Interview: Guillaume Boutin Stephanie Cox

Guillaume Boutin en Stephanie Cox

‘Kunstmatige intelligentie zal binnen afzienbare tijd overal in zitten’

Oorlog in Oekraïne, geopolitieke spanningen met China en een Europese duw naar technologische soevereiniteit. Het is de achtergrond waartegen Proximus Ada opricht, haar nieuwe innovatiecentrum rond AI en cybersecurity. Hiermee wil de groep haar technologische kracht versterken, en soms zelfs ‘gekke’ technologieën de wereld in helpen.

Proximus kennen we vandaag vooral als telecomoperator: een bedrijf dat simkaarten verkoopt, telefoontorens bouwt en onze huizen verbindt met het internet. Maar onder leiding van CEO Guillaume Boutin wil Proximus bekendstaan voor veel meer dan dat. Een van de speerpunten daarvoor is Proximus Ada, een recent opgericht innovatie- en expertisecentrum dat de Proximus Groep moet bedienen en sleutelonderzoek rond artificiële intelligentie (AI) en cybersecurity moet verrichten. De timing daarvan is belangrijk. Geopolitieke spanningen tussen de VS, Europa en China over technologieën zoals AI pieken, en de oorlog in Oekraïne toont nog maar eens het belang van cybersecurity aan. Boutin legt samen met Stephanie Cox, managing director van Proximus Ada, uit wat het expertisecentrum moet bereiken, van Europese technologische autonomie tot meer vrouwen in de IT.

Wat is dat, Proximus Ada? Cox: “We zijn een hightech center of excellence. We willen lokaal talent versterken, en werken vooral rond twee gebieden: AI en cybersecurity. Onze doelen zijn drievoudig: we willen de hele Proximus Groep bedienen, en dus onze expertise delen met alle verschillende bedrijven in de groep. Ten tweede willen we een referentie op het gebied van AI en cybersecurity worden, zowel in België als in Europa. Daarom investeren we in samenwerkingen met universiteiten en onderzoeksinstellingen. En ten slotte willen we goeddoen voor de maatschappij.”

Boutin: “Het kernidee van Ada is dat we meer intellectueel eigendom in handen willen krijgen. Telecombedrijven waren vroeger vooral aggregators. Maar nu willen we meer de waardeketen van wat we doen bezitten. AI en cybersecurity zullen daarvoor cruciaal zijn. Cyberverdediging zal belangrijker worden voor onze klanten, zeker voor grotere spelers zoals overheden en internationale organisaties. We moeten kunnen bewijzen dat de data die over onze netwerken gaan veilig zijn. Europa moet ook autonomer worden in de digitale waardeketen. De Europese Unie investeert bijvoorbeeld vandaag erg veel in de lokale productie van microchips, maar daar stopt het verhaal niet. Het gaat ook over autonomie in zaken als cloud en AI. Proximus Ada vult ook gewoon een economische nood in. AI zal binnen afzienbare tijd overal in zitten. Studies stellen dat in 2030 10 procent van het Europese bbp gelinkt zal zijn aan AI. Als Proximus willen we daar een belangrijke speler in worden. De ‘war for talent’ is ten slotte ook belangrijk voor ons. Met Proximus Ada bouwen we een vlaggenschip om jong en minder jong talent aan te trekken. Als je bij Ada werkt, zal je bij een van de meest technologisch geavanceerde organisaties van België werken. We willen gekend zijn binnen België en Europa voor die domeinen. Onze pitch draait trouwens niet enkel rond België. Proximus internationaliseert, dochterondernemingen zoals TeleSign zitten in de VS en bedienen de belangrijkste platformen ter wereld, zoals Alibaba, Microsoft en Facebook. Als we daar AItoepassingen voor nodig hebben, dan zullen die deels bij Ada ontwikkeld worden.”

Waarom die combinatie van AI en cybersecurity? Cox: “Dat heeft verschillende redenen. Beide domeinen zullen belangrijker worden voor bedrijven en de maatschappij. Digitalisering zorgt ervoor dat het aantal cyberdreigingen toeneemt. Dat is simpelweg een domein waarin je vandaag moet investeren. AI is eveneens cruciaal, zoals Guillaume al uitlegde. Tegelijk bestaan er veel synergieën tussen de twee technologieën. AI wordt steeds vaker ingezet in cybersecurity, om bijvoorbeeld dreigingen op te sporen. Maar AI steunt ook op data, die natuurlijk beveiligd moeten worden. Heel wat talent in de computerwetenschappen is trouwens geïnteresseerd in beide domeinen, dus die combinatie maakt het makkelijker om hen aan te trekken.”

