"De kwetsbaarheid van beide kanten bracht het succes."
Alinda van Bruggen
Adviseur WagenaarHoes
“Een goed besluit van een bestuur is niet voldoende om het goed te doen. Het is ook zaak om behoorlijk te organiseren zodat je bereikt wat je beoogt.”
Kim Groen-Staal
Directeur Hotel & Conferentiecentrum Landgoed Zonheuvel
"Laten we samen de verantwoordelijkheid nemen om duurzame evenementen niet alleen als optie, maar als vanzelfsprekendheid te beschouwen."
Specialisten aan het woord
Nienke Wiersma, trainer/coach
Odyssee
“Ons werk zal anders worden, efficiënter in bepaalde aspecten en er zullen minder mensen nodig zijn. De impact op werk is gigantisch.”
Jouw krant voor samenwerking, bezinning en inspiratie
Relatiemagazine van SBI
AI in transitie: van technologische revolutie naar mensgerichte renaissance
Systemen de baas. Dat is het jaarthema van SBI waarbij de focus ligt op AI en sociale innovatie; hoe kan deze technologie ons verder helpen? Is er sprake van een nieuwe industriële revolutie? En hoe zorgen we ervoor dat AI in dienst staat van de mens en niet andersom?
In aanloop naar de SBI Jaarbijeenkomst van 12 juni spreken we hierover met changemaker, tech-ondernemer en bestuurslid van Internet Society Nederland Daphne Laan, en Klaas Wagenaar, bestuurder ecosysteem bij de AI Coalitie voor Nederland.
Waar hebben we het over als we het over AI hebben?
Wagenaar: “Iedereen heeft wel een beeld bij AI, vaak gekoppeld aan voorbeelden zoals ChatGPT. Maar AI is een technologie die zich in razendsnel tempo ontwikkelt, iets waar veel mensen zich nauwelijks van bewust zijn. Voor de gemiddelde consument is AI nog vooral een soort speeltje. De echte toepassingen vinden we vooral in het bedrijfsleven, en dat is van een heel andere orde. Sommige bedrijven hebben zelfs hun eigen AI-omgeving geïntegreerd in hun bedrijfsvoering. Dit zal grote veranderingen teweegbrengen in hoe we mensen opleiden, aannemen, begeleiden en ontwikkelen binnen organisaties.”
Laan: “Eigenlijk hebben we altijd al artificiële intelligentie gebruikt om processen te vereenvoudigen. AI zat al in veel technologieën, in de eenvoudigste vorm bijvoorbeeld in de vraag: hoe kom
In de geest van de stichter van Landgoed Zonheuvel, schrijver en dichter Maarten Maartens, plaatsen we hier elke editie een Elfje gemaakt door één van onze partners. Een Elfje is een dichtvorm die altijd uit elf woorden op vijf regels bestaat.
modder
vochtige lucht
studenten wandelen door stilte het bos kijkt toe
je het snelst van A naar B? Wat we nu zien, is een exponentiële uitbreiding van die mogelijkheden, met nieuwe toepassingen die boven op die basis zijn gekomen.”
‘AI zal grote veranderingen teweegbrengen in hoe we mensen opleiden, aannemen, begeleiden en ontwikkelen binnen organisaties.’
De snelle ontwikkelingen:
hoe gaan we ermee om?
Laan: “Er is veel kritiek en doemdenken rondom AI, maar ik ben voorstander van een positieve benadering. Het is belangrijk om AI vanuit verschillende perspectieven te bekijken: persoonlijk, zakelijk, overheidsniveau en internationaal. Hoe gaan we om met deze nieuwe ontwikkelingen? Wees als een goede ouder voor je kinderen: wat je niet online wilt delen, moet je ook niet willen dat AI oppikt. Wees bewust van wat er online wordt gebruikt en waarvoor. Dit geldt ook voor organisaties: kun je uitleggen wat AI binnen jouw bedrijf aanstuurt?
Begrijp je het zelf wel? Dit raakt aan AI-geletterdheid. Europa stelt als eis dat elke medewerker verantwoord met AI moet kunnen omgaan.”
Wagenaar: “AI moet een vast onderdeel zijn van de onboarding binnen bedrijven en organisaties. Leg helder uit wat AI is, wat het kan en wat niet, en waar je op moet letten. Zorg voor duidelijke kaders waarbinnen AI wordt gebruikt, en geef prompttraining. Want simpele vragen leveren simpele antwoorden op, maar
slimme vragen kunnen tot intelligente antwoorden leiden. Het gaat erom niet alleen te leren ‘fietsen’, maar een slimmer voertuig te bouwen dat beter rijdt. Kritisch denken en creativiteit zijn essentieel. Stel niet zomaar een vraag, maar vraag jezelf af waarom je die stelt.”
Het belang van reflectie, kritisch denken en het verminderen van ongelijkheid
Laan: “Een minder zichtbaar, maar belangrijk aspect is dat AI de mogelijkheid heeft om ongelijkheid tegen te gaan. We moeten aandacht blijven geven aan de positieve toepassingen van AI, bijvoorbeeld in het kader van de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s).
