ΑΠοΨη
Ο... «Μέγας Σιωπηλός» και η 70ετής σιωπή της Πολιτείας του Γιώργου Κιβωτού «Κάθε νηοπομπή που έφτανε με επιτυχία στο λιμάνι, ήταν μια κερδισμένη μάχη... «Κρατάτε τα πλοία εν κινήσει», ήταν το σύνθημα που κυριαρχούσε. Κι έρχεται το φυσικό ερώτημα: γιατί δεν γράφτηκε ποτέ τίποτε γύρω απ’ τον αγώνα αυτό; Γιατί αυτή η παράλειψη, αν όχι αδιαφορία, για ένα Σώμα που πολέμησε στην πρώτη γραμμή, απ’ την πρώτη κιόλας μέρα του πολέμου και πρόσφερε τόσα σε αίμα και υλικό και βγήκε από τον πόλεμο κατατραυματισμένο; Είπανε πως «οι ναυτικοί δεν γράφουνε κι όσοι γράφουν δεν είναι ναυτικοί», πιθανόν να είναι κι έτσι...» Α. Ι. Τζαμτζής Αν πάει κανείς μια βόλτα προς την Πειραϊκή, θα αντικρύσει κάπου στην παραλία, έναν μεγάλο τσιμεντένιο σταυρό, που -καθόλου τυχαίαείναι στημένος έτσι ώστε να «κοιτάζει» προς Δυσμάς. Αν τυχόν μπει κάποιος στον κόπο να ρωτήσει τι αντιπροσωπεύει αυτό το μνημείο, ελάχιστους θα βρει να ξέρουν την απάντηση... Λογικό, καθώς ο Σταυρός “αναφέρεται” σε μια μάχη που έμεινε για περισσότερα από 70 χρόνια στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, από πλευράς απόδοσης των τιμών που αναλογούσαν στους ναυτικούς μας. Δεν έχει επιγραφή, δεν φέρει κάποια δαφνοστεφανωμένη πλάκα με χτυπητά γράμματα για να προσδιορίζει το λόγο της ύπαρξής του. Δεν έχει βάθρο για να στήνονται στεφάνια, ούτε ημερομηνίες και ονόματα που να αναφέρονται σε κάτι συγκεκριμένο. Ο τσιμεντένιος αυτός σταυρός, στήθηκε για να τιμήσει τους Έλληνες ναυτικούς που έχασαν τη ζωή τους στα παγωμένα νερά των ωκεανών κατά τη διάρκεια της Μάχης του Ατλαντικού. Στη βάση αυτού του μνημείου, βρίσκεται μόνο μια λιτή επιγραφή: «Μύρο το κύμα που σας σκεπάζει». Απλά λόγια, για απλούς ανθρώπους, τους ακούραστους εκείνους εργάτες του πελάγους, που έκαναν τον ιδρώτα τους και το αίμα τους, μαγιά της συμμαχικής νίκης, για να καταδικαστούν στη συνέχεια στην αφάνεια. Η «Μάχη του Ατλαντικού» δεν χαρακτηρίστηκε από μεγάλες ναυμαχίες, ούτε από συγκρούσεις μονάδων επιφανείας σε μεγάλους αριθμούς. Ήταν ένας αγώνας που ξετυλίχτηκε σε παγωμένα νερά, με τους κυνηγούς να κατατρέχουν τα θύματά τους από την Καραϊβική μέχρι τη Γροιλανδία και τους ναυτομάχους των θαλασσών να προσπαθούν να φτάσουν στην Αγγλία έστω και με ένα κιλό φορτίου, διαθέτοντας πενιχρά μέσα για την αυτοάμυνά τους. Στυλοβάτης αυτής της προσπάθειας, το Ελληνικό Εμπορικό Ναυτικό. Η Γαλλόφωνη εφημερίδα της Αλεξάνδρειας “Le Journal” στο φύλλο της 4/09/1941 φιλοξένησε εκτενές αφιέρωμα στη δράση του Ελληνικού Εμπορικού Ναυτικού υπό τον τίτλο «Ο Μέγας Σιωπηλός», στο οποίο αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Παρά το γεγονός ότι ο κόσμος ολόκληρος γνωρίζει την ανεκτίμητη συμβολή του Ελληνικού Πολεμικού και Εμπορικού Ναυτικού στον συμμαχικό αγώνα, είναι βέβαιο ότι το γόητρο και η υπερηφάνεια που εμπνέουν τους δυο αυτούς σημαντικούς παράγοντες του πολέμου, είναι υπεράνω κάθε διαφημιστικής προσπάθειας», «... ο ελληνικός εμπορικός στόλος αξίζει τον τίτλο του «Μεγάλου Σιωπηλού για τα κατορθώματά του». Πριν από αρκετά χρόνια, όταν έγραφα σε κάποιο έντυπο για τη Μάχη του Ατλαντικού, ο εκδότης , δεν έδειξε ενθουσιασμένος που ζήταγα να γραφτεί η λέξη «ΑΤΛΑΝΤΙΚΟΣ» στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη.
