Karol Radziszewski "Backstage" / przewodnik po wystawie

•2

Przewodnik

Karol Radziszewski Backstage 12.02—3.04.2011 Kuratorki: Lidia Krawczyk, Beata Nowacka-Kardzis Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki pl. Szczepański 3a, 31-011 Kraków

Karol Radziszewski nas zwodzi. Szykuje dla widzów łami-

Zagadnienie spojrzenia oraz szukanie relacji zależności

główki, z rozwiązywania których trudno jest zrezygnować.

pomiędzy patrzącym a przedmiotem patrzenia to kluczo-

Dlaczego backstage? Dla nas to nadal frontstage. Kulisy

we wskazówki dla tych, którzy chcą zrozumieć projekt

są jedynie pułapką. Współczesny artysta nie posiada już

Karola Radziszewskiego Backstage. Wystawa prowokuje

pracowni. Ma magazyn na prace, które już zrealizował,

do tego, aby podglądać, zakradać się w niedostępne do tej

a których nie używa. Pracownia to w rzeczywistości labo-

pory zakamarki władzy wynikającej z patrzenia. Artysta

ratorium, na które składają się: galeria, widzowie, teksty

wystawia nam siebie, pokazuje kulisy swojej twórczości,

tworzone w oparciu o to, co pokazywane. To proces, rela-

której tematem jest właśnie samo spojrzenie. Zarówno

cja pomiędzy przestrzenią, czasem i drugim człowiekiem.

widzowie, jak i artysta zostali uwikłani w przewrotną grę

Sztuka to komunikat, który należy rozszyfrować.

o prawo do posiadania władzy. Ten, który się przygląda,

Lidia Krawczyk, Beata Nowacka-Kardzis, Obnażanie

zgodnie z foucaultiańską zasadą przywileju patrzenia, porządkuje, nadaje sens i obejmuje w posiadanie. Patrzącym w tej sytuacji jest zarówno Radziszewski, jak i sam

Wystawa Karola Radziszewskiego Backstage to prezentacja

widz, któremu pozwala się patrzeć na to, co do tej pory

prac powstałych w przeciągu ostatnich kilku lat. Artysta

pozostawało w ukryciu.

koncentruje się na ukazaniu zaplecza swojej pracy, tego, co

Lidia Krawczyk, Beata Nowacka-Kardzis, Obnażanie

zazwyczaj nie stanowi przedmiotu artystycznej refleksji. Nie tyle interesuje go dzieło sztuki jako finalny produkt poszukiwań artystycznych, co sportretowanie relacji artysta-model,

Niniejszy przewodnik jest propozycją oprowadzenia po

studiowanie sposobu jej budowania oraz mechanizmów nią

wystawie, zapoznania się z jej tematyką i przewijającymi

rządzących. W różny sposób obserwuje uczestników swoich

się w niej różnorodnymi wątkami. Prowadzona narracja

projektów. Raz przygląda im się z ukrycia, innym razem

stara się ukazać nie tylko backstage pracy twórczej artysty,

nawiązuje z nimi dialog. Artysta zastanawia się nad powiąza-

jego relacje z uczestnikami projektów, lecz również pragnie

niami swojej twórczości ze sztuką, jej historią i krytyką:

zwrócić uwagę na inne oblicze jego artystycznego zaplecza

zwraca uwagę na temat ciała (zwłaszcza męskiego) oraz

– mianowicie na odniesienia do historii sztuki. Celem

aktu, przygląda się problemowi manipulacji medialnej,

przewodnika nie jest w żadnym wypadku rozszyfrowanie

analizuje kwestię ubierania ciała w sztukę.

zagadek przygotowanych przez artystę, lecz wskazanie pewnych – oczywiście nie wszystkich – tropów interpretacji, wskazówek dla analizy dzieł, sugestii powiązań z innymi artystami. To jedynie pewien punkt wyjścia dla dalszej refleksji na temat wystawy – reszta należy do odbiorcy.

Fot. R. Sosin

2

Karol Radziszewski z prezentowanych na wystawie prac

Robię ją [wystawę] przede wszystkim dla publiczności.

układa rodzaj łamigłówki - zagadki, której odczytanie może

Każda wystawa, czy publiczny pokaz jest dla tych, którzy

być dla każdego inne. Jednocześnie wystawa stanowi

tego nie widzieli, a chcą zobaczyć. Zbieram wątki, które

dla artysty okazję do spojrzenia z pewnym dystansem

skumulowały się w pracach z ostatnich dwóch lat, które

na swoją działalność w ostatnich latach, jest bowiem, jak

były dla mnie najbardziej istotne, i je zestawiam. Pewne

sam podkreśla, okazją do przyjrzenia się swoim własnym

pojęcia się potęgują, pewne do siebie nawzajem odnoszą.

projektom i odszukania w nich punktów wspólnych.

To jest gra dla publiczności, której umożliwiam odszukiwanie tych wątków na różnych poziomach.

Karol Radziszewski, Ciało ubrane w sztukę. Z Karolem Radziszewskim rozmawiają Karolina Kolenda i Wojciech Szymański

Większość swoich pokazów próbuję budować na kilku poziomach. Dla widzów, którzy odbierają sztukę czysto formalnie i wrażeniowo staram się, aby wystawa była atrakcyjna wizualnie. Drugi poziom jest dla widzów, którzy przeczytają teksty w katalogu i będą chcieli wejść w projekt głębiej. Trzeci poziom dedykuję tym, którzy interesują się sztuką i historią sztuki i będą chcieli wyłuskać z prezentacji jeszcze więcej.

Karol Radziszewski, Ciało ubrane w sztukę. Z Karolem Radziszewskim rozmawiają Karolina Kolenda i Wojciech Szymański

Janek, z cyklu Studio, 2010, fotografia

Pytanie Jaki cel, Twoim zdaniem, ma artysta w prowadzeniu gry z odbiorcą? Jakie reakcje pragnie w nim wywołać?

3

Na wystawę Backstage składają się przede wszystkim prace wideo oraz fotografie. Ta obszerna prezentacja najnowszego dorobku artystycznego Karola Radziszewskiego z lat 2007-2011 rozmieszczona została na dwóch piętrach Bunkra Sztuki, zajmując większość dostępnej przestrzeni wystawienniczej.

Na parterze, w pierwszym pomieszczeniu, oddzielonym od wejścia czarnymi ekranami, wyświetlany jest film Painters (2007).

Fot. R. Sosin

W kolejnej sali rozwieszone zostały niewielkiego formatu zdjęcia i rysunek, składające się na pracę Studium do Rannego powstańca (2010), większa fotografia Studium (2009), seria zdjęć Bartek oraz Janek z cyklu Studio (2010). Dalej widzimy fotografie z planu zdjęciowego filmu Sebastian (2010) oraz zdjęcie z cyklu Fag Fighters (2007).

Fot. R. Sosin

W tym samym pomieszczeniu, bliżej wyjścia, wyświetlany jest film Studium (2009).

