n i t f i r Ásk r u n n i v ! g i þ r i r y f
EKKII MISSA AF MILLJÓNUM TRYGGÐU ÞÉR ÁSKRIFT Á LOTTO.IS
– FÖSTUDAGUR TIL
2 1 7 6 11 12 16 17 21 22 26 27
3 8 13 18 23 28
4 9 14 19 24 29
FJÁR –
5 10 15 20 25 30
1 2 3 4 5 6
ALLTAF Á MI
A. 12 14 B. 05 16 C. 07 09 D. 03 06 E. 11 19
ÐVIKUDÖGU
17 23 13 19 21
21 36 22 24 2
41 37 34 25
M!
48 38 38 31
> > > 3
6; ;6 0:
Helga Guðrún Guðjónsdóttir, formaður UMFÍ:
Kærar þakkir fyrir árangursríkt starf
Á
rið 2013 er senn á enda liðið. Margs er að minnast þegar viðburðir ársins eru rifjaðir upp og erfitt að gera upp á milli margra þeirra. Unglingalandsmótið á Höfn í Hornafirði, Landsmótið á Selfossi, Landsmót UMFÍ 50+ í Vík í Mýrdal, almenningsíþróttaverkefnin, starfsemin í Ungmenna- og tómstundabúðunum á Laugum, heimsóknir til sambandsaðila og samstarfsaðila UMFÍ og ársþing UMFÍ eru meðal þeirra viðburða sem koma fyrst upp í hugann, auk vissunnar um öll þau verkefni, stór og smá, sem grasrótin vinnur að á sínum vettvangi. Öllum þeim sem hafa komið að og tekið þátt í starfsemi ungmennafélagshreyfingarinnar færi ég kærar þakkir fyrir árangursríkt starf, gott samstarf og góð samskipti.
Í stjórnarsáttmála núverandi ríkisstjórnar eru bætt lýðheilsa og forvarnastarf meðal forgangsverkefna og samfélagslegt mikilvægi frjálsra félagasamtaka og sjálfboðaliðastarf innan þeirra viðurkennt. Í sáttmálanum er lýst yfir vilja til þess að greiða götu slíkrar starfsemi og mikilvægi félagasamtaka til að vinna að því markmiði að efla og bæta íslenskt samfélag. Okkur, sem vinnum í þriðja geiranum, var það mikið fagnaðarefni að lesa þessar yfirlýsingar í stjórnarsáttmálanum. Það er grasrótinni mikilvægt að upplifa hið samfélagslega mikilvæga og skilgreinda hlutverk sitt með þeim hætti sem í honum er lýst. Nú bíðum við spennt eftir því hvort ríkisstjórn og stjórnvöld fylgi eftir þessum góðu fyrirætlunum, ekki bara með orðum heldur einnig í verki.
Árið 2014 gengur senn í garð og vonandi verður það íþrótta- og æskulýðsstarfinu í landinu happadrjúgt. Ýmis teikn eru þó á lofti sem gera það að verkum að áhyggjur kvikna um að starfsemin muni eiga erfitt um vik. Óneitanlega hefur maður af því áhyggjur að tekjur til starfseminnar eru sífellt að dragast saman. Þrátt fyrir góð fyrirheit hefur stjórnvöldum ekki tekist að standa með okkur vörð um það mikilvæga starf sem við stöndum fyrir og höldum úti. Þetta segi ég vegna þess að fjárframlög hins opinbera til íþrótta- og æskulýðssamtaka hafa dregist saman jafnt og þétt frá 2008. Þessi staðreynd gerir það að verkum að alltof mikill tími fer í það hjá forystufólki og sjálfboðaliðum félaga og samtaka að afla fjár til starfseminnar. Þetta er svo sem ekki eitthvað sem við erum að standa frammi fyrir í fyrsta sinn en það er erfiðara að fá fjármagn og það fer lengri tími og mikil orka í það hjá fólki að ná í fjármagnið svo ekki sé nú minnst á það bil sem hið opinbera skilur eftir, sem þarf að brúa.
Frá fundi starfsmanna og stjórnar UMFÍ í desember sl.
Helga Guðrún Guðjónsdóttir, formaður UMFÍ.
Þrátt fyrir þetta hefur okkur tekist að halda úti öflugu starfi og við höfum ekki látið deigan síga. Fyrir þennan dugnað og einurð vil ég þakka ykkur en um leið hvetja ykkur, ágætu félagar, til þess að gefa hvergi eftir við þessi skilyrði svo við náum að vinna áfram þau góðu verk sem vinna þarf hvern einasta dag. Laun erfiðisins eru öll þau fallegu bros og sú mikla gleði sem sjá má og finna hjá öllu því fólki sem nýtur þess að taka þátt í því sem er í boði. Svo við minnumst nú ekki á forvarnirnar sem felast í þátttökunni og spara þjóðarbúinu mikil útgjöld á öðrum sviðum.
Vel heppnuð skemmtihelgi Ungmennaráð UMFÍ hjá ungmennaráði
hefur síðustu ár haldið svokallaðar skemmtihelgar. Þessar helgar eru haldnar tvisvar á ári og eru opnar öllum 16–30 ára. Vímuefni eru með öllu bönnuð. Helgina 15.–17. nóvember var helgin haldin á Sólheimum í Grímsnesi en leigt var gistihús á staðnum til afnota. Helgarnar eru haldnar í þeim tilgangi að ungt fólk, sem hefur ákveðið að sniðganga áfengi og önnur vímuefni, geti hist og skemmt sér saman. Þátttakendur mættu á föstudagskvöldi og byrjað var á nokkrum nafnaog icebreaker-leikjum til að hrista hópinn saman. Það kemur alltaf jafn mikið
Mörg spennandi verkefni bíða okkar á nýju ári, m.a. Unglingalandsmót á Sauðárkróki og Landsmót UMFÍ 50+ á Húsavík ásamt fjöldanum af öðrum verkefnum. Verum virk í starfinu á nýju ári, fáum fleiri til að taka þátt, ræktum líkama og sál og látum gott af okkur leiða. Ungmennafélagar, verum öflug á nýju ári og látum hendur standa fram úr ermum. Fyrir hönd stjórnar og starfsmanna Ungmennafélags Íslands óska ég ykkur gleðilegs nýs árs með óskum um gott og farsælt samstarf og samskipti á nýju ári. Íslandi allt! Helga Guðrún Guðjónsdóttir
á óvart hvað stuttan tíma tekur fyrir krakkana, sem mæta, að verða ófeimin við þá sem þeir þekkja ekki og koma sjálf með hugmyndir að hlutum til að gera saman. Um helgina var farið í göngutúr um Sólheima í snjónum, farið í sund, kynnt starfsemi ungmennaráðsins og farið í alls konar leiki, bæði í íþróttahúsinu og á gistihúsinu. Mikil samvinna er milli fólks en á milli dagskrárliða hjálpuðust allir að við að taka til eða gera matinn kláran. Seinasta daginn var farið í nokkra kveðjuleiki og svo var ekið aftur heim eftir vel heppnaða skemmtihelgi.
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
3
Flott fyrirmynd F
orvarnastarf er samofið starfi íþróttaog héraðssambanda. Margar leiðir hafa verið farnar í þeim efnum, stuðst við fræðslu, íþróttaiðkun, vitundarvakningu og margt fleira. Í gegnum tíðina hefur það verið talin ein helsta forvörnin gegn ávana- og fíkniefnum að börn og ungmenni stundi íþróttir eða taki þátt í skipulögðu félagsstarfi. Sum íþróttafélög hafa gengið skrefi lengra og látið þá sem æfa og keppa með t.a.m. meistaraflokkum skrifa undir samning þar sem þeim er gert skylt að vera tóbakslausum. Lýðheilsustöð, sem var og hét, útbjó texta sem íþróttafélög gátu gert að sínum í tengslum við slíka samninga við iðkendur félagsins. Svo eru íþróttafélög sem hafa látið yngri flokka skrifa undir vímuvarnasamning og hafa oftar en ekki haft gulrót á endanum eins og að fá þátttökurétt á móti erlendis á vegum félagsins. Í þessu samhengi er vert að nefna Íþróttafélagið Völsung sem hefur gert þetta frá árinu 2004 meðal knattspyrnuiðkenda sem eru í 3. og 4. flokki. Þeir iðkendur sem standast vímuvarnasamninginn fá að fara í keppnisferð erlendis ásamt því að uppfylla lágmarksmætingu á æfingar. Framhaldsskólinn á Húsavík býður svo nemendum sínum upp á afreksmannabraut í samstarfi við Völs-
ung. Á þeirri braut skrifa nemendurnir undir sams konar vímuvarnasamning og geta unnið sér inn aukaeiningar með íþróttaástundun sinni. Þessi braut er því fyrir þá sem kjósa lífsstíl án vímuefna. Athygli vekur að vímuvarnasamningur Völsungs virðist hafa veruleg áhrif á lifnaðarhætti nemenda í Framhaldsskólanum á Húsavík. Samkvæmt skýrslum Rannsóknar og greiningar haldast unglingsstelpur í Framhaldsskólanum á Húsavík mun lengur í íþróttum en víða annars staðar á landinu, ásamt því að tíðni áfengis- og tóbaksneyslu er með því lægsta sem um getur í framhaldsskólum á Íslandi. Útfærsla Völsungs er snilldarleg í ljósi tölulegra upplýsinga Rannsóknar og greiningar á tíðni tóbaks- og áfengisnotkunar. Umbun fyrir að virða kaupaldur áfengis og tóbaks er í anda verkefnis UMFÍ, „Flott fyrirmynd“, sem áður var „Flott án fíknar“ og margir þekkja. „Flott fyrirmynd“ byggist á sænsku forvarnaverkefni sem ber nafnið Local Hero en verið er að forprófa verkefnið á Íslandi. Í febrúar á þessu ári komu sænskir leiðbeinendur til landsins og héldu námskeið fyrir sjö félagsmiðstöðvar sem eru að forprófa verkefnið. Eins og nafnið gefur til kynna er
Færni til framtíðar er handbók um örvun hreyfifærni barna úti í nánasta umhverfi. Bókin á erindi við alla sem hafa áhuga á því að efla hreyfingu og hreyfifærni barna og nýta til þess náttúruna okkar. Bókin fæst í verslunum Eymundsson og hjá höfundi í síma 898-2279 eða á netfanginu sabinast@simnet.is
4
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
Jóhanna S. Kristjánsdóttir
verkefnið byggt á að styrkja og efla einstaklinginn til að vera flott fyrirmynd. Í gegnum verkefnið styrkir einstaklingurinn sjálfsmynd sína og sjálfstraust, setur sér markmið og fær hvatningu og efnivið til að ná því. Markmið geta t.a.m. falið í sér að vera áfengis-, tóbaks- og vímuefnalaus. Að sjá fyrir sér hvar viðkomandi verði eftir fimm ár og hvernig sé hægt að komast þangað. Einnig að átta sig á hvaða fyrirmyndir hafa áhrif á viðkomandi og hvort það séu góðar fyrirmyndir. Verkefnið hvetur til þess að viðkomandi hrósi öðrum og sendi jákvæða strauma út í samfélagið. Slík fyrirmynd getur svo smitað út frá sér sjálfsvirðingu og virðingu fyrir öðrum. Einn stærsti þátturinn í verkefninu er jafningjafræðsla og það að virða skoðanir og væntingar ungmennanna sjálfra. Spennandi verður að fylgjast með framvindu verkefnisins „Flott fyrirmynd“ og geta íþróttafélög horft hýru auga á að innleiða það á komandi árum og jafnvel verið í samstarfi við félagsmiðstöðvar á sínu svæði. Skýrslu um verkefni Völsungs má sjá á heimasíðu Völsungs (volsungur.is). F.h. lýðheilsunefndar UMFÍ Jóhanna S. Kristjánsdóttir
www.n1.is
facebook.com/enneinn ÍSLENSKA/SIA.IS ENN 66392 10/13
Helstu næringarefni sem Booztdrykkir innihalda eru prótein, B2-vítamín, kalk, fosfór og kalíum.
Sívinsæl samsetning:
Hluti af daglegu lífi Viðskiptavinir N1 vilja pylsuna sína með:
N1 mótið á Akureyri er eitt stærsta fótboltamót landsins.
1.350 Tómatsósu, sinnepi & steiktum
45% Öllu
32%
keppendur mæta þangað árlega ásamt fjölskyldu og forráðamönnum.
Tankur fólksbíls rúmar að jafnaði
Daglega seljast á N1 um v
Tómatsósu
50 lítra = 151 ½ lítil kók í gleri.
8% Sinnepi & hráum
3% Öðru
12%
Úr endurunnum fernum er hægt að framleiða t.d. kartonpappír, umslög, möppur, eggjabakka og einangrunarefni í byggingar.
Daglegt líf. Þetta hversdagslega gangverk sem þarf að eiga sér stað. Samfélagið treystir á lifandi aflstöðvar um allt land. Þéttriðið þjónustunet N1 veitir Íslendingum orku til að komast áfram – því að saman höldum við samfélaginu á hreyfingu.
Kringum
10.000 hjólbarðar fá á hverju ári langþráð frí með hvíldarinnlögn á Dekkjahótelum N1. Þar geta dekkin þín slakað vel á og þú getur notað plássið undir eitthvað annað.
