Raport Hulumtues: Shërbimet Sociale dhe Familjare

RAPORT HULUMTUES

SHËRBIMET SOCIALE DHE FAMILJARE KOMUNA E PRIZRENIT KOMUNA E GJAKOVËS KOMUNA E PEJËS

Qershor 2019 3

Rrjeti i OJQ-ve të Grave Qeliza i ka të gjitha të drejtat e rezervuara dhe asnjë pjesë e këtij botimi nuk lejohet të riprodhohet ose të transmetohet në çfarëdo forme, mekanike apo elektronike, përfshirë fotokopjimin ose çdo sistem tjetër të ruajtjes dhe nxjerrjes së materialeve, pa lejen me shkrim të autorit.

Për çdo vlerësim, kritikë apo sugjerim, luteni të na kontaktoni përmes: Adresa: E-mail: Tel: Përgatitur nga:

Rruga Përmet Vula, 25 50 000 Gjakovë, Kosovë rrjetiqelizagjakovë@gmail.com +383 (0) 44 188 336 Arbnor Pula, MBA Shar Kurtishi, MBA

Publikimi i këtij raporti është bërë i mundur me përkrahjen e Fondacionit të Kosovës për Shoqëri të Hapur (SOROS/KFOS). Opinionet, të gjeturat dhe rekomandimet e shprehura në këtë raport janë tërësisht përgjegjësi e Rrjetit Qeliza dhe nuk reflektojnë opionin zyrtar të donatorit.

PËRMBAJTJA

Hyrje …………………………………………………………………… 6 Metodologjia e hulumtimit ……………………………………...... 7 Përmbledhje ekzekutive …………………………………………… 9 Shërbimet sociale dhe familjare në Kosovë …………………… 11 Shërbimet sociale në Komuna …………………………………… 14 Shërbimet sociale dhe familjare në Komunën e Prizrenit …… 16 Rekomandime dhe zgjidhje ………………………………………. 20 Shërbimet sociale dhe familjare në Komunën e Gjakovës …. 22 Rekomandime dhe zgjidhje ………………………………………. 26 Shërbimet sociale dhe familjare në Komunën e Pejës ………. 28 Rekomandime dhe zgjidhje ………………………………………. 32 Konkludime të përgjithshme për të tre komunat ..................... 34

5

HYRJE Në vitet e fundit, cilësia e shërbimeve sociale është bërë një prej temave më të diskutuara të sektorit të shërbimit social të BE-së. Komiteti i Mbrojtjes Sociale i Këshillit të BE-së shtjelloi një "Kornizë Europiane Vullnetare të Cilësisë për Shërbimet Sociale" (2010), që në veçanti i referohet shërbimeve thelbësore të ofruara drejtpërdrejtë për përfituesit. Kjo kornizë synon të zhvillojë një kuptim të përbashkët të cilësisë së shërbimeve sociale dhe përcakton elementet e përgjithshme dhe parimet e cilësisë së shërbimeve sociale. Për më tepër, Korniza e Cilësisë synon të ndihmojë autoritetet publike përgjegjëse për organizimin dhe financimin e shërbimeve sociale, të zhvillojnë në nivel të përshtatshëm, mjetet specifike për definim, matje dhe vlerësim të cilësisë së shërbimit social. Poashtu edhe raporti i progresit i Komisionit Europian për Kosovë i vitit të fundit shfaq shumë kritika për qasjen e institucioneve të Kosovës në ngritjen e cilësisë dhe efikasitetit të shërbimeve sociale dhe familjare. Vlenë të theksohet se opinioni i shumë qytetarëve të Kosovës është se cilësia e këtyre shërbimeve është njëri ndër faktorët e migrimit të qytetarëve të Kosovës jashtë vendit.

Përmes këtij projekti u synua së pari të zhvillohet një debat përmbajtësor në nivel komunal, gjegjësisht në komunat Pejë, Gjakovë dhe Prizren për cilësinë e shërbimeve sociale dhe familjare në Kosovë, si dhe të diskutohet mbi parimet dhe mekanizmat e Kornizës Europiane Vullnetare të Cilësisë për Shërbimet Sociale. Ky projekt dhe debat filloi në nivel komunal për shkak se të gjitha shërbimet sociale janë decentralizuar me Ligjin për shërbime sociale dhe familjare. Më tutje, u synua në ngritjen e kapaciteteve të ofruesve të shërbimeve sociale dhe familjare si ato publike (Komuna, Qendra për Punë Sociale) dhe jopublike (OJQ-të dhe bizneset) në rritje të cilësisë së shërbimeve sociale dhe familjare kryesisht të bazuar në parimet e Kornizës Europiane Vullnetare të Cilësisë për Shërbimet Sociale.

Veç kësaj, projekti synon drejt avokimit dhe lobimit në rritjen e vijës së buxhetit komunal për shërbimet sociale dhe familjare të komunave Pejë, Gjakovë dhe Prizren, si kusht i domosdoshëm për përmirësimin e cilësisë së shërbimeve sociale dhe familjare në këto tre komuna të Kosovës.

METODOLOGJIA E HULUMTIMIT Metodologjia e hartimit të këtij raporti hulumtues bazohet në të dhënat kualitative dhe ato kuantitative. Gjatë gjithë procesit, vëmendje e veçantë i është kushtuar të dhënave kualitative, dokumenteve të politikave/strategjive në fushën e politikave sociale dhe të familjes. Poashtu, metoda e hulumtimit kuantitativ përfshinë analizën e të dhënave dhe nxjerrjen e statistikave mbi planifikimet buxhetore të të tre komunave të Kosovës, asaj të Pejës, Gjakovës dhe Prizrenit në lidhje me shërbimet sociale dhe familjare.

Në këtë raport hulumtimi janë të integruara edhe problemet që kanë dalë nga debatet e organizuara si pjesë e aktiviteteve të projektit, me ç’rast u organizuan tre debate në secilën komunë. Tema e debateve ishte “Gjendja e shërbimeve sociale dhe familjare në komunën tuaj”, përkatësisht Pejë, Gjakovë dhe Prizren. Problemet e parashtruara ishin të ndryshme, duke u nisur nga organizimi i institucioneve komunale që merren me shërbime sociale, pastaj cilësia e shërbimeve që ofrohen si dhe koordinimi i këtyre institucioneve me sektorin joqeveritar të secilës nga tre komunat.

Gjithashtu, në këtë raport të hulumtimi janë integruar edhe rekomandimet e dalura nga trajnimet dhe punëtoritë e organizuara në secilën nga komunat – Pejë, Gjakovë dhe Prizren. Në debatet, trajnimet dhe punëtoritë që u organizuan në fazën e parë dhe të dytë të projektit morrën pjesë anëtarë të Bordit të Drejtorëve të Komunave, Kryesues të Asamblesë Komunale, Këshilltarë nga Asambletë Komunale (asambleistë), përfaqësues nga Drejtoria për Shëndetësi, Drejtoria për Mirëqenie Sociale, përfaqësues të Qendrës për Punë Sociale (QPS) dhe përfaqësues të OJQ-ve lokale të licencuara, të cilat ofrojnë shërbime sociale në këto tre komuna.

