RSG Magazine 11 by RSG Slingerbos

RSG

MAGAZINE 11 Beeldredactie - Ton Krabman

BESTE BURGHERS TTO NEVER ENDING IWORK - INTERVIEWS COMENIUS DAY OF THE NEWSPAPER ELOSSCHOOL GIRLSTALK ESPAÑA TANDEMLEREN ACD - MUSICAL CAREERDAY COLUMN MARTIJN

ING D N E R E V E TTO N Iwork

DAY O F T LOSCHOOL

COMENIUS APER HE NEWSP GIRL S TALK TANDEM

E SPAÑA CAL I S U M D AC Y CAREERDA

DEC 2009 - NR 11 - Uitgave van RSG Slingerbos | Levant - E(mail) RSGmagazine@rsgsl.nl

RSG Magazine I NTERNAT I O N A A L Overal kom je ze tegen Onlangs moest ik op Schiphol mijn vrouw afhalen. Tot mijn verbazing stonden in de aankomsthal ook drie van onze docenten en een aantal RSG leerlingen. Ze bleken net terug te zijn uit Barcelona, waar ze waren geweest in het kader van een Comenius project. Iedereen was weliswaar moe, maar zeer tevreden want het was weer een prima ervaring geweest. Dit nummer gaat vooral over tweetalig onderwijs en internationalisering. Het wordt van verschillende kanten belicht. Wat we doen, wat de plannen zijn en hoe het wordt ervaren. Misschien kan deze informatie net beslissend zijn voor de leerlingen en hun ouders om de keuze voor de RSG te maken. Want dat is ondertussen ook al weer volop aan de gang: op allerlei manieren wordt er voorlichting gegeven aan de leerlingen van groep 8. Waarbij het vanzelfsprekend de bedoeling is om een zo compleet mogelijk beeld van de school te geven. 25 november is wat dat betreft ook een belangrijke datum. Want dan is door de scholen die een nieuwe Technasiumregio Flevoland gaan vormen een convenant getekend om dat duidelijk vast te leggen. De RSG heeft het initiatief daartoe genomen en de scholen die er net zoals wij enthousiast voor zijn geworden gaan er hard aan trekken om volgend schooljaar allemaal te starten met een Technasium oriëntatie (brug)klas. Behalve de RSG zijn dat scholen in Almere, Lelystad en Emmeloord. In het volgend RSG Magazine zal daar meer aandacht aan worden gegeven. En dan komt er natuurlijk ook een verslag van het tweede bètafestival dat op 14 januari zal plaatsvinden. Het belooft weer een groot spektakel te

worden waaraan ook bedrijven, instellingen en opleidingen mee gaan werken. Als het programma is uitgekristalliseerd wordt de intekening via de ELO georganiseerd. En tenslotte vind je in dit RSG Magazine nog allerlei andere berichten, zoals verslagen, columns, aankondigingen en successen. Want er gebeurt weer van alles op onze school! Olaf Budde

best moeilijk is. Zo heb ik een dag geen koffie op, voor mij best wel een ‘probleem’. Ik wist niet dat iedereen ‘s morgens eerst langs de Starbucks drive-in reed om er een beker koffie te halen om vervolgens met die beker de klas of zijn kantoor in te gaan. Maar integreren betekent ook aanpassen en leren. Ik leer veel; ik spreek de hele dag Engels en ik word kritisch ondervraagd over het onderwijssysteem en

BESTE BURGHERS Beste Burghers Op het moment van schrijven zit ik in Canada. Ik check iedere dag mijn email en zie dat de deadline voor het inleveren van stukken voor het RSG Magazine nadert. De redacteur (Olaf Budde) herinnert mij er nog even aan dat het thema Internationalisering is. Wauh, that’s great! U begrijpt het al: ik ben hier al aardig ingeburgerd. Termen als ‘wonderful, delicious, beautiful’, vliegen de hele dag om m’n oren. Een beetje chauvinistisch zijn ze hier wel of moet ik eigenlijk zeggen trots? Samen met Fred Timmermans, onze bestuurder, en 12 andere schoolleiders uit Nederland ben ik acht dagen in Canada. We volgen twee dagen een principal (directeur) in zijn of haar school. Er zijn hier meer vrouwelijke principals dan mannelijke (70/30). Samen met 15 Canadese collega’s hebben we een bijeenkomst of eigenlijk een ‘deeper-learning’ over leiderschap en we volgen twee dagen een Quest Conference met sprekers (onderwijsgoeroes) en workshops. Deze week wordt mij duidelijk hoe belangrijk en leerzaam internationalisering is. Iedere dag word ik iets meer een wereldburger; ik leer een andere cultuur kennen en merk dat integreren

leiderschap in Nederland. Naast aanpassen en leren is ook genieten een sleutelwoord. Veel vrije tijd is er niet, maar genoeg om rond te kijken; te genieten van de uitgestrekte natuur, de stad Toronto met de CN-tower (500 meter hoog) of te winkelen in een van de prachtige winkelcentra. Nu ik hier ben, besef ik ook hoe belangrijk het is voor onze leerlingen om meer en meer een wereldburger te worden. Gelukkig hebben we internationalisering hoog op de agenda staan. Want terwijl ik hier zit, zijn er ook een paar collega’s en leerlingen in Spanje en vorige week waren er collega’s in Finland. Maar alleen door het maken van mooie reizen word je geen wereldburger. Er kan meer gedaan worden. ‘Connecting people’ wordt, of eigenlijk is, belangrijk. Leerlingen uit verschillende landen kunnen via de digitale snelweg met elkaar in contact komen en met elkaar werken aan projecten. Een Wikipagina is zo gemaakt! Verschillende leergebieden komen in 1 project aan de orde en dat maakt het onderwijs nog mooier en leerzamer dan het al is. Ik wens iedereen heel mooi onderwijs toe! Anne-Marie Leeuwenburgh RSG MAGAZINE - 11 | 2009

TTO NEVER ENDING

wijs Twee t alig onder

‘TTO development, a never ending story’ In de afgelopen 12 jaar heeft het TTO een enorme ontwikkeling doorgemaakt. In 1997 startte de RSG met TVWO. Tweetalig onderwijs was toen nog volledig onbekend in het Nederlandse onderwijs. Als één van de “founding fathers” hebben we het pad geëffend voor wat nu de snelst groeiende onderwijsvorm is. Vandaag de dag zijn er ongeveer 120 middelbare scholen die tweetalig onderwijs aanbieden. In de 12 jaar die sinds de start zijn verstreken, hebben we het TTO voortdurend vernieuwd, daarbij gesteund door het netwerk van gecertificeerde TVWO-scholen en het Europees Platform. Het programma is voor alle zes leerjaren behoorlijk uitgekristalliseerd. Met enige regelmaat komen dan ook beginnende

TTO-scholen bij ons kijken hoe wij ons programma hebben vorm gegeven. Uit het bovenstaande zou gemakkelijk de conclusie getrokken kunnen worden dat wij ons momenteel nauwelijks meer ontwikkelen. Niets is echter minder waar. De tweetalige afdeling van de RSG is volop en continu in ontwikkeling. In onderstaande bijdrage wordt ingegaan op enkele van die recent ingezette ontwikkelingen. Native speaker initiative Dit schooljaar hebben we een groep van zeven ouders gevormd voor wie Engels de moedertaal is. Deze ‘native speakers’ ouders wonen wekelijks enkele lessen bij in de mavowereldklas, in de havo-wereldwijsklas en in het TVWO. Zij ondersteunen de docenten en

STORY

helpen de leerlingen om veel en goed Engels te spreken en te schrijven. Daarnaast helpen zij regelmatig bij projecten. In de toekomst zullen de ouders ook betrokken zijn bij spreekvaardigheidlessen en mogelijk ook bij het afnemen van mondelinge examens. Deze ‘orals’ worden opgenomen en in Engeland beoordeeld door ‘professional teachers’. Begin november is de groep gestart en zij kan zich inmiddels verheugen op een grote waardering van zowel de leerlingen als van de TTO-staf. Ook de ouders zelf zijn enthousiast en zij hopen dat de groep snel zal worden uitgebreid met andere native speakers. Geïnteresseerden kunnen zich dan ook melden bij ondergetekende.