Fot. R. Sosin

W pierwszej sali na piętrze rozmieszczono kilkadziesiąt czarno-białych fotografii z cyklu MARIOS DIK, jedną ze ścian zajmuje natomiast powtórzony wielokrotnie napis: „Jeśli jesteś młodym, przystojnym kolesiem i chcesz stać się dziełem sztuki, wyślij swoje nagie fotki na: contact@karolradziszewski.com”.

Fot. R. Sosin

4

W kolejnym pomieszczeniu wyświetlany jest film Ready 2 Die (2009).

Fot. R. Sosin

Fot. R. Sosin

Fot. R. Sosin

Na końcu ekspozycji, w project roomie, odbywa się projek-

Na ścianie klatki schodowej, pomiędzy piętrami, umiesz-

cja filmu Backstage (2011), który został nakręcony w tym

czono wielkoformatowy wydruk fotografii Janek z cyklu

właśnie miejscu .

Studio (2010).

Zadanie Przeanalizuj i zastanów się nad przedstawionym powyżej rozplanowaniem ekspozycji. Czy w poszczególnych jej częściach dostrzegasz jakieś zależności? Jakie wrażenie sprawia organizacja ekspozycji? Jaki może tkwić w tym cel?

5

Backstage artysty If I was an artist and I was in the studio, then whatever I was doing in the studio must be art. At this point art became more of an activity and less of a product.

Bruce Nauman

(Jestem artystą i cokolwiek robię w swojej pracowni, musi być sztuką. W ten sposób sztuka staje się raczej działaniem niż produktem).

Cytowana powyżej wypowiedź Bruce’a Naumana – rzeźbiarza, performera, twórcy instalacji, fotografii i projekcji wideo, jednego z najważniejszych przedstawicieli sztuki konceptualnej – została umieszczona na ścianie przy wejściu na ekspozycję. Tradycyjnie mogłaby zostać uznana za myśl przewodnią wystawy, inspirację dla artysty, mogłaby być pomocą przy interpretacji wystawy jako całości. Tymczasem Karol Radziszewski wskazuje zupełnie inne (dość przewrotne) motywy, które nim kierowały przy wyborze słów Naumana:

Tego cytatu używam w pełni świadomie i ironicznie. Posługuję się nim jak pustą figurą z historii sztuki. Cytat jest komentarzem do moich zdjęć.

Karol Radziszewski, Ciało ubrane w sztukę. Z Karolem Radziszewskim rozmawiają Karolina Kolenda i Wojciech Szymański

Pytania 1. Jak, Twoim zdaniem, można odczytywać wspomniany cytat w kontekście tytułu wystawy i obecnych w niej wątków?

2. Jak interpretujesz komentarz artysty dotyczący cytatu?

Widzę w tej wystawie pewną sprzeczność. Z jednej strony nazywasz sztuką to, co jest w studio, z drugiej strony tytuł wystawy – czyli Backstage – sugeruje, że to, co dzieje się w studio, to jedynie zaplecze właściwej sztuki. Gdzie, tak naprawdę, jest stage?

Ale ty nie mówisz: wszystko, co robię, jest sztuką. Mówisz: sztuka, którą robię to stage, a przygotowanie do robienia sztuki to backstage.

Karolina Kolenda, Ciało ubrane w sztukę. Z Karolem Radziszewskim rozmawiają Karolina Kolenda i Wojciech Szymański

Dla Karola Radziszewskiego tytułowy backstage nie funkcjonuje jako konkretne miejsce, jako zaplecze artysty, w którym tworzy on swoje dzieła. Jest to raczej śledzenie relacji zarysowujących się w trakcie działania twórcy, przyglądanie się powiązaniom pomiędzy nim a modelami. To skierowanie wzroku na sposób, w jaki kreuje on sztukę. Jednocześnie studio staje się swoistym rekwizytem, scenografią, z której konwencją artysta podejmuje grę. Trudno rozdzielić gdzie kończy się stage, a zaczyna backstage. A jednak tytuł wystawy zmusza nas do zastanowienia się nad tym problemem. Czym zatem jest tytułowy backstage?

Pytania 1. Jakie skojarzenia przychodzą Ci na myśl w związku z pracownią artysty? Jak ją sobie wyobrażasz?

2. Jakie konotacje przypisywano pracowni artysty w sztuce, np. XIX wieku?

3. Czy znasz jakieś dzieła, w których pojawia się motyw atelier? Jaką rolę może w nich odgrywać?

Wskazówki znajdziesz na końcu przewodnika.

6

Bartek, z cyklu Studio, 2010, fotografia 7

Painters

Painters, 2007, DVD, 17’ 8

Painters Projekcja wideo.

Akcja filmu Painters (Malarze) toczy się na typowym popeerelowskim osiedlu. Kilkupiętrowy blok został właśnie obłożony ciepłą warstwą styropianu. Drużyna robotników kończy malowanie elewacji. Lato. Upał. Pracują bez koszulek, schodzą i wspinają się na rusztowania, pod podwórkowym drzewem ucinają sobie przerwę na papierosa. Dla ochłody zimną wodą ze szlaucha polewają opalone plecy i wystrzyżone na krótko głowy. Łukasz Gorczyca, Malarz, artysta, facet

Kamera w spowolnionym tempie śledzi sylwetki młodych mężczyzn. Koncentruje się na ich ruchach, napiętych mięśniach, nagich torsach. Obraz jest rozedrgany, często traci ostrość, przybliża i oddala postaci malarzy. Artysta obserwuje nieświadomych modeli z ukrycia, podgląda zza drzew i prętów, kadr kilkakrotnie przesłaniają liście czy też fragment muru. Autor filmu staje się podglądaczem, voyeur’em, podążającym wzrokiem za półnagimi ciałami młodych malarzy. Spowalniając obraz, rozciągając go w czasie, artysta skupia się na ukazaniu procesu patrzenia i estetyzacji oglądanego widoku. Praca bohaterów, chronologiczna narracja czy odniesienia do sztuki tracą swoją celowość – wzrok poszukuje natomiast rytmiczności ruchów malarzy, ich powtarzalności, przyjemności czerpanej z obserwacji ciała, jednym słowem – delektuje się samym procesem patrzenia.

Nie zgadzam się na fabularyzowanie obrazów i strategie interpretacyjne zakładające, że istnieć musi pewna akcja albo jakaś fabularna treść, która skrywa się za obrazem lub w obrazie, rozumianym jako określona forma; za tym, co jest dane do patrzenia. Tak, jakby nie wystarczało to, co widzę i jakby ciągle istniała potrzeba posiadania interpretacyjnego alibi. Alibi-sztafażu, które sprawiłoby, że film – poza tym, że daje mi rozkosz i przyjemność, które czerpię z samego patrzenia, będącego jednocześnie aktem podglądania, mojego podglądania, jest jeszcze o czymś.

Wojciech Szymański, Chłopcy z fajką

Pytanie Czy znasz inne dzieła sztuki, w których pojawia się motyw podglądania? Kto kogo i w jakich sytuacjach podgląda?

W razie potrzeby skorzystaj ze wskazówek na końcu przewodnika.

