Τεύχος 254

ENHMEPΩTIKO ΔEΛTIO ΠANEΛΛHNIOY ΣYΛΛOΓOY ΔIΠΛΩMATOYXΩN AΓPONOMΩN TOΠOΓPAΦΩN MHXANIKΩN

ΕΝΤΥΠΟ ΚΛΕΙΣΤΟ AP. ΑΔΕΙΑΣ 1630/01 KEMΠA ΕΠΙΣΤΡΟΦΕΣ: Σ.Α.Τ.Μ. Ε.Μ.Π. - Ηρώων Πολυτεχνείου 9 157 80 Ζωγράφου

Tεύχοσ 254

Απρίλιοσ - Μάιοσ - Ιούνιοσ 2022

Από την Επιτροπή Δελτίου Έχετε στα χέρια σας το δεύτερο τεύχος του 2022.

Στο προηγούμενο τεύχος είχαμε αναγγείλει τη ENHMEPΩTIKO ΔEΛTIO ΠA­NEΛ­ΛH­NIOY ΣYΛ­ΛO­ΓOY ΔI­ΠΛΩ­MA­TOY­XΩN AΓPO­NO­MΩN TO­ΠO­ΓPA­ΦΩN MH­XA­NI­KΩN

KΩΔIKOΣ: 213123 TEY­XOΣ 254

ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022 Το δελτίο αποτελεί τριμηνιαίο επίσημο όργανο του Πανελληνίου Συλλόγου Διπλωματούχων Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών

­ISSN 1105 - 3402 ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ

Πανελλήνιος Σύλλογος Διπλωματούχων Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών Σ.Α.Τ.Μ. Ε.Μ.Π. - Ηρώων Πολυτεχνείου 9 157 80 Ζωγράφου THΛ.: 210 3301045 - FAX: 210 3300972 e-mail: psdatm@gmail.com • http://www.psdatm.gr

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Γιάννης Γιαννίρης

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΕΛΤΙΟΥ

Δημήτρης Αμπατζίδης, Δημήτρης Θεοδοσόπουλος, Μιχάλης Καλογιαννάκης, Μαρία Κωνσταντινίδη, Χρήστος Λάλας, Τάσος Λαμπρόπουλος, Γιάννης Παπαδόπουλος, Ευάγγελος Στεφανής

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΝΟΜΟ Μιχάλης Καλογιαννάκης

ΕΚΔΟΣΗ-ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ευαγγελία Λιάππη Tηλ./Fax: 210 86 46 350, 6977 262610 E-mail: evi.liappi@gmail.com

ΕΞΩΦΥΛΛΟ

Σύμη (από το διαδίκτυο)

ΗΛ/ΚΗ ΣΕΛ/ΣΗ

­RED-T-­POINT, Tηλ.: 210 8656505

ΕΚΤΥΠΩΣΗ-ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ

Μπάνου Γκαμπριέλα - Μαρία Τηλ. 210 5151233 Αντιγόνης 76, Αθήνα 104 42 Τα ενυπόγραφα άρθρα απηχούν τις γνώμες των αρθρογράφων χωρίς να αποτελούν και απόψεις του Συλλόγου. Στέλνεται δωρεάν σ' όλους τους Αγρονόμους & Τοπογράφους Μηχανικούς.

TI­MH TEY­XOYΣ: 0.01€

Γενική Συνέλευση, η οποία όμως αναβλήθηκε για τις 9 Οκτωβρίου, ενώ το τεύχος ήταν στη διαδικασία έκδοσης και κυκλοφόρησε καθυστερημένα.

Έτσι παρουσιάστηκε το παράδοξο, το τεύχος να φτάσει στους αποδέκτες μετά την αναγγελθείσα και αναβληθείσα Γενική Συνέλευση. Κανονικό Βατερλώ. Θα φροντίσουμε στο μέλλον να είμαστε πολύ αυστηροί με τις καταληκτικές ημερομηνίες ώστε να μην ξαναπαρουσιαστεί τέτοιο φαινόμενο. Κατά τα άλλα το προηγούμενο τεύχος ήταν σε περιεχόμενο ένα από τα καλύτερα τεύχη μας και τίμησε τον αγαπημένο μας καθηγητή Γεώργιο Βέη όπως του άξιζε.

Στο σημερινό τεύχος έχουμε δύο πολύ ενδιαφέρο-

ντα γεωδαιτικά άρθρα.

Το ένα αφορά την παρακολούθηση μικρομετακινήσεων του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας με τανυστές. Το άλλο αφορά τον Αστρονομικό προσανατολισμό της Αρχαίας Πέλλας.

Η δραστηριότητα του συλλόγου είναι στη θέση της.

Ο πίνακας με την πορεία των μελετών κτηματολογίου επικαιροποιημένος

Τα νομοθετικά πλήρη και ενημερωμένα όπως πά-

ντα.

Το εξώφυλλό μας καλοκαιρινό για να σας προετοιμάσει για τις διακοπές.

Καλό διάβασμα.

6 Επισημανσεισ

14 Νομοθετικεσ Εξελιξεισ w Νέα νομοθετήματα και διατάξεις που άπτονται του ενδιαφέροντος

8 Δραστηριοτητα Συλλογου

του ΑΤΜ

w Αναβολή εκλογών w Τροποποίηση Οργανισμού Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας

20 Επιστημονικα - Τεχνικα Θεματα w Ο Προσδιορισμός Μετατόπισης Δομικού Στοιχείου. Εφαρμογή στο

w Αποκλεισμός Αγρ. Τοπογράφων Μηχανικών από τα στοιχεία Κτηματογράφησης

Στάδιο Ειρήνης & Φιλίας Γιώργος Γεωργόπουλος, ΣΑΤΜ ΕΜΠ, Ελισάβετ Τελειώνη, ΣΑΤΜ ΑΠΘ

w Η κυβέρνηση χελώνα, Άρθρο στην εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ” 10.05.2022 του Προέδρου του ΠΣΔΑΤΜ Μιχάλη Καλογιαννάκη

w Αστρονομικός Προσανατολισμός της Αρχαίας Πέλλας, Γεώργιος Πανταζής, Κων/νος Τοκμακίδης, ΣΑΤΜ ΕΜΠ

w Άμεση οικονομική ενίσχυση ΠΣΔΑΤΜ

34 Θεσεισ Παραταξεων 12 Νεα

απο τον

Κλαδο

w Κτηματογράφησης συνέχεια – Πορεία συλλογής δηλώσεων σε ολόκληρη τη χώρα w Βραβείο “Γεώργιος Βέης”

w ΠΑΣΚ & Συνεργαζόμενοι ΑΤΜ w ΔΚΜ-ΔΑΠ Τοπογράφων w ΕΝΟΤΗΤΑ w ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΑΤΜ w Συσπείρωση Αριστερών Τοπογράφων

επισημάνσεις Έφτασε άλλο ένα πολυπόθητο καλοκαίρι, όπου οι περισσότεροι συνάδελφοι και συναδέλφισσες θα απολαύσουν τις απαραίτητες διακοπές, ενώ άλλοι, ιδίως στις τουριστικές περιοχές, θα τις ξεχάσουν, λόγω φόρτου εργασίας. Όμως, αυτό το καλοκαίρι συμπίπτει με την έναρξη του τελευταίου έτους της σημερινής κυβέρνησης. Το διάστημα αυτό, όπως και στις περισσότερες κυβερνήσεις, παρουσιάζονται τα ίδια φαινόμενα.

1. Οι κυβερνητικοί παράγοντες έχουν σταματήσει, ήδη, να συνομιλούν, πόσω μάλλον να ακούν τους θεσμικούς φορείς της ελληνικής κοινωνίας. Στο φαινόμενο αυτό, δεν θα μπορούσε να είναι εξαίρεση ο τεχνικός κόσμος. Η κατάθεση του νομοσχεδίου για τα πανεπιστήμια χωρίς διάλογο, αποδεικνύει το παραπάνω.

2. Αρχίζει η κατάθεση διάφορων τροπολογιών και νομοθετικών διευκολύνσεων (άλλοι τα λένε “ρουσφέτια”), σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες. Τρανταχτό παράδειγμα, η κατάργηση των υποχρεωτικών προεγκρίσεων των οικοδομικών αδειών και όχι μόνο.

3. Η εκάστοτε κυβέρνηση, προετοιμάζοντας τον απολογισμό που θα παρουσιάσει, “τρέχει” επικοινωνιακά, να “δείξει” έργο, χωρίς ουσία. Πώς αλλιώς μπορεί να εξηγηθεί, το “τσαπατσούλικο” κλείσιμο του κτηματολογίου, χωρίς να απασχολεί τον φορέα του Ελληνικού Κτηματολογίου, τι περιλαμβάνει και αν όντως αυτό σημαίνει Ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου. Αν κάποια στιγμή, όλα τα παραπάνω φαινόμενα, εκλείψουν, θα μπορούμε να λέμε ότι η χώρα μας έχει αλλάξει αρκετά. Και σε αυτό μπορούμε να συμβάλλουμε όλοι. Με τις ενέργειες και τις επιλογές μας. Με αυτές τις λίγες σκέψεις, θα ήθελα να σας ευχηθώ ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ! Και να γυρίσουμε πανέτοιμοι και αναζωογονημένοι για να αντιμετωπίσουμε όλα όσα έρχονται, καλά και κακά. Υ.Γ. Δυστυχώς η αναβολή των εκλογών του συλλόγου μας, λόγω της αδυναμίας σχηματισμού ψηφοδελτίου δύο μεγάλων παρατάξεων (ΔΚΠ-ΔΑΠ και ΕΝΟΤΗΤΑ), θα πρέπει να παρακινήσει όλους τους συναδέλφους και τις συναδέλφισσες, ανεξαρτήτως πολιτικών, κομματικών και κοινωνικών επιλογών, να είναι περισσότερο ενεργοί στα δρώμενα του συλλόγου, αλλά και της κοινωνίας. Οι νίκες έρχονται από τις ομάδες, και όχι τα άτομα. Και η ζωή είναι ομαδικό παιχνίδι.

Μιχάλης Καλογιαννάκης Πρόεδρος ΠΣΔΑΤΜ

6 ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

Δραστηριότητα Συλλόγου

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Αναβολή εκλογών

Αθήνα, 13.05.2022 Αρ. Πρωτ.: 013

Αναβάλλονται οι εκλογικές διαδικασίες / αρχαιρεσίες της 5ης Ιουνίου 2022 μετά από σχετικά αιτήματα των παρατάξεων ΔΚΠ-ΔΑΠ και ΕΝΟΤΗΤΑ. Ορίζεται νέα ημερομηνία η 9η Οκτωβρίου 2022.

