Tekst: Jolanda van der Ploeg Foto's: Bart Hoogveld
Frank de Groot, Juliette Hurel en Arjen Leendertz
Matthäus Passion
Musici en hun Matthäus
‘Je hebt het zelf ook eventjes zwaar’ De weken voor Pasen wordt Bachs meesterwerk in ons land vaker uitgevoerd dan waar ook ter wereld, maar dit jaar zetten de maatregelen tegen het coronavirus daar een streep door. Luisteraars zijn nu aangewezen op radio, internet of cd – net als onze musici zelf. We vroegen drie van hen naar hun beleving van de Matthäus-Passion: Frank de Groot (viool), Juliette Hurel (fluit) en Arjen Leendertz (contrabas). ‘Ploep, ploep, ploep, dat zijn de druppels van het bloed.’
H
De Matthäus-Passion; Wat Bachs meesterwerk je vertelt, als je weet waar je op moet letten uit 2016, gaan de auteurs Mischa Spel en Floris Don (programmeur van het RPhO), op zoek naar de vraag waarom zoveel mensen zo intens van Bachs oratorium houden. Ze vroegen het aan uiteenlopende persoonlijkheden als Anna Enquist, Ramsey Nasr en Ton Koopman en kregen al even verscheidene antwoorden. Maarten Engeltjes, die dit jaar bij ons als altus zou aantreden, vertelt over zijn eerste ervaring als zesjarig jongenssopraantje: ‘Ik deed aan alles mee, de grote koordelen zowel als de koralen. Natuurlijk was het een lange zit, tegen de tijd dat Jezus aan het kruis ‘Eli, Eli’ zong moest ik erg nodig naar de wc. Toch maakte dit werk me in één klap verslaafd aan muziek.’
et zou een jubileumjaar zijn geweest voor de Matthäus-Passion in Nederland, 150 jaar nadat het werk voor het eerst in ons land te horen was – om precies te zijn in Rotterdam op 22 april 1870. In de oude Doelenzaal van Sociëteit Harmonie aan de Coolvest verzorgde Toonkunst Rotterdam de première, begeleid door een tweehonderdkoppig gelegenheidsorkest – het Rotterdams Philharmonisch bestond toen nog niet. Het duurde tot 1942 voordat ons orkest de Matthäus-Passion voor het eerst speelde, in een concert van Toonkunst. Drie jaar later namen we zelf het initiatief voor een reeks uitvoeringen in mei 1945, om het einde van de bezetting te herdenken. De Nederlandse Matthäus-traditie wortelt dus in Rotterdam en heeft zich over het hele land verspreid. In het boek
2