ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ: Ένα νέο μοντέλο για την ένταξη προσφύγων σε συνεργασία με πολίτες της Αθήνας

Π ΕΡΙΕ ΧΟΜΕ ΝΑ

2021, AΘΗΝΑ

Εισαγωγή

2

Xρονοδιάγραμμα

3

Βήμα Πρώτο: Eνεργοποίηση

4

1A Δίνοντας βήμα στις γειτονιές και στους ανθρώπους

5

Προσδοκίες και προτεραιότητες

8

Νέοι χάρτες για την Αθήνα

9

1B Καταγράφοντας την εμπειρία των προσφύγων στην πόλη

Το Curing the Limbo (2018-2021) ήταν ένα ευρωπαϊκό πιλοτικό πρόγραμμα του Δήμου Αθηναίων που υλοποιήθηκε με τη στρατηγική συνεργασία του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, της Catholic Relief Services, της International Rescue Committee και της Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής του Δήμου Αθηναίων. Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης μέσω της Πρωτοβουλίας Αστικές Καινοτόμες Δράσεις.

12

Bήμα Δεύτερο: Συμμετοχή

16

2A Συστάσεις με μια ζωντανή πόλη

17

2B Μαθαίνοντας μαζί με την Κοινωνία των Πολιτών

18

2Γ Εμψύχωση και έμπνευση για ενεργό δράση

19

2Δ Πρόσκληση σε ένα εγχείρημα κοινωνικής καινοτομίας

20

2Ε Φέρνοντας δύο κόσμους κοντά

22

H φωνή της κοινότητας του co-Athens

25

Βήμα Τρίτο: Mέρος της πόλης

26

Βασ ικός Εταίρ ος

Εταίρ οι

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Εισαγωγή / Βασικά στοιχεία

To ευρωπαϊκό πιλοτικό πρόγραμμα ένταξης του Δήμου Αθηναίων Curing The Limbo (Σεπτέμβριος 2018 - Ιούνιος 2021) που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκης Ένωσης Urban Innovative Actions, αντιλήφθηκε την ένταξη ως μια δυναμική διαδικασία η οποία εμπλέκει, ενεργοποιεί και ωφελεί όχι μόνο τους πρόσφυγες αλλά και την ίδια την πόλη, τους κατοίκους και τις γειτονιές της. Η συμμετοχή και η συνεργασία αποτελούν ουσιώδη χαρακτηριστικά αυτής της διαδικασιας. Γι’ αυτό, το Curing the Limbo αφιέρωσε έναν από τους κεντρικούς πυλώνες της λειτουργίας του στο να καλλιεργηθούν οι προϋποθέσεις που ευνοούν την κοινωνικοποίηση και την αλληλεπίδραση των προσφύγων με τους ντόπιους κατοίκους, και στο να διερευνηθούν οι τρόποι με τους οποίους οι πρόσφυγες μπορούν να ενταχθούν οργανικά στη ζωή της πόλης συμμετέχοντας σε δράσεις συνεργασίας που συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Για το Curing the Limbo, ρόλο-κλειδί στην ένταξη των προσφύγων διαδραμάτισαν οι πρωτοβουλίες της πόλης και οι φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών που δραστηριοποιούνται στην Αθήνα. Έχοντας ήδη σχηματίσει ένα δίκτυο από φορείς, ομάδες πολιτών και ενεργούς πολίτες στις γειτονιές της πόλης μέσα από τη βραβευμένη πλατφόρμα του συνΑθηνά, ο Δήμος Αθηναίων

είχε ένα σημαντικό εργαλείο στη διάθεσή του για την αξιοποίηση των πιο ενεργών κυττάρων της τοπικής κοινωνίας ως πιθανών συνεργατών και συνοδοιπόρων στό συνεργατικό όραμα του Curing the Limbo για την ένταξη και για τη μετάβαση των προσφύγων από το στάδιο του αποδέκτη της ανθρωπιστικής βοήθειας σε εκείνο του δρώντος υποκειμένου. Η συνεργασία του Curing the Limbo με τους φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών για την την ενεργοποίηση των προσφύγων πραγματοποιήθηκε σε διαφορετικά επίπεδα: Σύνδεση με πρωτοβουλίες πολιτών στην πόλη που βρίσκονταν σε εξέλιξη. Διοργάνωση στοχευμένων εργαστηρίων ενδυνάμωσης. Καλλιέργεια συνεργατικών δράσεων στις οποίες πρόσφυγες και ντόπιοι ανέπτυξαν από κοινού πρωτοβουλίες με θετικό αντίκτυπο για τις γειτονιές της Αθήνας. Το παρόν έντυπο οργανώνεται σε τρία μέρη τα οποία αποτελούν και τους άξονες της μεθοδολογίας υλοποίησης του νέου συνεργατικού μοντέλου για την ένταξη των προσφύγων στη ζωή της πόλης. Κάθε ένα από αυτά παραθέτει τις πρακτικές και τα εργαλεία που αναπτύχθηκαν και δοκιμάστηκαν, προσφέρει οπτικό υλικό από τα διαφορετικά στάδια της υλοποίησης και σκιαγραφεί τα αποτελέσματα του συνόλου των δράσεων οι οποίες συνιστούν ένα ολοκληρωμένο μοντέλο για την ένταξη.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

210

πρόσφυγες ωφελούμενοι του Curing the Limbo ήρθαν σε επαφή με ένα μεγάλο εύρος δράσεων πολιτών της Αθήνας

580

συνδέσεις οργανώθηκαν συνολικά μεταξύ προσφύγων του Curing the Limbo και πρωτοβουλιών της πόλης

180

οι διαφορετικές πρωτοβουλίες πολιτών της Αθήνας με τις οποίες συνεργάστηκε το πρόγραμμα σε όλα τα στάδια της υλοποίησης

85 οι πρόσφυγες του Curing

the Limbo που συμμετείχαν στα ειδικά εργαστήρια ενδυνάμωσης του προγράμματος

9

συνεργατικά εγχειρήματα μεταξύ προσφύγων και ντόπιων έλαβαν χρηματοδότηση για να υλοποιήσουν δράσεις που συμβάλλουν στην βελτίωση της γειτονιάς διοργανώνοντας 72 δημόσιες εκδηλώσεις με τις οποίες συνδέθηκαν 120 πρόσφυγες που διαμένουν στην Αθήνα

