Dichterbij
MAGAZINE VOOR LEDEN VAN RABOBANK UDEN VEGHEL ZOMER 2013
UDEN VEGHEL
1519
‘Leren door het Coöperatiefonds’ »18 JONGEREN
BETROKKEN
DUURZAAM
Verbinden en samenwerken »8
Opvoeden doen we samen »22
Energiecoöperatie in Uden »28
OM DE HOEK
2 UDEN VEGHEL
Henk Mol (85) en zijn vrouw An Mol-Neijzen (80) uit Uden behaalden onlangs hun zwemdiploma A en B bij zwemschool Drie Essen in Uden. ‘Het was eigenlijk niet de opzet’, vertelt An. ‘We hebben al sinds 2005 voor ons plezier wekelijks een uurtje zwemles. Vroeger zwommen we nooit maar het bleek een sensatie om dat te leren. We blijven het doen zolang we kunnen. Het is goed voor je spieren, de bloedsomloop én de geest.’
1519
FOTO: WIM ROEFS
ZWEMSCHOOL DRIE ESSEN UDEN 29 MAART 2013 11.00 UUR 3
ERIK JANSEN
VOOR WOORD
Directievoorzitter Rabobank Uden Veghel
SAMEN JE DOEL BEREIKEN DOOR TE (BLIJVEN) LEREN
V
oor u ligt de vernieuwde Dichterbij. Een Dichterbij met een frissere layout, meer pagina’s met lokale informatie én aandacht voor landelijke ontwikkelingen. We laten zo de kracht en de betrokkenheid van Rabobank Uden Veghel zien. Je doel bereiken door samen te werken en te leren van anderen. Dat uitgangspunt vormde ooit de start van onze coöperatie. Voor de Rabobank is coöperatief bankieren al meer dan honderd jaar de gewoonste zaak van de wereld. De waarde van een coöperatie, het samenwerken, blijkt eens te meer tijdens deze economische crisis. Coöperatief bankieren heeft vier kenmerken: participatie van klanten, een langdurige relatie, inzet voor een duurzame samenleving en het bieden van een solide basis. We gaan
COLOFON Redactie: Mathieu Bosch, Rianne Hermes, Saskia Livesi, Annie van der Velde, Rob de Baar. Redactieadres: Rabobank Uden Veghel, Postbus 70, 5400 AB Uden. E-mail: cooperatie@udenveghel.rabobank.nl Druk & handling: BCM Eindhoven Zonder schriftelijke toestemming van de Rabobank mag niets uit deze uitgave worden overgenomen of gekopieerd. De Rabobank en vdbj_ besteden uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van alle gepubliceerde data. Onjuistheden kunnen echter voorkomen. De Rabobank en vdbj_, alsmede de aan hen gelieerde ondernemingen en toeleveranciers, zijn niet aansprakelijk voor onjuistheden of enig handelen op grond van de inhoud van dit blad.
4 UDEN VEGHEL
deze kenmerken van coöperatief bankieren veel meer expliciet maken. In deze Dichterbij ziet u er al voorbeelden van. Het thema van deze editie is leren en daarvoor laten we uitvoerig mensen uit onze regio aan het woord. Jong en ouder, over allerlei initiatieven, acties en ideeën. In deze Dichterbij leest u dat leren van elkaar werkt; overal ontstaan nieuwe initiatieven. Door samen te werken worden doelen bereikt die individueel minder bereikbaar zijn. De energiecoöperatie in Uden is daar een prachtig voorbeeld van. Als Rabobank helpen we, bijvoorbeeld door onze kennis te delen, te faciliteren of met een financieel steuntje in de rug. Tot slot wens ik u een heel mooie zomer toe, dat hebben we wel verdiend na het sombere eerste halfjaar van 2013. Het wordt tijd voor zon en positivisme!
Een bijdrage uit het Coöperatiefonds 2013? Meld nu uw project aan!
Dichterbij UDEN VEGHEL
THEMA: LEREN
10 22
Jongeren kunnen wèl omgaan met geld De jeugd en de toekomst JONGEREN
8
RUUW verbindt DE MEDEWERKER
14
Harm de Bruin APPS
16
De bank in uw broekzak COÖPERATIE
18
8
Het Coöperatiefonds helpt OP REIS
26
Goed voorbereid op vakantie DUURZAAM
28
Energiecoöperatie in Uden ONDERNEMEN
32
HOBIJ wil nooit stoppen met groeien WETGEVING
38
14
Regels zijn regels
1519
RUBRIEKEN
22
32
2 6 17 21 31 34 36 39 40
Om de hoek Kort Jongeren en geld: de feiten Puzzel Video: terug in de tijd Twee keer leren Ledenaanbiedingen Column ledenraadslid Daarom ben ik hier 5
KORT
Alpe d'HuZes
OPGEVEN IS GEEN OPTIE Alpe d'HuZes is een actie waarbij deelnemers, alleen of in een team, geld bijeen brengen waarmee zij een bijdrage leveren aan de strijd tegen kanker.
O
nder het motto ‘Opgeven is geen optie’ wordt op één dag de legendarische Alpe d'Huez tot zes keer aan toe beklommen. Een bijna onmogelijke opgave, die voor vele deelnemers toch haalbaar bleek door hun enorme inzet en doorzettingsvermogen. Onderzoek naar kanker is het hoogste doel van de stichting Alpe
d'HuZes. Al het geld gaat daarom naar het eigen onderzoeksfonds van Alpe d'HuZes. Het Alpe d’HuZes-KWF fonds investeert in onderzoek en ontwikkeling van diensten voor mensen die leven met kanker. Een aantal medewerkers van Rabobank Uden Veghel heeft op 6 juni de berg bedwongen. Het was een zware opgave maar ook een geweldige ervaring om samen met collega’s deze beklimming te doen. Een knappe prestatie waar we als
Moreel-ethische verklaring
H
et afleggen van de moreelethische verklaring is in 2013 verplicht voor beleidsbepalers in het bankwezen. Zij tekenen er niet alleen voor hun functie integer en zorgvuldig te vervullen en het belang van de klant centraal te stellen. Maar ze beloven ook zich te gedragen naar de wetten en gedragscodes die voor de financiële sector gelden. Directie en commissarissen van Rabobank Uden Veghel legden deze verklaring af ten 6 UDEN VEGHEL
overstaan van alle medewerkers. ‘Een bijzonder moment’, zegt directievoorzitter Erik Jansen. ‘Natuurlijk handelen we ook zonder deze eed naar eer en geweten, maar het zo expliciet uitspreken deed ons allemaal toch wat.’
bank enorm trots op zijn. Wilt u meer weten over de actie Alpe d’HuZes en de actuele opbrengst, kijk dan eens op www.opgevenisgeenoptie.nl.
IBAN AL OP ORDE? IBAN is steeds meer zichtbaar in Rabo Internetbankieren. U zult het ook actiever gaan gebruiken: in internetbankieren, maar ook op acceptgiro’s, bij iDEAL-betalingen en Mobielbankieren. Om dit gemakkelijk te maken wordt deze zomer uw adresboek automatisch omgezet naar IBAN. Tip: schoon meteen uw adresboek op. U heeft dan meteen alles op orde voor de overgang naar IBAN in februari 2014.
LEDENRAAD
Samen met Ziekenhuis Bernhoven
R
abobank Uden Veghel is er trots op om partner te zijn van het prachtige nieuwe ziekenhuis in Uden. In ziekenhuis Bernhoven staat meer dan ooit de mens centraal. De missie van Bernhoven is: ‘Samen eigentijds de allerbeste zorg bieden’. Dat past bij onze manier van werken en sluit aan bij
Bezoek de halve finales!
HOCKEY OP TOPNIVEAU
T
ot 23 juni 2013 vindt in Rotterdam de Rabobank Hockey World League Semi-Final plaats. Dit is een kwalificatietoernooi voor de Rabobank Hockey World Cup, volgend jaar juni in Den Haag. Het Nederlandse dames- en herenelftal zijn al geplaatst. Rabobank is partner van de Koninklijke Nederlandse Hockeybond (KNHB) en sponsor van hockeyverenigingen en evenementen. KIJK LIVE OP WWW.RABOSPORT.NL/HOCKEY
1519
OF LEES MEER OP WWW.HOCKEY.NL/WORLDLEAGUE.
onze coöperatieve waarden: dichtbij en betrokken. Als lid van de stichting ‘Vrienden van Bernhoven’ willen we wat extra’s doen voor bezoekers en patiënten van Bernhoven. We dragen daarom graag ons steentje bij aan het realiseren van de @lounge in de ontvangsthal, dé plek waar verbinden en ontmoeten letterlijk en figuurlijk tot zijn recht komt. Juist daar willen we laten zien dat we dichtbij en betrokken zijn. Naast fysiek ontmoeten, past daar ook het faciliteren van virtuele ontmoetingen bij.
Door het aftreden van vier ledenraadsleden van Rabobank Uden Veghel kwamen er vacatures vrij in de ledenraad. We hebben betrokken leden opgeroepen om zich aan te melden als kandidaat. Momenteel voert een selectiecommissie gesprekken met geïnteresseerde leden om uiteindelijk de kandidaat-ledenraadsleden aan u voor te dragen. Wilt u meer weten over de ledenraad? Kijk op www.rabobankudenveghel.nl.
