‘WE BEWANDELEN EEN HEEL SMAL PAD’

Duitsland legt kernpunten legalisering voor aan Europese Commissie ‘We bewandelen een heel smal pad’

CBD en hennepproducten in een winkel in Heidelberg

De Duitse regering houdt vast aan haar voornemen om cannabis voor recreatief gebruik te legaliseren. De hoofdpunten van de legalisering zijn eind oktober bekend gemaakt en worden nu voorgelegd aan de Europese Commissie. En er zijn nog meer beren op de weg. ‘We bewandelen een heel smal pad.’

De regering van bondskanselier Olaf Scholz wordt de Ampelkoalition genoemd, de verkeerslichtcoalitie. Rood voor de socialistische SDP, geel voor de liberale FDP en groen voor Bundnis 90/Die Grünen. In hun regeerakkoord, verschenen in december 2021, is de legalisering van cannabis een van de opmerkelijkste plannen. Ook buiten Duitsland wordt met grote interesse gekeken naar de uitvoering; legalisering in het grootste en rijkste land van Europa kan de gamechanger worden voor het hele continent. Verkoop via Fachgeschäfte

Na een serie hoorzittingen met experts uit binnen- en buitenland afgelopen zomer, lekte in oktober een kladversie uit van een document met de hoofdpunten voor de legaliseringswet. Op 26 oktober presenteerde minister van volksgezondheid Karl Lauterbach het echte hoofdpunten document. De THC-maximering op 15% die in de gelekte versie stond, is hieruit verdwenen. En elke volwassen Duitser mag straks drie vrouwelijke, bloeiende planten bezitten. Die formulering is heel belangrijk, omdat bezit en verkoop van stekken daarmee helemaal legaal worden. Ook het bezit van moederplanten valt, zo lang ze niet in bloei staan, buiten het maximum. Andere hoofdpunten: alle ‘recreatieve’ cannabis moet in Duitsland worden geproduceerd. Import, zoals gebruikelijk bij medicinale cannabis, is vooralsnog niet toegestaan. Aankoop en bezit van “twintig tot dertig gram” wordt legaal; in de gelekte versie stond maximaal twintig gram. De verkoop zal plaatsvinden in speciaalzaken – Fachgeschäfte – en mogelijk ook in apotheken. Reclame voor can-

nabisproducten is niet toegestaan. Er komt onderzoek naar de wenselijkheid van een THC-maximering voor 18 tot 21-jarigen. En er komt een cannabisbelasting, gebaseerd op het THC-gehalte. De bedoeling is dat de consumentenprijs voor legale cannabis vergelijkbaar is met de prijs op de ongereguleerde markt.

Europese route

Let wel: dit is nog geen wetsvoorstel. Het zogenaamde ‘Eckpunktepapier’ telt twaalf pagina’s maar bevat slechts de hoofdpunten die de regering in de wet wil verwerken. Eerst wordt het document voorgelegd aan de Europese Commissie. Kernvraag is of de Commissie akkoord gaat met de Duitse interpretatie van de Europese wet- en regelgeving over cannabis. Die komt er kort gezegd op neer dat de doelen van die regelgeving, met name bescherming van de volksgezondheid en van jongeren en het tegengaan van criminaliteit, beter gediend zijn bij regulering van cannabis dan bij repressie en verbodsbeleid. De vraag is waarom de Duitse regering deze route kiest. Malta en Luxemburg hebben hun legaliseringsplan nooit voorgelegd aan de Europese Commissie. Georg Wurth, directeur van het Deutsche Hanfverband (DHV), de grootste organisatie voor legalisering van Europa, heeft wel een vermoeden. In aflevering 68 van de High Tea Potcast zegt Wurth: ‘Het is duidelijk dat er op het ministerie van Volksgezondheid ook nog mensen zijn uit de tijd van de christendemocraten, die geen legalisering willen en nog steeds op hoge posities zitten. Het is niet zo dat als er na de verkiezingen een andere minister komt, hij de hele staf verandert. Deze mensen gaan over de details, zij moeten de legalisering van de grond krijgen, maar sommigen van hen willen dat helemaal niet. Dit zou dus een stap kunnen zijn om gewoon te zeggen: laten we naar de EU gaan, laten we een nee krijgen en het dan vergeten.’