Denken is een menselijke kwaliteit, en hoewel systemen straks sneller en nauwkeuriger kunnen denken, blijft reflectie cruciaal. Alleen een prompt geven is een eendimensionale oefening; reflectie leidt tot betere uitkomsten.”
Wagenaar: “Reflectie is goed, maar kritisch zijn is minstens zo belangrijk. Ik maak me zorgen dat de jongere generatie niet altijd de opleiding en ervaring krijgt om kritisch te blijven op het werk dat ze leveren. Ze kunnen verleid worden om de output van AI direct als waarheid te zien, zonder te bedenken of ze nog betere vragen kunnen stellen voor een beter antwoord zoeken. Kritisch en zelfkritisch denken, gecombineerd met reflectie, is essentieel om AI onder controle te houden.”
Meer lezen? Scan de QR-code en lees het interview online.
AI en sociale innovatie: De toekomst van samenleving en technologie
In een wereld die steeds sneller verandert, speelt kunstmatige intelligentie (AI) een steeds grotere rol in het vormgeven van onze samenleving. Van slimme steden tot gezondheidszorg, werk en onderwijs; AI biedt ongekende kansen om sociale en economische problemen aan te pakken en nieuwe manieren van samenleven en samenwerken te creëren.
Sociale innovatie draait om het vinden van creatieve oplossingen voor samenwerkingsvraagstukken en maatschappelijke vraagstukken. Wanneer AI wordt ingezet met een mensgerichte benadering, kan het bijvoorbeeld helpen bij het verbeteren van werk, het bevorderen van inclusiviteit en het ondersteunen van kwetsbare groepen. Denk aan AI-gestuurde tools die mensen met een beperking ondersteunen of data gedreven beleidsvorming die beter inspeelt op de behoeften van diverse werkenden.
Toch is het belangrijk dat we kritisch blijven kijken naar de ethische en maatschappelijke implicaties van AI. Transparantie, privacy en eerlijkheid moeten altijd voorop staan. Door samen te werken aan verantwoorde innovatie, kunnen we AI inzetten als krachtig instrument voor positieve sociale verandering. Een nieuwe tweedeling ligt op de loer.
Kortom, de combinatie van AI en sociale innovatie biedt een mooie kans om onze samenleving rechtvaardiger, duurzamer en verbonden te maken. Het is aan ons om deze technologie op een wijze te gebruiken die iedereen ten goede komt.
Jaap Jongejan Directeur-bestuurder SBI
Ruben Jacobs, schrijver en docent aan de HKU.
Deze krant is gedrukt op landbouwafval
Tekst: Desmond Thuis en Wim Oolbekkink
Tech-ondernemer Daphne Laan en Klaas Wagenaar van de AI Coalitie voor Nederland
Foto: Martin Hoogeboom
Foto: Seth Carnill
Soep van zelf geplukte brandnetels
Tekst: Martijn van Klooster
Gevoelig of geprikkeld, je zult er maar invallen!
Wat wij onkruid noemen is, voor degene waar het over gaat, een manier om te overleven.
Neem het verhaal over een plant die bekend staat als vervelend en veroorzaker van een branderige jeuk bij aanraking. Dit is zijn afweermechanisme.
De brandnetel
Een hele bijzondere plant. De dokter onder de onkruiden en een echt superfood.
Vol van vitamine en mineralen die je gezondheid een boost kunnen geven: helpt ook bij vermoeidheid of misselijk gevoel, krachtig genoeg om ons bloed te zuiveren, helpt bij huidproblemen zoals netelroos en psoriasis. Stimuleert darmen, nieren en de galblaas.
Ingrediënten voor 1 liter: - Een emmertje brandnetels. - 1 gesnipperde ui. - Aardappel in blokjes. - 1 liter groentebouillon.
Bereidingswijze:
1. Was de brandnetels goed.
2. Fruit het gesnipperde uitje in een klein beetje olijfolie.
3. Doe de brandnetels en de aardappelblokjes erbij, vervolgens de groentebouillon en laat het een kwartietje pruttelen.
4. Even pureren met de staafmixer voeg een klein beetje verse peper toe. Heerlijk met stokbrood. Klaar!
‘Je moet blijven werken aan vertrouwen.’ Eet smakelijk!
“Indrukwekkend hoe deze OR in korte tijd zo professioneel is geworden.” Lovende woorden van de jury over de OR van geneesmiddelenfabrikant Tiofarma, uitgeroepen tot OR van het Jaar 2024.
In een korte tijd hebben ze veel bereikt. In drie jaar tijd hebben de negen OR-leden commissies opgezet, een betrokken achterban opgebouwd en een convenant met de bestuurder gesloten om arbeidsvoorwaarden te regelen.
