Chứng nhận VietGAP là gì? Những điều cần biết về chứng nhận VietGAP
Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến chất lượng và độ an toàn
của thực phẩm, đặc biệt là thực phẩm có nguồn gốc từ nông nghiệp, việc áp dụng
các tiêu chuẩn sản xuất an toàn, minh bạch đang trở nên cấp thiết. Trong đó, chứng
nhận VietGAP – viết tắt của Vietnamese Good Agricultural Practices (Thực
hành nông nghiệp tốt tại Việt Nam) – đã và đang trở thành một trong những tiêu
chuẩn hàng đầu được áp dụng trong lĩnh vực nông nghiệp nước ta.
Chứng nhận VietGAP là giấy xác nhận dành cho các sản phẩm nông nghiệp được
sản xuất, thu hoạch và xử lý sau thu hoạch theo quy trình kỹ thuật an toàn, phù hợp với các quy định nghiêm ngặt do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn ban
hành. Đây là công cụ để đảm bảo rằng sản phẩm cuối cùng đạt các yêu cầu về vệ
sinh an toàn thực phẩm, bảo vệ sức khỏe con người, bảo vệ môi trường và có thể truy xuất được nguồn gốc rõ ràng.
1. VietGAP là gì? – Một cái nhìn chi tiết
VietGAP là bộ tiêu chuẩn hướng dẫn cách thực hành sản xuất nông nghiệp an toàn
tại Việt Nam. Bộ tiêu chuẩn này được áp dụng cho toàn bộ chuỗi sản xuất bao gồm khâu chuẩn bị, sản xuất, thu hoạch và xử lý sau thu hoạch. Mục tiêu chính là kiểm soát toàn diện các yếu tố có thể ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm, từ giống cây
trồng, vật nuôi cho đến môi trường, công cụ sản xuất và kỹ thuật canh tác.
Các lĩnh vực áp dụng VietGAP bao gồm:
VietGAP trồng trọt: Áp dụng cho rau, quả, chè và nhiều loại cây trồng khác.
VietGAP Chăn nuôi: Bao gồm các hoạt động nuôi heo, gà, bò sữa... với
quy trình quản lý thú y, thức ăn chăn nuôi và điều kiện chuồng trại được kiểm soát nghiêm ngặt.
VietGAP Thủy sản: Được áp dụng cho các mô hình nuôi trồng thủy sản
như nuôi cá, tôm, nhuyễn thể..., với sự kiểm soát từ khâu chọn giống, nguồn nước đến quản lý thức ăn và thu hoạch.
2. Mục tiêu của VietGAP
Việc áp dụng tiêu chuẩn VietGAP không chỉ mang tính hình thức mà còn hướng tới những mục tiêu cụ thể, thiết thực trong sản xuất và tiêu dùng:
Đảm bảo an toàn thực phẩm: Một trong những mục tiêu hàng đầu của
VietGAP là giảm thiểu các nguy cơ gây hại từ sản phẩm nông nghiệp đối với
sức khỏe người tiêu dùng. Điều này bao gồm việc kiểm soát dư lượng thuốc
bảo vệ thực vật, hóa chất, kháng sinh và các chất độc hại như kim loại nặng
trong sản phẩm.
Bảo vệ sức khỏe người sản xuất và người tiêu dùng: VietGAP yêu cầu
người sản xuất tuân thủ các nguyên tắc an toàn lao động, sử dụng thiết bị
bảo hộ, đồng thời tránh tiếp xúc trực tiếp với hóa chất độc hại trong quá
trình canh tác.
Bảo vệ môi trường và truy xuất nguồn gốc sản phẩm: Bộ tiêu chuẩn
hướng dẫn xử lý chất thải, nước thải, hóa chất tồn dư và khuyến khích sử
dụng tài nguyên thiên nhiên một cách tiết kiệm, hiệu quả. Đồng thời, hệ
thống ghi chép, mã số lô hàng và nhật ký sản xuất giúp người tiêu dùng truy
xuất được nguồn gốc sản phẩm một cách dễ dàng.
