Ivo Konings - OAU - 2022

Ongecontroleerde Artistieke Uitspattingen Hulde aan de anonieme maker Softcover A6 105 X 148 mm Biotop naturel 120 gram 144 bladzijdes

1

2

3

4

ONGECONTROLEERDE ARTISTIEKE UITSPATTINGEN Hulde aan de anonieme maker

Eerste druk 2022 Ivo Konings Oplage: 50 exemplaren Website: www.ivokonings.nl Telefoon: +31625203096 Mail: ivokbusiness@gmail.com

5

VOORWOORD INTRODUCTIE

8 6 10

WIJKEN BINNENSTAD Chassé Park, Fellenoord, Schorsmolen, Stationsbuurt, Valkenberg.

14

NOORD Belcrum, Biesdonk, Doornbos-Linie, Geeren-Noord, Geeren-Zuid, Krogten, Wisselaar, Waterdonken

46

OOST Brabantpark, Heusdenhout, Sportpark, Zandberg

64

ZUID-OOST Haagpoort, Boeimeer, Ruitersbos, Blauwe Kei, Ginneken, IJpelaar, Mastbos, Overakker

76

WEST Effen-Reith, Hazeldonk, Heuvel, Lies, Princenhage, Steenakker, Tuinzigt, Westerpark

100 7

BAVEL Nieuw Wolfslaar, Bavel

120

INDEX BRONNEN DANKWOORD CREDITS

126 138 140 141

VOORWOORD Struin door de straten van Breda. Bekijk de stad die je eigenlijk al kent door van een ander perspectief. Op elke hoek van de straat staat een kunstwerk, verdwenen in het al bekende straaatbeeld gevuld met advertenties, winkels, en supermarkten. Toe-eigening van de publieke ruimte bestaat al jaren maar zijn vanzelfsprekend genoeg dat ze geen aandacht krijgen. Geen straat of wijk is veilig voor lokale anonieme makers die onder een pseudoniem de straten bekladden.

Graffiti is nog nooit zo geaccepteerd geweest door de samenleving, tagging aan de andere kant heeft een serieus imagoprobleem. Het wordt beschouwd als vandalisme en het experimenteert met het begrip eigendom in de openbare ruimte. Zijn we voorgeprogrammeerd om niet van tagging te houden, of is het een activiteit die weinig of geen esthetische waarde heeft? Aan de andere kant is gecommissioneerde graffiti in Breda van grote waarde en hierdoor krijgt de stad ook veel toeristen over de vloer. Ze zijn hier zeker niet de enige in, bijna elke stad willen profiteren van de populariteit van straatkunst bij toeristen. Maar waarom is tagging zo problematisch?

De leesbaarheid, de plaatsing of de reclame-achtige herhaling op meerdere locaties. Maar ontkennen dat het geen esthetische waarde heeft, is de 40 jarige evolutie

8

voorbij gegaan. Graffiti in het algemeen is een onderdeel van elk straatbeeld in de wereld. Anonieme makers financieren de kunst uit eigen zak en krijgen hier geen tegen-prestatie terug. Achter elke tag zit een verhaal, een persoon met zijn of haar eigen motivatie om dit te doen. Tagging herinnert iedereen er aan dat er in de huidige beeldcultuur in een democratie altijd een manier zal zijn om de status quo uit te dagen, bekendheid te zoeken of gewoon anoniem een openbaar merkteken te maken. Deze publicatie is een dank aan de anonieme maker die de neiging heeft om de openbare ruimte toe te eigenen. Dit is een momentopname van 16 mei tot 3 juni 2022. Binnen dit tijdsbestek is elke straat één keer bezocht en gedocumenteerd. Alle veranderingen na deze data zijn nieuw werk gemaakt door de anonieme makers. Deze publicatie laat geen compleet, maar gecureerd beeld zien van de graffiti scene in Breda.

Hierbij is een duidelijk onderscheid gemaakt tussen teksten die een politieke of negatieve lading hebben. In sommige gevallen zijn deze elementen wel aanwezig maar staan hierbij de werken van de anonieme makers altijd centraal.

9

INTRODUCTIE Wat elke beginner moet weten is de geschiedenis van graffiti, en het belang van graffitiletters en hoe ze te hanteren. Er zijn heel veel verschillende stijlen, maar voor deze publicatie focussen we ons op de meest voorkomende stijlen en manieren waarop schrijvers hun tag zetten. Volgens Wikipedia is taggen “de meest basale, simpele vorm van graffitischrijven en ook de meest voorkomende”, waardoor het dus ook de meest laagdrempelige vorm van graffiti is. Iedereen kan een spuitbus of marker kopen en beginnen met taggen.

