Jaarmagazine 2020

JAARMAGAZINE VOOR SOCIOCULTURELE PROFESSIONALS

2O2O

HILDE CREVITS over haar nieuwe ministerportefeuille

“Sociocultureel werk is een labo voor onze ganse economie en maatschappij”

EN VERDER: ZO TROTSEREN ONZE LIDORGANISATIES DE CORONASTORM * AAN DE SLAG MET JE SOCIALE IMPACT * 8 TIPS VOOR HET PERSONALISEREN VAN WERK IN JE ORGANISATIE

COLOFON EEN UITGAVE VAN

Sociare vzw Ravensteingalerij 28 bus 3 1000 Brussel 02 503 18 11 info@sociare.be Jaarmagazine 2020 – Brussel, juni 2020 VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Veerle Huwé, directeur Sociare TEKSTBEWERKING EN REDACTIE

Chloé Wolfs FOTOGRAFIE EN AFBEELDINGEN

Foto’s door het team van Sociare / aangeleverd door de betrokken organisaties, behalve: Coverfoto: Hilde Crevits – teamfoto’s: Sophie Nuytten (sophienuytten.allyou.net) Voorwoord: foto Erwin De bruyn: Thomas De Boever Social impact: p.14-15 foto VLAMO: Joris Michael – foto Sophie Pelsmaekers: Shirley Deceuninck / p.16-17 foto’s Furia: Patrick De Ceuster / foto Nele Smets: Raf Lehaen #sensationeelsociocultureel: p.18: Edi Libedinsky via Unsplash.com #sensationeelsociocultureel/p.22-23 foto’s Histories vzw: FVHS-ICEdossier / p.25 foto Eva De Smedt: Lander Loeckx /p.26-27 foto beren: Wim Erkelbout /p.28-29 foto raamknuffel: Shamseddin Jafar Osman – foto Karin Nelissen: Alba Bruggeman Nelissen Iconen op p. 42 & 43: Smashicons / Pixel Perfect / Alfredo Hernandez / Itim2101 / Darius Dan from via flaticon.com Iconen op p.44 & 43: Bart Behiels VORMGEVING

Media Luna – Marc Provoost DRUK

DV3 printers VERZENDING

Ijsedal Maatwerkbedrijf vzw BEDANKT!

Voor hun medewerking aan dit nummer: Hilde Crevits en Arne De Brabandere – Angelique Vandewiele – Eva De Smedt en Thomas Kayaert – Eva Wuyts en Frauke Hens – Jan Van Roie en Inge Degraeve – Liesbeth Provoost – Karin Nelissen – Erwin De bruyn – Greet Ramon – Sophie Pelsmaekers – Nele Smets Overname van tekstmateriaal voor niet-commerciële doeleinden is toegestaan. Wel graag © Sociare vzw – socioculturele werkgeversfederatie als bron vermelden.

Beste lezer,

W

e lanceren dit nieuwe jaarmagazine in uitzonderlijke tijden.

We bevinden ons middenin een nooit eerder geziene gezondheidscrisis. Een crisis die ons ook hard raakt in onze rol van werkgever: voor iets als COVID-19 hadden we geen draaiboeken klaarliggen. Gelukkig zit het niet in ons socioculturele DNA om bij de pakken te blijven zitten. Het dossier #sensationeelsociocultureel in dit nummer is daar het beste bewijs van. Allemaal verhalen die aantonen hoe veerkrachtig en gemotiveerd onze medewerkers en vrijwilligers zijn, zelfs in moeilijke omstandigheden.

Dat we daarbij als werkgevers kunnen rekenen op de kennis en expertise van Sociare als ruggensteun, dat appreciëren we in deze onzekere tijden nog meer dan anders. → Het dossier #sensationeelsociocultureel lees je vanaf pagina 18.

Door het interview met Vlaams minister van Werk Hilde Crevits bladeren voelt dan weer een beetje als in een teletijdmachine stappen. Eentje die je terug katapulteert naar voor COVID-19, toen we nog gewoon konden praten over beleidskeuzes en werkgeverschap gepraat kon worden. Tussen de

lijnen van het interview door ontwaar ik een minister met een hart voor de sector, die het sociaal overleg tussen werkgevers en werknemers op een respectvolle manier benadert. Dat stemt me optimistisch, want dat sociaal overleg gaat cruciaal zijn om het financiële leed van onze organisaties te verzachten. Mildheid is een mooie eigenschap, eentje die ik ook onze overheden toewens. Zij zijn immers de opdrachtgever van veel socioculturele spelers, en ik hoop dat zij beseffen dat corona niet zomaar een pauzeknop is die je eventjes indrukt, en dat het daarna weer business as usual is. Ambitieuze plannen, zoals die van de minister om 120.000 Vlamingen extra aan een job te helpen? Die zullen we moeten aanpassen aan de omstandigheden waarin we vandaag leven. Als sector reiken we de minister graag de hand om daar samen over na te denken, eens deze storm is gaan liggen. → Het interview met minister Hilde Crevits lees je op pagina 4.

Het zijn gouden tijden voor lobbygroepen.

Zij gebruiken de politieke impasse op federaal niveau handig om zichzelf en hun achterban te bedienen. We hebben meer dan ooit nood aan een sterke federale regering, die het overzicht behoudt en

de verschillende opties kritisch tegen elkaar afweegt. Al is het maar voor alle zwakkeren in onze samenleving, die geen goed georganiseerde lobbyisten achter zich hebben staan. Want de coronacrisis plaatst niet alleen onze sector onder hoge druk, maar ook onze samenleving.

De kloof tussen de have’s en de have not’s is er alleen nog maar dieper op geworden. Voor de geprivilegieerden met een kwaliteitsvolle woning, financiële stabiliteit en toegang tot internet was dit een pittige periode, maar het leverde hen ook op. Tijd om te vertragen, of om tijd door te brengen met het gezin. Maar voor meer kwetsbare mensen was de situatie tijdens de lockdown ronduit schrijnend.

In een onderzoek van Sociare-lid Uit De Marge, het steunpunt voor jeugdwelzijnswerk, geeft maar liefst 60% van de ondervraagde jongeren aan dat hun ouders financiële problemen ervaren door corona, en dat dat veel mentale stress met zich meebrengt. Bijna 66% zegt thuis niet over een laptop of computer te beschikken. Hallucinante cijfers, die een appel doen op ons als sector om – nog meer dan anders – te strijden tegen die ongelijkheid.

In de eerste fase van de lockdown lag de focus – terecht – op onze primaire menselijke behoeften: gezondheid, veiligheid, voldoende voeding. Onszelf ontplooien en elkaar ontmoeten, dat stond even op een lager pitje. Toch vormt dit ons tot wie we zijn als mens, en dat besef is in deze periode meer dan ooit doorgesijpeld.

Wij als sociocultureel werk, wij zijn de maïzena in deze samenleving. Hopelijk zijn de omstandigheden binnenkort weer optimaal om volop te (ver)binden.

Ik wens je veel leesplezier met dit magazine!

Erwin De bruyn voorzitter Sociare

2020

•1

DIT NUMMER

4

INTERVIEW

VLAAMS MINISTER VAN WERK HILDE CREVITS (CD&V)

over de uitdagingen en kansen voor socioculturele werkgevers

14

AAN DE SLAG MET IMPACTGERICHT WERKEN deze 2 Sociare-lidorganisaties gingen de uitdaging aan!

2•

2020

12

CHECKLIST dit moet je allemaal in orde brengen als je je eerste werknemer aanwerft

18

DOSSIER

deze organisaties zijn #sensationeelsociocultureel, zelfs in tijden van corona

38

BELANGENBEHARTIGING hoe we jouw stem als socioculturele werkgever vertolkten op de verschillende niveaus in 2019

36

ZET JEZELF IN DE MARKT ALS EEN INTERESSANTE WERKGEVER 8 tips om aan de slag te gaan met het personaliseren van werk

49

TEAMWORK MAKES THE DREAM WORK! Maak kennis met de medewerkers van Sociare

2020

•3

AAN DE ARBEID

Hilde Crevits (CD&V) over haar nieuwe job als minister van Werk

Al meer dan een decennium lang is Hilde Crevits (CD&V) een gevestigde waarde binnen de Vlaamse regeringsploeg. Het grote publiek leerde haar kennen toen ze het in 2007 van Vlaams parlementslid tot minister van Openbare Werken, Mobiliteit, Energie en Leefmilieu schopte, nadat partijgenoot Kris Peeters als minister-president de fakkel overnam van Yves Leterme.

Sindsdien bouwde de West-Vlaamse politica een stevige reputatie uit als vakminister, en groeide ze uit tot één van de sterkhouders binnen de christendemocratische partij. Resultaat: meer dan 130.000 voorkeurstemmen bij de laatste Vlaamse verkiezingen. Toch bleek dat niet voldoende om de eerste vrouwelijke minister-president van Vlaanderen te worden, een ambitie die Crevits tijdens de campagne niet onder stoelen of banken stak.

Wat ze wel in de plaats kreeg? Een goedgevulde ministerportefeuille, met de bevoegdheden Werk, Economie, Sociale Economie, Innovatie en Landbouw. Voor de publicatie van dit jaarmagazine nodigden wij onszelf uit op het kabinet van de nieuwbakken minister van Werk voor een babbel over werkgeverschap en de uitdagingen die daar vandaag bij komen kijken.

W

e spreken Hilde Crevits op haar kantoor in de buurt van het Brusselse Noordstation op een druilerige avond eind februari. Van lockdowns, quarantaines en tijdelijke werkloosheid door COVID-19 is er op dat moment nog helemaal geen sprake. De CD&V-politica is in een opperbest humeur, want enkele dagen eerder werd ze voor de eerste keer oma. Wanneer we haar proficiat wensen met de geboorte van kleindochter Estée, beginnen haar ogen te fonkelen. “Voor de eerste keer je kleinkind in je armen houden, dat is…magisch. Geen woorden voor. Echt een uniek moment in een mensenleven!”

4•

2020

Op heel wat vlakken is sociocultureel werk een labo voor onze ganse maatschappij en economie

�

2020

•5

Op federaal niveau lijkt het erop dat het eerder een olifantsdracht gaat worden. Op Vlaams niveau verliep de bevalling gelukkig wat vlotter: daar ruilde u de bevoegdheid onderwijs in oktober in voor die van Werk, (Sociale) Economie, Innovatie en Landbouw. Hoe blikt u terug op de eerste maanden van uw derde termijn als Vlaams minister?

“

Ik vond de overgang van Mobiliteit en Openbare Werken naar Onderwijs destijds ingrijpender, moet ik zeggen. Mijn vorige bevoegdheid, onderwijs, en de huidige vind ik veel beter op elkaar aansluiten.

De kwetsbaarheden zijn dezelfde: wie op school problemen had en geen diploma secundair onderwijs heeft gehaald, vindt moeilijker werk. In het kansenverhaal binnen onderwijs en werk zie ik dus heel veel parallellen.”

Wat je moet weten over Hilde Crevits

“Economie, Sociale Economie en Innovatie zijn dan weer helemaal nieuw voor mij. Ik merk daar heel veel enthousiasme en de drive om oplossingsgericht te denken, en dat vind ik heel inspirerend om te zien.”

Hilde Crevits (°1967) is West-Vlaamse en politica voor CD&V. In 1990 studeerde ze in Gent af als Licentiaat in de Rechten, ze deed daarna ervaring op als advocaat en academisch medewerker.

Welke inzichten en prioriteiten neemt u dan vanuit uw jaren op Onderwijs mee naar het domein van Werk?

In de eerste jaren van het nieuwe millennium was Crevits actief in de lokale politiek als provincieraadslid en later als gemeenteraadslid en schepen in haar thuisbasis Torhout.

Dat combineerde ze een tijdje met een mandaat als Vlaams Parlementslid.

“

Dat mensen fundamenteel ongelijk zijn. Dat is niet persé een slechte zaak, maar wel iets waar je rekening mee moet houden. Onderwijs is eigenlijk per definitie maatwerk, en werk is dat ook. We moeten ons daar bewust van zijn. Het zijn ook allebei sociale bevoegdheden, die heel veel impact hebben op wie we zijn en hoe we in het leven staan. Een opleiding volgen die je prikkelt of een job uitoefenen waar je voldoening uit haalt: dat is zo essentieel voor iemands identiteit…”

“Tijdens mijn jaren op onderwijs heb ik ook altijd veel belang gehecht aan het sociaal overleg, en dat is nu op werk niet anders. Als we 120.000 mensen extra aan een job gaan willen helpen, dan gaan we partners nodig hebben. En vanuit het werkveld worden er heel vaak terechte bekommernissen gedeeld. Ik vind het mijn plicht als minister om daar zorgzaam mee om te springen.”

“We gaan de komende jaren structureel iedereen nodig hebben op onze arbeidsmarkt, dat is gewoon een feit. Ik heb het daarbij niet graag over ‘activeren’, ik vind dat ‘participatie aan de arbeidsmarkt’ de lading beter dekt. Want het is niet omdat iemand huisvrouw of huisman is, dat die niet actief is. Helemaal niet zelfs.”

6•

2020

Sinds 2007 maakt het CD&V-kopstuk onafgebroken deel uit van de Vlaamse ministerploeg. Eerst 7 jaar langs als minister van Openbare Werken & Mobiliteit, tijdens de vorige legislatuur als minister van Onderwijs. In de huidige Vlaamse regering Jambon I is ze viceminister-president en combineert ze de bevoegdheden Werk, Economie, Sociale Economie, Innovatie en Landbouw.

En hoe kunnen wij als federatie en als socioculturele werkgevers daar ons steentje aan bijdragen?

“

Jullie zijn als sector zelfs uitstekend geplaatst om daar een belangrijke rol in te spelen. Ik zie bij jullie al heel veel mooie initiatieven in bijvoorbeeld beroepsopleiding, die mensen succesvol terug op de arbeidsmarkt weten te brengen. Jullie organisaties slagen er ook in om minder evidente doelgroepen te bereiken: schoolverlaters, mensen met een migratie-achtergrond of mensen die in kansarmoede leven.

En laat ons vooral de vele vrijwilligers in jullie sector niet vergeten. Werken als vrijwilliger is voor veel mensen een grote stap, eentje die misschien wel dat laatste duwtje in de rug geeft dat mensen nodig hebben om betaald werk te zoeken én te vinden.”

“Voor de rest wil ik dit nog meegeven aan werkgevers: blijf inzetten op innovatie en de ontwikkeling van expertise binnen jullie organisaties. Blijf uitvogelen wat er werkt en trek lessen uit wat er niet werkt. Jullie hechten als sector ook veel belang aan de ontwikkeling en autonomie van medewerkers, en dat is positief.

Het is een belangrijke factor die ervoor zorgt dat socioculturele jobs werkbaar blijven.”

Uitdagingen van het nieuwe decennium Over werkbaar werk gesproken: meer mensen gaan in Vlaanderen aan de slag in loopbanen die gemiddeld langer duren, en dat heeft impact op de werkbaarheid. Ook in de social profit: daar vindt maar de helft van alle werknemers zijn of haar job “werkbaar”, zo blijkt uit de laatste werkbaarheidsmonitor van de SERV. Zijn dat cijfers waar u van schrikt?

“

Niet echt, jammer genoeg. Binnen onderwijs zien we hetzelfde gebeuren. Mensen die lesgeven of mensen die in de social profit werken: die hebben allemaal een contactberoep hé. Dat zijn mensen die met mensen werken. Stuk voor stuk mooie jobs waar je veel voldoening uit kan halen, maar die soms ook moeilijk kunnen zijn.”

“Ik wil hier niet teveel orakelen, maar ik zie op maatschappelijk vlak een paar tendensen die volgens mij meespelen. Je merkt dat de samenleving verruwt, en dat mensen mondiger worden. Organisaties zijn er beducht voor dat mensen juridische stappen tegen hen gaan ondernemen wanneer er dingen fout lopen.

En dus zorgen ze voor extra regels en procedures. Wat dan weer voor meer druk op de werkvloer zorgt. Gooi daar nog eens de arbeidskrapte bij, waardoor collega’s

erken als vrijwilliger is voor veel “ Wmensen een grote stap, eentje die misschien wel dat laatste duwtje in de rug geeft dat mensen nodig hebben om betaald werk te zoeken én te vinden

”

die vertrekken niet altijd meteen vervangen worden en de achterblijvers het werk dat blijft liggen nog eens bovenop hun stapel krijgen, en je krijgt een explosieve cocktail.”

“Mensen leggen zichzelf ook bijzonder veel druk op.

Om constant bereikbaar te zijn, zo snel mogelijk te reageren op alles en iedereen. Onderschat niet wat dat doet met een mens. Iemand die zich een hele werkdag lang smijt en tussendoor nog door al die mails en berichten op verschillende platformen moet ploeteren: dat is mentaal heel uitputtend. Op die manier sta je nooit ‘uit’, je staat op met je werk en je gaat ermee slapen. Het begrenzen van die bereikbaarheid, op welke manier dan ook, daarin vind ik dat je ook als werkgever een belangrijke verantwoordelijkheid draagt.”

Het systeem van de werkbaarheidscheques is sinds kort ook uitgebreid naar de social profit, waardoor sociale ondernemingen ook kunnen instappen op het systeem. Wat verwacht u hier concreet van?