Με την κάτωθι επιστολή προς τον Πρόεδρο της Ελληνικό Κτηματολόγιο, ο ΠΣΔΑΤΜ παρενέβη στον απαράδεκτο αποκλεισμό των Α.Τ.Μ. από τα στοιχεία της Κτηματογράφησης.

Αποκλεισμός Αγρ. Τοπογράφων Μηχανικών από τα στοιχεία Κτηματογράφησης

Κατάθεση ψηφοδελτίων έως τη Δευτέρα 19 Σεπτεμβρίου 2022 στις 14:00 στα γραφεία του συλλόγου. Με εκτίμηση Για το Δ.Σ Ο Πρόεδρος Η Γενική Γραμματέας Μιχάλης Καλογιαννάκης Διονυσία Φουντά Για τη συνεχιζόμενη Γενική Συνέλευση Για το Προεδρείο της συνεχιζόμενης Γενικής Συνέλευσης Καλογιαννάκης Μιχάλης Στουρνάρας Βασίλειος Ζαρκαδούλας Νικόλαος

Ο ΠΣΔΑΤΜ παρενέβη με την κάτωθι επιστολή προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σχετικά με την, εκτός νομοθεσίας, τροποποίηση του Οργανισμού του ΥΠΕΝ, καθώς δίνεται η δυνατότητα να προΐσταται της Γενικής Διεύθυνσης Χωρικού Σχεδιασμού Γεωτεχνικός.

Τροποποίηση Οργανισμού Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αξιότιμε Υπουργέ, πρόσφατα λάβαμε γνώση της τροποποίησης του Π.Δ. 132/2017 «Οργανισμός Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Υ.Π.ΕΝ.)» με την έκδοση του Π.Δ. 29/2022. Με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι στο άρθρο 4, όπου τροποποιείται το άρθρο 71 του Π.Δ. 132/2017 στη Γενική Διεύθυνση Χωρικού Σχεδιασμού μπορεί πλέον να προΐσταται και ΠΕ Γεωτεχνικών. Η αλλαγή αυτή θα μπορούσε να δικαιολογηθεί μόνο ως τυπογραφικό λάθος. Δεν υπάρχει καμία αναφορά στην ελληνική νομοθεσία, όπου ΠΕ Γεωτεχνικών έχουν κάποιο επαγγελματικό δικαίωμα που να σχετίζεται με την εν λόγω Γενική Διεύθυνση. Για τον λόγο αυτό απαιτούμε την άμεση αλλαγή της συγκεκριμένης διάταξης, ενώ μέχρι τότε να μη γίνει χρήση της.

8 ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

Αξιότιμε Πρόεδρε, η δημοσιοποίηση των εκθέσεων του Γραφείου Κτηματογράφησης για τις αιτήσεις διόρθωσης κτηματολογικών στοιχείων των ακινήτων στα πλαίσια των διαδικασιών του άρθρου 6α του ν. 2308/95, διενεργείται πλέον μόνο ηλεκτρονικά, μέσω του www.ktimatologio.gov.gr (με κωδικούς taxisnet), σε συγκεκριμένες ημερομηνίες, με σκοπό τη συγκέντρωση όλων των τεκμηριωμένων απόψεων πριν ξεκινήσει το έργο της η Επιτροπή Εξέτασης Υποθέσεων. Ενώ στην επίσημη ανακοίνωση του φορέα Ελληνικό Κτηματολόγιο (https://www.ktimatologio.gr/el/node/20208) αναφέρεται ότι οι μηχανικοί των αιτούντων και των θιγομένων έχουν δικαίωμα πρόσβασης στις εκθέσεις και στα τυχόν συνημμένα που αναρτώνται στο ktimatologio.gov.gr (χρησιμοποιώντας τους κωδικούς πρόσβασης στο ΤΕΕ), στην πράξη διαπιστώσαμε ότι η πρόσβαση των Διπλωματούχων Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών επιτρέπεται μόνο στα Τοπογραφικά Διαγράμματα. Σημειώνεται ότι σε πολλές περιπτώσεις, για τεχνικούς λόγους που σχετίζονται με τις προδιαγραφές των μελετών, η πρόσβαση σε αρκετά τοπογραφικά διαγράμματα δεν θα είναι εφικτή. Προκειμένου να ελεγχθεί και υλοποιηθεί γεωμετρικά ένα γεωτεμάχιο είναι απαραίτητο να συνδυαστούν τα περιγραφικά στοιχεία του τίτλου κτήσης με τα πιθανά τοπογραφικά διαγράμματα που συνοδεύουν αυτόν. Το θέμα αυτό έχει αντιμετωπιστεί με την ΚΥΑ υπ’ αριθμόν 11206 ΕΞ 2021 που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Β1539/15-10-2021 με θέμα: «Καθορισμός του τρόπου πιλοτικής λειτουργίας της διαδικτυακής εφαρμογής του Φορέα Ελληνικό Κτηματολόγιο, των όρων και των δικαιούμενων προσώπων για την άσκηση του δικαιώματος πρόσβασης και έρευνας στα κτηματολογικά στοιχεία κατά την παρ. 2 του άρθρου 21 του ν. 2664/1998». Στο άρθρο 1 ορίζεται: Καθορισμός κτηματολογικών στοιχείων για τα οποία ασκείται το δικαίωμα πρόσβασης και έρευνας Τα κτηματολογικά στοιχεία κατά την έννοια του άρθρου 21 του ν.

2664/1998, για τα οποία ασκείται το δικαίωμα πρόσβασης και έρευνας, όπως ρυθμίζεται στα επόμενα άρθρα, είναι τα περιεχόμενα στην περιγραφική και χωρική βάση του Εθνικού Κτηματολογίου στοιχεία ακινήτων, εγγραπτέων δικαιωμάτων και δικαιούχων, κυριότητας

Δραστηριότητα Συλλόγου

και διαχείρισης του Φορέα «Ελληνικό Κτηματολόγιο», σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 2 της υπ’ αρ. 10887/2007 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (Β’ 416) και την παρ. 9 του άρθρου 1 του ν. 4512/2018, η δε τήρησή τους διέπεται από την αρχή της δημοσιότητας κατά το άρθρο 2 του ν.

2664/1998. Η ρύθμιση αφορά και στα αντίστοιχα αρχεία τίτλων και διαγραμμάτων, το αρχείο κτηματογράφησης, καθώς και κάθε άλλο αρχείο που συγκροτείται και τηρείται κατά την παρ. 2 του άρθρου 3 του ίδιου νόμου με σχετικό περιεχόμενο. Στο Άρθρο 2 καθορίζονται οι έχοντες δικαίωμα πρόσβασης: Πρόσωπα δικαιούμενα για την άσκηση του δικαιώματος πρόσβασης και έρευνας στα κτηματολογικά στοιχεία 5. Οι μηχανικοί, για την άσκηση της επαγγελματικής τους δραστηριότητας, όταν πρόκειται: α) για τη σύνταξη τοπογραφικών διαγραμμάτων και έρευνας που προσαρτώνται κατά την κείμενη νομοθεσία σε εγγραπτέες πράξεις, συμπεριλαμβανομένων των διοικητικών πράξεων, και για την επεξεργασία των συνυποβαλλόμενων κτηματογραφικών διαγραμμάτων επί αιτήσεων καταχώρισης εγγραπτέων πράξεων που επιφέρουν γεωμετρικές μεταβολές ή αιτήσεων για τη διόρθωση κτηματολογικών εγγραφών με αντίστοιχες μεταβολές κατά τις διατάξεις του ν.

2664/1998 κατά τις διατάξεις του ν. 4409/2016 (Α’ 136) και ειδικότερα των παρ. 1 και 3 του άρθρου 40, καθώς και της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ ΔΝΕΠ/27623/1752/2018 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β’ 2216), που εξεδόθη κατά την ίδια εξουσιοδοτική διάταξη, όπως τροποποιήθηκε με την υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ ΥΠΡΓ/4721266/6888/19.7.2018 ίδια απόφαση (Β’ 3017). Ο αποκλεισμός των Διπλωματούχων Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών από τα στοιχεία της Κτηματογράφησης, πέραν του γεγονότος ότι τους αποκόπτει από τις διαδικασίες Κτηματογράφησης, που είναι βασικό επιστημονικό τους πεδίο, σε βάρος της ποιότητας της Κτηματογράφησης, δεν είναι και σύμφωνη με την κείμενη νομοθεσία την οποία σας καλούμε να εφαρμόσετε στις ψηφιακές διαδικασίες του άρθρου 6α του ν. 2308/95.

Η κυβέρνηση χελώνα Άρθρο στην εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ” 10.05.2022 του Προέδρου του ΠΣΔΑΤΜ Μιχάλη Καλογιαννάκη Η εκάστοτε κυβέρνηση και ο κρατικός μηχανισμός οφείλει να είναι συνεπής και να μην κάνει πισωγυρίσματα. Πόσο μάλλον να κουνά το δάχτυλο στους πολίτες και να νομοθετεί με βάση επικοινωνιακά κριτήρια. Δυστυχώς στη χώρα μας, όλα τα παραπάνω, συμβαίνουν συχνά. Ένα πρόσφατο παράδειγμα είναι η μελλοντική κατάργηση δόμησης στα κατά παρέκκλιση άρτια και οικοδομήσιμα αγροτεμάχια στις εκτός σχεδίου περιοχές, τα οποία έχουν εμβαδόν κάτω από 4 στρέμματα. Η διάταξη που νομοθετήθηκε ήταν καθαρά για επικοινωνιακούς λόγους, μιας και ήταν δύσκολα εφαρμόσιμη σε τόσο ασφυκτικό διάστημα, ενώ βοήθησε ώστε να περάσουν κάτω από το ραντάρ της δημόσιας συζήτησης, διάφορες άλλες διατάξεις που ευνοούν συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα. Έχουν περάσει ήδη 17 μήνες και μένουν άλλοι 7, ώστε να διαπιστώσουμε αν θα δοθεί παράταση ή θα εφαρμοστεί η εκμηδένιση της αξίας της περιουσίας αρκετών συμπολιτών μας με αποκλειστική ευθύνη της σημερινής κυβέρνησης και όχι των ίδιων των πολιτών. Και αυτό γιατί;

10 ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

• Γιατί δεν έχει ξεκινήσει καν η διαδικασία χαρακτηρισμού του οδικού δικτύου, η οποία απαιτείται για να εκδοθεί ή όχι η οικοδομική άδεια για αυτά τα αγροτεμάχια.