Debatet dhe punëtoritë e organizuara ishin shumë përmbajtësore dhe konstruktive, të gjithë pjesëmarrësit ishin të njëzërit se gjendja e shërbimeve sociale në komunën e Pejës, 7

Gjakovës dhe të Prizrenit nuk është e mirë dhe se këto komuna duhet të punojnë më shumë në këtë drejtim, si në përkrahjen institucionale e poashtu edhe në përkrahjen financiare.

Për më tepër, ky raport hulumtimi tregon qartë se të tre komunat kanë potencial financiar që të rrisin buxhetin për shërbime sociale dhe familjare në mënyrë që këto shërbime të jenë cilësore dhe efikase. Për t’u aprovuar rekomandimet e këtij hulumtimi nga Asambletë Komunale të të tre komunave nevojitet vullneti politik dhe përkushtimi i Kryetarëve të Komunave dhe këshilltarëve të Asambleve Komunale në Pejë, Gjakovë dhe Prizren.

PËRMBLEDHJE EKZEKUTIVE Rrjeti Qeliza, që nga data 1 Dhjetor 2018 ka filluar zbatimin e projektit

"Për shërbime

më cilësore sociale dhe familjare". Ky projekt është financuar nga Fondacioni i Kosovës për Shoqëri të Hapur (SOROS/KFOS). Qëllimi kryesor i këtij projekti është përmirësimi i cilësisë së shërbimeve sociale dhe familjare në komunat Pejë, Gjakovë dhe Prizren.

Objektivat e projektit: 1. Hapja e debatit përmbajtësor në komunat Pejë, Gjakovë dhe Prizren për shërbimet sociale dhe familjare me qëllim të vetëdijësimit të institucioneve komunale se kjo është përgjegjësi e tyre dhe se Komisioni Europian ka adresuar një varg kritikash për cilësinë e tyre.

2. Njohja me parimet dhe mekanizmat e Kornizës Europiane Vullnetare për Cilësinë e Shërbimeve Sociale ofruesve të shërbimeve sociale dhe familjare dhe gjithë akterëve tjerë lokal që rregullojnë këtë fushë në komunat Pejë, Gjakovë dhe Prizren.

3. Avokim në rritjen e linjës së buxheteve komunale të komunave Pejë, Gjakovë dhe Prizren për shërbimet sociale dhe familjare si një kusht për përmirësimin e cilësisë së shërbimeve sociale dhe familjare dhe aplikim të Kornizës Europiane vullnetare për Cilësinë e Shërbimeve Sociale.

Projekti është hartuar për t’u realizuar në tre faza, si: I.

Faza e parë - Debatet

II.

Faza e dytë – Trajnimet dhe punëtoritë

III.

Faza e tretë - Raporti hulumtues dhe rekomandimet

9

Si aktivitet i parë që u zhvillua ishte kontaktimi i akterëve përkatës në të tre komunat: Pejë, Gjakovë dhe Prizren. Akterët që janë kontaktuar për t’u njohur nga afër me projektin kanë qenë: Kabinetet e Kryetarëve të tre Komunave, Drejtorët e Drejtorive të Shëndetësisë dhe Mirëqenies Sociale, Këshilltarët e Asambleve Komunale (asambleistët), Drejtorët e Qendrave për Punë Sociale (QPS) dhe Organizata JoQeveritare që në programin e tyre ofrojnë shërbime sociale dhe familjare në të tre komunat e lartëcekura, të tilla si Strehimoret (Shtëpia e Sigurtë), HandiKOS, dhe organizata të tjera.

Debati në Komunën e Pejës, 16 Janar 2019

Debati në Komunën e Gjakovës, 22 Janar 2019

Debati në Komunën e Prizrenit, 29 Janar 2019

SHËRBIMET SOCIALE DHE FAMILJARE NË KOSOVË Kosova kishte sistemin e vet të mbrojtjes sociale që nga viti 1974 dhe ofronte shërbime profesionale përmes Qendrave për Punë Sociale. Sistemi i mbrojtjes sociale para shpalljes së Pavarësisë në vitin 2008, fillimisht nga vitit 1999-2000 ishte në një fazë të reagimit emergjent ndaj krizës, reagim ky jo mirë i koordinuar, ku një numër i madh i OJQ-ve kryesisht ndërkombëtare, dhe partnerë vendor, shpërndanin ndihmë humanitare, kryesisht në ushqim, për një numër të madh të popullsisë.

Vitet 2000-2002 ishin fazë e përkohshme, ku UNMIK-u udhëhiqte një konzorcium të OJQve dhe donatorëve ndërkombëtarë për krijimin e sistemit të rrjetit të sigurisë së asistencës sociale të administruar nga UNMIK-u. Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale (MPMS) u themelua në shtator të vitit 2001, e organizuar në Departamentin e Punës dhe Punësimit (DPP) dhe në Departamentin e Mirëqenies Sociale (DMS).

Poashtu, u themelua

Departamenti i Shëndetësisë dhe Mirëqenies Sociale (DSHMS). DSHMS shpejt rithemeloi rrjetin e QPS-ve dhe filloi me një skemë fillestare të asistencës sociale që kombinonte pagesa për para të gatshme me ndihmën në ushqim. Me kohë deri në vitin 2006, u rrit pronësia vendore mbi mirëqenien sociale dhe u bë kalimi i roleve nga ndërkombëtarët tek vendorët në Departamente përkatëse.

Në vitin 2006, u themelua edhe Këshilli i Përgjithshëm për Shërbime Sociale dhe Familjare.

Me përkrahje të Bankës Botërore dhe DFID, u bë edhe trajnimi i kuadrit të ri të punëtorëve social për QPS-të dhe për OJQ-të. Projekti poashtu ishte një përpjekje domethënëse për të futur në përdorim një sistem të integruar të mbrojtjes sociale, për riparime infrastrukturore, ndërtim të QPS-ve si dhe për trajnim të personelit.

Nga viti 2007, filloi edhe elaborimi i një sistemi më holistik të mbrojtjes sociale, me një strukturë paksa më të qartë administrative adekuate, që garantonte të drejta të caktuara për grupet e margjinalizuara, duke mundësuar decentralizimin e sistemit, dhe ndërtimin e shërbimeve sociale bazuar në komunitet. Buxheti për shërbimet sociale dhe 11

për QPS-të ishte shumë i ulët dhe dominohej nga buxheti për përkujdesje institucionale, duke sugjeruar se shërbimet sociale me bazë komunitare që ofroheshin nga qeveria qendrore praktikisht ishin joekzistente. Sistemi i mbrojtjes sociale në Kosovë filloi të merrte shumë përkrahje teknike nga agjencionet dhe programet e BE-së në zhvillimin e shërbimeve sociale dhe familjare. Puna rreth decentralizimit u konsiderua shumë me rëndësi për fazën e ardhshme të reformimit. Disa nga sfidat kyçe të asaj kohe ishin, kapacitetet e komunave për të marrë përgjegjësinë mbi QPS-të dhe për të krijuar mekanzima të planifikimit social dhe të shpërndarjes së shërbimeve adekuate e të qëndrueshme sociale, përfshirë dhe shërbimet me bazë komunitare; rëndësia e përcaktimit të standardeve minimale në organizimin dhe shpërndarjen e shërbimeve sociale dhe për të garantuar një shportë minimale të shërbimeve të përballueshme financiarisht; si dhe nevoja për të përmirësuar koordinimin ndërmjet shërbimeve të mbrojtjes sociale, shëndetësore dhe atyre të punësimit e të aftësimit profesional, në aspektin e databazave të përbashkëta, punës së përbashkët, e kështu me rradhë.

