Fokus Inclusie & Diversiteit

December ‘23 Dit dossier wordt gepubliceerd door Smart Media Agency en valt niet onder de verantwoordelijkheid van de redactie van Flair.

Inclusie & Diversiteit

Interview

Fatima Zibouh “Diversiteit en discriminatie zijn een rode draad in mijn leven, maar ik maakte er een kracht van.”

Lees meer op Fokus-online.be & volg ons @fokusonlinebe

Een ongelijke strijd

#FokusInclusieDiversiteit

2

Wanneer genderongelijkheid de gezondheid schaadt Door Gwendoline Cuvelier

V

olgens een recente wetenschappelijke studie leven vrouwen langer maar in slechtere gezondheid dan mannen. In onze samenleving speelt geslacht spijtig genoeg nog altijd een bepalende rol in medische zorgen en behandelingen. De behandeling van hart- en vaatziekten is daar een tekenend voorbeeld van.

Hart- en vaatziekten zijn de grootste doodsoorzaak bij vrouwen. Die kwalen treffen dus niet alleen mannen, al zou je dat misschien niet verwachten. Het probleem? De symptomen zien er anders uit. En aangezien klinische studies vooral gebaseerd zijn op de mannelijke standaard, schiet de medische behandeling van vrouwen zwaar tekort. “Ondanks de vooruitgang van de voorbije jaren is gelijkheid tussen mannen en vrouwen op het vlak van cardiovasculaire aandoeningen nog ver te zoeken”, betreurt dr. Nada Lakiss, cardiologe in de Clinique Saint-Luc in Bouge. De belangrijkste reden is dat veel klinische onderzoeken focussen op mannen, vooral omdat ze de hormonale schommelingen bij vrouwen willen vermijden.

Spijtig gevolg is dat medisch onderzoek van oudsher is toegespitst op mannen en dus ook de aanpak minder is aangepast aan de noden van vrouwen.

Lees meer • 6 Écht inclusief opvoeden, hoe doe je dat?

Maar het geslacht speelt wel degelijk een rol. Een hart is een hart, en toch uiten hart- en vaatziekten zich niet op dezelfde manier. “Bij mannen zijn de symptomen van een hartaanval typisch. Ze hebben hevige pijn op de borst die uitstraalt langs de arm tot in de kaak. Bij vrouwen kondigt een hartaanval zich veel geniepiger aan. Ze zijn zonder duidelijke reden erg moe of hebben rug- of buikpijn”, legt dr. Nada Lakiss uit. Die atypische symptomen, in combinatie met de mythe dat vrouwen geen hart- en vaatziekten krijgen, hebben dramatische gevolgen: vrouwen verwaarlozen de symptomen en krijgen dus niet de zorg die ze nodig hebben, klinkt het bij de Belgische Cardiologische Liga. Bovendien zijn genderstereotyperingen hardnekkig. “Op de afdeling spoedeisende hulp worden vrouwen met klachten vaak minder serieus genomen dan mannen. Hun symptomen worden vaak onderschat. In veel gevallen krijgen ze een behandeling tegen hysterie of de diagnose van een psychische stoornis, zonder verdere zoektocht naar de echte oorzaak van de klachten. Door die vooroordelen zien we enorm veel hartproblemen over het hoofd”, zegt dr. Nada Lakiss.

10 Onzichtbare handicaps en hun harde realiteit 14 Interview •

Fatima Zibouh 20 ‘We worden nog te stereotiep afgebeeld’ 24 Grenzeloze liefde 28 Wereldse tapas met lokale groenten Colofon • Country Manager Christian Nikuna Pemba Creative Director Baïdy Ly Content Director Annick Joossen Tekst Gwendoline Cuvelier • Tuly Salumu Coverbeeld Frederik Hamelinck Smart Media Agency, Leysstraat 27, 2000 Antwerpen Fokus-online.be Veel leesplezier! Clarine Van Elsacker Project manager

3

Fokus-online.be

Een ongelijke strijd

Vrouwenziekten in de vergeethoek In onze patriarchale samenleving bestaat een hardnekkig gendervooroordeel in de manier waarop ziekten worden besproken, gemediatiseerd en begrepen. Vrouwenziekten (zoals endometriose, polycysteus-ovarium-syndroom of pre-eclampsie na de bevalling) worden naar de achtergrond verdrongen en zijn minder bekend door een gebrek aan bewustzijn, onderzoek en financiering. Dat blijft niet zonder gevolgen voor de gezondheid van vrouwen. “Sommige hartaandoeningen komen alleen bij vrouwen voor.

Onderzoekers (grotendeels mannen) hadden daar in het verleden maar weinig interesse voor. We zien de afgelopen jaren een groter bewustzijn en een duidelijke verbetering in de behandeling van deze aandoeningen bij vrouwen. Maar er is nog veel werk aan de winkel”, benadrukt dr. Nada Lakiss.

Tot slot is ook financiële onzekerheid, die vrouwen meer treft dan mannen, een grote factor van ongelijkheid in de toegang tot gezondheidszorg. Volgens de barometer ‘Vertrouwen en welzijn’ van Institut Solidaris zag 41 procent van de vrouwen in 2022 door geldgebrek af van minstens één medische behandeling. Bij mannen was dat 30 procent. Die trend kan ernstige gevolgen hebben, want vertraging in de medische behandeling kan de gezondheidsproblemen nog verergeren.

Maar het heeft ook een impact op andere aspecten van de gezondheid. “Veel vrouwen die in armoede leven (studentes, migranten, alleenstaande moeders, daklozen…) hebben bijvoorbeeld niet genoeg geld om maandverband te kopen. Die producten komen dan onderaan hun prioriteitenlijst te staan”, vertelt Veronica Martinez, directrice van de nonprofitorganisatie BruZelle, die zich inzet voor menstruele gezondheid. Die vrouwen gebruiken dan bijvoorbeeld zakdoeken, stoffen die daar absoluut niet voor geschikt zijn of zelfs kranten. De risico’s voor lichaam (infecties, toxische shock…) en geest (isolement, vroegtijdig schoolverlaten, laag zelfbeeld, hoge mentale last…) zijn talrijk.

“Menstruatiearmoede verdient erkenning als probleem voor de volksgezondheid. Maar het thema wordt stiefmoederlijk behandeld omdat er een dubbel taboe op rust: armoede én menstruatie. Op openbare plaatsen zouden gratis menstruatieproducten moeten liggen, net zoals er toiletpapier is. Het gaat om een basisbehoefte”, benadrukt Veronica Martinez. “Als mannen zouden menstrueren, zou dit probleem veel ambitieuzer en globaler zijn aangepakt. Zowel wat de toegang tot oplossingen als wat het medisch onderzoek betreft”, besluit ze. 

Menstruatiearmoede verdient erkenning als probleem voor de volksgezondheid.

— VERONICA MARTINEZ DIRECTEUR VAN VZW BRUZELLE

3

Iedereen op de fiets met de Fietsersbond!

Ken je de Fietsersbond al? Deze fijne organisatie behartigt als onafhankelijke vereniging met de steun van leden, vrijwilligers en bondgenoten de belangen van heel wat fietsers in Vlaanderen en Brussel.

De Fietsersbond heeft een simpele missie, we willen de fiets vanzelfsprekend maken. Geef een spreekwoordelijk swipeje naar rechts en lees verder wat we voor jou en vele anderen (kunnen) betekenen!

De Fietsersbond helpt je onbewust op je weg van A naar B

Ik breng mijn kinderen met de fiets naar school

• Zie je een gevaar op de weg? Meld het via de Fietsersbond app op je smartphone. Want verkeersinformatie is er niet enkel voor automobilisten.

• De geruststelling dat meer en meer lichtenregelingen conflictvrij worden.

Groen voor de fietser, dat is rood voor de automobilisten.

• Fietsstraten, schoolstraten en verplichte zone 30 aan scholen. Een geruster hart voor jou en het jonge geweld dat met de fiets op weg is.

• Het dagelijkse lobbyen om de fiets op de politieke agenda te blijven zetten.

Een werk van lange adem, maar het loont elke dag meer en meer!

#impact

strateeg en d&i expert

over diversiteit en inclusie

Doe de check en kom er bij Voor kleine boodschappen neem ik de fiets

• De invoering van een fiscaal aantrekkelijk fietsvergoeding tot 0.35 eurocent per km! Fietsen fietsen is kassa kassa!

Sana Sellami

Fietsleasing is een big deal Twee keer voor rood staan om een kruispunt over te steken.

Ergerlijk!

Ik lach stiekem als ik een file passeer met de fiets

Laten we rennen, fietsen en bewegen naar een toekomst waarin de weg open is voor iedereen, ongeacht snelheid of achtergrond.

Want in beweging zijn is niet alleen een fysieke daad, maar een symbool van eenheid, vrijheid en vooruitgang voor ons allemaal!

Weg met de moordstrookjes!

Spring mee op de fiets en word supporter van de Fietsersbond tot eind 2024 voor slechts 30 euro! supporter.fietsersbond.be SCAN

NIEUW

PIGMENTATION MANAGEMENT.

VERZORGINGSLIJN MET DRIEVOUDIGE WERKING ANTI-AGING ANTI-VLEKKEN STRALENDE EN HELDERE HUID

SÉRUM FOCUS TACHES VERMINDERING VAN DE GROOTTE VAN DE VLEKKEN MET

25% in het instituut

PROFESSIONELE BEHANDELING FOCUS TACHES ET LUMIÈRE *VISIOSCAN-METINGEN: VERMINDERING VAN DE OMTREK VAN DONKERE VLEKKEN BIJ 25 VRIJWILLIGERS DIE HET PRODUCT VOOR EEN PERIODE VAN 2 MAANDEN, TWEEMAAL PER DAG OP HET GEZICHT, DECOLLETÉ EN HANDEN HEBBEN AANGEBRACHT.

www.sothys.be

EXTRACT VAN BIOLOGISCHE WITTE BRANDNETEL PATENT INGEDIEND IN FRANKRIJK NR.2302520

FOTO’S : JF VERGANTI - MARIUS DZIERZAWSKI - JAANALISETTEKASK - ISTOCK 08/2023 ∙ SOTHYS PARIS, SIÈGE SOCIAL 128 RUE DU FAUBOURG SAINT-HONORÉ, 75008 PARIS SIREN 451 170 807 RCS PARIS - FOTOS NIET CONTRACTUEEL. FOTO’S MANNEQUIN GERETOUCHEERD

*

exclusief in instituten & spa’s

Van prentenboeken tot diepe gesprekken

#FokusInclusieDiversiteit

6

Écht inclusief opvoeden, hoe doe je dat?

Door Tuly Salumu

H

oe voed je je kinderen op zonder vooroordelen en met een open blik naar de wereld? Het is een vraag waar steeds meer ouders zich het hoofd over breken, maar waarover nog te weinig vrijuit wordt gepraat. Twee experts geven tips.

Inclusief opvoeden. In de superdiverse samenleving van vandaag zijn ouders er meer en meer mee bezig. Toch trappen ze nog in valkuilen. Ze denken dat kinderen kleurenblind zijn. Of ze zeggen de ene dag dat iedereen gelijk is en de andere dag dat iedereen anders is maar mooi. Tegenstrijdig, niet? Vaak brengen ze diversiteit ‘per ongeluk’ ter sprake en gaan er niet actief of bewust mee om.

