STADSMAGAZINE VAN EN OVER LEUVEN

HALLO IK BEN

SHAHAB ALCOHOL TIJDENS DE FEESTDAGEN

Spoedarts Marc Sabbe waarschuwt

DEC 2018

LEUVENAIR

Hoe gezond is onze lucht? WINTERTIJD

Enorme aap klimt op museum M!

‘Ik ben uit Mosoel gevlucht voor IS en de oorlog’

2

IN DIT NUMMER

samen 04 Kort 06 De feestdagen driemaal anders 08 Spoedarts Marc Sabbe over alcoholmisbruik 10 Leuvenair: burgerproject meet fijnstofconcentratie

in 12 Kort 14 IJskelders worden thuis voor vleermuizen 16 Grondige opknapbeurt voor Ruelenspark

uit 18 Kort 20 Wintertijd: Leuven lichtstad 23 De Eindejaarscorrida

SHAHAB 5 VERTELT 13 DROOMT 19 BELEEFT Elke maand zet LVN een inwoner van Leuven in de kijker. Deze maand is dat Shahab Abdulrahman (21). Shahab woont in Leuvencentrum. Hij vluchtte van Mosoel naar Leuven en droomt ervan om hier fietsenmaker te worden.

Goeiemorgen! Uitzicht van op de hoogste toren van Sint-Maartensdal

3

WERELDLICHTJESDAG

samen Telex • Koopzondagen Op zondag 2, 9, 16 en 23 december zijn de meeste winkels open na de middag. Tussen 10 en 19 uur kan je gratis parkeren op parking Teken in de Mgr. Van Waeyenberghlaan en parking Wetenschapspark Arenberg in de G. Geenslaan. De Lijn zorgt voor gratis vervoer van en naar het centrum. Meer info: www.leuven.be/ koopzondagen. • Buddy’s voor nieuwkomers In de vorige editie van LVN werd een verkeerde website vermeld bij het artikel over de buddy’s voor nieuwkomers. Onze excuses daarvoor. Wie meer wil weten over het project of zich kandidaat wil stellen als buddy, kan terecht op www.leuven.be/buddynieuwkomers.

Een kaarsje voor alle sterretjes Op zondag 9 december – Wereldlichtjesdag – worden overal ter wereld overleden kinderen herdacht met een kaarsje. In de Sterretjestuin op de Stadsbegraafplaats vindt om 19 uur een sereen lichtritueel met muzikale begeleiding plaats. Op de andere Leuvense begraafplaatsen wordt op ieder kindergraf een kaarsje aangestoken. Je kan ook thuis voor je raam of op de begraafplaats een kaarsje zetten om je solidariteit te tonen. De stad Leuven en het Huis van het Kind organiseren nog tot januari enkele activiteiten rond rouw en verlies. Zo kan je op dinsdag 4 december naar een lezing van traumapsycholoog Eric de Soir. Op zaterdag 15 december kunnen ouders en kinderen naar een workshop over hoe ze samen verdriet een plaats kunnen geven. info@huisvanhetkindleuven.be | 016 27 24 90 www.huisvanhetkindleuven.be/rouw-en-verlies

DE WARMSTE WEEK

Lopen en kopen voor het goede doel Van 18 tot 24 december vindt opnieuw De Warmste Week van Music for Life plaats: Vlaanderens grootste solidariteitsactie zamelt geld in voor meer dan 1.000 goede doelen. Elke dag van die week wordt er een Warmathon georganiseerd, en op woensdag 19 december vindt die plaats in Leuven. De tocht is 2,85 km lang en start en eindigt aan het Universitair Sportcentrum. Vergeet niet online in te schrijven. Je kan De Warmste Week ook steunen door deel te nemen aan een van de vele andere acties in de stad: van de verkoop van wafels, wenskaarten en gebreide kerstballen tot sportieve events, literaire avonden, veilingen en zangconcerten. Je vindt alle Leuvense acties op dewarmsteweek.stubru.be. Warmathon Leuven | wo 19/12 14 – 20 uur | Universitair sportcentrum dewarmsteweek.stubru.be

TAAL OEFENEN?

Kom babbelen!

Ten Wijngaard

Op zaterdag 8 december kan je van 10 tot 12 uur in de foyer van Tweebronnen je Frans, Engels, Duits, Spaans, Italiaans of Nederlands komen oefenen aan de conversatietafels van Bab(b)el. Helemaal gratis, maar vergeet je niet online in te schrijven.

Op woensdag 5 december kan je naar de feestelijke inhuldiging van Ten Wijngaard, een vernieuwde speeltuin in de gelijknamige straat. Je vindt er een speelheuveltje met glijbaan, vogelnestschommel, pingpongtafel, voetbalgoaltje en stappaaltjes. Tijdens de opening kunnen kinderen meedoen aan enkele workshops.

za 08/12 | 10 – 12 uur | Tweebronnen bib.leuven.be/babbel 4

SPEELTUIGEN

wo 05/12 | 14 – 16 uur www.leuven.be/agenda-kinderen

KOM OP VOOR JE WIJK

Zet het in de vitrine Facebook, maar dan in het echt: zo zou je de buurtvitrines van Kom op voor je Wijk kunnen omschrijven. Het zijn houten kasten met een glazen wand, waarin buurtbewoners allerhande berichten kunnen ophangen: de aankondiging van een activiteit, een zoekertje, een geboortekaartje … Er staan al 22 vitrines in de stad. Wil jij er ook eentje in je wijk of straat? Zoek dan twaalf buurtbewoners die je steunen en een meter en peter voor de vitrine. De andere voorwaarden en een aanvraagformulier vind je op www.leuven.be/buurtvitrine.

SHAHAB

VERTELT

dienst gebiedsgerichte werking komopvoorjewijk@leuven.be | 016 27 26 16

‘Van Mosoel naar Leuven’

GEZONDHEID

Stop met roken Ga in 2019 de strijd aan tegen de sigaret, samen met andere rokers én met de steun van een tabakoloog. Die geeft je inzicht in je verslaving, leert je omgaan met ontwenningsverschijnselen en houdt je motivatie scherp. De lessenreeks kost 48 euro, of 24 euro als je een statuut van verhoogde tegemoetkoming hebt. Op vrijdag 18 januari om 19.30 uur is er een gratis infosessie in de Romaanse Poort in de Brusselsestraat. vr 25/01, 01/02, 08/02, 15/02, 01/03, 15/03, 29/03 en 12/04 19.30 uur | Romaanse Poort | info & inschrijven: 016 27 26 30 of LeuvenLINKT@leuven.be

‘Ik ben opgegroeid in Mosoel, de op een na grootste stad van Irak. Ik woonde er samen met mijn mama, papa en twee jongere zussen Hevi en Nour. Tot mijn veertiende ging ik naar school, daarna hielp ik mijn papa in zijn winkel met damesschoenen.’ ‘In 2016 zijn we gevlucht. Voor IS en de oorlog. Met ons vijven trokken we naar Turkije. Daarna namen we de boot naar Italië. We zaten met 130 mensen op een boot van slechts 13 meter lang. Van Italië trokken we verder naar Zwitserland, Frankrijk en uiteindelijk België.’ ‘Eerst kwamen we in een asielcentrum in Doornik terecht. Na enkele maanden hebben we een tijdelijke verblijfsvergunning gekregen en konden we op zoek naar een woning. Mijn ouders vonden een appartement in Antwerpen. Omdat dat zo klein was, besliste ik om niet bij hen in te trekken. Een vriend uit het asielcentrum was ondertussen in Leuven terechtgekomen. Ik besloot hem naar hier te volgen, en daar heb ik nog geen minuut spijt van gehad.’

5

De feestdagen driemaal anders

‘Ons slaat de Kerstman over’

Knallende champagnekurken, een versierde dennenboom, kalkoen met kroketjes … Dat zijn de vaste ingrediënten van de feestdagen. Maar niet bij iedereen. Voor moslima Albina, barvrouw Isabeau en cipier Sabine zijn Kerstmis, oudjaar of Nieuwjaar dagen zoals alle andere.

