel

Als u een schimmelinfectie hebt, zijn er duizenden programma’s, diëten en supplementen waaruit u kunt kiezen. Maar al die verschillende methoden maken gebruik van nagenoeg dezelfde adviezen die u kunnen helpen deze infectie de baas te worden.

T

yp ‘candida-infectie’ op Google in en u krijgt tienduizenden hits. Talloze websites vertellen hoe u de strijd moet aangaan met deze gistachtige schimmel die allerlei klachten kan veroorzaken, van luieruitslag en jeukende liezen tot chronische vermoeidheid, het prikkelbaredarmsyndroom en zelfs kanker.

Candida albicans is een gistachtige schimmel die elk gezond mens bij zich draagt. Hij doet dienst bij de vertering van voedsel, en beschermt zowel het spijsverteringskanaal als de voortplantingsorganen tegen bacteriën. Het is de bedoeling dat hij niet met zijn andere kerntaak begint totdat zijn gastheer is overleden: het van binnenuit vergisten en verteren van het menselijk lichaam. Als zijn gastheer leeft, moet hij in bedwang worden gehouden door de juiste pH (zuurgraad) en door andere, lichaamsvriendelijke microben.

Uit de hand Maar als hij de kans krijgt, vermenigvuldigt Candida zich razendsnel. Dan maakt hij schimmeldraden (hyfen) aan met steeds meer uitlopers, die giftige stoffen afgeven en schade aanrichten.

De Amerikaanse medicus Orian Truss was de eerste die verklaarde dat geneesmiddelen zoals antibiotica, anticonceptiepillen en ontstekingsremmers de schimmelgroei versnellen, doordat ze de goede bacteriën, die tegenwicht moeten bieden aan de schimmel, vernietigen. In 1983 kreeg deze theorie algemene bekendheid door het boek van kinderarts William Crook: The yeast connection.

Destijds erkenden artsen alleen wildgroei van de schimmel als die zich op bepaalde plaatsen in het lichaam voordeed: mondspruw, waarbij de tong met een dikke, witgele laag is bedekt; vaginale schimmelinfecties, waarbij grijswitte, kaasachtige afscheiding vergezeld gaat van branderigheid en jeuk; en berg, een eczeem van de hoofdhuid met geelachtige schilfers.

Een systemische infectie, candidiasis genaamd, waarbij Candida in de bloedsomloop terechtkomt, beschouwden ze als zeldzaam. Toch komt die waarschijnlijk vaker voor dan we denken. Ze kan fataal zijn: 40 procent van de mensen die het krijgen – vaak mensen met een lage weerstand –, overlijdt eraan.

Inmiddels komt er steeds meer bewijs dat de schimmel ook verband houdt met moderne epidemieën. Ons microbioom – de verzameling bacteriën, schimmels, protozoën, parasieten en virussen die in en op ons lichaam bleven – is nauw verbonden met elk aspect van onze gezondheid, van ons vermogen ziekten te bestrijden tot ons lichaamsgewicht, en ons emotionele en geestelijke welzijn.

Schimmels vormen een belangrijke subpopulatie van deze micro-organismen. Een aantal recente onderzoeken wijst erop dat ons microbioom vaak uit evenwicht raakt door Candida-overgroei. Dan ontstaat er een dysbiose: een onevenwichtige darmflora, die in verband wordt gebracht met allerlei chronische ziekten.

Onderzoekers van het Centrum voor Medische Mycologie (de wetenschap van de schimmels) van de Amerikaanse Case Western Reserve Universiteit publiceerden in 2015 een studie. Daarin ze concludeerden dat de 184 schimmelsoorten in ons spijsverteringskanaal – waarvan Candida de belangrijkste is – ‘bijdragen aan een sterkere immuunreactie, die leidt tot ernstiger ziekten’ en dat ‘de schimmelpopulatie een cruciale rol speelt in de ontwikkeling van (spijsverterings)ziekten.’1 Tijdens een ander recent onderzoek kwam aan het licht dat een infectie met Candida albicans de uitlokkende factor kan zijn van coeliakie.2 En een recente literatuurstudie bevestigt dat de overgroei van Candida-soorten een rol speelt bij zowel het prikkelbaredarmsyndroom (PDS) als de psychiatrische aandoeningen waar 80 procent van de PDS-patiënten mee te maken krijgt.3

Medisch Dossier | juni 2016

11

12

Medisch Dossier | juni 2016

|||DOSSIER:|schimmelinfecties|||

Het zelfbrouwsyndroom Artsen verdachten Nick Hess, een 35-jarige man uit Columbus in Ohio, ervan dat hij een stille drinker was.

Zijn vrouw zocht in huis naar verstopte flessen drank als ze hem laveloos aantrof. Zelfs zijn adem rook soms naar alcohol, hoewel ze wist dat hij niks gedronken had.

Een jaar lang moest Hess elke morgen overgeven, alsof hij een kater had, en hij kreeg zelfs een keer een boete voor rijden onder invloed: de blaastest gaf aan dat hij drie keer zoveel alcohol in zijn bloed had als toegestaan, hoewel hij beweerde dat hij niets gedronken had.

Zijn vrouw ontdekte dat hij leed aan een zeldzame aandoening: het ‘zelfbrouwsyndroom’. Het syndroom is het gevolg van te veel gistcellen in de maag, die koolhydraten uit zetmeel- en suikerrijke voeding in alcohol omzetten. Je wordt al dronken van een bord pasta.

Nick Hess vond een dokter die hem serieus nam.

Anup Kanodia, die functionele geneeskunde heeft gestudeerd, ontdekte grote hoeveelheden gist in de ontlasting van Hess. Hij mocht geen koolhydraten meer eten en in een paar weken tijd waren zijn vergiftigingsverschijnselen verdwenen.