Of ze zwijgen erover, ook wel ‘diversiteitsstilte’ genoemd.

Dat werkt vooroordelen in de hand en is nefast voor de opvoeding van kinderen. De waarden en normen van thuis dragen ze immers de rest van hun leven mee. Zelfs rebelse pubers plooien zich als volwassene meestal terug op de fundamenten die ze hebben meegekregen van hun ouders.

Witte school

“Kleine kinderen gaan nog heel ongedwongen om met diversiteit”, zegt orthopedagoog en onderzoeker aan de AP Hogeschool Beno Schraepen, auteur van het boek Excluses.

Wat uitstuiting doet met mensen. “In de kinderopvang stellen peuters daar geen vragen bij. Maar dat verandert tijdens het opgroeien. Onder invloed van de media en hun ouders vormen kinderen zich een wereldbeeld dat meestal niet zo vriendelijk is voor diversiteit.” Volwassenen blinken vaak zelf niet uit in inclusie. De meesten begeven zich – onbewust – voortdurend in homogene groepen. “Kijk naar ons onderwijssysteem”, zegt Schraepen. “Dat is lang niet altijd zo

gemengd. Veel ouders sturen hun kind naar een witte school.

Ze kiezen een context met weinig culturele diversiteit, omdat ze daar zelf ook in zijn opgegroeid.” Wie zich daarvan bewust is, kan het tij keren door actief te zoeken naar diversiteit.

“Kinderen die er nooit mee in contact zijn geweest, gaan het later ook mijden”, zegt Schraepen. “Daarom moeten we het normaliseren. De eerste keer kan het beangstigend zijn om een gesprek te voeren met iemand die fundamenteel verschillend is. Toch mogen we mensen die anders zijn niet bestempelen als een probleem. We moeten onze kinderen leren om iedereen met respect te behandelen, zelfs als het niet klikt.”

Schraepen benadrukt dat het hier niet alleen gaat over een andere culturele of etnische achtergrond, maar ook over gender-, fysieke en socio-economische verschillen.

“Mensen hebben soms een vreemde kijk op diversiteit”, zegt hij. “Ik vraag mijn studenten elk jaar wie het meest wordt gediscrimineerd in onze samenleving. Zij kiezen altijd voor mensen met een andere etnische achtergrond of seksuele oriëntatie. Nooit voor mensen in armoede of met een beperking. Terwijl zij net het meest worden achtergesteld.”

Ongemakkelijke gesprekken Inclusief opvoeden, hoe pak je dat nu concreet aan? Door je niet te verschuilen achter clichés, maar verschillen

7

Fokus-online.be

Van prentenboeken tot diepe gesprekken

Bezoek musea, festivals of buurtwinkels die verschillende perspectieven bieden.

Of schrijf je kind in voor hobby’s met een divers publiek.

— ZARISSA WINDZAK AUTEUR EN EIGENAAR VAN CARGO CONFETTI

te durven benoemen, zegt Zarissa Windzak. Zij is eigenaar van de inclusieve webshop Cargo Confetti en co-auteur van Sssst! Dat mag je niet zeggen, een boek vol inspiratie voor een inclusieve opvoeding. “Bij kleuters zijn prentenboeken en speelgoed dankbare hulpmiddelen om gesprekken over diversiteit te starten. Daarnaast helpen ze ouders om de gepaste taal te vinden voor moeilijke thema’s. Het is belangrijk om veel variatie in je boekencollectie te hebben. Merk je dat je vooral dierenboeken of verhalen met witte, slanke kinderen hebt, kies dan bewust voor boeken die de maatschappij meer reflecteren. En benoem die diversiteit ook.”

En het gaat verder dan boeken alleen. “De beste manier om vooroordelen te verminderen is door contact te zoeken met diverse mensen”, zegt Windzak. “Bezoek musea, festivals of buurtwinkels die verschillende perspectieven bieden. Of schrijf je kind in voor hobby’s met een divers publiek. Soms moet je het niet ver zoeken.

Door de trein te nemen naar een andere stad open je ook al het perspectief van je gezin.”

Bij oudere kinderen en tieners zijn diepere gesprekken mogelijk. “Met mijn negenjarige zoontje praat ik al over racisme, beperkingen en zelfbeeld.” Zulke gesprekken zijn niet altijd eenvoudig. “Ik merk dat ze andere mensen ongemakkelijk maken”, zegt Windzak.

“Maar toch moet erover worden gepraat. Wie inclusief wil opvoeden, moet thuis een open ruimte creëren

waarin kinderen zich op hun gemak voelen. Alleen zo zullen ze durven spreken over identiteit, huidskleur en diversiteit.” Ook Schraepen vindt dat er meer over moet worden gepraat. “Maar wees genuanceerd en blijf weg van tegenstellingen als zwart en wit”, zegt hij. “In de realiteit zijn er heel veel kleurschakeringen.”

Vertrouwen Ten slotte moeten ouders het thema ook op school durven aankaarten. “Zelf heb ik al inclusieve boekjes, speelgoed en kleurpotloden gekocht voor de klas van mijn kinderen”, zegt Windzak. “Zo geef ik de boodschap mee dat ik diversiteit als ouder belangrijk vind.”

“Ouders leggen de fond voor een open wereldbeeld”, vindt Schraepen. “Scholen bouwen daarop verder. In de meeste klassen is er wel diversiteit, maar men leert leerlingen er niet mee omgaan. Een van de essentiële kenmerken van goed inclusief onderwijs is niet dat er een kind met een beperking in de klas zit, maar dat het ook een thema is waarover met kinderen gesproken wordt. Je kunt zelf het goede voorbeeld geven door aan de schoolpoort om te gaan met ouders die verschillend zijn.” Eigenlijk draait het allemaal om één ding: vertrouwen. “We leven in tijden van angst”, aldus Schraepen.

“Net daarom is het belangrijk om onze kinderen het vertrouwen te geven om de wereld te ontdekken. Dat doen we veel te weinig. Veiligheid is een fetisj geworden. We moeten hen wat meer durven loslaten.” 

Dankzij JINT maakt Yeboah (26) droom waar: ‘Ik wil jongeren via hiphop een stem geven’

T

ien jaar geleden zwierf Yeboah Benhelima (26) nog van de ene jeugdinstelling naar de andere, nu runt hij het grootste hiphopfestival van Antwerpen. Hoe hij daar in slaagde? Dankzij JINT vzw, een organisatie die de internationale uitwisseling van jongeren en jeugdorganisaties stimuleert en ondersteunt.

Hiphop, pop, beeldende kunst, skating, sport en dansworkshops. Met 1500 deelnemers was Chapp De Mic deze zomer een groot succes. De bezieler van het hiphopfestival, dat plaatsvond in de Antwerpse Zomerfabriek, is Yeboah. De jonge twintiger bracht al langer kwetsbare jongeren bijeen om muziek te maken, maar nog nooit organiseerde hij zo’n groot evenement.

“Het was surrealistisch”, zegt hij. “En ook een beetje emotioneel. Ik ben opgegroeid in kansarmoede en heb veel tijd doorgebracht in jeugdinstellingen. Toen mijn moeder stierf, zat ik in de jeugdgevangenis. Om dan al die ouders samen met hun tienerkinderen te zien staan op mijn festival… Het deed me iets. Ik wil jongeren een veilige plaats geven om via hiphop hun gevoelens te uiten. Dat is gelukt.”

Yeboah ging mee op uitwisseling naar Macedonië.

Het was een eyeopener voor hem die de basis legde voor zijn eigen organisatie. “Er is daar veel armoede”, zegt hij. “Het deed me nog meer inzien hoe belangrijk die uitwisselingen tussen jongeren zijn: het zijn diepgaande ontmoetingen met andere culturen die je anders in het leven doen staan. Ik hoop zelf ooit mijn eigen uitwisseling uit de grond te stampen.”

Yeboah zette zijn eigen solidariteitsproject op, dat uitmondde in de vereniging Hippoprockstars. En zo groeit Yeboah stilaan uit van deelnemer tot organisator.

JINT stond hem bij op veel stappen van de weg.

“We hebben hem onder meer begeleid om subsidies aan te vragen en van zijn droom een concreet plan te maken”, vertelt projectmedewerker Lies Jacob. “We blijven hem steunen. De volgende editie wordt opnieuw een lokaal evenement, maar volgend jaar gaat hij wellicht internationaal.”

Yeboah komt van ver. Hij voelde zich jarenlang nergens geaccepteerd, tot hij via een omweg belandde bij JINT, het Nationaal Agentschap voor Erasmus+ Jeugd en het European Solidarity Corps, dat subsidieprogramma’s coördineert voor jongeren in binnen- én buitenland.

“Ik heb in het verleden bij veel jongerenverenigingen hulp gezocht”, zegt Yeboah. “Maar ik had nooit het gevoel dat ze mijn passies naar waarde schatten.

Bij JINT had ik dat gevoel wel.”

Ook geïnteresseerd?

JINT helpt je verder op weg als je een lokaal project met impact wilt organiseren of als je met een groep jongeren naar het buitenland wilt. Je krijgt feedback op je projectvoorstel en je kunt zo centen aanvragen om je project te realiseren of om het transport en verblijf te vergoeden. JINT heeft een groot hart voor inclusieve projecten waarbij jongeren uit een kwetsbare context worden betrokken.

jint.be

Geef kinderen die geboren worden met een waterhoofd een kans op leven.

#GEEF LEVEN

Als we het blije nieuws krijgen dat we een kindje verwachten, hopen we allemaal dat dit kindje gezond zal zijn en een mooie toekomst tegemoet ziet.

Een handicap van het Zuiden…

Voor ouders in landen waar ondervoeding en toegang tot medische hulp een groot probleem is, is het risico om een kind met een geboorteafwijking op de wereld te zetten, veel groter. Child-Help helpt oudergroepen in hun strijd voor een betaalbare toegang tot zorg.

Hoe kan jij helpen?

Jouw steun maakt een gigantisch verschil. Jouw gift betekent toegang tot een operatie om het overtollige vocht in de hersenen te laten afdrijven. Door jouw steun kunnen deze kinderen naar school gaan, vriendjes maken en een volwaardig leven leiden.

Scan en Steun Child-Help.

Meer info op www.child-help.be

#FokusInclusieDiversiteit 10

Bewustmaking

Onzichtbare handicaps en hun harde realiteit Door Gwendoline Cuvelier

D

e meeste handicaps zijn onzichtbaar.

Dat geldt vooral voor veel psychische aandoeningen en chronische ziekten (fibromyalgie, endometriose, myalgische encefalomyelitis…). Dat leed zie je niet meteen. Maar de pijn en de impact op de levenskwaliteit zijn reëel en worden al te vaak miskend.

Net als ruim 40.000 andere Belgen lijdt Lucie (34) aan myalgische encefalomyelitis (ME) – tien jaar al intussen. Deze neurologische ziekte uit zich in extreme vermoeidheid en een hele rist andere symptomen die van persoon tot persoon verschillen.

Denk maar aan spier- en gewrichtspijn, cognitieve problemen, slapeloosheid, problemen met het hart, de luchtwegen, het spijsverteringsstelsel of het immuunsysteem. De gevolgen voor het dagelijkse leven zijn soms niet te overzien.

