Aralık 2012 / Sosyalist Dayanışma
SENDİKAL ÖZGÜRLÜKLER VE METAL İŞÇİSİNİN ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜ
M
ecliste bir yıldan beridir bekleyen sendikalar kanunu birçok sendika, dernek ve devrimci yapının mücadelesine rağmen 18 Ekim’de kabul edilerek yasalaştı. AKP tarafından barajların düşürülerek örgütlenme özgürlüğünün önündeki engellerin kaldırılacağı propagandasıyla lanse edilen yasa, sonunda 12 Eylül mirası olan mevcut yasadan pek de farkı olmayan bir düzenleme ile çıkarıldı. AKP hükümetinin sermayenin hizmetkârı olduğu bir kez daha tescillendi. İşçilerin örgütlenmelerinin önünü kesen Toplu sözleşme ve sendikalar yasası bir tarafa, anayasadaki ve yasalardaki haklar ve özgürlükler de fiilen yok sayılıyor. Güya Anayasa ile güvence altına alınmış sendikal örgütleme hakkı var. Ve 1951 yılından buyana TBMM’de onaylanmış onlarca ILO sözleşmesi bulunuyor. İş yasasının sözde koruma hükümleri ve kâğıt üzerinde sayfalar tutan haklar; sahada, fabrikada, atölyede, neredeyse hiçbir işyerinde işçinin hayatına yansımıyor. Cebine ücret olarak, işinde güvence olarak, meslek hastalığı ve iş kazalarına karşı yaşam hakkı olarak, eşitlik olarak, seçme hakkı olarak hayata geçmiyor. Bu tablonun doğal bir sonucu olarak Türkiye, 2011 Haziran ayında ILO tarafından kara listeye alınmıştı. Nedenleri ise şu şekilde sıralanmıştı: - Türkiye, imzaladığı halde, ILO’nun sendikal hakları düzenleyen 87 ve 98 numaralı sözleşmelerine uymuyor. - Sekiz yıldır tartışılan Sendikalar Yasası hâlâ Meclis’ten geçirilmedi.(Artık geçti ama ne-
redeyse evvelkinden farkı yok!) - Avrupa’nın tümündeki sendikal nedenlerle işten atmaların yüzde 66’sı Türkiye’de yaşanıyor. - Türkiye’de sendikaya üye olan her 5 metal işçisinden 3’ü işten atılıyor. - Sendikacılar sadece sendikal faaliyette bulundukları için gözaltına alınıp tutuklanabiliyor. - Sendikaların eylemlerinde polis aşırı güç kullanıyor. - Grev yasakları genişletilerek devam ettiriliyor. ILO’nun vurguladığı hemen hiçbir başlıkta düzelme yok. Tablo değişmiş değil. AKP eliyle değişmesi de beklenemezdi zaten.
23 Ekim 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan AKP hükümetinin 2013 yılı programında söylenenler bunu açıkça gösteriyor. Programın temelinde “güvence nasıl ortadan kaldırılır” meselesi anlatılırken, atılacak adımlar sıralanmıştır. Politika Öncelikler ve Tedbirler bölümünde; “İşgücü piyasasındaki katılıklar giderilecek ve esnek çalışma yaygınlaştırılarak hayata geçirilecektir” denilmektedir. Pratik olarak yapılacaklar şöyle sıralanmaktadır: “…evde çalışma, uzaktan çalışma, esnek zaman modeli, iş paylaşımı”
yöntemlerine imkân sağlanacağı ve bu çalıştırma biçimlerinin yaygınlaştırılarak hayata geçirilmesi elzemdir”. Yine 2013 programının “Sosyal Güvenlik Kuruluşları” bölümünde aynen şunlar yazıyor: “Asgari ücretin 2013 yılı Ocak ve Temmuz aylarında yüzde 3 oranında... Artırılması öngörülmüştür.” Sermaye iktidarı daha bütçe görüşmeleri tamamlanmadan asgari ücret konusundaki kararını verdi ve bölgesel asgari ücret tartışmalarını derinleştirmeye başladı bile. Bunun yanında asgari ücret tartışmalarının kendisi için hiçbir anlam ifade etmeyen, asgari ücret dahi ala-
cağı bir işi olmayan 4,5-5 milyon işsiz hiçbir türlü görüşmelerin, programların gündemine girmedi. Evlere tıkılmış 12 milyon “ev kadını”, yüzbinlerce ücretli ev işçisinin adı anılmadı bile. Bu arada kamu emekçilerinin fazla mesaileri ve yol paralarının kaldırılmasının planlanmakta olduğu da cabası.
Sokak Hatırlanmak Zorunda
İşçi sınıfının minik bir parçasının sendikalarda örgütlü (%4-5) olmasının bir tesadüf olmadığı her zaman yüzümüze çarpıyor. Devletin, sermayenin ve düzen sendikacılarının kıs-
Sevgi Evrim Güler TOPRAK
AKP hükümetinin 2013 yılı programında söylenenler bunu açıkça gösteriyor. Programın temelinde “güvence nasıl ortadan kaldırılır” meselesi anlatılırken, atılacak adımlar sıralanmıştır. Politika Öncelikler ve Tedbirler bölümünde; “İşgücü piyasasındaki katılıklar giderilecek ve esnek çalışma yaygınlaştırılarak hayata geçirilecektir” denilmektedir. “…evde çalışma, uzaktan çalışma, esnek zaman modeli, iş paylaşımı” yöntemlerine imkân sağlanacağı ve bu çalıştırma biçimlerinin yaygınlaştırılarak hayata geçirilmesi elzemdir”.
13