De gist Saccharomyces cerevisiae, die gebruikt wordt om bier te maken, is waarschijnlijk de boosdoener. Ook de Candida glabrata, een neefje van C. albicans en een veelvoorkomende bewoner van het spijsverteringskanaal, gedijt goed in een zuurstofarme omgeving zoals de maag en produceert grote hoeveelheden ethanol en acetaldehyde, stoffen die ook in alcoholische dranken zoals bier zitten.

Kanodia had niet eerder patiënten gezien met net zoveel gist in hun lichaam als Hess, maar hij behandelt veel patiënten bij wie gist de oorzaak vormt van hun klachten, die uiteenlopen van vermoeidheid tot darmklachten.

‘Toen ik geneeskunde studeerde op Harvard, leerde ik dat gist niet makkelijk groeit en dat iemand heel ziek moet zijn voordat er overgroei optreedt,’ zegt hij.

‘Maar we weten nu dat gist ten grondslag ligt aan bijholteontstekingen, dat baby’s schimmelinfecties op hun hoofdhuid hebben, dat onze nagels getroffen kunnen worden, dat gist smet en luieruitslag veroorzaakt en dat vrouwen vaginale schimmelinfecties krijgen. Gist kan elk lichaamsdeel treffen en allerlei symptomen veroorzaken.’

Daarom vindt Kanodia het belangrijk om gist uit te sluiten als iemand met hardnekkige en mysterieuze klachten kampt. Hij gebruikt de metafoor van de tuin: ‘De goede bacteriën zijn de aarde en de slechte bacteriën en schimmels zijn het onkruid. We kunnen planten niet laten groeien en gedijen, als we geen onkruid wieden.’

Takagi H, Kitagaki H, eds. Stress biology of yeasts and fungi: applications for industrial brewing and fermentation. Springer, 2015

Onderbuikgevoelens De microscopische activiteiten van Candida worden ook steeds duidelijker. Duitse onderzoekers hebben ontdekt dat Candida albicans vernuftige technieken gebruikt om het immuunsysteem te omzeilen.4 De twijgachtige uitsteeksels gebruiken thigmotropisme (het vermogen te voelen door contact) om groefjes en zwakke plekken in het darmslijmvlies te vinden. Daar scheiden ze vervolgens eiwitten uit om de darmwand te penetreren.5 Dat veroorzaakt microscopische lekjes in de darmwand, wat een ‘lekkende darm’ heet of ‘darmpermeabiliteit’. Als de darmbarrière aangetast is, kunnen toxische stoffen die de Candida afgeeft, maar ook onverteerde voedseldeeltjes in de bloedsomloop terechtkomen, waar ze het immuunsysteem inschakelen en voedselallergieën en auto-immuunziekten kunnen veroorzaken.

Robynne Chutkan, gastro-enteroloog in het ziekenhuis van de Georgetown Universiteit, beschrijft in haar boek The microbiome solution (2015) dat haar vak twintig jaar geleden werd gedomineerd door gemakkelijk vast te stellen aandoeningen als refluxziekte (brandend maagzuur), maagzweren en galstenen. Tegenwoordig wordt ze overspoeld door mensen met allerlei schijnbaar losstaande symptomen als huiduitslag (acne, dermatitis, eczeem en ringworm), spijsverteringsproblemen (opgeblazen gevoel, diarree en obstipatie), terugkerende infecties en allerlei vage klachten, zoals gewichtstoename, vermoeidheid, overgevoeligheid voor voedsel, hoofdpijn, depressie en verminderde concentratie. Hoewel de symptomen sterk verschillen, ontdekte Chutkan één overeenkomstige factor: de meeste patiënten hadden in het verleden langdurig of herhaaldelijk antibiotica geslikt.

Een van haar patiënten, Lucia, was een typerend voorbeeld. Ze was als kind gezond geweest, maar was als puber een jaar lang met het antibioticum tetracycline behandeld. In die periode was ze geregeld misselijk en kreeg seborroïsch eczeem op haar achterhoofd.

Toen ze als twintiger met anticonceptie begon, verergerde haar misselijkheid. Ze ging naar een gastroenteroloog, die bij een biopsie de Helicobacter pylori opspoorde. Dat is een bacterie die we allemaal bij ons dragen, maar die bij overgroei maagzweren kan veroorzaken en op latere leeftijd maagkanker. Uit recent onderzoek blijkt echter dat de bacterie bij kinderen het ‘hongerhormoon’ ghreline onder controle houdt.6 De vernietigende werking van de bacterie beïnvloedt ook onze spijsverteringshormonen.7 Als de H. pylori wordt uitgeschakeld door antibiotica, krijgen kinderen soms andere aandoeningen zoals astma of de refluxziekte. Dat suggereert dat de bacterie een beschermende werking heeft.8 Lucia kreeg drie soorten antibiotica voorgeschreven om de H. Pylori te bestrijden. Haar misselijkheid nam toe en ze kreeg last van zuurbranden. ‘Daarom schreef haar gastro-enteroloog zuurremmers voor, maar niemand vroeg zich af waarom een gezonde twintiger die niet rookte, dronk of snackte, plotseling

Medisch Dossier | juni 2016

last kreeg van refluxsymptomen’, zegt Chutkan.

Het zijn niet alleen antibiotica die de darmbacteriën decimeren, maar ook allerlei andere medicijnen en leefstijlfactoren. Het gevolg is een epidemie van dysbiose: bij steeds meer mensen nemen de goede bacteriën in aantal af, waardoor ziekteverwekkers zoals schimmels zich kunnen uitbreiden.

‘Dysbiose wordt vooral vastgesteld door een nauwkeurige anamnese. Ook is kennis nodig van het hele spectrum van aandoeningen die het gevolg kunnen zijn van schade aan het microbioom’, aldus Chutkan.

Geen wonder dat veel mensen getroffen worden en dat er zoveel diëten en programma’s zijn ontwikkeld om dysbiose en Candida-overgroei te bestrijden.

gerd. Soms kan dat verschil kan maken.