Myalgische encefalomyelitis wordt gekenmerkt door wat ‘post-exertionele malaise’ of een ‘crash’ wordt genoemd. Dat is eigenlijk een bovenmaatse reactie op de minste inspanning. Zoiets kan enkele uren tot weken aanslepen. “Zo’n crash is echt doodgaan. Ik

heb dan pijn over mijn hele lichaam. Ik ben op zulke momenten zo misselijk en zwak dat ik niet uit mijn bed geraak. Zelfs praten lukt niet”, legt Lucie uit.

Myalgische encefalomyelitis is helaas nog niet te genezen. De behandeling verlicht de symptomen en voorkomt ongemakken na een inspanning door fysieke, intellectuele en emotionele overbelasting te vermijden.

Lucie volgt de methode pacing. Dat houdt in dat ze haar tempo aanpast aan haar gezondheid en dus niet over haar grenzen heen gaat. “Alles wat ik doe, is berekend.

Ik werk maar vijf uur per week als leerkracht. Meestal zit ik rustig thuis. En ik wandel nooit langer dan vijf minuten zonder pauze. Anders gaat het zeker mis. Dat is verschrikkelijk frustrerend, want ik reis en beweeg graag”, verzucht de dertiger.

Een onzichtbare strijd Myalgische encefalomyelitis is op verschillende vlakken een onzichtbare ziekte. De symptomen variëren en patiënten zien er op het eerste gezicht gezond uit. Daarbij komt nog dat er geen bloedtesten, medische beeldvorming of specifieke biologische markers zijn die deze ziekte snel aan het licht brengen.

11

Fokus-online.be

Bewustmaking

Het is alsof je je handicap moet ‘bewijzen’ met een blindenstok of rolstoel.

— LUCIE MILLIONS MISSING BELGIQUE

De Wereldgezondheidsorganisatie erkende deze neurologische aandoening al in 1969, maar toch leiden de onzichtbare symptomen vaak tot stigmatisering en onbegrip bij anderen. Helaas ook bij zorgverleners. “Ik moest drie jaar strijd voeren voor ik een parkeerkaart voor personen met een handicap kreeg. Een geërgerde dokter zei me zelfs dat die kaarten er enkel zijn voor mensen die ze écht nodig hebben. Een andere raadde me minachtend aan om iets aan mijn depressie te doen”, vertelt Lucie. “Onwetendheid over onzichtbare handicaps leidt tot overhaaste oordelen. Mensen die eraan lijden worden niet serieus genomen. Dat heeft gevolgen voor hun levenskwaliteit, hun sociale leven en hun professionele mogelijkheden”, stelt Ouiam Messaoudi, algemeen secretaris van Esenca. Die vzw strijdt voor de inclusie van alle mensen met een handicap.

“Soms vraag ik mensen of ik in een rij voorbij mag steken of mag zitten in het openbaar vervoer, omdat het anders slecht met me afloopt. Ik zie dan hoe ze me vol ongeloof aanstaren, omdat mijn benen prima lijken te werken. Het is alsof je je handicap moet ‘bewijzen’ met een blindenstok of rolstoel”, zegt Lucie. “Die mensen zien me nooit op mijn slechtst, als een hoopje ellende in mijn bed. Pas als ik me redelijk goed voel, kom ik buiten. Maar die momenten zijn zeldzaam. Meestal ben ik aan huis gekluisterd”, vertelt ze.

“Veel mensen denken dat je in een rolstoel zit als je een handicap hebt, maar 80 procent van de handicaps is onzichtbaar. En toch blijft het universele symbool van de handicap dat cliché uitdragen. Die mentaliteit moet veranderen. We pleiten voor een logo dat meer strookt met de werkelijkheid”, benadrukt Ouiam Messaoudi.

Weg met die vooroordelen “Veel mensen met een onzichtbare handicap verbergen hun moeilijkheden om zich los te maken van het stigmatiserende beeld van een handicap.

Toch zijn hun problemen legitiem. En daar moet een inclusieve samenleving rekening mee houden”, gaat

de vertegenwoordigster van Esenca verder. Lucie is medeoprichtster van de vereniging ‘Millions Missing Belgique’. Het doel? De erkenning van miljoenen vergeten patiënten met myalgische encefalomyelitis.

“We ijveren voor steun en toegang tot empathische en effectieve zorg”, legt Lucie uit. Ze draagt een boodschap uit, namens iedereen die lijdt aan een onzichtbare ziekte: “Beoordeel iemand nooit op zijn of haar uiterlijk. Je weet niet wat die persoon doormaakt.

Het is zo moeilijk om je ziekte steeds weer te moeten verantwoorden, terwijl elke dag een pijnlijke en afmattende strijd is.” Ouiam Messaoudi voegt er nog aan toe: “Veel mensen met een handicap lijden onder vooroordelen en afkeuring. Ook zorgprofessionals maken zich daar schuldig aan. En die stereotyperende blik is nog het moeilijkst te verkroppen.” 

Meer weten?

Op het YouTube-kanaal van Esenca staat een webinar over onzichtbare handicaps, met een focus op myalgische encefalomyelitis.

NOOD AAN EEN WARM GESPREK? BEL DE VLAAMSE OOGLIJN!

Een moeilijke diagnose bij de oogarts brengt veel teweeg. In de spreekkamer is er niet altijd de tijd en ruimte om in te gaan op alle vragen waar jij mee worstelt. Nood aan een luisterend oor of gerichte doorverwijzing? De ervaringsdeskundigen van de vlaamse ooglijn staan voor je klaar.

Als slechtziende ervaar je dagelijks de belemmeringen die een visuele beperking met zich meebrengt. Duidelijke informatie is niet zo gemakkelijk voorhanden. De digitale wereld biedt vaak meer vragen dan antwoorden.

Het professionele netwerk is vaak een ingewikkeld kluwen.

De vele gevoelens die een slechtnieuwsgesprek losmaken, krijgen soms geen plaats.

Wie kan bij ons terecht De vlaamse ooglijn richt zich onder andere tot mensen die onlangs bij de oogarts een moeilijke diagnose kregen. Onze luisterlijn is er ook voor wie al een tijdje moeilijkheden ondervindt door zijn of haar visuele beperking, voor familie en vrienden van slechtzienden en voor professionals. Onze T-buddy’s – slechtziende en blinde vrijwilligers – maken ruimschoots de tijd om naar jouw verhaal te luisteren.

Als ervaringsdeskundigen gaan ze samen met jou op zoek naar wat je echt voelt en waar jij, door je oogprobleem of vanuit jouw betrokkenheid, nood aan hebt. Zij bieden een dieper begrip voor de gevoelens die gepaard gaan met een visuele beperking

Stap voor stap op jouw tempo We geven geen kant-en-klare oplossingen of lichten geen medische diagnoses toe. Wel besteden we alle aandacht aan jouw zorgen en behoeften. Op jouw vraag en tempo brengen we je in contact met een team van professionals, die je desgewenst ondersteunen met: •

maatschappelijke en psychologische begeleiding

•

lowvisiononderzoek, -therapie en hulpmiddelen

•

het aanleren van verplaatsingstechnieken en -trajecten

VIND JE BIJ ERNSTIG VERLIES VAN ZICHT DE WEG NIET MEER?

(Letterlijk of figuurlijk)

Dan bel je gewoon de “vlaamse ooglijn”

024 86 86 86 (zonaal tarief en verder gratis) Hulplijn voor ernstig slechtzienden en blinden met een warm en luisterend contact en in connectie met alle projecten als je slechtziend tot blind wordt in Vlaanderen.

•

workshops kijkcompenserende technieken

•

toegankelijke uitstappen, activiteiten en hobby’s

•

het gebruik van digitale hulpmiddelen

•

het zoeken van een job

•

praatgroepen

maandag 9.00 u. tot 16.00 u.

•

…

dinsdag tot vrijdag 9.00 u. tot 12.00 u

Bereikbaarheid Je kan de vlaamse ooglijn gratis bellen op vaste weekmomenten. Onze vrijwilligers staan je bij met raad en daad en vinden met jou de weg. Een open gesprek, vertrouwelijkheid en anonimiteit zijn gegarandeerd.

De vlaamse ooglijn is gefinancierd door Licht en Liefde solidariteitsfonds, vlaamsoogfonds en de koning Boudewijn Stichting

GRATIS EN ANONIEM! We gidsen je erdoor.

“Bij Muzass leren jongeren dat anders zijn eigenlijk heel gewoon is, en dat iedereen zoals de laatste S in ons logo wel eens naast de notenbalk danst!”

Via onze werking en de verbindende kracht van muziek willen we werken aan een mooie en inclusieve samenleving waarin iedereen erbij hoort.

Met de verbindende kracht van muziek wil Muzass meebouwen aan inclusie op diverse levensdomeinen.

Muzass’ inclusieve Muziekateliers Muzass wil kinderen en jongeren met én zonder beperking kansen bieden om elkaar te ontmoeten tijdens muzikale

cursussen en activiteiten. Door samen te musiceren, leren jongeren dat anders zijn eigenlijk heel gewoon is. Ieder kan op zijn of haar niveau, ongeacht een eventuele beperking, deelnemen.

Muziek biedt kansen om zich uit te drukken als verbale mogelijkheden tekortschieten.

Via samen zingen en musiceren bouwen ze duurzame en waardevolle bruggen tussen jongeren met verschillende mogelijkheden.

Kom een kijkje nemen en ontdek het zelf.

#FokusInclusieDiversiteit 14

Interview

Fatima Zibouh

‘We hebben allemaal vooroordelen’ Door Gwendoline Cuvelier Foto’s • Frederik Hamelinck

15 Fokus-online.be

F

atima Zibouh is doctor in de politieke en sociale wetenschappen, geeft lezingen en is een gerespecteerd expert in diversiteit en inclusie. Een thema dat haar als Belgische vrouw van Marokkaanse afkomst bijzonder na aan het hart ligt.

U groeide op in Molenbeek, een sterk gestigmatiseerde multiculturele gemeenschap. Verklaart dit waarom u van diversiteit uw stokpaardje maakte?

“Als vrouw met een migratieachtergrond uit een arbeidersmilieu kreeg ik van jongs af aan te maken met het dubbele probleem van mijn sociale en culturele afkomst. Voeg daar gender aan toe en het is duidelijk dat we niet op gelijke voet starten in het leven.

Diversiteit en discriminatie zijn een rode draad in mijn leven. Maar ik maakte er een kracht van, een expertise om vooral vrouwen sterker en mondiger te maken.”

Waarom wilde u politicologe worden en aan politiek doen?

“Voor mij zijn dit twee verschillende, maar complementaire dingen. Mijn studie en doctoraat in de politieke wetenschappen gaven me vooral inzicht in de sociaal-politieke context waarin we leven. Ik kreeg een analysekader en methodologische instrumenten om onze complexe wereld beter te vatten. Intussen zet ik me al meer dan twintig jaar in voor de burgermaatschappij, met het oog op een betere dialoog en meer inclusie, maar ook om ongelijkheid tegen te gaan. Je kunt ook zonder politieke partij politiek geëngageerd zijn. Ik heb trouwens geen politieke voorkeur. Verandering aansturen is ook een manier om aan politiek te doen. Ik vind dat we allemaal een rol hebben in een maatschappelijke transformatie naar een eerlijkere, duurzamere en zorgzamere wereld.”

In februari 2023 stelde de regering u aan als medeopdrachthouder om van Brussel de Culturele Hoofdstad van Europa te maken in 2030. Waarom verdient Brussel die titel volgens u?