Zadanie Spróbuj zinterpretować film jako np. opowieść o ludziach pracy. Zastanów się, w jakich nurtach sztuki pojawiał się taki motyw i w jaki sposób był wykorzystywany. Porównaj z innymi dziełami, np. Cykliniarzami G. Caillebotte’a (1875) czy Podaj cegłę A. Kobzdeja (1950). W jaki sposób ich spojrzenie różni się spojrzenia Karola Radziszewskiego? W razie potrzeby sięgnij do wskazówek znajdujących się na końcu przewodnika.

9

Studium do Rannego powstańca Fotografie i rysunek. Cykl zdjęć oraz powstały w oparciu o nie końcowy rysunek powiązane są z projektem muralu przeznaczonego dla Galerii Mur Sztuki w ogrodzie różanym Muzeum Powstania Warszawskiego. Seria fotografii obrazuje poszukiwania artysty w warstwie formalnej dzieła, jest świadectwem jego studiów nad różnymi wariacjami tego samego tematu, a także jego relacji z modelem, obserwowania go i modyfikowania przyjmowanej przez niego pozycji ciała. Studium do muralu, odrzuconego przez dyrekcję Muzeum jako niosącego w sobie zbyt wiele erotyki, staje się zapisem spojrzenia kierowanego przez artystę na modela, ale i kontaktu modela z artystą.

WS: Jak określiłbyś jednym słowem relację między tobą a twoimi modelami?

KR: Z mojej strony jest to rodzaj nieszkodliwego flirtu, zbliżania się i oddalania oraz próby nazwania relacji, która jest niezobowiązująca. A że nie mówimy o gejach, nie ma z ich strony relacji erotycznej.

Wojciech Szymański, Karol Radziszewski, Ciało ubrane w sztukę. Z Karolem Radziszewskim rozmawiają Karolina Kolenda i Wojciech Szymański

Studium do Rannego powstańca, 2010, fotografie, 30x20 cm

Pytania 1. W jaki sposób w polskiej kulturze są zazwyczaj przedstawiane tematy związane z Powstaniem Warszawskim i II wojną światową?

2. Co nowego do tego dyskursu wprowadza praca Karola Radziszewskiego?

10

Studium do Rannego powstańca, 2010, rysunek, 30x20 cm 11

Cykl Studio Fotografie. W cyklu Studio Karol Radziszewski bezpośrednio wkracza w obszar związany z pracownią artysty. Tłem dla poszczególnych fotografii jest atelier, wypełnione narzędziami pracy malarza i fotografa: reflektorami, statywami, sztalugami.

Powstają zdjęcia z backstage’u, na których modele nie pozują, lecz dopiero się do tej czynności przygotowują, odpoczywają, rozbierają się. Zostali uchwyceni podczas przypadkowych czynności, w trakcie pracy bądź w jej przerwie. Artysta przygląda się im zza obiektywu aparatu, wyposaża w pewne rekwizyty, a następnie podgląda ich nieformalne zachowania. Skupia się na ich naturalności, wyzbyciu się pozy, jednocześnie poszukując nawiązań do sztuki czy kina, a także do określonych wzorców męskości i związanych z nimi atrybutów.

Jest jeszcze jednak inny ważny powód, dla którego wybieram tych chłopaków a nie innych. Szukam pewnego archetypu. Moi modele są zawsze dobrze zbudowani, co jest cechą charakterystyczną figury prawdziwego mężczyzny.

To figura mężczyzny heteroseksualnego, z całym zestawem typowych dla niego zachowań (tego, jak mówi, w jaki sposób się porusza, jak się wstydzi).

Karol Radziszewski, Ciało ubrane w sztukę. Z Karolem Radziszewskim rozmawiają Karolina Kolenda i Wojciech Szymański

Janek, z cyklu Studio, 2010, fotografia 12

Bartek, z cyklu Studio, 2010, fotografia

Bartek, z cyklu Studio, 2010, fotografia

Pytanie Czy znasz jakieś dzieła, do których mogą nawiązywać prace z cyklu Studio?

W razie potrzeby skorzystaj ze wskazówek na końcu przewodnika.

Pytanie Jak określiłabyś/określiłbyś archetyp mężczyzny? Zastanów się, jak można go krótko scharakteryzować.

Zadanie Przyjrzyj się dokładnie fotografiom. Czy pojawiające się w nich rekwizyty można określić jako atrybuty męskości?

Do jakich związanych z kulturą figur „prawdziwego mężczyzny” się odwołują?

13

Plan zdjęciowy filmu Sebastian Natomiast to, co było dla mnie istotne, to fakt, że po obejrzeniu filmu stwierdziłem, że to, co działo się na planie, było dla mnie równie ważne. Dlatego na wystawie nie pokazuję filmu Sebastian, ale właśnie zdjęcia backstage’owe. Zdjęcia, na których pojawiam się osobiście, kiedy przygotowuję aktorów i widać moją relację z nimi: rozmazuję im krew na twarzy, poprawiam makijaż. Jest pokazany mój kontakt na planie z modelami, którzy w większości brali udział w moich wcześniejszych projektach. Każdemu z nich przydzielam role i choć nie są prawdziwymi aktorami, na chwilę się nimi stają.

Karol Radziszewski, Ciało ubrane w sztukę. Z Karolem Radziszewskim rozmawiają Karolina Kolenda i Wojciech Szymański

Fotografie z planu zdjęciowego filmu Sebastian. Na wystawie Karol Radziszewski nie pokazuje swojego filmu Sebastian, lecz prezentuje zdjęcia dokumentujące jego działania i relacje z aktorami w trakcie kręcenia filmu. Artysta nie obserwuje tutaj swoich modeli z dystansu, nie chowa się za okiem kamery, lecz staje się współbohaterem opowieści o przygotowywaniu filmu. Sam film, jako finalny produkt działań, traci jednak nieco na znaczeniu. Nie jest tu istotna jego akcja ani autorska wypowiedź na temat postaci św. Sebastiana, lecz to w jaki sposób pracuje artysta, jak wyglądają jego modele w trakcie przygotowań, jaki kontakt z nimi nawiązuje. Ważniejszy staje się backstage produkcji filmowej.

Plan zdjęciowy filmu Sebastian, 2010, fot. D. Chrobak 14

Plan zdjęciowy filmu Sebastian, 2010, fot. D. Chrobak

Zadanie Przypomnij sobie tradycyjne wizerunki św. Sebastiana. Zastanów się jak zazwyczaj był przedstawiany.

Przyjrzyj się zdjęciom z planu filmu Sebastian i porównaj je z tradycyjnymi ujęciami tematu. Czym się różnią?

Na co kładzie nacisk Karol Radziszewski? W razie potrzeby skorzystaj ze wskazówek na końcu przewodnika.

Pytanie W kulturze współczesnej św. Sebastian został uznany za gejowską ikonę i stał się niezwykle popularnym tematem w sztuce gejowskiej. W kontekście przytoczonego powyżej cytatu odpowiedz na pytanie: dlaczego artystę mogło bardziej interesować to, co działo się na planie filmu od samego dzieła? Jak myślisz, dlaczego zdecydował się pokazać zdjęcia z planu, a nie sam film?