“

Ja, en daar ben ik oprecht blij om. Het heeft me wel wat overredingskracht gekost naar mijn collega’s toe. Ik vond het niet logisch dat jullie organisaties eerst uitgesloten waren. Want of je nu een profit of een non-profit organisatie bent: uitzoeken waar je knelpunten op vlak van werkbaarheid liggen en hoe je die kan wegwerken, dat is sowieso zinvol.

Organisaties hebben na die screening een plan op maat met concrete handvaten. Ik hoop dat jullie sector hier volop gebruik van zal maken.” > Meer lezen over de werkbaarheidscheques?

Bekijk het kaderstuk op pagina 15.

Ook digitalisering is een reële uitdaging. Eind 2019 hield Antwerp Management School in opdracht van VIVO (het opleidingsinstituut voor de social-profit­ sector, nvdr.) tientallen focusgroepen bij organisaties uit het hele social profit-spectrum. Wat blijkt: ze kunnen de efficiëntiewinst die digitalisering oplevert en het feit dat mensen meer verantwoordelijkheid krijgen in de organisatie van hun eigen werk wel appreciëren. Maar tegelijk is er toch ook veel ongerustheid over minder ruimte voor creativiteit en menselijk contact.

“

Ik kan erin komen dat er ongerustheid is en dat sommige werknemers dat hele verhaal van digitalisering eerder als een bedreiging zien dan als een kans. Maar om het cru te zeggen: eigenlijk hebben we gewoon geen keuze. De arbeidsmarkt zal de komende jaren aan een ongelofelijk tempo veranderen. We staan aan het begin van een digitale revolutie, en 2020

•7

het doodnormaal “ Wome vinden onze computers en

ik wil elke organisatie die mensen tewerk stelt in Vlaanderen mee op die kar laten springen.”

“Tuurlijk zijn er ook valkuilen aan digitalisering. Wat met het ethische aspect van artificiële intelligentie bijvoorbeeld? En hoe zorg je ervoor dat mensen niet permanent aan hun computer gekluisterd zitten? Maar tegelijk geloof ik ook heel erg dat digitalisering net méér ruimte vrij maakt voor creativiteit. Ik bezocht onlangs een landbouwbedrijf waarvan de eigenaars geïnvesteerd hadden in een voedingsrobot voor hun dieren. Wat dat hen opleverde? Vooral tijd. Tijd die ze niet langer moesten besteden aan repetitief werk, maar tijd waarin ze innovatief aan de slag konden in hun bedrijf. Als ik dat doortrek naar jullie sector: tijd om je bezig te houden met je doelgroepen, met het realiseren van je maatschappelijke missie.”

In tegenstelling tot een paar jaar geleden zitten we als werkgever weer volop in een periode dat het moeilijk is om bepaalde vacatures in te vullen. U pleit ervoor om meer te kijken naar competenties & groeipotentieel dan naar diploma’s. Gaat dat de nood volledig wegnemen?

8•

2020

smartphones te updaten, maar we vergeten onszelf

“

Het is in ieder geval een deel van de oplossing. We zitten nu eenmaal in een situatie met een grote arbeidskrapte: er gaan de komende jaren meer mensen met pensioen gaan dan dat er nieuwe mensen zullen instromen uit onderwijs. Los daarvan vind ik het weinig respectvol dat iemand die 20 jaar lang thuis heeft gewerkt en 3 kinderen heeft grootgebracht, daar weinig maatschappelijke waardering voor krijgt. Een persoon die misschien, los van zijn of haar zorgtaken, actief was in een paar verenigingen waar hij of zij de ledenadministratie deed of hielp om evenementen te organiseren. Dat zijn zeker ook waardevolle competenties voor in een professionele context, die nu absoluut niet erkend worden. Vanuit die optiek vind ik het ook logisch dat iemand die 3 kinderen heeft

”

grootgebracht, niet nog 1 à 2 jaar op de schoolbanken moet doorbrengen voor hij of zij bijvoorbeeld in een kinderopvang aan de slag kan. De vraag vanuit het beleid en werkgevers zou niet moeten zijn ‘hoeveel kandidaten hebben we voor job X?’, wel: ‘hoe kunnen we de vijver van geschikte kandidaten waaruit we vissen groter maken?’.

“Een ander stukje van de puzzel is wellicht levenslang leren. Daar moeten we in Vlaanderen nog veel sterker op inzetten de komende jaren, die cultuur leeft hier nog te weinig. Het is toch raar dat veel mensen het doodnormaal vinden om de software van hun computers en smartphones regelmatig te updaten, maar stoppen met zichzelf en hun kennis te verbeteren eens ze de schoolpoort uit zijn gewandeld?”

In de profit kan je daarvoor als werkgever een beroep doen op een instrument als de

3 vragen

aan Vlaams minister van Werk Hilde Crevits Was u zelf ooit lid van een socioculturele vereniging?

“Zeker! Ik heb een jeugdbewegingsverleden bij de roodkapjes, de VKSJ en de KSA. Daar heb ik ook mijn echtgenoot leren kennen. Samen met hem heb ik in 1995 mee de vzw Gandalf helpen oprichten: een organisatie die gezinsvakanties organiseert voor mensen in armoede. Dat was voor er zelfs maar sprake was van het Steunpunt Vakantieparticipatie.”

Was u zelf ooit actief als vrijwilliger?

“Ik heb voor ik actief mandataris was nog lesgegeven via de KAV en me geëngageerd binnen Beweging.net. Nu heb ik daar net iets minder tijd voor. Al probeer ik wel nog steeds te gaan helpen met koffie schenken op de ontbijten die de lokale CD&V-afdeling in Torhout organiseert (lacht)” Wat was uw allereerste job?

“Vanaf mijn 17de heb ik 5 zomers lang vakantiewerk gedaan aan zee, in een hotel in Westende. Ik maakte er lange dagen: ’s ochtends ontbijt serveren, dan de kamers proper maken en daarna achter de bar staan. Het was daar altijd een komen en gaan van gasten. Ik vond dat heel plezant, ik heb er ook veel geleerd over mensen. Over hoe gelijk we zijn, maar tegelijk ook waar de verschillen liggen. In sommige hotelkamers trof ik chaos aan, terwijl andere gasten dan weer extreem netjes waren. Ook in manier waarop mensen omgaan met anderen zit een wereld van verschil: sommige mensen zijn heel attent, anderen dan weer totaal niet.”

KMO-portefeuille. Als werkgeversfederatie pleiten wij ervoor om dat systeem ook toegankelijk te maken voor socioculturele ondernemingen. Hoe groot is de kans dat dat nog deze legislatuur gaat gebeuren?

“

Daar vrees ik dat ik jullie ga moeten teleurstellen.

We volgen daar de redenering dat de profit en de social profit elk op hun eigen wijze georganiseerd zijn, met ook eigen subsidiekanalen. Bij de werkbaarheidscheques ligt dat anders, omdat dat eigenlijk het enige systeem is dat er bestaat. Maar de KMO-portefeuille beschouwen wij als iets puur voor de profit. We hebben in samenspraak met de sociale partners trouwens ook net bespaard op die KMO-portefeuille.”

“Levenslang leren en jezelf bijscholen, dat hoeft trouwens ook niet altijd enorm veel geld te kosten. Dat brengen jullie nu al in de praktijk, onder de vorm van de lerende netwerken die ik overal in de social profit zie opduiken. Op die manier ervaringen uitwisselen met collega’s binnen dezelfde organisatie, maar ook over de verschillende deelsectoren heen: dat lijkt me nog veel interessanter dan leren in een klassikale setting.”

Bedankt voor het compliment! Net op het vlak van die centen kende deze regering al meteen een woelige start. Heel wat middenveldorganisaties kwamen op straat om zich te verzetten tegen de besparingen op de domeinen van onder andere Welzijn en Cultuur. Onder hen ook heel wat van onze lidorganisaties, die een beleidsnota indienden die loopt tot eind 2020 of langer. Zij krijgen ineens niet meer de middelen waar ze op rekenden om die engagementen waar te maken. Dat is niet alleen nefast voor hun activiteiten, maar ook voor hun rol als werkgever. De principes van goed bestuur komen hierdoor onder druk te staan.

“

Klopt, maar die besparingen situeren zich niet alleen bij mijn collega’s Wouter Beke en Jan Jambon, hoor. 30% van de Vlaamse besparingen zitten bij mij. Zo hebben we het mes in de doelgroepmaatregelen moeten zetten, simpelweg omdat we zagen dat de omstandigheden op de arbeidsmarkt aan het veranderen zijn. Er zijn steeds minder werkzoekenden in de categorie 55 tot 60 jaar, dus was een aanpassing van de doelgroepkorting naar 58+ ook logisch. Binnen de sociale economie, waar onze kwetsbaarste mensen werken, hebben we dan weer bewust de keuze gemaakt om niet te gaan besparen.”

2020

•9

“Beweren dat cultuur en de sociale sector het zwaarst getroffen zijn, is gewoon niet juist als je naar de netto cijfers kijkt. Ook bij de VDAB en de Vlaamse overheid zie ik dat de besparingen erin hakken en dat ze het met minder mensen zullen moeten doen, terwijl ze daar ook volop nieuwe uitdagingen op hun bord krijgen. Niet fijn, maar wel nodig als we de toekomstige generaties niet willen hypothekeren.”

“Maar ik ben het wel met je eens dat de timing bijzonder ongelukkig was. Mocht die beslissing al gevallen zijn in mei of juni, dan hadden de getroffen organisaties en instanties tenminste nog een paar maanden extra gehad om zich aan te passen aan de nieuwe realiteit. Nu kwam die vorming van een nieuwe Vlaamse regering er pas erg laat op het jaar. Niet voor herhaling vatbaar, daar zijn we het met alle Vlaamse collega-ministers over eens.”

Samen gaan = ver komen Opvallend in de positieve zin: uw beleidsnota bevat ook heel wat passages over sociale economie. Als werkgeversfederatie van de sector zijn wij uiteraard bijzonder fier op die sterke staaltjes van ondernemerschap die wij zien in socioculturele rangen. Hoe staat u daar als bevoegd minister tegenover?

“

Wist je dat het al 10 jaar geleden is dat de bevoegdheden Werk, Economie én Sociale Economie voor het laatst nog eens bij één en dezelfde minister zaten? Dat geeft het antwoord eigenlijk al op je vraag: ik vind de sociale economie minstens even belangrijk als de gewone, reguliere economie. Het is gewoon uitgegroeid tot een noodzakelijke, economische sector. Ik weet dat de focus in eerste instantie ligt op de tewerkstelling van mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt, maar vergis je niet: het zijn echt wel volwaardige ondernemingen, die niet vies zijn van innovatie en technische vooruitgang. Daar ben ik tijdens bedrijfsbezoeken al aangenaam door verrast geweest. Maar er ligt ook nog werk op de plank. Zo hoop ik dat we de komende jaren de schotten tussen de sociale en de reguliere economie nog veel meer gaan kunnen doorbreken.

Daar liggen zoveel kansen voor het rapen om van elkaar te leren!”

En hoe ziet u dat dan concreet, die samenwerking en doorstroom?

“

We hebben heel erg de neiging om te redeneren in sectoren, statuten, functies en categorieën. Neem nu de deelsectoren van collectief maatwerk, sociale

10 •

2020

werkplaatsen en lokale diensteneconomie: aan de gewone man in de straat krijg je het verschil tussen die 3 nauwelijks uitgelegd, want de doelgroepen waarmee ze werken zijn bijna dezelfde. Maar in de regelgeving is er wel erg veel verschil, wat niet logisch is. Dat is echt een kluwen, historisch zo gegroeid, vermoed ik. Ik wil hen dan ook oproepen om veel nauwer samen te werken. Hun onderlinge verschillen weg te werken en samen naar buiten te treden.”

“Wat die doorstroom betreft, moeten we ons ook niet blind willen staren op absolute cijfers. Zo ben ik niet van plan om organisaties te gaan belonen per werknemer die naar de reguliere economie gaat.

Want is dat dan voor 2 maanden, of voor 6 maanden, of nog langer? Het is belangrijk dat we daar oog hebben voor duurzaamheid. Je werkt tenslotte met kwetsbare mensen. Ik denk dat we bijvoorbeeld ook een vangnet moeten inbouwen. Want nu is het zo dat wanneer iemand doorstroomt en het niet meteen een succesverhaal wordt, die persoon achteraan in de rij moet aansluiten om opnieuw binnen te geraken in sociale economie. Dat is iets wat we absoluut moeten vermijden.”

“Het heeft ook geen zin om daar al te krampachtig mee om te gaan. Er zit volgens mij een grens aan de maakbaarheid van elke mens. Niet elke doelgroepwerknemer is geschikt om door te stromen naar de reguliere economie, en dat is ook oké. Sociale economie is even waardevol. Maar we hebben er alle baat bij dat wie kan doorstromen, dat ook doet.

Daarvoor is nog meer overleg nodig met de deelsectoren: hoe kunnen we investeren in de weerbaarheid van individuen? En hoe regelen we het praktisch dat er op de gewone werkvloer begeleiding is om die doelgroepwerknemer zo goed mogelijk op te vangen?”

We komen uit een beleidsperiode waarin het sociaal overleg dikwijls behoorlijk woelig en bewogen was.

Hoe kijkt u daar de komende maanden en jaren tegenaan?

“

Ken je die quote ‘Wil je snel gaan, ga alleen. Wil je ver komen, ga dan samen’? Dat omschrijft exact hoe ik aankijk tegen sociaal overleg. Het is gewoon een weg die ik als minister onmogelijk niet kan bewandelen. Want ik kan hier vanop mijn 7de verdieping in Brussel wel van alles verzinnen, maar het is ook de bedoeling dat die beslissingen gedragen worden op de werkvloer. Het is bijvoorbeeld mijn ambitie om samen met de sociale partners nieuwe doelgroepmaatregelen uit te werken. En daarnaast heb ik hen ook hard nodig om meer mensen naar die arbeidsmarkt te trekken. Ook de lokale besturen zijn daarin belangrijke

Werkbaarheidscheques:

til je welzijnsbeleid naar een hoger niveau

Met de werkbaarheidscheques wil de Vlaamse regering organisaties stimuleren om de werkbaarheid van hun werknemers te inventariseren of een actieplan rond werkbaar werk op te stellen.

Met deze cheques kan jouw organisatie: • een meting of scan aankopen om de werkbaarheidsgraad in de organisatie in kaart te brengen • begeleiding inkopen bij het uitvoeren van een scan of meting • begeleiding inkopen bij het rapporteren over de werkbaarheid • begeleiding inkopen bij het opstellen van een werkbaarheidsplan • begeleiding inkopen bij het toekennen van prioriteiten aan de maatregelen of verbeterprojecten, ­opgenomen in dit plan • begeleiding inkopen bij monitoren en opvolgen van de veranderingen op het vlak van werkbaar werk partners. Dus ik verwacht veel van het sociaal overleg, wat niet wil zeggen dat het altijd gemakkelijk zal zijn. Maar ik heb alle vertrouwen in de kracht van het compromis.”

Afsluitend: welke goede raad heeft u als minister voor onze werkgevers? Waar kunnen wij op vlak van werk & innovatie het verschil maken?

“

Als ik naar de lijst met jullie lidorganisaties kijk, dan zie ik organisaties die werken aan oplossingen voor maatschappelijke problemen. De omstandigheden waarin jullie werken, zijn minder evident dan pakweg tien jaar geleden, daar ben ik me van bewust.

Maar blijf investeren in jullie missie gedreven werk.

Blijf investeren in de opleiding van jullie werkgevers, daar zullen we in de toekomst de vruchten van plukken. Draag goed zorg voor jullie gepassioneerde medewerkers en vrijwilligers. Blijf de manier waarop jullie werk organiseren met een kritische blik bekijken.

Maar vooral: wees fier op de innovaties die jullie vandaag al realiseren en draag dat ook uit. Op heel wat vlakken is sociocultureel werk een labo voor onze ganse maatschappij en economie.”

• BELANGRIJK: je kan de cheques ook aanvragen voor acties en maatregelen die te maken hebben met corona, zoals werkpost­aanpassingen of competentieversterking Praktisch: • Als aanvrager kan je een maximale subsidie van 10.000 euro ontvangen, maar moet je wel een minimale private cofinanciering voorzien van 40%.

• De aanvraag voor de terugbetaling van een scan, begeleiding en/of monitoring van de werkbaarheid moet je indienen via de online applicatie. Opgelet: deze aanvraag moet gebeuren voor de gefactureerde prestaties verricht worden!

• De huidige oproep wordt opengesteld op 1 januari 2020 tot en met 3 december 2020. De oproep staat permanent open tot het beschikbare budget is uitgeput.

Alle info op onze website via bit.ly/werkbaarheidscheques

2020

• 11

VRAAG HET AAN SOCIARE

1

“aan te werven. Maar wat moet ik daar allemaal voor in orde brengen? ”

Ik sta op het punt om mijn eerste werknemer

E

erst en vooral: goed bezig! Je socioculturele project

slaat aan, waardoor er ruimte ontstaat om een betaalde werknemer in dienst te nemen. Maar we kunnen ons

voorstellen dat die feestvreugde snel omslaat, eens het besef doorsijpelt dat daar nogal wat formaliteiten bij komen kijken.