Komum af stað! SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
5
Jón Kristján Sigurðsson – ritstjóraspjall:
Árangur íþróttafólksins okkar í háum gæðaflokki þrátt fyrir þrengingar Á tímamótum sem þessum þykir við hæfi að líta um öxl, fara yfir árið sem er á enda liðið, og horfa til þess nýja sem senn rennur í garð. Árið 2013 er fyrir marga hluta sakir sérstakt innan UMFÍ, en árið var viðburðaríkt, svo ekki sé meira sagt, þrjú stór mót voru haldin auk margra viðburða og annarra uppákoma. Eins og flestir hafa fengið að reyna hefur þjóðin farið í gegnum þrengingar á síðustu árum. Af þeim sökum hefur víða þurft að skera niður sem hefur síðan bitnað á íþrótta- og æskulýðsstarfi. Þrátt fyrir niðurskurðinn hefur með ótrúlegri seiglu og skipulagningu tekist að halda starfseminni úti og á mörgum sviðum hefur árangurinn verið með miklum ágætum. Íslenska karlalandsliðið í knattspyrnu hefur aldrei fyrr komist jafn langt, en liðið komst í fyrsta sinn í umspilsleiki um sæti í lokakeppni heimsmeistaramótsins. Þar varð liðið loks að lúta í gras gegn Króötum. Strákarnir voru aðeins hársbreidd frá því að komast í sjálfa úrslitakeppnina í einum af stærstu íþróttaviðburðum heimsins sem haldinn er á fjögurra ára fresti. Einhverjir kunna að spyrja og hafa eflaust velt því fyrir sér af hverju liðið náði svona langt. Við
því er kannski ekki til einhlítt svar en umgjörðin í kringum knattspyrnuna á Íslandi hefur tekið stakkaskiptum á síðustu 10–15 árum. Hér hafa risið yfirbyggð knattspyrnuhús, sparkvellir eru úti um allt land og fleiri knattspyrnumenn fara í atvinnumennsku og þá til betri liða en áður. Allt þetta gerir okkur að betri knattspyrnuþjóð þegar til lengri tíma er litið. Kvennalandsliðið komst í annað sinn í sögunni í lokakeppni en stelpurnar komust alla leið í 8-liða úrslit á Evrópumótinu í Svíþjóð. Árangurs knattspyrnulandsliðanna verður lengi minnst, að ekki stærra land
skuli getað státað af slíkum árangri er einstakt. Frjálsíþróttamenn og fimleikafólk hafa ekki látið sitt eftir liggja. Aníta Hinriksdóttir er bjartasta vonin í frjálsíþróttaheiminum. Heims- og Evróputitlar í 800 metra hlaupi skutu henni upp á stjörnuhimininn svo eftir var tekið um allan heim. Það verður spennandi að fylgjast með Anítu á næsta ári. Hópfimleikalið Gerplu sýndi enn eina ferðina mátt sinn og megin þegar liðið tryggði sér Norðurlandameistaratitilinn í Danmörku. Svona væri hægt að telja áfram. Íslenskir íþróttamenn gerðu vart við sig á árinu svo eftir var tekið um allan heim. Landslið karla í handknattleik hefur átt fast sæti í flestum lokakeppnum á þessari öld en næsta stórmótið bíður við hornið þegar flautað verður til leiks á Evrópumótinu í Danmörku. Það hefur ekki verið mulið undir íslenskt íþróttafólk en með ástundun og eljusemi er hægt að ná langt og við getum öll verið stolt af okkar fólki. Nú bíður okkar nýtt ár sem verður ekki síður spennandi en það sem kveður brátt. Skinfaxi óskar ungmennafélögum, sem og landsmönnum öllum, gleðilegra jóla og farsældar á nýju ári.
Almenningsíþróttaverkefni UMFÍ:
Margir rituðu nöfn sín í gestabækur á fjöllum
G
óð þátttaka var í almenningsíþróttaverkefnum UMFÍ í sumar sem leið. Þátttakendur í verkefninu Hættu að hanga! Komdu að hjóla, synda eða ganga voru duglegir að hreyfa sig og ganga á fjöll. Í verkefninu Fjölskyldan á fjallið rituðu á annan tug þúsunda nöfn sín í gestabækur sem hafði verið komið fyrir á 24 fjöllum. Flest þessara fjalla eiga það sameiginlegt að tiltölulega létt er að ganga á þau. Markmiðið er fyrst og fremst að fá einstaklinga og fjölskyldur í léttar fjallgönguferðir og stuðla þannig að aukinni samveru, útivist og um leið góðri líkamsrækt. Göngugarpar voru hvattir til að rita nöfn sín í göngubækurnar á fjöllum. Verkefnið heldur áfram næsta sumar og verður það auglýst nánar þegar nær dregur. Gestabækur verða áfram á fjöllum og ef til vill bætast fleiri fjöll við þau sem fyrir eru.
6
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
Skinfaxi 4. tbl. 2013 Ritstjóri: Jón Kristján Sigurðsson. Ábyrgðarmaður: Helga Guðrún Guðjónsdóttir, formaður UMFÍ. Ljósmyndir: Jón Kristján Sigurðsson, Sigurður Guðmundsson o.fl. Umbrot og hönnun: Indígó. Prentun: Ísafoldarprentsmiðja. Prófarkalestur: Helgi Magnússon. Auglýsingar: Miðlun ehf. og Gunnar Bender. Ritnefnd: Örn Guðnason formaður, Gunnar Gunnarsson, Berglind Ósk Agnarsdóttir, Pétur Arason og Jóhanna Hreiðarsdóttir. Skrifstofa UMFÍ/Skinfaxa: Þjónustumiðstöð UMFÍ, Sigtúni 42, 105 Reykjavík. Sími: 568-2929 Netfang: umfi@umfi.is Heimasíða: www.umfi.is Starfsmenn UMFÍ: Sæmundur Runólfsson, framkvæmdastjóri, Helgi Gunnarsson, fjármálastjóri, Jón Kristján Sigurðsson, ritstjóri Skinfaxa og kynningarfulltrúi, Sigurður Guðmundsson, landsfulltrúi, Ómar Bragi Stefánsson, landsfulltrúi, með aðsetur á Sauðárkróki, Sabína Steinunn Halldórsdóttir, landsfulltrúi, Guðbirna Kristín Þórðardóttir, ritari. Stjórn UMFÍ: Helga Guðrún Guðjónsdóttir, formaður, Haukur Valtýsson, varaformaður, Örn Guðnason, ritari, Helga Jóhannesdóttir, gjaldkeri, Hrönn Jónsdóttir, meðstjórnandi, Björg Jakobsdóttir, meðstjórnandi, Gunnar Gunnarsson, meðstjórnandi. Varastjórn UMFÍ: Ragnheiður Högnadóttir, Baldur Daníelsson, Kristinn Óskar Grétuson, Eyrún Harpa Hlynsdóttir.
Ungmennafélag Íslands vill nota tækifærið og þakka öllum sem tóku þátt í verkefninu og vonast til að sjá sem flesta taka þátt í verkefnum UMFÍ á næsta ári.
Forsíðumynd: Hildur Maja Guðmundsdóttir, 8 ára Selfyssingur, fylgist með setningu 27. Landsmóts UMFÍ á Selfossi í sumar. Myndina tók Gunnar Gunnarsson.
Allt til jólanna
í jólaskapi
Helga Dagný Árnadóttir, verkefnastjóri Evrópu unga fólksins, Anna R. Möller, forstöðumaður Landsskrifstofu Evrópu unga fólksins, og Ragnheiður Sigurðardóttir, verkefnastjóri Æskulýðsvettvangsins.
Anna Möller, forstöðumaður Landsskrifstofu Evrópu unga fólksins:
Fram undan er fullt af tækifærum með auknu fjármagni „Það mun margt breytast í nýju áætluninni. Flest þau verkefni, sem við höfum verið að styrkja, eins og ungmennaskipti og sjálfboðaliðaverkefni, verða þó meira eða minna óbreytt. Síðan bætast við nýir flokkar sem við eigum eftir að læra á en gefa mikla möguleika. Vonandi nýtast þeir styrkþegum okkar eins og ætlast er til en tíma tekur að þróa slík verkefni. Þessi verkefni kallast Stefnumiðuð samstarfsverkefni og er gert ráð fyrir að þau séu til tveggja til þriggja ára. Það verður spennandi að sjá hvernig þetta kemur út. Möguleikunum fjölgar líka og gert er ráð fyrir að hægt verði meira en áður að veita fjármagni í kannanir af ýmsum toga. Slíkt hefur vantað í starfið hér á landi. Þrátt fyrir að kannanir hafi verið gerðar í mörg ár meðal ungs fólks í grunn- og framhaldsskólum hefur lítið verið um að þær hafi t.d. beinst að því að meta árangur í æskulýðsstarfi. Víða í samstarfslöndum okkar er miklu meira unnið út frá könnunum og starfið byggt á niðurstöðum þeirra,“ sagði Anna R. Möller, forstöðumaður Landsskrifstofu Evrópu unga fólksins, EUF, sem er íslenska
8
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
heitið á núverandi ungmennaáætlun Evrópusambandsins, sem á ensku heitir Youth in Action. Evrópa unga fólksins hefur verið samstarfsverkefni milli Evrópusambandsins, mennta- og menningarmálaráðuneytisins og Ungmennafélags Íslands. Anna sagði að örlítið minna fjármagn fáist fyrir árið 2014 miðað við árið sem er að líða en síðan muni fjármagnið vaxa ört til 2020. Útlitið væri bjart og spennandi að fylgjast með hvernig þróunin yrði. Aðspurð um fleiri breytingar sagði Anna að frá og með ársbyrjun 2014 yrði ein áætlun sem heitir Erasmus+ sem mun veita styrki til menntunar, æskulýðsstarfs og íþrótta en skrifstofurnar verða tvær, menntahlutinn verður hjá Rannís og æskulýðshlutinn áfram hjá UMFÍ eins og verið hefur síðustu sjö árin. Það eru ýmsir þættir sem skrifstofurnar þurfa að hafa náið samstarf um.
„Fjármagnið mun aukast hægt og bítandi næstu ár þar til það nær hámarki árið 2020“
Ný íþróttaáætlun „Það verður sameiginleg heimasíða og ýmsar áætlanir sem við þurfum vinna sameiginlega og senda frá okkur. Þetta verður ögrun og skemmtilegt verkefni að fást við,“ eins og Anna komst að orði. „Í nýrri áætlun kemur fram hin svokallaða íþróttaáætlun. Þar opnast ýmsir möguleikar sem kannski fara hægt af stað í byrjun en þetta á að gefa íþróttahreyfingunni ákveðin tækifæri til að styrkja það sem við höfum ekki getað sinnt fram að þessu eins og keppnisferðir, æfingabúðir og þvíumlíkt. Það mun í raun byggjast á grasrótarstarfinu en ekki afreksstarfinu,“ sagði Anna. Anna R. Möller sagði að sannarlega væru spennandi tímar fram undan. Hún sagði margt nýtt koma með nýrri áætlun og einnig væri margt óbreytt. Það megi vænta mikilla breytingu hjá þeim sem að þessu starfi en þau hefðu komið ný inn 2007 og vissu þá kannski ekki alveg út í hvað þau voru að fara. Anna sagði að núna, þegar maður þekkti hlutina og hefði fylgst með þróuninni, væri mikið tilhlökkunarefni að takast á við komandi tíma.
Andrés Pétursson hjá Rannís: Vonumst eftir fjölda umsókna strax við fyrsta umsóknarfrest
Ýmislegt sem íslensk íþróttahreyfing getur sótt um
– Sérðu fram á auknar styrkveitingar á komandi misserum? „Já, vissulega vonum við það. Fjármagnið mun aukast hægt og bítandi næstu ár þar til það nær hámarki árið 2020. Við munum fara í öflugar kynningar á nýju áætluninni strax í upphafi ársins 2014 og vonumst því til þess að fá fjölda umsókna strax við fyrsta umsóknarfrest. Við vonumst til þess að halda í gömlu styrkþegana og hjálpum þeim inn í nýja áætlun og einnig verður unnið að því að fá nýja umsækjendur og þar með fjölgar umsóknunum. Það verður áskorun og við tökumst bjartsýn á við hana.“
Spennandi fyrir krakka að fara sem sjálfboðaliði til Evrópu – Er ekki víða að finna tækifæri fyrir ungt fólk og um leið mikla möguleika? „Jú, áætlunin býður upp á mikið af tækifærum fyrir ungt fólk. Það sem mér finnst einna mest spennandi fyrir krakka er að fara sem sjálfboðaliðar til Evrópu. Þar geta þau verið allt upp í 12 mánuði og unnið að ýmiss konar verkefnum. Allir, sem hafa gert þetta, segja að það hafi opnað fyrir þeim algjörlega nýjan heim. Þau hafa góðan stuðning en eru engu að síður að fást við ný viðfangsefni á nýjum stöðum og takast á við sjálf sig. Eftir þessa reynslu koma þau heim miklu sterkari og með víðari sjóndeildarhring og segja að þau muni lifa á þessu alla ævi. Það er oft þannig með krakka að þau eru ekki alveg viss um hvað við eigi að taka að loknum menntaskóla en þau langar til að upplifa eitthvað nýtt og spennandi. Þá skortir hins vegar peninga. Í þessum verkefnum þurfa þau í mesta lagi að leggja út 10% af ferðakostnaði, annað fá þau greitt. Þeim er séð fyrir húsnæði og fæði eða þau fá matarpeninga og smávegis vasapeninga. Þeim er séð fyrir öllum tryggingum og þau eru með frían lækniskostnað að öllu leyti, svo að þetta er öruggasta umhverfi sem ungt fólk á völ á. Um leið öðlast krakkarnir gífurlega reynslu sem þau búa að alla ævi. Því miður höfum við ekki fengið nærri nógu mikið af ungu fólki og það er kannski vegna þess að unga fólkið okkar er alltaf búið að skuldbinda sig með ýmsum hætti, það er eiginlega vandamálið. Annars eru bara spennandi tímar fram undan, fullt af tækifærum með auknu fjármagni. Ungt fólk hefur úr mörgu að velja, það er ekki spurning,“ sagði Anna R. Möller, forstöðumaður Landsskrifstofu Evrópu unga fólksins.
leiki að sækja um styrk til að halda sérstaka Evrópska viku íþrótta. Svo má ekki gleyma því að Evrópusambandið leggur mikla áherslu á styrki til þeirra aðila sem af einhverjum ástæðum eiga undir högg að sækja, til dæmis fatlaðir einstaklingar. En öll verkefni verða að vera unnin í samvinnu við önnur Evrópulönd,“ bætir hann við.
Allir geta sótt um
Andrés Pétursson, sérfræðingur hjá Rannís.
N
ý kynslóð Evrópuáætlana var kynnt á þrefaldri opnunarráðstefnu á Hótel Sögu 22. nóvember sl. Þar var einnig Erasmus+ áætlunin opnuð formlega og kynnt á Íslandi í fyrsta sinn. Síðdegis sama dag var haldin uppskeruhátíð allra Evrópuáætlana sem Íslendingar hafa tekið þátt í, í 20 ár.
Erasmus+
Andrés bendir á að nánast allir þeir sem tengjast íþróttum geti sótt um. „Þetta geta verið stóru hreyfingarnar ÍSÍ og UMFÍ, sérsambönd fyrir einstakar íþróttagreinar, héraðssambönd en einnig einstök íþróttafélög. Þar að auki geta einstök sveitarfélög sótt um styrki í samvinnu við íþróttasamtök,“ segir hann. Hann hvetur forráðamenn íþróttafélaga til að leggja nú hausinn í bleyti til að koma upp með spennandi hugmyndir í þessu sambandi. „Ég hef varpað því fram að Íslendingar ættu að endurvekja Samnorrænu sundkeppnina sem var mjög vinsæl á Íslandi í mörg ár. Það þarf reyndar að fá fleiri þjóðir til samstarfs því að lágmarksfjöldi í svona íþróttaviðburði er tólf þjóðir.“
Árið 2014 tekur gildi ný mennta-, íþróttaog æskulýðsáætlun á vegum Evrópusambandsins. Nefnist hún ,,Erasmus +“. Íslendingar hafa aðgang að þessari áætlun í gegnum EES-samninginn. Þetta er í fyrsta skipti sem íþrótta er getið í sérstakri áætlun hjá ESB. Erasmus+ opnar því á töluverða möguleika fyrir íslenska íþróttahreyfingu til að fá styrki í margvísleg verkefni. Einkum er horft til verkefna á sviði lýðheilsu, grasrótarverkefna í íþróttum en einnig er sjónum beint að verkefnum til að koma í veg yfir lyfjamisnotkun og ólöglega veðmálastarfsemi tengda íþróttum. Hægt er að sækja um frá 80 milljónum til 320 milljóna í mismunandi verkefni.