15

Studium

Studium, 2009, DVD, 37’10” 16

Studium Projekcja wideo. Film bez dźwięku. Wnętrze mieszkania. Nagi młody mężczyzna patrzy prosto w obiektyw. Kamera utrwala go zastygłego w różnych pozycjach – leżącego na łóżku, siedzącego na krześle. Śledzi zmiany w układzie jego ciała, utrzymuje z nim ciągły kontakt. Model czasami śmieje się, wymienia jakieś uwagi z artystą, patrzy obojętnie w kamerę.

Studium, w którym występuje Janek, zrobiłem dlatego, że chciałem z nim nad czymś pracować. Zapytałem go więc, czy mógłby rozebrać się do naga przed kamerą. Dopiero gdy się zgodził, zacząłem doprecyzowywać szczegóły. Właściwie już podczas pierwszych zdjęć wiedziałem, że projekt nigdy nie powstanie. Ale Janek tego nie wiedział. Zgodził się dla sztuki. To miała być seria prac wideo, unieruchamiających modela w jednej pozycji. To, co zaczęliśmy wtedy nagrywać, było jedynie przymiarką do właściwego wideo. Próbowaliśmy jednak kolejnych pozycji tak długo (trwało to ponad dwie godziny), że w efekcie powstał z tego autonomiczny zapis. Najistotniejsze było dla mnie jednak to, że Janek miał za zadanie patrzeć prosto w kamerę. Nie mógł patrzeć na mnie, ja z kolei patrzyłem przez kamerę na niego. Film w swojej ostatecznej formie jest zatem efektem ubocznym, będącym przede wszystkim zapisem relacji pomiędzy nami.

Karol Radziszewski, Ciało ubrane w sztukę. Z Karolem Radziszewskim rozmawiają Karolina Kolenda i Wojciech Szymański

Studium pozwala śledzić niejednoznaczność relacji pomiędzy artystą a modelem. Do końca nie wiadomo, kto kontroluje zaistniałą sytuację, czyje spojrzenie przeważa.

Niepewność modela, jego zakłopotanie oraz zniecierpliwienie stają się tematem tej pracy. Kamera Karola jest nieruchoma. Mężczyzna jest przedmiotem, który pozwala, aby jego ciało stało się narzędziem. Karol jest tym, który patrzy. Nadal jednak bez odpowiedzi pozostaje pytanie o kierunek relacji jaka wytwarza się pomiędzy artystą a modelem. Nic nie jest takie, jakim się wydaje. Napięcie pomiędzy bohaterem filmu a Radziszewskim utrzymuje nie do końca uchwycona relacja zależności. To Janek dyktuje warunki, on też decyduje o tym, co kamera sfilmuje, jaki nada kształt kolejnym ujęciom. Świadomość bycia oglądanym zmusza do specjalnego zaprogramowania treści przekazu. Porzuca się przypadkowość na rzecz celowości. Z tego miejsca jest już niebezpiecznie blisko do manipulacji.

Lidia Krawczyk, Beata Nowacka-Kardzis, Obnażanie

Zmienia się też przyjmowana przez artystę rola – nie musi już ukrywać swojego spojrzenia, podglądać nagiego ciała.

Znajduje się w pracowni, oko w oko z modelem, dzięki czemu „(…) nie jest już (…) bezczelnym voyeurem łamiącym tabu zakazanego męskiego heteroseksualnego ciała. (…) Teraz, dzięki studio, jest artystą, a dystans i granica, jakie są efektem posiadania studio, pozwalają mu na spokojną i bezpieczną konsumpcję ciała. Rolą modela jest bowiem pozowanie.

Oko kamery i oko artysty prowadzą więc moje oko po ciele modela w zawłaszczonej przez chłopców przestrzeni.

Wojciech Szymański, Chłopcy z fajką

Zadania 1. Akt jest obecny w sztuce już od czasów prehistorycznych. Przyjrzyj się pozom przyjmowanym przez modela w Studium.

Czy wydają Ci się całkiem naturalne, czy przywodzą na myśl układy ciała znane z dziejów sztuki?

Czy artysta poszukuje jakichś powiązań formalnych z historią aktu?

2. Artysta filmuje modela unieruchomionego w jednej pozycji. Czy znasz inne dzieła wykorzystujące ten sam zamysł?

W razie potrzeby skorzystaj ze wskazówek na końcu przewodnika.

17

MARIOS DIK

MARIOS DIK, 2009, fotografia

18

MARIOS DIK Fotografie.

Fotografie z cyklu MARIOS DIK powstały jako swoista kampania reklamowa dla kolekcji ubrań, będącej wynikiem współpracy pomiędzy artystą a profesjonalnymi projektantami mody w 2009 roku – zdjęcia wykorzystują tę konwencję, mimo że przekształcają ją w dość przewrotny sposób. Podobnie jak we współczesnej fotografii mody, marginalizują sam obiekt reklamy, a skupiają się na czymś innym – skojarzeniu, zaskoczeniu, specyficzności obrazu, a przede wszystkim cielesności jako takiej, przeniesieniu czy powiązaniu pożądania niewiele samego w sobie wartego przedmiotu z pożądaniem ciała.

Kaja Pawełek, Masculine Body of Work

Uczestnicy projektu MARIOS DIK pojawiają się w podwójnej roli – jako modele, mający prezentować określona kolekcję ubrań, a jednocześnie jako modele / uczestnicy artystycznego projektu, współpracujący z artystą w jego działaniach. Podobnie jak w filmie Studium niezwykle istotna staje się forma zdjęć – są czarno-białe, stylizowane na fotografie z lat sześćdziesiątych czy siedemdziesiątych, surowe, minimalistyczne. Odsyłają do znaczeń spoza kontekstu reklamy mody, nawiązują do estetyki performance’ów, chociaż z drugiej strony przewrotnie je interpretują.

Pytania 1. Na czym polega istota performance’u?

2. Na czym, Twoim zdaniem, może polegać przewrotność artysty w nawiązywaniu do performance’ów?

W zdjęciach z cyklu MARIOS DIK Karol Radziszewski w wyraźny sposób odwołuje się do estetyki fotografii będących dokumentacją performace’ów. Niektóre ze zdjęć przywodzą na myśl konkretne działania artystyczne z lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych. Inne – swoją estetyką, wykorzystaniem określonych rekwizytów (krzeseł, sznurka, lustra) – odwołują się do samej koncepcji performance’u. Artysta prowadzi dialog z samą istotą sztuki performatywnej, a jednocześnie wskazuje widzom określone inspiracje, ważne dla jego twórczości.

Zadanie Przyjrzyj się fotografiom z cyklu. Do jakich konkretnych performance’ów odwołuje się artysta? Spróbuj rozpoznać jak najwięcej z nich. W razie potrzeby skorzystaj ze wskazówek na końcu przewodnika.

MARIOS DIK, 2009, fotografia 19

Ready 2 Die

Ready 2 Die, 2009, DVD, 15’45’’

20

Ready 2 Die Projekcja wideo. W kadrze, w pustej przestrzeni galeryjnej. Widzimy ubranego w garnitur mężczyznę. Rozbiera się.

Na jego piersi znajduje się wytatuowany napis „Ready 2 Die”. Goli głowę. Nago robi kilka pompek.