HUISVESTING WIJZIGT In 2015 gaan wij vanuit één hoofdkantoor werken, namelijk het kantoor aan de Rembrandtlaan in Veghel. Onze klanten bankieren steeds vaker online en via mobiel, waardoor enerzijds het kantoorbezoek en anderzijds het aantal medewerkers reduceert. Deze nieuwe manieren van bankieren vragen ook om andere voorzieningen. Kantoor Veghel wordt daarom vanaf april 2014 verbouwd. Wij blijven in Uden en onze overige kernen aanwezig. Lees verder op onze website.
HANDIGE WIDGETS Rabo Internetbankieren is uitgebreid met handige widgets, kleine applicaties die u meer inzicht bieden in uw geldzaken. Uw uitgaven worden automatisch ingedeeld in categorieën. Zo hebt u overzicht over uw financiën en ziet u in één oogopslag wat u besteed heeft aan bijvoorbeeld kleding, vervoer en boodschappen. Daarnaast vindt u er heldere grafieken en kunt u budgetten instellen. U dient de widgets zelf te activeren via Rabo Internetbankieren. 7
JONGEREN
RUUW is een jongerenplatform voor en door jong volwassenen (20-35 jaar) die in de regio Uden Veghel wonen, werken of studeren. Drie initiatiefnemers vertellen over nut en noodzaak. TEKST: MATHIEU BOSCH FOTO'S: WIM ROEFS
Verbinden en samenwerken! alles kunnen zeggen en luisteren naar elkaar, dat is een belangrijk doel.’
J Ben je jong, ambitieus en betrokken bij de regio? Dan is RUUW iets voor jou! Wil je meer weten of je aanmelden, kijk op www.ruuw.nl
8 UDEN VEGHEL
ongeren hebben een oprechte behoefte aan een snellere persoonlijke ontwikkeling. Niet elk bedrijf of sociale omgeving kan dat bieden. RUUW heeft de uitdaging om jongeren die wonen of werken in de regio Uden Veghel daarbij te helpen. Op een laagdrempelige manier door ze te inspireren, ideeën aan te reiken, inzicht te geven in interessante onderwerpen en discussies te stimuleren.
SJOERD VAN BERLO (24) uit Uden deed de HBO opleiding SPECO en is nu junior bedrijvenadviseur bij Rabobank Uden Veghel. ‘Er zijn heel veel ontwikkelingsmogelijkheden in deze regio. Door een beter netwerk kunnen we daar nog meer gebruik van maken. Voor RUUW zijn we op zoek naar een motiverende groep jong volwassenen om samen dit platform vorm te geven. We willen een totale mix van jong volwassenen, man, vrouw, metselaar en master. We staan open voor leermomenten. Het zal wel eens misgaan maar dat hoort erbij. Eerlijk zijn,
NICOLE SLOTS (27) uit Eindhoven volgde de HBO opleidingen SPH en Pedagogiek. Daarna volgden modules aan de master onderwijskunde. Ze is trainee bij Rabobank Uden Veghel. ‘We zetten samen de schouders onder een platform voor en door jongeren omdat we geloven in de kracht van verbinden en samenwerken. RUUW moet je extra energie en kansen geven. We willen een unieke club zijn waar je met trots deel van uit maakt. We denken wel aan een profielschets, maar deze staat los van opleiding of achtergrond. Het draait bij ons meer om waarden zoals enthousiasme, gedrevenheid en betrokkenheid.’ GÉRARD MERTENS (33) woont in Den Bosch, studeerde Makelaardij en is werkzaam bij Rabobank Uden Veghel als bedrijvenadviseur. ‘RUUW is laagdrempelig, breed georiënteerd en geïnteresseerd. Iedereen moet mee kunnen doen en kansen zien. Wij gaan graag bedenken hoe we dat samen zo goed mogelijk kunnen invullen. Belangrijk is dat het initiatief en het doel los staan van de Rabobank. De bank faciliteert RUUW en wil niet voor jongeren denken maar ze juist stimuleren om zich te ontwikkelen. We doen het zelf. We willen geen stoffig vergaderimago. RUUW is nieuw, fris, ondernemend en staat voor iets bijzonders.’
1519
‘Stimuleren om te ontwikkelen’
9
ZELF BANKIEREN Het Nibud vindt dat scholieren vanaf 15 jaar zelf hun bankzaken zouden moeten beheren en moeten kunnen internetbankieren. Maar terwijl nagenoeg alle 15-plussers een bankrekening hebben, bankiert 42 procent van de 15-en 16jarigen, en 28 procent van de 17-en 18-jarigen niet via internet. Bron: Nibud
FINANCIËLE OPVOEDING
JONG LEREN BUDGETTEREN
Oefenen voor later
De meeste jongeren kunnen prima omgaan met geld, ook al wordt wel eens anders gedacht. Hoe maakt u als ouder uw kind financieel wegwijs? TEKST: JASPERIEN VAN WEERDT FOTO'S: MARTIN DIJKSTRA I.S.M. LOES CORNELISSE, WIM ROEFS
De spaarzin onder jongeren is groot: 88 procent legt
1519
maandelijks geld opzij.
J
ongeren geven te veel geld uit, lenen veel en sparen nauwelijks, is de heersende gedachte. Gelukkig wijzen cijfers uit dat dit niet klopt. Slechts 7 procent van de Nederlandse scholieren komt chronisch geld tekort, zo blijkt uit het laatste Nibud Scholierenonderzoek. Een ruime meerderheid – 60 procent – zit nooit krap bij kas. De spaarzin is groot: 88 procent legt maandelijks geld opzij, ongeveer evenveel als 25 jaar geleden. Ook het leengedrag is de afgelopen twee decennia vrijwel gelijk gebleven. 56 procent van de huidige scholieren leent met enige regelmaat geld. In 1984 was dat 54 procent. Jongeren geven wel beduidend meer uit dan 25 jaar geleden. Maar daar staan ook hogere inkomsten tegenover, doordat jongeren meer zijn gaan werken: acht uur per week in plaats van vijf. Bij studenten lijkt evenmin reden tot somberheid. Bijna twee derde van hen heeft een geordende administratie en meer dan de 11
helft komt vrij makkelijk rond. 93 procent checkt zijn bankrekening minimaal eenmaal per twee weken; 71 procent staat nooit rood en slechts 10 procent leent wel eens geld van anderen. Wel leent een derde van de studenten van DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs).
Zakgeld is een belangrijke pijler van een goede, financiële opvoeding. Geef een vast bedrag op een vast moment. Zo leert uw kind plannen met geld.
FINANCIËLE ZELFREDZAAMHEID Dat jongeren bewust met geld omgaan, is belangrijk, zeker in het huidige economische klimaat. Zekerheden als de hypotheekrenteaftrek, kinderopvangtoeslag, studiefinanciering en de pensioenopbouw vallen langzaam weg of worden versoberd. Dat maakt financiële zelfredzaamheid belangrijker dan ooit. De basis hiervoor wordt in de jeugd gelegd: een belangrijke oefenvijver voor later. SPAREN Een belangrijke pijler van een goede financiële opvoeding is zakgeld. Rabobank adviseert hiermee consequent te zijn: keer een vast bedrag uit, op een vast moment. Zo leert uw kind plannen met geld. Een van de doelen van zakgeld is dat uw kind leert zijn geld niet direct uit te geven, maar te sparen voor iets moois. Sommige kinderen moeten eerst hun neus stoten om dit te begrijpen. Bij hen valt het kwartje pas als ze al hun euro's aan waardeloze prullen hebben gespendeerd en vervolgens geen geld meer hebben voor iets moois. Het is moeilijk als ouder te zien hoe het eerste zakgeld van uw kind over de balk wordt gesmeten, maar bedenk wel dat uw kind beter nu in de fout kan gaan dan later, als er grotere bedragen door zijn handen gaan. Vanaf ongeveer 12 jaar is een kind volgens het Nibud toe aan kleedgeld. Spreek duidelijk af wat het hiervan moet bekostigen. Moet het alle kleding zelf kopen of valt bijvoorbeeld sportkleding hier buiten? En wie draait op voor zaken als cadeaus en belkosten? LENEN Meer dan de helft van de scholieren leent wel eens geld. Het Nibud vindt lenen niet per definitie verkeerd; later krijgen mensen immers ook te maken met leningen, zoals een hypotheek. ‘Maar het is wel belangrijk dat
Medewerkers van Rabobank Uden Veghel verzorgen een gastles over BOEG op het Zwijsen College in Veghel. 12 UDEN VEGHEL
Financiële zelfredzaamheid is belangrijker dan ooit.
5 INITIATIEVEN VAN RABOBANK
1519
kinderen leren wat verantwoord lenen is’, zegt Annemarie Koop, woordvoerder van het Nibud. ‘Uw kind moet daarom goed weten waar het ja tegen zegt. Hoe lang moet je terugbetalen? Tegen welke rente? En past de terugbetaling wel in het budget?’ U kunt als ouder incidenteel geld uitlenen aan uw kind, maar Koop adviseert dit niet structureel te doen, duidelijke voorwaarden te hanteren en deze ook op papier te zetten. Bij Rabobank kunnen kinderen tot 18 jaar overigens niet rood staan; een veilig idee.
UITGEVEN Niet alleen sparen, maar ook uitgeven is een vaardigheid die kinderen moeten leren. Volgens het Nibud komen veel jongeren in financiële problemen als ze zelfstandig gaan wonen. Ze zijn gewend hun geld alleen aan leuke dingen uit te geven en zijn onvoldoende op de hoogte van de kosten voor levensonderhoud. Om dit te voorkomen kunt u overwegen uw kind van zijn zakgeld ook wat vaste lasten te laten betalen, zoals een
telefoonabonnement. Bijspringen als uw kind geld tekortkomt is verleidelijk, maar opvoedkundig gezien niet slim, waarschuwt Koop. ‘Op die manier leert uw kind nooit de gevolgen van meer uitgeven dan je te besteden hebt.’