Nýtum tækifærin
Samstarfsverkefni og íþróttaviðburðir
Andrés segir að Rannís hafi þegar kynnt forsvarsmönnum ÍSÍ og UMFÍ þessa möguleika. Mikill áhugi sé hjá þessum samböndum að kynna sér þessi mál nánar. Stefnt sé að því að halda opinn fund um þau eftir áramótin. „Íslendingar hafa náð mjög góðum árangri í rannsóknar- og þróunaráætlunum ESB og mennta- og æskulýðssjóðunum. Við hjá Rannís sjáum því ekki neina meinbugi á því að við getum náð sama árangri með þennan nýja íþróttasjóð,“ segir Andrés Pétursson, sérfræðingur hjá Rannís.
Að sögn Andrésar Péturssonar hjá Rannís, sem hefur tekið að sér að vekja athygli íþróttahreyfingarinnar á þessu áhugaverða tækifæri, er ýmislegt sem íslensk íþróttahreyfing getur sótt um. „Verkefnum er skipt í tvo flokka; Samstarfsverkefni og svo íþróttaviðburði. Í fyrri flokknum er lögð mikil áhersla á grasrótarverkefni en í síðari flokknum er áætlunin að styrkja viðburði sem auka áhuga almennings á hreyfingu. Einnig er mögu-
Erasmus+ áætlunin gildir í sjö ár, frá 2014 til 2020. Fyrstu umsóknarfrestir eru í mars 2014 en einnig í apríl fyrir stærri verkefni. „Við hjá Rannís höfum mikinn áhuga á því að Íslendingar nýti sér þessi tækifæri strax frá upphafi. Ástæðan er sú að þetta er ný áætlun og er ekki stór hluti af Erasmus+. Því getur verið að stærri þjóðirnar spái ekki mikið í þennan hluta áætlunarinnar strax og það gefur okkur tækifæri til að fá stærri bita af kökunni en ella. Það skapar líka tengsl fyrir Íslendinga strax frá upphafi.“
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
9
Sigurður Ingvarsson hreyfir sig alla daga ársins:
Hefur hlaupið 57 maraþon „Öll mín hreyfing er nú skráð einhvers staðar. Auðvitað hef ég gengið mikið út frá sumarbústaðnum en svo er ég í gönguhópi sem gengur saman fyrsta sunnudag í hverjum mánuði. Í hópnum eru líka fyrrverandi menntaskólafélagar konunnar minnar, Þórunnar Marsilíu Lárusdóttur, sem er mikill fjallgöngugarpur og við göngum á fjöll sumar og haust. Það er meira innan borgarmarkanna á veturna og svo færum við okkur út á landsbyggðina yfir sumartímann. Á hverjum sumri förum við í eina langa göngu og þá yfirleitt í júlí. Í sumar sem leið fórum við að Holti í Önundarfirði og gengum meðal annars á Kaldbak sem er hæsta fjall Vestfjarða, alls 998 metrar yfir sjávarmál. Þá gengum við á Hest í Önundarfirði og helstu fjöll þar um slóðir. Í sömu ferð var farið með Ferðafélagi Vestfjarða í göngu sem var skemmtilegt. Í lengri dagsgöngum hef ég verið að fara með Ferðafélagi Árnesinga og við hjónin fórum með þeim inn í Kerlingarfjöll. Þar gengum við á fjóra hæstu tinda í Kerlingarfjöllum á einum degi. Svo höfum við verið að ganga á Þingvöllum og Lágafell og fleiri fjöll þar í kring. Þetta er það helsta sem ég man í augnablikinu,“ sagði Sigurður Ingvarsson, göngugarpur, í spjalli við Skinfaxa en hann var iðinn við kolann í sumar í að hreyfa sig og hefur reyndar verið það önnur sumur líka. Hreyfing hans tengdist mikið verkefninu Hættu að hanga! Komdu að hjóla, synda eða ganga sem Ungmennafélag Íslands stendur fyrir. Sigurður er fæddur og uppalinn í Reykjavík en faðir hans er ættaður úr Landbrotinu og móðir hans úr Laugardalnum. Hann er með sumarbústað í Efstadal sem er rétt austan við Laugarvatn. Sigurður er líffræðingur að mennt og tók doktorspróf í krabbameinslíffræði við Karolinska Institutet í Stokkhólmi. Hann hefur unnið á rannsóknastofu alla sína starfsævi, vann á Landspítalanum á árunum 1981–84 en síðan dvaldi hann við nám og störf í Stokkhólmi í sex ár. Sigurður kom heim í ársbyrjun 1991 og vann á Landspítalanum til 2001. Eftir það hefur hann unnið í Tilraunastöð Háskóla Íslands í meinafræðum á Keldum. Sigurður yfirmaður yfir þeirri stofnun.
Góð æfing að ganga á Esjuna reglulega Sigurður segist fara reglulega á Esjuna og hefur alltaf litið á það sem góða æfingu fyrir hinar svokölluðu Laugavegsgöngur en alls hefur hann gengið Laugaveginn sjö sinnum. Hann hljóp á Esjuna forðum alla þriðjudaga en núna er hann meira fyrir rólegri göngur. Hann segist vera duglegur að ganga á fjöll í kringum Reykjavík og nefnir Úlfarsfell og Vífilsfell í því sambandi. „Ég hef skráð göngur mínar á fjöll, hlaup, sund og hjólreiðar í ein fjögur ár ef ég man rétt. Það má segja að ég hafi alla tíð hreyft mig mikið en það minnkaði eitthvað aðeins á háskólaárunum um tvítugt. Það hefur annars alltaf verið mikil hreyfing á mér. Ég byrjaði að hlaupa reglulega 1986 þegar ég var í doktorsnámi við Karolinska Institutet í Stokkhólmi.
10
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
„Á hverjum sumri förum við í eina langa göngu og þá yfirleitt í júlí.“
Ég hef smám saman verið að lengja vegalengdirnar og fór í mitt fyrsta maraþon 1988 og ég er búinn að hlaupa maraþon á hverju ári núna í 26 ár. Alls er ég búinn að hlaupa 57 maraþon á þessum 26 árum, minnst eitt og flest fimm á ári. Fyrstu þrjú maraþonin þreytti ég á námsárunum í Stokkhólmi en síðan flest hér heima,“ sagði Sigurður.
57 ára og í fínu standi Aðspurður hvort hann hefði hreyft sig mikið sem barn og unglingur sagði Sigurður að það hefði ekki verið mikið. Hann gekk að vísu mikið og hjólaði og fór mikið í sund. Hann sagðist ekki hafa verið í hinum hefðbundnu boltaíþróttum eins og margir jafnaldrar hans. „Í dag er ég 57 ára gamall og í fínu standi. Þessi hreyfing alla tíð hefur skilað sínu. Hún hjálpar til við að hreinsa hugann og hlaða batteríin. Göngur á fjöll gera það að verkum að maður þekkir landið sitt betur, kynnist fleiri stöðum og er í nánari tengslum við náttúruna og slíkt sem er mjög mikilvægt að mínu mati.“ Sigurður Ingvarsson í göngu á Helgafell í Vestmannaeyjum ásamt eiginkonu sinni, Þórunni Marsilíu Lárusdóttur.
Sigurður Ingvarsson á Klaufabrekkuskarði.
Félagsskapurinn „Hlaupasamtök lýðveldisins“ Inntur eftir félagsskapnum á allri þessari göngu segir Sigurður hann mjög mikilvægan. Eiginkonan fer með honum í fjallgöngurnar og þau hreyfa sig mikið saman. Gönguhópurinn er skemmtilegur og þjappar mönnum saman. „Ég hef verið að hlaupa með félagsskap sem kallar sig ekki minna nafni en „Hlaupasamtök lýðveldisins“ og gera út frá Vesturbæjarlauginni. Það er mjög gaman að vera í þessu félagi, hlaupa, rabba saman og fara yfir málin,“ sagði Sigurður.
Hjólar daglega Sigurður segist fara út alla daga, allan ársins hring. Hann hjólar daglega, hjólar úr og í vinnu. Setur nagladekk undir þegar færið er ekki gott. Nú þegar liggja drög að dagskránni fyrir næsta sumar. „Já, gönguhópurinn er búinn að bóka pláss í Árbót í Aðaldal. Við ætlum í dagsgöngur og við erum að ræða um að ganga í Náttfaravíkur og jafnvel á Þeistareykjabungu. Það á síðan eftir að fara betur yfir dagskrána. Maður heldur sig svo áfram við þessar hefðbundnu sunnudagsgöngur og ég stefni að því að fara maraþon aftur á næsta ári. Ég er ekki hættur því en hef látið það eitt duga hin síðustu ár. Hreyfingin er hluti af lífsmunstri mínu, það er bara svoleiðis. Ég reyni að hlaupa annan hvern dag allan ársins hring en fyrir mig er ekki langt að hjóla í vinnuna. Ég reyni samt að hjóla alltaf niður í bæ þegar að ég þarf að sækja fundi. Ég mun hreyfa mig eins lengi og ég get en það skal viðurkennt að ég hreyfi mig eins mikið og ég gerði fyrir 15–20 árum. Maður eldist og hefur ekki sama skrokk og áður. Hreyfingin gefur mér mikið og það skiptir máli,“ sagði Sigurður Ingvarsson í spjallinu við Skinfaxa.
KEA HANGIKJÖT Bragðið sem býr til jólin … ár eftir ár. Það er ýmislegt sem breytist með tímanum en KEA hangikjötið hefur verið ómissandi á jólaborðum Íslendinga í fjöldamörg ár. Það er taðreykt og verkað samkvæmt aldagömlum hefðum sem tryggja framúrskarandi bragð og gæði.
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
11
Eyrún Baldvinsdóttir úr Hafnarfirði:
Hef hreyft mig með markvissum hætti í 30 ár „Satt best að segja hef ég verið bara dugleg að hreyfa mig undanfarin ár og ég var duglegri að hreyfa mig í sumar en þar áður, en ég var að ná mér eftir veikindi. Ég geng mikið og reyni að labba eins oft og ég get í og úr vinnu í Hafnarfirði. Stundum legg ég lykkju á leið mína og lengi gönguleiðina í staðinn fyrir að nota bílinn. Svo hef ég aðeins verið að ganga á fjöll í gegnum tíðina og svo synti ég reglulega. Það eru mjög fáir dagar á þessu ári sem hafa dottið út í hreyfingu,“ sagði Eyrún Baldvinsdóttir úr Hafnarfirði sem tók virkan þátt í verkefninu Hættu að hanga! Komdu að hjóla, synda eða ganga sem Ungmennafélag Íslands hefur staðið fyrir undanfarin ár.
Fer í skipulagðar gönguferðir á sumrin Eyrún segist hafa farið skipulagðar gönguferðir á sumrin og á síðasta sumri fór gönguhópurinn, sem hún er félagi í, í göngu í Suðursveit sem var afskaplega gaman að hennar sögn. Einnig var farið á Vestfirðina en Eyrún sagði markmiðið að fara út á land í gönguferð að minnsta kosti einu sinni á ári.
Öll hreyfing skiptir máli „Ég var aldrei í skipulögðu íþróttastarfi, slíkt tíðkaðist ekki í minni sveit eins og maður segir. Ég er frá Patreksfirði og fór ekki að hreyfa mig að neinu marki fyrr en ég kom suður og var komin undir þrítugt. Þá fór ég að hreyfa mig fyrir alvöru svo að við getum sagt að ég hafi verið að hreyfa mig með markvissum hætti hátt í 30 ár. Það hefur verið langmest í gönguferðum
Eyrún ásamt göngufélaga í Norðurfirði.
12
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
Hreyfingin skiptir mig miklu máli, það er ég búin að sjá, og ég mun ekkert gefa eftir í þeim efnum í framtíðinni.
Eyrún Baldvinsdóttir ásamt göngufélögum í Reykjarfirði á leið inn að Drangajökli.
og ég hef synt reglulega. Ég veiktist fyrir þremur árum en reyndi samt hvað ég gat að hreyfa mig daglega og það hafði mikið að segja upp á framhaldið. Öll hreyfing skiptir okkur öll bara miklu máli og ég er viss um að hún hefur gert mér gott og gert heilsu mína betri, bæði andlega og líkamlega,“ sagði Eyrún í samtali við Skinfaxa.
Höfum gengið saman í mörg ár – Hafa skipulagðar ferðir næsta sumar verið ræddar í gönguhópnum? „Auðvitað er stefnt að því að fara í vikuferð en það liggur ekki alveg fyrir hvert farið verður. Væntanlega verður það eitthvað innanlands og það kæmi mér ekki á óvart að farið yrði á Austfirðina. Við erum ellefu í gönguhópnum og búin að ganga saman í mörg ár. Hreyfingin skiptir mig miklu máli, það er ég búin að sjá, og ég mun ekkert gefa eftir í þeim efnum í framtíðinni. Ég hvet alla til hugsa vel um heilsuna og einn liðurinn í þeim efnum er að finna sér tíma og hreyfa sig reglulega. Þetta verkefni hjá UMFÍ hefur hvatt mig áfram og gefið mér visst aðhald. Ég er keppnismanneskja að eðlisfari og það er aðhald að skrá niður allt sem maður gerir,“ sagði Eyrún Baldvinsdóttir, sem er 58 ára gömul, hress í bragði, við Skinfaxa.
Ríki Vatnajökuls - ferðaþjónustu-, matvæla- og menningarklasi Suðausturlands býður upp á einstaka upplifun allan ársins hring. t (JSOJMFHVS NBUVS ÞS IÏSB§J t .JLJ§ ÞSWBM HJTUJOHBS t 'KÚMCSFZUUJS BG¢SFZJOHBSNÚHVMFJLBS t (FTUSJTOJ IFJNBNBOOB
Nánari upplýsingar á www.visitvatnajokull.is
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
13
Ungmenna- og tómstundabúðirnar að Laugum:
Nemendur úr Hvaleyrarskóla og Salaskóla í skemmtilegum leik.