“Brussel heeft veel troeven, maar de stad kent ook veel uitdagingen. Deze kandidatuur geeft me een prachtige kans om na te denken over een gedeelde visie en te werken aan een heus stadsproject met alle mensen die Brussel maken tot wat het is. Elke dag ontmoeten mijn collega Jan Goossens en ik fantastische mensen die voor verandering zorgen in onze hoofdstad en Brussel trots maken. Ze verdienen meer bekendheid en erkenning. Alleen zo creëren we een synergie die sociale, culturele en taalkloven dicht.”

Interview

Culturele inclusie betekent dat mensen zich niet uitgesloten voelen, maar juist gerespecteerd en gezien.

Is cultuur een belangrijke uitdaging als het gaat om diversiteit en inclusie?

“Ja, want cultuur bepaalt hoe we elkaar zien en hoe we met elkaar omgaan, volgens culturele en sociale codes. Elke groep in de samenleving heeft eigen talen, overtuigingen, gewoontes, rituelen en tradities. Om tot sociale cohesie te komen in samenlevingen die steeds diverser worden, hebben we een inclusief beleid nodig, gestoeld op gedeelde waarden die oog hebben voor de culturele verschillen.

Culturele inclusie betekent dat mensen zich niet uitgesloten voelen, maar juist gerespecteerd en gezien.

‘Samen leven’ en ‘samen doen’ versterken de sociale cohesie. Dat is een grote rijkdom, want iedereen wint erbij.”

Hoe ziet u Brussel over tien jaar?

“Een moeilijke vraag, want alles hangt af van wat er zal gebeuren… Persoonlijk probeer ik dagelijks bij te dragen aan een inclusievere, meer verbonden stad. Ik probeer bruggen te slaan tussen de verschillende culturele, sociale en taalgemeenschappen, met speciale aandacht voor de kwetsbaarste mensen. Als het ons lukt om samen te leven in een inclusieve maatschappij, zie ik Brussel over tien jaar wel als een stad die inspireert omdat ze slim wist om te gaan met haar culturele diversiteit. Alle grootsteden worden diverser. En dan hebben we twee opties: polarisatie en verdeeldheid, of cohesie en inclusie. Ik zet me elke dag in voor die tweede optie.”

U stond aan het hoofd van Actiris Inclusive, de afdeling antidiscriminatie die zich ontfermt over werkzoekenden die botsen op discriminatie in hun zoektocht naar werk.

Gebeurt dat in 2023 nog steeds?

“Uit veel studies blijkt dat discriminatie op de arbeidsmarkt een grootschalige, systemische en structurele realiteit is. Ook nu nog bepaalt je herkomst of geslacht of je een job krijgt, ook al heb je hetzelfde diploma als de andere kandidaten. Het aantal meldingen

Interview

#FokusInclusieDiversiteit 16

Alle grootsteden worden diverser. En dan hebben we twee opties: polarisatie en verdeeldheid, of cohesie en inclusie.

stijgt, maar dit is slechts het topje van de ijsberg. De meeste mensen die met discriminatie te maken krijgen, melden dit niet.”

Raakt dit probleem u persoonlijk?

“Ja, want ook ik kreeg meermaals te maken met uitsluiting vanwege mijn geslacht, afkomst of uiterlijk. Het is heel zwaar om afgewezen te worden omdat je anders bent, ook al heb je nog zoveel talenten. Maar voor mij is veerkracht heel belangrijk. We moeten uit onze slachtofferrol kruipen en de kracht vinden om overeind te blijven, ondanks alles. Dat verklaart ook waarom ik van de strijd tegen discriminatie – seksisme, racisme, haat en clichés – mijn levenswerk maak.”

Hoe kunnen we discriminatie concreet bestrijden?

“Discriminatie moeten we vooral aanpakken met meer bewustzijn over deze problematiek en een

mentaliteitsverandering. We moeten dringend stilstaan bij onze vooroordelen en stereotyperingen, want daar maken we ons allemaal schuldig aan. Ze uiten zich in onbewuste denkpatronen of een regelrechte afwijzing van mensen die anders zijn. We hebben in België een vrij sterke wetgeving tegen discriminatie, met 29 beschermde criteria. Daarom is het zo belangrijk om discriminatie te melden.”

U slaagde erin het glazen plafond te doorbreken. Maar het zijn niet alleen vrouwen die op dat plafond botsen…

“Het glazen plafond en de klevende vloer zijn grote hindernissen in de carrière van vrouwen in het algemeen. En voor vrouwen met een migratieachtergrond is de situatie nog complexer. Niet alleen hun geslacht bemoeilijkt hun traject, maar ook hun sociale en culturele achtergrond. Er zijn dus nog meer factoren voor discriminatie en ongelijkheid die hun toegang tot bepaalde functies dwarsbomen. Als je

17 Fokus-online.be

Interview

dan ook nog eens een alleenstaande moeder bent of met gezondheidsproblemen of een handicap zit, wordt het nóg moeilijker om door het glazen plafond te breken.”

Uw ouders hebben altijd in u geloofd. Wat is het beste advies dat ze u ooit gaven?

“Mijn ouders hebben niet gestudeerd. Maar ondanks de sociale moeilijkheden waar ze dagelijks mee werden geconfronteerd, zijn ze op het belang van een goede opleiding blijven hameren. De prachtige waarden die ze me bijbrachten hebben me gemaakt tot wie ik nu ben. Mijn vader zei altijd dat ik elke kans om te leren moet grijpen, mijn leven lang. Mijn moeder leerde me een sterke vrouw te zijn die in vrede leeft en kan vergeven, om niet met wrok te blijven zitten.”

Zijn er uitspraken die uw leidraad vormen?

“Er zijn er veel. Maar twee in het bijzonder helpen me door te zetten. Het eerste citaat is van Confucius. Hij zei: ‘Onze grootste overwinning is niet dat we nooit falen, maar dat we telkens als we struikelen weer opstaan.’ Het andere is van Seneca: ‘Het leven is niet afwachten tot de storm is gaan liggen, maar leren dansen in de regen.’ Die uitspraak vat mijn levensfilosofie perfect samen.”

Welke vrouwen inspireren u?

“In de eerste plaats mijn moeder, die een paar jaar geleden overleed aan een agressieve kanker. Ze was amper 57 jaar. Ze is nooit naar school geweest en toch moedigde ze me vurig aan te blijven studeren. Mijn moeder was een feministe op haar eigen manier. Ze wilde dat haar dochters onafhankelijk en vrij zouden zijn. Ik vond ook inspiratie bij

Smart Fact.

Was was u geworden als u geen politicologe was?

“Waarschijnlijk was ik dan advocate geweest, want ik heb een groot rechtvaardigheidsgevoel. Of dokter in een humanitaire organisatie die kwetsbare mensen helpt. In mijn huidige leven probeer ik dagelijks al verschillende jobs te combineren. Zolang ik mijn levensmissie kan volgen, met vreugde, solidariteit en inclusie, blijf ik met dezelfde passie en vastberadenheid doorgaan.”

Ook nu nog bepaalt je herkomst of geslacht of je een job krijgt, ook al heb je hetzelfde diploma. vrouwelijke leiders die ik mocht ontmoeten, zoals Ilham Kadri, Rokhaya Diallo en Julia Middleton. Het zijn intussen vriendinnen geworden.”

Wat zou u willen zeggen tegen het kleine meisje dat u ooit was?

“Laat je niet doen! Laat niemand je dicteren wat je waard bent. Laat nooit toe dat iemand je naar beneden haalt. Je bent sterk en er zit zoveel in jou. Laat je nooit iets anders wijsmaken. En vooral: schitter en lach het leven toe, want het is prachtig en veelbelovend.” 

“We hebben iets moois opgebouwd en willen dat aan anderen tonen” Elke dag kruisen mensen met diverse culturen, levensstijlen, opinies, dromen en verlangens elkaar. Eva en Alvine zijn daar een mooi voorbeeld van. Via een buddyproject voor nieuwkomers leerden ze elkaar kennen.

deelneemt aan de samenleving. Door buddy te zijn kreeg Eva meer zicht op de drempels om als nieuwkomer je leven op te bouwen in een nieuwe omgeving: “Ik zou graag hebben dat elke nieuwkomer een warme ontvangst krijgt.”

Alvine kwam van Kameroen naar Brussel om te studeren. In het begin was dat niet makkelijk. Ze voelde zich eenzaam en wilde graag nieuwe mensen ontmoeten.

Dankzij haar inburgeringstraject, leerde ze het buddyproject kennen. Ze werd gematcht met Eva die op zoek was naar nieuwe vriendschappen. Bij hun eerste ontmoeting was er een klik: “We voelden ons meteen verbonden.”

Alvine vond de voorbije jaren letterlijk en figuurlijk haar weg in haar nieuwe thuis­ land. “Het project heeft me gemotiveerd om Nederlandse lessen te volgen en Nederlands te oefenen met Eva.” legt Alvine uit. Maar het buddyproject gaf nog veel meer: een netwerk en vriend­ schap. “We vinden dat nog meer mensen buddy moeten worden. We hebben iets moois opgebouwd dankzij het buddy­ project en we willen dat graag aan anderen tonen.” sluit Eva af.

Intussen kennen ze elkaar ruim twee jaar en spreken ze regelmatig af. Ze vinden altijd wel iets leuks om samen te doen.

Alvine: “Je leert nieuwe locaties kennen en doet activiteiten waardoor je meer

Meer inspirerende buddyverhalen vind je op www.mijnbuddy.be en op www.vgc.be/connect.

Sterpunt Inclusief Ondernemen (SIO) is een koepelorganisatie die streeft naar een inclusieve arbeidsmarkt in Vlaanderen en Brussel, in samenwerking met haar drie ledengroepen: de Werkplekarchitecten, maatschappelijke organisaties en sectorfondsen, en inclusieve ondernemingen.

De Werkplekarchitecten zijn de kernleden van Sterpunt Inclusief Ondernemen. Dat zijn 30 zelfstandige, waardengedreven vzw’s met een kwalitatief aanbod op maat van werkzoekenden, werknemers en werkgevers in Vlaanderen en Brussel. Vanuit het sterke geloof in de kracht en meerwaarde van inclusie in de samenleving zijn zij de beste (expertise)partner voor iedereen die wil werken aan een inclusieve arbeidsmarkt.

Jaarlijks reikt Sterpunt Inclusief Ondernemen i.s.m. met de Werkplekarchitecten de Referentiebewijzen uit. Het Referentiebewijs is een certificaat dat aantoont dat een bedrijf werkervaringskansen heeft gegeven aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ze doen daarvoor een beroep op de hulp van een Werkplekarchitect.

Met een Referentiebewijs tonen ondernemingen dat ze inzetten op inclusie, maar ze kunnen ook een stapje verder gaan.

Gemotiveerde ondernemingen nemen deel aan de tweejaarlijkse Inclusieve Onderneming Award, georganiseerd Sterpunt Inclusief

Ondernemen. De Inclusieve Onderneming Award lauwert bedrijven die het begrip ‘inclusief ondernemen’ hoog in het vaandel dragen.

Naar aanloop van het grote evenement worden vijf ambassadeurs ‘Inclusief Ondernemen’ verkozen door een onafhankelijke vakjury en tijdens de Award wordt een winnaar gekozen door het publiek.