1. KlasseTV: digitaal lesprogramma voor basisscholen. 2. App KidsGeldWijs voor kinderen van 6-10 jaar. Kinderen kunnen aan de hand van tips spaardoelen invoeren, klusjes doen en inkomsten bijhouden. 3. Week van het geld: bankmedewerkers geven les op basisscholen. 4. BOEG: website baasovereigengeld.nl voor jongeren. Met vergelijkingtips, filmpjes, B.O.E.G. plan en themacampagnes. 5. 'Crisis' theatersketches voor voortgezet onderwijs. Bespreekt allerlei geldproblemen in aansprekende theatervorm.
APP Onder het motto 'jong geleerd is oud gedaan' neemt Rabobank allerlei initiatieven om kinderen en jongeren te leren omgaan met geld (zie kader). Een mooi voorbeeld is een nieuwe app voor kinderen. Hierin is ook een rol voor ouders weggelegd. Zij krijgen bijvoorbeeld inzicht in de spaardoelen en inkomsten van hun kind en dat biedt handvatten om een gesprek aan te gaan. Een dialoog tussen ouders en kinderen is heel belangrijk. Door tijdig over geld te praten, houdt u problemen klein. Natuurlijk mag u zich best bemoeien met de financiën van uw kind, maar probeer deze niet over te nemen. Ook niet als uw kind af en toe fouten maakt. Zo helpt u uw zoon of dochter om zelfredzaam te worden. 13
DE MEDEWERKER
Harm de Bruin (26) uit Boekel is medewerker Marktbewerking bij Rabobank Uden Veghel. Hij voetbalt bij Boekel Sport en is als KNVB-scheidsrechter actief bij de jeugdteams in de regio. TEKST: MATHIEU BOSCH FOTO'S: VAN ASSENDELFT FOTOGRAFIE
‘Respect begint altijd bij jezelf’ het veld. Veel mensen, jong en ouder, spelen met plezier en genieten daar ontzettend van. Ik heb het gevoel dat mensen nu, meer dan ooit, met respect bezig zijn. Het leeft echt. Voor de wedstrijd bespreek ik altijd met de grensrechters hoe ik het wil gaan doen, dat geeft meteen al veel begrip. Tijdens de wedstrijd probeer ik zelf altijd rustig te blijven. Eerst afstand nemen van de situatie en dan pas optreden.
H
ij voetbalt al jaren met veel plezier op zondagmorgen bij het vijfde elftal van Boekel Sport. Volgend seizoen gaat hij zich verder toeleggen op het vak van scheidsrechter. ‘Nu fluit ik nog op zaterdag de C, B en A-jeugd’, vertelt Harm. ‘Vanaf volgend seizoen leid ik ook de seniorenteams en start ik met de cursus Scheidsrechter II. Ik heb de ambitie om op zo’n hoog mogelijk niveau te fluiten. Het is heel leuk om te doen en het geeft me veel voldoening. Begin dit seizoen heb ik de basisopleiding Scheidsrechter gevolgd. Op dit moment volg ik een aansluitende cursus over mentale weerbaarheid, die gaat over omgaan met kritiek, de coaches langs de lijn en de opmerkingen vanuit het publiek. Een heel leerzaam traject. Natuurlijk moppert er weleens iemand over een beslissing, emotie hoort bij sport, maar zelf heb ik nog niets vervelends meegemaakt. Het is zeker niet zo dat het altijd en overal gedoe is op 14 UDEN VEGHEL
ZELF HET GOEDE VOORBEELD GEVEN Iedereen weet wat voor verschrikkelijke zaken er zijn gebeurd op en langs het veld en gaat daar op zijn of haar manier mee om. Er waren terecht veel emotionele reacties, maar die zorgen misschien ook voor een kentering. Er is duidelijk een positieve ontwikkeling gaande. Er wordt minder snel negatief gereageerd dan voorheen en er wordt sportiever gespeeld. Dat is ook nodig en de spelers zijn zich daar bewust van. Ik probeer zelf het goede voorbeeld te geven. Respect begint altijd bij jezelf. De KNVB leert je daar mee omgaan. Ook in mijn werk kan ik de opleiding regelmatig toepassen. Even afstand nemen bij problemen, boven de situatie staan, vervolgens knopen doorhakken en beslissingen nemen, soms in een split second. Want iedereen kan een fout maken, ook scheidsrechters, dat wordt weleens vergeten.’
1519
‘Eerst afstand nemen, dan pas optreden’
15
APPS
De bank in uw broekzak Bankzaken mobiel regelen is normaler dan ooit. Rabobank heeft een uitgebreid aanbod apps. Sms MOBIEL naar 7171 en u ontvangt een handig overzicht, met links om te downloaden. TEKST: VDBJ_
MEER APPS •Rabo SMS Betalen •Rabobank.nl mobiel •Rabo Rekening Delen •MyOrder •Kerngegevensrabobank.nl mobiel (jaarverslag) •Rabo Cycling App •Rabo Hockey App •Rabosport.nl mobiel •Interpolis Schadehulp App •Interpolis.nl mobiel •Rabobank Vacatures App
16 UDEN VEGHEL
1
De Rabo Bankieren-app telt al 1,3 miljoen actieve gebruikers. Dat aantal zal in 2013 naar verwachting groeien naar 2 miljoen. Favoriete functies: saldo checken (zonder in te loggen!), bij- en afschrijvingen bekijken en geld overboeken. De app biedt een uitgebreid scala aan diensten, waardoor u altijd en overal uw bankzaken kunt regelen. De app is beschikbaar voor iPhone, iPod Touch en iPad, voor BlackBerry en voor toestellen en tablets met Android en touchscreen of Windows Phone 7. En omdat Rabobank meer service wil bieden dan alleen bankieren, wordt de app dit jaar uitgebreid met onder meer nieuws en contactinformatie uit uw eigen regio, een slimmer adresboek, iDEAL op uw mobiel, betaalopdrachten naar het buitenland én verschillende aanvullende diensten, zoals een nieuwe pas aanvragen of een reisverzekering afsluiten. Kijk op www.rabobank.nl en zoek op: Rabo Bankieren.
2
Met de Rabo Kennis-app ontsluit Rabobank haar kennis en expertise op een toegankelijke manier voor ondernemers. Na de kennispagina op onze website en de Rabobank Cijfers & Trends publicaties, is er nu ook de Rabo Kennis-app. Hiermee zijn ondernemers altijd op de hoogte van actuele en relevante branche- en marktinformatie. Met de app kunt u de macro-economische ontwikkelingen bijhouden. Ook vindt u er alle kennis over uw branche, met relevante informatie uit Cijfers & Trends, een RSS-feed uit belangrijke nieuwsbronnen en een tweewekelijkse blog van de sectormanagers van Rabobank. Zo helpen we u op de hoogte te blijven en de beste strategische keuzes te maken. Kijk op www.rabobank.nl en zoek op: Rabo Kennis.
3
Met de Rabo Beleggen-app kunt u waar en wanneer u wilt zien hoe uw beleggingen ervoor staan. De Rabo Beleggen-app is een handig hulpmiddel als u wilt checken hoe het gaat met uw beleggingen, als het ú uitkomt. U hebt eenvoudig en snel toegang tot uw beleggingsportefeuille. En wie belegt via Rabo Select Beleggen, Rabo Direct Beleggen, Rabo Product Beleggen of Rabo RendeMix, kan ook direct orders plaatsen. De Rabobank is daarmee de eerste grootbank die orders plaatsen via een beleggingsapp mogelijk maakt. Zo kunt u snel inspelen op de ontwikkelingen op de beurs, ook als u geen computer bij de hand heeft. De app is beschikbaar voor iPhone, iPad en smartphones met Android. Sms ‘beleggen’ naar 7171 en u ontvangt de link om de app te downloaden op uw mobiel. Of kijk op www.rabobank.nl en zoek op: Rabo Beleggen.
FEITEN
Hoe gaan jongeren om met hun inkomsten en uitgaven? Wat moeten zij zelf bekostigen en wat niet? En welke rol spelen ouders daarbij?
1519
BRON: NIBUD
JONGEREN SPAREN GEMIDDELD 34 EURO PER MAAND. /// 88 PROCENT VAN DE SCHOLIEREN KRIJGT ZAKGELD EN ONGEVEER 35 PROCENT VAN DE MIDDELBARE SCHOLIEREN KRIJGT KLEEDGELD. /// SCHOLIEREN MET ZAKGELD VINDEN VAKER DAT ZE GOED MET GELD OM KUNNEN GAAN DAN SCHOLIEREN ZONDER ZAKGELD. /// BIJ ONGEVEER 51 PROCENT VAN DE JONGEREN BETALEN HUN OUDERS HUN BELKOSTEN. /// EEN KWART VAN DE SCHOLIEREN MET KLEEDGELD KRIJGT TOCH ALLE KLEDING VERGOED DOOR DE OUDERS. 17
COÖPERATIE
Helpen In 2011 stelde Rabobank Uden Veghel € 100.000,ter beschikking uit het Coöperatiefonds. Twee organisaties vertellen hoe deze steun hen hielp. TEKST: MATHIEU BOSCH FOTO'S: VAN ASSENDELFT FOTOGRAFIE, WIM ROEFS
18 UDEN VEGHEL
Bij peuterspeelzaal de Rommelpot in Uden leren kinderen spelen met cultuur. Rechts op de foto Dorry Arts.