1000+

κάτοικοι της Αθήνας συμμετείχαν στις δημόσιες ενέργειες του προγράμματος

2

χρονοδιάγραμμα

ΒΗΜΑΤΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ

Σεπτέμβριος 2018

Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2018

Μάρτιος 2019

Απρίλιος-Ιούλιος 2019

Απρίλιος 2019-Μάιος 2021

Μάιος-Δεκέμβριος 2019

Σεπτέμβριος-Νοέμβριος 2019

Δεκέμβριος 2019

Φεβρουάριος 2020

Μάρτιος-Μάιος 2020

Σεπτέμβριος-Ιούνιος 2020

Έναρξη προγράμματος Συλλογή προτεραιοτήτων της πόληςσυναντήσεις γειτονιάς-δημόσιες εκδηλώσεις Έναρξη εγγραφών για τους πρόσφυγες

Εστιασμένες συναντήσεις με πρόσφυγεςσυμμετοχικά εργαστήρια-κινητή εγκατάσταση στο δημόσιο χώρο “Αθήνα η νέα μου γειτονιά” Συνδέσεις προσφύγων με δράσεις στην πόλη

Συνέργειες μαθημάτων γλώσσας του Curing the Limbo με δράσεις στην πόλη Πρόγραμμα ενδυνάμωσης προσφύγων

Έναρξη ανοιχτής πρόσκλησης co-Athens

Επιλογή 20 φορέων της Αθήνας για συμμετοχής στο co-Athens

co-Athens Forum & συνεδρίες ενδυνάμωσης

Υλοποίηση χρηματοδοτούμενων δράσεων co-Athens

3

1

Ενερ γοποίηση

BHMA ΠΡΩΤΟ

Η σύνδεση με την πόλη και τους ανθρώπους της βρίσκεται στην καρδιά της ιδέας του Curing the Limbo. To πρόγραμμα απευθύνθηκε στην πόλη αναπτύσσοντας μια σειρά από πρακτικές και εργαλεία τα οποία ενίσχυσαν τη σύνδεση αυτή σε πολλαπλά επίπεδα. Μέσα από δημόσιες δράσεις σε 4 συγκεκριμένες γειτονιές της Αθήνας (Κολωνός & Ακαδημία Πλάτωνος, Βοτανικός, Μεταξουργείο, Βικτώρια), το Curing the Limbo προκάλεσε ανοιχτούς διαλόγους με κατοίκους και φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών για τη γειτονιά και την ένταξη, συλλέγοντας τις προτεραιότητες, τις ανάγκες και τις προσδοκίες της πόλης, ενώ παράλληλα δημιούργησε ένα δίκτυο συνομιλητών για τη συνδιαμόρφωση των επόμενων βημάτων και πρωτοβουλιών του. Ταυτόχρονα, το πρόγραμμα αφουγκράστηκε τη φωνή των προσφύγων καταγράφοντας την εμπειρία τους από την καθημερινότητά τους στην Αθήνα, τις δεξιότητες και τις επιθυμίες τους. Και τόνωσε τη διάδρασή τους με την πόλη μετατρέποντάς τη σε πεδίο προσωπικής έκφρασης μέσα από καλλιτεχνικά εργαστήρια και δημόσιες εκδηλώσεις. Η χαρτογράφηση των αναγκών και των προτεραιοτήτων των ανθρώπων της πόλης που προέκυψε μέσα από αυτές τις πρωτοβουλίες συντέλεσε ουσιαστικά στη διαμόρφωση των επόμενων βημάτων του προγράμματος.

Στιγμιότυπο από δημόσια δράση του προγράμματος στον Λόφο του Ιππείου Κολωνού

Δίνον τ ας βήμα σ τι ς γε ιτ ον ι ές και σ του ς ανθ ρ ώπου ς 1A

Ο Κολωνός, η Βικτώρια, το Μεταξουργείο και ο Βοτανικός ήταν οι τοπικές κοινότητες στις οποίες απευθύνθηκε αρχικά το Curing the Limbo με στόχο να ενημερώσει, να συλλέξει ανάγκες και προτεραιότητες, και να εντοπίσει ευκαιρίες συνεργασίας. Οι δράσεις που πραγματοποιήθηκαν στον δημόσιο χώρο σε συνεργασία και με τη συμμετοχή των ενεργών πολιτών των περιοχών έλαβαν διαφορετικές μορφές (ερωτηματολόγια, συνεντεύξεις, ομάδες εστίασης, συμμετοχικά δρώμενα κ.ά) στοχεύοντας κάθε φορά στην πρόκληση ενός γόνιμου διαλόγου γύρω από τις γειτονιές και την ένταξη.

“Έχω γεννηθεί εδώ… παρά τις δυσκολίες θεωρώ όμορφη τη γειτονιά… της ταιριάζει η πολυπολιτισμικότητα. Μ’ αρέσει που δεν υπάρχουν εντάσεις (πέρα από μεμονωμένα περιστατικά) όπως παλιότερα. Φαίνεται πώς σιγά σιγά τα πράγματα αλλάζουν” κάτοικος επί της πλατείας Βικτωρίας

Η επαφή με τις τοπικές κοινότητες εμπλούτισε την ήδη υπάρχουσα χαρτογράφηση τοπικών πρωτοβουλιών, οργανώσεων, συλλογικοτήτων, ομάδων πολιτών, συλλόγων, επιχειρήσεων, και φορέων που θα μπορούσαν να συμβάλουν δημιουργικά στα επόμενα βήματα της ανάπτυξης του Curing the Limbo στην πόλη και οδήγησε στην αποτύπωση μιας μεθοδολογίας για την απεύθυνση στις γειτονιές και τους κατοίκους τους.

1

“Πιστεύω πως χρειάζονται περισσότερες δράσεις για τα παιδιά, κοινές δραστηριότητες, πολύγλωσσες και πολυπολιτισμικές στην πλατεία. Να γίνει ο δημόσιος χώρος σημείο συνάντησης και σύμπραξης” κάτοικος επί της οδού Αριστοτέλους

2

1. Δημόσια δράση του προγράμματος στον λόφο Ιππείου Κολωνού 2. Ερωτηματολόγια συμπληρωμένα από κατοίκους του Βοτανικού.

3 Δημόσια δράση του προγράμματος στη Βικτώρια.