Zie verder bladzijde 4

RSG MAGAZINE - 11 | 2009

TTO NEVER ENDING ELOS-school en Anglia keurmerk De RSG is dit jaar toegetreden tot het ELOSnetwerk. ELOS staat voor Europa in de leeromgeving van de school. Het netwerk bestaat uit een groep van 27 Nederlandse scholen die ernaar streven om hun alledaagse onderwijsprogramma’s te doordrenken met Europees georiënteerde onderwerpen. Internationalisering is daarbij meer dan een reis naar het buitenland. De school heeft 10 jaar uitgetrokken om dit ELOS-principe in alle geledingen te laten doorwerken. Vanzelfsprekend staat de TTO-afdeling in de frontlijn van deze nieuwe ontwikkeling. Bij de ingang van zowel RSG Slingerbos als van RSG Levant zal binnenkort een keurmerktegel van het Anglia-netwerk worden geplaatst. Daarmee is de RSG ook fysiek herkenbaar als lid van dit netwerk dat zich ten doel stelt het Engels in Nederland te bevorderen. Derde leerjaar TVWO ook in Zeewolde Twee jaar geleden heeft de schoolleiding ingestemd met de lang gekoesterde wens van de bevolking en basisscholen in Zeewolde om op RSG Levant te starten met een TVWOopleiding. Intussen hebben de eerste leerlingen de tweede klas bereikt. Dit najaar heeft de RSG besloten dat ook het derde leerjaar van het TVWO in Zeewolde zal worden aangeboden. Stappen in internationalisering Binnen de tweetalige afdeling maken we grote stappen voorwaarts op het gebied van internationalisering. Half december zijn wij gastheer voor een groep buitenlandse collega’s met wie wij een langdurige samenwerking aan willen gaan. Tijdens deze bijeenkomst hopen we een plan te maken voor tal van projecten waarbij de leerlingen regelmatig in contact komen met leeftijdgenoten in diverse Europese landen. Bovendien zal het TTO de komende maanden aan de slag gaan met E-twinning. Bij

E-twinning gaat het om de communicatie met buitenlandse leerlingen via een beveiligde internetsite. Het TTO levert daarnaast een bijdrage aan de onlangs gestarte stuurgroep internationalisering die zich ten doel heeft gesteld om de internationalisering en het eerder genoemde ELOS-concept binnen de hele RSG te versterken. TTO-docenten zijn voortdurend op zoek naar mogelijke internationale contacten. Zo hopen we in het voorjaar een bijdrage te kunnen leveren aan de Canadian Victory Memorial Tour. Grote groepen Canadese scholieren zullen dit voorjaar de oud-militairen begeleiden die naar Nederland komen ter herdenking van de bevrijding van ons land 65 jaar geleden. Of en welke bijdrage de RSG zal leveren, zal de komende maanden worden bepaald. Verbreding van het TVWO naar TTO Vorig schooljaar hebben we ervoor gekozen om onze expertise op het gebied van tweetaligheid uit te breiden naar alle andere afdelingen binnen de RSG. Een terechte keuze want tweetaligheid is beslist niet het voorrecht van de ‘happy few’. Het uitgangspunt is om elke leerling van de RSG de kans te geven zich extra te bekwamen in de wereldtaal. Dit uitgangspunt heeft geleid tot de mavo-wereldklas en het havo-wereldwijs (zie elders in dit magazine). Deze laatste is de nieuwste telg aan het TTOfirmament en is in september van start gegaan. De mavo-wereldklas is al gevorderd tot klas drie. De eerste lichting wereldklassers zal naar verwachting dit voorjaar Anglia-examen doen. Als men slaagt, krijgt men een waardevol taalcertificaat. De beide vormen van versterkt talenonderwijs in de mavo- en havo-afdelingen beginnen in klas 2 en zijn facultatief. Om de keuze voor de wereldklas en wereldwijs te kunnen maken, hebben we vanaf dit jaar extra Engelse spreekvaardigheidlessen in de brugklassen ingevoerd. Met al deze nieuwe ontwikkelingen

hopen we ons uitgangspunt “alle leerlingen kunnen op hun eigen niveau hun Engelse taalvaardigheid extra verhogen” waar te maken. De RSG is daarmee daadwerkelijk een school waar tweetaligheid centraal staat. Nauwere banden met primair onderwijs De RSG heeft, als de tweetalige school in de regio, ook oog voor de doorlopende leerlijnen voor het vak Engels vanaf de basisschool. Gek genoeg is er geen afstemming tussen de landelijke kerndoelen voor Engels op de basisschool en de middelbare school. Een direct gevolg is dat het niveau waarop de leerlingen in de brugklas binnen komen op het gebied van Engels zeer divers is. Het TTO-team van de RSG is dan ook een ambitieuze samenwerking aan gegaan met het Anglia-netwerk dat, onder auspiciën van het Europees platform, streeft naar het bevorderen van het Engels in het algemeen. In de komende maanden zullen wij samen met de Anglia-deskundigen, en hopelijk een groot aantal geïnteresseerde basisscholen, onderzoeken of we kunnen komen tot een vorm van duurzame samenwerking op het gebied van Engels. U-teach Een aantal docenten van het TTO-team is nauw betrokken bij een nieuw initiatief van de universiteit van Utrecht dat is gericht op het opleiden van gespecialiseerde TTOleerkrachten voor de bovenbouw. De RSG zal, als alles volgens plan verloopt, een bijdrage leveren aan het opleiden van studenten en beginnende docenten. We hopen op deze manier in de toekomst een aantrekkelijke school te zijn voor aanstormend TTO-toptalent. Het is duidelijk dat de RSG en de TTO-afdeling beslist niet op haar lauweren rusten. De ontwikkeling van het tweetalig curriculum is daarmee terecht een never ending story. Peter van Voorthuizen - teamleider TTO RSG MAGAZINE - 11 | 2009

Iwork Iwork (INTERNATIONAL WORK EXPERIENCE) Ik werk, in het buitenland, in een vreemde taal! In de 5e klas van het tvwo organiseren we nu al een paar jaar de zgn. IWORK stage. Leerlingen uit die klas moeten tenminste een week op stage in het buitenland (in hun eentje) bij een Engels sprekend bedrijf. In het kader van internationalisering op school, en als aanvulling op het tvwo-programma in de bovenbouw, blijkt dit een zeer succesvol en leerrijk project. Doordat leerlingen alleen op reis moeten en aan de slag gaan, leren zij zichzelf redden in een vreemde taal, communiceren binnen een bedrijf, en verantwoordelijkheden dragen. Zo oriënteren ze zich op hun latere loopbaan, en heel vaak houden ze er goede vriendschappen aan over! De leerlingen organiseren de stage helemaal zelf, en dat is nou juist ook een belangrijk onderdeel van het programma. Niet bij iedereen gaat dit altijd even vlot, maar als het zo ver is, heeft altijd iedereen weer ergens een plekje. Achteraf kijken de leerlingen juist extra trots terug op hun stage die ze zelf geregeld hebben! Als docenten zien we elk jaar weer dat de leerlingen gegroeid zijn, ze een schat aan ervaringen meenemen, en ze het nooit hadden

willen missen. IWORK wordt niet alleen door docenten georganiseerd, maar ook door ouders van leerlingen uit 5tvwo. We merken dat ouders het erg prettig vinden betrokken te worden bij de organisatie van de school. Organisatoren van IWORK op dit moment zijn mw. Buurkes en dhr. Wiffen. Hanna Nieuwdorp

4T leerlingen voor 1 dag docent Engels Eind september vond weer de Europese Dag van de Talen plaats. In heel Europa werd op scholen en andere instellingen de aandacht gevestigd op internationalisering binnen de klas, taal en het belang van taalverwerving. Leerlingen van onze school doen al jaren actief mee met deze Europese Dag van de Talen. Ook in september bezochten zij ruim 35 basisscholen in en rond Harderwijk. Doel: het geven van een les Engels. De 4e klassers uit het TVWO, werden voorbereid door hun docent Engels, Hanna Nieuwdorp. In een paar weken tijd leerden de leerlingen voor de klas te staan en leerden ze enkele kneepjes uit het docentenvak. Nieuwdorp: “Wat ik ze nu geleerd heb, zie ik ook terug. Nu ik ze verteld heb dat structuur, en het uitleggen van het doel van een les of lesonderdeel heel belangrijk is,

confronteren ze mij er dagelijks mee. Als mijn les niet in elkaar zit zoals ik het hen geleerd heb, krijg ik dat direct te horen!” Hoewel het voor de meeste leerlingen aan het begin van het schooljaar nog een grote uitdaging leek, waren de reacties na de dag enthousiast: “Het was heel leuk, het ging heel goed. Makkelijker dan verwacht!” en “De leerlingen waren zelfs stil…! Gelukkig was de les niet te kinderachtig (dat vonden we eerst) en waren we met zijn tweeën. Je zag heel erg duidelijk verschillen tussen de ene en de andere klas. Gelukkig luisterden ze en dat zorgde ervoor dat het leuk was om te doen.” De betrokken docenten van de RSG kijken met tevredenheid terug op het hele project. Elk jaar is het weer spannend hoe onze leerlingen het gaan doen: en elke keer staan ze daar toch gewoon weer, alsof ze het al jaren doen!

