duur concert → 1u50min
inclusief 20min pauze
Symfonieorkest Vlaanderen
Kristiina Poska dirigent
Estonian Philharmonic Chamber Choir koor
Revue Blanche ensemble
Ilse Eerens sopraan
Annely Peebo mezzo
sopraan
Benjamin Hulett tenor
Andreas Wolf bas
Annelies Van Parys °1975
Fantasie – Creatie voor koor, orkest en ensemble Revue Blanche pauze
Ludwig van Beethoven 1770–1827
Symfonie nr. 9 in d
WO 26.03 20:00 MUZIEKCENTRUM DE BIJLOKE
DO 27.03 20:30 LA SEINE MUSICALE, PARIJS FR
ZA 29.03 20:00 THEATER HEERLEN NL
MA 31.03 20:15 CC DE WARANDE TURNHOUT
WO 02.04 20:15 CONCERTGEBOUW AMSTERDAM NL
DO 03.04 20:00 CONCERTGEBOUW BRUGGE
ZO 06.04 14:15 TIVOLIVREDENBURG UTRECHT NL
DI 22.04 19:00 ESTONIA CONCERT HALL, TALLINN EE
WO 23.04 19:00 PÄRNU CONCERT HALL, PÄRNU EE
Annelies Van Parys °1975
Fantasie – Creatie voor koor, orkest en ensemble
Revue Blanche
In Fantasie verkent Annelies van Parys de dynamiek tussen het individu en de grote massa. De vermaarde “Alle Menschen werden Brüder” van Beethovens iconische Negende Symfonie keert terug in een actueel jasje dat broeder schap en gelijkheid lijkt te promoten. In een Europa dat eens een hoopvolle eenheid leek te genieten, woedt intussen een morele en diplomatieke storm. De muzikale bezetting—een kwetsbare solistengroep tegenover het koor—symboliseert de strijd tussen het individu en de massa. Terwijl het koor over oorlog en bewapening discussieert, stelt de sopraan, in de krachtige woorden van Gaea Schoeters, deze oorlogstaal en holle retoriek in vraag en pleit ze voor een open geest. Met Beethovens herkenbare citaat “Oh Freunde, nicht diese Töne” zaait de sopraan twijfel bij de massa totdat ze overgaat in een fantasietaal waarin ieder voor zichzelf kan reflecteren over alternatieven. Er zijn noch pasklare antwoorden, noch een utopische oplossing. Maar door de ideeën van het individu te overwegen en zich af te vragen: “wat als…?”, opent zich misschien een nieuwe wereld. 3
CHOR
Wir müssen zu den Waffen greifen
Unser Wohlstand, unsere Freiheit werden bedroht
Wir müssen uns bewaffnen
Unsere Werte schützen
Unsere Freiheit verteidigen
Den Frieden sichern
Wir benötigen eine Kriegswirtschaft
Zum Schutze der Demokratie
Unser Land schützen und stärken
Den Frieden sichern
SOPRAN
Ein Krieg, der Frieden bringt?
CHOR
Wir müssen uns bewaffnen
Zu den Waffen greifen
Die Waffenproduktion hochtreiben
Patronen / Raketen / Munition
Maschinengewehren / Granaten
Angriffswaffen / Panzerabwehrraketen
SOPRAN
Aber...wofür?
CHOR
Ein guter Verteidigungsapparat
Zum Schutze des Staats
Wir müssen
Parat sein
Bereit sein
Stark und Streitbar
SCENE I
KOOR
We moeten bewapenen
Onze welvaart & vrijheid worden bedreigd
We moeten ons bewapenen
Onze waarden beschermen
Onze vrijheid verdedigen
De vrede verzekeren
We hebben nood aan een oorlogseconomie
Voor het beschermen van de democratie
Ons land beschermen en versterken
De vrede verzekeren
SOPRAAN
Een oorlog die vrede brengt?
