Santigrat Dergisi Sayı:13 by SANTİGRAT DAIKIN TÜRKİYE YAYINIDIR / PUBLISHED BY DAIKIN TURKEY

CY CMY

004_005_icindekiler

7/19/11

12:58 PM

Page 2

‹Ç‹NDEK‹LER >> AKDEN‹Z’‹N ‹NC‹S‹, TUR‹ZM CENNET‹ ANTALYA… UYGARLIKLARA MESKEN OLMUfi BU KENT‹M‹Z‹N HER TARAFINDAN TAR‹H FIfiKIRIYOR… 14 >> MARCO POLO’DAN EVL‹YA ÇELEB‹YE SEYYAHLARIN KISA TAR‹H‹… HERKES‹N ‹Ç‹NDE B‹R KAfi‹F VARDIR AMA BAZILARI BUNU AÇI⁄A ÇIKARAB‹L‹R… 22 >> MÜZ‹⁄‹M‹Z‹N USTA YORUMCUSU LEMAN SAM, YILLAR SONRA YEN‹DEN B‹R ALBÜMLE SEVENLER‹YLE BULUfiMAYA HAZIRLANIYOR… 26 >> SANAT ARTIK B‹R YATIRIM ARACI OLARAK BÜTÜN DÜNYADA KABUL GÖRÜYOR. ÖZELL‹KLE JAPON ‹fiADAMLARI DÜNYACA ÜNLÜ ESERLER‹ KOLEKS‹YONLARINA KATIYOR… 36

L DÜNYA DEV‹ DAIKIN, AIRFEL H‹SSELER‹N‹N TÜMÜNÜ SATIN ALDI. 8 TEMMUZ’DA ‹MZALANAN ANLAﬁMAYLA AIFEL BUNDAN BÖYLE DÜNYA L‹G‹NDE YER ALACAK… RIXOS’UN ‹STANBUL’DA ‹LK REZ‹DANS PROJES‹ OLAN ‘RIXOS RESIDENCE BOMONTY’DE KULLANILAN ISITMA, SO⁄UTMA VE HAVALANDIRMA S‹STEMLER‹ AIRFEL ‹MZASI TAﬁIYOR. M

>> AIRFEL ‹LE 10 YILDIR ‹fiB‹RL‹⁄‹ HAL‹NDE OLAN ALPEREN MÜHEND‹SL‹K, 2011 YILINDA ‹NfiAAT SEKTÖRÜNDEN DAHA FAZLA PAY ALMAYI HEDEFL‹YOR. KURUCU ORTAK ‹LKER KURAN ‹LE SEKTÖR HAKKINDA B‹R SÖYLEfi‹… 40 >> “KAPALIÇARfiI KAPALI KUTU…” ‹STANBUL’UN ‹LK AVM’S‹ D‹YEB‹LECE⁄‹M‹Z KAPALIÇARfiI, ‹Ç‹NDEK‹ HANLARI, BEDESTENLER‹, DÜKKANLARIYLA KÜLTÜRÜMÜZÜN ÖNEML‹ B‹R PARÇASI… 46 >> ÇEVRE B‹L‹NC‹ ‹Y‹CE YAYILIYOR. ORGAN‹K ÜRÜNLERE OLAN ‹LG‹DEN SONRA EKOLOJ‹K TAT‹L SEÇENE⁄‹ DE KABUL GÖRÜYOR. EKOLOJ‹K TAT‹L‹N PÜF NOKTALARI… 52 >> HER KÜLTÜRÜN KEND‹NE ÖZGÜ ALIfiKANLIKLARI VE DAVRANIfi B‹Ç‹MLER‹ VAR. ARTIK DÜNYA KÜÇÜLDÜ⁄ÜNE GÖRE BUNLARI B‹LMEKTE FAYDA VAR. 60

18 >> AIRFEL’‹N ENERJ‹ TASARRUFU VE YÜKSEK PERFORMANSI B‹R ARAYA GET‹REN INVERTER SER‹S‹ KL‹MALARI YÜZDE 30’A VARAN YÜKSEK ENERJ‹ TASARRUFU SA⁄LIYOR. 64

L ON B‹R AYIN SULTANI RAMAZAN ‹STANBUL’DA B‹R BAﬁKA YAﬁANIYOR. ESK‹ GELENEKLER‹ YAD EDERCES‹NE KENT‹N HER TARAFINDA ETK‹NL‹KLER DÜZENLEN‹YOR… 4 SANT‹GRAT

>>AIRFEL AKADEM‹ ÜYELER‹ BOﬁ DURMADI, B‹RÇOK SORUMLULUK PROJES‹N‹ HAYATA GEÇ‹RD‹. DUYGULANARAK OKUYACAKSINIZ… 70

004_005_icindekiler

7/21/11

10:12 AM

Page 3

SANT‹GRAT TEMMUZ - A⁄USTOS - EYLÜL 2011 Say›:13 Airfel Is›tma ve So¤utma Sistemleri San. Tic. A.ﬁ. Ad›na ‹mtiyaz Sahibi: Hasan Önder Yönetim Yeri: Airfel Is›tma So¤utma Sistemleri San.Tic.A.ﬁ Hürriyet Mahallesi E-5 Yanyol Üzeri No: 57 Kartal / ‹stanbul 0 216 453 27 00 www.santigrat.com.tr santigrat@airfel.com

Yükselen bir Türkiye’de… Asl›nda gündem çok yo¤un. Türkiye bir seçim süreci daha yaflad›. Seçmen, iktidardaki hükümetle devam karar› ald›. Ekonomik çevrelerde bu duruma “istikrar” deniliyor. Dünyada ise enteresan geliflmeler oluyor. Hakim güç ABD’ye alternatif olarak kurulan AB, gücünü yitiriyor. AB’yi oluflturan ülkeler bir bir ekonomik açmaza düflüyor, “riskli” ülkeler haline geliyor. Türkiye ise yükseldikçe yükseliyor… Türkiye yükseliyor, markalar›m›z yükseliyor, Türkiye büyüyor! Temmuz ay› Airfel için köklü de¤iflikliklerin yaflad›¤› bir dönem oldu. 1999 y›l›nda klima ekipmanlar› ithal etmek üzere kurulan flirketimiz, 2001 y›l›nda Türkiye’nin en büyük holdinglerinden Sanko Holding ile birleflti¤inde büyük bir ticari baflar›ya imza atm›flt›. Airfel’in Türkiye pazar›nda gösterdi¤i agresif büyüme, ihracat potansiyeli, AR-GE alan›ndaki baflar›lar› Japon dünya devi Daikin’in de dikkatinden kaçmad›. Avrupa, Ortado¤u ve Afrika’y› içeren EMEA bölgesinde daha da güçlenmek isteyen Daikin, Airfel Afi. hisselerinin tümünü sat›n ald›. 8 Temmuz’da imzalanan bu anlaflma Aifel için de yeni bir dönemin bafllang›c› anlam›n› tafl›yor. Uluslararas› bir flirketin kurum kültürü, pazarlama a¤› ve güçlü marka deste¤iyle Airfel markas› dünyaya tafl›nacak. Bu birleflmenin detaylar›n› dergimizin ilk sayfalar›nda okuyabilirsiniz. Bu konuda merak ettiklerinizi ve sorular›n›z› dergimizin künyesinde yer alan e-posta adresimize gönderebilirsiniz. Ekim ay›nda yay›nlayaca¤›m›z sonbahar say›m›zda bu konudaki her türlü bilgiyi sizinle daha detayl› paylaflaca¤›z… Airfel’in yo¤un gündemi s›ras›nda haz›rlad›¤›m›z 13’üncü say›m›zda sizlerin keyifle okuyaca¤› konular seçmeye çal›flt›k. A¤ustos ay›nda bafllayacak Ramazan dolay›s›yla haz›rlad›¤›m›z iki konu, geçmifl Ramazanlar› yad ederken, geleneklerimizi bir kez daha hat›rlatacak içerikte. Japonlar›n bafl› çekti¤i sanat yat›r›mc›lar›n› konu alan yaz›m›z› ise ilgiyle okuyacaks›n›z. Farkl› kültürlerin farkl› al›flkanl›klar›n› kaleme al›nd›¤› yaz› ise size tebessüm ettirecek. Ve tabii ilgiyle takip edilen moda, otomobil ve teknoloji sayfalar›m›z… Sevgiyle kal›n... Hasan ÖNDER

Yaz› ‹flleri Müdürü (Sorumlu): fiule fientarl› Kreatif Direktör: Belma Kuyucu Editör (Kurumsal): Hülya Dinçer Editör (‹çerik): Esin Bozyel Çeviri: Erkan fienol Foto¤raf: Deniz Aç›ksöz Katk›da Bulunanlar: Seyra Faralyal› Erdalo¤lu, Nur Yalç›nkaya Akman, Bora Erdin, Begüm Özcan Murat Kurt Bask›: Özgün Ofset Tel: (90) 212 280 00 09 © Bu yay›n›n her hakk› sakl›d›r. Bu dergide legal olarak yay›mlanan yaz›, makale, foto¤raf, çizgiroman ve illustrasyonlar›n sorumluluklar› sahiplerine ait olup, copyright haklar› Airfel Is›tma ve So¤utma Sistemleri San. Tic. A.fi.’ye aittir. ‹çeri¤in, Airfel Is›tma ve So¤utma Sistemleri San. Tic. A.fi.’den yaz›l› izin almaks›z›n herhangi bir ortamda ço¤alt›lmas›, bas›lmas›, referans gösterilmesi ve yay›mlanmas› yasakt›r.

SANT‹GRAT

006_009_tekno

7/19/11

11:25 AM

Page 2

TEKNO

Çin’in h›zl› treni Fransa’ya fark att› Çin, saatteki h›z› 350 kilometreyi bulan yeni bir h›zl› trenin denemesini yapt›. Baflkent Pekin ve fiangay kentleri aras›nda çal›flacak tren, iki kent aras›ndaki 1318 kilometrelik yolu yaklafl›k 5 saatte al›yor. Tren, ülke çap›nda infla edilmesi planlanan h›zl› tren flebekesinin bir parças›. H›zl› trenler, çok pahal› ve tehlikeli derecede h›zl› olduklar› gerekçesiyle elefltiriliyordu. Hükümet elefltiriler karfl›s›nda azami h›z› saatte 306 kilometre olarak belirledi, bilet fiyatlar›nda da indirime gidildi. fiu ana kadar dünyadaki h›zl› trenlerin saatteki ortalama h›z› Japonya’da 243, Almanya’da 232, Fransa’da ise 277 kilometreydi. Çin, Fransa’ya büyük fark att›.

‹nsan gözü manyetik alan› alg›l›yor Sinekler üzerinde yap›lan bir araflt›rma insan gözünün manyetik alan› alg›layabildi¤ine iflaret ediyor. Sonuçlar› Nature Communications adl› bilim dergisinde yay›mlanan araflt›rmaya göre, sinekler, proteinin varl›¤›ndan önce manyetik alana tepki vermedi. ‹nsan gözünde ›fl›¤a duyarl› bir proteinin, sineklerde manyetik bir alandaki pusula gibi hareket etti¤i belirlendi. Bilim insanlar› bu bulgunun göz sorunlar› üzerine yap›lan tedavilerin tamamen de¤ifltirece¤ini düflünüyor.

CIA sitesini vuran hacker’lar yakaland› CIA, Amerikan Senatosu, ‹ngiltere Organize Suçla Mücadele Ajans› gibi kurumlar›n internet sayfalar›na baflar›l› sald›r›lar düzenledi¤ini belirten LulzSec adl› hacker grubu, da¤›ld›¤›n› aç›klad›. Yaln›zca 6 bilgisayar korsan›ndan oluflan ekip, flirketlere ve hükümetlere ait web sitelerinde “sadece bunu yapabildikleri için” 50 gün boyunca aksamalara yol aç›p bu kurumlar› teflhir ettiklerini duyurdu. Aç›klamay› internet sitesi üzerinden yapan grup, internet sohbet dilinde gülmek anlam›na gelen ‘Lulz’ ad›n› kullan›yor. Hacker grubundan ‘Whirlpool’ olarak bilinen bir kifli BBC’ye “Belirli bir noktada daha ciddi ifllere yönelik operasyonlar yapmak durumunda kalabiliriz” demiflti.

6 SANT‹GRAT

006_009_tekno

7/19/11

11:31 AM

Page 3

Ruh halini yans›tan kedi kula¤› Japon giriflimciler giyenin ruh halini yans›tacak flekilde oynayan kedi kulaklar›na sahip bir oyuncak üretti. Necomimi adl› oyuncak, tüylü iki kulak ve bir al›c›dan olufluyor. Oyuncak, kafaya tak›ld›¤›nda, al›c› beyin dalgalar›n› ölçerek insan›n o andaki ruh halini tespit ediyor. Kulaklar da buna göre geriye gidiyor, yana yat›yor ya da dikiliyor. Ayn› kedilerde oldu¤u gibi, kifli dikkat kesildi¤inde kulaklar dikiliyor. Rahatlad›klar› s›rada yana yat›yor ve sald›rganlaflt›klar›nda da geriye gidiyor. Neurowear adl› flirketin tasarlad›¤› oyuncak y›l sonuna do¤ru piyasaya sürülecek. Büyük bir ilgi görece¤ine kesin gözüyle bak›lan oyuncak Necomimi’nin, Japon gençlerin flirin oyuncaklara ve teknolojik ürünlere ilgisini bir araya getirdi¤i için çok popüler olaca¤› düflünülüyor.

Herkesi flafl›rtan olay Foto¤raf makineniz var m›? Peki, makinenize ne kadar güveniyorsunuz? E¤er makineniz hakk›nda bir flüpheniz varsa, unutman›n vakti çoktan geldi çünkü bu cihazlar düflündü¤ünüzden çok daha dayan›kl›. Peter Govaars isimli flah›s, California k›y›lar›nda gezinirken, okyanus k›y›s›nda bir foto¤raf makinesi iskeleti gördü. D›fl yüzeyi tamamen y›pranm›fl olan cihaz›n üzerinde duran SD kart dikkatini çekti. Öncelikle makineyi temizleyen Govaars, sonra SD kart› bilgisayar›na takt› ve bir anda içerisindeki yüzlerce foto¤raf gün yüzüne ç›kt›. Foto¤raflar›n 2007 tarihli olmas›ysa as›l ilgi çekici nokta oldu. Govaars yapt›¤› aç›klamas›nda flunlara de¤indi: “Aç›kças› kart› temizlemek için çok büyük bir fley yapmad›m. Sadece kart› XActo b›ça¤›yla yerinden ald›m ve alkollü bir bezle sildim ki pin'lerinde tuz kalmas›n. Sonra da SD yuvas›na takt›m”. Halen nas›l çal›flmay› sürdürdü¤ü bilinmeyen SD kart gizemini flimdilik sürdürmeye devam ediyor. Govaars’sa cihaz›n sahibine ulaflmas› için bir adet Flickr sayfas› açm›fl durumda. Bakal›m makinenin gerçek sahibi bu olay› duyunca ne yapacak.

iPod, iPhone, iPad, ve flimdi s›rada iCloud var Biliflim devi Apple, San Francisco’daki merkezinde merakla beklenen yeni ürünleri iCloud’u tan›tt›. Kanser tedavisi gören Steve Jobs’un tan›tt›¤› yeni ürün, Apple bilgisayar ve mobil cihazlar› aras›nda bilgilerin kablo olmaks›z›n paylafl›lmas›n› öngörüyor. Bu sistem sayesinde, Apple cihazlar›ndaki resim, video, uygulama, doküman ya da müziklere istenilen ortamdan eriflebilmek mümkün olacak.

‹ran uzaya maymun gönderecek ‹ran, gelecek ay uzaya canl› maymun göndermeyi planl›yor. IRNA ajans›n›n bildirdi¤ine göre, ‹ran Uzay Ajans›’n›n baflkan› yapt›¤› aç›klamada, bu amaçla befl maymunun testlere tabi tutuldu¤unu ve Kavoflgar-5 roketiyle uzaya göndermek üzere aralar›ndan birinin seçilece¤ini belirtti. ‹ran Cumhurbaflkan› Mahmud Ahmedinejad, geçti¤imiz a¤ustos ay›nda yapt›¤› aç›klamada, ülkesinin 2017’ye kadar uzaya insan göndermeyi planlad›¤›n› söylemiflti. Bat›l› ülkeler, ‹ran’›n yörüngeye uydular›n› oturtmak üzere kulland›¤› uzun menzilli balistik füze teknolojisinden nükleer savafl bafll›¤› f›rlatmak için de yararlanmas›ndan endifle ediyorlar. Nükleer çal›flmalar›n›n tamamen bar›flç› oldu¤unu sürekli vurgulayan Tahran, geçti¤imiz günlerde ikinci kez kendi yap›m›, görüntü geçme ve hava durumu tahmin etme için kullanaca¤› Rasad 1 uydusunu yörüngeye f›rlatm›flt›.

SANT‹GRAT

006_009_tekno

7/19/11

11:25 AM

Page 4

TEKNO

Türk kaflife Beyaz Saray’dan davet! Do¤al hayat› korumada dünya çap›ndaki araflt›rmalar› National Geographic dergisinin 2011 y›l› ‘kaflifleri’ aras›na giren Ça¤an fiekercio¤lu, baflar›lar› dikkat çekerek Beyaz Saray’dan davet ald›. Utah Üniversitesi’nde ö¤retim üyeli¤i yapan kufl bilimci, ekolog ve çevre bilimci fiekercio¤lu, Kosta Rika’da kufl halkalama ve radyo takibiyle kufllar›n ekolojisini araflt›rmas›, Etiyopya’da araz› çal›flmas› yapmas›, Türkiye’de do¤al hayat› korumaya çal›flmas› ve daha da önemlisi dünyan›n ilk kufl veri taban›n› oluflturmas›yla, National Geographic’in genç ‘kaflifleri’ aras›na girmiflti. Beyaz Saray’dan davet alan fiekercio¤lu, ABD Baflkan› Barack Obama’n›n takvimi ayarlanabilirse sonbaharda Obama ile veya Beyaz Saray yetkilileriyle görüflecek.

‹nsana en yak›n robot ‹sviçre’deki Zürih Üniversitesi’nde çal›flan bir grup bilim insan›, Star Wars filminin ünlü robot karakteri ‘C-3PO’ya t›pat›p benzeyen bir robot tasarlad›. ‘Ecci’ ad›ndaki robot bir insan gibi hareket ediyor ve kafas›n›n üzerinde, bir tepegöze benzemesine neden olan kocaman bir kamera yer al›yor. Bedeninin büyük bir k›sm› özel olarak gelifltirilen bir plastikten üretilen Ecci’nin kaslar› ve tendonlar› da bulunuyor. Kafas›na yerlefltirilen ve beyin görevi gören bilgisayarsa robotun hatalar›ndan ders ç›karmas›n› sa¤layabilecek geliflmifllikte.

Aydan getirilen kumlar 40 y›l sonra ortaya ç›kt› Apollo 11 taraf›ndan aydan getirilen ve iki y›l sonra ortadan kaybolan kumlar, St. Louis’deki bir müzayede evinde ortaya ç›kt›. fians eseri bulunan ay kumu, NASA’n›n Houston’daki Johnson Uzay Merkezi’ne teslim edildi. Müzayede evinin sahibi David Kols, “Ay kumu parma¤›m›n ucu kadar… Ama en az›ndan bu ömrümde aya gitmeyece¤imi bildi¤im için anlam› çok büyük” dedi. NASA’n›n 23 Haziran’da bulundu¤unu aç›klad›¤› kumun, 1969’da ay›n yüzeyinde çekim yapan astronotlar›n kameras›ndan geldi¤i biliniyor. Kameradan fleffaf bant kullan›larak al›nan kum, bir flekilde karaborsaya düfltü ve 2001 y›l›nda Alman bir koleksiyoncuya sat›ld›. Koleksiyoncu ise band› ABD’ye teslim edece¤ine, küçük parçalara böldü. Y›llar sonra, St. Louis’deki müzayede evinde ay kumunun aç›k art›rmaya ç›kar›ld›¤›n› ö¤renen NASA yetkilileri, aç›k art›rmay› durdurdu ve kuma el koydu.

8 SANT‹GRAT

006_009_tekno

7/19/11

11:25 AM

Page 5

Cep telefonlar›n› gürültüyle ﬂarj eden tiﬂört

Göz hareketlerini yaz›ya çevirdi Baflkent Üniversitesi Mühendislik Fakültesi mezunu Onur Topçudere, fare ve klavye gereksinimi olmadan yaln›zca göz hareketleriyle bilgisayara yaz› yazd›r›labilen bir teknoloji gelifltirdi. Yrd. Doç. Dr. Metin Y›ld›z dan›flmanl›¤›nda Biyomedikal Mühendisli¤i mezunu Onur Topçudere taraf›ndan gerçeklefltirilen projenin özellikle engelliler için büyük avantajlar getirdi¤ini belirtiliyor. Yetkililer projeye iliflkin flu bilgileri verdi: “Projede, göz hareketlerini yaz›ya çeviren bir sistemle, felç veya çeflitli kas hastal›klar›na ba¤l› olarak konuflma ya da hareket yetene¤ini kaybetmifl kiflilerin istek ve düflüncelerini daha rahat ifade edebilece¤i bir teknik gelifltirildi. Bu ürünün tasar›m›nda daha önce yine Baflkent Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomedikal Mühendisli¤i Bölüm’ünde gelifltirilen bir kodlama sistemi kullan›larak hastan›n çok az say›da göz hareketi ile daha k›sa zamanda çevresi ile iletiflim kurabilmesi sa¤lanacak.”

Samsung’dan ak›l almaz bir çözünürlük Samsung, Los Angeles’daki Society for Information Display etkinli¤inde dev çözünürlükteki 70 inç’lik yeni HDTV’sini tan›tt›. 4000 x 2000 çözünürlü¤ündeki ‘3DTV’, bu çözünürlü¤e pikselleri küçülterek ve daha iyi transistörler kullanarak ulafl›yor. Üreticiler birçok durumda pikselleri küçültemiyor, çünkü flu anki silikon transistörler, elektronlar› küçültülmüfl parçalardan yeterli bir h›zda iletemiyor. Samsung’un metal oksit transistörleri ise elektronlar› iletmede oldukça baflar›l›. fiu anki HDTV’lerin 1920 x 1080 veya 1280 x 720 çözünürlüklerinde geldi¤ini düflündü¤ümüzde 4000 x 2000’in bir sonraki ad›m olaca¤› düflünülebilir.

Gürültüden faydalanarak cep telefonlar›n› flarj edebilen tiflört gelifltirildi. Özellikle festivaller, konserler gibi yüksek sesli müzik dinlenen ortamlarda ifle yarayacak tiflörtün gençlerin ilgisini çekmesi bekleniyor. Telekom devi Orange taraf›ndan prototipi üretilen ‘Spirit Of 71’ adl› tiflört sayesinde kullan›c› ihtiyac› oldu¤unda telefonunu flarj edebiliyor. ‹htiyac› olan tek fley, ses-yan›t teknolojisini devreye sokacak yüksek sesli müzik. Tiflörtün içindeki A4 büyüklü¤ündeki pizoelektrik film, ses dalgalar›n› emiyor. Bunu elektri¤e dönüfltüren tiflört, bu elektri¤i cep telefonunun yerlefltirildi¤i bölgeye aktar›yor.

10 bin y›l boyunca hiç durmadan çal›flacak 10 bin y›l durmadan çal›flabilecek dev saatin yap›m›na baflland›; hem de bak›n nerede? Amazon.com’un kurucusu Jeff Bezos çok farkl› bir projenin peflinde. Bezos’un projesi 10 bin y›l durmadan devam edebilecek 70 metre uzunlu¤unda bir saat yapmak. Dev saatin inflas›na flimdiden bafllanm›fl durumda. Saat, yap›m› tamamland›¤›nda Bat› Teksas’taki Sierra Diablos da¤›n›n içerisine yerlefltirilecek. Bezos bu saatin birçok medeniyetin yok olufluna tan›kl›k edece¤ini söylüyor. Hiçbir ziyaretçi saati ziyaret etmeye gelmezse, dev saat kendi kendine 10 bin y›l boyunca saati hesaplayabilecek.

Pi say›s›n›n taht› sallant›da Dünyan›n en önemli say›s› olarak kabul edilen ‘Pi’ say›s› art›k eskisi kadar da popüler olmayabilir. Matematikçilere göre Pi say›s› yanl›fl ve onun yerine do¤ru hesaplamalarla ‘Tau’ say›s›n›n gelmesi gerekiyor. “3,14159265 olan Pi say›s› bir dairenin özellikleriyle ba¤daflm›yor” diyen matematikçiler okul kitaplar›nda da Pi say›s›n›n yerini de¤eri 6.28 olan Tau say›s›n›n almas› gerekti¤ini vurguluyorlar. Hatta Pi günü gibi Tau günü de flimdiden belirlenmifl: 28 Haziran. Çünkü Tau’nun de¤eri 6.28. Matematikçi Kevin Houstan: “Bunca y›ld›r Pi say›s›na bakarak yan›ld›k. Pi, çemberle özdeflleflen bir say› de¤il, gerçek olan› 2 x Pi yani Tau. Biz matematikçiler aç›lar› derece olarak de¤il radyan olarak hesapl›yoruz ve bir çemberde 2 Pi radyan› vard›r” diye konufltu.

SANT‹GRAT

010_011_tekno_tek

7/19/11

11:27 AM

Page 2

TEKNO ZOOM

All in one: HEPS‹ B‹R ARADA B‹LG‹SAYARLAR KASASI OLMAYAN B‹R B‹LG‹SAYAR ARTIK HAYAL DE⁄‹L. TÜM DÜNYAYI KASIP KAVURAN HEPS‹ B‹R ARADA PC ÇILGINLI⁄I YAKINDA ÜLKEM‹Z‹ DE ETK‹S‹ ALTINA ALACAK.

o¤u kullan›c› bilgisayar kasas›n›n asl›nda gereksiz yer kaplad›¤›n› düflünür. Performans seviyesindeki sistemler için pek mümkün gözükmese de, temel düzeydeki ev ve ofis bilgisayarlar› için düflünce do¤ru. Bilindi¤i gibi performans ve ›s›nma birbirine ba¤l› olan iki nitelik ve ›s›nan donan›mlar için de her zaman belirli bir hacim iflgal eden so¤utucular›n kullan›lmas› gerekli. Donan›m üreticileri her zaman daha az ›s›nan bileflen üretmeyi göz önünde tutsa da, performans seviyesinde konumland›r›lan ürünler halen büyük yap›lara sahip. Dolay›s›yla bir ‘Hepsi Bir Arada’ bilgisayar›n müthifl derecede performansl› olmas›n› beklemek do¤ru olmayacak. Hepsi Bir Arada PC’lerde donan›mlar›n saklanaca¤› hacim olarak monitör kasalar› tercih ediliyor ve dolay›s›yla seçilen bileflenler de özel olmak durumunda. Daha öncesinde dizüstü bilgisayar bileflenlerini kullanmay› uygun gören üreticilerden günümüzde dört çekirdekli farkl› çözümlerin de geldi¤ini görüyoruz. Buradan Hepsi Bir Arada PC’lerin ilerleyen günlerde çok daha genifl bir kullan›m olaca¤› sonucu ç›kar›labilir.

10 SANT‹GRAT

‘HEPS‹ B‹R ARADA’ NED‹R? ‹ngilizcede ‘All in One’ olarak ifade edilen ‘Hepsi Bir Arada’ kelime grubu asl›nda dilimizde kullan›m alan›na göre farkl›l›k gösteriyor. fiöyle ki; yaz›c›larda ayn› kelime grubunu ‘çok ifllevli’ fleklinde kullanmak durumunday›z. Fakat bilgisayarlarda tercih edilen Hepsi Bir Arada kavram› temel olarak kasan›n monitör hacmi içine dahil edilmesinden, yani bir ‘Kasas›z PC’ tasar›m›ndan ibaret. Kasan›n tüm girifl ç›k›fllar›, sürücüleri ve di¤er özellikleri monitör yap›s›na dahil edilmifl durumda. ‹fli biraz daha ileriye götürüp PC kasas›n› bir klavye yap›s›na gömmeyi baflarm›fl üreticiler de yok de¤il. Tabii bu ürünleri ancak birkaç y›l sonras›nda size listeliyor olabiliriz. Günümüzde bilgisayarlar sadece monitör içine gömülebiliyor. Peki, bunun kullan›c›lara faydas› ne? Öncelikle Hepsi Bir Arada PC’lerin hem evde, hem de iflyerinde kullan›m› söz konusu olabilir. Özellikle salonda yer kaplamayan bir bilgisayara sahip olmay› herkes ister. Dokunmatik olan modeller de düflünüldü¤ünde Hepsi Bir Arada PC’ler salonlar için ideal ola-

cakt›r. Düflünün bir; kasa d›fl›nda klavye ve fareye de ihtiyaç yok. Ayn› flekilde mutfakta, yatak odan›zda ya da kablo kalabal›¤› olmayan bir bilgisayar istedi¤iniz her yerde Hepsi Bir Arada PC’ler kullan›labilir. Ofis yaflam›nda ise Hepsi Bir Arada PC’lerin faydalar›n› s›n›rlamak haks›zl›k olur. Kimi modellerde enerji tüketiminin 50W’› bile geçmedi¤i düflünülürse eski teknolojili ve tüplü monitörüyle birlikte 250-300W saatlik tüketimi olan standart ofis bilgisayarlar›na göre Hepsi Bir Arada bilgisayarlar›n uzun vadede kayda de¤er bir ekonomik kazanç sa¤layaca¤› söylenebilir. Elbette birçok yabanc› markan›n ülkemizde sat›fla sunulmas› biraz zaman alacakt›r. Ürün tercihi yaparken bir bilgisayardan beklentilerinize göre hareket edin. Dokunmatik ekran özelli¤i ilk etapta sempatik gibi gelse de uzun vadeli kullan›mlarda klavye ve farenin üstüne olmayaca¤›n› unutmay›n. Kablo kalabal›¤› olmayan bir e¤lence bilgisayar› düflünüyorsan›z dokunmatik ürünleri tercih edin. ‹flte birkaç marka seçene¤i…

010_011_tekno_tek

7/19/11

11:27 AM

Page 3

LENOVO IDEACENTRE (1148 TL – 1467 TL), ‹ﬂlemci seçimi olarak Intel’in Pentium, Core 2 Duo, Core 2 Quad aileleri aras›ndan tercih yap›labiliyor. Kendi özel klavye faresi sayesinde de fark yaratmay› baﬂaran Lenovo IdeaCentre ailesindeki ürünlerin tek eksi¤i dokunmatik teknolojisini sunmamalar›.

ACER ASPIRE Z5600 (1408 TL) ‹fllemci olarak Intel’in Core 2 Quad serisinden Q8200S modelini kullanan Acer Aspire Z5600 bilgisayar ailesinde flu an sat›flta olan tek bir model var. Z5610 model bilgisayarda 23 inçlik bir ekran yer al›yor. Ekranda Full HD yani bir baflka deyiflle 1920 x 1080 piksel çözünürlükte görüntüler oluflturulabiliyor. 1 TB gibi yüksek kapasitede depolama yapabilen bir sabit diski bünyesinde bar›nd›ran üründeki sistem belle¤inin kapasitesi ise 4 GB. Ürün, fiyat / performans aç›s›ndan da baflar›l›.

DELL STUDIO ONE 19 (1060 TL – 1591 TL) DELL’in Studio One 19 serisinde dört adet farkl› dokunmatik bilgisayar bulunuyor. Bu ürünlerde Intel Pentium E5200, E5400, Core 2 Duo E7500, E8400’ün yan›nda Quad Core serisinden de Q8200 iﬂlemci seçilebiliyor. HP TOUCHSMART (2104 TL - 2476 TL) 23 inç boyutunda ekrana sahip olan HP TouchSmart serisi bilgisayarlarda TouchSmart 600-1100 ve TouchSmart 600-1000 modelleri mevcut. Intel’in Core 2 Duo serisinden farkl› iﬂlemcileri olan bilgisayarlar›n tamam› kablosuz klavye ve fare beraber geliyor.

AOC M222T (2000 TL) AOC’nin dokunmatik ekranl› hepsi bir arada bilgisayar› M222T’de 21.5 inç boyutunda bir ekran bulunuyor ve en yüksek 1920 x 1080 piksel çözünürlükte görüntüler oluﬂturulabiliyor. ‹ﬂlemci olarak Intel’in mobil Core 2 Duo ailesinden T6600 modelinin tercih edildi¤i üründe 4 GB kapasitede ve DDR2 yap›s›nda sistem belle¤i kullan›l›yor.

BENQ NSCREEN i91 (1094 TL) BenQ nScreen serisinde flu an için sat›flta yaln›zca i91 modeli var. ‹fllemci tercihini AMD taraf›ndan yapan BenQ, nScreen i91’de 210U isimli 1.5 GHz h›z›nda çal›flan bir modele yer vermifl. Dahili bir bellek kart› okuyucu da bulunduran BenQ nScreen i91'de uygun fiyat nedeniyle dokunmatik ekran yok.

ASUS EEE TOP ET (1458 TL – 2017 TL) ASUS’un Eee Top ET serisinde beﬂ farkl› model bulunuyor. Bunlar aras›nda ekran boyutlar› 15.6 inç’ten 21.6 inç’e kadar uzanan seçenekler mevcut. Modele göre 1 GB’dan 4 GB’a kadar sistem belle¤i seçilebiliyor. Baz›lar›nda ise optik sürücü olarak Blu-ray seçimi yap›labiliyor. SANT‹GRAT

012_013_anlasma

7/21/11

4:13 PM

Page 2

HABER

DÜNYA KL‹MA DEV‹ DAIKIN, AIRFEL’‹ SANKO HOLD‹NG’DEN SATIN ALDI SANKO HOLD‹NG fi‹RKETLER‹NDEN, TÜRK‹YE ‹KL‹MLEND‹RME SEKTÖRÜNÜN ÖNCÜSÜ AIRFEL, JAPON KL‹MA DEV‹ DAIKIN TARAFINDAN SATIN ALINDI. SANKO HOLD‹NG YÖNET‹M KURULU ÜYES‹ VE ISITMA-SO⁄UTMA GRUP BAfiKANI SAM‹ KONUKO⁄LU “‹KL‹MLEND‹RME SEKTÖRÜNDE FAAL‹YET GÖSTEREN fi‹RKET‹M‹Z AIRFEL’‹N H‹SSELER‹N‹N YÜZDE 100’Ü, DAIKIN EUROPE N.V’YE SATILDI” D‹YE B‹LG‹ VERD‹.

Mr. Masatsugu Minaka, Sami Konuko¤lu, Mr. Frans Hoorelbeke, Hasan Önder

aikin Europe N.V Baflkan› Masatsugu Minaka da “2010 y›l›nda 900 milyon Euro olan Türkiye klima pazar›n›n, 2015’te 1 milyar 700 milyon Euro’ya ulaflaca¤›n› ve böylece Türkiye’nin; Avrupa, Ortado¤u ve Afrika’y› içeren EMEA bölgesinde en önemli pazar haline gelece¤ini öngörüyoruz. Bu sat›n alma Daikin’›n Türkiye pazar›ndaki sat›fl a¤›n› güçlendirecek ve EMEA pazarlar›na sundu¤u ürün çeflitlerini art›racakt›r” dedi. Sanko Holding flirketlerinden, ›s›tma, so¤utma ve havaland›rma sektörünün yenilikçi markas› Airfel’in hisselerini, Daikin sat›n ald›. Japon klima devi Daikin Industries Limited’in yüzde 100 ifltiraki olan Daikin Europe N.V ile Airfel’in anlaflmas› 8 Temmuz’da imzaland›. Hisse devri, Rekabet Kurumu ve gerekli di¤er onaylar al›nd›ktan sonra tamamlanacak. Sanko Holding Yönetim Kurulu Üyesi ve Is›tma-So¤utma Grup Baflkan› Sami Konuko¤lu, sat›fl›n uzun süren pazarl›klar›n ard›ndan gerçekleflti¤ini belirtti. Konuko¤lu, “Sanko Holding olarak, dünya çap›ndaki markalar›m›zla farkl› sektörlerde faaliyet gösteriyoruz.