Reynum af fremsta megni að ná því besta fram í öllum Nú, þegar haustönninni er lokið í Ungmenna- og tómstundabúðunum á Laugum, er beðið með eftirvæntingu eftir nýja árinu og næstu önn og það er gaman að velta fyrir sér hvað það er sem gerir okkur að því sem við erum.
Markmið búðanna er ekki aðeins að bjóða upp á skemmtilega og eftirminnilega dvöl í fallegu umhverfi. Við viljum líka efla og styrkja krakkana sem hingað koma, bæði sem einstaklinga og innan hópsins. Unnið er að því að skapa aðstæður þar sem
persónulegur þroski getur átt sér stað í hvívetna. Mikið er lagt upp úr því að þátttakendur fái það á tilfinninguna að þeir séu hluti af einni heild og að þeir uppskeri jákvæða reynslu af dvöl sinni hér.
Jörgen Nilsson, tómstundaleiðbeinandi í ungmennabúðunum, á göngu með krökkunum.
14
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
Njóttu þess að vera í námi Náman léttir námsmönnum lífið með hagstæðari kjörum, námslánaþjónustu, fjölbreyttum sparnaðarleiðum, fríðindum, tilboðum og sveigjanlegri þjónustu. Kynntu þér kosti Námunnar á www.naman.is og á Facebook.
Aukakrónur
2 fyrir 1 í bíó
Enginn auðkennislykill
JÓNSSON & LE’MACKS
•
jl.is
•
SÍA
L.is og snjallgreiðslur
Darri Rafn Hólmarsson Námufélagi
Landsbankinn
landsbankinn.is
410 4000
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
15
Ungmenna- og tómstundabúðirnar að Laugum:
Nemendur úr Öldutúnsskóla og Vogaskóla í ungmennabúðunum í haust sem leið.
Haustönnin 2013 tókst með eindæmum vel og teljum við, sem stöndum að búðunum, að starf okkar sé alltaf að þróast og verða betra og betra með hverri vikunni sem líður. Aðsóknin var mjög góð og við höfum tekið eftir því að nemendur þrýsta æ meira á skóla sína um að fá að koma í Ungmenna- og tómstundabúðirnar, sem er mjög gott. Orðsporið dreifist greinilega hratt milli ungmenna og fleiri og fleiri vita af búðunum og út á hvað þær ganga.
Út fyrir þægindarammann Við reynum af fremsta megni að ná því besta fram í öllum og að láta þeim þátttakendum sem til okkar koma líða sem best á meðan á dvöl þeirra stendur. Ekki er samt þar með sagt að allt sem þeir gera hér sé þeim auðvelt. Oft þurfa þeir að koma sér út fyrir þægindaramma sinn í leið sinni að því að líða vel í því sem þeir gera.
Kynnast hópfélögum sínum á nýjan hátt Á Laugum er reynt að skilja þátttakendur frá áreiti því og álagi sem þeir eru undir dags daglega. Við leitumst við að gefa þeim alveg nýja upplifun og tækifæri til að kynnast hópfélögum sínum á nýjan hátt. Oft verður mikill vinskapur krakkanna á milli sem nær út fyrir veggi Lauga og brúar bilið á milli skóla og jafnvel landshluta. Hér fer fram óeigingjarnt og metnaðarfullt starf í þágu krakkanna sem hingað koma, svo að þau fari heim sterkari en þau komu, reynslunni ríkari og með góðar minningar frá frábærri viku.
Menning, hreyfing, útvist og félagsfærni Námskeiðin á Laugum einkennast af því að vera óhefðbundin og fjölbreytileg þannig að allir ættu að finna sig í einu eða fleiru af þeim námskeiðum sem boðið er upp á. Öll eiga þau það sameiginlegt að unnið er markvisst á einhvern hátt að einkunnarorðum búðanna, sem eru: menning, hreyfing, útvist og félagsfærni.
Krakkarnir fara oft í skemmtilega leiki og þá er glatt á hjalla.
Jörgen Nilsson
Göngum um Ísland Fjölskyldan á fjallið 16
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
17
S
jálfboðaliðastarf felur í sér samstöðu og gagnkvæma tillitssemi sem finna má hvar sem er í heiminum, á öllum tungumála- og menningarsvæðum. Sjálfboðaliðar öðlast lífsfyllingu við að leggja fram starfskraft sinn endurgjaldslaust. Störf þeirra skipta miklu máli og eru dæmi um þann dugnað, það verðuga og mikilvæga hlutverk sem sjálfboðaliðarnir sinna í samfélögum manna.
Alþjóðlegur dagur sjálfboðaliðans 5. desember
Fjölþætt samfélagsleg þjónusta Hér á landi má finna sjálfboðaliða að störfum á öllum stigum samfélagsins, í hinum ýmsu sjálfboðaliðasamtökum og öðrum félögum. Allir eiga sjálboðaliðarnir það sameiginlegt að þeir veita fjölþætta samfélagslega þjónustu og berjast fyrir samfélagslegum úrbótum. Má þar t.d. nefna íþrótta- og ungmennafélagshreyfinguna, Rauða krossinn, björgunarsveitirnar, skátana, kvenfélögin, kórana, áhugamannaleikfélögin og hin ýmsu góðgerðarsamtök þar sem þúsundir manna gefa störf sín á hverjum degi í þágu félagsstarfsins og samfélagsins.
Þjóðhagslegur ávinningur Sjálfboðaliðasamtök eins og Ungmennafélag Íslands eru hluti af þriðja geiranum en líta ber á hann sem viðbót við einkageirann og opinbera geirann. Alþjóðlegar rannsóknir sýna að eftir því sem sjálfboðaliðastarf í frjálsum félagasamtökum er öflugra, þeim mun traustari eru innviðir samfélagsins. Þjóðhagslegur ávinningur af starfi sjálfboðaliða er því mikill, um það eru allir sammála. Þeim fjármunum sem hið opinbera, sveitarfélög, fyrirtæki og aðrir hópar eða einstaklingar verja í sjálfboðaliðasamtök er því vel varið. Það er einnig staðreynd að án fjárframlaga frá þessum aðilum gætu sjálfboðaliðasamtökin ekki haldið úti eins öflugri starfsemi og raun ber vitni.
Mikill sparnaður Flest félög af öllu tagi treysta að miklu leyti á starf sjálfboðaliða og væri starf þeirra í lamasessi ef ekki kæmi til óeigingjarnt starf þeirra sem gefa vinnu sína. Það þarf varla að taka fram hversu miklir fjármunir sparast á ári hverju vegna sjálfboðastarfa – væntanlega hleypur það á milljörðum.
Bætt lýðheilsa og forvarnastarf Í stjórnarsáttmála núverandi ríkisstjórnar er bætt lýðheilsa og forvarnastarf meðal forgangsverkefna og samfélagslegt mikilvægi frjálsra félagasamtaka og sjálfboðaliðastarf innan þeirra viðurkennt. Í sáttmálanum er lýst yfir vilja til þess að greiða götu slíkrar starfsemi og mikilvægi félagasamtaka til að vinna að því markmiði að efla
18
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
og bæta íslenskt samfélag. Okkur, sem vinnum í þriðja geiranum, var það mikið fagnaðarefni að lesa þessar yfirlýsingar í stjórnarsáttmálanum. Það er grasrótinni mikilvægt að upplifa samfélagslega mikilvægt og skilgreint hlutverk sitt með þeim hætti sem í honum er lýst. Nú bíðum við spennt eftir því hvort ríkisstjórn og stjórnvöld fylgi eftir þessum góðu fyrirætlunum, ekki bara með orðum heldur einnig í verki.
Styrkjum samtök sjálfboðaliða Til að starfsemi sjálfboðaliðasamtaka geti haldið áfram að blómstra þurfum við að taka höndum saman og ryðja úr vegi hindrunum sem standa í vegi fyrir auknu sjálfboðaliðastarfi. Við þurfum að styrkja samtök sjálfboðaliða og auka skilning á gildi og mikilvægi sjálfboðaliðastarfs í þágu þjóðarinnar. Síðast en ekki síst þurfum við að þakka sjálfboðaliðum fyrir vel unnin störf á sýnilegan hátt.
Vinnan skiptir máli Ungmennafélag Íslands fagnaði alþjóðlegum degi sjálfboðaliðans og ungmennafélagar um allt land halda áfram að vinna
sitt göfuga starf í þágu samborgara sinna þennan dag sem aðra daga, vitandi að það skiptir máli og er samfélagi okkar ómetanlegt.
Ávinningurinn er okkar
Helga Guðrún Guðjónsdóttir, formaður UMFÍ.
Á alþjóðlegum degi sjálfboðaliðans voru stjórnvöld og aðrir aðilar hvött til að gleyma ekki sjálfboðaliðasamtökunum og styrkja þau með öflugum hætti. Ávinningurinn er okkar allra. Til hamingju með daginn, allir sjálfboðaliðar á Íslandi! Helga G. Guðjónsdóttir
Samningur milli Héraðsskjalasafns Austfirðinga og Ungmenna- og íþróttasambands Austurlands:
Ljósmyndasafninu komið í varanlegt ástand og örugga geymslu
Þ
riðjudaginn 19. nóvember sl. var undirritaður samningur milli Héraðsskjalasafns Austfirðinga og UÍA. Með honum tekur Héraðsskjalasafn Austfirðinga að sér vinnu við að flokka, skanna og skrá ljósmyndir og filmur úr safni UÍA. „UÍA var búið að vinna mjög stórt ljósmyndasafn sem var í möppum og ofan í kössum og var því miður farið að skemmast. Ákveðið var að semja við Héraðsskjalasafn Austurlands um að taka að sér að koma þessu efni í varanlegt ástand og örugga geymslu. Myndirnar verða allar skannaðar og komið í rafrænt form, þær merktar og skráðar. Síðar í vetur er stefnt að því að hleypa fólki inn á ljósmyndavef þar sem hægt verður að fletta þeim upp og þar með fáum við notendur í lið með okkur til að þekkja myndir af fólki og viðburðum. Með því aukum við þekkinguna og varðveisla mikilvægra gagna verður trygg. Þessi gögn hafa gríðarlega mikið sögulegt gildi en þarna er um ræða myndir úr áratuga starfi UÍA,“ sagði Gunnar Gunnarsson, formaður UÍA. Bára Stefánsdóttir héraðsskjalavörður sagði af þessu tilefni meginhlutverk Héraðsskjalasafns Austfirðinga að taka við
Bára Stefánsdóttir, héraðsskjalavörður, og Gunnar Gunnarsson, formaður UÍA.
skjölum skilaskyldra aðila (sveitarfélaga og stofnana þeirra), skrá þau og varðveita. „Skjalasafnið tekur einnig við einkaskjölum, t.d. bréfasöfnum og ljósmyndum einstaklinga, félaga og fyrirtækja. Að slíku efni er mikill fengur enda er oft að finna í því upplýsingar um samfélög liðins tíma
sem ekki er að finna annars staðar. Ljósmyndir úr safni UÍA eru því góð viðbót við Ljósmyndasafn Austurlands, sem er varðveitt í Héraðsskjalasafninu, og bæta miklu við þær heimildir sem til eru um íþróttaog ungmennafélagsstarf á Austurlandi,“ sagði Bára Stefánsdóttir héraðsskjalavörður.
NÝPRENT
LEIGJUM ÚT OG ÞJÓNUSTUM VATNSSALERNI á íþróttamót og hverskyns mannamót mannamót
Borgarflöt 15 :: 550 Sauðárkrókur Sími: 891 9181 :: Fax: 453 5778 Netfang: okgam@simnet.is
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
19
Silfurleikar ÍR í frjálsum íþróttum:
Góður árangur og frábær þátttaka F
imm aldursflokkamet voru slegin á 18. Silfurleikum ÍR í frjálsum íþróttum sem fóru fram í Laugardalshöll í þann 17. nóvember. Þá náðist eitt lágmark fyrir HM-unglinga og mörg hundruð persónuleg met féllu í góðri stemmningu í troðfullri Laugardalshöllinni. Keppendur á leikunum voru hátt í átta hundruð, víðs vegar að af landinu, og hafa aldrei verið fleiri. Þórdís Eva Steinsdóttir, FH, bætti aldursflokkametið í þrístökki stúlkna 13 ára þegar hún stökk 11,28 m. Guðbjörg Jóna Bjarnadóttir, ÍR, bætti aldursflokkametið í 200 m hlaupi 12 ára stúlkna þegar hún hljóp á 27,17 sek. Kolbeinn Tómas Jónsson, Aftureldingu, bætti aldursflokksmetið í kúluvarpi 13 ára pilta og varpaði kúlunni 15,05 m. Fannar Yngvi Rafnarsson, Þór í Þorlákshöfn, bætti aldursflokkametið í þrístökki 15 ára pilta með 12,98 m stökki og félagi hans, Styrmir Dan Hansen, líka í Þór, bætti aldursflokksmetið í sömu grein í flokki 14 ára pilta með 12,66 m stökki. Þá náði Aníta Hinriksdóttir lágmarki fyrir heimsmeistaramót unglinga 19 ára og yngri sem fram fer í Oregon í júlí þegar hún hljóp 800 metrana á 2:05,91 mínútu. Krakkar í frjálsíþróttadeild Selfoss stóðu sig mjög vel á mótinu og bættu flest hver eigin árangur sinn. Þegar upp var staðið unnu þau til 15 verðlauna sem er mjög gott á svo stóru móti. Kolbeinn Loftsson vann gullverðlaun í hástökki með 1,38 m og í þrístökki með 9,33 m og varð þriðji í 60 m hlaupi á 9,08 sek. og í kúluvarpi (2 kg) með 9,40 m. Árangur hans í þrístökkinu er HSK-met en fyrra metið átti Styrmir Dan Steinunnarson, Þór. Hákon Birkir Grétarsson vann gullverðlaun í kúluvarpi (2 kg) með 10,03 m og varð annar í hástökki með 1,33 m. Hildur Helga Einarsdóttir varð önnur í kúluvarpi (2 kg) með 8,39 m. Pétur Már Sigurðsson vann gullverðlaun í hástökki með 1,63 m, varð annar í kúluvarpi (3 kg) með 12,13 m og þriðji í þrístökki með 10,27 m.