25 dec

‘WIJ ZETTEN EEN DECEMBERBOOM’

Albina Mustafa (24) en haar gezin zijn moslims. Ze vieren geen kerst, maar de gezellige kerstsfeer kunnen ook zij niet weerstaan.

‘Ik hou wel van de kerstsfeer, die maakt deze donkere maand veel gezelliger. We gaan met ons gezin naar de kerstmarkt en we halen een mooie spar in huis. Mijn twee kinderen zijn gek op de lichtjes en ballen. We noemen het een ‘decemberboom’. Op 1 december versieren we hem en op 2 januari breken we hem weer af.’ ‘Vrienden nodigen ons elk jaar uit op een kerstbrunch. Ik ga er graag naartoe, omdat het een speciale dag is voor hen, net zoals het Suikerfeest dat voor mij is. Ik wens de buren ook fijne feestdagen: het is belangrijk dat we respect hebben voor elkaars religie. Kerstmis en het Suikerfeest hebben trouwens veel gemeen: ze brengen mensen bijeen en

6

versterken de familiebanden. Mijn zus woont in Zweden en tijdens de kerstdagen bellen we veel meer dan anders.’ ‘Mijn kinderen beseffen dat Kerstmis niet ons feest is, en ze missen het niet. Ze vergeven het de Kerstman zelfs dat hij ons huis overslaat. Ze krijgen meer dan genoeg cadeautjes tijdens het Suikerfeest (lacht). Aan mijn dochtertje van vijf vertel ik geregeld over alle feesten van de verschillende religies. Ik eindig mijn verhaal altijd met: ‘Alle kindjes van de hele wereld vieren verjaardagen.’ Ook oudjaar vieren veel moslims trouwens niet, omdat we een andere jaartelling hebben. Al zullen we voor het gemak toch maar een agenda van 2019 aanschaffen (lacht).’

31 dec ‘IK VIER OUDJAAR OP 1 JANUARI’

Isabeau Vanneck (24) werkt in Bar Rustic op de Oude Markt. Terwijl de markt uit de bol gaat op Leuven Countdown, tapt zij tien uur lang pintjes voor de feestvierders. ‘Ik vind het helemaal niet erg om te werken op oudjaar. Voor mij is het een dag zoals alle andere. Ik hou niet zo van de drukte, en achter de toog heb ik tenminste plaats. De nacht vliegt voorbij en je verdient ook nog eens goed. En om middernacht ben ik sowieso gelukkig, of ik nu voor of achter de toog sta. Het enige nadeel aan werken op oudjaar is dat er zoveel dronken mensen zijn. Veel 16-jarigen mogen dan voor het eerst uitgaan, en dat zorgt voor problemen.’ ‘Ik heb een ander ritme dan veel van mijn vrienden. Als zij feesten, moet ik werken en als zij werken, slaap ik. Dat is vervelend, maar ik neem het erbij. Gelukkig ben ik ook bevriend met veel barmannen, omdat we na onze shift vaak samenkomen in cafés die laat open zijn. Het is fijn om mensen te kennen die in hetzelfde schuitje zitten. Dat we op 31 december zo hard moeten werken, compenseren we dubbel en dik de dag erna. We kijken allemaal uit naar 1 januari, steevast een topavond! De meeste cafés zijn dan gesloten, waardoor er extra veel sfeer is op de plekken die wél open zijn. Wij zijn de beste klanten: we gedragen ons!'

Oudjaar is voor ons een dag zoals alle andere

1 jan ‘DRIEGANGENMENU ACHTER DE TRALIES’

Cipier Sabine van Baal (45) werkt in de keuken van de Leuvense hulpgevangenis. Samen met acht gedetineerden zet ze daar op 1 januari een feestmaal op tafel. ‘Mijn familie is het gewend om mij te moeten missen op feestdagen. Ik werk dan graag, omdat er een aparte sfeer hangt in de gevangenis en omdat het fijn is om dan eens feestelijk te koken. Dit jaar gaan we voor venkelsoep, boeuf bourguignon en chocomousse. Het eten wordt in de cellen opgediend, want we hebben niet voldoende ruimte en bewaking voor maaltijden in een eetzaal. Ik hoop dat de gevangenen er toch van kunnen genieten. Eten is heel belangrijk voor mensen die opgesloten zitten. Lekkere maaltijden zorgen voor minder frustratie en maken de gevangenis veiliger. Af en toe sturen gevangenen een briefje naar de keuken om te melden dat ze het superlekker vonden. Dat is fijn.’ ‘Sommige mensen vinden dat we gevangenen niet zo mogen verwennen, maar daar ben ik het niet mee eens. Hun straf is de opsluiting. Ze hard behandelen maakt van hen geen betere mensen. Feestdagen zijn bovendien moeilijk voor hen, omdat ze niet met familie kunnen vieren. Je merkt dat ze die dagen meer vertellen over hun gezin of hoe ze feestvierden toen ze nog vrij waren.’ ‘Acht gedetineerden helpen me bij het koken. Zo kunnen ze hun gedachten verzetten. Ze leren niet alleen nieuwe gerechten koken, maar ze moeten ook op tijd komen, gehoorzamen en samenwerken: vaardigheden die evengoed buiten de muren belangrijk zijn. Van de acht spreken er soms geen twee dezelfde taal. Het is heel boeiend om jezelf toch verstaanbaar te maken met gebaren en tekeningen. In plaats van extra te straffen kan je gevangenen best zo veel mogelijk leren. Want ze komen allemaal ooit vrij.’ 7

Marc Sabbe: ‘Onderzoek toont aan dat 14% van de Belgen alcoholverslaafd is. Maar veel mensen beseffen niet dat ze een probleem hebben.’

Urgentiearts Marc Sabbe over alcoholmisbruik

‘Tijdens de feestdagen is het druk op de spoeddienst’ Op de kerstmarkt is het glühwein of jenever. Met oudjaar eten we eerst eens goed, met een aperitiefje en veel wijn erbij, en om middernacht gaat de champagne open. Gezondheid! Maar echt gezond is het dus niet. Professor Marc Sabbe is urgentiearts aan UZ Leuven en pleit voor voorzichtigheid als je alcohol drinkt. Prof. Marc Sabbe: ‘Stagiairs op onze spoedgevallendienst kijken de eerste weken hun ogen uit: ze staan ervan versteld hoe groot het alcoholprobleem in ons land is. Dagelijks vangen we hier drie tot vijf mensen op die onverantwoord veel gedronken hebben. En dan zie je op een spoedgevallendienst nog maar het topje van de ijsberg.’ ‘De normen voor alco8

holgebruik zijn onlangs een stuk verstrengd. Op weekbasis geldt: drink maximum tien glazen alcohol en zorg voor een minimum van twee alcoholvrije dagen. Zit je vlot boven die grens, dan heb je een verslaving. Onderzoek toont aan dat 14% van de Belgen alcoholverslaafd is.’ ‘Als we de krantenkoppen moeten geloven, dan ligt het probleem voornamelijk bij jongeren. Maar dat klopt niet. Het is een probleem

van alle leeftijden. We zien zelfs een piek bij 50-plussers. En meer vrouwen dan mannen zijn verslaafd. Vrouwen zijn eenzame drinkers, mannen sociale drinkers.’

EEN PROBLEEM, IK?

‘Veel mensen beseffen niet dat ze een probleem hebben. Ze drinken ’s middags een portootje en ’s avonds twee à drie glazen

rode wijn. Maar als je dat dagelijks doet, dan zak je wel weg in een verslaving.’ ‘Het is wetenschappelijk bewezen dat sommige mensen gewoonweg gemakkelijker te verleiden zijn tot een glas. Het risico op verslaving is met andere woorden erfelijk. Daarnaast spelen omgevingsfactoren mee. Als je bent opgegroeid in een familie waarin gemakkelijk gedronken wordt, dan vind je dat vaak

DE CIJFERS maatschappij langzaam verdwijnt. Als er vroeger een zatte student werd binnengebracht op onze dienst, dan kreeg je meteen zijn hele studentenclub over de vloer. Die liepen dan misschien wel in de weg, maar het gebeurt steeds minder. Ligt er op de festivalwei in Werchter iemand bewusteloos op de grond, dan stappen ze er gewoon overheen.’