12 SANT‹GRAT

2023 vizyonuyla oluflturdu¤umuz stratejik plan›m›z çerçevesinde, istikrarl› bir büyüme hedefliyoruz. ‹klimlendirme sektörüne çok önem vermemize ra¤men Daikin’in teklifinin, Airfel’i gelece¤e tafl›yacak, firmaya ve markaya büyük de¤er katacak bir f›rsat oldu¤unu gördük. Bu da karar sürecinde etkili oldu. Uzun pazarl›klar›n ard›ndan teklifi kabul ettik. Bu sat›fl›n öncelikle Türkiye ekonomisine ard›ndan Sanko Holding, Airfel ve Daikin’e hay›rl› olmas›n› umuyor, baflar›lar diliyoruz” dedi. Daikin Europe Baflkan› Masatsugu Minaka ise “Daikin, h›zla geliflmekte olan yeni pazarlara giriflini h›zland›rmak ve faaliyet alanlar›n› gelifltirmek için farkl› stratejiler izliyor. Bu sat›n alma ifllemiyle birlikte Daikin ve Airfel’in ›s›tma, klima ve havaland›rma pazarlar›ndaki birbirini tamamlay›c› nitelikteki güçlerini, yeteneklerini birlefltirerek ve en üst düzeye ç›kartarak Türkiye’deki faaliyetlerimizi daha da kuvvetlendirmeyi hedefliyoruz. Türkiye klima pazar› Avrupa, Ortado¤u ve Afrika’y› içeren EMEA bölgesinde h›zla en önemli pazar haline gelecek. Türkiye, eflsiz co¤rafi konumu ve ekonomik performan-

s›yla bölgedeki önemli oyunculardan biri olacak. 2010 y›l›nda 900 milyon Euro olan klima pazar›n büyüklü¤ünün 2015’te 1 milyar 700 milyon Euro’ya ulaflaca¤›n› öngörüyoruz. Türkiye iklimlendirme sektörünün güçlü markas› Airfel’in bu süreçte Daikin’i daha da güçlendirmesini ve Türkiye’deki faaliyetlerini büyütmesini hedefliyoruz” diye bilgi verdi. Daikin’in 1975 y›l›ndan beri Türk klima sektöründe faaliyet gösterdi¤ini belirten Masatsugu Minaka, “Airfel’in sat›n al›m›ndan sonra konut ve ticari ›s›tma, klima ve havaland›rma ürünlerinin üretimine Daikin'in yüksek üretim standartlar›yla Türkiye'de de devam edece¤iz. Türk halk›na ileri iklim teknolojileriyle hizmet edecek ve ihracat›m›z› da sürdürece¤iz. Ayr›ca Daikin’in ürün gam›na dâhil olan Airfel ›s›tma ürünleriyle Türkiye’de daha genifl bir ürün gam›na sahip olaca¤›z. Her iki flirketin ürün yelpazesi, sat›fl a¤› ve üretim yeteneklerini birlefltirerek bayi ve tüketiciler için üstün hizmet sunmay› amaçl›yoruz” dedi. Airfel’in kurucular›ndan, Genel Müdür Hasan Önder de, “Sanko Holding ile 2001 y›-

012_013_anlasma

7/21/11

4:13 PM

Page 3

l›ndan bu yana birçok baflar›l› çal›flmaya imza att›k. 10 y›l gibi k›sa bir sürede Airfel’i bir dünya markas› haline getirdik. Dört fabrikam›zda AR-GE ve üretime büyük önem veren bir anlay›flla çal›flt›k ve çal›flmaya devam ediyoruz. Tek odal› evlerden dev projelere kadar her mekân›n ›s›tma so¤utma ihtiyaçlar›n› karfl›layan bir hizmet veriyoruz. 46 ülkeye ürünlerimizi ihraç ediyor, dünya çap›nda uluslararas› markalarla rekabette baflar›l› sonuçlara imza at›yoruz. Türkiye genelindeki genifl bayi a¤›m›z, sat›fl noktalar›m›z ve yetkili servislerimizle sektörün önemli oyuncular› aras›nda yer al›yoruz. Bu baflar›m›z, Japonya’n›n ve dünyan›n en önemli klima üreticisi Daikin’in de dikkatini çekti. Daikin zaten Türkiye iklimlendirme sektörünü yak›ndan tan›yor, pazar› ve Airfel’in baflar›lar›n› takip ediyordu. Daikin faaliyet gösterdi¤i her pazarda 1 numara olmay› amaçlayan, stratejisini buna göre oluflturan bir firma. Türkiye iklimlendirme sektörünün ve Airfel’in potansiyelini göz önünde bulundurarak sat›n alma teklifiyle geldi. ‹ki markan›n yarataca¤› sinerjinin, Airfel’i ve sektörümüzü daha da ileriye tafl›yaca¤›na inan›yorum” dedi. Diakin Klima Pazarlama Limited fiirketi Genel Müdürü Takayuki Kamekawa ise sat›n alman›n ard›ndan Daikin’in, Türkiye iklim-

lendirme pazar›n›n en önemli oyuncusu olaca¤›n› belirtti. Airfel Afi. Genel Müdürü olarak görev yapan Hasan Önder, bu yeni dönemde Airfel Afi. CEO’su olarak görevine devam edecek. AIRFEL HAKKINDA Airfel faaliyetlerine 1999 y›l›nda klima ekipmanlar› ithal ederek bafllad›. Türkiye’nin en büyük holdinglerinden Sanko Holding ile 2001 y›l›nda birleflen Airfel, ›s›tma, so¤utma ve iklimlendirme sektöründe yat›r›mlar›na bafllad›. Airfel bugün kombi, klima üniteleri, infrared ›s›t›c›lar, panel radyatör, fancoil ve klima santralleri üretiyor. fiirket, 276 bayiden oluflan sat›fl a¤› ve 398 yetkili servisi ile Türk halk›na hizmet ediyor. Ukrayna, Almanya ve Türkmenistan baflta olmak üzere 46 ülkeye ihracat yap›yor. Kendi ürünlerinin üretimi ve da¤›t›m›n›n yan› s›ra Airfel, bir Daikin Grup markas› olan McQuay gibi di¤er önemli markalar›n da resmi distribütörlü¤ünü üstleniyor. DAIKIN HAKKINDA Osaka-Japonya’da 1924 y›l›nda kurulan Daikin Industries Ltd. bugün 14 milyar Dolar’› aflan cirosu, 13,6 milyar Dolar toplam varl›klar› ve 41 bin 569 çal›flan›yla dünya ›s›tma, so¤utma, havaland›rma ve flurokim-

yasal ürünler pazarlar›n›n lideri haline geldi. Tarihinde birçok icat ve teknolojik yenili¤e imza atan Daikin, 1950’lerde dünyan›n ilk paket tipi klima ve ›s› pompas›ndan, 1960’larda ilk multi tip split klima sistemlerine; 1982’de VRV klima sisteminin icad›ndan bugüne birçok yenili¤in öncüsü oldu. Daikin, ana teknolojisini kullanarak, say›s›z pazar ve uygulama için yenilikçi ve enerji tasarrufu sa¤layan ürünler üretebiliyor. Daikin Europe N.V, 1972 y›l›nda Avrupa pazar›na ürünlerini sunmak için Daikin Industr›es Ltd taraf›ndan Belçika Oostende’de kuruldu. Daikin Industries Limited’in yüzde 100 ifltiraki olan Daikin Europe N.V, konut, ticari ve endüstriyel iklimlendirme uygulamalar› için müflterilerinin de¤iflen ihtiyaçlar›na uygun Daikin markal› klima, ›s› pompas› ve so¤utma ekipmanlar› üretiyor ve Avrupa, Afrika ve Ortado¤u bölgelerinin sat›fl organizasyonunu yürütüyor. Pazar›n en yenilikçi oyuncular›ndan biri olan Daikin Europe N.V’nin flu anda Belçika,Çek Cumhuriyeti, Almanya, ‹talya ve ‹ngiltere'de üretim tesisleri bulunuyor. 2007 y›l›nda Türkiye’deki pazarlama firmas› Daikin Klima Pazarlama Ltd. fiti.’ni kuran Daikin Europe N.V, 8 Temmuz günü imzalad›¤› anlaflmayla Airfel hisselerinin yüzde 100’ünü Sanko Holding’den sat›n ald›.

Mr. Masatsugu Minaka, Sami Konuko¤lu, Mr. Frans Hoorelbeke, Hasan Önder SANT‹GRAT

014_017_antalya

7/18/11

6:56 PM

Page 2

GEZ‹

Antalya: B‹R YUDUM AKDEN‹Z… ÜNÜ ÜLKE SINIRLARINI AfiMIfi B‹R KENT… TARTIfiMASIZ TÜRK‹YE’N‹N TUR‹ZM BAfiKENT‹. AVRUPA’NIN EN ÇOK TERC‹H ED‹LEN TUR‹ST‹K DEST‹NASYONLARINDAN B‹R‹. MASMAV‹ AKDEN‹Z’‹N ALTIN RENKL‹ KUMLARLA BULUfiTU⁄U, MEfiE VE ÇAM ORMANLARININ GÖRKEML‹ TOROSLAR’I BEZED‹⁄‹, OVALARINDAN BEREKET SAÇILAN B‹R D‹YAR. MUHTEfiEM DO⁄ANIN, BENZERS‹Z B‹R KÜLTÜREL M‹RASLA BULUfiMASINDAN DO⁄AN B‹R TUR‹ZM CENNET‹: ANTALYA. HAZIRLAYAN VE FOTO⁄RAFLAR: SEYRA FARALYALI ERDALO⁄LU

evresinden ayr› ele al›nd›¤›nda dahi bir kitab›n ana konusu olabilecek kadar kapsaml› ve ihtiflaml› olan Antalya kenti, do¤al ve tarihsel zenginlikler bak›m›ndan öylesine eflsiz bir bölgenin merkezi ki, t›pk› havaliman›ndan ç›k›p kenti transit geçen turist transfer araçlar›n›n yapt›¤› gibi, pek çok gezi yaz›s›nda da birkaç cümleyle geçifltiriliyor. ‹lgi daha ziyade, deniz, plajlar ve antik kentlere yönlendirilirken, Antalya kent merkezindeki güzellikler gölgede kal›yor. Biz böyle olsun istemedik; Antalya ve çevresini de¤il, bizzat Antalya’n›n kendisini anlatmay› tercih ettik. Kendimize göre iki günlük bir gezi plan› oluflturduk ve yola ç›kt›k. Konaklamak için kentin kalbinde, Kaleiçi’nde yer alan butik otellerden birini

seçiyoruz. Tercihimiz anlaml›; eski kentin kuruldu¤u yerden bafllamak istiyoruz gezimize. Ne özel araba ne de baflka bir ulafl›m arac› kullanmak niyetinde de¤iliz. Çok yorulursak en fazla tramvaya binme izni veriyoruz kendimize. Yürümeye son derece elveriflli olan bu kentte, havan›n ve manzaran›n tad›na ad›m ad›m varaca¤›z. Daha önce Antalya’y› görmemifl olanlar, kent ve çevresi hakk›ndaki övgülerimizde afl›r›ya kaçt›¤›m›z› sanmas›nlar. Anlat›ld›¤›na göre, Antalya’ya ad›n› veren Bergama Kral› II. Attalos, “Bana bir yeryüzü cenneti bulun” diye buyurur erkân›na. Aranan cennet, Toros Da¤lar›’n›n gözcülük etti¤i Akdeniz k›y›s›ndaki bir körfezde, denizden yaln›zca 40 metre yüksekte yer alan kayal›klar›n hemen berisinde bulunur. Böylece

Attaleia, günümüzdeki söylenifliyle Antalya, Pamfilya, Psidya ve Likya bölgelerinin kesiflme noktas›nda kurulur. Ça¤layan sular›n besledi¤i Toroslar’›n aras›ndaki büyüklü küçüklü ovalar bolluk ve bereket sa¤lar bölgeye. Böylece Antalya tarih boyunca önemini yitirmez, vazgeçilmez bir yerleflim merkezi olur. Osmanl› topraklar›na kat›lana kadar Roma, Bizans ve Selçuklu egemenliklerinde ticaret ve kültür merkezi olarak varl›¤›n› sürdürür. SURLARIN ‹Z‹NDE KALE‹Ç‹ Madem kentin ilk kuruldu¤u yerde konakl›yoruz, öyleyse Kaleiçi’nden bafllayal›m anlatmaya. Osmanl› döneminden kalma eski Antalya evlerinin a¤›rl›kl› olarak hedi-

14 SANT‹GRAT

014_017_antalya

7/18/11

6:56 PM

Page 3

yelik eflya dükkanlar›na, restoran, kafe ve barlara, pansiyon ve butik otellere dönüfltü¤ü c›v›l c›v›l Kaleiçi’nde yürürken, özellikle liman bölgesinde, antik kentin surlar›ndan kal›nt›lara rastl›yoruz. ‹lk surlar›n kentin kuruldu¤u dönemde, II. Attalos zaman›nda (MÖ 2. yy.) yap›ld›¤› san›l›yor. MS 130’da Roma ‹mparatoru Hadrianus surlar›n do¤u bölümünü onartm›fl. ‹mparator Hadrianus’un onuruna yap›lan ve iki kulesiyle birlikte günümüze dek ayakta kalan Hadrianus Kap›s› (Üç Kap›lar) da yine bu dönemde yap›lm›fl. Üç kemerli, iki katl› kap›n›n ön ve arka k›s›mlar›nda kaideler üzerine oturtulmufl Korint bafll›kl› sekiz sütun yer al›yor. Kap›n›n iki yan›nda ise nöbetçi kuleleri bulunuyor.

Antik kent, yani ﬂu an gezmekte oldu¤umuz Kaleiçi, biri deniz ve di¤eri karadan olmak üzere at nal› biçiminde iki surla korunuyordu. D›ﬂ surlarda elli ad›m aral›klarla kuleler bulunuyordu. Surlar Roma, Bizans

ve Selçuklu dönemlerinde onar›l›p, zaman zaman da geniflletilmifl. Kente girifli sa¤layan dört kap› bulunuyormufl. Surlardan ve kap›lardan günümüze birkaç burç, Hadrianus Kap›s› ve yan›ndaki kuleler, limana bakan H›d›rl›k Kulesi, Kale Kap›s› Meydan›’nda bulunan ve bugün Saat Kulesi olarak kullan›lan kule ve liman surlar›n›n bir k›sm› kalm›fl. Antik kentin do¤usunda, günümüzde Karaalio¤lu Park›’n›n bat› falezlerinde yer alan H›d›rl›k Kulesi Roma döneminden kalma (MS 2. yy.). On dört metre yüksekli¤indeki iki katl› yap›n›n deniz feneri olarak kullan›ld›¤› san›l›yor. Alt› kare planl›, üstü yuvarlak tarzda kesme tafllardan yap›lan kulenin iç duvarlar›nda fresk kal›nt›lar› bulunuyor. SANT‹GRAT

014_017_antalya

7/18/11

6:56 PM

Page 4

H›d›rl›k Kulesi’nin do¤u yönünde, Bizansl›lar taraf›ndan infla edilmifl Panagia Bazilikas› 1467 y›l›nda Türk Sultan› Korkut taraf›ndan tek flerefeli bir minare eklenerek camiye dönüfltürülmüfl. 1896’daki yang›n camiyi harap etmifl ve minaresinin yar›s›n›n y›k›lmas›na sebep olmufl. Bu nedenle bugün Kesik Minare olarak adland›r›l›yor. Yap›n›n kemerli kap›s›, kap› ile pencere kenarlar›n›n rölyefleri ve mermer sütunlar› dikkat çekiyor. Y‹VL‹ M‹NARE VE ESK‹ ANTALYA EVLER‹ Kale Kap›s› Mevkii’nin denize bakan k›sm›nda, Antalya’daki ilk ‹slam eseri olan, 13. yüzy›lda Selçuklu Sultan› Alaeddin Keykubat taraf›ndan yapt›r›lan Yivli Minare’yi görüyoruz. Antalya'n›n sembolü haline gelen bu minare, kare fleklinde bir tafl kaide üzerinde tu¤ladan infla edilmifl. 38 metre yüksekli¤indeki minarenin gövdesinin üst k›sm› aç›k mavi renkte ve dört köfle mozaik tafllarla süslü. 8 yivli minareye 90 basamakl› bir merdiven ile ç›k›l›yor. Yivli Minare Camii, Anadolu çok kubbeli

16 SANT‹GRAT

cami türünün en eski örneklerinden biri. Yar›m küre fleklinde 6 adet kubbesi bulunuyor. Caminin hemen bitifli¤inde Karatay Medresesi yer al›yor. Bu alan içinde 18. yy.’da infla edilen Mevlevihane, Mehmet Bey Türbesi ve Selçuklu Hamam› da yer al›yor. Kale Kap›s› bölgesinde, antik kentten kalan nöbetçi kulelerinden biri Saat Kulesi’ne dönüfltürülmüfl. Kare planl› kule

25 metre yüksekli¤inde. Saat Kulesi’nin hemen yak›n›nda yer alan Kuyucu Murat Pafla taraf›ndan 1570’de yapt›r›lan Murat Pafla Camii Türk-Selçuklu sanat›n›n güzel bir örne¤i. Roma, Bizans ve Selçuklu dönemi eserlerinin izinde yapt›¤›m›z yolculuk esnas›nda, Kaleiçi’nin dar ve dolambaçl› sokaklar›ndan, eski Antalya evlerinin aras›ndan geçiyoruz. Dikkatimizi, kimi restore edilmifl, kimi y›llar›n yükünü tafl›yan bu otantik evlere yöneltebiliriz. Kaleiçi’nin limandan yukar› do¤ru uzanan dar sokaklar›nda çift tarafl› olarak yer alan evlerin konumlar›na bakt›¤›m›zda, gün içinde birbirlerinin gölgesinden faydalanacak flekilde yap›lm›fl olduklar›n› fark ediyoruz. Genellikle y›¤ma tafltan ve ahflap geçiflli olan evlerde üst katlar cumbal›, ç›kmalar ise a¤aç süslemelerle bezeli. Evlerin hemen hepsinin soka¤a cephesi bulunuyor, iç k›s›mda ise bahçeli avlular dikkat çekiyor. Eskiden zemin katta evin depo, mutfak gibi k›s›mlar› yer al›rken, üst katlarda ortak yaflam alan› ve odalar bulunurdu. Günümüzde de asl›na uygun olarak restore edildikleri gözlemleniyor. Ticari liman›n kentin bat› k›y›s›na tafl›nmas›ndan sonra Yat Liman› ad›n› alan eski liman› do¤an›n ve tarihin buluflma noktas› olarak tan›mlamak yerinde olur. Buras› ayn› zamanda gezi teknelerinin de hareket noktas›. Mevsimine göre, tam gün süren, Akdeniz k›y›lar›n› gezen turlar düzenleniyor. Biz tercihimizi, y›l›n her günü, her saat bafl›nda hareket ederek kent çevresini dolaflt›ran k›sa turlardan yana kullan›yor ve Antalya falezlerini denizden seyretmenin tad›na var›yoruz. Deniz turumuz Lara taraf›nda Düden fielalesi’nin denize döküldü¤ü noktaya kadar devam ediyor. Antalya merkezinde ilk günümüzü, Kaleiçi bölgesinin do¤usunda kalan Karaalio¤lu Park›’na yapaca¤›m›z bir geziyle sonland›rabiliriz. 7 dönüm alan üzerine kurulu kentin bu en eski park›, ›l›man iklime özgü

014_017_antalya

7/18/11

6:56 PM

Page 5

yüzlerce çeflit çiçek, bitki ve a¤aç türlerine ev sahipli¤i yap›yor. Park›n ana plan› Perge Antik Kenti örnek al›narak düzenlenmifl. Genifl yürüme yollar›, Antalya Körfezi ve Beyda¤lar›’na uzanan seyir teraslar›, çay bahçeleri ve çocuk oyun alanlar›yla yaln›zca dinlendiren de¤il, insan›n ruhunu yenileyen bir park buras›. KONYAALTI PLAJI VE PARKLAR Gezimizin ikinci gününde Kaleiçi’nden ç›k›p kentin bat›s›na do¤ru ilerliyoruz. Konyaalt› Caddesi boyunca ilerlerken, solda, deniz taraf›nda yer alan parklarda durup soluklanabiliriz. Bu güzergahta, Konyaalt› Plaj›’na kadar, s›ras›yla Yavuz Özcan Park›, Atatürk Park› ve Hasan Subafl› Kültür Park› yer al›yor. Palmiye a¤açlar›n›n s›raland›¤› cadde boyunca genifl kald›r›mlardan, Toroslar’›, denizi ve parklardaki envaiçeflit a¤açlar› seyrederek, fark›na varmadan Antalya Müzesi’nin ve Konyaalt› Plaj›’n›n bafllad›¤› noktaya geliyoruz. Ça¤dafl müzecilik anlay›fl›na göre düzenlenerek 1985 y›l›nda hizmete giren Antalya Müzesi’nde 13 teflhir salonu, çocuk bölümü ve aç›k hava galerileri yer al›yor. 7 bin metrekare alan üzerine kurulu müzede, tamam› bölgeye ait yaklafl›k 5 bin eser sergileniyor. Plaja inmeden önce Hasan Subafl› Kültür Park›’n› geziyoruz. Okaliptüs, servi, akasya, çam, hurma ve palmiye a¤açlar›yla kapl›, yüzlerce bitki ve çiçek türünün yer ald›¤› park adeta bir botanik bahçesi. Park içinde Antalya Kültür Merkezi ile Cam Pi-

ramit Sabanc› Kongre ve Fuar Merkezi de yer al›yor. K›r kahveleri ve çocuk oyun alanlar›n›n bulundu¤u park içinde ayr›ca yapay flelaleler ve göletler de dikkat çekiyor. Sadece Antalya'n›n de¤il Türkiye’nin en tan›nm›fl plajlar›ndan olan Konyaalt› Plaj› Toroslar’›n eteklerine do¤ru kilometrelerce uzan›yor. Kum ve çak›l kar›fl›m› plajda belediyenin iflletti¤i tesislerin yan› s›ra çeflitli su sporlar›n›n yap›ld›¤› BeachPark gibi özel tesisler de yer al›yor. BeachPark bünyesinde havuz ve kayd›raklar›n yer ald›¤› AquaLand; yunus ve beyaz balina gösterilerinin oldu¤u DolphinLand bulunuyor. Konyaalt› Plaj›’nda y›l›n 8 ay› deniz keyfi yapan yerli ve yabanc› turiste rastlan›yor. Uzun bir yürüyüflün ard›ndan Akdeniz’in tuzlu sular› tüm yorgunlu¤umuzu ald› götürdü. Arda kalan, gördü¤ümüz tüm tarihi ve do¤al güzellikler oldu. Bu keyfi kent merkezine do¤ru yapaca¤›m›z tramvay yolculu¤uyla pekifltirebilir, yolculuk esnas›nda, bir sonraki seferde Düden fielalesi, Termessos Antik Kenti, Karain Ma¤aras› ve Lara taraf›ndaki park ve plajlar› ziyaret etmenin hayallerini kurabiliriz.

ALTIN PORTAKAL F‹LM FEST‹VAL‹ Ülkemizin en eski ve uzun soluklu film festivali olan Antalya Alt›n Portakal Film Festivali’nin ilki 1964 y›l›nda düzenlendi. Dönemin Belediye Baflkan› Dr. Avni Tolunay, yörenin simgesi olan portakal›, deniz, tarihsel ö¤eler ve Venüs heykeliyle bütünlefltirerek festivalin ad›n› ve ödülünü belirledi. 1995 y›l›ndan bu yana Antalya Büyükflehir Belediyesi önderli¤inde Antalya Kültür Sanat Vakf› (AKSAV) taraf›ndan organize edilen festival, 2005 y›l›ndan itibaren uluslararas› boyut kazand›. 48. Uluslararas› Alt›n Portakal Film festivali bu y›l 814 Ekim 2011 tarihleri aras›nda gerçekleflecek.

SANT‹GRAT

018_021_ramazan

7/18/11

6:59 PM

Page 2

GELENEK

On bir ay›n sultan›: ‹STANBUL’DA RAMAZAN COfiKUSU… RAMAZAN AYI H‹Ç fiÜPHES‹Z GÜNAHLARDAN BA⁄IfiLANMAYI D‹LEME AYIDIR. ANCAK, ON B‹R AYIN SULTANI RAMAZAN SADECE ‹BADETTEN ‹BARET DE⁄‹L. ÖZELL‹KLE ‹STANBUL’DA PEK ÇOK SEMTTE RAMAZAN E⁄LENCELER‹ DÜZENLEN‹R. ‹ÇLER‹NDE EN ÇOK RA⁄BET GÖREN‹ VE EN COfiKULUSU FESHANE VE SULTANAHMET’TEK‹LERD‹R. HAZIRLAYAN: NURDAN DO⁄DU FOTO⁄RAFLAR: VOLKAN DO⁄AR

18 SANT‹GRAT

018_021_ramazan

7/18/11

6:59 PM

Page 3

aflad›¤›m›z modern hayat, on bir ay›n sultan› Ramazan ay›n› lay›k›yla yaflamaya ve medeniyetimizi oluflturan eski gelenekleri sürdürmeye tam olarak imkân vermese de, ülkemizde Ramazanlar giderek daha canl› hissedilir hale geldi. Özellikle ‹stanbul’da bu kutsal ay›n ruhuna uygun etkinliklerin ço¤almas›, Ramazan ay›n›n coflkusuna can katt›. Son y›llarda flehirde düzenlenen ekinliklere, ‹stanbullular gece gündüz demeden kat›l›yor; Ramazan ay›n›n flehre sundu¤u bereketten nasiplerini almaya çal›fl›yorlar. Kentteki coflku dolu Ramazan etkinliklerini anlatmaya geçmeden gelin, bu kutsal ay›n flehirde, evlerimizde, hayatlar›m›zda neleri de¤ifltirdi¤ine tan›k olal›m… EVLERDE B‹R TELAfi… “‹nsanlara yol gösterici, do¤runun ve do¤ruyu e¤riden ay›rman›n aç›k delilleri olarak Kuran’›n indirildi¤i ay”da camiler her zamankinden daha bir kalabal›klafl›r. Minareler, bu mübarek ay›, duyup da bilmeyen kalmas›n dercesine “Hofl geldin ya Ramazan” ya da “Oruç tut, s›hhat bul” gibi mahyalarla süslenir. Çarfl› pazardaki esnaf, evlerde Ramazan’›n birinci günü itibariyle bafllayan al›flverifl telafl›n› sorunsuz atlatabilmek için, tüm haz›rl›¤›n› daha ay girmeden tamamlam›flt›r. Tüm ay boyunca sahurda ve iftarda tüketilecek yiyecekler için tezgâhlarda yepyeni yerler aç›lm›flt›r. ‹ftar sofralar›n›n en gözde yiyece¤i hurma, her keseye uygun çeflidiyle tezgâhlarda al›c›s›n› bekler. Ard›ndan s›ras›yla zeytin, past›rma, turflu gelir… Bu arada, evlerde bayram temizli¤i telafl› han›mlar› sarm›flt›r. ‘‹mandan gelir’ fliar›y-

RAMAZAN ADI NEREDEN GEL‹R? Müslümanlar›n bu yo¤un ibadet ay›na neden Arapça’da ‘yakan, kavuran s›cak’ anlam›na gelen Ramazan ad› verildi¤i çok net de¤il. Bir görüfle göre Kuran’›n indirildi¤i bu ay, ‹slam öncesi Arap takviminde y›l›n bu en s›cak ay›na denk geldi¤i için öyle kalm›fl. Sahurda yenen yeme¤in vücutta yarataca¤› s›cakl›k, susuzlu¤un da etkisiyle kavurucu etki yapt›¤› için bu ay ‘Ramazan’ ad›yla an›lm›fl…

la yap›lan temizlik elbette önemli ama as›l Ramazan ay› oruç demek oldu¤undan, evlerde en önemli haz›rl›k sahur ve iftar için yap›l›r. Hali vakti yerinde olanlar, t›pk› eskiden oldu¤u gibi gösteriﬂe kaçmadan, yak›nlar›na ve komﬂular aras›ndaki yard›ma

muhtaçlara el uzat›r. Mahalle sakinleri ve h›s›m akraba, iftar için yeme¤e davet edilir. Günümüz ilçe belediyelerinin pek çok yere kurdu¤u iftar çad›rlar›, her günü bir varl›kl› taraf›ndan verilen yemeklerle, varl›¤› paylaﬂma alanlar› haline gelir. Akﬂam yeme¤i SANT‹GRAT

018_021_ramazan

7/18/11

6:59 PM

Page 4

ESK‹ ‹STANBUL GELENEKLER‹ GÜLLAÇ Güllaç geleneksel Türk tatlar›n›n en eskilerinden biri. Ta Osmanl› sultan sofralar›ndan günümüze tafl›nan bu doyumsuz lezzet, önceleri üç ‹hlas bir Fatiha okunmadan atefle verilmezmifl. ‹çine gül konuldu¤undan güllaç ad›n› alan bu eski tatl›, hafif oldu¤u için ço¤unlukla Ramazan’da tercih ediliyor. KARAGÖZ VE HAC‹VAT Karagöz ve Hacivat, zamana yenik düflen geleneksel Türk gölge oyunlar›n›n en meflhurudur. Köklerinin Orta Asya Türklerine uzand›¤› san›lan bu oyunda iyi huylu, bilgili Hacivat ve iyi kalpli, cahil, kaba saba Karagöz bir vücudun iki eli gibi tamamlarlar birbirlerini. MAHYALAR Mahyalar, Ramazan’›n geliflinin en güzel müjdecisidir. Say›lar› bir elin parmaklar›n› geçmeyen ustalar›n ›srarla sürdürdü¤ü bu gelenek, ne yaz›k ki yok olmak üzere. Geçmifli 400 y›l öncesine dayanan bir Türk sanat› olan ve çift minareli-çift flerefeli camiler üzerine konulan mahyalar günümüzde sadece ‹stanbul, Bursa ve Edirne’deki camilere kuruluyor. YUMURTA-YI HÜMAYUN Topkap› Saray›’ndan ç›kan Padiflahlar, Dolmabahçe Saray›’na gelip burada iftar eder, yats› ve teravih namazlar›ndan sonra yap›lan Kadir Gecesi dua törenine kat›l›rlarm›fl. Topkap› Saray›’nda yap›lan iftarda padiflaha Yumurta-y› Hümayun ikram edilmesi Osmanl› hanedan› geleneklerindenmifl. Öncelikle halka halinde k›y›lm›fl so¤an Halep ya¤›nda öldürülüyor, kavrulan so¤ana ince dilimlenmifl tütünlük past›rma ilave edilip, biraz da su kat›larak pifliriliyor. Biraz fleker ve sirkeyle bir iki tafl›m kaynat›l›yor. Aç›lan yuvalara yumurta k›r›l›p, kapak kapat›l›yor ve kaskat› olmayacak flekilde pifliriliyor. yaln›z yenilebilir elbet, ama iftar mutlaka birileriyle ortaklafla gerçeklefltirildi¤inde anlam kazan›r. Ezan okunduktan hemen sonra edilen flükür duas›, bir günün sonunu iflaret eder. Yemeklere aç bir ifltahla sald›rmak zay›fl›k demektir. Bu yüzden varsa bir hurma yoksa zeytin o da yoksa bir suyla oruç açmak, yiyeceklerin en hafifinden görece a¤›r›na do¤ru bir yol izlemek adettendir. Ço¤unlu¤un topluca bütün bir gün sürdürdü¤ü oruç, iftarla sonlan›r; iftar ise di¤er yiyecekler bir yana, Ramazan pidesi demektir ama pastanelerin yapt›klar› de¤il. Çarfl› f›r›nlar›n›n, ekmek unundan ç›kard›¤› bol çörek otlu, bol susaml› pide için, baflta çocuklar olmak üzere evin yafll›lar›n›n f›r›n önlerinde kuyruk bekleyerek

20 SANT‹GRAT

018_021_ramazan

7/18/11

6:59 PM

Page 5

sat›n ald›¤› pidelerin kokusuna yans›yan, dayan›lmaz lezzetine karfl› gösterilen sahur da ibadetin uzant›s› gibidir. Ramazan’da oruç ve iftar denildi¤inde akla gelen fleylerden biri de elbette, Ramazan davulcular›d›r. Çok eskiden mahalle bekçilerinin maniler eflli¤inde yapt›¤› sahur vaktini haber verme ifli, günümüzde bir ayl›¤›na ‹stanbul’a gelen davulculara düfler. Muhtarlardan ald›¤› izin belgesiyle çal›flan davulcular mani bilmeseler de gelene¤e uygun olarak Ramazan’›n 15’inci ve bayram›n ilk günü bahflifl toplarlar. Hiç flüphesiz Ramazan, günahlardan ba¤›fllanmay› dileme ay›d›r. Ancak ‹stanbul’da Ramazan sadece ibadetten ibaret de¤ildir. Teravih namaz›ndan sonra evler-

den ve camilerden ç›kan halk, eskinin laleli Beyaz›t, Sultanahmet, Ayasofya, Mahmutpafla, Eyüp Sultan, Sultan Selim camilerinin a¤aç alt› kahveleri, ç›¤›rtmal›, zilli maflal›, darbukal› zurnal› semai kahveleri, saz flairleri, karagöz perdeleri ya da Direkleraras› tiyatrolar› kalmad›¤›ndan, flehirdeki baflka e¤lencelerin içerisine dalar. ‹htiyaca tam olarak cevap vermese ve geçmiflin tam karfl›l›¤› olmasa da Sultanahmet Meydan› ve Haliç’te Feshane Uluslararas› Fuar ve Kongre Merkezi çeflitli Ramazan e¤lencelerine sahne olur. fiimdi gelin, bu e¤lencelere biraz daha yak›ndan göz gezdirelim…

HOfiGELD‹N YA fiEHR-‹ RAMAZAN Ramazan deyince akla gelen ilk semtlerden biri Eyüp’tür. Her ramazan ›fl›klarla donat›lan Eyüp Cami’nin mahyalar› gözleri kamaflt›r›r. Ramazan gecelerinin vazgeçilmez mekânlar›ndan Feshane’de ses sanatç›lar›n›n konserleri, ip cambaz› ve jonglörlerin gösterileri, Haliç’i deyim yerindeyse tam bir cümbüfl yeri haline getirir. Ramazan›n bafllad›¤› gün Feshane’de bir kandil yanar. Bu, Ramazan ay›n›n bafllad›¤›n›, e¤lencelerin bafllayaca¤›n›n da iflaretidir. ‹stanbullular›n büyük ra¤bet etti¤i etkinliklerde mehter konserleri, heyecanl› yar›flmalar, birbirinden renkli gösteriler gerçeklefltirilir. Ay boyunca tasavvuf müzi¤inin büyülü na¤meleri eflli¤inde gerçekleflen sema gösterileri de manevi ruhu doru¤a ç›kar›r. Ramazan boyunca dört farkl› sahnede ay›n ruhuna uygun ekinliklerde, Karagöz - Hacivat, Nasrettin Hoca, Kelo¤lan ve ‹bifl vazgeçilmez aktörlerdir ve yediden yetmifle herkesi neflelendirirler. Ayr›ca, Ramazan ay› boyunca, Kad›köy, Üsküdar, Befliktafl ve Eminönü vapur iskelelerinden, karfl›l›kl› seferlerle Feshane’ye ulafl›m gerçeklefltirilir. Tarihi Yar›mada’da ise Süleymaniye, inan›lmaz görkemiyle hemen rol çalar; “On bir Ay›n Sultan›” güzellemesiyle selamlar herkesi. Yeni Camii ›fl›klar›yla yoldafl olur Süleymaniye’ye, Ramazan’›n coflkusuna can katar. Üsküdar’da ise kendine özel adetleriyle Ramazan’›n yafland›¤›na tan›k olursunuz…

