Magazine 78 - Symfonieorkest Vlaanderen

DECEMBER 2016 / FEBRUARI 2017

MAGAZINE 78

Blikvangers Focus (Weerwolven) Interview (Frederik Styns) In de Kijker (MuziekbiĂŤnnale B Major!)

Scherp.Gesteld (Verdriet van Moeders & Wolf Hoeyberghs) Interview (Lize Spit) Uitgelicht (Aladdin, de Wolf en de Notenkraker) Achtergrond (Time to escape)

Symfonieorkest Vlaanderen geniet de steun van

V.U. Frederik Styns. Westmeers 74 . B 8000 Brugge . T +32 50 84 05 87

p2/ p4/ p8/ p 12 / p 14 / p 16 / p 18 / p 20 /

1

De Wolf In de Westerse klassieke muziektraditie van de afgelopen 300 jaar hebben contrabassisten zelden hun vaste plek in het orkest verlaten om een solistische rol op zich te nemen. Enkel begenadigde contrabassisten als Domenico Dragonetti, Giovanni Bottesini, Edouard Nanny of Serge Koussevitzky kwamen af en toe ook “voor” het orkest te staan met meestal eigenhandig geschreven concerti.

Nu zijn het andere tijden. Gelauwerde componisten als Krszystof Penderecki, Wolfgang Rihm, Hans Werne Henze, Eduard Tubin en Richard Gavin Bryars verrijkten het contrabas-repertoire met muziek waarin alle mogelijkheden en kleuren van de “diepste” vertegenwoordiger van de strijkinstrumentenfamilie maximaal tot hun recht komen.

In 2015 voegde de Chinese componist Tan Dun, onder andere bekend van zijn filmscore voor Crouching Tiger, Hidden Dragon, daar een wonderbaarlijk contrabasconcerto aan toe; dit in opdracht van het Koninklijk Concertgebouworkest Amsterdam met Dominic Seldis – hun solobassist – als solist.

Het werk is geïnspireerd op de succesnovelle Wolf Totem van de Chinese auteur Jiang Rong. Het boek vertelt het verhaal van een jonge Chinese student, die op het hoogtepunt van de Chinese Revolutie van Peking naar Binnen-Mongolië wordt verbannen en in een totaal andere leefwereld terecht komt.

Tan Dun zelf zegt hierover: “Dit concerto gaat over de Wolf, de spiegel van de mens. Over hoe we in het verleden één hemel deelden; één steppe. Maar nu is de spiegel gebroken… en er is te weinig steppe en bos. Alles is verdwenen.”

Gelukkig verdwijnt muziek nooit en neemt Dominic Seldis ons mee in dit prachtige verhaal, waar de werelden van Westerse klassieke muziek en Chinese traditionele muziek elkaar bestuiven…

© Frederik Sadones

Koenraad Hofman Aanvoerder contrabassen

Blikvangers

2

© Andrei Churakov

www.symfonieorkest.be

Aladdin en De Wolf donderdag 15 december 2016. 20 u.

Concertgebouw. Brugge zondag 18 december 2016. 15 u. deSingel. Antwerpen Carl Nielsen (1865 –1931) Selectie uit Aladdin Suite Tan Dun (°1957) The Wolf. Contrabasconcerto Pyotr Ilyich Tchaikovsky (1840 –1893) Selectie uit Notenkraker Suite Dirigent. Jan Latham-Koenig Solist. Dominic Seldis. contrabas Verhaal en verteller. Lize Spit Regisseur. Koen Monserez

Tickets & Info tickets@symfonieorkest.be www.symfonieorkest.be +32 (0)50 84 05 87 rek. nr. BE06 7330 1321 0622 (BIC KREDBEBB)

Lize Spit vertelt ons een verhaal voor het slapengaan... Met Nielsens Aladdin Suite wanen we ons in Oosterse sferen.

Tan Duns contrabasconcerto The Wolf vertelt ons een fabel waarin de wolf symbool staat voor (de teloorgang van) de authentieke Mongoolse cultuur. Na De Notenkraker van Tchaikovsky reizen we als vanzelf richting dromenland.

© Andrei Churakov

© Andrei Churakov

© Alexios Tjoyas

3

Familieconcert Weerwolven

My country, my love

Bolero

dinsdag 27 december 2016. 15 u.

Concertgebouw. Brugge woensdag 28 december 2016. 15 u. deSingel. Antwerpen

vrijdag 13 januari 2017. 20 u.

Concertgebouw. Brugge zaterdag 14 januari 2017. 20 u.

Muziekcentrum de Bijloke. Gent zaterdag 21 januari 2017. 20 u.

De Spil. Roeselare zondag 22 januari 2017. 20 u. deSingel. Antwerpen maandag 23 januari 2017. 20 u.

Paleis voor Schone Kunsten. Brussel

zaterdag 18 februari 2017. 20 u.

Muziekcentrum de Bijloke. Gent zondag 19 februari 2017. 20 u deSingel. Antwerpen woensdag 1 maart 2017. 20 u.

Concertgebouw. Brugge

De nacht valt over Wakkerdam. Ook het orkest dommelt zachtjes in. Alles lijkt vredig ... maar dan ... worden drie muzikanten weer wakker. Ze hebben harige handen en scherpe tanden. Het zijn WEERWOLVEN en ze willen het orkest verslinden! We hebben dappere speurneuzen nodig om deze weerwolven te ontmaskeren. Komen jullie helpen?

Bedřich Smetana (1824 –1884) De Moldau (Má Vlast) Frédéric Chopin (1810 –1849) Pianoconcerto nr. 1 Antonín Dvořák (1841–1904) Symfonie nr. 7 Dirigent. Vassilis Christopoulos Solist. Nikolai Demidenko. piano Een programma als een postkaart.

Smetana tekent een slingerende Moldau doorheen een glooiend Boheems landschap. Chopin noteert op de ommezijde een adieu – verpakt als Pianoconcerto – aan zijn vaderland Polen.

Dvořák kleeft de postzegel met zijn Zevende Symfonie en zendt zo zijn Slavische klanken de wijde (en nieuwe) wereld in.

Mathias Coppens (°1988) B Major!. Creatie (Enkel in Brugge) Édouard Lalo (1823 –1892) Symphonie Espagnole Alberto Ginastera (1916 –1983) Estancia Suite Aaron Copland (1900 –1990) El Salon Mexico Maurice Ravel (1875 –1937) Bolero Dirigent. Adrien Perruchon Solist. Josef Špaček. viool De opwarming van de aarde? Dit programma geeft er zijn geheel onschuldige draai aan… Zonder onze ecologische voetafdruk te vergroten, vliegen we van Spanje, over Argentinië naar Mexico en terug. Ravels zuiderse Bolero, de zin­ derende waaghalzerij van Ginastera’s Estancia Suite en broeierige werken van Copland en Lalo toveren een blos op uw winterwangen.

www.symfonieorkest.be

Focus

WEERWOLVEN

© Alexios Tjoyas

FAMILIECONCERT MET TANDEN

4

5

Het begint zo stilaan een jaarlijkse traditie te worden. Na Ontdek mij, Alies en Ali Baba en de 40 Rovers, staat er in de kerstvakantie in Brugge en Antwerpen opnieuw een wervelend familieconcert op het programma. De orkestrale remake van één van de spannendste gezelschapsspellen, Weerwolven, focust meer dan ooit op interactiviteit, een fijne kennismaking met klassieke muziek en een spannende sfeerschepping. We geven graag het woord aan enkele makers van de voorstelling die ons vertellen wat Weerwolven nu zo speciaal maakt.

Maja Jantar Regisseur “Na het Ali Babba-avontuur van vorig jaar, en Ontdek me, Alies, het jaar ervoor, ging ik op zoek naar een concept dat het publiek op een andere manier bij de voorstelling zou betrekken, een speelse aanpak die nieuwe mogelijkheden zou openen. Op een avond, net na Nieuwjaar hoorde ik een vriendin van mij vertellen over een spel, een spel waarvan ze vermoedde dat het mij zou intrigeren, en gelijk had ze. Ze vertelde mij over Weerwolven, een dorp, burgers, een heks, het luisteren met gesloten ogen, en ik zag het voor me – een voorstelling waarbij het publiek in het spel stapt, waarbij het orkest een dorp wordt, waar zich elke nacht een drama voordoet, een moord, en het publiek actief het verhaal mee vormt, en de voorstelling was geboren … Weerwolven.”