Film został zrealizowany z okazji pierwszej rocznicy ms2 i miał nawiązywać do Kolekcji Sztuki XX i XXI wieku, prezentowanej w łódzkim muzeum. Pomyślany został jako performance, który jednocześnie byłby dekonstrukcją performance’u. Publiczność miała widzieć tylko to, co chciałem, żeby zobaczyła. Trzymałem kamerę rejestrującą modela. Obraz przekazywany był do telewizora, który filmowała kolejna kamera. Ta z kolei przekazywała go na projektor. Byliśmy oddzieleni od widzów, którzy obserwowali przetworzony obraz.

Karol Radziszewski, Ciało ubrane w sztukę. Z Karolem Radziszewskim rozmawiają Karolina Kolenda i Wojciech Szymański

Pytania 1. W jaki sposób Karol Radziszewski dekonstruuje w swojej pracy klasyczny performance?

2. Do działalności jakiego artysty nawiązują obecne u Karola Radziszewskiego zabawy formą dzieła?

W razie potrzeby skorzystaj ze wskazówek na końcu przewodnika.

Artysta zza obiektywu kamery obserwuje modela, wykonującego polecone mu działania. Pierwotnie, w trakcie performance’u, narzucał widzom sposób oglądania, zyskując tym samym nad nimi władzę. Teraz film funkcjonuje jednak samodzielnie – niesie ze sobą historię wpisania go w performance, jednak staje się dziełem autonomicznym, śladem działania artysty zarówno w relacji z modelem, jak i z publicznością. Zyskuje nowy wymiar – nie dzieje się tu i teraz, a zamiast tego pozwala skupić się na innych warstwach dzieła – estetyce, symbolice, związkom z kulturą i sztuką. Liczy się sposób patrzenia artysty na modela, przyglądanie się jego nagiemu ciału ubranemu w sztukę.

Pytania 1. Jak rozumiesz stwierdzenie artysty: Chciałem ubrać nagie męskie ciało w sztukę?

2. Jaką rolę odgrywa w tym procesie forma dzieła? Jak zmienia spojrzenie na nagie ciało?

3. Z czym, w kontekście tytułu pracy, kojarzą Ci się dokonywane przez modela czynności?

Ready 2 Die, 2009, DVD, 15’45’’ 21

Backstage

Backstage, 2011, DVD, 38’24”

22

Backstage Projekcja wideo.

Ogłosiliśmy w mediach informację, że szukam młodych mężczyzn otwartych na współpracę z artystą. W sumie zarejestrowaliśmy kilkanaście godzin materiału, zawierającego przede wszystkim rozmowy z chłopakami, których prosiłem (w trakcie nagrania) o stopniowe pozbywanie się ubrań. Zakładałem, jak się później okazało, zupełnie niesłusznie, że w naszym lokalnym krajowym kontekście tabu cielesności jest tak duże, że większość będzie miała poważne opory przed publicznym rozebraniem się. Z rozmów wynikło jednak, że wielu mężczyzn przyszło zbadać swoje granice.

Karol Radziszewski, Ciało ubrane w sztukę. Z Karolem Radziszewskim rozmawiają Karolina Kolenda i Wojciech Szymański

Zadanie.

Porównaj film Backstage z omówionymi powyżej pracami, zwłaszcza z filmem Ready 2 Die. W tym kontekście zastanów się nad problemem różnicy pomiędzy aktem a nagością w pracach Karola Radziszewskiego.

Film Backstage powstał specjalnie na wystawę w Bunkrze Sztuki i jest wyświetlany w tym samym miejscu, w którym rozgrywały się sceny w nim przedstawione. Jest zapisem castingu do projektu artystycznego ogłoszonego przez Bunkier Sztuki na prośbę Karola Radziszewskiego. Zgłosiło się szesnastu młodych mężczyzn. Nie wiedzieli oni, że sam casting jest istotą projektu artysty.

Karol Radziszewski rozmawia z uczestnikami projektu, pyta o ich poglądy na sztukę, w pewnym momencie prosi o zdjęcie koszuli, potem spodni, na koniec o rozebranie się do naga. Jednocześnie prowadzi z nimi nieustanną dyskusję o ich motywacji do obnażania się, pokazywania nagiego ciała, refleksji na temat nagości, oporów przed rozbieraniem się. Nawiązuje z nimi bezpośrednią, indywidualną relację. Nie podgląda ich, nie kryje się za kamerą, lecz patrzy na nich twarzą w twarz – nie jest voyeurem, lecz pełnoprawnym artystą prowadzącym działania w przestrzeni galerii.

Pytania 1. Dlaczego, Twoim zdaniem, dla artysty było ważne, żeby film był wyświetlany w tym samym miejscu, w którym odbywał się casting?

2. Do twórczości jakiego artysty może nawiązywać pomysł filmowania castingu? W razie potrzeby, skorzystaj ze wskazówek na końcu przewodnika.

Film z punktu widzenia modela jest zapisem tego, jak wiele trzeba poświęcić, aby się zakwalifikować. Z punktu widzenia artysty – jak wiele niektórzy są w stanie poświęcić dla sztuki. Jest to także praca o ekshibicjonizmie, o świadomości bycia oglądanym, potrzebie pozowania, pokazywania siebie z najatrakcyjniejszej strony. Demonstrowanie swojej nagości, atrakcyjności, lecz równocześnie bezbronności jest nietypowe dla tradycyjnej figury mężczyzny. W projekcie Radziszewskiego zostali poddani próbie wystawienia się na pokaz.

Lidia Krawczyk, Beata Nowacka-Kardzis, Obnażanie

Pytania 1. Jak często we współczesnej kulturze pokazuje się nagość?

2. Jaki twoim zdaniem, jest obecnie stosunek społeczeństwa do nagości?

23

Zadania Zadanie 1 Przyjrzyj się omówionym do tej pory pracom. Skup się na relacji artysta/model, następnie odpowiedz na pytania: Jakie relacje nawiązuje artysta z modelami? Na czym się koncentruje?

Jak traktuje swoich modeli? Jaki nawiązuje z nimi kontakt?

W jaki sposób z nimi współpracuje?

Zadanie 2 Wypisz innych niż Karol Radziszewski XX i XXI-wiecznych artystów, których wymieniłaś/-eś we wcześniejszych zadaniach i pytaniach. Zastanów się, do jakich aspektów ich dzieł odwołuje się Karol Radziszewski, co uważa za ważne w ich pracach.

Zwróć uwagę na związki formalne i tematyczne. W jaki sposób odwołuje się do ich prac? Reinterpretuje je? Krytykuje? Powiela?

Zadanie 3 Moja własna interpretacja.

Przyjrzyj się zamieszczonym poniżej dwóm fotografiom z wystawy Backstage. Wybierz jedną z nich i samodzielnie przeprowadź ich analizę i interpretację. Postaraj się odszukać w nich różne poziomy, o których wspominał artysta: a) warstwę formalną (aspekt wizualny wybranej pracy, jej estetykę), b) poziom odczytania pracy w kontekście całej wystawy, wypowiedzi artysty oraz innych jego dzieł, c) poziom odwołań i powiązań z historią sztuki.