SANT‹GRAT

022_025_seyyah

7/18/11

7:00 PM

Page 2

TAR‹H

Evliya Çelebi’den Marco Polo’ya… SEYYAHLARIN ‹Z‹NDE BU YIL EVL‹YA ÇELEB‹’N‹N 400’ÜNCÜ DO⁄UM YILI… UNESCO BU VES‹LEYLE ‹ÇER‹S‹NDE BULUNDU⁄UMUZ YILI ‘EVL‹YA ÇELEB‹ YILI’ ‹LAN ETT‹. ÜNLÜ SEYYAHIN GEÇT‹⁄‹ GÜZERGÂHLAR SEYAHAT TUTKUNLARI ‹Ç‹N YEN‹ MACERALARIN DA KAPISINI ARALADI. fi‹MD‹ YEN‹ SEYAHAT TREND‹ ÇELEB‹’N‹N VE TAR‹HTEK‹ D‹⁄ER SEYYAHLARIN GÜZERGÂHINI ‹ZLEYEREK ÇEfi‹TL‹ ROTALAR OLUfiTURMAK… HAZIRLAYAN: NEH‹R TEK‹N

vliya Çelebi, “Çok gezen mi bilir, çok okuyan m›?” cümlesinin pefline mi tak›l›p seyyahl›k etti bilinmez ama, kar›fl kar›fl dolaflt›¤› Osmanl› topraklar›n› gezerken hem okudu hem de yazmay› ihmal etmedi. “Görelim ayine-i devran ne suret gösterir” cümlesiyle bafllad›¤› yolculuklar›nda yaflad›¤›, gördü¤ü, gezdi¤i her ayr›nt›y› çelik hakkâk kalemiyle not etti. Henüz 19 yafl›nda ç›kt›¤› ilk seyahatinde, 52 y›l boyunca hiç y›lmadan dolaflaca¤›n› ve onlarca yolculu¤un ard›ndan 10 ciltlik bir seyahatname yazaca¤›n›; hatta do¤umunun 400’üncü y›l›nda hala konuflulup-yaz›laca¤›n› hayal edebilir miydi acaba? Üstüne üstlük içerisinde bulundu¤umuz 2011 senesinin de UNESCO taraf›ndan ‘Evliya Çelebi Y›l›’ ilan edilece¤ini duysa ne yapard› kim bilir!… fiimdi gelin, bu dünyaca ünlü seyyah› yak›ndan tan›yal›m… SEYYAH OLDU BU ÂLEMDE… Evliya Çelebi ilk yolculu¤una ‹stanbul’dan bafllad› ve kaleme ald›¤› 10 ciltlik dev eserin ilk cildinde ‹stanbul’u anlatt›. Hanlar›n› hamamlar›n›, camilerini insanlar›n›; hiçbir ayr›nt›y› atlamadan. Seyahatine ‹stanbul’dan bafllamas›n›n önemli bir nedeni vard› elbet. Babas›, Çelebi’nin taflraya ç›kmas›na uzun zaman karfl› koymufl, izin vermemiflti. Ta ki 1640’ta, eski dostu Okçuzade Ahmed Çelebi ile gizlice Bursa’ya gidene kadar. Çelebi’nin bir ay süren Bursa yolculu¤unun ard›ndan art›k o¤lunu tutamayaca¤›n› anlayan babas›, seyahate tek ç›kmas›na izin verdi. Ama ç›kt›¤› Bursa yolculu¤unu da es

22 SANT‹GRAT

geçmeyerek kaleme alan Çelebi; ikinci ciltte Bursa’y› anlatt›. Mübala¤ac›l›¤› eserlerindeki en önemli unsulardan biri de olsa bu ayn› zamanda onun ne denli iyi bir edebiyatç› oldu¤unun da bir göstergesi say›labilir. Gezdi¤i dolaﬂt›¤› yerlerin betimlemesine, zengin üslubuna bak›p ne iyi edebiyatç› dersiniz. Ya da s›ras›yla anlatt›¤› olaylar onu iyi bir belgeselci yapar… ‹yi bir co¤rafyac›d›r ayn› zamanda, ‹stanbul’dan ﬁam’a, Edirne’ye, Sofya’ya hatta Tuna boylar›na uzand›¤› üçüncü ciltte. Dördüncü cildinde, ‹stanbul’dan

Van’a oradan da Irak’a, ‹ran’a gider… Do¤u Anadolu, Orta Avrupa ve Rumeli’yi anlatt›¤› beflinci cilt, alt›nc› cildin de habercisidir… Almanya-Macaristan’a uzan›r buradan. Ve sonras›nda Anadolu’ya geri döner yedinci ciltte, Karadeniz ve çevresini öyküler. Yolculuklar› bitmez Çelebi’nin. 10’uncu cilde kadar, Da¤›stan’dan K›r›m’a, K›pçaklardan Çerkezlere, Grit’ten Selanik’e, Mekke’den Medine’ye M›s›r’dan Suriye’ye, Filistin’den Transilvanya’ya hatta Sudan’a, Habeflistan’a kadar gezmedi¤i, anlatmad›¤› yer kalmaz. Ünlü seyyah›n 1630’lu y›llarda ‹stanbul’dan bafllad›¤› seyahatler, ölüm tarihi olan 1682’de son bulur. Çelebi, sadece gezip gördü¤ü yerleri anlatmakla kalmaz, yörelerin tüm özelliklerini derinlemesine inceler. Bölgelerin ahlak, görgü, örf ve adet-

022_025_seyyah

7/19/11

11:35 AM

Page 3

da hayal etmek bile zor… Koca bir orduyla ad›m ad›m dünyay› keflfeden Büyük ‹skender’in bu maceras›n› gözünde canland›rmak isteyenlere; Pers ve Hint imparatorluklar›n›n iflgalini de kapsayan serüvenin, sihirli atlardan mitolojik bilmecelere kadar akla gelebilecek her türlü dramatik ö¤eyi bar›nd›rd›¤›n› belirtmekte fayda var. Büyük ‹skender’in ayak izini takip etmek isteyenlere farkl› bir bafllang›ç olan Pella’y› önerebiliriz. Ancak kuflkusuz, bu büyük savaflç›n›n 10 y›lda tamamlad›¤› rotan›n tamam›n› dolaflmak her gezginin harc› de¤il. En az›ndan Akdeniz rotas›n› takip etmek, di¤er rotalara k›yasla hem konforlu hem de çok daha e¤lenceli olabilir…

Büyük ‹skender, ard›ndaki ordusuyla birlikte, Yunanistan’dan Hindistan’a, on binlerce kilometre yolu kat etti. 10 y›l içerisinde toplam 16 ülke co¤rafyas›n› baﬂtanbaﬂa gezen ‹skender’in bu serüvenini, hem de o ça¤lar-

CENG‹Z HAN Bizi maceraya teﬂvik eden ikinci serüvenci, bir Mo¤ol kahraman› olan Cengiz Han. Her ne kadar tarihte seyyah olarak tan›nmasa da, fethetti¤i topraklar öylesine büyük ki ister istemez ﬂartlar kendisini oradan oraya

lerini, ünlü flahsiyetlerini, tarihi eserlerini, binalar›n› ve tarihlerini detayl› bir flekilde kaleme al›r. Dil bilimi d›fl›nda tarih, flehir mimarisi, dönemin sosyolojik yap›s›yla ilgili önemli bilgilerin oldu¤u eserleri, 17’nci yüzy›l Osmanl›’n›n daha iyi anlafl›lmas›na kaynakl›k eder. Bugün pek çok gezi yaz›s› için referans olan Seyahatname, gezginler için de önemli bir seyahat rehberi. Hatta günümüzde bu eserden yola ç›karak turlar organize ediliyor. Bu turlardan biri, Osmanl› tarihçisi ve yazar Dr. Caroline Finkel’in Evliya Çelebi’nin 1671 y›l›nda yapt›¤› Hac yolculu¤una istinaden düzenledi¤i ‘Evliya Çelebi Atl› Turlar›’. Çok ses getiren bu turun ard›ndan daha pek çok gezgin Çelebi’nin yüzlerce y›l öncesindeki rotas›n› takip etmeye bafllad›. Seyyahlar›n ayak izlerini takip etme gelene¤i bizim ülkemizde Evliya Çelebi ile bafllasa da dünyada y›llard›r bu türden butik turlar düzenleniyor. Çelebi’yle bafllad›¤›m›z yolculu¤a gelin, dünyan›n di¤er seyyahlar›yla devam edelim… BÜYÜK ‹SKENDER Topraklar fethetmek u¤runa pek çok co¤rafyay› kar›fl kar›fl dolaflan Büyük ‹skender, karfl›m›za ilk ça¤lardan ç›k›p geliyor… Kuflkusuz, yaln›zca Antik Ça¤’›n de¤il, tarihin tan›d›¤› en büyük komutanlardan biri olan SANT‹GRAT

022_025_seyyah

7/18/11

7:00 PM

Page 4

sürükleyen bir gezgin haline getirmifl. Tarihçilerin “13’üncü yüzy›l›n en büyük askeri dehalar›ndan biri” olarak iflaret etti¤i Cengiz Han’›n bu seferlerindeki amac› Orta Asya halklar›n› Büyük Mo¤ol ‹mparatorlu¤u çat›s› alt›nda birlefltirmekti. Bu hayalini de çok geçmeden gerçeklefltirdi. Üstelik kurdu¤u imparatorluk, dünya tarihinin bitiflik s›n›rlara sahip en büyük imparatorlu¤u olarak da tarihe geçti. Bu u¤urda Mo¤olistan’dan Pekin’e do¤ru uzanan fetih yolculu¤unda koskoca Çin ‹mparatorlu¤u’nu ve Rusya’y› boydan boya kat etti. 30 milyon kiflinin katledildi¤i bu yolculuk elbette konforlu turistik bir seyahatle k›yas bile edilemez ama bu sonuç, Cengiz Han’›n tarihin en gözü pek seyyahlar› aras›na girmesine de engel olamaz! Cengiz Han’›n bu uzun soluklu seyahatini ve yaflad›klar›n› daha iyi anlayabilmek için kuflkusuz tarihi derinlemesine okumak gerekiyor. Ancak bir yandan tarihin derinliklerine inerken s›rt›n›zda çanta, yollarda da onun izini sürebilir, Mo¤olistan’› yeniden keflfedebilirsiniz… JULES VERNE Her ne kadar gezgin olmasa da; kitaplar›yla çocuklu¤umuzda hayat›m›za giren Jules Verne, hayallerimize ‘seyahat etme’ arzusunu afl›layan ilk insanlardan… 80 Günde

24 SANT‹GRAT

Devr-i Alem, Dünyan›n Merkezine Yolculuk, Denizler Alt›nda Yirmi Bin Fersah ya da Ay’a Yolculuk, yazar›n bir solukta akl›m›za gelen unutulmaz eserleri… Özellikle 80 Günde Devri Alem kitab›ndan, Phileas Fogg’u hat›rlamayan yoktur… Verne’nin dünyaca ünlü karakteri Fogg, dünyan›n çevresini üç aydan daha k›sa bir sürede; tren, buharl› gemi ve filler üzerinde dolaflmay› baflarm›flt›. Londra’dan bafllanan yolculu¤un rotas›, Süveyfl Kanal›, Bombay, Kalküta, Hong Kong, Yokohama, San Francisco, New York ve yeniden Londra fleklindeydi… Gerçek bir serüvene ç›kmak ve tüm dünyay› dolaflmak istiyorsan›z, kesinlikle Phileas Fogg’un rotas›n› öneririz. Maceray› abart-

022_025_seyyah

7/18/11

7:00 PM

Page 5

Bahriye’nin ard›ndan bir de harita haz›rlayarak zaman›n ötesine geçen Piri Reis’in peﬂine tak›lmak isteyenlere harita hakk›nda biraz bilgi vermekte fayda var. Piri Reis Haritas›, günümüze kalan Amerika K›tas›’n› gösteren en eski haritalardan biri. Piri Reis’in haritay› haz›rlarken yararland›¤› kaynaklardan birinin Kristof Kolomb’un haritas› olmas› ayr› bir öneme sahip. Zira, Kolomb’un haritas›n›n ne gerçe¤i ne de bir kopyas› bulunamam›ﬂ.

mak istemeyenler konforlu uçaklarda ayn› rotay› izleyebilirler ama yok, “Sadece hayali yeter” diyecek olursan›z, Paris Jules Verne Film Festivali’ne bilet ayarlamay› ihmal etmeyin deriz… P‹R‹ RE‹S Denizcili¤i korsan olan amcas›ndan ö¤renen ve kaptan-› deryal›¤a kadar yükselen Piri Reis, dünya denizcilik tarihinin en önemli isimlerinden biri kuﬂkusuz. Denizcilik tarihindeki ilk k›lavuz kitap, Kitab-›

MARCO POLO ‹flte size gerçek bir seyyah: Marco Polo. 1254’te Venedik’te, kendisi gibi tan›nm›fl bir gezginin o¤lu olarak dünyaya gelen Polo’nun serüveni Yunanistan’›n bat› k›y›lar›ndan bafll›yor. Anadolu’dan ‹pek Yolu istikametinde ilerleyen ünlü seyyah, Orta Asya’dan Çin’e kadar uzan›yor. Dile kolay tam 39 bin kilometre yol al›yor bu serüvende Marco Polo. Yaflam› boyunca kendili¤inden pek çok öyküye dahil olan gezgin Venedikliler ile Cenevizliler aras›ndaki savaflta Cenevizlilere esir düflüyor. Ama bu kötü durumu bile lehine çevirip de¤erlendiren Marco Polo, Asya’daki serüvenlerini Cenova hapishanesinde tan›flt›¤› Pisal› yazar Rusticiano’ya yazd›r›yor. Evliya Çelebi gibi kalemi kuvvetli olmasa da serüvenlerinin baflka bir

yazar taraf›ndan yaz›l›p günümüze kadar gelmesini sa¤layan Marco Polo’nun son sözü ﬂu oluyor: “Gördüklerimin yar›s›n› bile yazamad›m” Marco Polo’nun peﬂine tak›lmak isteyen gezginlere bizden bir ipucu: ‹talyan yazar Italo Calvino’nun Marco Polo’nun serüvenlerinden ilham alarak yazd›¤› unutulmaz eseri Görünmez Kentler’e göz atmadan seyahate ç›kmay›n…

SANT‹GRAT

026_028_leman

7/18/11

7:02 PM

Page 2

SÖYLEﬁ‹

Hayranlar›na müjde: LEMAN SAM YEN‹ B‹R ALBÜMLE DÖNÜYOR!

26 SANT‹GRAT

026_028_leman

7/18/11

7:02 PM

Page 3

SAÇIYLA, MÜZ‹⁄‹YLE, DURUfiUYLA YILLAR BOYU TARZINI KAYBETMEYEN; ORTALARDA ÇOK GÖRÜNMESE DE, ESK‹ B‹R DOST G‹B‹ ‹HT‹YACINIZ OLDU⁄UNUZDA NEREDE OLDU⁄UNU B‹LD‹⁄‹N‹Z B‹R ‹S‹M LEMAN SAM. GENÇL‹K ‹KS‹R‹ ‹ÇM‹fi G‹B‹, YILLAR GEÇSE DE GÜZELL‹⁄‹NDEN H‹ÇB‹R fiEY KAYBETMEYEN SANATÇI, fiU SIRALAR YEN‹ B‹R ALBÜM TELAfiI ‹ÇER‹S‹NDE. HAZIRLAYAN: NEH‹R TEK‹N

uflkusuz,Türkiye’nin en güçlü seslerinden biri Leman Sam. Upuzun k›z›l saçlar›, 18 dilde söyledi¤i flark›lar›, s›ms›cak gülümseyifliyle 7’den 70’e her birimizin hayat›nda önemli bir yere sahip. Onun flark›lar›nda yafl s›n›r› yok, her yaflta herkese hitap eder. Her y›l onlarca flark› yapan bir ses olmamas›na ra¤men, hemen tüm flark›lar› ilk günkü tazeli¤ini korur. Üstelik çok da ortal›klarda görünmez. Ama bilirsiniz ki, o hep oralardad›r ve ihtiyac›n›z oldu¤unda da kendili¤inden ç›kar gelir… 12 y›ld›r albüm çal›flmas›na imza atmayan Leman Sam, flimdilerde hayranlar›na yeniden kavuflmak için yeni bir albüm telafl› içerisinde. Çok çok uzun bir aradan sonra yapaca¤› albüm için yerinde duramayan ve “Yeni bir heyecan, yeni bir aflk… Her fley yeniden bafll›yor gibi…” diyen sanatç›y› bu koflturmaca aras›nda yakalad›k. K›zlar›yla iliflkisinden, albüm çal›flmalar›na kadar merak edilen pek çok fleyi sorma f›rsat› yakalad›k… ‹flte söyleflimizden sayfalar›m›za yans›yanlar… Sizin flark›lar›n›z neredeyse tüm kuflaklara hitap ediyor. Her yaflta insan sizi severek dinliyor. Bunun alt›nda yatan fley ne? Asl›nda bu soru gerçekten benim cevaplayaca¤›m soru de¤il. Ama hemen her kufla¤a hitap ediyor olmak beni çok mutlu ediyor. Bu durum flark›lar›n kuflaktan kufla¤a aktar›ld›¤›n› da gösteriyor ki; bu da çok sevindirici… ‹nan›n 11-12 yafl›ndaki çocuklar›n konserlerde bana efllik etmesi, beni çok mutlu ediyor. Yaklafl›k 18 dilde flark› söyleyebiliyorsunuz. Bu durum konserlerinizde seyirci ile iletiflim kurman›z› zorlaflt›r›yor mu? Türkçenin harika bir flark› dili oldu¤unu keflfetti¤imden bu yana eskisi kadar çok dilde flark› söylemiyorum. Ama bunu keflfetmek y›llar›m› ald› diyebilirim. Yine de konserlerimde mutlaka di¤er dillere de az çok yer vermeye çal›fl›yorum. ‹ngilizce ve

Arapça hariç di¤er dillerde de hala zevkle flark› söylüyorum. Türkçe flark› söylemeyi ise çok sevi yorum. Saçlar›n›za hayran olmayan kad›n yoktur san›r›m. Ama neden sizi hiç baflka bir saç modeliyle görmedik? Bu bir protesto flekli mi? K›zlar›m da çocukken en çok saçlar›ma hayrand›lar. Uzun olmas›n›n alt›nda çok fley aramamak gerek. Neden çok basit asl›nda: Saçlar›m çok düz ve çok çabuk uzuyor. Protesto da yapm›yorum. Ancak bir gün gerçek bir eylem gerekirse, Taksim’de saç›m› kaz›t›r›m! Protesto öyle olur. fiark›lar›n›z›n hepsi özel ancak içlerinden sizin için en anlaml›s› hangisi? Her Gün Pazartesi ve Sar›lsam Üflür müsünüz? Yeni albüm çal›flmas› içerisindesiniz… Nas›l gidiyor? Her fley çok güzel ancak yorucu ve yo¤un… Çok yak›n zamanda; eylül ay› gibi raflarda bulabilirsiniz. 12 y›l sonra, yeni bir albüm size ne ifade ediyor? Yeni bir heyecan, yeni bir aflk… Her fley yeniden bafll›yor gibi… Mutluyum. Hayranlar›n›za nas›l bir albüm arma¤an edeceksiniz? Öncelikle yepyeni çok güzel flark›larla ç›kaca¤›m hayranlar›m›n karfl›s›na. 12 y›l›n ac›s›n› ç›karaca¤›m bu albümle. Tüm flark›lar yeni olsa da tarz›m ayn› kalacak. Be-

LEMAN SAM… Son zamanlarda en çok dinledi¤iniz albüm? Göksel Baktagir ve Gotan Projeckt! En son ne zaman aﬂ›k oldunuz? Çok uzun zaman oldu. Annelik size ne ifade ediyor? Hayat›n sonuna kadar sürecek bir sorumluluk ve beklentisiz sevgi… SANT‹GRAT

026_028_leman

7/18/11

7:02 PM

Page 4

ni sevenler, albümümü dinlediklerinde flafl›rmayacaklar. Hem iyi bir kariyer hem de çok yetenekli iki k›z annesi olmak… Bunun için nas›l bir enerji laz›m? Kesinlikle kocaman bir enerji! ‘Kariyer de yapar›m çocuk da’ oldu benimki… Ama benim avantaj›m; iyi iki tane çocu¤a sahip olmamd›. Evet, çok kavga ediyorlard› ama bunun d›fl›nda beni hiç yormad›lar. Bana çok düflkün olan fiehnaz bile beni zorlamad›. Hatta fievval’e ben yokken annelik bile yapt›. fievval ise inan›lmaz sorunsuz bir çocuktu. Kendi ayaklar› üzerinde durabilen; sorumluluk sahibi… Dolay›s›yla ben mesle¤imle ilgilenirken; kendinden sorumlu iki çocu¤un okul durumunu bile düflünmeme gerek kalm›yordu. ‹flin dezavantaj› ise onlarla görüflememem oluyordu. Gece iflteydim, gündüzse onlar yoktu… Siz sahnedeyken onlar neler yap›yorlard›? Dedi¤im gibi, çok kavga ederlerdi… Ama kendi aralar›nda hallederlerdi. Müdahale etmezdim. Ben asl›nda, çocuk sahibi olabilecek bir kad›n tipi de¤ildim. Çünkü çocuklara hiç düflkün de¤ilim… fiehnaz karn›mdayken, çok düflünmüfltüm; do¤unca sevemezsem ne olur diye… Ama kendi bebe¤iniz farkl› oluyormufl. ‹nsan yavrusu o kadar zavall› ki… Do¤unca sevmeye bafllad›m, hatta afl›k oldum ona diyebilirim. K›zlar›n›zla aran›z flimdi nas›l? Biz de ufak tefek sars›nt›lar atlatt›k, her ailede oldu¤u gibi. Ama flimdi hepimiz büyüdük ve üç k›z olarak harika bir aileyiz. K›zlar›n›z, fiehnaz ve fievval Sam, sizin gibi profesyonel olarak müzikle u¤rafl›yorlar. Çok da seviliyorlar. Bu sizin onlarla ortak yan›n›z. Peki, ayr›flt›¤›n›z noktalar neler? ‹kisi de hayat› kendi haline b›rakma e¤iliminde. Benden çok daha rahat ve olumlu bakabiliyorlar dünyaya. Ama ben bunu ya-

28 SANT‹GRAT

Bir gününüzü nas›l geçirirsiniz? Klasik güncel faaliyetim yoktur. Tamamen o gün ruh halime uygun davran›r›m. Bazen spor, bazen tembellik, sokak hayvanlar› ve çiçeklerin bak›m›, ev iflleri, al›flverifl, k›na yapmak, kedilerimi sevmek, kitap ve dergilerimi okumak, müzik gibi… Red, Yeni Harman, Leman, Penguen ve Uykusuz olmazsa olmazlar›md›r…

pam›yorum. Çünkü ben tam anlam›yla bir 68 kufla¤›y›m ve hala dünyay› de¤ifltirmek gibi bir derdim var. fiimdilerde, eskileri düflününce hayat›n hiç de iyi bir taraf›n›n kalmad›¤›n› düflünüyorum. Gitgide daha da karamsarlafl›yorum. Karamsars›n›z ama yine de çok coflkulusunuz… Evet, küçük fleylerden büyük mutluluklar ç›karabiliyorum. Özellikle do¤adaki canl›lar benim mutluluk kayna¤›md›r. Mesela a¤açlara sar›l›r›m ben. Sar›lmak istedi¤imde nerede olursam olay›m gider, kocaman sar›l›r›m gördü¤üm ilk a¤aca. Onun enerjisiyle dolar tüm vücudum. Yaln›zca a¤açlar de¤il, do¤adaki hemen her canl› beni heyecanland›r›r. Mesela geçenlerde de k›z›m fiehnaz akflam beni evine ça¤›rd›; atefl böceklerini görmüfl ve benim de görmemi istemifl. Kofltum gittim ona… Beni o kadar çok mutlu ettiler ki… K›zlar›n›z› yetenekli buluyor musunuz? Onlar›n yeteneklerini daha çocukken keflfettim ben. fiehnaz 13 yafl›ndan beridir davul çalar. fievval ile fiehnaz daha ilkokuldayken insanlar› e¤lendiren show’lar yap›yorlard›. Çocukça show’lar de¤ildi bunlar. Baya¤› e¤leniyorduk onlar› izlerken. O kadar yetenekliydiler ki… Sadece müzik ko-

nusunda da de¤il; fievval resim yapard›. Çok küçükken Y›ld›z Üniversitesi’nde kursa gitti, 5-12 yafl gurubundayd›, ancak k›sa zaman sonra 18 yafl grubuna ald›lar onu. 4 yafl›na kadar eline kalem almayan fievval,4 yafl›nda bir gün eline Ece ajandas›n› ald› ve bir resim çizdi; ismine: Tavflan›n havucu dedi. Ard›ndan bir resim daha çizdi, buna “Köylünün gördü¤ü hayal” dedi. Bildi¤iniz, kasketli bir köylü çizmifl… O zaman onu nas›l çizebildi, akl›m alm›yor… Hala saklar›m o resmini. fiehnaz’›n ise kalemi çok iyiydi ki, bas›n yay›n okudu. Sizin de kaleminiz oldukça iyi… Gazetelerde köfleniz vard› uzun y›llar… Evet, y›llarca yazd›m. Ama ben ülke sorunlar›na daha çok bat›rd›m kalemimin ucunu. Bir gün editör bana “Lütfen biraz daha light yaz›lar yazar m›s›n›z?” dedi¤inde b›rakt›m ifli… Zaten herkes light yaz›lar yazm›yor mu? B›rak›n bari, ben hayat› biraz daha ciddiye alay›m… Peki, hiç oyunculuk deneyiminiz oldu mu? Bana bir film teklifi geldi. Çok da önemli bir yönetmenden… Ben de “Tamam” dedim; “Senaryoyu gönderin”. “Senaryo falan yok,” dedi “Sette flunu yap, bunu yap diyecekler siz de yapacaks›n›z”… Ben de önümde yaz›l› bir metin bulamay›nca kabul etmedim. Bu macera da hiç bafllamadan bitmifl oldu… Ama sizin hayat hikayenizden kesitleri Vizontele ve Vizontele Tuuba'da izledik… Devam› gelecek mi? Günün birinde hayat›n›z› kitap ya da film olarak izleyecek miyiz? Hayat›m› bir filmde ya da kitapta anlatmam çok zor. Yapamam da zaten. Bu konuda çok teklif ald›m ama hepsini reddettim. Çünkü kimse hayat›n› en ince noktas›na kadar anlatmaz. Kiflileri birebir deflifre edemez. Bu yüzden yar›m yamalak olmas›n diye, kendime kals›n benim roman›m…

CY CMY

030_033_proje

7/18/11

7:03 PM

Page 2

PROJE

Rixos Residence Bomonty: AIRFEL’‹ TERC‹H ETT‹... RIXOS’UN SATIfi VE PAZARLAMASINI ÜSTLEND‹⁄‹ VE RIXOS’UN ‹STANBUL’DA ‹LK REZ‹DANS PROJES‹ OLAN ‘RIXOS RESIDENCE BOMONTY’ fi‹fiL‹ BOMONT‹’DE HAYATA GEÇ‹R‹L‹YOR. ‹PEK ‹NfiAAT&ÇAKIRKAYA YAPI ORTAK G‹R‹fi‹M‹NE SAH‹P, AYAYDIN GROUP, MASLAK YAPI VE MERTTAfi YAPI TARAFINDAN GEL‹fiT‹R‹LEN RIXOS RESIDENCE BOMONTY’N‹N M‹MARLI⁄INI ‹SE TAGO M‹MARLIK YAPIYOR. PROJEN‹N ISITMA, SO⁄UTMA VE HAVALANDIRMA S‹STEMLER‹ Y‹NE AIRFEL ‹MZASI TAfiIYOR. HAZIRLAYAN: NAZLI ÇINAR-MÜHEND‹SL‹K S‹STEMLER‹ ÜRÜN SORUMLUSU

30 SANT‹GRAT

030_033_proje

7/18/11

7:03 PM

Page 3

bin metrekare alan üzerine kurulan Rixos Residence Bomonty 280 konuttan olufluyor. Toplam kullan›m alan› yaklafl›k 58 bin metrekare olan projenin ticari alan› ise bin 600 metrekare. Yap›m›na 2009 y›l›n›n a¤ustos ay›nda bafllanan projenin bu y›l›n aral›k ay›nda tamamlanmas› hedefleniyor. ‹stanbul’un Büyükdere Caddesi’ne alternatif bir rezidans projesi olarak gelifltirilen Rixos Residence Bomonty’nin, 6’s› bodrum kat› (otopark kat›), 1’i girifl ve zemin kat› (sosyal tesis), 3’ü tesisat kat› ve 40’› ise normal kat olmak üzere toplam 51 kat› bulunuyor. Proje, ‹stanbul’da ‘bahçesi olan ilk gökdelen’ olarak da nitelendiriliyor. 234 adet 1+1, 28 adet 2+1, 10 adet 3+1 ve 2 adet 6+1 daireden oluflan Rixos Residence Bomonty’de yemek servisi, temizlik hizmeti, her türlü rezervasyon hizmeti, ulafl›m, helikopter hizmeti ve mutfak al›flverifl servisi gibi rezidans hizmetleri sunuluyor. 4 bin 600 metrekarede planlanan bu katta restoran, cafe, fitness, gym, kapal› havuz ve SPA merkezi yer al›yor. Projede ayr›ca 2 bin 500 metrekare alanl› SPA ve sa¤l›k tesisi bulunuyor.

HAVA SO⁄UTMALI SO⁄UTMA GRUBU 1872 y›l›ndan beri dünyada faaliyet gösteren McQuay International, HVAC sektörünün öncü markalar›ndan Airfel ile 2005 y›l›ndan beri Türkiye pazar›nda yer al›yor. CE, Eurovent,Gost,RoHS sertifikalar›na sahip McQuay so¤utma gruplar› ; hava so¤utmal›,›s› pompal› hava so¤utmal›, su so¤utmal›, manyetik yatakl› ve santrifuj so¤utmal› olarak 5 farkl› gruptan oluﬂuyor. AWS hava so¤utmal› so¤utma grubu ürün gam›, SE verimli ve XE yüksek verimli modelleri içeriyor. Cihazlar, ses bas›nç seviyelerine göre 3 farkl› ST standart, LN sessiz, XN ekstra sessiz tip ses seviyesi seçenekleriyle mükemmel bir konfor sa¤l›yor. Projede kullan›lan AWS SE-ST model hava so¤utmal› so¤utma grubu, çevreye dost R 134 A so¤utucu gazl›d›r. AWS model hava so¤utmal› so¤utma grubu,

mükemmel bir tasar›m›n eseri olarak kabul ediliyor. Tasar›mda enerji verimlili¤ini optimizasyonu, enerji çal›flma maliyetlerini azaltarak, cihaz kurulumunu ve ekonomi yönetimini gelifltirerek hedeflenmifl. AWS so¤utma gruplar›; yüksek verimli McQuay tek rotorlu vidal› kompresörü, maksimum ›s› transferi için genifl sarmal yüzey alanl› kondenseri, geliflmifl teknolojili kondenser fanlar›n›, düflük so¤utucu gaz bas›nç düflümlü tek geçiflli ters ak›fll› shell&tube (bak›r borulu&zarf ) tasar›ml› evaporatörünü kullan›yor. AWS so¤utma gruplar› ise herhangi bir cihaz bak›m› s›ras›nda maksimum güvenli¤i sa¤lamak amac›yla boyuta ba¤l› olarak 2 veya 3 adet birbirinden ba¤›ms›z so¤utkan devrelere sahip. McQuay özel tasar›ml›, yeni yüksek verimli, son derece sessiz, servis ve bak›m› son derece kolay olan, uzun ömürlü 2 ve 3 adet (tam yük ve k›smi yükte) tek rotor-

AIRFEL ÜRÜNLER‹ RIXOS RESIDENCE BOMONTY’DE ‘Rixos Residence Bomonty’ projesinin ›s›tma, so¤utma ve havaland›rma sistemleri için seçilen cihazlar ise flöyle: Konutlar›n k›fl aylar›nda ›s›tma ihtiyaçlar›n›n yüzde 20’si 416 adet McQuay marka 2 borulu-gizli tavan tipi fancoil ile sa¤lanmas› planland›. Yaz aylar›ndaki so¤utma ihtiyac› ise k›fl aylar›nda ›s›tmada kullan›lan fancoiller ile sa¤lan›yor. Cihazlar›n so¤utma suyu ihtiyaçlar›n› karfl›lamak üzere de 2 adet McQuay marka AWS SE 237.2 ST model hava so¤utmal› so¤utma grubu kullan›ld›. Mahallerin taze hava ihtiyac› 1’inci, 22’nci ve 43’üncü katlarda tesis edilen 3 adet Airfel-Tetisan marka konfor tipi klima santraliyle sa¤lanmakta olup ayn› zamanda egzos sistemi ve davlumbaz emiflleri için 43’üncü katta tesis edilen toplam 6 adet hücreli fan (aspiratör) kullan›ld›. Bunun yan› s›ra bina duman sistemi ve s›¤›nak havaland›rma sistemi için 1’inci ve 43’üncü katlarda 4 adet Airfel-Tetisan marka hücreli fan tesis edildi.

SANT‹GRAT

030_033_proje

7/18/11

7:03 PM

Page 4

lu vidal› kompresör seçenekleriyle tam yükte yüksek verim de¤erlerine (yüksek COP ve EER de¤erleri) ulafl›labiliyor. Düflük so¤utucu gaz bas›nç kay›pl› tek geçiflli shell&tube evaporatörü ve konderser fanlar› ile 647 kW ile 1922 kW aras›nda genifl so¤utma kapasitesine sahip. 3’e varan EER (enerji verimlilik katsay›s›) de¤erleriyle SE verimli cihaz s›n›f›nda yer al›yor. Standart tipte (ST) cihaz›n ses bas›nç seviyesi ise 79,0-81,9 dbA aral›¤›nda. AWS hava so¤utmal› so¤utma grubunun d›fl hava s›cakl›k (so¤utma) çal›flma limitleri 46 °C – (-18 °C) (düflük s›cakl›k kitli) aral›¤›nda, evaporatör su s›cakl›¤› limitleri ise + 15°C – (-15°C) aras›ndad›r. Sahip oldu¤u microprocessor sistemiyle tek vidal› asimetrik kompresörlerin kontrolü sa¤lan›yor. 2 kompresörlü cihazlarda her cihaz yüzde 100’den yüzde12,5’e kadar, 3 kompresörlü cihazlarda ise yüzde 7’ye kadar sonsuz de¤iflken kapasite kontrolü mevcut. Bu modülasyon, evaporatör ç›k›fl su s›cakl›¤› dalgalanmas› olmadan kapasite kontrolünün do¤rudan bina so¤utma yükü ile örtüflmesini sa¤l›yor. MicroTech II-I kontrolör ile çevresel kontrolü kullan›lmas›na kolayl›k sa¤lar. Kontrol mant›¤›yla maksimum verimlili¤i ve ola¤an d›fl› çal›flma flartlar›nda cihaz›n çal›flmas›n› devam ettirmeyi sa¤lamak için tasarlanm›flt›r. MicroTech II-I kontrolörün faydalar›ndan biri Lon Works, Bacnet, Ethernet TCP/IP veya Modbus iletiflim protokolleriyle kolay arayüz oluflturur.