Waarom geen digitaal R&D-centrum met een bredere focus? Boutin: “Je moet ergens beginnen. En dan heb je een nauwe focus nodig, zodat je resultaten kunt produceren binnen die domeinen. Tegelijk zitten datamanagement, algoritmes en data beveiligen in onze corebusiness als telecomoperator. De hoeveelheid data die over ons netwerk gaan is gigantisch. De belangrijkste applicaties voor ons bedrijf zitten in die twee gebieden. Ook vloeit Ada voort uit een bestaand team binnen Proximus, we hebben al 50 mensen op die twee domeinen zitten. Binnen enkele jaren zullen dat er 250 zijn. We willen scherpe keuzes kunnen maken, en dat betekent een focus op twee gebieden.”

De grootste uitdaging zal zijn om Ada bekend te maken als een geweldige werkplek.

— Stephanie Cox, managing director Proximus Ada

Hoe willen jullie genoeg talent aantrekken nu er enorme arbeidstekorten zijn in de IT? Boutin: “We willen de condities scheppen waarin we vanzelf talent aantrekken. Dit zal niet makkelijk zijn, maar wat we doen is alvast erg aantrekkelijk voor computerwetenschappers. De hoeveelheid data waarmee we werken is bijvoorbeeld gigantisch. Dit is een echte speeltuin voor data scientists. Tegelijk werken we met internationale platformen, en je horizon zal veel breder zijn dan louter België. Maar we creëren ook een beter België met ons werk. Als je bij Ada werkt, dan bedien je niet enkel bedrijven maar ook overheden en ngo’s.”

Cox: “De grootste uitdaging zal zijn om Ada bekend te maken als een geweldige werkplek. Eens mensen op sollicitatie komen, zijn ze al snel overtuigd om hier te werken. Maar we zijn nog niet bekend genoeg om hen vanzelf aan te trekken, meestal komen ze hier terecht vanuit ons netwerk. We moeten dus dé referentie worden in ons veld.”

Boutin: “Vandaag is dat inderdaad nog niet het geval. We trekken vooral mensen aan via word of mouth. En dat werkte voorlopig goed. Op die manier konden we geweldig talent aantrekken. Maar ons netwerk reikt maar zo ver. Nu moeten we dit team opschalen van 50 mensen naar 250. Dat verwacht een veel groter bewustzijn bij Belgisch en Europees talent over wat we doen. Dat bereiken zal een grote uitdaging zijn.”

Kunnen jullie enkele voorbeelden geven van werk dat Proximus Ada doet? Cox: “Vandaag werken we vooral aan interne AI-projecten voor Proximus. Ons team voerde zo al 18 verschillende projecten uit. Die gaan van het efficiënter maken van de energieconsumptie in gebouwen tot projecten om ons netwerk beter te doen lopen. Zo ontwikkelden we technologie om storingen op het netwerk te voorkomen, en indien het toch gebeurt, om een actie voor te stellen. We werken op NLP, image recognition en allerhande andere domeinen. Qua cybersecurity ligt de focus voorlopig op zaken zoals incident response, het detecteren van aanvallen dus, en ze zo snel mogelijk te lijf gaan. Ook security management is belangrijk. We zorgen dus dat alle projecten binnen Proximus bepaalde veiligheidsstandaarden naleven.”

Boutin: “Quantumencryptie is een andere technologie waarnaar we kijken voor Ada. We willen quantum computing gebruiken om de versleuteling van bepaalde signalen te verbeteren. Want in theorie is zo’n systeem onmogelijk te hacken. Dit is weliswaar een technologie die nog aan het ontstaan is, maar wel één waarop we willen inzetten en waarin we veel R&D-middelen zullen investeren, via Ada. We willen echt voorlopen op dit gebied. Je hebt natuurlijk niet overal quantumnetwerken nodig. Maar Proximus beveiligt wel de kritiekste netwerken van ons land. Wij verbinden instellingen zoals de Europese Commissie en de NAVO. We moeten dus echt investeren in de laatste technologie om hen veilig te houden.”

Het kernidee van Ada is dat we meer intellectueel eigendom in handen willen krijgen.

— Guillaume Boutin, CEO Proximus

Zal Proximus Ada echt de ruimte krijgen om aan vooruitstrevende technologieën zoals quantumencryptie te werken, of gaat het meestal om projecten die op de korte termijn nuttig zijn? Boutin: “Quantumnetwerken zijn volgens mij een echt gekke technologie (lacht). Als je kijkt naar het onderzoek naar zulke netwerken, dan zitten we zeker nog in een prille fase. Dit zal niet uitgerold worden over enkele weken, het zal tijd in beslag nemen. We moeten dus vooruitstrevende ideeën ontwikkelen. Maar zelfs zaken die we al uitrolden vind ik erg vooruitstrevend. Als je me enkele jaren geleden had verteld dat de zaken die we nu via AI doen mogelijk zouden zijn, dan had ik je nooit geloofd. Een van de eerste discussies die ik had met Stephanie ging over een AI-systeem om klantnoden te voorspellen wanneer ze onze callcenters bellen. Een groot softwarebedrijf had zo’n systeem aan ons gepitcht, maar het was erg duur. Stephanie kwam toen mijn kantoor binnen en vertelde me dat ze met haar team hetzelfde kon bouwen in zes maanden. Ik geloofde dat eerst niet, maar Stephanie en haar team deden het toch. Dat klinkt misschien niet wereldschokkend, maar voor ons heeft dat een enorme impact.”