Tjalke Alkema, senior technician en voorzitter van de OR: “Het was een vraag aan een medewerkster die zorgde dat de bal aan het rollen kwam. Op de vraag wat ze miste in onze organisatie was het antwoord direct: een ondernemingsraad, vanuit rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid.”
En hoe dan verder?
Alkema: “Het was een tijd waarin er veel nieuwe mensen uit andere bedrijfsculturen kwamen werken en het begon op te vallen dat er geen OR was. Ik heb direct actie ondernomen en ben samen met de medewerkster naar personeelszaken gegaan om het verzoek neer te leggen.”
Hans Peter van de Poll, HR-directeur: “Het voordeel was dat we van nul konden beginnen. Er is ook geen crisismoment aan voorafgegaan om dit in gang te zetten. Het uitgangspunt was: we kunnen deze organisatie beter maken. Op deze manier is het proces heel natuurlijk verlopen.”
“We groeiden snel als bedrijf en dan moet je je als organisatie afvragen of je voldoende connectie hebt met je
Wimtalk
Wim Oolbekkink
medewerkers. Hebben we grip? Past het bestuur bij de organisatie die we willen zijn? We voelden de groeipijn en er ontbraken zaken in ons personeelsbeleid zoals een vertrouwenspersoon en reglementen. Als je zo snel groeit, moet je oppassen dat je als bestuur niet in een ivoren toren gaat zitten. Kan medezeggenschap ons helpen een brug te slaan?”
Alkema: “Vanuit het bestuur is er nooit twijfel geweest over het belang van medezeggenschap. De vraag was wel: hoe zorgen we ervoor dat we iets optuigen dat waarde toevoegt? Wat is de kwalitatieve bijdrage van de OR aan de toekomst van het bedrijf?”
Van de Poll: “De waarde blijkt onder meer uit het feit dat er meer wederzijds begrip is en men zaken vanuit ieders perspectief bekijkt. De vragen van de OR aan het bestuur zorgen voor een aanscherping en meer inzicht in de motivatie waarom iets wordt gedaan of gebeurt. Iedereen wordt meer meegenomen. Dat is absoluut een positief effect.”
Welke adviezen of tips hebben jullie aan andere ondernemingsraden?
Alkema: “Ik zou zeggen: durf te leren en wees niet bang om te falen. De kwetsbaarheid die er van beide kanten is, bracht het succes. Sta ook open voor hulp en wees daar op tijd bij. Dat heeft ons enorm geholpen.”
“Het is ook iets vinden als OR, in plaats van alleen maar vragen stellen. Dat is even zoeken maar daar heeft OR Consultancy ons bij geholpen. Wanneer je een vraag stelt, wees dan eerlijk over de vraag: wat wil je met deze vraag? Wat is de vraag achter de vraag? Wat wil je bereiken?”
Van de Poll: “We hebben de Wet op de Ondernemingsraden (WOR). Maar ga niet op je rechten staan, maar ga vooral informeel in gesprek met het bestuur.
Iedereen heeft het erover en iedereen gebruikt het. Van middelbare scholieren tot kunstenaars. Van de medische sector tot de auto-industrie. AI is hot en happening. Na een aanlooptijd van decennia is het eindelijk binnen handbereik. Zit het onder de knop van iedere computer en wordt het toegepast in alle sectoren van de samenleving.
Sinds ik het boek Nexus van Yval Noah Harari las, voel ik me onrustig over de ontwikkelingen.
Harari beschrijft namelijk de situatie rond AI als een dubbeltje op z’n kant. Het kan utopisch goed of dystopisch slecht uitpakken. Maar meer waarschijnlijk is dat het beide tegelijk zal zijn. Zegening en vloek liggen weer eens verraderlijk dicht bij elkaar.
OR van Tiofarma tijdens de prijsuitreiking
Dat doen we wekelijks. Dus durf de WOR naast je neer te legen op het moment dat je in gesprek bent. Zo help je elkaar om het bedrijf in goede banen te leiden. Aan dat vertrouwen moet je blijven werken.”
Ieder jaar wordt aan het eind van de Maand van de Medezeggenschap de titel OR van het Jaar uitgereikt. Tiofarma ontving de prijs eind februari tijdens de slotbijeenkomst op Landgoed Zonheuvel uit handen van juryvoorzitter Ruben Houweling, tevens voorzitter van de Commissie Bevordering Medezeggenschap bij de SER.
Online lezen?
Scan de QR-code en lees het artikel online.
Maar met de komst van AI is ook de snelheid van verandering enorm toegenomen. Sneller dan het menselijk brein bij kan houden. In 2012 beschrijft Eddie Obeng de situatie wanneer de veranderingen voorbij het vermogen van de mens om het bij te houden als: after midnight. Met een vette knipoog naar het gelijknamige nummer van J.J. Cale. In dit nummer wordt er tastend in het donker een nieuw beroep gedaan op ons leervermogen, creativiteit en faalvermogen.