Alcoholische dranken vormen ook voedsel voor Candida. En bijna elk dieet adviseert gistende voedingsmiddelen te laten staan: oude kaas, champignons en azijn (behalve appelazijn). Zelfs kunstmatige zoetstoffen zoals aspartaam kunt u beter vermijden; uit een studie uit 2014 bleek dat ze glucose-intolerantie veroorzaken doordat ze de darmflora veranderen.10 3. Eet veel groenten Uit onderzoek blijkt dat een verandering van uw dieet voor grote veranderingen in uw darmflora kan zorgen.

Een Italiaanse studie vergeleek de darmbacteriën van kinderen in Europa met die in Afrika. Bij de geboorte

Uit onderzoek blijkt dat een verandering van uw dieet voor grote veranderingen in uw darmflora kan zorgen Ze hebben een aantal overeenkomstige kenmerken, adviezen die vrij eenvoudig op te volgen zijn en die bij de volhouders tot spectaculaire resultaten kunnen leiden. Dat kan al binnen drie maanden.

1. Ruim het medicijnkastje op Het eerste wat Chutkan doet om haar patiënten beter te maken, is hun op het hart drukken geen antibiotica meer te slikken als dat niet per se nodig is. Maar er zijn meer medicijnen die dysbiose kunnen veroorzaken. Maagzuurremmers veranderen de zuurtegraad in de maag, waardoor ziekteverwekkende microben de kans krijgen. Hormonen, zoals de anticonceptiepil en hormoonvervangende therapie, verhogen de hoeveelheid oestrogeen, waardoor schimmels gedijen.

Corticosteroïden en ontstekingsremmers vernietigen de goede bacteriën, waardoor schimmels de overhand krijgen en het immuunsysteem verzwakken.

2. Laat suiker staan Alle schimmels varen wel bij suikers en geraffineerde koolhydraten. Ze fungeren als een soort brouwerijtjes in uw buik, vergisten bloem, suiker, aardappels en rijst en scheiden giftige stoffen uit zoals alcohol en acetaldehyden, die in de bloedbaan terechtkomen. Daarom verbieden de meeste anti-Candida-diëten fruit en melkproducten, in elk geval de eerste dertig dagen.

Daarna volgt meestal een beperking: alleen fruit met weinig suikers.

Bijna elk dieet verbiedt gluten en dus alle soorten graan, want onderzoek heeft bevestigd dat gluten een rol spelen bij de ontwikkeling van het lekkendedarmsyndroom.9 Bij gebrek aan koolhydraten in de vorm van granen worden gisten en schimmels uitgehon-

bleken die ongeveer gelijk. De kinderen in Burkina Faso aten veel groenten en peulvruchten, en ontwikkelden een meer divers bacteriënprofiel met meer soorten die ontstekingen tegengaan. De Europese kinderen daarentegen kregen een zetmeelrijk, vet menu voorgeschoteld en hun microben veroorzaakten vaker diarree, allergieën en overgewicht.11 De verschillende diëten tegen Candida-overgroei vermijden allemaal bewerkte voedingsmiddelen en adviseren om veel vezelrijke producten te eten, zoals linzen, noten, chia- en lijnzaad. Deze producten vergroten de hoeveelheid heilzame Lactobacillus–bacteriën die de schimmels verdringen.

Maar het belangrijkste gemeenschappelijke kenmerk van de diëten is dat ze adviseren veel groenten te eten, met name donkergroene bladgroenten. ‘Streef ernaar dat minstens 60 procent van uw voeding uit groenten bestaat’, zegt Ann Boroch, auteur van The Candida cure (2009). ‘In het begin lijkt dat moeilijk, maar het is essentieel.’

Als u het moeilijk vindt om zo’n dieet te volgen, bedenk dan dat er op microscopisch niveau al snel veranderingen plaatsvinden: Harvard-onderzoekers ontdekten dat de overgang van een menu met vlees naar een vegetarisch dieet al na één dag een verandering van de darmflora te zien gaf.12 Toen Lucia een strikt anti-Candida-dieet ging volgen met vooral groenten en weinig (mager) vlees en vis, verdween haar dermatitis binnen een week, en ook haar andere klachten begonnen te verminderen.

Maar toen ze zich minder strikt aan haar dieet hield, kreeg ze een keelontsteking en daarom een antibioticakuur. Al haar oude symptomen keerden op slag terug.

13

14

Medisch Dossier | juni 2016

|||DOSSIER:|schimmelinfecties|||

‘Mensen beseffen vaak niet dat het tijd kost om Candida de baas te worden’, zegt Boroch. Het is belangrijk om langdurige leefstijlveranderingen in te voeren, in plaats van kortetermijndiëten gevolgd door vreetbuien. En soms is er meer nodig dan dieetveranderingen om Candida te overwinnen.

4. Kies een natuurlijk schimmelwerend middel Artsen schrijven vaak antimycotica voor: geneesmiddelen met een schimmelwerende of schimmeldodende werking, zoals fluconazol en nystatine. Maar deze medicijnen veroorzaken dezelfde problemen als antibiotica: ze doden zowel de goede als de slechte microben, met alle gevolgen vandien. Bovendien zijn er gevaarlijke bijwerkingen.

Gelukkig zijn er ook natuurlijk anti-Candidasupplementen verkrijgbaar, waarvan met name de volgende effectief zijn: Caprylzuur: een vetzuur waarvan de anti-schimmelwerking via studies is aangetoond. Het bleek vooral werkzaam tegen Candida albicans.13 Wonderolie: bevat veel ricinolzuur en was vroeger het belangrijkste middel waarmee schimmelinfecties werden behandeld.

van knoflook zijn algemeen bekend. Het is een eenvoudige aanvulling op het anti-Candida-dieet.

Berberine: een gele stof die voorkomt in verschillende bittere planten, zoals Canadese geelwortel en de mahoniestruik. De stof is werkzaam tegen Candida. Berberine bevordert de glucose-opname door cellen en vermindert glucoseproductie door de lever. Sommige mensen ervaren een zogenaamde Herxheimerreactie. Ze krijgen hoofdpijn en griepachtige verschijnselen, doordat de schimmels met duizenden tegelijk afsterven. In dat geval is het beter rustig aan te doen en uw immuunsysteem de gelegenheid te geven zijn werk te doen.