KOOR
We moeten ons bewapenen
Naar de wapens grijpen de wapenproductie opschroeven
Kogels / Raketten / Munitie
Machinegeweren / Granaten
Aanvalswapens / Antitankraketten
SOPRAAN
Maar… waarom ?
KOOR
Een goed defensieapparaat
Voor de beveiliging van de staat
We moeten
Paraat zijn
Bereid zijn
Sterk en strijdbaar
SOPRAN
Streitbar für den Frieden
Oder für die Wirtschaft?
CHOR
Streitbar und Stark
Ein Starkes Land ist ein sicheres Land
Waffen
Mehr Waffen
Wir müssen uns bewaffnen
Für ein Leben in Freiheit
In Sicherheit
Waffen brauchen wir
SOPRAN
Brauchen wir nicht eher mehr...
Dialog?
CHOR
Die Sprache der Diplomatie
Reicht nicht länger aus
Die Zeit der Verhandlungen ist vorbei
Schluss mit Rechten und Werten
Hard power
Diplomacy backed by force
Es wird Zeit für die Sprache der Macht
Die Macht des Stärksten
Bewaffnen
Wir müssen uns bewaffnen
Mutually assured destruction
Prevents war
Alle Menschen bleiben Affen
(ja als wär die Zeit gefroren)
Die einander mit den Knochen
Gerne mal den Kopf einschlagen
Bewaffnen
Wir müssen uns bewaffnen
Parat sein
SOPRAAN
Strijdbaar voor de vrede
Of voor de economie?
KOOR
Strijdbaar en sterk
Een sterk land is een veilig land
Wapens
Meer wapens
We moeten ons bewapenen
Voor een leven in vrijheid
In veiligheid
We hebben wapens nodig
SOPRAAN
Hebben we niet eerder nood aan…
Meer dialoog?
KOOR
De taal van diplomatie
Volstaat niet langer
De tijd van overleg is voorbij
Gedaan met recht en waarden
Hard power
Diplomacy backed by force
Het is tijd voor de taal van de macht
De macht van de sterkste
Bewapenen
Wij moeten ons bewapenen
Mutually assured destruction
Prevents war
Alle mensen blijven apen
(Alsof de tijd heeft stilgestaan)
Die elkaar met een paar knoken
Nog het liefst de kop inslaan
Bewapenen
We moeten ons bewapenen
Paraat zijn
Bereit sein
Stark und Streitbar
SOPRAN
Streitbar für den Frieden?
Oder für den Stimmenfang?
CHOR
Zum Schutze der Demokratie
Zum Schutze unserer Familien
SOPRAN
Wofür immer wieder das Aufgebot der Gewalt?
SOLOSTIMME
Für das Geld. / Geld
Ssscht!
Fürs Vaterland.
Für Religion.
SOLOSTIMME
Für Öl und Gas. / Profit
Ssscht!
Zum Schutze unserer Freiheit
Zum Schutze unserer selbst
Für die Freiheit unseres Volkes.
Für unsere Familien.
SOLOSTIMME
Für Einfluss und Macht. / Macht
Ssscht!
CHORAL
Friede braucht verteitigung
Nur Krieg schafft Frieden
Bereid zijn
Sterk en strijdbaar
SOPRAAN
Strijdbaar voor de vrede?
Of voor het electoraal gewin?
KOOR
Om de democratie te beschermen
Om onze gezinnen te beschermen
SOPRAAN
Waarom altijd weer dat opbod aan geweld?
SOLOSTEM
Voor het geld. / Geld
Ssssht!
Voor het vaderland.
Voor de religie.
SOLOSTEM
Voor olie en gas. / Gewin
Ssssht!
Om onze vrijheid te beschermen
Onszelf te beschermen
Voor de vrijheid van ons volk.
Voor onze families.
SOLOSTEM
Voor invloed en macht. / Macht
Ssssht!
CHORAL
Vrede moet verdedigd worden
Enkel oorlog kan vrede garanderen
SOPRAN
O Freunde, nicht diese Töne!
SOPRAAN
Oh vrienden, niet deze geluiden!
Sondern laßt uns angenehmere anstimmen und friedlichere.