Met deze checklist zetten we alles wat je in orde moet brengen

Sluit je aan bij een externe dienst voor preventie en bescherming op het werk Wettelijk verplicht, als werkgever draag je de verantwoordelijkheid om te waken over het welzijn van je personeel. Je kiest zelf bij wie je aansluit.

Ook je sociaal secretariaat kan dit voor je regelen.

op een rij.

WANNEER IN ORDE BRENGEN?

Voor dag 1 van tewerkstelling

Sluit je aan bij een sociaal secretariaat Niet wettelijk verplicht, wel een absolute aanrader om de loonverwerking, aangiftes en andere formaliteiten vlot te laten verlopen.

WANNEER IN ORDE BRENGEN?

Stel een arbeidsreglement op Wettelijk verplicht, het verzamelt immers de rechten en plichten van zowel werkgever als werknemer, en is een praktische vertaling van de afspraken die in de arbeidsovereenkomst staan.

Voor dag 1 van tewerkstelling TIP:

WANNEER IN ORDE BRENGEN?

als Sociare-lid kan je genieten van een voordeel­ tarief bij SD Worx, Acerta of Liantis. Alle info vind je op www.scwitch.be/loonsadministratie

Idealiter voor dag 1 van tewerkstelling, anders zo snel mogelijk

Sluit je aan bij de RSZ Wettelijk verplicht, zo identificeer je je bij de overheid als werkgever. Aangesloten bij een sociaal secretariaat? Dan brengen zij dat voor jou in orde.

WANNEER IN ORDE BRENGEN?

Voor dag 1 van tewerkstelling

Sluit een arbeidsongevallenverzekering af Wettelijk verplicht, je kiest zelf bij welke verzekeraar.

WANNEER IN ORDE BRENGEN?

Voor dag 1 van tewerkstelling

12 •

2020

TIP:

als Sociare-lid ondersteunen we je graag in dit proces met modeldocumenten en advies. Dit is inbegrepen in het lidgeld dat je aan ons betaalt.

Bekijk of je recht hebt op steunmaatregelen Bij je eerste aanwerving ben je grotendeels vrijgesteld van RSZ-werkgeversbijdragen. Maar misschien zijn er nog wel andere financiële of inhoudelijke steunmaatregelen waar je gebruik van kan maken? Contacteer ons gerust om het samen te bekijken!

Sluit een arbeidsovereenkomst af met je werknemer

Zorg voor een passend onthaal van je nieuwe medewerker

Hierin leg je de gemaakte afspraken rond verloning, uurroosters, extralegale voordelen…schriftelijk vast. Ook daarin kunnen we je als Sociare-lid adviseren en ondersteunen.

En dan is hét moment daar: de allereerste werkdag van je nieuwe medewerker. Natuurlijk wil je er alles aan doen om hem of haar zo goed mogelijk te verwelkomen. Minimaal raden we aan om samen het arbeidsreglement even te overlopen, om te kijken of alles duidelijk is. Maar er is meer dat je kan doen: heb je eraan gedacht om het materiaal dat je nieuwe collega nodig heeft klaar te leggen? Kan je hem of haar even rondleiden op de werkplek? Wat moet je zeker nog vertellen over het reilen en zeilen van de organisatie?

Op onze website vind je nog meer handige tips om van je onthaalprocedure een succes te maken.

WANNEER IN ORDE BRENGEN?

Voor dag 1 van tewerkstelling

Maak werk van de Dimona-aangifte Wettelijk verplicht. Via deze aangifte kan de overheid jouw werknemer snel identificeren en sociale rechten toekennen (en bijvoorbeeld de uitbetaling van de kinderbijslag in orde brengen). Je kan de Dimona-aangifte zelf doen via de online applicatie van de RSZ, in sommige gevallen doet het sociaal secretariaat dit voor jou. Check dit dus zeker even.

WANNEER IN ORDE BRENGEN?

Idealiter voor of tijdens dag 1 van tewerkstelling

WANNEER IN ORDE BRENGEN?

Voor dag 1 van tewerkstelling

Kom voldoende tussen in het woonwerkverkeer van je werknemer Je bent wettelijk verplicht om tussen te komen in de kosten die je werknemer maakt in zijn of haar woon-werkverkeer. Je spreekt dit best goed door na de aanwerving, we raden ook aan om het traject vast te leggen in een verklaring op eer. Een model hiervoor vind je terug op onze website.

WANNEER IN ORDE BRENGEN?

Idealiter voor of tijdens dag 1 van tewerkstelling

Alles afgevinkt? Yes! Dan zijn jullie klaar om samen een mooi verhaal te schrijven. Veel succes met de samenwerking, socioculturele toppers!

2020

• 13

In kaart brengen welk verschil je als organisatie écht maakt?

VLAMO WIE? De Vlaamse organisatie voor amateur­ muziek, die 1200 orkesten en 65.000 amateurmuzikanten tot z’n leden mag rekenen FOCUS JAARTRAJECT? Het project “(waar)borgen van de fanfarecultuur”, waarmee VLAMO de fanfarecultuur in Vlaanderen erkend hoopt te krijgen als immaterieel erfgoed op de Inventaris Vlaanderen van het Immaterieel Cultureel Erfgoed.

Deze 2 organisaties gingen 1 jaar lang aan de slag met impactgericht werken

B

eleidsplannen schrijven, zinvolle activiteiten organiseren voor je doelgroepen én er tegelijk over waken dat je vzw financieel gezond blijft: als medewerker van een socioculturele organisatie zou het handig zijn als je extra uren op een dag zou kunnen

bijtoveren… Maar ondanks dat we het allemaal “drukdrukdruk” hebben, loont het om de hectiek van elke dag af en toe te overstijgen en stil te staan bij de concrete impact die je als organisatie hebt. Dat is niet alleen nuttig in de communicatie over je organisatie naar de buitenwereld toe.

Het helpt je ook om te begrijpen welke effecten je activiteiten hebben, zodat je weet wat je kan doen om die verder te verbeteren.

Bovenstaande is exact de uitdaging die 15 van onze lidorganisa­ties in 2019 aan gingen in het traject rond impact­evaluatie: een lerend netwerk dat tot we samen met Verso en Sociale Innovatiefabriek in het leven riepen. Onder de deskundige begeleiding van een coach kregen de deelnemers al snel de basics van het impact meten in de vingers, die ze meteen konden toepassen op een eigen project. Twee deelnemers getuigen over de weg die ze hebben afgelegd (mét de nodige eerlijkheid over de obstakels die ze onderweg tegenkwamen).

14 •

2020

Sophie Pelsmaekers, beleidsmedewerker zakelijk beheer: “We waren het bij VLAMO al langer gewoon om op regelmatige tijdstippen in te zoomen op de impact die we als organisatie hebben. Alleen al omdat we dat jaarlijks moeten rapporteren aan de overheid. Gewoonlijk grijpen we dan terug naar cijfertjes: hoeveel leden hebben we, en hoeveel activiteiten organiseren we? Vooral wat dat laatste betreft bleven we jaar na jaar wat op onze honger zitten. Want je kan wel beschrijven wat je allemaal doet als organisatie, maar niet wat het exact teweeg brengt bij je doelgroep. Om dat helder te krijgen, gingen we op zoek naar handvaten. En die vonden we in het jaartraject rond impactevaluatie.”

Echt in de breedte en diepte werken op iets wat je organisatie vooruit stuwt: heerlijk!

”

“Coach Nele heeft ons van bij het begin aangeraden om klein te beginnen en voor een afgelijnd project te kiezen dat we als testcase konden gebruiken. Het was een uitdaging om dat helder te krijgen, maar uiteindelijk besloten we om de theorie die we leerden toe te passen op ons dossier rond het waarborgen van de fanfarecultuur, dat voor ons als organisatie sowieso al bovenaan ons prioriteitenlijstje stond. We hopen dat uniek stukje traditie binnen het Vlaamse verenigingsleven in het voorjaar van 2020 erkend te krijgen als immaterieel erfgoed. De laatste 10 jaar zien we dat het aantal fanfares in Vlaanderen afneemt, en we zouden het zonde vinden als die traditie niet op één of andere manier bewaard zou blijven.

Vergelijk de erkenning met een label zoals ‘Unesco Werelderfgoed’, maar dan op Vlaams niveau.”

“We vonden het heel belangrijk om in ons aanvraagdossier zoveel mogelijk de stem van het veld te laten weerklinken. En dus gingen we aan de slag: in samenwerking met de mensen van CEMPER (het Centrum voor Muziek- en Podiumerfgoed, nvdr)

lanceerden we een enquête bij onze leden rond het thema. De vele honderden antwoorden vormden de rode draad voor verschillende klankbordgroepen in de 5 provincies. Het doel was om daaruit heel concrete acties te distilleren, die het draagvlak voor de fanfarecultuur in onze maatschappij zouden kunnen vergroten.

Wat voor beelden gebruiken we om fanfares en hun cultuur in de kijker te zetten?

En hoe kunnen we ervoor zorgen dat uitgeverijen ook meer hedendaagse bladmuziek gaan uitbrengen? Het zijn maar een paar voorbeelden van pistes die we bewandeld hebben.”

“We zijn intussen meer dan een jaar verder, en in dat jaar hebben mijn collega Tine en ik ons ontpopt tot echte impact-­ ambassadeurs bij VLAMO. We hebben veel tijd en moeite gedaan om onze Theory of Change uit te werken en te visualiseren. Mooi om te zien dat het intussen intern een echte leidraad is geworden, die uitdraagt welke richting we als organisatie uit willen en hoe we maatschappelijk het verschil kunnen maken. Dit werkjaar willen we meer inzetten op diversiteit. Dat is

niet alleen een werkpunt voor ons eigen ledenbestand, maar ook voor de activiteiten & wedstrijden die we organiseren en de communicatie die we de wijde wereld in sturen. Ik weet zeker dat die impactbril dan opnieuw goed van pas gaat komen.

We hebben de ambitie om onze eigen organisatie én de fanfares van de toekomst toegankelijker te maken voor vrouwen, mensen met een beperking, mensen met een migratie-achtergrond én mensen die in kansarmoede leven.”

“Dit parcours van impactevaluatie heeft veel van ons gevergd, zeker omdat we bij VLAMO maar met een klein team werken.

Maar het heeft ons ook veel opgeleverd: verrijkende contacten met andere socioculturele vzw’s en kansen om intensief samen te werken met collega’s in eigen huis, over de grenzen van onze specifieke verantwoordelijkheden heen. Het was lang geleden dat ik me op professioneel vlak zo uitgebreid in iets heb verdiept en dat heeft ook z’n vruchten afgeworpen: ons erkenningsdossier staat als een huis, en dat hebben we mee te danken aan dit traject.”

2020

• 15

Furia WIE? Feministische denktank en actiegroep die ijvert voor een solidaire en meer gelijke samenleving. Furia draait quasi volledig op vrijwilligers.

FOCUS JAARTRAJECT? De Nationale Vrouwendag die Furia jaarlijks organiseert op 11 november, in 2019 al voor de 48ste keer.

Greet Ramon, stafmedewerkster: “In hoeverre halen mensen die aan het intensieve voorbereidend traject meedoen daar ook écht iets uit? Dat was een kritische kanttekening die het beleid keer op keer maakte bij onze jaarlijkse Vrouwendag. Zelf konden we daar ook nooit echt goed de vinger op leggen. Toen we tijdens deze lessenreeks rond impactmeting één punt moesten kiezen om op te focussen, was de keuze voor ons dan ook snel gemaakt.”

“Zo’n voorbereidend traject van een Vrouwendag is behoorlijk intensief. De locatie wisselt elk jaar, maar eens die vast ligt, komen we maandelijks samen met een groep van 25 à 50 vrijwilligers om knopen door te hakken. Welk thema willen we centraal stellen? Wie gaan we uitnodigen om te spreken? Willen we een debat, gaan we voor workshops en lezingen, of eerder

16 •

2020

voor een artistiek aanbod? Hoe moet de affiche eruit zien? Letterlijk alle krijtlijnen worden in samenwerking met dat plaatselijk platform uitgetekend. Voor deelnemers is dat echt waardevol: ze versterken hun feministisch weefsel, en bouwen hun netwerk bij andere organisaties of lokale overheden verder uit.”

“Om te peilen naar ervaringen, brachten we 2 groepen mensen samen die over een tijdspanne van 10 jaar geholpen hebben om zo’n Vrouwendag mee vorm te geven.

In die focusgroepen kozen we er bewust voor om deelnemers van de verschillende edities en locaties door elkaar te mixen. Geen enkele Vrouwendag in geen enkele stad is dezelfde, en zo konden de deelnemers maximaal reageren op elkaars ervaringen. We namen ook altijd de affiches van de bewuste jaargangen mee: een goede gespreksstarter, want die beelden kiezen we elk jaar samen met het platform.

Dat maakt dat ze krachtige herinneringen oproepen.”

“Ik kijk met een warm gevoel terug op die focusgroepen en de getuigenissen

van onze deelnemers. Het was voor ons als organisatie een mooie reminder van iets dat we onderling vaak tegen elkaar zeggen: dat we niet te bescheiden mogen zijn over wat we realiseren. We merkten dat onze deelnemers meer meenamen van zo’n voorbereidende traject dan wij altijd hadden gedacht. Voor veel vrijwilligers is het hun eerste echte praktijkervaring met feminisme. We reiken hen handvatten aan, waardoor ze hun overtuigingen na afloop beter onder woorden kunnen brengen. Nog een pluim die we op onze hoed mogen steken: ons platform is op veel plaatsen het begin geweest van een heuse feministische beweging. Je ziet dan bijvoorbeeld hoe organisaties die al jaren in de marge werken, na afloop van zo’n Vrouwendag ineens structureel gaan samenwerken met de lokale KVLV en intensiever communiceren met het lokaal beleid. Hoe al die ervaringen onder woorden werden gebracht, dat gaf ons als organisatie een enorme energieboost.”

“De getuigenissen die uit de focusgroepen kwamen, hebben we in eerste instantie gebruikt in onze communicatie naar

De beleving en ­ervaringen van onze Vrouwendagvrijwilligers voeden meer dan ooit alles wat we doen als organisatie

”

beleidsmakers toe. De komende maanden zullen we tijd zoeken om onze Theory of Change nog beter te visualiseren, zodat we die ook kunnen inzetten in onze vrijwilligerswerking. Want het is dankbaar materiaal: het toont heel duidelijk wie we als organisatie zijn en welke richting we uit willen. Doorheen het traject was het heel erg zoeken om alle elementen van de Vrouwendag in kaart te brengen en bij te stellen. De tijdsinvestering valt niet te onderschatten, zeker niet als je weet dat we bij Furia met een team van 2,7 vte beroepskrachten werken. Maar we konden elementen die eruit voortvloeien al handig aanwenden . De beleving en ervaring van mensen die we bereiken met de Vrouwendag is steeds een voedingsbron geweest voor onze activiteiten als denktank en actiegroep. Maar dankzij de impactmeting kregen we ook wat mensen op langere termijn meedragen helder, en daar zijn we dankbaar voor.”

Dit zegt de coach WIE? Nele Smets, algemeen directeur en coach bij Tweeperenboom, een coöperatieve organisatie die gespecialiseerd is in transitie- en doorbraaktrajecten

“V

eel organisaties waar ik mee samenwerk, zijn volop in transitie en zoeken daarbij naar manieren om écht te weten te komen of ze de gewenste effecten aan het bereiken zijn. De periode dat het enkel draaide om kwantitatieve output is definitief voorbij.

Impactevaluatie gaat voor mij hand in hand met meer focus. Je ontwikkelt als organisatie een gedeeld begrip over waarom je doet wat je doet. En dreig je dan toch nog eens van de uitgestippelde route af te wijken? Dan ga je dat ook sneller aanvoelen, zodat je op tijd een ruk aan het stuur kan geven.”

“Ik merk dat de mensen die ik coach vaak af te rekenen krijgen met interne weerstand bij hun teamleden en leidinggevende. Je zal niemand hardop horen zeggen dat het niet relevant, maar iedereen heeft het druk en zoiets is heel vaak niet dringend genoeg om er meteen mee aan de slag te gaan. Een andere struikelblok is dat impactevaluatie geen exacte wetenschap is, ondanks dat we er toch bewust voor kiezen om het woord ‘meten’ te gebruiken. Ik benadruk dan altijd dat de eerste stap al meteen een reuzesprong voorwaarts is: dat je als organisatie een gemeenschappelijke taal ontwikkelt, alle neuzen in dezelfde richting zet. Verder kan ik alleen maar aanraden om klein te beginnen. Staat er bijvoorbeeld al een bevraging bij je achterban gepland? Dan is het maar een kleine moeite om daarin een paar extra vragen op te nemen die peilen naar de impact van wat je doet of organiseert.

Die resultaten laten zich vaak dankbaar vertalen in aantrekkelijke communicatie.”

“Ik begeleid ook profitorganisaties die hun impact onder de loep willen nemen, en die projecten hebben vaak een grotere schaal dan in de non-profit. Maar ik zie toch ook gelijkenissen: dat winst maken én duurzaam werken geen of-of verhaal hoeven te zijn, bijvoorbeeld. Bij deze specifieke groep van Sociare-leden was ik erg gecharmeerd door de bereidheid waarmee de deelnemers voorbij de ‘eilanden’ van hun eigen organisaties wilden kijken. Meer dan eens kwam ook de vraag naar boven welke rol ze als socioculturele sector zouden moeten spelen in de samenleving van vandaag.”