S
1519
tichting C is dé culturele marktplaats in Uden en brengt de vraag vanuit het onderwijs en het cultureel aanbod uit Uden, de regio en het land samen. Er is een doorlopende leerlijn waarin kennismaking met de kunst- en cultuurdisciplines en de culturele infrastructuur centraal staat. Ieder jaar worden er aan de hand van een centraal thema twee disciplines uitgelicht zodat de leerling aan het einde van het basisonderwijs zoveel mogelijk kunst- en cultuurvormen op gelijkwaardige basis heeft ervaren. In het voortgezet onderwijs volgt de verdieping. En omdat je niet vroeg genoeg kunt beginnen met leren, zijn er voor de voorschoolse doelgroep elf peutercultuurkisten samengesteld. Er wordt veel geknutseld, gezongen en geverfd in peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. Voor de disciplines die wat minder de aandacht hebben zoals erfgoed, nieuwe media, dans en drama biedt de kist uitkomst. De inhoud bestaat onder andere uit een peutercamera, pruiken, danslinten en gekleurde doeken. De kleurrijke kisten zijn mede mogelijk gemaakt door een bijdrage uit het Coöperatiefonds van Rabobank Uden Veghel.
EEN PRIKKELENDE OMGEVING Als cultuurmakelaar stemt Dorry Arts, directeur van Stichting C, vraag en aanbod op elkaar af. ‘Het idee is dat leerlingen in hun onderwijsloopbaan een brede ervaring met culturele activiteiten hebben opgedaan. Daarom is het belangrijk dat peuters nu al kennismaken met de cultuurkisten. De inhoud is samengesteld door Stichting C, de kisten zijn getimmerd door de solidariteitswerkplaats in Uden en beschilderd door kunstenaar Adri Frigge. Dit schooljaar zijn ze met groot enthousiasme aan alle peuterzalen aangeboden. Natuurlijk is iedereen vrij om de kist meer of minder te gebruiken. Het is puur
ondersteunend, maar het werkt absoluut. Ik weet uit ervaring dat kinderen in een prikkelende omgeving het meest leren. Daarom zetten we ons met Stichting C maximaal in om die sfeer te creëren voor de jeugdige scholieren in Uden. Met een kunst- en cultuurrijk aanbod op maat kunnen de kinderen beter hun talent ontdekken en ontplooien, kinderen zijn van nature nieuwsgierig. De cultuurkist draagt op een speelse wijze bij aan deze ontdekkingsdrift.’
EHBO De Zijtaartse EHBO-vereniging is 61 jaar jong. Met vijftig actieve leden wordt met grote regelmaat geoefend om adequaat te kunnen helpen bij ongevallen. Van september tot mei wordt op veertien avonden op de Hooizolder bij Zaal Kleingeld in Zijtaart hard
AANVRAGEN Rabobank Uden Veghel stelt een gedeelte van de winst via het Coöperatiefonds beschikbaar voor projecten die bijdragen aan het welzijn en de leefbaarheid in onze regio. Kent u een vereniging of stichting met een goed idee? Kijk dan op www.rabobankuden veghel.nl voor meer informatie en het aanvraagformulier.
Het Coöperatiefonds helpt stichtingen en verenigingen met hun goede idee voor een betere leefbaarheid.
19
De EHBO-vereniging uit Zijtaart kon met een bijdrage uit het Coöperatiefonds nieuwe reanimatiepoppen aanschaffen.
gewerkt om alle technieken optimaal onder de knie te krijgen. Die ervaring wordt vervolgens ingezet bij alle activiteiten in het dorp. Van zeskamp tot motorcross, bromfietsbeurs, paardenconcours en voetbaltoernooien. ‘We zijn niet bij elkaar omdat we het zelf zo leuk vinden,’ vertelt voorzitter Peter Jonkers. ‘Maar omdat het heel hard nodig is. Een dorp kan niet zonder EHBO vereniging. Je oefent om een ander te kunnen helpen, niet jezelf. Met de steun van de Rabobank en een tiental steunende leden kunnen we de contributie laag houden en iedereen helpen. Bij evenementen waar entree wordt geheven vragen wij een kleine vergoeding. Verder zijn we overal actief alleen voor een ‘dankjewel’. De EHBO vereniging is er om elkaar te helpen en dat doen we graag.
‘We zijn niet bij elkaar omdat we het zelf zo leuk vinden, maar omdat het heel hard nodig is.’
20 UDEN VEGHEL
OP PAD Om ons te versterken hebben we succesvol een aanvraag gedaan voor een bijdrage uit het Coöperatiefonds van Rabobank Uden Veghel. We hebben onder andere een filmpje gemaakt en posters opgehangen om zoveel mogelijk mensen op ons te laten stemmen. Dat is gelukt want we kregen uiteindelijk het gevraagde bedrag dat nodig was om nieuwe reanimatiepoppen aan te schaffen; twee volwassenpoppen en een babypop. We kunnen er zeker weer vijftien jaar tegen! We oefenen er zelf mee, maar gaan er ook mee op pad. Voor Zijtaartse clubs, bedrijven of (buurt)verenigingen en KVO’s geven we desgevraagd les op locatie. In reanimeren en het gebruik van de AED. Een korte training helpt om in noodgevallen snel, doeltreffend en levensreddend te handelen.’
PUZZEL
op een andere plaats
mindering
rekening
een lunchbon t.w.v. € 50 van
4
notaris
edelgas lust om iets te doen
Griekse schapenkaas
6
asociaal
decigram
8 2
3
wroeten
4
bewonderaar
vestibule
3
bontgekleurde papegaai
verminderd met
1
ellende
begin v.e. brief
minidisc
Frekie’s lunchcafé in Uden.
ongebak- bijzonder ken leuk
schorem
2 bloem
Maak de puzzel en stuur uw oplossing in. U maakt kans op
smaad
5 doffe slag
7
Doe mee!
niet vochtig
start
1 5
6
7
8
Maak kans op een lunchbon van Frekie’s
ZWEEDS RAADSEL
1519
De omschrijvingen van de puzzelwoorden staan in de vakjes aangegeven. De pijl geeft aan waar u het woord moet invullen. De letters in de vakjes met de cijfers 1 tot en met 8 vormen samen de oplossing. Stuur de oplossing voor 15 juli 2013 per e-mail naar dichterbij@udenveghel.rabobank.nl onder vermelding van Puzzel Dichterbij 2-2013. Of stuur uw oplossing per post naar Rabobank Uden Veghel, t.a.v. Afdeling MC&C, Postbus 70, 5400 AB UDEN. Vermeld ook uw volledige huisadres. De winnaar ontvangt uiterlijk 1 augustus 2013 bericht.
21
LEREN
Jongeren en hun ontwikkeling hebben alle aandacht van de Rabobank. Twee deskundigen vertellen over de (on)mogelijkheden rond opvoeden, leren en opgroeien. TEKST: MATHIEU BOSCH FOTO'S: WIM ROEFS, EDWIN WALVISCH
De jeugd en de toekomst
D
CONSTANCE e jeugd heeft de toekomst. Dus Ontkoppelen geeft problemen JANSSEN: hoe kunnen we beter investeren Marcel van Herpen uit Heeswijk-Dinther is ‘Niet zelf invullen maar in een vitale regio Uden Veghel onderwijsdeskundige en onder andere luisteren en op maat dan via haar jongste inwoners? medeoprichter van Bs. Uilenspiegel in Boekel: in handelen. VolwasseKinderen en jongeren moeten 1990 de eerste basisschool voor nen moeten het goede volop de kans krijgen om actief ErvaringsGericht Onderwijs in Nederland. ‘Voor voorbeeld geven. Zo bezig te zijn, zich te ontwikkelen en te mij is er maar één thema; de ontkoppeling. verbind je kinderen, zo ontplooien. Daarom ondersteunen we veel clubs, Vroeger was er meer sociale controle. Grote houd je ze erbij.’ verenigingen en initiatieven voor kinderen of families, buurtschappen, je hoorde altijd ergens jongeren. We geven u nuttige tips over wat u kunt bij. Het altijd voor elkaar opkomen was doen om uw kinderen spelenderwijs bewust te belangrijk. Vergelijk het met een coöperatie. maken van geldzaken. ‘Maar daar stopt de Dichtbij, betrokken en altijd aandacht voor de betrokkenheid niet’, vertelt directievoorzitter van Rabobank zwakkeren. Een op waarde gedreven samenleving. De kern is Uden Veghel Erik Jansen. ‘De coöperatie staat voor dat nu veel jongeren ontkoppeld zijn. Te vaak horen ze er niet samenwerken en voor elkaar opkomen. Dat is niet bij. Wanneer je vroeger op school een keer op de gang stond, leeftijdsgebonden. Waar we wezenlijk wat kunnen bijdragen hoorde je toch nog bij je familie of club, nu zijn die kinderen doen we dat graag. We spreken een moreel appel uit, toetsen steeds vaker alleen. Ze raken los. En juist de kinderen die los wat er gebeurt en willen mensen en initiatieven bewegen en raken zorgen voor problemen. Dat heeft onze aandacht, want verbinden op een manier die past bij onze normen en het kan anders: op heel veel plekken wordt niet gepest. Als je waarden. Onderwijs speelt daarbij een zeer belangrijke rol niemand buitensluit is er geen probleem. maar opvoeden is van en voor iedereen.’ 22 UDEN VEGHEL
1519
‘Waar we kunnen bijdragen doen we dat.’
