LEIÐARI
Embla er hluti af lokaverkefni í Grafískri miðlun við Tækniskólann, þar sem hver og einn nemandi hannar sitt eigið tímarit. Í verkefninu hafði ég frelsi til að hanna tímaritið nákvæmlega eins og ég vildi sem var sérstaklega ánægjulegt. Ég fékk einnig tækifæri til að skrifa um eitt af mínum helstu áhugamálum, sem er hönnun og listir.
Í blaðinu eru greinar um uppáhalds arkitektinn minn, Guðjón Samúelsson, fjallað er um hönnunarvörur og þá sérstaklega stóla m.a. eftir Arne Jacobsen. Þá er grein um Bauhaus skólann og loks sagt frá Hönnunarmars.
Námið í grafískri miðlun hefur verið einstaklega skemmtilegt og gefandi og ég hef þar fundið þann farveg sem mig langar að feta í framtíðinni. Nú þegar líður að námslokum hef ég ekki ákveðið endanlega hvort ég stefni á frekara nám á þessu sviði eða leiti eftir vinnu þar sem kunnátta mín fær að njóta sín.
Umbrot og hönnun
Sigrún Kumkum Gunnarsdóttir
Hönnun á forsíðu
Sigrún Kumkum Gunnarsdóttir
Texti
Sigrún Kumkum Gunnarsdóttir, Chatgpt
Umbrot og hönnun
Sigrún Kumkum Gunnarsdóttir
Útgefandi
Upplýsingatækniskólinn
Pappír
Digi Finesse Silk 130 gr
Ég heiti Sigrún Kumkum Gunnarsdóttir, er 21
árs og bý í Fossvoginum. Eftir grunnskóla fór
ég í Menntaskólann við Sund og útskrifaðist þaðan með stúdentspróf vorið 2022. Á loka önninni tók ég þátt í frumkvöðla áfanga sem gekk út á að stofna fyrirtæki og var ég þar hönnunar- og samfélagsmiðlastjóri í mínum hópi. Áhugi minn á listsköpun og hönnun kviknaði við þessa vinnu. Um haustið fór ég í fornám á Hönnunar- og nýsköpunarbraut
í Tækniskólanum með þá hugmynd að ég vildi læra arkitektúr. Eftir því sem leið á námið fór áhugi minn í auknum mæli að
hallast að grafískri hönnun og í náminu uppgötvaði ég ástríðu mína fyrir því fagi. Mér þykir einstaklega gaman að velta fyrir mér mismunandi formum, litasamsetningum, letri og myndbyggingu. Það sem stóð upp úr í náminu var að vinna með letur og búa til veggspjöld. Það lá því beint við að sækja í framhaldinu um nám í grafískri miðlun sem ég byrjaði í haustið 2023.
Mér hefur alltaf þótt einstaklega gaman að fást við hönnun og listsköpun en sú vinna veitir mér mikla ánægju.
Bauhaus skólinn var stofnaður 1919 í Weimar í Þýskalandi af arkitektinum Walter Gropius. Markmið hans var að tengja saman iðn- og listgreinar sem myndi stuðla að framförum í hönnun. Hann stofnaði skólann til að bregðast við breyttum tímum í kjölfar fyrri heimsstyrjaldarinnar með það að markmiði að finna nýjar leiðir til að hanna byggingar og vörur. Ætlun skólans var að búa til nemendur sem gætu beitt sköpunargáfu sinni á hvaða list- eða hönnunarmiðil sem er.