Lokale verkiezingen

Bij de presentatie van het hoofdpunten document zei minister Lauterbach dat als er een nee komt uit Brussel, de regering ‘niet verder zal gaan op het platform dat we hier hebben’. Een vrij onduidelijke uitspraak. Georg Wurth: ‘Niemand weet wat dat betekent. Maar het klonk alsof ze niet verder werken aan het wetsontwerp zolang ze niet weten of het de goede kant opgaat in Brussel. Dat is een probleem, want een wetsvoorstel maken kost tijd. Ze zouden door moeten gaan en verschillende benaderingen moeten uitwerken.’ Het oordeel van de Europese Commissie is dus een risico voor de legalisering, maar er is er nog een: de Bondsraad. In deze raad zijn de zestien deelstaatregeringen vertegenwoordigd. Niet alleen de Bondsdag, vergelijkbaar met onze Tweede Kamer, stemt over wetsvoorstellen, maar ook deze Bondsraad. En op dit moment heeft de christelijke CDU/CSU, felle tegenstanders van legalisering, een meerderheid in de Bondsraad. De lokale verkiezingen in de deelstaten, die op verschillende momenten worden gehouden, zijn dus van groot belang. ‘We hebben dit jaar meer aan de lokale verkiezingen gedaan dan ooit tevoren’, aldus Wurth. ‘We hebben zo’n veertigduizend euro besteed om cannabisconsumenten aan te sporen om te gaan stemmen en de christendemocraten te vermijden.’ In vier deelstaten zijn dit jaar verkiezingen gehouden en in twee daarvan zijn de christendemocraten hun meerderheid verloren. Wurth: ‘We hebben dus vooruitgang geboekt, maar het is nog niet genoeg. We hebben nog één, grotere deelstaat nodig. Dat kan Hessen worden, volgend jaar, in de herfst. Die verkiezing kan de oplossing worden voor het Bondsraad probleem.’ Ook in Beieren, de conservatiefste deelstaat, zijn volgend jaar verkiezingen, maar niemand verwacht dat de CDU/CSU daar hun meerderheid kwijt zal raken. De Beierse volksgezondheidsminister is al in Brussel gaan lobbyen om het Duitse legaliseringsplan af te wijzen, nog voordat de Europese Commissie het had ontvangen.

Georg Wurth

Geen gelopen race

De planning van de Duitse regering was om in oktober het hoofdpuntenplan te presenteren en in december de eerste versie van het wetsvoorstel. Wurth heeft nooit geloofd dat dit haalbaar was: ‘En met deze hoofdpunten wordt het nog moeilijker, omdat zoveel details over hoe ze willen legaliseren ontbreken.’ Hij verwacht dat het wetsvoorstel in de zomer van 2023 naar de Bondsdag zal worden gestuurd. Daarna gaat het naar de Bondsraad, waar tegen die tijd hopelijk geen christelijke meerderheid meer is. Het is dus nog lang geen gelopen race. Wurth schat de kans dat de legalisering door zal gaan op zestig procent. ‘We bewandelen een heel smal pad. Maar als het lukt, dan zal het een grote wereldwijde impact hebben. Vooral in Europa, maar ook in Azië en in Afrika.’

Hoofdpunten van de legalisering in Duitsland

- Cannabis en THC worden niet meer als verdovend middel geclassificeerd. - Productie en verkoop worden toegestaan binnen een door de overheid gecontroleerd vergunningensysteem. - Aankoop en bezit van maximaal 20-30 gram cannabis voor eigen recreatief gebruik in de private en openbare ruimte worden zonder straf toegestaan. - Thuisteelt wordt in beperkte mate toegestaan (drie vrouwelijke, bloeiende planten per volwassene). - Lopende onderzoeken en -strafzaken naar handelingen die door deze wetswijziging niet meer strafbaar zijn worden beëindigd. - De verkoop, met leeftijdscontrole, mag in speciaalzaken en apotheken plaatsvinden. - Reclame voor cannabisproducten is niet toegestaan. - Er worden eisen vastgesteld om de kwaliteit en zuiverheid van de cannabisproducten te garanderen. - Als minimumleeftijd voor de verkoop en aankoop wordt uitgegaan van het voltooide 18e levensjaar. - Er wordt een bijzondere verbruiksbelasting, een cannabisaccijns, ingevoerd. - De voorlichting- en preventieactiviteiten rond cannabis en de doelgroep specifieke advies- en behandelingsvoorzieningen worden uitgebreid. Bron: https://www.bundesgesundheitsministerium.de/ministerium/meldungen/kontrollierte-abgabe-von-cannabis-eckpunktepapier-der-bundesregierung-liegt-vor.html