10,3 PROMILLE

normaal. Ook de omstandigheden spelen mee. Zakenmensen krijgen bijvoorbeeld alcohol aangeboden tijdens een lunch, receptie of diner. Zo kom je al snel aan je tien consumpties per week.’

MILJARDEN EURO’S

‘Zoveel alcohol is natuurlijk schadelijk voor het lichaam. Niet alleen voor de lever, wat veel mensen denken. Overmatig drinken vergroot de kans op zeven soorten kankers langs het maag-darmstelsel, van keel- tot rectumkanker.’ ‘Alcohol kost ook veel aan de maatschappij. Studies spreken van jaarlijks vijf tot zes miljard euro aan ziekten en ongevallen in België. Maar dat is een onderschatting. Heel wat effecten kan je niet becijferen, bijvoorbeeld verminderde productiviteit of verzuim op het werk.’ ‘Wat me verontrust, is dat de solidariteit in onze

‘Ik zeg altijd: ‘Als het in de maatschappij regent, dan druppelt het op de spoedgevallendienst.’ Grote events, feestdagen … ze zorgen allemaal voor drukke periodes op de spoed. Vlak voor de paasvakantie, wanneer de rapporten zijn uitgedeeld, krijgen we altijd enkele leerlingen binnen die duidelijk boven hun theewater zijn. Ook het promillegehalte wordt door de jaren heen hoger. Je zou er soms van achterovervallen. Het hoogste dat ik ooit gemeten heb, was 10,3. Die man was niet alleen comateus, maar had ook hartfalen.’ ‘Alcohol is overal. Ga eens na op social media hoeveel selfies er zijn met een glas bier of wijn. De sociale media hebben een grote invloed – maar dat schept ook een kans om die media te gebruiken om te sensibiliseren. We hebben een mindshift nodig. En ik geloof dat het anders kan. Vroeger mocht je roken op alle openbare plaatsen. Nu ervaren niet-rokers dat als erg storend. Vroeger mocht je autorijden zonder gordel. Ook die tijd is al lang voorbij.’

• In 2017 deed de Leuvense politie 1.191 interventies die te maken hadden met dronkenschap. In de eerste drie maanden van 2018 waren er 239 arrestaties wegens dronkenschap, onder meer vanwege weerspannigheid of vandalisme. • Als de Leuvense ambulances moeten uitrijden, dan is dat in 10% van de gevallen vanwege dronkenschap. • In 2017 voerde de politie alcoholcontroles uit op 8.691 voertuigen. 4% van de bestuurders bleek onder invloed te zijn. • 30% van de 14- en 15-jarigen geeft aan de afgelopen maand alcohol gedronken te hebben. In één op de vijf gevallen gaat het om ‘heavy drinking’ (op 2 uur tijd 6 consumpties voor mannen, 4 voor vrouwen).

RESTOSAFE: VEILIG DE BAAN OP Met RestoSAFE promoot de stad samen met enkele Leuvense restaurants veilig rijgedrag na een avondje uit. De campagne loopt van 10 december tot 28 februari, niet toevallig tijdens de feestdagen en Tournée Minérale. Veilige chauffeurs hebben keuze uit een lekker alcoholvrij aanbod en ontvangen een kleine attentie. Radiomaker Jan Hautekiet, peter van de campagne, verwoordt het zo: 'Mocktails zijn double fun: lekker en je blijft er helder bij'. 41 restaurants schreven zich alvast in. Je herkent ze aan de sticker of affiche, of vindt ze online. www.leuven.be/restosafe | preventie@leuven.be 016 21 07 00

LAZARUS, EEN NUCHTERE KIJK OP DRINKEN

Stad Leuven, AB InBev, KU Leuven en UZ Leuven zijn deze zomer van start gegaan met het project ‘Lazarus, een nuchtere kijk op drinken’. Dat initiatief wil tegen eind 2020 de onverantwoorde alcoholconsumptie in Leuven met 10% doen dalen. Lazarus wil overmatig drinken uit de taboesfeer halen en bespreekbaar maken. Tussen 2018 en 2020 komen er verschillende acties en campagnes. Zo wordt er sinds kort een GAS-cursus georganiseerd in Health House voor jongeren die overlast hebben veroorzaakt door drankmisbruik. Ze zullen bijvoorbeeld op een virtuele dissectietafel kunnen onderzoeken wat alcohol met hun lichaam doet. www.lazarusproject.be

NIEUWSBRIEF

De digitale nieuwsbrief ‘Veilig Leuven’ bundelt elke maand info en advies over veiligheid en leefbaarheid in Leuven. Wil je op de hoogte blijven, dan kan je je abonneren via preventie@leuven.be. 9

Leuvenair meet fijnstofconcentratie

‘Het is al beter dan tien jaar geleden, maar Zowat honderd Leuvenaars hebben begin dit jaar een fijnstofmeter in elkaar geknutseld en opgehangen. Die stelt hen in staat om in real time na te gaan hoe het met de luchtkwaliteit in hun buurt gesteld is. Het project kreeg de naam Leuvenair, en ook jij kan eraan meedoen.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie komen wereldwijd elk jaar bijna 7 miljoen mensen vroegtijdig om het leven alleen maar door te ademen. Maarten Reyniers, initiatiefnemer van Leuvenair, wilde weten hoe het met de luchtkwaliteit hier in de stad gesteld is. Eind 2017 bouwde hij zelf een sensor en hing hem aan zijn huis. In het voorjaar van 2018 kon hij met de hulp van Straten Vol Leuven, de stad en de provincie het materiaal kopen voor 100 sensoren. Dat werd uitgedeeld aan 100 Leuvenaars, die tijdens een infoavond te weten kwamen hoe ze de toestellen ineen moesten steken. Maarten Reyniers: ‘Onze toestelletjes meten fijn stof. Dat zijn minuscule stofdeeltjes die in de lucht zweven. Ze dringen het menselijk lichaam binnen via de ademhaling tot diep in de longen, en komen via het bloed ook in andere organen terecht. Dat is schadelijk voor je gezondheid. Te veel fijn stof in je lichaam verhoogt bijvoorbeeld de kans op hart- en vaatziekten, astma en sommige vormen van kanker.’ ‘Elke tweeëneenhalve minuut doet de sensor een meting en stuurt het resultaat meteen door naar www.leuvenair.be. 10

Op die website kan je dus in real time nagaan hoeveel fijn stof er in de lucht hangt.’ Enkele maanden geleden werden de resultaten bekendgemaakt van CurieuzeNeuzen, een grootschalig burgeronderzoek waarvoor 20.000 Vlamingen de luchtkwaliteit in hun straat maten. Zijn Leuvenair en CurieuzeNeuzen dubbelop? Maarten: ‘Neen, want CurieuzeNeuzen heeft een andere luchtvervuiler gemeten: stikstofdioxide (NO2). Dat is een gas dat in de atmosfeer terechtkomt bij allerlei verbrandingsprocessen. De belangrijkste oorzaak van de uitstoot van NO2 is het verkeer, en vooral dan dieselmotoren.’ Waar komt het fijn stof precies vandaan? Maarten: ‘Dat is wat moeilijker te bepalen. Het verkeer speelt alvast een minder grote rol dan bij NO2. Een van de deelnemers aan Leuvenair heeft twee sensoren opgehangen: één aan de straatkant – een drukke steenweg –

BOUW ZELF JE SENSOR Wil jij weten wat de concentratie fijn stof in je straat is én tegelijk helpen om een beter zicht te krijgen op de luchtkwaliteit in Leuven? Bouw dan je eigen sensor. Op www.leuvenair.be vind je een boodschappenlijstje en een handleiding. Het volledige meettoestel kost ongeveer 35 euro. Wie graag actief wil meewerken aan Leuvenair, kan zich ook aansluiten bij Civic Lab Leuven, het platform achter het project. Civic Lab Leuven wil burgers bij elkaar brengen om via technologie bij te dragen aan een leefbaar Leuven. www.meetup.com/Civic-lab-Leuven

nog niet goed genoeg’ en één in zijn tuin. Wel, de metingen verschillen nauwelijks.’ ‘De industrie speelt een rol. Als de wind bijvoorbeeld uit het oosten komt – van over het Duitse Ruhrgebied met zeer veel industrie of Polen met z’n vuile steenkoolcentrales – dan hangt er bij ons meer fijn stof in de lucht.’ ‘Maar een belangrijke en vaak onderschatte oorzaak van fijn stof is het stoken van hout. Dat geven onze sensoren heel duidelijk aan. Een houtkachel, een brand, een houtkorf, een kerstboomverbranding … ze doen de hoeveelheid fijn stof in de lucht al snel verdubbelen of verdrievoudigen.’