• Γιατί οι αντιρρήσεις των δασικών χαρτών δεν έχουν εξεταστεί, ακόμα και αν κάποιες έχουν κατατεθεί από το 2017. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αρκετοί ιδιοκτήτες να έχουν εγκλωβιστεί.

• Γιατί η οριοθέτηση των οικισμών δεν έχει ξεκινήσει. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι ιδιοκτησίες σε αυτούς να θεωρούνται εκτός σχεδίου ή οικισμού, και να αδύνατη η έκδοση οικοδομικής άδειας. Η καθυστέρηση οριοθέτησής τους και η ταυτόχρονη εφαρμογή της απαγόρευσης δόμησης σε αγροτεμάχια κάτω από 4 στρέμματα διογκώνει το πρόβλημα. Όλα τα παραπάνω, σύμφωνα με τον αναγγελθέντα σχεδιασμό της κυβέρνησης τα τελευταία 2 χρόνια έχουν προχωρήσει ελάχιστα. Παρ’ όλα αυτά οι πολίτες δεν έχουν τη δυνατότητα να κάνουν κάτι και απλά περιμένουν. Περιμένουν μια κυβέρνηση που τους ανάγκασε να «κινηθούν» γρήγορα, ενώ η ίδια «κινήθηκε» με ρυθμούς χελώνας. Υ.Γ. Έχω μια ωραία συνήθεια να διαβάζω άρθρα για ένα θέμα τα οποία έχουν δημοσιευθεί πριν από μερικές εβδομάδες ή μήνες. Δοκιμάστε το, έχει ενδιαφέρον. Αν κάποιος ανατρέξει στην ίδια εφημερίδα σε άρθρα για το ίδιο θέμα, θα δει ότι όλα τα παραπάνω είχαν προβλεφθεί. Σε αυτό το πλαίσιο, αναμένω το φθινόπωρο να κατατεθεί τροπολογία για την παράταση της διάταξης αυτής, ως συνήθως, σε κάποιο άσχετο νομοσχέδιο, και αρκετοί από την αντιπολίτευση να μιλούν με επικοινωνιακούς μόνο όρους για μια ρουσφετολογική τροπολογία, χωρίς να καταδικάζουν γιατί αναγκάζεται η κυβέρνηση να την “φέρει” στο Ελληνικό Κοινοβούλιο κακήν κακώς.

Άμεση οικονομική ενίσχυση ΠΣΔΑΤΜ Ο Σύλλογος υπάρχει και λειτουργεί αποκλειστικά με τη συμμετοχή και την ενίσχυση των μελών του. Όλες του οι δραστηριότητες, η υποστήριξη των ΑΤΜ κλπ, καλύπτονται στο μεγαλύτερο μέρος τους από τις συνδρομές, οι οποίες παραμένουν η κύρια πηγή χρηματοδότησης. Εκ των πραγμάτων, οι συνδρομές μας είναι απαραίτητες για τη συνέχιση της λειτουργίας του ΠΣΔΑΤΜ και όλοι οι συνάδελφοι θερμά παρακαλούνται να καταβάλλουν το απαιτούμενο ποσό, που παραμένει χαμηλό ώστε να μπορούν όλοι να το καταβάλλουν. Η ετήσια συνδρομή είναι μόλις: • 5 ευρώ για τα μέλη κάτω πενταετίας και • 10 ευρώ για τα υπόλοιπα μέλη Το Δ.Σ. του ΠΣΔΑΤΜ αποφάσισε να απευθυνθεί άμεσα σε όλους τους Συναδέλφους ζητώντας οικονομική στήριξη. Ιδιαίτερα όμως απευθύνεται στους συναδέλφους ΑΤΜ, οι οποίοι έχουν εταιρείες με μεγάλη τάξη πτυχίο και οι οποίοι μετά από έναν κοινό αγώνα τριών ετών ανακηρύχτηκαν ανάδοχοι στις μελέτες κτηματολογίου για το υπόλοιπο της χώρας. Μπορείτε να καταβάλετε όποιο ποσό επιθυμείτε. (Το ανάλογο παραστατικό θα σας σταλεί μέσω e-mail). Η καταβολή μπορεί να γίνει στον λογαριασμό του συλλόγου στην Τράπεζα Πειραιώς: IBAN GR21 0172 0800 0050 8007 1615 938 Αν πιστεύετε ότι ο ΠΣΔΑΤΜ πρέπει να παραμείνει ενεργός και να σας εκπροσωπεί, παρακαλούμε για την άμεση καταβολή, έστω, της ετήσιας συνδρομής.

Νέα από τον Κλάδο

Κτηματογράφησης συνέχεια Πορεία συλλογής δηλώσεων σε ολόκληρη τη χώρα Σχεδόν όλη η επικράτεια πλέον είναι υπό Κτηματογράφηση. Παλαιές και νέες μελέτες συνεχίζουν, ενώ σε κάποιες περιοχές ακόμα αναμένεται η έναρξη της Κτηματογράφησης. Παρατίθεται στη συνέχεια πίνακας με την πορεία της συλλογής δικαιωμάτων για όλες τις μελέτες.

12 ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

Νέα από τον Κλάδο

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

❝

Δελτίο ΑΤΜ σε ηλεκτρονική μορφή

Βραβείο Γεωργίου Βέη

Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες η Σχολή Τοπογράφων του ΕΜΠ επεξεργάζεται τις λεπτομέρειες βραβείου στο όνομα του Γεωργίου Βέη. Το βραβείο θα χρηματοδοτείται από την οικογένεια του εκλιπόντος και θα απονέμεται κάθε χρόνο στον καλύτερο απόφοιτο της σχολής στα θέματα του τομέα Τοπογραφίας (Γεωδαισία, Φωτογραμμετρία, Φωτοερμηνεία, Χαρτογραφία).

Το Δελτίο του ΠΣΔΑΤΜ εκδίδεται τέσσερις φορές τον χρόνο και αποστέλλεται δωρεάν σε όλους τους Αγρονόμους Τοπογράφους Μηχανικούς. Σε πείσμα των χαλεπών καιρών και παρά τις εξαιρετικά δυσμενείς οικονομικές συνθήκες, θα συνεχίσει να διανέμεται δωρεάν σε όλους. Παρ' όλα αυτά, εάν κάποιος συνάδελφος επιθυμεί να λαμβάνει το δελτίο σε ψηφιακή μορφή και όχι έντυπο, παρακαλείται να ενημερώσει την Επιτροπή Δελτίου με σχετικό μήνυμα στο psdatm@gmail.com, με κοινοποίηση στο evi.liappi@gmail.com, αναγράφοντας και τον αριθμό μητρώου του, έτσι ώστε να του αποστέλλεται κάθε φορά που αυτό εκδίδεται. Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΕΛΤΙΟΥ ΤΟΥ ΠΣΔΑΤΜ

❝

ΚΑΛΕΣΜΑ ΓΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ - ΤΕΧΝΙΚΑ ΑΡΘΡΑ Η Επιτροπή Δελτίου του ΠΣΔΑΤΜ έχει αποφασίσει, στο πλαίσιο της έκδοσης του δελτίου, τη δημοσίευση άρθρων επιστημονικού ενδιαφέροντος με θέματα που άπτονται του ευρέως φάσματος γνωστικού αντικειμένου του ΑΤΜ. Για τον λόγο αυτό, όποιος εκ των συναδέλφων έχει τη δυνατότητα και επιθυμεί, παρακαλείται να αποστείλει το άρθρο του στην ηλεκτρονική διεύθυνση του Συλλόγου: psdatm@gmail.com, με την επιπλέον παράκληση το άρθρο αυτό να καταλαμβάνει λογικό αριθμό σελίδων (έως 6 σελίδες A4, με γράμματα 12 στιγμών).

Kαλό είναι το αρχείο να είναι σε μορφή .doc και οι εικόνες που το συνοδεύουν να είναι σε μορφή .jpg και να αποστέλλονται και χωριστά. Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΕΛΤΙΟΥ TOY ΠΣΔΑΤΜ ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