3

5

1

4

“Είναι μεγάλη και ωραία η εκκλησία του Άγιου Παντελεήμονα. Πάω συχνά με το εγγονάκι μου και παίζουμε εκεί στην πλατεία. Θα ήταν ωραία να είχε περισσότερο πράσινο, ένα πάρκο και γήπεδο ποδοσφαίρου”

“To 1950-51 με τη μεγάλο κάθοδο… οι άνθρωποι ενσωματώθηκαν μέσα από την παιδική χαρά, το σχολείο και τον αθλητισμό. Είχα συμπαίκτες που μιλούσαν σπαστά ελληνικά αλλά ήμασταν ομάδα… συμβιώναμε… να φορέσουν την ίδια φανέλα… να γίνουν ομάδα”

κάτοικος επί της οδού Αχαρνών

Θανάσης, κάτοικος Κολωνού 2

“Ο Βοτανικός και εν συνεχεία ο Ελαιώνας είναι από τις τελευταίες περιοχές μέσα στον αστικό ιστό της Αθήνας, όπου υπάρχουν ανεκμετάλλευτες εκτάσεις. Το θέμα είναι όμως ότι στον Βοτανικό υπάρχουν πολλά σπίτια αλλά και βιομηχανικές εγκαταστάσεις και αποθήκες που είναι άδεια και σε κακή κατάσταση… αυτά πρέπει είτε να κατεδαφιστούν ή να φτιαχτούν” 3

εξωραϊστικός Σύλλογός Νεα Ζωή

5

6

7

1. Οι γραμμές του τρένου ως πρόκληση προσβασιμότητας για τους πολίτες 2. Παραμελημένος χώρος στην περιοχή Μαρκόνι 3. Συζήτηση με ομάδες πολιτών στον Βοτανικό 4. Δημόσια δράση στην πλατεία Βικτωρίας σε συνεργασία με το UrbanDig! Project 5. Πλατεία στον Βοτανικό 6. Παιδικό εργαστήρι στον Λόφο Ιππείου Κολωνού 7. Χώρος άθλησης στον Βοτανικό

6

5

“Ανέκαθεν υπήρχε το πρόβλημα των γραμμών, είναι πολύ επικίνδυνα, έχουν σκοτωθεί πολλά άτομα εδώ. Οι διαβάσεις δεν προφυλάσσονται και σε πολλά σημεία δεν είναι προσβάσιμες για καροτσάκια. Επίσης στον Βοτανικό είχαμε δύο παιδικές χαρές που σήμερα έχουν κριθεί ακατάλληλες κι έτσι αναγκαζόμαστε να πηγαίνουμε στην Τεχνόπολη”

1

“Ο Κολωνός είναι μια από τις λίγες περιοχές στην Αθήνα που έχει πολλούς ελεύθερους χώρους. Θα μπορούσαν να γίνουν κλειστά γήπεδα ή ακόμα και αστικοί λαχανόκηποι” 4

Μαρία, κάτοικος Κολωνού.

2

“Εδώ πρέπει να αξιοποιηθεί ο πολιτισμος, τα αρχαία. Το μουσείο της πόλεως των Αθηνών, χρόνια ακούμε ότι θα έρθει να ανοίξει στην περιοχή. Υπήρξαν υποσχέσεις και για την ενοποίηση αρχαιολογικών χώρων από το Θησείο στο Δημόσιο Σήμα και μέχρι την Ακαδημία Πλάτωνος. Δηλαδή τί ακριβώς περιμένουν; Είναι ένας τρόπος να αναβαθμιστεί η περιοχή μας” 3

Γιώργος, κάτοικος Κολωνού

“Ένα είναι το πρόβλημα. Τα τείχη των γραμμών. Είχε προβλεφθεί υπογειοποίηση από την εποχή των Ολυμπιακών Αγώνων… δυστυχώς όχι μόνο αυτό, προσπάθησαν να φτιάξουν και άλλα τείχη, να μικρύνουν την Κωνσταντινουπόλεως… αυτό μας κόβει, μας χωρίζει, μας υποβαθμίζει”

κάτοικος Βοτανικού επί της Σπύρου Πάτση

Παναγιώτης, κάτοικος Κολωνού

1. Παραμελημένη ιδιοκτησία στον Κολωνό 2. Παιδικό εργαστήρι στον Λόφο Ιππείου Κολωνού 3. Αρχαιότητες της Ακαδημίας Πλάτωνος 4. Οι γραμμές του τρένου ως πρόκληση προσβασιμότητας για τους πολίτες 5. Δημόσια εκδήλωση του προγράμματος στον Βοτανικό 6. Συμπλήρωση ερωτηματολογίων από τους κατοίκους της Βικτώριας

6

7

Π ρ ο σ δ οκ ί ες κα ι π ρ οτ ερ α ι ότ ητε ς

Δημιουργία καθαρών πράσινων χώρων και αθλητικών εγκαταστάσεων (κολυμβητήριο, αθλητικό κέντρο, γήπεδα ποδοσφαίρου-μπάσκετ-βόλεϊ, αναβίωση αθλητικών ομάδων) / 34

Περισσότερη υποστήριξη ανεξάρτητων χώρων και πρωτοβουλιών / 31

Προσβασιμότητα δημόσιου χώρου (διαχείριση, περιποίηση, φροντίδα, καθαριότητα, αστικός εξοπλισμός) / 38

Προστασία της γειτονιάς από φαινόμενα αστικού εξευγενισμού (airbnb, βίαια αναπτυξιακά έργα, υπερσυγκέντρωση χώρων διασκέδασης) / 5

Ασφάλεια, φύλαξη, αστυνόμευση, φωτισμός / 20

Παιδικές χαρές / 8

Αξιοποίηση αρχαιολογικού πλούτου (μουσείο αρχαιοτήτων, άνοιγμα αποθηκών με αρχαία, δημιουργία υπαίθριου αρχαιολογικού χώρου) / 10

Χώροι και δράσεις για τον πολιτισμό (βιβλιοθήκη, θέατρο, κινηματογράφος, κέντρο πολιτισμού) / 16 Εναλλακτικές τουριστικές ξεναγήσεις (πολιτιστικές ξεναγήσεις, διαδρομές, ποδηλατοδρομίες) / 11

Περισσότερη διαφάνεια και συμμετοχικότητα / 12

Οι προτεραιότητες των πολιτών, όπως αυτές συλλέχθηκαν μέσα από ερωτηματολόγια, συζητήσεις, συνεντεύξεις και δράσεις στον δημόσιο χώρο. Οι αριθμοί δίπλα σε κάθε προτεραιότητα αποτυπώνουν τις φορές που διατυπώθηκε η καθεμία από αυτές.