5. Behandel de schimmel lokaal Het behandelen van plekken met een schimmelinfectie hoeft niet met dure geneesmiddelen, maar kan heel goed met goedkope middeltjes die uw oma misschien al gebruikte. Gentiaanviolet bleek tijdens een onderzoek uit 1912 al effectief tegen schimmelinfecties. Onlangs bleek dat de kleurstof de groei van 91 verschillende Candida-stammen remt. Gentiaanviolet werkt ook tegen schimmelnagels.16 Pas wel op met de vloeistof, want hij laat paarse vlekken achter.

Antibiotica, anticonceptiepillen en ontstekingsremmers kunnen de schimmelgroei versnellen, doordat ze de goede bacteriën vernietigen Gymnema sylvestre: een traditioneel ayurvedisch medicijn tegen diabetes. De bladeren van de plant, die ook wel ‘suikervernietiger’ wordt genoemd, bevatten zuren waarvan onlangs is gebleken dat ze voorkomen dat Candida albicans van gist tot schimmel transformeert. Ook helpen ze de Candida albicans terug te keren naar zijn onschadelijke, eencellige vorm.14 Grapefruitzaad: het extract van grapefruitzaad (GSE) bevat polyfenolen die 91 verschillende schimmelstammen kunnen bestrijden. Uit recent onderzoek blijkt dat ze de apoptose (natuurlijke celdood) van de schimmel veroorzaken. Maar in combinatie met bepaalde geneesmiddelen, waaronder calciumantagonisten en oestrogeen, is GSE riskant, dus overleg eerst met uw huisarts.

Oregano-olie: wordt al duizenden jaren als medicijn gebruikt. Studies hebben aangetoond dat de olie zeer effectief is tegen resistente Candida-soorten.15 Probeer olie te vinden die gewonnen wordt uit de Spaanse variëteit van de Origanum vulgare enThymus capitatus. Oregano-olie mag niet gebruikt worden door zwangere vrouwen en kinderen of door iemand die bloedverdunners gebruikt.

Knoflook: de schimmelwerende eigenschappen

Uit recent onderzoek blijkt dat theeboomolie – met name de werkzame stof terpineen-4-ol – zelfs tegen resistente Candida werkt.17 Ook rauwe appelazijn staat al jaren bekend als een effectief middel tegen gistinfecties. Het verandert de zuurgraad van het lichaam zodanig dat de Candida er niet goed meer gedijt. Schimmelnagels (of kalknagels) dompelt u dagelijks 20 minuten in een badje van 2 liter heet water en 250 ml rauwe appelazijn.

Bij luieruitslag veroorzaakt door schimmel kunt u beter geen luierdoekjes gebruiken. Ze zitten vol chemicaliën die het delicate microbiële evenwicht van de babyhuid verstoren. Gebruik in plaats daarvan liever gekookt water met olijf- of amandelolie en een paar druppels GSE of een druppel theeboomolie.

6. Drink water Het is een veel gehoord gezondheidsadvies, maar de Amerikaanse arts Anup Kanodia, die gespecialiseerd is in ziekten veroorzaakt door schimmels en dysbiose, zegt het ook. Water drinken is een van zijn eerste adviezen, aangezien veel van zijn patiënten uitgedroogd zijn. Het menselijk lichaam bestaat voor ongeveer 60 procent uit water. Het is van belang om deze

Medisch Dossier | juni 2016

voorraad voortdurend aan te vullen, zodat toxische stoffen en schimmelovergroei weggespoeld kunnen worden. Kanodia adviseert zijn patiënten om te beginnen met 1,5 liter water per dag.

7. Neem probiotica en prebiotica Als het spijsverteringskanaal een tuin is en Candida een onkruid, dan wilt u dat de goede bacteriën voorkomen dat het onkruid wortel kan schieten. Het is van belang om eventuele missende goede microben die vernietigd zijn, weer aan te vullen. Er is wetenschappelijk bewijs dat probiotica tegen schimmelinfecties helpen en dat ze een aantal ziekteverschijnselen tegengaan die verband houden met Candida, zoals acne, het prikkelbaredarmsyndroom, bijholteontstekingen en een lekkende darm. Omdat er veel probioticaproducten verkrijgbaar zijn, adviseert Robynne Chutkan een product te kiezen dat aan de volgende kenmerken voldoet: Het bevat minstens 50 miljoen kolonievormende eenheden (kve), in elk geval Lactobacillus en Bifidobacterium. En een keurmerk, zodat u zeker weet dat de hoeveelheid die op het potje staat klopt.

Het heeft een coating om te voorkomen dat de microben door maagzuur gedood worden.

Het is onderzocht op veiligheid.

Het is enige tijd houdbaar en moet in de koelkast bewaard worden. Dat betekent meestal dat de ­ingrediënten van een hogere kwaliteit zijn.

Zelfgemaakte gefermenteerde groenten, zoals zuurkool, vormen een rijke bron van bacteriën en zijn een traditionele manier om microben aan te vullen. Maar mensen met ernstige darmproblemen en Candida-overgroei kunnen soms beter wachten met deze voedingsmiddelen totdat ze hun aandoening onder controle hebben. Pas dan kunnen ze er voorzichtig mee beginnen.

Prebiotica zijn voedingsmiddelen die goede microben van voedsel voorzien. Voedingsmiddelen die veel resistent zetmeel (een onverteerbaar soort zetmeel) bevatten, zijn groene bananen en linzen. Ze worden gefermenteerd door darmbacteriën, wat zorgt voor korteketenvetzuren, die een primaire energiebron zijn voor dikkedarmcellen en ook kunnen werken tegen ontstekingen en kanker. Het herstellen en versterken van de darmwand beschermt tegen de schade die een lekkende darm veroorzaakt. Inuline is een ander prebioticum dat goede darmbacteriën voedt. De stof zit een uien, knoflook, prei, asperges en artisjokken. Zorg dat u genoeg van deze groenten binnenkrijgt.