32 SANT‹GRAT

AIRFEL TET‹SAN KONFOR T‹P‹ KL‹MA SANTRAL‹ Alman TÜV SÜD belgelendirme kuruluflundan onayl› ISO 9001:2000 kalite güvence sistemi alt›nda belgeli olarak Airfel’in Sakarya Hendek’teki üretim tesislerinde üretilen Airfel Tetisan klima santralleri CE, GOST, TSE belgelerinin yan› s›ra TÜV onayl› EN 1886 standartlar›n›n en üstün özelliklerine sahip. 500-120.000 m3/h hava debisi aral›¤›nda ve standart olarak 70°C’ye, özel uygulamalarda ise 120°C’ye kadar olan hava s›cakl›¤›n› sa¤layacak flekilde standart ve iste¤e ba¤l› olarak daha yüksek debilerde üretilebilen Airfel Tetisan Klima Santralleri yüksek mekanik dayan›m›, ›s› performans özellikleri, 40, 50, 60 mm panel kal›nl›k seçenekleriyle, yüksek kalite s›n›f›, çevre dostu üretim ve sahip oldu¤u opsiyonel aksesuarlarla müflterilerin tüm beklentilerini ve ihtiyaçlar›n› karfl›l›yor. Klima santrallerinin sahip oldu¤u modüler çift cidarl› paneller ise d›fl yüzeyi boyal› galvaniz, PVC kapl› galvaniz (standart renk RAL 5021), iç yüzeyi galvaniz veya paslanmaz sacdan mamul çift k›vr›ml› cidar aras› 50 ve 70kg/m3 yo¤unlu¤unda 40, 50, 60 mm kal›nl›kl› standart olarak kaya yünü izolasyonlu olarak üretiliyor. Bu cihazlar yüksek gövde filtre s›zd›rmazl›¤› özelli¤ine sahip. Rixos Residence Bomonty projesinde kullan›lan 3 adet konfor tipi klima santral panelleri 50 kg/m3 yo¤unlu¤unda 50 mm kal›nl›kl› kaya yünü izolasyonludur. San-

tral iç ve d›fl saclar› galvanizden, taban sac› ise boyal› galvanizden üretildi. Projede yer alan klima santrallerinin hava debi de¤erleri 20,300 m3/h, 17,720 m3/h ve 40,880 m3/h dir. Santrallerimizde yüksek verimli, seyrek veya s›k kanatl› galvanizli sac ve alüminyumdan imal edilen ithal radyal tip fanlar kullan›l›yor. Bu fanlar statik ve dinamik olarak balansl› oldu¤u gibi titreflimin gövdeye geçmesini önlemek için ayr›ca kauçuk yal›tkanlar üzerine monte ediliyor. Fan motorlar› IP 55 koruma s›n›f›na sahip IEC 34-6’ya uygun ve TSE belgeli olarak tüketiciye ulafl›yor. Yap›s›nda mevcut olan ›s› geri kazan›m sistemi sayesinde yap›dan egzos edilen havan›n tafl›d›¤› enerji taze havaya aktar›larak cihaz verimi daha yüksek de¤erlere ulafl›r. Ortamdan dönen havan›n özellikleri, yaz ve k›fl s›cakl›klar›, iflletme durumu dikkate al›narak optimum çözümler üretilir. Cihaz›n verimli hale gelmesiyle enerji tasarrufu gerçekleflir; böylece ilk yat›r›m maliyetlerinde azalma sa¤lan›r. Konfor tipi klima santrallerinde 3 tip çapraz ak›fll› plakal› tip, serpantin (iki bataryal›), döner tamburlu tip ›s› geri kazan›m üniteleri mevcuttur . Çapraz ak›fll› plakal› tip ›s› geri kazan›m sisteminde plakalar korozyon dirençli alüminyumdan imal ediliyor. Plakal› tip ›s› geri kazan›m sistemiyle s›cakl›¤a ba¤l› olarak cihaz verimi yüzde 45-60 de¤erindedir. Döner tamburlu tip ›s› geri kazan›m sisteminde ›s› transferini, döner

030_033_proje

7/18/11

7:04 PM

Page 5

tambur içinde yer alan yüzeyleri higroskobik (nem absorbe eden) maddeyle kapl› alüminyum plakalar gerçeklefltirir. Egzos havan›n duyulur ve gizli ›s›lar› taze havaya transfer edilerek ›s› geri kazan›lm›fl olur. Bu sistem sayesinde cihaz verimi s›cakl›¤a ba¤l› olarak yüzde 70-75 de¤erlerine ulafl›r. Serpantin (iki bataryal›) ›s› geri kazan›m üniteleri daha çok hijyenik uygulamalarda tercih edilir. Bu sistemde yer alan bataryalar bak›r boru alüminyum kanatl› olarak tasarlan›r. Egzos taraf›nda bulunan bataryadaki suya transfer edilen ›s›, temiz hava taraf›nda bulunan batarya ile buradan geçen havaya transfer edilerek ›s› geri kazan›m ifllemi gerçekleflir. Bu sistem ile cihaz verimi yüzde 30-50 de¤erine ulafl›r. Kullan›m yerine ve ihtiyaca ba¤l› olarak farkl› tip ve ölçülerde filtreler (zigzag, torba, HEPA, karbon gibi) kullan›l›r. Filtre hücreleri, istenmeyen hava kaçaklar›na engel olacak flekilde ve uluslararas› standart filtre ölçülerine uygun ve optimum hava h›zlar›na dayanarak projelendirilir. FANCOIL CE, Eurovent, TÜV, RoHS sertifikalar›na sahip McQuay Fancoil ürünleri; 2 ve 4 borulu seçenekleriyle gizli tavan, kasetli ve gizli döfleme, dört yöne üflemeli kaset, duvar, yüksek bas›nçl› gizli tavan, kasetli tavan ve yüksek bas›nçl› gizli tavan tip modellerini içeriyor. McQuay marka fancoiller sahip olduklar› genifl ›s›tma ve so¤utma kapasite seçenekleri ve minimum ses bas›nç seviyesi (dbA) de¤erleriyle otel ve konut projelerinde büyük oranda tercih ediliyor. ‘Rixos Residence Bomonty’ projesinde kullan›lan McQuay markal› 2 borulu-gizli tavan tipi fancoil cihazlar› ile mekânlar›n k›fl aylar›nda ›s›tma ihtiyac›, yaz aylar›nda so¤utma ihtiyac› karfl›lanmaktad›r. Is›tma ve so¤utma fonksiyonlu fancoiller, sahip olduklar› genifl ›s›tma ve so¤utma kapasite seçenekleri ve minimum ses bas›nç seviyesi (dbA) de¤erleri ile otel ve konut projelerinde büyük oranda tercih ediliyor. Konfor, güven ve enerji tasarrufunu bir arada sunan ürün, sessiz çal›flmas›, kompakt ölçüsü ve özellikle hafif olmas› sayesinde asma tavan uygulamalar› ve dar tavan boflluklar› için son derece kullan›fll› olmas› nedeniyle kabul görüyor. Mevcut olan uzun drenaj tavas› yo¤uflmalara karfl› özel yal›t›m malzemesiyle yal›t›lan ürünün

iç k›sm› korozyona karfl› dayan›m› artt›rmak için özel olarak boyan›yor. McQuay markal› 2 borulu-gizli tavan tipi fancoil ürün grubu, 2,2 kW‘dan 9,4 kW’a varan genifl so¤utma kapasitesi ve 2,7 kW’dan 11,7 kW’a varan genifl ›s›tma kapasitesi seçeneklerine sahip 7 farkl› modelden olufluyor. Hava debisi de¤erleri 246 m3/h ile 1785 m3/h aras›nda, ses bas›nç seviyeleri ise 31 dbA ile 46 dbA aras›nda yer al›yor. Otellerde konfor düzeyini maksimuma ulaflt›ran McQuay markal› Smart Manager kontrol ünitesiyle 256 adet fancoil birlikte

kontrol edilebiliyor. Kontrol ünitesi, çal›flma zaman› ve s›cakl›¤›n› ayarlama, fan h›z› seçebilme, 7 günlük ve tatil zaman› program› ayarlama ve alarm ayarlama özelliklerine sahip oldu¤u gibi son ayarlanan alarmlar da görülebiliyor. Cihaz›n elektrik ba¤lant›s› özel bir kutu içine al›narak elektrik kaçaklar› önlenmesi sa¤land›. Cihaz›n emiflinde standart olarak bulunan filtre, afla¤›ya ve yanlara do¤ru ç›kar›labilme özelli¤ine sahip. Bu özellik otel ve konut projelerinde yer darl›¤›ndan dolay› meydana gelebilecek filtre temizleme zorlu¤unu da tamam›yla ortadan kald›r›yor.

SANT‹GRAT

034_035_rauf

7/18/11

7:04 PM

Page 2

‹ﬁ DÜNYASI

‘‹ST‹KRARLI L‹DERL‹K’ ﬁART M. RAUF ATEﬁ

Capital & Ekonomist & CEOLIFE & PCnet Yay›n Direktörü

utbolu yak›ndan izleyenler bilir. Türk futbolunda y›llard›r de¤iflmeyen bir gerçek vard›r. Tak›mda ifller kötü gitmeye bafllad›¤›nda, fatura önce teknik direktöre kesilir. Kulübü iyi yönetmeyen baflkan, yüzde 100 gol kaç›ran futbolcuda pek fazla suç aranmaz. Sezonun ortas›nda teknik direktör gönderilir, yerine tak›m› hiç tan›mayan bir baflkas› gelir. Baz› tak›mlarda y›lda 4 lider de¤ifltirildi¤i de olur. Bir dönem Fenerbahçe bu özelli¤i ile tan›nm›fl, y›llarca flampiyonluk elde

34 SANT‹GRAT

edememiflti. ‹flin özü, ‘istikrarl› liderlik’, flirketlere ‘kal›c›’ baflar› getiriyor, sürdürülebilir bir büyüme yolunda önemli destek sa¤l›yor. Bunun Türkiye ve dünyadan çok say›da örne¤i var. Bugün Garanti Bankas›’n›n baflar›s›n› herkes takdir eder. “Türkiye’nin en be¤enilen bankas›” unvan› da bunu gösteriyor. Garanti Bankas›’ndaki bu baflar›n›n arkas›nda, rahmetli Ayhan fiahenk ile geçmifl genel müdürlerin etkisi büyüktür. Ancak, 10 y›l boyunca bankan›n genel müdürlü¤ünü yapan, büyük

bir de¤iflim stratejisi uygulayan ve insan kaynaklar›na yat›r›m yapan Ak›n Öngör’ün de yeri ayr›d›r. O dönemde uygulanan de¤iflim stratejisi daha sonraki y›llarda Harvard’da ‘case study’ (baflar› öyküsü) olarak incelenmiflti. Türkiye’nin en büyük ve piyasa de¤eri aç›s›ndan lider flirketi Hürriyet’e bak›n… 13 y›la yak›n süredir bu görevi yürüten Ertu¤rul Özkök’ün liderli¤inde uzun süredir aç›k ara birinci s›rada yer al›yor. General Electric’in (GE) efsanevi CEO’su Jack Welch de bu görevini çok uzun y›l-

034_035_rauf

7/18/11

7:05 PM

Page 3

lar sürdürmeyi baflarm›fl, dünyaya örnek bir baflar› öyküsü yaratm›flt›. ‘Kal›c›l›k’, ‘Büyüme’ ve ‘Uzun ömürlü flirketler’ konusunda kitaplar› bulunan Jim Collins de GE’deki baflar›n›n önemli nedenlerinden birinin de “istikrarl› lider” oldu¤una dikkat çekiyor. Jim Collins’e göre, en baflar›l› ve en uzun süre yaflayan flirketlerde CEO’lar bazen 30 y›la yak›n süre görevde kalabiliyorlar. Wells Fargo, Abbott, Gillette, Kimberly Clarc, Nucor, Philip Morris ve Walgreens gibi flirketlerin uzun süren performanslar›n›n, kal›c› liderli¤e ba¤l› oldu¤una dikkat çekiyor. PEK‹ TÜRK‹YE’DE DURUM NED‹R? Bir yönetim dan›flman› bu konuda flunlar› aktarm›flt›: “Türkiye’de çal›flanlar ve yöneticilerin kafas›nda çok farkl› bir düflünce var. Onlar bir flirkette uzun süre çal›flmay› baflar›s›zl›k olarak görüyor, o nedenle yer de¤ifltirmeyi tercih ediyorlar. Oysa, P&G, Unilever, IBM ve Siemens gibi flirketlerde ortalama çal›flma

süresi 15 y›la kadar uzayabiliyor.” Gerçekten de yeni çal›flandan genel müdüre kadar Türkiye’de böyle bir yaklafl›m var. “Daha ne kadar bu flirkette çal›flabilirim”, “Kariyer yolum kapal›”, “Daha fazla maddi olanak için yeni flirket” gibi gerekçelere s›¤›nan çal›flanlar, kolayl›kla yer de¤ifltirebiliyorlar. Tabii burada hatay› çal›flan ya da yöneticide aramamak laz›m. Baflta CEO ve genel müdürler olmak üzere çal›flanlar› flirkete ba¤lamayan patronlar›n da rolü önemli. Kariyer yolu, bonus, emeklilik planlar› gibi olanaklarla flirkete sadakati art›rmalar› gerekiyor. ‹DEAL YAfi NE OLMALI? Konufltu¤um yönetim dan›flmanlar›na göre, Türkiye’de baz› banka ve birkaç flirket d›fl›nda 10 y›la yak›n genel müdürlük yapan yönetici yok. Ortalama neredeyse 3-4 y›la düflmüfl durumda. Bir ‹K dan›flman›, “Öyle bir durum olufltu ki, 10 y›l ve ona yak›n süre görevde kalanlar elefltiriliyor. Hatta ‘koltu¤una yap›flt›’ diye söz ediliyor. Oysa, yönetici baflar›l›ysa, bence uzun süre görevde kalmal›. Bunun ABD’de de çok iyi örnekleri var” diye konufluyor. Asl›nda CEO ya da genel müdürler için

görevde kalman›n süresi konusunda kesin rakam vermek zor. Ancak, yönetim uzmanlar›, bir CEO’nun kendi stratejisini gelifltirmesi, tak›m›n› kurmas›, insan kaynaklar›n› oluflturmas› ve uygulamaya geçmesi zamana ihtiyaç oldu¤unu belirtiyorlar. Bu süre de en az 5 y›l olarak öne ç›k›yor. Ancak, büyük flirketlerde 10 y›l iyi bir zaman dilimi olarak de¤erlendiriliyor. Siemens Türkiye’de 33 y›l genel müdürlük yapan Dr. Arnold Hornfeld, bu konuda bana flu de¤erlendirmeyi yapm›flt›: “Ben çok uzun süre görevde kald›m. Ancak, ideal süre 33 y›l m›d›r derseniz, onun yan›t› her flirkete göre de¤iflir. Yine de bir fikir vermek mümkün. Bence bir flirketin genel müdürü ya da CEO’su göreve 45 yafllar›nda gelmeli, 50’li yafllar›n ortas›nda bu görevini b›rakabilmeli. Ondan sonra da 55 civar› ve üstünde yönetim kurulu baflkanl›¤›n› üstlenebilmeli.” NEDEN UZUN KALAMIYORLAR? Harvard Business Review’da yay›nlanan bir araflt›rmada, 1980 y›l›nda Fortune100 s›ralamas›na giren flirketlerde CEO’nun görev süresi ortalama 20.6 iken, 2001 y›l›nda 15.2’ye kadar geriledi¤i görülüyor. Peki neden genel müdür ve CEO’lar bu kadar çabuk koltuklar›ndan oluyorlar? Gary Hamel, bunun bir nedenini de, ‘büyüme h›rs›’ ve ‘piyasan›n bask›s›na’ ba¤l›yorlar. Birincisi, büyüme h›rs›, yöneticilere yanl›fl yapt›r›yor ve onlar› koltuklar›ndan ediyor. ‹kincisi, ‘piyasa’, patron ya da yönetim kurulunu, yeni genel müdür atama, eskisini görevden alma konusunda çok etkiliyor. Piyasay› tatmin etmek isteyen patron da onlar›n dile¤ini yerine getirince, görevde kalma süresi do¤al olarak geriliyor.

SANT‹GRAT

036_039_sanat

7/18/11

7:06 PM

Page 2

SANAT

Yat›r›mc›lar›n yeni gözdesi:

SANATA YATIRIM YAPAN KAZANIYOR SANAT ESERLER‹ BÜYÜK PARALARA EL DE⁄‹fiT‹R‹YOR. TÜRK RESSAMLARININ TABLOLARI ARTIK YURT DIfiINDA DA ALICI BULUYOR. RES‹M SANATI YÜKSEK KAZANÇ SA⁄LAYAN B‹R YATIRIM ARACI OLARAK ‹fiADAMLARININ GÜNDEM‹NDE. BAfiI DA JAPONLAR ÇEK‹YOR... nlü ressamlar›n yap›tlar›na biçilen fiyatlar iyice ç›lg›nlafl›yor. Jackson Pollack imzas› tafl›yan “Number 5, 1948” isimli resim 140 milyon dolara el de¤ifltirdi. Türkiye’de de Osman Hamdi Bey’in “Kaplumba¤a Terbiyecisi” isimli yap›t› 5 milyon TL’ye al›c› buldu. Sanatla uzaktan yak›ndan ilgisi olmayan insanlar›n bile gündemine oturan bu durum, münferit olaylardan biri de¤il asl›nda. ‹flin gerçe¤i sanat dünyas›nda böyle büyük rakamlar dönüyor. Sanata yap›lan iyi bir yat›r›m pek çok yat›r›m enstrüman›na göre daha fazla getiri sa¤l›yor. Büyük bir ekonomik güce sahip olan Japonlar›n son y›llarda sanat eserlerine gösterdikleri ilgi dikkatlerin bu alana çevrilmesine yol açt›. Japonlar kendileri ya da arac›lar›yla dünyan›n büyük müzayedelerine kat›l›yor, önemli eserleri topluyor ve ülkelerine götürüyordu. Ne saat farklar›, ne binlerce kilometreyi bulan uzakl›klar Japonlar› durduramad›. Birçok kifli, “Japonlar paray› bol buldu, nereye harcayacaklar›n› flafl›rd›lar” diye yorumlay›p, fl›mar›kl›k olarak gördü. Sonra o Japonlar, ald›klar› eserleri üç-befl kat›na sat›p, dünyan›n paras›n› kazan›nca durumun fl›mar›kl›ktan öte bir fley oldu¤unu anlad›lar. Evet, Japonlar gelece¤i iyi görmüfl, trendi iyi yakalam›fllard›. Sanata yap›lan do¤ru bir yat›r›m asla yan›ltm›yordu. Sanat da art›k repo, alt›n, fon gibi bir para kazanma enstrüman›yd›. Üstelik prestij kazand›ran, bir üst s›n›fa atlatan bir yat›r›m.

ALICISI VARSA DE⁄ERL‹D‹R E¤er bir yap›ta para ödeniyorsa o eser de¤erlidir. ‹ﬂi bilenler, ‘Ne toplad›¤›n› bilen, fark›nda olan kiﬂilere koleksiyoncu denir’

36 SANT‹GRAT

Osman Hamdi Bey’in “‹stanbul Han›mefendisi” ad›yla yapt›¤›, sol üst köﬂesinde imzan›n› ve “1881” tarihini taﬂ›yan tablo, ‹ngiltere’nin en ünlü müzayede organizasyonu Sothbey’s taraf›ndan düzenlenen aç›k artt›rmada 3 milyon 380 bin 500 sterline sat›ld›.

diyor. Koleksiyoncular, ya bir imza ya bir dönem biriktiriyor. Yani kendilerine bir tema belirliyorlar. Antika ya da sanat eseri fark etmiyor, ana kural bu. Bir koleksiyonun de¤er kazanmas› için az bulunan, nadir parçalar›n o koleksiyonda yer almas› gerekiyor. Eskiden sadece evinde dekorasyon olsun, duvar rengine uysun diye tablo, mobilyas›na göre aksesuar alan sanat al›c›s› portresi h›zla de¤iflti. Müzayedelere art›k yüzlerce kifli kat›l›yor. Antika ve sanat eserleri en az iki sene satmamak kofluluyla yüzde 300-600 aras›nda kar getirebiliyor. Bugün Avrupa ve Amerika’daki müzelerin temel tafllar›n› koleksiyoncular oluflturmufl durumda. Türkiye’de de koleksiyoncular›n kurdu¤u özel müzeler yayg›nlafl›yor. Memleketin en önemli koleksiyonerlerinden biri olan Hüseyin Kocabafl, Sadberk Han›m Müzesi’nin temel tafl›n› oluflturdu. Rahmetli Sak›p Sabanc›’n›n Atl› Köflk’ü müze haline dönüfltürmesiyle de onun çok ünlü hat, tesbih, resim koleksiyonlar› hepimizin seyrine aç›ld›. Bu koleksiyonlar›n çok ses getirmesi baflkalar›n›n da bu alana yönelmesini sa¤lad›. Böylece kültürel bir süreci de tetiklemifl oldu. Rahmetli Sak›p Sabanc›, bir beyanat›nda “Ben yabanc› bir ifladam› ya da siyasetçiyle konuflurken ekonomiden söz etti¤imde karfl›mdaki biraz as›k suratl› konufluyor; ama sanattan konuflmaya bafllay›nca yüzü gülüyor, samimilefliyor, Biz Japonlarla, Almanlarla ve di¤erleriyle konuflurken önce konuyu sanattan aç›yoruz. Adamlar›n yaklafl›mlar› de¤ifliyor” demiflti. Yine bir ifladam›, Japonlarla ifl yapmak için çok çaba sarf etti¤ini ama bir türlü gerçeklefltiremedi¤inden flikayetçiydi. “Ne zaman ki, Japonlar gelip, resim koleksiyonumu gördüler, o gün

036_039_sanat

7/18/11

7:06 PM

Page 3

dengeler de¤iflti. Bir güven duygusu olufltu” diye aç›kl›yor sanat›n evrensel etkilerini. Uzmanlar, bir flirketin ya da kurumun antika ve sanat üzerine yat›r›m yapmas›n›n insanlarda güven oluflturdu¤u, prestij art›rd›¤› görüflünde. Günümüzde müzeleri desteklemek, sergi açmak, müze açmak, müzelerde davet vermek Avrupa’n›n en ‘in’ olaylar›. Popülerlik art›k kiflinin ne kadar arabas› oldu¤u de¤il, sanat koleksiyonunun büyüklü¤üyle ölçülüyor. ‹fladamlar› ve flirketler aç›s›ndan antika ve sanat eserlerini toplamak kendileri veya kurulufllar› ad›na yarar sa¤l›yor.E¤er kuruma al›n›rsa bu eserler demirbafla al›p vergiden düflürülebiliyor. Bat›l›lar ellerindeki paran›n yüzde 20’sini sanata yat›r›yor. Geri kalan›n› ise kendi ülke pazarlar›, mülk, döviz ve borsa yat›r›m› olarak bölüfltürüyor. Spekülasyona aç›k bir alan oldu¤u için sanattan büyük kar sa¤layabiliyorlar.

Portrait of Adele Bloch-Bauer I Gustav Klimt taraf›ndan 1907 y›l›nda yap›lan tablo, 2006 y›l›nda 135 milyon dolara sat›ld› (üstte). No. 5, 1948 Amerikal› ekspresyonist ressam Jackson Pollock taraf›ndan yap›lan No.5, 1948 isimli tablo 140 milyon dolara sat›larak dünyan›n en pahall› tablosu unvan›na sahip oldu (solda).

B‹R ESER‹N F‹YATI NASIL OLUfiUR? Bu da bir pazar ifli. Çok kabaca, bir sanat ak›m›n›n temsilcisi, be¤enilen, baflka yap›tlar› koleksiyonlarda yer alan sanatç›lar›n eserleri de¤erlidir diyebiliriz. Hele bu sanatç›n›n eserleri müzelere girmiflse de¤eri daha da art›yor. Aranan, nadir fleylerin fiyat› yüksektir. Bugün, müzayedeler eserlerin gerçe¤e yak›n fiyatlar›n›n olufltu¤u yerler yani borsa konumunda. Bir

SANT‹GRAT

036_039_sanat

7/18/11

7:06 PM

Page 4

1 Woman III Ekspresyonist ressam Willem de Kooning taraf›ndan 1953 y›l›nda tamamlanan tablo, 2006 y›l›nda tam 137.5 milyon dolara sat›ld›. 2 Portrait of Dr. Gachet Vincent van Gogh’un ömrünün son günlerinde yapt›¤› tablonun bugünkü de¤eri 129 milyon dolar. 3 Garçon à la pipe Pablo Picasso, bu tabloyu henüz 24 yaﬂ›ndayken yapt›. Eser, 2004 y›l›nda Pablo 104 milyon dolara sat›ld›. 4 Irises Vincent van Gogh’un bu tablosunun de¤eri 97.5 milyon dolar.

sanatç›n›n benim fiyat›m budur diyerek tablosunun üzerine koydu¤u rakam etiketi her zaman gerçe¤i yans›tm›yor. Eserin de¤erini al›c›lar belirliyor. Burhan Uygur, Komet, Ömer Uluç, Mehmet Güleryüz, Utku Varl›k, Burhan Do¤ançay gibi ünlü isimlerin bir borsas› oluflmufl durumda. Ünlü isimlerin, starlar›n sanat koleksiyonculu¤unun çok daha karl› olaca¤›ndan söz ediyor eksperler. Çünkü koleksiyonun de¤eri yan›na eklenen o popüler isimle çok daha yüksek bir prim yap›yor. Türkiye’de Kezban Hatemi, ‹zzet Günay, Metin Akp›nar ve Bar›fl Manço’nun bu alanda baflar›l› oldu¤u biliniyor. B‹R DÖNÜM NOKTASI Osman Hamdi Bey’in ‘Kaplumba¤a Terbiyecisi’ isimli yap›t›n› bilmeyen kalmad›. 2004 y›l›nda 5 milyon TL’nin üzerinde bir fiyatla sat›ld› ve Suna ve ‹nan K›raç Vakf› taraf›ndan kurulan Pera Müzesi’nde yerini ald›. Bugüne kadar bir Türk ressam›n›n ulaflt›¤› en yüksek rakam bu demeye kalmadan, k›sa bir sonra baflka bir Osman Hamdi eseri olan ‘‹stanbul Han›mefendisi’ dünyan›n en ünlü müzayede salonu ‘Sotheby’s’deki müzayedede 8 milyon TL’ye al›c› buldu. Ça¤dafl sanat›n ustalar›ndan Burhan Do¤ançay’›n ‘Mavi Senfoni’ isimli tablosu 2.7 milyon TL’ye sat›larak bu klasmanda bir ilki baflard›. Erol Akyavafl ‘Kuflatma’ isimli tablosuna ödenen 2.2 milyon TL, fievket Da¤ ise ‘Ayasofya’ isimli tablosuna ödenen 1.7 milyon TL ile en pahall› Türk ressamlar› listesinin en üstünde yerlerini ald›lar. HANG‹ A‹LEDE HANG‹ KOLEKS‹YONLAR VAR Sabanc› Ailesi, Türkiye’nin en zengin koleksiyonlar›ndan birine sahip. A¤›rl›kl›

38 SANT‹GRAT

olarak Türk ressamlar›ndan oluflan 500600 parçal›k resim koleksiyonunun de¤eri 500 milyon dolar› buluyor. Sak›p Sabanc›’n›n yadigar›, de¤eri 500 milyon dolar› bulan hat koleksiyonu ise 2 bine yak›n parçadan olufluyor. Ayr›ca çok de¤erli Ferman Koleksiyonu da Sabanc› ailesinin elinde. Rahmi Koç’un elinde Roma, Bizans, Selçuklu ve Hitit baflta olmak üzere etnografik ve arkeolojik eserlerin yan› s›ra nadir bulunan bak›r, tombak ve oryantalist ressamlara ait resim koleksiyonu bulunuyor. Sanayi, otomobil ve makinelerle ilgili koleksiyonlar›n› ise Rahmi Koç Müzesi’nde sergiliyor. Oya ve Bülent Eczac›bafl› çiftinin, tu¤ral› gümüfl ve ‹znik çinisi koleksiyonlar› çok ünlü. Ça¤dafl Türk ressamlar›ndan oluflan koleksiyon içinde Burhan Do¤ançay’›n 60 tablosu bulunuyor. ‹stanbul Modern’deki eserlerinin de-

036_039_sanat

7/18/11

7:06 PM

Page 5

5 6

¤eri 100 milyon dolar civar›nda. Suna ve ‹nan K›raç çifti, açt›klar› Pera Müzesi’nde, oryantalist ressamlar, Kütahya çinileri ve dünyan›n en zengin a¤›rl›k ölçüleri koleksiyonlar›n› sergiliyor. Çiftin, Pera Müze-

5 Bal au moulin de la Galette, Montmartre Frans›z ressam, PierreAuguste Renoir taraf›ndan 1876 y›l›nda tamamlanan tablonun bugünkü de¤eri 122.8 milyon dolar. 6 Portrait of Adele Bloch-Bauer II Gustav Klimt’in 1912 y›l›nda tamamlad›¤› tablo, 2006 y›l›nda 88 milyon dolara al›c› buldu. 7 Dora Maar au Chat Pablo Picasso’nun 1942 y›l›nda yapt›¤› ünlü tablosu 2006 y›l›nda 95 milyon dolara sat›ld›.

si’ne ba¤›ﬂlad›klar› tablolar›n bugünkü de¤eri 350 milyon dolardan fazla. Erdo¤an Demirören, Türkiye’nin en büyük tombak koleksiyonuna ve devletinkinden daha büyük Y›ld›z porselenleri koleksiyonuna sahip. Demirören’in elinde çok nadir bulunan Fatih fermanlar›, el yazmas› Kuran’lar da var. Ayr›ca klasik Türk ressamlar›n› da topluyor.

SANT‹GRAT

040_041_alperen

7/18/11

7:07 PM

Page 2

BAY‹‹

Alperen Mühendislik: “HAVANIZIN KONFORU ‹Ç‹N…” 2000 YILINDA ‹K‹ ORTAKLA KURULAN ALPEREN MÜHEND‹SL‹K, BUGÜN SEKTÖRDE ÖNEML‹ B‹R YERE SAH‹P. 10 YILDIR AIRFEL ‹LE GÜÇLÜ B‹R ‹fiB‹RL‹⁄‹ YAPAN fi‹RKET‹N 2011 YILI PLANLARININ BAfiINDA HIZLA BÜYÜYEN ‹NfiAAT SEKTÖRÜNDEK‹ PAZAR PAYINI ARTIRMAK YER ALIYOR.

lperen Mühendislik ile Airfel’in iflbirli¤i 10 y›ll›k bir sürece dayan›yor. Müflterilerine split klima, inverter klima, multi klima, mobil klima, d›fl ünitesiz klima, hassas kontrollü klima, paket tipi klima sistemleri, klima santralleri, hijyenik klima sistemleri, merkezi klima sistemleri, chiller sistemler, vrf sistemler, günefl enerjili sistemler, havaland›rma ekipmanlar›, tekstil kanal›, poliüretan kanal, hava temizleme cihazlar›, hepa filtre, rulo filtre, torba filtre, karbon filtre, fan coil, konvektör, ›s› geri kazan›m cihaz›, kombi, nem al›c›, hava perdesi, infrared & radyant ›s›t›c› ürünlerinde sat›fl, servis, proje ve taahhüt hizmetleri veren flirket, internet ortam›nda online bilgisat›fl-siparifl gibi olanaklar› iyi kullan›yor. Müflteri memnuniyetini en önde tuttuklar›n› söyleyen Alperen Mühendislik kurucu orta¤› ‹lker Kuran, “2011 y›l›ndaki planlar›m›z›n bafl›nda ülkemizde h›zla büyüyen inflaat sektöründeki pazar pay›m›z› art›rmak var. Bu pazardan ald›¤›m›z pay› art›rabilmek için sat›fl ve servis kadromuzu güçlendirdik” diyor. Alperen Mühendislik’i nas›l kurdunuz? Bize flirketinizin kurulufl hikayeniniz anlat›r m›s›n›z? Ben, ticaret hayat›na üniversiteden hemen sonra bafllad›m. 1991 y›l›nda kurucu orta¤› oldu¤um Güzeltafl Madencilik Ltd fiti’nde 10 y›l süreyle çal›flt›m. Bundan sonra orta¤›mla Alperen Mühendislik Is›tma So¤utma Sistemleri San ve Tic Ltd fiti’ni kurduk. 2000 y›l› Ocak ay›nda ticari faaliyetlerimize bafllad›k. Alperen “mücadele eden” anlam›na geliyor. Hayat›n ve ticaretin birinci esas›n›n mücadele oldu¤unu düflünmemiz, firmam›z›

40 SANT‹GRAT

Alperen Mühendislik kurucu orta¤› ‹lker Kuran.

bu anlaml› kelimeyle isimlendirmemizde etken oldu. Kuruldu¤umuz y›llarda split klima, hava perdesi, nem alma cihazlar› gibi ›s›tma so¤utma ürünlerinin sat›fl ve servis hizmetleri veriyorduk. fiirketiniz, bugün hangi noktada? H›zla geliflen sektörümüzdeki yenilikler ile müflterilerimizin aras›nda köprü olmay› esas alan flirketimiz bugün geldi¤i noktada “Havan›z›n konforu için…” slogan›yla hizmet anlay›fl›n› bütünlefltiren bir yap›ya sahip. Sahas›nda tecrübeli kadrosuyla birlikte müflterilerine split klima, inverter klima, multi klima, mobil klima, d›fl ünitesiz klima, hassas kontrollü klima, paket tipi klima sistemleri, kli-

ma santralleri, hijyenik klima sistemleri, merkezi klima sistemleri, chiller sistemler, vrf sistemler, günefl enerjili sistemler, havaland›rma ekipmanlar›, tekstil kanal›, poliüretan kanal, hava temizleme cihazlar›, hepa filtre, rulo filtre, torba filtre, karbon filtre, fan coil, konvektör, ›s› geri kazan›m cihaz›, kombi, nem al›c›, hava perdesi, infrared & radyant ›s›t›c› ürünlerinde sat›fl, servis, proje ve taahhüt hizmetleri veriyor. ‹nternet ortam›nda gerçeklefltirdi¤imiz online bilgi, sat›fl ve teknik servis hizmetlerimiz arac›l›¤›yla müflterilerimiz istedikleri ürün hakk›nda bilgi sahibi olabiliyor, ürün keflfi yapabiliyor, teklif alabiliyor, araflt›rma ya-

040_041_alperen

7/18/11

7:07 PM

Page 3

pabiliyor, sat›n alabiliyor ya da servis hizmeti talebinde bulunabiliyor. Müflterilerimizin talepleri do¤rultusunda mail adreslerine veya cep telefonlar›na gönderdi¤imiz mesajlar ile cihazlar›n›n periyodik bak›m zamanlar›, kampanyalar›m›z, sektördeki yenilikler gibi konularda kendilerini haberdar ediyoruz. Amac›m›z müflterilerimizin sadece memnun olmas› de¤il, ayn› zamanda memnuniyetlerinin devaml› olmas›d›r. Airfel ile iflbirli¤iniz ne zaman bafllad›? Alperen Mühendislik’in Airfel ile çal›flmas› 2000 y›l›n›n ikinci yar›s›na denk geliyor. 10 y›l› aflan bir süredir bu beraberlik daha s›k› ve daha samimi olarak devam ediyor. Günümüzde birçok evlili¤in sadece birkaç y›lda sona erdi¤ini göz önünde bulunduracak olursak, 10 y›l› aflan bir beraberli¤i hat›r› say›l›r bir beraberlik olarak de¤erlendiriyoruz. Niçin Airfel'i seçtiniz? Bu sorunuzu 10 y›l öncesine dönerek cevaplarsak, do¤rusu sevgi ve güvenden baflka cevap bulam›yorum. Sevgi ve güvenle bafllayan birlikteli¤imiz karfl›l›kl› kazanca dönüfltü. Müflterilerimizin memnuniyeti var olan birlikteli¤imizi kuvvetlendirdi. Çözüm için ihtiyaç duydu¤umuz ürünleri temin etmesi saham›zda uzmanlaflmam›z› h›zland›rd›. Sat›fl sonras› hizmet deste¤i firmam›z› rakiplerimizden daha güçlü k›ld›. Sektörde geldi¤i s›ralama gurur kayna¤›m›z oldu. Airfel, kuruldu¤u günden bu yana, yapt›¤› cesur at›l›mlarla yükselifl grafi¤ini ve cirosunu her y›l daha da art›ran bir flirket. Sektörde bu kadar k›sa zamanda bu kadar h›zla büyüyen, ürün çeflidini bu kadar h›zl›, kaliteli ve kontrollü art›rabilen Airfel ile çal›flmalar›m›zda 10’uncu y›l› tamamlam›fl olmak bizlere gurur veriyor. 2011 y›l› flirketiniz için nas›l geçiyor? 2011 y›l›ndaki planlar›m›z›n bafl›nda ülkemizde h›zla büyüyen inflaat sektöründeki pazar pay›m›z› art›rmak var. Sektörümüzün geldi¤i flu günlerde vrf, chiller gibi merkezi sistemlerin pazar pay›n›n daha da artt›¤›n› görüyoruz. Artan bu pazardan ald›¤›m›z pay› art›rabilmek için sat›fl ve servis kadromuzu güçlen-

dirdik. Radyo ve tv reklamlar› ile pazara daha fazla nüfuz etmeyi hedefledik. 2011 y›l›n›n ikinci yar›s›na ulaflt›¤›m›z flu günlerde ise bu hedefleri yakalam›fl olmak tüm yorgunlu¤umuzu ortadan kald›rd›. Reklam-tan›t›m çal›flmalar›n› nas›l yürütüyorsunuz? Reklam tan›t›m çal›flmalar›m›zda ilk s›rada interneti kullan›yoruz. www.klimaci.com, www.alperen.com.tr, www.klimamarketim.com web adreslerimizde bu çal›flmalar›m›z› sürdürüyoruz. Ayr›ca bu y›l Joy Fm, Moral Fm, Radyo Turkuvaz gibi radyolarda halen devam eden reklam çal›flmalar› yap›yoruz. 3 TV kanal›yla yapmay› planlad›¤›m›z reklamlar›n prodüksiyon çal›flmalar› ise bitme aflamas›na geldi. Airfel ile çal›flman›n en iyi taraf› nedir? Bu sorunuza tarihi bir k›ssa ile cevap vermek istiyorum. Padiflah’›n biri bafl›n› gül kokulu toprak ile y›karm›fl. Topra¤a sormufllar: “Sen nas›l oldu da bu güzel gül kokusuna büründün?” Toprak cevap vermifl:” Marifet bende de¤il. Benim oldu¤um yerde bir gül a¤ac› vard›. Yapraklar› üzerime düfltükçe kokusu bana sindi. Padiflah da o kokuyu benden bilip bafl›n› benimle y›k›yor” demifl. Siz Airfel ile çal›fl›nca müflterileriniz de

size güven duyuyor, sizde istikrar görüyor, anlay›fl›n›z› takdir ediyor; size olan memnuniyetlerini gururla ifade ediyor, çözüm odakl›l›¤›n›z› takdir ediyor. Airfel ile beraber olmak, gül a¤ac› alt›ndaki toprak gibi bafl tac› yap›yor sizi. 2011 y›l› için sektörünüzü de¤erlendirir misiniz? Ülkemizin uluslararas› piyasalarda yakalam›fl oldu¤u büyümenin iç piyasaya da yans›yaca¤›n› ümit ediyoruz. 2011 y›l›nda pazar›n daha da büyüyece¤ine, 2008 y›l›ndan sonra kaybedilen trendin yeniden yakalanaca¤›na inan›yoruz. 2011 y›l›nda genel seçim gibi bir etkeni de istikrarla aflan ülkemizin, piyasalarda var olan nakit krizinin çözümünde ataca¤› olumlu ad›mlar›n pazar›n ve buna ba¤l› olarak sektörün büyümesinde etkin olaca¤› kanaatindeyiz. Ortado¤u’nun da tekrar istikrara kavuflmas›ndan sonra bölgenin lider ülkesi olan Türkiye’ye talebin artaca¤›n›, özellikle iklim flartlar›ndan dolay› bu talebin ›s›tma, so¤utma, havaland›rma ve iklimlendirme sektöründe büyük çapta olaca¤›n› ön görmekteyiz. 2011 y›l› ve sonras›n›n ›s›tma, so¤utma, havaland›rma, iklimlendirme ve günefl enerjisi sektörleri için alt›n y›llar olaca¤›n› ümit ediyoruz. SANT‹GRAT