Zelf aan de slag met impactevaluatie?

• De deelnemers van het jaartraject maakten hun maatschappelijke impact

zichtbaar via de Impact Wizard: een tool die ontwikkeld werd door de Sociale Innovatiefabriek. Er is een gratis proefperiode én een kortingstarief voor kleine organisaties. www.impactwizard.eu

• De basics leren kennen, maar niet meteen tijd om je een jaar lang te

engageren? Bij de Sociale Innovatiefabriek organiseren ze regelmatig losse workshops rond impact meten & de Theory of Change. www.socialeinnovatiefabriek.be/nl/agenda

• Ook het e-book “Sociaal Investeren MET IMPACT” met bijhorende werk-

schema’s van de hand van onze overburen is een aanrader. Gratis voor wie zijn mailadres achterlaat op bovenstaande website.

DOSSIER

Deze organisaties zijn #sensationeelsociocultureel! zelfs in tijden van corona De verkiezingsuitslag van mei 2019 en de daaropvolgende besparingsgolf hakte er bij veel socioculturele werkgevers al stevig in. En toen moest de storm die we COVID-19 noemen nog passeren… Bij sommige organisaties liggen de activiteiten door corona helemaal stil, voor anderen ligt er net extra werk op de plank.

Vanuit hun maatschappelijke rol kan het middenveld hét verschil maken voor mensen, nu nog meer dan anders.

Vanuit ons kot peilden we bij Sociare in week 8 van de lockdown bij 7 lidorganisaties naar hun invulling van het ‘nieuwe normaal’.

Verhalen over hoop, veerkracht en opportuniteiten uit onverwachte hoek.

18 •

2020

DOSSIER

Corona & sociocultureel werkgeverschap Dit zegt onze directeur

Als socioculturele werkgeversfederatie vertegenwoordigt Sociare een heel diverse sector met liefst 13 deelsectoren: sociaal-cultureel volwassenenwerk, cultuurspreiding, jeugd, sport, ontwikkelingssamenwerking, beroepsopleiding, milieu, samenlevingsopbouw, musea en erfgoed, minderheden, media, toerisme, lokale diensteneconomie. En elke deelsector

Ook wie mensen thuis helpt, telt mee

organiseert zich heel anders tijdens deze coronacrisis.

“

Een sportclub kan geen wedstrijden en trainingen meer organiseren, terwijl jeugdopbouwwerkers net nu proberen zo veel mogelijk kwetsbare jongeren te bereiken”, schetst directeur Veerle Huwé.

“Dat vergt een heel andere aanpak. Verenigingen en organisaties werden in het begin van de crisis overrompeld door een toestroom van informatie. Ze zagen het bos door de bomen niet meer. Onze experts bundelden en vertaalden alle beleidsbeslissingen, ze maakten de situatie duidelijker en werkbaar. We blijven beleidsmensen, overheden en sociale partners aanspreken om tot een situatie te komen die voor iedereen haalbaar is.”

Veilige huisbezoeken Socioculturele organisaties waren niet het eerste aandachtspunt tijdens de crisis, dat waren de ziekenhuizen en woonzorgcentra. “En volledig terecht. Maar als je een opbouwwerker of seniorenhelper naar mensen thuis stuurt, moet dat ook op een veilige manier gebeuren. Denk aan de vrijwilligers in woonzorgcentra, organisaties die geïsoleerde mensen helpen en boodschappen doen, mensen die medisch materiaal ontsmetten. De solidariteit en de veerkracht is groot en dat is hartverwarmend, maar niet iedereen kreeg in de eerste weken voldoende steun.”

Financiële gevolgen

”

“Uit een bevraging weten we dat socioculturele organisaties gemiddeld een derde van hun werkingsmiddelen zelf voorzien. Nu er veel activiteiten stilliggen, is dat een streep door de rekening. Vaak grijpen onze leden naast steunmaatregelen omdat ze hun maatschappelijke werking niet willen onderbreken. De besparingsronde die de Vlaamse regering net voor de coronacrisis heeft aangekondigd, maakt het extra pijnlijk. Hopelijk ziet de regering in hoe belangrijk onze sector is en wordt er geluisterd om samen met ons beleidsbeslissingen te maken. Ook na 30 juni zullen er overgangsmaatregelen als tijdelijke werkloosheid nodig zijn. Daarom een oproep naar het beleid: betrek de deelsectoren in de voorbereiding van de relance.”

“Ook de digitale sprong die veel organisaties hebben gemaakt, is een verrijking. Vergaderingen worden videoconferenties, en activiteiten waarvan we dachten dat ze face-to-face moesten gebeuren, kunnen nu toch digitaal. Werkopleidingen, bijvoorbeeld, zelfs voor groepen die ver van de arbeidsmarkt staan. Het zou een positief gevolg kunnen zijn van de crisis.”

Dit interview verscheen oorspronkelijk in het magazine van Verso, mei 2020

2020

• 19

STEBO

ORGANISATIE

Stebo heeft haar hoofdzetel in Genk en zet zich in voor regionale

ontwikkeling en samenlevingsopbouw. De organisatie heeft wortels in de mijngeschiedenis van Limburg. De medewerkers zijn actief op heel verschillende domeinen. Van startersadvies voor jonge ondernemers tot het opzetten van een buurtwerking, van energiescans in woningen tot loopbaanadvies. Jaarlijks bereikt Stebo met al die activiteiten zo’n 7000 (Lim)burgers.

DEELSECTOR: Beroepsopleiding AANTAL WERKNEMERS: 57 onder PC 329.01, 340 in totaal

LID VAN SOCIARE SINDS… “Bijna 20 jaar” WIJ DOEN VOORAL EEN BEROEP OP SOCIARE VOOR… “Wij halen echt wel het maximum uit ons lidgeld: we consulteren jullie kennisbank op de website heel frequent, we overleggen onze cases rond tewerkstelling met jullie consulenten of we maken een afspraak voor een consulting als iets echt uitgebreid doorgepraat moet worden. Onze medewerkers komen ook regelmatig naar Brussel voor één van jullie opleidingen of netwerkmomenten.”

Dit is bij uitstek een tijd waarin we ontdekken wat écht belangrijk is

”

20 •

2020

“Wie wel nog aan het werk was, deed dat zoveel mogelijk van thuis uit. Dat dwong ons als team om digitaler te gaan werken en onze skills daarrond bij te spijkeren. Dat was trouwens ook het geval bij een deel van onze klanten, hoor. Onze startersbegeleiding met individuele sessies en collectieve workshops hebben we vrij snel digitaal kunnen aanbieden. Maar ook voor doelgroepen voor wie dat minder evident is, werkten we een digitaal aanbod uit. We doen bijvoorbeeld aan job- en taalcoaching op de werkvloer bij huishoudhulpen en dienstenchequebedrijven.

Die mensen hebben ook allemaal een smart­ phone, die ze gebruiken om met hun kinderen of vrienden te communiceren via apps als Whatsapp en Face Time. Dus een toffe taalcoachingsessie via die weg is dan zeker ook een optie. Ook intern hebben we lessen getrokken uit de verplichte digitale omschakeling. Net als veel anderen zijn we in deze periode tot het inzicht gekomen dat het absurd is om voor een informatieve vergadering helemaal naar de andere kant van het land te rijden.”

“Dat de coronacrisis financiële gevolgen heeft, is duidelijk en voelen we nu al. Het systeem van technische werkloosheid vult het gat niet. We beseffen ook heel goed dat de markt er anders zal uitzien na de crisis. De Vlaamse overheidsprogramma’s rond ondernemerschap en tewerkstelling waar Stebo mee vorm aan geeft, hadden een hoog objectief. De werkloosheid lag immers heel laag in ons land. Maar is dat na de crisis nog steeds zo? Ik denk dat er een lange aanloop nodig zal zijn voor de tewerkstelling weer op het peil zit van voor de crisis. De horeca- en evenementensector zal hier gekwetst uitkomen, dat is zeker. Zullen mensen na de crisis nog zo gemakkelijk de stap zetten om zelfstandig te worden

of om een onderneming te starten? Of snel weer investeren in een woning- of energierenovatie? Ik maak me geen illusies: we zullen dit hoe dan ook voelen.”

“Na de fase van de lockdown bevinden we ons nu middenin de fase van de exit. Wij hebben bij Stebo heel veel verschillende activiteiten, die we gefaseerd opnieuw aan het opstarten zijn. Daarbij zijn er verschillende perspectieven waarmee we rekening moeten houden. In de eerste plaats is er overleg nodig met de overheden, die vaak onze opdrachtgevers zijn. Hun subsidie-oproepen en tenders zijn allemaal nog gedefinieerd in pré-coronatijden. We rekenen daar op clementie en realiteitszin om de objectieven van al die projecten opnieuw te bekijken. Want met alleen wat extra tijd komen we er niet. Ten tweede is er het perspectief van onze medewerkers: wat moeten we doen rond veiligheid, welke risicofactoren zijn er, welke angsten leven er? En tenslotte zijn er nog je eindklanten, de mensen voor wie je doet wat je doet. Ook hen moeten we overtuigen om samen verder te gaan. Daar kruipt veel tijd en energie in, want een blauwdruk voor deze crisis was er niet. Oude procedures werken niet meer, en taken die al waren afgerond, zoals de opmaak van onze begroting, daarvoor moeten we al ons huiswerk nu opnieuw doen.”

“Maar er liggen zeker ook heel wat kansen voor het rapen. De Amerikaanse managementgoeroe Peter Drucker zei het al: ‘every social issue is a business opportunity in disguise’. We komen als samenleving anders uit deze crisis. We herontdekken de basis, de mensen rond ons, de buurt, de solidariteit en de goed uitgewerkte sociale zekerheid, een goed functionerende overheid en middenveld. En het belang van voldoende groen in je buurt. En laat dat toevallig ook de domeinen zijn waar we als social profitorganisaties in uitblinken.”

Een aangepaste versie van dit interview verscheen oorspronkelijk in het magazine van Verso (mei 2020), maar werd aangevuld in het licht van de actualiteit.

2020

• 21

DOSSIER

Erwin De bruyn, directeur: “Tijdens de eerste dagen en weken van de coronacrisis hebben we noodgedwongen een deel van onze werking moeten stilleggen. Renovatieadvies ter plaatse geven, energiescans uitvoeren, buurtactiviteiten organiseren? Van de ene op de andere dag kon dat allemaal niet meer. Dat heeft ons noodgedwongen naar tijdelijke werkloosheid doen teruggrijpen: voor 10% van onze 75 medewerkers was dat voltijds, de helft van hen deeltijds.”

HISTORIES VZW

ORGANISATIE

Histories is een jonge organisatie, maar wel eentje met een rijke

geschiedenis: in 2019 bundelden Familiekunde Vlaanderen, Heemkunde Vlaanderen en LECA de krachten om de vele erfgoedvrijwilligers die Vlaanderen rijk is nog beter te kunnen ondersteunen. Dat doen ze door middel van vormingen, begeleiding op maat en gespecialiseerde publicaties en databanken. Door zo veel mogelijk mensen in contact te brengen met genealogie, heemkunde, lokaal erfgoed en cultuur van alledag zet Histories in op een breder en sterker draagvlak.

DEELSECTOR: musea & erfgoed AANTAL WERKNEMERS: 12

LID VAN SOCIARE SINDS… “De start van Histories in 2019. Een logische stap, want de 3 erflaters waren elk apart al aangesloten” WIJ DOEN VOORAL EEN BEROEP OP SOCIARE VOOR… “Jullie hulp was goud waard toen we de fusie aan het voorbereiden waren. Bijvoorbeeld om de 3 bestaande arbeidsregimes in één arbeidsreglement te gieten. Verder contacteren wij jullie vaak voor heel praktische dingen die te maken hebben met personeelsbeleid: een regeling rond telewerk op papier zetten, een arbeidsovereenkomst voor een nieuwe medewerker voorbereiden…Sinds vorig jaar zijn we ook begonnen met tijdsregistratie in Werktijd.be en dat werkt super voor ons.”

Digitale sollicitatiegesprekken en een Raad van Bestuur vanop afstand: het is goed mogelijk dat dat blijvers zijn

”

22 •

2020

“Je moet dat niet onderschatten: ook voor onze doelgroepen zijn dit heftige tijden.

Dat zijn de mensen die al maanden in hun vrije tijd een ommegang aan het voorbereiden zijn, iets dat maar eens om de zoveel jaar plaatsvindt en nu door corona niet kan doorgaan. Lokale historische verenigingen kunnen dan weer geen voordrachten meer gaan geven. Zij zitten echt thuis te wachten tot het weer mag. Ze ontmoeten geen mensen meer, hun contacten drogen uit. Absoluut niet bevorderlijk voor lokaal historisch onderzoek.”

“In normale tijden geven we zelf ook veel lezingen, verspreid over heel Vlaanderen.

Dat dwong ons om te experimenteren met webinars, iets waar we al lang over praten, maar dat nu door corona vroeger dan verwacht realiteit is geworden. We hebben wel de nodige tijd genomen om daarvoor verschillende tools uit te proberen, net als voor online vergaderen. Met de nodige aandacht voor veiligheid en privacy, nadat bepaalde collega’s bij deelname aan een ander webinar een minder fijne ervaring hadden.”

“Ook op vlak van personeelsbeleid waren het boeiende weken. Ik heb geleerd hoe belangrijk het is om de mens achter je werknemer niet uit het oog te verliezen. Om aan te geven dat het OK is om af en toe de pedalen kwijt te zijn, zeker voor wie thuiswerk moet zien te combineren met de zorg voor kinderen. Als leidinggevende mag je niet bang zijn om je eigen kwetsbaarheid te tonen, want dat levert je zoveel op. Ook vanop afstand proberen we dus te waken over het welzijn van onze werknemers. De 3 stagiairs die van aan hun keukentafel zijn gestart bij ons, hebben dagelijks een online incheckmoment met hun stagebegeleider.

En de koffiebabbels en lunchgesprekken die we nu moeten missen, proberen we onder de noemer ‘coronasocial’ te compenseren door af en toe iets sociaal te organiseren, zoals een online pictionary-spelletje.”

“Corona heeft in ons geval ook voor totaal nieuwe inzichten gezorgd. De online sollicitatiegesprekken met bovengenoemde stagiairs bijvoorbeeld zijn supervlot verlopen. Ook onze eerste digitale Raad van Bestuur was een succes. Dat is een mix van werkende mensen met een drukke agenda & vrijwilligers, dus een goed moment vinden voor die vergaderingen is niet altijd evident.

Tenslotte vermoeden we dat deze crisis ook een impact gaat hebben op onze huisvesting. We zijn al even op zoek naar een nieuwe locatie, en dat is een beslissing die emotioneel heel beladen is, net omdat het zo’n impact heeft op de persoonlijke situatie van je mensen. Doordat onze medewerkers zich nu ruimschoots hebben bewezen op vlak van telewerk, denken we nu eerder in de richting van een kleiner kantoor op een centrale locatie, aangevuld met een royalere regeling rond thuiswerk. Zo hopen we iedereen aan boord te kunnen houden én onszelf in de markt te zetten als een aantrekkelijke werkgever.”

2020

• 23

DOSSIER

Eva Wuyts, coördinator: “’Oh nee, en onze beleidsplanning dan?’ Dat was letterlijk het eerste wat ik dacht toen midden maart bleek dat fysieke bijeenkomsten of vergaderingen even niet meer op het menu zouden staan. Tegen de zomer willen we onze doelstellingen herwerken, zodat we onze dienst­verlening nog meer op maat van de erfgoedvrijwilliger kunnen enten. Het was de bedoeling om onze verenigingen en vrijwilligers daar zoveel mogelijk bij te betrekken. Hoe dat dan zou moeten met een scherm ertussen: ik zag het even niet. Maar ondertussen zitten we er middenin en vlot het allemaal beter dan we hadden verwacht.

Onze vrijwilligers zijn nochtans niet allemaal even mediawijs, merken we nu. Dat is iets waar we in de toekomst zeker meer op willen inzetten.”

ORGANISATIE

FIX VZW

Als sociale onderneming is FIX al meer dan 20 jaar

een gevestigde waarde in de hoofdstad. FIX voert renovatiewerken uit in school- en jeugdinfrastructuur. Hun arbeiders zijn laaggeschoolde werkzoekenden, die praktijkervaring opdoen onder leiding van ervaren instructeurs en ondertussen hun Nederlands bijspijkeren. Op die manier worden de FIX’ers voorbereid om de stap te zetten naar de reguliere arbeidsmarkt.

DEELSECTOR: beroepsopleiding

LID VAN SOCIARE SINDS… 2010 WIJ DOEN VOORAL EEN BEROEP OP SOCIARE VOOR… “Vragen die we hebben rond de arbeidswetgeving.

Intussen hebben we ook de weg naar SCWITCH gevonden voor onze issues rond zakelijk beheer.