8. Ontstress Stress is een van de moeilijkste dingen om te vermijden, maar toch is het essentieel om manieren te vinden om vervelende gebeurtenissen in uw leven het hoofd te bieden. Stress is nauw verbonden met ziekte en dat is geen wonder. Stress activeert de bijnieren, die het stresshormoon cortisol afgeven, dat op zijn beurt zorgt dat het lichaam grote hoeveelheden glycogeen afgeeft om te kunnen vluchten of vechten. Maar

Hebt u te veel Candida?

Ga met deze checklist na hoe groot de kans is dat uw gezondheidsproblemen door Candida-overgoei veroorzaakt worden: • Veel antibioticakuren • Maagzuurremmers • Niet-steroïdale ontstekingsremmers (NSAID’s) • Anticonceptie of andere hormoontherapie • Corticosteroïden • Chemotherapie • Alcohol • Kunstmatige zoetstoffen • Stress • Een suiker- of koolhydraatrijk dieet • Terugkerende infecties

omdat we meestal niet echt hoeven te vluchten of vechten, gaan alleen onze bloedsuiker en ons insulinegehalte omhoog, wat candidiasis in de hand werkt.

Beproefde manieren om stress te bezweren, zijn voldoende slaap, beweging, meditatie en gebed, vergeven, de tijd nemen voor familie en vrienden en uw creatieve kant ontwikkelen. Maak uw hoofd leeg door minimaal twee keer per dag de wervelwind aan gedachten en belastende to-dolijstjes tot zwijgen te brengen.

Stress veroorzaakt vaak een snelle, oppervlakkige ademhaling, zuchten en hyperventileren. Let dus eens op uw ademhaling. Patrick McKeown, docent in de Buteyko-ademhalingstherapie, adviseert mensen rustig aan te doen, hun ademhaling te vertragen en het volume van de inademing te verkleinen in plaats van dieper te gaan ademhalen. Dat werkt beter tegen stress. Een neusademhaling verhoogt de hoeveelheid stikstofmonoxide, een gas dat ontspannend werkt, de luchtwegen en bloedvaten verwijdt, bacteriën bestrijdt en helpt de ongezonde vorm van Candida te vernietigen.18

1 Nat Rev Gastroenterol Hepatol, 2015; 12: 77-87 2 PLoS One, 2015; 10: e0121776 3 Nat Rev Gastroenterol Hepatol, 2014; 11: 497-505 4 PLoS One, 2014; 9: e90796 5 Virulence, 2013; 4: 119-28 6 BMC Gastroenterol, 2011; 11: 37 7 PLoS One, 2015; 10: e0135771 8 World J Gastroenterol, 2014; 20: 8979-85; Gastroenterology, 2009; 136: 1863-73 9 Clin Gastroenterol Hepatol, 2012; 10: 1096-100 10 Nature, 2014; 514: 181-6 11 Proc Natl Acad Sci U S A, 2010; 107: 14691-6 12 Nature, 2014; 505: 559-63 13 www.naturafoundation.nl 14 PLoS One, 2013; 8: e74189 15 Can J Microbiol, 2008; 54: 950-6 16 Exp Dermatol, 2013; 22: 775-80 17 BMC Infect Dis, 2006; 6: 158 18 Biofouling, 2010; 26: 973-83

15

16 16

Medisch Dossier | juni 2016

|||lichaam|&|geest||| |||Door:|charlotte|watts|||

Met yoga de kilo’s de baas Velen van ons willen afvallen nu de zon tevoorschijn komt en we onze bikini uit de kast halen. We zijn al snel geneigd de oplossing te zoeken in afvaldiëten en fitnessprogramma’s, maar er is een mildere en effectieve manier: yoga.

Serotonine en eten De neurotransmitter serotonine is verantwoordelijk voor onze verzadiging: het gevoel dat we genoeg gegeten hebben. Een laag serotoninegehalte kan dus een hongergevoel veroorzaken, waardoor we vooral zetmeel- en suikerrijke voedingsmiddelen gaan eten. Serotonine verhoogt ook onze emotionele tevredenheid, en een tekort kan ervoor zorgen dat iemand eerder troost zoekt bij voedsel.1 Stress en beloning Stress verlaagt de hoeveelheid serotonine en gamma-aminoboterzuur (GABA): een rustgevende neurotransmitter.

Yoga blijkt stress te verminderen. Hoe vaker u oefent, hoe groter het kalmerende effect.2 Uit onderzoek is gebleken dat yogaoefeningen het GABA-gehalte in onze hersenen verhogen.3 Onlangs hebben neurowetenschappers ook ontdekt dat een yogaprogramma kan helpen bij het oplossen van eetproblemen.4 De zogeheten ventromediale prefrontale cortex (VMPFC) is een gebied in de hersenen dat verantwoordelijk is voor het reguleren van emotionele reacties.

Als de VMPFC-activiteit laag is, kan dat onze beslissingen beïnvloeden, dus ook die over het bevredigen van impulsieve verlangens (zoals lekkere trek), zonder aan de gevolgen op lange termijn te denken.

In een onderzoek uit 2012 bleek dat yoga de VMPFC kan activeren. Door gewoon de aandacht te richten op beweging en ademhaling, bevordert yoga het bewustzijn, een positief zelfbeeld en zelfacceptatie.5 Het is door dit soort interacties tussen lichaam en geest dat regelmatige yogaoefeningen ons helpen ons lichaamsbeeld te accepteren en slechte eetgewoonten te verbeteren.6 Ook kan lichamelijke en meditatieve yoga u helpen om te gaan met intense gevoelens en gedachten die maken dat u te veel gaat eten.

Mediteren op beweging Deze oefening is bedoeld om energie door het lichaam te leiden, en zo uw lichaam te ontgiften. De voortdurende beweging heeft een meditatief effect: uw geest wordt rustig en dat helpt u door een moment van ‘lekkere trek’ heen. Hou de oefening 3 minuten vol: meestal duurt de trek in eten niet langer dan dat. Begin langzaam, zodat u geen spanning in uw schouders opbouwt.