Om maar af te sluiten met de klassieker van Ramses Shaffy; de komende tijd zou wel eens de tijd kunnen waarin zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder de kenmerken zijn.
programmadirecteur SBI en aanjager SDG House Landgoed Zonheuvel
En dan samen en niet zonder ons. Het echte leven dus. Met of zonder AI.
Wim Oolbekkink,
Tekst: Desmond Thuis
De
Foto: Emiel Janssen
Een torenkamer vol ideeën
Tekst: Wim Oolbekkink
De Torenkamer van het Maarten Maartenshuis is de plek waar onze huidige writers in residence, Tim van der Veer en Ingmar Heytze, in alle rust werken aan hun boek of dichtbundel. Het is ook de plek waar nieuwe ideeën ontstaan. Ik noem er twee.
Wat als je een schilder laat meekijken als de schrijver schrijft? Het levert een prachtig schilderij op van Tim van der Veer, die werkt aan een roman over zijn Poolse overgrootvader: Johann Franz Karl Patschkowski. Hij werkte in de mijnen, eerst in Duitsland, daarna in Nederland.
Tim vertelt over hem: ‘’Een bescheiden man die, zoals ieder mens, eenvoudig geluk zocht in het leven, die droomde iets te doen om zo iemand te willen worden, die hunkerde om ergens bij te horen, maar nergens
paste, behalve onder de grond, als mijnwerker. Die verdween, terugkeerde en niet meer in staat was of weigerde ooit nog te spreken, om uiteindelijk helemaal te worden vergeten. Bijna. Tot nu.’’ Het schilderij van Tim in actie is gemaakt door kunstenaar Marco van der Wielen.
Hoe mooi zou het zijn als we in het huis van een schrijver, waar de geest van Maarten Maartens nog rondwaart, een schrijversweekend organiseren? Ik legde de vraag voor aan Ingmar Heytze die in de torenkamer zijn
bundel Postkamer realiseerde (verschenen bij uitgeverij van Oorschot). “Gaan we doen”, zei hij. “Hartstikke leuk.” Voor iedereen die altijd al een roman of dichtbundel wilde schrijven, maar onzeker was, twijfelde aan eigen kunnen of gewoon de tijd niet nam. Voor hen die een duwtje in de rug nodig hebben of een schop onder de kont. Uitgenodigd door de maestro zelf, ontwikkel je je onvermoede schrijverstalenten. Het schrijversweekend is een ode aan de naamgever van het huis die schrijver en ook dichter was.
Online lezen?
Scan de QR-code en lees het artikel online.
De prent van Marco van der Wielen met daarnaast schrijver Tim van der Veer in de setting van de prent op zijn bureau.
Beginselen van behoorlijk organiseren
Tekst: Desmond Thuis. Foto: Paul Fleming
WagenaarHoes is een organisatieadviesbureau dat zich richt op de publieke en semi-publieke sector en brancheorganisaties. Een bureau dat zich sterk betrokken voelt bij maatschappelijke vraagstukken en wil bijdragen aan een beter functionerend publiek domein. Het is daarom geen toeval dat ze zich sinds twee jaar hebben gevestigd op Landgoed Zonheuvel. Een gesprek met adviseurs Alinda van Bruggen en Harry ter Braak.
Wat betekent Landgoed Zonheuvel voor WagenaarHoes?
Alinda van Bruggen: “Het is een bijzondere plek waar je echt kunt verdiepen. Hier kun je nadenken over fundamentele vragen, zoals wat goed organiseren eigenlijk inhoudt. Vaak kijken mensen naar structuren, culturen en procedures, maar wij geloven dat het uiteindelijk draait om de energie van mensen. Zonheuvel biedt een perfecte omgeving om dieper te onderzoeken wat er écht speelt in organisaties.”
Jullie werken aan een boek over ‘beginselen voor behoorlijk organiseren in het publieke domein’. Hoezo ‘beginselen’?
Van Bruggen: “Organisaties in het publieke domein hebben een taak die voortkomt uit democratische processen. Ze moeten publieke middelen zo inzetten dat ze maximale waarde toevoegen aan die taak. Dat legitimeert een normatieve benadering: doe je echt het goede met de beschikbare middelen? In het publieke domein hebben de algemene beginselen van behoorlijk bestuur inmiddels echt een plek verworven. Die regelen de verhouding tussen overheid en inwoners. Vaak worden beginselen van behoorlijk bestuur ingezet als legitimering om ongewenste uitkomsten van overheidshandelen te kunnen corrigeren. Maar dat is niet genoeg. Een goed besluit van een bestuur is niet voldoende om het goed te doen. Het is ook zaak om behoorlijk te organiseren zodat je bereikt wat je beoogt. Dat bracht ons op het idee om de ‘beginselen van behoorlijk organiseren’ uit te werken.”
Waar hebben jullie het eigenlijk over als je het over ‘organiseren’ hebt?
