Smart farming: de toekomst van landbouw

Het juiste gewas op het juiste veld Precisielandbouw maakt een groot deel uit van de toekomstige landbouw. Met deze techniek krijgen planten de hulp van technologie. Ze krijgen exacte behandelingen die ze nodig hebben om perfect te groeien. Hiervoor worden GPS-technieken, sensortechnologie, ICT en robotisering ingezet. Door analyse van de bodem, vergelijken van data en optimalisatie kan de productie tot in de puntjes worden bijgestuurd. Bij klassieke landbouw wordt er veld per veld bepaald wat er moet gebeuren. Bij precisielandbouw is dit per vierkante meter of per plant. Zo krijg je de juiste gewassen op de juiste grond.

Veeteelt pikt graantje mee Smart farming of precisielandbouw beperkt zich niet tot gewassen. Ook de veeteelt springt mee op de kar. De universiteit van Wageningen zet volop in op de ontwikkeling van nieuwe projecten. Virtuele afrastering bij het beweiden bijvoorbeeld, en het monitoren van gedrag en gezondheid van de dieren is flink in opmars. Koeien krijgen sensoren waarbij ze nauwlettend opgevolgd worden. Bij varkens is er een systeem om snel alarm te slaan wanneer staartbijten optreedt, of automatische vogelmijttellers voor pluimveehouders.

Landbouw bekeken door de glazen bol

Smart, digi, wifi, big data… Het zijn niet meteen termen die je onmiddellijk zou verweven met de landbouwsector, maar vergis je niet: ook in de landbouw wordt de hightechvinger wel degelijk aan de pols gehouden. “Meer nog dan in andere sectoren”, weet Joost Merckx, lid van de raad van bestuur van Fedagrim en zaakvoerder van Merckx Machines.

“W e staan nu voor dezelfde revolutie als toen de tractor kwam”, vertelt Joost Merckx. Om maar te zeggen dat de revolutie binnen de landbouwwereld momenteel huge is. “De focus is verschoven van tractors naar de werktuigen en robots. En dat mag je breed interpreteren. Moderne werktuigen worden aangestuurd door de bodemsamenstelling, waardoor ze in het totale proces echt essentieel worden.” Merckx vertelt dat intelligente sensoren en moderne apparatuur de draaischijf zijn van de toekomstige precisielandbouw. “Eender welke teelt vraagt een unieke behandeling. Neem nu maïsvelden. Met een punctuele dosering, die gestuurd wordt vanuit de machines, kan de landbouwer in wezen gerust zijn dat alles gebeurt volgens de regels van de kunst.”

Veel hangt natuurlijk ook af van de soort grond en de samenstelling. “Een vierkant perceel is een stuk makkelijker dan een complex stuk grond met een niet-homogene samenstelling”, gaat Merckx verder. “Ook daarin zoeken landbouwers naar de meest winstgevende elektronica en naar apparatuur die een meerwaarde betekent voor de gewassen. Kijk, waar drones aan de orde zijn om de akkers in beeld te brengen of om bepaalde ziektes te detecteren, worden er nu ook drones ontwikkeld om te kunnen sproeien. Landbouwers kunnen kort op de bal spelen doordat ze hun veld en hun gewassen constant kunnen monitoren. Ja, dat is een investering, maar het rendement komt nadien, wanneer je ziet dat innovatieve landbouw werkt.”

Pascal De Bondt is zaakvoerder van Smart Farmers. Het bedrijf gelooft in rendabele innovatie voor voedselproductie en wil boeren hierin ondersteunen. “We zien vooral dat er de voorbije jaren een enorme toename is in indoor farming of vertical farming. Oppervlaktes moeten zo goed mogelijk bekeken worden om een optimaal rendement te bekomen. Binnen de indoor farming wordt het gebruik van intelligent licht essentieel.” De bedoeling is dat, door innovatieve technieken, planten optimaal kunnen ademen. De Bondt: “Dat gebruik van licht is één, maar daarnaast gaan we steeds meer inzetten op sensoren. Je moet denken vanuit de plant en kijken wat de ideale temperatuur is om zodoende een gunstig klimaat te creëren. Die sensoren zijn hightechtoestellen die niet alleen de planten een perfecte

Big data gaat het komende decennium allesomvattend worden. Het laat de boer toe zijn grond optimaal te managen.

— JOOST MERCKX, FEDAGRIM leefwereld geven, maar ze zijn ook erg leerzaam door de data die ze bezorgen. Big data wordt ook in de landbouw heel belangrijk. Vanuit die sensoren kunnen we analyses maken en vergelijken met andere telers. Sensoren en datasystemen bieden precisie en hogere opbrengsten per vierkante meter.” Joost Merckx beaamt: “Big data zal het komende decennium allesomvattend worden. Het laat de boer toe zijn grond optimaal te managen. Dan moeten wel alle gegevens beschikbaar gesteld worden: de gegevens van de satellieten, de rapporten van drones, meetbare bodemgegevens en andere paramaters. En dit combineren met gegevens van het KMI en buitenlandse weerdiensten. Al die data moet in de blender, en dan wordt het achteraf efficiënt als je bepaalde gegevens kunt uitfilteren en opnieuw gericht kunt gebruiken bij het optimaliseren van je grond.”

Opportuniteiten liggen volgens De Bondt vooral binnen de logistiek en de distributie. “We moeten vooral kijken hoe we de korte keten sneller, efficiënter en veiliger kunnen maken. De coronacrisis heeft ons ook doen inzien dat een lokaal verhaal steeds belangrijker wordt. Voordien dacht slechts 10 tot 20 procent erover na om lokale producten aan te schaffen, maar die perceptie is ondertussen verschoven in de gunstige richting. Met nieuwe technieken moet de landbouw er ook voor zorgen dat gewassen zo vers en zo veilig mogelijk op tafel komen.”