Keppendur frá Ungmennafélagi Akureyrar stóðu sig einnig með prýði. Kolbeinn Fannar Gíslason sigraði 60 m hlaupið í flokki 12 ára pilta á tímanum 8,47 sek. Ragúel Pino Alexandersson, sem einnig keppti í flokki 12 ára pilta, sigraði í eftirfarandi greinum: 600 m hlaupi á tímanum 1:45,09 mín., 60 m grindahlaupi á tímanum 10,65 sek. og hástökki með stökk upp á 1,51m. Þá varð hann í öðru sæti í þrístökki með stökki upp á 8,97 m og í kúluvarpi með kasti upp á 8,94 m. Ragúel varð í 3 sæti í 60 m hlaupi á tímanum 8,53 sek. Sunneva Kristjánsdóttir, sem keppti í flokki 11 ára stúlkna, varð í öðru sæti í hástökki þegar hún vippaði sér yfir 1,33 m. Rún Árnadóttir, sem keppti í flokki 15 ára stúlkna, sigr-
20
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
Alls fóru 24 keppendur frá HHF á Silfurleika ÍR. Mikil stemning var í hópnum og skemmtu bæði keppendur og foreldrar sér vel. Níu keppendur tóku þátt í fjölþraut barna sem var ætluð fyrir 10 ára og yngri. Þjálfari var Davíð Þorgils Valgeirsson. Halldór Jökull Ólafsson fékk silfur í kúluvarpi 11 ára pilta þegar hann kastaði 9,74 m. Saga Ólafsdóttir lenti í 2.-3. sæti í hástökki 13 ára stúlkna er hún stökk yfir 1,45 m. Regína Þórey Einarsdóttir fékk brons í 60 m hlaupi 13 ára stúlkna og hljóp hún á 8,68 sek. Þá fékk Liv Bragadóttir fékk brons í 600 m hlaupi 12 ára stúlkna er hún hljóp á 1:58,79 mín.
Steingrímur Örn Þorsteinsson, UÍA, 13 ára, frá Ketilsstöðum í Hjaltastaðaþinghá, sigraði í 200 metra hlaupi. Hinrik Snær Steinsson, FH, (til vinstri) varð í 2. sæti og Daði Þór Jóhannsson, frá Fáskrúðsfirði (til hægri), varð í 3. sæti.
Þrístökk 15 ára pilta: Fannar Yngvi Rafnarson, Umf. Þór, í 1. sæti á nýju Íslandsmeti, 12,98 m, 2. sæti (til vinstri) Guðmundur Smári Daníelsson, UMSE, 11,76 m, og 3. sæti (til hægri) Guðmundur Karl Úlfarsson, Ármanni, 11,39 m.
Hástökk stúlkur 11ára: 1. sæti Solveig Þóra Þorsteinsdóttir, Umf. Þór, 1,43 m (HSK-met), 2. sæti (til vinstri) Sunneva Kristjánsdóttir, UFA, 1,33 m, og 3. sæti (til hægri) Elín Helena Karlsdóttir, Breiðabliki, 1,33 m.
aði í hástökki þegar hún flaug yfir 1,55 m og varð í 3. sæti í kúluvarpi með kasti upp á 11,66 m. Sesselja Dís Hreiðarsdóttir, sem keppti í flokki 14 ára, varð í 2. sæti í kúluvarpi með kasti upp á 9,97 m. Ásgerður Jana Ágústsdóttir, sem keppti í flokki 16–17 ára stúlkna, sigraði í hástökki þegar hún vippaði sér yfir 1,63 m og kúluvarpi með kast upp á 13,87 m. Þá varð hún í 2. sæti í 60 m grindahlaupi á tímanum 9,44 sek. og í þriðja sæti í 60 m hlaupi á tímanum 8,41sek.
Átta keppendur frá UÍA fóru á mótið ásamt þjálfaranum Lovísu Hreinsdóttur. Allir stóðu sig vel og bættu sinn persónulega árangur í a.m.k einni grein og einnig unnu þau til tíu verðlauna allt í allt. Steingrímur Örn Þorsteinsson í 13 ára flokki varð í fyrsta sæti í 200 m hlaupi á 27,31 sek. Hann sigraði í þrístökki, stökk 10,40 m, varð annar í 60 m hlaupi á 8,20 sek. og þriðji á hástökki þegar hann fór yfir 1,57 m. Að lokum var Steingrímur Örn fimmti í 60 m grindahlaupi á 11,18 sek. Daði Þór Jóhannsson í 13 ára flokki hreppti silfur í 600 m hlaupi á 1,50,17 mín. Hann náði í brons í 200 m hlaupi, hljóp á 27,66 sek. Daði Þór stökk 1,54 metra í hástökki og lenti í fimmta sæti og hann stökk síðan 9,88 m í þrístökki og hafnaði í fimmta sæti. Daði Þór lenti í sjötta sæti í 60 m hlaupi og 60 m grindahlaupi. Hann hljóp 60 metrana á 8,61 sek. og 60 metra grindahlaupið á 11,40 sek. Almar Aðalsteinsson keppti í 11 ára flokki og varð í öðru sæti í 600 m hlaupi á 1,56,97 mín. Hann varð síðan í sjötta sæti í 60 m hlaupi á 9,44 sek. Daði Fannar Sverrisson varð annar í kúluvarpi í 17 ára flokki með kast upp á 13,38 metra. Atli Pálmar Snorrason varð í þriðja sæti í 800 m hlaupi í flokki 15 ára á 2,20,38 mín. Hann varð síðan sjötti í þrístökki, stökk 10,48 m. Helga Jóna Svansdóttir keppti í fimm greinum. Hún varð í þriðja sæti í þrístökki, stökk 10,19 m, fjórða í 60 m hlaupi á 8,57 sek. og einnig í fjórða sæti í 60 m grindahlaupi á 9,82 sek. Hún varð í fjórða sæti í hástökki, fór yfir 1,40 m. Loks varð hún sjötta í 200 m hlaupi á 28,52 sek. Hrefna Ösp Heimisdóttir keppti í 15 ára flokki. Hún varð fjórða í 200 m hlaupi á 28,18 sek., sjötta í þrístökki, stökk 9,54 m, og loks varð hún í sjöunda sæti í 60 m hlaupi á 8,66 sek. Mikael Máni Freysson, 15 ára, tók einnig þátt og þrátt fyrir að vera meiddur bætti hann tíma sinn í 60 m hlaupi og var við sitt besta í 200 m hlaupi. Hann hljóp 60 metrana á 8,14 sek. og 200 metrana á 26,43 sek.
#Alltafaðlæra
ENNEMM / SÍA / NM58928
Alltaf að læra
Stúdentakortið og Íslandsbanka Appið er allt sem þarf Námsmenn fá góða þjónustu hjá Íslandsbanka og fullt af frábærum tilboðum með Stúdentakortinu. Ef þú skráir þig líka í Vildarklúbb Íslandsbanka opnast enn fleiri möguleikar og þú safnar punktum sem hægt er að breyta í t.d. peninga eða Vildarpunkta Icelandair. Student
Kynntu þér þjónustu og tilboð til námsmanna á islandsbanki.is
Við bjóðum góða þjónustu islandsbanki.is | Sími 440 4000
Brot af því besta fyrir námsmenn 20% afsláttur í bíó og meira popp og gos
Flott tilboð á Lenovo fartölvum frá Nýherja
50% afsláttur í sund
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
21
Æskulýðsrannsóknin Ungt fólk 2013:
Mikil aukning í íþróttaiðkun nemenda í 5., 6. og 7. bekk á síðustu sex árum Niðurstöður æskulýðsrannsóknarinnar Ungt fólk 2013 sýna að mikil aukning hefur átt sér stað í íþróttaiðkun nemenda í 5., 6. og 7. bekk á síðustu sex árum. Árið 2007 æfðu eða kepptu 29% stelpna fjórum sinnum í viku eða oftar með íþróttafélagi sínu en nú er hlutfallið 42%. Strákar æfa þó hlutfallslega meira, en 46% þeirra æfa eða keppa fjórum sinnum í viku eða oftar. Hlutfallið var 34% árið 2007. Þetta kom m.a fram á kynningarfundi hjá Rannsóknum og greiningu sem haldinn var á Nauthóli þann 7. nóvember sl.
Nemendur í 5., 6. og 7. bekk í öllum grunnskólum landsins tóku þátt í könnun sem lögð var fyrir nemendur í febrúar á þessu ári. Rannsóknir & greining framkvæmdi rannsóknina í samvinnu við mennta- og menningarmálaráðuneytið. Fjölmargar rannsóknir undanfarinna ára hafa leitt í ljós mikilvægi skipulagðs félags-, æskulýðs- og tómstundastarfs meðal barna og unglinga. Að sama skapi hafa rannsóknir sýnt að íþróttaiðkun og almenn hreyfing draga úr líkum á frávikshegðun og auka líkur á góðri líðan, bæði andlegri og líkamlegri. Þannig eru börn og unglingar, sem taka þátt í skipulögðu starfi, líklegri til að neyta hollrar fæðu, þeim líður betur andlega en öðrum ungmennum og þau eru ólíklegri til að reykja eða neyta áfengis og annarra vímuefna. Þá hefur komið í ljós að íþróttaiðkun eykur líkur á góðum námsárangri. Nýlegar rannsóknir vekja vonir um að íþróttir geti gegnt mikilvægu hlutverki fyrir ungmenni sem búa við erfiðar aðstæður.
22
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
Þannig dregur íþróttaiðkun almennt úr líkum á andlegri vanlíðan en samband þessara þátta er sterkara meðal þeirra unglinga sem búa við erfiðar aðstæður heima fyrir, svo sem við heimilisofbeldi og rifrildi. Það virðist því skipta verulegu máli að hvetja til íþróttaiðkunar meðal ungs fólks og virkja sérstaklega þá sem búa ekki við góðar heimilisaðstæður. Bent hefur verið á að líkamleg hreyfing hafi á undanförnum árum víða minnkað sökum lífstílssbreytinga, sérstaklega í vestrænum samfélögum. Íslenskar rannsóknir meðal barna í efstu bekkjum grunnskóla sýna að sambærileg þróun hefur orðið undanfarinn áratug þegar metið er hlutfall þeirra unglinga sem hreyfa sig mikið eða mjög mikið á móti hlutfalli þeirra sem hreyfa sig lítið sem ekki neitt. Þannig bendir þessi tímagreining til að í þessum aldurshópi hafi hlutfall þeirra sem hreyfa sig mikið eða mjög mikið heldur aukist undanfarin ár en að sama skapi hefur hlutfall þeirra sem hreyfa sig lítið sem ekki neitt einnig hækkað. Á myndunum hér til hliðar má sjá hlutfall þeirra nemenda í 5., 6. og 7. bekk sem segjast reyna á sig líkamlega þannig að þeir mæðist eða svitni og eru niðurstöður sýndar annars vegar fyrir þá sem segja slíkt eiga við einu sinni til þrisvar sinnum í viku (efsta mynd) og hins vegar fyrir þá sem reyna á sig þannig að þeir mæðast eða svitna fjórum sinnum í viku eða oftar (miðmynd). Ef byrjað er á því að skoða niðurstöður fyrir nemendur í 5. bekk má sjá að um 39% nemenda segja að þeir reyni þannig á sig líkamlega einu sinni til þrisvar sinnum í viku og 37% segja slíkt eiga við fjórum sinnum í viku eða oftar. Hlutfall sjöttubekkinga, sem reyna á sig líkamlega fjórum sinnum í viku eða oftar, er ívið hærra, þar sem um 49% þeirra segjast gera það og ef litið er til nemenda í 7. bekk á þetta við um rúmlega helming nemenda (56%). Strákar eru líklegri en stelpur til að reyna á sig líkamlega fjórum sinnum í viku eða oftar og á það við um allar bekkjardeildirnar.
Æfingatímar UMFÍ í frjálsíþróttahöllinni í Laugardal Ungmennafélag Íslands hefur ákveðið að bjóða sambandsaðilum og félögum þeirra upp á aðstöðu í frjálsíþróttahöllinni í Laugardal í vetur. Tíminn, sem um ræðir, er á mánudagskvöldum kl. 20–22. Með þessu gefst sambandsaðilum og félögum þeirra kostur á að æfa við fullkomnar aðstæður þegar þeir eru á ferðinni í borginni. Þegar íþróttafólkið mætir í frjálsíþróttahöllina þarf að gefa upp frá hvaða sambandsaðila eða félagi viðkomandi kemur. Allar nánari upplýsingar eru gefnar í þjónustumiðstöð UMFÍ í síma 568-2929 eða í tölvupósti á netfanginu umfi@umfi.is
Ungmennafélag Íslands býður sambandsaðilum og félögum þeirra upp á aðstöðu í frjálsíþróttahöllinni í Laugardal í vetur.
Framleiðum barmmerki í öllum stærðum og gerðum. Mikið úrval af bikurum og verðlaunapeningum. Verið velkomin í verslun okkar að Síðumúla 17 eða hafið samband í síma 588-3244 fax 588-3246 netfang: isspor@simnet.is
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
23
Viðar Halldórsson, doktor í félagsfræði:
Aukin umfjöllun og fyrirmyndir ýta undir áhuga „Eins og þessi könnun leiðir í ljós tengist þessi aukning íþróttaiðkun almennt. Við sjáum að iðkun íþrótta er að aukast í yngri bekkjum grunnskóla og fleiri æfa innan íþróttafélaga. Ennfremur eru fleiri farnir að hreyfa sig almennt. Þessari aukningu veldur einnig meira framboð og að jákvætt viðhorf er gagnvart íþróttum í samfélaginu. Almenningur lítur svo á að íþróttir séu hollar líkamanum og hafi um leið jákvæð áhrif á andlega líðan fólks og þær hafi einnig jákvætt uppeldislegt gildi,“ sagði Viðar Halldórsson, doktor í félagsfræði hjá Rannsóknum og greiningu, en hann hefur stýrt þessum könnunum frá 1997. Viðar sagði að þegar stofnanir samfélagsins, stjórnvöld og foreldrar, tóku að líta á íþróttir sem mikilvægan þátt í lífi barna og unglinga hafi þær orðið jákvætt athæfi sem foreldrar fóru að setja börnin sín í. Frá 1992, þegar kannanir hófust, hefur þátttaka í íþróttum aukist gríðarlega. Viðar sagði að íþróttastarf sé almennt séð
Þegar litið er til þess hve oft nemendur segjast stunda íþróttir með íþróttafélagi (æfa eða keppa) má sjá að um 39% nemenda í 5. bekk, 36% nemenda í 6. bekk og 29% nemenda í 7. bekk segjast stunda íþróttir einu sinni til þrisvar sinnum í viku, árið 2013. Fleiri stelpur en strákar segjast þó æfa eða keppa með íþróttafélagi þetta oft í viku. Ef litið er til ársins 2011 til samanburðar má greina talsverða aukningu í íþróttaiðkun þetta oft meðal nemenda í 5. og 6. bekk. Þá má sérstaklega greina aukningu meðal stelpna.