Na koniec odpowiedz na pytania: 1. Który poziom wydaje Ci się w wybranej pracy najważniejszy?

2. W jaki sposób wiąże się ona z problematyką backstage’u?

3. Jak oceniasz wybraną pracę?

W razie potrzeby skorzystaj ze wskazówek zamieszczonych na końcu przewodnika.

Fag Fighters, 2007, fotografia

Studium, 2009, fotografia 24

Radziszewski a akt Historia aktu w sztuce sięga czasów prehistorycznych. Nagie ciało pojawiało się w malarstwie i rzeźbie wszystkich epok, przyjmując jednak różne kostiumy i pełniąc różne funkcje. W starożytności, w epoce podziwu dla pięknego, wysportowanego ciała, nagość nie potrzebowała pretekstów i pojmowana była przede wszystkim w wymiarze estetycznym. Wieki średnie dopuszczały przedstawianie aktów jedynie w nielicznych sytuacjach (wygnania z raju, Sądu Ostatecznego), wiążąc ukazywanie obnażonego ciała z grzechem. W sztuce nowożytnej, czerpiącej inspiracje z antyku, powróciła fascynacja nagim ciałem, które jednak musiało być „ubrane” w określony kulturowy kostium, zwłaszcza mitologiczny bądź religijny. Pojawiały się wizerunki zarówno idealizujące nagie ciało, jak i jego realistyczne ujęcia. Wraz z rokokiem preteksty do przedstawiania aktów stawały się coraz bardziej powierzchowne, zaś same przedstawienia były przesycone frywolnym erotyzmem. W XIX wieku z jednej strony sztuka salonowa kontynuowała proces ubierania ciała w określone mitologiczne, historyczne czy orientalizujące kostiumy, z drugiej zaś „buntownicy” tacy jak Courbet czy Manet szokowali aktami odartymi z tradycyjnych kostiumów. W sztuce XX-wiecznej akty zmieniły swój dotychczasowy charakter, oddalając się od tradycyjnych, mniej lub bardziej realistycznych przedstawień i wykorzystując ciało jako nośnik energii i rytmu, wyraz ekspresji, obraz wielokierunkowej i wielowymiarowej analizy płaszczyzny i przestrzeni. Nagie ciało stało się również bezpośrednim tworzywem sztuki, elementem performance’ów czy wręcz swoistym „pędzlem” artysty (Yves Klein).

Zadanie Niniejsze zadanie jest propozycją odczytania prac Karola Radziszewskiego w powiązaniu z historią aktu. Przypomnij sobie i obejrzyj kilka najbardziej znanych w sztuce aktów. Zwróć uwagę na sposób ukazywania ludzkiego ciała, na funkcje przez nie pełnione, przemiany zachodzące w sposobie jego pokazywania. Następnie odpowiedz na umieszczone na dole pytania.

WENUS Z WILENDORFU, ok. 24 000-22 000 p.n.e., Naturhistorisches Museum, Austria http://en.wikipedia.org/wiki/File:Wien_NHM_Venus_von_Willendorf.jpg APOLLO Z TENEI, ok. 560-550 p.n.e., Gliptoteka, Monachium, Niemcy http://www.wiw.pl/kulturaantyczna/twardecki/termin.asp?et=00032 DORYFOROS, Poliklet, 450-440 p.n.e, Muzeum Narodowe, Neapol, Włochy http://www.wiw.pl/biblioteka/osztuce_kibish/pict/osztuce_kibish_01-z.jpg DYSKOBOL, Myron, V w p.n.e., rzymska kopia w Muzeum Narodowym w Rzymie, Włochy http://it.wikipedia.org/wiki/File:Discobolus_Lancelotti_Massimo.jpg KUSZENIE ADAMA I EWY, XII-XIII w., Notre Dame, Paryż, Francja http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:France_Paris_Notre-Dame-Adam_and_Eve.jpg&filetimestamp=20070114003947 WYGNANIE Z RAJU, Masaccio, 1425-1427, Kaplica Brancaccich, Santa Maria del Carmine, Florencja, Włochy http://it.wikipedia.org/wiki/File:Cappella_brancacci,_Cacciata_di_Adamo_ed_Eva_%28restaurato%29,_Masaccio.jpg HERKULES I HYDRA, ANTONIO DEL POLLAIOLO, ok. 1475, Galeria Uffizi, Florencja, Włochy http://en.wikipedia.org/wiki/File:Antonio_del_Pollaiolo_-_Ercole_e_l%27Idra_e_Ercole_e_Anteo_-_Google_Art_Project.jpg CZŁOWIEK WITRUWIAŃSKI, Leonardo da Vinci, 1490, Gallerie dell’Accademia, Wenecja, Włochy http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Leonardo_da_Vinci-_Vitruvian_Man.JPG&filetimestamp=20060914013110

25

STWORZENIE ADAMA, Michał Anioł, Kaplica Sykstyńska, sklepienie, 1508-1512, Pałac Watykański, Watykan http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Michelangelo-creation.jpg WENUS Z URBINO, Tycjan, 1538, Galeria Uffizi, Florencja, Włochy http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Tizian_102.jpg&filetimestamp=20101004212518 ALEGORIA TRIUMFU WENUS, Angelo Bronzino, 1540-1545, National Gallery, Londyn, Wielka Brytania http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Angelo_Bronzino_001.jpg&filetimestamp=20080330173014 ZWYCIĘSKI AMOR, Caravaggio, 1502-1503, Gemäldegalerie, Berlin, Niemcy http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Caravaggio_-_Amor_vincit_omnia.jpg&filetimestamp=20100506093704 TRZY GRACJE, Peter Paul Rubens, 1639, Prado, Madryt, Hiszpania http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Las_tres_Gracias_de_Rubens_%28Detalle%29.jpg&filetimestamp=20050916154809 WENUS ROKEBY, Diego Velàzquez, 1644-1648, National Gallery, Londyn, Wielka Brytania http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Diego_Velaquez,_Venus_at_Her_Mirror_%28The_Rokeby_Venus%29.jpg&filetimestamp=20050506170419 KAPIĄCE SIĘ, Jean-Honoré Fragonard, 1765, Luwr, Paryż, Francja http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Fragonard,_The_Bathers.jpg&filetimestamp=20060630081412 MAJA NAGA, Francisco Goya, 1799-1800, Prado, Madryt, Hiszpania http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Goya_Maja_naga2.jpg&filetimestamp=20101124055715 NARODZINY WENUS, Alexandre Cabanel, 1863, Musée d’Orsay, Paryż, Francja http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:1863_Alexandre_Cabanel_-_The_Birth_of_Venus.jpg&filetimestamp=20100311023553 OLIMPIA, Edouard Manet, 1862-1863, Musée d’Orsay, Paryż, Francja http://fr.wikipedia.org/wiki/Fichier:Edouard_Manet_038.jpg TANIEC, Henri Matisse, 1910, Ermitaż, Sankt Petersburg, Rosja http://en.wikipedia.org/wiki/File:Matissedance.jpg AKT SCHODZĄCY PO SCHODACH, Marcel Duchamp, 1912, Philadelphia Museum of Art, Filadelfia, USA http://en.wikipedia.org/wiki/File:Duchamp_-_Nude_Descending_a_Staircase.jpg ANTROPOMETRIA Z OKRESU NIEBIESKIEGO, Yves Klein, 1960, Centre Pompidou, Paryż, Francja http://www.centrepompidou.fr/education/ressources/ENS-yves_klein/ENS-Yves_Klein.html

Pytania 1. W jaki sposób Karol Radziszewski ukazuje nagie ciało? Na czym się koncentruje?