Wat is de invloed van de geopolitieke situatie op de oprichting van Proximus Ada? Boutin: “Het idee om Ada te creëren bestond al langer, maar eigenlijk was de geopolitieke situatie al kritiek voor de oorlog in Oekraïne. Denk maar aan de hele controverse over Chinese bedrijven die netwerkapparatuur leveren voor 5G-netwerken. Zij waren plots niet meer welkom in België. Tegelijk worden Amerikaanse bedrijven uitgedaagd in Europa. Er is een beweging om op een andere manier te digitaliseren. We moeten alternatieve technologieën bouwen in Europa die de Amerikaanse internetgiganten kunnen vervangen, wat al lang geen uitzonderlijk idee meer is. Eurocommissarissen zoals Thierry Breton en Margrethe Vestager zeggen evengoed hetzelfde. Als Proximus een belangrijke technologiespeler wil zijn binnen vijf tot tien jaar, dan zullen we technologie moeten blijven creëren in België. Die gedachte ligt aan de basis van Ada.”

Proximus Ada is vernoemd naar Ada Lovelace, de pionier van de computerwetenschappen. Hoe zullen jullie meer vrouwen in IT proberen te krijgen? Cox: “We steunen verschillende initiatieven. Ten eerste promoten we onderwijs voor vrouwen in STEM. Ada zal dus aanwezig zijn op middelbare scholen en universiteiten, we zullen daarnaast ook hackathons en stages organiseren voor jongeren. We steunen ook organisaties zoals She Loves to Code en École 19, die nieuwe groepen opleiden om zich met software bezig te houden. We investeren dus sterk in dit gebied.”

Boutin: “Het is daarnaast ook belangrijk om goede rolmodellen voor vrouwen in IT te bouwen. Ik denk dat Stephanie en ook andere vrouwelijke managers binnen Proximus een belangrijke rol te vervullen hebben. Ze zijn als het ware rolmodellen voor vrouwen die willen werken in dit soort deep tech.”

Hoe ziet de toekomst eruit van Proximus Ada? Cox: “We hebben een sterke ambitie om Proximus Ada bekend te maken, en zo nieuw talent binnen te halen. We hebben namelijk extra capaciteit nodig als we de hele Proximusgroep willen bedienen. We willen dit jaar van 50 naar 90 mensen groeien. Daarnaast staan we in contact met de universiteiten en IMEC om gemeenschappelijke projecten en R&D op te starten.”

Boutin: “Proximus is al lang niet enkel meer een telecomoperator die simkaarten verkoopt. We doen zoveel meer dan dat. We bouwen e-healthapps en werken rond technologieën zoals drones, 5G en elektrische voertuigen. Je kunt een boek schrijven over alle innovaties die onder ons dak gebeuren. Aan dat geheel voegen we nu Proximus Ada toe. Onze doelen zijn ambitieus, maar het zit in het DNA van dit bedrijf om te vernieuwen.”

Smart Fact.

Naar wie kijk je op? Boutin: “Een karakter dat een diepe indruk op mij naliet, is Zénon Ligre, een personage uit de roman L’Oeuvre au noir van Marguerite Yourcenar, die zich afspeelt in 16e- eeuws Vlaanderen. De manier waarop Zénon beslist om zijn comfortabele leven achter zich te laten om de waarheid te vinden – een zoektocht waarin wetenschappelijk denken centraal staat – inspireerde me altijd erg diep.”

Cox: “Ibrahim Ouassari, de oprichter van MolenGeek, inspireert me. MolenGeek is een tech-ecosysteem dat digitale technologie toegankelijk maakt voor iedereen, onafhankelijk van hun achtergrond of onderwijsniveau. Ik kon recent deelnemen aan een hackathon tussen MolenGeek, Google en Proximus, en ik haalde erg veel inspiratie uit het enthousiasme, de drive en de creativiteit van deze jonge mensen.” Europa wil chips-autonomie Europa loopt op heel wat technologische gebieden achter op Azië en de VS. Zo ook qua de productie van microchips, iets wat vooral gebeurt in landen zoals Taiwan, Zuid-Korea en de VS. Dat wil de Europese Unie omkeren. Zo kondigde de EU in februari haar European Chips Act aan, dat 45 miljard euro wil pompen in de Europese chips-industrie. Een eerste stap daarin is dat het Amerikaanse bedrijf Intel in maart aankondigde dat het een state-of-the-art-chipsfabriek zal bouwen in Duitsland met een initieel kostenplaatje van 17 miljard euro.

