Timescape

Timescape a festival of follies juni t/m september 2014

Entree de Park/ de Laar, Elst

Kruising 1e weteringsewal/ Grote Molenstraat, Elst

Oprit A325 vierdaagse bos Breedlersestraat, Elst Boerderij Bredelaar Breedlersestraat 7, Elst

omgeving landwinkel de Woerd Woerdsestraat 4, Ressen

Landgoed Doornik Vossenpelssestraat, Lent Plankaart Landschapspark Lingezegen

Voorwoord

a festival of follies

Team 3CL Team Zeehelden Team 88 Team DLG Team Hofstra Heersche Team Feddes/Olthof

In de maanden mei t/m september vindt de landschapstriënnale 2014 in Park Lingezegen plaats. Op 27 juni bouwden zes teams van landschapsarchitecten samen zes landschapsfollies op diverse locaties in het park Lingezegen.

Een folly is een bouwwerk dat opzettelijk nutteloos of bizar is. Voor de follies van Timescape is gekozen om met gebiedseigen materialen, zoals appelkisten, strobalen en wilgentakken te werken. Elk team had de kans om een eigen extra materiaal toe te voegen.

Gedurende de zomer zullen de follies bloot staan aan de tand des tijds en transformeren door wind, zon en de kracht van de natuur. Dit transformatieproces wordt in een reeks van foto’s vastgelegd die in deze publicatie te bewonderen is.

De follies zijn tot september 2014 te bekijken in het park. Bezoekers kunnen via facebook hun favoriete folly ‘liken’ voor de publieksprijs.

Organisatie Terra Incognita Jan Maurits van Linge Frank Stroeken Robert Arend Kim Kool Rachel Backbier www.terra-i.nl

Foto’s Eric Veltink Jan Maurits van Linge Bouwers

In opdracht van Landschapstriënnale Lingezegen 2014 Henk van Blerck Landschapspark Lingezegen Theo Dhont

Met dank aan Blauwe Kamer Intratuin NVTL Landwinkel de Woerdt

Unieke materiaal Uitgebloeide droge bloemschermen (o.a.) van Allium Schubertii en Allium Christophii.

De allium of ui vormt een grote familie bolgewassen en is verwant aan de sint-jansui, prei, bieslook en knoflook. Het is een oud gewas dat al in de Romeinse tijd werd gegeten.

Bolgewassen slaan voedsel op in een bol die de winter overleeft waardoor ze als eerste planten in de lente boven de grond komen, bloemen vormen en zich voortplanten. De bloeiwijze van de allium is bijzonder en vormt altijd een opvallend element in een border of landschap: op een lange steel staat een een groot spherisch ‘hoofd’ of bol. Het bloemskelet, de laatste fase, heeft bovendien een kantachtige, breekbare en transparante uitstraling.

‘Some alliums are as good in death as they are in life. This is especially true of A. christophii and A. schubertii wich, as they die, become huge greenish or buff domes on stiff but brittle stems.

(Anna Pavord, ‘Bulb’ (2009) p. 23)’

Team 3CL

a festival of follies De folly: de verstilde tijd In een landschap aan de rivier de Linge verschijnt uit het niets een versmalling. Een ‘corridor’ van wuivende, transparante vitrages van ‘kant’, geweven van gedroogde/ verdorde bloemen. Betreed je deze ruimte dan ontstaat een moment van verstilling van tijd en plaats. Een ‘landschapstempel’ die zich naar binnen richt maar die de bezoeker ook gefilterd contact met de buitenwereld gunt.

Een plek waar tijd, beweging en seizoenen even wordt stilgezet, voor contemplatie, als een ‘stil-leven’.

De context en historie De folly wordt gebouwd in het noordwestelijk deelgebied van Park Lingezegen, ‘De Park’, dat verwijst naar het Huis ‘De Park’ dat hier tot 1819 lag. Langer geleden, in de 1e eeuw na Chr., bevonden zich in de omgeving bovendien zgn. GallloRomeinse tempels.