jákvætt og gott fyrir iðkendur og samfélagið í heild sinni. „Íþróttir fá gott pláss í fjölmiðlum. Íslenskir íþróttamenn hafa náð miklum árangri sem gerir það að verkum að fleiri fara tvímælalaust að stunda íþróttir. Fyrirmyndir ýta ennfremur undir áhugann hjá krökkunum. Allt hefur þetta sitt að segja. Skipulagning í íþróttastarfi er með allt öðum hætti en áður. Þekkingin er meiri, verkefni betur við allra hæfi, betri þjálfun og æfingar fjölbreyttari. Almennt séð höfum við verið á fínni leið hvað þetta varðar. Við höfum verið að þróa íþróttirnar í jákvæða átt að mestu leyti. Fyrir um tíu árum var komin meiri sérhæfing í íþróttir en áður og börnin áttu að stunda ákveðnar íþróttir. Á síðustu 5–6 árum hefur orðið vakning í þá átt að sérhæfing í þessum efnum sé ekki endilega góð. Hún er raunar miklu frekar neikvæð að mörgu leyti. Ég held að þessi breyting eigi líka þátt í fjölgun barna og unglinga í íþróttum. Við erum aftur farin að leyfa
Viðar Halldórsson.
börnunum okkar meira frelsi og ákveðnar íþróttagreinarnar eru orðnar með fjölbreytt ara sniði. Það verður til þess að það dregur úr leiða og áhuginn verður meiri. Ég finn það í starfi mínu að það er komin miklu meiri vitund um að það skipti máli að íþróttastarf sé fjölbreytt en þessi skoðun var á undanhaldi fyrir kannski átta árum. Þá voru aðrar áherslur í gangi en sem betur fer hefur verið horfið af þeirri braut. Menn hafa mætt þörfum iðkenda hvað þetta varðar í meira mæli,“ sagði Viðar. Viðar sagði að hámarksíþróttaþátttaka væri í sjöunda bekk grunnskóla. Rúm 80% allra nemenda í 7. bekk æfa í íþróttafélagi einu sinni eða oftar í viku. Það er hámark þátttöku í íþróttafélagi og af þeim eru 50% sem æfa fjórum sinnum eða oftar í viku hverri. Það sem gerist í kjölfarið, segir Viðar, er að þá dregur úr þátttöku í íþróttafélögum en hún eykst aftur á móti utan íþróttafélaga í staðinn sem honum finnst eðlileg þróun.
félagsmiðstöðina þetta oft. Þá er skemmtilegt að sjá að jafnmargar stelpur og strákar segjast stunda kvikmyndagerð þetta oft í mánuði.
Ef skoðað er hversu algengt það er að nemendur stundi íþróttir með íþróttafélagi fjórum sinnum í viku eða oftar árið 2013 kemur í ljós að 36% fimmtubekkinga stunda íþróttir með íþróttafélagi sem því nemur. Tæplega 44% nemenda í 6. bekk svara því til og hlutfall nemenda í 7. bekk er 51%. Hér kemur einnig fram að strákar eru hlutfallslega líklegri en stelpur til að stunda íþróttir með íþróttafélagi fjórum sinnum í viku eða oftar og á þetta við um alla árganga. Þá má sérstaklega greina mikla aukningu meðal stelpna og stráka í 6. bekk. Strákar virðast síður líklegir en stelpur til að taka þátt í tómstundastarfi en lítill sem enginn munur er á milli bekkja. Þó virðist fleiri taka þátt í slíkum tómstundum í ár en árið 2011. Árið 2011 sögðust 56% nemenda í 5.–7. bekk aldrei taka þátt í tómstundastarfi í skóla sínum en um 50% árið 2013. Á neðstu myndinni má sjá hlutfall stráka og stelpna í 5., 6. og 7. bekk eftir því hversu oft þau stunda: Félagsmiðstöð, tónlistarnám, leiklist, hestamennsku eða kvikmyndagerð. Niðurstöður sýna hlutfall þeirra sem svara spurningunni Nokkrum sinnum í mánuði. Fleiri stelpur en strákar segjast stunda tónlistarnám, leiklist og hestamennsku en jafnmargar stelpur og strákar segjast stunda
24
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
BVaVg] [ÂV - Æ &&% GZn`_Vk ` H b^ *,, ',', Æ ;Vm *,, ',(, lll#Wa^``#^h
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
25
Í ÞÍNUM SPORUM Stöndum saman gegn einelti
www.gegneinelti.is
KAUPFÉLAG SKAGFIRÐINGA 26
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
Verðlaun afhent í netratleik forvarnadagsins
Við athöfn, sem haldin var á Bessastöðum 9. nóvember sl., voru vinningshöfum í netratleik, sem haldinn var í tengslum við forvarnadaginn 9. október síðastliðinn, afhent glæsileg verðlaun. Ratleikurinn var samstarfsverkefni Ungmennafélags Íslands, Íþrótta- og Ólympíusambands Íslands og Bandalags íslenskra skáta. Við þetta tæki-
Ólafur Ragnar Grímsson, forseti Íslands, ásamt vinningshöfum í netratleiknum, þeim Jónu Grétu Hilmarsdóttur, Lillý Óladóttur og Söndru Dögg Þrastardóttur.
færi þakkaði forseti Íslands Actavis fyrir ötulan stuðning við forvarnadaginn allt frá upphafi. Þátttakan í ratleiknum var mjög góð eins og endranær og tóku mörg hundruð grunn- og framhaldsskólanemendur þátt með því að svara ákveðnum spurningum sem tengdust þeim aðilum sem að framan
greindi. Þess má geta að framhaldsskólarnir í landinu tóku að þessu sinni þátt í forvarnadeginum í þriðja skipti. Vinningshafarnir, sem dregnir voru út, voru Jóna Gréta Hilmarsdóttir, Háteigsskóla, Lillý Óladóttir, Menntaskólanum í Hamrahlíð, og Sandra Dögg Þrastardóttir, Grunnskólanum í Þorlákshöfn.
Jörgen Nilsson var einn fulltrúa UMFÍ á námskeiðinu en hann á einnig sæti í stjórn samtakanna ásamt Gunnari Gunnarssyni.
Nýsköpun, sköpun og hugmyndir í starfi á námskeiði hjá NSU Dagana 8.–10. nóvember sl. sátu fjórir fulltrúar UMFÍ námskeið á vegum NSU (Nordisk Samorganisation for Ungdomsarbejde). NSU eru regnhlífarsamtök frjálsra félagasamtaka á Norðurlöndunum sem vinna að sömu gildum í starfi og UMFÍ.
Námskeiðið fór fram í Christianslyst í Sydslesvig í Þýskalandi en SdU (Sydslesvigs danske Ungdomsforeninger) voru gestgjafi námskeiðsins að þessu sinni. Viðfangsefni námskeiðsins í ár var nýsköpun, sköpun og hugmyndir í starfi. Lögð var áhersla á hvernig vinna eigi með hug-
myndir og flokka gildi þeirra í starfinu og hvernig vinna eigi áfram með góðar hugmyndir, sameiginlegar ákvarðanir og gera hugmyndirnar að veruleika. Samhliða námskeiðinu var haldinn fundur í stjórn NSU en í henni sitja fyrir hönd UMFÍ Jörgen Nilsson og Gunnar Gunnarsson.
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
27
Skólahlaup UMSK:
Lindaskóli hreppti Bræðrabikarinn Metþátttaka var í Skólahlaupi UMSK sem fór fram á Varmárvelli í Mosfellsbæ, þann 11. október síðastliðinn. Um átta hundruð hlauparar tóku þátt í hlaupinu. Nemendur í fjórum árgöngum keppa í hlaupinu, þ.e. fjórði, fimmti, sjötti og sjöundi bekkur. Þrír fyrstu í hverjum árgangi fá viðurkenningu en allir þátttakendur fengu hressingu í lok hlaups. Það var frjálsíþróttadeild Umf. Aftureldingar sem hafði umsjón með hlaupinu í ár. Í Skólahlaupi UMSK er keppt um Bræðrabikarinn. Sá skóli sem hlutfallslega kemur með flesta keppendur fær þennan bikar. Í ár var það Lindaskóli í Kópavogi sem hlaut bikarinn en 83% nemenda í 4.–7. bekk skólans tóku þátt. Þann 12. nóvember var bikarinn afhentur skólanum til varðveislu fram að næsta hlaupi. Það var Kári Steinn Karlsson hlaupari sem afhenti bikarinn í samveru nemenda í skólanum og veitti Elín Helena Karlsdóttir bikarnum viðtöku fyrir hönd skólans.
Landsmót UMFÍ 50 + verður haldið á Húsavík 20.-22. júní 2014.
Ætlar þú ekki að mæta? 28
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
Gerpla Norðurlandameistari í hópfimleikum G
erplustúlkur urðu Norðurlandameistarar í hópfimleikum en mótið fór fram í Odense í Danmörku helgina 8.–10. nóvember sl. Það voru 10 lið sem kepptu í kvennaflokki, tvö frá hverju landi. Fyrirfram var búist við harðri keppni þar sem töluverð endurnýjun hefur átt sér stað í Gerpluliðinu frá því á Evrópumótinu í Danmörku. Stúlkurnar lögðu af stað með það að markmiði að verja titil sinn en sú staðreynd að ekkert lið hefur náð að verja titilinn frá fyrir 20 árum þegar sænska liðið GK Hermes gerði það varð til þess að sigurinn nú er enn sætari fyrir vikið. Keppnin var hörð og harðari en hún hefur verið í þó nokkur ár. Fyrir síðustu umferð var því mikil spenna og allt opið en stúlkurnar stóðust álagið og lönduðu enn einum titlinum í safnið.
Þetta eru fjórðu gullverðlaun Íslands í röð í hópfimleikum kvenna. Íslenska landsliðið hefur unnið tvö síðustu Evrópumót og Gerpla varði nú Norðurlandameistaratitil sinn í fyrsta sinn. Gerplustelpurnar hafa líka skipað íslenska landsliðið. Þetta er ennfremur í þriðja sinn sem Gerpla vinnur Norðurlandameistaratitilinn. Þær unnu í fyrsta sinn árið 2007, náðu ekki að verja titilinn 2009, en unnu hann svo 2011 og svo aftur núna 2013.
Gerpla í einu sýningaratriða sinna á Norðurlandamótinu.
Lokastaðan í keppni kvenna: 1. Gerpla ................................................ 53.833 2. Örebro GF ......................................... 52.800 3. Höganäs GF ..................................... 52.483 4. Bolbro Gymnasterne ................... 49.700 5. Tampereen Voimistelijat............. 48.016
6. 7. 8. 9. 10.
Stjarnan ............................................. 47.500 TeamGym Greve ............................ 47.183 Helsingfors GK ................................ 46.650 Arendal .............................................. 43.075 Trondhjem ....................................... 38.316
Einkunnir íslensku liðanna: Gerpla Gólf: 19.583 Dýna: 16.950 Trampólín: 17.300 Stjarnan Trampólín: 16.600 Gólf: 18.800 Dýna: 12.100
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
29
g a l é f m a s i d n a f Li í alfaraleið Selfoss Eyrarbakki Stokkseyri
Sími 470 8100 / Fax 4708101 / sth@sth.is / www.sth.is
30
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
DAV I D T H O R .O R G
www.arborg.is
Ný bók um fimleika á Íslandi:
ÉG Á MÉR DRAUM
É
g á mér draum – bók um fimleika á Íslandi, er almenn bók um fimleika. Fimleikar eru ein besta íþrótt sem völ er á fyrir unga sem aldna, þar sem fer saman liðleiki, styrkur, þol og þor. Í þessari bók er reynt að rýna aðeins inn í þennan skemmtilega heim íþróttarinnar með greinum, sögum af fyrrverandi fimleikastjörnum, hvatningarorðum og skemmtilegum myndum af ungum iðkendum, sem og landsliðsfólki okkar í fimleikum. Bókinni er ekki ætlað að vera fræðirit, heldur á hún eingöngu að tjá stemmningu. Fimleikasamband Íslands, sem gefur bókina út, heldur upp á 45 ára afmæli sitt í ár og því er vel við hæfi að fyrsta bókin um fimleika líti nú dagsins ljós.
Það er metnaður okkar hjá Frumherja að veita góða þjónustu og hagstæð kjör á skoðunum.
ÞJÓNUSTUVER
TÍMAPANTANIR OG UPPLÝSINGAR
570 9090
BETRI STOFAN
Keyrum örugg um vegi landsins og látum skoða bílinn þar sem reynslan er mest!
Er kagginn kominn með skoðun?
- örugg bifreiðaskoðun um allt land Netfang: frumherji@frumherji.is · www.frumherji.is
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
31
Vísnaþáttur Heilög jólin halda ber á hamingjunnar sviði. Árs og friðar óska þér og öllu þínu liði.
Á hátíð ljóss er hækkar sól hygg ég allir finni að okkar verða æskujól ofarlega í minni.
Þessa vísu orti Helgi Zimsen fyrir fáeinum misserum, en jólavísur eru þema þáttarins að þessu sinni. Margir hagyrðingar yrkja einmitt vísur um og fyrir jólin til að koma sjálfum sér eða öðrum í jólaskap eða jafnvel til að skrifa á jólakort til ættingja og vina. Eitt af þeim félögum sem hefur í heiðri hefðbundna vísnagerð er Kvæðamannafélagið Iðunn. Á hverju ári, rétt fyrir jól, sendir félagið út fréttabréf sitt og oftar en ekki fylgja með nokkrar vísur eftir Iðunnarfélaga. Fyrst er hér ferskeytt staka eftir Bjargeyju Arnórsdóttur, sem orti svo: Þó að taki vetur völd vonir mun ei buga, jólaföstu kyrrðin köld kveikir ljós í huga. Ormur heitinn Ólafsson, fyrrverandi formaður Iðunnar, orti jólavísu árið 1980, sem margir geta eflaust tekið undir:
Boðið upp á kynningu í keppnisgreinum á Landsmóti UMFÍ 50+ Fjórða Landsmót UMFÍ 50+ verður haldið á Húsavík dagana 20.–22. júní næsta sumar. Af því tilefni var haldin kynning á boccia 19. nóvember sl. í íþróttahúsinu á Húsavík Farið var yfir undirstöðuatriði og reglur í þessari íþrótt sem nýtur æ meiri vinsælda. Góð mæting var á kynninguna og voru þátttakendur frá Húsavík og nærliggjandi sveitum. Eldri ungmennafélagar og FÁÍA, félag áhugafólks um íþróttir aldraðra, bjóða ungmennafélögum um land allt að fá til sín námskeið eða kynningu í hinum ýmsum greinum eins og boccia, pútti, dansi og ringó, og í þeim greinum sem boðið er upp á á Landsmótum UMFÍ 50+. Áhugasömum er bent á að hafa samband við Sigurð Guðmundsson á skrifstofu UMFÍ.