8

Ν έ ο ι χάρτ ες για τ ην Αθ ήνα

2. Boτανικός & Μεταξουργείο Μη κυβερνητικές οργανώσεις / φιλανθρωπικά ιδρύματα Πολιτιστικοί σύλλογοι / Αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες / Άτυποι φορείς Εκπαιδευτικές και δημόσιες υποδομές Κοιν.Σ.Επ Δράσεις του προγράμματος σε συνεργασία με τοπικούς φορείς

1. Bικτώρια Μη κυβερνητικές οργανώσεις / φιλανθρωπικά ιδρύματα Πολιτιστικοί σύλλογοι / Αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες / Άτυποι φορείς Εκπαιδευτικές και δημόσιες υποδομές Κοιν.Σ.Επ Δράσεις του προγράμματος σε συνεργασία με τοπικούς φορείς

9

3. Κολωνός & Ακαδημία Πλάτωνος Μη κυβερνητικές οργανώσεις / φιλανθρωπικά ιδρύματα

Αφίσες απ ό τις δημό σιες δρ άσεις

Πολιτιστικοί σύλλογοι / Αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες / Άτυποι φορείς Εκπαιδευτικές και δημόσιες υποδομές Κοιν.Σ.Επ Δράσεις του προγράμματος σε συνεργασία με τοπικούς φορείς

10

Κατ αγρ ά φ ον τα ς τ ην εμπ ει ρ ί α των π ρ ο σ φ ύ γων σ τ ην πόλη

1B

Παράλληλα με τις τοπικές κοινότητες της πόλης, το Curing the Limbo απευθύνθηκε στην κοινότητα των ίδιων των συμμετεχόντων του προγράμματος και συντόνισε μια σειρά από ομάδες εστίασης ώστε να καταγράψει την εμπειρία των προσφύγων στην πόλη, τις ανάγκες, τις επιθυμίες αλλά και τις δεξιότητές τους. Ταυτόχρονα τους ενθάρρυνε να αποτυπώσουν τη δική τους οπτική για την πόλη μέσα από περιηγητικά εργαστήρια φωτογραφίας. Οι αφηγήσεις και οι εικόνες των προσφύγων από την πόλη συγκεντρώθηκαν στην ανοιχτή έκθεση και εκδήλωση “Αθήνα, η νέα μου γειτονιά” η οποία πραγματοποιήθηκε στο κέντρο της Αθηνας εμπλέκοντας ενεργά τις προσφυγικές και μεταναστευτικές κοινότητες της πόλης και ενισχύοντας την ορατότητα της προσφυγικής εμπειρίας. Στη συνέχεια, η ομώνυμη έκθεση ταξίδεψε σε γειτονιές της Αθήνας όπως η Βικτώρια και η Κυψέλη.

«Η μοναξιά είναι το πρόβλημα μου. Παω κάπου μια βόλτα ακόμα και σε μέρη με πολύ κόσμο και νιώθω μόνος γιατί δεν μπορώ να συνεννοηθώ»

1

4

3

«Δεν έχω κανένα φίλο Έλληνα, δυσκολεύομαι πολύ να βρω τρόπο να καταλάβω πώς μπορώ να γνωρίσω τους κατοίκους αυτής της πόλης» 2 1. Στιγμιότυπο από την εκδήλωση “Αθήνα: η νέα μου Γειτονιά” στη Βικτώρια 2. Η έκθεση «Αθήνα, η νέα μου γειτονιά» ως τμήμα της εκδήλωσης Fun Palaces στη Βικτώρια 3. Συμμετέχων πρόσφυγας του προγράμματος

12

5

4

1

«Θα ήθελα και άλλες εκπαιδευτικές δράσεις και θα ήθελα αν υπάρχει κάποιος τρόπος να μπορέσω να φανώ χρήσιμη στη χώρα»

«Μου αρέσει πάρα πολύ η Ελλάδα, έχει πάρα πολύ καλούς ανθρώπους και συμπεριφορές. Δεν αισθάνομαι τελείως ξένος και αυτό με κάνει να νιώθω καλά και να νιώθω οικειότητα. Μακάρι μια μέρα να μπορούσα να ανταποδώσω στους Έλληνες και να τους ευχαριστήσω»

«Μου αρέσει πολύ να ανακαλύπτω νέα μέρη στην Αθήνα, θέλω να μάθω την ιστορία της, με ενδιαφέρουν οι αρχαιολογικοί χώροι, τα μουσεία, η αρχιτεκτονική των παλιών κτιρίων»

6 2

3

«Μου αρέσει πολύ το Σύνταγμα, γιατί έχει πάρα πολύ κόσμο και αυτό με χαλαρώνει και μου παίρνει το άγχος»

1, 2, 5 Οι συμμετέχοντες πρόσφυγες του προγράμματος σε εργαστήριο φωτογραφίας με θέμα την πόλη. 3, 6, 7 Στιγμιότυπα από την εκδήλωση «Αθήνα η νέα μου γειτονιά» στο Τρίγωνο 4. Φωτογραφικό έργο των προσφύγων

7

13

1

«Οι Έλληνες είναι ζεστοί και σέβονται τους μετανάστες. Προσέχουν τα παιδιά μας και τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Δέκα μήνες που είμαι στην Ελλάδα και στο νησί δεν γνώρισα κάποιον κακό. Έχω καλές σχέσεις με τους Έλληνες ενοίκους της πολυκατοικίας μου»

4

«Διαλέγουμε τα προϊόντα που βρίσκουμε στις πιο φθηνές τιμές. Για ρούχα πάμε στο παζάρι του Πειραιά»

«Ψωνίζω στα μαγαζιά στην Ομόνοια, γιατί έχει πολλά Πακιστανικά, που χρησιμοποιούν ανάλογα υλικά στην κουζίνα τους με αυτά που χρησιμοποιούμε στο Ιράν»

2

5

3

«Όλα τα προβλήματα και οι δυσκολίες ξεκινούν με τη γλώσσα και την έλλειψη επικοινωνίας. Αν μιλάς τη γλώσσα είναι καλύτερα. Αυτό είναι το θέμα»

«Οι κάτοικοι της πόλης μου φαίνονται φιλικοί. Για μένα θα ήταν περισσότερο και από τέλειο να μπορέσω να έχω Αθηναίους φίλους γιατί θα μάθαινα και την πόλη καλύτερα»

1,2 Φωτογραφικά έργα των προσφύγων 3,6 Στιγμιότυπα από την εκδήλωση «Αθήνα η νέα μου γειτονιά» 4. Η έκθεση «Αθήνα η νέα μου γειτονιά» στη Βικτώρια 5. Περιηγητικό εργαστήριο φωτογραφίας σε συνεργασία με το Άι Λάβ Άθενς 6