13

Νομοθετικές εξελίξεις

Νέα νομοθετήματα και διατάξεις που άπτονται του ενδιαφέροντος του ΑΤΜ Διάφορα νομοθετήματα και αποφάσεις για πολεοδομικά, δόμηση, περιβάλλον, κτηματολόγιο, κ.ά. Ø Απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος & Ενέργειας με Αριθμ. οικ. ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/20146/683 της 1 Μαρτίου 2022, ΦΕΚ Β 1028 στις 4 Μαρτίου 2022, με θέμα: «Εργασίες για τις οποίες απαιτείται Έγκριση Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας (ΕΕΔΜΚ) και απαιτούμενα δικαιολογητικά για την χορήγησή της και περιπτώσεις για τις οποίες απαιτείται έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας ανεξαρτήτως προϋπολογισμού - Τροποποίηση της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/ 43266/1174/11.5.2020 απόφασης του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β’ 1843)». Ø Εγκύκλιος του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας με αριθμ. Πρωτ. οικ. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/26465/1738/17 Μαρτίου 2022 και ΑΔΑ ΨΙΥ94653Π8-ΔΧΤ με θέμα: «Διευκρινίσεις σχετικά με την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων αστικής ανάπλασης». Με την εγκύκλιο διευκρινίζεται ότι τα έργα αστικών αναπλάσεων, που εφαρμόζονται, μεταξύ άλλων επί του υφιστάμενου οδικού δικτύου και στοχεύουν στη δημιουργία δικτύων ήπιων διαδρομών, καθώς και στη βιοκλιματική και ενεργειακή αναβάθμιση του οδικού χώρου, δεν υπόκεινται σε περιβαλλοντική αδειοδότηση, ανεξάρτητα από τη λειτουργική κατάταξη, βάσει ΟΜΟΕ-ΛΚΟΔ, της οδού στην οποία πραγματοποιείται η επέμβαση. Ø Στον Νόμο 4915 ΦΕΚ Α 63 της 24 Μαρτίου 2022 περιλαμβάνονται και οι εξής διατάξεις: α) άρθρο 93: «Δασωθέντες αγροί - Αντικατάσταση του άρθρου 67 Ν.998/1979» β) άρθρα 47 έως 55: η ολοκλήρωση της μεταφοράς των Δασικών Υπηρεσιών στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και γ) άρθρο 85: «Οριοθέτηση και άλλες πολεοδομικές ρυθμίσεις οικισμών – Αντικατάσταση άρθρου 12 και παρ. 2 άρθρου 16 Ν.4759/2020, κατάργηση άρθρου 19 Ν.2508/1997». Ø Απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ν.Π.Δ.Δ. ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ με Αριθμ. απόφ. ΔΣ 176/3 της 10 Μαρτίου 2022, ΦΕΚ Β 1330 στις 22 Μαρτίου 2022 με θέμα: «Καθορισμός των προϋποθέσεων άσκησης του δικαιώματος πρόσβασης στις εκθέσεις του Γραφείου Κτηματογράφησης για την υποβολή των απόψεων των ενδιαφερομένων (αιτούντων, θιγομένων) στη διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων διόρθωσης του άρθρου 6Α του ν.2308/1995». Ø Απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ν.Π.Δ.Δ. ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ με Αριθμ. απόφ. Αριθμ. ΔΣ 177/11 της 17 Μαρτίου 2022, ΦΕΚ Β 1550 στις 4 Απριλίου 2022, με θέμα: «Ρύθμιση θεμάτων για την ηλεκτρονική υποβολή αιτήσεων για την καταχώριση εγγραπτέων πράξεων και την έκδοση πιστοποιητικών στα Κτηματολογικά Γραφεία και στα Υποκαταστήματα του Ν.Π.Δ.Δ. Ελληνικό Κτηματολόγιο». Ø Εγκύκλιος του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας με αριθμ. Πρωτ. οικ.ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/30198/ 1020/29 Μαρτίου 2022 και ΑΔΑ ΩΥ3ΓΑ653Π8-ΩΦΛ με θέμα: «Εφαρμογή των υπ’ αρ.

117/1982 και 124/1982 εγκυκλίων σε οικισμούς υφιστάμενους προ του έτους 1923».

14 ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

Ø Πράξη 11 της 29.4.2022 του Υπουργικού Συμβουλίου, ΦΕΚ Α 83 της 3 Μαΐου 2022, με θέμα: «Έγκριση του Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων». Στην Πράξη περιλαμβάνονται μέτρα και δράσεις για τα Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών & Κατεδαφίσεων. Ø Νόμος 4934 ΦΕΚ Α 100 της 23 Μαΐου 2022 με θέμα: «Ένταξη των περιοχών ισχύος του Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου στο Εθνικό Κτηματολόγιο, εφαρμογή σε αυτές της κοινής εθνικής νομοθεσίας - Διασύνδεση Ληξιαρχείων και «Ελληνικού Κτηματολογίου» - Καταχώριση αγωγών και αιτήσεων στα κτηματολογικά φύλλα και λοιπές διατάξεις». Ο νόμος ρυθμίζει την ενσωμάτωση του Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου στο Εθνικό Κτηματολόγιο. Η διαδικασία προβλέπεται ότι θα ολοκληρωθεί εντός 3 ετών. Επιπροσθέτως έχει διατάξεις που στοχεύουν στην επίλυση προβλημάτων από τη λειτουργία του κτηματολογίου με παρεμβάσεις που αφορούν τη διασύνδεση των ληξιαρχείων με το κτηματολόγιο και τα θέματα που δημιουργούνται από την μη καταχώριση του θανάτου του δικαιούχου στο κτηματολογικό φύλλο, τις προθεσμίες καταχώρισης των αγωγών ή αιτήσεων, την υλική αρμοδιότητα στις περιπτώσεις χρησικτησίας με αναγραφόμενο άγνωστο ιδιοκτήτη. Ø Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών Οικονομικών – Ανάπτυξης και Επενδύσεων – Περιβάλλοντος και Ενέργειας με Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΝΕΠ/50714/1767/20 Μαΐου 2022 ΦΕΚ Β 2566 στις 24 Μαΐου 2022 με θέμα: «Έγκριση Σχεδίου Δράσης βελτίωσης της πολιτικής για τη διαχείριση των Προστατευόμενων Περιοχών (ΠΠ), σύμφωνα με το άρθρο 42 του Ν.4685/2020 (Α΄92)». Ø Νόμος 4936 ΦΕΚ Α 105 της 27 Μαΐου 2022 με θέμα: «Εθνικός Κλιματικός Νόμος - Μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, επείγουσες διατάξεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και την προστασία του περιβάλλοντος». Σκοπός του νόμου είναι η δημιουργία ενός συνεκτικού πλαισίου για τη βελτίωση της προσαρμοστικής ικανότητας και της κλιματικής ανθεκτικότητας της χώρας και τη διασφάλιση της σταδιακής μετάβασης της χώρας στην κλιματική ουδετερότητα έως το έτος 2050, με τον πλέον περιβαλλοντικά βιώσιμο, κοινωνικά δίκαιο και οικονομικά αποδοτικό τρόπο. Οι θεσπιζόμενες πολιτικές και τα μέτρα για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής έχουν ως στόχο τη μείωση των εκπομπών και την αύξηση των απορροφήσεων, την ενίσχυση της ασφάλειας δικαίου στους επενδυτές και τους πολίτες, και την ομαλή μετάβαση της οικονομίας και της κοινωνίας στην κλιματική ουδετερότητα. Στον νόμο περιλαμβάνεται η τροπολογία του ΥΠΕΝ για το ζήτημα της αμφισβήτησης της κυριότητας των δασωμένων αγρών από το Δημόσιο, Άρθρο 40: «Ειδικότερες ρυθμίσεις κτηματογράφησης και Εθνικού Κτηματολογίου στις εκτάσεις του άρθρου 67 του Ν.998/1979». Ø Απόφαση Υπουργού και Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας με Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΝΕΠ/ 36607/1330/16 Μαΐου 2022, ΦΕΚ Β 2504 της 20 Μαΐου 2022 με θέμα: «Ορισμός Αναθέτουσας αρχής και καθορισμός κάθε αναγκαίας σχετικής λεπτομέρειας για την εκπόνηση των μελετών οριοθέτησης οικισμών προ του 1923 ή κάτω των 2.000 κατοίκων, στο πλαίσιο των Προγραμμάτων Πολεοδομικού Σχεδιασμού της παρ. 1.β του άρθρου 14 του Ν.4759/2020 (Α’ 245)». Αναθέτουσα Αρχή και Φορέας Υλοποίησης για την εκπόνηση των μελετών ορίζεται, σύμφωνα με τη παρ. 7 του άρθρου 14 του Ν.4759/2020, το Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου με την επωνυμία «Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος» (ΤΕΕ).

Ø Εγκύκλιος του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας με Αριθμ πρωτ. 54863/708/30-5-2022 και ΑΔΑ 6Υ9Τ4653Π8ΖΩΙ και θέμα: «Τροποποίηση της οικ. ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/57771/774/14-06-2021 εγκυκλίου «Τεχνικές Οδηγίες για τη Σύνταξη Επιχειρησιακού Σχεδίου για την Εξασφάλιση των Κοινόχρηστων και Κοινωφελών Χώρων (άρθρο 92 Ν.4759/2020, Α’ 245)» (ΑΔΑ 905Δ4653Π8-Ρ5Ζ)». Το Επιχειρησιακό Σχέδιο για την εξασφάλιση των Κοινόχρηστων και Κοινωφελών Χώρων (Ε.Σ.Ε.Κ.Κ.) έχει ως στόχο να συμβάλει στην ολοκλήρωση της εφαρμογής του σχεδίου πόλης, μέσω της απόκτησης των χαρακτηρισμένων κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων και προσανατολίζεται στην καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης για τους παραπάνω χώρους για τους οποίους δεν έχει συντελεστεί απαλλοτρίωση. Ø Απόφαση Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας με Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΠΟΛΣ/46758/1060/10 Μαΐου 2022 και ΦΕΚ 2406 Β της 16 Μαΐου 2022, με θέμα: «Κατάρτιση και έγκριση προγραμμάτων εκπόνησης μελετών Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων

(Γ’ τμήμα Προγραμμάτων Πολεοδομικού Σχεδιασμού), σε εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 14 του Ν.4759/2020, με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και ειδικότερα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) - ΣΑΤΑ 075, υπό τη γενική ονομασία τίτλου Έργων “ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ”». Ø Τρεις αποφάσεις του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο ΦΕΚ Β 2931 της 9 Ιουνίου 2022. α) Απόφαση με Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΓΓΧΣΑΠ/59443/10 στις 9 Ιουνίου 2022 με θέμα: «Κατάρτιση και έγκριση του Ε’ τμήματος των Προγραμμάτων Πολεοδομικού Σχεδιασμού (Αναγνώριση οδών), σε εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 14 του Ν.4759/2020, με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) - ΣΑΤΑ 075, υπό την ονομασία τίτλου Έργου «(Sub.5) Αυτοτελείς Μελέτες για Χαρακτηρισμό Δημοτικών Οδών». β) Απόφαση με Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΓΓΧΣΑΠ/59447/12 στις 9 Ιουνίου 2022 με θέμα: «Κατάρτιση και έγκριση του ΣΤ’ τμήματος των προγραμμάτων Πολεοδομικού Σχεδιασμού (Ζώνες Υποδοχής Συντελεστών Δόμησης), σε εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 14 του Ν.4759/2020, με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και ειδικότερα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) - ΣΑΤΑ 075, υπό την ονομασία τίτλου Έργου «SUB3. Αυτοτελείς Μελέτες για καθορισμό Ζωνών Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης (Ζ.Υ.Σ.)». γ) Απόφαση με Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΓΓΧΣΑΠ/59445/11 στις 9 Ιουνίου 2022 με θέμα: «Κατάρτιση και έγκριση του Δ’ τμήματος των Προγραμμάτων Πολεοδομικού Σχεδιασμού (Οριοθε-

Νομοθετικές εξελίξεις

Ø Απόφαση Υπουργού και Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας με Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΝΕΠ/ 36859/1335/16 Μαΐου 2022, ΦΕΚ Β 2504 της 20 Μαΐου 2022 με θέμα: «Ορισμός Αναθέτουσας Αρχής και καθορισμός κάθε αναγκαίας σχετικής λεπτομέρειας για την εκπόνηση των μελετών καταγραφής/αναγνώρισης οδών στο πλαίσιο των Προγραμμάτων Πολεοδομικού Σχεδιασμού της περ. δ. της παρ. 1 του άρθρου 14 του Ν.4759/2020 (Α’ 245)». Αναθέτουσα Αρχή και Φορέας Υλοποίησης για την εκπόνηση των μελετών ορίζεται, κατ’ εφαρμογή της παρ. 7 του άρθρου 14 του Ν.4759/2020, το Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου με την επωνυμία «Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας» (ΤΕΕ).