32
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
Sigurður dýralæknir Sigurðarson orti þessa ferskeytlu: Höskuldur Búi Jónsson
Veiti jól um veröld enn von og trú og gleði og breyti þeim í betri menn, sem breyskir eru í geði. Bjarni Valtýr Guðjónsson, fyrrverandi gjaldkeri Iðunnar, orti þessa skemmtilegu langhendu: Dagarnir úr djúpi rísa daprast myrkratökin hljótt. Bráðum jólaljósin lýsa, lengist dagur, hverfur nótt. Loks er hér falleg vísa eftir kvæðakonuna Ásu Ketilsdóttur: Verma sál í vetrarsnæ og vekja gleði mína. Jólaljós um borg og bæ blika, glitra, skína. En við endum þó á föstum liðum eins og venjulega. Í seinasta þætti setti ég fram fyrriparta og óskaði eftir botnum. Tveir góðir botnar bárust, en það var Jóhannes Sigmundsson, fyrrverandi formaður HSK
og núverandi heiðursformaður frá SyðraLangholti, sem botnaði svo: Styrkjum vöðva, virkjum heila væn er glíman hverja stund. Þarflaust er um það að deila: Þetta allra kætir lund. Niður sólin sekkur hratt sýnir kjólinn rauða. Hennar ból er hafið glatt, hlíf og skjól gegn dauða. Vel leyst hjá Jóhannesi. Takið eftir innríminu í seinni vísunni, þannig að úr verður ljómandi góð hringhenda. Hér eru svo fyrripartar til að glíma við fyrir næsta þátt: Enn blæs vetur ósköp kaldann ís og hret að landi. Sólin upp rís bljúg og blíð bræðir vetrarhjarta Ég hvet sem flesta til að botna þessa fyrriparta og senda þættinum, auk frumortra vísna. Hægt er að senda efni á Skinfaxa, Sigtúni 42, 105 Reykjavík eða með tölvupósti á hoskibui@gmail.com. Kvæðakveðja Höskuldur Búi Jónsson
Vatn er besti svaladrykkurinn S
tærstur hluti mannslíkamans er vatn en nægilegt magn vökva er nauðsynlegt til að viðhalda vökvajafnvægi líkamans og eðlilegri líkamsstarfsemi. Vatn er svalandi drykkur án viðbætts sykurs, sætuefna, sítrónusýru (E330) og rotvarnarefna og því besti drykkurinn við þorsta. Vatn skemmir ekki tennur og eyðir ekki tannglerungi.
Vatn er vinsælasti drykkurinn Vatnsdrykkja hefur aukist mikið undanfarin ár jafnt hjá börnum sem fullorðnum. Nú er svo komið að vatn er vinsælasti drykkurinn þegar á heildina er litið. En þrátt fyrir vaxandi vinsældir vatnsins drekka Íslendingar þó mikið af gosdrykkjum í samanburði við nágrannaþjóðirnar. Unglingsstrákar drekka mest af gosi, eða rúmlega 600 ml á dag. Þótt unglingsstúlkur drekki minna er neysla gosdrykkja of mikil hjá flestu ungu fólki.
Gott drykkjarvatn beint úr krananum! Þegar vatn er valið í stað annarra drykkja, s.s. gosdrykkja, safa og mjólkurdrykkja, er auðvelt að draga úr heildarmagni hitaeininga. Á Íslandi höfum við víðast hvar gott aðgengi að drykkjarvatni beint úr krananum. Það er því skynsamlegt að spara bæði peninga og hitaeiningar með því að velja sem oftast vatn til drykkjar.
Hvað þurfum við að drekka mikið vatn? Vökvaþörf er breytileg og ræðst meðal annars af aldri, líkamsstærð, veðri og því hversu mikið menn hreyfa sig. Líkaminn fær vatn bæði úr mat og drykk. Á Norðurlöndum veitir daglegt fæði um 1–1,5 lítra af vatni en því til viðbótar er algengt að um það bil 1–2 lítrar af vatni komi úr drykkjum.
Ofdrykkja vatns er ekki heppileg Vökvatap, sem samsvarar því að 1–2% líkamsþyngdar tapist, veldur höfuðverk, þreytu og lystarleysi og fari vökvatapið í 3–5% líkamsþyngdar dregur úr líkamsgetu. Ofdrykkja vatns er hins vegar heldur ekki heppileg og getur valdið vanlíðan ef þynning líkamssalta verður of mikil.
Sauðárkróki 1.–3. ágúst 2014
Húsavík
20.–22. júní 2014 SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
33
ÍSLENSK KNATTSPYRNA 2013
B
34
Víðir Sigurðsson
NA 2013
ókaútgáfan Tindur hefur gefið út bókina Íslensk knattspyrna 2013 eftir Víði Sigurðsson en þetta er 33. árið í röð sem árbók knattspyrnunnar á Íslandi kemur út. Í ár eru tímamót í útgáfu bókarinnar því að hún er nú öll litprentuð í fyrsta sinn. Áður hafa mest 37 prósent hennar verið í lit og fyrir vikið er uppsetning hennar og efnisröðun talsvert breytt að þessu sinni. Bókin fjallar um viðburðaríkasta og líkast til besta árið í sögu fótboltans á Íslandi. Karlalandsliðið náði lengra en nokkru sinni fyrr, þegar það komst í umspil um sæti í lokakeppni heimsmeistaramótsins í Brasilíu. Kvennalandsliðið komst í átta liða úrslit Evrópukeppninnar í Svíþjóð. Öll yngri landslið Íslands komust áfram í Evrópukeppninni og 21-árs landslið karla er í góðri stöðu. Öll karlaliðin komust áfram í Evrópumótum félagsliða og tvö þeirra léku í þremur umferðum. Íslenskir leikmenn gerðu það gott erlendis, börðust um markakóngstitla og unnu meistaratitla í Svíþjóð, Danmörku, Hollandi og Englandi, og fleiri Íslendingar spila nú í meistaradeild Evrópu en nokkru sinni fyrr. Í bókinni er viðtal við Aron Einar Gunnarsson landsliðsfyrirliða, fjallað er sérstaklega um Gylfa Þór Sigurðsson, Alfreð Finnbogason og Katrínu Jónsdóttur, þjálfarar
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
2013 ÍSLENSK KNATTSPYRNA
bestu leikmanna Íslandsmótsins, Björns Daníels Sverrissonar og Hörpu Þorsteinsdóttur, segja frá þeim, KR-ingurinn Baldur Sigurðsson skrifar sjálfur um sigur Vesturbæinga á Íslandsmótinu og margt fleira um fótboltann á árinu er þar að finna.
Fjallað er ítarlega um Íslandsmótið 2013 í öllum deildum og flokkum. Mest er skrifað um efstu deildir karla og kvenna en einnig um neðri deildirnar og yngri flokkana. Bikarkeppni karla og kvenna er gerð ítarleg skil og fjallað um önnur mót innanlands og margt fleira sem tengist íslenskum fótbolta á árinu 2013. Í bókinni er m.a. opinberað hvaða leikmenn áttu flestar stoðsendingar í efstu deildum karla og kvenna á árinu en viðkomandi leikmenn eru verðlaunaðir af bókaútgáfunni Tindi við útkomu bókarinnar. Þá er í bókinni afar nákvæm tölfræði um alla leikmenn í efstu deildum karla og kvenna, liðsskipanir allra liða í öllum deildum meistaraflokks koma fram ásamt leikjaog markafjölda og öll úrslit og lokastöður í öllum yngri flokkum á Íslandsmótinu. Þar má finna hverjir hafa spilað mest og skorað mest í öllum deildum, hvaða íslensku knattspyrnumenn hafa spilað flesta leiki á ferlinum, hvaða Íslendingar hafa spilað í meistaradeild Evrópu og ótalmargt fleira. Bókin er 256 blaðsíður, allar í lit sem fyrr sagði. Hún er prýdd um 370 myndum, m.a. liðsmyndum af sigurvegurum í öllum flokkum á Íslandsmótinu, ásamt mörgum fleiri liðum og einstaklingum.
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
35
GLÍMA:
Pétur og Marín Laufey glímufólk ársins
P
étur Eyþórsson, Glímufélaginu Ármanni, og Marín Laufey Davíðsdóttir, Héraðssambandinu Skarphéðni, voru valin glímufólk ársins 2013, en stjórn Glímusambands Íslands ákvað þetta á stjórnarfundi 27. nóvember síðastliðinn. Pétur er 35 ára gamall og hefur stundað glímu í yfir tuttugu ár. Pétur varð Evrópumeistari í glímu í -81 kg flokki, sigraði tvöfalt í Bikarglímu Íslands og svo vann svo Grettisbeltið í áttunda sinn sem gerir hann að einum sigursælasta glímukappa Íslands frá upphafi. Pétur hefur ótvírætt verið fremsti glímumaður Íslands undanfarin ár. Hann glímir vel og er góð fyrirmynd jafnt innan vallar sem utan. Marín Laufey er 18 ára gömul og átti frábæru gengi að fagna á glímuvellinum árið 2013. Marín varð Evrópumeistari í glímu í -90 kg flokki, sigraði tvöfalt í Bikarglímu Íslands, varð tvöfaldur Íslandsmeistari og sigraði í Íslandsglímunni og hlaut þar með Freyjumenið í þriðja sinn. Marín er fyrirmyndaríþróttakona, jafnt innan vallar sem utan.
Það verður kátt á Króknum Skagfirðingar bjóða ykkur velkomin á skemmtilegasta frjálsíþróttavöll landsins þaðan sem aðeins er steinsnar í knattspyrnuvelli, íþróttahús, sundlaug, golfvöll, reiðhöll og aðstöðu fyrir allar aðrar keppnisgreinar, auk þess sem tjaldsvæði eru í stuttu göngufæri. www.visitskagafjordur.is
36
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
NÝPRENT ehf.
Velkomin á 17. UNGLINGALANDSMÓT UMFÍ á Sauðárkróki verslunarmannahelgina 1.-3. ágúst 2014
;Vg[j\aV]Z^b^a^ " [g{W¨g `dhijg lll#]dhiZa#^h
;Vg[j\aV]Z^b^a^ Zgj [g{W¨g `dhijg [ng^g Z^chiV`a^c\V! [_ ah`naYjg d\ ] eV# ÃVj Zgj aajb de^c d\ W_ ÂV \Zhijb h cjb \ ÂV \^hi^c\j { ]V\`k¨bj kZgÂ^# ;aZhi ]Z^b^aVccV W_ ÂV jee { '¶+ bVccV ]ZgWZg\^ d\ hjb ÄZ^ggV Z^cc^\ hjbVg] h# C{cVg^ jeeaÅh^c\Vg Zg VÂ [^ccV { lll#]dhiZa#^h
;Vg[j\aVg
HjcYaVj\VkZ\jg () # &%* GZn`_Vk ` H b^ **( -&&% # ;Vm *-- .'%& ;Vg[j\aVg ❚ ^c[d5]dhiZa#^h ❚# lll#]dhiZa#^h :bV^a/ ^c[d5]dhiZa#^h lll#]dhiZa#^h
C¨hiV [Vg[j\aV]Z^b^a^ Zg VaYgZ^ aVc\i jcYVc# SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands 37
Í haust var sett af stað verkefni sem kallast Íþróttaakademía Fjölnis (ÍAF) og er það tækifæri ætlað unglingum sem æfa boltaíþróttir í Fjölni og eru í 9. og 10. bekk. Verkefnið snýst um að bjóða upp á skipulagða tækniþjálfun í handbolta, fótbolta og körfubolta ásamt hagnýtri fræðslu í þáttum sem skipta máli, s.s. íþróttasálfræði og næringarfræði. Aðalmarkmið ÍAF er að bjóða upp á þjálfun og fræðslu sem styður við það sem þegar er gert í flokkum félagsins, annað og fleira en gert er nú þegar í deildunum. Þetta verkefni er hugsað fyrir íþróttamenn sem vilja ná langt í íþrótt sinni og eru tilbúin að leggja mikið á sig, til að svo megi verða. Sveinn Þorgeirsson er verkefnastjóri verkefnisins. ÍAF byggir á samstarfi unglingadeilda grunnskóla Grafarvogs og Umf. Fjölnis og felst tækifærið fyrir unglingana í að fá að velja ÍAF sem valgrein í námi sínu í stað hefðbundinna námsgreina. Þess má geta að verkefnið er unnið að fyrirmynd sem hefur gengið afar vel hjá Haukum í Hafnarfirði, Afreksskóla Hauka, undir stjórn Kristjáns Ómars Kristjánssonar. Skráning í verkefnið var mjög góð. Um 36 nemendur eru nú skráðir og koma þeir úr boltagreinunum þremur, af báðum kynjum. Haldinn var kynningarfundur með foreldrum og iðkendum í byrjun annar og verkefnið kynnt. Ein meginforsenda þess að verkefnið gengur eins vel og raun ber vitni, er þeir góðu þjálfarar sem fengust til að starfa hjá félaginu. Til að stýra bóklegu tímunum, þar sem allar greinarnar koma saman, voru fengnir Elmar Hjaltalín, yfirþjálfari fótboltans,
Íþróttaakademía Fjölnis sett af stað
og Arnór Ásgeirsson íþróttafræðingur. Um tækniþjálfunina sjá þeir Pétur Sigurðsson (körfubolti), Elmar Hjaltalín (fótbolti) og Guðmundur Rúnar Guðmundsson (handbolti). Hjá Fjölni vona menn að haustönnin, sem er senn á enda runnin, verði sú fyrsta af mörgum og mun verkefnið verða í stöðugri þróun næstu misserin. Vonast er til að í framtíðinni
verði hægt að bjóða upp á þetta tækifæri fyrir fleiri greinar innan Fjölnis. Forsvarsmenn félagsins eru fullvissir um að æfingarnar og fræðslan muni hjálpa íþróttamönnum Fjölnis til að ná fram sínum besta árangri þegar fram í sækir.