Iedereen wil er altijd bijhoren Ik maak me zorgen over de industrie rond rugzakjes. Goed bedoelde hulp maar daar ontkoppel je juist de kinderen mee. Te vaak wordt er een stempel gezet in plaats van het probleem op te lossen. Een etiketje opplakken geeft het verkeerde effect. Niet toevallig is op social media het meest gebruikte woord onder kinderen ‘loser’. Uiteindelijk wil iedereen er altijd bijhoren. Een winnaar zijn. De oplossing is vanuit je waarde voor elkaar zorgen. Zolang je buiten een groep gezet kunt worden is er geen veiligheid. Ik maak me er sterk voor dat er nooit en nergens, onder wat voor omstandigheden dan ook, een kind wordt buitengesloten. Wanneer je toestaat dat iemand wordt buitengesloten gelden er voor mij geen regels meer. Mijn motto is: Als een kind niet gelukkig is dan is niemand gelukkig. Dat is het vertrekpunt. Niemand buitensluiten Het is tijd om zaken in het onderwijs drastisch te veranderen. Zo vind ik de Cito-toets grote flauwekul. Die voegt werkelijk niets toe. Sterker, het maakt meer kapot. Het is tijd om zaken in het onderwijs drastisch te veranderen. Minder toetsen en beter volgen hoe de ontwikkeling van kinderen werkelijk verloopt. Dat is van belang. Een toets is een momentopname en voorspelt niet zo veel. Als leraren de volledige ontwikkeling volgen en daar ook
‘Als een kind niet gelukkig is dan is niemand gelukkig. Dat is het vertrekpunt.’
24 UDEN VEGHEL
verantwoordelijkheid voor willen nemen, ontstaat een andere cultuur. Dat begint met gepassioneerde mensen die betrokken zijn bij het kind. Een goede leerkracht heeft passie voor het vak, is betrokken bij het kind en onderkent het belang om niemand buiten te sluiten. In geen enkele vorm. Talenten met natuurlijk overwicht, die leiderschap uitstralen en laten zien wie ze zijn. Dat is helaas niet voor iedereen weggelegd, maar die mensen hebben we, juist in het onderwijs, wel heel hard nodig om een fundament te leggen. Opvoeding blijft maatwerk Het nieuwe kind is in de basis niet anders dan 150 jaar geleden, maar groeit wel op met het gevoel dat er nu veel meer kan. Sommige kinderen van 15 hebben al een eigen bedrijf of zijn topsporter en verdienen een vermogen. Anderen krijgen zoveel prikkels dat ze die niet alleen kunnen verwerken. De uniformiteit is veel minder geworden. Er zijn geen perfecte kinderen, geen perfecte ouders en geen perfecte leerkrachten maar iedereen probeert het wel te zijn. Voor de opvoeding blijft dus toch maatwerk nodig. Daar moeten we ons samen voor inzetten. Het is van belang de juiste ondersteuning te bieden aan degenen die echt de
VOOR ALLE VRAGEN
verantwoordelijkheid willen nemen. Werken met mensen die er écht voor willen gaan, dat is de start’, sluit Marcel af.
1519
Leer respect door respect te tonen Constance Janssen is werkzaam bij het Centrum voor Jeugd en Gezin in deze regio: ‘Vroeger zag de buurvrouw het wanneer ik wat verkeerds deed. Die sociale controle was belangrijk. Nu is het meer ieder voor zich. Internet is ook mede debet aan de afstand die is gecreëerd. Welke ouders vragen aan hun kind ‘Hoe was ‘t vandaag op sociale media?’ Want daar speelt een groot gedeelte van hun leven zich af. Het gaat vaak om een klein groepje kinderen dat gepest wordt. Dat vraagt om sociale vaardigheid, weerbaarheid en controle. Cyberpesten is lastig omdat ze juist daar niet verbonden zijn met elkaar. Het is van belang interesse te tonen en mee te kijken. Er zijn als er iets is, en beter nog; al ver daarvoor. Leer de kinderen omgaan met winst en verlies, met mee- en tegenvallers en leer respect door respect te tonen. Kinderen pikken veel meer op van wat je doet dan van wat je zegt. Maatschappelijke betrokkenheid In Zeeland hebben we met scholen en sportverenigingen dezelfde omgangsregels afgesproken. Ouders onderschrijven dat. Een mooie samenwerking om de basis voor de kinderen veiliger te maken. Kinderen met moeilijk gedrag worden door (jonge) vrijwilligers te snel losgelaten. Voor individuen is het soms te zwaar om daar alleen verantwoording voor te dragen. Samen kunnen we daar beter mee omgaan. We moeten vooral positief handelen. Wanneer iemand van de vijf vragen er een fout heeft, benadruk dan de vier goede. Zorg bij onbegrip of ruzie dat je eerst luistert en dan pas reageert. Hou het open en positief. Vul het niet in voor een ander maar luister goed en handel op maat. Volwassenen moeten altijd het goede voorbeeld geven. Echt zijn. Laten voelen hoe het moet. Zo verbind je kinderen, zo hou je ze erbij. Mooi dat ook de Rabobank initiatief toont om te helpen, dat toont de maatschappelijke betrokkenheid van de bank. Samen kunnen we ons nóg sterker maken om de jeugd zich veilig te laten voelen en de kans geven om zich optimaal te kunnen ontwikkelen.’
"CJGgeeftantwoord" is dé vraagbaak voor kinderen en jongeren (0-23 jaar) en ouders. Bij het CJG (Centrum voor Jeugd en Gezin) werken deskundige medewerkers die met u meedenken. Geen enkele vraag is raar. Het is de bedoeling dat u altijd naar buiten gaat met een antwoord. Het CJG heeft vestigingen in onder andere Boekel, Uden, Veghel en Zeeland.
Toekomstplannen De coöperatie staat voor mensen bij elkaar houden. Dat geldt ook voor de jongsten in onze samenleving. Perfect opvoeden is onmogelijk, dat weet iedereen. De vaardigheden om op te voeden en kinderen veilig te leren spelen en sporten bestaan daarentegen wel, en dat is zelfs te leren. Vanuit haar maatschappelijke betrokkenheid ondersteunt en stimuleert Rabobank jongeren bij hun ontwikkeling. We zijn ons aan het oriënteren hoe we met andere belanghebbenden kennis kunnen delen en samen de beste kansen en mogelijkheden voor de jeugd kunnen bieden. De experts op het gebied van onderwijs en opvoeden in deze rubriek hebben hun deelname al toegezegd.
25
Goed voorbereid op vakantie TEKST: vdbj_ INFOGRAPHIC: Joris Fiselier
SLA BELANGRIJKE NUMMERS OP Het is handig om voor vertrek belangrijke nummers in uw mobiele telefoon op te slaan. Dan hebt u ze in geval van nood bij de hand. Bijvoorbeeld telefoonnummers van:
PAS UW DEKKING AAN Als u verzekerd bent bij Interpolis, kunt u tot en met de dag van vertrek eenvoudig uw reisverzekeringen online aanpassen aan uw vakantieplannen. Hebt u bijvoorbeeld een reisverzekering met Europadekking, maar gaat u een verre reis maken? Dan kunt u de dekking online aanpassen naar Werelddekking. Zo bent u ook buiten Europa verzekerd. Kijk voor info over Europa- en Werelddekking op www.rabobank.nl/europaofwerelddekking
Rabo Inte rhe blokkeren lp voor het va cards en v n passen en oo buitenlan r hulp in het d: +31 88 72 2 67 67 Interpolis Interhelp voor spoedeise nd polis auto e hulp op Inter-e +31 13 46 n reisverzekering: 2 04 62 Alarmcen trale Euro cross voo spoedeise r nde hulp op Interpolis ZorgActie f®: +31 71 36 4 18 50 Uw Reiso rganisatie
PASPOORT NOG GELDIG? Het ligt voor de hand, maar check ruim voor uw vertrek de geldigheidsduur van uw paspoort. Sommige landen, zoals de Verenigde Staten, vereisen dat uw paspoort bij binnenkomst of vertrek nog minimaal zes maanden geldig is. Vanaf 2012 heeft ieder kind een eigen paspoort of een identiteitskaart nodig om te reizen.
PINNEN BUITEN EUROPA Uw betaalpas staat standaard ‘uit’ voor gebruik buiten Europa. U kunt uw pas zelf ‘aan’ zetten via Rabo internetbankieren of door te bellen met uw lokale bank (of buiten kantooruren met Rabo Interhelp). Kijk voor info op www.rabobank.nl/betaalpasinstellen Via www.betaleninhetbuitenland.nl kunt u checken wat de pin- en betaalmogelijkheden zijn op uw vakantiebestemming. Geldautomaten in de buurt van uw verblijf vindt u via www.mastercard.com.
FOTOGRAFEER BELANGRIJKE ZAKEN
BANKIEREN OP REIS Hebt u een mobiele telefoon met internet? Dan kunt u met Rabo Mobielbankieren altijd en overal geld overmaken, het actuele saldo van uw spaar- en betaalrekeningen inzien en uw bij- en afschrijvingen bekijken.
U kunt uw camera gebruiken om belangrijke zaken vast te leggen als polisnummers van uw verzekering, de pasjes in uw portemonnee, uw paspoort, rijbewijs en uw waardevolle spullen. Belangrijke documenten kunt u voor vertrek ook inscannen en naar uzelf mailen. Zo kunt u ze altijd terugvinden.
Rabo Mobielbankieren doet u via de Rabo Bankieren App (sms APP naar 7171) of via de mobiele site m.rabobank.nl. Rabo Internetbankieren is uiteraard ook vanuit elk land toegankelijk via internet. Vergeet dan niet uw Random Reader mee te nemen.