Qeveria e Republikës së Kosovës, përkatësisht, Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale (MPMS) është përballur me sfida shumë serioze në vënien e themeleve për një sistem të mbrojtjes sociale pas shpalljes së pavarësisë në vitin 2008, gjithnjë me përpjekjen për të siguruar mirëqenien e popullsisë së Kosovës, e në veçanti të grupeve më të cënuara të popullsisë. Me ndihmën e autoriteteve të ndryshme nga komuniteti ndërkombëtar, MPMS ka arritur të zhvillojë sistem të ndihmës sociale, skemës pensionale dhe shërbimeve sociale.

Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale (MPMS) është përgjegjëse për politikat dhe çështjet rregullative në aspekt të mirëqenies sociale, dhe përgjegjëse e gjithëmbarshme për organizimin e ofrimit të shërbimeve sociale dhe familjare në Kosovë. Shërbimet sociale dhe familjare përfshijnë ofrimin e drejtpërdrejtë të përkujdesjes sociale, këshillimit ose në raste e veçanta, ndihmë materiale për njerëzit në nevojë sociale. Ashtu si qëndron tani, përkrahja sociale në Kosovë është e orientuar kryesisht drejt ndihmës monetare mujore për familjet e varfëra, për fëmijët dhe të rriturit me aftësi të kufizuara, për personat e moshuar të cilët e gëzojnë të drejtën e pensionit sipas ligjit në fuqi si dhe për kategoritë e invalidëve të luftës dhe familjeve të dëshmorëve. Kjo përkrahje për kategoritë sociale

në Kosovë realizohet përmes skemave sociale: Skema e Asistencës Sociale (nga viti 2000), Skema e Nevojave të Veçanta (2003), Skema e Invalidëve të Luftës dhe të afërmve të tyre (2001), Skema e Pensionit Themelor (2002) dhe Kontribut-dhënës (2008), Skema e Pensioneve për Aftësi të Kufizuar (2004), Skema e Pensioneve të Trepçës (2003), dhe Skema e Familjeve të Fëmijëve me Aftësi të Kufizuara (2009) dhe disa skema tjera të filluara pas vitit 2009.

Në anën tjetër, shërbimet sociale dhe familjare përfshijnë mbrojtjen dhe ofrimin e shërbimeve për kategori të ndryshme të personave në nevojë për mbrojtje sociale, siç përcaktohen në Ligjin për Shërbimet Sociale dhe Familjare. Kjo përfshinë fëmijët pa kujdes prindëror, fëmijët me sjellje asociale, delikuentë të mitur, marrëdhëniet e çrregulluara familjare, sëmundje trupore ose aftësi të kufizuar fizike, aftësi të kufizuar mendore, sëmundje mendore, rrezik nga shfrytëzimi apo abuzimi, dhuna në familje, trafikimi njerëzor, varësi nga alkooli ose droga, fatkeqësitë natyrore ose të shkaktuara ose emergjencat, ose shkaqe të tjera që i bëjnë personat nevojtarë.

13

SHËRBIMET SOCIALE NË KOMUNA Duhet theksuar se shërbimet sociale janë në një fazë të rëndësishme të zhvillimit, ku theksi vihet në përmbushjen e nevojave aktuale të grupeve të cenueshme të shoqërisë, duke përmirësuar cilësinë e shërbimeve dhe decentralizimin e menaxhimit financiar dhe administrativ të shërbimeve sociale në nivelin komunal. Në kontekstin e politikës së qeverisë për decentralizimin, të iniciuar në vitin 2008, sektori i shërbimeve sociale në Kosovë është përballur me ndryshime dramatike. Decentralizimi është bazuar në Ligjin për Vetëqeverisje Lokale 2008, Ligji për Financat e Pushtetit Lokal të vitit 2008, dhe një Memorandum Mirëkuptimi (MiM) të vitit 2009. Sipas këtyre ligjeve dhe MiM, në Janar të vitit 2009, komunat u bënë përgjegjëse për ofrimin e shërbimeve familjare dhe shërbimeve sociale, respektivisht Drejtoria për Shëndetësi dhe Mirëqenie Sociale ka mandatin dhe përgjegjësinë nga qeveritë komunale mbi çështjet e mirëqenies sociale të komunave si dhe bën menaxhimin e Qendrave për Punë Sociale (QPS). Nën këtë marrëveshje, shërbimet sociale janë nën kompetencën e komunave nën menaxhimin e Drejtorive per Shëndetësi dhe Mirëqenie Sociale.

Megjithatë në praktikë, nuk u transferuan të gjitha kompetencat, duke përfshirë edhe shërbimet e veçanta të ofruara për fëmijët, personat e moshuar dhe personat me aftësi të kufizuara. Poashtu, mandati për menaxhimin, monitorimin dhe inspektimin e skemave të mbrojtjes sociale mbetet në kompetencë të Departamentit për Politika Sociale dhe Familjare (DPSF) të Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies Sociale (MPMS). Në vitet e fundit, cilësia e shërbimit social është bërë një prej temave më të diskutuara të sektorit të shërbimit social të BE-së. Në tetor të vitit 2010, Këshilli i BE-së ka publikuar Kornizën Europiane të Cilësisë për shërbime sociale, që ka ridefinuar parimet e cilësisë së shërbimit social. Kjo kornizë synon zhvillimin e një kuptimi kolektiv të cilësisë së shërbimeve sociale brenda BE-së duke identifikuar parimet e cilësisë që këto shërbime duhet t’i përmbushin, për më tepër, duke propozuar një grup të udhëzimeve metodologjike, Korniza e Cilësisë

do të ndihmojë autoritetet publike përgjegjëse për organizimin dhe financimin e shërbimeve sociale, të zhvillojnë në nivel të përshtatshëm, mjetet specifike për definim, matje dhe vlerësim të cilësisë së shërbimit social. Kështu që do të shërbejë si pikë referimi për definim, vërtetim, vlerësim dhe përmirësim të cilësisë së këtyre shërbimeve. Një definim më i mirë i shërbimeve sociale gjithashtu i përgjigjet nevojës së adresimit të kërkesës për shërbime sociale që po bëhet më komplekse dhe e shumëllojshme. Për më tepër, përderisa cilësia e shërbimeve është ngushtë e lidhur me aftësitë dhe kushtet e punës së profesionistëve në këtë sektor, debati për cilësinë e shërbimit social mund të ndihmojë në identifikimin e aftësive, kërkesave për trajnime, dhe përmirësimeve të mjedisit të punës, duke kontribuar kështu në zhvillimin e mëtejmë të sektorit të shëndetësisë dhe shërbimeve sociale.