4tvwo leerling Nicole Bijkerk beantwoordt vragen van twee groep 8 leerlingen van OBS De Bogen in Harderwijk

her c a e t s a n 4T TO ll

RSG MAGAZINE - 11 | 2009

interview Marck Interview met Marck Timmermans 5tvwo Je zit nu in 5vwo, en je doet nog steeds de tweetalige Engelse opleiding. Heb je ooit geaarzeld of je er verder mee zou gaan? Nee, ik vind dat als je er eenmaal mee bent begonnen je het moet afmaken. Dit jaar staat er o.a. IWORK gepland, wordt dat spannend voor je? Ik zie het niet als een uitdaging, maar meer als een leuke ervaring. Je kan naar het buitenland, er werken, kijken hoe het er daar toe gaat, en dan hoop je daar weer wat van te kunnen leren. Heb je al een idee in welk land je dan terecht gaat komen? Ik zou dan graag naar Zweden willen, daarmee heb ik ook al een uitwisseling gehad. En die contacten heb ik onderhouden. Ik hoop daar dus een stageplek te kunnen regelen, dan zit dat goed. Zijn er nog meer leuke dingen die je tot nu toe hent gedaan? De buitenlandse reizen vooral. Naar Newcastle in de tweede klas, dat was wel snel met de boot heen en weer. En in de derde klas naar York. Dan heb je meer vrije tijd en kun je meer de stad ontdekken. Merk je op zulke momenten ook dat je Engels echt goed is?

Iedereen twijfelt altijd van ‘ik ben niet zo goed in Engels en dat zal wel niet lukken’. Maar je raakt er heel snel aan gewend. En je merkt dat het ook echt beter is geworden. Je kan je intussen heel goed redden in het Engels. Eigenlijk spreek je het vloeiend. Gaat dat nou snel wanneer je als brugklasser start terwijl je op de basisschool niet veel Engels krijgt? Al na een maand konden de meesten van ons al redelijk Engels spreken. En dat werd daarna snel nog beter. De eerste twee tot drie weken mochten we nog wel Nederlands er bij praten, maar daarna niet meer. En uiteindelijk kostte het helemaal niet zo veel meer tijd om je daarmee te kunnen redden. Praat je dan ook door in het Engels als je het lokaal uit bent? Ja soms gebeurt dat wel als je al ergens over

gaan doen? Dit verbreedt o.a. de mogelijkehden van studieplekken. Je kan ook in het buitenland gaan studeren. Of ik dat ook echt ga doen weet ik nog niet, maar de mogelijkheid is er in ieder geval wel. Zijn jullie thuis Engels geöriënteerd? Eigenlijk niet zo. Ik heb hooguit wat verre kennnissen in Schotland. Maar mijn ouders stonden er helemaal achter. Mijn zus heeft deze opleiding ook gedaan, en die doet tegenwoordig ‘international business management’. Dat sluit heel mooi aan. Ze heeft er veel voordeel van. Heb je nog een advies voor aankomende brugklasleerlingen? De meeste mensen overschatten dat Engels, en zijn er bang voor dat ze het niet zullen redden.

aan het praten was en je gaat daarmee door. Denk je op een geven ogenblik ook in het Engels; heb je bijvoorbeeld zelf niet meer in de gaten of je een boek in het Engels of in het Nederlands leest? Ja dat heb ik soms wel. Dan lees je een boek in het Engels en ondertussen denk je er over na. Dan mix je die talen wel een beetje in je gedachten. Je gaat straks ook een IB-certificaat halen. Wordt dat lastig of heb je daar nog geen goed idee van? Ik denk dat dat best wel heavy wordt. Je moet er echt veel voor doen. Het is voornamelijk schrijven, en veel spreken. Maar wel diepgaand. Ter voorbereiding hebben we in de toetsweek een essay moeten schrijven. Dat moest over een boek gaan, en we hadden er drie uur de tijd voor. Dan moet je echt een analyse schrijven, en niet zomaar een flodderstukje. Je moet er echt over nadenken en er diep op in kunnen gaan. Je profielwerkstuk en de presentatie daarvan moeten volgend jaar ook in het Engels; zie je daar tegen op? Nee, dat komt allemaal wel goed. Hoe past dit hele traject in een vervolgopleiding, of wat je later wil

Het is niet zo moeilijk en het wordt heel goed opgebouwd. De meeste kinderen die er wat tegenop zagen toen we in de eerste zaten konden het uiteindelijk allemaal. Zijn jullie nog als een complete groep bij elkaar? Er vallen natuurlijk altijd wel een paar af, maar de meesten willen het gewoon afmaken. Je stimuleert elkaar daar ook in. Er is ook aandacht voor cultuur, zoals teaparty’s. Wat vind je daar van? Ja je leert dan wel weer over een andere cultuur. Zo hebben we een high tea gehouden. Dan ervaar je weer hoe Engelsen dat doen en hoeveel werk ze er van maken; ze maken er echt een “big deal” van. Het is ook echt een sociale bijeenkomst. Ben je zelfs anglofiel er van geworden? Nou nee dat nou ook weer niet. Bovendien regent het heel veel in Engeland. Nee het gaat er meer om zo’n wereldtaal te leren. Daar heb je echt wat aan. Met die Zweedse scholieren corrrespondeer je natuurlijk ook in het Engels. Is dat van jullie nou beter? Wel beter dan de meesten, maar een paar Zweden zijn ook wel heel erg goed. Maar gemiddeld zijn wij beter; dat voelt ook wel lekker.

iew i n t e r v Het valt erg mee; je raakt er snel aan gewend.

Olaf Budde RSG MAGAZINE - 11 | 2009

interview Jiri IInterview met Jirí Ludvík Al jaren heeft de RSG een uitwisseling met de zusterstad van Harderwijk, Znojmo. Nu waren de Tsjechen bij ons te gast. Hoe kijken hun docenten aan tegen een dergelijke uitwisseling? Op welke school werk je? Op het Gymnázium Dr. Karla Polesného ve Znojmĕ. En welk vak geef je daar? Ik geef muziek en geschiedenis. Ben je al vaker hier in Harderwijk geweest? Ja, dit is de vijfde keer met een groep scholieren. Maar privé ben ik al ca. 12 keer in Harderwijk geweest. Ik speel in een band en dan is het erg leuk om met vrienden hier in Harderwijk samen te spelen. Wat vind je tot nu toe van deze uitwisseling?

Prima, we hadden gisteravond een bijzondere maaltijd die door een echte kok werd gekookt. Het was een soort Middeleeuws gerecht, heerlijk. Het heeft mijn mening over het Nederlandse eten erg veranderd. Vallen je duidelijke verschillen op tussen de scholen? Wij hebben een gebouw van 100 jaar oud. Inhoudelijk zijn de verschillen niet zo groot, en ik denk dat we steeds verder naar elkaar toegroeien. Een verschil is wel dat de leerlingen hier vooral op de fiets naar school komen. Bij ons lopen ze of komen ze met de bus. Ook is er een goed en frequent rijdend busnet in de regio. Zijn er nog wel eens blijvende contacten na zo’n uitwissleing? Er is veel contact over de mail, via Hyves etc.; ook vooraf. Het is wel grappig dat leerlingen uit Harderwijk

nog wel eens met hun ouders naar Znojmo komen om te laten zien waar ze geweest zijn. Wat is het belang van een dergelijke uitwisseling? Voor onze leerlingen is een oriëntatie op het westen belangrijk. Naar het oosten is het vaak meer van hetzelfde. En ze kennen de zee niet.... Ze worden door de situatie (in gastgezinnen) nu gedwongen om te communiceren in een andere taal. Hun blik wordt verbreed, en dat hoort bij de vorming tot wereldburgers. En ze nemen kennis van een flink andere cultuur. Olaf Budde

interview RSG MAGAZINE - 11 | 2009

Comeniusprojecten

Twee Comeniusprojecten. Alle leerlingen van 3mavo en 3havo gaan dit schooljaar meedoen aan een internationaal project. Zo komen de meeste leerlingen digitaal in contact met leeftijdgenoten uit een ander land. Ze leren elkaar en elkaars land een beetje kennen en ze gaan samenwerken aan één bepaald onderwerp. Hoe komen we aan die projecten? Afgelopen jaar zijn er twee aanvragen ingediend voor Comeniusprojecten bij het Europees Platform. Dat is een instelling die in alle Europese landen de internationalisering op scholen stimuleert. De ene aanvraag was voor 3mavo, samen met vier andere landen, en de andere aanvraag was voor 3havo, samen met zeven andere landen. Voor beide projecten hadden we een degelijke projectbeschrijving en een mooie titel. Na ongeveer een half jaar wachten kregen alle betrokken landen bericht van het Europees Platform: onze aanvraag was goedgekeurd. Nu konden we samen concrete plannen gaan maken. Wat is het voordeel van een Comeniusproject? De Europese Unie streeft ernaar dat zoveel mogelijk jongeren en docenten in Europa

gaan samenwerken. De idee is: hoe meer contact over en weer, des te meer acceptatie en begrip tussen de verschillende culturen. Sta je open voor nieuwe ervaringen, dan krijg je meer kansen in je leven. Als scholen in verschillende landen samenwerken aan één internationaal project, kunnen ze financiële steun krijgen. En met die subsidie kunnen o.a. de projectbijeenkomsten in de landen die meedoen, betaald worden. Comeniusprojecten zijn projecten van drie of meer scholen in landen van de Europese Unie en nog wat toegevoegde landen. Die scholen werken twee jaar lang samen aan een onderwerp, waaraan de Europese gedachte, universele waarden en dat soort dingen, ten grondslag liggen. De docenten, en zo nu en dan ook een aantal leerlingen, ontmoeten elkaar regelmatig. Tussen de ontmoetingen in werken ze op school aan het project. Ze wisselen de informatie digitaal uit. Het eindresultaat wordt opgestuurd naar het Europees Platform. Het moet natuurlijk wel aan stevige eisen voldoen. Welke landen doen mee? Eerst het project voor 3mavo. Het heet: “Migration, a pelgrimage to welfare”. Het coördinerende land is Spanje en de andere landen zijn Portugal, Griekenland, Italië en