HOUT VASTHOUDEN

En hoe is het dan met de Leuvense lucht gesteld? Maarten: ‘Het is te vroeg voor hele precieze resultaten. We kunnen bijvoorbeeld nog niet vertellen of er in sommige stukken van Leuven meer fijn stof is dan in andere. Daarvoor moeten we nog wat langer meten, en met meer sensoren.’ ‘We zien wel dat onze metingen heel goed overeenkomen met die van twee grote meetstations van de Vlaamse Milieumaatschappij in Aarschot en Steenokkerzeel. En die wijzen op een gemiddelde jaarwaarde tussen de dertien en vijftien microgram fijn stof per kubieke meter.’

Is dat goed, of moeten we ons zorgen maken? Maarten: ‘Dat is beter dan tien jaar geleden, toen zaten we aan een gemiddelde jaarwaarde van ongeveer twintig microgram per kubieke meter. Maar het is zeker nog niet goed genoeg. De Wereldgezondheidsorganisatie schrijft een norm van tien microgram voor. Maar eigenlijk is er zelfs geen veilige grens voor fijn stof. Elke microgram zorgt voor een gezondheidsrisico. Hoe minder, hoe beter dus.’ Hoe kunnen we de uitstoot van fijn stof verminderen? Maarten: ‘Uiteraard is het terugdringen van verbrandingsmotoren een belangrijke maatregel om de luchtkwaliteit te verbeteren. En specifiek voor fijn stof moeten we de houtstook sterk verminderen. Willen we minder fijn stof, dan moeten we onze woningen duurzamer gaan verwarmen. Maar hoe? Stookolie en gas stoten een pak minder fijn stof uit, maar zijn dan weer slecht voor het klimaat. Een oplossing ligt niet voor de hand. Net daarom is er Leuvenair: we willen wetenschappers en overheden motiveren om met onze data aan de slag te gaan, en tegelijk zoveel mogelijk mensen sensibiliseren.’ www.leuvenair.be

11

EXAMENS

in Telex

• Verbod vuurwerk Om veiligheidsredenen is er met oudjaar een algemeen verbod op vuurwerk, wensballonnen, rooken knalbommen. • Feestbussen Glaasje (te veel) op tijdens oudjaar? Neem een feestbus! Met een feestbiljet van 4 euro kan je veilig naar je bestemming en terug. Meer info: www.delijn. be/oudjaar. • Vrijdagmarkt Vanwege de kerstmarkt en de Eindejaarscorrida verhuizen de vrijdagmarkten van 30 november en 7, 14, 21 en 28 december naar de Bondgenotenlaan, het Rector de Somerplein, het Margarethaplein, de Grote Markt en de Brusselsestraat. • Sluitingsdagen december Alle stadsdiensten zijn gesloten op 25 en 26 december, en op 24 en 31 december vanaf 15 uur. Lees meer over de sluitingsdagen per dienst op www.leuven.be/ sluitingsdagen.

12

FIETSGEMAK

LightUpDeBlok

Openbare fietsherstelzuilen

Voor duizenden leerlingen en studenten staat december niet in het teken van feesten, maar wel van blokken. Wil je hen een hart onder de riem steken? Doe mee met de campagne LightUpDeBlok door een kaartje te schrijven naar een blokkende leerling of student, een digitale wens met #lightupdeblok te delen of een kaarsje voor je raam te branden als geluksbrenger.

Binnenkort vind je vijf fietsherstelzuilen in de stad: palen waaraan je je fiets kan ophangen om kleine herstellingen te doen. De zuil is uitgerust met basismateriaal, zoals een fietspomp, schroevendraaiers, inbussleutels, steeksleutels en bandenlichters (om je band uit de velg te lichten). Opgelet, plakkers voor een lekke band en reservebanden zitten niet in de zuil. Je vindt de zuilen aan de Vaartkom, op de binnenplaats van Tweebronnen, aan het station in Heverlee en binnenkort ook op de Centrale Werkplaatsen en aan het station van Wijgmaal. De stad streeft ernaar dat één op de drie verplaatsingen in Leuven met de fiets gebeurt. De fietsherstelzuilen zijn één van tachtig concrete acties om het de fietser aangenamer en makkelijker te maken.

Haal je kaartje en kaarsje: • op 12 december tussen 17 en 19 uur ter hoogte van college De Valk in de Tiensestraat • op 13 december tussen 17 en 19 uur in Alma I

dienst mobiliteit | mobiliteit@leuven.be 016 27 25 50 | www.leuven.be/fietsherstelzuilen

Liever creatief? Broers en zussen Neel, Freek, Sterre en Fee, bekend van De Warmste Week van Studio Brussel, componeerden een LightUpDeBlok-lied als steun voor alle studenten. Maak je eigen versie en post die met #lightupdeblok. Facebook: LightUpDeBlok www.leuven.be/lightupdeblok

WERKEN

INFOSESSIE

Nieuwe bruggen Vaartkom

Autodelen

Vanaf maandag 3 december start het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) met werken op de kruispunten aan de twee nieuwe bruggen over de Vaart. Die krijgen een betere aansluiting met de Aarschotsesteenweg. De werken zullen voor verkeershinder zorgen en duren vermoedelijk tot eind maart 2019. Daarna kunnen automobilisten, fietsers en voetgangers de bruggen in gebruik nemen.

Bijna 3.000 Leuvenaars doen al aan autodelen. Je bespaart er een hoop geld mee, parkeren wordt een stuk makkelijker én het is goed voor het milieu. Op woensdag 5 december kan je gratis naar een infoavond over de verschillende formules. Zo kan je met Cozycar autodelen met je buren, maar ook commercieel autodelen met Cambio blijft erg populair.

www.wegenenverkeer.be/ bruggenvaartkom

wo 05/12 | 20 uur | buurtcentrum Wilsele-dorp | duurzaamheid@leuven.be www.leuven.be/autodelen

BOEK

25 jaar stadsvernieuwing in Leuven Op 15 december verschijnt het boek ‘Leuven vice versa. 25 jaar stadsvernieuwing’, een tof cadeau voor onder de kerstboom. Het bevat 224 pagina’s met fotomateriaal en getuigenissen. Leuven is de voorbije 25 jaar spectaculair veranderd. Sinds de eerste plannen voor een nieuwe stationsbuurt verdwenen de kranen nooit uit het stadsbeeld: de Vaartkom, de Dijle en Gasthuisberg, niets is nog hetzelfde. Zelfs de eeuwenoude abdijsites zijn veranderd. Dit boek brengt die gedaanteverwisseling in beeld. Actuele foto’s van Stijn Bollaert staan naast beelden die slechts enkele jaren oud zijn, maar vandaag onwezenlijk lijken. Op luchtfoto’s kan je zien hoe de stad zelfs van bovenaf bekeken duidelijk veranderd is. Tegelijk geven verschillende stedenbouwkundigen, architecten en ambtenaren hun visie op die evolutie en kijken ze naar de toekomst.