Me qëllim të sigurimit të cilësisë së shërbimeve sociale në shtetet Europiane, ofruesit e shërbimeve të tilla duhet të licencohen (ose akreditohen/regjistrohen - varësisht prej shtetit) për lloje specifike të shërbimeve. Këto licenca lëshohen prej autoriteteve rajonale ose qendrore bazuar në një vlerësim të aftësive të ofruesit për t’i plotësuar të gjitha kushtet e rekomanduara nga standardet e licencuara të shërbimeve sociale. Nëse procesi i vlerësimit tregon se ofruesi i shërbimit nuk i plotëson këto kushte, licenca për ofrimin e këtyre shërbimeve sociale mund të anulohet ose refuzohet.

Sipas praktikave të BE-së, korniza e cilësisë së shërbimit social përfshinë tri aspekte: 1. Standardet e cilësisë së shërbimit social 2. Kërkesat dhe procedurat e licencimit (ose akreditimit) 3. Mekanizmat e monitorimit dhe vlerësimit

15

SHËRBIMET SOCIALE DHE FAMILJARE NË KOMUNËN E PRIZRENIT KOMUNA: 640 km2 186,986 banorë 290 banorë/km2 QYTETI: 22.39 km2 85,119 banorë 3,800 banorë/km2

BUXHETI I KOMUNËS për shërbime sociale, për vitin 2019 është planifikuar në shumën prej 1,356,089 Euro QENDRA PËR PUNË SOCIALE  1 njësi administrative

BANIM SOCIAL  148 banesa në funksion, prej të cilave 28 janë shtuar në vitin 2018;  41 shtëpi individuale të ndërtuara në vitin 2018.

SHËRBIMET SOCIALE DHE FAMILJARE NË KOMUNËN E PRIZRENIT Komuna e Prizrenit është komuna e dytë më e madhe në Kosovë me rreth 168.000 banorë. Shërbimet sociale dhe familjare në komunën e Prizrenit ofrohen përmes Qendrës për Punë Sociale (QPS) dhe organizatave joqeveritare, të cilat janë shumë aktive me shërbimet e tyre, sidomos kur Qendra për Punë Sociale nuk ka kapacitete të mjaftueshme për të ofruar aso shërbime specifike. Komuna e Prizrenit është njëra ndër komunat e rralla në Kosovë që ka themeluar Drejtorinë e veçantë për Shërbime Sociale dhe Familjare që tregon se është një hap përpara në zhvillimin e këtij sektori. Por, në komunën e Prizrenit ekziston një koordinim jo i mjaftueshëm në mes institucioneve komunale, Qendrës për Punë Sociale dhe organizatave që merren me shërbimet sociale dhe familjare, që në një masë ndikon në cilësinë e këtyre shërbimeve.

Qendra për Punë Sociale në komunën e Prizrenit është institucioni kryesor që ofron shërbime sociale dhe familjare, ky institucion nuk ka staf të mjaftueshëm dhe profesional për të ofruar minimumin e shërbimeve sociale dhe familjare për qytetarët në nevojë të komunës së Prizrenit. Qendra për Punë Sociale nuk ka fonde të mjaftueshme për rastet emergjente të cila janë shumë të shpeshta, gjithashtu mungesa e statutit në një mënyrë është pengesë në punën e saj të përditshme. Gjatë punësimeve, ndikimet politike janë të dukshme dhe të cilat ndikojnë në shumëllojshmërinë dhe cilësinë e shërbimeve sociale që ofron ky institucion. Komuna e Prizrenit nuk ka bazë të të dhënave dhe ka mungesë të hulumtimeve për sektorin e shërbimeve sociale. Njëkohësisht, Komuna e Prizrenit nuk ka strategji të zhvillimit të sektorit të shërbimeve sociale dhe familjare, sektor me rëndësi të veçantë për të gjithë qytetarët. Komuna e Prizrenit nuk organizon fushata vetëdijësuese, informuese dhe trajnime për shërbimet sociale dhe familjare për administratën komunale, gjegjësisht institucionet komunale sepse në debatin dhe 17

punëtorinë e organizuar në kuadër të këtij projekti, është parë qartë se zyrtarët komunal nuk ishin të njoftuar sa duhet për rëndësinë e këtij sektori dhe mundësitë që i ka komuna e Prizrenit për të përkrahur këtë sektor me rëndësi për qytetarët e saj. Këtu shihet qartë se mungon një katalog për shërbimet sociale dhe familjare, i cili do të informonte qytetarët e komunë së Prizrenit për shërbimet që i ofron komuna e Prizrenit përmes Qendrës për Punë Sociale (QPS-së) dhe Organizatave JoQeveritare. Poashtu, komuna e Prizrenit nuk ka bërë klasifikimin për shërbimet sociale dhe familjare në Rregulloren për Taksa, Tarifa dhe Gjoba.

Buxheti i Komunës së Prizrenit, për shërbime sociale, për vitin 2019 është planifikuar në shumën prej 1,356,089 Euro, ku rreth 1,000.000 Euro është planifikuar për investime kapitale, kurse pjesa tjetër për shërbime dhe mallra, si dhe subvencione. Sa i përket shërbimeve sociale dhe familjare, buxheti është fokusuar më shumë në ndihma sociale ndaj qytetarëve në nevojë gjatë kohës së dimrit dhe rastet emergjente, dhe në ndërtimin e banesave sociale, ku vlenë të ceket se këtu është bërë punë shumë e mirë nga komuna.

Komuna e Prizrenit ndanë grante për OJQ-të që ofrojnë shërbime sociale dhe familjare, por këto fonde nuk janë të mjaftueshme për të përkrahur projektet e OJQ-ve që ofrojnë shërbime sociale dhe familjare. Kriteret për ndarjen e subvencioneve, gjegjësisht granteve për OJQ-të nuk janë specifike dhe nuk rezultojnë në rritjen e gamës së shërbimeve sociale dhe familjare. Gjithashtu, HandiKOS, Shtëpia e Sigurtë dhe OJQ-të tjera që ofrojnë shërbime specifike sociale kanë probleme ekzistenciale sepse nuk kanë përkrahje të qëndrueshme financiare dhe në njëfarë mënyre rrezikohet edhe funksionimi i tyre, e që do ishte një rrezik i madh për qytetarët që kanë nevojë për shërbimet e këtyre OJQ-ve, e që nuk janë pak në Komunën e Prizrenit.