Το θεωρούσε μάλλον μια μάταιη μάχη, που θα χανόταν και αυτή, όπως και πολλές άλλες μέσα στη λήθη και στην αδιαφορία. Ωστόσο, τα θετικά μηνύματα που δέχτηκα μετά, από μερικούς αναγνώστες μου έδειχναν ότι ήμουν στον σωστό δρόμο. Γι’ αυτό και έκτοτε στις επαφές μου, με πολιτικούς από τα δύο μεγάλα κόμματα, αλλά κυρίως σε εκείνες με τον εκάστοτε Υ.Ε.Ν. (ως διαπιστευμένος στο εν λόγω υπουργείο) φρόντιζα -όταν οι περιστάσεις το ευνοούσαν- να προωθώ το θέμα της αναγνώρισης της ελληνική εποποιίας των θαλασσών, θυμίζοντάς τους το χρέος μας, να συμπεριλάβουμε στο μνημείο, το τοπωνύμιο «ΑΤΛΑΝΤΙΚΟΣ». Γιατί είχαμε υποχρέωση να τιμήσουμε δεόντως, κάποια στιγμή, και εκείνους που κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έπεσαν, φυλάσσοντας τις «Θερμοπύλες των ωκεανών». Χρειάστηκε να περάσουν κοντά 20 χρόνια για να δω αυτή τη λέξη να χαράσσεται, στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Πρόσθεσαν μάλιστα (πολύ σωστά) και τη λέξη «ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ». Είχα μείνει μέσα στην καλοκαιρινή ντάλα να κοιτάζω σιωπηλά τους δύο λιθοξόους καθώς σκάλιζαν τα ιερά εκείνα ονόματα, καθώς τα συναισθήματα υπερηφάνειας και ηθικής ικανοποίησης, με κατέκλυζαν... Θα ήθελα πολύ να είχα δίπλα μου εκείνες τις στιγμές, τον ΚαπετάνΑνδρέα Τσεσμελή και τον Καπετάν-Γιώργη Αμπουσελάμ. Δύο Καπετάνιους που βομβαρδίστηκαν, τορπιλίστηκαν και τί δεν τράβηξαν, σε κάθε κροσάρισμα που έκαναν τότε στον Ατλαντικό. Άξιζαν να ζήσουν εκείνη τη στιγμή από κοντά, γιατί ήταν σαν να χάραζαν τα δικά τους ονόματα στην παγερή πλάκα της πλατείας Συντάγματος. Ήταν ήδη υπερήλικες την τελευταία φορά που τους είδα και μου είπανε «Δεν σε άκουσαν τελικά... Κανείς τους...». Δεν χρειάστηκε να ακούσουν κανέναν, θα τους απαντούσα σήμερα. Εισακουστήκατε εσείς. Μίλησε η προσφορά σας. Φάρος το παράδειγμά σας. Κι εμάς χρέος δικό μας, να μαθαίνουμε στις επόμενες γενιές, ό,τι πιο τίμιο, πιο ανδρείο και πιο ανιδιοτελές, εμπεριέχουν μέσα τους αυτά τα δύο... θαλασσονύμια. Έφυγα από τη Βουλή, μόνο όταν είχαν χαραχτεί και οι δύο λέξεις. Από εκείνη την ημέρα, μέχρι σήμερα, ακόμα δεν έχω καταφέρει να βρω απάντηση στο ερώτημα: Ήταν όντως απόντες εκείνες τις στιγμές όλοι αυτοί οι ΑΟΠΛΟΙ ναυτομάχοι ή μήπως ήταν εκεί και βλέπανε κι αυτοί, ταπεινοί (όπως ήταν ανέκαθεν οι Έλληνες ναυτικοί) κι έτσι αμίλητοι και συγκινημένοι, καμάρωναν υπερήφανα την απόδοση τιμών, ως πραγματικοί... μεγάλοι σιωπηλοί; MAY 2021 SHIPPING 45