Friede! Friede!
SZENE II
CHOR 1
Wer Frieden will, muss sich auf Krieg vorbereiten
Das machen die anderen auch.
CHOR 2
Wir stellen uns entschlossen dem Feind
Und zwar vereint
Entschlossen
Gegen den Feind
Und zwar vereint
Entschlossen
Gegen den Feind
Und zwar vereint
SOPRAN
Wer von euch
meint
er sei der Feind?
SZENE III
SOPRAN
Wer hat ein eigenes Haus?
Wer traut sich vom Dreier zu springen?
Wer kann nach Noten singen?
Wer hat auf der eigenen Hochzeit getanzt?
Wer rennt gleich singend dem Kugelregen entgegen?
Laten we in plaats daarvan aangenamere en vreugdevollere klanken voortbrengen!
Vreugde! Vreugde!
SCENE II
KOOR 1
Wie vrede wil, moet zich op oorlog voorbereiden
Dat doet de ander ook.
KOOR 2
We moeten sterk staan tegen de ander
De tegenstander
Vastbesloten
Tegen de tegenstander
Verenigd
Sterk
Tegen de vijand Verenigd
SOPRAAN
Wie van jullie is de ander?
De tegenstander?
SCENE III
SOPRAAN
Wie heeft een eigen huis?
Wie durft van drie meter duiken?
Wie kan op toon zingen?
Wie heeft op de eigen bruiloft gedanst?
Wie rent straks zingend de kogelregen in?
Wer nimmt die Katze mit auf die Flucht?
Wer zählt die Schafe in den Stunden ohne Schlaf?
Wer liebt die eigene Frau?
Wer hat den Tod der eigenen Mutter beweint?
Wer von euch war einmal Kind?
CHOR (alle)
Ich.
SOPRAN
Im Grunde sind wir alle gleich
Uns eint
CHOR 2
Der Feind
4. SZENE
CHOR 1
Der Feind ist wie wir, nur woanders.
Auch er versucht uns zuvorzukommen, er versucht, da zu sein, wo wir ihn nicht vermuten und bevor wir es ahnen.
CHOR 1+2
Ein Hinterhalt!
Der Feind lockt uns in einen Hinterhalt. Indem er sich ausgibt als einer von uns.
Ein Mensch wie wir.
Wir müssen uns bewaffnen (stilte)
Wie neemt z’n kat meenemen op de vlucht voor de oorlog?
Wie telt de schapen tijdens een slapeloze nacht?
Wie heeft de eigen echtgenote lief?
Wie heeft gehuild om de dood van een moeder?
Wie van jullie is ooit kind geweest?
KOOR (allen)
Ik.
SOPRAAN
In wezen zijn wij allen gelijk
Ons verenigt
KOOR 2
De tegenstander
SCENE IV
KOOR 1
De tegenstander is zoals wij, gewoon ergens anders.
Ook hij probeert ons te snel af te zijn, Hij probeert daar te zijn, waar we hem niet vermoeden
En voor we het door hebben.
KOOR 1+2
Een hinderlaag!
De vijand lokt ons in een hinderlaag.
Door zich voor te doen als een van ons.
Een mens zoals wij.
We moeten ons bewapenen
Zu den Waffen greifen
Parat sein
Bereit sein
Stark und Streitbar
Für unsere Sicherheit
Wir müssen uns bewaffnen
Wir brauchen Waffen
Mehr Waffen
SOPRAN
Waffen machen
Witwen und Waisen
Unzählige Tote
Verschmutzen den Boden
Menschlichkeit vermodert
Bibliotheken brennen
Gesunder Menschenverstand schmilzt
Gas benebelt unsere Moral
Pulverdampf trübt unsere Sicht
Das Heute und Gestern gehen in
Rauch auf
Asche bedeckt Morgen
Der Keim eines kommenden Krieges
Mit nichts als Verlierern
CHOR
So funktioniert die Welt nun einmal
SOPRAN
Nein!