SHAHAB

DROOMT

Leuven vice versa. 25 jaar stadsvernieuwing | 19 euro verkrijgbaar vanaf 15/12 | verschillende boekhandels www.leuven.be/stadsvernieuwing

‘Ik wil fietsenmaker worden’

ENERGIE

Zet je woning op de kaart Is jouw woning al geïsoleerd? Wil je weten of je zonnepanelen kan laten plaatsen? Of ben je benieuwd hoeveel meer of minder je verbruikt dan een vergelijkbaar gezin in een vergelijkbare woning? Surf naar leuven.zetjewoningopdekaart.be, vul een vragenlijst in en ontdek het in vier eenvoudige stappen. Als je dat wil, kan de Energiecoach nadien contact met je opnemen. Hij geeft je gratis advies en tips om nog meer energie te besparen. www.leuven.be/energie | energiecoach@leuven.be 016 27 24 06 | www.leuven.be/energie

‘Ik ben zo blij dat ik in Leuven woon. Het is een jonge stad, met alles wat je nodig hebt en waar de mensen goed zijn. Alleen een woning zoeken was hier ontzettend moeilijk. Als je geen student bent en bovendien een buitenlandse naam hebt, gaat de deur – letterlijk – niet voor je open. Uiteindelijk heb ik een studio aan het Sint-Jacobsplein gevonden. Klein, niet goedkoop, maar het volstaat voorlopig.’ ‘Als kleine jongen droomde ik er al van om fietsenmaker te worden. In Mosul – een stad waar eigenlijk nauwelijks wordt gefietst – deed ik niets liever dan mijn mountainbike uit elkaar halen en opnieuw in elkaar steken, en fietsen van vrienden herstellen. Hier in Leuven ben ik enkele maanden geleden gestart met een werk- en opleidingstraject bij Velo. En sinds twee maanden ben ik ook aan de slag bij een fietsenwinkel in Laakdal. De dagen dat ik daar werk, ben ik twaalf uur van huis. Maar ik doe het zo graag. Ik wil echt goed worden in mijn vak: betere fietsen maken, zodat nog meer mensen voor de fiets kiezen.’

13

IJskelders in de stad

Ssst, de vleermuis slaapt! Voor er diepvriezers en koelkasten bestonden, was er maar één middel om dingen te koelen: natuurijs. Dat werd in de winter gekapt uit vijvers, en de rest van het jaar bewaard in ijskelders. Leuven heeft nog altijd enkele historische exemplaren. IJs is er al lang niet meer te vinden, maar wel vleermuizen: die komen er hun winterslaap houden. De eerste Leuvense ijskelder dateert van de 17e eeuw. Dat blijkt uit de stadsrekeningen van 1673-74: ‘Oncosten int maeken vanden ijsput in St. Jooris hoff’. Het Sint-Jorishof lag net buiten de eerste stadsomwalling: het was het oefenterrein van de kruisboogschutters van de Sint-Jorisgilde. Nu vind je er het stadspark. Waar de ijskelder exact lag, is niet meer te achterhalen. Wel weten we dat hij bestond uit een diepe kuil, gestut met balken. Er werden blokken ijs in gelegd met stro ertussenin. De bovenkant werd afgedekt met graszoden, om de kelder zo goed mogelijk af te schermen van de warme buitenlucht. Het ijs kwam uit ‘de vijffver bij de Heversche poort’, nu de Naamsepoort.

14

BRUSSELSEPOORT In 1825 bouwt de stad een nieuwe, bakstenen ijskelder ter hoogte van de Brusselsepoort, samen met de twee tolhuizen die er nu nog staan. Het meeste ijs is afkomstig uit de vijver naast de Brusselsepoort of uit de Vaart. En geregeld wordt ijs uit het noorden ingevoerd. Her en der duiken ook privéijskelders op in de stad.

MEDISCHE NOOD

Maar waar dient dat ijs eigenlijk voor? Om te beginnen gebruiken dokters en ziekenhuizen het als koortswerend, bloedstelpend en pijnstillend middel.

De adel is zelfs verplicht om ijs af te staan als er nood aan is. Maar het ijs is ook in trek bij handelaars die hun waren koel willen houden, zoals bakkerijen, brouwerijen, beenhouwers en vishandelaars. En ook koude limonades, sorbets en ijsjes zijn vanaf de 19e eeuw erg gegeerd. De meeste ijskelders liggen (half-) ondergronds op een koele plaats in het groen en zijn bedekt met een kunstmatige heuvel. De capaciteit varieert van 15 tot 100 kubieke meter. IJskelders die goed gebouwd waren, konden zelfs twee jaar lang ijs bewaren.

Tegenwoordig syn sy besig met den yskelder te versien met ys, het is ys dat sy haelen in de kom van de vaert, men segt dat Uit het stadsarchief, 1829 der 150 kaeren in syn.

Een ijskelder uit 1825, gelegen aan de Brusselsepoort

OVERBODIG In 1900 opent de eerste ijsfabriek van Leuven en worden de ijskelders overbodig. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt de ijskelder aan de Brusselsepoort wel opnieuw gebruikt: de productie van de ijsfabrieken is verstoord doordat de elektriciteit geregeld uitvalt. Na de oorlog trekken er vaak kinderen naar de ijskelder om er te spelen. Tot de situatie te gevaarlijk wordt en de stad in de jaren vijftig beslist om de kelder te bedelven onder enkele vrachtwagens aarde.

VLEERMUIZENVERBLIJF

Zes decennia later, in 2017, beslissen Regionaal Landschap Dijleland (RLD), de provincie Vlaams-Brabant en het Leuvens Historisch Genootschap om het stukje historisch erfgoed opnieuw bloot te leggen. Binnenkort kan de ruimte dienstdoen als vleermuizenverblijf. Vleermuizen hebben het niet gemakkelijk. Hun leefgebied wordt kleiner en het gebruik van pesticide is moordend voor hen. Vleermuizen zijn insecteneters. Van oktober tot maart, april gaan ze door voedselgebrek in winterslaap. IJskelders zijn erg geschikt om te overwinteren, dankzij de constante temperatuur en luchtvochtigheid en de ongestoorde rust.

De kelder in Op zondag 9 december kan je van 11 tot 16 uur een bezoek brengen aan de ijskelder aan de Brusselsepoort. Je krijgt uitleg over de bouw, de geschiedenis en de renovatie van de kelder en over de herbestemming als winterverblijfplaats voor vleermuizen. Inschrijven is niet nodig, kom gewoon langs. Na je bezoek aan de kelder kan je langs enkele andere verborgen parels in de buurt van de Brusselsepoort wandelen (4 km). Een brochure en wandelkaartje krijg je ter plaatse.

50 KELDERS Vlaams-Brabant telt een vijftigtal ijskelders. Waarschijnlijk waren er in Leuven twee stadskelders en minstens zes privékelders. Sommige kelders zijn nog goed bewaard. Een overzicht: • Brusselsepoort (achter het zuidelijke tolhuis) • Hertogensite (Sint-Pietersziekenhuis) • Heuvelhofpark • Kasteel van Arenberg • Lei (Brouwerij de Witte Leeuw + Keyser Karel) • Mechelsestraat (op de helling van de Keizersberg) • Stadspark (Sint-Jorishof) stadsarchief | 016 30 08 69 | archief@leuven.be

15

Expo 58-idee krijgt nieuw leven

Madelène Vranckx: 'Ik ben samen met mijn man in een bungalow komen wonen op mijn zeventigste.'

Grondige opknapbeurt voor Ruelenspark In Heverlee, op een boogscheut van de drukke Naamsepoort, ligt het Ruelenspark – je kent het misschien van de witte bungalows. De komende jaren zal de plek grondig veranderen.

Zestig jaar geleden was het een visionair idee: oudere mensen onderbrengen in huisjes in een groene parkomgeving. De toenmalige gemeente Heverlee zag er wel wat in. Ze besloot 34 bungalows te bouwen in de stijl van Expo 58, de wereldtentoonstelling in Brussel die toen net afgelopen was. Vandaag zijn de bungalows volledig afgeleefd en onmogelijk te renoveren of te restaureren. Maar de site heeft wel een belangrijke erfgoedwaarde. 16

Daarom besliste de sociale huisvestingsmaatschappij SWaL om de historische bungalows te vervangen door nieuwe. Op de parking naast de Naamsesteenweg komt een appartementsblok. De werken gaan in de loop van 2019 van start en zullen wellicht enkele jaren in beslag nemen. Ook het park zelf verandert. Vandaag loopt er een brede straat door en vind je her en der parkeerplaatsen. In het nieuwe park komen enkel wandel- en fietspaden. Aan

het lokaal dienstencentrum en aan de Naamsesteenweg komen in het totaal 36 parkeerplaatsen.