Nederland. Het onderwerp “migratie” biedt veel aanknopingspunten; van vluchtelingen en asielzoekers, tot discriminatie en vervolging. Eind november zijn drie docenten en vier leerlingen uit 3mavo naar Spanje gegaan voor de eerste projectbijeenkomst. Hier zijn de concrete plannen voor het hele project gemaakt. Het andere project is voor 3havo. Het heet: “Beyond words” en in dit RSG Magazine staat er een apart artikel over. Tot slot In de komende twee jaar zijn de derde klassers van mavo en havo regelmatig met deze onderwerpen bezig. Ze ontdekken wat de invalshoek van de andere landen is en ze vergelijken de resultaten. Als de leerlingen met plezier aan het project gewerkt hebben èn na afloop een idee hebben van de andere landen en het leven op de partnerscholen, en als ze ook nog iets hebben opgestoken van het onderwerp, dan zijn deze projecten geslaagd te noemen. Irene Groen

RSG MAGAZINE - 11 | 2009

Day of the newspaper Day of the Newspaper! In zowel de onderbouw tvwo, als de onderbouw wereldklas en wereldwijs doen we mee met het project Day of the Newspaper. Al vele jaren draait dit heel simpele maar zeer succesvolle project op onze en enkele andere tto scholen in het netwerk. Sinds kort doen ook de wereldklas en wereldwijs klassen mee. Leerlingen krijgen per tweetal allemaal dezelfde Engelse krant uitgereikt, en daarnaast een vragenblad met ongeveer 50 vragen en een antwoordvel. Ze krijgen twee à drie lesuren de tijd om alle antwoorden te vinden in de krant. Het groepje met de meeste correcte antwoorden dat ook nog het snelst is, wint een leuke prijs. De leerlingen zijn altijd erg fanatiek. Ewan Klomp en Jelle Oostveen uit 1T kregen donderdag 19 november een prijs! Ewan en Jelle, nog onwetend dat ze later die dag de winnaars zullen zijn Hanna Nieuwdorp

indrukken van bruggers indrukken van tto-bruggers De allereerste dag was heel spannend, maar toen ik eenmaal op school was, was dat over. Vrienden maken gaat heel snel. En in de eerste week ben ik al bij iemand wezen spelen. Ook het Engels viel mij best mee. In het begin praten de docenten ook nog heel veel Nederlands. De eerste dag hebben we helemaal geen huiswerk op gekregen. Ik vind het eigenlijk best wel leuk. Je maakt veel lol met alle kinderen. Het is ook een voordeel dat je telkens van lokaal moet wisselen. Dan hoef je niet de hele tijd te zitten en kun je tussendoor even praten. Eigenlijk is het dus heel leuk. Kevin, 1U

In het begin vond ik het best eng. Ik zette mijn fiets weg en gooide al meteen de hele rij om.... Allemaal boze blikken natuurlijk. Dan moest ik het lokaal nog zoeken. Ik had thuis op de plattegrond al helemaal bepaald hoe ik moest lopen. Ik vond het wel fijn dat ik mijn eerste les nog gewoon in het Nederlands mocht praten. Het Engels werd overal rustig

opgebouwd en alles werd uitgelegd. Dat vond ik ook heel prettig. Ik had allemaal verhalen gehoord dat als je een paar woorden Nederlands spreekt, dat je dan meteen uit de klas gestuurd zou worden. Maar dat is helemaal niet waar. Alle andere kinderen uit mijn oude klas zijn naar een andere school. Daarom vond ik het best wel eng om naar deze school te gaan. Met een groepje aankomen is toch minder eng. Maar ook dat viel mee. Ik had eigenlijk vrij snel nieuwe vrienden gemaakt. Robin, 1U

Toen ik voor het eerst met een zware boekentas op mijn rug naar school fietste, was ik best wel zenuwachtig. Hoe zou het zijn in de brugklas? Zijn de leraren wel aardig? Eindelijk was ik op school. En… het viel erg mee. Maar wel heel anders. Je kon geen verstoppertje doen in de pauzes. Aan het begin vond ik het Engels bij alle vakken wel moeilijk. Wat wel leuk is, is dat ik na een week al een stuk beter Engels kan dan eerst! Het is superleuk om tvwo te doen, ik heb er zeker geen spijt van. Ik hoop dat jullie ook tvwo gaan doen. De leraren zijn namelijk heel aardig!

De eerste twee weken op het tvwo vond ik eigenlijk niet zo leuk, omdat we gelijk veel huiswerk meekregen. Op de basisschool kreeg ik eigenlijk nooit huiswerk. ‘Ja,’ denk je dan, ‘huiswerk hoort erbij’ en dat dacht ik natuurlijk ook. Maar ik was er wat langer mee bezig, omdat alles in het Engels is en op de basisschool kreeg ik heel weinig Engels. Gelukkig gaat het Engels nu al veel beter en begin ik alles nu ook heel leuk te vinden.

Marlous, 1U

Marc, 1U

Dieuwertje, 1U

Tvwo is heel leuk!!! De eerste weken is het Engels natuurlijk heel moeilijk, maar na de herfstvakantie spreek je het al best goed! En een SO, daar hoef je niet bang voor te zijn, dat cijfer telt niet zo zwaar mee als een repetitie. Maar wel leren hoor! Alle leraren en leraressen zijn heel aardig. Ik heb absoluut geen spijt van mijn keuze!

RSG MAGAZINE - 11 | 2009

ELOS SCHOOL

ELOS op Slingerbos | Levant Leerlingen voorbereiden op een internationale toekomst, dat is de bewuste keus die RSG Slingerbos | Levant heeft gemaakt. Daarom zijn we sinds dit jaar een ELOS-school. Dat betekent: Europa als leeromgeving op scholen. Je ziet het overal om je heen, bijna iedereen krijgt wel eens te maken met leren, werken of leven in het buitenland. De wereld om Nederland heen wordt steeds belangrijker in ons bestaan. Daarom willen wij onze leerlingen zoveel mogelijk kansen bieden, zodat ze zich gemakkelijk leren bewegen in Europa en ook daarbuiten. Vandaar de keus voor ELOS. ELOS biedt een netwerk van scholen in Nederland en in andere Europese landen. Die scholen wisselen ervaringen en lesideeën uit, ze helpen en stimuleren elkaar. ELOS geeft structuur aan de internationale activiteiten op school. Het is een soort kapstok waar alles, wat in de school met internationalisering te maken heeft, aan hangt.

Dat betekent in de praktijk dat de school zich op twee dingen richt: vreemde talenonderwijs op hoog niveau en kennis van Europa. We hebben al een tweetalige afdeling, dus het niveau van het Engels is al op behoorlijk niveau. Maar ook Frans en Duits gaan versterkt worden. Leerlingen kunnen kiezen om een speciaal Europees erkend examen voor die talen af te leggen, waardoor ze gemakkelijker toegang kunnen krijgen op buitenlandse opleidingen. De andere tak is Europese en internationale oriëntatie. Kennis van Europa en de wereld vind je nu al in heel wat vakken terug. Maar het is de bedoeling om ook “Europakunde”, -kennis van de Europese Unie-, als doorlopende leerlijn vanaf de brugklas tot in de bovenbouw aan te bieden. In de bovenbouw kunnen leerlingen een keus maken voor “Interart” of “Interscience”. Bijvoorbeeld een profielwerkstuk maken over een Europees “science-” of “art”-onderwerp, in het Engels. Dat kan soms ook in samenwerking met leerlingen in het buitenland. Uiteraard heb je buitenlandse contacten nodig voor al deze ambities. In de brugklas en

tweede klas worden korte, afgeronde projecten via het internet met buitenlandse scholen gedaan, door “e-twinning”. Dat gaat via een speciale website voor dit soort activiteiten. In de derde klassen werken de leerlingen aan internationale Comeniusprojecten. En voor de vierdeklassers zijn er de uitwisselingsreizen. Dat is voor veel leerlingen het hoogtepunt in hun schoolleven. Het is dé manier om leven en leren in een ander land mee te maken. De voertaal is in het algemeen Engels. Dat geldt ook voor de voorbereiding, het email-contact, de opdrachten en de afronding. Aan het eind van hun opleiding kunnen leerlingen die aan alle ELOS-eisen voldoen, een ELOS-certificaat krijgen. Dat geeft aan dat ze Europees georiënteerd zijn en dat ze twee talen op hoog niveau hebben afgesloten. Dit certificaat opent niet alleen de deuren naar buitenlandse opleidingen, het is ook bijzonder nuttig voor de rest hun carrière in hun lerende en werkende leven.

