TRAVEL
@SAMUTPRAKAN 99
หมู่บ้านสาขลานับว่าเป็นแหล่งเดียวที่มีต้นรุ่ย ปลูกเรียงรายอยู่เกือบนับสิบต้น ขึ้นอยู่ริมฝั่ง ตามคันวังของชาวบ้านในหมู่บ้าน คนเก่าแก่ หลายคนบอกว่านับวันรุ่ยเริ่มหายากขึ้นทุกที คนรุ่นใหม่เริ่มไม่ค่อยรู้จักแล้ว แม้รุ่ยจะน�ำ มาประกอบอาหารทัง้ คาวหวานได้แต่กไ็ ม่คอ่ ย เป็นที่นิยมเท่าไรนัก เพราะท�ำยาก แต่ล�ำต้น นิ ย มน� ำ มาท� ำ เป็ น ฟื น ใช้ ป ระกอบอาหาร คุณสมบัติเหมือนกับฟืนที่ท�ำจากต้นโกงกาง เปลื อ กของล� ำ ต้ น รุ ่ ย ค่ อ นข้ า งหยาบ รากจะโผล่ขึ้นเหนือผืนดิน ดอกออกเป็นช่อมี สีเขียวอ่อน ผลของรุ่ยยาวเรียวเป็นฝักคล้าย ฝักถั่ว ถ้าผลยังอ่อนจะเป็นสีเขียว เมื่อแก่ จนร่วงลงใต้โคนต้นจะเป็นสีน�้ำตาลอมม่วง รสชาติของฝักรุย่ แบบอ่อนจะขม ฝาด คนไม่นยิ ม กินเพราะรสขมที่ติดลิ้นเหมือนกับบอระเพ็ด นั่นเอง แม้ฝักแก่ที่ร่วงอยู่ตามโคนต้นจะน�ำ มาประกอบอาหารได้แต่ก็ต้องผ่านการท�ำให้ รสฝาดที่หลงเหลืออยู่หายไปเสียก่อน ที่นิยม ท�ำมากที่สุดคือการน�ำไปเชื่อม
เราถามชาวบ้านว่า เมื่อไรจะรู้ว่า "รุ่ย" หายฝาด ค�ำตอบที่ได้คือ ต้มไปสัก ๓ น�้ำก็รู้เรื่องแล้ว เคล็ดลับคือ ใส่ขี้เถ้าลงไปในน�้ำด้วย เพราะขี้เถ้ามีคุณสมบัติ ช่วยท�ำให้รุ่ยนั้นหายฝาดได้ บางคนก็กะเวลาเป็นวัน เพื่อให้ฝักรุ่ยลาขาด จากความฝาดของมัน
ในการน�ำฝักรุย่ ไปประกอบอาหารทุกครัง้ ต้องผ่านการขูดเปลือกออกเสียก่อนจนเห็น เนื้อข้างในฝัก การขูดเปลือกก็แสนยากเพราะ ต้องใช้กระเบื้องที่แตกขูดออก หากใช้มีดที่มี ความคมมากกว่ากระเบื้องจะเฉือนเนื้อของ ฝั ก รุ ่ ย ออกไปหมดเสี ย ก่ อ น จากนั้ น น� ำ ไป แช่นำ�้ ปูนใสก่อนเอาไปต้มจนความฝาดนัน้ หาย เราถามชาวบ้ า นว่ า เมื่ อ ไรจะรู ้ ว ่ า หายฝาด ค�ำตอบที่ได้คือต้มไปสัก ๓ น�้ำก็รู้เรื่องแล้ว แถมยั ง ให้ เ คล็ ด ลั บ ว่ า ควรใส่ ขี้ เ ถ้ า ลงไปใน น�้ำด้วย เพราะขี้เถ้ามีคุณสมบัติช่วยท�ำให้ รุ่ยนั้นหายฝาดได้ บางคนก็กะเวลาเป็นวัน เพื่ อ ให้ ฝ ั ก รุ ่ ย ลาขาดจากความฝาดของมั น ก่อนน�ำไปประกอบอาหารตามกรรมวิธี แม้ส่วนต่างๆ ของรุ่ยจะน�ำมาใช้ให้เกิด ประโยชน์ได้แต่ไม่ค่อยเป็นที่รู้จักนัก ถ้าใคร อยากมาเยี่ยมชมแหงนคอมองต้นรุ่ยที่อยู่ ตรงหมู่บ้านสาขลา สามารถมาเยี่ยมชมได้ ที่นี่ โดยเดินออกจากหมู่บ้านมาตรงคันวัง ก็ จ ะได้ เ ห็ น กั น ว่ า ไม้ ใ กล้ ฝ ั ่ ง ที่ ชื่ อ “รุ ่ ย ” หน้าตาเป็นอย่างไร AU GU ST - SEPT EMB ER 2018