Het gebied is gevormd door de rivieren die hier honderden eeuwen lang stroomden en zand afzetten op de stroomruggen en klei in de lagere kommen.

Op de stroomruggen vestigden zich mensen en vormden zich nederzettingen, hofstedes en boerderijen. De gekozen locatie ligt dicht bij de rivier de Linge op een strategisch kruispunt van vijf (water)wegen. Een daarvan, de Grote Molenstraat, volgt het tracé van de Romeinse weg tussen Elst en Driel en maakte deel uit van een netwerk van (water-) wegen die de nederzettingen in het achterland verbond met de Limes (de Noordgrens van het Romeinse rijk) en met Nijmegen, een grote legioenplaats. Tijdens archeologisch onderzoek werd vlechtwerk gevonden. Dit diende om de weg te beschermen tegen wegspoelen.

Het toekomstige pocketpark De folly markeert een nieuwe plek in het landschap en verwijst tegelijkertijd naar het verleden van Romeinse tempels en Huis De Park, ooit rustpunten en landmarks in het oude rivierenlandschap. De zaden die de dode bloemen na het verval van de folly zullen achterlaten leggen de kiem voor een nieuw ‘pocketpark’ binnen de grotere schaal van het landschapspark Lingezegen.

Folly ontworpen door Carrie Preston Linda Hogeweg Carien van Boxtel Carolien Barkman

Bouwteam ontwerpers Tjalf Melle Tess Kruss Riet Meijssen Julius Stibbe Tijmen van Zadelhoff

Met dank aan Kwekerij De Schulhorn Anna Paulowna Bloembollenkwekerij/ veredeling Mts. Mellema-Versteeg Creil

Locatie Kruising 1e weteringsewal/ Grote Molenstraat, Elst

Team 3CL

Bouwdag

Team 3CL

51oo 56'' 00.89"" NB 5 5o 16.90 OL o3/o7/2o14

16:37

Team 3CL

51oo 56'' 00.89"" NB 5 5o 16.90 OL o7/o7/2o14

19:33

Team 3CL

51oo 56'' 00.89"" NB 5 5o 16.90 OL 17/o7/2o14

15:31

Team 3CL

51oo 56'' 00.89"" NB 5 5o 16.90 OL 24/o7/2o14

14:22

Team 3CL

51oo 56'' 00.89"" NB 5 5o 16.90 OL 31/o7/2o14

11:25

Team 3CL

51oo 56'' 00.89"" NB 5 5o 16.90 OL 08/o8/2o14

18:30

Team 3CL

51oo 56'' 00.89"" NB 5 5o 16.90 OL 15/o8/2o14

15:47

Team 3CL

51oo 56'' 00.89"" NB 5 5o 16.90 OL 29/o8/2o14

17:03

Team Zeehelden

a festival of follies Tijd is de vierde dimensie, we bouwen in hoogte, breedte en lengte, maar onder invloed van tijd en wat er in die tijd gebeurt.

De follie heeft afmetingen, een verschijningsvorm, een karakter in de ruimte op een bepaalde plek, maar door tijd en veranderingen gedurende de tijdsperiode dat de follie op de locatie staat, zal deze zich aanpassen aan gebeurtenissen zoals klimaat, natuur en menselijk handelen.

De follie zal na verloop van tijd veranderen van verschijningsvorm, vergroenen/ vergaan, vergroeien met de omgeving. Tijd geeft de opeenvolging van deze gebeurtenissen weer. Tijd zal leren hoe duurzaam de follie is. Om die tijd te vangen, gebruiken we flessenpost en beeld.