VERGELIJK UW REIS- EN ZORGVERZEKERING De basiszorgverzekering vergoedt standaard alleen de kosten voor spoedeisende hulp tot maximaal het Nederlandse tarief. Voor eventuele bijkomende kosten bent u mogelijk aanvullend verzekerd vanuit uw zorgverzekering en/of uw reisverzekering. Leg uw zorg- en reisverzekering naast elkaar en ga na of u niet over- of onderverzekerd bent. Maken meerdere personen gebruik van de reisverzekering? Controleer dan voor elke persoon de zorgverzekering. Kijk op www.rabobank.nl/geneeskundigekosten
1519
TIP: NEDERLANDSE DOKTER BIJ DE HAND Voor klanten met Interpolis ZorgActief速 biedt Interpolis De Vakantiedokter: een team van deskundigen die u vanaf uw vakantieadres kunt bellen bij niet-spoedeisende gezondheidsvragen. Dit is een Nederlands sprekende hulpverlener die 7 dagen per week, 24 uur per dag bereikbaar is op telefoonnummer +31 71 364 18 02.
DUURZAAM
Er worden momenteel voorbereidingen getroffen om in Uden een energiecoöperatie te realiseren. Een groot aantal vrijwilligers is actief met het doel Uden over 20 jaar energieneutraal te hebben. Groen, duurzaam en goedkoper. En u kunt meedoen. TEKST: MATHIEU BOSCH FOTO'S: WIM ROEFS
IEDEREEN KAN MEEDOEN
Samen werken aan duurzame energie in Uden MEER WETEN? KIJK OP
1519
WWW.ENERGIE-UDEN.NL
28 UDEN VEGHEL
E
rik Jansen is directievoorzitter van Rabobank Uden Veghel. ‘We kennen als bank als geen ander de voordelen van een coöperatie en die kennis brengen we graag in. Daarnaast hebben ook wij grote interesse in de ontwikkelingen rond duurzame energie. Mooi om te zien hoe initiatieven in deze regio ontstaan en zo hun bijdrage leveren. Wij initiëren, faciliteren, brengen geld en kennis in en hebben zitting in de initiatiefgroep. We trekken wat aan de touwtjes, geven energie en proberen zo te zorgen voor een goede start.’ Drie Udense ondernemers die als vrijwilliger in de initiatiefgroep zitten vertellen over de start, voortgang en het doel. Ondernemer Bart Hendriks van HendriksCoppelmans Bouwgroep BV is afgevaardigde namens UOV-De Kring en is opgetogen over het enthousiasme van de Udense deelnemers. ‘De teneur dat niemand mee wil doen gaat niet op in Uden. Heel veel mensen van allerlei pluimage met een brede vakkennis doen belangeloos mee. In juni 2012
zijn door de gemeente Uden de eerste stappen gezet. Als de planning klopt hopen we binnen een jaar een coöperatie te hebben. Een prachtige ontdekkingsreis met honderden deelnemers. Een hele klus maar het loopt verrassend soepel. Tijdens de publieksavond in januari hebben we met onze ideeën echt een gevoelige snaar geraakt in de Udense gemeenschap. Samen wat doen, dat leeft echt hier. Wij gaan aan de slag om de urgentie vast te stellen en het verwachtingspatroon te managen. Niet op korte termijn scoren, maar het beste resultaat op langere termijn. Doel is om in 2035 energieneutraal te zijn in Uden. Daarvoor zijn we op zoek naar alle inwoners van Uden die geïnteresseerd zijn in lokale duurzame energie. Een samenwerking tussen bedrijven en particulieren. Zorgen voor samenhang. Juist die samenwerking is voor leden echt een toegevoegde waarde. Dat is de kracht van de coöperatie. Ook mensen met een huurhuis hebben onze aandacht. Area, de lokale
Lid worden?
1519
Wilt u (op termijn) lid worden van de lokale duurzame energiecoöperatie, daarin een actieve rol vervullen of wilt u op de hoogte gehouden worden? Geef u dan op via duurzaam@uden.nl. U wordt uitgenodigd voor een vervolgvergadering met andere geïnteresseerden, die een actieve rol willen vervullen in één van de werkgroepen.
29
wooncorporatie participeert ook via de initiatiefgroep. We doen dit werk voor iedereen. Onze werkgroep communicatie werkt momenteel aan het verhaal. We zullen appelleren aan wat leeft.’
‘ALLES WAT JE SAMEN KUNT DOEN IS KOSTENBESPAREND’ Arjan Heeren, is
ENERGIECOÖPERATIE Een lokale duurzame energiecoöperatie is een samenwerking van burgers, ondernemers, maatschappelijke instellingen en overheid die zich samen inzetten om betaalbare, eigen en duurzame energie voor hun leden te realiseren. Gezamenlijke reductie, het zelf produceren en/of het collectief inkopen van eigen energie leveren op veel fronten winst op. Winst die voor een groot gedeelte binnen de gemeenschap Uden gehouden kan worden.
eigenaar van champignonkwekerij ’t Voske. ‘Op de eerste bijeenkomst lieten al 250 mensen weten interesse te hebben in deelname. Daarvan willen 80 mensen daadwerkelijk meteen wat doen om de energiecoöperatie tot een succes te maken. Dan weet je dat je iets bijzonders te pakken hebt dat weleens heel groot zou kunnen worden. Nu is het zaak de kennis te bundelen en te kiezen voor de beste weg voor Uden. Met de verschillende werkgroepen, waaronder reductie en productie, gaan we alles optimaal in kaart brengen. We bekijken alle mogelijkheden voor het beste resultaat voor de leden. Zo kunnen we als coöperatie mogelijk een stuk financiering doen. Alles wat je samen kunt doen is kostenbesparend. Daarom is het zaak mensen bij elkaar te brengen. Ondernemers, particulieren en de gemeente samen voor Uden. De gemeente kan laten zien dat ze er voor het gemeenschappelijke belang is. Geen rood, blauw of groen maar samen één kleur. De schouders eronder en het gevoel; Uden, dat zijn wij. Een kentering in deze individualistische
‘Mensen willen verbinden en bij elkaar brengen. Helpen waar het kan. Dat past bij een coöperatie en dat past bij vandaag’
30 UDEN VEGHEL
Drie enthousiaste ondernemende vrijwilligers van de initiatiefgroep (v.l.n.r): Arjan Heeren, Bart Hendriks en Ron Crone.
maatschappij. Mensen willen verbinden en bij elkaar brengen. Helpen waar het kan. Dat past bij een coöperatie en dat past bij vandaag. Dit is een prachtig initiatief waar we op termijn allemaal sterker van worden.’
‘BETAALBAAR, DUURZAAM, LOKAAL EN ONAFHANKELIJK’ Ron Crone is veranderkundige. ‘Juist in deze wat moeilijkere tijd zien veel mensen de urgentie om te veranderen. Wat en hoe, dat zoeken we samen precies uit, maar dat kan heel ver gaan. Lokaal werken is sowieso de beste manier om energie te halen uit samenwerken. En juist dat samenwerken spreekt me aan. De handen ineenslaan geeft energie en kracht. De winst die daaruit voortvloeit is voor de leden. Dat is de coöperatieve gedachte en daar ga ik me voor inzetten. Mijn voorkeur heeft daarbij het overzichtelijke. De menselijke maat niet uit het oog verliezen. Niet alles voorgekauwd uit Den Haag, maar zelf kiezen voor wat we willen. Die route gaan we met rust en geleidelijkheid, zorgvuldig en gedegen. Zo zorgen we voor een succesvolle start. Betaalbaar, duurzaam, lokaal en onafhankelijk van de energiereuzen. Dat is de weg die we willen en moeten gaan. Geen rechte lijn maar een dynamisch geheel.’
VIDEO
SCAN DE QR-CODE EN BEKIJK DE COMMERCIAL.
1519
TERUG IN DE TIJD
We nemen u graag mee terug in de tijd. In het verleden heeft de Rabobank talloze commercials opgenomen. Herinnert u zich de bioscoopreclame van de Boerenleenbank uit 1968 nog? U ziet eerst beelden van gevels van verschillende boerenleenbanken. Vervolgens loopt een echtpaar de Rabobank binnen waar ze ieder naar een ander loket gaan; zij om een spaarrekening te openen en hij om een betaalrekening te openen. Tussendoor worden verschillende handelingen van bankmedewerkers getoond. Ga ook terug in de tijd en bekijk de commercial door de QR-code hiernaast te scannen of ga naar www.youtube.com/rabobank.