De huidige ambassadeurs zijn Renotec, Klaasen & Co., PeetersGovers Albert Heijn, WZC Witte Meren en Schilderwerken Zenner.

Schilderwerken Zenner, een klein schildersbedrijf uit Zelzate, mocht in 2022 de Award mee naar huis nemen. De volgende editie vindt in het najaar van 2024 plaats. Bedrijven kunnen zich kandidaat stellen vanaf begin 2024.

Meer informatie over Sterpunt Inclusief Ondernemen vind je op www.dewerkplekarchitecten.be en www.inclusiefondernemen.be!

Andy Zenner Schilderwerken Zenner

ABILITIES

GENDER BALANCE

LGBTQ+

ORIGINS

ENGIE.BE/JOBS

GENERATIONS

DIVERSITEIT GEEFT ENGIE ENERGIE Katrien Goossens Head of Diversity Equity & Inclusion

ENGIE engageert zich om tegen 2045 koolstofneutraal te zijn. Om dit te realiseren, doen wij een beroep op een zo divers mogelijke groep werknemers. Want het is een feit: ondernemingen waar diversiteit en inclusie hoog op de agenda staan, doen het gewoonweg beter. Daarom werken we elke dag aan het koolstofarme energiesysteem van morgen.

Ons personeelsbestand bestaat uit mensen van verschillende achtergronden, leeftijden en geslachten. Diversiteit zorgt voor meer innovatie en betere oplossingen voor problemen.

ren”, pikt Chief People Officer Christophe Demaerel in. “Zet vijf mensen van dezelfde leeftijd en achtergrond in een kamer en laat ze een probleem oplossen, dan komt daar waarschijnlijk vijf keer een gelijkaardige oplossing uit. Breng je diversiteit in deze groep, dan leidt dit wellicht tot rijkere inzichten én betere oplossingen. En dat is net de sterkte van diversiteit.”

ENGIE wil de leider zijn in de energietransitie. “Om iedereen in dit verhaal mee te krijgen, wil ENGIE een afspiegeling zijn van de maatschappij”, zegt Head of Diversity Equity & Inclusion Katrien Goossens.

“Wij noemen dat BE.U@ENGIE, waarbij BE.U staat voor Be Unique én Be United. We appreciëren de uniekheid van iedereen.”

Bij ENGIE België werken ongeveer 7.500 mensen.

Christophe: “We doen elk jaar een tevredenheidsonderzoek. Ruim 85% van onze werknemers geeft daarin aan dat ze fier zijn om bij ENGIE werken. Meer nog, ze zouden het bedrijf aanraden als werkgever. En eigenlijk verbaast ons dit niet. Want bij ENGIE krijg je veel opleidingskansen, heb je doorgroeimogelijkheden, een aantrekkelijk verloningspakket, flexibiliteit, en een goede worklife-balance.“

“Uit alle onderzoeken blijkt dat diverse bedrijven beter preste-

Bij ENGIE krijg je de kans om mee te bouwen aan een

Christophe Demaerel Chief People Officer

koolfstofneutrale toekomst, dus aan de leefbaarheid van onze planeet. Bovendien steunt de ENGIE Stichting verenigingen die werken rond de integratie van kwetsbare jongeren met diverse achtergronden, maar ook rond duurzame klimaatprojecten.

De wereld verandert razendsnel, hoe zien onze gesprekspartners diversiteit en inclusie evolueren?

“Ik vermoed dat dit over tien jaar een evidentie is geworden”, zegt Katrien. “We zullen waakzaam moeten blijven en opletten voor blinde vlekken, maar de vraag waarom dit goed is, zal dan niet meer gesteld worden, denk ik.”

“Vandaag maakt dit al integraal deel uit van het DNA van ENGIE”, besluit Christophe. Zin gekregen om deel uit te maken van dit mooie project? Neem dan zeker een kijkje op engie.be/jobs!

#FokusInclusieDiversiteit 20

De rol van de media

‘We worden nog te stereotiep afgebeeld’

V

Door Tuly Salumu

an Down the road tot Cupido ofzo. Het aantal mensen met een beperking op het scherm stijgt licht. Maar is dat genoeg om van inclusieve televisie te spreken?

‘Ook de manier waarop we worden afgebeeld is belangrijk.’

om aanpassingen te doen. Vanaf onze geboorte worden mensen met een beperking gescheiden van de rest en in aparte scholen en instellingen gestoken. Zo kunnen we nooit een volwaardig deel uitmaken van de maatschappij.”

Een jaar geleden ontketende William Boeva een mediarel toen hij in een open brief op sociale media het VRT-programma Down the road aan de kaak stelde. De stand-upcomedian, die zelf een beperking heeft, vond dat de openbare omroep mensen met het syndroom van Down opvoerde als ‘knuffelbeer’, ‘als bron van feel-good’.

Hij riep op tot ‘échte inclusie’ waarbij mensen met een beperking genuanceerder worden getoond.

Toch broeit er wat achter de schermen. Zo lanceerde Grip vzw een inclusief handboek voor mediamakers en onderhandelt de mensenrechtenorganisatie al jaren om VRT inclusiever te maken. Met resultaat. Twee jaar geleden werd voor het eerst een streefcijfer opgenomen voor de zichtbaarheid van mensen met een beperking in de beheersovereenkomst. De openbare omroep engageert zich om tegen 2025 hun schermaanwezigheid te verhogen van 1,5 naar 2 procent. Vorig jaar klokte de zender af op 1,7 procent. “Dat is jammer genoeg nog lang niet in verhouding met het aantal mensen dat in de realiteit een beperking heeft: namelijk zo’n 14 à 15 procent”, zegt medewerker en ervaringsdeskundige Ans Janssens. “We blijven sterk ondervertegenwoordigd op het scherm.”

Zijn brief deed heel wat stof opwaaien. Toch lijkt er een jaar later niet veel te zijn veranderd in het medialandschap.

“Programmamakers zeggen wel dat ze er hard aan werken”, vertelt hij. “Maar ik zie weinig beweging. Dat is heel jammer, want op het vlak van inclusie behoort België tot de slechtste leerlingen van Europa.”

Boeva verwijst naar de Britse omroep, waar het weer wordt gepresenteerd door Lucy Martin, een weervrouw die geboren is zonder rechteronderarm. “Eigenlijk is de hele Britse maatschappij toegankelijker dan de onze”, zegt Boeva. “Dat geldt voor de media, maar ook voor de openbare ruimte. Er zijn bredere voetpaden, minder kasseien… In België daarentegen is men bang

Verdraaid beeld

Ook de beeldvorming moet beter. “We worden vaak afgebeeld omwille van onze handicap, als zieke of meelijwekkende personages”, zegt Janssens. “Of het andere uiterste: als held die zich volledig op de sportwereld stort en zijn handicap overwint. Dat zijn stereotypen. Wij pleiten ervoor om ons vooral te tonen als mensen van vlees en bloed, in verschillende rollen en contexten. Dus niet alleen als bijrol in series of als onderwerp van documentaires, zoals nu vaak

21 Fokus-online.be

De rol van de media

het geval is, maar ook als vast personage, deelnemer aan spelprogramma’s, schermgezicht…”

Laat dat nu net zijn waar VRT al enkele jaren mee bezig is. De openbare omroep heeft zich tot doel gesteld om ten laatste eind dit jaar een schermgezicht met een beperking in beeld te brengen. Die deadline is voorlopig nog niet gehaald, maar er is wel degelijk een muzikaal programma in de maak met een presentator met een beperking. Het gaat om Karl Meesters, een slechtziende man die in het dagelijks leven muziekevenementen organiseert.

Lichtpuntjes Andere zenders houden geen cijfers bij over de representatie van mensen met een beperking. Toch zijn ook daar lichtpuntjes. Zo presenteerde g-sporter Gilles Dupont de Paralympics aan de zijde van Koen Wauters. “Het was goed om eens een presentator met een beperking te zien”, zegt Janssens. “De prominente rol van Koen bij de introductie van Gilles vond ik minder geslaagd, al hing er wel een leuke vibe tussen beiden.”

Op VTM Go was de miniserie Splinter te zien. “Dat is een prachtige serie over een 18-jarig meisje in een rolstoel dat op kot gaat en het typische studentenbestaan beleeft. Iedereen kan zich erin herkennen, ook al gaat het om een personage met een beperking. Het enige jammere is dat ze voor een actrice hebben gekozen die zelf geen beperking heeft. Al acteert Sofia Ferri prachtig en heeft ze voor haar rol veel opzoekwerk gedaan.”

William Boeva heeft in het verleden veel rollen moeten weigeren omdat ze te stigmatiserend waren. Maar soms gaat het goed. “In Exen bijvoorbeeld (de VTM-serie) werd ik gecast ondanks het feit dat ze niet op zoek waren naar een personage met dwerggroei. Maar de producer was enthousiast, hij zei zelfs dat mijn beperking extra mogelijkheden voor het scenario bood. Zo zou het altijd moeten zijn.”

Drempels

Programmamakers zeggen wel dat ze hard aan inclusie werken, maar ik zie weinig beweging.

— WILLIAM BOEVA STAND-UPCOMEDIAN

Boeva is voorstander van positieve discriminatie. “Het is heel moeilijk voor mensen met een beperking om opportuniteiten te krijgen”, zegt hij. “We moeten ons nog altijd veel harder bewijzen. Daarom moeten er extra inspanningen worden geleverd. Om een rechtvaardiger systeem te installeren, moet de slinger eerst even doorslaan naar de andere kant.”

ze geen gediplomeerde acteurs met een beperking vinden.

Maar je moet er de kans toe krijgen! Voor velen is het ook demotiverend om alsmaar aan castings mee te doen als je weet dat je de rol door je noden toch niet gaat krijgen.”

Daar kan Janssens van meespreken. Ze is zelf actrice.

“Ik heb overwogen om naar het Ritcs of Studio Herman Teirlinck te gaan maar heb die plannen moeten opbergen omdat ze niet toegankelijk waren voor mij”, zegt ze.

“Mediamakers verschuilen zich soms achter de smoes dat

Toch gloort er ook voor Janssens verandering. “Via mijn persoonlijke assistent heb ik ontdekt dat het conservatorium in de Singel in Antwerpen wel toegankelijk is voor rolstoelgebruikers. Ik heb me voorgenomen om volgend jaar ingangsexamens te doen.” 

Een kijkje in de ‘Silicon Valley’ van Mechelen: “Inclusie en uitdaging gaan hier hand in hand” Wist je dat Telenet een bruisende technologiespeler is met de vibes van Silicon Valley? Daarnaast is het een zeer inclusieve organisatie die diversiteit beschouwt als motor van innovatie. Drie engineering vrouwen getuigen met passie over hun techjob.

“Telenet is veel meer dan een dienstenbedrijf dat kabels in de grond steekt. Het is een vooruitlopende hoogtechnologische speler met hypermoderne allures”, zegt Lucie (39), director Product & Technologie Steering.

De mama van twee staat aan het hoofd van een cluster van 5 teams. “We leiden de ondersteunende diensten van het technologiedepartement in goede banen”, zegt ze. “Dat ik mama ben, is hiervoor een absolute meerwaarde. Geen typische rol voor een jonge mama, maar dankzij de flexibiliteit die Telenet biedt kan ik én mijn ambitie volgen én mijn rol als ouder vervullen.”