Νομοθετικές εξελίξεις

τήσεις οικισμών Ι), σε εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 14 του Ν.4759/2020, με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και ειδικότερα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) - ΣΑΤΑ 075, υπό την ονομασία τίτλου έργου «(Sub.4) Αυτοτελείς Μελέτες για Οριοθέτηση Οικισμών». Με τις αποφάσεις ορίζονται συνολικά 124 περιοχές, σε όλη τη χώρα, στις οποίες αρχίζουν πολεοδομικές μελέτες, που θα επιτρέπουν περισσότερα τετραγωνικά μέτρα δόμησης σε μητροπολιτικά κέντρα και μεγάλες πόλεις και νέους κανόνες δόμησης σε οικισμούς και εκτός σχεδίου ακίνητα, με βάση την αναγνώριση του οδικού δικτύου. Συγκεκριμένα πρόκειται για τις 42 περιοχές της χώρας, όπου εγκαθίστανται Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή, τις πρώτες 13 περιοχές στις οποίες ξεκινά η οριοθέτηση οικισμών και τις πρώτες 69 περιοχές, στις οποίες θα γίνουν μελέτες αναγνώρισης κοινοχρήστων οδών και του δημοτικού οδικού δικτύου της εκτός σχεδίου δόμησης. Ø Προεδρικό Διάταγμα ΦΕΚ Δ 398 της 10 Ιουνίου 2022 με θέμα: «Έγκριση Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (Ε.Π.Σ.) στην πυρόπληκτη περιοχή των Δημοτικών Ενοτήτων Νέας Μάκρης και Ραφήνας των Δήμων Μαραθώνα και Ραφήνας Πικερμίου, αντίστοιχα, καθορισμός ζωνών βιώσιμης πολεοδόμησης και ζωνών εκτός πολεοδόμησης, χρήσεων γης, όρων και περιορισμών δόμησης, περιβαλλοντική έγκριση του Ε.Π.Σ. και επικύρωση καθορισμού οριογραμμών ρεμάτων». Με το Προεδρικό Διάταγμα θεσμοθετείται το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο και ολοκληρώνεται ο απαραίτητος σχεδιασμός πρώτου επιπέδου για τη συνολική αστική ανάπλαση της πληγείσας περιοχής, από την μεγάλη πυρκαγιά του 2018. Η περιοχή επέμβασης του ΕΠΣ αφορά σε έκταση 7.935 στρεμμάτων και περιλαμβάνει το Μάτι, το Κόκκινο Λιμανάκι, την Αγία Μαρίνα, τα Σκουφέικα και τον Πευκώνα στις Δημοτικές Ενότητες Νέας Μάκρης και Ραφήνας – Πικερμίου. Ø Η Διοικούσα Επιτροπή του Τ.Ε.Ε. στη διάρκεια της Τακτικής Συνεδρίασης της 1ης Ιουνίου, προχώρησε σε καθορισμό των ειδικοτήτων μηχανικών με τα αντίστοιχα επαγγελματικά δικαιώματα, που πρέπει να συμμετέχουν στις ομάδες έργου για την έκδοση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου. Στη σχετική απόφαση αναφέρονται τα εξής: «με δεδομένο ότι η συμπλήρωση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου καταλήγει στην έκδοση Πιστοποιητικού Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου το οποίο συμπεριλαμβάνει τη βεβαίωση που προβλέπεται στην παρ. 1 του άρθρου 83 του Ν.4495/2017, θα πρέπει να συμμετέχει υποχρεωτικά στην ομάδα έργου για την έκδοση Πιστοποιητικού Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου / Διηρημένης Ιδιοκτησίας, μηχανικός που φέρει το σχετικό επαγγελματικό δικαίωμα, δηλαδή ειδικότητας Διπλωματούχου Πολιτικού Μηχανικού, Διπλωματούχου Αρχιτέκτονα Μηχανικού, Διπλωματούχου Αγρονόμου Τοπογράφου Μηχανικού, Διπλωματούχου Μηχανικού Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Ανάπτυξης, Πολιτικού Υπομηχανικού, Πτυχιούχου Πολιτικού Μηχανικού αποφοίτου ΤΕΙ και ΑΤΕΙ σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις περί επαγγελματικών δικαιωμάτων». Ø Εγκύκλιος του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας με αριθμ, πρωτ. ΥΠΕΝ/ΔΠΟΛΣ/61481/1475/ 15-6-2022 με θέμα: «Διευκρινιστική εγκύκλιος σχετικά με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για τη χορήγηση από τις Υ.ΔΟΜ. βεβαίωσης χρήσεων γης». Με την Εγκύκλιο διευκρινίζεται ότι για την έκδοση «βεβαίωσης χρήσεων γης ακινήτου» υποβάλλεται αίτημα του ενδιαφερομένου στην αρμόδια Υπηρεσία, το οποίο θα πρέπει να συνοδεύεται αποκλειστικά από τα στοιχεία τα οποία προσδιορίζουν με σαφήνεια τη

16 ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

θέση του ακινήτου για την επαγωγή ασφαλών στοιχείων, ήτοι: α) Για ακίνητο εντός σχεδίου αρκεί η αναφορά στην ακριβή διεύθυνση ή το ΟΤ στο οποίο ανήκει το ακίνητο. β) Για γήπεδο εκτός σχεδίου το αίτημα συνοδεύεται από απόσπασμα χάρτη υπογεγραμμένο από ιδιώτη μηχανικό, ο οποίος και θα φέρει την ευθύνη για τον ακριβή εντοπισμό του ακινήτου.

Νόμοι γενικότερου ενδιαφέροντος Ø Νόμος 4914 ΦΕΚ Α 61 της 21 Μαρτίου 2022 με θέμα: «Διαχείριση, έλεγχος και εφαρμογή αναπτυξιακών παρεμβάσεων για την Προγραμματική Περίοδο 2021-2027, σύσταση Ανώνυμης Εταιρείας «Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων Α.Ε.» και άλλες διατάξεις». Ø Νόμος 4919 ΦΕΚ Α 71 της 7 Απριλίου 2022 με θέμα: «Σύσταση εταιρειών μέσω των Υπηρεσιών Μιας Στάσης (Υ.Μ.Σ.) και τήρηση του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (Γ.Ε.ΜΗ.) Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1151 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2019 για την τροποποίηση της Οδηγίας (ΕΕ) 2017/1132, όσον αφορά τη χρήση ψηφιακών εργαλείων και διαδικασιών στον τομέα του εταιρικού δικαίου (L 186) και λοιπές επείγουσες διατάξεις». Στον νόμο αυτόν στο άρθρο 56 ορίζεται ότι δημιουργείται Γενικό Μητρώο Μελών Επιστημονικών Φορέων (ΓΕΜΜΕΦ), στο οποίο θα εγγράφονται προαιρετικά τα πρόσωπα που ασκούν ελεύθερη επαγγελματική δραστηριότητα και δεν διενεργούν εμπορικές πράξεις. Σύμφωνα με ανακοίνωση της γενικής γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή αναβάλλεται η εφαρμογή της απόφασης που αφορά στην εγγραφή στο ΓΕΜΗ των φυσικών προσώπων που ασκούν οικονομική μη εμπορική δραστηριότητα, η οποία επρόκειτο να τεθεί σε ισχύ από την 1η Απριλίου 2022. Ø Νόμος 4921 ΦΕΚ Α 75 της 18 Απριλίου 2022 με θέμα: «Δουλειές Ξανά: Αναδιοργάνωση Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης και ψηφιοποίηση των υπηρεσιών της, αναβάθμιση δεξιοτήτων εργατικού δυναμικού και διάγνωσης των αναγκών εργασίας και άλλες διατάξεις». Ø Νόμος 4940 ΦΕΚ Α 112 της 14 Ιουνίου 2022 με θέμα: «Σύστημα στοχοθεσίας, αξιολόγησης και ανταμοιβής για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης, ρυθμίσεις για το ανθρώπινο δυναμικό του δημοσίου τομέα και άλλες διατάξεις».

Νόμοι και διατάξεις δημόσιων συμβάσεων, μελετών και έργων Ø Νόμος 4903 ΦΕΚ Α 46 5 Μαρτίου 2022 με θέμα: «Πρότυπες προτάσεις για έργα υποδομής και λοιπές επείγουσες διατάξεις». Με τον νόμο εισάγεται ο θεσμός των προτύπων προτάσεων για έργα υποδομής, ως μια εναλλακτική λύση στην παραδοσιακή μέθοδο σύλληψης και ωρίμανσης έργων υποδομών, όπου ο ιδιωτικός τομέας αναλαμβάνει πρωτοβουλία και συμμετοχή στον εντοπισμό και την ωρίμανση ενός έργου, συμπληρωματικά προς τον σχεδιασμό του κράτους, με σκοπό την επιτάχυνση της ωρίμανσης, δημοπράτησης και υλοποίησης έργων υποδομών με τη συμβολή του ιδιωτικού τομέα. Θεσπίζονται η διαδικασία υποβολής και οι κανόνες αξιολόγησης και έγκρισης προτύπων προτάσεων για έργα υποδομής, καθώς και οι κανόνες που διέπουν τις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων, συμβάσεων παραχώρησης και συμπράξεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα που υλοποιούνται, κατόπιν έγκρισης προτύπων προτάσεων.