Martin Valcke Componist “De muziek van Weerwolven bestaat volledig uit klassieke muziek van de 20e en 21e eeuw. Deze muziek heeft bij velen de reputatie van complex, vrij hard en ongenietbaar te zijn. Maar bij Weerwolven is deze muziek zo geweldig mooi en expressief.

Hedendaagse filmmuziek gebruikt een zeer gevarieerd palet. Alle mogelijke muziekstijlen worden aangewend om beeld, actie, verhaal en dialogen kracht bij te zetten. In dit palet nemen de muziekstijlen en -technieken van de klas-

sieke muziek uit 20e en 21e eeuw een grote plaats in.

In Weerwolven worden de filmbeelden vervangen door een spannend verhaal en actie op scène. Hierbij worden pareltjes uit 20e en 21e eeuw gespeeld door het orkest. We hebben echter een belangrijke nuance gemaakt: bij film ondersteunt de muziek meestal de rest. Wat in Weerwolven op scène gebeurt zal heel spannend zijn, maar is voor ons niet de kern van de voorstelling. De muziek, het pure luisteren en de muziekbeleving van het publiek staan centraal, daar hebben we veel ruimte voor gemaakt. Daarnaast is er ook veel plaats voor interactie. Een heel uur muisstil op een stoel in een concertzaal zitten is voor kinderen niet altijd eenvoudig. We hebben ervoor gezorgd dat dit ook niet moet… In het voorprogrammma zullen de kinderen al leuke dingen mogen doen zoals een muziekinstrument bouwen en liedjes leren. Tijdens de voorstelling in de concertzaal kunnen ze die liedjes zingen met symfonisch orkest, en hun muziekinstrumentjes gebruiken. Via die ruimte voor muziekbeluistering en het plezante van de participatie willen we de kinderen en hun familie op een prettige manier in contact brengen met fantastische muziek die vaak onbekend en daardoor ook onbemind is.

We kozen muziek die voor ons heel expressief is, en uit elke stijlperiode van de 20e eeuw hebben we wel iets gehaald. Sommige muziek is orkestraal lichtjes aangepast, andere delen zijn

“We willen de kinderen en hun familie in contact brengen met fantastische muziek.” volledig nieuw georkestreerd voor deze voorstelling.

Ik heb voor Weerwolven ook wat eigen muziek gecomponeerd. Als componist in de 21e eeuw luister ik zonder ophouden naar de muziek van nu en van vroeger, altijd naar muziek die mij tot in de toppen van mijn tenen raakt. En dan rijst de vraag: wat is zinvol om hier aan toe te voegen? Ik heb gekozen voor expressiviteit en beroering. Dit kan gaan van de meest verfijnde spirituele muziek tot de meest wilde lichamelijke muziek, waarbij voor mij de muren tussen muziekstijlen heel transparant zijn geworden. Expressiviteit voor alles.

Weerwolven sluit dus perfect aan bij mijn persoonlijke visie als componist.

Laat muziek maar muziek zijn in al haar diversiteit, en laat ze ons ontroeren en kracht geven. Laat muziek in haar veelkleurigheid de grenzen van kortzichtigheid en isolationisme overstijgen.

Ik hoop dat de muzikale selectie uit​ Weerwolven een beklijvende ontdekking mag zijn voor de kinderen.”

www.symfonieorkest.be Satu Peltoniemi, Enscenering en kostuums “Ik ben verantwoordelijk voor de kostumering en de enscenering. Maar eigenlijk ben ik ook een reiziger. Tijdens mijn werk neemt de muziek me altijd mee op reis. Nooit vertrek ik zonder mijn ‘instrumenten’: mijn potloden, mijn naaimachine én mijn verbeelding!

Ik hou ervan om met mijn werk nieuwe

6 verhalen te vertellen, ontdekkingen te doen en pakkende emoties te verklanken. Met Symfonieorkest Vlaanderen gaan we naar een klein dorpje in de jaren vijftig dat geterroriseerd wordt door enkele vraatzuchtige Weerwolven. Mijn taak bestaat erin om de decors vorm te geven en de musici om te toveren tot speciale personages.”

Piet Decalf, instrumentenmaker over de duimpiano hardhout (hier is dat eikenhout) dat we recycleren uit een oude kast of een deur of een overschot. Met je beide duimen doe je de tongen (want zo heten die metalen lipjes waarmee je klank maakt) trillen en die geven op hun beurt de klank door aan het hout en aan de lucht die hen omringt. Wat je hoort zijn drie verschillende noten: mi, la, re.

“De duimpiano / kalimba is een van oorsprong Afrikaans muziekinstrument dat tussen het slagwerk (bijv. pauken) en de toetsinstrumenten (bijv. piano) hangt. Meestal heeft het instrument een kleine klankkast zoals je dat bij een viool bijvoorbeeld ook hebt, maar de duimpiano, heeft dat niet. Het instrument is gemaakt uit een plankje

Voor Weerwolven bedachten de makers van de voorstelling dat ze voor iedereen een kleine kalimba (of duimpiano) wilden maken. Aangezien ik zelf muziekinstrumenten maak en herstel, kon ik daar wel advies over geven. Het leuke aan de duimpiano is dat ze in je binnenzak past en dat je een hele zuivere klank krijgt zonder dat je daar veel moeite voor moet doen. Je hebt natuurlijk maar drie noten, maar het is een mooi begin.”

7

SPECIALE TICKETACTIE! De Gezinsbond schaart zich dit jaar opnieuw achter ons familieconcert. Leden van de Gezinsbond krijgen 20 procent korting op hun tickets voor Weerwolven en komen zo nog voordeliger naar dit familieconcert.

De korting wordt toegekend aan de terminals van de Gezinsbond op de concerten zelf.

Het begint te schemeren. De burgers van Wakkerdam worden moe. Maar dan, net op het moment dat iedereen indommelt, zijn er drie burgers plots klaarwakker.

Drie die honger hebben…

Drie die ervoor zorgen dat iemand de volgende ochtend niet meer wakker zal worden…

Drie WEERWOLVEN!!

Wat altijd een oude legende leek, wordt nu spannende werkelijkheid! Help jij mee om de drie weerwolven in het orkest te ontmaskeren? Je krijgt zelf een rol in het verhaal. Als heks, spiekend kindje of burger probeer je de weerwolven te vangen. Wees niet bang want we zullen met velen zijn om de valse muzikanten te vinden. Kunnen we op jouw speurtalent rekenen?

Weerwolven is een interactieve familievoorstelling voor kinderen vanaf 8 jaar. Symfonieorkest Vlaanderen brengt spannende, opwindende en mysterieuze klassieke muziek voor jong en oud, onder leiding van burgemeester-dirigent Steven Verhaert. Steven Beersmans leidt het moordlustige spel in goede banen.

Hartelijk dank aan Sociale Werkplaats ’t Magazijn in Deurne.

Dinsdag 27 december 2016. 15 u.

Concertgebouw. Brugge

Woensdag 28 december 2016. 15 u. deSingel. Antwerpen

In samenwerking met Martin Valcke (compositie / arrangementen), Maja Jantar (regie, artistieke leiding), Mirjam de Wit (productieleiding), Satu Peltoniemi (kostuums en decor), Steven Beersmans (spelleider), Steven Verhaert (dirigent), figuranten (LUCA School of Arts) en 999 Games.

Tickets voor kinderen en jongeren t.e.m. 15 jaar kosten in elke rang 8 euro. Reserveer nu alvast de beste plaatsen voor u en uw (klein)kinderen!

Info & tickets + 32 50 84 05 87 www.symfonieorkest.be

www.symfonieorkest.be

Interview

© Philip Van Ootegem

FREDERIK STYNS

8

9

“Interview een persoon die belangrijk is voor de Brugse regio.” Deze opdracht kregen Bo, Noa en Lore, laatstejaarsleerlingen van de Sint-Jozefhumaniora. De meiden lieten politici en voetballers, koks en BV’s links liggen en wilden Brugge heel graag portretteren als een stad met een warm muzikaal hart. Of ze onze kersverse intendant daarom mochten uithoren?