Tăng năng suất và chất lượng sản phẩm: Việc áp dụng các biện pháp canh
tác khoa học, hợp lý giúp cây trồng, vật nuôi phát triển khỏe mạnh, ít sâu
bệnh, từ đó cải thiện năng suất và chất lượng đầu ra.
3. Điều kiện để được cấp chứng nhận VietGAP
Để được cấp chứng nhận VietGAP, cá nhân hoặc tổ chức sản xuất cần đáp ứng đầy
đủ các tiêu chí theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn. Những
điều kiện cơ bản bao gồm:
Nguồn giống rõ ràng: Giống cây trồng, vật nuôi hoặc thủy sản phải có
nguồn gốc xuất xứ minh bạch, đảm bảo không nhiễm bệnh, phù hợp với điều kiện sản xuất tại địa phương.
Sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật đúng quy định: Chỉ được sử dụng các loại phân bón, thuốc được phép lưu hành tại Việt Nam, đúng liều
lượng, đúng thời điểm và phải có thời gian cách ly phù hợp trước khi thu hoạch.
Ghi chép nhật ký sản xuất đầy đủ: Toàn bộ quá trình sản xuất phải được
ghi chép lại một cách chi tiết và có hệ thống, từ thời gian gieo trồng, chăm sóc, bón phân, phun thuốc đến thu hoạch và bảo quản.
Đảm bảo vệ sinh khu vực sản xuất: Môi trường sản xuất phải sạch sẽ, không bị ô nhiễm bởi rác thải, hóa chất, nước thải sinh hoạt hay công nghiệp.
Có biện pháp kiểm soát ô nhiễm môi trường: Các biện pháp như xử lý chất thải rắn, nước thải và khí thải cần được thực hiện nhằm giảm thiểu tác
động tiêu cực đến môi trường xung quanh.
Khi cơ sở sản xuất đáp ứng đủ các yêu cầu trên, họ có thể đăng ký để được tổ chức
chứng nhận tiến hành đánh giá thực địa. Nếu đạt chuẩn, giấy chứng nhận VietGAP
sẽ được cấp và có hiệu lực trong một khoảng thời gian nhất định (thường từ 2 đến
3 năm), kèm theo các đợt kiểm tra định kỳ.
4. Lợi ích của chứng nhận VietGAP
Việc đạt được chứng nhận VietGAP mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho các bên
liên quan, bao gồm người sản xuất, người tiêu dùng, nhà phân phối và cả cộng
đồng.
Tăng giá trị thương mại cho sản phẩm: Sản phẩm đạt chuẩn VietGAP
thường có giá bán cao hơn, tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường trong nước
lẫn quốc tế.
Dễ dàng tiếp cận các hệ thống phân phối lớn: Các hệ thống siêu thị, cửa
hàng thực phẩm sạch và các chuỗi phân phối hiện đại thường ưu tiên nhập
các sản phẩm có chứng nhận VietGAP để đảm bảo uy tín và chất lượng.
Xây dựng thương hiệu uy tín: Chứng nhận VietGAP giúp khẳng định chất
lượng sản phẩm, tạo niềm tin với khách hàng, từ đó xây dựng được thương
hiệu lâu dài và bền vững cho cá nhân hoặc doanh nghiệp.
Tiền đề để xuất khẩu: Trong nhiều trường hợp, VietGAP được xem như
điều kiện tiên quyết để hàng nông sản có thể thâm nhập vào các thị trường
khó tính như Nhật Bản, châu Âu, Hoa Kỳ…
Kết luận
Chứng nhận VietGAP là một trong những giải pháp quan trọng giúp nâng cao chất lượng, an toàn và giá trị của sản phẩm nông nghiệp Việt Nam. Không chỉ giúp người sản xuất cải thiện quy trình canh tác, tăng lợi nhuận, mà còn mang lại sự yên tâm và hài lòng cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, để VietGAP thực sự phát huy hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức
chứng nhận, doanh nghiệp và nông dân trong việc áp dụng, giám sát và phổ biến
kiến thức về sản xuất nông nghiệp theo hướng an toàn, bền vững.