2. Jaką rolę w jego sztuce pełni nagie ciało?

3. Jak artysta wpisuje się swoimi pracami w historię aktu?

26

Artysta a sztuka Zadanie Karol Radziszewski w różny sposób wypowiada się o sztuce i o swoim stosunku do niej. Zapoznawszy się z omówieniami wystawy i prac zawartych w niniejszym przewodniku, zastanów się nad tym, czym dla artysty jest sztuka. Poniżej znajduje się kilka proponowanych wskazówek, które mogą Ci pomóc w tym zadaniu.

1. Przypomnij sobie przytoczony cytat wypowiedzi Bruce’a Naumana (Jestem artystą i cokolwiek robię w swojej pracowni, musi być sztuką. W ten sposób sztuka staje się raczej działaniem niż produktem). W jakim celu wykorzystał go Karol Radziszewski? Co mówi on o jego podejściu do sztuki?

2. Przestałem w pewnym momencie robić autoportrety, a jednocześnie każda moja praca jest autoportretem.

To oczywiście kompletny banał, każdy artysta tak mówi, nawet kiedy maluje kwiaty.

Karol Radziszewski, Ciało ubrane w sztukę. Z Karolem Radziszewskim rozmawiają Karolina Kolenda i Wojciech Szymański

3. Branie udziału w sztuce oznacza unieśmiertelnienie. Dlatego właśnie mural na wystawie głosi: Jeśli jesteś młodym,

przystojnym kolesiem i chcesz stać się dziełem sztuki, wyślij swoje nagie fotki na: contact@karolradziszewski. com. Interesujące jest to, dlaczego ktoś chce uczestniczyć w projekcie artystycznym, czemu zgłasza się na casting.

Karol Radziszewski, Ciało ubrane w sztukę. Z Karolem Radziszewskim rozmawiają Karolina Kolenda i Wojciech Szymański

Jeśli jesteś młodym…, mural, 2010, fot. R. Sosin

4. KK: Ale ty nie mówisz: wszystko, co robię, jest sztuką. Mówisz: sztuka, którą robię to stage, a przygotowanie do

robienia sztuki to backstage.

KR: Tak. Karolina Kolenda, Karol Radziszewski, Ciało ubrane w sztukę. Z Karolem Radziszewskim rozmawiają Karolina Kolenda i Wojciech Szymański

Pytania 1. Czym jest sztuka dla Karola Radziszewskiego?

2. Jaki jest jego stosunek do własnych działań artystycznych oraz dla twórczości innych artystów?

3. Co jest dla niego najważniejsze w sztuce?

27

Karol Radziszewski Urodził się w 1980 roku w Białymstoku. Jest artystą multimedialnym: malarzem, twórcą instalacji, fotografii, filmów wideo, performerem, autorem projektów interdyscyplinarnych, publicystą i kuratorem. Ukończył Wydział Malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (2004). Współtworzył „Latającą galerię szu szu” (2001), jest wydawcą i redaktorem naczelnym „DIK Fagazine”. Jest laureatem głównej nagrody III edycji konkursu „Samsung Art Master” (2006), trzykrotnym stypendystą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (w 2002, 2006 i 2009 roku), finalistą Nagrody Fundacji Deutsche Bank „Spojrzenia” (2007) oraz laureatem Paszportu Polityki (2010) w kategorii sztuk wizualnych za projekt kuratorski „Siusiu w torcik” w Zachęcie.

Mieszka i pracuje w Warszawie.

Wybrane wystawy indywidualne 2011 / Backstage, Bunkier Sztuki, Kraków (PL) 2010 / Ćwiczenia na równowagę, Galeria Arsenał, Białystok (PL) 2009 / Siusiu w torcik, projekt kuratorski, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa (PL) 2009 / Fag Fighters in Riga, Supernova, Riga (LV) 2009 / Studium, lokal_30, Warszawa (PL) 2009 / MARIOS DIK, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa (PL) 2008 / Pissing Chapel (DIK Fagazine), White Cubicle Toilet Gallery, London (GB) 2008 / Oh!, Galeria Arsenał, Białystok (PL) 2007 / Zawsze chciałem, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa (PL) 2007 / Struktura Faktu Artystycznego, BWA, Zielona Góra (PL) 2007 / Man, it must be great, Hamidrasha Gallery, Tel Aviv (IL) 2005 / Pedały,mieszkanie prywatne, Warszawa (PL) 2005 / Biuro, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa (PL) 2004 / Dom – Blok – Ulica, Galeria Program, Warszawa (PL)

Wybrane wystawy zbiorowe 2010 / Trwa generowanie podglądu, Muzeum Sztuki, Łódź (PL) 2010 / Ars Homo Erotica, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa (PL) 2010 / Residency Culture, Muzej Savremene Umetnosti Vojvodine, Novi Sad (RS) 2010 / Tytuł roboczy, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa (PL) 2009 / Smell It!, Kunsthalle Exnergasse, Wien (AT) 2009 / Fancy Success, Bunkier Sztuki, Kraków (PL) 2009 / Arbeiter verlassen die Arbeitsstätte, Galerie für Zeitgenössische Kunst, Leipzig (D) 2009 / Vogue, CSW Łaźnia, Gdańsk (PL) 2009 / New York Photo Festival, DUMBO, New York (USA) 2008 / Inne miasto, inne życie, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa (PL)

28

2008 / The Young and Evil, tank.tv / Tate Modern, London (UK) 2008 / Queer Zines, New York Art Book Fair, New York (USA) 2008 / Bat-Yam, International Biennale of Landscape Urbanism, (szu szu), Bat-Yam (IL) 2008 / Under the Skin: New Video from Poland, New Museum, New York (USA) 2008 / Efekt czerwonych oczu, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa (PL) 2008 / Just Different!, Cobra Museum, Amstelveen / Amsterdam (NL) 2007 / Spojrzenia 2007, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa (PL) 2007 / Betonowe dziedzictwo. Od Corbusiera do Blokersów, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa (PL) 2007 / Tagajärjed ja ettepanekud, Noorte Kunstnike Biennaal, Kaasaegse Kunsti Eesti Keskus, Tallinn (EE) 2007 / Antyfotografie, 5. Biennale Fotografii, Galeria Arsenał, Poznań (PL) 2007 / Catching Passages, Muzeul National Brukenthal, Sibiu (RO) 2007 / Międzynarodowa Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku. Szkic 2: Siła formalizmu, Muzeum Sztuki, Łódź (PL) 2006 / Poza, Real Art Ways, Hartford (USA) 2006 / Miłość i demokracja, CSW Łaźnia, Gdańsk (PL) 2006 / Mega Zines, Visionaire Gallery, New York (USA) 2006 / Samsung Art Master, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa (PL) 2004 / Randka w ciemno, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa (PL) 2004 / Powinność i bunt, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa (PL) 2003 / Codzienność, Galeria Arsenał, Białystok (PL) 2003 / Laboratorium szu szu, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa (PL)

29

Słowniczek Akt – w sztukach plastycznych przedstawienie nagiej postaci ludzkiej. Akt może być samodzielnym tematem, przedstawieniem wchodzącym w skład kompozycji, studium przygotowawczym lub pomocniczym w toku pracy nad określoną kompozycją bądź przedmiotem nauki w szkołach artystycznych.