De eerste tekeningen op muren verschenen duizenden jaren geleden in grotten. Later schreven de Romeinen en Grieken hun namen en protestgedichten op gebouwen. De moderne oorsprong van graffiti kwam uit Los Angeles, waar in foto’s van 1930 en 1940 al graffiti te vinden zijn. in tegenstelling tot de New York scene was het niet decoratief maar werd het alleen in een functionele vorm gebruikt voor gangs doormiddel van tekens en codes om hun grondgebied te markeren.

Sommigen zeggen dat TAKI183 de eerste échte tagger was en hierbij deze beweging is begonnen. In het begin dacht niemand echt na over letters of benaderde ze buiten het lettertype en de stijl die mensen dagelijks in de krant en tijdschriften zagen. Maar naarmate de kunstvorm evolueerde kregen we throw ups en

10

blockbuster stijlen, beide waren een stap in de richting van de grotere meer complexe stijl die je vandaag in graffiti ziet. Tags worden tegenwoordig meer gewaardeerd door de kalligrafie en het samenspel van verschillende letters. Variërend van de eenvoudige rechte letters, geïnspireerd door graffiti fonts tot de gothic en kalligrafische stijlen.

Het debat over de vraag of graffiti kunst of vandalisme is, blijft op de dag van vandaag een actuele discussie.

Decennialang is graffiti voor een paar een startpunt geweest naar internationale naamsbekendheid. JeanMichel Basquiat begon in de jaren zeventig zijn naam op straat te spuiten en werd in de jaren tachtig een gerespecteerd kunstenaar. De Fransman Blek le Rat en Britse kunstenaar Banksy hebben internationale naamsbekendheid door hun stencilwerken, die vaak politieke of humoristische punten aan het daglicht stellen, op straat te spuiten.

Het meest problematische, en actuele aspect van tagging is misschien wel de plaatsing ervan. Sinds de allereerste tags in het openbaar vervoer van New York verschenen hebben artiesten de eigendomswetten in twijfel getrokken. Citaat van professor Alison Young van criminologie aan de Universiteit van Melbourne: “Als iemand een tag op je muur spuit, ziet hij of zij dat als iets wat hij of zij mag veranderen, en dat recht is niet gebaseerd op een wettelijke geschrift of een

11

eigendomsdocument, maar op nabijheid, op het feit dat de muur grenst aan de openbare ruimte.” Een van de redenen waarom tagging zo uitdagend of impopulair of controversieel is, is omdat het expliciet maakt dat je je niet hoeft te schikken in dat soort bedrijfscultuur, dat je je eigen cultuur kunt creëren. Hoewel we de neiging hebben om weinig aandacht te vestigen op reclame, veroordelen we tags als egoïstische daden van hersenloos vandalisme. De openbare ruimte wordt verkocht aan adverteerders, en tags zijn niet te koop. Door heel Breda zijn er verschillende werken van anonieme makers te vinden. Locatie wordt vaak intuïtief gekozen maar een ding is zeker: geen enkel oppervlakte is veilig. Schakelkasten, schuttingen, muren, vuilniscontainers, prullenbakken, bankjes, je kan het zo gek niet bedenken.

Graffiti blijft altijd actueel en een belangrijke rol spelen binnen het debat van eigendom. Anonieme makers zien een tag zetten als een uiting van openbaar eigenaarschap. Voor veel, vaak lokale, makers is de openbare ruimte een deel van de straat die wordt verkocht aan de hoogste bieder. Ze voelen zich vaak te gast in een omgeving waar ze zich thuis zouden moeten voelen. Het schrijven van graffiti zorgt voor veel makers voor persoonlijke binding met een omgeving, ik ben hier zelf ook schuldig aan. Door het schrijven van graffiti op een oppervlakte krijgt die oppervlakte een nieuwe

12

betekenis, de ruimte wordt dus veranderd naar een collaboratief kunstwerk. Het onderscheid tussen graffiti en street-art dat gemaakt wordt is op basis van materiaal- en techniekkeuze: graffiti wordt gemaakt met een spuitbus of stift, street-art met behulp van andere of verschillende materialen en technieken. De distinctie wordt vaak gemaakt met betrekking tot inhoud, graffiti focust op gestilleerde namen en woorden en street-art bestaat uit afbeeldingen.