Onze mensen die instaan voor personeelszaken volgen ook regelmatig een opleiding bij jullie. Zelf kom ik af en toe naar de ervaringsuitwisseling die jullie organiseren voor Brusselse directeurs en coördinatoren, iets waar ik erg veel aan heb.”

AANTAL WERKNEMERS: 70

Zinvol werk garanderen in tijden van corona was en is onze belangrijkste focus

”

24 •

2020

“Ons ‘nieuwe normaal’ bij FIX is er nu eentje met mondmaskers, vaste looprichtingen, onthaalmedewerkers achter plexiglas en chauffeurs die zonder passagiers de baan op gaan. Net als in de weken daarvoor zijn we ook hierrond blijven inzetten op duidelijke communicatie, die onze medewerkers geruststelt. Zo kregen alle ploegen in de dagen voor de heropstart van ons een briefing over de nieuwe maatregelen, achteraf volgde dan een testje. Alleen wie alle vragen juist kon beantwoorden, kreeg toelating om opnieuw te starten.”

“Aan het begin van de lockdown hebben we het roer wel serieus moeten omgooien. Wij zijn bij uitstek een organisatie waar met de handen gewerkt én geleerd wordt. En dat eerste konden we door de omstandigheden niet meer ten volle, want scholen en publieke gebouwen sloten allemaal de deuren. Toch hebben we van in het begin geprobeerd om tijdelijke werkloosheid voor onze FIX’ers te vermijden, en daar zijn we ook in geslaagd. We waren ons ervan bewust dat dit voor medewerkers met een laag inkomen dramatische gevolgen zou hebben.”

“Ook in tijden van corona wilden we de garantie kunnen bieden op zinvol werk, in het bijzonder voor onze mensen in een werkervaringstraject.

Want van de ene dag op de andere bevonden we ons ineens in een niet-alledaagse situatie, waarin ons voltallige personeel zoveel mogelijk thuis aan het werk was. Inclusief schilders, schrijnwerkers en magazijniers! De focus lag daarbij heel erg op hun leertraject. Belangrijke leerdoelen van onze FIX’ers in werkervaring zijn

bijvoorbeeld taalvaardigheid Nederlands en rekenvaardigheid, maar ook het behalen van bepaalde diploma’s, zoals het theoretisch rijbewijs en het VCA-Veiligheidsattest. Onze instructeurs en trajectbegeleiders zorgden vanop afstand voor de opvolging en motivatie van de arbeiders.

Dat verliep eigenlijk allemaal prima. Omdat we merkten dat er goed gestudeerd werd, hebben we ons als organisatie zelfs geëngageerd om de kost van het theorie-examen rijbewijs terug te betalen voor al wie na de coronaperiode ook effectief slaagt. Daarnaast bood de periode thuis ook kansen voor onze arbeiders om zich te verdiepen in planlezen, oppervlaktes berekenen, kleurenleer of wat er allemaal komt kijken bij de voorbereiding van een werf. Ook voor onze vaste medewerkers hebben we ons best gedaan om te zorgen voor duidelijke doelen en taken. Deze periode heeft heel wat opportuniteiten geschept om aan de slag te gaan met dingen die al veel te lang blijven liggen waren, zoals ons preventie- en onthaalbeleid, de inventaris van ons magazijn én de isolatie van ons eigen gebouw.”

“We wilden tijdens de coronaweken tegen elke prijs vermijden dat medewerkers geïsoleerd zouden geraken. Daarom hebben we ervoor gekozen om sterk in te zetten op digitaal contact. Dat gebeurde via WhatsApp-groepen per ploeg, maar ook op één digitaal platform met de hele organisatie. Zo bleven we op de hoogte van elkaars werk, en konden we elkaar inspireren en aanmoedigen. Het was ook een ideale manier om persoonlijke verhalen te delen over de impact van de quarantaine en de pandemie op ieders leven. Dat dat zoveel mogelijk in het Nederlands gebeurde, maakte dat we de taalvaardigheid van onze mensen met sprongen vooruit zagen gaan.”

“Het waren weken van veel ballen tegelijk in de lucht proberen te houden, maar al bij al blikken we met een positief gevoel terug op deze periode.

We zijn heel blij en trots dat al onze FIX’ers ook in deze moeilijke tijden hun verantwoordelijkheid nemen en engagement tonen.”

2020

• 25

DOSSIER

Eva De Smedt, directeur: “Hoe het hier gaat bij FIX in coronatijden? Goed hoor! Na 6 weken sluiting hebben we net de heropstart van onze organisatie achter de rug. We zijn wel een tijdje zoet geweest om die grondig voor te bereiden.

We vonden het enkel verantwoord om opnieuw op te starten als we daarbij de veiligheid van onze mensen konden garanderen. Niet alleen op de verschillende werven, maar ook in ons eigen kantoor en magazijn.”

VORMINGPLUS OOST-BRABANT

ORGANISATIE

Vormingplus Oost-Brabant is een gekende speler in het sociocul-

turele landschap in en rond universiteitsstad Leuven. Als één van de 13 volkshogescholen in Vlaanderen organiseren ze cursussen, lezingen, workshops, uitstappen en educatieve activiteiten rond uiteenlopende thema’s. Vrije tijd die niet vrijblijvend is, want de Vormingplussers van Oost-Brabant zijn ambitieus: via hun werking willen ze bouwen aan een samenleving met minder sociale polarisatie, waar mensen zich bewust zijn van hun privileges én de structurele mechanismes die uitsluiting in stand houden.

DEELSECTOR: sociaal-cultureel volwassenenwerk AANTAL WERKNEMERS: 13

JE KENT HEN MISSCHIEN VAN initiatieven als Maakbaar Leuven en Iedereen Gorilla

LID VAN SOCIARE SINDS… “Sociare nog door het leven ging als FWSCW en wij nog Volkshogeschool Oost-Brabant waren. Al meer dan 20 jaar dus” WIJ DOEN VOORAL EEN BEROEP OP SOCIARE VOOR… “Het oplossen van heel concrete cases en vragen rond tewerkstelling waar we mee zitten. Jullie mensen denken mee en komen snel met informatie, waarop we kunnen vertrouwen dat die correct is. Weten dat die externe hulplijn er is: dat is voor ons ontzettend waardevol!”

26 •

2020

DOSSIER

Solidariteit, dat is ook tijd geven aan collega’s die alles nu moeilijk gecombineerd krijgen

”

Liesbeth Provoost, coördinator: “De eerste weken in coronatijd waren heftig en chaotisch. Het was een periode waarvan ik me later vooral de paniekvoetbal in onze mailboxen en de tsunami aan online bevragingen zal herinneren, denk ik. We hadden een paar jaar eerder al een regeling rond telewerk uitgedacht. Op dat vlak waren we dus al redelijk goed georganiseerd. Toen we midden maart de deuren van ons kantoor in Heverlee achter ons dicht trokken, riepen we naar elkaar: ‘allez, tot over een week of 3 dan!’. Wisten wij veel…”

“Eens iedereen thuis in zijn of haar kot zat, was het voor mij als leidinggevende al snel duidelijk hoe verschillend mensen zijn in de manier waarop ze omgaan met zo’n crisis.

Waar sommigen meteen in overdrive gingen, merkte ik bij anderen dat ze meer tijd nodig hadden om zich aan te passen aan dit nieuwe normaal. Tijd die ik niet alleen wilde gunnen aan mijn mensen, maar ook aan ons als organisatie. In plaats van meteen in overlevingsmodus te schieten, vond ik het een goed moment om ons te bezinnen over hoe wij ons tot deze crisis konden verhouden. We maakten daarom de keuze om tijdens de paasvakantie onze deuren te sluiten. Aan mijn oudere werknemers deed ik het voorstel om 1 of 2 van hun ADVdagen af te staan aan jongere collega’s met kinderen. Allemaal gingen ze in op die vraag. Zo kon het ganse team wat afstand nemen, en heeft iedereen nog voldoende vakantiedagen voor de rest van 2020 in het vooruitzicht.”

“Qua activiteiten zijn we niet meteen in een annuleringskramp geschoten. Alle fysieke bijeen­komsten tot en met de zomer hebben we wel moeten schrappen. Waar dat kan, zijn we met de lesgevers aan het bekijken hoe we een digitaal alternatief kunnen voorzien. Op dat vlak is onze leercurve alvast steil de hoogte in gegaan (lacht).”

“Daarnaast zijn we ook tijd en energie aan het steken in nieuwe initiatieven. Zo zetten we mee onze schouders onder een project van de Stad Leuven om informatica­materiaal in te zamelen. Heel concreet regelen wij vrijwilligers om al die laptops, tablets en computers in orde te zetten en zorgen we voor de verdeling naar onze partner­ organisaties die werken met kansengroepen.

Daarnaast zijn we ook heel actief binnen de Post Corona Movement: een beweging van vrijwilligers die online plannen smeden om de samenleving na corona een beetje mooier te maken.”

“Deze coronacrisis heeft ons zeker ook tot bepaalde inzichten gebracht. Dat gedreven mensen die de wereld willen veranderen altijd komen bovendrijven, bijvoorbeeld.

Maar ook heel praktische dingen: dat digitaal overleggen en participeren een bijna perfect alternatief kan zijn. En dat telewerk prima is voor alle momenten waarop je niet moet overleggen of participeren. Als ik zie waarvoor wij vroeger allemaal op de trein sprongen, dan durf ik me daar nu toch vragen bij te stellen.”

2020

• 27

BUURTWERK ’T LAMPEKE

ORGANISATIE

Buurtwerk ’t Lampeke is een Leuvense buurtwerking, opgericht in

1970. Ze werkt rechtstreeks met mensen die, om welke reden ook, maatschappelijk kwetsbaar zijn of dreigen te worden. De werking biedt gezellige ontmoetingsplekken en diverse activiteiten voor alle leeftijdsgroepen: van een dagopvang voor baby’s en peuters tot een buurthuis met restaurant. Er is aandacht voor gezinnen, koppels en alleenstaanden. De organisatie werkt rond alle maatschappelijke thema’s en bouwt zo mee aan structurele oplossingen in de strijd tegen armoede en sociale uitsluiting.

DEELSECTOR: samenlevingsopbouw AANTAL WERKNEMERS: 27 beroepskrachten & +/- 200 vrijwilligers

LID VAN SOCIARE SINDS… “Ergens begin jaren ’90” WIJ DOEN VOORAL EEN BEROEP OP SOCIARE VOOR… “Van alles en nog wat. Ik werk zelf al 26 jaar voor de organisatie, en ik herinner me nog heel goed de tijd dat we geen lid waren. We hadden toen nog niemand die zich volwaardig bezig hield met ons personeelsbeleid en dat was eraan te merken.

Sindsdien zijn we op dat vlak een pak professioneler geworden, en dat hebben we mee te danken aan de hulp van Sociare.”

Doordat we mensen nu flexibel inzetten, ontdekken we ook veel nieuwe talenten bij onze medewerkers 28 •

”

2020

“Onszelf heruitvinden: dat was dus al snel de boodschap. In de eerste dagen na de sluiting gingen we vanuit een reflex alles telefonisch en online proberen te organiseren. Maar al snel bleek dat ontoereikend te zijn, en sijpelde het besef binnen dat we naar de mensen toe moeten blijven gaan. Nu zelfs meer dan ooit: sinds corona komen we ook bij gezinnen over de vloer die eerder onder onze radar bleven.

Vluchtelingen bijvoorbeeld, die nog maar heel recent in België zijn aangekomen en door de hele crisis de weg naar de juiste instanties nog niet hebben gevonden. Dat zijn schrijnende situaties.”

“Gelukkig zijn er -zelfs met de veiligheidsvoorschriften, die we nauw opvolgen- nog heel veel dingen die we wél kunnen doen. Huiswerk uitprinten en rondbrengen. Voor mensen in de risicogroep naar de winkel en apotheek gaan.

Speelgoed en boeken inzamelen en verdelen.

Maaltijden leveren aan huis, nu ons buurt­ restaurant gesloten is. De gasten die anders naar onze kinderwerking Fabota komen eens gaan halen om te gaan wandelen of fietsen.

Privé-speelpleinwerking, als het ware. En dat is voor onze mensen echt wel nodig. Een slechte huisvesting maakt in je kot blijven vaak onmogelijk.”

“We hebben dus helemaal geen werk te weinig in deze periode. En toch hebben we zelfs nog extra projecten opgezet. Dankzij de steun van de Koning Boudewijnstichting hebben we op korte tijd meer dan 100 voedings- en verzorgingspakketten samengesteld om uit te delen aan onze meest kwetsbare mensen. En het is duidelijk dat die noden blijven stijgen. Dat is zorgwekkend.

Daarnaast zijn we ook al heel snel gestart met

een crowdfunding om geld in te zamelen voor laptops. Want je kan er zeker van zijn: die digitale kloof waar iedereen altijd de mond van vol heeft, die is tijdens deze lockdown alleen nog maar dieper geworden.”

“Maar de essentie is natuurlijk dat we altijd blijven zoeken naar het aanbieden van die noodzakelijke menselijke relatie. Het stopt niet met het brengen van maaltijden, huiswerkpakketjes of een laptop. Integendeel, dat is pas het begin om in gesprek te gaan met mensen. Om te luisteren naar hoe het gaat. En tegelijk van hieruit samen uit te zoeken wat er nodig is. Een concreet voorbeeld: we merken nu dat bepaalde kinderen baat zouden hebben bij begeleiding met hun schooltaken. In niet-coronatijden zetten wij dan volop in op groepswerk, maar dat is nu niet mogelijk. Dat lossen we op door volop personeel, vrijwilligers en stagiairs in te zetten voor 1-op-1 huiswerkbegeleiding. Heel arbeidsintensief, maar zo noodzakelijk.”

“Als coördinator heb ik in deze periode ook mijn handen vol gehad met onze eigen medewerkers.

We hebben er alles aan gedaan om niet over te gaan op tijdelijke werkloosheid. Veel van onze mensen zijn financieel kwetsbaar, of waren dat nog niet zo lang geleden. We zijn dikwijls ook hun enige netwerk, dus daarom is het extra belangrijk om hen aan de slag te houden.

Doordat we nu alles moeten omgooien en de mensen flexibel inzetten, ontdekken we ook veel nieuwe talenten bij onze medewerkers.

Heel zinvol om daar in de toekomst iets mee te doen.”

“Ik ben trots om de manier waarop ons personeel deze crisis aan het doorstaan is. Fier op onze LDE-medewerkers, sommigen zelf gevlucht voor oorlog, die in deze periode als eersten op de barricades staan om anderen te helpen. Maar even goed op onze mensen die van thuis uit hun steentje bijdragen omdat ze tot de risicogroep behoren. Meer dan ooit voel ik dat deze ploeg mee uitdraagt waar wij als organisatie voor staan. Die piek van solidariteit en verantwoordelijkheidsgevoel: dat is heel mooi om te zien.”

2020

• 29

DOSSIER

Karin Nelissen, algemene coördinatie: “Het heeft wat tijd gekost om ons te organiseren.

Dat was niet evident, want we zitten met onze werking verspreid over verschillende locaties. En onze rode draad, dat is en blijft elkaar ontmoeten en samen dingen doen. En dus moesten we vrijwel meteen overal de deuren sluiten. Onze dagopvang voor baby’s en peuters bleef wel geopend, maar daar merkten we dat bijna alle kinderen weg bleven.”

MET SENSE VZW

ORGANISATIE:

Sense is de naam van de managementstructuur boven 7 bedrijven,

allemaal actief binnen de horeca in en rond Antwerpen en Brussel.

Mensen met een afstand tot de gewone arbeidsmarkt vinden er werk & professionele begeleiding, zodat ze weer deel uitmaken van de maatschappij en van een sociaal netwerk. Dat sociale aspect is ook de rode draad binnen een 20-tal buurt- en bedrijfsrestaurants die Sense overkoepelt, waar mensen uit de buurt of collega’s elkaar ontmoeten onder het genot van een lekkere maaltijd. De organisatie is erkend voor lokale diensteneconomie, maar ook als maatwerkbedrijf. Ze werken ook samen met de OCMW’s voor de inschakeling van mensen in een Artikel 60-statuut.

DEELSECTOR:

AANTAL WERKNEMERS:

Lokale diensteneconomie 57 onder PC 329.01, 340 in totaal

LID VAN SOCIARE SINDS: 2009 WIJ DOEN VOORAL EEN BEROEP OP SOCIARE VOOR… “Alles wat ‘speciaal’ is aan tewerkstellen in Paritair Comité 329.01. Denk maar aan alles rond arbeidsduur en arbeidsduurvermindering.

Maar het is ook ruimer, want we kunnen ook op jullie ondersteuning rekenen wanneer we sociale verkiezingen organiseren, overnames aan het regelen zijn of personeel ter beschikking willen stellen. De antwoorden op onze vragen zijn er meestal snel, en de informatie is altijd accuraat. De telefoongesprekken en mails met jullie consulenten zijn ook altijd heel aangenaam, ongeacht hoeveel vragen we stellen!”