042_045_sualti

7/18/11

7:07 PM

Page 2

GEZ‹

Bambaflka bir dünya: SUALTININ LÜKS CENNETLER‹ SUYUN ALTI, ‹NSANA YALNIZCA HUZUR VERM‹YOR AYNI ZAMANDA BU DÜNYADAN DA UZAKLAfiTIRIYOR. HAL BÖYLE OLUNCA, HER GÜN DÜNYANIN FARKLI PEK ÇOK BÖLGES‹NDE ON B‹NLERCE ‹NSAN BU GÜZELL‹KLER‹ KEfiFETMEK ‹Ç‹N SUYUN ALTINA DALIYOR. AKILLI G‹R‹fi‹MC‹LERSE DÜNYANIN EN ÖZEL DEN‹ZLER‹NDE SUALTI OTELLER‹ YA DA RESTORANLARI AÇARAK FARKLI B‹R LÜKS SUNUYOR… HAZIRLAYAN : MERVE YILMAZ

nsano¤lu denizi fark etti¤inden bu yana hep merak etmifl bu sonsuz maviyi. Kimi zaman korkarak yaklaflm›fl, kimi zaman karfl› gelemedi¤i bu gücü tanr›laflt›rm›fl, tapm›fl… ‹çerisindeki canl›larla karn›n› doyurdu¤unda ise minnettar kalm›fl. Daha çok keflfetmek için en dibe inmeye çal›flm›fl. Hatta teknolojinin elvermedi¤i zamanlarda bile, gö¤süne ilifltirdi¤i fliflirilmifl hayvan derileriyle dalmay› denemifl… K›sacas›, büyülü maviyi keflfetmek için bugüne kadar her yol de-

‹

42 SANT‹GRAT

nenmifl. fiimdilerde insano¤lu denizi keflfetti¤inden emin; onun “etinden sütünden” daha çok faydalanmaya çal›fl›yor; suyun alt›ndaki o muhteflem hissi daha uzun zamanlara yaymak için çabal›yor. ‹nsanl›¤›n denize olan bu tutkusunu kazanca çevirmeyi düflünen giriflimciler, tam da bu noktadan hareketle denizlerin alt›na restoran ya da otel gibi çeflitli mekânlar aç›yorlar. Baz›lar› henüz proje aflamas›nda olsa da y›llard›r deniz tutkunlar›na hizmet verenler de var. Ama yaln›zca deniz tutkunu

olmak yetmiyor bu muhteflem otellerde yemek yiyebilmek ya da konaklayabilmek için. Cüzdan›n›z›n kabar›k olmas› en önemli flart… Dünyan›n en güzel denizlerindeki bu cennet mekânlar insanlar› büyülerken, Türkiye’de de böyle bir otelin aç›laca¤› çeflitli kaynaklarda geçiyor y›llard›r. fiimdiye kadar do¤rulu¤u henüz kabul edilmeyen bu ‘flehir efsanesi’nin hayalini biz kurarken, dünyadaki farkl› konseptlerdeki sualt› otellerine bir göz atal›m, içimiz ferahlas›n…

042_045_sualti

7/18/11

7:07 PM

Page 3

ITHAA SUALTI RESTORANI Maldiv’in yerli dilinde inci anlam›na gelen ‘Ithaa’ Sualt› Oteli bundan tam 6 sene önce kap›lar›n› misafirlerine açt›. Maldiv Adalar›’ndan biri olan Rangali’de bulunan Conrad Maldives Oteli’nin alt›na infla edilen restoran, suyun alt›nda yemek yiyebilmenin ayr›cal›¤›n› yaflamak isteyenler için tasarland›. Tamam› camdan olan ve bu konseptte ilk sualt› restoran› olma özelli¤i tafl›yan mekân, oldukça minimal tasarlanm›fl. Hint Okyanusu’nun yaklafl›k 6 metre derinli¤indeki bu restoran, bir defada en fazla 12 konuk a¤›rlayabiliyor. Büyüleyici bir atmosferi olan mekanda masalar›n çevresinde dolaflan yüzlerce bal›¤› izlemekten yemek yiyebilir misiniz bilemiyoruz ama, dilerseniz bu restoran› uyumak için de kiralayabilirsiniz. Geceli¤i 10 bin ile 15 bin aras›nda de¤iflen bir fiyat karfl›l›¤›nda restoran, istedi¤iniz anda bir suite dönüflebiliyor ve efli benzeri olmayan bir tecrübe yaflat›yor. www.conradmaldivesrangali.com

POSEIDON SUALTI TES‹S‹ Poseidon Sualt› Tesisi 20 kilometrekareliK Fiji Lagünü'nde, suyun 12 metre derinli¤ine kurulmufl. Geçti¤imiz y›l hizmete aç›lan tesisin dünyada benzer örnekleri olsa da, ‘tekatmosferli’ yap› özelli¤iyle otel pek ço¤una fark at›yor. Yani yap›n›n iç mekan› her zaman su üstündeki bas›nç derecesini koruyor, baflka bir anlamda Poseidon misafirleri su bas›nc›n›n psikolojik etkisine maruz kalm›yor. Konuklar suyun yaklafl›k 13 metre alt›na yaln›zca asansörle inebiliyor ve suyun alt›ndaki süitlerde yemek yiyip, içkilerini yudumlay›p rahat bir uyku çekebiliyorlar. Modüler fleklinde yan yana yerlefltirilen 24 adet standart sualt› süit, toplam 51 metrekare. Son derece güçlü, oldukça fleffaf olan pleksiglas camlar sayesinde d›flar›dan içerisi net bir flekilde görülebiliyor. Gerekti¤inde pencereler içeriden kapat›labiliyor. Görüntüye yosunlar bile mani olam›yor çünkü otomatik görüntü merkezli temizlik sistemleri sayesinde fleffaf yüzeylerde oluflan yosunlar kolayca temizlenebiliyor. Her odan›n sahip oldu¤u kocaman camlardan d›flar›daki flahane deniz canl›lar›n› seyretmek, istenirse onlar›n aras›na dal›fl yapmak, hatta mini bir denizalt›yla çok daha baflka yerleri keflfe gitmek mümkün. 44 kiflilik kapasitesi bulunan tesisten sadece gecelemek de¤il, ifl toplant›lar›, arkadafl toplant›lar› veya ç›lg›n bir dü¤ün için de yararlanabilirsiniz. www.poseidonresorts.com SANT‹GRAT

042_045_sualti

7/18/11

7:07 PM

Page 4

HYDROPOLIS SUALTI OTEL‹ VE TES‹S‹ Dubai’deki Hydropolis Sualt› Oteli ve Tesisi, çok çok önce aç›lm›fl olmas› gereken bir projeydi. Ancak ülkenin yaflad›¤› son krizden sonra aç›l›p aç›lamayaca¤› konusunda flu an için kimsenin fikri yok… Henüz proje bile olsa, anlatmaya de¤ecek kadar muhteflem. Basra Körfezi’nin Dubai aç›klar›nda bulunacak olan tesis suyun 33 metre alt›na kurulacak. Bu sualt› deneyimini yaflamak isteyenler önce Jumeiyra Plaj›’nda kurulu olan ana üsse gelecek, oradan da 515 metrelik transparan bir tünelden geçen bir trenle tesisin merkez bölümüne geçecekler. 220 suite sahip 300 milyon Euro de¤erindeki otel Jules Verne’e yarafl›r su alt› komplekslerinin orijinal planlar›n› çok daha öteye tafl›yacak olan bir sürü yenilikle birlefliyor. Do¤al olarak ücreti de bir hayli dolgun. Bir gecelik odan›n minimum ücretinin 5 bin dolar civar›nda olmas› düflünülüyor. Oteldeki alan büyüklü¤ü ise neredeyse Londra’daki Hyde Park kadar büyük yani yaklafl›k 260 hektarl›k bir alan› kapl›yor. Hydropolis sadece sualt› oteli olmas›yla göz doldurmuyor ayn› zamanda modern mimarinin en büyük projelerinden biri olarak da büyük bir ilgi çekiyor. Ayr›ca denizin üst k›sm›nda kalan yap›n›n ayn› zamanda bilime de hizmet edecek olmas› flafl›rt›c›. Kozmetik cerrahi klini¤i, deniz biyolojisi araflt›rma laboratuar› gibi bilim dallar›n›n bulunaca¤› bu enteresan projenin tamamlanmas›n› herkes gibi biz de heyecanla bekliyoruz. UTTER INN ‹sveç’in Västeras kentinden sonra Mälaren Gölü’ne gitmeniz gerekiyor Utter Inn’e ulaflmak için. Gölün ortas›ndaki 15-20 metrekarelik bu duba-kulübeye ulaflmak için bir fliflme bot iflinizi görüyor. ‘Deniz kulübesi’ tarz›ndaki otelde, duban›n alt›na eklenmifl ve suyun içinde havada duran bir cam fanusun içine iniyorsunuz… Orada çevrenizdeki (çok da renkli bir görüntü çizmeyen) tatl› su bal›klar›n› seyrederken yeme¤inizi yiyorsunuz… Bunca u¤rafltan sonra bir de yemek sonras› istedi¤iniz hesapta ciddi bir rakamla karfl›laflman›z kaç›n›lmaz. S›ra d›fl› bir tatil deneyimlemek isteyenler için çok çekici olan bu otel, kabul etmek gerekir ki herkesin harc› de¤il…

RED SEA STAR K›z›ldeniz’in ‹srail yak›nlar›nda bulunan Red Sea Star, sadece bir bar-restoran de¤il, ayn› zamanda bir de sualt› gözlemevi. ‹steyen misafirler restoran›n su yüzeyi bölümünde so¤uk içkilerini yudumlarken Akabe Körfezi’ni veya Edom Da¤lar›’n› seyredebiliyor, isteyenlerse suyun befl metre alt›ndaki sualt› restoran›na inebiliyor. Bu restoran tamamen camdan yap›lmam›fl ama her masan›n yan›nda o masada oturanlar›n d›flar›daki ola¤anüstü güzelli¤e sahip bal›klar› ve mercanlar› rahatça seyredebilmeleri için dev pencere boflluklar› oluflturuflmufl. Hemen hayvanseverlere be¤enecekleri güzel bir haber verelim. Akflam saatlerinde restoran›n ›fl›klar›, çevrede dolaflan deniz canl›lar›n›n bu abart›l› ›fl›k merkezinden rahats›z olmamas› için epeyce lofllaflt›r›l›yor…

44 SANT‹GRAT

042_045_sualti

7/18/11

7:08 PM

Page 5

JULES’ÜN SUALTI TES‹S‹ Perto Rico’nun sualt› yaflam›n› incelemek isteyen bilim insanlar› y›llarca önce, La Chalupa ad›nda küçük bir araflt›rma laboratuar› kurmufl. Laboratuar ifllevini yitince, onu Key Largo’daki Emerald lagününe nakletmifller. O zamandan bugüne La Chalupa Araflt›rma Laboratuar›, lagünün dibinde Jules’ün Sualt› Tesisi ad› alt›nda hizmet vermeye bafllam›fl. Tesis, lagün taban›na çak›lm›fl 1,5 metrelik kaz›klar üzerine infla edilmifl ve suyun yüzeyinden de yaklafl›k 7 metre afla¤›da. Otelin kurucusu, dal›fl e¤itmeni ve araflt›rmac› Ian Koblick, tesisin do¤al çevreyle sa¤lad›¤› uyuma örnek olarak binlerce mercan›n zamanla tesise yap›fl›p, onun bir parças› olarak yaflamalar›n› gösteriyor. Suyun yüzeyindeki tekneden dalarak tesise girebilen misafirler, bu muhteflem atmosferin keyfini hemen ç›karmaya bafll›yorlar. www.jul.com

SANT‹GRAT

046_049_kapalicarsi

7/18/11

7:08 PM

Page 2

M‹MAR‹

‹stanbul’un en eski AVM’si: KAPALIÇARfiI, KAPALI KUTU DÜNYANIN EN ESK‹ ALIfiVER‹fi MERKEZ‹D‹R. EN ESK‹ BANKASI DA D‹YEB‹L‹R‹Z ONUN ‹Ç‹N. ‹STANBUL DEN‹NCE AKLA ‹LK O GEL‹R. DAHA DO⁄RUSU,TÜRKLER‹N ‹STANBULU’NUN S‹MGES‹D‹R. ÇÜNKÜ FET‹H’LE B‹RL‹KTE KURULMUfi, BÜYÜMÜfi, GEL‹fiM‹fi VE ADETA CANLI B‹R ORGAN‹ZMA G‹B‹ BUGÜNLERE GELM‹fiT‹R. BATILILARA GÖRE ‘GRANDBAZAAR’, OSMANLI ‹Ç‹N ‘ÇARfiU-‹ KEB‹R’. B‹Z‹M ‹Ç‹NSE HER DA‹M ‘KAPALIÇARfiI’… giyilmemifl çamafl›rlar nas›l kokar bilirsin, sand›k odalar›nda; senin de dükkan›n öyle kokar iflte. ablam› tan›mazs›n, hürriyette gelin olacakt›, yaflasayd›; bu teller onun telleri, bu duvak onun duva¤› iflte. ya bu camlardaki kad›nlar? bu mavi mavi, bu yeflil yeflil fistanl›... geceleri de ayakta m› dururlar böyle? ya flu pembezar gömlek? onun da bir hikayesi yok mu? Kapal›çarfl› deyip te geçme; kapal› çarfl›, kapal› kutu.

öyle anlat›r Orhan Veli, Kapal›çarfl›’y› dizelerinde. fiairin dedi¤i gibi adeta kapal› bir kutudur Kapal›çarfl›. Yeflil yeflil fistanlar›, çeflit çeflit gömlekleri, telli duvaklar›yla ne ararsan vard›r bu çarfl›da. Dünyan›n en eski ve en büyük kapal› çarfl›s›d›r. Gün boyu akan insan ›rma¤› ve t›ka basa dolu dükkanlar›yla flehrin içinde baflka bir flehirdir. Ve tabii ki onun da bir hikayesi vard›r. DÜNYANIN EN ESK‹ BANKASI ‹stanbul’un bu en eski ‘AVM’si; Nuruosmaniye, Mercan ve Beyaz›t aras›nda yer al›r. ‹çinde 64 cadde ve soka¤›, iki bedesteni, 16 han›, 22 kap›s› ve tam› tam›na 3 bin 600 dükkan› bar›nd›r›r. 45 bin metrekarelik bir alana da¤›lm›flt›r. 20 bin kifli her gün 400 bin ziyaretçiye hizmet eder. Di¤er kapal› çarfl›lardan ay›rmak için bat›l›lar ona Grandbazaar, Osmanl›

46 SANT‹GRAT

046_049_kapalicarsi

7/18/11

7:08 PM

Page 3

ise ‘Çarflu-i Kebir’ demifl. ‹çinde 5 cami, 1 okul, 7 çeflme, 10 kuyu, 1 sebil, 1 flad›rvan ve 1 akarsuyu bulunan Kapal›çarfl› ayn› zamanda dünyan›n en eski bankalar›ndand›r. Zaman›n esnaf›na olan büyük güvenin sonucu olarak kent sakinleri birikmifl paralar›n› Kapal›çarfl› esnaf›na verirmifl. Esnaf da bu paralar› ‹slam fleriat›n›n izin verdi¤i meflru yollardan de¤erlendirip, iflletirmifl. Yani günümüzün bankalar›n›n yapt›¤› ifli dolays›z olarak Kapal›çarfl› es-

naf› yerine getiriyormufl. Fatih Sultan Mehmet’in Kapal›çarfl›’n›n inflaat›na bafllad›¤› 1461, Kapal›çarfl›’n›n kurulufl y›l› say›l›r. Ama as›l büyük çarfl›, Kanuni Sultan Süleyman taraf›ndan ahflap olarak infla ettirilmifltir. Eski zenginlerin mücevher, k›ymetli maden, kürk ve murassa silah gibi de¤erli eflyalar›n›n yan› s›ra devlet hazinesinin büyük k›sm› da buralardaki kasalarda muhafaza edilirdi. Evliya Çelebi buray› muazzam güçlü bir kale gibi tan›mlam›flt›. SANT‹GRAT

046_049_kapalicarsi

7/18/11

7:08 PM

Page 4

GÜN IfiI⁄IYLA AYDINLATMA Kapal›çarfl›, ‘vak›f esasl› ticaret merkezi’ olarak kurulmufl. Çarfl›’n›n Beyaz›t girifli üstünde, II. Abdülhamit tu¤ras› alt›nda “Tanr› ticaret yapan› sever” kitabesi as›l›d›r. Temel harc›n› ise Fatih atm›flt›r. Ama yap›m› 250 y›ll›k bir zaman dilimine yay›l›r. 30,7 hektar alan üstünde 61 sokaktan oluflan çarfl›n›n nüvesini Fatih, iki tafl bedestenden kurarak atar. Di¤er kapal› çarfl›lardaki satranç tahtas› düzenindeki cadde düzeni, bu çarfl›da yoktur. Onun karakterini veren, zaman ve ihtiyaca göre biçim alm›fl serbest yerleflimi, olaylarla de¤ifliklik kazanan mimarisidir. Kapal›çarfl›, yüzy›llar boyu geliflip çeflitlenmifltir. Arada yaflanan do¤al afetler de bu çarfl›y› de¤ifltirip dönüfltürmüfltür. 1652 yang›n› ve 1660 do¤a afeti, o zamana dek ahflap çat› ve kiremitle kapl› olan çat› yüzeyinin kagir tonozla örtülmesine sebep olmufltur. Kapal›çarfl›’n›n içinde ilk yükselen bina, çarfl›n›n çekirde¤ini oluflturan Cevahir Bedesteni’dir. Bedesten, dört yan› duvarla çevrili, üstü kapal›, içinde kap›s›z dükkanlar›n oldu¤u yap›lara

48 SANT‹GRAT

yanlar› boyunca pencere aç›lmas›d›r. Ayd›nlaman›n güneﬂi ›ﬂ›¤›yla s›n›rl› kalmas›n›n sebebi gayet aç›kt›r. Çünkü sabah ezan› öncesi kalkan, gün bat›m›nda dükkan›n› kapatan ‹stanbul esnaf›n›n, tavandan s›zan ayd›nl›ktan fazlas›na ihtiyac› yoktur!

verilen Farsça kökenli bir isim. Cevahir Bedesteni içinde sivri kemerleri kap›larla girilen ve ad›na mahzen denilen 41 adet hücre/dükkan bulunur. Hücrelerin ›ﬂ›k düzeni olmay›p , bir delikten hava al›r. Ayd›nlatmas› do¤ald›r. Ayd›nlatma biçimi, sokaklar›n üstünü örten tonozlar›n

BÜYÜK FELAKETLER 1515’te ilk Kapal›çarfl› yang›n›n›n Çarfl›’y› olumsuz etkilemesiyle, 1545-1550’lerde Sandal Bedesteni yap›l›r. Üzeri 20 kubbeyle örtülü bu bedestende eskiden ad›na ‘sandal’ denilen k›ymetli kumafllar sat›l›rm›fl. Bedesten de ad›n› buradan alm›fl. 1548 ve 1588 yang›nlar› da iki bedesteni yak›ndan etkiler. 17’nci yüzy›lda kentteki yo¤un yap›laflmayla yang›nlarda da art›fl vard›r. 1645 yang›n›nda Kapal›çarfl› tümüyle harap olur. 1658 ve 1660 yang›nlar› da Kapal›çarfl› ve bedestenler üzerinde çeflitli ölçülerde olumsuz etkiler yapar. 1680 ve 1688 y›llar›nda Çarfl›’n›n çeflitli bölümleri yanar. 19’uncu yüzy›lda 1894 depremiyle büyük zarar görür. Önemli bir k›sm› 1898 y›l›na kadar onar›l›r. Eski Kap›

046_049_kapalicarsi

7/18/11

7:08 PM

Page 5

ile Kürkçüler Kap›s› kald›r›l›r. 1943 ve 1954 yang›nlar› da Çarfl›’da büyük zararlara yol açar. Sonuç olarak, bu kadim çarfl› ‹stanbul’un yaflad›¤› bütün felaketlerden nasibini alm›fl ama yine de zamana karfl› direnip bugünlere gelebilmifltir. ‹STANBUL’UN RUHU Kapal›çarfl›’n›n cadde ve sokaklar› ayn› ifli yapan insanlar›n topland›¤› yerler oldu¤u için Kalpakç›lar, Kuyumcular, Aynac›lar , Fesçiler, Ya¤l›kç›lar gibi iflkollar›na göre isim alm›flt›r. Her sokakta ayr› ürünün ustalar› loncalar halinde bulunurdu. Sat›c›lar aras›nda rekâbet kesinlikle yasakt›. Mesela bir usta, tezgâh›n› dükkân›n önüne ç›kar›p kalabal›¤a göstererek ürün iflleyemezdi. Ürünlere devletin belirledi¤inden yüksek fiyat konulamazd›. Bugünse art›k bu ifl kollar› sadece sokak adlar›nda kalm›flt›r. Her ne kadar eskinin ustalar› yoksa da hala her soka¤›n ayr› bir karakteri var. Yorganc›lar›n soka¤›yla terlikçilerin soka¤› farkl›yd›. Her sokak kendi ruhunu tafl›rd›. Bu özgünlük hala kendini aç›kça göstermektedir. Bat›l›lar için do¤unun gizemli dünyas›, iflte bu kalabal›k ama s›r-

larla dolu labirentin içinde sakl›d›r. ‹stanbul’a gelen her gezginin ilk ziyaret etti¤i yer buras›d›r. E¤er ‹stanbul’da bir film çekilecekse, o filmin bir sahnesi mutlaka Kapal›çarfl›’da geçer. ‹stanbul’u anlatan her roman›n sayfalar›nda mutlaka birkaç sayfa Kapal›çarfl› bulunur. Çünkü Kapal›çarfl› adeta ‹stanbul’un ruhudur. ‹nsan› modern zamanlar›n bafl döndürücü kofluflturmas›ndan kopar›p al›r. Kap›lar›ndan içeri girdi¤inizde bambaflka bir dünyaya, belki de o eski ‹stanbul’a geldi¤inizi fark edersiniz. Kapal›çarfl› zamana inat, zamana dayanan canl› bir organizma gibidir asl›nda. ‹çinde büyük s›rlar saklayan ama ilk bak›flta s›rr›n› ele vermeyen bir kutu gibidir. Orhan Veli’nin dedi¤i gibi “Kapal›çarfl› deyip geçme, Kapal›çarfl› kapal› kutu”… SANT‹GRAT

050_051_nuh_ramazan

7/18/11

7:09 PM

Page 2

GELENEK

Hayal perdesinden sofralara RAMAZAN RAMAZAN AYI ‹Ç‹N BOfiUNA “ON B‹R AYIN SULTANI” DEMEM‹fiLER. RAMAZAN AYI GELD‹⁄‹NDE TATLICI DÜKKANLARININ V‹TR‹N‹ GÜLLAÇLA BEZEN‹RKEN, ÇARfiI-PAZAR ‹FTAR‹YEL‹K ALMAK ‹Ç‹N KOfiUfiTURANLARLA DOLAR. MAHYALAR, KARAGÖZ-HAC‹VAT, ‹KRAMI BOL ‹FTAR SOFRALARI, DAVULCULAR, P‹DE KUYRUKLARI BAfiKA B‹R TELAfiI TAR‹F EDER SANK‹… HAZIRLAYAN: NUH KÖKLÜ

nlat›lanlar rivayet ama rivayetin hakikatin tam resmi oldu¤u y›llarda geçmektedir. Anlat›lan odur ki, Sultan Orhan devrinde olaylar Bursa’da Ulu Camii’nin inflaat› s›ras›nda geçmifltir. Demirci Ustas› Kambur Bali Çelebi ile duvar ustas› Hac› ‹vaz aras›nda geçen nükteli konuflmalar iflçiler taraf›ndan ra¤bet görür ve bu yüzden inflaat a¤›r ilerlemektedir. Bir rivayete göre Orhan Gazi her ikisini de idam ettirir, baflka bir rivayete göre idamdan kurtulan Hac› ‹vaz (Hacivat) hac yolunda ölür. Gerçek olan ise yapt›¤›ndan piflman olan Orhan Gazi’nin onlar›n hayal olsa da yaflamalar›n› istemesidir. fieyh Küflteri-ki onun yaflam› hakk›nda da türlü rivayetler vard›r- bir perde gerer, perdenin önüne bir fiema (›fl›k) yakar ve Karagöz ’le Hacivat’›n suretlerini perdeye yans›t›r. Yaz›n›n bafl›nda söyledi¤imiz gibi bunlar›n hepsi rivayet. Metin And ve Cevdet Kudret’e göre Yavuz Sultan Selim’in M›s›r’› fethetti¤i y›llarda Memluk Sultan› II. Tumanbay’›n idam›n› perdeye yans›t›ld›¤›n› gören Sultan Selim o¤lu Sultan Süleyman’› e¤lendirmek için perdenin Anadolu’ya götürülmesini ister. Biri rivayet di¤eri tarihi kaynaklara dayanan (1582 tarihli Surname-i Humayun en kesin kaynakt›r) iki durum var elimizde ama sonuçta hayal perdesi gerilmifl, temafla bafllam›flt›r art›k. RAMAZAN VE GÖLGE OYUNU ‹slam dünyas›n›n Z›ll-i hayal (hayal gölgesi) ad› verdi¤i temaflalar›n 17’inci yüzy›lda Osmanl› co¤rafyas›ndaki seyirlik oyunlar›n en yayg›n oldu¤u biliniyor. Gerek Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sinde gerekse Naima’n›n tarihi vesikalar›nda 17’inci yüzy›lda Osmanl› topraklar›nda özellikle Ramazan aylar›nda gölge oyunlar› oynat›ld›¤› belirtiliyor. fieyhülislam Ebusuut Efen-

50 SANT‹GRAT

di’nin 15’inci yüzy›lda “ibretlik vesika” diye belirtti¤i gölge oyunu zamanla Osmanl› seçkin s›n›f›n›n da e¤lencesi haline gelir; hatta II. Abdülhamit döneminde karagöz sanatç›lar› (Hayali) M›z›kay› Hümayun’un korumas› alt›na al›n›r. Gölge oyunun Osmanl› topraklar›ndaki tarihi böyle. Karagöz

Hacivat oyunu Ramazan ay›n›n en sevilen e¤lencesidir. Önceleri ad›na ‘küflteri’ denilen meydanlarda gösterilen oyun, sonra kahvehaneler ve sokak aralar›nda gösterilmifltir. Ramazan’da özellikle iftardan sonra Karagöz seyri bir gelenektir; ama iftar vaktine kadar da baflka gelenekleri icra edenlerin k›ymetini anlayaca¤› cinsten bir e¤lencedir. Gölge oyunu kadar zengin manalar tafl›r. Ramazan ay› yaln›zca dini bir vazife olmakla kalmaz sosyal hayat›n da farkl› türden flekillendi¤i bir ayd›r. Ramazan belki de bunun için “Onbir ay›n sultan›” ad›n› al›r. RAMAZAN HAZIRLIKLARI Ramazan ay›n›n haz›rl›klar› üç aylar›n girdi¤i tarihle bafllar. Muhtaçlar da unutul-

050_051_nuh_ramazan

7/18/11

7:09 PM

Page 3

maz. Muhtaçlar›n hat›rlanmas› dini bir duygunun ifadesi oldu¤u kadar Osmanl›’da difl kiras› ad›yla da bilinen sofralara tan›d›k, tan›mad›k bütün konuklar›n oturabilmesi hürriyetinin de iflaretidir asl›nda. ‹lk kez I. Ahmet devrinde Sultanahmet Camii’ne as›lan mahya da baflka bir Ramazan gelene¤idir. Ço¤unlukla dini konularda insanlar› uyand›ran bilgi içeren mahya öyle ilgi çekmifltir ki, Mihrimah Sultan, Eyüp gibi camilere de mahya as›lmas› için minare eklenmifltir. “Hofl geldin ya Ramazan”la bafllay›p “El Firak” (Elveda) ile biten mahya yaz›lar› zamanla toplumu uyand›rmak için mesajlar da içermifltir. (Hilal-i Ahmer’i unutma gibi) bu durum da mahya kültürüyle toplumsal yaflam aras›nda nas›l s›k› bir iliflki oldu¤unun iflaretidir. Ramazan ay›n›n geldi¤inin bir iflareti de sofralard›r. ‹ftar sofralar› iftariyelik ad› verilen yiyeceklere donat›l›r, zengin fakir herkes sofras›n› zenginlefltirmekle meflgul olur. Ramazan aylar›nda iki sofra kurulur. ‹lki orucun aç›ld›¤› iftar, di¤eri ise ertesi günün orucuna haz›rl›k mahiyetindeki sahur sofras›. Hurma, zeytin gibi yiyecekler iftar sofras›n›n önemli ögeleridir ama f›r›ndan al›nan s›cak pide ve zamanla Ramazan’›n gülü olarak adland›r›lan güllaç hemen her sofran›n de¤iflmez yiyece¤idir. Yazar Refik Halid Karay’›n Üç Nesil Üç Hayat kitab›ndan biraz al›nt›yla bitirelim: “Ramazan’dan bir, iki hafta evvel, babam, bir sabah evrad›n› okuduktan ve namaz›n› k›l›p zikrini bitirdikten, ‘Sabah flerifler

Refik Halit Karay

hayrola, hay›rlar fethola, flerler defola!’ diye duas›n› da tamamlad›kta sonra bafl›nda keten takke, s›rt›nda nafe kürk, burnunda alt›n gözlük-köflesine hususî bir ehemmiyetle oturur, evin erkan›n› nezdine ça¤›r›rd›. Önünde hokka, kalem ve elinde bir defter haz›r… ‹çtimadan maksat, Ramazan erzak›n› tespit etmek. Babam sorard›: - Rugan-i sade, kaç teneke? Bu, malum oldu¤u üzere, sadeya¤, yemeklik ya¤ manas›nad›r 6 teneke mi, 8 teneke mi, ne kadarsa söylerler, babam bunu yazar, yeni bir suale geçerdi:

- Un ne kadar olmal›? Ölçü ve miktar taayyün edince kam›fl kalem yeniden c›z›rdard›… ‹yi evler mahalle bakkallar›ndan al›flverifl etmeyi haysiyete muvaf›k bulmazlard›. Zaten eski zamanda her semtte bakkaliye ma¤azalar› yoktu; mahalle bakkallar› ise her fleyin adisini, ucuzunu, bayat, bozuk, mahlut, böcekli ve sineklisini satarlard›. Halleri, vakitleri yerinde olanlar erzak›, karabiberinden pirinç ununa, past›rmas›ndan kuru cevizine kadar, mevsimlere göre, hep birinden, üçer ayl›k, Asmaalt›’ndan al›rlar, yük arabalar›yla getirtip kilerlerine doldururlard› ‹flte, büyük konaklarda fiaban ay›n›n son haftalar›, bütün bu haz›rl›klar›n ikmali için telaflla, al›flveriflle geçerdi ” SANT‹GRAT

052_055_eco

7/18/11

7:09 PM

Page 2

EKOLOJ‹

Gönül ferahlatan tatil seçene¤i EKOLOJ‹K TAT‹L

BELK‹ ÇÖPLER‹N‹Z‹ AYRIfiTIRIYOR, TV’Y‹ STAND BY’DA BIRAKMIYOR, fiARJ ALETLER‹N‹ F‹fiTEN ÇEK‹YOR, A+ ELEKTRON‹K C‹HAZLAR KULLANIYORSUNUZ. EKOLOJ‹K DENGEYE KATKI ANLAMINDA BU KADARI S‹ZE YETM‹YOR, KEND‹N‹Z‹ DO⁄AYA KARfiI MAHCUP H‹SSED‹YOR VE ONUN ‹Ç‹N DAHA FAZLASINI YAPMAK ‹ST‹YORSANIZ, HAYD‹ BAVULUNUZU TOPLAYIN, EKOLOJ‹K TAT‹LE ÇIKIYORSUNUZ. HAZIRLAYAN VE FOTO⁄RAFLAR: SEYRA FARALYALI ERDALO⁄LU

52 SANT‹GRAT

052_055_eco

7/18/11

7:10 PM

Page 3

“N

erede o buram buram kokan lezzetli domatesler?”, “Bu çilekler hormonsuzmufl, peki nas›l bu kadar iri oluyor bunlar?”, “Biberlerin çekirdekleri nerede?”, “Hiçbir fleyin eski tad› yok.”, “Her fleyi b›rak›p bir köye yerleflsek, toprakla u¤raflsak…”, “Do¤ay› özledim; ç›plak ayak topra¤a basmay›, a¤ustosböceklerinin flark›lar›n›…” Cümleler tan›d›k geldi mi? Son y›llarda s›k duyuyor, akl›n›zdan geçiriyor ya da zikrediyorsunuz belki de. Peki, bu yaz tatilinizi özlem duydu¤unuz do¤ayla bütünleflerek, art›k hepten yitirdi¤inizi sand›¤›n›z tatlar› yeniden keflfederek geçirmeye ne dersiniz? Ekolojik tatil çiftlikleri size bu olana¤› sunuyor. Neden de¤erlendirmeyesiniz? EKOLOJ‹K TAT‹L NED‹R? Ekolojik tatil, en basit tan›m›yla, tatilinizi organik ürün yetifltiren bir çiftlikte gönüllü ya da konuk olarak, çiftlik ifllerinde çiftçilere yard›m ederek geçirmeniz demek. ‹lla tarlada çal›flmak gibi bir zorunluluk söz konusu de¤il. Yemek ve konaklama bedelini ödedikten sonra, do¤al ortam›nda organik bir ürünün tarladan sofraya hangi aflamalardan geçerek geldi¤ini gözlemlemekle yetinebilir, çiftli¤in size sundu¤u di¤er faaliyet alanlar›na yo¤unlaflabilirsiniz. Örne¤in, toprak kap yapmay›, turflu kurmay›, salça ve konserve yapmay›, dokumac›l›¤›, ahflap oymac›l›¤›n›, sepet örmeyi, yöresel yemekler piflirmeyi ö¤renebilirsiniz. Elbette bu seçenekler çiftlikten çiftli¤e de¤iflim gösteriyor. Her çiftlikte ayn› faaliyetleri bulamayabilirsiniz. Çiftli¤in bulundu¤u bölgede do¤a yürüyüfllerine ç›kmak da bir baflka seçenek olabilir. Bu tatil anlay›fl›nda esas olan ekolojik yaflam biçimini içsellefltirebilmek; kendinizi bu yaflam›n bir parças› olarak görmek, gönüllü olarak elinizden gelen katk›y› sa¤layabilmek ve ayn› zamanda kendinizi yeni bilgilerle gelifltirebilmek. Ekolojik tatil çiftli¤ine gönüllü statüsünde gidildi¤inde konaklama ve yemek bedeli ödenmiyor. Gönüllü olarak çiftlikte yap›lmas› gereken ne ifl varsa ucundan tutularak günde 6 saat çal›fl›l›yor. Yap›lacak ifller mevsime göre de¤ifliyor. A¤aç budamadan meyve sebze hasad›na, tarla sürmekten tohum ekimine, konserve ve reçel yap›m›ndan hayvan otlatmaya kadar envaiçeflit ifl gönüllüleri bekliyor. Gönüllü olman›n en tatmin edici yan›, birebir çiftlik

KONAKLAMA VE YEME-‹ÇME Konaklama anlam›nda, ekolojik çiftliklerin standartlar› birbirinden çok farkl› olabilir. Özellikle, spesifik olarak ekolojik tatil çiftli¤i olarak tasarlanan çiftliklerde sunulan konaklama seçeneklerinin “turizm” anlay›ﬂ›na daha uygun oldu¤unu söyleyebiliriz. Buralarda banyolu, verandal›, balkonlu, hamakl› vs. seçenekli odalar bulunabilir. Ana faaliyet alan› çiftçilik olup turiz-

mertebe ekolojik olmalar›. Kerpiç, tafl ya da ahflap evler dikkat çekiyor. Günefl, su ve rüzgar gibi yenilenebilir enerji kaynaklar› kullan›l›yor. Böylece tatilinizi yaparken do¤aya ekstra yük getirmemenin huzurunu da yafl›yorsunuz ki asl›nda ekolojik tatilin temel ç›k›fl noktas› da bu. Ekolojik çiftliklerde günde üç ö¤ün yemek sunuluyor. Ekmekler ekseri ev yap›m› oluyor ve tand›r f›r›n›nda pifliriliyor. Kahvalt›da ç›kan peynir çeflitleri, tereya¤›, reçel, yumurta ve di¤erleri bizzat çiftlikte üretilen organik ürünler oluyor. Hayvanc›l›kla u¤-

min ikinci planda oldu¤u çiftliklerde ise seçenekler daha k›s›tl› ve mütevaz›. Organik çiftliklerdeki konaklama mekanlar›n›n temel özellikleri, yap›lar›n bölgeye ait mimari özellikleri taﬂ›mas› ve mümkün

raflmayan çiftlikler de tüm hayvansal g›dalar›n› ve çiftlikte yetiflmeyen di¤er g›dalar› organik g›da tedarikçilerinden temin ediyorlar. Böylece, y›llard›r özlemini duydu¤unuz tatlarla yeniden buluflma imka-

iﬂlerine dahil olup, bilgi ve beceri takas›n› en üst seviyeye ç›karmak.