Tek çështja e planifikimt të buxhetit gjatë debatit dhe punëtorisë të organizuar nga Rrjeti Qeliza kanë dalë shumë rekomandime të cilat janë të listuara poshtë dhe ato do i dorëzohen për aprovim Kryetarit të Komunës si dhe Asamblesë Komunale të Prizrenit. Tek shërbimet sociale u pa qartë se shumë shërbime nuk ofohen në komunën e Prizrenit, përkundër kërkesave në rritje të qytetarëve për këto shërbime. Komuna e Prizrenit ka rritje

të përdoruesve të substancave narkotike, pastaj të të rinjëve me sjellje devijante, nga kjo del se mungon një qendër këshilluese për të parandaluar apo për të ofruar ndihmë të rinjëve që janë të prekur nga këto dukuri negative. Poashtu, Prizreni si komuna e dytë më e madhe në Kosovë ka Shtëpi të Pleqëve e cila është ndërtuar por ende nuk është funksionalizuar. Komuna e Prizrenit nuk ka qëndrim ditor për raste akute si për pleq, poashtu edhe për të rinjtë. Mungesa e këtyre institucioneve vështirëson shumë punën e Qendrës për Punë Sociale, për të ofruar shërbime cilësore sociale dhe familjare. Tek situata e këtij sektori vlen të përmendet se në komunën e Prizrenit është rritur shumë numri i lëmoshë kërkuesve, sidomos fëmijëve lëmoshë kërkues dhe se institucionet komunale duhet të marrin hapa serioz në uljen e numrit të lëmoshë kërkuesve duke bashkëpunuar me institucionet tjera relevante, si Policinë e Kosovës dhe institucionet tjera qeveritare.

Me një fjalë, përkundër që komuna e Prizrenit ka më shumë të arritura në këtë sektor krahasuar me komunat tjera të Kosovës, prap se prap këtu ka ende punë për t’u bërë në rritjen e numrit të shërbimeve sociale dhe familjare, si dhe për të përmirësuar cilësinë e këtyre shërbimeve.

19

REKOMANDIMET PËR KOMUNËN E PRIZRENIT

Nr.

1

Rekomandimet

Zgjidhjet

Koordinim më i mirë mes institucioneve komunale të komunës së Prizrenit në sektorin e shërbimeve sociale dhe familjare

Krijimi Komitetit Konsultativ pranë KK të Prizrenit për shërbime sociale

2

Rritje e kapaciteteve të shërbimeve sociale

3

Financimi i OJQ-ve

4

Fondi i emergjencës

5

Përkraje institucionale

6

Sigurimi i burimeve njerëzore për QPS-të

Ndërtimi dhe themelimi i QPS-së Nr. II dhe ndarja e fondeve adekuate për të mundësuar që QPS-të të ushtrojnë mandatin e tyre, të ofrojnë shërbime sociale dhe të menaxhojnë operacionet e tyre.

Rritja e fondeve për OJQ-të si mbështetësit kryesorë të komunave në ofrimin e shërbimeve sociale, në një kontekst ku financimi nga bashkësia ndërkombëtare është në rënie. [50,000 Euro] Krijimi i fondit për përkrahjen e të rinjëve me sjellje devijante pranë KVRL. [30,000 Euro] Krijimi i një fondi të veçantë për situata emergjente, në mënyrë që stafi i QPS-së të jetë në gjendje t’i përgjigjet rasteve të vështira dhe të mund të menaxhojë rreziqet e menjëhershme të personave në nevojë.

Përkrahje institucionale nga Komuna për Shtëpinë e Sigurtë,HandiKOS dhe OJQ-të tjera që japin shërbime sociale specifike.

Rritja e stafit profesional në QPS, si dhe arritja e kuotës gjinore.

Investimi financiar

200,000 Euro

80,000 Euro

12,000 Euro

100,000 Euro

50,000 Euro

7

Planifikimi i buxhetit

8

Përmirësimi i mbledhjes së të dhënave

9

Funksionalizimi i qendrave që ofrojnë shërbime sociale

10

Strategji zhvillimore dhe ngritje të kapacitetve të institucioneve komunale të Prizrenit për shërbimet sociale dhe familjare

11

Krijimi një kodi të veçantë të shërbimeve sociale

12

Rritja e të hyrave vetanake për QPS-të

13

Informimi i qytetarëve të komunës së Prizrenit për shërbimet sociale

14

Fushata

Konsultimi me udhëheqësit e QPS-ve dhe punëtorët social në lidhje me planifikimin e buxhetit dhe nevojat financiare.

Përmirësimi i mbledhjes së të dhënave në databazë Funksionalizimi i shtëpisë për të moshuar [50,000 Euro] Funksionalizimi i qëndrimit ditor për persona të moshuar dhe të rinjtë.

[25,000 Euro]

30,000 Euro

100,000 Euro

Funksionalizimi i shtëpisë për personat me probleme mendore.

[25,000 Euro] Përpilimi i strategjisë komunale për shërbime sociale. [20,000 Euro] Trajnime dhe fushata vetëdijësuese për Institucionet Komunale, QPS-të dhe OJQ-të. [30,000 Euro]

60,000 Euro

Baza e të dhënave. [10,000 Euro]

Vendosja e shërbimeve sociale në Rregulloren për Taksa, Tarifa e Gjoba dhe të hyrat që merren për shërbimet.

Zhvillimi katalogut, video dhe mesazhe sensibilizuese në rrjete sociale nga QPS-ja dhe Komuna për shërbimet sociale që ofrohen në komunën e Prizrenit.

Fushata sensibilizuese nga QPS, OJQ-të dhe Policia në largimin e lëmoshkërkuesve nga rruga.

Vlera e përgjithshme

5,000 Euro

637,000 Euro

21

SHËRBIMET SOCIALE DHE FAMILJARE NË KOMUNËN E GJAKOVËS KOMUNA: 586.91 km2 94,556 banorë 160 banorë/km2 QYTETI: 13.18 km2 40,827 banorë 3,100 banorë/km2

BUXHETI I KOMUNËS për shërbime sociale, për vitin 2019 është planifikuar në shumën prej 181,961 Euro QENDRA PËR PUNË SOCIALE  1 njësi administrative

FAMILJE STREHUESE  7 familje për 21 fëmijë

BANIMI SOCIAL  44 banesa, të ndara në dy blloqe banimi;  130 shtëpi individuale në lagjen “Ali Ibra”

SHËRBIMET SOCIALE DHE FAMILJARE NË KOMUNËN E GJAKOVËS Komuna e Gjakovës është njëra nga shtatë qendrat më të mëdha të Kosovës më rreth 95.000 banorë. Në komunën e Gjakovës shërbimet sociale ofrohen nga Qendra për Punë Sociale dhe Organizatat JoQeveritare. Gjendja e shërbimeve sociale në komunën e Gjakovës është e njëjtë me qendrat tjera të Kosovës, pra, jo e kënaqshme dhe larg standardeve europiane.

Komuna e Gjakovës, si shumica e komunave tjera nuk ka Drejtori të veçantë për shërbimet sociale dhe se këto shërbime koordinohen nga Drejtoria për Shëndetësi, që është një hendikep për zhvillimin e këtij sektori. Gjithashtu, në komunën e Gjakovës, vërehet mungesa e koordinimit në mes të institucioneve komunale, Qendrës për Punë Sociale dhe OJQ-ve. Sikurse në shumicën e komunave të Kosovës, edhe në Gjakovë shërbimet sociale janë të diskriminuara në aspektin buxhetor, si në përkrahjen institucionale të Qendrës për Punë Sociale, përkrahjes e projekteve të OJQ-ve dhe përkrahjes së OJQ-ve me shërbime specifike si HandiKOS dhe Shtëpia e Sigurtë.

