geldt. Het piepkleine bouwsel, dat op de fundamenten van een volgens overlevering omvangrijker voorganger uit 1430 rust, is van grote betekenis voor de gelovigen in het gebied. De boerderij en schuur enkele honderden meters verderop willen Stimac en zijn team gaan inrichten als vertrekpunt voor de cultuurhistorische route. Ook de archeologische waarden die niet meer beleefbaar zijn, wil men gaan ‘communiceren’, zoals Stimac het uitdrukt. ‘Ik denk er bijvoorbeeld aan de opgegraven urnen op deze route onverwachts in een doorkijkje achter glas te presenteren aan het publiek. Je moet spelen met verrassingen. Ook bezoekers die in eerste instantie niet in de cultuurhistorie geïnteresseerd zijn, kun je zo toch prikkelen.’ Het concept dat Stimac voor ogen heeft, vergt de nodige investeringen, maar hij is positief over het binnenhalen van financiële middelen. ‘Ik verwacht dat we derden kunnen interesseren om mee te doen. Ik noem de Stichting Instandhouding Kleine landschapselementen in Limburg, die ook een bijdrage wil leveren.’
Convenant Samen met de gemeente werd het herbestemmen van de archeologie en cultuurhistorie beklonken in een convenant, ver voor de ontwikkeling van het terrein van start ging. De aanpak sluit aan bij het concept van Reverse Archaeology. Drijvende kracht achter het archeologische proces in Venlo is Archeologic, de ontwikkelaar van deze methode. Vertrekpunt is een plankaart met zoekgebieden, waaraan iedereen zich heeft gecommitteerd. De eerste ontwerpen zijn inmiddels verschenen. De convenanttekst beschrijft de aanwezigheid van de cultuurhistorische relicten als een ‘cadeau’ voor de ontwerpers. Dat is precies de ervaring van John Boon van ARCADIS dat als hoofdaannemer voor veertig miljoen euro risicodragend deelneemt aan de Floriade. ‘Er wordt een extra laag aan het landschap toegevoegd. Voor mij als landschapsarchitect is dat prachtig. De natuur die op deze plek voorkomt, is steevast bepaald door de mensen die er woonden en werkten. De grafheuvels hebben hun eigen biotoop. Het landbouwsysteem met S i n t Ja n s k a p e l , d i e j a a r l i j k s w o rd t b e z o c h t o p 2 4 j u n i S i n t Ja n ( l a a t s te d a g a s p e r g e o o g s t ) .
schapen heeft de heide doen ontstaan. Eind 1800 zijn er naaldbomen geplant om verstuiving te voorkomen. Het hout was voor de mijnbouw. Mijnwerkers stutten hun gangen met naaldhout, want dat kraakt voordat het breekt. Die verhalen willen we vertellen.’ Volgens de ‘Hoofdontwerper Floriade 2012’, zoals Boons officiële titel luidt, is deze grootschalige aanpak nog nieuw voor ons land. ‘Meestal ontbreken de mogelijkheden om cultuurhistorie intensief in een ontwerp in te brengen.’
Ruïne S t . Janshoeve.
Foto: Tanja Bouman (ARCADIS)
‘In feite maken we een traditie van vijfduizend jaar landbouw en landgebruik zichtbaar’ Ook Greenpark Venlo, de organisatie die op de plek van de Floriade een bedrijvenpark gaat ontwikkelen, is van de partij in het convenant. ‘Als ontwikkelende partij zijn wij verplicht iets met cultuurhistorie te doen. Maar dat is de formele uitleg’, licht projectleider Henk Luijten toe. ‘Het in stand houden van de cultuurhistorische route na de Floriade vergroot de aantrekkelijkheid van Greenpark. Ik zie dat als een bonus. Er komen ook wandel- en fietspaden. Zo voorkom je dat het een bedrijventerrein wordt als vele andere, waar in het weekend geen mens te zien is.’ é Pieter van den Brand
Wate r p ut nabi j de Ruïne S t . Janshoeve.
S fe e r fo to v a n w e g w i j z e r n a a r d e S t . Ja n s k a p e l .
Foto: Tanja Bouman (ARCADIS)
Foto: Tanja Bouman (ARCADIS)
Foto: Copijn Tuin- en landschapsarchitecten
juli/augustus 2010 31
ROM_07-08_2010.indd 31
7/26/2010 1:10:55 PM