Ekshibicjonizm – zboczenie seksualne polegające na obnażaniu narządów płciowych w obecności obcych osób; również skłonność do ujawniania intymnych, drastycznych spraw.

Performance – pojęcie określające rodzaj działań efemerycznych wykonywanych przez artystów w obecności widzów.

Pracownia, atelier, studio – pomieszczenie służące do wykonywania pracy artystycznej.

Video art – metoda działań artystycznych wykorzystująca telewizyjną technikę rejestracji i przekazywania obrazu.

Stwarza bogate możliwości kreacji obrazu, szczególnie przy zastosowaniu cyfrowych technik zapisu.

Voyeuryzm (dawniej: podglądactwo, oglądactwo) – stan, w którym jedynym lub preferowanym sposobem osiągania satysfakcji seksualnej jest podglądanie praktyk seksualnych.

30

Wskazówki Backstage artysty Skonsultuj omówienie twórczości i biografię Bruce’a Naumana na: http://www.theartstory.org/artist-nauman-bruce.htm Zwróć uwagę np. na Atelier G.Courbeta (1855): http://www.musee-orsay.fr/en/collections/works-in-focus/painting/commentaire_id/the-artists-studio-7146.html?tx_commentaire_pi1[pidLi]=509&tx_commentaire_pi1[from]=841&cHash=04a684ad7e Painters Przypomnij sobie np. Zuzannę i starców Tintoretta: http://www.khm.at/de/khm/sammlungen/gemaeldegalerie/italienische-malerei-15-und-16-jahrhundert/?offset_283=1&cHash =0d0a9d8682 Zwróć uwagę na Cykliniarzy G.Caillebotte’a (1875): http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Caillebotteraboteurs.jpg&filetimestamp=20101221223431 czy Podaj cegłę A.Kobzdeja (1950): http://artyzm.com/obraz.php?id=1393 Cykl Studio Przypomnij sobie np. album Tulsa Larry’ego Clarka: http://www.artnet.com/artists/lotdetailpage.aspx?lot_id=CE597D75C8B607C1F93F1738560F7B76 oraz performance Shoot Chrisa Burdena: http://www.flickr.com/photos/marcwathieu/3528336012/ Plan zdjęciowy filmu Sebastian Zobacz Św. Sebastiana Antonella da Messina (1475 - 476): http://www.abcgallery.com/I/italy/messina2.html Sodomy (1525): http://www.lib-art.com/artgallery/4140-st-sebastian-il-sodoma.html Guida Reniego (1615-1616): http://www.wikigallery.org/wiki/painting_309053/Guido-Reni/Saint-Sebastian Studium Do wykonania zadania skorzystaj z linka: http://www.warholstars.org/filmch/screen.html

31

MARIOS DIK Przypomnij sobie performance m.in. Tranfiguracja II, Dzieło życia, Licytacja Jerzego Beresia: http://www.openarchive.pl/Jerzy_Bere%C5%9B-ar-8.html Performance polityczny, Pion – poziom oraz The short electrical love story Zbigniewa Warpechowskiego: http://www.openarchive.pl/Zbigniew_Warpechowski-ar-5.html Przemiana Krzysztofa Junga http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_jung_krzysztof Imponderabilia Abramovic/Ulaya: http://www.artsjournal.com/artopia/a_settimana.jpg Ready 2 Die Przypomnij sobie Józefa Robakowskiego i Warsztaty Formy Filmowej: http://artpapier.com/pliki/archiwum_sierpien_04/recfilm/warsztaty%20formy.html Backstage

WS: A casting, który zorganizowałeś przy okazji wystawy i ogłosiłeś go swoim najnowszym projektem? Czy też jest z Warhola?

KR: W jakiś sposób na pewno nawiązuje do jego badań na żywym organizmie, filmowych spowiedzi przed kamerami.

Wojciech Szymański, Karol Radziszewski, Ciało ubrane w sztukę. Z Karolem Radziszewskim rozmawiają Karolina Kolenda i Wojciech Szymański

Zadania Zadanie 3

W projekcie Fag Fighters, wprost przyznajesz się do tego, co będziesz robił i co cię pociąga – ruszasz z pedalskim gangiem w miasto, aby gwałcić heteryków. Oczywiście te gwałty to mistyfikacja, a różowe kominiarki wprowadzają lekkość i humor, nie zmienia to jednak faktu, że przełamywanie wstydu, o którym mówisz, można czytać liniowo.

Powraca ono wzmożone w kolejnych projektach.

Wojciech Szymański, Ciało ubrane w sztukę. Z Karolem Radziszewskim rozmawiają Karolina Kolenda i Wojciech Szymański

Moja sztuka jest próbą bezpośredniego zapisu różnych obsesji i fascynacji. Jeśli mówimy o seksualności i o seksie, które są najbardziej emocjonalne i – także dla widza – najbardziej angażujące, to próbuję je oddawać na różne sposoby, a przy okazji bawić się formalnie, za każdym razem w inny sposób. Prawdą jest też to, że dużo bardziej kręci mnie napięcie, przełamywanie wstydu czy barier.

Karol Radziszewski, Ciało ubrane w sztukę. Z Karolem Radziszewskim rozmawiają Karolina Kolenda i Wojciech Szymański

32

•2 autorka: Anna Lebensztejn konsultacja merytoryczna: Lidia Krawczyk, Beata Nowacka-Kardzis, Karolina Vyšata redakcja i korekta: Karolina Więckowska skład: Agata Biskup

W przewodniku wykorzystano reprodukcje prac Karola Radziszewskiego: Janek z cyklu Studio, Bartek z cyklu Studio, Painters, Studium do Rannego Powstańca, Fag Fighters, Studium, MARIOS DIK, Ready 2 Die, Backstage oraz fotografie z planu zdjęciowego filmu Sebastian autorstwa Daniela Chrobaka i dokumentację fotograficzną wystawy Backstage autorstwa Rafała Sosina.

W przewodniku wykorzystano fragmenty tekstów Łukasza Gorczycy, Karoliny Kolendy, Lidii Krawczyk, Beaty Nowackiej-Kardzis, Kai Pawełek, Karola Radziszewskiego i Wojciecha Szymańskiego zamieszczonych w katalogu wystawy Backstage.

Przewodnik realizowano w ramach programu Akademia Orange

Przewodnik jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz autorów oraz Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki.

Treść licencji dostępna jest na stronie: http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl

Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki 31-011 Kraków, pl. Szczepański 3a tel. 12 422 40 21; 12 422 10 52, fax: 12 421 83 03 www.bunkier.art.pl, bunkier@bunkier.art.pl