14

1

«Το πιο ουσιαστικό ζήτημα για την ένταξη είναι η έλλειψη χώρων στην πόλη. Θα ήταν πολύ σημαντικό να υπάρχει ένας χώρος στην πόλη που να ανήκει στους πρόσφυγες, όπου μπορούν να συναντιούνται και να κοινωνικοποιούνται»

4

«Μου αρέσει το Γκάζι γιατί είναι ζωντανή περιοχή, έχει νεολαία, έχει νταραβέρι και ο κόσμος περνάει καλά. Εγώ μπορεί να μην έχω χρήματα να κάνω τα ίδια, αλλά αν περνάνε αυτοί καλά, περνάω κι εγώ καλά»

«Είναι πολύ σημαντικό πρώτα να βρω δουλειά γιατί έχω πολύ στρες με την επιβίωση για να μπορέσω να συμμετέχω σε δραστηριότητες»

2

«Μου αρέσει το Γκάζι γιατί είναι ζωντανή περιοχή, έχει νεολαία, έχει νταραβέρι και ο κόσμος περνάει καλά. Εγώ μπορεί να μην έχω χρήματα να κάνω τα ίδια, αλλά αν περνάνε αυτοί καλά, περνάω κι εγώ καλά»

6

5

3

1,5 Οι συμμετέχοντες πρόσφυγες του προγράμματος σε εργαστήριο φωτογραφίας με θέμα την πόλη 2,4 Στιγμιότυπα από την εκδήλωση «Αθήνα η νέα μου γειτονιά» στο Τρίγωνο 3. Η αφίσα της εκδήλωσης 6. Φωτογραφικό έργο των προσφύγων

«Χαίρομαι που εδώ έχω κάποια δικαιώματα, ενώ στη χώρα μου δεν είχα κανένα»

«Δεν με έχει δυσκολέψει κάτι. Προσπαθώ να μην προκαλώ, να είμαι τυπικός και να μην δίνω δικαιώματα. Αν μάθω τη γλώσσα θα διευκολυνθώ πολύ» 15

2

Συμμετοχή

BHMA ΔΕΥΤΕΡΟ

Για το Curing the Limbo, οι κοινωφελείς πρωτοβουλίες που οι ίδιοι οι πολίτες αναπτύσσουν στην Αθήνα συνιστούν έναν από τους σημαντικότερους αγωγούς για την ένταξη των προσφύγων στην καθημερινότητα της πόλης. Παίρνοντας μέρος σε δράσεις που διοργανώνουν οι πολίτες στο πεδίο, οι συμμετέχοντες του προγράμματος είχαν την ευκαιρία όχι μόνο να γνωρίσουν καλύτερα την πόλη και τους κατοίκους τους αλλά και να εξασκήσουν τη γλώσσα, να αποκτήσουν νέες δεξιότητες, να εμπλακούν σε πλήθος δημιουργικών δραστηριοτήτων ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους, και να γίνουν και οι ίδιοι συνδημιουργοί ιδεών και λύσεων για την πόλη. Το πρόγραμμα ανέπτυξε ποικίλα εργαλεία και μεθοδολογίες ώστε να ενισχύσει τη συμμετοχή των προσφύγων στις δράσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, να τους βοηθήσει να αποκτήσουν πολύτιμες εμπειρίες και να αναπτύξουν το απαραίτητο δίκτυο γνωριμιών που θα τους βοηθούσε να ομαλοποιήσουν τη ζωή τους στην πόλη.

Ξενάγηση των συμμετεχόντων προσφύγων του προγράμματος στον Κολωνό από τους κατοίκους της περιοχής

Συ σ τ ά σ ει ς με μι α ζων τ αν ή πόλη 2A

Η πρώτη φάση διασύνδεσης των προσφύγων με τις δραστηριότητες της Κοινωνίας των Πολιτών στην Αθήνα υλοποιήθηκε μέσα από την οργάνωση ενός δυναμικού ημερολογίου που αναρτήθηκε στον χώρο του Σεραφείου περιλαμβάνοντας ένα ευρύ φάσμα από δράσεις που πραγματοποιούνταν στην πόλη. Έτσι, οι συμμετέχοντες πρόσφυγες του προγράμματος μπορούσαν εύκολα να επιλέξουν ανάμεσα σε πλήθος διαφορετικών δραστηριοτήτων, ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους.

Ποσοστό και αριθμός συμμετεχόντων προσφύγων ανά κατηγορία δράσης

274 47%

267 45% 45 8%

Εκπαίδευση και Πολιτισμός Ψυχαγωγία Εθελοντισμός

52 9%

11 2% 151 26%

33 5% 60 10% 31 5%

41 7%

10 2%

Μεταξύ των επιλογών που προσφέρονταν ήταν η συμμετοχή σε δράσεις άθλησης και ευεξίας, αστικής καλλιέργειας και φροντίδας για το περιβάλλον, καλλιτεχνικής έκφρασης, συλλογικής μαγειρικής, δωρεάν πολιτιστικά δρώμενα κ.ά. Επιπλέον, μέσα από το ημερολόγιο δράσεων οι συμμετέχοντες απέκτησαν τη δυνατότητα να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή τους σε εκπαιδευτικά εργαστήρια για την εξάσκηση της γλώσσας και την απόκτηση δεξιοτήτων που είναι απαραίτητες για την επαγγελματική τους κατάρτιση και αποκατάσταση.

1

2

3

99 17% Τέχνες και πολιτισμός Μαγειρική Κατασκευές Περιβάλλον Κηπουρική

98 17% Εξάσκηση γλώσσας Δημόσιος Χώρος Αλληλεγγύη Αθλητισμός Τεχνολογία

4

1. Ξενάγηση στον Κολωνό από τους κατοίκους της περιοχής 2. Κάτοικοι του Κολωνού 3. Η ομάδα του Victoria Square Project όπου υλοποιήθηκαν πολλαπλές εκπαιδευτικές δράσεις 4. Η οργανική λαϊκή αγορά «Το Μποστάνι» στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης όπου ξεναγήθηκαν οι συμμετέχοντες πρόσφυγες του προγράμματος

17

Μ α θ αίνον τα ς μα ζί μ ε τ ην Κοινων ί α των Π ολ ιτ ών

2B

Στο πλαίσιο του εμπειρικού τρόπου προσέγγισης της διδασκαλίας που εφαρμόστηκε στο εργαστήρι Δεξιοτήτων του Curing the Limbo, διοργανώθηκε σε συντονισμό με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών μια σειρά από ad hoc δράσεις για τη σύνδεση των τάξεων εκμάθησης γλωσσών και καλλιτεχνικής έκφρασης, με κοινωφελείς και εθελοντικές πρωτοβουλίες που πραγματοποιούνται στην Αθήνα. Μεταξύ άλλων, οι συμμετέχοντες πρόσφυγες του προγράμματος είχαν την ευκαιρία, μέσα από τα τακτικά τους μαθήματα γλώσσας και καλλιτεχνικής έκφρασης, να εξερευνήσουν τις γειτονιές του Δουργουτίου, της Ακαδημίας Πλάτωνος και του Κεραμεικού, να επισκεφτούν μουσειακούς χώρους, να φυτέψουν σπόρους σε παρτέρια δημόσιων κτιρίων και να συμμετάσχουν σε δράσεις συλλογικής μαγειρικής.