Irene Groen RSG MAGAZINE - 11 | 2009

‘Girlstalk’ TWEE WERELDWIJZE MEIDEN Uit de 2HAVO wereldklas: Sophie van Dijke en Nicky Tersteeg Toen ik Sophie en Nicky in het Engels vroeg of ze het interview in het Nederlands of Engels wilden doen, antwoordden ze allebei meteen: in het Nederlands! Maar ik hoefde maar heel even te proberen en wat bleek: ze konden het uiteindelijk toch prima in het Engels af! Compliment meiden, jullie kunnen het hartstikke goed! Why are you doing ‘wereldwijs’ at the moment? Nicky: English helps you to talk to people abroad, and you can do much more with it when you’re older.” Sophie: “yes, and I would like trips to foreign countries and later I will use English a lot!” Which subjects are taught in English, and which one do you like best? Sophie: ‘English of course, and music, ACD (arts crafts and design), geography, home economics and PE’ (Physical Education). I like ACD from mr. Krabman, because the lessons are creative and we work with colours a lot.” Nicky: “I like ACD and home economics, because I like to cook things, and we speak English the first quarter of the lesson with each other, and I like it.” Is it difficult to have your lessons in English? Nicky: “Sometimes, for example when mr. Krabman is explaining something and he uses a lot of difficult words. But most difficult is

to speak English in front of everyone, because you’re scared to make faults.” Sophie: “ I agree!! It is not every time hard, but sometimes you think: ‘oh yeah, English, and not in Dutch’. You want to give an answer sometimes, and you know the answer in Dutch but cannot say the English words”. What does the teacher do then? Nicky: “The teacher tries to help you, and ‘verbeteren’. Sophie: “Some teachers say: ‘What is that in Dutch?’ Dan zeg je het in het Nederlands, and then they translate it for you.” Toen ik vroeg aan Sophie en Nicky of ze al wisten wat ze wilden worden, moesten ze toch nog wel even nadenken... Maar het was in ieder geval wel iets waar ze Engels voor nodig gingen hebben! Sophie en Nicky, bedankt voor dit interview en succes met de wereldwijs klas. Hanna Nieuwdorp

Een wereldwijze docent: Elly Kamp Welke klas geef je les, en wanneer ben je daarmee begonnen? Ik geef les in de 2 havo wereldklas, vanaf 1 september 2009. Dit is het eerste jaar dat we wereldwijs in de havo hebben. Waarin verschilt het lesgeven in de wereldwijs havo klassen van het lesgeven in je reguliere lessen Engels?

MORE speaking activities! Er ligt grotere nadruk op het actief in de les gebruiken en spreken van de taal. Wat vind je het leukst aan wereldwijs? De leerlingen krijgen per week een extra uur Engels, dat ik met hen volledig invul met spreekvaardigheid. Wat is het minst leuk of moeilijkst in de wereldklas? Het is lastig sommige leerlingen over de drempel te trekken echt alleen maar Engels te spreken. Wat voor activiteiten doe je allemaal met de leerlingen? We organiseren binnenkort bijvoorbeeld een High Tea, de leerlingen geven presentaties over een project rond Darwin/de Beagle. Laatst hebben we nog een leerzaam project rond de Berlijnse muur (Berlin Wall) gedaan. Hoe ervaar je het als docent Engels les te geven in de wereldwijs klassen? Het is echt een extra uitdaging, en vooral om leuke en nuttige lesideeën te ontwikkelen. Het is belangrijk dat de lessen zowel het taalniveau verbeteren als een internationaal karakter hebben. Bedankt voor dit interview Elly, en jij en je andere collega’s in de wereldwijs klassen: veel succes en plezier! Hanna Nieuwdorp

RSG MAGAZINE - 11 | 2009

Internacional

RSG MAGAZINE - 11 | 2009

‘3mavo en España’ !

RSG MAGAZINE - 11 | 2009

TANDEMLEREN Tandemleren De Wereldklassen 2havo op RSG Slingerbos en op RSG Levant zijn natuurlijk extra georiënteerd op de wereld om hen heen. De naam zegt het al. Dat ze veel in het Engels doen, is bekend. Maar dit jaar krijgen ze ook een kans om hun Frans in de praktijk te brengen. Ze doen dat met het project Tandemleren, in het Frans Apprentissage Tandem. Vorig jaar hebben we een proefproject gedaan in een 2havo-klas. We hebben toen in het Frans en in het Nederlands gemaild met leerlingen uit België, in de buurt van Luik. Zij zijn Franstalig en leren Nederlands en hier is dat precies andersom. Ze kunnen dus heel goed van elkaar begrijpen dat de taal van de ander niet zo gemakkelijk is. Dit jaar breiden we het project wat uit. De leerlingen hebben een email-maatje in België, waarmee ze ongeveer één keer per maand een bepaalde opdracht doen, half Frans, half Nederlands. Het leuke is dat veel leerlingen elkaar ook op MSN tegenkomen; dat komen ze dan in de les vertellen. In de opdrachten schrijven ze gestructureerd over hun eigen leven, hun interesses en school. Er volgt ook een presentatie over en weer van school en woonplaats. Binnenkort gaan ze elkaar kerstkaarten sturen en vergelijken ze Belgische en Nederlandse feesten met elkaar. Uiteindelijk mogen ze ook wel eens, heel beperkt, een taalfoutje bij elkaar verbeteren. Het hoogtepunt van het Tandemleren wordt een ontmoeting tussen de Belgische en de Nederlandse klassen, in februari / maart. Op die dag gaan de leerlingen met hun partner(s), als “tandem” dus, aan de slag, waarbij ze in het Frans en in het Nederlands met elkaar communiceren. Heel spannend om elkaar in het echt te ontmoeten en een geweldige kans om het Frans en het Nederlands in de praktijk te gebruiken ! Irene Groen

‘Beyond Words’ de start van een groot Comenius Project De derde klassen van de havo gaan de komende twee jaar werken aan een groot Europees project. En om het wat plechtig te zeggen: ‘daarbij staan de communicatie van universele waarden, concepten en ideeën centraal, gebruik makend van de verschillende uitingsvormen van kunst in de ruimste zin van het woord’. Elke partner in het project zal onderzoek doen naar sociaal historisch bekende gebeurtenissen van het eigen land. Op de RSG. zal het vak geschiedenis daar een grote rol in spelen Aansluitend zal er aandacht worden besteed aan verschillende kunstuitingen die als thema een belangrijke historische gebeurtenis hebben. Bij de keuze van onderwerpen zullen universele waarden als vrede, solidariteit, gelijkheid, broederschap, dialoog, vriendschap, rechtvaardigheid en geluk een grote rol spelen. Na deze voorbereidingen zullen de leerlingen uit 3-havo vooral binnen de SLH-tijd aan de slag gaan met een bepaalde kunstvorm. (o.a. muziek, tekenen, film, poëzie). Daarmee gaan ze zelf een historisch gegeven eigentijds interpreteren. Kunst werkt in dit project als een universele taal. Een manier om de leerlingen uit 8 verschillende landen met elkaar in contact te laten komen. Het gaat om Finland, Griekenland, Bulgarije, Roemenië, Turkije, Italië, Nederland en Spanje. Dit laatste land gaat coördineren. De startbijeenkomst van dit project vond plaats in Helsinki. Van 2 t/m 6 november waren vertegenwoordigers van deze acht landen land te gast in Espoo, een klein voorstadje van Helsinki. Voor de RSG waren dat mw. Groen(coördinator internationalisering) en mw. Hartog (coördinator havo). Wij werden

o.a. ontvangen door het Finse Ministerie van Onderwijs. De deelnemende landen hebben afgesproken wanneer de projectbijeenkomsten zijn voor de docenten. Elk land ontvangt binnen de komende twee jaar één keer vertegenwoordigers van de deelnemende scholen. Ook zijn er afspraken gemaakt over de meereisdata van leerlingen. Veel leerlingen uit 3-havo hebben al contact gehad met leerlingen van de deelnemende buitenlandse scholen via e-mail. Maar de komende twee jaar gaan ook 4 x 3 leerlingen uit de derde klas meereizen naar Roemenië (april) en Italië (september 2010). In het schooljaar 2010-2011 gaan ze ook mee naar de slotbijeenkomst in Salamanca. Hoe wij de meereizende leerlingen selecteren wordt nog bekend gemaakt. Tijdens de buitenlandse bijeenkomsten met leerlingen zal elke school steeds presentaties geven van het gemaakte werk. In de vorm van kunst als universele taal die mensen verbindt. Naast het dagelijkse overleg over de uitgangspunten en de voortgang van het project, was er tijdens de week in Espoo ook gelegenheid om veel informatie uit te wisselen met andere scholen. Het ging dan over de verschillende onderwijssystemen en over bijvoorbeeld het verschil in cultuur. Zo kom je nog eens ergens achter. De Griekse school en de Spaanse school zijn ’s middags na 2 uur dicht, de Italiaanse school is begin juni al gesloten, de Roemeense school is ook kostschool. De Finnen hebben volgens onderzoeken al drie jaar op een rij het beste onderwijs, en de Bulgaarse docenten verdienen wel erg weinig. Kortom veel stof tot praten. We bezochten het al eerder genoemde Finse Ministerie van Onderwijs, het Museum van Moderne Kunst in Espoo en we brachten een bezoek aan de hoofdvestiging van Nokia. Beyond Words is nu definitief gestart!!! De website van het Comeniusproject Beyond Words is: www.e-quercus.es/comenius Willy Hartog RSG MAGAZINE - 11 | 2009