Νομοθετικές εξελίξεις

Στον νόμο έχουν συμπεριληφθεί και διατάξεις που αφορούν ρυθμίσεις για τις δημόσιες συμβάσεις, άρθρο 18 έως άρθρο 26 και διατάξεις που αφορούν τη λειτουργία των κτηματολογικών γραφείων, άρθρο 63 έως άρθρο 66. Ø Νόμος 4912 ΦΕΚ Α 59 17 Μαρτίου 2022 με θέμα: «Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων και άλλες διατάξεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης». Σκοπός του νόμου είναι η δημιουργία μιας ενιαίας ανεξάρτητης αρχής για το σύνολο των δημοσίων συμβάσεων, που θα προκύψει από τη συγχώνευση της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ) και της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ), αξιοποιώντας με τον βέλτιστο τρόπο το δυναμικό, την εμπειρία και την τεχνογνωσία των δύο αρχών, καθώς και η αποτελεσματικότερη άσκηση του ελέγχου της ορθής εφαρμογής του εθνικού και ενωσιακού δικαίου των δημοσίων συμβάσεων από τις αναθέτουσες αρχές, συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης των προσφυγών που ασκούνται πριν από τη σύναψη των δημοσίων συμβάσεων. Αντικείμενο του νόμου είναι και η συγκρότηση της Ενιαίας Αρχής Δημόσιων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ) και η ρύθμιση της λειτουργίας και της οργάνωσής της. Ø Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών Οικονομικών-Ανάπτυξης και Επενδύσεων-Υποδομών και Μεταφορών- Επικρατείας με Αριθμ. 60 της 6 Απριλίου 2022, ΦΕΚ Β 1703 στις 7 Απριλίου 2022, με θέμα: «Σύσταση οργάνωση και διοίκηση του Ν.Π.Ι.Δ. «Εταιρία Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων & Μελετών» - Ανάπτυξη, λειτουργία και διαχείριση του Ενιαίου Συστήματος Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Μελετών (ΕΣΤΕΠΤΙΜ-ΤΕΜ) και του Ηλεκτρονικού Συστήματος Προσδιορισμού Κόστους Συντελεστών Παραγωγής Τεχνικών Έργων (ΗΣΠΚΣΠΤΕ)». Ø Απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας με Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΠΟΛΣ/53355/1219/27 Μαΐου 2022, ΦΕΚ Β 2671 στις 31 Μαΐου 2022, με θέμα: «Τεχνικές προδιαγραφές, κριτήρια και προϋποθέσεις για τη σύνταξη των μελετών καταγραφής του υπάρχοντος οδικού δικτύου της χώρας, ανά Δημοτική Ενότητα (ΔΕ) στις περιοχές εκτός των ρυμοτομικών σχεδίων των πόλεων, εκτός των ορίων των οικισμών των νομίμως υφισταμένων προ του έτους 1923 και των οικισμών μέχρι 2000 κατοίκους». Ø Στον Νόμο 4938 ΦΕΚ Α 109 της 6 Ιουνίου 2022 με θέμα: «Κώδικας Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών και λοιπές διατάξεις» στο άρθρο 152 «Τρόπος υπολογισμού αξίας και πληρωμής πρώτων υλών» ορίζονται διαδικασίες για την κάλυψη της δαπάνης από την αύξηση του κόστους εκτέλεσης των δημοσίων έργων το τελευταίο χρονικό διάστημα, διασφαλίζοντας τη συνέχιση των έργων και τις θέσεις εργασίας.

Διάφορες χρήσιμες διατάξεις και έγγραφα Ø Υπουργική Απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με Αριθμ. 38866 της 21 Απριλίου 2022, ΦΕΚ Β 2030 στις 21 Απριλίου 2022 με θέμα: «Καθορισμός κατώτατου μισθού και κατώτατου ημερομισθίου για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας». Η απόφαση ορίζει ότι α) Για τους υπαλλήλους ο κατώτατος μισθός ορίζεται στα επτακόσια δεκατρία ευρώ (713,00 €) και β) Για τους εργατοτεχνίτες το κατώτατο ημερομίσθιο ορίζεται στα τριανταένα ευρώ και ογδόντα-πέντε λεπτά (31,85 €). Ø Προεδρικό Διάταγμα 34 ΦΕΚ Α 93 της 13 Μαΐου 2022 με θέμα: «Τροποποίηση των παραρτημάτων Ι, ΙΙ και ΙΙΙ του προεδρικού διατάγματος 396/1994 (Α’ 220), όπως ισχύει, με

18 ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

σκοπό την προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας προς τις διατάξεις της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1832 της Επιτροπής της 24ης Οκτωβρίου 2019 «για την τροποποίηση των παραρτημάτων Ι, ΙΙ και ΙΙΙ της οδηγίας 89/656/ΕΟΚ του Συμβουλίου όσον αφορά τις καθαρά τεχνικές προσαρμογές» (Ε.Ε. L279/31.10.2019). Σκοπός του διατάγματος είναι η εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων με τις διατάξεις της οδηγίας 2019/1832/ΕΕ με τίτλο «για την τροποποίηση των παραρτημάτων Ι, ΙΙ και ΙΙΙ της οδηγίας 89/656/ΕΟΚ του Συμβουλίου όσον αφορά τις καθαρά τεχνικές προσαρμογές» (Ε.Ε.

L279/31.10.2019). Ø Απόφαση του Υπουργού Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας με Αριθμ. ΥΠ 449 στις 14 Ιουνίου 2022, ΦΕΚ Β 3197 22 Ιουνίου 2022, με θέμα: «Έγκριση του Κανονισμού Επεμβάσεων (ΚΑΝ.ΕΠΕ) σε κτίρια από οπλισμένο σκυρόδεμα (3η Αναθεώρηση)». Δέκα χρόνια μετά την 1η έκδοση και πέντε χρόνια μετά τη δημοσίευση της 2ης αναθεώρησης του Κανονισμού Επεμβάσεων, κρίθηκε απαραίτητη η συμπλήρωσή του και η αναθεώρηση επιμέρους σημείων του, σύμφωνα με τις απόψεις των Ομάδων Εργασίας που επεξεργάστηκαν τα σχετικά θέματα.

Ένα θέμα από τη Νομολογία Ø Με την απόφαση 164/2022 του Ε΄ τμήματος του ΣτΕ κρίθηκαν ως μη νόμιμες όλες οι επεκτάσεις οικισμών που προέβλεπε το γενικό πολεοδομικό σχέδιο της νήσου Πάρου, 10 χρόνια μετά την έγκρισή του. Η απόφαση είναι σημαντική και αφορά όλο το νησιωτικό πλέγμα της χώρας. Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφασίζει για ένα ζήτημα, το οποίο αφορά τις επεκτάσεις των οικισμών και που προβάλλονται ως πιεστικά αιτήματα για παραθεριστικές κατοικίες, αντιτάσσοντας ότι αυτές δεν μπορούν να γίνουν πέραν της φέρουσας ικανότητας του νησιού. Η απόφαση αναφέρει χαρακτηριστικά τα εξής: «η ανάγκη δημιουργίας νέων οικισμών με την επέκταση υφισταμένων και την ένταξη σε σχέδιο νέων δεν τεκμηριώνεται νομίμως, από την άποψη της ανάλυσης της υπάρχουσας κατάστασης του φυσικού και του δομημένου περιβάλλοντος, των αναμενόμενων πληθυσμιακών μεγεθών και της φέρουσας ικανότητας της νήσου». «δεν αναλύεται στη μελέτη η σημασία του φυσικού και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της Πάρου, η οποία από το έτος 1975 είναι κηρυγμένη “ολόκληρη” ως τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και χρήζουσα κρατικής προστασίας διότι “άπαντα τα εν τη νήσω τοπία είναι εξαιρέτου φυσικού κάλλους”, αποτελεί σημαντικότατο αρχαιολογικό χώρο και περιλαμβάνει “αξιόλογα αρχιτεκτονικά συγκροτήματα ενδιαφέροντα την Ελληνική αρχιτεκτονική και ιστορία” (υ.α. 55013/1975), ενώ εξ άλλου δέκα οικισμοί της νήσου έχουν χαρακτηρισθεί παραδοσιακοί με π.δ/τα των ετών 1978 και 1985. Η ανάλυση των ανωτέρω στοιχείων είναι απαραίτητη, διότι η προστασία τους αποτελεί προϋπόθεση της βιώσιμης ανάπτυξης της νήσου και τον στόχο στον οποίο πρέπει να κατατείνουν οι εισαγόμενες χωροταξικές και πολεοδομικές ρυθμίσεις». «δεν τεκμηριώνεται νομίμως η χωρητικότητα και η επάρκειά τους ή μη να απορροφήσουν ενδεχόμενες οικιστικές πιέσεις, ούτε η ανάγκη περαιτέρω επεκτάσεως των ορίων τους και δημιουργίας νέων οικισμών. Δεν συνιστούν δε ζωτική ανάγκη που δικαιολογεί τη δημιουργία νέων οικισμών οι “πιέσεις οικιστικής ανάπτυξης” ενδιαφερομένων για την οικοδομική εκμετάλλευση νέων εκτάσεων εντός και εκτός οικισμών, διότι ιδιωτικά συμφέροντα μόνο επικουρικώς λαμβάνονται υπόψη κατά τη θέσπιση χωροταξικών και πολεοδομικών ρυθμίσεων». Επιμέλεια: Χρήστος Λάλας & Ευάγγελος Στεφανής, ΑΤΜ

Επιστημονικά-Τεχνικά θέματα

Προσδιορισμός Μετατόπισης Δομικού Στοιχείου. Εφαρμογή στο Στάδιο Ειρήνης & Φιλίας 1*

1

Γιώργος Γεωργόπουλος , Ελισάβετ Τελειώνη Σχολή Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών ΕΜΠ * e-mail: gegeorgo@central.ntua.gr

1

Περίληψη Λόγω διαφόρων δράσεων είναι πιθανό να συμβεί μετατόπιση ενός στοιχείου του φέροντα οργανισμού μιας κατασκευής. Γενικά, η μετατόπιση ενός στοιχείου περιλαμβάνει τη μετακίνηση, την περιστροφή του και τελικά την παραμόρφωσή του. Εξαιτίας αυτής της μετατόπισης, ο φέρων οργανισμός της κατασκευής παραμορφώνεται, και κατά συνέπεια προκαλούνται αυτεντατικές τάσεις, οι οποίες δεν έχουν προβλεφθεί κατά το στάδιο της μελέτης και γι’ αυτόν τον λόγο θα πρέπει έγκαιρα να αντιμετωπίζονται. Στο παρόν άρθρο, παρουσιάζεται η διαδικασία προσδιορισμού του διανύσματος της μετακίνησης, του μέτρου της περιστροφής ενός φέροντος δομικού στοιχείου και των παραμέτρων της παραμόρφωσής του μέσω του ορισμού του τανυστή των μεταβολών των μετατοπίσεων σε συνδυασμό με τη γεωδαιτική μεθοδολογία. Στη συνέχεια, αυτή η διαδικασία εφαρμόζεται στην περίπτωση του δακτυλίου ανάρτησης της στέγης του Σταδίου Ειρήνης & Φιλίας. Στο συγκεκριμένο φέρον δομικό στοιχείο, έχει εντοπισθεί από μακρού χρόνου, στατιστικά σημαντική μετακίνηση μετά τον σεισμό με μέγεθος 5.9R, της 7ης Σεπτεμβρίου 1999, στην Αθήνα. Λέξεις – κλειδιά: Δομικός έλεγχος των κατασκευών, προσδιορισμός των μετακινήσεων, γεωδαιτική μεθοδολογία για τον προσδιορισμό των παραμορφώσεων, απόκριση των κατασκευών.