Harry ter Braak: “Het gaat om meer dan alleen structuren en processen; het draait om hoe je de energie van mensen mobiliseert en verbindt. Organiseren is samenwerken dat is vaak lastig genoeg. Hoe zorg je ervoor dat verschillen tussen mensen bijdragen aan het geheel? In het publieke domein speelt dit extra sterk, omdat je werkt met maatschappelijk geld en een verantwoordelijkheid hebt naar alle inwoners.”
Jullie hebben elf beginselen geformuleerd voor behoorlijk organiseren. Hoe zijn die tot stand gekomen?
Van Bruggen: “We hebben deze beginselen ontwikkeld en zijn daarover in gesprek gegaan met wetenschappers, managers en bestuurders uit het publieke domein, maar ook vertegenwoordigers van de Raad van State en ombudsmannen. De reacties waren unaniem positief; we merkten dat zij zich uitgedaagd voelden, we bieden hiermee een nieuw perspectief. Hoewel we vaak wel horen dat mensen het veel en ingewikkeld vinden, merken we steeds dat elk beginsel uniek is en iets toevoegt.”
Is behoorlijk organiseren moeilijk?
Ter Braak: “Absoluut. Behoorlijk organiseren gaat niet alleen over goede structuren, processen en cultuur, maar om het mobiliseren van energie van mensen en
het verbinden van mensen. Het gaat om verantwoordelijkheid nemen op alle niveaus in de organisatie. Als bestuurder blijf je eindverantwoordelijk, zelfs als je taken delegeert. Dat vraagt om systemen waarmee je kunt monitoren of alles goed verloopt.”
Hoe belangrijk is feedback als onderdeel van behoorlijk organiseren?
Van Bruggen: “Feedback is essentieel en daarom ook één van de beginselen en is ook ingewikkeld. In sommige organisaties is men zo vriendelijk voor elkaar dat echte feedback uitblijft. Dat leidt tot gemiste signalen en problemen die niet worden aangepakt. Het vraagt moed om zaken aan te kaarten die niet goed gaan, zeker als er een cultuur heerst waarin kritiek wordt gezien als gebrek aan loyaliteit.”
Klinkt alsof jullie een missie hebben, hoe gaan jullie hiermee verder?
Ter Braak: “We werken aan een boek waarin we de elf beginselen beschrijven en toegankelijk maken. Hiermee willen we organisaties inspireren en ondersteunen bij de realisatie van hun eigen opgaven. Het gaat erom praktische toepassingen te ontwikkelen voor een beter functionerend publiek domein.”
Tot slot, wat hoop je dat dit boek bereikt?
Van Bruggen: “We hopen een basis te leggen waarmee anderen verder kunnen bouwen. Het doel is niet alleen kennis delen, maar ook bijdragen aan een objectieve standaard waarmee organisaties zichzelf kunnen verbeteren en verantwoorden.”
Online lezen?
Scan de QR-code en lees het artikel online.
Alinda van Bruggen en Harry ter Braak van WagenaarHoes
Starten met werken is een grote verandering. Je krijgt kansen en ontdekt wat je wel en wat je niet wil. Hoe bewaak je je grenzen en maak je keuzes als de wereld voor je open ligt? Kinderen en werk combineren is voor ouders pittig. Wat als je weinig slaapt? Hoe verdeel je jouw uren? Hoe combineer je dat met jouw ambities?
Odyssee,
Hoe houd je werk en privé in balans? Dit is het moment om belangrijke loopbaankeuzes tegen het licht te houden. ‘Is dit alles, of wil ik wat anders?’
Steeds meer mensen
De overgang kan veel impact hebben op je inzetbaarheid en welbevinden. Hoe maak je het werk passend bij jouw situatie? Hoe voorkom je uitval?
10 jaar te gaan tot aan je pensioen. Wat wil jij nog bereiken? Hoe zet je jouw ervaring in en blijf je gemotiveerd aan het werk? En hoe ga je om met mentale en fysieke veranderingen?
Stilstaan bij de nieuwe levensfase. Wat zijn je nieuwe mogelijkheden? Hoe sluit je jouw arbeidzame leven af? Hoe houd je jezelf zo gezond
Samenwerking bij complexe veranderprocessen is een belangrijk en uitdagend organisatievraagstuk. WissemaGroup werkt op het snijvlak van directies, medezeggenschap en toezichthouders. Wij helpen bestuurders om van een besluit een gedragen besluit te maken! Neem contact met ons op voor persoonlijk advies of schrijf je in voor onze praktijkgerichte leergangen.
Scan de QR code
WissemaGroup is onderdeel van
Meer informatie: Bel: 070 – 355 97 00 of scan de QR-code:
De stand van de medezeggenschap: uitdagingen en kansen voor de OR
Tekst: Jytte Glissenaar
In 2025 staan ondernemingsraden voor een veelheid aan uitdagingen en kansen. Uit het jaarlijkse onderzoek ‘Wat speelt er in jouw OR?’ van SBI Formaat blijkt dat ondernemingsraden een steeds belangrijkere rol spelen binnen organisaties en tegelijkertijd worstelen met een toenemende werkdruk en veranderende verwachtingen.