DEBATING Locatie Levant wordt tweede in het debattoernooi Waterschap Zuiderzeeland Klas 3Ha van locatie Levant uit Zeewolde is tweede geworden bij het Jongerendebat van Waterschap Zuiderzeeland. Het Jongerenpanel van het waterschap organiseerde het grote scholierendebat in de Meerpaal in Dronten. Zes middelbare scholen uit Flevoland gingen een sportieve strijd met elkaar aan. De zes scholen gingen door middel van een voorronde met elkaar in debat. De twee winnende scholen uit de voorronde waren locatie Levant en het Ichtus College. Deze twee scholen debatteerden in het finaledebat over de stelling: ‘alle natuurgebieden moeten opengesteld worden voor recreanten’. De jury onder leiding van dijkgraaf Henk Tiesinga, jurylid heemraad Lida Schelwald-van der Kleij en de 12 leden van het Jongerenpanel riep de school Ichtus College uit Dronten uit tot winnaar. Locatie Levant werd hierdoor tweede. Het debattoernooi startte met een debat tussen twee partijen: de commissaris van de Koningin in de provincie Leen Verbeek, dijkgraaf Henk Tiesinga en de plaatsvervanger voor Minister Jacqueline Cramer, Arjan Dikmans, en drie leden van het Zuiderzeeland Jongerenpanel. Daartegenover zes scholieren, van iedere school één.

De leerlingen van locatie Levant waren goed voorbereid. Twee klassen hebben eerst een intensieve debattraining van het Nederlands Debat Instituut. Na deze training kwamen Mirthe Govaerts en Santino Broer als beste debaters naar voren. Mirthe ging vooral in debat met de commissaris van de Koningin, de dijkgraaf en de plaatsvervanger van de minister. Door haar messcherpe argumenten werden de bovengenoemde heren regelmatig voor het blok gezet en zij moesten alles uit de kast trekken om op een overtuigende wijze deze sterke argumenten te weerleggen. Deze ronde werd dan ook door de scholieren gewonnen! Santino deed het ook prima. Hij nam het op tegen vijf andere afgevaardigden in het zogenaamde ballon debat. Dit is een vorm waarbij er telkens een debater afvalt. Zij verdedigen allen in 1 minuut waarom

het hoofdkantoor van het Waterschap Zuiderzeeland in hun eigen stad of dorp moet staan. Santino viel helaas in de finale af, maar ook zijn prestatie mag er zijn.

Mirthe Govaers met de 2e prijs

RSG MAGAZINE - 11 | 2009

Internationalization

Tweetalig onderwijs op de mavo Onderwijs van wereldklasse(n) Vorig schooljaar is RSG Slingerbos | Levant in de mavo-afdeling gestart met de wereldklassen. In de klassen 2 en 3 mavo wordt een deel van de lessen in het Engels gegeven. Het gaat om vakken als Art, Craft and Design (KuBv), Physical Education (bewegingsonderwijs), Home Economics (verzorging) en gedeeltelijk Geography (aardrijkskunde). De bedoeling hiervan is de spreekvaardigheid en luistervaardigheid van de leerlingen op een speelse en natuurlijke wijze te vergroten. Bovendien wordt er ingezet op internationalisering van een deel van het onderwijs. Dit gebeurt bijvoorbeeld door projecten en uitwisselingen met scholieren uit het buitenland. Door het stimuleren van de taalvaardigheid Engels en een meer internationale oriëntatie kunnen leerlingen excelleren binnen hun eigen schoolsoort. Een nieuwe uitdaging voor de leerling, maar ook voor de docent. De wereldklassen zijn niet alleen bedoeld voor “talige” leerlingen. Bij de deelnemende leerlingen, en dat is ongeveer de helft, gaat het er om dat ze bereid zijn extra te investeren in zichzelf. De motivatie is dus erg belangrijk. De leerlingen gaan een extra uitdaging aan en dat stimuleert ze, ook in

breder verband. Het Engelstalige traject wordt afgesloten met een Anglia-examen. Door het onderwijs in de wereldklassen worden de leerlingen voorbereid op een meer en meer internationaal georiënteerde samenleving waar Engels vaak de voertaal is. Hierbij valt te denken aan het internet, de Europese eenwording, het internationale bedrijfsleven, maar ook aan het vervolgonderwijs op mbo-niveau. John Wetzels afdelingsleider mavo

TTO op de website Over niet al te lange tijd zal de TTO afdeling van onze school zich wat duidelijker gaan profileren op de website. Het bouwen van extra pagina’s en het verzamelen van materiaal is in volle gang. Houd de website de komende weken dus in de gaten! Hanna Nieuwdorp

Uitwisseling-Exchange-Scampio-AustauschIntercambio - Utbyte De derde week van april en de laatste week van september zijn spannende weken voor veel vierdeklassers. Het zijn de uitwisselingsweken! In april storten de leerlingen zich in een weekje “buitenland”, bij mensen die ze tot op dat moment nog nauwelijks kennen. En in september staan ze klaar om hun nieuwe vrienden wegwijs te maken in ons dagelijks leven. De vwo-leerlingen kunnen kiezen uit Znojmo (Tsjechië) en Uppsala (Zweden). En de havo-leerlingen kunnen naar Berlijn of Camposampiero (Italië). Allemaal fantastische bestemmingen, met veel historie en cultuur. Op onze school zijn we heel blij met de stabiele contacten met onze partnerscholen. Doordat we al jaren met deze scholen samenwerken, is er een warme relatie ontstaan tussen de docenten. En dat heb je nodig om ieder jaar weer uitwisselingen te organiseren. Om een voorbeeld te geven: in de Italiaanse school stonden afgelopen jaar de uitwisselingen ter discussie. Tijdens een vergadering daarover ging Isabella, onze meest dierbare Italiaanse collega, staan. Ze verklaarde dat er van alles beslist mocht worden, maar dat de uitwisseling met Nederland niet mocht stoppen. Gelukkig had ze veel overtuigingskracht, dus ons contact met de “I. Newton-school” is weer gegarandeerd. RSG MAGAZINE - 11 | 2009

Internationalisering Meestal gaat steeds hetzelfde groepje docenten mee als begeleider naar een bepaalde bestemming. Maar er zijn natuurlijk ook wisselingen per jaar. Voor veel begeleidende docenten is de uitwisseling een weerzien met bevriende collega’s. Die vriendschappelijke band draagt bij tot het succes van de uitwisselingen. De voorbereiding van de reis naar het buitenland, en vooral ook van de “terugkomweek” is een enorme klus, die veel (vrije) tijd kost. Maar daar heb je het niet over, als je met z’n allen een geweldige week meemaakt, ondergedompeld in het leven van het land, vol activiteiten, vriendschap en gezelligheid Vraag je de leerlingen naderhand hoe ze de uitwisseling ervaren hebben, dan zijn ze

meestal heel enthousiast. De gastgezinnen zijn hartelijk, je wordt volgestopt met eten, de avonden met z’n allen zijn gezellig. De activiteiten overdag, op school en daar buiten, vallen in het algemeen in de smaak. Minpuntjes zijn soms het eten (op school), te lang lopen door een stad, saai museumbezoek, of te lang fietsen (in Nederland). Maar bij het afscheid van elke uitwisselingsreis, komen de tranen en de beloftes om echt heel lang contact te houden. Er zijn uitnodigingen uit voortgekomen, ’s zomerse bezoekjes, ouders die contact kregen, en zelfs één levenslange liefde.

aangepast worden. We gaan naar een nieuwe mix tussen samenwerken op school en bezoek aan toeristische hoogtepunten. Dat blijft vanzelfsprekend een wezenlijk onderdeel van de reis.

De programma’s per reis zijn inmiddels aardig uitgebalanceerd. Dat neemt niet weg dat ze steeds bijgeschaafd worden. Nu RSG Slingerbos | Levant ELOS-school is geworden, gaat de inhoud van de uitwisselingen iets

Irene Groen

Dit schooljaar kunnen de havo-leerlingen misschien naar twee nieuwe reisbestemmingen: naar Spanje, Salamanca, en naar Noord Italië, in de buurt van Padua en Venetië. De contacten zijn gelegd en de plannen worden gemaakt. Het is nog niet tot in alle details rond, maar we vertrouwen er vooralsnog op dat het gaat lukken!