FIETSPAD NAAR PARKABDIJ

In de buurt van het Ruelenspark ligt het Cadolpark, dat enkele jaren geleden werd omgetoverd van een ontoegankelijke groene zone tot een fijne plek om even aan de drukte van de stad te ontsnappen. Dat het Cadol- en het Ruelenspark heraangelegd worden is geen toeval.

De stad werkt immers aan een as die Abdij van Park, via het Cadol- en Ruelenspark, verbindt met de Naamsepoort. Langs de Molenbeek in deze vallei komt een groene en veilige wandel- en fietsroute. In een latere fase zal ook de omgeving van Bodart erop aansluiten. communicatie stadsvernieuwing infohuis@leuven.be 016 27 22 72 www.leuven.be/ ruelenspark

SCHOON VOLK

‘Een groene kerst’ Fré Wouters (33) kijkt samen met zijn vrouw en twee dochters Luce en Bo uit naar Kerstmis. Maar ze willen het wel graag duurzaam houden.

‘BUITEN TUSSEN DE EENDJES’ Madelène Vranckx (94): ‘Ik ben samen met mijn man in een bungalow in het Ruelenspark komen wonen op m’n zeventigste. Mijn man is intussen gestorven, maar gelukkig woont mijn zus vlakbij. Het is hier niet groot, nee, maar ik heb plaats genoeg voor al mijn spullen.’ ‘In de zomer zit ik vaak buiten, tussen de eendjes. Er komt af en toe volk voorbij: wandelaars met hun hond of studenten op de fiets. En ik kom goed overeen met de buren, ik heb van niemand last. Elke dag maak ik een wandeling door het park en in de namiddag spreken mijn zus en ik af in de cafetaria van Ruelenspark, het lokaal dienstencentrum van Zorg Leuven. De supermarkt ligt om de hoek, en af en toe ga ik te voet naar de markt in Heverlee. Altijd met mijn rollator.’ ‘Toen we hier introkken, stond er nog een kachel. Die hebben ze na een paar jaar vervangen door centrale verwarming. Maar er zijn wel dingen echt verouderd. Het hout van de ramen in mijn slaapkamer is helemaal verweerd. Ik durf ze niet meer open te doen.’ ‘Ze hebben me verteld dat er nieuwe huizen komen. Dat vind ik prima, zolang ik na de werken maar terug naar hier kan komen. Want ik woon hier ontzettend graag.’

Fré: ‘Kerstmis draait voor ons rond vakantie, familie en gezelligheid. Veel opsmuk hoort daar niet bij, maar een kerstboom hebben we wel: een bescheiden houten namaakboom met ledlichtjes in. Een echte boom is misschien heel sfeervol, maar tegelijk ook verre van duurzaam. Het kweken van sparren vraagt enorm veel landbouwoppervlakte, water en energie. De meeste worden daarna gewoon verhakseld of verbrand. Sommige mensen planten hem in de tuin en gebruiken hem jaar na jaar opnieuw. Maar daar hebben wij de ruimte niet voor.’ ‘Ook het kerstmenu proberen we een duurzame touch te geven. We kiezen meestal voor een buffet. Alle gasten brengen iets mee, vaak een vegetarisch gerecht. Ze letten er wel op dat ze niet te veel meenemen: grote overschotten zijn echt zonde. Kleine restjes gaan terug mee naar huis, voor de volgende dag.’ ‘De grootouders verwennen onze dochters graag met kerstcadeaus. Op vraag van mij en mijn vrouw zijn dat meestal tweedehandscadeaus, in de loop van het jaar gekocht op rommelmarktjes of websites. En verpakken doen we met gerecycleerd cadeaupapier en tekeningen van de dochters. Of we gebruiken een versierde doos. Duurzaam en mooi!’ De Europese Commissie heeft Leuven bekroond met de ‘European Green Leaf 2018’, een prijs voor de inspanningen die de stad levert rond duurzaamheid en levenskwaliteit. In de voorbije nummers van LVN kon je kennismaken met Leuvenaars die een steentje – klein of groot – bijdragen aan een duurzame stad. Dit is de laatste aflevering van deze rubriek.

17

KERSTMARKT

People made, echt waar

uit • Stadswandeling Wandelclub Sportvrienden Pakenhof organiseert op 15 december een wandeling langs verschillende Leuvense pareltjes, zoals het Groot Begijnhof, de Universiteitshal, de kerstmarkt en de winkelstraten. Je kan kiezen uit wandelingen van 4, 6 en 12 km. Je stapt het parcours zelf af aan de hand van een plannetje. Meer info: www.leuven.be/ kerstwandeling. • Volleybal Volley Haasrode Leuven speelt dit seizoen voor het eerst in zijn geschiedenis op Europees niveau. Ga woensdag 5 december om 20.30 uur supporteren in Sportoase Philipssite, waar VHL het opneemt tegen het Bulgaarse CSKA Sofia. In het stadskantoor kan je tot 5 december, 16.30 uur, gratis tickets afhalen.

LVN presenteert iedere maand een selectie uit het vrijetijdsaanbod in de stad. Wil je niets missen? Kijk dan op www.uitinleuven.be. Organiseer je zelf een activiteit? Voer ze in op www.uitdatabank.be.

18

Op zaterdag 8 december kan je in de bib in Tweebronnen naar een bijzondere kerstmarkt: People made, echt waar. Twintig organisaties uit de sociale economie en de arbeidszorg verkopen er hun mooiste handgemaakte creaties. Kom van 10 tot 16.30 uur snuisteren tussen wenskaarten, juwelen, keramiek, zeep, tassen gemaakt van gerecycleerde spandoeken … of proeven van hartige hapjes en dessertjes in het kerstcafé. Een tochtje maken in de fietstaxi van ’t Lampeke of meedoen met een workshop kaarsen versieren kan ook. De opbrengst van de kerstmarkt gaat naar de twintig organisaties. Je koopt dus niet alleen een origineel geschenk, je geeft mensen ook een zinvolle dagbesteding en arbeids- en opleidingskansen. www.leuven.be/peoplemade

KORTFILMFESTIVAL

Filmpje kijken? Van 1 tot 8 december is STUK weer het decor voor Kortfilmfestival Leuven. Uit duizenden inzendingen van over de hele wereld kozen de organisatoren zo’n 250 korte fictie-, animatie-, kinder- en documentairefilms. Zowel het publiek als een internationale jury bekroont tijdens het festival nog eens de beste films in verschillende categorieën. Dit jaar ligt de focus op Polen. Naast de beste kortfilms uit dat land kan je ook

naar een unieke tentoonstelling waar Poolse kunstwerken tot leven komen via een app op je smartphone. Ook bijzonder dit jaar: heel wat films krijgen live muziekbegeleiding, en componist Raf Keunen geeft een masterclass over zijn filmmuziek. Nog schoon volk op de rode loper: ‘Girl’-regisseur Lukas Dhont en de Leuvense actrice Maaike Neuville.