De resultaten tonen een dubbel beeld: enerzijds groeit de erkenning van de OR als waardevolle gesprekspartner, anderzijds nemen de procedurele verplichtingen toe en blijft het vinden van geschikte kandidaten een uitdaging.
'De resultaten van ons jaarlijkse onderzoek schetsen een gemengd
beeld van
de huidige staat van medezeggenschap.'
De resultaten van ons jaarlijkse onderzoek schetsen een gemengd beeld van de huidige staat van medezeggenschap. Hoewel ondernemingsraden een steeds prominentere positie innemen als strategische gesprekspartners binnen organisaties, staan ze voor aanzienlijke uitdagingen. De procedurele werklast is toegenomen, met een recordaantal advies- en instemmingsaanvragen, terwijl het initiatiefrecht nog onvol-
doende wordt benut. Opvallend is dat duurzaamheid is uitgegroeid tot een centraal thema op de OR-agenda, naast de traditionele onderwerpen als arbeidsomstandigheden en financiën.
De toekomst van medezeggenschap lijkt op een kruispunt te staan. Enerzijds is er optimisme - meer dan de helft van de ondernemingsraden kijkt positief naar de toekomst en ziet kansen voor meer invloed. Anderzijds blijft het aantrekken van nieuwe leden, vooral jongere medewerkers, problematisch en ervaren huidige OR-leden hun werk als steeds zwaarder. SBI Formaat zet zich in om ondernemingsraden te blijven ondersteunen bij deze bekende én nieuwe uitdagingen.
Meer weten? Scan de QR-code
Duurzame evenementen: 6 praktische tips
Tekst: Kim Groen-Staal, directeur Hotel & Conferentiecentrum Landgoed Zonheuvel
Duurzame evenementen moeten de standaard zijn. Daar zijn we het wel over eens. Maar de realiteit is simpelweg dat het organiseren en bezoeken van een evenement ‘energie’ kost. Juist daarom moeten we allemaal stappen zetten op weg naar duurzamere events. Hier zijn enkele praktische tips om jouw evenement groener te maken.
1. Ga digitaal
Vermijd onnodig papiergebruik. Werk met een eventapp of een digitaal programmaboekje in plaats van geprinte materialen. Ook naambadges kunnen digitaal of hergebruikt worden.
2. Kies een duurzame locatie
Een locatie met een Green Key Gold-certificering garandeert dat er wordt gelet op milieu, mens en natuur. Denk ook aan een locatie dichtbij openbaar vervoer en stimuleer carpoolen of het inzetten van elektrische shuttlebussen.
3. Duurzame catering
Kies voor lokale, seizoensgebonden producten en bied vegetarische en veganistische opties aan. Zo verminder
je de ecologische voetafdruk van het evenement aanzienlijk.
4. Verantwoorde goodiebags Als je geschenken uitdeelt, kies dan voor duurzame, herbruikbare of biologisch afbreekbare opties in plaats van wegwerpartikelen. En vergeet de tasjes zelf niet.
5. Maak slim gebruik van technologie Overweeg hybride evenementen, waarbij deelnemers zowel fysiek als online kunnen aansluiten. Dit verlaagt de reisbewegingen en vermindert de CO2-uitstoot. Kijk ook kritisch naar de AV-middelen en kies energiezuinige opties.
6. Deel kennis en wees kritisch Duurzaamheid begint bij bewustwording. Stel kritische vragen aan je leveranciers en partners en deel kennis met collega’s. Hoe meer bewustwording, hoe duurzamer de keuzes.
'Laten we samen de verantwoordelijkheid nemen om duurzame evenementen niet alleen als optie, maar als vanzelfsprekendheid te beschouwen.'
Of het nu gaat om kleine aanpassingen of grote veranderingen, elke stap telt! Wil je weten hoe Hotel & Conferentiecentrum Landgoed Zonheuvel jouw evenement kan verduurzamen? Neem contact met ons op en we denken graag met je mee!
Jytte Glissenaar, directeur SBI Formaat
Meer weten over het gedachtegoed van SBI? Bestel nu ons boek Zie jij het perspectief van de ander? Met visies op arbeidsverhoudingen en duurzaamheid.
Scan de QR-code en ontvang het boek.
De impact van AI op (OR-)werk
Specialisten aan het woord
De specialisten van de SBI Groep Opleidingsen adviesorganisaties laten we elke editie van deze krant aan het woord over de meest actuele onderwerpen op het gebied van medezeggenschap en zeggenschap.
“De impact op werk is gigantisch.”