Kirkjubæjarklaustur – Verið hjartanlega velkomin Sauðárkróki 1.–3. ágúst 2014
Húsavík 20.–22. júní 2014 38
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
Íþróttamiðstöð, sundlaug, upplýsingamiðstöð og sýningar.
iPad
ferðafélaginn þinn
iPad Air
iPad mini
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
39
40
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
41
Jóla- og nýjárskveðjur
Vopnafjarðarhreppur
Blönduós
Snæfellsbær
Akureyri
Nú er tíminn til að skipuleggja næsta ferðaár
Laugavegi 178. Sími 562 1000. www.utivist.is
42
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
ÍSLENSKA SIA.IS ICE 66722 11/13
+ Nánar á icelandair.is/fljugduvel
Vertu með okkur
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
43
Eftirtaldir aðilar styðja starfsemi Ungmennafélags Íslands: Reykjavík Arkþing ehf., Bolholti 8, 2. hæð Ásbjörn Ólafsson ehf., Köllunarklettsvegi 6 Bílasmiðurinn hf., Bíldshöfða 16 Blaðamannafélag Íslands, Síðumúla 23, 3. hæð Faxaflóahafnir sf., Tryggvagötu 17 Gáski ehf., Bolholti 8 Gull- og silfursmiðjan ehf., Álfabakka 14b Heilsubrunnurinn ehf., Kirkjuteigi 21 Henson Sports Europe á Íslandi ehf., Brautarholti 24 Höfðakaffi ehf., Vagnhöfða 11 Iceland Seafood ehf., Köllunarklettsvegi 2 Kjaran ehf., Síðumúla 12–14 Landsnet hf., Gylfaflöt 9 Löndun ehf., Kjalvogi 21 Rafstilling ehf., Dugguvogi 23 Seljakirkja, Hagaseli 40 Stólpi ehf., Klettagörðum 5 Talnakönnun hf., Borgartún 23 Teiknistofan Arkitektar ehf., Brautarholti 6 Útfararstofa Kirkjugarðanna ehf., Vesturhlíð 2 Verslunin Fríða frænka, Vesturgata 3 Ögurvík hf., Týsgötu 1
Kópavogur Landmótun sf., Hamraborg 12 Namo ehf., Smiðjuvegi 74, gul gata Rafmiðlun hf., Ögurhvarfi 8 Söluturninn Smári, Dalsvegi 16c
Garðabær Garðabær, Garðatorgi 7 Raftækniþjónusta Trausta ehf., Lyngási 14
Hafnarfjörður PON - Pétur O. Nikulásson ehf., Melabraut 23 Verkalýðsfélagið Hlíf, Reykjavíkurvegi 64
Reykjanesbær Reykjanesbær, Tjarnargötu 12 Starfsmannafélag Suðurnesja, Krossmóum 4 Verkalýðs- og sjómannafélag Keflavíkur, Krossmóa 4 Verkfræðistofa Suðurnesja hf., Víkurbraut 13 Verslunarmannafélag Suðurnesja, Vatnsnesvegi 14
Grindavík Ungmennafélag Grindavíkur, Mánagerði 2
Akranes Bifreiðastöð Þórðar Þ. Þórðarson, Dalbraut 6 Íþróttabandalag Akraness, Íþróttamiðstöðinni Jaðarsbökkum Runólfur Hallfreðsson ehf., Álmskógum 1 Straumnes ehf., Krókatúni 22–24
44
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
Nýliðar í stjórn Ungmennafélags Íslands: Hrönn Jónsdóttir:
Starfið í hreyfingunni meira en ég gerði mér grein fyrir „Ég hef verið félagi í ungmennafélagshreyfingunni svo lengi sem ég man eftir mér. Í Ungmennafélaginu Dagrenningi í Borgarfirði byrjaði ég mjög ung að aldri eða í yngri deild sem þar er starfandi. Ég man eftir því þegar ég tók þátt í þrettándagleði. Eftir það má segja að ekki hafi verið aftur snúið og ég hef starfað í ungmennafélagi allar götur síðan. Síðan varð ég framkvæmdastjóri UMSB 2010 allt þar til í haust sem leið. Þar öðlaðist ég góða reynslu sem kemur mér að góðum notum í framtíðinni,“ sagði Hrönn Jónsdóttir úr Borgarfirði sem er meðstjórnandi í nýrri stjórn Ungmennafélags Íslands. Hrönn stundaði íþróttir lengi og þá aðallega frjálsar íþróttir. Einnig lagði hún á tímabili stund á körfubolta og sund. Eins og hún kemst sjálf að orði var hún nánast í öllu sem bauðst. „Ég hlakka mikið til að vinna í nýju stjórninni. Verkefnin eru næg og ég get ekki séð annað en að spennandi tímar séu fram undan. Með stjórnarsetunni gefst manni tækifæri til að kynnast starfseminni betur og því sem er að gerast innan hreyfingarinnar. Starfið er svo umfangsmikið og í raun miklu meira en
maður gerði sér kannski grein fyrir áður. Það hefur lengstum ekki verið takmark hjá mér að gefa kost á mér í stjórn UMFÍ en síðasta árið fór ég að velta þessum möguleika fyrir mér. Áhuginn magnaðist, ég lét svo að lokum slag standa og bauð mig fram. Þessi hreyfing hefur upp á ýmislegt að bjóða, meira en margan grunar. Þetta á eflaust eftir að verða mikil og góð reynsla fyrir mig, að fá þetta tækifæri til að vinna með þeim reynsluboltum sem eru fyrir í stjórninni,“ sagði Hrönn Jónsdóttir í samtalinu við Skinfaxa.
Kristinn Óskar Grétuson:
Möguleikar í öllum hornum „Ég var afskaplega ánægður þegar ég náði kjöri til stjórnar á Sambandsþinginu í Stykkishólmi. Ég kynntist mörgu góðu fólki á þinginu en mannauður í hreyfingunni er mikill. Það eru gríðarlega miklir möguleikar í starfinu og því lít ég björtum augum fram á veginn,“ sagði Kristinn Óskar Grétuson sem situr í varastjórn UMFÍ. Kristinn Óskar sat í stjórn Kraftlyftingasambands Íslands 2004. Hann sigraði í keppninni Sterkasti maður Íslands á árunum 2005–2008. Þá tók hann þátt í Evrópumótum og nokkrum Hálandaleikum. Í keppninni sterkasti maður Íslands 2009 varð Kristinn Óskar fyrir því óhappi að meiðast en hafnaði engu að síður í öðru sæti. Hann hefur ekkert keppt eftir það en árið 2011 var hann kosinn í stjórn Ungmennafélags Stokkseyrar og er það fyrsta aðkoma hans að ungmennafélagshreyfingunni. Hann hefur unnið að góðgerðamálum, skipulagði m.a. stórtónleika á Nasa auk margra annarra viðburða. Hann hefur einnig unnið í forvarnamálum innan sveitarfélagsins Árborgar.
„Ég lít á stjórnarsetuna í UMFÍ sem mikið tækifæri til að koma góðum málum til leiðar. Það eru spennandi tímar fram undan í hreyfingunni og óendanlegir möguleikar í öllum hornum í þessari fjöldahreyfingu,“ sagði Kristinn Óskar Grétuson.
1877 2012
Þann 16. júní 1877 var prentað fyrsta eintakið af blaðinu Ísafold og markar það upphaf Ísafoldarprentsmiðju. Í ár fögnum við 135 ára afmæli og erum stolt af því að vera elsta starfandi prentsmiðja landsins og eitt elsta starfandi fyrirtæki á Íslandi. Ísafoldarprentsmiðja býður heildarlausnir í prentþjónustu, er leiðandi í hagkvæmum lausnum, hefur vaxið og styrkst í kreppunni og stendur sterkari en nokkru sinni fyrr.
Við höfum prentað í 135 ár
M
HV
ERFISME
R
KI
U
Gildin okkar eru: ÁREIÐANLEIKI - METNAÐUR - HAGKVÆMNI
141
825
Prentgripur
Suðurhraun 1 Garðabæ Sími: 595 0300 www.isafold.is SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
45
Nýliðar í stjórn Ungmennafélags Íslands:
Eftirtaldir aðilar styðja starfsemi Ungmennafélags Íslands:
Helga Jóhannesdóttir, gjaldkeri UMFÍ:
Borgarnes
Hreyfingin hefur mikla þýðingu og leikur stórt hlutverk í samfélagi okkar
Matstofan ehf., Kjartansgötu 22 Samtök sveitarfélaga Vesturlands, Bjarnarbraut 8
Stykkishólmur Þ.B. Borg - steypustöð ehf., Silfurgötu 36
Hellissandur KG Fiskverkun ehf., Melnesi 1 Kristinn J. Friðþjófsson ehf., Háarifi 5, Rifi
Ísafjörður Útgerðarfélagið Kjölur ehf., Urðarvegi 37 Ævintýradalurinn ehf., Heydal
Patreksfjörður Oddi hf., Eyrargötu 1
Tálknafjörður Gistiheimilið Bjarmalandi ehf., Bugatúni 8 Tálknafjarðarhreppur, Miðtúni 1 Þórsberg ehf., Strandgötu 25
„Það komu fram óskir um að ég byði mig fram til stjórnarsetu í UMFÍ. Mér fannst þetta vera spennandi og ég vil láta gott af mér leiða í þessari hreyfingu. Það er af nægu að taka og mér finnst hreyfingin hafa mikla þýðingu og leika stórt hlutverk í samfélagi okkar,“ sagði Helga Jóhannesdóttir, gjaldkeri, í nýrri stjórn Ungmennafélags Íslands. Helga hefur í nokkur ár starfað innan Ungmennafélagsins Aftureldingar í Mosfellsbæ. Hún hefur setið í aðalstjórn félagsins sem gjaldkeri og varaformaður og svo er Helga varamaður í stjórn UMSK. Helga lék um tíma handbolta með HK, bæði í 2. flokki og meistaraflokki.
Norðurfjörður
Ragnheiður Högnadóttir:
Hótel Djúpavík ehf., Djúpuvík
Gaman að vinna með skemmtilegu fólki
Hvammstangi Húnaþing vestra, Hvammstangabraut 5
Blönduós Glaðheimar - Hótel Blönduós, Aðalgötu 6 Stéttarfélagið Samstaða, Þverbraut 1
Sauðárkrókur Kaupfélag Skagfirðinga, Ártorgi 1 K-Tak ehf., Borgartúni 1 Tannlækningast Páls Ragnars ehf., Sæmundargötu 3a Verslun Haraldar Júlíussonar, Aðalgötu 22 Vinnuvélar Guðmundar/Skúla sf., Borgarröst 4
Varmahlíð Akrahreppur Skagafirði, Miklabæ
Akureyri Hnjúkar ehf., Kaupvangur Mýrarvegi Ísgát ehf., Laufásgötu 9 Orlofsbyggðin Illugastaðir, Fnjóskadal Blikkrás ehf., Óseyri 16
„Maður beið eftir því til tólf ára aldurs að verða meðlimur í ungmennafélagi. Það var þvílík tilhlökkun hjá unglingunum hér að ganga í ungmennafélag og verða félagi í USVS. Ég keppti sjálf ekki mikið en var orðin stjórnarmaður í Ungmennafélaginu Drangi 14 ára gömul og má segja að ég hafi starfað hjá félaginu eða sambandinu allar götur síðan. Ég er búin lifa í þessu samfélagi alla tíð og ala upp fjögur börn í þessu umhverfi. Þetta hefur verið yndislegur tími og ég myndi engu breyta þótt ég ætti þess kost að byrja aftur,“ segir Ragnheiður Högnadóttir, í varastjórn UMFÍ. Ragnheiði hefur fundist spennandi að vinna á vettvangi UMFÍ og því ákvað hún að gefa kost á sér til stjórnarsetu. UMFÍ er gömul hreyfing og stendur fyrir góð gildi en þarf samt að uppfæra sig inn í nútímann. „Þetta er verkefni sem mig langar að taka þátt í því að þessi hreyfing hefur upp á margt að bjóða. Það er gaman að vinna með
„Mér finnast spennandi tímar fram undan hjá UMFÍ. Tækifærin eru mörg, hreyfingin hefur unnið að góðum málum og mun gera það áfram,“ sagði Helga Jóhannesdóttir.
skemmtilegu fólki en þannig fólk er alls staðar í Ungmennafélagi Íslands. Vegna starfsins á maður vini hringinn í kringum landið sem er ómetanlegt,“ sagði Ragnheiður Högnadóttir.
Göngum um Ísland Fjölskyldan á fjallið 46
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
Sagnagarður Landgræðslunnar Saga landgræðslu í máli og myndum. Fróðleg og lifandi fræðsla um gróðursögu, landeyðingu og endurheimt landgæða á Íslandi. Upplýsingar um opnunartíma í síma 488-3000 og á land.is Landgræðsla ríkisins
Eftirtaldir aðilar styðja starfsemi Ungmennafélags Íslands: Ólafsfjörður Fjallabyggð, Íþróttamiðstöð Ólafsfjarðar, Ólafsvegi 4
Húsavík Jarðverk ehf., Birkimel, Þingeyjarsveit
Laugar Framhaldsskólinn á Laugum, Laugum Reykjadal
Vopnafjörður Hólmi NS-56 ehf., Hafnarbyggð 23
Egilsstaðir Bílamálun Egilsstöðum ehf., Fagradalsbraut 21–23 Bókráð, bókhald og ráðgjöf ehf., Miðvangi 2–4 Héraðsprent ehf., Miðvangi 1 Hitaveita Egilsstaða og Fella ehf., Einhleypingi 1
Seyðisfjörður Gullberg ehf., Langatangi 5
Reyðarfjörður Launafl ehf., Hrauni 3
Neskaupstaður Rafgeisli Tómas R. Zoëga ehf., Hafnarbraut 10 Síldarvinnslan hf., Hafnarbraut 6
Fáskrúðsfjörður
Breiðdalur
Loðnuvinnslan hf., Skólavegi 59
°Wgdh^g k^Â Ä g
Höfn í Hornafirði Skinney - Þinganes hf., Krossey
Selfoss Flóahreppur, Þingborg
Hveragerði Eldhestar ehf., Völlum
= gVÂhegZci
Þorlákshöfn Fiskmark ehf., Hafnarskeiði 21
Laugarvatn Menntaskólinn að Laugarvatni
6jhijgaVcY ¨k^ciÅgVccV Breiðdalsvík er frábær viðkomustaður fyrir fjölskylduna á ferðalagi. Á Breiðdalsvík er frítt tjaldsvæði. Breiðdalur hefur að geyma náttúruperlur sem bíða þess að verða uppgötvaðar. Afþreyingarmöguleikar eru margir: göngur, veiði, hestaferðir, ævintýraferðir, útimarkaður, safn, fræðasetur, sundlaug, leiksvæði, fjara, fjöll og fleira og fleira! Kannaðu málið! www.breiddalur.is
Hella Fannberg, viðskiptafræðingar ehf., Þrúðvangi 18
Hvolsvöllur Bu.is ehf., Stórólfsvelli Héraðsbókasafn Rangæinga, Vallarbraut 16 Krappi ehf., Ormsvöllum 5 Jón Guðmundsson, Berjanesi, Vestur-Landeyjum
Kirkjubæjarklaustur Ferðaþjónustan Efri-Vík ehf., Efri-Vík Kvenfélag Skaftártungu, Ljótarstöðum
Vestmannaeyjar Heimaey ehf. þjónustuver, Vesturvegi 10 Ísfélag Vestmannaeyja hf., Strandvegi 28
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
47