«Wettsch äi Burger?» «Nei, ohni Ei» Fümich isches absolut normal, dass ich Schwiizerdütsch schriibe: ob uf Poschtcharte, Chat-Nachrichte oder sälte imene E-Mail. Das isch chli e Generationefrag und natürlich muss mer mängisch au zwüsched de Arbetswelt und Freiziit unterscheide. Im Büro empfiehlts sich gar nöd mit jedem Schwiizerdüütsch z schriibe. Wänn ich am PC oder mit ältere Lüüt schriib, dänn machi d Nome immer gross – au bi dem Experimänt machi d Nome gross, will en publizierte Teggscht, wo alles chlii gschriibe isch, fändi irgendwie komisch. Text Marcel Freuler Illustration Chiara Profeta
Jede, wo Schwiizerdütsch schriibt, het chli sini eiget Strategie bim schriibe. Die einte orientieret sich chli meh ade dütsche Grammatik und die andere chli meh ade Phonologie. Was mir weder bim Rede no bim Schriibe vo oisere Mundart gschafft händ, hät d Niederländerinne und Niederländer scho vor über 300 Jahr beschäftigt - ich meine en offizielli Reglig vode Rechtschriibig.
ES PAAR BISPIEL: Baselbieterisch: «Wettsch äi Burger?» Züridütsch: «?? Nei, – ohni Ei.» Baselbieterisch: «Chasch d Brotpfannä fürä näh?» Züridütsch: «Was du wettsch es Brot ide Pfanne
mache?» - isch auscho ähndlich mit Brotwurscht Die erschti offizielli Rechtschriibregle vo Holland isch passiert … dänn aber erscht 1804 iigfüehrt worde. Speziell isch, dass die Schriftsprach e Mischform us verschiedene Dialekt Züridütsch: «Chasch mal de Bölle rüere?» isch (flämisch, brabantinisch, holländisch). E einheitlichi Baselbieterisch: «Hä? Ich ha käi Chellä.» Ussprachreglig wie zum Bispiel im Bühnedütsch gits nöd. Schwiizerdütsch: Bisch zwäg? E Schwiizerdütschi Schriftsprach oder sogar Hochsprach z En dütsche Kolleg verstaht: «Bisch en Zwärg?» und entwerfe, wer fascht wie d Quadratur vomene Chreis und seit das dänn au zur Begrüessig a andere Lüüt :D bis s isch drum fascht nöd vorstellbar. Nur scho mini Fründin Missverständnis dänn irgendwenn mal uscho isch. vom Baselbiet und ich vo Züri würed ois nie einige chönne. Baselbieterisch: «Was wäimer im Chino go luege?» Züridütsch: «Was wettsch du z China go luege?» Zwei Thurgauer reded im Coop mitenand und säged
immer: «Bioo.., Bioo.» Nacheme Ziitli merksch, dass die eigetlich Bier meined ;-).
12