1. Εισαγωγή Η μετατόπιση ενός στοιχείου του φέροντος οργανισμού μιας κατασκευής, μπορεί να προέλθει είτε από φυσικά αίτια (π.χ. σεισμός, μεταβολή υδροφόρου ορίζοντα, πυρκαγιά κ.λπ.), ή από ανθρωπογενείς δράσεις (π.χ. υπόγεια έργα, βαθιές όμορες εκσκαφές, αλλαγή χρήσης της κατασκευής κ.λπ.). Η μετατόπιση περιλαμβάνει τη μετακίνηση (ή μετάθεση) και την περιστροφή του στοιχείου. Εξαιτίας της μετατόπισης προκαλούνται παραμορφώσεις στο στοιχείο και κατά συνέπεια και στον φέροντα οργανισμό. Αυτές οι παραμορφώσεις ευθύνονται για τις αυτεντατικές τάσεις, που εμφανίζονται πάνω στην κατασκευή, οι οποίες δεν έχουν προβλεφθεί κατά το στάδιο της στατικής μελέτης. Με βάση την εκτίμηση των παραμορφώσεων παρέχεται η δυνατότητα της ενίσχυσης του φέροντα οργανισμού της κατασκευής έναντι των παραπάνω τάσεων. Η εκτίμηση των στοιχείων του διανύσματος της μετακίνησης (μέτρο, φορά και διεύθυνση) του στοιχείου, μπορεί να γίνει με την εφαρμογή της Γεωδαιτικής Μεθοδολογίας και ειδικότερα με τη μεταβολή των συντεταγμένων διακριτών σημείων. Συγκεκριμένα, ιδρύεται γεωδαιτικό δίκτυο ελέγχου, με κορυφές τα σημεία ελέγχου πάνω στο στοιχείο και τα σημεία αναφοράς εκτός της κατασκευής. Κατά τις χρονικές φάσεις (tI) και (tII),

μετρούνται τα στοιχεία του δικτύου (γωνίες, μήκη), συνορθώνονται οι παρατηρήσεις του, επιλύεται το δίκτυο και εκτιμώνται οι συντεταγμένες των κορυφών του (xIi, yIi) και ( xIIi, yIIi), κατά τις δυο χρονικές φάσεις (tI) και (tIΙ). Με βάση τη μεταβολή των συντεταγμένων (ΔxiI.II, ΔyiI.II) των σημείων ελέγχου, προκύπτουν τα στατιστικά σημαντικά στοιχεία του διανύσματος μετακίνησης, μέσα στο χρονικό διάστημα (Δt = tII – tI) (Λάμπρου και Πανταζής 1990, Παντελάκης κ.ά. 1999, Γιαννακόπουλος 2007, Ιωάννου 2017, Λάγγα 2017). Σήμερα, με τη χρήση προηγμένης τεχνολογίας (επίγειοι τρισδιάστατοι σαρωτές – 3D Laser Scanners), σε συνδυασμό με τη γεωδαιτική μεθοδολογία, υπάρχει η δυνατότητα της δημιουργίας του τρισδιάστατου ψηφιακού μοντέλου του ελεγχόμενου στοιχείου του φέροντα οργανισμού της κατασκευής. Στο μοντέλο, γίνεται αξονική τομογραφία με τομές κάθετες σε κατάλληλους άξονες (άξονες συμμετρίας κ.λπ.) και ελέγχεται η μεταβολή της γεωμετρίας των τομών του στοιχείου, αλλά και της θέσης τους στον χώρο. Με αυτόν τον τρόπο είναι δυνατή η πλήρης γεωμετρική τεκμηρίωση του στοιχείου και η εκτίμηση της μετακίνησής του. (Ιωάννου 2017, Gergopoulos et al 2019). Η μεταβολή των συντεταγμένων διακριτών σημείων στο χρονικό διάστημα (Δt), που αναλύθηκε παραπάνω, δίνει επιπλέον τη δυ-

Μετρήσεων Διαδρομές, Τιμητικός Τόμος Αφιερωμένος στη μνήμη της καθ. Ευαγγελίας Λάμπρου Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Σχολή Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών, 2020

20 ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

νατότητα του προσδιορισμού του τανυστή παραμόρφωσης του στοιχείου μέσα στο (Δt). Συγκεκριμένα, είναι δυνατό να προσδιορισθούν οι άμεσες ή ορθές παραμορφώσεις, οι διατμητικές παραμορφώσεις και η περιστροφή του στοιχείου στο παραπάνω χρονικό διάστημα. Όλα αυτά τα μεγέθη είναι προσανατολισμένα κατά τους άξονες (x, y) του συστήματος αναφοράς, που υλοποιείται με το γεωδαιτικό δίκτυο ελέγχου (Prescott 1976, Brunner 1979, Livieratos 1980, Brunner et al.

1981, Dermanis 1981, Livieratos and Vlachos 1981, Veis et al. 1992). Στο Στάδιο Ειρήνης & Φιλίας (ΣΕΦ), ο δακτύλιος ανάρτησης της στέγης αποτελεί φέρον δομικό στοιχείο, το οποίο είχε προβλεφθεί να παρουσιάζει περιοδική ελεγχόμενη κινηματική συμπεριφορά μέσα στον ημερήσιο θερμοκρασιακό κύκλο. Μετά την μετατόπιση και την ακινητοποίηση του δακτυλίου, λόγω του σεισμού της Αθήνας (7/9/1999, Μ=5.9R), κρίθηκε σκόπιμο να ελεγχθεί η μεταβολή της θέσης του και ο προσδιορισμός των πιθανών παραμορφώσεών του. Ο έλεγχος έγινε με βάση τη μεταβολή των συντεταγμένων στο χρονικό διάστημα (2000 - 2016) διακριτών σημείων, τα οποία αποτελούν τα σημεία ελέγχου γεωδαιτικού δικτύου, που έχει ιδρυθεί πάνω και περιμετρικά του (ΣΕΦ) (Βασιλοπούλου 2001, Γιαννακόπουλος 2007, Ιωάννου 2017, Λάγγα 2017).

Η μετατόπιση του σημείου Α ενός σώματος, μπορεί να αναλυθεί σε τρεις συνιστώσες (u, v, w), στον Ε3. Συγκεκριμένα, u = ΔxΑ, v = ΔyΑ και w = ΔzΑ. Οι (u, v, w) ονομάζονται μετατοπίσεις. Για να υπάρχει παραμόρφωση του σώματος θα πρέπει οι (u, v, w) να μεταβάλλονται σε κάθε σημείο του σώματος και οι μετατοπίσεις να είναι μικρές έτσι ώστε να μπορούν να θεωρηθούν ότι είναι συνεχείς συναρτήσεις των συντεταγμένων (x, y, z) των σημείων του σώματος. Η απλούστερη συνάρτηση των μετατοπίσεων (u, v, w) είναι η γραμμική συνάρτηση, η οποία παρέχει ομοιόμορφες παραμορφώσεις στο σώμα. Έτσι, για την περίπτωση της τρισδιάστατης μετατόπισης, χωρίς μετάθεση, ισχύει (Θεοχάρης 1976):

Όπου: R το μητρώο στροφής, που περιλαμβάνει τα συνημίτονα κατεύθυνσης των αξόνων των δυο συστημάτων. Στον χώρο Ε2, οι επίπεδοι τανυστές των με-

ταβολών των μετατοπίσεων (Λ), των παραμορφώσεων (Η) και των περιστροφών (Ω), ορίζονται ως εξής (Θεοχάρης 1976):

(2.7)

Με βάση τις προϋποθέσεις που αναφέρονται παραπάνω, υπάρχει η δυνατότητα να ορισθεί ο επίπεδος τανυστής παραμόρφωσης (Η) του στοιχείου, οι συνιστώσες της μετάθεσης του (dx, dy), κατά (x) και (y) αντίστοιχα, καθώς επίσης και η γωνία περιστροφής του (ω). Συγκεκριμένα, οι συντεταγμένες (xiII, yiII) κατά τη χρονική φάση (tII) του σημείου

ελέγχου (i) του δομικού στοιχείου, που είναι κορυφή του γεωδαιτικού δικτύου, μπορούν να εκφρασθούν ως γραμμικές συναρτήσεις f(xiI, yiI) και g(xiI, iIy), των συντεταγμένων του ίδιου σημείου (xiI, yiI) κατά τη χρονική φάση (tI), όπως παρουσιάζεται παρακάτω (Veis et al. 1992):

(2.8)

(2.1)

Από τις παραπάνω σχέσεις (2.1) ορίζεται ο τανυστής των μεταβολών των μετατοπίσεων (Λ) στον χώρο Ε3, ως εξής (Θεοχάρης 1976):

Επιστημονικά-Τεχνικά θέματα

2. Τανυστής Παραμόρφωσης

Επομένως, οι μετατοπίσεις του σημείου ελέγχου (i), κατά (x) και (y), δίνονται από

τις επόμενες σχέσεις αντίστοιχα (Veis et al.

