MASTACTVA Magazine 07/2015

чац­вё­ра артыс­таў. Гэ­та зда­ры­ла­ся пад Мін­скам, у ра­ёне ця­пе­раш­ня­га Кур­ га­на Сла­вы. Уса­чоў­цы рап­там сус­трэ­ лі­ся з фа­шыс­цкай тан­ка­вай ка­ло­най, якая ру­ха­ла­ся з-пад Ма­ла­дзеч­на ў бок Мін­ска. «Мы ішлі пеш­кі раз­ам з ва­енны­мі, сал­да­ та­мі раз­роз­не­ных час­так і бе­жан­ца­мі, – рас­каз­ваў Шыш­кін. – То­ль­кі на­блі­зі­лі­ся да поля з вы­со­кім жы­там, як рап­там – гэ­тая ка­ло­на. Мы па­па­да­лі ў жы­та, але не­мцы нас за­ўва­жы­лі. І вось мы чу­ем праз гуч­на­га­ва­ры­цель: “Рус, вы­ха­дзі! Хто здас­ ца ў па­лон, той за­ста­нец­ца жыць, хто не здас­ца, бу­дзем стра­ляць!” І не­ка­то­рыя пад­ня­лі­ся і па­йшлі. Не­ўза­ба­ве па­чу­лі­ся ку­ля­мёт­ныя чэр­гі, і тых, хто пад­няў­ся, ска­сі­ла. А мы яшчэ ні­жэй пе­ра­ка­ці­лі­ся ў ба­раз­ну і так аца­ле­лі. У тым жы­це за­ ста­лі­ся ля­жаць мае та­ва­ры­шы з ансам­

бля: тан­цор Мі­ка­лай Смыш­ля­еў, ту­біст Мі­ха­іл Куш­нір, тру­бач Якаў Шы­ма­но­віч і спя­вак Сяр­гей Архі­паў». Лі­та­ра­ль­на праз не­ка­ль­кі дзён калектыў Уса­чо­ва да­ваў пер­шыя кан­ цэр­ты для сал­дат За­ход­ня­га фрон­ту. Вы­ сту­ па­ лі па 5-6 раз­ оў на дзень на па­ля­нах і ўзлес­ках, на хут­ка збі­тых да­шча­ных па­мос­тах, на гру­за­ві­ках з апуш­ча­ны­мі бар­та­мі, у бры­зен­та­вых па­лат­ках па­ля­вых шпі­та­ляў, а так­са­ма на ву­лі­цах і плош­чах пад­мас­коў­ных га­ра­доў. Вы­кон­ва­лі пес­ню Аляк­сан­ дра Аляк­сан­дра­ва «Гімн парт­ыі ба­ль­ ша­ві­коў» на сло­вы Ва­сі­ля Ле­бе­дзе­ваКума­ча, якая ста­ла пра­воб­ра­зам гім­на СССР і Рас­іі, рус­кія на­род­ныя пес­ні, пес­ні Ана­то­ля Но­ві­ка­ва на сло­вы Сяр­ гея Алы­ма­ва «Са­ма­ва­ры-са­ма­па­лы», «Ва­ся-Ва­сі­лёк», «Ту­льс­кая він­то­вач­

3.

ка» і шмат іншых. Ла­дзі­лі вы­сту­пы пе­ рад во­інскі­мі злу­чэн­ня­мі ў ка­лі­нін­скіх ля­сах і на Сма­лен­шчы­не: пад Ель­няй, Ярца­ва, Ду­хаў­шчы­най. Кан­цэр­ты заў­ сё­ды пра­хо­дзі­лі з вя­лі­кім по­спе­хам, сал­да­там яны бы­лі не­абход­ныя як па­ вет­ра, уз­ні­ма­лі іх ба­явы дух, вы­клі­ка­лі шчы­рыя эмо­цыі. «Да нас час­та на­вед­ва­лі­ся во­ена­ча­ль­ ні­кі са шта­ба фрон­ту і слу­ха­лі на­шы кан­цэр­ты, – уз­гад­ваў Мі­ка­лай Мі­ка­ла­ евіч. – І вось ад­ной­чы пры­ехаў ге­не­рал. Я не за­пом­ніў яго про­звіш­ча, на жаль. Ён па­пра­сіў, каб мы для яго пра­спя­ва­лі. Гэ­та бы­ло, зда­ецца, яшчэ да Сма­лен­ска. За­ход­ ні фронт па­лаў ды­мам і агнём, а ў нас бы­ло ці­ха, ста­яў цу­доў­ны со­неч­ны дзень. І вось уя­ві­це. Ста­іць ансамбль, спя­вае рус­ кія, бе­ла­рус­кія, укра­інскія пес­ні, а спе­ра­ду на скры­ні ад сна­ра­даў адзі­но­ка ся­дзіць ге­ не­рал і пла­ча. Гэ­та бы­ло так кра­на­ль­на, што і ў мно­гіх на­шых хлоп­цаў на во­чы на­ вяр­ну­лі­ся слё­зы». Твор­чай дзей­нас­цю ансам­бля кі­ра­ ва­ла па­лі­туп­раў­лен­не фрон­ту, якое на­дава­ла ансам­блю вя­лі­кую ўва­гу. Артыс­таў час­та на­вед­ваў на­ча­ль­нік Ва­сіль Ма­ка­раў. Ад­ной­чы, уба­чыў­шы выканаўцаў у гімнас­цёр­ках, Ма­ка­раў ад­даў за­гад вы­даць уса­чоў­цам доб­рую фор­му і хро­ма­выя бо­ты. Не­ўза­ба­ве ў пад­мас­коў­ным бя­ро­за­вым гаі ансамбль вы­сту­паў пе­рад ка­ва­ле­рый­скім па­лком, якім кі­ра­ваў Леў Да­ва­тар. Ле­ген­дар­ны ге­не­рал у на­кі­ну­тай на пле­чы ка­за­чай бур­цы слу­хаў кан­цэрт уваж­лі­ва, усмі­хаў­ся, гора­ча апла­дзі­ра­ ваў за­ду­шэў­ным пес­ням і ўда­лым тан­ цам. Артыс­там за­пом­ні­ла­ся, як па­сля ён пад’ехаў да іх на пры­го­жым бе­лым ка­ні, падзя­ка­ваў за кан­цэрт. У хут­кім 2.

43