Adem diep in en lang uit, zodat uw gezicht en kaak ontspannen.

• Ga rechtop zitten in een gemakkelijke houding.

• Laat uw ademhaling rustig worden en ontspan uw schouders.

• Leg uw vingertoppen op uw schouders en buig uw ellebogen naar binnen terwijl u inademt.

• Open uw ellebogen en strek uw armen (iets boven schouderhoogte) terwijl u uitademt.

• Laat uw buik en ribben de beweging ondersteunen, hou uw schouders ontspannen.

• Volg met deze beweging uw ademhaling en ga ermee door totdat u helemaal leeg bent.

Mediteren op loslating Ga lekker liggen en observeer uw ademhaling terwijl u zo natuurlijk mogelijk in- en uitademt. Merk hoe uw zenuwstelsel tot rust komt, en uw hersenen, spieren en hele lichaam ontspannen.

Koester dit gevoel van veiligheid en zelfbescherming. Hoe vaker u dit bewust doet, hoe meer uw lichaam en geest een veilige, stimulerende en toch rustgevende plek kunnen vinden als alternatief voor het gedachteloze emotie-eten.

• Zeg terwijl u inademt in uzelf ‘laat’ en terwijl u uitademt ‘los’, zodat u uw hele lichaam de instructie ‘laat los’

Medisch Dossier | juni 2016

Heupoefening tegen emotie-eten

17

1

We houden veel emotionele spanning vast in onze heupen. Dat wordt nog versterkt doordat we veel zitten.

Als we al bewegen, is dat vooral naar voren en achteren. Onze heupen zijn ontworpen om naar buiten te kunnen draaien, dus als u dat weer gaat doen kunnen er onverwachte emoties loskomen. Gebruik uw ademhaling om de intensiteit te ervaren en geef uzelf daaraan over. Als u daar een gewoonte van maakt, leert u om niet op heftige emoties te reageren, zoals lekkere trek.

Let op: Begin elke oefening met uw rechterbeen (de afbeeldingen laten soms het linkerbeen zien vanwege de duidelijkheid). Ga daarna verder met uw linkerbeen. Neem voor beide kanten zoveel tijd als u nodig hebt.

1. Ga liggen met uw knieën gebogen en uw voeten plat op de grond. Leg uw armen opzij of leg uw handen op uw buik om verbinding te zoeken met uw gevoel. Leg een yogablok of opgevouwen deken onder uw hoofd.

2. Trek uw rechterknie naar uw borst en strek uw linkerbeen, waarbij u de linkervoet spant alsof u ergens op staat.

3. Leg uw linkerarm geopend naar buiten, adem in terwijl u de rechterknie naar uw borst brengt. Adem uit terwijl u de knie naar rechts laat vallen. Steun daarbij met uw rechterelleboog op de grond, zodat uw knie niet te ver opzij valt: u moet nog steeds het gewicht van uw linkerbil op de grond voelen. Adem naar uw heup en ga na wat u voelt.

4. Breng uw rechterknie weer naar het midden, vouw uw handen aan de achterkant van de dij en strek het been. Als

uw hamstrings gespannen zijn, moet u uw linkerbeen misschien buigen, maar houd uw linkervoet op de grond. Houd uw schouders ontspannen en ontspan ook uw kaak, zodat uw ademhaling de ruimte krijgt. Richt uw aandacht op het loskomen van uw hamstrings: dit helpt om ontspannen te blijven terwijl u uw been omhoog beweegt.

5. Trek uw rechterknie weer naar uw borst. Leg uw linkerbeen weer plat op de grond. Open uw armen en adem diep in om uw rechterschouder op de grond te houden. Als u uitademt, laat u de rechterknie over het linkerbeen vallen, waardoor de onderrug ontspant.

6. Trek uw beide knieën naar uw borst en ontspan uw heupen en onderrug.

Spreid uw knieën iets verder dan uw ribben, breng uw ellebogen naar de binnenkant van uw knieën en breng uw voeten omhoog. Pak dan beide voeten aan de buitenkant vast (als dat niet lukt, pak dan uw scheenbenen). Probeer gevoelens over wat u ‘plezierig’ of ‘onplezierig’ vindt, uit te schakelen.

7. Houd uw rechterarm en -been waar ze zijn en maak alleen uw linkerkant langer. Plaats daarbij uw linkerhand op uw dij om zo uw lichaam en bewustzijn te aarden. Adem van onder naar boven in, door de hele lengte van uw lichaam, en adem weer uit naar beneden. Zucht tijdens de uitademing, zodat u ruimte creëert om te voelen zonder meteen te reageren.

8. Trek uw uitgestrekte been weer in en kom terug in de beginhouding. Adem nogmaals in om de oefening op u in te laten werken voordat u met de linkerkant verdergaat.

geeft. Dit is ook een goede strategie als u wordt overvallen door ‘lekkere trek’.

• Deze oefening traint u om u bewust te zijn van uw ademhaling en uw aandacht bij andere dingen weg te halen.

Begin met tellen: 1 als u inademt en 1 als u uitademt, gevolgd door 2 als u inademt en 2 als u uitademt, enzovoort. Ga door met tellen op uw ademhaling tot u bij 10 bent en begin dan opnieuw. Als uw gedachten afdwalen en u raakt de tel kwijt, begin dan gewoon weer bij 1.

• Ga met uw aandacht naar uw hart (dat u kunt visualiseren als een groen licht of energiepunt) en adem in om mededogen en liefdevolle vriendelijkheid (karuna en metta) voor uzelf te voelen. Dat is belangrijk voor mensen die te veel eten, want het stilt gevoelens van pijn en het gevoel dat uw behoeften niet bevredigd worden.

2

3

4

5

6

7

8

Bent u iemand die veel aan anderen geeft? Dan is het tijd om uzelf te ‘voeden’ – op een andere manier.