KERSTCONCERT

De Joorzangers Gelak as alle joore wed er in deisember e konsêrt gorganizeid. Voor wie niet vertrouwd is met het Leuvense dialect: De Joorzangers, het mannenkoor van het Leuvense Jaartallenverbond, trakteren je deze maand weer op een gratis kerstconcert in de Sint-Pieterskerk. Op het programma: dialectversies van bekende en minder bekende kerstliederen, dagboekfragmenten van een soldaat uit WO I én een verrassingsact. Zingt grist mei! vr 14/12 | 20 uur | Sint-Pieterskerk | gratis

za 01/12 – za 08/12 | STUK www.kortfilmfestival.be

SOLOVOORSTELLING

Het XIIIe werk van Rob Vanoudenhoven De laatste jaren werkte Rob Vanoudenhoven vooral achter de schermen. Maar nu staat hij er weer, live op de planken nog wel. In zijn solovoorstelling ‘Het XIIIe werk van Rob Vanoudenhoven’ vertelt hij over de ups en downs in zijn 50-jarige bestaan. info & tickets: www.30CC.be

WINTERSPEELTUIN

Binnenpret

Van 26 tot 30 december wordt de Brabanthal omgetoverd tot een grote binnenspeeltuin. Kinderen vanaf drie jaar kunnen zich uitleven op springkastelen, kermismolens, hindernisbanen, glijbanen en andere attracties. Intussen kunnen de (groot)ouders genieten van een hapje en een drankje op het binnenterras. De allerjongsten zijn – samen met hun ouders – welkom op de rustigere minispeelplek. Tip: koop je tickets online, dan hoef je niet in de rij te staan als je binnenkomt.

SHAHAB

BELEEFT

wo 26 – zo 30/12 | Brabanthal info & tickets: www.leuven.be/winterspeeltuin

‘Ik hou van de pizza's uit de Kortestraat’

LEERLINGENCONCERTEN

Zweten op Wintergloed Sporten op live pianomuziek in plaats van beats? Kom tijdens Wintergloed een uurtje zweten tijdens een complete bodyworkout. Je kan ook gewoon gaan luisteren naar een van de vele optredens van leerlingen van het conservatorium. De concerten zijn gratis. Voor de workout moet je betalen. Dat kan ter plaatse, maar je moet je wel op voorhand inschrijven. De opbrengst gaat naar het Fonds Kind en Orgaantransplantatie. za 22/12 | 14 – 16 uur | SLAC/Conservatorium www.slac-conservatorium.be

‘Ik werk lange dagen. Na het werk – zo rond 20 uur – trek ik de stad in om iets te eten. Ik hou van pizza, dus ik beland vaak bij Nan & Nan, Sole Mio of Facefood, drie zaken in de Kortestraat. Of ik eet mijn pizza op aan de Dijleterrassen in de Dirk Boutslaan. Daar is het zo mooi en rustig.’ ‘Ik hou van mooie kleren, en ze mogen wat kosten: Louis Vuitton, Adidas, Parajumpers … Het meeste koop ik online, maar ik spring af en toe ook binnen bij Pull&Bear in de Diestsestraat.’ ‘En natuurlijk spendeer ik ook graag tijd met vrienden. Ik heb Koerdische vrienden, maar ook Leuvense. Ik praat zowel Koerdisch als Nederlands met hen. We spelen samen Playstation, wandelen wat in de stad of gaan samen iets drinken. Soms gaan we dansen in een café op de Oude Markt, al gebeurt het dat we er niet in mogen. Ik begrijp niet waarom … Maar op 31 december vind je me er zeker: dan dansen we samen het nieuwe jaar in tijdens de Leuven Countdown!’

19

Wintertijd: van 5 december tot 5 januari

De lichtste dagen van het jaar Van 5 december tot 5 januari is het opnieuw Wintertijd in Leuven: 670.000 energiezuinige kerstlampjes verlichten de stad, het Groot Begijnhof baadt in de gloed van kaarsen, en nieuwe verlichting tovert de kerstmarkt om tot een sprookjesdorp. Bovendien presenteert Wintertijd een gloednieuw parcours met lichtkunstwerken van kunstencollectief Skullmapping. De Leuvense lichtkunstenaars Antoon Verbeeck en Filip Sterckx schilderen onder de naam Skullmapping al tien jaar met licht. Hun 3D-voorstellingen prijken op affiches van grote lichtfestivals over de hele wereld. In het centrum van Leuven ontdek je vanaf zaterdag 22 december hun beste werken.

KING SPRONG

Een reuzegrote gorilla beklimt museum M en maakt vervolgens een sierlijke duik in het diepe. Een niet te missen spektakel voor jong en oud. za 22 – zo 30/12 | 18 – 22 uur Tuin M – Museum Leuven

FIERE MARGRIET

In de Eikstraat ben je getuige van de moord op Fiere Margriet, die in de Dijle wordt gegooid en stroomopwaarts drijft. Skullmapping projecteert op de stenen, waardoor het lijkt alsof Fiere Margriet echt voor je op straat ligt. za 22 – zo 30/12 | 18 – 22 uur Eikstraat 20

SKELETON DANCE

Voor je voeten breekt de Eikstraat open en vang je een glimp op van de Leuvense onderwereld. Als je durft te kijken tenminste … za 22 – zo 30/12 | 18 – 22 uur Eikstraat

GALLERY INVASION

Wat gebeurt er als de schilderijen in een kunstgalerie tot leven komen? Een nieuwsgierig aapje stapt uit een doek en gaat op ontdekking. za 22 – zo 30/12 | 18 – 22 uur Naamsestraat 88

PEEPSHOW

In de schatkamer van het historische stadhuis volg je het levensechte slaapritueel van een klein jongetje met nachtmerries. za 22 – zo 30/12 | 14 – 20 uur schatkamer stadhuis

MY ORCA

Met deze installatie verwezenlijkt Filip Sterckx zijn kinderdroom: een orka zien. za 22 – zo 30/12 14 – 20 uur schatkamer stadhuis

www.wintertijdinleuven.be | geen lichtprojecties op 24 & 25 december

Meer Wintertijd 10. Groot Begijnhof bij kaarslicht De gloed van duizenden kaarsen maakt de kasseistraatjes van ons Groot Begijnhof op zaterdag 8 december nóg sprookjesachtiger.

WED STRIJD

9. Feeërieke kerstmarkt Snuister van 12 tot 23 december tussen de 170 kraampjes vol ambachtelijke geschenken, kerstartikelen, Provençaalse specialiteiten, hapjes en drankjes. Vanaf dit jaar opnieuw op het Mgr. Ladeuze- en H. Hooverplein!

LE PETIT CHEF IN DE WINTERTUIN Op de Grote Markt wandel je binnen in de wondermooie Wintertuin met kerststal, echte schaapjes, een grote kerstboom en een fotohoek. Ook de lichtkunstinstallatie ‘Le Petit Chef’ van Skullmapping is weer van de partij. De kleine kok tovert in zijn herberg in drie minuten tijd een hemels – virtueel – gerecht op je bord. ‘Le Petit Chef’ is regelmatig te gast in de hipste restaurants, van Londen tot Dubai.

05/12 – 05/01 ma – vr: 17 – 20 uur za – zo: 14 – 20 uur gesloten: 24, 25 en 31/12 en 01/01 | Grote Markt

PARKEREN IN LEUVEN Kom je met de auto? Ontdek op www.zonaarleuven.be waar je kan parkeren. Als je parkeert op een randparking, nemen jij en je passagiers gratis de bus naar het centrum met het parkeerticket.

8. Klassieke concerten Luister naar Engelse kerstliederen door het ensemble Currende. 7. Winterwandelingen Trek een warme muts aan voor deze themawandelingen voor jong en oud. 6. Tentoonstellingen Maak kennis met de adellijke familie Arenberg in museum M en de Universiteitsbib. 5. Winterspeeltuin Ravot in de Brabanthal van 26 tot 30 december. 4. Foodtruck Fiesta Smul van streetfood uit de hele wereld op 28, 29 en 30 december. 3. Eindejaarscorrida Sluit 2018 sportief af op zondag 30 december. 2. Leuven Countdown Dans het nieuwe jaar in op de Oude Markt. 1. Nieuwjaarsdrink Kom op zaterdag 5 januari naar de Grote Markt en klink samen met alle Leuvenaars op 2019. Gelukkig nieuwjaar!