SANT‹GRAT

052_055_eco

7/18/11

7:10 PM

Page 4

GÖNÜLLÜ, KONUK VE STAJYER Türkiye’de kimyasal katk› maddeleri kullan›lmadan organik tar›m yöntemleri ile sa¤l›kl› üretim yap›lan çiftliklerin tan›t›m›n› ve yayg›nlaflt›r›lmas›n› amaçlayan TaTuTa’ya, çiftliklerde çal›flmak amac›yla, 20 yafl›n› bitirmifl herkes ‘gönüllü’; çiftliklerde tatil yapmak amac›yla her yafl grubu ‘konuk’; kendini gelifltirmek, deneyimlerini artt›rmak ya da e¤itimini tamamlamak amac›yla 18 yafl›n› bitirmifl herkes ‘stajyer’ olarak kat›labilir. Gönüllüler, çiftliklerin gereksinimleri do¤rultusunda, çiftlikler taraf›ndan belirtilen zamanlarda, en az 1 hafta çiftlikte kalmak kofluluyla çiftçi ailesi ile birlikte yaflar, çiftlik ifllerinde aileyle birlikte gönüllü olarak çal›fl›p onlara yard›mc› olurlar. Kal›fl süresince gönüllüye çal›flma karfl›l›¤› para ödenmez. Buna karfl›l›k gönüllüden konaklama ve yemek bedelleri al›nmaz. Burada amaç bilgi ve deneyim takas›d›r. Konuklar, y›l boyu kendi istedikleri zaman ve sürede, konaklama ve yeme¤e katk› bedelini öderler. Konuktan çiftlik ifllerine kat›lmas› beklenmez, ama isteyen her konuk istedi¤i zaman ve sürede çiftçi ailesine gönüllü olarak yard›m edebilir. Stajyerler, ziraat, biyoloji, tar›m ekonomisi, do¤a koruma ve çevre bilimleri, zooloji, dallar›nda e¤itim gören ö¤renciler ya da organik tar›m konusunda bilgi almak ve kendi deneyimlerini aktarmak isteyen kifliler olabilir. Stajyer de gönüllüler gibi en az 2 hafta çiftlikte kalmak kofluluyla çiftçi ailesi ile birlikte yaflar ve çiftlik ifllerinde aileyle birlikte gönüllü olarak çal›fl›p onlara yard›mc› olur. Kal›fl süresince stajyere çal›flma karfl›l›¤› para ödenmez. Buna karfl›l›k stajyerden konaklama ve yemek bedelleri al›nmaz.

n›na kavufluyor, her fleyin do¤al›n› ve has›n› tüketmifl oluyorsunuz. Yöreye has, yaln›zca evlerde piflen yemeklerin tad›na bakma f›rsat›n› bulman›z da cabas›. Konuk da olsan›z, tercihinize ba¤l› olarak, bahçeden sebzeleri kendiniz toplayabilir, mutfakta ev sahibine yemek yap›m›nda yard›mc› olabilirsiniz. Çiftliklerde bu tip isteklerin büyük bir memnuniyetle karfl›land›¤›n› da hat›rlatal›m. NEDEN EKOLOJ‹K TAT‹L? Ekolojik tatil fikri, do¤an›n bir parças› oldu¤umuzu hat›rlama ihtiyac›ndan do¤du. Özellikle büyük flehirlerde yaflayan insan›n en büyük s›k›nt›s›, do¤adan kopuk bir yaflam sürmek zorunda olmas›. Her ne kadar flehir hayat›n› özümsemifl görünsek de, do¤aya ait oldu¤umuz gerçe¤ini inkar edemeyiz. ‹nkar etti¤imizde de, özüne ya-

54 SANT‹GRAT

banc›laflm›fl varl›klara dönüflüyoruz ki bu da itibar edilecek bir durum de¤il. Zaman zaman pek ço¤umuz koflup kaçmay› düfllesek de, koflullar gere¤i flehir hayat›ndan kopmam›z pek mümkün görünmüyor. Öyleyse do¤ayla buluflmak için geriye ne kal›yor? Tatiller… Kitle turizmini düflünün, bu anlay›fl do¤ayla bütünleflmemizi ne kadar sa¤layabi-

lir? Aksine, do¤aya gönül borcu hisseden her insan›n vicdan›n› yaralayan bir tatil anlay›ﬂ› bu. Basit bir örnek: Bir vakitler günlük ormanlar›yla kapl› k›y›lar›n, s›rf biz yorulmadan denize girelim diye, bunu talep ettik diye turistik tesislere dönüﬂmesi. Ormanla birlikte yok olan di¤er canl› türleri; hayvanlar ve bitkiler, kocaman bir

052_055_eco

7/18/11

7:10 PM

Page 5

TATUTA PROJES‹NE KATILIM TaTuTa a¤›na dahil çiftliklerden birinde ekolojik tatil yapmak isterseniz baflvurular›n›z do¤rudan Gençtur’a yapmal›s›n›z. Gençtur, iste¤iniz do¤rultusunda ‘TaTuTa Gönüllü’ ya da ‘TaTuTa Konuk’ baflvuru belgelerini doldurarak sizi seçim yapt›¤›n›z çiftliklerden birine yerlefltiriyor. Baflvuru öncesinde http://www.bugday.org/tatuta/kila vuz.php adresindeki tan›t›m k›lavuzunu okuman›z gerekiyor. TaTuTa baflvuru belgesini doldurup gönderenlerin k›lavuzu okuduklar› ve koflullar› kabul ettikleri varsay›l›yor.

ekosistem. Bu tatil anlay›fl› onaylanabilir mi? Do¤a bunun neresinde? Denizde, kumda, otel bahçesini süsleyen birkaç a¤açta ve etraf› kuflatan çimlerde mi? Bu tür mekanlar insan› do¤ayla buluflturuyor mu gerçekten? Ekolojik tatil bize ‘gibi yapmak’tan vazgeçme flans› veriyor. Do¤am›za dönmemizi ve bunun devam›nda ekolojik yaflam biçimini özümsememizi, katk›da bulunmam›z› sa¤l›yor. Sadece ald›¤›m›z de¤il, verdi¤imiz bir sistem öneriyor. Do¤am›zla buluflmam›z›, bir miktar da olsa vicdan›m›z›n rahatlamas›n› sa¤l›yor. ‹flte bu yüzden, do¤ay› gerçekten özleyen herkesin ekolojik tatil deneyimi yaflamas›n› öneriyoruz. Böcekten korkanlar› da, “Ne yani tarlada m› çal›flaca¤›m?” diyenleri de ayn› flefkatle kucaklayarak davet ediyoruz; yeter ki yola, “Bu yeni trend, bundan da eksik kalmayay›m” diye ç›k›lmas›n. Zira bu bak›fl aç›s›ndaki eksikleri tamamlamaya hiçbir fleyin gücü yetmez. TÜRK‹YE’DE EKOLOJ‹K TAT‹L OLANAKLARI Ekolojik turizm dünya genelinde h›zla yayg›nlafl›yor. Avrupa’da e¤ilim 5 y›ld›zl› ekolojik çiftlikler kurmaya do¤ru evrilirken ülkemizde daha mütevaz›, ancak bir o kadar da sa¤lam ad›mlarla ilerliyor. Bu¤day Derne¤i’nin ayaklar› yere çok sa¤lam basan TaTuTa projesi 2004 y›l›nda hayata geçirildi. Aç›l›m›, Tar›m Turizmi ve Bilgi ‹flgücü ve Deneyim Takas› olan TaTuTa yola 25 çiftlikle ç›kt›. Bugün 60’a yak›n çiftlikte Türkiye’den ve yurtd›fl›ndan gelen gönüllü ve konuklar› Türkiye’de ekolojik tar›m yapan çiftliklerle buluflturuyor.

SANT‹GRAT

056_059_renkler

7/19/11

12:35 PM

Page 2

DEKORASYON

Evinizin rengini seçin: KIRMIZI ORTAMI ISITIYOR, BEYAZ HUZUR VER‹YOR… HER GEÇEN GÜN KALABALIKLAfiAN fiEH‹RLER VE ‹fi HAYATININ BAfi DÖNDÜREN HIZI, EV‹M‹Z‹N HAYATIMIZDAK‹ ÖNEM‹N‹ DAHA DA ARTIRIYOR... HERKES EV‹NDE HUZUR BULMAK VE D‹NLENMEK ‹ST‹YOR… PEK‹, DEKORASYONDA KULLANDI⁄IMIZ RENKLER NE ANLAMA GEL‹YOR, B‹L‹YOR MUYUZ? HAZIRLAYAN : S‹BEL KÖKLÜ

stersek yaflad›¤›m›z mekan› huzur ve sakinlik veren renklerle döfleyebiliriz… Ya da enerji ve aktif bir ruh haline geçmemizi kolaylaflt›ran renkleri tercih edebiliriz… Unutmayal›m ki içinde bulundu¤umuz aktif ya da pasif enerjiyi renkler dengeliyor. Evimizin dekorasyonunda tercih etti¤imiz renkler hem bizi yans›t›yor, hem de ruh halimizi etkiliyor. Ald›¤›n›z kaliteli mobilyalar kadar büründükleri renkler de daha keyifli, nefleli ve huzurlu anlar yaflaman›z› sa¤l›yor. Bunun nedeni herkesin kendine özel bir rengi olmas›d›r. Uzakdo¤u felsefesin-

‹

56 SANT‹GRAT

de renklerle kifliye verdi¤i enerji aras›ndaki ba¤ çok önemlidir. Bu düflünce çok genifl kitleler taraf›ndan da benimsen-

miﬂtir. Siz de evinizi dekore ederken renklerin verdi¤i mesaj› akl›n›zda tutun ki, belki uygulamak istersiniz…

BEYAZ: Sakinli¤in ve huzurun rengi olan beyaz, evinde daha fazla zaman harcayanlar›n da tercihi. Serbest yaflama önem veren, yaln›zl›¤›n hakim oldu¤u bir hayat, beyaz genifl bir koltuktayken daha fazla keyif alman›z› sa¤lar. Gerilimden uzak kalmak istiyorsan›z, beyaz bir koltu¤un yan› s›ra yatak odas›nda da beyaz kullanabilirsiniz. Tüm renklerle kombinlenebiliyor olmas›, beyaz› bütün zamanlar›n en popüler rengi koltu¤una oturtmufltur. Çarp›c› etkiler için yüksek kontrast oluflturdu¤u siyah ile bahar havas› yaratmak için ise yefliller ve mavilerle desteklenebilir. Yaln›z kullan›ld›¤›nda da sonsuzluk ve huzur hislerini destekler.

056_059_renkler

7/19/11

12:35 PM

Page 3

MOR: Pozitif bir enerjiye sahip olanlar›n tercihi olan mor, biraz da arzular›na önem verenlerin rengidir. En s›cak renk olan k›rm›z› ile en so¤uk renk olan mavinin kar›fl›m› olan mor tonlar›, baz› kaynaklarda ideal renk olarak gösterilir. Dinginli¤in sembolü mavi ve enerjik k›rm›z›n›n birleflimi bu renk ve onun tonlar›yla döflenmifl mekanlara, k›rm›z›n›n dinamizmini ve mavinin sükunetini bir arada sunar. Soyluluk rengi olarak da bilinir. Yarat›c›l›k ve hayal gücünü destekler. Salonlarda ve yemek odalar›nda seçkin ve fl›k bir ambians yarat›lmas›n› sa¤lar. Koltuk ve kanepelerde, tonlar› eflatun ve mürdüm ile birlikte ya da karfl›t rengi olan sar› ve tonlar›yla uyguland›¤›nda etkileyici bir ortam oluflturman›z› sa¤lar. Yefliller ve turuncularla da kombinlendi¤inde de coflkulu, nefleli bir mekan oluflturman›za imkan verecektir.

MAV‹: Konuflmaktan, hofl sohbetten hofllananlar›n rengi olan mavi, ayn› zamanda uzun misafirli¤in de rengidir. Sonsuzlu¤un resminde en hakim renk olan mavi, gururlu ve gizemli bir kiflili¤e de iflaret ediyor. Bu rengin afl›klar› ikili iliflkilerde sezgiye çok önem veriyor. Odadaki güçlü bir mavi renk, içtenli¤e önem verenleri adeta ele veriyor. Dekorasyonda, koltuk ve kanepelerde kullan›lan uçuk maviler ve turkuazlar, keyifli dinlendirici bir ortam haz›rlanmas›n› sa¤l›yor, daha koyu petrole kaçan tonlarda ise mavi ile iç içe geçen sar›n›n etkisiyle canl›, enerjik ayn› zamanda da fl›k mekanlar oluflturmam›za imkan veriyor. Mavi tonlar› oturma odan›zda keyifli zaman geçirmenizi sa¤l›yor. Ayn› zamanda, dinginlik ve sukunetin rengi olan mavi, yatak odalar›nda da tercih edildi¤inde, huzurlu ve dinlendirici bir uyku vaat ediyor.

KAHVERENG‹: Do¤al›n, do¤an›n renklerinden oldu¤u için, kullan›fll› ve s›cak bir renktir. Her tonu samimi ve rahat ortamlar yaratmay› sa¤lar; aç›k kahverengi tonlar›ndan olan bejler kahverenginin beyaz ile kar›fl›m›ndan elde edildi¤i için, kullan›ld›¤› mekanlara canl›l›k ve ferahl›k katar. Her renkle kolayl›kla kullan›labilen kahverengi; 2011 modas›nda özellikle pudra renkleri, maviler, metalik dokular ve karameller ile birlikte tercih ediliyor. Mistik yaflam› sevenler, eskiye özlem duyanlar kahverengiden daha fazla hofllan›yor. Do¤al dokunufllar› yaflam alanlar›nda tercih edenler taraf›ndan kullan›labilen kahverengi, özellikle salonlar, oturma odalar› ve yemek odalar›nda, tan›d›k bir hava yaratmak isteyenler taraf›ndan tercih edilmesi gereken renklerden.

SANT‹GRAT

056_059_renkler

7/19/11

12:35 PM

Page 4

TURUNCU: Özellikle uyumu seven kifliliklerin rengi olan turuncu, duygusall›¤› yans›tan bir etkiye sahip. Yap›c›l›¤› simgeleyen turuncu, nefleyi arayan ve çocuk kalmakta inat edenlerin rengidir, s›ra dekorasyona geldi¤indeyse net turuncular yerine daha yumuflat›lm›fl tonlar›ndan faydalanmak, hem mekan› yumuflatacak hem de ambiyans› s›caklaflt›racakt›r. Günbat›m›, pudra renkleri gibi turuncu bazl› renk seçimleriyle sosyalleflmeyi, paylafl›m iste¤ini art›r›r ve antidepresan etkiler gösterir. Özellikle çal›flma alanlar›nda, çocuk ve oturma odalar›nda kullan›labilir.

YEfi‹L: Yeflil renk denge ve güven aray›fl›n› anlat›r. Do¤an›n tekrar keflfedilmeye baflland›¤›, do¤aya dönüflün yafland›¤› ça¤›m›zda her renkle birlikte kullan›labilen, mekana huzurlu bir atmosfer getiren yeflil renk, ayn› zamanda zenginlik ve asaleti de simgeler.

GR‹: Nötr bir renk olan gri, siyah›n asaleti ve maskülenli¤ini, beyaz›n samimiyeti ve feminenli¤i ile birlefltiren ve mekana derinlik katmay› kolaylaflt›ran bir renktir. Öne ç›kmak yerine geri planda durarak tüm alan› zenginlefltirir. Her renk ile kombinlenebilen gri, özellikle s›cak tonlar› tercih edildi¤inde, mekana fl›kl›k ve denge katar.

58 SANT‹GRAT

056_059_renkler

7/19/11

12:36 PM

Page 5

SARI: En iddial› renklerden biri olan sar›, yaflam enerjisi güçlü olanlar›n rengidir. Zeka gücü yüksek, pratik düflünen ve entelektüel insanlar›n tercihi olarak bilinir. Ayr›ca yarat›c›l›¤› destekleyen ve haf›zay› canland›ran bir etkisi de mevcuttur. Yaflam enerjimizin kayna¤› olan güneflin rengi olan sar›, uyguland›¤› ürünlerle birlikte mekana enerji canl›l›k kazand›r›r ve daha olumlu düflünmemize yard›mc› olur.

PEMBE: Pembe kendine güvenin, sakinli¤in, koruma duygusunun sembolüdür; aç›k tonlar›nda, hayal gücünü, romantizmi, çekicili¤i ça¤r›ﬂt›r›r.

S‹YAH: Uç noktalarda yaflayanlar›n tercihi. Ofiste daha fazla tercih edilse de salonun ortas›ndaki siyah deri koltuklar, mekanda modern bir hava yakalaman›z› sa¤layabilir. Misafirlerine çok fazla önem verenlerin tercih etti¤i siyah, karfl›l›kl› iliflkilerde fleffaf olanlar, enerjisini d›fla yans›tmaktan keyif alanlar taraf›ndan da kullan›l›yor.

KIRMIZI: Kendinden emin, kolay de¤iﬂmeyen, kesin kararlar veren ve karar›nda etkili olan atak bir kiﬂili¤i yans›t›r. Ayr›ca ortam›n daha s›cak ve samimi olmas›n› sa¤lar.

SANT‹GRAT

060_063_kulturlerarasi

7/18/11

7:13 PM

Page 2

YAﬁAM

Kültür fark›: AMAN, HAREKETLERE D‹KKAT! K‹M‹S‹ Ö⁄LEDEN SONRA DÜKKANI KAPIYOR, K‹M‹ FAZLA MESA‹YE KALMIYOR, ÖBÜRÜ HAYIR D‹YEM‹YOR, D‹⁄ER‹ RANDEVUYA 4 SAAT GEÇ GEL‹YOR. E⁄ER BAﬁKA B‹R ÜLKEDE ‹ﬁ YAPACAKSANIZ ONLARIN KÜLTÜRLER‹N‹ B‹R AN ÖNCE Ö⁄RENMEKTE FAYDA VAR. YOKSA YA H‹Ç HAKETMED‹⁄‹N‹Z HALDE ÜZÜLÜRSÜNÜZ YA DA PARA KAYBEDERS‹N‹Z.

HAZIRLAYAN : NUR AKMAN

iyelim ki ‹ngiltere'desiniz, Soho gibi fl›k bir restoranda mükemmel bir yemek yemektesiniz. Tam o s›rada garson geliyor ve salataya daha fazla ya¤ isteyip istemedi¤inizi soruyor. Siz de kafan›z› hay›r manas›nda sa¤a sola sallay›p, istemedi¤inizi belirtiyorsunuz. Ama o da ne? Garson elindeki zeytinya¤›n› salatan›za boca ediyor; sonra iflini yapm›fl sorumluluk sahibi bir insan edas›yla kibarca gülümseyip, arkas›n› dönüp gidiyor.

60 SANT‹GRAT

Ne bu flimdi? Bir dünya baflkentinde yemek için onca para ödedi¤iniz restoranda aç›k aç›k 'istemiyorum' dedi¤iniz halde neden garson salatan›za o ya¤› döktü ki? Çoktan seçmeli yapal›m ve sonuca birlikte ulaflal›m: a) ‹ngiltere'de garsonlara iyi e¤itim vermiyorlar. b) Garson tipinizden hofllanmad›. c) ‹ngiltere'de kafay› sa¤a sola sallamak evet manas›na gelir. d) Hiçbiri...

Mant›k, d fl›kk›n› iflaret ediyorsa da do¤ru cevap c fl›kk›. Ve bu cevap her kültürün birbirinden ne kadar farkl› oldu¤unun da bir göstergesi... Bu farkl›l›klar› aflman›n yolu ise kültürleraras› iletiflimin inceliklerini ö¤renmekten geçiyor. DÜKKANI KAPADI D‹YE ELEMANI SAKIN KOVMAYIN Gittikçe küçülen bu dünyada farkl› ülkelerde ifl yapmak isteyen ifladamlar› art›k bu konuda uzmanlaflmak durumunda.

060_063_kulturlerarasi

7/18/11

7:13 PM

Page 3

Yoksa Atina'da, bir pazartesi günü ö¤leden sonra dükkan› kapat›p giden eleman› kovar ve yeni gelenin de ayn›s›n› yapt›¤›n› görüp flafl›rabilirsiniz. Evet tuhaf ama gerçek... Çünkü Atina’da pazartesi ve çarflamba günleri dükkanlar ö¤lene kadar di¤er günler ise 20:30’a kadar aç›k. Ve tüm Yunanistan'da 14:30'dan sonra siesta saati. Yani herkes ‘güzellik uykusu’na yat›yor. Üstelik gürültü edeni de polise flikayet ediyorlar... Ve tabii bu kadar keyiflerine düflkün bir milletin randevusuna sad›k olmas› da beklenemez. Onlar da zaten bu beklentiyi bofla ç›karm›yorlar. Randevusuna saatinde giden bir Yunanl› bulmak çok zor... Hadi tüm bu aflamalar› geçtiniz, anlaflma

sa¤land› diyelim. Bu kez de Yunanl› orta¤›n›za bizde ‘tamamd›r, oldu bu ifl, 1 numaras›n’ manas›na gelen baflparma¤›m›z›n yukar›da ve di¤er 4 parma¤›m›z›n kapal› oldu¤u el hareketini yaparsan›z dayak yemeniz iflten bile de¤il. Çünkü bu hareket Yunanistan'da çok ay›p bir anlama geliyor. Uyaral›m ayn› hareketi Latin Amerika'da, Bat› Afrika'da ve Rusya'da da yapmay›n, çünkü onlar da size giriflebilir. Japonya ve Almanya'da ise gönül rahatl›¤›yla yapabilirsiniz, onlar çok sevineceklerdir. DUBA‹L‹ ARAP'A TAL‹MAT VER‹RKEN D‹KKAT “Bu Rumlarla çal›flmak çok zormufl. Ben en iyisi y›ld›z› yeni parlayan Dubai'ye yapay›m yat›r›m›m›” derseniz orada da farkl› zorluklar sizi bekliyor. Dubaili Araplar, Türkiye'de kimsenin g›k›n› ç›karamad›¤› fazla mesai konusunda pek huysuzlar. Adamlar› mesaiden sonra çal›flt›rmak neredeyse imkans›z gibi bir fley... Fazla çal›fl›nca flirketin bir sorunu oldu¤unu düflünüp konsantrasyonlar› bozuluyor. Hemen kendilerine yeni bir ifl aramaya bafll›yorlar. Ayr›ca bir Dubailiye birkaç ifl birden veriyorsan›z ifllerin öncelik s›ras›n› da belirtmeyi unutmay›n. Yani 1) Personele ödeme yap 2) Yemek siparifli ver 3) K›rtasiye al›flverifli yap demeniz gerekiyor. Yoksa talimatlar› sadece “Personele ödeme yap, yemek siparifli ver ve k›rtasiye SANT‹GRAT

060_063_kulturlerarasi

7/18/11

7:14 PM

Page 4

al›flverifli yap” fleklinde s›ras›z bir flekilde verirseniz, eleman gözüne ›fl›k tutulmufl tavflan gibi donup kal›yor ve hangisini daha önce yapaca¤›n› bilmedi¤inden hiçbirini yapm›yor. Yapam›yor! Ç‹N'DE ASLA HAYIR DEMEY‹N, K‹MSEY‹ DE ÖPMEY‹N Diyelim ki kar›n toklu¤una çal›fl›yorlar deyip ifli gücü Çin'e tafl›d›n›z. Ama orada da ifller hiç kolay de¤il. Öncelikle bilmeniz gereken en önemli ayr›nt›, Çinliler el kol hareketinden hofllanm›yorlar. Selamlamak için birinin omuzuna dokunursan›z bunu onur k›r›c› bir davran›fl olarak alg›layacaklard›r. O yüzden dokunmak yok, öpüflmek yok, sadece tokalafl›n yeter. Gelelim ifl toplant›lar›na... Akdeniz ülkelerinin aksine burada dakiklik ölümcül bir önem tafl›r. Toplant›ya geç kald›ysan›z hiç gitmeseniz de olur. Çünkü zaten karfl›n›zdaki kendini küfür yemifl gibi hissediyordur. E¤er zaman›nda orada olmay› becerebildiyseniz bu kez de üstünüze bafl›n›za dikkat etmeniz gerekiyor. Parlak renkler hofl karfl›lanm›yor. Kad›nlar›n to-

puklu ayakkab› giymesi de öyle... Bilmem, Çinliler'in k›sa boylu oldu¤unu hat›rlatmaya gerek var m›? Çin'de iﬂ toplant›lar›nda sak›n “hay›r” de-

meyin. Negatif cevaplar morallerini bozuyor. Yani karfl›n›zdaki size “belki” diyorsa, bilin ki bu “hay›r” manas›ndad›r. “Çok sorun de¤il” diyorsa, “ortada bir sorun var” demektedir. Ama “evet” diyorsa da kesinlikle evet manas›na geldi¤ini söyleyemeyiz. Siz en iyisi ifli biraz daha kurcalay›n. Ve en önemlisi sak›n ifl iliflkisi içinde oldu¤unuz kimseye hediye vermeye kalkmay›n. Rüflvet olarak alg›l›yorlar. Diyelim ki çal›flanlar›n›z› ödüllendirmek için hediye vereceksiniz, bu kez de seçti¤iniz hediyeye dikkat edin. Mesela saat hediye ettiyseniz, ortal›¤› bir ölüm sessizli¤i kaplayacakt›r. Çünkü Çin’de saat u¤ursuzlu¤un sembolüdür. Yahut herkese 4 adet kalemden oluflan bir set verdiyseniz herkes size dehfletle bakacakt›r. Çünkü Çin'de 4 ölümü temsil eder. Ve unutmay›n. Kartvizit al›p vermek bir ritüeldir. Üstelik flirketinizin ad›n›n ve unvan›n›z›n sar› yald›zla koca koca yaz›lm›fl olan› en makbulüdür. RANDEVUYA 4 SAAT GEÇ GEL‹RLER Rusya'ya aç›lmak istiyorsan›z, aral›k sonundan ocak ortas›na kadar bu fikrinizi ask›ya al›n. Çünkü onlar 24 Aral›k-13 Ocak aras› çal›flmazlar. Tatillerine çok önem verirler. ‹fladamlar› yazl›klar›na perflembe gününden giderler. Tatilden f›rsat bulup randevu almay› baflarabildiyseniz – ki çok zor-

62 SANT‹GRAT

060_063_kulturlerarasi

7/18/11

7:14 PM

Page 5

dur – toplant›ya giderken yan›n›za 'Suç ve Ceza' kadar kal›n olmasa bile bir kitap bulundurmakta fayda var. Çünkü 4 saat kadar bekletileceksiniz. Yan›n›zda Kiril alfabesiyle bas›lm›fl bir kartvizit bulundurmay› da ihmal etmeyin. Toplant›n›n sonunda Rus ifladam› size dokunduysa içinizden bir “oh” çekebilirsiniz; çünkü dokunmak “sana güvendim” manas›na gelir. Bir de kimseye “Eviniz saray gibiymifl” demeyin. Çok bozulurlar. Çünkü saray onlarda “kiler, ambar” demektir. Evlerindeki bir obje için “Ne güzelmifl” derseniz de alman›z için afl›r› ›srarc› olabilirler. B‹R AMER‹KALI SANA AVUCUNU GÖSTER‹YORSA... Hep komflulara ve Asya ülkelerine bakt›k. Sanmay›n ki Amerika'da rahat edece¤iz... Öncelikle belirtelim, Amerikal›lar randevular›na çok sad›kt›rlar ve sizden de bunu beklerler. E¤er Amerikal› birine sunum yap›yorsan›z dikkat etmeniz gereken en önemli unsur riskleri, baflar›s›zl›k durumunda yap›lmas› gerekenleri falan es geçmek... Çünkü onlar› baflar›s›zl›k ihtimali bile s›k›yor. Kuzey Amerika'da da, Latin Amerika'da da göz konta¤› önem tafl›yor. Kuzey'dekiler gözleri do¤rulu¤un simgesi

YAPMANIZ VE YAPMAMANIZ GEREKENLER* ‹spanya’da en az befl en fazla yedi defa el s›k›fl›lmaktad›r. Araplara asla likör hediye edilmez. I ‹ngiltere’de gömlek cebinde kalem gibi fleyler tafl›mak münasebetsizlik olarak görülür. I Afrikal›lar h›zl› konuflma hareketlerden hofllanmazlar ve bu tarz hareketleri yapanlara flüpheyle bakarlar. Güvenlerini kaybederler. I Hindistan’ da verilen bir yiyecek asla geri çevrilmemelidir. Ve yemek yerken ve ya bir fley ikram ederken sadece sa¤ el kullan›l›r, çünkü sol elin kullan›lmas› ahlaki aç›dan pek uygun de¤ildir. I Hindistan’ da bir soruya “hay›r” diye cevap vermek sayg›s›zl›k olarak görülür. Bunun yerine “henüz bakamad›m, henüz yapamad›m” gibi cümleler kurulmal›d›r. I Ayr›ca Hindistan’ da ünvanlar çok önemlidir. Doktor, Profesör gibi ünvanlar s›kça telaffuz edilir. I Fransa’da bir yemek esnas›nda ifl konuflulabilir, fakat personel sorunlar› ve para asla konuflulmaz. I Almanya’ da ise kurulacak ifl iliflkisinde her fleyden önce flirketin uzun ömürlü olmas› gereklili¤i esast›r. I M›s›r'da ifl görüflmesinde erkeklerin kolye takmas› uygun karfl›lanmaz. I Japonlara OK demeyin. Çünkü OK Japonca’da para demektir. I Hong Kong'da ifl k›yafetlerinin koyu renk olmas› tercih edilir. Sak›n mavi ya da beyaz giymeyin. Çünkü bunlar ölümü ve yas› temsil eder. I ‹rlanda'da sak›n kendinizi övmeyin. Kiflisel baflar›lar› çok fazla referans gösteren kiflilerle alay edilir. I Japonya'da kahkahayla gülmeyin I Polonya'da hep gülümseyin. * 2008 Jelleis Hansson /Kültürleraras› ‹letiflim / Do¤u ve Bat› Kültürleri Aras›ndaki Farkl›l›klar: Örnekler I I

olarak görüyor. O yüzden bir Kuzeyliyle konuflurken gözünüzü gözünden sak›n kaç›rmay›n. Ancak Latin Amerika'da bunun bir s›n›r› var. Onlara göre de göz konta¤› baflar›y› art›r›yor ama çok uzun olmamak kayd›yla... Bunun ayar›n› herhalde biraz tecrübe ettikçe gelifltirebilirsiniz. Bir de bilmenizde fayda var. E¤er bir Amerikal› size do¤ru avucunun içini gösteriyorsa, bilin ki bu kötü bir fleydir. Demek istiyordur ki “avucuma konufl, seni dinlemiyorum” Art›k gerisini siz bilirsiniz... PARA VER‹RKEN D‹KKAT! ‹ngiltere'ye bakacak olursak, orada risk konusunda ABD'nin tam tersi bir durum söz konusu... ‹ngilizler kültürel olarak riskten kaç›nan bir halk. Hal böyle olunca en önem verdikleri analizler de girifliminin riskleri, baflar›s›zl›k oranlar› oluyor. Bizden çok farkl› bir özellikleri de para verme konusundaki al›flkanl›klar›. ‹ngiltere'de birilerine para veya kredi kart› verecekseniz, Türkiye'de yapt›¤›n›z gibi mesela tezgah›n üzerine koymay›n, eline verin. Öbür türlüsü sayg›s›zl›k addediliyor.

SANT‹GRAT

064_inverter

7/18/11

7:14 PM

Page 2

ÜRÜN

Bu yaz buz kesileceksiniz:

AIRFEL INVERTER KL‹MALAR ‹KL‹MLEND‹RME SEKTÖRÜNÜN ÖNCÜ MARKASI AIRFEL, ENERJ‹ TASARRUFU VE YÜKSEK PERFORMANSI B‹R ARAYA GET‹REN INVERTER SER‹S‹ KL‹MALARIYLA DÖRT MEVS‹M ISITMA VE SO⁄UTMA ‹HT‹YACINI KARﬁILIYOR. A SINIFI ENERJ‹ VER‹ML‹L‹⁄‹ SUNAN KL‹MALAR, YÜZDE 30’A VARAN YÜKSEK ENERJ‹ TASARRUFU SA⁄LIYOR. KL‹MALAR ÜSTÜN ÖZELL‹KL‹ YAPISIYLA DA D‹KKAT ÇEK‹YOR.

anko Holding flirketlerinden, ›s›tma, so¤utma ve havaland›rma sektörünün öncüleri aras›ndaki Airfel, kullan›c›lar›na ileri iklim teknolojileriyle bu yaz da serinlik sunmaya devam ediyor. Airfel Inverter Klimalar› yaz s›caklar›n› hafifletmek isteyenler için mükemmel bir alternatif oluflturuyor. Klimalar, inverter özelli¤i sayesinde hem ›s›tma hem so¤utma amaçl› kullan›mda A s›n›f› cihazlardan daha fazla tasarruf imkân› sunuyor. Yüzde 30’a varan yüksek enerji tasarrufu sa¤layan klimalar, R410A gaz kullan›m› sonucunda çevreye karfl› daha duyarl› olufluyla dikkat çekiyor. Airfel, Inverter Klima Serisi’nde kullan›lan geliflmifl filtreleme özellikleri sayesinde evinizin havas›n› her zaman temiz tutuyor, ferah bir ortam sa¤l›yor. Yüksek emifl gücüne sahip Karbon Filtre Sistemi’yle ortamdaki koku molekülleri, do¤al yeflil çay esans›ndan üretilen Catechine Filtre Sistemi’yle de havadaki

64 SANT‹GRAT

kirleticileri filtreleniyor. Ayr›ca filtrenin dayan›kl› antibakteriyel yap›da olmas› filtrenin daha uzun ömürlü olmas›n› sa¤l›yor. Airfel Inverter Klima Serisi’nin iç ve d›fl ünite üretiminde kullan›lan ‘Golden Fin’ özel kaplama teknolojisi, s›radan cihazlara göre zorlu ortam koflullar›nda daha yüksek dayan›kl› olmalar›na olanak veriyor. Sahil kenar› gibi tuzlu ve asidik d›fl ortam koflullar›nda gösterdi¤i korozyon direnci sayesinde cihazlar ilk günkü yap›s›n› uzun y›llar koruyor. Uygulanan kaplama teknolojisinin sa¤lad›¤› pürüzsüz yüzey, kir, toz gibi verimi düflüren kirleticileri daha az tuttu¤u için ürün daha yüksek verimde çal›fl›yor. Airfel Inverter Klimalar turbo fonksiyonu ve inverter teknolojisinin birleflimiyle kullan›c›lar›na ortamlar› h›zl› ›s›tma ve h›zl› so¤utma imkân› veriyor. Ortam› arzu edilen konfora çok k›sa sürede ulaflt›r›yor, ard›ndan mekan›n ihtiyaç duydu¤u minimum kapasitede çal›flarak konvensiyonel cihazlara göre enerji tasarrufu sa¤l›yor.