Bouwteam Daniel Jauslin Ward Maaswinkel Caroline Bruens Daphne van Dooren Christian Bomba FrĂŠdĂŠrique Huijgen Sanderyn Amsberg

Locatie Entree de Park/ de Laar, Elst

Team Zeehelden

Bouwdag

Team Zeehelden

51oo 56'' 36.62"" NB 5 5o 29.42 OL o3/o7/2o14

16:43

Team Zeehelden

51oo 56'' 36.62"" NB 5 5o 29.42 OL 17/o7/2o14

15:41

Team Zeehelden

51oo 56'' 36.62"" NB 5 5o 29.42 OL 24/o7/2o14

14:39

Team Zeehelden

51oo 56'' 36.62"" NB 5 5o 29.42 OL 31/o7/2o14

11:33

Team Zeehelden

51oo 56'' 36.62"" NB 5 5o 29.42 OL 08/o8/2o14

18:37

Team Zeehelden

51oo 56'' 36.62"" NB 5 5o 29.42 OL 15/o8/2o14

15:55

Team Zeehelden

51oo 56'' 36.62"" NB 5 5o 29.42 OL 29/o8/2o14

17:11

Team 88

a festival of follies Waarneming.nl Het metropolitaan gebied wordt gekenmerkt door een 24uurs belevenis. Op elk moment van de dag is er wat te beleven. Aan het begin en eind van de dag staan de forenzen in de file, om 9.00 gaan de scholieren naar school, elk kwartier raast een goederen trein voorbij, en eens per jaar trekt de vierdaagse stoet door het landschap. De natuur is in dit landschap niet alleen naar de marges van de ruimte verdrongen, maar ook naar de marges van de tijd. Wie een hert, een konijn of een haas wil spotten moet voor forens en scholier opstaan.

Deze follie, op de rand van het vierdaagse bos, ingeklemd, tussen

het Rijn-Waalpad en de A325, maakt deze zonering van het landschap in tijd zichtbaar. Een wildobservatiehut, waar je normaal alleen in de ochtend gloren naar toe gaat om een das, of wezel te spotten, biedt nu elk moment van de dag een waarneming.

Afhankelijk van het moment van de dag zie je door de verschillende vensters van de kijkhut; de forens, de scholier, de boer aan het ploegen, het voorbij razen van de Betuwelijn of juist konijnen, fazanten en hazen.

En net als een echte kijkhut biedt deze kijkhut voor de voorbijgangers de mogelijkheid om hun observatie achter te laten op de muren van de hut.

Bouwteam Jonas Papenborg Remco van der Togt Ellen Zwartkruis Jaap Dirk Tump Frank-JuriĂŤn Dam

Locatie Oprit A325 vierdaagse bos Breedlersestraat, Elst

Locatie Landgoed Doornik Vossenpelssestraat, Lent

Team 88 Bouwdag

Team 88

51oo 54'' 44.31"" NB 5 52 30.72 OL o3/o7/2o14

16:23

Team 88

51oo 54'' 44.31"" NB 5 52 30.72 OL o7/o7/2o14

19:57

Team 88

51oo 54'' 44.31"" NB 5 52 30.72 OL 17/o7/2o14

16:06

Team 88

51oo 54'' 44.31"" NB 5 52 30.72 OL 24/o7/2o14

14:08

Team 88

51oo 54'' 44.31"" NB 5 52 30.72 OL 31/o7/2o14

11:13

Team 88

51oo 54'' 44.31"" NB 5 52 30.72 OL 08/o8/2o14

17:50

Team 88

51oo 54'' 44.31"" NB 5 52 30.72 OL 15/o8/2o14

12:35

Team 88

51oo 54'' 44.31"" NB 5 52 30.72 OL 29/o8/2o14

13:16

Team DLG

a festival of follies ‘Klokhuis Malus bonus’ Aanvankelijk was ons plan om een interactieve zonnewijzer te bouwen, waarvan de schaduw het verstrijken van de tijd over uren en het zomerseizoen op het maaiveld bij de Bredelaar zichtbaar zou maken. Vanwege de egaliseer- en inzaaiplannen van de boer moesten we op het laatste moment uitwijken naar de uiterste zuidoosthoek van de graanakker aan het eind van de reeks canon-borden. Dit is een plek waar we ons wel vertrouwd bij voelen: hoe vaak hebben we als ontwerpers bij DLG niet de ruimte in marge van het landbouwgebruik moeten zoeken?