Op het bord van de toekomst: groenten en fruit

Wie denkt aan een gezonde toekomst, komt automatisch uit bij een bord gevuld met groenten en fruit. Met steeds meer monden in de wereld om te voeden, waarbij die voeding zo circulair mogelijk moet worden geproduceerd, lijken ze de meest duurzame go-to oplossing. Hoe zetten we die oplossing actief in om een gezonde toekomst voor bevolking én planeet waar te maken?

De vraag van de consument naar groenten en fruit neemt steeds meer toe. Dat is logisch, want de bewustwording van de consument rond het belang van gezonde voeding is vandaag sterk aanwezig. “We leven in een wereld waarin de schadelijke impact van de vleesproductie steeds duidelijker wordt. De productie van groenten en fruit heeft daarentegen opvallend minder input nodig van energie en water, waardoor de landbouwers deze op een meer efficiënte en duurzame manier kunnen opleveren”, klinkt het bij Dennis Duinslaeger, Investoral Relations en Treasury Manager bij Greenyard.

De gemiddelde consument eet vandaag gemiddeld 50 procent van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid groenten en fruit. Er is dus enorm veel ruimte voor verbetering. “Vanuit het doel een gezonde toekomst te optimaliseren, willen we daarom die consumptie van groenten en fruit actief doen toenemen. Frozen, prepared en fresh opties maken het aanbod meer divers. Het doel van dat aanbod is aantonen dat groenten en fruit absoluut niet saai zijn, de consument een nieuwe, innovatieve categorie van groenten en fruit leren kennen en doen inzien dat gezond eten minder moeilijk is dan het lijkt.”

Als je weet dat we vandaag een volledige maaltijd op tafel willen toveren binnen het halfuur, dan weet je ook dat er een ander aanbod moet zijn.

Ook al staat de klant centraal, toch is het belangrijk om elke stakeholder tegemoet te komen en de kwaliteit van het aanbod zo te verbeteren. “Een focus op het klantenperspectief betekent niet dat we de telers zelf uit het oog verliezen. Integendeel. We willen alle partijen het nodige comfort bezorgen. Met dat comfort doelen we op gezonde, lekkere voeding voor de klant en de eindconsument, en een eerlijke prijs voor de teler. Om dit te garanderen, werken we van vork tot veld en is een korte keten essentieel.” Van vork tot veld werken is het omgekeerde van wat de meeste bedrijven doen, maar is eigenlijk een logische keuze om kwaliteit te garanderen. “Als je vertrekt vanuit de noden van de consument, kan de landbouwer dat vertalen naar zijn productie. Vraag en aanbod komen zo in evenwicht met elkaar. De accommodatie van deze korte keten zorgt ervoor dat het product minder lang vastzit bij andere schakels in de keten

– zoals bijvoorbeeld extra verpakking –,

waardoor de kwaliteit van het product stijgt. Die korte keten is eveneens cruciaal om voedselverspilling tegen te gaan. Hoe langer het product in de keten zit, hoe meer kans dat er al waste plaatsvindt, nog voor het product de eindconsument bereikt.” Hoe meer je als bedrijf én als teler luistert naar de klant en inspeelt op zijn vraag, hoe dichter je geraakt bij het te behalen doel om de eindconsumenten meer groenten en fruit te laten nuttigen. “Als je bijvoorbeeld weet dat we vandaag een volledige maaltijd op tafel willen toveren binnen het halfuur, waarvoor we in de jaren 80 nog anderhalf tot twee uur wilden uittrekken, dan weet je ook dat er een ander aanbod moet zijn. Groenten en fruit moeten snel en efficiënt klaar te maken zijn. Een aardappel schilt zichzelf niet, dan moeten er voorgeschilde aardappelen bestaan. Of concepten zoals meal boxes, waarbij de ingrediënten en het recept al klaarliggen en je het hele kookproces vereenvoudigt. Voortdurend innoveren primeert hier.”

De productie van groenten en fruit heeft minder input nodig van energie en water, waardoor landbouwers deze op een meer efficiënte en duurzame manier kunnen opleveren.

Deze manier van werken, vanuit de vork naar het veld toe, maakt het tot slot makkelijker om in te zetten op duurzaamheid. Zowel wat het milieu, het gebruik van natural resources, als de relatie met de telers betreft. “Door zo nauw mogelijk samen te werken met de telers, kunnen we op termijn de samenwerking voor bepaalde projecten extra op punt stellen. Dat geldt zowel voor lokale telers als voor buitenlandse telers. Door die korte keten en het rechtstreeks contact ken je elkaar, waardoor je samen kijkt hoe je bepaalde zaken zoals droogte opvangt. Door circulair het nodige eindproduct voor die gezondere toekomst te realiseren, maken we de duurzame cirkel eigenlijk op alle vlakken rond. De punten van eindconsument, tot klant en tot teler zijn allemaal mooi verbonden.”

Meer over...

Als internationale marktleider en leverancier in groenten en fruit werkt Greenyard elke dag opnieuw aan een gezondere toekomst. Via een uitgebreid aanbod aan fresh, frozen en prepared foods bieden ze een waaier van innovatieve smaken aan, die mensen leren genieten van groenten en fruit op een verfrissende manier. Daarbij hebben ze oog voor natuur, milieu en mens. Ontdek het volledige aanbod op www.greenyard.group