Zo zijn borstvoedingspauzes nooit een probleem geweest.

“En wie zorg moet opnemen voor een ziek familielid kan dat zonder schuldgevoel”, aldus Lucie.

Mooi meegenomen is de grote flexibiliteit binnen de werkuren.

Wie zijn kind eens moet ophalen aan de schoolpoort, kan dat met een gerust hart doen. Telenet was ook een van de eerste werkgevers die na de coronaperiode thuiswerk instelde als de norm. Medewerkers moeten maar 40% per kwartaal op kantoor zijn.

Wil je bijdragen aan een divers Telenet?

Ontdek wat Life @ Telenet is op careers.telenet.be

Flexibiliteit Er is bij Telenet ook diversiteit in leeftijden en culturen. “Er werken hier 37 nationaliteiten”, zegt Katrien (28), technology strategist. “Dat verruimt je blik op de wereld. Iedereen kan hier zichzelf zijn. We vieren Kerstmis, maar evengoed het Suikerfeest en Diwali, het Indische lichtfeest.”

Kenmerkend voor de sfeer is een sense of belonging.

“Dankzij de collega’s voel ik me hier thuis”, zegt Shanti (29), Infrastructure and Operations Engineer. “Ik heb het gevoel dat ik meetel. Daarom kom ik elke dag met goesting werken.”

Die pluraliteit weerspiegelt zich ook in de architectuur van het Telenet-gebouw. Het hoofdkwartier in Mechelen doet denken aan Silicon Valley. De glazen wanden, open architectuur en gezellige koffiebar spreken tot de verbeelding. “Er is een open en inclusieve sfeer”, zegt Shanti. “Dat stimuleert out of the box denken.”

Uitdagingen Hoe wordt Telenet in de toekomst een Net-Zero bedrijf?

Hoe kan generatieve AI worden ingeschakeld om slimmer te werken? En kunnen robots voorkomen dat er problemen opduiken op het netwerk? Het is maar een greep uit de innovatieve projecten van het bedrijf. “Telenet toont dat inclusie en uitdaging hand in hand gaan”, zegt Lucie. “We work better together is een van onze waarden als bedrijf en dat voel je. Voor grootse plannen heb je iedereen nodig. Met meer diverse ideeën zijn we sterker als team.”

Het PIA Group-DNA: blauwdruk voor een inclusieve werkvloer Een inclusieve en diverse werkvloer? Bij accountancy- en advisorygroep PIA Group is het een non-discussie. Daar hoeven deze termen zelfs niet te vallen, want het is de logica zelve. “Je kunt als werkgever gewoon inclusief zijn zonder op de barricaden te staan.”

Of het nu gaat over de aanwerving van mensen van allochtone afkomst, het breken van glazen plafonds, de tewerkstelling van mensen met een beperking… bij PIA Group is het volledig ingebed in hun DNA. Zij bieden expertise in onder meer accountancy, fiscaliteit en ondernemingsadvies, via 44 lokale kantoren, verspreid over Vlaanderen en Brussel. Wat meteen wijst op hun natuurlijke inclusieve aard. “Wat we doen als groep is deze kantoren overnemen, zonder ze te willen veranderen”, zegt CEO Nathalie Calle. “We zetten in op hun sterktes.

Binnen onze groep zie je een diversiteit van kantoren, omdat onze klanten dat zijn.” De samenstelling van de teams in de verschillende kantoren vormt een afspiegeling van de regio waarin ze actief zijn en de klanten waarvoor ze werken.

“Hoe meer je naar kernsteden gaat, hoe meer verschillende profielen. In een kleiner dorp ligt dat bijvoorbeeld weer wat anders. Dat

Nathalie Calle - CEO

is dan eigen aan de omvang en de ligging. Als hoofdkantoor zijn wij een doorvertaling van het lokale, hier zie je een versmelting van alles.”

Daar vormen gelijkheid en respect de basiswaarden. Het zorgt voor eenheid, wat noodzakelijk is als je zoveel verschillende kantoren wilt ondersteunen bij hun dienstverlening.

“Het gaat altijd over verbinding en dus in gesprek gaan”, aldus Nathalie.

“Ga respectvol met elkaar om en je krijgt automatisch connectie. Als wij kandidaten spreken en wij voelen dat die connectie ontbreekt, dan zullen we niet kunnen samenwerken.”

Als je ruimte houdt voor elkaars eigenheid, dan trek je automatisch de juiste mensen/kantoren aan, volgens Nathalie. Maar dat moet een vanzelfsprekendheid zijn. “We hebben zeker al kantoren afgewezen omdat ze geen respect hadden voor een bepaalde groep mensen. Voor racisme en discriminatie hanteren wij een nultolerantie. Dan zijn we weg. Maar als we merken dat er bijvoorbeeld loonongelijkheid heerst, dan gaan we dat rechttrekken.”

Inclusie en diversiteit zijn waarden die veel bedrijven niet langer negeren – om een duurzame verandering te creëren in de eerste plaats, maar ook als marketingtool

slaat het aan. Zo pakt PIA Group het niet aan. “Wij moeten geen extra initiatieven nemen. Het is belangrijk dat we onze maatschappelijke verantwoordelijkheid opnemen, maar we doen dat discreet. Dat is key voor ons als adviseur in fiscale, financiële en bedrijfszaken”, zegt Nathalie daarover. “Inclusie is te belangrijk om er een marketingtopic van te maken. Het is oké om neutraal te zijn. Je kunt als werkgever gewoon inclusief zijn zonder op de barricaden te staan.”

“Het is zonde dat belangrijke waarden als inclusie aan kracht verliezen omdat het te pas en te onpas wordt aangehaald. Uiteindelijk gaat het gewoon over jij en ik”, gaat ze verder.

“Je duwt het soms naar één kant door alle aandacht die je eraan schenkt, hoe goed het ook is bedoeld. Wij doen dit omdat we dit normaal vinden en een groep van gelijkgestemden zijn – en dat zoeken we ook in onze kantoren.”

Meer informatie over werken bij PIA Group?

Grenzeloze liefde

#FokusInclusieDiversiteit 24

‘We lijken meer op elkaar dan we denken’ Door Tuly Salumu

D

e samenleving wordt in ijltempo diverser.

Ook het aantal gemengde koppels groeit.

Ondanks cultuurverschillen voelen zij zich niet zo anders. Toch zijn ze dat voor de buitenwereld vaak wel. Twee koppels getuigen over de rijkdom van interculturele liefde.

Marie en Dries “Liefde kent geen kleur. Mensen zien ons soms als anders, maar wij hebben dezelfde zorgen en ambities als eender welk ander gezin.” Marie en Dries zijn bijna tien jaar samen, hebben een zoon en een dochtertje en wonen in Sint-Niklaas. Ze leerden elkaar kennen op een speeddate.

“Eigenlijk wilden we daar allebei niet zijn”, vertelt Marie.

“Ik was een happy single, maar ik raakte aan de praat met Dries en het klikte. Uiteindelijk waren wij de enigen op dat feest die iemand aan de haak hebben geslagen. (lacht)” Dries komt uit een traditioneel West-Vlaams gezin, Maries roots liggen in Senegal. Hij is niet echt met geloof bezig, Marie is gelovig opgevoed. Ze feesten en koken volgens twee tradities. “We vieren zowel kerst als Senegalees carnaval”, vertelt ze. “Daar is geen discussie over. Het is een teken van respect en liefde.” Ze zijn ook ritueel getrouwd. “In mijn cultuur heeft zo’n religieuze trouw voorrang op de wettelijke”, vertelt ze. “Dat was belangrijk voor mij. We hebben een groot tuinfeest gegeven, met veel volk. Het was heerlijk chaotisch, zoals Afrikaanse feesten wel eens durven zijn. (lacht)” Beide families hebben het koppel omarmd, al was het wennen. Er was die keer dat Marie tegen haar zoontje in haar moedertaal praatte, het Wolof, en dat haar schoonmoeder verbaasd vroeg waarom ze dat deed. “Zulke opmerkingen komen meestal voort uit onwetendheid”, zegt ze. “Ik ben de eerste in de familie van Dries met een andere culturele achtergrond.” Marie houdt de Senegalese cultuur levend in haar gezin. “Zo eten we graag frietjes met stoofvlees. Maar ook kip yassa, rijst met kip in citroen-uiensaus, en mafé, rijst met pindasaus.”

Het is soms water bij de wijn doen, maar uiteindelijk vinden we altijd wel een middenweg.

— MARIE

Ook de namen van haar kinderen steunen op een mooie Afrikaanse traditie. “Onze zoon, Kayal, draagt de naam van mijn vader. Onze dochter, Anna, die van mijn moeder.”

Zulke beslissingen zijn niet altijd evident. “Over de naam van onze dochter hebben we lang gediscussieerd”, zegt ze.

“Maar ik eet, praat en kleed me al Belgisch. Ik wilde niet nog iets opgeven. Dries begreep dat. Het is soms water bij de wijn doen, maar uiteindelijk vinden we altijd wel een middenweg.”

Die voortdurende zoektocht heeft hen enorm verrijkt.

“Ik ben de mens anders gaan bekijken”, zegt ze.

“Minder zwart-wit. We bestaan uit heel veel grijstinten.

Achter het uiterlijk van iemand zit soms meer diepgang dan je denkt. Op dat vlak is mijn relatie met Dries een echte eyeopener geweest.”

25 Fokus-online.be

Grenzeloze liefde

Er zijn veel gelijkenissen tussen onze religies en culturen, maar mensen zien dat niet altijd.

— AUDE

Aude en Görkem Het liefdesverhaal van Aude en Görkem uit Gent leest als een sprookje. Ze leerden elkaar kennen tijdens een wandelvakantie in Cappadocië, waar hij berggids was.

“Toen ik hem naar me zag lachen op de luchthaven was er meteen een klik. Een vonk zelfs”, vertelt ze. “Ik was die reis niet van hem weg te slaan. Op een avond belandden we op café in een bergdorpje. Daar hebben we tot diep in de nacht gebabbeld. Na een week samen wandelen, wilde ik al met hem trouwen.”

Eenmaal thuis volgde een periode met veel kriebels in de buik en ellenlange Skype-gesprekken. Het kersverse koppel besloot dat ze elkaar ondanks de afstand niet wilden opgeven. Dus trok Aude wanneer ze maar kon naar Turkije. “Ik heb heel snel zijn vrienden en familie leren kennen en werd meteen officieel als schoondochter geïntroduceerd. Niet alleen bij zijn ouders en grootouders, maar ook bij alle buren. Ik moest bij iedereen op bezoek, baklava eten en knikken tegen al die lieve Turkse oma’s die me wijsheden vertelden waar ik niks van begreep. (lacht)” Aude leerde er veel van. “Ik ben heel ruimdenkend opgegroeid”, zegt ze. “Toch heb ik mezelf betrapt op clichématig denken. Zo had ik me heel bedekt gekleed voor de eerste ontmoeting met zijn familie, ook al was het superheet. Ik dacht dat dit zo hoorde. Maar toen ik aankwam, bleek dat de vrouwen gewoon frisse zomerkleding droegen. Toen voelde ik me wel betrapt.”

Het koppel besloot zich in België te vestigen. Maar voor Görkem was de grote vraag hoe hij hier een leven kon opbouwen. Als master in de sportwetenschappen had hij een goede baan in Turkije. Hier kon hij ondanks zijn hoge diploma heel lang niet werken.