De appel speelt een centrale rol in onze kleine folly. Juist hier in de Overbetuwe waar Elstenaar Arie Schaap de Golden Delicious met de Ingrid Marie kruiste tot de Elstar, Nederlands hoogst gewaardeerde

appel. Maar ook in de symbolische betekenis van vruchtbaarheid, wijsheid en eeuwige jeugd.

Onze klokhuis-folly geeft daarmee ook inhoud en vorm aan het begrip tijd, het centrale thema van dit Festival of Follies. Want wat gebeurt er met de appels? Worden ze oud en rimpelig in de zon; opgegeten door vogels en insecten? Of worden ze toch in bescherming genomen door de magische krachten van de wilgentetraëders waarin ze zijn opgehangen?

We zullen de gevolgen van deze Malus bonus-regeling op de voet gaan volgen. Want op de een of andere manier lijken de appels ook iets over onszelf te zeggen, over de onzekere positie van het ruimtelijk ontwerp binnen een Rijksdienst in ontbinding.

Bouwteam Anneke Adgeest Annette Borgstein Teddy Buningh Michaël van Buuren Hans van Engen Joost Heijnekamp Mentale ondersteuning en emoe-training: Irene Visser en Abbas Kiani.

Met dank aan Wilgentakken werden beschikbaar gesteld door Van Aalsburg, Griendhouthandel te Hellouw.

Locatie Boerderij Bredelaar Breedlersestraat 7, Elst

Team DLG

Bouwdag

Team DLG

51oo 54'' 46.97"" NB 5 52 53.86 OL o3/o7/2o14

16:18

Team DLG

51oo 54'' 46.97"" NB 5 52 53.86 OL 07/o7/2o14

20:07

Team DLG

51oo 54'' 46.97"" NB 5 52 53.86 OL 17/o7/2o14

16:12

Team DLG

51oo 54'' 46.97"" NB 5 52 53.86 OL 24/o7/2o14

12:53

Team DLG

51oo 54'' 46.97"" NB 5 52 53.86 OL 31/o7/2o14

11:05

Team DLG

51oo 54'' 46.97"" NB 5 52 53.86 OL 08/o8/2o14

16:59

Team DLG

51oo 54'' 46.97"" NB 5 52 53.86 OL 15/o8/2o14

15:33

Team DLG

51oo 54'' 46.97"" NB 5 52 53.86 OL 29/o8/2o14

13:27

Team Hofstra Heersche a festival of follies Schillen van Tijd Met wilgentenen bouwen we een archetypische folly. Een luchtige ruimtelijke structuur met als enige doel de verbeelding van de toeschouwer te tarten. Een verbeelding van de boomgaarden en de landwinkel komt samen in het bouwwerk.