Hugmyndafræðin og markmið skólans mótuðust því út frá breytingum tíðarandans og þeim stefnum sem stóðu yfir á þeim tíma sem skólinn er stofnaður. Eftir fyrri heimsstyrjöldina vildu hönnuðir segja skilið við fyrri tíma og leggja meiri áherslu á nútímavæðingu, einföld form, slétt yfirborð, losna við allan óþarfa og nánast allt skraut. Nýting var því tekin fram yfir fagurfræði. Allt kapp var lagt á að hafa húsgögn þægileg og vel unnin og Bauhaus reis gegn endurvakningu gamalla skrautlegra stíla með því að búa til nýja formlega hönnun sem sameinaði fágun og handverk. Stefnur eins og Art Nouveau, Arts and Crafts og De Stijl skipuðu stóran sess á þessum tíma og hugtök eins og konstrúktífismi og módernismi fengu sína merkingu. Þróun hafði orðið í sögu hönnunar með breytingum og innreið módernisma frá Art Nouveau með bogadregnum línum og skrauti til fúnksjónalisma og einfaldari hönnunar. Hlutir og húsgögn eins og lampar, stólar, borð og bekkir voru einfaldaðir og hannaðir eingöngu út frá notagildi þeirra.
Kennarar Bauhaus skólans voru margir af frægustu hönnuðum og listamönnum þess tíma, þar á meðal Paul Klee, Wassily Kandinsky, Ludwig Mies van der Rohe og Marianne Brandt. Skólinn átti oft í deilum við stjórnvöld og lokaði í lok þriðja áratugarins, en áhrif hans hafa haldist til dagsins í dag. Bauhaus hreyfingin hafði áhrif á allar greinar hönnunar, þar á meðal húsgagnahönnun, myndlist, arkitektúr, og jafnvel textílhönnun.
Í dag má sjá Bauhaus áhrif alls staðar t.d. í húsgögnum, vörum, byggingarstíl og grafískri hönnun. Bauhaus einkenndist af einfaldleika, skynsamlegri og hagnýtri hönnun, sem hægt er að finna alls staðar í kringum okkur. Í dag er risastór markaður fyrir upprunalegar vörur og eftirlíkingar en mörg húsgögn sem voru hönnuð á Bauhaus tímanum hafa verið endurgerð. Óhætt er að segja að þau detti aldrei úr tísku vegna einfaldleika þeirra. Bauhaus var ekki bara skóli, heldur einnig hreyfing sem hafði mikil áhrif á hvernig við hugsum um hönnun og listir.
Starfsstaðir og skólastjórar
Bauhaus skólans
Weimer Dessau Berlín
1919–1925 1925–1932 1933
Walter Gropius Hannes Meyer Ludwig Mies
Van Der Rohe
1919–1928 1928 –1930 1930–1933
lífsgæða
FINNDU ÞINN INNRI
STYRK
Ráðstefna fyrir alla sem glíma við lífsgæða takmarkandi sjúkdóma
Þökkum styrktaraðilum okkar fyrir stuðninginn
Ráðstefnan verður haldin í Hörpu 1.–2. maí kl. 12:00–17:00
Guðjón Samúelsson var fyrsti fullmenntaði arkitektinn á Íslandi og lauk námi frá Kaupmannahöfn árið 1919. Hann mótaði einkennandi stíl þar sem hann vísaði í íslenska náttúru og talaði um stuðlaberg sem fyrirmynd í anda þjóðernisrómantíkur. Í sögulegu ljósi má án efa greina áhrif Art Deco sem víða sáust hjá módernískum arkitektum þessa tíma og voru t.d. algeng í íslenskum innviðum og húsgögnum í upphafi módernismans á Íslandi.
Guðjón hannaði margar fallegar, þekktar og einstakar byggingar á Íslandi m.a. Hótel Borg, Kleppsspítala, Laugarneskirkju og aðalbyggingu Landspítalans til að nefna nokkrar.
Stíll og áhrif
Guðjón var mjög áhrifamikill í þróun íslenskrar byggingarlistar og var þekktur fyrir að nýta náttúru fyrirbæri, svo sem basaltsúlur, sem fyrirmyndir í hönnun sinni. Hann var einnig áhugasamur um að blanda saman þjóðlegum og nútímalegum byggingarstílum, sem sjá má í verkum hans. Hönnunin er oft úthugsuð og tekur mið af umhverfinu og hann reyndi að skapa byggingar sem voru í samræmi við náttúru landsins.