Nicht jede Geschichte verläuft
von Konflikt zu Konflikt
Drei Akte lang
Vom Keim zum Untergang
Das ist nur ein Modell
And a sad one, too
Paraat zijn
Bereid zijn
Sterk en strijdbaar
Voor onze veiligheid
We moeten ons bewapenen
We hebben wapens nodig
Meer wapens
SOPRAAN
Wapens maken
Weduwen en wezen
Ontelbare doden
Vervuilen de grond
Menselijkheid rot weg
Bibliotheken branden
Gezond verstand smelt
Gas bedwelmt onze moraal
Kruitdamp vertroebelt onze blik
Heden en verleden gaan in rook op
As bedekt de toekomst
De kiem voor een volgende oorlog
Met niets dan verliezers
KOOR
Zo werkt de wereld nu eenmaal
SOPRAAN
Nee!
Niet elk verhaal verloopt
van conflict naar conflict
Drie akten lang
van kiem tot ondergang
Dat is maar één model
And a sad one, too
KOOR
Ohne Konflikt keinen Fortschritt
Zonder conflict, geen vooruitgang
Ohne Fortschritt nur Stillstand
SOPRAN
Kann Stillstand keinen Wohlstand bedeuten?
Ein Mensch sollte nach einem Ruhetag verlangen
Wenn nichts passiert, bewegt sich nichts aufs Ziel
An dem niemand auf niemanden zielt
Seit Jahrhunderten schreiben Frauen
Geschichten ohne Plot
Machen Filme
In denen sich nur Wolken bewegen
Legen Tonscherben frei
Einer gewaltlosen Welt
Einer Gesellschaft ohne Konflikt
Zeichnen
Ein anderes Modell, eine neue
Geschichte
Ein friedliches Narrativ
Gemeinschaft statt Gesellschaft
CHOR
(lacht es weg)
Die ideale Welt
idiotisch, naiv
Erzählt doch mal
Wie sieht dein Traum denn aus?
5. SZENE
SOPRAN
(in a fantasy language)
Zonder vooruitgang, enkel stilstand
SOPRAAN
Kan stilstand geen welstand zijn?
Een mens zou verlangen naar een dag rust
Als er niks gebeurt, schiet het niet op
waar niemand op niemand schiet
Al eeuwen schrijven vrouwen
Verhalen zonder plot
Maken ze films waarin enkel wolken bewegen
Leggen ze potscherven bloot
van geweldloze wereld een samenleving zonder strijd
Schetsen ze
Een ander model, een nieuw verhaal
Een vreedzaam narratief
Gemeinschaft statt Gesellschaft
KOOR
(lacht het weg)
De ideale wereld
Idioot, naïef
Vertel maar eens
Hoe ziet die droom eruit?
SCENE V
SOPRAAN
(in onbegrijpelijke taal)
CHOR
idiotisch, naiv / Stellt euch nun vor...
Wer legt zuerst die Waffen nieder
Der Klügste! / Der Dümmste!
SOPRAN (id.)
CHOR
Idiotisch, naiv
Alle Menschen bleiben Affen...
SOPRAN (id.)
CHOR
Was wäre wenn...
KOOR
Idioot, naïef / Maar stel je eens voor… Wie legt het eerst de wapens neer?
De slimste! / De domste!