Buxheti i komunës së Gjakovës për shërbime sociale dhe familjare për vitin 2019 është shumë i vogël, përkatësisht 181,961 Euro dhe nga kjo shumë 110.961 Euro janë të dedikuara për paga dhe mëditje; 36,000 Euro janë për shpenzime kapitale; 20,000 Euro janë për mallra dhe shërbime kurse vetëm 3,000 Euro janë për subvencione. Pra, në bazë të këtyre shifrave, verehet qartë se ky buxhet është shumë i vogël dhe i cili as për së afërmi nuk i plotëson nevojat e komunës për këtë sektor.

23

Tek çështja e planifikimt të buxhetit, gjatë debatit dhe punëtorisë së organizuar në kuadër të projekti, kanë dalë shumë rekomandime të cilat janë të listuara më poshtë, të cilat do i dorëzohen për aprovim Kryetarit të Komunës si dhe Asamblesë Komunale të Gjakovës.

Komuna e Gjakovës, nuk ka bazë të të dhënave, statistika dhe një plan zhvillimor për sektorin e shërbimeve sociale dhe familjare, gjë që në një mënyrë vështirëson në masë të konsiderueshme zhvillimin e këtij sektori. Poashtu, vlen të përmendet se komuna e Gjakovës, si komunat tjera nuk i ka klasifikuar shërbimet sociale dhe familjare në Rregulloren për Taksa, Tarifa dhe Gjoba.

Për shkak të mungesës së informative, zyrtarët komunal në komunën e Gjakovës, nuk e njohin rëndësinë e shërbimeve sociale dhe familjare. Rrjedhimisht nga kjo, vërehet mungesa e fushatave vetëdijësuese, debateve dhe trajnimeve në temën e shërbimeve sociale dhe familjare.

Qendra për Punën Sociale në komunën e Gjakovës ka mungesë të stafit, si në numër e poashtu edhe në aspektin profesional. Ndikimet politike janë shumë evidente në punësimin e stafit në këtë institucion, gjë që ndikon negativisht në cilësinë e shërbimeve që ofron ky institucion. Gjithashtu, Qendra për Punë Sociale nuk ka një fond emergjent për raste emergjente, që është një pengesë në funksionimin e saj bazik. QPS në komunën e Gjakovës ballafaqohet edhe me mungesë të vullnetit të institucioneve komunale dhe institucioneve tjera për të koordinuar punën në sektorin e shërbimeve sociale dhe familjare.

OJQ –të që ofrojnë shërbime sociale në komunën e Gjakovës kanë shumë pak përkrahje nga komuna e Gjakovës (kjo vërehet drejtëpërdrejtë edhe nga buxheti i komunës), kur kësaj ja shtojmë edhe mangësitë në rregulloren për subvencione tek implementimi i kontratave, atëherë shihet qartë se OJQ-të që ofrojnë shërbime sociale janë në pozitë shumë të vështirë. Poashtu, Gjakova është e njohur me numrin më të madh të familjeve strehuese në nivel vendi, Gjakova ka 7 familje strehuese por që komuna nuk e ka parë të arsyeshme që ti përkrahë këto familje si është rasti në komunën e Prizrenit. Komuna e Gjakovës jep një ndihmë shumë të vogël financiare për Shtëpinë e Sigurtë dhe HandiKOS, organizata të cilat kanë probleme me qëndrushmërinë financiare.

Sa i përket shërbimeve sociale dhe familjare ka mungesë të shërbimeve dhe cilësia e ketyre shërbimeve është në një nivel shumë të ulët. Në komunë shihet qartë se mungon një Shtëpi për të moshuarit, mungon një institucion këshillues për të rinjtë me sjellje devijante, sidomos me konsumuesit e substancave narkotike, ku Komuna e Gjakovës është një nga komunat me numrin më të madh të të rinjëve që konsumojnë substanca narkotike në Kosovë. Poashtu, ka mungesë të një qëndrimi ditor për raste akute si për moshuarit ashtu edhe për të rinjtë. Në kohët e fundit, edhe në komunën e Gjakovës ka rritje të numrit të lëmoshë-kërkuesve, sidomos fëmijëve lëmoshë-kërkues, me ç’rast vërehet dukshëm mungesa e koordinimit në mes institucioneve qeveritare, gjegjësisht policisë dhe Qendrës për Punë Sociale.

Komuna e Gjakovës ka vite që nuk respekton kriterin për ndarjen e banesave sociale sepse në komisionin për ndarjen e banesave sociale, nuk ka përfaqësues nga Qendra për Punë Sociale dhe se ky është një kusht i domosdoshëm ligjor dhe profesional në procesin e ndarjes së banesave sociale, pasi që Qendra për Punë Sociale është kompetente në vlerësimin e ndarjes së banesave sociale për qytetarët në nevojë.

25

REKOMANDIMET PËR KOMUNËN E GJAKOVËS

Rekomandimet

Zgjidhjet

1

Linjë e ndarë buxhetore

Konsiderimi i krijimit të një drejtorie të veçantë për mirëqenien sociale dhe krijimi i një linje buxhetore të ndarë për ofrimin e shërbimeve sociale sipas nevojave të QPS-ve.

2

Koordinim më i mirë i institucioneve komunale të komunës së Gjakovës në sektorin e shërbimeve sociale dhe familjare

Krijimi Komitetit Konsultativ pranë KK të Gjakovës për shërbime sociale, si dhe fuqizimi i tryezës për menaxhimin e rasteve.

3

Financimi i OJQ-ve

4

Fondi i emergjencës

5

Përkraje Institucionale

6

Respektimi i kritereve për ndarjen e banesave sociale

Rritja e fondeve për OJQ-të si mbështetësit kryesorë të komunës në ofrimin e shërbimeve sociale, në një kontekst ku financimi nga bashkësia ndërkombëtare është në rënie. [50,000 Euro] Krijimi i fondit për përkrahjne e të rinjëve me sjellje devijante pranë KVRL – asocial. [20,000 Euro] Krijimi i një fondi të veçantë për situata emergjente, në mënyrë që stafi i QPS-së të jetë në gjendje t’i përgjigjet rasteve të vështira dhe të mund të menaxhojë rreziqet e menjëhershme të personave në nevojë.

Përkrahje institucionale nga Komuna për Shtëpinë e Sigurtë, HandiKOS dhe OJQ-të tjera që ofrojnë shërbime sociale specifike.

Inkuadrimi i QPS-së në Komision dhe implementimi i saktë i kritereve për ndarjen e banesave sociale.

Investimi financiar

70,000 Euro

7,000 Euro

60,000 Euro

7

Planifikimi i buxhetit

8

Mbledhja e të dhënave

9

Funksionalizimi i qendrave që ofrojnë shërbime sociale

10

Strategji zhvillimore dhe ngritje të kapacitetve të institucioneve komunale të Gjakovës për shërbimet sociale dhe familjare

11

Sigurimi i burimeve njerëzore

12

Rritja e të hyrave vetanake për QPS-të

13

Informimi i qytetarëve të komunës së Gjakovës për shërbimet sociale

14

Fushata

Konsultimi me udhëheqësit e QPS-së dhe punëtorët social në lidhje me planifikimin e buxhetit dhe nevojat financiare.