Áhrif á íslenskan arkitektúr
Guðjón Samúelsson hafði varanleg áhrif á íslenskan arkitektúr og er enn í dag talinn einn helsti arkitekt þjóðarinnar. Verk hans eru mjög táknræn og hafa mótað útlit íslensks borgarsamfélags, sérstaklega í Reykjavík. Verk hans hafa einnig orðið fyrir áhrifum frá evrópskum byggingarstílum, sérstaklega frá Þýskalandi og Skandinavíu, en með sérstakri áherslu á að laga þær að íslenskum aðstæðum og náttúru.
Hallgrímskirkja
Hallgrímskirkja er eitt af þekktustu verkum Guðjóns Samúelssonar og án efa eitt af helstu kennileitum Reykjavíkur. Hönnun kirkjunnar var langtímaverkefni sem byrjaði á fyrri hluta 20. aldar og var kirkjan vígð árið 1986, þrátt fyrir að Guðjón hafi fallið frá árið 1950, löngu áður en hún var fullgerð.
Guðjón Samúelsson nýtti íslenska náttúru og landslag sem innblástur við hönnunina og eru hliðarnar til dæmis eins og stuðlaberg. Hún er mjög táknræn og hefur verið lofuð fyrir að vera jafnframt nútímaleg og tengd íslenskum hefðum.
Hótel Borg
Hótel Borg, sem opnaði árið 1930, er eitt af frægustu verkum Guðjóns. Hann var þekktur fyrir að nota nýjustu byggingartækni og hönnunarstefnur og í tilfelli Hótel Borgar notaði hann Art Deco stílinn sem var mjög vinsæll á þessum tíma. Hótelið var hannað til að endurspegla glæsileika og nútímalegan stíl. Guðjón var líka þekktur fyrir að sameina íslenska byggingarhefð með nýjungum og alþjóðlegum straumum. Hótel Borg var einmitt dæmi um þessa blöndu, þar sem hann notaði bæði einfaldleika og glæsileika í hönnuninni. Innan hótelsins má sjá ýmis smáatriði sem eru einkenni Art Deco hönnunar, eins og steypta gluggakarma og innréttingar úr marmara. Listasafn Íslands er bygging sem sameinar
Þjóðleikhúsið
Guðjón Samúelsson hannaði einnig Þjóðleikhúsið sem var opnað 1950. Húsið einkennist af þeirri áherslu að sameina hefðbundna íslenska byggingarlist og nútímalegan arkitektúr. Guðjón lagði áherslu á að tengja hönnunina við íslenska náttúru. Þjóðleikhúsið er byggt úr náttúrulegum efnum eins og steini og tré og tengist þannig íslensku landslagi og menningu. Hönnunin leggur áherslu á stærð og opin rými, sem veita bæði áhorfendum og leikurum nægt rými og hlýlega stemningu. Guðjón
Samúelsson nýtti sér einnig náttúrulega lýsingu til að bæta við andrúmsloftið. Þjóðleikhúsið er því ekki aðeins leikhús, heldur tákn um íslenska sjálfsmynd og menningarlega arfleifð.
Listasafn Íslands
modernisma og íslenskan stíl á einstakan hátt. Húsið var hannað árið 1916 sem íshús en hefur í áranna rás haft mörg hlutverk og hýsir nú Listasafnið sem var vígt árið 1978. Byggingin er eitt af mikilvægustu verkum Guðjóns. Hún hefur hrein og einföld form sem fara vel saman við náttúru landsins, með stórum gluggum sem bjóða upp á náttúrulegt ljós. Arkitektúrinn miðast við að skapa opið og bjart rými, sem undirstrikar mikilvægi listarinnar, með áherslu á samhengi við umhverfið og íslenska menningu. Rúmfræðilegur einfaldleiki og samræmi við náttúruna gera Listasafn Íslands að merkilegu og fallegu byggingarverki.