RSG MAGAZINE - 11 | 2009

ACD Art Craft and Design in mavo wereldklas Binnen de Wereldklas is één van de vakken die in het Engels wordt gegeven KUBV. De vertaling van dit vak is Art, Craft and Design (ACD). In principe is het vak niet veranderd. De basis blijft kunst maken en kunst ervaren. Natuurlijk vooral het maken; dus tekenen en handvaardigheid. Maar er is nog een extra facet. Leerlingen krijgen delen van de les in het Engels. Het begint zodra de leerlingen binnenkomen met een vrolijke begroeting in het Engels. Ook de uitleg van de opdrachten krijgen de leerlingen in de Engelse taal, maar vaak wordt ook in het Nederlands een aantal opmerkingen toegevoegd. Het gaat erom dat leerlingen meer meekrijgen en op deze manier meer Engels leren te spreken. Ook een belangrijke factor is het zelf Engels praten met elkaar. Dat doen ze op specifiek aangegeven momenten. Meestal na een bel, of juist voor een bel. “ From now on we will speak English”. Het werkt wel. Maar af en toe hebben

te!! o m o r p e W ze wel een ‘reminder’ nodig om in het Engels te blijven praten. Wat hierbij goed werkt is ‘positive reinforcement’. Kortom heel duidelijk aangeven als iemand het goed doet. Ook een beloningsysteem waarbij leerlingen als klas een ‘treat’ krijgen als ze het goed doen. Dat kan zoiets simpels zijn als een compliment in hun begeleidingsboekje. In de opdrachten wordt ervoor gezorgd dat leerlingen meer ‘globaliserender’ gaan denken. Kortom over de grenzen van hun eigen land heen. Een goed voorbeeld hiervan is de opdracht ‘Creating an international skyline’. In deze opdracht maken de leerlingen een skyline van een stad in pen en inkt. Het doel is een stad te verzinnen met een internationale uitstraling. Dat doen ze door monumenten toe te voegen en door vlaggen er bij te doen. Een ander voorbeeld is een opdracht die momenteel in 3MW is gestart. Leerlingen onderzoeken een goed doel. Dat kan een internationaal goed doel zijn waarvoor zij een poster gaan ontwerpen. Naast het tekenen van

menselijke figuren bedenken zij ook een slogan in het Engels. Dat is nog lang niet gemakkelijk voor een ieder, maar zo komen taal en het maken van kunst op een goede manier samen. Maar je merkt wel dat het Engels van de leerlingen verbetert en tevens dat het vak nog steeds het vak KUBV blijft. Het krijgt en geeft een extra dimensie tijdens de lessen, zowel qua Engelse taal als internationaal denken. Amanda van ‘t Noordende

Buitenlandse culturen Internationalisering houdt ook in het kennis maken met andere culturen. 1T en 1U deden dat in de vorm van ‘pumpkin carving’. Dat betekende een heel gedoe, veel smurrie, maar ook plezier en mooie resultaten. ‘pumpkin carving’

G’ N I V R A C N ‘PUMPKI RSG MAGAZINE - 11 | 2009

‘first class’ Uitspraken van eerste klassers “We walked in through the main entrance, but we later heared that that was our first mistake (not a good start). Because there is a special entrance sneakily hided behind the bikes, where we are supposed t o e n t e r t h e s c h o o l .” ( R i c k 1T ) “First I thought T TO was very difficult, but I could understand every week more and more. I like T TO and I hope that I could keep going w i t h i t ”. ( H e s t e r 1 T ) ACD v ind ik he t leuk s te v ak , w ant daar heb je nooit huis wer k voor. Histor y vind ik ook wel een leuk vak. Thuis heb je het boek op CD-rom want het boek is te zwaar om mee naar huis te nemen. (Annew il 1T ) “ To e n ik h o o r d e d a t ik na a r d e R S G kon w il d e ik d a t m e t e e n . D a t ik o o k n o g n a a r t t o k o n , m a a k t e m ’ n d a g c o m p l e e t ”. ( J a n e t t e 1 T ) e Twinning een middel om te internationaliseren Internationalisering gaat pas echt leven voor leerlingen als het in hun eigen leefwereld komt. e-Twinnen kan daar een middel voor zijn. Het beperkt zich echter niet tot de tweetalige afdelingen. Iedereen mag en kan het gebruiken. e-Twinnen is een netwerk bedacht en begeleid door het Europees Platform. Met meer dan 50 000 leden en meer dan 4000 projecten over heel Europa kun je spreken van een groot medium. Het e-Twinning (www. etwinning.net) portaal zelf is vooral heel simpel en praktisch. Het is een manier om contact te zoeken met een docent in een ander land en om samen tot een project te komen. De mogelijkheden zijn enorm. Het portaal heeft een soort marktplaats. Een berichtenforum waar je een oproep kan plaatsten, of kan reageren op vragen van

anderen die zoeken naar partners. Het leuke is dat het enorm snel gaat. Het ene moment staat je bericht erop en vervolgens krijg je reacties vanuit Griekenland, Italië, Frankrijk…. Komt het dan tot een project dan krijgt jouw project een Twinspace. Eigenlijk een eigen Elo op de site. Voordeel daarvan is dat leerlingen daar hun eigen mailbox krijgen en tevens kunnen daar documenten, powerpoints en filmpjes geplaatst worden. Je kunt dan als docent meelezen wat de leerlingen onderling mailen naar elkaar. Voor onze leerlingen is het een uitkomst om eens over de grens heen te werken, maar het valt of staat met het initiatief van de docent. De docent zal er de meerwaarde van moeten inzien voor zijn of haar vak. En dat kan het zeker zijn. Aanmelden is gratis en dus raad ik een ieder aan dit te doen. Mochten jullie meer willen weten, kom gerust eens langs. Amanda van ‘t Noordende RSG MAGAZINE - 11 | 2009

CARE E R DAY

Zonde als je dit hebt gemist Elk jaar wordt voor leerlingen van Universum/ Jetnet scholen (waar de RSG dus ook bij hoort) een zogenaamde Careerday georganiseerd. Leerlingen uit 4havo en 5vwo kunnen dan kennis maken met de wereld van bèta en techniek in de praktijk. Helaas viel het dit keer uitgerekend in de toetsweek, en ondanks de aanpassingen in de individuele roosters (een toets dinsdag heel vroeg, en woensdag heel laat) durfden veel leerlingen het toch niet aan om mee te gaan. En dat was spijtig, want in de Van Nelle Denkfabriek (een industrieel monument in Rotterdam) viel veel te beleven. Philips liet zien dat ze geleidend garen hadden ontwikkeld dat je in textiel kan weven. Daarop worden led-jes gemonteerd. En zo kun je bijv. een T-shirt maken dat afhankelijk van je stemming een blije of een sombere smiley laat oplichten. Modeontwerpers kunnen nu hun fantasie nog meer de vrije loop laten. Verder blijkt er erg veel aandacht te zijn voor

waterstof als energiebron. Hoe kun je dat weer efficiënt en veilig in brandstofcellen toepassen. Bij de stand van de KEMA bleek ons dat goed te lukken bij speelgoedautootjes die we op waterstof lieten rijden. En Corus (hoogovens) was volop bezig om hele dunne stalen membranen te maken die de waterstof en zuurstofcellen moeten scheiden. Bij Sabic (de nieuwe naam voor DSM sinds ze zijn overgenomen door Saoudische investeerders) maakten ze duidelijk hoe je de eigenschappen van polymeren (zeg maar plastics) kunt beïnvloeden. Zij leveren op grote schaal plastic korrels waar andere bedrijven weer van alles van maken, van verpakkingsmaterialen t/m autobumpers. En de ene keer moet dat soepel zijn, en de andere keer weer stug. De uitdaging was om een plaatje doorzichtig polycarbonaat met een hamer kapot te slaan, waarna je het bankbiljet dat er onder lag mocht houden. Helaas, ondanks onze verwoede pogingen die door de hele hal te horen waren lukte dat

echt niet. Een jong en dynamisch bedrijfje had een nieuwe dansvloer ontwikkeld. Door de bewegingen van de dansers wordt zo veel energie opgewekt (te volgen op een monitor) dat de verlichting van de dansvloer en als het goed is een complete discotheek er op kan draaien. (Dans je niet dan dus ook geen licht!) Stevig stampend en springend hebben we aardig wat watt bij elkaar gedanst. Bij een bedrijf dat veel opdrachten voor Prorail uitvoert lieten ze een computerprogramma zien waarmee je de bouw van bruggen kunt simuleren. Door hem steeds zwaarder te belasten krijg je nauwkeurig door waar de zwakke plekken zitten. Waarschijnlijk gaan we dit programma ook bij O&O inzetten. Het farmaceutische bedrijf Schering Plough had voor scholen een computerprogramma gemaakt waarmee je kunt voorspellen of een bepaald geneesmiddel waarschijnlijk de moeite waard is om verder te onderzoeken. Je kijkt dan of het molecuulmodel van het medicijn RSG MAGAZINE - 11 | 2009