31
ONDERNEMEN
LEREN IN WERK
Nooit stoppen met groeien Het plan om het anders te gaan doen en een flinke dosis optimisme waren in 1995 genoeg voor de start van uitzendbureau HOBIJ in Veghel. TEKST: MATHIEU BOSCH FOTO'S: VAN ASSENDELFT FOTOGRAFIE
H
OBIJ zorgt vanuit verschillende vestigingen in heel Nederland voor uitzending, detachering, werving en selectie van voornamelijk internationale arbeidskrachten. Gekwalificeerde en gemotiveerde flexwerkers uit vooral Polen, Hongarije en de Baltische staten worden in contact gebracht met bedrijven die op zoek zijn naar personeel met het profiel dat in Nederland onvoldoende voorhanden is. Inmiddels zijn via HOBIJ dagelijks meer dan 1.200 arbeidskrachten aan de slag voor Nederlandse bedrijven in de sectoren food, techniek en logistiek. ‘Het werven, selecteren en enthousiasmeren van deze mensen zou voor veel bedrijven een flinke investering in tijd en kennis vergen,’ vertelt directeur en eigenaar Han van Horen (46). ‘Voor ons is het ons dagelijks werk. Wij kennen de Europese personeelsmarkt en kunnen voor bedrijven de perfecte match maken met gemotiveerde én gekwalificeerde werknemers. 32 UDEN VEGHEL
EEN EXTRA STAP Nooit stoppen met groeien is ons motto. Een motto dat letterlijk in het DNA van HOBIJ en al onze werknemers is verweven. Groei bereik je door bereid te zijn die stap extra te zetten. Dat doen wij voor de bedrijven waarmee wij werken en dat doen wij voor de flexwerkers die dag in dag uit voor ons aan de slag gaan. Wij stimuleren hen om zich te ontwikkelen, bieden hen cursussen, coaching, opleidingen en leertrajecten aan. Vanzelfsprekend zorgen wij er ook voor dat onze mensen passend worden beloond, door de gebruikelijke arbeidsvoorwaarden worden beschermd en op de hoogte zijn van hun rechten en plichten. We begeleiden ze in een nieuw land. Dat is de basis. Maar als het nodig is helpen wij onze internationale flexwerkers ook aan goede woonruimte en regelen we vervoer, papieren, huisvesting en andere zaken. Onze manier van werken werkt. Letterlijk. Tegen de marktontwikkeling in groeit HOBIJ explosief. Groei, dat is wat ons betreft waar het om draait.
Directeur en eigenaar van HOBIJ, Han van Horen.
HOBIJ
1519
Het hoofdkantoor van HOBIJ is gevestigd aan het H. Hartplein 1 in Veghel. Het bedrijf werkt met een vast team van 45 mensen in Nederland met, naast de vestiging in Veghel, vestigingen in Cuijk en Warder (NH).
Bij onze flexwerkers, bij onze opdrachtgevers en bij HOBIJ. Aan deze groei een bijdrage leveren, dat is ons doel!’ HOBIJ voldoet aan de eisen en regels waaraan een professionele uitzendorganisatie zich gehouden ziet. Ze zijn NEN 4400-1 en VCUgecertificeerd en ABU-lid, zodat bedrijven zeker weten dat de diensten die worden geleverd van de hoogste kwaliteit zijn. ‘Maar daar stopt het voor ons niet’, gaat de enthousiaste directeur verder. ‘Ook voor onze flexkrachten willen wij steeds beter worden en de beste zijn. Dat lukt. In 2012 zijn wij uitgeroepen tot Best Managed Company. Een eervolle prijs die is gebaseerd op "de transparante en open bedrijfscultuur waarin teamgeest en medezeggenschap belangrijke pijlers zijn voor het succes van HOBIJ" (juryrapport Deloitte). Daarnaast beschikken wij over het Certified Flex Home certificaat. Momenteel werken wij er hard aan om het predicaat Great Place to Work te verdienen. Dat
doen we door bij te dragen aan een betere integratie van arbeidsmigranten in Nederland.
RESPECT EN BEGRIP Om de afstand kleiner te maken en het begrip groter, willen we graag gastlessen verzorgen op scholen in het voorgezet onderwijs. Door voorlichting te geven over migranten en emigranten denken we meer respect en begrip te krijgen. De mensen die hier komen werken, gaan vaak gebukt onder een slecht imago. Onterecht omdat 95% ver van huis en familie hier ontzettend hard komt werken. Die verdienen respect. We gaan een lespakket maken waarbij onze eigen mensen uitleggen wie in dit land waarom komt werken. We willen trots zijn op ons bedrijf maar ook op onze medewerkers. Dat kan omdat ze het stuk voor stuk verdienen en dat laten we graag zien en horen. Nooit stoppen met groeien is ons motto, niet achterover leunen, en dat betrekken wij ook op onszelf.’
WWW.HOBIJ.NL
33
TWEE KEER LEREN
LEREN VOELEN
‘De ziel weet alles van je´ TEKST: MATHIEU BOSCH FOTO'S: VAN ASSENDELFT FOTOGRAFIE
M Bij een gezonde ziel hoort een twinkeling in de ogen.
34 UDEN VEGHEL
onique Bos (47) werkte 25 jaar als communicatiemedewerker bij een transportbedrijf. In 2010 besloot ze haar carrière een drastische wending te geven. Ze volgde studies magnetiseren, energetisch opereren, aromatherapie en aromamassage en startte haar praktijk Feeling Nature in Veghel. Aansluitend behaalde ze nog haar diploma’s voor NEI coach opleiding, NLP en coach nieuwetijdskinderen (hooggevoelige kinderen). ‘Ik help baby’s van een paar weken tot ouderen van in de 80. Voelen heeft niets met leeftijd te maken. Ik help mensen die vastlopen in negatieve emoties waardoor ze diverse klachten hebben, vaak vanuit de buik. Bij een huisarts of ziekenhuis wordt dan niets gevonden. Ze hoeven mij niet te vertellen wat de klachten zijn, door mijn techniek zie ik het meteen. Je ziel weet alles van je. Bij een gezonde ziel hoort een twinkeling in de ogen. Veel mensen hebben dat niet meer. Dan is er werk aan de winkel. Het gaat om blokkades die door deze technieken zijn op te lossen. Vaak door één behandeling en nog een controle daarna. Dan gaan de klachten weg en komt de twinkeling terug. Maar liefst 37 zorgverzekeraars vergoeden de behandeling. Ik heb op tijd de keuze in mijn leven gemaakt om van baan te veranderen. Nu kan ik mensen helpen en dat voelt ontzettend goed.’
LEREN LEZEN EN SCHRIJVEN
‘Nooit gedacht, maar ik heb ‘t geleerd!’
1519
T
oon Heijms (55) is ambassadeur van de Stichting Lezen & Schrijven en gaat als vrijwilliger mee naar presentaties en trainingen en vertelt daar ervaringen uit de praktijk. ‘Er is ergens wat misgegaan op school’, weet Toon. ‘Ik kreeg het lezen en schrijven niet onder de knie. Ik heb in Veghel op het ITO gezeten en nog mijn diploma Metaal gehaald, maar ik schreef gewoon over wat er op het bord stond. Toen ik later met mijn vriendin uit eten ging, keek ik wel op de kaart maar nam dan hetzelfde als zij. Heel romantisch, maar vaak niet mijn smaak. Pas toen we getrouwd waren kwam ze er achter dat ik nauwelijks kon lezen en schrijven. Toen ik onze kinderen voor ging lezen en ze zeiden: ‘Papa, dat staat er helemaal niet’, viel ik door de mand. Dat was de druppel en ik besloot hulp te zoeken. Na een paar lessen werd de cursus wegbezuinigd en stopte ik weer. Er is weinig hulp voor Nederlanders die de taal niet beheersen. Het is te beladen of onbetaalbaar. Ik heb jarenlang gewerkt als sloper van badkamers. Het niet kunnen lezen en schrijven bleef een handicap, ik werd in een hoek gezet. Ik durfde niet mee te praten en als je nooit leest en schrijft, raak je steeds verder achter. Inmiddels heb ik het leren weer opgepakt. Nu lees ik boekjes op vakantie, nooit gedacht, maar ik heb ‘t geleerd! Ik hoef me niet meer te schamen en zet me graag in om mensen te helpen om de stap naar de cursus te zetten.’
Toon Heijms leest
RABOBANK HELPT
inmiddels weer boeken
Het project ‘Leren? Gewoon doen!’ is een initiatief van de gemeenten Veghel en Bernheze. ROC De Leijgraaf en Stichting Vivaan zijn actieve partners en Rabobank Uden Veghel ondersteunt het project. De samenwerking helpt laaggeletterdheid definitief aan te pakken. Meer informatie? Bel (06) 461 388 54.
tijdens de vakantie.
35
LEDEN VOORDEEL
Leden van Rabobank Uden Veghel profiteren van aantrekkelijke aanbiedingen.
MUSICAL
YENTL (TRY-OUT) IN DE BLAUWE KEI
1519
De voorstelling Yentl vertelt het verhaal over de gelijknamige jonge Joodse vrouw die na de dood van haar vader wil gaan studeren aan een school waar joodse priesters worden opgeleid. Omdat dit als vrouw niet is toegestaan, vermomt zij zich als man. Musicalactrice Vera Mann speelt de rol van Yentl en treedt hiermee in de voetsporen van Barbara Streisand. Zij
speelde Yentl in 1983 op het witte doek, waarmee dit verhaal en de bijbehorende muziek een wereldwijd succes werden. Leden ontvangen een korting van € 7,- op een theaterkaartje voor zaterdag 5 oktober 2013 en betalen slechts € 19,50 (exclusief € 3,reserveringskosten) Kaarten bestelt u op www.blauwekei.nl/actie. Voer als actiecode 'rabobank' in.
MAAK KANS
FESTIVAL
MEET & GREET MET KEET! OP BOECULT
MUZIEKFESTIVAL FESTYLAND IN VOLKEL
Keet! is op zondag 25 augustus de openingsact tijdens BoeCult, het zomerse festijn in Boekel. Keet! is het gezicht van RTL Telekids en heeft meerdere hits op haar naam.
Op 11, 12 en 13 oktober verrijst het grote gezellige tentenkamp op Landgoed Hendrickx in Volkel/Uden met volop pop, rock en dance! Leden kunnen kiezen uit twee aanbiedingen: een 3-dagenticket
36 UDEN VEGHEL
Maak kans op één van de drie Meet & Greets voor twee kinderen en een volwassene. Kijk op www. rabobankudenveghel.nl voor deelname en actievoorwaarden.
