De enige jachtwerf van België die nog luxeboten op maat maakt: Stefan Vennekens beseft dat hij vaandeldrager is van een haast verloren ambacht. Nochtans bruist de man van ideeën en toekomstplannen. Door Christophe de Schauvre (tekst) & Wim Van Eesbeek (foto’s)
06 0 060 60 0 / ge eni en ni n et ete tte en / Audi ma mag ga gaz az a ziin ine n ne e
Stefan Vennekens vormt samen met zijn broer de derde generatie in Jachtwerf Vennekens. Het is ‘s lands enigste jachtwerf, actief in custom built jachten. Als gediplomeerde Naval Architect vaart hij wel bij jachten tot 35 meter. Onder de noemer Emocean Yacht Design weet hij dan weer net die bootlengtes en budgetten te overstijgen om voor de supergroten te ontwerpen. België stond ooit aan de top inzake scheepswerven. Alleen al aan de Schelde en Rupel waren er meer dan 40 scheepsbouw- en reparatiebedrijven. “Allemaal verloren gegaan”, betreurt Stefan Vennekens die nautische kaalslag, waarvan hun in Boom gevestigde werf als enige is overgebleven. “Hoe het komt dat wij de overlevers zijn? Dat heeft veel, zo niet alles te maken met het feit dat we de expertise konden cumuleren. Mijn grootvader wist snel nieuwe materiaaltechnieken op te pikken en sindsdien blijven we alert voor alle nieuwigheden.” Van bij het prille begin, toen Jachtwerf Vennekens in 1952 begon met het maken van boten, pionierde de grootvader van Stefan inderdaad in materiaalvarianten. “In de periode waarin hout gebruikelijk was, onderzocht hij de mogelijkheden van aluminium en niet veel later zocht hij zijn heil in composietmaterialen zoals polyester. Het bleek de juiste keuze.” Vandaag bemant Stefan het kraaiennest om nieuwigheden tijdig te detecteren en studeerde daarvoor ook Yacht and Powercraft Design aan de Southampton Solent University. “Een universiteit met naam en faam in de scheepvaart, met een specifieke opleiding voor jachten. Dat laatste wekte mijn interesse. In andere cursussen is jachtdesign hooguit module binnen bredere designopleidingen.” >> Audi magazine / 061
Het eerste wapenfeit van de afgestudeerde Naval Architect was de introductie van het CATIA-softwarepakket binnen de jachtwerf. “Je moet weten dat de scheepssector nogal trouw blijft aan nautische softwarepakketten, maar dit 3D-designpakket biedt ongebreidelde mogelijkheden om boten tot in de puntjes te ontwerpen. Trouwens, ook Audi werkt in haar designafdeling met CATIA”, zegt de nieuwlichter over de software die door luchtvaartspecialist Dassault ontwikkeld werd om haar Mirage straaljager te maken. Militaire innovaties sijpelen al langer door naar andere markten - waaraan danken we anders satellietnavigatie - en ook jachtdesign kent haar pappenheimers. Zo zijn de curvende voorstevens in plaats van de klassieke V-vorm een opvallende trend. “Deze axebow of Very Slender Vessel (VSV) is het resultaat van testen met golfbreking. Onderzoek naar hoe je sneller en met minder weerstand door het water kan klieven, heeft uitgewezen dat je boot met een V-vormig front door de golven de hoogte wordt ingeduwd. Daardoor gaat het hele schip mee. De
Dat jachten lange tijd trouw bleven aan klassieke lijnen heeft veel te maken met de vrij conservatieve grondhouding in de nautische sector, vindt Vennekens. Pas de laatste jaren lijkt daar verandering in te komen. Door toenemend professionalisme, in de eerste plaats. Door durf van jonge designers, ook wel, maar vooral door de symbiose tussen architectuur en (interieur)design en dat zowel in de geest, de praktijk als cultuur. “Vandaag de dag is er meer aandacht voor yacht design, zijn er meer begenadigde ontwerpers die naam en faam maken in het wereldje en dat sijpelt ook door naar het vermogende design- en architectuurminnend publiek. Ook klanten zelf hebben meer oog voor buiten- en binnenafwerking en dat uit zich in ontwerpteams waarin ontwerpers, naval engineers en binnenhuisarchitecten samen zitten.”
VSV gaat door de golven heen, dat impliceert meteen ook dat je voordek daarop moet afgestemd zijn”, doceert de bootexpert. Vennekens heeft samen met een zielsverwant en studiegenoot uit Southampton een apart ontwerpbureau Emocean Yacht Design opgericht, om ook projecten boven de 35 meter vorm te geven.