Uiteraard! Onze jonge reporters peilden naar de passies en de drijfveren van Frederik Styns. Maak mee kennis!

Gentenaar Frederik Styns was voorheen programmator bij Muziekcentrum De Bijloke, artistiek coördinator bij platenmaatschappij Outhere Music, en hoofd van de afdeling Klassieke Muziek van het Koninklijk Conservatorium van de School of Arts in Gent. Hij nam onlangs het roer van Symfonieorkest Vlaanderen over van Dirk Coutigny, die er ruim twintig jaar intendant was.

Vanwaar de overstap van het conservatorium naar Symfonieorkest Vlaanderen?

Een schoolcontext is een eerder gesloten en beschermde omgeving; een orkest leiden leek mij een veel grotere uitdaging, met de blik vooral gericht op de buitenwereld. Ik vind het interessant om te werken in het veld, met muziekmakers in alle vormen en maten. Ook de directe respons van het publiek vind ik een zeer boeiend gegeven. Ik hou bovendien van menselijk contact: praten, overleggen, mensen bij elkaar brengen.

Heeft u ook voor deze job gekozen omdat u zelf veel met muziek bezig bent?

Ik ben zelf veel met muziek bezig, maar ik ben geen uitgesproken musicus. Ik heb musicologie gestudeerd aan de universiteit in Gent, daarna ben ik toevallig in het culturele veld gerold. Ik heb het geluk gehad dat ik tijdens mijn studie stage kon lopen in Muziekcentrum de Bijloke. Ze waren er tevreden over mijn werk en eenmaal afgestudeerd kon ik er meteen aan de slag als programmator.

Wat houdt dat juist in?

Als programmator moet je het programma van het seizoen samenstellen, ensembles kiezen en uitnodigen, zoals wij hier trouwens ook doen bij Symfonieorkest Vlaanderen. We kiezen de muziekstukken uit die aansluiten bij ons seizoensthema en selecteren de meest gepaste dirigenten en solisten. Na mijn tijd bij de Bijloke was ik producer bij 0Ik begeleidde er dus opnames van klassieke muziek. Daarna was ik hoofd

www.symfonieorkest.be

10

Grenzen stellen is essentieel, net als mijn blik openhouden voor andere zaken. van de afdeling Klassieke Muziek in het Gentse conservatorium. En zo belandde ik uiteindelijk bij Symfonieorkest Vlaanderen, waar ik het geheel van de organisatie in handen heb; een hele uitdaging en verantwoordelijkheid.

Bevalt u dat?

Het bevalt mij zeker, hoewel ik hier nog maar drie weken aan de slag ben (intussen reeds twee maanden, red.). Er zijn heel veel zaken die samenkomen in een organisatie als ons orkest, en dat maakt mijn job erg boeiend en gevarieerd. Je moet rekening houden met de musici, de medewerkers, de chef-dirigent én het publiek. Ons orkest heeft een zeer trouw publiek met bepaalde muzikale voorkeuren die we in ere willen houden. Het is echt een puzzel van verschillende standpunten en het is mijn taak om die puzzel gelegd te krijgen.

Staat u dan boven iedereen of alleen boven het secretariaat? (lacht) De intendant is eigenlijk de algemene directeur van de organisatie, dus in principe ben ik de baas, maar het ligt niet in mijn aard om mezelf boven iedereen te plaatsen. Graag ben ik een coach van al onze medewerkers.

Ziet u uw job dan als echt werken of meer als een uit de hand gelopen hobby?

Het is geen hobby, het is echt werk, maar voor mij ook vooral een passie.

Ten eerste hou ik heel erg veel van klassieke muziek. Daarnaast is een orkest

leiden voor mij zoals gezegd een grote uitdaging. De relevantie van een orkest wordt dikwijls in vraag gesteld. Het wordt vaak beschouwd als iets uit de negentiende eeuw, iets dat passé is. Ik wil het brede publiek én beleidsmakers tonen dat het uitvoeren van klassieke muziek ook vandaag de dag relevant is. Zo denk ik bijvoorbeeld dat onze Europese identiteit treffend vervat zit in een groot stuk van het symfonische repertoire. Bovendien laten muziek uit de klassieke canon én hedendaags klassieke muziek ons toe om op subtiele en trefzekere wijze de wereld zoals die vandaag op ons afkomt, in vraag te stellen, te nuanceren én te helpen.

De kunsten sporen aan om kritische standpunten in te nemen ten aanzien van vele vormen van onrecht. Me dunkt dat ook muziekensembles hier een rol te vervullen hebben; enerzijds door een programma uit te werken dat niet louter gericht is op ‘consumptie’ van muziek maar ook op kritische reflectie, anderzijds door in te zetten op jong talent, educatieve en sociale projecten, …

Was u als kind reeds geboeid door muziek?

Ik heb altijd viool gespeeld. Mijn ouders zagen mijn interesse en schreven me op mijn vijfde in voor de muziekschool.

Ik speelde in mijn jeugdjaren vaak kamermuziek. Mijn vader was op een gegeven moment politiek actief en kreeg vaak vrijkaarten voor concerten. Hij nam mij dan ook dikwijls mee. Ik herinner me ook dat een vriend van mijn

vader me ooit een cassette met muziek van Telemann cadeau gaf. Ik heb dat bandje als zevenjarige werkelijk grijs gedraaid (lacht). Ik raakte zo in de ban van barokmuziek dat ik later ook barokviool leerde spelen. Sinds ik aan mijn werkende leven begon, is het zelf musiceren helaas een beetje op de achtergrond geraakt. Ik heb tegenwoordig geen tijd meer om viool te spelen. Ik heb ook een zoontje van zeven dat tijd vraagt. Bovendien vul ik mijn vrije tijd tegenwoordig het liefst met een museumbezoek of een goed boek.

De kunsten sporen aan om kritische standpunten in te nemen ten aanzien van vele vormen van onrecht.

Toont uw zoontje al interesse voor muziek?

We hebben thuis een klavecimbel waar hij dagelijks op speelt. Hij speelt daarnaast ook piano en blokfluit. Hij heeft ook even viool gespeeld en dat ging

11

zeer goed, maar het was zijn ding niet.

Ik wil niks opdringen, hij is nog jong en moet het allemaal zelf een beetje ontdekken. Het is geen absolute vereiste dat hij muziek speelt.

Maakt u ook tijd voor het bijwonen van concerten?

Ja absoluut. Ik ga natuurlijk naar alle concerten van Symfonieorkest Vlaanderen.

Daarnaast zie ik graag veel solisten en dirigenten aan het werk met wie het orkest eventueel zou kunnen samenwerken. Je moet dus veel aan prospectie doen: kijken wat er leeft, wie er speelt, hoe ze spelen, hoe ze communiceren met het publiek. Ook een dirigent kan overigens communiceren met het publiek, al staat hij er met zijn rug naartoe.

Kleine nuances kunnen voor vonken zorgen tussen het podium en het publiek. Solisten kunnen soms schitterend communiceren met het publiek door heel flamboyant te zijn, of net door enorm gefocust te zijn op de muziek.

Deze vonken zijn eerder zeldzaam, maar als ze er zijn, kan je het publiek meenemen in een magische muzikale roes.

Het zijn deze unieke ervaringen die we uiteraard in elk concert nastreven.

Staat u open voor andere muzikale genres?

