Óvænt vending á miðjum aldri

Þegar Davíð Oddsson hafði tekið við forystu Sjálfstæðisflokksins og dró að kosningum til Alþingis vorið 1990, ágerðist skjálftavirkni í röðum borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins sem stóðu frammi fyrir vali á eftirmanni Davíðs á borgarstjórastóli. Talið var næsta einsýnt að Davíð myndi leiða næstu ríkisstjórn sem forsætisráðherra og viki því af vettvangi borgarmálanna.

Í umræðunni um næsta borgarstjóra beindist kastljósið fyrst og fremst að Árna Sigfússyni og Vilhjálmi Þ. Vilhjálmssyni. Aðrir reyndu að smokra sér inn í umræðuna og voru þau Júlíus Hafstein og Katrín Fjeldsted ötulust við að koma nöfnum sínum á framfæri í trúnaðarsamtölum við fjölmiðla. Í hinum innsta hring vissu allir að þau komu aldrei til greina.

Mönnum leist ekkert á blikuna hvernig barátta þeirra Árna og Vilhjálms þróaðist. Báðir voru sagðir hafa “mátað sig” við borgarstjórabílinn, nýlegan Cadillac sem Davíð hafði valið og olli miklum úlfaþyt í umræðu þegar frá kaupum var gengið. Borgarstjórnarflokkurinn var greinilega klofinn í borgarstjórakjörinu og var hátt reitt til höggs af hálfu hinna tveggja líklegustu þannig að opinbert einvígi var í uppsiglingu með hinum alvarlegustu afleiðingum. Þannig var andrúmsloftið þegar mér sem fyrrverandi forseta borgarstjórnar var boðið að vera viðstaddur úthlutun barnabókaverðlauna í Höfða síðasta vetrardag 1991. Að sönnu rafmagnað. Borgarfulltrúar voru með hvíslingar í öllum hornum og embættismenn stungu saman nefjum, raunamæddir á svip. Þetta voru gamlir samstarfsmenn mínir frá fyrri tíð sem upplýstu mig undir rós um ófremdarástand í borgarstjórnarflokki Sjálfstæðisflokksins, Það olli þeim hugarangri af margvíslegum ástæðum og höfðu þeir sitthvað að athuga við einstaka vonbiðla sem litu hýru auga til borgarstjórastólsins. Kannski yrði ekki hægt að finna lausn á þessu innan borgarstjórnarflokksins og leita þyrfti út fyrir hann. Það töldu sumir viðstaddra. Mér fannst það ótrúlegt uppgjafarmerki hjá hinum pólitískt kjörnu ef til slíks kæmi. Sumarið var að ganga í garð og ástæðulaust að vera að spilla áhrifum hækkandi sólar með umhugsun um málatilbúnað á vettvangi, sem ég hafði fyrir löngu sagt skilið við. Ég gekk hröðum skrefum í vorblænum upp Hlíðarnar, Kringlumýrina og inn á skrifstofu mína í Útvarpshúsinu í Efstaleiti; fylgdist ekkert með frekari gangi þessa máls næstu vikurnar enda kom það mér alls ekkert við nema hvað ég vonaði að Vilhjálmur vinur minn yrði fyrir valinu sem borgarstjóraefni.

Það var svo að kvöldi 12. júní er ég kom heim á Vesturgötuna að Steinunn tjáði mér að Davíð Oddsson hefði reynt að ná sambandi við mig í síma. Hann var á skrifstofunni í Stjórnarráðinu en ætlaði að hringja aftur þegar hann væri kominn heim, sennilega eftir kvöldmat. “Nú, hvað ætli Davíð vilji? Ætli það hafi verið eitthvað í Útvarpinu, sem honum hefur mislíkað illilega?” tuldraði ég. Ég þóttist geta gengið út frá því að ýmislegt hefði á stundum farið í taugarnar á Davíð af því sem sagt var eða sýnt