Horeca-ondernemingen gaan zich de komende maanden van hun meest innovatieve kant moeten laten zien

”

30 •

2020

“In 6 van onze 10 buurtrestaurants kan je intussen terecht voor afhaalmaaltijden en ook daar proberen we zo slim mogelijk te werken, met strikt van elkaar gescheiden zones voor het uitscheppen, doorgeven en betalen van eten. In normale omstandigheden is zo’n keuken nochtans een mierennest, maar dat kunnen we ons nu echt niet permitteren. Het heeft ons wel wat tijd gekost om dat vlot te organiseren. Het was schipperen tussen onze medewerkers voldoende inspraak geven en het dwingend karakter van de spelregels. Op voorhand vreesden we ook dat de schrik er bij de klanten goed in zou zitten. Maar intussen bedienen we in de 4 Antwerpse buurtrestaurant toch gemiddeld 400 mensen per dag en zitten we aan 50 à 60% van onze normale capaciteit. En met die schrik valt het blijkbaar wel mee: het is mooi om te zien hoe er in de wachtrijen aan onze restaurants toch weer gesprekken tussen mensen ontstaan, wat maakt dat we zelfs in coronatijden onze doelstelling bereiken om leven te brengen in de buurten waar we actief zijn.”

“Ook in de zorg dragen we in deze periode ons steentje bij. We waren al actief in 2 woonzorgcentra van Zorgbedrijf Antwerpen, en daar blijven we 7 dagen op 7 de dagelijkse maaltijden voorzien voor 200 bewoners. Ook CAW Antwerpen ondersteunen we, daar leveren we dagelijks 300

warme maaltijden voor de noodopvang van daklozen. En 12 van onze LDE’ers die we tijdelijk geen werk in de keuken of zaal konden geven, maken zich nu bijzonder nuttig in 6 verschillende woonzorgcentra, waar ze het onthaal doen.

Da’s een functie waarbij communicatie enorm belangrijk is: mensen wijzen op de regels rond handhygiëne, informeren of ze de personen die voor hen staan wel toegang mogen verlenen…

Dat levert onze mensen- van wie het Nederlands in veel gevallen niet de moedertaal is- heel wat extra leerkansen op.”

“Maar vergis je niet: financieel gezien is dit een heel bittere pil die we als organisatie moeten slikken. Akkoord, er is wel het systeem van tijdelijke werkloosheid, dat wat lucht geeft aan de huidige realiteit. En het is goed dat er vanuit de overheid bepaalde steunmaatregelen zijn waar we aanspraak op kunnen maken, maar al bij al zijn dat kleine bedragen. Je moet weten dat wij meer dan 80% van onze inkomsten uit de uitbating van onze restaurants halen. Ik schat dat we door deze crisis een kwart van ons eigen vermogen gaan opsouperen dit jaar. Dat katapulteert ons financieel gezien terug naar een jaar of 4 geleden. Het is niet de vraag of we mensen zullen moeten laten gaan, wel hoeveel en op welke manier.”

“Ik geloof dat het nog een tijdje zal duren voor we in de horeca weer aan dezelfde volumes zullen kunnen werken als voor de coronacrisis.

Dat gaat ons verplichten om nog meer out of the box te denken. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we meer afhaalmaaltijden verkopen? Misschien door ruimere openingsuren in te voeren. En wat kunnen we doen om de capaciteit van onze restaurants te vergroten, eens de mensen weer welkom zijn om op 1,5 meter afstand van elkaar te eten? Misschien wel door een tent op te zetten in de tuin en zo extra zitplaatsen te creëren.

Wanneer het ergste coronaleed achter de rug is, ben ik er wel van overtuigd dat mensen elkaar meer dan ooit gaan willen ontmoeten. Dat is de grote kracht van lokale diensteneconomie, en wij maken dat ook toegankelijk voor wie het minder breed heeft of minder mobiel is. Ik hoop dat de overheid nu meer dan ooit inziet hoe waardevol het is wat wij te bieden hebben.”

2020

• 31

DOSSIER

Jan Van Roie, algemeen directeur: “Weet je dat wij voor corona al 2 jaar bezig waren om uit te zoeken hoe we via tools als Skype onze vergaderverplaatsingen konden beperken? En dan plots is er dat virus en leer je dat er dingen bestaan zoals Microsoft Teams en Zoom, waar ik daarvoor eerlijk gezegd nog nooit van had gehoord. En op enkele weken tijd verandert je hele realiteit, en zijn het allemaal videocalls die je agenda vullen.

Het sociale aspect valt dan wel deels weg, maar je wint wel wat aan efficiëntie. Voor een bijeenkomst van onze Raad van Bestuur bijvoorbeeld vertrok ik pré-corona om 7u30 thuis met de fiets, om dan na 10 kilometer in een vergadering te belanden die altijd langer duurde dan gepland.

Daarna fietste ik 10 kilometer terug en had ik geen tijd én zin om meteen dat verslag van die vergadering te schrijven. Bij de laatste digitale Raad van Bestuur zat dat 2 uur na de start van de vergadering al in iedereen zijn mailbox.”

GRAFFITI VZW

ORGANISATIE:

Graffiti is een Gentse vzw, die actief is in heel Vlaanderen. Het is een

plek die kinderen en jongeren uitdaagt om creatief te experimenteren en van zich te laten horen: door te rappen, improvisatietheater te spelen of street art te maken. Dat doen ze vaak in samenwerking met dienstverlenende organisaties die werken met en voor jongeren, zoals scholen, bibliotheken en culturele centra. Graffiti vzw is een vrijwilligersorganisatie ‘pur sang’, met vrijwilligers die zich engageren als bestuurder, als redacteur voor het tijdschrift én als begeleider bij de vele activiteiten.

DEELSECTOR: Jeugdwerk AANTAL WERKNEMERS: 10 betaalde werkkrachten en een 30-tal actieve vrijwilligers

JE KENT HEN MISSCHIEN VAN Straatier, een open atelier voor jongeren in de Gentse wijk

Tolhuis-Sluizeken-Ham, dat volledig wordt getrokken door jonge kunstenaars

De Zwerfkeet, een mobiele opnamestudio die door Vlaanderen trekt op zoek naar de stem van kinderen en jongeren

32 •

2020

LID VAN SOCIARE SINDS… 2006 WIJ DOEN VOORAL EEN BEROEP OP SOCIARE VOOR… “Het op punt stellen van ons arbeidsreglement, en verder voor alles wat te maken heeft met personeelsmanagement en alle juridische regelgevingen die daarbij komt kijken. Wij zijn heel tevreden dat we telkens opnieuw heel grondig en correct geïnformeerd worden door jullie.”

DOSSIER

Fier dat we ondanks tijdelijke werkloosheid niet bij de pakken zijn blijven zitten

”

Angelique Vandevenne, coördinator: “Ik denk dat ik zelden zo’n gekke werkdag heb gehad als op donderdag 12 maart 2020. Ineens al het personeel naar huis moeten sturen met de melding dat we voor onbepaalde tijd van thuis uit moeten werken: het had iets heel onwezenlijk. Diezelfde namiddag nog hebben wij bij Graffiti een noodcel in het leven geroepen. Daarin stem ik samen met onze administratieve- en communicatieverantwoordelijke voortdurend af. We monitoren er hoe het verder moet met onze activiteiten, welke nieuwe initiatieven we in het leven kunnen roepen en hoe we er financieel gezien voor staan.

Als coördinator is het heel waardevol om een klankbord te hebben voor je zulke beslissingen neemt, dit zorgt voor een bredere gedragenheid.”

“We beslisten al snel om onze meest geboekte workshops te digitaliseren, zodat kinderen en jongeren ze toch online zouden kunnen volgen. We probeerden de drempel om mee te doen zo laag mogelijk te houden. Want natuurlijk heeft niet iedereen zomaar graffiti-spuitbussen in huis, maar dat wil niet zeggen dat je niet creatief aan de slag kan met huis-, tuin- en keukenmateriaal. Tijdens die anderhalve maand hebben we op digitaal vlak een echte inhaalbeweging gemaakt. We leerden niet alleen hoe we meer uit onze social media kanalen konden halen, maar ook hoe we zelf konden filmen en monteren. Dat trok zelfs de aandacht van radiozender MNM, waar onze collega Wietse presentator Tom De Cock uitdaagde om zijn debuut te maken als rapper.”

“Het bleef daarnaast ook kriebelen om lokaal het verschil te maken voor de

meest kwetsbare kinderen en jongeren.

Daarvoor heeft collega Ine de krachten gebundeld met verschillende Gentse organisaties uit het jeugdwerk en samenlevingsopbouw. Zo is zij in de eerste dagen en weken mee de straten op getrokken om affiches op te hangen en jongeren te sensibiliseren over de veiligheidsmaatregelen. Ook veel van onze vrijwilligers zijn kwetsbare jongeren. Met hen probeerden we contact te houden door hen regelmatig eens samen te brengen op Zoom, zodat ze allemaal samen vanuit hun kot aan onze ‘creative challenges’ konden werken. Of we gingen hen opzoeken voor een stoepbezoek of een wandeling op anderhalve meter afstand.

Er bleven zich ook nieuwe opportuniteiten aandienen. Zo kregen we de vraag van IVAGO, de maatschappij voor afvalbeheer in onze regio, of we in hun centrale geen krijtgraffiti konden komen spuiten, om de regels rond social distancing visueler te maken voor hun vuilnismannen. We brachten ook een knutselbox met spuitbussen naar het asielcentrum van Fedasil in Gent. Je moet weten dat de jongeren die daar verblijven écht in lockdown zaten: ze mochten zelfs hun kamer niet verlaten. Toen de maatregelen na een tijdje wat versoepeld werden heeft een oud-vrijwilliger van ons, die in het centrum werkt, met dat materiaal graffiti-workshops gegeven aan de jongeren die daar verblijven. Voor hen was dat een moment van creatieve ontlading.”

“Het lijkt nu misschien alsof we ons probleemloos door die hele corona-periode hebben gesparteld, maar dat klopt toch niet helemaal. Financieel gezien is dit pittig, we hebben daar veel kopzorgen over. Met de clicks, likes en shares van

onze videoworkshops kunnen we jammer genoeg onze personeelskosten niet betalen. We hebben daarom van ons hart een steen gemaakt en ons hele team in mei in tijdelijke werkloosheid geplaatst.

Absoluut niet fijn, maar wel noodzakelijk om onze organisatie niet failliet te laten gaan. Vanaf volgende week is het de bedoeling dat we geleidelijk aan opnieuw opstarten. En dat we week per week gaan bekijken wie er hoe vaak komt werken, afhankelijk van de vragen die we binnen krijgen. Maar over de maand juni maken we ons alvast weinig illusies.

Dat is traditioneel de maand waarin veel scholen activiteiten bij ons boeken, maar in het onderwijs hebben ze nu wel andere dingen aan hun hoofd. En voor de zomer wachten we af wat de Veiligheidsraad eind mei gaat beslissen. Dat gaat voor ons cruciaal zijn: wij halen ongeveer 80% van onze jaaromzet uit workshops en gegidste tours tijdens de maanden juli en augustus. Al zijn we nu wel volop aan het bekijken hoe we onze activiteiten kunnen aanpassen, zodat ze toch veilig kunnen doorgaan. Op dat vlak worden we uitstekend ondersteund door de mensen van De Ambrassade.”

“Toch wil ik afsluiten met een positieve noot: als coördinator ben ik echt fier dat we niet bij de pakken zijn blijven zitten in deze coronaperiode. We hebben als organisatie onze smoel durven tonen, door keihard te werken aan dat online aanbod en tussendoor ook onze banden met lokale organisaties te versterken.

We weten nog helemaal niet wat de zomer gaat brengen, maar al bij al hebben we er vertrouwen in. Wij zijn een ­creatieve bende met héél veel goesting: dat helpt!”

2020

• 33

VRAAG HET AAN SOCIARE

2

“inschakelen in mijn organisatie.

Ik wil occasioneel losse medewerkers

Kan dat met de 25-dagenregel?

En is dat dan hetzelfde als een artikel-17 tewerkstelling?

”

J

azeker, die regel is zelfs speciaal voor de socioculturele sector in het leven geroepen. De naam verklapt eigenlijk al waar het om gaat: met dit systeem kan je occasionele

socioculturele werkers voordelig inzetten, en dit maximaal 25 dagen per jaar per medewerker. De 25-dagenregel wordt ook wel eens artikel-17 tewerkstelling genoemd, ook in de Dimona-aangifte vind je dat op die manier terug.

We leggen je graag uit hoe het werkt.

Voor welke activiteiten/functies?

• Animator • Leider • Monitor • Begeleider op een vakantiekamp • Medewerker tijdens een sportmanifestatie • Andere begeleiders van socioculturele activiteiten of evenementen

Voordelen Voor de werkgever: • voordelig, want vrij van rsz • ideaal tijdens periodes van drukte, evenementen of projectwerk Voor de werknemer: • Kan in combinatie met werkloosheidsuitkering, activiteit als student of vrijwilliger

Voor wie?

• Werknemers • Werklozen • Gepensioneerden • Zelfstandigen • Studenten • Ambtenaren • Leerkrachten • Werknemers in tijdskrediet • Werklozen (enkel na aangifte bij de RVA)

34 •

2020

Bij welke organisaties & wanneer?

• Organisatie moet erkend zijn door de overheid • Buiten de gewone werk- of schooluren of tijdens de schoolvakanties

Duur • Maximum 25 dagen per medewerker per jaar • Elke dag waarop gepresteerd wordt telt mee, of dat nu een hele of een halve dag is

Formaliteiten • Vooraf: een arbeidsovereenkomst afsluiten • Minimum 1 dag vooraf: specifieke Dimonaaangifte doen • Vooraf voor werklozen: aangifte bij de RVA doen • Achteraf: loonfiche en fiche 281.10 afleveren

Combinatie met ander statuut?

• Nooit gelijktijdig, wel opeenvolgend • Voor dezelfde functie: enkel combineerbaar met studentenarbeid & vrijwilligerswerk (en dan ook best in die volgorde, want eerst werken als student & dan onder systeem van 25-dagenregel mag niet) • Voor een andere functie of activiteit binnen dezelfde organisatie: te combineren met werken als werknemer of freelancer

Meer lezen over de 25-dagenregel?

Check het themadossier op onze website

2020

• 35

EMPLOYER BRANDING

8 dingen die je moet weten voor je aan de slag gaat met het personaliseren van werk

Z

o veel mogelijk mensen zo lang mogelijk aan het werk houden lukt alleen als werknemers volop kansen krijgen om hun werk te personaliseren. Dat is althans de boodschap die David Ducheyne, arbeids- en organisatiepsycholoog & oprichter van strategisch

HR-bureau Otolith, verkondigt aan iedereen die het horen wil. “Wie ervoor open staat om jobs – beperkt of verregaand – te kneden tot iets wat goed aansluit bij degene die ze uitoefent, zet zichzelf in de markt als een héél interessante werkgever.” Aan Ducheyne de eer om midden februari de inspiratiedag van HRwijs over employer branding te openen met een keynote.

Wij gingen luisteren en distilleerden deze tips uit zijn uiteenzetting.

1

Wees consistent in wat je belooft

“

Trap niet in de val om ergens mee uit te pakken, enkel en alleen omdat dat goed staat in je vacaturetekst. Beloof je kandidaat geen ‘uitdagende job met veel autonomie’ als die in de praktijk enkel uitvoerend werk zal moeten doen en weinig inspraak zal krijgen in het beleid van de organisatie. Zoiets doet ook snel de ronde, en dat heeft invloed op jouw imago als werkgever. Denk je dat het moeilijk gaat worden om een belofte in te lossen? Dan zwijg je er beter over.”

36 •

2020

2

Probeer je redeneringen al eens om te keren

“

Als je middenin de zoektocht naar een nieuwe collega zit, dan is het heel logisch dat je teruggrijpt naar de vraag ‘past kandidaat A wel in onze organisatie?’

Ik pleit er altijd voor om de redenering dan ook om te draaien, en je af te vragen: ‘waar kunnen wij ons als organisatie aanpassen zodat kandidaat A voor ons kiest?’ Niet altijd gemakkelijk, maar wel veel leerrijker.”

3

Stel vragen, veel vragen

“

Ik weet het, dat doe je sowieso al in de context van een jobinterview. Maar durf ook eens minder voor de hand liggende vragen te stellen. ‘Wat breng je binnen in deze organisatie?’, dat is zo’n klassieker. Maar daarna kan je misschien ook eens polsen wat iemand nodig heeft om zijn of haar job binnen de organisatie goed te kunnen doen. Voor de ene is dat misschien de optie om de drukte van het landschapskantoor te ontvluchten en af en toe thuis te werken. Voor iemand anders kan dat een opleiding zijn die een lacune in zijn of haar competenties aanvult. ‘Hoeveel en wanneer wil en kan je werken?’, dat is ook een belangrijke.

Iemand die pas van school komt, zal die vraag heel waarschijnlijk anders beantwoorden dan iemand die pas gescheiden is en met de ex-partner een regeling van co-ouderschap over de kinderen heeft uitgewerkt. Stel je open naar je kandidaten die komen babbelen over een vacature, en je zal daar als organisatie de vruchten van plukken. Niet alleen bij nieuwe kandidaten, trouwens: ook bij werknemers die al in dienst zijn hou je best de vinger aan de pols. Ook tussen de officiële evaluatie- en functioneringsgesprekken door.”