Jazeker, al ga ik veel te weinig naar nietklassieke concerten. Ik moet het ongetwijfeld meer doen. Ik heb evenwel het gevoel dat ik binnen de klassieke muziek nog zoveel moet ontdekken en leren om de volheid van het genre te kunnen be-

vatten; iets waar ik dus wellicht mijn hele certen bijwonen. Ook in de kunstensecleven zal mee bezig zijn. Thuis luister ik tor moet je evenwel voor jezelf op een vaak naar de liederen van singer-song- bepaald moment ‘stop’ kunnen zeggen. writers als de Engelse Olivia Chaney of Je familie mag niet lijden onder je prode Amerikaanse Anaïs Mitchell. Hun fessionele leven. Het komt erop aan om muziek maakt je vrolijk en droevig te- een goede balans te vinden en vooral gelijkertijd. Ik hou van de melancholie in een strakke planning te hebben. Grende muziek. Ook in de Schotse of Ierse zen stellen is essentieel, net als mijn blik traditionele muziek vind ik deze smart te- openhouden voor andere zaken. Lezen rug. Daarnaast zet ik graag jazz op, zo vind ik bijvoorbeeld heel belangrijk, zoben ik fan van de Zweedse pianist Bobo wel fictie als non-fictie. Ook ga ik gereStenson of van de zotte bende De Beren geld wandelen, want dat is goed voor je hersenen. Mijn beste ideeën komen Gieren, kwaliteit van eigen bodem! meestal als ik op de fiets zit of op de trein tussen Gent en Brugge. Ook reizen opent mijn horizon.

Wanneer ik ver weg ben van België besef ik steeds weer hoe verwend we zijn in Vlaanderen op cultureel en artistiek vlak.

Is uw job makkelijk te combineren met een gezinsleven?

Mijn job stopt in principe nooit: ik kan elke dag bij wijze van spreken drie con-

Reist u vaak?

Mijn vrouw is Australische en dus bezoek ik elk jaar mijn schoonfamilie down under. Ik reis heel graag en liefst naar verre plaatsen. Wanneer ik ver weg ben van België besef ik steeds weer hoe verwend we zijn in Vlaanderen op cultureel en artistiek vlak. Anderzijds doet reizen me vaak de band tussen mens en natuur herontdekken. Soms heb ik het gevoel dat we deze essentiële connectie in onze vluchtige levens al te vaak uit het oog verliezen. Net zoals kunst en cultuur, is ook de natuur in staat – en vaak op superieure wijze! – om ons terug te brengen bij de essentie van de condition humaine.

Bo Verduyn, Noa Brunello en Lore Bamps

www.symfonieorkest.be

12

B MAJOR! MUZIEKBIËNNALE BRUGGE BMAJOR.BE

urs

Th e n e w s ou n d of t h e cit y

1 T O T 5 B MAJOR! MAART MUZIEKBIËNNALE BRUGGE BMAJOR.BE 2 0 1Huiskamerconcerten 7

13

Brugge rolt in de krokusvakantie de rood-blauwe loper uit voor een nieuw tweejaarlijks muziekfestival.

B Major! staat voor een groots en fris geluid: een unieke Brugse sound die wil eren en creëren, en stoelt op traditie en vernieuwing. In een gastvrije stad die barst van klank, kunst en cultuur bouwen vele partners mee aan een muzikaal feest in grote toonaard!

Cultuurcentrum Brugge, Cactus Muziekcentrum, Vrijstaat De Werf, MAfestival, Anima Eterna Brugge, Concertgebouw Brugge, Symfonieorkest Vlaanderen en Het Kamerorkest Brugge puzzelen en schuiven tot losse blokjes elkaar vinden in veelvormige bouwwerken die verrassen, inspireren, ontroeren. Met de grootschalige instrumenten- en fondsenwerving voor het humanitaire project Music Fund hoopt het festival ook op het maatschappelijke vlak zijn (bouw)steentje bij te dragen.

Deze Brugse muziekbiënnale staat als een huis!

1 maart: Symfonieorkest Vlaanderen: BOLERO Trouw aan de rode campagnekleur van B Major! kiest Symfonieorkest Vlaanderen voor een bijzonder vurig programma. Het orkest brengt zijn luisteraars van Spanje, over Argentinië naar Mexico en terug. Ravels zuiderse ‘Bolero’, de zinderende waaghalzerij van Ginastera’s ‘Estancia Suite’ en broeierige werken van Copland en Lalo beloven een blos te toveren op de meest hardnekkige winterwangen… Ook in minder exotische grond blijkt muzikaal talent prima te gedijen: Bruggeling Mathias Coppens – nog geen 30! – schreef op vraag van Symfonieorkest Vlaanderen en speciaal voor B Major! een compositie die voor het Brugse publiek in première gaat.

2 maart: Concertgebouw Brugge: CONCERTPARCOURS Concertgebouw Brugge laat klank en beeld uitvliegen in een verbeeldingsrijk concertparcours. Peter Jacquemyn, Annelies Van Parys en Arne Deforce tekenen voor de muziek. Sigrid Tanghe en Brody Neuenschwander zorgen voor beeldende én beeldige performances.

2 maart: MAfestival: B’ROCK – HARMONIC INSPIRATIONS Barokorkest B’Rock staat garant voor een vernieuwende programmering waarin oude en eigentijdse muziek elkaar ontmoeten. Voor B Major! werkt het ensemble samen met de scenografen van Ruimtevaarders aan een grensoverschrijdend concert op maat van de Brugse Magdalenazaal. Het programma linkt Vivaldi’s beroemde bundel ‘L’Estro Armo-

nico’ met ‘Triple Quartet’ van minimalist Steve Reich en de fascinerende klankenwereld van Ligeti’s ‘Ramifications’.

3 maart: Anima Eterna Brugge: GERSHWIN’S GREATEST HITS De muziek van George Gershwin in een nieuw jasje steken?

Het is een uitdaging die Anima Eterna voor B Major! met plezier aanneemt. Trouw aan zijn devies ging Anima op zoek naar instrumenten en speeltechnieken uit de tijd en omgeving van de componist: een heuse queeste die leidde van ambachtelijke snarenmakers tot de Library of Congress in Washington! En zo wordt een majestueus stukje muziekerfgoed toch ook weer een beetje ‘creatie’ – Gershwin zoals 21e-eeuwse oren hem nog nooit hebben gehoord!

3 maart Cultuurcentrum Brugge: SOUNDS OF REFUGE Cultuurcentrum Brugge richt zich op wereldmuziek en tovert B Major! om in een bontgekleurd festival. ‘Sounds of Refuge’ wil een muzikale ontmoeting zijn tussen ‘oude’ en ‘nieuwe’ vluchtelingen. Niettemin telt hier vooral het creatieproces van ontheemde zielen die met muziek een nieuw nest trachten te bouwen i.s.m. Kultuurburo Link en MOUSSEM, Asielcentrum Rode Kruis.

4 maart: Concertgebouw Brugge: ACTIEDAG VOOR MUSIC Een muziekfestival met het hart op de juiste plaats – ook dat is B Major!. Zo ontpopt Concertgebouw Brugge zich als een muzikale bazaar voor oude instrumenten die een nieuw leven krijgen, in nieuwe handen en verre landen. Onze prognose?

Een gonzend Concertgebouw en een genereuze crowd!

4 maart: Cactus en Het Kamerorkest Brugge: SAM AMIDON EN STRIJKORKEST De muziek van de Amerikaanse singer-songwriter en multiinstrumentalist Sam Amidon draagt sporen van Ierse en Appalachse traditionals, met een avant-folk twist. Speciaal voor B Major! gaat Sam Amidon een samenwerking aan met Het Kamerorkest Brugge. Concertmeester Jolente De Maeyer en 16 strijkers zorgen voor een verrassende orkestrale uitvoering van Samidons oeuvre.

5 maart: KAAP: PAS DE DEUX KAAP zorgt voor een festivalfinale in stijl met zeven duo-projecten op verrassende Brugse locaties. En zo blijft B Major! tot voorbij het ultieme orgelpunt onlosmakelijk verstrengeld met zijn roots aan de reien…

1– 5 maart: Partners B Major!: HUISKAMERCONCERTEN In Brugge mag het artistieke bloed kruipen waar het niet gaan kan. Zo worden enkele Brugse woningen concerthuisvoor-een-dag: een gastvrije plek voor muziekmakers om hun ding te doen, en voor avontuurlijke festivalgangers om intieme voorstellingen en unieke locaties te ontdekken.

www.symfonieorkest.be

14

Verdriet van Moeders eXit Brugge (09.2016)

“Symfonieorkest Vlaanderen opent zijn concertseizoen op 23 september in het Concertgebouw met een voltreffer.