Eksi 15 dereceye kadar d›fl ortam s›cakl›klar›nda ›s›tma amaçl› kullan›labilen ürün, mevsim geçifllerinde de mükemmel performans sergiliyor. Klimalar, iç ünitede oluflan yo¤uflma suyunu çal›flma sonunda iç ünite kurutma sistemi ve özel kaplama teknolojisi ile ortadan kald›r›yor. Böylelikle s›radan cihazlara göre daha da uzun ömürlü ve daha hijyenik iç ortam havas› sa¤l›yor. Yenilenmifl iç ünite tasar›m› ile kullan›c›lara daha sessiz ve konforlu ortam sunuyor. Açma ve kapama zaman›n›n programlanabildi¤i timer zaman ayar›, elektrik kesintilerinden sonra eski çal›flma ayarlar›na geri dönmesi, ortam s›cakl›¤›n› 1’er saatlik iki dilimde de¤ifltiren uyku fonksiyonu Airfel Inverter Klimalar›n di¤er konfor özellikleri aras›nda yer al›yor. Klimay›, fonksiyon geçifllerinde termal floklardan koruyan kompresör koruma sistemi ise cihaz ömrünü uzat›rken, elektronik ar›za teflhis sistemi de daha h›zl› bir servis olana¤› tan›yor.

CY CMY

066_069_karavan

7/18/11

7:15 PM

Page 2

OTO-MOTO

Karavan: HAYAL GÜCÜNÜN SINIR TANIMADI⁄I ARAÇ GÖÇMEN AMER‹KALILARDAN Ç‹ÇEK ÇOCUKLARINA UZANAN KARAVANLAR BUGÜN LÜKSÜN SEMBOLÜ OLDU. MOD‹F‹YE ED‹LM‹ﬁ M‹N‹BÜSLER BUGÜN ASLINDA VIP H‹ZMET‹ YAPSA DA HEPS‹N‹N ATASI AT ARKASINDA ÇEK‹LEN KARAVANLARDI. 10 B‹N TL’DEN BAﬁLAYAN KARAVANLARDA ÜST L‹M‹T ‹SE TÜMÜYLE HAYAL GÜCÜNÜZLE SINIRLI. HAZIRLAYAN: BORA ERD‹N

aravan için sözlükte “Bir çekici arac›n arkas›na tak›larak çekilebilece¤i gibi, motorlu tafl›y›c› bir arac›n arka k›sm›na sabit olabilecek flekilde yap›lm›fl, konaklama an›nda bir konut ortam› sunmak için tasarlanan ve kullan›lan üstü kapal› araçlar” diye bahsedilmifl. Hollywood filmlerinde ise gettolar›n göstergesi… Fakir Amerikan mahallerinde geçici konutlar olarak kullan›lan karavanlar genel olarak düflük gelir sahibi ve yasad›fl› ifllerle u¤raflanlar›n ikamet yerleri oldu. ‹lk karavanlar Amerika büyük göçünde kullan›ld›. Bugün bildi¤imiz karavan mant›¤›na yak›n olan bu araçlarda su ve yeni keflfedilecek yerlerde güvenli bir konaklama sa¤l›yordu.

66 SANT‹GRAT

Karavanlar, ilk olarak kaplumba¤alardan esinlenen insanlar›n, evlerini yanlar›nda tafl›ma fikriyle ortaya ç›kt›. Fakat lüksün s›n›rlar›n›n zorland›¤› 21’nci yüzy›lda ifller ç›¤›r›ndan ç›kt›. 68 kufla¤›n›n ‘çiçek çocuklar›’ ile özdeflleflen Volkswagen Buggy ve Transporter minibüsler uzun yolculuklarda rahat bir seyahat için tasarland›. Bugün bile bu araçlar bir jenerasyonun hayallerini süslemeye devam ediyor. Peki, 21’nci yüzy›lda ifller nas›l oldu da ç›¤›r›ndan ç›kt›? Asl›nda bunun aç›klamas› çok uzun. Özet geçmek gerekirse gelir da¤›l›m›ndaki dengesizlik ve lükse olan talebin artmas› bir anda göçmen Amerikal›lar›n ve 68’in çiçek çocuklar›n›n hayalini 100 milyon dolarl›k bir zevke dönüfltürdü.

MOTOKARAVAN MI ÇEKME KARAVAN MI? Konuya tamamen uzak olanlar için aç›klamakta fayda var. Karavanlar bafll›ca ikiye ayr›l›yor: Moto ve çekme karavan. 2010 y›l› Avrupa istatistiklerine bakt›¤›m›zda 2 milyon motokaravana karfl› 5 milyon çekme karavan oldu¤unu görüyoruz. Çeflitli nedenleri var; bir kere Avrupa’da yollar çekme karavan kullanmaya çok müsait ve sat›n alma aç›s›ndan motokaravana nazaran daha ekonomik. Sat›n al›rken ilk dikkat edilmesi gereken, arac›n›z›n çekebilece¤i çekme karavana karar vermek. Tüm araç üreticileri genelde tüm modelleri için çekilebilir yük anlam›nda rakamlar yay›nlar. Bu rakamlar daha çok, çeflitli e¤im seviyele-

066_069_karavan

7/18/11

7:15 PM

Page 3

SANT‹GRAT

066_069_karavan

7/18/11

7:15 PM

Page 4

‹K‹NC‹ EL SEÇ‹M‹NDE D‹KKAT ED‹LMES‹ GEREKENLER Motokaravan›m›z› meydana getirirken minimum fiyatlara mal etmek, minibüsümüzü alma aflamas›nda bafll›yor. Ço¤unlukla B s›n›f› ehliyet kullan›l›yor. Alaca¤›m›z arac› mevcut ehliyetimizle kullanabilmeliyiz. Aksi takdirde bir de yeniden ehliyeti yükseltmek için u¤raflmak ve ilave masraf yapmak gerekir. Tabii ki sahip olunan ehliyet s›n›f› a¤›r vas›ta ise zaten sorun yok. ‹kinci husus ise; d›fltan minibüsle ayn› boyda görünüp, koltuk say›s› nedeniyle ruhsat›nda otobüs yazan bir araç, vergisi nedeniyle art› masraf yarataca¤› gibi ehliyetimizi de a¤›r vas›taya çevirmemize neden olacakt›r. Bu yüzden arac›n görünüflünden çok ruhsattaki araç tan›m›na dikkat etmek gerekir. Üçüncü husus seçece¤iniz arac›n servis ve yedek malzemelerinin kolayca bulunabiliyor olmas›d›r. 10 yafl›ndan büyük minibüsler art›k servis arac› olarak kullan›lam›yor. Bundan dolay› fiyatlar› düflüyor ve piyasada daha uygun fiyatlara bulunabiliyor. Fazla y›pranmam›fl ve bak›ml› bir minibüs gayet güzel bir motokaravana dönüflebilir.

rinde ve deniz kenar›nda arac›n›z›n 1’nci viteste çekebilece¤i yükü belirler. H›z anlam›nda güvenlik ve dayan›kl›l›k göstergesi de¤ildir. ‹stedi¤iniz zaman arac›n›z›n arakas›na ba¤layabilece¤iz karavanlar bugün Türkiye’de üretilip dünyaya ihraç ediliyor. Bu nedenle eskiye oranla daha ucuzlar. ‹çini sizin zevkinize döfleyece¤inizi düflünürsek yerli üretim bir çekme karavan için 10 bin TL yeterli olacakt›r. Tabii atlanmamas› gereken en önemli konu arac›n›z›n römork çekebilir olmas› flart›. Römork çekebilir bir arac›n›z yoksa bunun için 2 bin TL gibi bir harcamay› gözden ç›karman›z gerekiyor.

68 SANT‹GRAT

MOTOKARAVAN VE VIP M‹N‹BÜS Bugün birçok sanatç› lüks minibüsler kullan›yor. Ad› her ne kadar VIP minibüs olsa da bunlar da asl›nda birer motokaravan. ‹çinde yatak, TV sistemi, buzdolab›, çal›flma bölümü olan araçlar›n tamam› asl›nda motokaravan olarak adland›r›labilir. Megastar Tarkan’›n kulland›¤› Amerikan GMC marka minibüs flu an Türkiye’de sanatç›lar›n kulland›¤› en pahal› karavanlar›n bafl›nda yer al›yor. Arac›n özelliklerini içerisinde; tüm dünya kanallar›n› izleyebilece¤iniz uydu sistemi, muhteflem bir ses sistemi, özel deriden üretilmifl koltuklar yer al›yor. Araç donan›ms›z haliyle 60 bin

TL’ye sat›fla sunuluyor. Tarkan’›n kulland›¤› GMC’sinin bugünkü sat›fl fiyat›ysa 500 bin TL’nin üzerinde. Fakat siz ‘tatile gidilecek bir karavan’ soruyorsan›z iflte oras› tam bir derya… ‹çinde yok yok. Motokaravanlar araçla birlikte sat›ld›¤› için bugün ortalama bir karavan›n fiyat› 25 bin TL. Fakat lüks olmayan 3 kiflilik bir ailenin tüm ihtiyaçlar›n› karfl›layabilece¤i ve sorunsuz bir yaz geçirece¤i bir karavan›n fiyat› 40 bin TL’yi buluyor. Tabii yine bu fiyatlar hayal gücünüz ve maddi olanaklar›n›zla s›n›rl›. Motokaravan akl›m›za esti¤inde konta¤› çevirip, ister günübirlik piknik, bal›k av›

066_069_karavan

7/18/11

7:15 PM

Page 5

ÇEKME KARAVAN ‹Ç‹N ÖNER‹LER

Yüklü çekme karavan›n a¤›rl›¤›, arac›n›z›n yak›t dahil (baz› tan›mlara göre ﬂöför de dahil) a¤›rl›¤›n› geçmemeli.

Çekme karavan›n yüklü a¤›rl›¤› ne kadar azsa otoyolda sürüﬂ güvenli¤i o kadar güvenlidir.

Çekme karavan›n yüklü a¤›rl›¤›, arac›n›z›n yak›tl› a¤›rl›¤›na yaklaﬂt›kça ﬂöförün daha fazla dikkat etmesini gerektirir.

Çekme karavan›n yüklü a¤›rl›¤›, arac›n›z›n yak›tl› a¤›rl›¤›n›n yüzde 85’inden fazla olmamal›.

Ço¤u üretici karavan çekme kafas›yla ilgili maksimum a¤›rl›¤› belirtir. Genelde bu rakam çekme karavan›n yüklü a¤›rl›¤›n›n yüzde 7’sine denk gelir.

Çekme karavan›n boyunun a¤›rl›kla bir ilgisi olmamas›na ra¤men gene de bu konuda tavsiye edilen oran; her 33 santimetresi için 50,8 kilogram a¤›rl›kt›r. Bu hesapla 4.6 metre bir çekme karavan›n 762 kilogram olmas› tavsiye edilir.

ve gezi, ister haftasonu ister uzun süreli tatil ve e¤lence yap›labilecek her fleyin elimizin alt›nda olmas›n› sa¤layabilen daima harekete haz›r keyifli bir araç. Motokaravanlar son zamanlarda firmalar taraf›ndan da kullan›lmaya baflland›. Uzun süreli sahada çal›flmak zorunda olan firma teknisyenleri bu araçlar› hem otel hem de büro olarak tercih etmektedir. Böylelikle seyahat giderlerini de afla¤›ya çekiyor. ‹ster ticari bir fayda sa¤lamak isteyin ister kiflisel kullan›m motokaravanlar her zaman çekme karavanlar›n gerisinde kalacakt›r.

SANT‹GRAT

070_073_akademi

7/21/11

10:22 AM

Page 2

AKADEM‹

Airfel Akademi:

BÖYLE GEÇT‹ GÜNLER‹M‹Z… AIRFEL ÇALIfiANLARI OLARAK Y‹NE ÇEfi‹TL‹ ETK‹NL‹KLERLE DOLU B‹R ÜÇ AY GEÇ‹RD‹K. KAH HÜZÜNLEND‹K, KAH GÜLDÜK; AMA MUTLAKA B‹R DERS ÇIKARDIK KEND‹M‹ZE. ETK‹NL‹KLER‹M‹Z‹N ÇO⁄UNDA ÖNE ÇIKAN DUYGU COfiKU VE E⁄LENCEYD‹. AIRFEL AKADEM‹, BUNDAN SONRAK‹ GÜNLERDE DE ETK‹NL‹KLER‹NE BÜTÜN HIZIYLA DEVAM EDECEK…

HAZIRLAYANLAR: ﬁULE ERK‹N ‹NSAN KAYNAKLARI ﬁEF‹

ZEYNEP D‹NÇ ‹NSAN KAYNAKLARI UZMANI

YAZA MERHABA! Her y›l oldu¤u gibi bu y›l da ﬂirketimizin bahçesinde “Yaza Merhaba Partisi” düzenledik. Birbirinden güzel ödüllü oyunlar, palyaçolar, animatörlerle güzel bir cumartesi günü geçirdik. Hem çal›ﬂanlar›m›z hem de aileleri için oldukça keyifli geçen etkinli¤in en güzel anlar›ndan biri de ayn› zamanda sevilen bir oyuncu olan Cem K›l›ç Konseriy-

70 SANT‹GRAT

di. Oyunculu¤unun yan› s›ra profesyonel anlamda müzik yapan Cem K›l›ç, günümüzün en sevilen rock flark›lar›n› bizim için seslendirdi. fiark›lar›na efllik etti¤imiz Cem K›l›ç ve Orkestras› çal›flanlar›m›z taraf›ndan çok be¤enildi.

070_073_akademi

7/21/11

10:22 AM

Page 3

ANNELER GÜNÜNÜZ KUTLU OLSUN

SELMA ALKAN

Airfel Akademi’nin çal›flmalar›na aflina olanlar bizim “Anneler Günü” ziyaretlerimizi de bilir. Her y›l Anneler Günü’nde Darülaceze’ye giderek oradaki annelerin ellerini öperiz, hay›r dualar›n› al›r, bir nebze olsun yaln›zl›klar›n› gideririz. Bu y›l da Kay›flda¤› Darülaceze sakini yafll› han›mlar› ziyarete gittik. Onlara kendileri gibi güzel mis kokulu çiçekler hediye edip, ellerini öptük. Hepsinin bir hikayesi var, hepsi asl›nda hayat›n ta kendisi… Sevinçleri, hüzünleriyle hepsi birer ders niteli¤iyle bizleri derinden etkiledi. Ziyarete kat›lan çal›flanlar›m›z aras›nda duygular›n› dergimiz okurlar›yla paylaflanlar›n düflüncelerini ilerleyen sat›rlarda okuyacaks›n›z. Bundan sonraki y›llarda da ziyaretlerimizi gerçeklefltirmeye devam edecek olmam›z tüm Airfel çal›flanlar› için büyük bir sevinç ve onur kayna¤›…

B‹REYSEL S‹STEMLER SATIfi DEPARTMANI SATIfi DESTEK UZMANI 20 dakikal›k bir yolculu¤un sonunda Darülaceze’ ye geldik. ‹çeri girdi¤imizde bizi karfl›layan bir görevliyle birlikte fazla zaman kaybetmeden ziyaretimize bafllad›k. Birçok yafll› han›ma çiçekler verip Anneler Günü’nü kutlad›k. Kiminin haberi bile yoktu; kimi özlemle gelecek ziyaretçisini bekliyordu. Bu karmafl›k duygularla baz›s› bizden çekindi, baz›s› çok sevindi. O yafll› han›mlarla sohbet edip, foto¤raf çektirdik. Yafll› insanlar toplumda genelde aileleri taraf›ndan veya kimseleri olmad›¤› için bir köfleye itiliyor; baz›lar› yak›nlar› oldu¤u halde bu kurumlarda kalmaya zorlan›yor. Keflke toplumumuzda herkes yafll›lar›na sayg› gösterip, sahip ç›ksa ve böyle kurumlara da gerek kalmasa… Ama ne yaz›k ki var… Bize düflen yafll›lar›m›z› yaln›z b›rakmamak ve s›k s›k ziyaretlerine gitmek. Böyle etkinliklerin sürekli olmas›n› istiyorum. Belki de en yak›n›n›n bile unuttu¤u yafll› birinin yüzünde mutlu bir gülücük oluruz…

SERVET TÜRKO⁄LU ‹THALAT – ‹THALAT OPERASYON UZMANI Bu projeye oradaki nur yüzlü insanlar›n yaln›zl›¤›na ve terk edilmiflliklerine bir nebze de olsa, ortak olmak için kat›ld›m. Hani deriz ya; bizleri bu yafllara, mevkilere getiren ailelerimizin hakk› ödenmez diye, iflte bu yüzden asla s›rt çevirmememiz gerekti¤i duygusunu yo¤un bir flekilde yaflad›m ve flükrettim. Onlara en büyük hediyenin bir nesne de¤il de ba¤l›l›¤›m›z oldu¤unu bir kez daha anlad›m, flahit oldum. Bu yüzden kendimi çok flansl› hissediyorum. SANT‹GRAT

070_073_akademi

7/21/11

10:22 AM

Page 4

BABALAR GÜNÜNÜZ KUTLU OLSUN… Haziran ay›nda gerçeklefltirdi¤imiz Babalar Günü etkinli¤imiz de art›k geleneksel hale geldi. Her y›l Babalar Günü’nde bu kez yafll› beyler için Darülaceze’ye ziyaret gerçeklefltiriyoruz. Bu y›l da Kay›flda¤› Darülaceze sakini yafll› beyleri ziyarete gittik. Derler ya, “Babalar ç›nar a¤ac›d›r”, o ç›narlar›n ellerinden öpmek istedik. Küçük hediyeler verip, ö¤ütlerini dinledik. K›s›tl› bir zaman parças›nda onlar›n yan›ndayd›k ama en az›ndan yanlar›ndayd›k… Bunun huzuru bile bir baflkayd›. Bu ziyarete kat›lan tüm arkadafllar›m›z tarifsiz duygular yaflad›. Birkaç›m›z bu duygular›n› okurlar›m›zla paylaflmak istedi.

KAD‹R KARAN MÜHEND‹SL‹K S‹STEMLER‹-SATIfi DESTEK UZMANI Böyle bir organizasyonda bulundu¤um için son derece mutluyum. Y›llard›r hayat›n yükünü çeken sevgili büyüklerimi yaln›z b›rakmayarak ufak bir hediyeyle hat›rlamak çok önemli bence. Onlar›n gözündeki mutlulu¤u görmek insana çok fley anlat›yor. Hat›rlanmamak, yaln›z kalmak onlar›n en büyük üzüntüleri. Bilinçli bireyler olarak en az›ndan özel günlerde büyüklerimizi hat›rlamak, onlar›n birkaç an›s›n› dinleyip, paylaflmak çok zor olmasa gerek. Kimbilir, belki ilerleyen y›larda biz de birileri ziyaretimize gelse diye bekleyece¤iz… Babalar, kendi mutlulu¤undan önce çocuklar›n›n mutlulu¤unu düflünen erdem sahibi insanlard›r; onlara gereken özeni ve sayg›y› göstermek hepimizin borcudur.

MARD‹N GEZ‹S‹ Airfel çal›flanlar› “Kültür Turlar›” çerçevesinde medeniyetler flehri Mardin’deydi. Mardin rotas›nda s›ras›yla Mardin – Abbaralar – Gazipafla ‹lkö¤retim Okulu – Mardin Ulu Camii – Postane Binas› – Sabanc› Müzesi – Zinciriye Medresesi – Deyrulzafaran Manast›r› – Kas›miye Medresesi - Midyat – Gümüflçüler Çarfl›s› – Hasankeyf Artukulu Saray› – Dicle Nehri – El R›zk Camii Zeynel Bey Türbesi ziyaret edildi, tarihi bilgiler al›nd›, yöreye ait güzel yemekler yendi. Yine yöreye özgü ürünler, hediyelik eflyalar sat›n al›nd›. Ve tabii, bol bol foto¤raf çekildi, çektirildi. 72 SANT‹GRAT

070_073_akademi

7/21/11

10:22 AM

Page 5

ÜN‹VERS‹TELERDE FABR‹KA TEKN‹K GEZ‹LER‹M‹Z Her f›rsatta e¤itime destek olma f›rsat›n› kaç›rmayan Airfel, baz› üniversitelerin Makina Mühendisli¤i ve ‹klimlendirme – So¤utma Bölümleri’nde okuyan üniversite ö¤rencilerini Hendek / Adapazar›’ndaki üretim kompleksimizi görmeleri, sektördeki son teknolojilerle buluﬂmalar› için may›s ay›nda bir teknik gezi düzenledi. Geziye, Yalova Üniversitesi, Sakarya Üniversitesi ve Maltepe Üniversitesi’nin ilgili bölümlerinden ö¤renciler kat›ld›.

BEYAZ SHOW Medya sponsorlu¤unu yapt›¤›m›z Beyaz Show canl› yay›n›na Airfel çal›ﬂanlar› ve aileleriyle birlikte kat›ld›k. Beyaz’›n ekranlara yans›yan samimi, s›cak, e¤lenceli hallerini yak›ndan görmek, çal›ﬂanlar›m›z için e¤lenceli bir deneyim oldu.

HENDEK’TE F‹DAN D‹K‹M fiENL‹⁄‹ 5-11 Haziran tarihleri aras› Çevre Koruma Haftas› olarak kutlan›yor. Do¤aya ve çevreye karfl› duyarl›l›¤›yla bilinen flirketimiz, bu hafta nedeniyle Hendek’deki fabrikam›z›n bahçesinde bir “fidan dikimi” etkinli¤i düzenledi. Çal›flanlar›m›z fidan dikimi s›ras›nda do¤aya sa¤lad›klar› katk› nedeniyle oldukça mutluydular.

KÖY OKULLARI PC TOPLAMA KAMPANYASI Kurumsal sosyal sorumluluk projelerimizin bir di¤eri de yine gelenekselleflmifl Köy Okullar› Yard›m Projeleri bafll›¤› alt›nda gerçeklefltirdi¤imiz etkinlik. Bu y›l köy okullar› için PC Toplama Kampanyas› düzenledik. www.koyogretmeni.com yard›m sitesi arac›l›¤›yla bilgisayar ihtiyac› olan 7 köy okuluna PC, laptop, giyim, ayakkab› ve oyuncaklardan oluflan yard›m paketimizi büyük bir özenle haz›rlad›k ve yerlerine ulaflt›rd›k. Kampanyaya destek veren tüm çal›flanlar›m›za ve www.koyogretmeni.com site sahibi Say›n Umut Ifl›k’a sonsuz teflekkürler ediyor, iflbirli¤imizin uzun y›llar devam etmesini diliyoruz. Ayr›ca bu konuya duyarl› tüm okuyucular›m›z› en az›ndan sözünü etti¤imiz siteye bir göz atmaya davet ediyoruz. Kimbilir, belki sizin de yapabilece¤iniz bir fleyler vard›r. Çocuklar› mutlu etmenin huzuru gibisi yok!

MOT‹VASYON YEME⁄‹ Airfel çal›flanlar› y›l›n her dönemi oldukça yo¤un tempoda çal›fl›yor. Biraz olsun bu tempodan uzaklaflmak, e¤lenceli saatler geçirmek birlik ve beraberli¤imizin güçlenmesi için çeflitli organizasyonlar yap›yoruz. Bu kez adresimiz Sibel Can’›n sahne ald›¤› Günay Restaurant’t›. Sibel Can flark›lar› eflli¤inde nefis bir akflam yeme¤i yerken, biraz olsun yorgunluk att›k.

Yo¤unpelit ‹lkö¤retim Okulu - Alaçam / SAMSUN Y›ld›r›m ‹lkö¤retim Okulu - Nusaybin / MARD‹N Akdam ‹lkö¤retim Okulu -Ka¤›zman / KARS Kayac›k ‹lkö¤retim Okulu -Karap›nar / KONYA Koru ‹lkö¤retim Okulu -Arapgir / MALATYA Karﬂ›kaya Köyü ‹lkö¤retim Okulu -Adilcevaz / B‹TL‹S Ad›mova ‹lkö¤retim Okulu - Hamur / A⁄RI

SANT‹GRAT

074_075_moda

7/18/11

7:18 PM

Page 2

MODA

Tik tak… tik tak…

S‹Z‹N SAAT‹N‹Z HANG‹S‹? SAAT, SADECE ZAMANI GÖSTEREN B‹R ARAÇ DE⁄‹L, AYNI ZAMANDA G‹ZL‹ B‹R KARTV‹Z‹TT‹R… TUTKUNLARI KEND‹N‹ B‹R TANE DAHA ALMAKTAN ALIKOYAMAZ B‹R TÜRLÜ. KULLANDI⁄INIZ SAAT HAYAT TARZINIZI VE GUSTONUZU ANLATIR. TOPLUMSAL HAYATTA B‹R STATÜ GÖSTERGES‹ OLARAK SAAT HEP ÖN PLANDADIR… HAZIRLAYAN: BEGÜM ÖZCAN

K 74 SANT‹GRAT

ad›n ya da erkek fark etmez, herkes için en önemli aksesuarlar›ndan biri saattir. Nas›l ki çanta ve ayakkab› k›yafetle uyum içinde

olmal›ysa, saatler de öyledir; giysinin tarz›na uygunluk ister. Bir erke¤in kolundaki ﬂ›k ve ünlü bir markadan seçilmiﬂ saat, onun statüsünün de göstergesidir. Yani saatler bir tür kartvizittir; eko-

nomik durumunuzu, sosyal statünüzü flifreler. fiüphesiz saatler sadece zaman›n göstergesi de¤il, seçkinli¤in ve ince bir zevkin sembolü… ‹flte birkaç markadan 2011 y›l›n›n seçkin modelleri…

074_075_moda

7/18/11

7:18 PM

Page 3

ST‹L SAH‹B‹ KADINLARA: BIARRITZ Lacoste Saat Biarritz ailesinden yuvarlak kasal› ve alt›n rengi iyon kaplamal› yeni kad›n modeliyle stil sahibi kad›nlar› hedefliyor. fi›kl›¤›na önem veren kad›nlar için özel tasarlanan Biarritz’in bu yeni modeli, alt›n rengi, iyon kaplama kasas› ve kadran› süsleyen beyaz tafllar›n harika ›fl›lt›s›yla dikkat çekiyor. Kadrandaki beyaz tafllar, zeminde zarifçe parlayan sedef göstergeyle birlefliyor. Biarritz, gün, tarih ve saat fonksiyonlu kronograf› ile fl›kl›¤›n yan›nda fonksiyonelli¤i de bir arada sunuyor. Ayr›ca 3 ATM’ye kadar suya dayan›kl› olan yeni Lacoste Biarritz’›n bilezi¤i de alt›n rengi iyon kaplama ve beyaz plastik parçalardan olufluyor. Sportif ve klasik bir arada: Multi Fonksiyon serisi Lacoste’un Berlin Multi Fonksiyon serisi ise, 6 farkl› versiyonuyla genifl bir tarz ve stil yelpazesindeki erkeklere hitap ediyor. Modern bir havaya bürünmüfl hem klasik hem de sportif özellik tafl›yan Lacoste Berlin Multi Fonksiyon modelleri, deri kay›fl ve metal bilezik ile 6 farkl› versiyonda sunuluyor. Bu eflsiz saat, paslanmaz çelik, siyah ve pembe alt›n IP kasa versiyonlar›na sahip. Siyah dikiflli sofistike siyah deri kay›fl ve paslanmaz çelik bilezik saatle birlikte sunuluyor. 3 ATM’ye kadar suya dayan›kl› olan Berlin Multi Fonksiyon’un beyaz ve siyah kadran alternatifleri de bulunuyor. Saniye ibresi yeflil veya sar› olan bu yeni koleksiyon, Lacoste’un özgün sportif gelene¤i düflünülerek tasarlanm›fl.

LÜKS, KAR‹ZMA VE GÜÇ: RAYMOND WEIL ‹sviçreli Raymond Weil, geleneksel çizgilerin günümüz çizgileriyle harmanland›¤› özgün tasar›mlar›ndan biri ad›n› Verdi’nin operas›ndan alan Nabucco Va, Pensiero, bestecinin eseri gibi güç ve asalete sahip. fi›k tasar›m› ile ünlü bu saatin klasik bir zarafeti var. Geliflmifl malzemelerin mükemmel uyumu ve eskiyi birlefltiren Nabucco Va, Pensiero, 46 mm çap›ndaki gösteriflli kasas›yla ve titanyum takometrik ölçekli yuvarlak bezeliyle dikkat çekiyor. Ayn› zamanda krokodil deriyle haz›rlanan kay›fl› da çift kanatl› emniyetli klipsi sayesinde rahat ve güvenli bir kullan›m özelli¤i tafl›yor. Raymond Weil Freelancer modeliyse p›rlantalarla kapl› kasas› ve kadran›nda 12 adet yüksek parlakl›kta p›rlantal› sofistike bir saat. Feminen zarafetin somut bir örne¤i olarak tan›mlan›yor. Koyu gri renkli krokodil kay›fl›, 38 mm çap›nda fl›k kasas›, paslanmaz çelik ve çift kanatl› emniyet sistemli katlanabilir klipsiyle her zaman fl›k ve modern olan kad›nlar için özel tasarlanm›fl.

ÖZGÜN TARZ: BURBERRY Burberry modern ve bohem tarzlarda oluflturdu¤u yeni modelleriyle özgün ve s›ra d›fl› stili bir araya getiriyor. Dikdörtgen ve yuvarlak kasa özelliklerinin yan› s›ra, siyah ve alt›n renklerde dizayn etti¤i saat tasar›mlar›nda deri kay›fl›n zarafeti oldukça dikkat çekiyor. Kadran içi ve kordonlarda klasik Burberry desenleri her zamanki gibi bir tarz› yans›t›yor. RAYMOND WEIL’DEN: MAESTRO Raymond Weil, 34 y›ll›k tecrübesinden ilham alarak tasarlad›¤› Maestro Tradition Koleksiyonu’nu ise her zevke hitap ediyor. Geleneklere sayg› temas›n›n kendini gösterdi¤i koleksiyonda en çok dikkati çeken saatlerden ilki çelik kasa-deri kay›fl ve siyah kadran›yla ‘Moon Phase’; ikincisi ise geleneksel tasar›m›, otomatik mekanizmal›, krokodil kay›fll› ‘Otomatik Kronograf 41 Milim’ isimli modeller.

DEN‹ZDEN ALINAN ‹LHAM: CAPELAND Eskinin klasikli¤inden ve deniz yaflam›ndan al›nan ilhamla tasarlanan Capeland, daha flimdiden bir Baume&Mercier klasi¤i olarak tan›mlan›yor. Model, hem takometre hem telemetre içeriyor. Kasas› parlak ve saten p›r›lt›lar tafl›yor. Capeland’›n 50 metreye kadar su geçirmezlik özelli¤i bulunuyor.

SANT‹GRAT

076_077_mekan

7/18/11

7:18 PM

Page 2

ZAMAN / MEKAN

Taflkale: ZAMANIN DURDU⁄U YER… ATATÜRK’ÜN “ATA YURDU” OLARAK KAYITLARDA YER ALAN TAfiKALE, KARAMAN ‹L‹NE BA⁄LI B‹R KASABA. ÇOK ESK‹ ÇA⁄LARDA B‹R ‹Ç DEN‹Z OLAN BU KASABADA DEN‹Z CANLILARI FOS‹LLER‹NE RASTLAMAK MÜMKÜN. TAfiKALE’N‹N B‹R BAfiKA ÜNLÜSÜ ‹SE, D‹K B‹R YAMACA OYULMUfi TAfi ODACIKLAR… BUGÜN HUBUBAT AMBARI OLARAK KULLANILAN BU ODALARDA VAKT‹YLE ‹NSANLAR DÜfiMANLARINDAN SAKLANIYORDU… FOTO⁄RAFLAR: YUSUF OKAY

araman’a ba¤l› Taflkale, pek bilinmeyen ama birçok özelli¤e sahip bir kasaba. Yaklafl›k 1800 y›ll›k bir yerleflim geçmifline sahip olan Taflkale tarih, do¤a ve el sanatlar›yla an›l›yor. Roma, Bizans, Selçuklu, Karamano¤lu ve Osmanl› izlerinin görüldü¤ü kasaban›n en büyük özelli¤i ise Atatürk’ün “Ata Yurdu” olarak kaynaklarda yer almas›. Araflt›rmalar ve kay›tlar, Atatürk’ün anne ve babas›n›n buradan Selanik’e göç eden boylardan oldu¤unu ispatlar niteliktedir. Bir vadi içinde kurulu olan Taflkale’nin hemen giriflindeki dik bir yamaçta yüzlerce kaya evi bir anda akl›n›z› esir edecek bir görüntüdür. Bugün bu¤day ambar› olarak kullan›lan bu kayalar yap›ld›¤› y›llarda büyük ihtimalle düflmandan korunma ve saklanma amac› tafl›yordu. Duvarlara oyulmufl basamaklarla ç›k›lan bu ambar odalar›na makara sistemiyle çekilen hububat, hiçbir ilaç kullanmaya gerek kalmadan saklanabiliyor. Alt katlarda 2-3 y›l olan bu süre daha yukar›larda 7-

76 SANT‹GRAT

8 y›la kadar var›yor. Dünyan›n ilk manast›rlar›ndan biri olan Manazan Ma¤aras› da Taflkale’dedir. Kayalara oyulmufl birçok tünel, galeri ve yüzlerce odadan oluflan üç katl› bu ilginç mekan›n içindeki merdivenler görenleri hayrete düflüren bir yap›ya sahiptir. Avrupal› seyyahlar›n gezi notlar›nda flaflk›nl›kla söz etti¤i bu ma¤arada Bizans dönemine ait bir de kitabe bulunuyor. Burada yap›lan kaz›larda ortaya ç›kar›lan mumyalar›n baz›lar› ise Karaman Müzesi’nde sergileniyor. Birinci derece sit alan› olan Taflkale’de eski bir iç deniz olmas›n›n izleri her yerde görülüyor. Yamaçlarda tafllaflm›fl deniz anas› gibi çeflitli deniz hayvanlar›n›n fosillerine rastlamak mümkün. Kasabada, tamamen afl›nma ile oluflmufl iki ma¤ara bulunuyor. ‹ncesu ve Asarini ma¤aralar› turizme aç›ld›¤›nda ziyaretçilerin yo¤un ilgisi flimdiden garanti gibi. Ma¤aralar, flimdilik kasaba halk›n›n tar›m ürünlerini, tulum peynirlerini korudu¤u do¤al bir so¤uk hava deposu olarak kullan›yor.