“Zonder verblijfsvergunning mocht dat niet”, vertelt Aude. “Hij ging wel fulltime naar de Nederlandse les. Maar dat hij geen geld verdiende was zwaar voor hem. Daar kwam nog bij dat hij niet naar Turkije mocht reizen voor de trouw van zijn zus. Zijn eerste verblijfsvergunning werd onterecht afgekeurd. Dus moesten we de hele procedure opnieuw doen: alle paperassen, bijlagen, aanvragen, een advocaat… Daar was ik echt van geschrokken. Als het voor ons al zo moeilijk was om dat allemaal te regelen, wat dan met mensen die de taal niet spreken?”

Uiteindelijk lukte het toch. Het koppel trouwde in 2014 en heeft drie kinderen. Ze hebben Turkse namen – Eren, Onan en Yade – en de dubbele nationaliteit.

Oók Aude. “Turkije is mijn tweede thuisland geworden”, zegt ze. “Maar ook hier proberen we de Turkse cultuur mee te geven. Görkem is moslim maar volgt zijn religie niet tot op de letter. We doen niet mee aan de ramadan, maar we leren onze kinderen wel typische islamitische waarden zoals respect voor ouderen. Elk jaar laten we een schaap slachten in Turkije voor mensen in armoede. Er zijn veel gelijkenissen tussen onze religies en culturen, maar mensen zien dat niet altijd. We lijken meer op elkaar dan we denken.” 

Inclusiviteit in actie bij retailketen Carrefour

Carrefour België erkent de cruciale rol van diversiteit en inclusie in haar dagelijkse werking, en past een beleid toe dat rust op drie kernpijlers. Gendergelijkheid, inclusiviteit voor mensen met een beperking, en het bevorderen van een diverse leeftijdsomgeving vormen de kern van haar engagement.

Gendergelijkheid Een eerste pijler behelst de inzet voor gendergelijkheid. Hierbij legt Carrefour de nadruk op een eerlijk loonbeleid en streeft naar een betere balans tussen privé- en beroepsleven, vertelt Vanessa Perin, director social relations bij Carrefour Belgium.

Inclusiviteit voor mensen met een beperking Inclusiviteit voor mensen met een beperking is essentieel, vertelt Regine Van Tomme, communicatiedirecteur van Carrefour. “We willen de winkelervaring voor klanten met een beperking verbeteren. Zo organiseren we elke weekdag in de eigen beheerde winkels twee stille

uren, waarbij er geen prikkels zoals muziek aanwezig zijn.” Binnenkort introduceert Carrefour ook nog meer aangepaste winkelkarren voor rolstoelgebruikers.

Met het oog op de medewerkers werkt Carrefour samen met gespecialiseerde scholen om stageplaatsen aan te bieden voor jongeren met een beperking.

Het doel is om toekomstige collega's met een beperking aan te trekken en te ondersteunen.

Ook implementeert Carrefour een nieuw initiatief. “Medewerkers met een zware beperking of die opnieuw aan het werk zijn na een zware ziekte kunnen tot vijf extra vakantiedagen opnemen. Dit is op vrijwillige basis, want sommige collega’s komen niet graag uit voor hun beperking, en dat respecteren we ook”, benadrukt Van Tomme.

“Het gaat erom dat je je goed en gewaardeerd voelt bij ons.”

Leeftijdsinclusie Binnen de derde pijler van haar diversiteits- en inclusiebeleid richt Carrefour zich op de factor leeftijd.

Zo zet de supermarktketen in op de vlotte integratie van jonge medewerkers, door interne

cursussen aan te bieden die hen een overzicht geven van alle doorgroeimogelijkheden. Ook worden initiatieven georganiseerd om collega's die zich in een later stadium van hun loopbaan bevinden aan te moedigen om actief te blijven. Perin benadrukt daarmee de tweeledigheid van die wisselwerking: “Enerzijds willen we jonge medewerkers aantrekken en hen goed begeleiden zodat ze graag bij ons blijven werken, en anderzijds stimuleren we oudere collega's om betrokken te blijven.”

Om haar engagementen te doen leven, te evalueren en bij te sturen, richt Carrefour een community op. Perin besluit: “Ik ben ervan overtuigd dat we op die manier ook nieuwe suggesties en ideeën zullen krijgen voor een nog inclusievere organisatie.”

Vanessa Perin Director social relations

Regine Van Tomme Communicatiedirecteur

Ruimte aan mogelijkheden: over een 40-jarige carrière bij het European Space Agency Wie veertig jaar ononderbroken voor dezelfde werkgever actief is, kan toch niet anders dan tevreden zijn over die werkgever? Laten we die vraag vooral beantwoorden door Lucy Van Der Tas, de persoon in kwestie.

“Ik was destijds op zoek naar een job in een internationale omgeving en ben zo bij ESA terechtgekomen. Ik wist toen nog niet wat de organisatie inhield, in die zin dat ik geen ruimtevaartnerd was.

Door er verschillende functies uit te oefenen ben ik wel die nerd geworden, omdat ik gaandeweg meer en meer leerde over de organisatie.”

“Het internationale of toch zeker Europees karakter van ESA vind ik nog altijd een belangrijke troef – elke dag de rijkdom van culturele verschillen ervaren. Verder ben ik er trots op dat ESA het enige ruimtevaartagentschap is dat voor vredesdoeleinden werkt én leidinggevend is op gebied van observatie van de aarde. Vooral rond klimaatverandering is dat cruciaal: onze wetenschappelijke satellieten kunnen zoveel informatie bieden over de dikte van de ijskappen, de temperatuur van de

oceanen, enzovoort. Data die overigens gratis voor iedereen beschikbaar zijn.

Het is for the benefit of everyone. ESA wordt gefinancierd door belastinggeld, dus is het onze taak zoveel mogelijk goeds te doen voor de samenleving en de burgers.”

Geen kapster In de afgelopen veertig jaar heeft Lucy veel zien veranderen in de organisatie, gelukkig ten goede. “Het aantal vrouwen dat hier werkt is verdrievoudigd, maar uiteraard is er nog werk aan de winkel. Zo was ik tot drie jaar geleden recruiter en interviewde ik twee jonge vrouwen. Toen ik hen vroeg waar ze het meest trots op waren, begonnen ze te huilen, omdat ze de kans hadden gekregen door ESA geïnterviewd te worden. Hun omgeving had er namelijk alles aan gedaan om hen een engineeren wetenschappelijke opleiding te ontzeggen. De ene was zelfs aangeraden om kapster te worden. Niets op tegen uiteraard, maar het feit dat je meisjes op die manier hun droom probeert te ontzeggen? Vanochtend nog las ik een LinkedIn-post van een jonge vrouw dat

Lucy Van Der Tas

bij ons als young graduate trainee is. Ze vertelde dat haar wiskundeleerkracht haar in het middelbaar had gezegd dat ze verpleegster moest worden, terwijl ze nu een dubbel ingenieursdiploma heeft behaald op masterniveau. Mijn pleidooi?

Raad toch geen keuzes af, puur op geslacht. Ik vind het net heel belangrijk dat iedereen gelijke kansen krijgt om hun droomcarrière te ontdekken.”

Open doel ESA staat voor een grote variatie aan jobs: de organisatie bestaat voor ongeveer zestig procent uit ingenieurs, tien procent uit wetenschappers en dertig procent uit business supportservices. “Voor engineers en wetenschappers die ESA al kennen is solliciteren een open doel. De grote uitdaging zit daarom in ESA meer bekendheid te geven en zeker in de business supportservices. Iemand met een IT-gerelateerd diploma zal wellicht automatisch aan Google en Microsoft denken, en niet aan het European Space Agency. Hoewel het absoluut de moeite loont. Al ben ik misschien wel bevooroordeeld (lacht).”

www.esa.int

#FokusCampaign 28

Internationale gerechten met ingrediënten van hier

Wereldse tapas met groenten van de lokale bioboer

G

Door Tuly Salumu

een mooiere metafoor voor de superdiverse samenleving dan de fusionkeuken. Illie Mangaro uit Gent verenigt de magie van wereldse smaken met het rijke aanbod van de lokale bioboer. Van de catering tot de kookworkshops door native chefs: alles draait om ‘Think Glocal’, een samensmelting van wereldwijde invloeden met schatten uit eigen regio.

Terwijl de groeiende diversiteit in ons land de gemoederen beroert, voltrekt de verwereldsing van onze keuken zich zonder slag of stoot. Of je nu millennial of boomer bent, sterrenchef of hobbykok, we zoeken allemaal kookinspiratie in alle uithoeken van de wereld. “Mensen gaan veel meer op reis dan vroeger”, zegt Arne Van Havermaet van Illie Mangaro, dat interculturele kookworkshops en culinaire teambuildings aanbiedt met verse biologische groenten van de bioboer. “Op die manier leren ze een nieuwe eetcultuur kennen met nieuwe smaken en geuren. Die brengen ze mee naar huis omdat ze op die manier hun reis willen herbeleven.”

We nemen niet alleen exotische ingrediënten over, maar ook hele gerechten en kooktechnieken. Naast stoven en koken doen we aan roerbakken en dimsum stomen. Pad thai, tajines, kip moambe, kebab… Het zijn stuk voor stuk culinaire namen die zich in onze taal verankerd hebben. “In andere landen wordt meer de tijd genomen om samen te eten en in verbinding met elkaar te zijn”, zegt Van Havermaet.

“In Marokko bijvoorbeeld toont de hoeveelheid eten op tafel hoe welkom je bent. In de ayurvedische keuken ziet men het koken al als een deel van het verteringsproces.”

Dat wil niet zeggen dat we al die buitenlandse gerechten tot op de letter naleven. We mixen en matchen, combineren uitheemse ingrediënten met typisch Vlaamse producten. Denk aan een lasagne met knolselder of een tarte tatin van witloof. ‘Fusion’ wordt

dit verschijnsel ook wel genoemd, al is die term de laatste jaren in onbruik geraakt. In de jaren 90 was fusion hot and happening: er werden de wildste combinaties gemaakt. Eigenlijk waren het toen de hoogtijdagen van de ‘nouvelle cuisine’: kleine, delicate gerechtjes die in de eerste plaats het oog moesten strelen.

Koks aan de westkust van de Verenigde Staten lieten die tendens echter aan zich voorbij gaan. Zij experimenteerden liever met Chinese en Japanse ingrediënten. Langzamerhand veroverde deze wereldkeuken heel de VS. En zoals dat meestal gaat, volgde Europa niet veel later. “Dit komt ook doordat mensen gezonder willen koken”, aldus Van Havermaet. “In de Aziatische keuken is het smaakpalet volledig in evenwicht. Het hoofdgerecht bevat ook zoete smaken, waardoor men minder snakt naar een dessert achteraf.”

De laatste jaren sijpelt er echter een nieuwe eetcultuur binnen: die uit het Midden-Oosten. Dat komt vooral door de populaire chef Yotam Ottolenghi. Hij tovert met groenten en kruiden als za’atar, sumak en kardemom. Vroeger moest je daar in ons land met een vergrootglas naar op zoek.

Tegenwoordig zijn ze allemaal te vinden in Delhaize of Carrefour. Zelfs discounters als Aldi en Lidl bieden steeds meer van deze ingrediënten aan.