Cyberoorlog in Oekraïne De oorlog in Oekraïne vindt niet enkel plaats ter land, ter zee en in de lucht. Het gevecht gebeurt ook in de digitale wereld. Zo zouden Russische hackers doelen zoals Oekraïense mediaorganisaties en kritieke infrastructuur, zoals telecom en energiebeheerders, in het vizier genomen hebben. Die invasie valt ook samen met een toename in cyberaanvallen wereldwijd, wat bedrijven ertoe dwingt om beveiliging op te drijven.

BELGAN BOOST BELGISCHE CHIPPRODUCTIE

De enige chipfabriek van België staat in Oudenaarde. Tot februari was ze in handen van het Amerikaanse Onsemi, maar nu gaat ze haar eigen weg onder de naam BelGaN. De fabriek gaat innovatieve microchips maken op basis van gallium nitride (GaN) en zal het hart vormen van een ‘Green Energy’ ecosysteem op Europees niveau.

GROENE TRANSITIE

De auto-industrie kreunt onder een gebrek aan microchips. Maar liefst 8 miljoen wagens konden vorig jaar niet gemaakt worden, wat aanleiding gaf tot massale verliezen en sluitingen van bedrijven. Aangezien microchips slechts in een aantal specifiek regio’s, zoals het Verre Oosten, worden geproduceerd, is onze afhankelijkheid momenteel te groot. In Europa is de productie de voorbije 30 jaar gezakt van meer dan 40% naar amper 10%. Bovendien zijn er geopolitieke spanningen die het risico van die afhankelijkheid nog groter maken. Maar in Oudenaarde broeit wat. De BelGaN-fabriek zal zich specialiseren in een nichemarkt: de GaN-business. “De meeste chips worden gemaakt uit silicium. Die bevatten almaar meer en kleinere transistoren, maar worden gemaakt in steeds duurdere fabrieken”, schetsen Rob Willems, General Manager & VP Operations en Marnix Tack, CTO en VP business development. “Wij zullen chips fabriceren uit gallium nitride: een halfgeleider die elektrische energie op een veel efficiëntere manier verwerkt dan het klassieke silicium. GaN-chips zullen onder meer gebruikt worden in elektrische wagens, opladers, datacentra en zonnecellen. Dat zal leiden tot wereldwijde energiebesparingen met een equivalent van meer dan 600 elektrische centrales. Onze microchips zullen niet alleen deel uitmaken van de digitale revolutie, maar ook de groene transitie helpen versnellen.”

GAN-VALLEY

BelGaN heeft een duidelijke doelstelling voor ogen: het hart vormen van een ‘GaN-valley’ in Europa. “Een snelgroeiend en innovatief ecosysteem dat met de hulp van universiteiten en ontwikkelingscentra een unieke waardeketen zal creëren”, zegt Willems. “Zo wordt Europa minder afhankelijk van chipproducenten in Azië en dragen we bij aan een koolstofneutrale samenleving.”

Op Europese schaal zijn al diverse bedrijven met gallium nitride aan het werk, maar er bestaat nog geen breder ecosysteem waarin die bedrijven zijn ingebed. “Zo’n platform is een noodzakelijk businessmodel, geen holle slogan. Die pionierspositie willen wij dan ook heel graag op ons nemen.”

VACATURES EN OPLEIDINGEN

Laatste stap? De juiste mensen aan boord halen. Er is zoveel krapte op de arbeidsmarkt dat we creatief moeten zijn om die functies in te vullen. Tot nu toe namen we enkel genoegen met een instant match tussen ons en de werknemer, maar we zullen meer en meer opleidingen organiseren in onze eigen GaN-academie”, zegt Patrick Kestemont, CFO & VP Shared Services.

MEER INFORMATIE KAN JE VINDEN OP ONZE WEBSITE WWW.BELGAN.COM

“Sommige profielen leiden we nu al zelf op, gedurende een inhousetraining van drie tot zes maanden. Zelfs ingenieurs zijn niet zomaar van de universiteitsbanken te plukken.”

De fabriek zal haar rekruteringsgebied bovendien uitbreiden naar de andere kant van de taalgrens. Er is zelfs een proefproject gestart om anderstaligen met de juiste kwalificaties aan te trekken, zoals vluchtelingen uit Oekraïne. “Dat laatste project zit nog in een embryonale fase, maar ook daar zien we op termijn een grote meerwaarde voor ons verhaal.”

ROB WILLEMS

General Manager & VP Operations

MARNIX TACK

CTO & VP Business Development

PATRICK KESTEMONT

CFO & VP Shared Services