Verdriet van Moeders is een creatie van componiste Petra Vermote, met een bepalende rol van actrice Chris Lomme.

De inspiratie voor ‘Moeders’ rust bij de littekens van Wereldoorlog I en de figuur van de Duitse kunstenares Käthe Kolwitz. Zij verloor haar zoon in de loopgraven en evoceerde haar verdriet met twee treurende beelden op het kerkhof van Vladslo.”

Scherp.

Gesteld Actrice Chris Lomme over ‘Verdriet van Moeders’ in Gazet van Antwerpen (23.09.2016)

“Dankzij componiste Petra Vermote kwam ik aan boord van Verdriet van Moeders. […] De muziek fungeert als soundtrack bij de woorden van Kollwitz.”

Foto’s © Frederik Sadones

© Nieveranst

15

Wolf Hoeyberghs Inleiding van artikel op klara.be (04.10.2016)

© Michel Vanneuville

Wolf Hoeyberghs is net 17 geworden en laatstejaarsstudent aan de Koninklijke Balletschool in Antwerpen. En hij staat niet stil: hij schreef een hele eigen compositie ‘La Mascarade’. Vandaag neemt Symfonieorkest Vlaanderen onder leiding van dirigent Dirk Brossé zijn balletmuziek op […].”

© Nieveranst

“Symfonieorkest Vlaanderen neemt balletmuziek van jonge Wolf op.

Wolf Hoeyberghs in ‘Het Nieuwsblad’ (05.09.2016)

“Ik heb de noten één voor één op notenbalken ingevuld. Als je dan een orkest je muziek hoort spelen, is dat heel speciaal.”

www.symfonieorkest.be

16

In de kijker

Š Roos Pierson

LIZE SPIT

December. Langzaam maar zeker verschijnen kerstversieringen in de etalages, de gasbranders voor de kerstmarkten worden afgestoft en de prospectietochten naar de perfecte kerstboom zijn ingezet. Tijdens deze hartverwarmende periode treedt Lize Spit op de voorgrond in de productie Aladdin en de Wolf, waar ze passages uit haar debuutroman Het Smelt zal voorlezen. We polsten bij de jonge schrijfster naar haar verwachtingen, haar liefde voor muziek en haar kerstsentiment.

17 Wat was je eerste reactie toen je je engageerde voor dit project?

Ik was overweldigd door het idee dat ik met zoveel artiesten, zoveel muzikanten samen op het podium mocht staan.

Ik vind het bijzonder om met een symfonisch orkest te kunnen samenwerken aan een omvangrijke productie.

Wat kun je vertellen over jouw rol?

Samen met regisseur Koen Monserez hebben we gekozen om mijn roman Het Smelt als uitgangspunt te nemen. Ik ga zelf een aantal passages uit het boek brengen en plaats die dan tegenover de muziek van Nielsen, Tan Dun en Tchaikovsky.

We mikken erop om woord en muziek te verenigen in pakkend doch wringend geheel. De sfeer en emoties die bij mijn roman aan bod komen, zijn een stuk rauwer dan de typische warme decembergevoelens. Dit willen we ook extra in de verf zetten.

Heb je zelf al geluisterd naar de muziek?

Ik heb alle stukken beluisterd en mijn lievelingsstuk is de Aladdin Suite van Nielsen. Het begint zeer bombastisch en ik krijg daar echt kippenvel van. Dit is dan nog gewoon thuis met de koptelefoon achter mijn computer. Ik kan me inbeelden wanneer dit gespeeld wordt door een voltallig symfonieorkest dat de effecten nog een stuk ‘zotter’ zullen zijn. Ik geloof wel dat je de muziek een paar keer moet beluisteren vooraleer je ze echt leert kennen.

Beschouw je jezelf als melomaan?

Ik schrijf bijna altijd met muziek. Soms is dat klassieke muziek, maar een kenner ben ik zeker niet. Ik hou in zekere zin van de typische klassieke muziek zoals het Lacrimosa uit Mozarts Requiem. Ook filmmuziek weet mij echt wel te boeien. Ik ben een grote fan van Hans Zimmer. Door veel te luisteren blijven mijn herinneringen aan die films ook erg levendig.

Heeft muziek een specifieke rol in je leven?

Bij mij is muziek vaak de soundtrack van mijn leven. Ik luister ook heel vaak naar hetzelfde. De nieuwe tendensen laat ik zeer bewust links liggen. Popmuziek komt er dus eigenlijk helemaal niet aan te pas. Geef mij maar de muziek van vroeger: Nick Cave, Leonard Cohen,… Ook de wereld van de kleinkunst past perfect binnen mijn muzikale plaatje. Net omdat ik zoveel hetzelfde luister, lijken de dagen ook meer op elkaar. Muziek stelt mij in die zin ook in staat om gevoelens of gemoedstoestanden van enkele dagen geleden weer op te halen. Ook voor het schrijven is dit van belang omdat ik dan gewoon kan verder werken.

De habitat en de werkplek van een schrijver zijn vaak zeer intiem. Hoe nerveus ben je om die biotoop te verlaten en je te begeven op een groot podium?

Ik heb het geluk dat ik niet snel zenuwachtig word op een podium. Relativeren is daarin het grote sleutelwoord. De angst om fouten te maken is een stuk groter; waardoor de zenuwen uiteindelijk nooit veraf zijn. Voor deze productie moet ik

ook niet acteren, of in een rol kruipen. Ik lees enkele passages voor en dat is toch een groot verschil.

Het jaarthema van Symfonieorkest Vlaanderen is ‘Time to Escape’. Wat zijn jouw vluchtwegen uit de realiteit?

Ik doe dat voornamelijk door te schrijven, door te werken.

Door verhalen te schrijven kan ik me gemakkelijk verplaatsen in eender welke situatie of een plek waar ik zelf niet ben. Ik dompel mezelf dan onder in die verhalen en vergeet dan ook dat er een wereld rondom mij is.

Bij mij is muziek vaak de soundtrack van mijn leven.

Heeft de hype rond Het Smelt en jou als persoon je veranderd?

Ik blijf zoveel mogelijk mezelf en ik denk dat dit tot nu toe gelukt is. Er is heel veel belangstelling geweest voor het boek en voor mij persoonlijk, en daar heb ik het nu wel mee gehad; vooral omdat ik denk dat het grote publiek het stilaan beu wordt om mij en mijn boek overal te zien opduiken. Ik zal dus echt wel blij zijn als die hele mediastorm gaat liggen, wat nu ook al aan het gebeuren is. Ik kijk er eigenlijk al naar uit om gewoon terug te keren naar de rust van mijn schrijftafel.

Als je zelf terug gaat naar Het Smelt, welke gevoelens komen er bij jou dan naar boven?

Ik heb het zelf nooit helemaal herlezen. Ik lees af en toe zelf stukjes voor – er zijn trouwens weinig schrijvers die hun eigen boeken gaan herlezen – maar de angst om passages tegen te komen die beter konden, is eigenlijk te groot. Als ik terugkijk op het boek denk ik vooral aan de negatieve commentaren die de onvolmaaktheden meer belichten dan de volmaaktheden. Dat zal mij helpen om mijn volgend boek nog beter te maken. Het is tijd om Het Smelt eventjes achter mij te laten en te kijken naar de toekomst.

Ben je zelf een kerstmens?

Heel erg! Hoewel ik me soms kan ergeren aan de commerciële kant van Kerstmis, vind ik dat echt de leukste periode van het jaar. Ik hou meer van de winter dan van de zomer en ik hou vooral van Kerstmis omdat je er echt naar kan uitkijken.

De dagen op zich zijn misschien soms een ontgoocheling, maar het gevoel om naar die gezellige periode te verlangen, blijft toch echt onovertroffen.

Jasper Gheysen

www.symfonieorkest.be

Uitgelicht

ALADDIN, DE WOLF EN DE NOTENKRAKER

18

19

Geen maand die zo bol staat van de verhalen als december. Bebaarde mannen komen overgewaaid uit Spanje of de Noordpool en brengen menig kind in vervoering. Een stal in Betlehem wordt verlicht door een staartster. De obligate bûche de Noël smaakt naar Germaanse legende. Symfonieorkest Vlaanderen pent graag wat extra verhalen in het dikke decemberboek. Carl Nielsen transporteert u per vliegend tapijt naar de bonte wereld van Aladdin.

