caves o f Cappadocia, ıvhere they not only keep iveli but improve ıvith keeping. Less iveli knoıvn than the rock chıırcbes but just as fascin atin g are tbe undergrounü cities, o f ıvhich tbere are an estimated 150 to 200 o f varioııs sizes in tbe region. Since the Cappadocia region covers an area o f 25,000 square kilonıetres it is highly likely that more rem ain to be discovered in addition to tbose already knoıvn aboul. Tbe eııtrances to Ihese underground settlements are carefu lly concealed, and they are m ainly situated on sloping sites in valleys or on plateaus. They ıvere built by digging doum layer after layer into the tuff. Sin ce C ap pad o cia ıvas fre q u e n tly attack ed by m arauders an d invaders, it is Ibought that the underground settlements ıvere built as lem porary sbelters fo r tirnes o f danger. This explairıs ıvhy almost every rock dıvelling in tbe region ıvas provided ıvith secret passageıvays lead ing to tbe underground cities. The houses themselves ıvere designed ıvith
leri, b ö lg e d e ürettikleri besin m a d d elerin i de kaya o y m a m e k a n la rd a m uhafaza etm ek ted ir. B u g ü n b ile A k d en iz B ö lg e s i’nd en g etirilen narenciye, k a yalara o yu lm u ş bu do ğal d ep o lard a saklanm akta dır. K a p a d o k y a Bö lg e si nin en ilginç kültürel zengin lik le rin d e n b iri o la n çeşitli b ü y ü k lü k te k i yera ltı y e r l e ş im le r i 150-200 c iv a r ın d a d ı r . A n c a k 25 k ilo m e tre k a re lik b ir a la n ı k a p la y a n K a p a d o k y a B ö lg e s i’n in bü tün kasaba v e k ö yle rin d e b ü yü k lü k ü ç ü k lü k aya ye rleşim i b u lu n d u ğ u n d a n bu sayı daha da artabilir. G irişle ri dışard an farkedilem ey e n yeraltı ye rleşim leri daha ç o k vad i ve plato y a m açlarına, yu m u şa k tüfün aşağıya doğru de rin le m esine o yu lm a sıyla inşa edilm işlerdir. K a p a d o k y a Bö lg esi, g eçm işte sık sık çeşitli saldırı lara m aruz kaldığından, bu şehirlerin yap ılış am a cı, daha ç o k te h lik e anınd a h alk ın geçici olarak sığınm asını sağlam aktır. B u ned enle, yeraltı şehir
Mantı (iiilya:
leri yö red e b u lu n a n hem en h er e ve gizli g eçitlerle
MS 5-10. yüzyıllar arasında, yani Bizans döneminde genellikle dinî ve sığınma amaçlı yeraltı şehirlerinin sayısı hayli artmıştı. Solda, Kaymaklı yerleşiminin kilise bölümü. Yeraltı şehirlerinde, yörede üretilen üzümlerin işlendiği şaraphaneler de bulunuyordu (sağda). / Ouring the Byzantine period, between the Sth and lOth centuries Bt, the number of underground cities increased significantly. They were used both for religious purposes and as shelters in times of war. There were even underground vvineries where wine was produced from local grapes (right). bağlantılıdır. Y ö re d e yaşam ış olan insanlar k e n d i
defensive features like rooms ıvith erıtrances dijficult to negutiate, and traps. They exterıded tbe houses by digging neıv rooms J'u rth er irılo the ground, and gradually ıvith tbe extension of this system o f under ground chambers, passageıvays and galleries, the underground settlements came into being. Exam ination o f the marks left by lools on the rock surface shoıvs that the upper levels o f tbe under ground cities ıvere carved out more roughly, the sur face becoming tıeater and smoother as you descend to tbe loıver storeys. Evidently different technic/ues ıvere used to carve them, dem onstrating that tbe underground cities ıvere used by different peoples at different times. With each influx o f neıvcomers tbe underground cities ıvere enlaıged to meet the needs o f an expanding population. Whether tbe ıvork o f
lerini daha fazla e m n iye te alm ak için yaşadıkları k a y a d a n e v le r in ç e ş itli y e rle r in e g e ç ilm e s i zor odalar, tuzaklar hazırlam ış, ihtiyaç karşısında ka yaların d ib in e doğru ye n i od ala r açm ışlardır. Böyle ce k o rid o rla r ve g alerile r çoğ alarak yeraltı şehir lerini m e yd a n a getirmiştir. O y m a e sn a sın d a o lu şa n ale t iz le rin d e n , y e ra ltı yerleşim le rin in üst katları daha kaba ve düzensiz, alt katlara doğru daha dü zenli v e itinalı olduğu, farklı te k n ik lerd e kazıldığı belirgindir. B u , yeraltı yerleşim le rin i farklı zam anlard a farklı k a vim lerin ku llan d ığ ın ı gösterir. Y a n i, yeraltı kentlerin inşası artan nüfus so nucu yü z y ılla r b o yu n c a sü rekli b ü y ü y e re k b u g ü n k ü h alin i almıştır. A n ca k o ym a işi ni g erçekleştirenlerin o ym a ustası mı, yo ksa sıra-
136 S K Y L IF E
TEM M UZ
JU LY
1999