Wassily Chair, einnig kallaður „Model B3“, var hannaður árið 1925 og er eitt af frægustu verkum Marcel Breuer. Stóllinn var nýstárlegur á sínum tíma vegna þess að hann var gerður úr stálrörum, sem var óvenjulegt fyrir húsgögn á þeim tíma. Hönnunin er einföld og skilvirk, með beinum og hreinum línum og opnu formi. Stóllinn fékk nafnið Wassily eftir Wassily Kandinsky, sem var kennari hjá Bauhaus skólanum og vinur Breuers. Wassily Chair varð táknrænn fyrir Bauhaus stílinn og er enn eitt af þekktustu og ástsælustu húsgögnum 20. aldar. Wassily stóllinn varð mjög vinsæll eftir að hann var fyrst kynntur og hann er nú talinn einn af klassískum stólum hönnunarheimsins. Stóllinn hefur einnig haft áhrif á þróun húsgagnahönnunar og er enn í framleiðslu og það er auðvelt að finna endurgerðir af honum frá ýmsum framleiðendum.
Barcelona stóllinn, eða Barcelona Chair, er einn af frægustu stólum 20. aldar og var hannaður af Mies van der Rohe og Lilly Reich fyrir alþjóðlegu heimssýninguna í Barcelona árið 1929. Stóllinn var sérstaklega hannaður fyrir konungsfjölskyldu
Spánar og var staðsettur í sýningarsalnum sem var byggður fyrir Spán til að heiðra landið á þessari heimssýningu. Stóllinn var hannaður með það fyrir augum að konungurinn og drottningin myndu sitja á þeim og hann var því upphaflega hannaður með stór, falleg og virðuleg form.
Hönnun stólsins er nútímaleg, einföld og öll byggð á beinum línum og framúrstefnulegri notkun á efni. Form hans er mjög sveigjanlegt og lítur út eins og það sé fljótandi. Það sem gerir hann einstakan er hvernig stóllinn sameinar hagnýta eiginleika með fágun og ævintýralegri hönnun.
Stóllinn er dæmi um minimalískan stíl og er tengdur hönnunarstíl Bauhaus, þar sem Mies van der Rohe var einn af helstu forvígismönnum. Með Barcelona stólnum hannaði hann stól sem var bæði fallegur og afar þægilegur og hann hefur ávallt verið talinn eitt af meistaraverkum hönnunar.
Panton Chair er einn af þeim heimsþekktu stólum sem hannaður var af danska hönnuðinum Verner Panton árið 1960. Hann var byltingarkenndur vegna þess að hann var fyrsti stóllinn sem var framleiddur úr einu stykki af plasti. Hann hafði mjög flæðandi og lífrænt form sem gerði hann ólíkan öðrum stólum á þeim tíma.
Stóllinn er einnig þekktur fyrir að hafa verið hannaður með það að markmiði að sameina hönnun, lit og þægindi á nýjan og spennandi hátt. Panton Chair varð til á árunum þegar plast var nýtt og byltingarkennt efni í hönnun og arkitektúr og það kom strax fram sem tákn um nýsköpun og hugmyndafræði Space Age tímabilsins.
Panton stólinn hefur verið framleiddur í mörgum litum og er enn í framleiðslu, þar sem hann hefur öðlast klassískan sess í hönnun. Þetta er líka stóll sem hefur haft áhrif á hönnunarheiminn og er mikið notaður í nútímalegum innréttingum og á sýningum.
Áhrif þessarar hönnunar eru enn til staðar og stóllinn er jafnvel sýndur í hönnunar- og listasöfnum um allan heim.