Deze afbeeldingen worden tegenwoordig erkend als kunstvorm, terwijl graffiti wordt gezien als vandalisme en geassocieerd met criminaliteit. Anonieme makers moeten hoger ingeschat worden. Ze zijn geen hersenloze vandalen die steden en dorpen willen verpesten, ze zijn zich wel zeker bewust van structuren binnen onze samenleving. Het doel van deze publicatie is om deze vorm van toe-eigening een podium te geven en voor de lezer om deze werken te zien eerder als kunstwerken dan vandalisme. De openbare ruimte krijgt een andere lading wanneer je het vanuit het kritische standpunt van anonieme makers bekijkt.

13

CENTRUM Chassé, City, Fellenoord, Station, Schorsmolen, Valkenberg

14

POSTCODENUMMERS 4811, 4817 INWONERS 14.890 HUISHOUDENS 10.015

Het kloppende hart van elke stad is het centrum. Hier wordt gedronken, geshopt en gefeest. Binnen deze chaos ben ik de grootste collectie van tags tegen gekomen. Deze wijk had alles, van makers die het een kansje willen wagen tot de basisspelers. Doordat het centrum de drukste wijk is van Breda is deze ook altijd in verandering, tijdens het maken van dit boek zag ik vaak tags bij komen en weer verdwijnen.

15

16

● Bleekstraat SB23, Bzeawz, Sego

● Pasbaan Nol, Mes, Cumsok, BT

● Claudius Prinsenlaan RakOne

● Kloosterbaan Velik, SB23

● Claudius Prinsenlaan Lns, :XX, Prak

● Sint Annastraat Velik

17

● Claudius Prinsenlaan Senem, Lors

● Claudius Prinsenlaan Velik, SB23, Helys, Bren, Sek, Anups, Sm, Mz

18

● Claudius Prinsenlaan Jepa

● Claudius Prinsenlaan NO2P, Bren, Sek, Adolf

● Mols Parking Asek, Sego, Gur

19

● Sophiastraat Senem, Kotser, Velik, Poco

● Haagweg Spacegambler

● Mols Parking STB, Ren, Cel

● Stallingstraat Reser, Rem, Ako, Onbekend

20

● Gasthuisstraat Sketch, Onbekend

● Teteringenstraat Velik, STB

● Korte Boschstraat Velik, Surga

● Nonnenveld Velik, Mes, Fyore, Sawg, NO2P, Kwark, Ayore, Dec, Gusto

● Middellaan Velik, Helys, Gups, Clyde, Zane, Ceme, FPB

21

● Korte Boschstraat Mes, Berg

● Sophiastraat Spacegambler, NO2P, Oho

● Doelsteeg Amigos, Roes, Reser, Bren, Rem, Reed, Hefre, Kyris, Onbekenden

● Korte Boschstraat Velik, Mes, SB23, Cumsok, Jepa, Woker, BAR1, Surga, RMA, TWF, Onbekenden

22

● Kloosterlaan DS

● Claudius Prinsenlaan SB23

● Park Valkenberg Helys, BT

● Kraanstraat Velik, Spacegambler, Mantome, Gups, Poco, SWR, Duko

● Oude Vest Velik, Mes, Fyore, Sawg, NO2P, Kwark, Dec, Gusto

23

● Reigerstraat Mes, Roes, TWF, Ondergeklad, Caner, Sem

● Sint Annastraat Velik

● Kloosterlaan NO2P, TNT

● Bleekstraat Senem, Mes, Velik, Alas, Reser, RakOne, Spacegambler, :XX, Duko, Cramps, Devset

24

● Kloosterlaan Gups, Kyris, Woke, TWF, Brownie, Dude, Kelly, Clyde

● Boschstraat Senem, Velik, Surga, Gups

● Boschstraat Velik

● Mols Parking STB, Lns

● Boschstraat Mes, Cumsok, Surga, Helys, Berg, GB

25

● Mols Parking Pak, SMB, Onbekend

● Park Valkenberg Spacegambler, Sawg, Helys, Matome, Zero, Slick, Crey

● Catharinastraat Eikel, Mes, Velik, Wan, Bren, BT, SWR, Ondergeklad, Dope, Peckr, Fish