Een huilende wolf lokt u naar Tan Duns Mongoolse steppe. Tchaikovsky brengt met De Notenkraker het kerstverhaal par excéllence. Even op verhaal komen tussenin wordt u niet gegund: meesterverteller Lize Spit trekt u vanuit verre oorden genadeloos de Kempense kleigrond in.

De Aladdin Suite kronkelt meteen als een geest uit een wonderlamp: zelfzeker, somptueus en tegelijk ongrijpbaar. Nielsens score moest de soundtrack vormen bij een zogenaamd “dramatisch sprookje” geïnspireerd op de exotische avonturen van acteur-regisseur-wereldreiziger Johannes Poulsen.

Het palet aan kleuren en sferen in de Aladdin Suite is betoverend. De Oosterse Feestmars zet meteen de toon met opzwepende exotische bombast. De zoete strijkers in Aladdins droom en Dans van de Ochtendnevel brengen rust en walsen vervolgens lichtvoetig de Arabische wereld binnen. De volgende vijf delen – waarvan het orkest de Hindoedans, Dans van de Gevangenen en de Afrikaanse Dans brengt – vormen een kwintet van dansen op het huwelijksfeest van Aladdin en Gulnare, dochter van de sultan. De Hindoedans heeft een sensuele kop en staart; tussenin leiden de houtblazers de dans. Ongure types ontwaren in de Dans van de Gevangenen is kinderspel dankzij de bendevorming van dreigende koperklanken en strijdkreten bij strijkers en houtblazers. De beukende, gesyncopeerde ritmes van de Afrikaanse Dans bezorgen het huwelijksfeest én de suite een tollende finale.

Oosterse wolf in westerse verpakking Het verhaal achter Tan Duns contrabasconcerto The Wolf is helaas minder sprookjesachtig. Het gehuil van de wolf verklankt een ecologische fabel, geïnspireerd op Wolf Totem, het epos van de Chinese auteur Jiang Rong, landgenoot van Tan Dun (°1957). Het verhaal stippelt vooral een dubbel doodlopend spoor uit: dat van de Mongoolse nomaden en dat van hun heilige dier, de Mongoolse wolf. De genadeloos oprukkende industrialisering eet de wolf en zijn natuurlijke habitat langzaam maar zeker op. Tan Dun verwoordt het zo: “Ooit was de wolf de spiegel van de mens. In een ver verleden deelden we één hemel, één steppe. Nu is de spiegel gebroken. Bos, grasland: alles lijkt te verdwijnen.” In het concerto

resoneren de jonge wolf en het moederdier, de natuur, de eeuwenoude stem van de mens en de lokroep van de toekomst. De dialoog tussen dier en mens wordt respectievelijk vertolkt door contrabas en orkest. De keuze voor de contrabas was voor Tan Dun een evidentie: geen enkel instrument kan galopperen, kraken en zuchten als was het een Mongoolse morin khuur, een tweesnarige viool met paardenkop.

De contrabas beukt en streelt, een dualiteit die onontbeerlijk is voor The Wolf.

Magische kerstdroom Met De Notenkraker pikt Tchaikovsky (1840 –1893) de draad van zijn balletverhaal weer op. Na Doornroosje (1889) start hij in 1891 met de eerste noten van een ballet in twee bedrijven.

Hoewel Tchaikovsky niet onvertogen gelukkig was met het eindresultaat, werd deze balletscore één van zijn beroemdste werken. De Duitse auteur E.T.A. Hoffman kon zich geen subliemere verklanking dromen van zijn kerstvertelling Nusscracker und Mausekönig.

Kerstavond. Clara Silberhaus krijgt van haar peetvader een prachtig geschenk: een reusachtige Notenkrakerpop in soldatenpak. De middernachtklokken luiden magie in: de Notenkraker blijkt springlevend en troont Clara mee naar een wonderlijk winterlandschap. Tijdens een opulent banket worden de mooiste uitheemse dansen opgevoerd. De Bloemenwals begeleidt Clara naar het einde van haar kerstdroom.

Een dergelijke magische vertelling verdient uiteraard een feeërieke score. De fragmenten uit de tweede akte die het orkest brengt, fonkelen als de mooiste kerstboom. De ouverture schittert als een miniatuurspeeltje, glimmend nieuw in gretige kinderhandjes. De overbekende Mars luidt een reeks ‘karakteristieke dansen’ in. De Dans van Suikertaartfee zal het oorspronkelijke publiek sprookjesachtig in de oren geklonken hebben: het getinkel van de celesta – die de hoofdrol deelt met de basklarinet – was in die tijd onbekend. Pauken, Engelse hoorn en tamboerijn ballen de spieren in de Russische Dans Trepak. De Arabische Dans leidt ons met zijn gesluierde, ingetogen finesse even weer naar het universum van Aladdin. De fagot zorgt voor een stevige tred in de Chinese Dans en doet fluit en piccolo als verschrikte vogels opfladderen. In de Dans van de rietflui�tjes gaan de fluiten parmantig op dat elan verder. Een betoverende harp rolt in de iconische Bloemenwals de rode loper uit voor een onweerstaanbare hoornsequentie.

U wordt walsend terug de buitenwereld ingestuurd. Wedden dat uw stap net iets lichter zal zijn, uw gemoed net iets onbezorgder? Kerstavond lonkt; wie weet wordt hij dit jaar dat tikkeltje magischer dan voorheen…

Hanne Pirlet

www.symfonieorkest.be

Achtergrond TIME TO ESCAPE

20

21

De romantische periode staat bol van de tegenstellingen. Een nieuw maatschappelijk model zorgde in de 19e voor een escapistische reflex bij tal van kunstenaars en componisten. Muziekpedagoog en musicus Johan Huys ging voor ons op zoek naar de beginselen van de romantiek en gidst ons zo doorheen het seizoensthema ‘Time to escape’.

Volgens Gottfried Wilhelm Leibniz (1646 –1716) leven we in de best mogelijke wereld. Candide, het hoofdpersonage uit de roman Candide ou l’Optimisme van de Franse verlichte schrijver Voltaire vindt het wel nog nodig om deze ‘wereld’ te cultiveren. Wat sommigen zich voorstellen bij een gecultiveerde, best mogelijke wereld, wordt al sinds Plato (427– 347 v.Chr.) in wiens Dialogen de eerst expliciete verwijzingen naar het verdwenen Atlantis voorkomen, beschreven.

Talrijke utopia’s zoals het beroemde Utopia van Thomas More (1478 –1535), Zonnestad van Tommaso Campanella (1568 –1639), Het Nieuwe Atlantis van Francis Bacon (1561–1626), Erewhon (anagram van nowhere) van Samuel Butler (1835 –1902) of meer recent Heerlijke nieuwe wereld van Aldous Huxley (1894 –1963) passeerden de revue.

Het is wel zeer de vraag of we wel zouden willen (of kunnen) leven in een van deze utopische maatschappijen die maar al te dikwijls lijken op dictaturen.

Het ongenoegen met en het verzet tegen een rationalistische samenleving werd voor het eerst met succes verwoord en filosofisch onderbouwd door Voltaires rivaal Jean-Jacques Rousseau (1712 –1778) in zijn Emile ou de l’Education dat verscheen in 1762, en dat enorm succes oogstte maar ook hevige protesten uitlokte en ten slotte werd verboden. Met de publicatie van Émile brak het ochtendgloren aan van een nieuwe cultuurhistorische periode, bekend geworden als ‘de romantiek’. In

de kunst komt niet langer de rede maar de expressie van (individuele) emoties centraal te staan. De Nederlandse dichter Willem Kloos (1859 –1938), verwoordde het treffend: “in ’t algemeen slechts kan men weten, dat kunst de aller-individueelste expressie van de aller-individueelste emotie moet zijn”.

de moderne scheikunde door AntoineLaurent Lavoisier (1743 –1794) en de nieuwe pedagogische ideeën van de Zwitserse pedagoog Johann Heinrich Pestalozzi (1746 –1827), verwoord in zijn hoofdwerk Wie Gertrud ihre Kinder Lehr (1801) waren het gevolg van deze rationalistische visie.

