MASTACTVA Magazine 04/2015

пры­знан­не ад­бы­ло­ся на За­ха­дзе. Та­кія імё­ны на­тхня­юць. Рот­ка — цу­доў­ны пры­клад... Вік­то­рыя Каз­лоў­ская: На гле­да­ча вя­лі­кае ўра­жан­не ро­ біць дзі­гі­та­ль­ная экс­па­зі­цыя, пры­све­ча­ная Рот­ку, з яго кар­ ці­на­мі, фа­таг­ра­фі­ямі, фра­за­мі. Яны так­са­ма ўвай­шлі ў спад­ чы­ну, на­прык­лад, «Silence is so accurate» («Ці­шы­ня та­кая да­клад­ная»). Мы зра­бі­лі ў яго сек­та­ры па­кой ці­шы­ні, як у яго зна­ка­мі­тай эку­ме­ніч­най ка­пэ­ле ў Х’юс­та­не, для якой ён на­пі­саў 14 кар­цін. Мы га­на­рым­ся тым, што ва ўсіх бі­ягра­фі­ях Рот­кі мес­цам на­ра­джэн­ня ўка­за­ны го­рад Дзвінск. Гэ­та на­ша агу­ль­ная гіс­ Да­ўгаў­піл­са. На пра­ця­гу пры­клад­на трох тыд­няў май­стры жы­вуць і пра­цу­юць не­пас­рэд­на ў Цэн­тры Рот­кі, па­сля ад­ кры­ва­юцца іх вы­ста­вы. Мы да­ем ім маг­чы­масць па­ездзіць, па­гля­дзець на­ва­кол­лі го­ра­да. Як пра­ві­ла, мас­та­кі са­мі аплач­ва­юць пра­езд, мы — пра­жы­ван­не, хар­ча­ван­не, ма­тэ­ ры­ялы. Ад­на ра­бо­та (жы­ва­піс­ная) за­ста­ецца ў да­ру­нак Артцэн­тру. Што да пуб­лі­кі, то ў 2014 го­дзе ў нас бы­ло 116 ты­сяч на­ вед­ван­няў. Ся­род іх і мясц­овыя жы­ха­ры, дзе­ці, мас­та­кі, ла­ тыш­скія і за­меж­ныя ту­рыс­ты. Асаб­лі­ва шмат лю­дзей пры­ язджае ўлет­ку. Лю­боў Гаў­ры­люк: Ад­крыць та­кі Арт-цэнтр — ка­ла­са­ль­ная пра­ца. Як у вас гэ­та атры­ма­ла­ся? Вік­то­рыя Каз­лоў­ская: Цэнтр ад­крыў­ся ў 2012-м. Да гэ­та­га ка­ля го­да ішла рэ­на­ва­цыя бу­дын­ка бы­ло­га Арсе­на­ла ў Ды­ на­бур­гскай крэ­пас­ці ка­нца XIX ста­год­дзя. А не­ка­ль­кі па­пя­ рэд­ніх га­доў цэ­лая ка­ман­да мас­та­коў, гіс­то­ры­каў мас­тац­ тва, кра­язнаў­цаў, ку­ль­ту­ро­ла­гаў, прад­стаў­ні­коў га­рад­ской ула­ды пра­ца­ва­ла над пра­ектам. Каб пры­няць ра­шэн­не пра ства­рэн­не Арт-цэн­тра імя Мар­ка Рот­кі, па­трэб­ныя бы­лі не то­ль­кі да­звол і ад­па­вед­нае фі­нан­са­ван­не, але і пад­трым­ка ся­м’і. Мы яе атры­ма­лі. Для та­го каб раз­мяс­ціць Цэнтр Рот­кі ў гіс­та­рыч­ным по­мні­ ку, то-бок на тэ­ры­то­рыі крэ­пас­ці (фар­ты­фі­ка­цый­нае збу­ да­ван­не, по­мнік го­ра­да­бу­даў­ніц­тва і архі­тэк­ту­ры дзяр­жаў­ на­га зна­чэн­ня, на­мі­на­ва­ны на пры­сва­енне ста­ту­су аб’­екта Сус­вет­най спад­чы­ны ЮНЕС­КА), спат­рэ­бі­ла­ся пра­вес­ці архе­ала­гіч­нае і архі­тэк­тур­нае да­сле­да­ван­ні. Па­ко­ль­кі мы пра­сі­лі фі­нан­са­ван­не ў еўра­пей­скіх фон­даў, трэ­ба бы­ло пад­рых­та­ваць для іх пра­екты і да­ча­кац­ца за­цвяр­джэн­ня. Тое ж са­мае — пра­ект і за­цвяр­джэн­не — у Га­рад­ской Ду­ме. Та­кім чы­нам, ад ідэі пра пры­цяг­нен­не Рот­кі ў го­рад да яе рэ­алі­за­цыі пра­йшло дзе­сяць га­доў. Я па­ча­ла пра­ца­ваць у Арт-цэн­тры на ста­дыі яго ад­крыц­ця, але ўдзе­ль­ні­ча­ла ў пад­рых­тоў­цы і ра­ней. Лю­боў Гаў­ры­люк: Ці існуе на­леж­ная інфрас­трук­ту­ра для мас­тац­кіх і ад­ука­цый­ных пра­ектаў у Арт-цэн­тры? Вік­то­рыя Каз­лоў­ская: Так, пра­цуе вя­лі­кая кан­фе­рэнц-за­ ла і дзве ма­лыя за­лы. Ёсць гас­ця­выя ну­ма­ры для рэ­зі­дэн­ цый, кан­цэр­тная за­ла на сто ча­ла­век, ка­вяр­ня. Мы спа­дзя­ емся, што саб­ра­лі са­мую вя­лі­кую біб­лі­ятэ­ку з вы­дан­ня­мі пра Рот­ку — аль­бо­ма­мі, да­сле­да­ван­ня­мі, ка­та­ло­га­мі вы­стаў. Бу­ды­нак Арсе­на­ла — дзве ты­ся­чы квад­рат­ных мет­раў вы­ ста­вач­ных пля­цо­вак. Мы падзя­лі­лі плош­чу на ча­ты­ры бло­ кі: пер­шы пры­све­ча­ны Рот­ку, там пра­ктыч­на ні­чо­га не мя­ ня­ецца; астат­нія тры — для змен­ных экс­па­зі­цый, аб­наў­ля­ем іх раз у тры ме­ся­цы. Лет­ні се­зон сё­ле­та па­чнец­ца 24 кра­са­ ві­ка. Лю­боў Гаў­ры­люк: Да­вай­це вер­нем­ся да са­мо­га Рот­кі... У Бе­ла­ру­сі зу­сім ня­даў­на па­ча­ло фар­ма­вац­ца ве­ль­мі тра­ пят­кое стаў­лен­не да землякоў — вы­хад­цаў з кра­іны, чыё