1 Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci, 2013; 368: 20110375 2 Ann Med Health Sci Res, 2015; 5: 260-5 3 J Altern Complement Med, 2007; 13: 419-26 4 J Adolesc Health, 2010; 46: 346-51 5 Explore [NY], 2012; 8: 118-26 6 Eat Disord, 2009; 17: 273-92

18

Medisch Dossier | juni 2016

|||apotheek|||| |||Door:|harald|gaier|||

Als geneesmiddelen de gezondheid schaden Er zijn nogal wat geneesmiddelen die uw lichaam beroven van onmisbare voedingsstoffen. Als u weet van de risico’s kunt u ze proberen te voorkomen door de juiste voedingsmiddelen te eten of een supplement te slikken.

V

eel artsen en patiënten zijn zich er helemaal niet van bewust dat bijna alle geneesmiddelen aanzienlijke gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken die samenhangen met een tekort aan bepaalde voedingsstoffen. In feite kon het weleens zo zijn dat veel bijwerkingen van geneesmiddelen niet direct veroorzaakt worden door het pilletje zelf, maar dat ze het gevolg zijn van het feit dat het geneesmiddel in de loop van de tijd de lichaamsvoorraad van een bepaalde voedingsstof uitput.

Hieronder volgt een overzicht van medicijnen die veel worden voorgeschreven en welke tekorten ze in uw lichaam kunnen veroorzaken. Ook leest u wat u ertegen zou kunnen doen.

1 Maagzuurremmers Maagzuurremmers, medicijnen tegen maagzweren en andere pillen tegen brandend maagzuur kunnen de opname van ijzer blokkeren. Daarnaast kunnen ze, zij het in mindere mate, een tekort veroorzaken aan een hele reeks micronutriënten: dat zijn hulpstoffen die uw lichaam nodig heeft. Het gaat dan om bètacaroteen, borium, calcium, chroom, koper, foliumzuur, fosfor, selenium, thiamine, zink en vitamine C, D, E, K en B12.1 De gevolgen van een ijzertekort: Lichamelijke zwakte en vermoeidheid, duizeligheid, hoofdpijn.

Wat kunt u ertegen doen? Zorg dat u uw ijzerinname verhoogt door het eten van veel rundvlees, spinazie, bonen en abrikozen. Als uit bloedonderzoek blijkt dat u een ijzertekort hebt, dan is het goed om een ijzersupplement te gaan gebruiken. Maar vermijd ijzersulfaat, want dat kan verstopte darmen veroorzaken en uw ontlasting zwart kleuren.

2 Antibiotica Antibiotica doden ook de goede bacteriën in het spijsverteringskanaal, waaronder de gezondheidsbevorderende Lactobacillus. Ook belemmeren antibiotica de productie van vitamine K in de darmen.2 De gevolgen: Een gebrek aan goede darmbacteriën kan tot allerlei gezondheidsproblemen leiden. Lees daarvoor ook het artikel over Candida in deze editie.

Een vitamine K-tekort kan leiden tot problemen met de bloedstolling en broze botten.

Wat kunt u ertegen doen?

Eet voedingsmiddelen die van nature rijk zijn aan darmvriendelijke probiotica, zoals natuurlijke yoghurt met levende bacteriën, kefir (een zure zuiveldrank uit de Kaukasus) en zuurkool.

Overweeg ook een supplement met probiotica te slikken. Als u wilt weten waar u op moet letten bij de keuze van een probioticaproduct, lees dan het artikel over Candida-infecties. U kunt zorgen dat u voldoende vitamine K binnenkrijgt door veel donkergroene bladgroenten te eten zoals spinazie en boerenkool.

3 Statines Deze cholesterolverlagende medicijnen beroven ons lichaam van het co-enzym Q10. Dit ­ kan leiden tot een verstoorde functie van de mitochondriën: de ‘energiecentrales’ van alle lichaamscellen.3 De gevolgen: Als cellen in grote hoeveelheden tegelijk afsterven, kan dit allerlei symptomen veroorzaken, van vermoeidheid tot geheugenverlies.

Wat kunt u ertegen doen? Neem een supplement met co-enzym Q10 of eet voldoende voedingsmiddelen die Q10 bevatten: kip, vis, eieren, broccoli, bloemkool, aardbeien en sinaasappels.

Medisch Dossier | juni 2016

4 Antidepressiva Antidepressiva worden vaak voorgeschreven, maar ze kunnen de voorraad co-enzym Q10, B-vitaminen en melatonine in ons lichaam uitputten.4 De gevolgen: Een gebrek aan vitamine B11 (foliumzuur) zorgt voor bloedarmoede. Die versnelt de celveroudering, vermindert de bescherming tegen vrije radicalen (waardoor schade kan ontstaan aan cellen en weefsels), verlaagt de productie van schildklierhormoon en veroorzaakt angstklachten.

Wat kunt u ertegen doen? Voedingsmiddelen die een goede bron vormen van foliumzuur zijn linzen, asperges, spinazie, broccoli en kievitsbonen. Het eten van havermout, bananen, tomaten en ananas kan uw lichaam helpen om melatonine te produceren. Een tekort aan co-enzym Q10 kunt u oplossen met een supplement (zie boven). Daarnaast kunt u overwegen om SAMe te gaan slikken: S-Adenosyl Methionine is een stof die van nature in bijna alle cellen in ons lichaam aanwezig is. In een onderzoek bleek het een effectief natuurlijk antidepressivum, beter voor de behandeling van een depressieve stoornis dan tricyclische antidepressiva of een placebo.5 5 Chemotherapie Bij een deel van deze kankerbehandelingen worden platinaverbindingen gebruikt, zoals cisplatine, die een zinktekort veroorzaken.6 De gevolgen: Haaruitval, diarree, mondzweren en stomatitis (ontstoken mondslijmvlies) en een slechte wondgenezing.