4

Hou rekening met de talenten van individuen. Ook al passen die niet perfect binnen de grenzen van de job

“

Heb je een onthaalmedewerker die heel actief is op sociale media? Geef hem of haar ruimte om die competentie ook te gebruiken in de praktijk. Zo’n collega is heel dankbaar om online in te schakelen als ambassadeur voor je organisatie. Dat is authentiek, en dat ga je ook voelen aan de andere kant van het scherm. Van een sterk staaltje employer branding gesproken!”

5

6

“

…en maak dat menu niet te uitgebreid.

Zo beperk je keuzestress bij je werknemers én administratieve overload. Ik raad organisaties altijd aan om mensen in elke categorie waarin er iets te kiezen valt niet meer dan een paar opties te geven.

De 13de maand? Die kunnen ze laten uitbetalen of opnemen in de vorm van verlof. Jobtime? Maak je keuze: voltijds, 80% of 50%. Nog een optie is een cafetariaplan opstellen. Via die weg kan je medewerkers zelf laten kiezen hoeveel cash loon ze krijgen, hoeveel ze sparen voor hun pensioen, hoeveel vakantiedagen ze willen krijgen…Ze vullen dus als het ware zelf hun bordje aan het buffet. Zeker in een land als België, waar de belastingdruk op arbeid heel hoog is, is dat het overwegen waard.”

Wapen je tegen het vooroordeel dat het personaliseren van werk oneerlijk en inefficiënt is …maar wijs een ‘speciaal’ Het klopt dat het niet de makkelijkste weg is. Maar de tijd waarin er één regime voor één standaard benadering bestond voor werknemer niet één standaard type werknemer, die ligt al lang achter ons. Het is iets waar je als meteen van de werkgever niet langer omheen kan. Wie hand niet bereid is om jobs en contexten aan

“

te passen, die verliest zeker en vast op de huidige jobmarkt. Het helpt natuurlijk als de leidinggevende van je organisatie daar ook van overtuigd is.”

“Trouwens, wat is ‘eerlijk’? In het onderwijs hanteren ze die persoonlijke aanpak al langer. Zo is het intussen heel normaal dat een leerling die met dyslexie kampt, wat extra tijd krijgt om een examen op te lossen. Of scholen kunnen zich zo organiseren dat iemand de examenvragen voorleest aan zo’n leerling. Ik kan me niet voorstellen dat iemand dat ‘oneerlijk’ zou durven noemen. Het is puur een kwestie van iemand alle kansen geven, net omdat dat er bepaalde beperkingen zijn. Waarom zou dat op de werkvloer dan niet kunnen?”

8

Stel één Stel grenzen, gestandaardiseerd en evalueer op keuzemenu op voor gezette tijden iedereen…

Tegelijk is duidelijkheid ook heel belang-

7

“

Uiteraard valt het ook perfect te verantwoorden dat je voor sommige medewerkers meer ‘op maat’ gaat werken. Zo kreeg één van mijn klanten een sollicitant over de vloer die ze heel graag in het team wilden. Voor hij zijn arbeidsovereenkomst ondertekende, stelde de jongeman in kwestie nog één voorwaarde: hij wilde graag elk jaar naar een bepaald congres kunnen gaan om bij te blijven binnen zijn vakgebied. Dat is dan maar een klein ‘offer’ dat je als werkgever moet maken.

Maar ook voor dingen die niet meteen een link hebben met het werk, moet je individuele afspraken kunnen maken. Het is een kwestie van geven en nemen.”

“

rijk: je werknemers moeten beseffen dat niet alles bespreekbaar is. Dat niet iedereen van het team die kinderen heeft op woensdagnamiddag ouderschapsverlof kan nemen, zal intern misschien voor wrevel zorgen. Je organisatie moet nu eenmaal draaien. Nog een goede tip: beperk de afspraken die je maakt met werknemers ook in de tijd. Spreek bijvoorbeeld af dat je eerst een proefperiode van 3 maanden inlast, en dat je na afloop samen evalueert hoe het liep. Maak pas daarna afspraken voor een langere periode.”

“Los daarvan is het zinvol om alles wat je doet voor je mensen kritisch te benaderen.

Uit onderzoek blijkt dat de retentie bij werknemers met een bedrijfswagen een pak hoger ligt dan bij medewerkers die dat voordeel niet hebben. Maar blijven ze voor je organisatie werken omdat ze dat echt willen, of omdat ze niet weg kunnen omdat ze zich moeilijk een eigen wagen kunnen permitteren? Je wil als werkgever ook geen gouden kooien creeëren.”

erkgevers die “ Wvandaag niet bereid zijn om jobs & contexten aan te passen, verliezen sowieso op de arbeidsmarkt

”

Samen met Frederik Anseel, Frank Vander Sijpe en Lien Vossaert schreef David Ducheyne het boek ‘Personaliseren van Werk. Mythes en feiten’, uitgegeven bij Acco (www.acco.be).

2020

• 37

Hoe we jouw stem als socioculturele werkgever lieten weerklinken in 2019

B

elangenbehartiging in 2019, dat was opnieuw een jaar vol cao’s, overleg, paritaire comités en beheerscomités.

Als enige erkende Nederlandstalige socioculturele

werkgeversfederatie voor onze sector, laat Sociare de stem

Eerst nog dit: de verschillende niveaus waarop we aan belangen­ behartiging doen

van jouw organisatie wegen in de meer dan 23 officiële overlegorganen waar we in zetelen. Hier verdedigen we jouw belangen als socioculturele werkgever en zetten we ons in om de tewerkstelling in onze sector een stem en een gezicht te geven. Hoe we dat concreet deden in 2019?

Dat lees je in dit artikel.

We leven in een land met een complexe staatsstructuur, dus het zal je wellicht niet verbazen dat we actief zijn op heel wat verschillende niveaus:

• Op federaal niveau zetelen we in Unisoc, de werkgeverskoepel van de social profit in België. Daar zitten we zij aan zij met de federaties die onder andere de werkgevers in de ziekenhuizen, gezinshulpen en maatwerkbedrijven vertegenwoordigen.

• Op Vlaams niveau vind je ons terug in Verso, de

Vlaamse interprofessionele werkgeversfederatie in de social profit.

• Op Brussels niveau vervullen we die rol binnen

Bruxeo, de confederatie voor Brusselse social profit ondernemingen.

Per bedrijfstak bestaat er zoiets als een paritair comité, waar werkgevers en werknemers samen onderhandelen over collectieve arbeidsovereenkomsten of cao’s. Voor onze sector zetelen we in paritaire comités 329.01 (Vlaamse socioculturele organisaties) en 329.03 (federale en bi-communautaire socioculturele organisaties).

Aan deze PC’s zijn verschillende sociale fondsen verbonden, telkens ook paritair beheerd. Daarnaast zetelt Sociare bijvoorbeeld ook in VIVO, het sectoraal opleidingsinstituut voor de social-profitsector en VSPF, de beheersorganisatie van de Vlaamse social-profitfondsen.

38 •

2020

Het VIA5-akkoord: inzetten op koopkracht en kwaliteit van tewerkstelling 2019 begon voor onze belangenbehartigers met de verdere uitvoering van het VIA5-akkoord. Verschillende aspecten daarvan hadden concrete gevolgen voor de werkgevers in 2019:

• Zo was er bijvoorbeeld de verdubbeling van de inves-

tering in het aanvullende pensioen. In 2018 werd een eerste verhoging ingezet voor een extra bijdrage van de overheid voor de tweede pensioen­pijler. Vanaf 2019 resulteert dit voor de volledige Vlaamse socialprofit in een bijkomende terugkerende investering van 7 miljoen euro per jaar.

• Daarnaast werden er ook bijkomende kwaliteitsvoorwaarden voorzien, daarover sloten we in december verschillende cao’s (verderop in dit artikel lees je daar meer over)

• De sociale partners erkennen in het VIA5-akkoord

verder dat vorming en opleiding essentieel is voor versterking, kwaliteitsvol aanbod, werkbaarheid en de ontplooiing van de werknemers. En uiteraard ook voor de instroom en doorstroming van werknemers in de sectoren. Het VIA5-akkoord voorziet in dat licht dat organisaties hun vakbondsvertegenwoordigers- en afgevaardigden zullen informeren over het jaarlijks vormingsplan en met hen in dialoog gaan in het kader van het sociaal overleg. Verder engageren de werknemersorganisaties zich om voldoende transparant te blijven over de tijdsbesteding van de syndicale werking.

Intussen in de paritaire comités: cao’s aan de lopende band Binnen de 2 paritaire comités waarin we zetelen gaat veel van onze tijd en energie naar het afsluiten van collectieve arbeidsovereenkomsten of cao’s. Daarin leggen we samen met de vakbonden afspraken vast die voor alle organisaties die onder dat specifieke PC vallen gelden. En dat waren er in 2019 nogal wat:

• In juni zag de cao taakloon het levenslicht. Die zorgt ervoor dat kunstenaars vanaf 1 september 2019

een vergoeding kunnen krijgen per taak en op basis hiervan ook hun rechten in de werkloosheidreglementering kunnen opnemen. Een taakloon is een specifieke vergoedingsvorm die toelaat kunstenaars te vergoeden voor het geheel van hun artistieke prestatie binnen een arbeidsovereenkomst, los van de specifiek gepresteerde uren. Het is voor een opdrachtgever die een arbeidsovereenkomst wil sluiten met een kunstenaar niet altijd eenvoudig om het creatieve aspect van de opdracht te vatten in een standaard verloning. Taakloon maakt het mogelijk dit element in de verloning op te nemen.

• In december waren het drukke weken in PC 329.01,

want daar sloten we maar liefst 6 cao’s af! De belangrijkste was die over de toekenning van ecocheques.

Die cao is een logisch gevolg van het VIA5-akkoord, waarin we samen met de syndicale organisaties afspraken om de opstap van het koopkrachtbudget in 2019 te vertalen in een éénmalige toekenning van ecocheques. De cao is voor 1 jaar van toepassing op de organisaties die VIA-middelen krijgen voor de uitkering van een eindejaarspremie. We werkten hiervoor een aanbod uit in samenwerking met Monizze.

• Een volgende belangrijke cao die we tijdens dezelfde

week konden realiseren, bevat bepalingen rond interne vacatures en wat je opneemt in de arbeidsovereenkomst. Concreet bevat de cao 3 verschillende krachtlijnen:

–– Er komt er een interne bekendmakingsplicht voor vacatures in de organisatie

–– Sommige categorieën van werknemers kunnen

voortaan voorrang krijgen om te solliciteren voor een interne vacature –– Ontbindende voorwaarden uit arbeidsovereenkomsten worden voortaan principieel geweerd

• De volgende cao in het rijtje focust zich op het voor-

komen en verminderen van stress, burn-out, agressie en andere psychosociale risico’s op het werk, en wil re-integratie en progressieve werkhervatting na ziekte of ongeval bevorderen.

• Dankzij de cao vakantieregeling kreeg elke werk-

nemer recht op vakantie met een minimumduur van 2 opeenvolgde weken, inclusief drie weekends, rekening houdend met de organisatorische noodwendigheden. De cao bevat ook een aanbeveling om vakantie van 3 weken en 3 weekends mogelijk te maken.

2020

• 39

• We sloten nog een cao af rond het vaststellen van

bedragen eindejaarspremie 2019. In deze cao werd het geïndexeerd vast bedrag voor de eindejaarspremie voor 2019 vastgelegd op 136,92 euro.

• De laatste cao in het rijtje was die rond de bijdrage

van het sectorpensioen en datum voor indiening vrijstelling 2020. Deze cao legt vast hoeveel het percentage bedraagt dat er in elk kwartaal ingehouden wordt voor het sectorale pensioenfonds: De effectieve bijdrage is 0,23 % (inclusief 8,86% rsz-bijdrage) per kwartaal of 0,46 % (inclusief 8,86% rsz-bijdrage) voor het derde en vierde kwartaal 2020.

Naar de stembus!

Naast VIA-akkoorden en cao’s stond 2019 ook in het teken van de federale, gewestelijke en Europese verkiezingen. Naar aanloop hiervan organiseerden we een interactief verkiezingsdebat met 5 kandidaten voor het Vlaams parlement. Focus? De socioculturele sector in haar rol als werkgever. Want, we mogen dan misschien niet winstgedreven zijn, dat is nog geen reden om onze economische impact te onderschatten. Sociocultureel werk is in Vlaanderen en Brussel goed voor een tewerkstelling van 25.000 werkkrachten, en dan hebben we het nog niet eens gehad over die 500.000 schitterende vrijwilligers. Cijfers die alleen maar in stijgende lijn gaan trouwens, want het aantal jobs groeit in onze sector al meer dan een decennium lang sneller dan gemiddeld. We vroegen de kandidaten naar hun visie op het omarmen van de social profit als volwaardige partner in het sociaal overleg, het scheppen van een kader voor duurzame overheidsfinanciering en hoe we de sociale economie een boost kunnen geven.

We stelden op dat debat onze ideeën­bundel ­#sensationeelsociocultureel voor. Hiermee wilden we de nieuwe Vlaamse regering inspiratie bieden. Inspiratie om oplossingen te vinden voor hindernissen en uitdagingen die socioculturele werkgevers en sociale ondernemingen ondervinden. Een grootschalige bevraging bij onze leden vormde de ruggengraat van deze publicatie. Gewapend met de ideeënbundel trokken we naar partners en kabinetten en dat loonde: zo zijn innovatieprojecten van Vlaio sindsdien toegankelijk voor onze sector. Dat stelt ons niet alleen in staat om bestaande producten en diensten te versterken en uit te rollen, we kunnen daardoor ook nieuwe dienstverleningen ontwikkelen en implementeren. In beide gevallen doen we dat samen met partijen die nu al deel uitmaken van het Vlaio-econetwerk.

40 •

2020

En hoe zat het in de sociale fondsen?

Ook daar bewoog er in 2019 heel wat:

• De acties rond instroom en doorstroom in de social profit, zoals deeltijds leren-deeltijds werken en VIA Vorming Hogerop, gingen verder.

• Specifiek voor de socioculturele sector voorziet het

akkoord een bijkomende werkgeversbijdrage van 0,10% voor het fonds risicogroepen. Hiermee gaat het fonds projecten opzetten om het welzijns- en loopbaanbeleid in de sector te versterken. Op dit nieuwe project rond loopbaan-, welzijn- en preventiebeleid op maat van de socioculturele sector, dat van start ging in het najaar 2019, tekenden al 34 organi­ saties in. Goed voor zo’n 10.000 tot 50.000 euro aan steun.

• Een andere actie specifiek voor onze sector, is de

taalondersteuning voor werknemers met beperkte taalvaardigheid Nederlands. Deze ondersteuning ging omhoog naar 90 euro per uur.

• In de fondsen sociale maribel ten slotte, die als doel

hebben om bijkomende arbeidsplaatsen te realiseren in de social-profitsector, verhoogden we de maximale toekenningen naar respectievelijk 44.500 euro en 41.000 euro in PC 329.01 en PC 329.03.

→ Meer lezen over sociale maribel?

Dat kan op de pagina hiernaast.

Ondertussen zijn wij ook in 2020 volop bezig om jouw belangen als werkgever te behartigen.

Vragen of suggesties?

Ze zijn welkom bij Paulien Natens, onze adviseur belangenbehartiging! paulien@sociare.be 02 503 18 11

VRAAG HET AAN SOCIARE

3

“En hoe kan ik dat aanvragen?”

Die sociale Maribel, wat is dat precies?

W

ist je dat… Maribel van oorsprong een Spaanse meisjesnaam is, die “ster van de zee” of “schoonheid” betekent? Maar het is ook de naam van een Fonds,

waar je een beroep op kan doen om extra tewerkstelling in je organisatie mee te financieren. Hoe dat precies in elkaar zit, vertellen we hieronder.

Wat is het?

Sociale Maribel = loonsubsidies om iemand extra uren te geven of iemand bij aan te werven Doel = extra tewerkstelling creëren Toekenning in voltijdse equivalenten (vte) Bv. toekenning van 0,5 vte → Extra halftijdse medewerker → OF 2 halftijdse medewerkers: contract van 0,75 vte geven

Oorsprong middelen • Uit RSZ-werkgeversbijdragen • Uit fiscale bijdragen van de werkgevers → Doorstorting aan maribelfonds Maribelmiddelen = indirecte RSZ-korting

Beheer maribelfonds Beheerscomité = • Werkgevers • Vakbonden • Supervisie door regeringscommissaris Zij beslissen over hoeveel loonsubsidies organisaties krijgen, hoe dat gebeurt & tegen welke voorwaarden. Zij controleren ook de besteding van de middelen.

Tijdslijn Toekenning aanvragen bij het Fonds ↓ Toekenning door het Fonds ↓ Binnen 6 maanden: aanwerving of bestaand contract uitbreiden binnen de organisatie

Voorwaarden • Geen diploma- of werkloosheidsvoorwaarden • Wel plafond in loonkosten: ≤ 85.684,10 euro per jaar. Het is mogelijk dat dit plafond in de toekomst helemaal wegvalt.

• Wel gebruiken voor: werkelijke ­loonkosten (bruto­loon, vakantiegeld, ­rsz-werkgevers­bijdragen, woon-werkverkeer, maaltijdcheques…)

• Niet gebruiken voor: sociaal ­secretariaat, arbeidsgeneesheer, verzekering arbeids­ ongevallen

Meer weten?