SOPRAAN (in onbegrijpelijke taal)
KOOR
Idioot, naïef Alle mensen blijven apen…
SOPRAAN (in onbegrijpelijke taal)
KOOR
Maar wat als…
Ludwig van Beethoven 1770–1827
Symfonie nr. 9 in d
I. Allegro ma non troppo e un poco maestoso
II. Molto vivace
III. Adagio molto e cantabile
IV. Finale: An die Freude
Toen de laatste noten van zijn Negende Symfonie voor het eerst klonken, barstte een oorverdovend applaus los. Stokdove Beethoven bleef onbewogen staan tot iemand aantikte en hij besefte: weer een triomf. Als eerste componist verwerkte hij een koor in een symfonie. Zijn doofheid bood hem dan ook een voordeel: absolute artistieke vrijheid. Het orkest trotseert de woelige innerlijke strijd van de componist: van stormachtig lijden tot overweldigende vreugde. De violen openen met een teder thema dat later groots wederkeert. De strijkers razen in het tweede deel door een muzikale marathon vol contrasten. Het zangerige derde deel brengt rust, met de strijkers en halver wege de fluiten die ontroeren met een betoverend thema. Het laatste deel is op zichzelf al bijna een symfonie. Na een plotse stilte klinkt een motief dat de zaal in blauw met gele sterren lijkt te dompelen. Het koor bezingt Friedrich Schillers ode aan vrede, solidariteit en vrijheid op een triomfantelijk, inmiddels Europees getint deuntje.
Ray-Anne De Brandt
Finale: An die Freude
Freunde, nicht diese Töne!
Sondern laßt uns angenehmere anstimmen, und freudenvollere.
Freude! Freude!
Freude, schöner Götterfunken
Tochter aus Elysium, Wir betreten feuertrunken, Himmlische, dein Heiligtum!
Deine Zauber binden wieder
Was die Mode streng geteilt;
Alle Menschen werden Brüder, Wo dein sanfter Flügel weilt.
Wem der große Wurf gelungen, Eines Freundes Freund zu sein;
Wer ein holdes Weib errungen, Mische seinen Jubel ein!
Ja, wer auch nur eine Seele
Sein nennt auf dem Erdenrund!
Und wer’s nie gekonnt, der stehle Weinend sich aus diesem Bund!
Freude trinken alle Wesen
An den Brüsten der Natur; Alle Guten, alle Bösen
Folgen ihrer Rosenspur.
Küsse gab sie uns und Reben, Einen Freund, geprüft im Tod; Wollust ward dem Wurm gegeben, Und der Cherub steht vor Gott.
Froh, wie seine Sonnen fliegen
Durch des Himmels prächt’gen Plan, Laufet, Brüder, eure Bahn, Freudig, wie ein Held zum Siegen.
Finale: Aan de Vreugde
Oh vrienden, niet deze geluiden!
Laten we in plaats daarvan aangenamere en vreugdevollere klanken voortbrengen!
Vreugde! Vreugde!
Vreugde, prachtige vonk van goddelijkheid, Dochter van Elysium, We gaan binnen, brandend van vuur, hemels wezen, uw heiligdom!
Jouw magie brengt samen wat gewoonte streng heeft verdeeld.
Alle mensen zullen broeders worden, waar uw zachte vleugels zweven.
Wie het geluk heeft gehad een vriend van een vriend te worden, Wie een geliefde vrouw heeft gevonden, laat hem meedoen met onze lofzangen!
Ja, en iedereen die één ziel de zijne kan noemen op deze aarde!
Wie dat niet kan, laat hem in tranen wegkruipen van deze bijeenkomst!
Elk schepsel drinkt van vreugde aan de borst van de natuur; Goed en kwaad volgen haar spoor van rozen.
Ze geeft ons kussen en wijn, een ware vriend, zelfs in de dood; Zelfs de worm kreeg verlangen, en de cherubijn staat voor God.
Blij, net zoals zijn zonnen vliegen door het glorieuze universum, zo moeten jullie, broeders, je koers lopen, vreugdevol, als een overwinnende held.
Seid umschlungen, Millionen!
Diesen Kuß der ganzen Welt!
Brüder, über’m Sternenzelt
Muß ein lieber Vater wohnen.
Ihr stürzt nieder, Millionen?
Ahnest du den Schöpfer, Welt?
Such’ ihn über’m Sternenzelt!
Über Sternen muß er wohnen.
Laat je omhelzen, miljoenen!
Deze kus voor de hele wereld!
Broeders, boven de sterren
Moet een lieve vader wonen.
Vallen jullie naar beneden, miljoenen?
Voelen jullie de Schepper, wereld?
Zoek hem boven de sterren!
Boven de sterren moet hij wonen.