мастацтва 04/2015

то­рыя, го­рад, на­зва­ны па іме­ні ра­кі. Для вас гэ­та За­ход­няя Дзві­на, для нас Да­ўга­ва. Але Рот­ка — аме­ры­кан­скі мас­так, зра­зу­ме­ла. Цэнтр су­пра­цоў­ні­чае з до­мам-му­зе­ем Ша­га­ла ў Ві­цеб­ску, у нас пра­хо­дзі­ла вы­ста­ва Мар­ка Ша­га­ла. Мы пад­трым­лі­ва­ем раз­на­стай­ныя мас­тац­кія акцыі: Ноч му­зе­яў, лет­нюю шко­лу для мо­ла­дзі, сім­по­зі­умы па ке­ра­ мі­цы (жні­вень), гра­фі­цы (кас­трыч­нік), тэк­сты­лі (ліс­та­ пад). Сё­ле­та ўпер­шы­ню про­йдзе сім­по­зі­ум па архі­тэк­ту­ры (кра­са­вік). Усе яны су­пра­ва­джа­юцца вы­дан­нем аль­бо­маў з тэк­ста­мі ку­ра­та­раў і за­про­ша­ных экс­пер­таў. На ме­рап­ры­ емстве па му­ль­ты­ме­дыя ў нас пра­ца­ва­лі фа­тог­ра­фы і пра­ гра­міс­ты — бы­ла пад­рых­та­ва­на дзі­гі­та­ль­ная экс­кур­сія па Цэн­тры ў 3D-фар­ма­це. На тэ­ры­то­рыі крэ­пас­ці ёсць бы­лы Па­ра­ха­вы склеп; мы пла­ну­ем па­шы­рыць Цэнтр і раз­мяс­ціць там вя­лі­кую ка­ лек­цыю ке­ра­мі­кі. Яе пад­арыў го­ра­ду наш зям­ляк, вя­до­мы ке­ра­міст Пе­тэ­рыс Мар­цін­санс, які пра­ца­ваў у Ры­зе, але ў апош­нія га­ды жыц­ця вяр­нуў­ся ў Да­ўгаў­пілс. За­ўсё­ды ці­ка­ва пра­хо­дзяць дзі­ця­чыя лет­ні­кі з кон­кур­са­мі, пры­све­ча­ны­мі го­ра­ду: «Я з Да­ўгаў­піл­са», «Хо­ван­кі ў крэ­ пас­ці», «Шпа­цы­ры па Да­ўгаў­піл­се». Сён­ня най­бо­льш акту­аль­ны­мі фор­ма­мі прэ­зен­та­цыі мы лі­ чым му­ль­ты­ме­дыя — свет­ла­выя інста­ля­цыі, экс­па­зі­цыі, экс­ кур­сіі. Ду­маю, гэ­та най­бо­льш ці­ка­ва. Арты­кул пра­ілюс­тра­ва­ны тво­ра­мі Лар­са Стран­да з На­рве­гіі, яго вы­ста­ва пад на­звай «За га­ры­зон­там» пра­хо­дзі­ла ў Мін­ску ў Му­зеі су­час­на­га вы­яўлен­ча­га мас­тац­тва пры пад­трым­цы Артцэн­тра Мар­ка Рот­кі. Арга­ні­за­тар — га­ле­рэя «Артплац».

41