Eames Moulded Plastic Chair er klassísk hönnun hjónanna Charles og Ray Eames, en þau eru meðal þekktustu og áhrifamestu hönnuða 20. aldarinnar. Stóllinn var fyrst hannaður árið 1948 og var framleiddur af Herman Miller, fyrirtæki sem er ennþá einn af leiðandi framleiðendum hágæða húsgagna. Stóllinn hefur haft mikil áhrif á hönnun húsgagna og er talinn eitt af mikilvægustu verkum innan módernískrar hönnunar. Það sem gerir hann jafnframt einstakan er hvernig hann sameinar virkni og fagurfræði, en það hefur gert hann að einu af mest framleiddu og vinsælustu húsgögnum frá miðri 20. öld. Stóllinn hefur verið framleiddur í ýmsum útgáfum og öllum regnbogans litum. Hönnunin er tímalaus og einstök.
Arne Jacobsen var fæddur árið 1902 í Kaupmannahöfn þar sem hann ólst upp. Árið 1927 útskrifaðist hann sem arkitekt frá konunglegu listaakademíunni í Kaupmannahöfn. Hann var lykilþátttakandi í innleiðingu módernismans í Danmörku. Hann er þekktur víða um heim og er meðal þekktustu hönnuða Danmerkur. Hann hannaði margar byggingar í Danmörku, Þýskalandi og Bretlandi. Jacobsen var þekktur fyrir áhrifamikið framlag sitt til nútímalegrar hönnunar. Hann var einn af mest þekktu og áhrifamestu hönnuða 20. aldar. Hann er sérstaklega frægur fyrir nýstárlega hönnun sem tengdist módernískum stíl og Bauhaus hreyfingunni, sem lagði áherslu á einfaldleika, hlutlæg form og nýtingu nýrra efna.
Jacobsen hannaði margar hönnunarvörur, þar á meðal Ant Chair, Egg Chair og Swan Chair, sem eru enn mjög vinsælar í dag. Þessi húsgögn eru þekkt fyrir flæði í formi, þægindi og nýstárlega notkun á efnum eins og plasti og áli.
Sem arkitekt hannaði Jacobsen m.a. SAS Royal hótelið í Kaupmannahöfn, sem var fyrsta hótelið sem var hannað að fullu í módernískum stíl. Hann var einnig frumkvöðull í að samþætta hönnun húsgagna og byggingar á nýjan hátt, sem gerði hann leiðandi í arkitektúr og hönnun á miðri 20. öld.
Egg chair
Egg stóllinn er einn af frægustu stólum Arne Jacobsen og hefur orðið eitt af táknum nútímalegrar hönnunar. Stóllinn var einnig hannaður árið 1958 fyrir SAS Royal Hotel í Kaupmannahöfn. Það sem gerir Egg stólinn sérstakan er bæði óvenjulegt form hans og óvenjuleg hönnun, sem veitir bæði lúxus og þægindi á sama tíma og hann virkar nútímalegur og fallegur.
Egg stóllinn er ekki bara hönnunarlegur hlutur, heldur einnig áberandi kennileiti í sögu 20. aldar hönnunar. Það endurspeglar hvernig Arne Jacobsen var meðvitaður um að tengja saman fallega, hagnýta og sjálfbæra hönnun með því að brjóta hefðbundin viðmið og kanna nýja möguleika.
KYNNINGAR TILBOÐ
Komdu verkinu þínu í Form
Series 7 eða Sjöan eins og hann er kallaður á íslensku var hannaður árið 1955. Stóllinn er þekktastur fyrir hvað hann er einfaldur og felur í sér lífrænar línur, en einnig áhrifarík form sem miðla hugmyndum um hagnýti, fagurfræði og langvarandi gæði. Stóllinn er sérstaklega þekktur fyrir notkun á formpressuðu tré og plasti, sem var nýjung á þeim tíma. Sérstakt ferli við framleiðslu á bakinu og sætinu, þar sem tré er mótað í kúpt form, gerði það mögulegt að búa til óvenjulegt útlit sem býður upp á bæði þægindi og styrk. Þetta var í raun nýstárleg nálgun sem hafði mikil áhrif á húsgagnahönnun næstu áratuga. Það er líklegt að Series 7 hafi verið innblástur fyrir margar hönnunarbylgjur og er stóllinn enn í dag þekktur fyrir nútímalegan og tímalausan stíl. Stóllinn er líka mikið notaður sem sýnishorn af þeirri einföldu en háþróuðu hönnun sem er einkennandi fyrir Arne Jacobsen.