De hang naar nieuwe smaken en kooktechnieken is niet nieuw. Het is van alle tijden: in de jaren 60 waaide de Zwitserse kaasfondue al over naar ons land. Ook de oude Romeinen integreerden al specerijen als kardemom, kaneel en gember in hun keuken na de uitbreiding van hun imperium in het Oosten. Heel wat mensen zijn het vergeten, maar zelfs de ‘oervlaamse’ aardappel komt oorspronkelijk van Peru. “Bij Illie Mangaro laten we al die wereldse invloeden samensmelten tot heerlijke gerechtjes”, aldus Van Havermaet. Ter illustratie selecteerden de native chefs van Illie Mangaro enkele heerlijke hapjes. 

29 Fokus-online.be

Internationale gerechten met ingrediënten van hier

Indian mixed pakora in tempura en panko

Hummus van rode biet

Pakora zijn beignets met typisch Indiase groenten als zoete aardappel, uien en bonen. Maar wist je dat je dit heerlijke hapje ook op tafel kunt toveren met broccoli van Vlaamse bodem? De groente gaat in een jasje van tempurabeslag met water en madras curry, koriander, komijn, kurkuma en fleur de sel. Daarna wordt het gekruide geheel nog eens omwenteld met panko en gefrituurd in rijst- of frituurolie op 180 graden.

Als de broccoli goudbruin oogt, is hij klaar om op te dienen.

Een heerlijk Vlaams-Indiaas huwelijk bomvol vezels, calcium en vitamine C. Ideaal als zondags aperitiefhapje of om mee uit te pakken op een feestje!

Hummus is een puree op basis van kikkererwten, koriander, basilicum, limoen en tahin, afkomstig uit de Libanese keuken, waar het onder andere met platbrood of als dip bij falafel wordt geserveerd. Illie Mangaro serveert een lekkere Vlaamse variant op basis van rode biet. De zoete, aardachtige smaak van de biet past goed bij het notige van de kikkererwten. Kook de rode biet eerst met rode wijn, rode porto, frambozenazijn, steranijs en kaneel. Het kookvocht is lekker in vinaigrette! Daarna hoef je de gemarineerde groente alleen nog te mixen in de blender met de kikkererwten, zwarte peper en het citroensap.

Albondigas

Sticky rice mango

Deze kruidige gehaktballetjes zijn een geslaagd huwelijk van Spaanse chorizo en Vlaams gemengd gehakt of rundergehakt. De balletjes zijn heerlijk en in een mum van tijd klaar. De chorizo en ‘mie de pain’-broodkruimels gaan eerst in de cutter of thermomix en worden daarna vermengd met de fijngesneden sjalot, de koriander en het gehakt. Dit mengsel wordt tot balletjes gerold en in de oven gebakken. Het is een goed idee om de balletjes te serveren met een Griekse tzatziki van yoghurt, knoflook en komkommer. Dit zorgt voor een verkoelend effect bij de pikante chorizo.

Dit dessert, uit de fusion Aziatische keuken, wordt niet gemaakt met lokale ingrediënten, maar willen we je toch niet onthouden. Het is even simpel als smeuïg: door de rijst te laten garen in kokosmelk krijgt het een heerlijk romige textuur. Week de rijst een nacht of enkele uren in water. Giet af en plaats in een Thaise stoommand boven kokend water.

Laat de gestoomde rijst rusten en breng de kokosmelk aan de kook. Voeg suiker en zout toe, en eventueel pandanblad. Voeg ten slotte ook de rijst toe en blijf roeren tot alle melk geabsorbeerd is. Maak quenelles met de resterende kokosmelk.

Serveer met plakjes mango en decoreer met kokosvlokken.

Engineering- en productontwikkelingsbedrijf stow Group: “Culturele diversiteit is onze cultuur” Bij stow Group, wereldwijd erkend als toonaangevend aanbieder van statische opslag- en stellingsystemen, staat inclusieve diversiteit centraal als kernwaarde.

Het bedrijf creëerde een multiculturele bedrijfscultuur waarin iedereen een cruciale rol vervult.

Diversiteit komt tot uiting op alle niveaus van het bedrijf. “Medewerkers die begonnen als arbeiders groeiden door tot bedienden, en ook onze poetsvrouw, gestart als interim, draagt nu bij aan het onthaal en de receptie”, vertelt Chief HR Officer Machteld Leybaert. “Het geven van kansen stimuleert groei en creativiteit. We streven naar een inclusieve omgeving waarin medewerkers zich thuis voelen. Iedereen is belangrijk, en elk idee telt.”

Voordelen inclusie en diversiteit Stow Group gelooft sterk in de kracht van diversiteit, niet alleen vanwege de multiculturele omgeving waarin ze opereren, maar ook vanwege de concrete voordelen die het met zich meebrengt. Op vlak van innovatie en creativiteit stimuleren diverse perspectieven vernieuwing, en helpen ze bij het vinden van nieuwe benaderingen voor uitdagingen. Als het gaat over de tevredenheid en betrokkenheid op de werkplek bevordert inclusieve

diversiteit een gevoel van verbondenheid en motivatie onder de medewerkers.

Ook verbetert het de besluitvorming.

“Diverse teams nemen betere beslissingen door een grotere creativiteit. Het feit dat je elkaar creatief bestuift is nu net die sleutel tot succes. Wanneer je mensen kansen geeft, voelen ze zich gestimuleerd. Als mensen bijvoorbeeld op een andere afdeling willen gaan werken, dan kan dit. Doorgroeimogelijkheden zijn zo belangrijk”, benadrukt Leybaert. Een flexibele en open benadering van loopbaanontwikkeling draagt bij aan een verrijkte werkomgeving en individuele tevredenheid.

Leeftijd en gender In hun zoektocht naar diverse technische profielen voor ingenieurs legt stow Group speciale nadruk op het aantrekken van meer vrouwen op de werkvloer. Deze inclusieve aanpak brengt niet alleen een nieuwe dynamiek en sfeer met zich mee, maar opent ook de deur voor meer gelijkheid in een vakgebied waar vrouwen nog in de minderheid zijn.

"Belangrijk hierbij is dat we niet alleen kijken naar recent afgestudeerden: we zijn ook op zoek naar vijftigers en zelfs zestigers, omdat we merken dat hun

“Iedereen is belangrijk, elk idee telt” - Machteld Leybaert Chief HR Officer ervaring van onschatbare waarde is om jongere werknemers te coachen", legt Leybaert uit.

Het delen van kennis tussen generaties leidt tot positieve resultaten en versterkt het gevoel van samenhorigheid, vertelt ze: “We hechten waarde aan diversiteit in leeftijd, ervaring en achtergrond, net omdat het voor zoveel creativiteit zorgt.”

Toekomstgerichte initiatieven Hoewel de werkomgeving reeds divers is, is er ook erkenning voor ruimte voor verbetering. “Zo zal worden gewerkt aan meer diversiteit in de leiderschapsteams. De komende jaren zullen we inzetten op implementatie van opleidingen op alle niveaus binnen het bedrijf, alsook het opzetten van werkgroepen om de cultuur nog inclusiever te maken en vooroordelen weg te werken”, verduidelijkt Leybaert.

Jouw Rentree op de arbeidsmarkt: opnieuw je plek vinden op de werkvloer na de diagnose kanker Op een inclusieve arbeidsmarkt is er ruimte voor iedereen. Sommigen moeten die ruimte noodgedwongen tijdelijk afstaan en zich daarna heroriënteren. Dat is onder meer zo voor mensen met de diagnose kanker. Sterpunt Inclusief Ondernemen biedt met Rentree enkele belangrijke antwoorden op de vele vraagstukken rond werkhervatting.

Sterpunt Inclusief Ondernemen is de koepelorganisatie van De Werkplekarchitecten, dertig autonome vzw’s die streven naar een inclusieve arbeidsmarkt door middel van onder andere job- en taalcoaching en doorstroombegeleiding. “Sterpunt coördineert verschillende projecten, waaronder Rentree, een gratis dienstverlening voor mensen met een kankerdiagnose die opnieuw de werkvloer willen betreden. Of die hun carrièretraject willen verderzetten maar niet goed weten hoe”, begint Axelle Uytterhaegen, coördinator bij Rentree. “Tijdens de behandeling word je vaak geleefd.

Nadien zou je zomaar je leven moeten oppikken, op het werk en daarnaast. Dat is moeilijk. Rentree zorgt voor ondersteuning, tijdens elke fase van de behandeling.”

In Vlaanderen zijn er een twaalftal erkende GOB’s (Gespecialiseerde Opleidings-, Begeleidings- en bemiddelingsdiensten) met jarenlange expertise in het begeleiden van mensen met een (arbeids)beperking en/ of gezondheidsproblemen, die in totaal een zeventigtal Rentree-coaches opgeleid hebben. Mensen met vragen en onzekerheden rond werkhervatting na afwezigheid door kanker kunnen bij de dichtstbijzijnde coach terecht. Het doel is om hen te empoweren, zodat ze vanuit eigen kracht verder kunnen. “Vragen kunnen gaan over werkhervatting, maar ook andere factoren komen aan bod”, gaat Axelle verder. “De coach is bovenal een vertrouwenspersoon. Empathie is een kernwaarde bij Rentree, net als neutraliteit. We zijn aan geen enkele instantie of ziekenfonds verbonden, zodat we contact zo laagdrempelig mogelijk houden.”

rentree.eu

In een aantal sessies wordt er besproken waar de persoon naartoe wil en al dan niet klaar voor is. Daarbij wordt ook diens omgeving betrokken. “Tijdens dit kennismakingsgesprek vestigen we ook de aandacht op de impact van de ziekte op het eigen functioneren en de oriëntering binnen de jobinhoud of het bedrijf.”

Met andere woorden: wat is mogelijk binnen het bedrijfsbeleid? Samen met de coach ga je op zoek naar het zelfvertrouwen om dat gesprek aan te gaan met je werkgever. Ook opvolging en een afsluitend gesprek met aandachtspunten voor de toekomst zijn deel van het stappenplan. “De werkgever kunnen we alleen maar aansporen om contact te onderhouden”, duidt Axelle.

“Veel twijfels over werkhervatting ontstaan omdat medewerkers hun werkgever of collega’s amper horen tijdens hun afwezigheid. Dat voelt alsof ze er niet toe doen. Het is heel belangrijk om een basis van contact te hebben, of dat nu heel veel is of beperkt.”

Omgaan met de ziekte en alle neveneffecten vraagt al genoeg energie, en dan is er nog het papierwerk.

“Een mallemolen waarbij men vaak door de bomen het bos niet meer ziet”, aldus Axelle. “Wij pakken die paperassen vast en kijken naar wat er concreet moet gebeuren. Rentree-coaches hebben het administratieve goed onder de knie en bieden snelle hulp bij praktische zaken. Bij Rentree mikken we dan ook op een volledige ontzorging.”

Zit jij met zelf met vragen over werkhervatting of begeleiding na diagnose?

Alle info op rentree.eu.

Contact opnemen kan op 0487 90 74 80 of via mail: rentree@dewerkplekarchitecten.be.

Axelle Uytterhaegen Coördinator bij Rentree

Haal de zon in huis met de groepsaankoop zonnepanelen en thuisbatterij!

Klaar om zelf energie op te wekken?

Alles wat je wil weten over de groepsaankoop zonnepanelen en thuisbatterij ichoosr.be/doemee