De aandacht voor yacht design neemt toe, klanten hebben meer en meer oog voor afwerking.
062 62 / g geni e ete en eni et n / Audi ma magaz gazine gaz ine ne
Om de mate van customisering toe te lichten, troont Stefan Vennekens ons mee de jachtwerf rond. Het mag hier dan al gaan over boten met maximumlengte 35 meter, sloepjes zijn dit allerminst. “Deze boot bijvoorbeeld is volledig hier gemaakt en in de laatste rechte lijn naar afwerking”, klinkt het, terwijl er in de badkamer van het jacht druk het Corian® wordt geschuurd. Corian® is een massief oppervlaktemateriaal en een gedeponeerde uitvinding van chemiereus DuPont, zo blijkt. “Bijna alles is in Corian® uitgevoerd. Het is een dankbaar materiaal want erg licht en verkrijgbaar in alle soorten kleuren en motieven.” Een blik in de imposante eigenaarskajuit, de bergruimte met geïnstalleerde wasmachine- en droogkast, een goed uitgeruste keuken – het heeft wat weg van een drijvende, luxueuze vakantiewoning. Van bestelling tot oplevering gaat er voor een boot van Vennekens 18 maanden tot 2 jaar overheen, maar alles – echt alles – is dan ook op maat gemaakt. Het driedimensionaal gemodelleerde plan mag dan al een gedetailleerd beeld geven, in de praktijk gaat de detaillering nog een stuk verder. “Custom built betekent dat we alles in overleg met de klant realiseren. Dat gaat ver. Zo is het voor ons van belang te weten welke glazen of welk servies de eigenaar op de boot gaat gebruiken, omdat op basis van de grootte van de borden en de glazen de kastindeling kan worden gemaakt.” Niet enkel het logo, maar ook het niveau van afwerking zorgt voor de herkenbaarheid van een Vennekensboot. “Dit is het voornaamste verschil met grote productiewerven, die meer gericht zijn op standaardisatie en snelle productie. Dat uit zich in het interieur, maar tevens in de rompen die bij ons ook effectief afgestemd worden op de noden.” In tegenstelling tot wat bijvoorbeeld in Nederland gangbaar is, kan de Boomse werf zich niet beroepen op onderaannemingen. “Nochtans zouden we heel wat vakmensen kunnen gebruiken die elk in hun specialisme kunnen meewerken aan onze boten, maar in Vlaanderen hebben ze daar om onverklaarbare redenen schrik van.” Bij Vennekens doen ze alles dan maar zelf. Hun expertise inzake puur maatwerk maakt ook dat ze een tweede, parallelle markt kunnen aanboren: die van de rebuilts. Rebuilts zijn te vergelijken met renovaties in de woningbouw. De ene is al drastischer dan de andere. Als je langs de Rupel loopt en een uit de kluiten gewassen boot tegenkomt, dan is de kans groot dat die vanuit pakweg de Middellandse Zee op weg is naar Jachtwerf Vennekens. “Ik woon verderop langs het water, dus ik zie ons werk van ver binnenvaren”, lacht de scheepstelg. Kleine of
Alles, maar dan ook echt alles wordt hier op maat gemaakt.
grote klussen, het takenpakket bij de rebuilts omvat zowel het inbouwen van (al dan niet iPhone- of iPadgestuurde) scheepsdomotica en systemen voor klimaatbeheersing, als het verstevigen van een romp om oceanen te doorkruisen. Had de klant meteen ook ijsversterking willen voorzien? Het kan allemaal. “We hebben een klant gehad die een groot expeditieschip gekocht had én dat wilde ombouwen tot een jacht. Geen probleem, dan doen we dat”, luidt het kinderlijk eenvoudig. De laatste decennia leggen scheepswerven een na een het loodje; bij jachtwerf Vennekens biedt het werk zich in nauwelijks aflatende mate aan. Al blijven ze waakzaam: het missen van de juiste boot kan snel de neergang inluiden. Zo wordt er druk gewerkt aan een boot met waterstofaandrijving, een project waarbij verschillende partners zich verenigd hebben in Flanders Yachting. Op de bootshow in Monaco werd alvast een maquette van de 32-meter lange HydrogenSea getoond. Hieraan zou een kostprijs van 7,5 tot 10 miljoen euro hangen. Waterstofaandrijving is dan ook een Heilige Graal, tal van scheepswerven hebben de queeste intussen ingezet. “Brandstof die geproduceerd wordt uit water en na verbranding enkel water uitstoot, dat biedt enorm veel perspectieven”, besluit Stefan Vennekens. Perspectieven die hij maar wat graag zou vormgeven. //
Audi magazine / 063