Swan chair
Swan Chair var hannaður árið 1958 og er eitt af þekktustu og ástsælustu verkum Jacobsen. Stóllinn var hannaður fyrir SAS Royal Hotel í Kaupmannahöfn, sem var eitt af helstu verkum hans sem arkitekt. Swan Chair einkennist af fallegu flæðandi formi sem minnir á líkama fuglsins.
Stóllinn er með einni heilli bakgrind, sem skapar mikil þægindi og stuðlar að góðri líkamsstöðu. Það sem gerir Swan Chair sérstakan er einnig notkun á efni – hann er oft klæddur í mjúkt leður eða textíl, sem eykur bæði þægindi og sjónræn áhrif. Swan Chair hefur orðið ómissandi klassík í hönnun og er enn mjög eftirsóttur bæði hjá söfnurum og í nútímalegu skrifstofu- og heimilisumhverfi.
HönnunarMars er hönnunarhátíð þar sem mismunandi hönnun og list kemur saman, eins og fatahönnun, vöruhönnun, grafísk hönnun, arkitektúr, leirlist og stafræn hönnun svo dæmi séu nefnd. Á hátíðinni má finna skemmtilegar hugmyndir og ólík sjónarmið sem geta bætt samfélagið.
Mér þótti mjög gaman að fara og skoða HönnunarMars og ætla ég svo sannarlega að fara aftur á hátíðina að ári. Það var skemmtilegt að sjá mismunandi og spennandi hönnun verða til.
FÍT sýningin
FÍT er félag Íslenskra teiknara. FÍT gefur verðlaun á ári hverju og voru þau verk sem hlutu verðlaun í ár sýnd á sýningunni. Á sýningunni má finna mismunandi tegundir af grafískri hönnun eins og veggspjöld, auglýsingaherferðir, hreyfigrafík og myndlýsingar svo eitthvað sé nefnt.
FÍT sýningin var einstaklega skemmtileg og er eitthvað sem ég mun koma til með að fylgjast meira með í framtíðinni.
Mér þótti þessi sýning standa upp úr þar sem ég hef mikinn áhuga á grafík. Það var gaman að sjá hvað það eru til margar mismunandi tegundir af grafík og margt sem grafískir hönnuðir geta hannað. Einnig var sýningin vel sett upp.
2023
(66 norður X Daniel Atlasson)
66 norður hefur í nokkur ár tekið þátt í HönnunarMars og í ár voru þau í samstarfi við Daniel Atlason. Daníel má einnig þekkja sem stofnanda Döðlur stúdíó. Verkið samanstendur af 11 flugdrekum sem eru gerðir úr afgangsefnum frá verksmiðju 66 norður.
Titillinn vísar til háleitra markmiða fyrirtækisins þar sem þau stuðla að sjálfbærri hönnun, endurnýtingu og þeirra endalausu möguleika að fullnýta allt hráefnið og skapa eitthvað nýtt.
Sýningin kom mér á óvart og var gaman að sjá hvað hægt er að hanna úr afgangsefnum. Hönnuðurinn Daniel Atlason þykir einstaklega frumlegur og flottur og hef ég lengi verið að fylgjast með því sem hann hefur verið að gera. Það var því sérstaklega gaman að sjá þetta verk eftir hann.
Sýning hjá Bláalóninu Fatasýning hjá nemum í LHÍ
Stéttarfélag í prentog miðlunargreinum