CARE E R DAY past in holtes van de ziekteverwekker. Dit lespakket hebben we natuurlijk meteen besteld; het kan bij biologe in 6vwo gebruikt worden. Bij de stand van de Universiteit van Wageningen stond een opstelling waarmee je kunt meten wat er allemaal gebeurt als je je flink gaat inspannen, bijvoorbeeld op een fiets. Rood aangelopen leerlingen met een grote slang op hun neus trapten zich suf. En er was nog heel veel meer te zien en te beleven. Volgend jaar willen we echt met een bus vol naar deze Careerday gaan i.p.v. met de twee autoâ&#x20AC;&#x2122;s waar we dit keer in pasten! Olaf Budde

RSG MAGAZINE - 11 | 2009

MUSICAL UPDATE Musical 2010 update We zijn begonnen met de repetities van de musicalgroep. Een kleine 30 leerlingen uit alle jaarlagen en afdelingen van school zijn al weer vier keer bij elkaar geweest op de vrijdagmiddag. Eerst stond iedereen nog wat onwennig tegenover elkaar maar na een paar vertrouwensoefeningen was het ijs snel gebroken. De eerste repetities werden gevuld met zingen, stemvorming, ademhalingsoefeningen toneeloefeningen en veel plezier. Hierna gaan

nog dans en toneelspel volgen. Voor welke musical we oefenen is nog een groot geheim maar dat zal in het volgende RSG Magazine wel duidelijk worden. Nog voor de kerstvakantie willen we audities houden voor het musicalorkest. Het zal waarschijnlijk geen probleem worden om een groep enthousiaste muzikanten te selecteren, want muzikaliteit is er genoeg binnen RSG Slingerbos. Er staan ook al twee optredens gepland. Ten eerste tijdens het Open Huis op 26 januari

waar we een kort stukje van de musical willen laten horen en zien. Ditzelfde gaan we ook doen tijdens het jeugdtheater festival `PlankGas` dat in Harderwijk georganiseerd gaat worden van 10 tot en met 14 februari. Op zaterdag 13 februari verzorgen wij daar een concert in de Catharina Kapel. Benita Dam

RSG MAGAZINE - 11 | 2009

column uit de klas geklapt

Hai, Mijn derde column… En ik begin al te merken dat het einde van de rapportperiode nadert, de ene repetitie na de andere, S.O. van bladzijde hier t/m bladzijde daar. Mijn agenda staat gewoon helemaal vol! En tja, ik zit sinds kort ook bij de leerlingenraad. Hier zitten leerlingen die veel over de school weten, en wel wat dingen willen veranderen. Er zitten echt geweldige mensen tussen. En dankzij hun, zullen wij een betere, leukere en vriendelijker school krijgen! Ik doe nu zelf 3 havo, maar ik merk al dat ik het makkelijk vind. Ik moet alleen voor gym nog een cijfer krijgen, en ik sta nu al 95 punten! En ik heb er 84 nodig om over te gaan… Maar in gym ben ik niet zo goed. Ik ben niet zo sportief, ik ben niet zo atletisch. Daarom haal ik er meestal maar een mager zesje voor… Bij mijn column zit nu ook een stukje van een andere leerling. Denise uit 1T gaat vanaf nu ook schrijven over haar ervaringen op het tweetalige vwo. En als brugger doet ze het al goed. Goed zo Denise! Voor het volgende magazine ga ik opzoek naar andere leerlingen. En dan vooral uit de examenklassen, sportklassen, en de klassen die net hun profiel hebben gekozen (4havo, 4vwo en 3mavo). Zelf zit ik nu in het jaar om mijn profiel te kiezen! Spannend…? Niet echt…

Want ik weet na afloop van de Geldergroep test (een test om te kijken welk profiel, vakken en beroepen goed bij je passen), en na de voorlichtingsavond en het programma Schooltraject (een programma op de computer met testen over welk profiel goed bij je past) al wat voor profiel en vakken ik wil. Tot de volgende keer, Martijn

Hai, Ik ben Denise uit 1T en ik schrijf voor Martijn een stukje over school. Zo, nu zit ik al bijna 3 maanden op het RSG… En het bevalt me best wel goed! Ik heb nu al twee feesten achter de rug: The Black vs. White Party en Halloween. Het waren allebei hele geslaagde feesten. En wij hebben ook nog eens de vossenjacht gehad. Die was ook heel leuk. Met z’n allen door de stad rennen en aan iedereen die er een beetje gek uit ziet vragen: ‘Wat eten ze op het Slingerbos?’. Dat levert soms hele grappige situaties op. En natuurlijk heb ik al heel veel repetities gehad van wiskunde, biologie, Nederlands, Engels, geschiedenis, Frans… Ja, laatst hadden we een SO Frans… en in Unité 2 zit een hele rottige zin: Wat is er? Maar dan in het Frans, vraag me niet hoe je

het schrijft. Iets van “Qu’est qu-il y a?” of zo. Heel veel kinderen hadden het op de binnenkant van hun hand geschreven.. (ik ook, ssstt). Maar het ging best goed hoor! Op zich vallen SO’s en repetities wel mee… maar soms de cijfers niet! Laatst hadden we een repetitie muziek, we moesten noten leren. En als er iemand geen noten kan lezen ben ik het wel. Ik kan alleen noten eten! Dus ik flink oefenen om het in mijn hoofd te hebben, en het ging hartstikke goed. Dus mijn repetitie ging ook super! Ik dacht op dat moment echt zo van: ‘straks haal ik nog een tien!!’ Een week later worden de cijfers voorgelezen: Denise, een 5… Een dikke vette 5! Ik snapte er niks van… Naar mijn idee heb ik het super goed gedaan, en dan heb ik een 5! Maar ja, ik word toch geen beroemd pianospeler of zo… Ik kan Vader Jacob spelen op een keyboard en dat vind ik al knap van mezelf. Dus soms kan alles ook erg tegenvallen, maar je went eraan! Nu nog effe leren voor morgen, de Franse repetitie (ik ga niks op mijn hand schrijven hoor!).. En dan kan ik er weer tegen aan morgen... Wens me succes ! Groetjes, Denise. RSG MAGAZINE - 11 | 2009

RSG MAGAZINE RSG MAGAZINE BETA -FESTIVAL 3 havo project OPEN HUIS

volgend NUMMER

ONDERWIJS

TECHNASIUM

ONDERZOEK ONTWERPEN

CRE W...

PERS

Op deze plaats worden aanvullingen gepubliceerd op onze informatiegids

NEEL

LOCATIE SLINGERBOS Ges Oor

dhr. dhr.

R. van Gestel R. Oord

Engels teamleider havo

r.vangestel@rsgsl.nl r.oord@rsgsl.nl

Volgend RSG Magazine - extra aandacht voor Technasium en Onderzoek en Ontwerpen

RSG FLEVO ACADEMIE RSG Flevo Academie is volwassen De Flevo Academie in Zeewolde is zijn tweede volwassen jaar ingegaan. Deze Academie biedt naast de cursussen voor volwassenen ook huiswerkbegeleiding voor leerlingen aan. En ook de zogenaamde Columbusweek hoort er bij. De Columbusweek is bedoeld voor leerlingen uit 4 mavo die verder willen in 4havo. Zo verzamelden zich op 24 augustus (dus de laatste week van de zomervakantie) om

acht uur â&#x20AC;&#x2122;s morgens 28 leerlingen op locatie Levant voor hun extra ondersteunende lessen. Iedereen was aanwezig, en bezield met een behoorlijke dosis enthousiasme werd er stevig gewerkt. Half september werd de open avond gehouden voor de aanstaande cursisten. Vele cursussen waren er in de aanbieding, (zie www.rsgflevoacademie.nl). Het aantal aanmeldingen viel in het begin wat tegen, maar het trok zeer stevig bij toen de cursussen begonnen. Maar wat wil je

ook; met een aanbod waarin een cursus schilderen of boetseren of Arabisch en zelfs enneagram voorkomen! Op 20 januari 2010 starten de nieuwe cursussen. Met als primeur: een cursus filosofie. De Flevo Academie is inderdaad volwassen geworden!

AGENDA: Raadpleeg de site van de school voor de allerlaatste gegevens van agenda en belangrijke data:

www.rsgslingerboslevant.nl

VORMGEVING & FOTOGRAFIE - Ton Krabman/ Olaf Budde/ Klaas Otten - DRUK - DEKKER DRUKWERKEN LEEUWARDEN

FLEVO ACADEMIE CURSUSAANBOD: CHECK DE WEBSITE www.rsgflevoacademie.nl

RSG MAGAZINE - 11 | 2009