Nienke Wiersma is trainer en coach bij Odyssee en stuurt de werkgroep AI aan binnen de SBI Groep Opleidings- en adviesorganisaties. “Als het gaat om actuele ontwikkelingen staat AI duidelijk op de agenda bij de directie. Daarbij gaat het om het inventariseren en wat AI betekent voor ons werk in de brede zin voor de toekomst en ons aanbod naar klanten. We hebben hiervoor een testgroep samengesteld van collega’s uit alle geledingen die met mogelijke scenario’s aan de slag zijn gegaan. AI is ook praktisch toepasbaar in ons aanbod. Zo zijn we in gesprek met de Goldschmeding Foundation over de AI-loopbaancoach Lola. Een app die inzichten biedt in jezelf en de mogelijkheden op de arbeidsmarkt, met persoonlijke loopbaanbegeleiding. Dat past goed in ons aanbod.”
“Ons werk zal sowieso anders worden, efficiënter in bepaalde aspecten en er zullen minder mensen nodig zijn. De impact op werk is gigantisch.”
Meer weten?
Scan de QR-code
“Technologische ontwikkelingen koppelen aan bestuurlijke vraagstukken.”
“Bij de klanten van de WissemaGroup – bestuurders in de publieke en semipublieke sector – leeft AI als een spannend en complex thema”, zegt Shirley Mathoera, senior-adviseur bij de WissemaGroup. Wat ze vooral
willen weten is wat AI betekent voor hun strategie, governance en ethiek. Hoe benutten we kansen zonder risico’s te negeren? Je merkt dat bestuurders houvast zoeken bij het maken van verantwoorde keuzes. Wij spelen hierop in met strategische sessies, scenarioplanning en moreel beraad rondom AI. Daarnaast bieden we maatwerkadvies en kennissessies over de impact van AI op leiderschap en toezicht. We verbinden hierbij technologische ontwikkelingen aan bestuurlijke vraagstukken. Ook in ons eigen werk benutten we AI praktisch maar gericht. Bijvoorbeeld voor het samenvatten van grote documenten of het voorbereiden van presentaties. Zo werken we efficiënter en houden we meer tijd over voor verdieping en dialoog met onze klanten.”
Meer weten?
Scan de QR-code
“Ze zaten met open mond te kijken.” Jochem Spronk, adviseur bij OR Consultancy, is bezig diepgang aan te brengen rond het thema AI, mede op basis van vragen uit bedrijven en organisaties.
“Bij ondernemingsraden is AI duidelijk een actueel thema, en ik ben er praktisch mee aan de slag gegaan. Je merkt dat het ergens nog in een beginfase zit en dat men meer wil weten over wat AI nou eigenlijk is. Verder staat het buiten kijf dat AI organisaties gaat veranderen; de vraag is alleen hóe. Het gaat dan bijvoorbeeld over de rol van AI bij sociale innovatie. Tegelijkertijd zijn ondernemingsraden ook zoekende naar hoe ze AI kunnen inzetten in het dagelijkse OR-werk.”
“Wat ik mooi vind om te zien, is welke kansen AI kan bieden. Iedereen heeft inmiddels wel van ChatGPT gehoord, maar toen ik een ondernemingsraad meenam in de mogelijkheden van deze tool, zaten ze met open mond te kijken.”
Nog meer halen uit afval
Op 20 maart jl. is tijdens de nationale conferentie Circulaire Economie John Vernooij, directeur van Omrin, uitgeroepen als ‘Circular Hero 2025’. Deze jaarlijkse prijs is ingesteld door het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
“We hebben de prijs niet alleen gekregen omdat de prestaties van Omrin opvallen. We hebben het thema circulariteit breder te trekken en buiten de grenzen van ons bedrijf te denken. In 2015 is de ambitie uitgesproken dat we onze regio de meest circulaire regio van Europa willen laten zijn. Dat is gelukt. Het gaat ons om duurzame circulariteit. We streven ernaar dat er geen afval meer bestaat. Om dat te realiseren bouwen we met onze partners (afval)ketens waarbij zoveel mogelijk afval wat we ophalen hergebruikt wordt. Uit de stoffen waarbij dat niet kan proberen we zoveel mogelijk energie te winnen. Wat dan nog overblijft, gaat naar de stortplaats."
"Om onze ambitie te realiseren hebben we de Vereniging Circulair Friesland mede opgericht. Die vereni-
ging heeft nu 180 betalende leden en er is nu een zusje in Groningen-Drenthe.”
Strategie maak je samen
De ondernemingsraad van Omrin staat volledig achter deze strategie van de organisatie. De keuze die Omrin
Meer weten?
Scan de QR-code
“Het is een ontdekkingstocht.”
“Ik zit erg op de praktische toepassing van AI”, aldus Brigitte Diderich, trainer bij SBI Formaat. “Ik ben met name gericht op het makkelijker maken van het werk, bijvoorbeeld voor ambtelijke secretarissen. Het kan op bepaalde vlakken efficiënter en een stuk makkelijker. Je kunt niet alleen automatisch notuleren maar ook je agenda laten opmaken en daar weer actiepunten uit laten halen. Hierdoor krijgen secretarissen veel meer ruimte om op de coachende kant te gaan zitten.”