076_077_mekan

7/18/11

7:18 PM

Page 3

SANT‹GRAT

078_082_ajanda

7/18/11

7:19 PM

Page 2

AJANDA

Ba¤›ms›zl›k savafl›nda ilk ad›m› atan kad›n: Begüm Saraydan Sürgüne’nin yazar› Kenize Mourad’dan yine Everest Yay›nlar›’ndan ç›kan çok satacak gerçek bir tarihi roman daha. Kenize Mourad, Kuzey Hindistan’daki Awadh Krall›¤›’n›n Begüm Hazret Mahal’in çok az bilinen hikâyesini konu etti¤i roman› Begüm (Bir Devrimin Ruhu)’nda, ‹ngiliz iflgaline karfl› 1857 y›l›nda gerçekleflen ve Begüm’ün bizzat bafl›n› çekti¤i Sipahi Ayaklanmas›’n› anlat›rken bugünün dünyas›na da göz ard› edilemeyecek göndermelerde bulunuyor. Romandaki tarihi olaylar ve kahramanlar›n hepsi gerçek.

Bo¤az’›n ›fl›klar› alt›nda, tangonun büyüsü Bugüne kadar Avrupa, Asya, Güney Afrika, Arjantin ve Amerika’da sahnelenen, geçen y›l da ilk kez Türk seyircisiyle buluflan ve ayakta alk›fllanan Tango Feeling, 19 Temmuz’da Turkcell Kuruçeflme Arena’da olacak.Tango Feeling, Carolina Soler taraf›ndan yarat›lan EstampasPortenas’›n flovu; müzik, kostüm ve danslar›yla muhteflem bir tango seyretmenizi sa¤l›yor. Bu flov iki parçadan olufluyor: TheMilonga, daha çok geleneksel ö¤eler içeren bölüm ve The Show AstorPiazzola stilindeki modern ve yeni tango ö¤elerinin yer ald›¤› bölüm. Biletler ve ayr›nt›l› bilgi Biletix’te.

Kayaköy Sanat Kamp›

Kayaköy Sanat kamp›, yemyeflil bir bahçe, çevresinde atölye çal›flma alanlar›, tafl odalar, ahflap çardaklar, köy evi ve kütüphanesi ile birlikte size bambaflka bir tatil deneyimi yaflat›yor. Sanat atölyelerindeki çal›flmalar her gün ö¤lene kadar sürüyor ve günün ikinci yar›s›nda çevredeki do¤al ve tarihi alanlara yürüyüfller, geziler düzenleniyor. Rotan›n sonunda deniz keyfi var. Gece ise foto¤raf, film gösterimleri, müzik ve sohbet etkinlikleri ile devam ediyor. Foto¤raftan serami¤e, danstan dramaya, birçok farkl› sanat çal›flmas› bulmak mümkün. Yaz boyu haftal›k dönemler fleklinde yap›lan kamp, Japonya, ABD, Kore ve Yunanistan gibi ülkelerden turistlerin de ilgisini çekiyor. Ayr›nt›l› bilgi ve rezervasyon için: www.sanatkampi.com

78 SANT‹GRAT

Ö¤renciler soruyor Cem Y›lmaz yan›tl›yor CMYLMZ Soru Cevap, Cem Y›lmaz’›n Bo¤aziçi Üniversitesi, Maltepe Üniversitesi, Bahçeflehir Üniversitesi, Koç Üniversitesi, Kadir Has Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi ve Anadolu Üniversitesi’nde ö¤rencilerle yapt›¤› söyleflilerden oluflan yepyeni bir komedi tufan›. Daha önce hiçbir yerde izlemedi¤iniz bu DVD ve VCD, Cem Y›lmaz fanlar›n›n kaç›rmamas› gereken çok özel bir ürün.

078_082_ajanda

7/18/11

7:19 PM

Page 3

21’inci Akbank Caz Festivali sürpizlerle geliyor Akbank 21’inci Uluslararas› Caz Festivali yine caz müzi¤inin ustalar›n› ve yeni sanatç›lar› flehrin büyülü mekânlar›nda caz severlerle buluflturuyor. Festivalin bu y›l iki sürprizi var. ‹lk kez düzenlenecek olan JamZZ Genç Yetenekler Yar›flmas› ile amatör jaz müzisyenlerine kendilerini gösterme flans› verirken, ayn› zamanda profesyonel caz sanatç›lar›yla sahnede buluflturuyor. Program›n sürpriz konu¤u ise Avrupa’da “En Be¤enilen Frans›z fiark›c›” unvan›na sahip Zaz… fiark›lar› sosyal paylafl›m sitelerinin de gözdesi olan Zaz, 22 Ekim 2011, Cumartesi günü Lütfi K›rdar Uluslararas› Kongre ve Sergi Saray›’nda bir konser verecek. Festival’in tam program› ve tarihleri eylül ay›nda aç›klanacak.

21’inci Most Aç›khava Konserleri (23 Temmuz - 20 A¤ustos)

Kumda hayat bulan efsaneler

Y›llard›r müzikseverlere keyifli anlar yaflatan ve heyecanla beklenen, bu sene 21’inci düzenlenen Most Aç›khava Konserleri, müzi¤in baflar›l› isimlerini Harbiye Cemil Topuzlu Aç›khava Tiyatrosu’nda dinleyicilerle buluflturuyor. Konserler 23 Temmuz’da Candan Erçetin ile bafll›yor. Sonra s›rada Haris Alexiou, S›la, Nilüfer ve George Dalaras var… Merakl›s›na not: Rumeli Hisar›’nda bafllayan konserler dizisi, 10’uncu y›l›ndan itibaren Cemil Topuzlu Aç›khava Tiyatrosu’na al›nd›.

Uluslararas› Antalya Kum Heykel Festivali, bu y›l da Antalya’n›n Lara Beach Park Kompleksi’nde kap›lar›n› ziyaretçilere açt›. Bu y›l “Hollywood” temas›n›n iﬂlendi¤i kum heykel festivalinde, aralar›nda Hollanda, Ukrayna, Rusya ve Brezilya’n›n da bulundu¤u 11 ülkeden 25 sanatç›n›n yapt›¤› kumdan heykeller yer al›yor. Batman, Er Ryan’› Kurtarmak, Matrix, Star Wars, Titanic filmleri dahil, 35 film figürünün kumdan heykellerinin sergilendi¤i festival, 14 Kas›m tarihine kadar aç›k. www.larasandland.com

SANT‹GRAT

078_082_ajanda

7/21/11

3:52 PM

Page 4

AJANDA

‘Butik Oteller’ güncellenen bask›s›yla raflarda 2006 y›l›ndan bu yana, sürekli yenilenen içeri¤iyle Türkiye’deki en özel butik otelleri araflt›ran Grup Yay›nc›l›k, bu y›l da güncellenen yeni bask›s›yla raflarda yerini ald›. Kitapta, her biri okuyucu için özenle seçilmifl, mükemmel bir tatil için aran›lan özelliklere sahip 249 iflletme, tatil bölgelerine göre ayr›lm›fl flekilde s›ralan›yor. Oda say›s›ndan, fiyatlara, mönüden, internet hizmetine kadar ayr›nt›l› bilgileri içeren ‘Butik Oteller Kitab› 2011’, her zevke ve her keseye uygun seçenekleriyle tatilciler için alternatifler sunuyor.

‹stanbul’u yaflamak isteyenlere Üç y›l süren bir proje, 15 bin 600 kilometre… 3 bin foto¤raf, illüstrasyon, harita, gravür ve minyatür… Bazen bir dervifl tekkesinde, bazen bir Bizans manast›r›nda; kimi zaman Mimar Sinan’›n, kimi zaman Raimondo d’Aronco’nun eserleri aras›nda geçirilen saatler… Fatih Camii’nde mevlit, Fener Rum Patrikhanesi’nde ayin deneyimleri… Yenikap› Bat›¤›’n› kazan profesörden K›l›ç Ali Pafla’n›n imam›na uzanan farkl› ‹stanbul portreleri… Bo¤az’daki yal›lardan Süleymaniye’nin hüzünlü evlerine ‹stanbul’u yaflad›¤›m›z evler… Restoranlar, kafeler, oteller, hamamlar, gece kulüpleri… K›sacas› bir flehri flehir yapan tüm unsurlar›n bir aradal›¤›… “‹stanbul Hakk›nda Her fiey” kitab› böyle do¤du. Boyut Yay›nlar›’ndan ç›kan, Saffet Emre Tonguç ve Pat Yale taraf›ndan haz›rlanan bu rehber kitap, bugünün ‹stanbul’unu yaflamak isteyenler için en do¤ru seçim…

Son ‘Kodachrome’… ‹stanbul Modern, Steve McCurry’nin üretimi 2009 y›l›nda durdurulan Kodachrome filminin sonuncusunu kullanarak çekti¤i kareleri dünyada ilk kez sergiliyor. Kodak, özellikle de bas›n foto¤rafç›lar›n›n gözdesi olan Kodachrome’un üretimini 22 Haziran 2009’da durduraca¤›n› bildirdi. Bu gözde filmin üretim band›ndan ç›kan 36 pozluk sonuncusu, Magnum Ajans› ve National Geographic’in ünlü foto¤rafç›s› Steve McCurry’nin ellerine 14 Temmuz 2010’da teslim edildi. ‹stanbul Modern, 3 A¤ustos-4 Eylül aras›nda bu 36 kareye ve Steve McCurry’nin foto¤raf serüvenine ev sahipli¤i yapacak. Dünyada ilk kez sergilenecek olan bu foto¤raflara Robert de Niro’dan, Bollywood y›ld›zlar›na, Ara Güler’den, Rabari Aﬂireti’ne farkl› renkler konu oluyor.

Bal›k, Bo¤az ve Jazz… ‘Bo¤az’›n En ‹yi Gezi Turistik Yat›’ seçilen Bosphorus Princess, misafirlerine sundu¤u lüks konfor ve enfes yemek mönülerinin d›fl›nda sanatsal etkinliklerle de s›kça ad›n› duyuruyor. Haziran ay›nda Bal›k Bo¤az Jazz ad›yla hizmete bafllad›klar› etkinlikte, sabahlar› Bo¤az’›n eflsiz güzelli¤inde zengin çeflitlerle donat›lm›fl keyifli bir kahvalt› yapabiliyo, ya da dilerseniz akflam jazz müzi¤i eflli¤inde enfes bir Bo¤az keyfi yapabiliyorsunuz. Ekim ay›n›n sonuna kadar devam edecek bu uygulama için ayr›nt›lar ve biletler Biletix’te.

80 SANT‹GRAT

078_082_ajanda

7/18/11

7:19 PM

Page 5

Harry Potter Ve Ölüm Yadigarlar› Harry Potter serisinin son filmi olan Harry Potter ve Ölüm Yadigarlar› serinin tutkunlar›n› daha fazla bekletmeden, Temmuz’da finalini yap›yor! Son filmde, sihir dünyas› savaflta. Karanl›k Lord iyice güç kazan›rken iyiler de bofl durmuyor. Yedinci y›l›nda Hogwarts Cad›l›k ve Büyücülük Okulu’na dönmeyen Harry Potter, Dumbledore’un ona b›rakt›¤› görevi tamamlamaya çal›fl›yor. ÖlümYadigarlar›’n›n s›rr›n› keflfetmek zorunda olan Harry, kendi geçmifliyle ilgili pek çok fley ö¤reniyor. Film, 13 Temmuz 2011 tarihinde vizyona giriyor. 2011’‹N EN YÜKSEK G‹fiE GET‹R‹S‹ OLAN ‹LK 10 F‹LM‹ Film Kopya Hafta 1 Eyyvah Eyvah 2 355 20 2 Aflk Tesadüfleri Sever 212 16 3 Kurtlar Vadisi: Filistin 360 14 4 Ya Sonra 246 13 5 Hür Adam 235 15 6 Kolpaçino: Bomba 280 11 7 Karayip Korsanlar› 273 1 8 H›zl› ve Öfkeli 5 172 4 9 Kaybedenler Kulübü 137 9 10 Ay› Yogi 99 18 NOT: L‹STE HAZ‹RAN AYI VER‹LER‹YLE HAZIRLANMIfiTIR.

Has›lat 36.537.862 TL 21.829.772 TL 17.268.476 TL 7.520.476 TL 7.293.884 TL 6.551.153 TL 5.534.105 TL 5.270.498 TL 4.518.349 TL 3.980.936 TL

fiirinler bu kez beyazperdede… 1958 y›l›nda Pierre Culliford’un (Peyo) çizgi romanlar›ndan ortaya ç›kan ‘fiirinler’in televizyonla ilk tan›flmas› 1981 y›l›na dayan›yor. Tam 234 bölümü yay›nlanan ‘fiirinler’, flimdi de animasyon film halinde karfl›m›za ç›kmaya haz›rlan›yor. RajaGosnell’in yönetti¤i, Neil Patrick Harris, Jayma Mays ve Sofía Vergara oynad›¤› efsanevi çizgi film fiirinler’in hayat›n›n anlat›ld›¤› filmde, kötü büyücü Gargamel yine sinsi amaçlar› için saplant›l› bir biçimde küçük mavi yarat›klar›n pefline düflüyor. Filmin vizyon tarihi ise 5 A¤ustos.

Hayalet Avc›lar› geri dönüyor! Bir döneme damgas›n› vuran ve sinemaseverleri hayaletlerin dünyas›nda e¤lenceli bir yolculu¤a ç›karan ‘Hayalet Avc›lar›’ (Ghostbusters) beyazperdeye geri dönmeye haz›rlan›yor. Sony taraf›ndan resmi bir aç›klama yap›lmasa da söylentilere göre Ghostbuster 3 filminin çekimlerine gelecek y›l›n may›s ay›nda bafllan›yor. Baflrollerinde ise Ghostbusters serilerinde yer alan ünlü isimler Bill Murry, Dan Aykroyd, Harold Ramis ve Ernie Hudson yer almas› bekleniyor. Serinin ilk iki filmde rol alan ve büyük üne kavuflan Bill Murray, geçti¤imiz günlerde serinin yeni filminde oynamay› kabul etti¤ini ancak filmde ‘Hayalet Avc›s›n›’ de¤il ‘hayaleti’ canland›raca¤›n› aç›klad›. ‹lk iki filmin yönetmenli¤ini yapan Ivan Reitman serinin bu filminde de yönetmen koltu¤unda. SANT‹GRAT

078_082_ajanda

7/18/11

7:19 PM

Page 6

Kurtulufl Savafl› Vaaz› kitaplaflt› ‹stiklal flairi Mehmet Akif Ersoy’un, 6 Kas›m 1920’de Kastamonu’da verdi¤i ve Milli Mücadele’yi ateflleyen vaaz›, Mehmet Akif’in ‘Kastamonu Günleri’ kitab›nda tekrar gün yüzüne ç›k›yor. Erdal Arslan ve Metin Boyac›o¤lu’nun haz›rlad›¤›, üç bölümden oluflan kitap, Mehmet Akif’in biyografisiyle birlikte, flairin Kastamonu’daki günlerine ve flehirde verdi¤i vaaza odaklan›yor. Kitab›n bir di¤er özelli¤i de baz› önemli, belgeleri de foto¤raflar›yla birlikte bar›nd›r›yor olmas›.Erdal Arslan ve Metin Boyac›o¤lu haz›rlad›klar› kitab› kendi imkânlar›yla bas›yor ve da¤›t›yor. Kitab› edinmek için Erdal Arslan'a mail üzerinden ulaflman›z gerekiyor: erdal. arslan37@gmail.com

‘Merkezde’ ‹stanbul’un yeni sanat duraklar›ndan Gallery Linart, ça¤dafl Türk Sanat›’n›n ‘merkez’indeki 11 ressam ve heykelt›rafl›n eserlerinin yer ald›¤› ‘Merkezde’ adl› sergi A¤ustos ay›na dek sanatseverlerle buluflturmaya devam ediyor. Sergide; Ça¤dafl Türk Sanat›’n›n önde gelen isimlerinden Mustafa Ata, Fevzi Karakoç, Oktay An›lanmert, Ergin ‹nan, Yunus Tonkufl, Özdemir Altan, Devrim Erbil, Adem Genç, Yusuf Taktak, Zahit Büyükiflleyen ve Bedri Baykam’›n eserleri yer al›yor. www.g-linart.com

Objektifin arkas›ndaki çocuklar

Ege’nin iki yakas› bulufluyor Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi (SSM), Karfl›dan Karfl›ya- MÖ Üçüncü Bin’de Kiklad Adalar› ve Bat› Anadolu isimli yeni sergisiyle Ege’nin iki yakas›n› buluflturuyor. Ege’nin iki yakas›ndaki 5 bin y›ll›k ticari ve kültürel iliflkisinin gözler önüne serilece¤i sergide, Erken Tunç Ça¤›na ait Kiklad sanat›ndan örnekler, heykelcik, seramik ve bronz aletlerinin de aralar›nda bulundu¤u pek çok buluntu yer al›yor. Sergi 28 A¤ustos’a dek izlenebilir.

82 SANT‹GRAT

Çocuklar›n dünyay› bambaflka bir flekilde görmeleri flafl›rt›c› de¤il. Bu, bir foto¤raf makinesini kulland›klar›nda daha da belirginlefliyor. Santralistanbul’un çocuklara özel oluflturdu¤u dijital foto¤raf atölye çal›flmas›, çocuklara dijital foto¤raf›n temellerini aktar›yor. Ayn› zamanda çocuklar›n etraflar›ndaki dünyaya objektifin arkas›ndan yarat›c› gözlerle bakmalar› üzerine tasarlanan atölye çal›flmalar›n›, Eren Sulamac› ve Santralistanbul E¤itim Ekibi gerçeklefltiriyor. Çekilen foto¤raflar eylül ay›nda Santralistanbul’da sergilenmeye bafllanacak. 912 yafl grubu çocuklar›n› kapsayan atölye 11-15 Temmuz ve 8-12 A¤ustos tarihleri aras›nda, 2 ayr› dönemde gerçekleflecek.

CY CMY

084_090_ozet

7/19/11

11:56 AM

Page 2

SUMMARY

DAIKIN, THE AIR-CONDITIONING GIANT OF THE WORLD HAS BOUGHT AIRFEL AIRFEL WHICH IS ONE OF THE COMPANIES OF SANKO HOLDING WAS BOUGHT BY THE JAPANESE AIR-CONDITIONING GIANT DAIKIN. SAMI KONUKOGLU, THE MEMBER OF EXECUTIVE BOARD AND COOLING-HEATING GROUP CHAIRMAN INFORMED THAT 100 PERCENT OF THE COMPANY SHARES WERE SOLD TO DAIKIN EUROPE N.V. Masatsugu Minaka, the chairman of Daikin Europe N.V, said that the market of Turkish air conditioners would rise at 1 billion 700 million dollars from 900 million dollars by 2015 and added that the country will be an important market in EMEA region including

84 SANTâ&#x20AC;šGRAT

Europe, the Middle East and Africa. This purchase will boost the selling net in Turkey and increase the types of products. Airfel which is the innovative firm of Sanko Holding was purchased by Daikin. The agreement of Daiking Europe N.V was signed on july 8th. The take over will be complete after all approvals are taken. Sami konukoglu, the member of executive board and the cooling-heating group chairman stressed that the agreement was reached at the end of a long bargain period. He said that we are operating in several areas in the globe. We are growing steadily in the frame of our strategies of 2023 vision. Although the sector is important for us , we evaluated this purchase as an opportunity to improve the brand. After long bargaining, we accept the deal. I hope it will be good for Turkey and the holding. Masatsugu Minaka, the chairman of Daikin Europe N.V,

said that Daikin deploys strategies in order to expand its operational area in emerging markets. We demand to increase our activities by joining our forces with Airfel. Turkish market for air-conditioning systems will be the most important market in EMEA region including Europe, the Middle East and Africa. Turkey will be one of the most important players in its region with its economy and position. We forcast that Turkish air conditioner market will rise at 1 billion 700 million dollars from 900 million dollars by 2015. We expect that Airfel is going to enforce us as Daikin. Masatsugu Minaka says Daikin has been operating in Turkey since 1975. The production will continue in Turkey after we purchased Airfel. We will go on to export and serve for the Turkish people. We will have larger product types by Airfel. We are planning a supreme service for cus-

084_090_ozet

7/19/11

11:57 AM

Page 3

tomers and sellers in the country. Hasan Onder, the general director said we had successful works since 2001. We made airfel a world brand in ten years. We are working with our four factories by innovative methods. We are serving from houses to giant projects. We are exporting to 46 countries. We are successful in international markets. We have a large seller’s net, selling points and services. We are one of the most important players in the country because of that. Thus, this attracted Daikin’s attention. They were following us. Daikin is a firm which targets to be the number 1 in every market. They offered us by this thought. I believe the sinergy of these firms will carry Airfel to future. Takayuki Kamekava, the general director of Daikin said Turkey will be the leader of the sector after the purchase. Hasan Onder who is the general director of Airfel Aﬁ. will be the ceo of Airfel Aﬁ. in this new term. ABOUT AIRFEL The firm began its operations by importing air-conditioner equipments. Airfel which has merged with Sanko Holding in 2001 began its investments in the sector. Airfel is producing air conditioner units, infrared heaters, panel radiators, fancoils and centrals. It serves with its 276 sellers and 398 services. It exports to 46 countries including Turkmenistan, Germany and Ukraine. Airfel distributes the products of itself and Daikin’s McQuay. ABOUT DAIKIN The company was founded in Osaka in 1924. The total income is 14 billion dollars and it has 13.6 billion dollar total entities. It has 41569 workers. It became the leader of the sector by these parameters. Daikin has made too many innovations. It discovered first package type air- conditioner, heat pump in 1950’s, multi type split

air-conditioners in 1960’s, VRV in 1980’s. Daikin can produce energy saving and innovative products for markets. Daikin Europe N.V was founded in 1972 in Oostende in Belgium. The firm of Daikin Industries Limited has been producing air-conditioners, heat pumps, cooling devices for changing needs of the customers in EMEA region. The firm has factories in Germany, Italy, England and Czech Republic. The firm has bought Airfel on july 8th. THE SULTAN OF THE ELEVEN MONTHS JOY OF RAMADAN IN ISTANBUL RAMADAN IS THE MONTH OF REPENTANCE WITHOUT DOUBT. RAMADAN IS NOT ONLY A RELIGIOUS MONTH AS WELL. ENTERTAINMENTS TAKE PLACE IN DIFFERENT PLACES IN ISTANBUL. THE MOST DEMANDED ONES ARE FESHANE AND SULTANAHMET. BY NURDAN DOGDU Mosques get more crowded than ever in this month. Kuran was sent in this

month. Minarets are decorated with mahlas written welcome ramadan or fast and be healthy. Shopkeepers make their preparations strictly. New places are openned for new foods. Hurma has the leading place. It is followed by pastirma and pickle. Ramadan means oruc. Because of this, all preparations are made for iftar and sahur. Richer ones help poorer ones. Invitations are made. Municipalities organise iftar programs in tents. Iftar is made altogether. After the evening ezan. The prayer is made. Eating quick is not a good custom. The meal is openned with an olive or water. Then others come. Oruc ends up in iftar. ‹ftar means pide. But, it is not the one made by patisseries. Pides made by the baker’s with black cumin are bought by the people. Sahur is something as if it was a part of this worship. FROM EVLIYA CELEBI TO MARCO POLO FOLLOWING THE TRAVELLERS THIS YEAR IS THE 400TH YEAR OF THE BIRTH OF EVLIYA CELEBI. THIS YEAR HAS BEEN DECLARED AS EVLIYA CELEBI

SANT‹GRAT

084_090_ozet

7/19/11

11:57 AM

Page 4

SUMMARY

YEAR BY UNESCO. HIS STOPOVERS OPENNED THE DOORS OF NEW ADVENTURES FOR TRAVELLERS. THE NEW TREND IS TO CREATE SAME ROUTES BY FOLLOWING CELEBI AND THE OTHERS. BY NEHIR TEKIN Could Evliya Celebi guess that he would travel for 52 years and write ten -volume- book or be remembered in his 400th birthday? Furthermore, what would he say if he had heard that his 400th birthday would have been declared as Evliya Celebi year by UNESCO? Let’s know him better. He narrated Istanbul in his first book. He told everything about it. There was an important reason to narrate Istanbul first. His father had not let him go out of Istanbul until his first

86 SANT‹GRAT

journey to Bursa with Okcuzade Ahmet Celebi. After that, his father let him go. He told Bursa in the second volume. His exaggeration indicates his literate aspect. You can conclude that he is a good novelist from his texts. His reports from places he travelled make him a good documentarist. He is also a good geographer when he travels from Istanbul to Damascus, from Sofia to the Danube in the third volume. He goes to Van then to Iraq and Iran in the 4th volume. The fifth one telling eastern Anatolia, Rumeli and the middle Europe is the messenger of the sixth one. Then, he goes to Germany and Hungary. He returns home in the seventh volume. He narrates the Black Sea region. His stories goes on till the tenth volume. He tells everywhere including Daghistan, Crimea, Kipczak, Crete, Thessaloniki, Mekkah, Medinah, Eygpt, Syria and

Palestine, Romania, Sudan, Ethiopia. His stories beginning from Istanbul in 1630 ends with his death in 1682. He also tells all features of the regions. He tells traditions, celebrities, monuments, buildings. His writings is a good resource for the Ottoman society of the 17th century. RIXOS RESIDENCE BOMONTY AIRFEL HAS CHOSEN AIRFEL RIXOS RESIDENCE BOMONTY IS THE FIRST RESIDENCE PROJECT OF RIXOS. IT IS CONSTRUCTED IN SISLI. THE PROJECT WAS DEVELOPED BY IPEK INSAAT CAKIRKAYA YAPI JOINT-VENTURE AND AYAYDIN GROUP, MASLAK YAPI, MERTTAﬁ YAPI. THE ARCHITECTURE IS PLANNED BY TAGO. THE AIR CONDITIONING

084_090_ozet

7/19/11

11:57 AM

Page 5

Metal sheets of them are produced as galvanized. Flow rates are 20,300 m?/h , 17,720 m?/h ve 40,880 m?/h. High efficient, rare or dense winged galvanized iron sheets or aliminium fans were used in centrals. They are fixed upon rubbers in order to prevent vibrations. The motors have IP55 class IEC 34-6 and TSE certificates.

SYSTEMS OF THE PROJECT WAS TAKEN OVER BY AIRFEL. BY NAZLI CINAR DIRECTOR OF PRODUCTS OF ENGINEERING SYSTEMS Rixos Bomonty has 12000 squaremeters area and 280 houses. The total area in use is 58000 square-meters and commercial area is 1600 squaremeters. The project which began in august 2009 is expected to end this december. The project has 51 storeys including a basement, three facility storeys and 40 normal storeys. The devices used for the project are like that. 20 percent of heating is going to be supplied by 416 pieces hidden ceiling type double piped McQuay fancoils. Cooling is also supplied by them. Two McQuay AWS SE 237.2 ST were used for cooling water. Fresh air is also suplied by three Airfel-Tetisan brand clima centrals of comfort type situated at first, 22nd and 43rd floors. For exhausting, six-cell-aspirators were used at 43rd floor. Four Airfel-Tetisan brand fans were deployed for smoke and shelter

ventilation systems at first and 43rd floors. AWS cooling systems include SE efficient and XE very efficient models. There are three types for sound and pressure features. They are ST, standard, LN silent, XN, extra silent types with high comfort. AWS SE-ST cooling groups have R 134A gas inside. They are evaluated as the best designed ones. Efficiency of energy is targeted by reducing costs and improving the governance of economy. Micro Tech III provides enviromental control. It is designed in order to operate in changing conditions and maximum efficiency. It also creates interface with LonWorks, Bacnet, Ethernet TCP/IP Modbus communication protocols. AIRFEL TETISAN COMFORT TYPE CLIMA CENTRALS The product produced in Airfel’s Sakarya Hendek factories with German TUV-SUD ISO 9001-2000 has CE, GOST, TSE certificates and EN 1886 standards approved by TUV. The panels of the centrals of the project are rockwool isolations of 50 kg/m3 density and 50 mm thickness.

FANCOIL hidden ceiling type double piped McQuay fancoils supply cooling in summers, heating in winters. They are prefered by projects of hotels and housing because of their wide cooling and heating choices , minimum noise and pressure values. The product offering comfort, safety and saving are accepted for being silent, compact and light in ceilings and narrow gaps. The product is painted for isolation and isolated with a special substance for drain pan condensations. New favourite of investors INVESTORS OF ART EARN ART OBJECTS ARE SOLD IN HIGH PRICES. PICTURES OF TURKISH PAINTERS FIND CUSTOMERS ABROAD. ART OBJECTS ARE EVALUATED AS INVESTMENT MATERIALS FOR BUSINESSMEN. JAPANESE ARE THE FIRST. The prices paid for famous paintings get mad. The picture called Number 5, 1948 painted by Jackson Pollack was sold for 140 million dollars. Kaplumba¤a Terbiyecisi painted by Osman Hamdi was also sold for 5 million liras. Everybody is familiar with this situation. Big numbers rotate in this sector. An investment in art objects gains much more than others. Attentions focused on this area after the Japanese began to get interested in art objects. They were following auctions, collecting important ones, bringing them to their country. Time

SANT‹GRAT

084_090_ozet

7/19/11

11:57 AM

Page 6

Openning museums, exhibitions, receptions in museums are important for Europe. The oldest shopping mall of Istanbul KAPALICARSI, A CLOSED BOX IT IS THE OLDEST SHOPPING MALL IN THE WORLD. WE CAN CALL IT THE OLDEST BANK AS WELL. IT IS THE FIRST ITEM TO BE REMEMBERED WHEN THE SUBJECT IS ISTANBUL. IT IS THE SYMBOL OF TURKISH ISTANBUL. BECAUSE, IT WAS ESTABLISHED AFTER THE CONQUEST OF THE CITY. IT HAS BEEN GROWING differences or distances could not stop them. Others evaluated them as extravagant because of that. When they began to sell them for three or four times more than the price they had bought, Everybody understood that it was something beyond being extravagant. Yes , the japanese predicted the future and caught the trend. Investors of art objects always win. Now, art becomes an investment insturment like gold, repo or funds. Moreover, it is prestigious. IT IS VALUABLE IF THERE IS A CUSTOMER If it is paid, the work of art is valuable. Those who know the job or collect right things are called collector. They collect signatures or periods. They define their themes. It does not matter it is antiquity or work of art. The main rule is that. Rare pieces must be in the collection for being valuable. The portrait of collectors has changed rapidly. They do not buy objects for decorating. Hundreds of people participate in auctions. Those pieces can bring in ranging from 300 to 600 percent. The museums in Europe and America were formed by the collectors. This also began to happen in Turkey. Huseyin Kocabas who

88 SANT‹GRAT

is one of the most important collectors of Turkey formed Sadberk Han›m Museum. His caligraphies, paintings have a special place in Atli Kosk of Sakip Sabanci. All these things emboldened the others. Sabanc› said when we talk about economics or politics with foreigners, they listen seriously, but when we talk about art they begin to smile. Because of that, we begin talking about art as first item.

WITH IT. FOR THE WESTERNERS, IT IS THE GRAND BAZAAR, IT IS ÇARﬁU-‹ KEB‹R FOR THE OTTOMANS AND KAPALICARSI FOR US. The oldest shopping mall is between Nuruosmaniye, Mercan and Beyazit. The mall contains 64 streets, 16 hans, 22 doors and 3600 shops. 20000 serve for 400000 visitors. It is called the

084_090_ozet

7/19/11

11:57 AM

Page 7

Grand Bazaar in order to seperate it from others. There are five mosques, a school, 10 wells, a fountain, a ﬂad›rvan and a flowing water. The mall is one of the oldest banks of the world. Shopkeepers were collecting money from people like banks. The money collected was run by the shopkeepers. The foundation date of the mall is dated as 1461 in the era of Fatih Sultan Mehmet. The bigger wooden mall is constructed by the Kanuni in fact. The precious metals, mines, furs, jewelry of the influent people and the treasures of the state were protected in the mall. Evliya Celebi describes the mall as a fortress. The mall was founded as a commercial center based on charity. In the entrance of the mall via Beyazit, it is written that Allah loves those trading under the signature of Abdulhamit , the second. Fatih is the founder but the construction takes 200 years. First,

two bedestens were formed. The structure is not like a chess board as it happens for the others. All structure is formed by events or needs. The mall improved through ages. Disasters also affected the mall. THE SPIRIT OF THE CITY There are several work branches like mirror makers, hat makers, jewelers. All streets are assigned like this. Rivalry was strictly forbidden. Working in open areas was forbidden. High prices were forbidden too. Today, those branches are only the names of the streets. Despite this, streets are still unique. Every street has a special spirit. The secrecy of east for westerners is hidden in these streets. The mall is the first place to visit. If a film is going to be shot, the medium is here. Every story mentions here. Because, the Grand Bazaar is the spirit of Istanbul. It brings you to a

different time. There, you feel in past. It is like living organism. It is like a secret keeping box. Orhan Veli says Don’t underrate Kapal›carﬂ›, it is a closed box. Freshing Choice of Holiday ECOLOGIC HOLIDAY PROBABLY, YOU CLASSIFY YOUR GARBAGE, USE A+ DEVICES, PLUG OFF ADAPTORS OR TELEVISIONS ON STAND BY. MAYBE, ALL OF THEM ARE NOT SUFFICIENT . IF YOU WANT TO MAKE MORE, COME ON, GET READY FOR AN ECOLOGIC HOLIDAY. BY SEYRA FARALYALI ERDALOGLU Ecologic holiday means spending your time in a farm where ecological products are produced or helping the farm-

SANT‹GRAT

084_090_ozet

7/19/11

11:58 AM

Page 8

SUMMARY

greet your friend with a hand four fingers are bent and the top one is upright position as showing everything is okey, he can beat you because of that. This gesture is very shameful in Greece. Do not do the same in Russia and the Latin America. You can do it in Germany and Japan, they accept it well.

ers. It does not mean working in the field. After having paid the expenditure, you can just observe. You can focus on the other choices offered by the farm. For example, you can learn making pots, foods, wooden materials, canned foods and pickles. All of these choices are different in respective farms. Hiking is a different option. The core of such a holiday is to internalize ecological life, to be a part of it, to contribute and to improve. ACCOMMODATION AND FOOD As for accommodation, farms differ. Some of them are designed for ecologic holidays. You can find rooms with bathroom, verandas, balcony or hammock. It is limited to stay in real farms instead of those mentioned. The features of organic farms are their local architecture and ecological style. They are wooden or stone. Renewable resources like sun, water and wind are used. You feel peaceful because of using these resources. There are three meals a day. Bread is made in stone ovens. Cheese, butter, jam, eggs are all the products of the farms. All meat products are ordered from organic suppliers. By that, you find an oppotunity to meet delicacies

90 SANTâ&#x20AC;šGRAT

you miss. You consume natural food. Moreover, you can taste home-made local food. Culture Difference BEWARE OF GESTURES ! SOME OF THEM CLOSE SHOPS AT NOON, SOME OF THEM REFUSE EXTRA-LABOUR, OTHERS CANNOT SAY NO, SOME OF THEM ARE LATE FOR 4 HOURS FOR THE APPOINTMENT. IF YOU TRADE WITH OTHER COUNTRIES, YOU HAD BETTER LEARN THEIR CULTURE. UNLESS YOU LEARN, YOU WILL LOSE MONEY OR GET BORED. Businessmen must learn local customs while trading in the smalling world. Unless you learn, you can fire the personal leaving work at noon and will be suprised the new one does the same. Weird but true, shops are open till noon on Monday and Wednesday in Athens. Other weekdays they are open till 20:30. After 14:30, it is siesta time in whole Greece. Everybody sleeps to refresh. If disturbed, they can call police. All these things are okey but if you

NEVER SAY NO OR KISS ANYBODY IN CHINA Things are not easy there. First thing to know, Chinese does not like gestures. Touching them in the shoulder to greet him is an utter humiliation for them. Because of it, no touch, no kiss, just shaking hands thatâ&#x20AC;&#x2122;s all. What about the business meetings, never be late for meetings as it can happen in the Mediterranean. If you are late, you should not go. Because, they feel harrassed. If you get there on time, you must be careful for your clothes, bright colours are not good for them. They do not like court shoes as well. You know they are short people. Do not give any gift to them, it is taken as a bribe. If you want to give a gift to your employee, do not give him watch, it means bad omen. If you give four piece pens, everybody will be taken aback, because four means death. Business cards are important. Yellow printed ones are the best THEY ARE LATE FOR AT LEAST FOUR HOURS TO THE MEETING If you want to travel to Russia, they do not work between december and january. 24th december -13rd january is holiday for them. Holidays are important for them. Bussinessmen go to their holidays on Thursdays. You should have business card written in russian. If they touch you at the end of meeting, it means I thrust you. Do not say your house is like a palace, palace means cellar. If you say this is beautiful for an object in their house, they can insist you to take it.

CY CMY