(€ 48) voor de prijs van een 2-dagenticket (€ 43) of een 2-dagenticket voor € 38. Tickets bestelt u op www.festyland.nl/ Rabobankactie. Voor beide aanbiedingen zijn max. 500 tickets beschikbaar.
CENTER PARCS
SPECIAAL WIELERARRANGEMENT
1519
De Eifel Cycling Classic (20 t/m 23 september) is een aanrader voor zowel geoefende als beginnende wielrenners, met afstanden van 50, 100, 150 en 200 km. Wilt u deelnemen, dan krijgt u als lid van Rabobank
10% korting op de cottageprijs bij boeking van het speciale weekendarrangement in Center Parcs Park Eifel en 20% korting op een cateringarrangement. Kijk op rabobank.nl/dichterbij.
EFTELING
CLINIC
BELEEF HET SPEKTAKEL VAN RAVELEIJN
DE FIJNE KNEEPJES VAN HET MOUNTAINBIKEN
Treed binnen in de magische stad Raveleijn voor een bezoek aan de nieuwe parkshow van de Efteling. Een live spektakel vol stunts met vuur, water en andere speciale effecten. De parkshow is gebaseerd op het bekende verhaal van Paul van Loon, waarin vijf dappere broers en zussen met speciale talenten strijden tegen hun overheerser Graaf Olaf Grafhart en een vijfkoppig monster. Overwinnen deze vijf dappere ruiters het kwaad? Kom snel kijken!
Na een betoverende dag in de Efteling droomt u heerlijk verder in het Efteling Hotel. Leden van Rabobank ontvangen 10% korting bij boeking van een tweedaags arrangement in het Efteling Hotel. Bovendien ontvangt u bij boeking het boek van Raveleijn. Kijk op rabobank.nl/dichterbij.
Ex-bondscoach Jan Weevers leert u verschillende technieken van het mountainbiken zoals klimmen, dalen en springen, tijdens een sportieve clinic. Deze vindt plaats op zondag 3
november van 13.00 tot 17.30 uur. Ledenprijs: â‚Ź 45,p.p. inclusief koffie, vlaai en maaltijd. Huur fiets is mogelijk voor â‚Ź 22,50. Kijk voor aanmelden en meer informatie op rabobank.nl/dichterbij.
37
WETGEVING
Regels zijn regels. Waarom eigenlijk? Nieuwe wetten en regels vragen veel aandacht van medewerkers van de bank. Waar zijn die wetten en regels goed voor en wat merkt u ervan? TEKST: PETER VAN STEEN
1519
WET OP HET FINANCIEEL TOEZICHT In Nederland is van alle wetten en regels voor banken de Wet op het financieel toezicht (Wft) het meest ingrijpend. In deze wet staan bijna alle regels en voorschriften voor financiële instellingen. De wet geldt niet alleen voor banken, maar bijvoorbeeld ook voor verzekeringsmaatschappijen en beleggingsinstellingen. Ook is in de wet geregeld welke taken De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten hebben.
38 UDEN VEGHEL
1
Wetten en regels voor banken…Waarom ? De crisis heeft gezorgd voor meer (inter)nationale wetten en regels voor financiële instellingen. Deze regels moeten er voor zorgen dat het klantbelang voorop staat en dat financiële instellingen in de toekomst gezond blijven. Regels om klanten en banken beter te beschermen tegen fraude, maar óók om eerlijke concurrentie te waarborgen. Met als uiteindelijk doel volledig vertrouwen in ons financiële stelsel.
2
Welke gevolgen heeft dit voor u, als klant? Om te beginnen zijn er regels die in het voordeel van de klant zijn. Denk aan regels die de concurrentie bevorderen en de banktarieven laag houden. Daarnaast zijn er regels die als doel hebben de klant te beschermen. Sommige van deze regels zorgen voor ‘overlast’ voor klanten. Om fraude tegen te
gaan, is vaker legitimatie gewenst. Om criminaliteit op het internet te bestrijden, is het noodzakelijk om meer controles met de Random Reader uit te voeren. Het is niet altijd makkelijk om het nut van sommige regels in te zien. Het lijkt bemoeizuchtig, echter de oorsprong van wetten en regels ligt in het belang van de klant. De bank verstrekt bijvoorbeeld geen lening als een financiële situatie onzeker is. En starters op de woningmarkt moeten eerst een bedrag sparen voordat ze voor een hypotheek in aanmerking komen. Ook komt het voor dat de wet verbiedt om met bepaalde landen, instellingen of personen zaken te doen. Of dat er juist géén verbod is, maar de klant wel voorzorgsmaatregelen dient te nemen. Allemaal beschermingsmaatregelen ten gunste van de bank en de klant.
3
Welke impact hebben deze veranderingen op de dienstverlening? Met betrekking tot sommige wetten en regels heeft de Rabobank een inhaalslag te maken, wat een extra beslag legt op de beschikbare capaciteit. Het aanpassen van onze banksystemen en werkwijzen vraagt daarbij ook de nodige aandacht. Medewerkers van de bank zetten zich in om de wetten en regels goed op te volgen. Hiervoor volgen zij specifieke opleidingen en trainingen. Dit alles heeft er toe geleid dat wachttijden of afhandelingstermijnen langer waren dan gebruikelijk. Het is daarom soms lastig om u, als klant, altijd snel van dienst te zijn. Daar doen we echter wel onze uiterste best voor. Ons streven is om de kwaliteit van onze dienstverlening weer snel op het hoogste niveau te hebben. Mèt de wetten en regels, die in het voordeel van ons allemaal zijn.
COLUMN
LIA VERHAGEN Ledenraadslid
Het leven is één groot leerproces
L
ia Verhagen (57) uit Veghel is ledenraadslid van Rabobank Uden Veghel en onderwijzeres op basisschool de Vijfmaster in Veghel. Ze heeft samen met haar man een varkensbedrijf en is moeder van vier kinderen. Lia zingt in een Brabants muziekgezelschap, vindt dansen de mooiste sport die er is, zit in de redactie van het wijkblad en is projectleider ‘Met de klas de Boer op’ bij ZLTO.
1519
‘Leren begint met contact met mensen. Daar geloof ik in. Wanneer je veel met mensen omgaat, steek je daar ook veel van op. Hoe anderen in het leven staan, welke waarden ze aan het leven toekennen, daar draait het om. Ik vind het boeiend om daarover te praten en naar te luisteren. Dat geldt voor mijn werk als ledenraadslid, op het bedrijf, op school en als moeder. Iedereen is verschillend en heeft een andere kijk op zaken. Wanneer je de moeite neemt om ernaar te kijken zie je een caleidoscoop van het leven; kleurrijk,
‘Hoe ouder je wordt, hoe meer je je realiseert dat je nog veel moet en kunt leren’
verrassend en verrijkend. Op school werk ik met kinderen uit verschillende culturen. Je leert de kinderen en de multiculturele samenleving te respecteren. Een enorm leerzaam proces. De ledenraad van de Rabobank is daar ook een mooi voorbeeld van. Iedereen is vanuit zijn of haar achtergrond gedreven en enthousiast om het beste voor de leden op tafel te krijgen. Er wordt goed geluisterd en gediscussieerd. Dat is de basis voor een zinvolle bijeenkomst. Ik vind het erg boeiend om vanuit een brede discussie samen tot de beste oplossing te komen. Een mooie manier om van elkaar te leren. Het leven is één groot leerproces dat nooit klaar is. Tijden veranderen, het is noodzakelijk om op de hoogte te blijven van diverse nieuwe ontwikkelingen en die vervolgens te interpreteren in je eigen leefwereld. Zo simpel is het. Sterker nog; hoe ouder je wordt, hoe meer je je realiseert dat je nog veel moet en kunt leren. En als je er voor openstaat leer je iedere dag. Van grote en kleine dingen. Van kinderen en volwassenen. Bij alles wat ik doe probeer ik dus bij te blijven door middel van studies en workshops. Ik heb net een Masteropleiding Schoolcoach afgerond. Alles wat ik daar geleerd heb komt me elke dag van pas. Zo blijft leren ook echt een verrijking.’
39
DAAROM BEN IK HIER
‘Een geweldige kans’
1519
WIE: Thijs Janssen (21) WAT: Een eigen melkbedrijf starten WAAR: Philippeville, België WAAROM: ‘Ik kom uit Veghel en heb vorig jaar mijn Bachelor Dier- en Veehouderij op HAS Den Bosch gehaald. Mijn ambitie is een eigen melkveebedrijf te starten. Dat is in Nederland financieel gezien niet te realiseren zonder de overname van een ouderlijk bedrijf. In de toekomst biedt het buitenland in mijn optiek meer kansen voor de melkveehouderij. Vandaar dat ik Nederland heb verlaten om ervaring op te doen en kennis te maken met de sector in deze streek. Ik werk nu op een prachtig bedrijf met 250 melkkoeien en 3000 melkgeiten. Het bedrijf groeit, werkt met de nieuwste ontwikkelingen, is uitdagend en mijn initiatieven worden op prijs gesteld. Kortom, een geweldige kans om ervaring op te doen. De ondernemers op dit bedrijf zijn Nederlanders die zeventien jaar geleden hier naar toe zijn geëmigreerd. Ook zij hadden geen ouderlijk bedrijf om over te nemen en zijn dus met ‘niks’ hier een agrarisch bedrijf gestart. Die weg wil ik ook graag gaan bewandelen.’