Rousseau was geen alleenstaand geval.

Ook Duitsland kende tussen 1770 en 1785 een periode van hevig verzet tegen het rationalisme van de verlichting. De grondlegger van deze als ‘Sturm und Drang’ bekend geworden periode was Johann Gottfried Herder (1744 –1803) wiens verzameling Volkslieder heel wat nationalistische gevoelens deed opborrelen. De impact van Die Leiden des junges Werthers (1774); een roman van de jonge Johann Wolfgang von Goethe (1749 –1832), die een golf van zelfmoorden veroorzaakte, was zo mogelijk nog groter van deze van Émile. In de muziek is het Bachs geniale zoon Carl Philipp Emanuel (1714 –1788) die met zijn ‘Empfindsame’ (overgevoelige) stijl als de wegbereider voor de romantiek wordt beschouwd. Het jeugddrama Die Räuber van de dichter van de vrijheid Johann Christoph Friedrich Schiller (1759 –1805) verschijnt in 1781.

Meteen het begin van het einde van de ‘Sturm und Drang’.

In de 19​e​eeuw werden ze als het ware in versneld tempo vervolgd en veroorzaakten ze niet alleen diverse industriële en sociale revoluties, maar veranderden ze het dagelijkse leven van de meesten op een ingrijpende manier. Of de mensheid uit haar onmondigheid werd bevrijd is zeer de vraag. Dat deze en het ongelooflijke aantal 19​e​ eeuwse uitvindingen, ontdekkingen, ontwikkelingen en vernieuwingen zonder dewelke ons leven er vandaag gans anders zou uitzien en waarvan er hier slechts enkele worden opgesomd, destijds velen angst inboezemden en – vooral bij kunstenaars – heel wat escapistische reacties uitlokte, hoeft geenszins te verbazen.

In zijn korte verhandeling Was ist Aufklärung? uit 1784 omschreef de Duitse idealistische filosoof Immanuel Kant (1724 –1804) de ‘Verlichting’ als het mondig worden van de mensheid.

De ontwerpen voor een monument voor Newton (1784) en voor een Koninklijke Bibliotheek (1788) van de Franse utopische architect Etienne-Louis Boullée (1728 –1799) illustreren de overtuiging dat dit ideaal enkel met rationele (wetenschappelijke) middelen bereikt kan worden.

Allerlei wetenschappelijke ontdekkingen en uitvindingen zoals de ‘Spinning Jenny’ (spinmachine) door James Hargreaves (1764), de bliksemafleider door Benjamin Franklin (1752), de stoommachine door James Watt, de batterij van Alessandro Volta (1794), het leggen van de grondslagen voor

Caspar David Friedrich, Der Wanderer über dem Nebelmeer, 1818

Door al deze wetenschappelijke en industriële ontwikkelingen werd de 19e​ eeuw een eeuw van ingrijpende sociale

www.symfonieorkest.be veranderingen en enorme tegenstellingen tussen zij (adel en burgerij) die van deze ‘vooruitgang’ profiteerden en zij (proletariaat) die er het slachtoffer van werden. Het was ook de eeuw van allerlei revoluties, de vorming van nationale staten, de opkomst van het communisme, van het kolonialisme en van talrijke oorlogen.

22

Nieuwe uren

TICKETLIJN

Volgens Auguste Comte (1798 –1857), de filosoof van het positivisme (het geloof in een doelgerichte vooruitgang) was de samenleving rijp voor het wetenschappelijke denken en werd “ de heerschappij van de rede voorgoed op ieder gebied gevestigd.” Volgens de grote filosoof van de romantiek Friedrich Schelling (1775 –1854) konden enkel de kunsten de fundamentele waarheid, die deze van de wetenschappen overtrof, onthullen. Dit was uiteraard koren op de molen van vele kunstenaars die de eigen tijd en omgeving hoogst onbevredigend vonden.

Wanneer men Mendelssohns Ouverture Die Hebriden of Beethovens ​Zesde Symfonie (Pastorale) beluistert, dan kan men Schelling begrijpen die stelt dat de schoonheid van een kunstwerk volmaakter is dan iets in de natuur, deels omdat kunst bewust en doelgericht tot stand komt.

Hoe dan ook: de vrij algemene onbevredigdheid met de eigen tijd en omgeving veroorzaakte allerlei escapistische reacties zoals de vlucht in het verleden (vooral de middeleeuwen) en in de natuur. Sommigen zoals de legendarische Alexander von Humboldt (1769 –1859) onderzochten en catalogiseerden de natuur. Anderen (vooral de gegoede burgerij) begonnen verwoed te reizen. Vooral de culturele reizen werden een modeverschijnsel. Ten behoeve van al die ‘beschaafde’ reislustigen werd de ‘wilde’ natuur door de aanleg van spoorwegen, waterwegen ect… parken, tuinen en bossen, wel grondig ‘gecultiveerd’ en ontstond het ‘romantisch’ landschap.

Ongenoegen met de buitenwereld was ook de voedingsbodem voor ofwel een mystiek verlangen naar de eeuwigheid of voor het zich aanmeten van een anti-burgerlijke (soms liederlijke) levensstijl. Een ‘normaal’ leven was vooral kunstenaars zoals Lord Byron, John Keats, Victor Hugo, Heinrich Heine, Franz Schubert, Franz Liszt, Richard Wagner en zovele andere, totaal vreemd.

Wij zijn onze abonnees en andere klanten graag zo goed mogelijk van dienst. Om u aan de tickettelefoon nog vlotter te kunnen helpen, maken wij vaste momenten vrij voor het behandelen van ticketvragen. Voortaan staan we u elke werkdag met plezier te woord van 10u. tot 13u. Tickets boeken via mail of online is steeds mogelijk. Bij het online boeken kan u bovendien altijd zelf uw plaatsen kiezen.

Alvast bedankt voor uw begrip!

Het team van Symfonieorkest Vlaanderen Van maandag tot vrijdag: 10u. – 13u.

Al deze escapistische reacties werden al vlug verheven tot de kenmerken van de romantiek, een cultuurperiode die definitief ter ziele ging met het uitbreken van W.O.I, een der grootste rampen uit “de pelgrimstocht der mensheid”.

Johan Huys

Tickets & Info tickets@symfonieorkest.be www.symfonieorkest.be +32 (0)50 84 05 87 rek. nr. BE06 7330 1321 0622 (BIC KREDBEBB)

23 Het Davidsfonds is het grootste cultuurnetwerk van Vlaanderen met maar liefst 10.000 culturele activiteiten per jaar, naast heel wat boeken die we publiceren, cursussen die we opzetten en cultuurreizen die we organiseren. Het hoeft niet te verbazen dat nogal wat van die initiatieven muziek als onderwerp hebben. We laten u er graag mee kennismaken en presenteren u hieronder een greep uit ons muzikale aanbod.

Geniet nog meer van muziek… met het

JANUARI

DO 12 JAN

Vertrek Cultuurreis ‘Met Geert Robberechts naar Malta.

Muzikale pracht en praal tijdens het Valetta Barok Festival’.

Duur: zes dagen.

Cursus ‘Bach en Luther’, door Ignace Bossuyt en Dick Wursten.

Cursusweekend met inleiding op de Bach Academie, in Concertgebouw Brugge, inclusief concert.

Brugge

ZA 14 JAN

ZO 22 JAN

DAVIDSFONDS!

Vertrek dagreis ‘Met Yves Senden naar Amsterdam. Drie concerten tijdens de Vivaldidag’. (Deze reis is alleen voor Davidsfonds leden. Lid worden kan heel eenvoudig via www.davidsfonds.be en levert meteen korting op.)

MA 23 JAN

Cursus ‘Actief luisteren’, door Jasper Gheysen. In deze cursus leren liefhebbers én kenners met andere oren luisteren naar klassieke muziek.

Waregem DI 31 JAN

Cursus ‘Muziek in de passietijd’, door Jef Anaf. Deze cursus bereidt u voor op de periode voor Pasen en de muziek die daarmee samenhangt.