“Ik ben ook aan de slag met ondernemingsraden rond adviezen en regelingen, en dat kan met verschillende AI-tools heel makkelijk uitgewerkt met een druk op de knop. Het gaat erom: wat vraag je? De zogenaamde prompts. De een pakt het makkelijk op en de ander worstelt er mee."
“Ondernemingsraden maken zich vooral zorgen over de privacy. Dat houdt ze soms wel een beetje tegen. Je hebt allerlei mogelijkheden om aan te geven dat je gegevens niet gebruikt worden. Maar veel mensen weten dat niet. Er is onzekerheid en onduidelijkheid en tegelijkertijd is het spannend en biedt het mogelijkheden. Het is een ontdekkingstocht. Deel kennis en informatie met elkaar rond het werken met AI, om niet telkens het wiel opnieuw uit te vinden.”
Meer weten?
Scan de QR-code
maakt om Friesland tot circulaire koploper te maken, komt regelmatig in het overleg aan de orde. “Wij staan volledig achter het initiatief van John, want strategie maak je samen. We stellen wel altijd vragen over de bezetting en de veiligheid van het personeel. Om verder te gaan met onze strategie hebben we in de toekomst nieuwe technologie nodig. Dat vraagt dat we nu de mensen gaan opleiden die er straks mee door gaan.”
De ambities van Omrin komen nadrukkelijk aan de orde in het artikel 24 vergadering. “In die vergadering proberen we met een zo’n open mogelijke houding naar elkaar de doelen scherper te krijgen en zodoende de plannen te verbeteren. Zo ervaren we eigenlijk iedere overlegvergadering met John.”
Online lezen?
Scan de QR-code en lees het artikel online.
Tekst: Desmond Thuis
Nienke Wiersma, trainer/coach Odyssee
Shirley Mathoera, senior-adviseur WissemaGroup
Jochem Spronk, adviseur OR Consultancy
Brigitte Diderich, trainer SBI Formaat
Directeur John Vernooij neemt de prijs in ontvangst
Tekst: Bert de Velde Harsenhorst
SBI organiseert in samenwerking met haar partners het volgende programma:
SBI draagt bij aan een duurzame ontwikkeling van mensen, organisaties en de samenleving. Vanuit die visie geven wij als SDG House samen met onze partners invulling aan de missie rond duurzame arbeidsverhoudingen, kunst en cultuur en de Sustainable Development Goals, de SDG’s.
Hotel & Conferentiecentrum Landgoed Zonheuvel, SBI Beheer en de SBI Groep Opleidings- & adviesorganisaties (bestaande uit: SBI Formaat, Odyssee, WissemaGroup en OR Consultancy) zijn onderdeel van SBI.
Colofon
De Zonheuvel is mogelijk gemaakt door SBI en verschijnt circa 4x per jaar
12 Sport ClimateRun | Justdiggit | Vlirdens | TRCU | SBI | Meer Bomen Nu
Meer informatie en actuele programma, scan de QR-code
Overzicht partners
ACE netwerk ACEnetwerk.nl Bureau Waardevol Werken nl.linkedin.com/in/guusbrackel Centre for Climate Education & Entrepreneurship www.oneworld-citizens.org
Centrum voor arbeidsmarktinnovatie centrumvoorarbeidsmarktinnovatie.nl
Debby Beemer www.kwetsbaarenraak.nl De Hoop & Koning/grafisch meer dehoopenkoning.nl Dialoogplein Nederland dialoogpleinnederland.nl Fprofs www.fprofs.com Forth Global forthglobal.com De Geheime Tuin degeheimetuin.info
Goedlandt circulair landgoedbeheer goedlandt.nl HKU hku.nl Human Business Support www.hbswerkt.nl Ifmec ifmec.nl IMO het-imo.net/nl Jouw tijdelijke compagnon jouwtijdelijke compagnon.nl Lab Toekomstige generaties labtoekomstigegeneraties. nl Life medic lifemedic.nl Museon, museum voor cultuur en wetenschap museon. nl Nationaal park Utrechtse Heuvelrug np-utrechtseheuvelrug.nl NCD ncd.nl Pro analitics proanalytics.nl
Regionaal Bureau voor Toerisme (RBT) opdeheuvelrug.nl Riab-Telematics riab-telematics.nl SKDD skdd.nl Scouting Doorn thorheim.nl Stichting Culturele regio cultureleregio.nl Stichting Maarten Maartens maartenmaartens.nl Stichting Present Nederland stichtingpresent.nl/nederland TRCU / Sport 2020 trcu.nl de Turnclub turnclub.org Vlirdens vlirdens.nl WagenaarHoes www.wagenaarhoes.nl WissemaGroup wissemagroup.nl Worldconnectors Earth Charter affiliate www.worldconnectors.nl Werkend2040 www.werkend2040.nl Wundershift wundershift.com
Wil je deze krant digitaal ontvangen? Abonneer je dan op onze nieuwsbrief. Scan de QR-code.