WIN! De kiezer beslist

TICKETS

'De kiezer beslist', 'Het is een signaal' en 'Dat moeten we aanpakken'. Theater- en audiomaker Adriaan Van Aken verzamelde deze en andere clichés van politici en maakte er samen met muzikant Joris Caluwaerts een podcast en voorstelling van. ‘De kiezer beslist’ van Het nieuwstedelijk is politiek theater vanuit het oogpunt van iemand die niet in politiek geïnteresseerd is – een combinatie van audio, muziek, tekst en zelfs een dansje aan het eind. Wil jij kans maken op een van de vijf duotickets voor de middagvoorstelling op 6 december? Mail voor 4 december naar lvn@leuven.be welke acteur meespeelt in het laatste deel van de voorstelling. do 06/12 | 12.30 uur | OPEK www.nieuwstedelijk.be

21

FAMILIERONDLEIDING

Arenberg voor allen Tijdens een familierondleiding op zondag 2 december loodst een gids je door de tentoonstelling 'Macht en Schoonheid. De Arenbergs'. Kinderen vanaf drie jaar, (groot)ouders, tantes en ooms kunnen de expo zo op een ludieke en kindvriendelijke manier ontdekken. Vechtende ridders, blinde hertogen, spannende toneeltjes … De fantasie van de kleinste bezoekers slaat vast op hol! zo 02/12 | 13.30 – 15 uur M – Museum Leuven www.arenbergleuven.be

ACTIE

Beweeglandschap Op zaterdag 22 december van 14 tot 17 uur stelt Sporty zijn beweeglandschap in HAL 5 open voor kinderen tussen 2 en 7 jaar en hun ouders. Op en rond de talloze toestellen kunnen ze verschillende vaardigheden oefenen: klimmen, springen, tuimelen … Kinderen betalen 1 euro, ouders mogen gratis binnen. za 22/12 | 14 – 17 uur www.leuven.be/ bewegingsparcours

Quintijn Ketels en Aline Breucker van circusgezelschap Side-Show spelen 'Spiegel im Spiegel'.

Wintercircus

Spiegels, en hoe erin te kijken Deze maand kan je naar drie hoogstandjes van Wintercircus gaan kijken. Eén ervan heet 'Spiegel im Spiegel’, een mix van dans, circus en beeldende kunst voor iedereen vanaf 8 jaar. Makers Quintijn Ketels (35) en Aline Breucker (37) lichten toe. Quintijn: ‘We zijn een internationale groep van zes artiesten uit België, Frankrijk, Zwitserland en Griekenland. De voorstelling maakt deel uit van een trilogie rond verbeelding. Vorig jaar speelden we tijdens Wintertijd ‘Shoichidô’, met een eenwieler als schrijfinstrument. Dit jaar staat de spiegel centraal. Hoe kijk je naar jezelf in de spiegel? Hoe ziet jouw omgeving je? En welke invloed heeft die omgeving op je persoonlijkheid?’

Aline: ‘Alles draait om perceptie. Je kan op eindeloos veel manieren naar dingen kijken. Net zoals alle toeschouwers de voorstelling op hun eigen manier zullen ervaren. Met een reuzegrote spiegel aan het plafond lijkt het alsof we een berg beklimmen, terwijl we gewoon over de vloer kruipen.’ Quintijn: ‘Ik ben opgegroeid in Leuven en op mijn elfde speelde ik al producties in binnen- en buitenland met Circus in

Beweging. Als ik daarop terugkijk, besef ik wat een belangrijke leerschool dat voor mij geweest is. Dat we binnenkort mogen optreden in de schouwburg van Leuven vind ik wel speciaal. Ik ben er al naar zoveel voorstellingen geweest. Echt een hele eer.’

Alles draait om perceptie

KOMT DAT ZIEN! Wintercircus heeft drie voorstellingen in petto. De tickets voor ‘Bascule Performance’ zijn al allemaal de deur uit, maar voor ‘Cerebro’ en ‘Spiegel im Spiegel’ zijn er nog plaatsen. ‘Cerebro’ vindt plaats op vrijdag 21 december om 20 uur in de Minnepoort (vanaf 12 jaar). Op zaterdag 22 december om 19 uur kan je in de schouwburg gaan kijken naar ‘Spiegel im Spiegel’ (vanaf 8 jaar). Tickets & info: www.30CC.be.

22

Colofon Verantwoordelijke uitgever: Erik Vanderheiden, schepen van communicatie, sport, handel en landbouw Hoofdredacteur: Ann-Catherine Metz Coördinatie en eindredactie: Heyvaert&Jansen, Kristien Quintiens, Annelies Senaeve, Catherine Van Dievoet Redactie: Kristien Quintiens, Annelies Senaeve, Tom Stroobants, Catherine Van Dievoet, Veerle Vandenborre Fotografie: Joël Hoylaerts, Marco Mertens, Jan Pollers, Rob Stevens, Lissa Van Eesbeeck, Katrijn van Giel, VRT Adrian Michaux

Sporters met beperking lopen Eindejaarscorrida

‘We zijn één hecht team’ Zondag 30 december lopen meer dan 5.000 sporters het jaar uit tijdens de 21e Eindejaarscorrida. Sinds enkele jaren kunnen ook G-atleten deelnemen: sporters met een fysieke of mentale beperking. Adrian Michaux (18) is een van hen. ‘Vorig jaar heb ik voor de eerste keer meegedaan met de Eindejaarscorrida. Samen met een van mijn trainers, Jean Lebbe, liep ik de 4 km. Het was echt leuk. Ik was zo gefocust dat ik zelfs de muziekgroepjes langs de kant niet gezien of gehoord heb. Ik heb ook niet op mijn tijd gelet. Daar draait het voor mij niet om, het gaat erom het te dóén.’ Adrian heeft autisme en een verstandelijke handicap, maar laat zich daar niet door tegenhouden. Sinds 2015 traint hij bij Daring Club Leuven Atletiek (DCLA), dat een eigen G-sportwerking heeft. ‘Ik kwam bij de club terecht via een foldertje op school. Ik ben enkele keren gaan proberen en was snel verkocht. Ondertussen kan ik het sporten niet meer missen.’ ‘De trainingen zijn gevarieerd: verspringen, speerwerpen, spelletjes … Maar lopen vind ik het leukst. Ik kan er volledig mijn energie in kwijt. We zijn met 11 G-sporters tussen 9 en 40 jaar, en we trainen twee keer per week. Ik hoop dat er nog een paar zich gaan inschrijven voor de corrida. Mijn teamgenoten zijn echte vrienden, en ook de trainers zijn heel leuk. We vormen één hecht team.’

Loop jij ook mee? Je kan opnieuw kiezen uit drie verschillende afstanden. Om 10 uur start de 4 km, een halfuurtje later de 8 km en om 11.15 uur de 12 km. De start ligt in de Bondgenotenlaan, de aankomst op het Mgr. Ladeuzeplein. Een chip in je borstnummer registreert je tijd. En iedereen krijgt een leuke prijs. Kinderen tot negen jaar kunnen om 9.45 uur gratis deelnemen aan de DCLAkilometer. En vergeet ook niet dat je voor het goede doel kan lopen!

zo 30/12 Mgr. Ladeuzeplein www.leuven.be/corrida

Luistertijdschrift: LVN is ook beschikbaar als luistertijdschrift voor blinden en slechtzienden. Je kan dit nummer online beluisteren via www.leuven. be/lvn of bij de redactie een DAISY-cd-rom opvragen. Contact: lvn@leuven.be of 016 27 22 48 Opmaak en druk: artoos group LVN is gedrukt met milieuvriendelijke inkt op papier uit duurzaam beheerde bossen.

LVN is een uitgave van stad Leuven, Professor Van Overstraetenplein 1, 3000 Leuven, 016 27 20 00.

Schrijf je in op www.leuven.be/nieuwsbrief en ontvang tweewekelijks info over onder meer openbare werken, mobiliteit, stadsvernieuwing en vrijetijdsactiviteiten.

23

Wil je ook een plaatsje op deze pagina en heb je een openbaar profiel? Tag je Instagramfoto’s met ‘@leuven’.

Het skatepark van de Philipssite @erardswannet

De Dijle vanuit de Minderbroedersstraat @jyfallon

Het stadspark @avemarijke

Daar is de Sint! @audevandenbroeck

Een reebokje in Heverleebos @jogchumvrielink

Studenten in de stad @im_ansar