Mbledhja e të dhënave të sakta për grupet e popullsisë, të ndara sipas gjinisë, moshës, etnisë, aftësisë ose cenueshmërisë, si bazë për planifikimin e buxhetit komunal.

Ndërtimi i Shtëpisë për të Moshuar.

Ndërtimi i një qëndrimi ditor për pesona të moshuar dhe të rinjtë.

Përpilimi i strategjisë komunale për shërbime sociale. [15,000 Euo] Trajnime dhe fushata vetëdijësuese për Institucionet Komunale, QPS-të dhe OJQ-të. [15,000 Euro] Sigurimi që QPS-së të ketë burimet e nevojshme njerëzore për të ofruar shërbime sociale dhe për plotësuar vendet e lira, veçanërisht pozitat e punëtorëve social, duke respektuar Ligjin për Shërbime Sociale dhe Familjare (përfshirë këtu: psikologë, sociologë dhe anëtarë të stafit pedagogjik).

Vendosja e shërbimeve sociale në Rregulloren për Taksa, Tarifa e Gjoba dhe të hyrat që merren për shërbimet.

Zhvillimi katalogut, video dhe mesazhe sensibilizuese në rrjete sociale nga QPS-ja dhe Komuna për shërbimet sociale që ofrohen në komunën e Gjakovës.

Fushata sensibilizuese nga QPS, OJQ-të dhe Policia në largimin e lëmoshkërkuesve nga rruga.

Vlera e përgjithshme

10,000 Euro

200,000 Euro

30,000 Euro

5,000 Euro

382,000 Euro

27

SHËRBIMET SOCIALE DHE FAMILJARE NË KOMUNËN E PEJËS KOMUNA: 603 km2 96,450 banorë 160 banorë/km2 QYTETI: 21 km2 48,962 banorë 2,300 banorë/km2

BUXHETI I KOMUNËS për shërbime sociale, për vitin 2019 është planifikuar në shumën prej 169,700 Euro

QENDRA PËR PUNË SOCIALE  1 njësi administrative

SHËRBIMET SOCIALE DHE FAMILJARE NË KOMUNËN E PEJËS Komuna e Pejës me 96.450 banorë është një nga komunat që kanë kërkesa të mëdha nga banorët e saj për shërbime sociale dhe familjare. Komuna e Pejës ofron shërbime sociale dhe familjare përmes Qendrës për Punë Sociale dhe Organizatave JoQeveritare.

Komuna e Pejës, ashtu si Komuna e Gjakovës ende nuk e ka të ndarë Drejtorinë për Shërbime Sociale dhe Familjare nga Drejtoria për Shëndetësi, që në një mënyrë ndikon në cilësinë e ofrimit e shërbimeve sociale dhe familjare. Gjithashtu, këtu mungon edhe koordinimi në mes institucioneve komunale, QPS-së dhe OJQ-ve. Komuna e Pejës nuk ka të dhëna të mjaftueshme për njerëzit që kanë nevojë për shërbime sociale dhe familjare që do të thotë se i mungon një bazë e të dhënave. Si gjithë komunat e Kosovës, Komuna e Pejës ka nevojë për një strategji zhvillimore për sektorin e shërbimeve sociale. Poashtu, Komuna e Pejës si gjithë komunat e Kosovës duhet të ndryshojë qasjen ndaj shërbimeve sociale dhe familjare sidomos në aspektin buxhetor sepse njëra nga shkaqet e migrimit të popullatës në Kosovë dhe në Pejë është edhe cilësia e shërbimeve sociale dhe familjare që ju ofrohen qytetarëve. Zyrtarët komunalë në komunën e Pejës për shkak të mungesës së informatave nuk e njohin rëndësinë e shërbimeve sociale dhe familjare duke treguar dukshëm se ka mungesë të fushatave vetëdijësuese, debateve dhe trajnimeve mbi temën e shërbime sociale dhe familjare.

Qendra për Punë Sociale në Pejë ka mungesë të numrit të stafit profesional dhe është e ngutshme rritja e numrit të stafit profesional. Qendra për punë sociale ka nevojë për një fond emergjent për rastet emergjente që janë shumë të shpeshta në këtë qendër. Për më tepër, QPS-ja ka nevojë për mbështetje më të mëdhe institucionale nga Komuna e Pejës.

29

Buxheti i Komunës së Pejës për shërbime sociale dhe familjare për vitin 2019 është shumë i vogël, shuma totale është 169,700 Euro, prej të cilave 116.961 Euro janë për paga dhe mëditje, 12,500 Euro janë për shpenzime komunale, 21,200 Euro janë për mallra dhe shërbime kurse vetëm 20,000 Euro janë për subvencione. Pra, në bazë kësaj shihet qartë së ky buxhet është shumë i vogël dhe i cili as për së afërmi nuk i plotëson nevojat e komunës për këtë sektor.

Tek çështja e planifikimt të buxhetit gjatë debatit dhe punëtorisë kanë dalur shumë rekomandime, të cilat janë të listuara më poshtë dhe ato do i dorëzohen Asamblesë Komunale të Pejës dhe Kryetarit të komunës për aprovim.

Organizatat Joqeveritare që ofrojnë shërbime specifike sociale dhe familjare janë shumë aktive në komunën e Pejës dhe bëjnë punë të shkëlqyeshme, por ato kanë probleme me qëndrushmëri institucionale dhe financiare. Komuna e Pejës i përkrahë organizatat joqeveritare por jo mjaftueshëm që ato të bëhen të qëndrueshme sepse perspektiva për ofrimin e shërbimeve specifike sociale dhe familjare është në partneritetin komunëshoqëri civile. OJQ si HandiKOS, Shtëpia e Sigurtë dhe disa organizata që ofrojnë shërbime specifike sociale dhe familjare janë pa përkrahje financiare, gjegjësisht, përkrahje instiucionale dhe kjo në një mënyrë rrezikon shuarjen e aktiviteti të tyre i cili është i domosdoshëm për qytetarët e komunës së Pejës dhe jo vetëm.

Shërbimet sociale që momentalisht mungojnë në komunën e Pejës janë disa, si p.sh. mungesa e Shtëpisë për të moshuarit, kjo është shumë evidente për shkak se numri i personave të moshurar të vetmuar është në rritje e sipër në komunën e Pejës. Poashtu, këtu mungon një qendër ditore për rastet akute dhe emergjente si për persona të moshuar e gjithashtu edhe për të rinjtë me sjellje devijante. Peja si shumë komuna të Kosovës ka mungesë të një Qendre edukative për të rinjtë me sjellje devijante, si konsumuesit e lëndëve narkotike, alkoolit dhe duhanit. Peja ka numër të vogël të familjeve strehuese dhe në këtë aspekt komuna duhet të parashikoj fonde shtesë për ti stimuluar rritjen numrit të familjeve strehuese ne komunën e Pejës.

Poashtu, Peja nuk ka qendër rezidente për personat me probleme mendore. Komuna e Pejës ka mungesë të programeve të socializimit dhe risocializimi të familjeve dhe

individëve në në nevojë. Sikur në shumicën e komunave në Kosovë, nuk ka informacion të qartë se çfarë shërbime sociale dhe familjare ofrojnë QPS-të dhe OJQ-të dhe kjo ka ndikim tek qytetarët sepse ata nuk dinë se kujt t’i drejtohen për një shërbim të caktuar.