3

5

4

1

2

1. Εκπαιδευτική επίσκεψη των συμμετεχόντων προσφύγων του προγράμματος στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης 2,3,5 Εκπαιδευτική περιήγηση με θέμα τα έργα street art της πόλης 4. Εκπαιδευτική επίσκεψη στην κλωστοϋφαντουργία ΝΗ.Μ.Α. σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη 6. Στον προθάλαμο των αιθουσών εκπαίδευσης του προγράμματος στο Σεράφειο του Δήμου Αθηναίων

6

18

Ε μ ψ ύχω σ η κα ι έ μπ ν ευ σ η γ ι α ε νε ργό δρ ά σ η 2Γ

Για την εξοικείωση των προσφύγων με έννοιες όπως «συμμετοχή στα κοινά», «ενεργός πολίτης» και «δράσεις στην πόλη» αλλά και για την κινητοποίησή τους να παραμείνουν ενεργοί και στα επόμενα στάδια του προγράμματος, διοργανώθηκε μια σειρά από στοχευμένα σεμινάρια ενδυνάμωσης. Σε αυτά, οι πρόσφυγες γνώρισαν μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές πρωτοβουλίες που υλοποιούν οι ενεργοί πολίτες της Αθήνας και έλαβαν ερεθίσματα και ενθάρρυνση ώστε να ενταχθούν στις συνεργατικές δράσεις του coAthens. Σε συνεργασία μάλιστα με την πρωτοβουλία Athens Zine Bibliotheque, οι πρόσφυγες που έλαβαν μέρος στα εργαστήρια είχαν την ευκαιρία να συναντηθούν από κοντά με εκπροσώπους των πρωτοβουλιών της πόλης, να δημιουργήσουν τις δικές τους εικονογραφήσεις και να επιμεληθούν το περιεχόμενο μιας δίγλωσσης αυτοέκδοσης με τίτλο «Urban Encounters».

1

1,4 Κολλάζ που δημιούργησαν οι συμμετέχοντες πρόσφυγες στο πλαίσιο εργαστηρίου 2. Εργαστήριο κατασκευής κολλάζ που συντόνισε η πρωτοβουλία Athens Zine Bibliotheque 3. Στιγμιότυπο από περιηγητικό εργαστήριο φωτογραφίας με θέμα την πόλη 5,6 Στιγμιότυπα από σεμινάρια ενδυνάμωσης στο Σεράφειο του Δήμου Αθηναίων

2

3

4

5

6

19

Πρ ό σ κ λ η σ η σ ε έ να ε γ χε ί ρ η μ α κο ινων ι κής κα ινοτ ο μ ί ας 2Δ

To co-Athens ενσωμάτωσε τα πορίσματα των ερευνών για τις γειτονιές και την προσφυγική κοινότητα σε μια δημόσια πρόσκληση που δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο του 2019. Η πρόσκληση απευθυνόταν σε ομάδες ενεργών πολιτών της Αθήνας και τους καλούσε να λάβουν μέρος σε ένα εγχείρημα κοινωνικής καινοτομίας για τη δημιουργία συνεργατικών σχημάτων μαζί με τους συμμετέχοντες πρόσφυγες του Curing the Limbo, ώστε να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν από κοινού δράσεις με θετικό αντίκτυπο για τις γειτονιές της πόλης.

2

Από τις 58 αιτήσεις που αρχικά κατατέθηκαν στην Ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης του Δήμου Αθηναίων, οι είκοσι επιλέχθηκαν ως καταλληλότερες για πρόκριση στη Β’ φάση του προγράμματος ικανοποιώντας μια σειρά από δημοσιευμένα κριτήρια όπως η εντοπιότητα, η ευρηματικότητα και η πρωτοτυπία, η συμπεριληπτικότητα και η απαιτούμενη εμπειρία στην υλοποίηση δράσεων προς όφελος της πόλης.

4

3

1

1,2,5 Προωθητικά υλικά του co-Athens 3,4 Στιγμιότυπα από εκδήλωση ενημέρωσης των πολιτών για την έναρξη του co-Athens.

5

20

Φ έρνον τ ας δ ύ ο κό σ μ ου ς κον τά

2Ε

Οι είκοσι ομάδες που προκρίθηκαν στη Β’ φάση του cο-Athens είχαν την ευκαιρία να διασυνδεθούν με τους συμμετέχοντες πρόσφυγες του προγράμματος Curing the Limbo στη διάρκεια του co-Athens Forum, ενός διήμερου βιωματικού εργαστηρίου που πραγματοποιήθηκε στις αρχές Μαρτίου του 2020, λίγες μέρες πριν την εφαρμογή των προληπτικών μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας από τον κορονοϊό. Σε αυτό, πρόσφυγες και ντόπιοι γνωρίστηκαν, μοιράστηκαν τα οράματα και τις αξίες τους, αντάλλαξαν ιδέες και δημιούργησαν νεοφυή συνεργατικά σχήματα τα οποία για τους επόμενους μήνες εργάστηκαν για την υποβολή των προτάσεών τους για χρηματοδότηση από τον Δήμο Αθηναίων. Τα νεοφυή σχήματα της Β’ φάσης του coAthens συμμετείχαν σε σειρά δραστηριοτήτων ενδυνάμωσης όπως εργαστήρια team-building, συμβουλευτικές συνεδρίες για τη σύνταξη της πρότασής τους, νομική συμβουλευτική από ειδικούς συνεργάτες, online και τηλεφωνική υποστήριξη τα μέλη του προγράμματος Curing the Limbo. Από αυτή τη διαδικασία προέκυψαν 15 προτάσεις συνεργατικών δράσεων σε θεματικές όπως οι πολιτιστικές δράσεις γειτονιάς, ο αθλητισμός και η ευεξία, και η προστασία του περιβάλλοντος. H διαδικασία της αξιολόγησης από την Επιτροπή ανέδειξε 9 προτάσεις οι οποίες κρίθηκαν στη βάση του εκτιμώμενου θετικού αντίκτυπου, της εφικτότητας, της βιωσιμότητας και της πρωτοτυπίας τους.