Onze adviseur belangenbehartiging Paulien Natens kan je zeker helpen!

Contacteer haar via paulien@sociare.be

2020

• 41

#

SENSATIONEELSOCIOCULTUREEL Sociare & tewerkstelling in de sector

856

41

lidorganisaties in december 2019

nieuwe lidorganisaties in 2019

van de tewerkstelling in paritair comité 329

74

676

9

85

dagdelen opleiding door onze consulenten & externe lesgevers

uitwisselings- & netwerkmomenten voor coördinatoren en HR-verantwoordelijken

15

80%

organisaties aan de slag met impactmeting

deelnemers aan onze opleidingen

deelnemers aan onze uitwisselings- & netwerkmomenten

240

vzw’s die onze tijdsregistratietool Werktijd.be gebruiken, dat is 1 op 4 van al onze lidorganisaties!

€ 900.000

23

overlegorganen waar we de belangen van socioculturele werkgevers vertegenwoordigen

Zoveel bespaarden meer dan 800 organisaties op 3 jaar tijd dankzij onze samenaankoop loonadministratie

42 •

2020

#

DE SOCIOCULTURELE SECTOR In Vlaanderen & Brussel

2.1 1 1

15.072

24.989

500.000

voltijdse equivalenten

socioculturele organisaties

werknemers

De WERKNEMER in de sector

IS VROUWELIJK WERKT VAAK DEELTIJDS

59% 47%

vrijwilligers

De WERKGEVER in de sector

GEMIDDELDE TEWERKSTELLING

7,2 vte 61% 33%*

IS TUSSEN 35 EN 49 JAAR (MAAR VERGRIJST)

39%

VAAK MINDER DAN 5 WERKNEMERS IN DIENST

IS DIVERSER DAN GEMIDDELD OP DE VLAAMSE ARBEIDSMARKT

22%*

MIDDELEN AFKOMSTIG UIT EIGEN FINANCIERING

* Gemiddelde

* Niet-Belgische herkomst

Bron: sectorconvenant 2018-2019

2020

• 43

Sociaal-cultureel volwassenenwerk

22%

Jeugdwerk

20%

Sport

9%

13 deelsectoren

Wij vertegenwoordigen Milieu

8%

Ontwikkelings­ samenwerking

5%

Samenlevingsopbouw

8%

Musea & erfgoed

3%

Minderheden

2%

44 •

2020

Cultuurspreiding

10%

NOG GEEN LID?

Beroepsopleiding

8%

8 REDENEN OM JE AAN TE SLUITEN BIJ SOCIARE • Je ontvangt algemene én sectorgerichte informatie uit eerste hand.

• We bieden je snel advies op maat via telefoon en mail.

• Je krijgt toegang tot onze uitgebreide thematische databank op de website.

Media

1%

• We brengen je als eerste op de hoogte van relevante sociaaljuridische nieuwigheden.

• Je kan deelnemen aan sectorspecifieke vormingen en netwerksessies.

• We maken je professionele leven makkelijker met handige tools en modeldocumenten.

Toerisme

2%

Lokale Diensteneconomie

1%

• Je geniet van superinteressante ledenvoordelen.

• Je bepaalt mee het standpunt dat we innemen als sector.

Interesse? Neem dan zeker een kijkje op onze website en vul snel ons aansluitingsformulier in! www.sociare.be

2020

• 45

2O19 Wat deed Sociare

(voor jou)?

JANUARI 2 trajecten rond impactmeting gaan van start 15 socioculturele organisaties brengen hun sociale impact in kaart onder leiding van een coach. De verschillende bijeenkomsten doorheen het jaar stellen de deelnemers in staat om van elkaars successen en moeilijkheden te leren. Stap voor stap ontplooien ze zich tot ambassadeurs van impactevaluatie binnen hun eigen organisaties. → Nieuwsgierig naar sociale impact?

Op pagina 14 delen twee deelnemende organisaties hun ervaringen met impactevaluatie.

MAART Publicatie van onze ideeënbundel #sensationeelsociocultureel Met de Vlaamse, federale en Europese verkiezingen aan de horizon publiceren we een bundel met aanbevelingen om het sociocultureel werk van morgen werkbaarder en ondernemender te maken. Daarmee willen we inspiratie bieden aan de dames en heren politici van morgen.

FEBRUARI Basiscursus voorjaar op kruissnelheid 20 leidinggevenden & personeelsmedewerkers leren 8 donderdagen lang alles wat ze moeten weten over het tewerkstellen van medewerkers in de socioculturele sector.

“ We begonnen echt bij het begin en alle aspecten kwamen aan bod, supergoed voor beginners.

Aanspreekbare en vriendelijke lectoren. Ze hebben de complexe materie op een korte maar aangename manier gebracht. Waarvoor dank!”

EEN DEELNEMER IN DE EVALUATIE-ENQUÊTE

46 •

2020

Want we zijn dan misschien geen winstgedreven sector, dat is nog geen reden om onze economische invloed te onderschatten. Sociocultureel werk is in Vlaanderen en Brussel goed voor een tewerkstelling van bijna 25.000 mensen (en dan hebben we het nog niet eens gehad over dat half miljoen schitterende vrijwilligers). Cijfers die alleen maar in stijgende lijn gaan trouwens, want het aantal jobs groeit in onze sector al meer dan een decennium lang sneller dan gemiddeld.

NOG IN MAART

APRIL

De nieuwe vzw-wet is er!

Verkiezingsdebat over het sociocultureel werk(geverschap) van morgen

Op de breuklijn tussen februari en maart keurt de Kamer het nieuwe Wetboek van vennootschappen en verenigingen goed. Dat bevat ook heel wat bepalingen die relevant zijn voor vzw’s, over de aansprakelijkheid van bestuurders, winst maken en de samenstelling van je Algemene Vergadering en Raad van Bestuur.

We merken dat zowel bestaande als nieuwe socioculturele vzw›s met heel wat vragen zitten. In samenwerking met het team van Impact Advocaten organiseren we daarom in het voorjaar 4 infosessies, goed voor in totaal 175 deelnemers.

Exact één maand voor 26 mei vullen we zaal Top in de Brusselse KVS met politici & spelers uit het socioculturele veld. Het inhoudelijke vertrekpunt?

Sociocultureel werk, dat is sensationeel werk.

Tijdens het debat gaan 5 politici die zich kandidaat stellen voor het Vlaams parlement dieper in op hun visie op & ambities voor het sociocultureel werk van morgen. Topics als het versterken van sociaal ondernemerschap, duurzame financiering en de uitbreiding van de KMO-portefeuille en de innovatie­projecten bij VLAIO komen aan bod.

JUNI MEI Sector in the picture op onze kantoormuren Hoe divers en geëngageerd onze meer dan 800 lidorganisaties zijn, dat kan je sinds mei in één oogopslag zien wanneer je onze kantoren in de Ravensteingalerij binnenwandelt. Met dank aan illustratrice Eva Mouton.

Oud-directeur Dirk Vermeulen met pensioen Vlak voor de zomer zwaaien we Dirk Vermeulen uit. Nadat hij 20 jaar van zijn loopbaan wijdde aan Sociare, SCWITCH én bij uitbreiding de brede socioculturele sector gaat hij op 63-jarige leeftijd met welverdiend pensioen.

2020

• 47

ZOMER & NAJAAR

SEPTEMBER & OKTOBER

Een nieuwe wind door de Sociare-ploeg

Focus op sociale verkiezingen 2020

In de zomer & het najaar mogen we maar liefst 4 nieuwe collega’s verwelkomen bij Sociare. Welkom in ons team, Charlotte, Melissa, Xenia en Paulien!

Mei 2020 staat bij organisaties met meer dan 50 werknemers waarschijnlijk met fluostift aangeduid op de kalender: dan worden er nieuwe afgevaardigden gekozen voor het comité voor preventie en bescherming op het werk en/of de ondernemingsraad tijdens de sociale verkiezingen. Iets waar we onze leden met de nodige deskundigheid over willen informeren. We werken daarvoor een thematische nieuwsbrief uit, en organiseren ook een eerste infosessie.

Rond dezelfde periode nemen we afscheid van consulenten Stefanie De Ridder & Nicky Imade en Maarten Gerard, de man achter onze belangenbehartiging. → De Sociare-collega’s beter leren kennen?

Kijk dan op de volgende pagina’s.

DECEMBER NOVEMBER Studiedag over digitalisering in de social profit Samen met VIVO, het opleidingsinstituut voor de social profit, en heel wat andere collega-organisaties organiseren we in november “Let’s get digital”: een studiedag die niet alleen een stand van zaken opmaakt over hoe digitaal we vandaag als sector werken, maar die ook concrete oplossingen en aandachtspunten wil aanreiken. 120 leidinggevenden en HR-verantwoordelijken komen inspiratie opdoen.

48 •

2020

Cao ecocheques is een feit Op 16 december, nog net voor de kerstvakantie, bereiken we finaal een akkoord met alle sociale partners rond de tafel en sluiten we de cao ecocheques af.

Die cao is een uitvoering van het VIA5-akkoord uit 2018, de ecocheques in 2019 een éénmalige maatregel om de koopkracht van socioculturele werknemers te stimuleren. Parallel daarmee werken we samen met Monizze een aanbod uit, waardoor Sociare-leden snel, makkelijk en goedkoop de ecocheques kunnen uitkeren aan hun werknemers

Maak kennis met het

Sociare-team Veerle Huwé DIRECTEUR

veerle@sociare.be Vaakst gebruikte emoji:

Chloé Wolfs

een wandeling-picknick-­natuur-dag • initiatieven die mensen samenbrengen • dansen tot in de vroege uurtjes • mensen zien groeien

STAFMEDEWERKER COMMUNICATIE & LEDENRELATIE

chloe@sociare.be Vaakst gebruikte emoji:

discriminatie van groepen • ikkeikke-ikke-en-de-rest-kan-stikken • natte voeten in sandalen

ergens gaan ontbijten • rondlopen in een bibliotheek of boekenwinkel • Berlijn olijven • handblazers in toiletten • een overvolle mailbox

Melissa Prosec OFFICE MANAGER

melissa@sociare.be Vaakst gebruikte emoji: curries en tajines • voorleesboeken en reisverhalen • het geluid van regen op een waterdichte tent veralgemeningen en negativiteit • vervelende stemmetjes in reclameboodschappen • het koud hebben

Zineb El Khattouti ONTHAAL EN ADMINISTRATIE

zineb@sociare.be Vaakst gebruikte emoji: een cadeautje krijgen • mooi weer • planten rommel • de winter • lawaai

2020

• 49

Paulien Natens ADVISEUR BELANGENBEHARTIGING

paulien@sociare.be Vaakst gebruikte emoji: Geen wekker zetten op zondag en met een koffie en boek terug in bed kruipen • de festivalzomer van 2021 • komkommertijd op het nieuws Avocado’s die niet rijp blijken te zijn • dat je niet kan zien of mensen lachen als ze een mondmasker dragen • cafés die sluiten wanneer je nog niet naar huis wilt

Felix De Koninck

Zohra Nidlahcen

CONSULENT

CONSULENT

felix@sociare.be

zohra@sociare.be

Vaakst gebruikte emoji:

Vaakst gebruikte emoji:

aperitieven • nazomerdagen • Sicilië de maand maart: compleet overbodig aanhangsel van de winter • videocalls, omdat ze alle subtiliteiten doen verdampen en weinig ruimte laten voor spontaniteit • de stad Antwerpen

genieten van het zonnetje • mensen die mooie dingen doen voor elkaar, groot of klein • gezellige babbels met familie en vrienden negatieve mensen • een te drukke agenda • het huishouden doen

Xenia Coninckx CONSULENT

xenia@sociare.be Vaakst gebruikte emoji: mijn paardjes Taur en Fenix • chocolade • de film “Dirty Dancing” vroeg opstaan • winkelen in een drukke supermarkt • reuzen op carnaval

50 •

2020

Charlotte Van de Walle CONSULENT

charlotte@sociare.be Vaakst gebruikte emoji: wandelen • meditatie • lachen met vrienden wakker gemaakt worden • stress • aangebrand eten

Kristien Musch CONSULENT

kristien@sociare.be

Griet Van Mol

Vaakst gebruikte emoji:

CONSULENT

quality time met mijn gezin • mooi weer • radio Willy (en nog het liefst een combinatie van de drie op hetzelfde moment)

griet@sociare.be Vaakst gebruikte emoji: een guitige blik • de films van Pedro Almodóvar • “Thank you for the music” van Abba

dat ik te veel in ‘moetjes’ denk in plaats van in ‘magjes’ • een zomer zonder festivals • boodschappen doen

achtergelaten vuil in publieke ruimtes • vergaderingen die veel later dan voorzien beginnen • geluidsoverlast

Leen Coene Pieter Vanheuverzwijn CONSULENT

pieter@sociare.be Vaakst gebruikte emoji: Oskar • muziekoptredens • wereldkeuken negatief, pessimistisch gezaag • egoïsme • brood dat al droog en hard is

CONSULENT

leen@sociare.be Vaakst gebruikte emoji: de song “Everybody’s free (to wear sunscreen)” van Baz Luhrmann • de tekeningen van mijn dochter • het filmpje “Hoe de trouwring van Christophe Lambrecht terug thuis kwam” (bij Linde #30 | Studio Brussel) vroeg opstaan • afval op straat • de holocaust en alles wat daarop lijkt en naartoe kan leiden

2020

• 51

De sociaal-juridische

woordzoeker van Sociare V N S O C I A L E M A R I B E L O R

O S R U U D S D I E B R A M J E P E

N C A V D L E G A O C T N K E I W G

D T W N E E X N R T A G H R J M S I

E D X D O B F B B U F P Q E R E R L

R I N C H R O D E S E A A W T R Q L

N M E E M S O I I M T R C S G P J I

E O T T U E V C D X A I C G A S W W

M N N T B U P G S H R T I N L R A J

I A E R Y Q V G R S I A F I S A M I

N I D Q L E D X E P A I T G T A E R

G E U J P H E Y G I P R E I N J R V

S W T O C C E W L L L C L N O E A B

R G S X G O E M E I A O E E C D B Q

A Q T L E C C Q M N N M W R H N N J

ARBEIDSDUUR

PARITAIR COMITÉ

CORONA

STUDENTEN

EINDEJAARSPREMIE

VRIJWILLIGER

ONTSLAG

CAFETARIAPLAN

SPILINDEX

ECOCHEQUES

VERENIGINGSWERK

ONDERNEMINGSRAAD

ARBEIDSREGLEMENT

SOCIALE MARIBEL

DIMONA

TELEWERK

LOONBAREMA

52 •

2020

A Y X C Y E M F E D V I E E C I O G

D D L P K A T G N E N T R V F E O F

K J F C H V E Y T X N É K H P G L Y

In dit rooster zitten 17 begrippen verstopt die je als socioculturele werkgever misschien bekend in de oren klinken ;-) Vind jij ze allemaal? Zoeken mag zowel horizontaal, verticaal als diagonaal. Van links naar rechts en omgekeerd, van boven naar onder en omgekeerd.

Succes!

Ken je het aanbod voordelige loonadministratie van en Sociare al?

4 voordelen op een rij: Volledig toepasbaar op de sector Een pak voordeliger Afstemming op Sociare-tool werktijd.be Sociare zorgt voor de sociaal-juridische ondersteuning

In samenwerking met deze partners:

Lees er meer over op www.scwitch.be/loonsadministratie

Sociare is de Nederlandstalige werkgeversfederatie van de socioculturele sector, actief in Vlaanderen en Brussel.

Mogen we fier tot onze leden rekenen: meer dan 850 vzw’s en vso’s. Pas opgestart, of met al heel wat kilometers op de (socioculturele) teller. We coveren daarmee 80% van alle tewerkstelling die er is binnen de sector, en dat is véél: bijna 25.000 beroepskrachten en 500.000 vrijwilligers in Vlaanderen én Brussel.

Onze organisaties bouwen elk op hun manier aan een inclusieve, democratische, sterke en versterkende samenleving. Ze verdienen hun sporen in tal van domeinen: sociaal-cultureel werk met volwassenen, jeugdwerk, beroepsopleiding, sport, cultuur, samenlevingsopbouw, milieu, ontwikkelingssamenwerking, minderheden, musea en erfgoed, toerisme, media en lokale diensteneconomie.

Elke dag werken zij met hart en ziel aan het realiseren van hun maatschappelijke doelstelling. Iets wat ze alleen maar kunnen dankzij het engagement van hun beroepskrachten en vrijwilligers. Het zijn dus ook relevante werkgevers: klein en groot, gaande van één tot enkele honderden werknemers.

Voor alle vraagstukken en uitdagingen die er komen kijken bij het inzetten van personeel is Sociare er voor jou.

Wij zijn specialist in alles wat te maken heeft met sociocultureel werkgeverschap in paritaire comités 329.01 en 329.03.

Heel concreet bieden wij onze leden ondersteuning op deze 3 domeinen: • advies rond de sociaal-juridische aspecten van tewerkstelling • opleidings- en netwerkmogelijkheden • belangenbehartiging bij partnerorganisaties en overheden

www.sociare.be Abonneer je op onze nieuwsbrief @Sociarevzw en #sensationeelsociocultureel @sociarevzw Sociare sociarevzw Sociare vzw