Temse

FEBRUARI

Cursus ‘De dansende Zonnekoning’, door Els Van Hoof.

Dwaal door het hof van Lodewijk XIV en hoor er de muziek van Lully en Marin Marais weerklinken. Inclusief concert in CC De Spil.

Roeselare DO 2 FEB

Cursus ‘Van Armstrong tot Thielemans’, door Marc Van den Hoof. Dé specialist ter zake begeleidt u voor uw eerste stappen in de jazz.

Kasterlee MA 20 FEB

LATER

ZO 26 MAA

Dagreis ’Met Beatrijs Van Hulle naar Amsterdam, de Mattheüspassie in het Concertgebouw’.

ZO 9 APR

Vertrek cultuurreis ‘Met Piet Swerts naar Baden-Baden.

Op muzikale reis naar de Ostfestspiele’. Duur: vijf dagen

Meer informatie over onze cursussen, evenementen, cultuurreizen of boeken?

Stuur een mailtje naar info@davidsfonds.be met uw gegevens en uw specifieke vraag. De volledige cursusgids en de reisbrochure kan u meteen ook gratis aanvragen. Meer info vindt u uiteraard ook op www.davidsfonds.be of 016 31 06 00.

STEMMIG OUD & NIEUW vr 16.12.16 Vox Luminis Schütz’ kerstverhaal

za 21.01.17 Encantar De wieg van het koraal

za 14.01.17 Les Arts Florissants & Paul Agnew Monteverdi’s meesters

za 21.01.17 Vox Luminis & Masques De stamboom Bach

vr 20.01.17 Collegium Vocale Gent Bach. Sonn und Schild

zo 22.01.17 Collegium Vocale Gent Bach. Ein feste Burg

za 21.01.17 Collegium Vocale Gent Bach en het koraal

za 04.02.17 deFilharmonie, Octopus Symfonisch Koor & Choeur de Chambre de Namur Ivan de Verschrikkelijke

AD_SOVMAG_STEMMIGOUD&NIEUW_210x90.indd 1

28/10/16 12:33

EXPERIMENT/BEELDENDE KUNST/THEATER/JAZZ/ACTU KLASSIEKE MUZIEK/POËZIE/ DESIGN/FOTOGRAFIE/DANS/ OUDE MUZIEK/LITERATUUR/ OPERA/ARCHITECTUUR/A FILOSOFIE/FILMMUZIEK/I GESCHIEDENIS/ERFGOED/GRA HEDENDAAGSE MUZIEK/FESTI POLITIEK/ECONOMIE/WORLD PERFORMANCE/SOCIOLOGIE/ CHANSONS/ SOUNDSCAPE Klara. Blijf verwonderd.

BEN JIJ AL FAN van West-Vlaanderen?

Nieuws van de provincie, 7 dagen op 7, de klok rond via www.west-vlaanderen.be www.facebook.com/westvlaanderen @provinciewvl

ADV_Benjijfan_Symfonieorkest_151121.indd 1

Provinciaal Informatiecentrum Tolhuis Jan Van Eyckplein 2, 8000 Brugge T 0800 20 021 (gratis nummer) E provincie@west-vlaanderen.be

06-08-15 10:42

Kalender seizoen 2016 - 2017 Aladdin en De Wolf

donderdag 15 december 2016. 20 u.

Concertgebouw. Brugge zondag 18 december 2016. 15 u. deSingel. Antwerpen Carl Nielsen (1865 –1931) Selectie uit Aladdin Suite Tan Dun (°1957) The Wolf. Contrabasconcerto Pyotr Ilyich Tchaikovsky (1840 –1893) Selectie uit Notenkraker Suite Dirigent. Jan Latham-Koenig Solist. Dominic Seldis. contrabas Verhaal en verteller. Lize Spit

Familieconcert . Weerwolven

Bolero

Een beter land

Mathias Coppens (°1988) B MAJOR. Creatie (Enkel in Brugge) Édouard Lalo (1823 –1892) Symphonie Espagnole Alberto Ginastera (1916 –1983) Estancia Suite Aaron Copland (1900 –1990) El Salon Mexico Maurice Ravel (1875 –1937) Bolero

Martin Valcke (°1963) Qanoenconcerto. Creatie Sergej Rachmaninov (1873 –1934) Pianoconcerto nr. 2 Kurt Weill (1900 –1950) Kleine Dreigroschenmusik Max Steiner (1888 –1971) Casablanca Suite

Zaterdag 18 februari 2017. 20 u.

Muziekcentrum de Bijloke. Gent Zondag 19 februari 2017. 20 u deSingel. Antwerpen Woensdag 1 maart 2017. 20 u.

Concertgebouw. Brugge

dinsdag 27 december 2016. 15 u.

Concertgebouw. Brugge woensdag 28 december 2016. 15 u. deSingel. Antwerpen

Dirigent. Adrien Perruchon Solist. Josef Špaček. viool

My country, my love

zaterdag 18 maart 2017. 20 u.

CC Zwaneberg. Heist-op-den-Berg donderdag 23 maart 2017. 20 u.

Concertgebouw. Brugge zaterdag 25 maart 2017. 20.15 u.

CC Het Perron. Ieper zondag 26 maart 2017. 15 u. deSingel. Antwerpen maandag 17 april 2017. 20 u.

O.L.V.-Ter-Duinenkerk. Koksijde

vrijdag 13 januari 2017. 20 u.

Concertgebouw. Brugge zaterdag 14 januari 2017. 20 u.

Muziekcentrum de Bijloke. Gent zaterdag 21 januari 2017. 20 u.

De Spil. Roeselare zondag 22 januari 2017. 20 u. deSingel. Antwerpen maandag 23 januari 2017. 20 u.

Paleis voor Schone Kunsten. Brussel Bedřich Smetana (1824 –1884) De Moldau (Má Vlast) Frédéric Chopin (1810 –1849) Pianoconcerto nr. 1 Antonín Dvořák (1841–1904) Symfonie nr. 7 Dirigent. Vassilis Christopoulos Solist. Nikolai Demidenko. piano

Pastorale

Ludwig van Beethoven (1770 –1827) Symfonie nr. 6 ‘Pastorale’ Luc Brewaeys (1959 – 2015) Along the Shores of Lorn Aaron Copland (1900 –1990) Appalachian Spring Dirigent. Karel Deseure

Acoustic Power

18 – 20 april 2017.

Alle info en inschrijvingen: acousticpower.be

zaterdag 22 april 2017. 20 u.

Muziekcentrum de Bijloke. Gent dinsdag 25 april 2017. 20 u.

Concertgebouw. Brugge zondag 30 april 2017. 15 u. deSingel. Antwerpen

Dirigent. Jan Latham-Koenig Solisten. Aleksandar Madzar. piano Osama Abdulrasol. qanoen

Abendrot

donderdag 11 mei 2017. 20 u.

Concertgebouw. Brugge zondag 14 mei 2017. 15 u. deSingel. Antwerpen donderdag 18 mei 2017. 20 u.

Paleis voor Schone Kunsten. Brussel Richard Strauss (1864 –1949) Vier letzte Lieder Luc Brewaeys (1959 – 2015) Credeva Gustav Mahler (1860 –1911) Symfonie nr. 4 Dirigent. Jan Latham-Koenig Solisten. Olga Jelínková. sopraan Galina Averina. sopraan

Afgitekantoor Brugge Erkenningsnr. P308506

BELGIE(N) - BELGIQUE

PB- PP B- 00733

Contact Westmeers 74 – B 8000 Brugge T. +32 50 84 05 87 communicatie@symfonieorkest.be www.symfonieorkest.be Werkten mee aan deze uitgave.

Jasper Gheysen. Hanne Pirlet.

Annelien De Rycke. Stephanie Dierckxsens. Liesbet Cuvelier.

Bo Verduyn. Noa Brunello.

Lore Bamps. Johan Huys Coverfoto. © Alexios Tjoyas Programma’s onder voorbehoud van wijzigingen.

Nieuwe uren ticketlijn: zie p. 22.

RETOUR NAAR Symfonieorkest Vlaanderen Westmeers 74 B 8000 Brugge

Volg ons op