22

23

H φ ων ή τ η ς κο ινότ ητ ας τ ου co - At h en s Καθώς τα έργα του co-Athens υλοποιήθηκαν κατά κύριο λόγο στη διάρκεια του lockdown, διοργανώθηκαν ψηφιακές ολομέλειες με τα συνεργατικά σχήματα του προγράμματος, με στόχο την ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ των μελών των ομάδων, τη διατήρηση του κλίματος συνεργασίας μεταξύ τους και τη μεγιστοποίηση του αντίκτυπου των δράσεών τους. Σε αυτές τις διαδικτυακές συναντήσεις διατυπώθηκαν και συλλέχθηκαν ιδέες και προτάσεις που υπήρξαν πολύτιμες για την εξέλιξη του προγράμματος.

Πώς μπορούν τα συνεργατικά σχήματα του co-Athens να βελτιώσουν την επικοινωνία και τη συνεργασία μεταξύ των μελών τους; Πώς μπορΕΙ να προκληθεί μεγαλύτερη συμμετοχή των προσφύγων σε κάθε πρωτοβουλία;

Πώς μπορούμε να επικοινωνήσουμε την ιδέα και τις αξίες του co-Athens στο ευρύτερο κοινό της πόλης; Και πώς θα μπορούσαν τα συνεργατικά σχήματα του co-Athens να γίνουν καλύτεροι πρεσβευτές αυτών των μηνυμάτων;

Ορατότητα στο ευρύ κοινό Δράσεις σε ανοιχτούς/δημόσιους χώρους, εφόσον είναι εφικτό Αξιοποίηση άλλων δράσεων/ πρωτοβουλιών ως κανάλια επικοινωνίας

Εξασφάλιση ισότιμης συμμετοχής

Διαρκής επικοινωνία και συνεργασία

Απεύθυνση σ’ ένα ευρύτερο δίκτυο

Προώθηση του έργου

Δημιουργία διαύλων επικοινωνίας ανάμεσα στις ομάδες του co-Athens: δυο εκπρόσωποι από κάθε ομάδα μπορούν να έρχονται σε επαφή και να συνεργάζονται

Η παροχή υποστήριξης στους πρόσφυγες των ομάδων μας ώστε να μετακινούνται στην πόλη κατά τη διάρκεια του lockdown και να συμμετέχουν σε συναντήσεις και εκδηλώσεις

Ενεργοποίηση των δικτύων μας, σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο, ώστε να συμμετάσχουν περισσότεροι άνθρωποι στις πρωτοβουλίες μας

Υιοθέτηση μιας μακρόπνοης αντίληψης για τα έργα μας

Προσπάθεια για αποτελεσματικό συντονισμό: δημιουργία ενός κατανοητού πλαισίου στο οποίο τα μέλη κάθε ομάδας έχουν ξεκάθαρες αρμοδιότητες Ανάθεση συγκεκριμένων και αμειβόμενων αρμοδιοτήτων για την παροχή απτών κινήτρων για συμμετοχή και για την ισότιμη ενεργοποίηση όλων των μελών

Η χρήση των εφαρμογών WhatsApp και Messenger μεταξύ των μελών των ομάδων, καθώς είναι τα πιο χρήσιμα εργαλεία εσωτερικής επικοινωνίας. Δημιουργία ομάδων στο WhatsApp για επικοινωνία κατά τη διάρκεια της υλοποίησης Τακτικές συναντήσεις, είτε διαδικτυακές είτε δια ζώσης

Εντοπισμός των μελών της προσφυγικής κοινότητας, τα οποία ήδη μας αναζητούν

Διατήρηση ουσιαστικής (και ορατής) συμπεριληπτικότητας στα έργα μας και επένδυση χρόνου σε αυτά Τήρηση ημερολογίου και διαμόρφωση αφηγημάτων για τις δράσεις μας

Διοργάνωση υπαίθριων δράσεων και συναντήσεων, όταν γίνει εφικτό να συγκεντρώνεται ο κόσμος

Επικοινωνία της ιδέας και των αξιών του co-Athens μέσα από την τεκμηρίωση των πεπραγμένων μας.

Διοργάνωση εκδηλώσεων με κοινωνικό πρόσημο

Δημιουργία σύντομων βίντεο σχετικά με την υλοποίηση των δράσεών μας

Διοργάνωση ανοικτών ψηφιακών εκδηλώσεων με υψηλής ποιότητας επικοινωνία

Σύνδεση με τις γειτονιές Χρήση μέσων πέρα από τα κοινωνικά δίκτυα, επένδυση σε δράσεις για την απεύθυνση στις τοπικές κοινότητες, και επικοινωνία πόρτα-πόρτα και «phy-gital» Δημιουργία ευκαιριών ώστε οι κάτοικοι των γειτονιών να συμμετέχουν στην επικοινωνία και τη διοργάνωση των δράσεων. Επαφή με τοπικά μέσα ενημέρωσης και διαδικτυακές ομάδες στις γειτονιές

Πρόκληση καταιγισμού δημοσιεύσεων και αναρτήσεων για όλες τις πρωτοβουλίες του co-Athens Προσέγγιση μεγάλων δικτύων επικοινωνίας Επικοινωνία της ιδέας και των αξιών του co-Athens μέσα από ιστορίες επιτυχίας που εμπνέουν. Δημιουργία ντοκιμαντέρ και διοργάνωση προβολών σε άλλες πόλεις/χώρες Συνδυασμός όλων των καταληκτικών δράσεων του co-Athens σε ένα φεστιβάλ