Bouwteam Jan Heersche Niels Hofstra Maurice Wenker Anneriek Simons

Locatie omgeving landwinkel de Woerd Woerdsestraat 4, Ressen

Team Hofstra Heersche Bouwdag

Team Hofstra Heersche

51oo 53'' 16.85"" NB 5 52 20.48 OL o3/o7/2o14

16:07

Team Hofstra Heersche

51oo 53'' 16.85"" NB 5 52 20.48 OL o7/o7/2o14

20:23

Team Hofstra Heersche

51oo 53'' 16.85"" NB 5 52 20.48 OL 17/o7/2o14

16:32

Team Hofstra Heersche

51oo 53'' 16.85"" NB 5 52 20.48 OL 24/o7/2o14

13:17

Team Hofstra Heersche

51oo 53'' 16.85"" NB 5 52 20.48 OL 31/o7/2o14

10:52

Team Hofstra Heersche

51oo 53'' 16.85"" NB 5 52 20.48 OL 08/o8/2o14

18:02

Team Hofstra Heersche

51oo 53'' 16.85"" NB 5 52 20.48 OL 15/o8/2o14

12:49

Team Hofstra Heersche

51oo 53'' 16.85"" NB 5 52 20.48 OL 29/o8/2o14

16:28

Team Feddes/Olthof a festival of follies Periscoop in Langoed Doornik

Bouwteam

Het hart van het landgoed Doornik is een carré van eikenlanen waarbinnen de graanakkers van Lingewaard Natuurlijk liggen. De periscoop is een smal torentje binnenin het carré.

Van een afstand lijkt het een gesloten toren.

Als je de toren nadert is er een lage opening als entree. In de toren kan je omhoog klimmen naar een zitplek waar je zicht hebt over de akkers. Het zicht zal tijdens de triënnale steeds veranderen; zon, regen, wind..

Door het betreden van de periscoop en de focus die je daar hebt ontstaat er ruimte om te observeren..

Yoran van Boheemen Martijn Noordermeer Loes van Schie Angela Hinz Heleen van Boxelaere Nanne Bouma Berdie Olthof Yttje Feddes

Locatie Landgoed Doornik Vossenpelssestraat, Lent

Team Feddes/Olthof Bouwdag

Team Feddes/Olthof

51oo 52'' 32.13"" NB 5 52 55.81 OL o3/o7/2o14

15:58

Team Feddes/Olthof

51oo 52'' 32.13"" NB 5 52 55.81 OL o7/o7/2o14

20:51

Team Feddes/Olthof

51oo 52'' 32.13"" NB 5 52 55.81 OL 17/o7/2o14

16:41

Team Feddes/Olthof

51oo 52'' 32.13"" NB 5 52 55.81 OL 24/o7/2o14

13:32

Team Feddes/Olthof

51oo 52'' 32.13"" NB 5 52 55.81 OL 31/o7/2o14

10:42

Team Feddes/Olthof

51oo 52'' 32.13"" NB 5 52 55.81 OL 08/o8/2o14

18:09

Team Feddes/Olthof

51oo 52'' 32.13"" NB 5 52 55.81 OL 15/o8/2o14

12:58

Team Feddes/Olthof

51oo 52'' 32.13"" NB 5 52 55.81 OL 29/o8/2o14

16:36

Entree de Park/ de Laar, Elst

Kruising 1e weteringsewal/ Grote Molenstraat, Elst

Oprit A325 vierdaagse bos Breedlersestraat, Elst Boerderij Bredelaar Breedlersestraat 7, Elst

omgeving landwinkel de Woerd Woerdsestraat 4, Ressen

Landgoed Doornik Vossenpelssestraat, Lent Plankaart Landschapspark Lingezegen

Colofon

a festival of follies Timescape a festval of follies werd belangeloos georganiseerd door:

Terra Incognita stedenbouw en landschapsarchitectuur Rotsoord 13b 3523 CL Utrecht Team 3CL Team Zeehelden Team 88 Team DLG Team Hofstra Heersche Team Feddes/Olthof

Organisatie Terra Incognita Jan Maurits van Linge Frank Stroeken Robert Arend Kim Kool Rachel Backbier www.terra-i.nl

Foto’s

www.terra-i.nl info@terra-i.nl 030 251 3023

Eric Veltink Enkele Foto’s Jan Maurits van Linge Bouwers

Gefotografeerd door:

Eric Veltink fotografie ericsuperfly@hotmail.com www.erikveltink.nl

In opdracht van Landschapstriënnale Lingezegen 2014 Henk van Blerck Landschapspark Lingezegen Theo Dhont

Met dank aan Blauwe Kamer Intratuin NVTL Landwinkel de Woerdt