31

REKOMANDIMET PËR KOMUNËN E PEJËS

Rekomandimet

Zgjidhjet

1

Linjë e ndarë buxhetore

Konsiderimi i krijimit të një drejtorie të veçantë për mirëqenien sociale dhe krijimi i një linje buxhetore të ndarë për ofrimin e shërbimeve sociale sipas nevojave të QPS-ve.

2

Koordinim më i mirë i institucioneve komunale të komunës së Pejës në sektorin e shërbimeve sociale dhe familjare

Krijimi Komitetit Konsultativ pranë KK të Pejës për shërbime sociale.

3

Financimi i OJQ-ve

4

Fondi i emergjencës

5

Përkraje Institucionale

6

Sigurimi i burimeve njerëzore

Rritja e fondeve për OJQ-të si mbështetësit kryesorë të komunës në ofrimin e shërbimeve sociale, në një kontekst ku financimi nga bashkësia ndërkombëtare është në rënie. [100,000 Euro] Krijimi i fondit për përkrahjne e të rinjëve me sjellje devijante pranë KVRL – asocial. [20,000 Euro] Krijimi i një fondi të veçantë për situata emergjente, në mënyrë që stafi i QPS-së të jetë në gjendje t’i përgjigjet rasteve të vështira dhe të mund të menaxhojë rreziqet e menjëhershme të personave në nevojë.

Përkrahje institucionale nga Komuna për Shtëpinë e Sigurtë, HandiKOS dhe OJQ-të tjera që ofrojnë shërbime sociale specifike.

Sigurimi që QPS-së të ketë burimet e nevojshme njerëzore për të ofruar shërbime sociale dhe për plotësuar vendet e lira, veçanërisht pozitat e

Investimi financiar

120,000 Euro

100,000 Euro

60,000 Euro

7

Planifikimi i buxhetit

8

Mbledhja e të dhënave

9

Funksionalizimi i qendrave që ofrojnë shërbime sociale

10

Strategji zhvillimore dhe ngritje të kapacitetve të institucioneve komunale të Pejës për shërbimet sociale dhe familjare

11

Rritja e të hyrave vetanake për QPS-të

12

Informimi i qytetarëve të komunës së Gjakovës për shërbimet sociale

13

Fushata

14

Rritja e numrit të familjeve strehuese në komunën e Pejës

punëtorëve social, duke respektuar Ligjin për Shërbime Sociale dhe Familjare (përfshirë këtu: psikologë, sociologë dhe anëtarë të stafit pedagogjik).

Konsultimi me udhëheqësit e QPS-ve dhe punëtorët social në lidhje me planifikimin e buxhetit dhe nevojat financiare.

Mbledhja e të dhënave të sakta për grupet e popullsisë, të ndara sipas gjinisë, moshës, etnisë, aftësisë ose cenueshmërisë, si bazë për planifikimin e buxhetit komunal.

Funksionalizimi i shtëpisë për të moshuar.

Funksionalizimi i qëndrimit ditor për persona të moshuar dhe të rinjtë.

10,000 Euro

200,000 Euro

Funksionalizimi i shtëpisë për personat me probleme mendore.

Përpilimi i strategjisë komunale për shërbime sociale [20,000 Euro] Trajnime dhe fushata vetëdijësuese Institucionet Komunale, QPS-të dhe OJQ-të. [30,000 Euro] Vendosja e shërbimeve sociale në Rregulloren për Taksa, Tarifa e Gjoba dhe të hyrat që merren për shërbimet.

Zhvillimi katalogut, video dhe mesazhe sensibilizuese në rrjete sociale nga QPS-ja dhe Komuna për shërbimet sociale që ofrohen në komunën e Pejës.

Fushata sensibilizuese nga QPS, OJQ-të dhe Policia në largimin e lëmoshkërkuesve nga rruga.

Përkrahje financiare për 5 familje strehuese.

Vlera e përgjithshme

50,000 Euro

5,000 Euro

6,000 Euro 551,000 Euro

33

KONKLUZAT E PËRGJITHSHME PËR TË TRE KOMUNAT: PRIZREN, GJAKOVË DHE PEJË 1. Planifikimi i bazuar në nevoja duhet të paraqitet në: objektivat vjetore të shërbimeve komunale sociale, resurset e nevojshme financiare dhe njerëzore duhet të përcaktohen në bazë të vlerësimit të plotë të nevojave të popullatës lokale. Kjo nënkupton komunikim të vazhdueshëm ndërmjet menaxherëve të shërbimeve dhe publikut, si dhe anketa të shënjestruara të vlerësimit të nevojave.

2. Përgjegjësi të gjera praktike të ofruesve kryesorë të shërbimeve, Qendrat për Punë Sociale (QPS-të) e këtyre tre komunave, duhet të mbështeten me rritje të resurseve dhe me qasje në procesin e vendimmarrjes; ose QPS-të duhet të marrin pjesë në zhvillimin e politikave dhe në organet e planifikimit të buxhetit të komunave.

3. Një program për ngritjen e kapaciteteve për menaxherët dhe praktikuesit e strukturave të ndërlidhura komunale duhet të organizohet, i cili do të përfshinte si trajnime në aspektet praktike, ashtu edhe ato menaxheriale të shërbimeve sociale dhe ngritjen e vetëdijes për rolin e tyre në progresin komunal dhe kombëtar.

4. Në lidhje me vetë shërbimet në këto tre komuna, tri fusha kanë nevojë për vëmendje të veçantë 

Shërbimet parandaluese në terren duhet të fuqizohen dhe mbështeten financiarisht;



Kapaciteti i stafit komunal duhet të ndërtohet deri para decentralizimit të shërbimeve rezidenciale;



Strehimi familjar ka nevojë për mbështetje ligjore dhe financiare që të rritet më tej.

5. Sa i përket përkrahjes së nivelit qendror të tre komunat janë njëzëri për nevojën e themelimit të një granti specifik për shërbime sociale dhe familjare për komunat, ashtu siç e ka fusha e arsimit dhe shëndetësisë.

35

Rrjeti i OJQ-ve të grave ‘Qeliza’ është grup i OJQ-ve dhe individëve të bashkuar me qëllim të përmirësimit të statusit të grave dhe fëmijëve, përmes aktiviteteve edukuese dhe avokuese drejtuar institucioneve relevante dhe komunitetit në përgjithësi. Rrjeti Qeliza promovon barazinë gjinore përmes të gjitha aktiviteteve të saja. ______________________________________________________________________ Publikimi i këtij raporti është bërë i mundur me përkrahjen e Fondacionit të Kosovës për Shoqëri të Hapur (SOROS/KFOS). Opinionet, të gjeturat dhe rekomandimet e shprehura në këtë raport janë tërësisht përgjegjësi e Rrjetit Qeliza dhe nuk reflektojnë opionin zyrtar të donatorit.

Ky projekt është financuar nga Fondacioni i Kosovës për Shoqëri të Hapur