Bovendien heb jij sinds kort ook via de RUG te maken met de gevaren van de NSA. De universiteit is namelijk deze zomer overgestapt op Gmail en Google Agenda. Dit is een stuk goedkoper dan het ontwikkelen en bijhouden van eigen software. Het bespaart de universiteit zo’n vier ton per jaar, geld dat hard nodig is in tijden van bezuinigingen op het onderwijs. Maar is dit de prijs die wordt betaald voor onze privacy? Voordat de RUG overging op Gmail en Google Agenda is er aan juristen gevraagd of het een verstandige keuze zou zijn. Het antwoord was duidelijk: niet doen. Uit rapporten van het College bescherming persoonsgegevens (CBP) en het Instituut voor Informatierecht van de Universiteit van Amsterdam (IVIR) blijkt namelijk dat de Amerikaanse overheid hoogstwaarschijnlijk meekijkt. Onze e-mails, documenten en onderzoeksdata zijn dan dus niet veilig op de servers van Google. Daarnaast betreft de USA Patriot Act Amerikanen, maar geen Nederlanders. Dit betekent dat als je geen Amerikaan bent, je je niet kunt beroepen op die grondwet en je in feite dus geen recht hebt op privacy. Google staat er bovendien om bekend niet bang te zijn voor het schenden van de Europese privacyregels. Ten slotte kan de FBI alle gegevens van Googlegebruikers opvragen, zonder tussenkomst van een rechter en zonder dat de gebruiker in kwestie op de hoogte wordt gesteld. Het blijkt dat sinds 2000 er ongeveer 300.000 van dit soort aanvragen zijn gedaan. Google is verplicht deze data te overhandigen als de FBI hiernaar vraagt.
De data die jij met je RUG-account verstuurt en ontvangt ligt nu dus ook in die Amerikaanse database. De bestanden die via de RUG-mail worden uitgewisseld worden dan wel geĂŤncrypteerd (beveiligd met een wachtwoord), maar voor een NSA-medewerker is dit geen groot obstakel. Uit de documenten van Snowden bleek namelijk ook dat de NSA in 2010 een tienjarig programma tegen encryptie maakte waardoor er inzicht kwam in grote hoeveelheiden verzamelde data. In theorie is het mogelijk dat iemand jouw idee voor een scriptie steelt en er vandoor gaat met de eer, omdat er in je mail kan worden gekeken. Bovendien kan het zo zijn dat jij een anoniem databestand e-mailt naar je scriptiebegeleider, voordat deze anoniem gemaakt is. Dan zou, in theorie, de NSA dus ook die persoonlijke informatie kunnen verkrijgen. De enige afweging van de RUG is geweest dat het nieuwe systeem goedkoper is. Maar wat is er belangrijker? Een universiteit is geen commercieel bedrijf en dient veilig om te gaan met vertrouwelijke gegevens. Het risico wat hangt aan Google is te groot. Voor onderzoekers aan de RUG die echt niet willen overstappen komt er dan ook een alternatief wat door de universiteit ontwikkeld is. Hoe dat er gaat uitzien is nog niet bekend, maar waarom kan dit niet gewoon voor iedereen?
Niet alleen de juristen van de RUG, maar ook een aantal faculteiten maakten zich zorgen over de privacygevoeligheid van Gmail. Zo zagen de faculteiten wiskunde en natuurwetenschappen en rechtsgeleerdheid de overstap niet zitten, omdat er zorgen over patenten waren.
SOAP 5