Wat kunt u ertegen doen? Gebruik een zinksupplement of voeding die rijk is aan zink, zoals pompoenzaad, vis, schaal- en schelpdieren, kaas, rood vlees en lever.

6 De anticonceptiepil Het jarenlang slikken van de pil, zoals veel vrouwen doen, kan een tekort aan verschillende essentiële voedingsstoffen veroorzaken, met name folaat (de in het lichaam aanwezige vorm van foliumzuur) en vitamine B12.7 De gevolgen: Een tekort aan foliumzuur tijdens de zwangerschap kan geboorteafwijkingen bij de baby veroorzaken, daarom is het cruciaal om ervoor te zorgen dat u voldoende van deze vitamine binnen krijgt voordat u probeert zwanger te worden.

Wat kunt u ertegen doen? Verhoog uw vitamine B12-gehalte door het eten van dierlijke producten zoals vlees, vis en eieren. Foliumzuur is aanwezig in onder andere kool, amandelen, spinazie en bananen.

Als u besluit een foliumzuursupplement te gaan slikken, kies dan voor een niet-synthetische vorm, bijvoorbeeld methylfolaat.

7 Medicijnen voor diabetes Medicinale behandelingen voor diabetes (met name insuline) kunnen een magnesiumtekort veroorzaken.8 De gevolgen: Hoge bloeddruk, spierkramp, hartproblemen.

Het jarenlang slikken van de pil, zoals veel vrouwen doen, kan een tekort aan verschillende essentiële voedingsstoffen veroorzaken Wat kunt u ertegen doen? Eet meer groene groenten, kikkererwten, sesamzaad en zemelen: allemaal goede bronnen van magnesium.

8 Bètablokkers Deze medicijnen verlagen de bloeddruk door de werkzaamheid van catecholaminen (adrenaline, dopamine en noradrenaline) te verminderen, zodat het hart minder krachtig en langzamer gaat kloppen. Maar ze belemmeren ook de werking van coenzym Q10 en verlagen de productie van melatonine. 9 De gevolgen: Aangezien de cellen van de hartspier veel mitochondriën hebben, en dus veel co-enzym Q10 nodig hebben om goed te functioneren, kunnen bètablokkers uiteindelijk tot hartfalen leiden.

Daarnaast verlagen deze medicijnen de hoeveelheid melatonine: een hormoon dat bijdraagt aan het slaapwaakritme van ons lichaam. Zodoende kunnen bètablokkers slaapproblemen veroorzaken. Dit kan voor een domino-effect aan andere gezondheidsproblemen zorgen.

Wat kunt u ertegen doen? Neem een supplement met co-enzym Q10 en slik dat tegelijk met vette voedingsmiddelen om te zorgen dat het optimaal wordt opgenomen. Eet daarnaast voedingsmiddelen die de voorraad melatonine aanvullen, zoals havermout en bananen.

Harald Gaier is natuurgenezer, osteopaat, acupuncturist, homeopaat en kruidengenezer, en een vooraanstaand Britse deskundige op het gebied van alternatieve geneeswijzen.

Wilt u meer over hem weten, kijk dan eens op zijn website www.drgaier.com.

1 ‘Gastric Acid Reducing Agents’ op www.livingnaturally.com 2 Int J Vitam Nutr Res, 1990; 60: 245-51 3 Ochsner J, 2010; 10: 16-21 4 ‘Taking antidepressants? The top 3 must-have nutrients’ op

www.thenatpath.com 5 J Clin Psychiatry, 2009; 70 Suppl 5: 18-22 6 Royal Society of Chemistry. ‘Anticancer drug found to cause zinc deficiency’op www.rsc.org 7 Can Med Assoc J, 1982; 126: 244-7 8 Curr Sci, 2002; 83: 1456-63 9 Res Commun Chem Pathol Pharmacol, 1977; 17: 157-64; Eur J Clin Pharmacol, 1999; 55: 111-5

19 17

Steun de acupunctuur word lid!

Meer en meer patiënten ervaren dat, door toepassing van acupunctuur, hun klachten verminderen of zelfs helemaal verdwijnen. Deze ervaringen worden bevestigd door wetenschappelijk onderzoek, onder meer door de Wereldgezondheidsorganisatie. Acupunctuur is daardoor in steeds grotere kringen geaccepteerd.

Acupunctuur kan verlichting geven bij bijvoorbeeld pijnbestrijding en bij gewrichtsaandoeningen, allergieën, huidaandoeningen of verslaving. Maar ook bij spijsverteringsproblemen, bij mentale stoornissen als stress of slaapproblemen en bij zenuwontstekingen zoals ischias. Acupunctuur blijkt ook een goede therapie bij diabetes.

Aangezien acupunctuur in Nederland minder gereguleerd is dan in veel andere Europese landen hebben patiënten zich verenigd in de NPVA (Nederlandse Patiëntenvereniging voor Acupunctuur).

De landelijke patiëntenvereniging NPVA richt zich op het bevorderen van een verantwoorde inzet van acupunctuur en houdt zich bezig met: • belangenbehartiging, denk hierbij aan het pleiten tegen de BTW-heffing op acupunctuur. Ook is de NPVA in overleg met zorgverzekeraars over de verbetering van de dekking; • het streven naar geïntegreerde zorg, ook huisartsen en specialisten moeten kennis hebben van acupunctuur zodat zorgverleners beter kunnen samenwerken aan uw gezondheid; • voorlichting, zodat u uw eigen gezondheid beter kunt sturen; • lotgenotencontact. De uitwisseling van patiëntenervaringen. Zodat eenieder zich goed kan oriënteren en een afgewogen besluit kan nemen over acupunctuurbehandelingen.

De NPVA is aangesloten bij de NPCF. Veel zorgverzekeraars vergoeden daarom het lidmaatschap geheel of gedeeltelijk.

Steunt u ons ook? Meld u dan alstublieft aan als lid. Met meer leden kan de NPVA meer voor acupunctuurpatiënten betekenen. U kunt u ook aanmelden via onze website www.npva.nl

----------------------------------------