25

3

ΜΕΡ ΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

BHMA TΡΙΤΟ

Τα εννέα σχήματα που προκρίθηκαν από Επίτροπή Αξιολόγησης του co-Athens κλήθηκαν να ξεπεράσουν την πρόκληση της διαπολιτισμικής επικοινωνίας, να εδραιώσουν σχέσεις αμοιβαιότητας και ισότιμης συνεργασίας μεταξύ των μελών τους, να εργαστούν στενά με τις τοπικές κοινότητες και να μετατρέψουν τις ιδέες τους σε πράξεις με θετικό κοινωνικό αντίκτυπο για τις γειτονιές της πόλης. Εκτός από χρηματοδότηση για την υλοποίηση των δράσεών τους, τα συνεργατικά σχήματα του co-Athens έλαβαν υποστήριξη στο επίπεδο της εμψύχωσης της συνεργασίας, της σύνδεσης με τις υπηρεσίες του Δήμου και της συμβουλευτικής για την υλοποίηση των προτάσεών τους. Αντιμέτωπα με την πανδημία και τις αλλαγές που αυτή έφερε στην καθημερινότητα πόλης, τα συνεργατικά σχήματα του co-Athens επινόησαν τους τρόπους να αναπροσαρμόσουν τις δράσεις τους ώστε να ανταποκρίνονται στη ρευστότητα των μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας και ταυτόχρονα να διατηρούν τη σύνδεσή τους με την πόλη και τις περιοχές παρέμβασης του προγράμματος. Η εκτεταμένη χρήση ψηφιακών εργαλείων βοήθησε τα συνεργατικά σχήματα να κρατήσουν ζωντανές τις σχέσεις μεταξύ των μελών τους αλλά και να μεταφέρουν ένα μέρος των δραστηριοτήτων τους στο διαδίκτυο.

Κατασκευή ηλιακών πανέλων από το Athens Niroo Community στο πλαίσιο του co-Athens.

Μπ ά λα Π ατ ή σ ι α

Online εργαστήρια, προβολές και δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την ενεργοποίηση των κατοίκων των Κάτω Πατησίων και τη συμμετοχή τους στη δημιουργία μιας τοπικής ποδοσφαιρικής κοινότητας. Επίκεντρο της δράσης υπήρξε το εγκαταλελειμμένο πάρκο Αγίας Παρασκευής, όπου πραγματοποιήθηκαν εργασίες για τη μετατροπή του σε γήπεδο 5x5.

Sab ar Bar

Με πεδίο δράσης τα Εξάρχεια, το Sabar Bar κινητοποίησε την τοπική κοινότητα και τους επισκέπτες της περιοχής, για να συλλέξει και να καταγράψει μαρτυρίες και αφηγήσεις των κατοίκων της περιοχής, τις οποίες μετέτρεψε σε θεατρικά δρώμενα και τραγούδια εμπλέκοντας όλους τους συμμετέχοντες σε ανοιχτά εργαστήρια καλλιτεχνικής έκφρασης και κοινής δημιουργίας.

27

At h en s Tr ib e s

Η πρωτοβουλία Athens Tribes εξερεύνησε τη σύγχρονη πολυπολιτισμική ταυτότητα της πόλης μέσα από θεματικά online εργαστήρια συνδημιουργίας για ντόπιους και πρόσφυγες, με άξονες την τέχνη, το φαγητό, τον χορό και τη μουσική. Τα αποτελέσματα των εργαστηρίων αναδείχτηκαν μέσα από οπτικοακουστική εγκατάσταση στο πάρκο Ροζάν της Νεάπολης Εξαρχείων, προκαλώντας επιπλέον διάδραση με την τοπική κοινότητα.

Fo o die s

Διαπολιτισμική πρωτοβουλία που αναπτύχθηκε μέσα μέσα από διαδικτυακές συναντήσεις πολιτισμικής ανταλλαγής, στις οποίες πρόσφυγες μοιράστηκαν συνταγές από τις χώρες προέλευσής τους και τις μαγείρεψαν μαζί με κατοίκους των Κάτω Πατησίων και του Άγιου Ελευθέριου. Η ιδέα εξελίχθηκε σε ένα κανάλι YouTube με συνταγές από όλο τον κόσμο.

28

Athens Niroo Community

Περιβαλλοντική πρωτοβουλία που καλλιέργησε τις συνθήκες για τη δημιουργία μιας ενεργειακής κοινότητας, προσκαλώντας πρόσφυγες και ντόπιους να συνδιαμορφώσουν ένα πρότυπο εταιρικό σχήμα με στόχο τη μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας για όλα τα μέλη του. Ταυτόχρονα οι συμμετέχοντες πρόσφυγες ενδυναμώθηκαν μέσα από εκπαιδευτικά εργαστήρια και πιλοτικές δράσεις αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Athens So cial Circus

Μια ακαδημία γύρω από τις σύγχρονες τεχνικές performance, το θέατρο δρόμου και τα ακροβατικά, με στόχους την κοινωνική ένταξη, την ενδυνάμωση και ανάπτυξη δεξιοτήτων σε παιδιά και εφήβους, πρόσφυγες και ντόπιους, καθώς και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής μέσα από δημόσιες δράσεις στην περιοχή του Κεραμεικού, του Μεταξουργείου και της Ακαδημίας Πλάτωνος.

29

The C o- L i v i n g Ro om

To Victoria Square Project προσκάλεσε την τοπική κοινότητα της Βικτώριας να σχεδιάσει στον χώρο του ένα πολυπολιτισμικό καθιστικό όπου παράχθηκαν προϊόντα και αντικείμενα μέσα από ψηφιακά εργαστήρια συν-δημιουργίας, και ενίσχυσε τη συνοχή της τοπικής κοινότητας μέσα από δραστηριότητες ευεξίας και διαλόγου γύρω από σύγχρονα αστικά ζητήματα.

Sp or t for Athens

Ένα πρόγραμμα εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για μικρούς και μεγάλους με επίκεντρο τον Κολωνό, το Μεταξουργείο και τον Κεραμεικό, το οποίο αξιοποίησε τον αθλητισμό ως μέσο ενίσχυσης κοινωνικών αξιών όπως η ένταξη και η αποδοχή της διαφορετικότητας, αλλά και ως μέσο προώθησης των ευρύτερων παγκόσμιων στόχων για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

30

Re a d i n g D ive rci t y

Παιδιά ελληνικής και προσφυγικής καταγωγής από την περιοχή της Βικτώριας αφηγήθηκαν τις καθημερινές τους εμπειρίες στην κάμερα του οργανισμού Διαβάζω για τους Αλλους, για τη δημιουργία ενός ντοκιμαντέρ που θα αποτελέσει βασικό εργαλείο ενός εκπαιδευτικού προγράμματος για την προώθηση της πολυπολιτισμικότητας και την αποδοχή της διαφορετικότητας στα σχολεία όλης της επικράτειας.