1992):

(2.9) (2.2)

Οι παραπάνω σχέσεις (2.9) με τη μορφή πινάκων δίνονται ως εξής (Veis et al. 1992):

Ο τανυστής (Λ), όπως κάθε πίνακας, μπορεί να αναλυθεί σε άθροισμα ενός συμμετρικού και ενός αντισυμμετρικού πίνακα. Ο συμμετρικός πίνακας, αποτελεί τον τανυστή των παραμορφώσεων (Η) και ο αντισυμμετρικός τον τανυστή των περιστροφών (Ω), όπως παρακάτω (Θεοχάρης 1976):

ΔΧi = d + Λ . Xi => ΔΧi = d + Η . Xi + Ω . Xi

(2.10)

Τα στοιχεία των πινάκων της (2.10), σε συνδυασμό με τις (2.9), ορίζονται ως εξής:

(2.11)

(2.3)

(2.12)

(2.4) Όπου: (ΛΤ) ο ανάστροφος τανυστής του (Λ). Επομένως ισχύει (Θεοχάρης 1976): Λ = Η + Ω (2.5) Τα μεγέθη του τανυστή των παραμορφώσεων (Η), μεταβάλλονται όταν το σύστημα των αξόνων (Οxyz), στο οποίο αναφέρονται, διαφοροποιηθεί σε νέο σύστημα αξόνων (Οx΄y΄z΄). Τελικά, ο νέος τανυστής παραμορφώσεων (Η΄) στο νέο σύστημα (Οx΄y΄z΄), δίνεται από την επόμενη σχέση (2.6 (Θεοχάρης 1976): Η΄ = R. H. RT (2.6)

(2.13)

(2.14)

Έτσι, τελικά ορίζονται οι συνιστώσες των τανυστών (Λ), (Η) και (Ω), με βάση τους συντελεστές των γραμμικών εξισώσεων των

μετατοπίσεων, με μετάθεση του στοιχείου, στον Ε2 (Veis et al. 1992).

ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

21

Επιστημονικά-Τεχνικά θέματα

3. Παράμετροι Παραμόρφωσης Από τον παραπάνω ορισμό των τανυστών

των παραμορφώσεων (Η) και των περιστροφών (Ω), στον χώρο Ε2, προκύπτει ότι τα στοιχεία τους προσδιορίζονται με βάση τους

συντελεστές (eij) του τανυστή των μεταβολών των μετατοπίσεων (Λ), όπως παρουσιάζεται παρακάτω (Θεοχάρης 1976):

(3.1) (3.2) Το φυσικό νόημα των στοιχείων των τανυστών (Η) και (Ω) είναι: οι ποσότητες (εii) εκφράζουν τις ορθές ή άμεσες συνιστώσες των παραμορφώσεων. Οι ποσότητες (εij) (i≠j) εκφράζουν τις διατμητικές παραμορφώσεις. Οι διατμητικές παραμορφώσεις οριζόμενες ως γωνιακά μεγέθη συμβολίζονται με τα σύμβολα (γij). Τέλος, οι ποσότητες (ωij) εκφράζουν τις περιστροφές (Θεοχάρης1976). Στον χώρο Ε2, μπορεί να αναζητηθεί μια

συγκεκριμένη γωνία στροφής (φ) (γωνία προσανατολισμού), μεταξύ των δυο συστημάτων (Οxy) και (Οx΄y΄), τέτοια ώστε οι προσδιοριζόμενες νέες τιμές των μη διαγώνιων στοιχείων του (Η) να είναι μηδενικές στο δεύτερο σύστημα, δηλαδή να ισχύει: ε΄ij = 0 (i ≠ j). Σε αυτήν την περίπτωση οι νέες προσδιοριζόμενες τιμές των διαγώνιων στοιχείων (ε΄ii) ονομάζονται κύριες παραμορφώσεις και το αντίστοιχο σύστημα (Οx΄y΄), στο

οποίο αυτές ορίζονται, λέγεται κύριο σύστημα αξόνων. Οι (ε΄ii) αντιστοιχούν στις ακρότατες τιμές των παραμορφώσεων (εmax) και (εmin), στο κύριο σύστημα αξόνων. Παρακάτω δίνονται οι σχέσεις, που ορίζουν τις ποσότητες (φ), (εmax) και (εmin), ως συναρτήσεις των στοιχείων του πίνακα των παραμορφώσεων (Η) (Prescott 1976, Livieratos 1980, Livieratos 1980, Dermanis 1981, Livieratos and Vlachos 1981, Veis et al. 1992).

(3.3)

(3.4)

(3.5) Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι, αν σε ένα σύστημα αξόνων, όπως είναι το (Οx΄y΄), παρουσιάζονται μόνο ορθές παραμορφώσεις στο στοιχείο, αυτό δεν συνεπάγεται ότι δεν υπάρχουν και διατμητικές παραμορφώσεις σε αυτό, εφόσον, πρόκειται για το κύριο σύστημα. Επομένως, διαπιστώνεται ότι, ανάλογα με την επιλογή του συστήματος των αξόνων, οι παραμορφώσεις σε ένα στοιχείο μπορούν να παρουσιάζονται, είτε μόνο ως ορθές παραμορφώσεις, ή ως μείγμα ορθών και διατμητικών παραμορφώσεων (Θεοχάρης 1976). Γενικά, οι παραμορφώσεις σε ένα στοιχείο προκαλούν μεταβολές και στρεβλώσεις πάνω σε αυτό. Συγκεκριμένα, οι ορθές παραμορφώσεις είναι δυνατόν να προκαλέσουν μεταβολή του όγκου (V=ΔV/V) του στοιχείου στον χώρο Ε3 ή μεταβολή του εμβαδού

(Δ=ΔΕ/Ε) του στοιχείου στον χώρο Ε2, αντίστοιχα. Αυτή η μεταβολή παρουσιάζεται, είτε ως διόγκωση (εφελκυσμός) και ως συμπίεση (θλίψη) στον Ε3, ή ως διαστολή (εφελκυσμός) και συστολή (θλίψη) στον Ε2 (Θεοχάρης 1976). Οι διατμητικές παραμορφώσεις προκαλούν τη στρέβλωση του στοιχείου χωρίς μεταβολή του όγκου ή του εμβαδού. Η στρέβλωση του στοιχείου ονομάζεται απλή διάτμηση (γ2) και προκύπτει από τη σχετική ολίσθηση των επίπεδων στρώσεων του στοιχείου. Η απλή διάτμηση μπορεί να θεωρηθεί ως επαλληλία της περιστροφής του στοιχείου (ω) και του είδους της διάτμησης, η οποία ονομάζεται καθαρή διάτμηση (γ1). Η καθαρή διάτμηση, μπορεί να γίνει κατανοητή ως μεταβολή της ορθής γωνίας στοιχειώδους ορθογωνίου, τέτοια ώστε οι πλευρές της ορθής γωνίας να

συγκλίνουν ή να αποκλίνουν, συγχρόνως, η μια σε σχέση με την άλλη, κατά γωνία ίδιου απόλυτου μέτρου και προφανώς αντίθετου πρόσημου. Η μέγιστη διατμητική παραμόρφωση (γ) είναι συνάρτηση των (γ1) και (γ2). Η (γ) αποτελεί πολύ χρήσιμο στοιχείο στις μελέτες των παραμορφώσεων του εδάφους (Livieratos 1980, Livieratos 1980, Dermanis 1981, Livieratos and Vlachos 1981). Τα στοιχεία της διατμητικής παραμόρφωσης (γ1), (γ2) και (γ), καθώς επίσης και της μεταβολής του εμβαδού (Δ), δίνονται με βάση τα στοιχεία του πίνακα των παραμορφώσεων (Η) από τις επόμενες σχέσεις (Prescott 1976, Brunner 1979, Livieratos 1980, Livieratos 1980, Brunner et al. 1981, Dermanis 1981, Livieratos and Vlachos 1981, Veis et al. 1992): (3.6)

Μετά τον ορισμό των παραπάνω στοιχείων, οι σχέσεις (3.3), (3.4) και (3.5), μπορούν

να εκφρασθούν όπως παρακάτω (Prescott 1976, Livieratos 1980, Livieratos 1980, Der-

manis 1981, Livieratos and Vlachos 1981, Veis et al. 1992): (3.7)

22 ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

Για κάθε ένα από τα σημεία ελέγχου (i), τα

οποία έχουν ιδρυθεί πάνω στο δομικό στοιχείο, με τις συντεταγμένες του (xiI, yiI) και (xiIΙ, yiIΙ) κατά τις χρονικές φάσεις (tΙ) και

(tII), ισχύουν οι επόμενες σχέσεις (Veis et al.

1992):

(4.1)

Με βάση τις σχέσεις (4.1), οι οποίες προκύπτουν από τη μεταβολή της θέσης των (ν) σημείων ελέγχου του γεωδαιτικού δικτύου του δομικού στοιχείου, εκτιμώνται: οι μετα-

κινήσεις (dx, dy), τα στοιχεία εxx, εyy και εxy του επίπεδου τανυστή (Η), και η περιστροφή (ω) του δομικού στοιχείου. Συγκεκριμένα, στο διάστημα (Δt = tΙΙ – tΙ),

μεταξύ των δυο φάσεων (tΙ) και (tΙΙ), για τα ν σημεία ελέγχου του γεωδαιτικού δικτύου προκύπτουν οι εξισώσεις, οι οποίες σε μητρωική μορφή δίνονται παρακάτω:

Επιστημονικά-Τεχνικά θέματα

4. Προσδιορισμός Μετατόπισης

(4.2)

Σε συνεπτυγμένη μορφή πινάκων το παραπάνω σύστημα (4.2), δίνεται παρακάτω:

ΔΧ = Β . ε (4.3) Το σύστημα των εξισώσεων (4.3) επιλύεται και τελικά ισχύει:

ε= (BT . B)-1 . BT . ΔΧ (4.4)

Θεωρώντας τον πίνακα (PΔΧ) των βαρών των μετατοπίσεων των κορυφών του δικτύου ελέγχου, τότε η παραπάνω σχέση (4.4) μετασχηματίζεται στην επόμενη: ε = (BT . ΡΔΧ . B)-1 . BT . ΡΔΧ . ΔΧ (4.5) Από την επίλυση εκτιμώνται τα στοιχεία του (ε), που είναι οι μετακινήσεις (dx, dy), τα στοιχεία του επίπεδου τανυστή (Η), (εxx), (εyy) και (εxy), καθώς και η περιστροφή (ω) του δομικού στοιχείου. Οι αβεβαιότητες των στοιχείων του διανύσματος (ε) εκτιμώνται από τον πίνακα VX = (BT . ΡΔΧ. B)-1 (Brunner et al. 1981). Επίσης, μπορούν να προσδιορισθούν, ως παράγωγα μεγέθη, αυτά που ορίζονται από τα στοιχεία του πίνακα (Η) και δίνονται από τις σχέσεις (3.6) και (3.7).

5. Δακτύλιος Ανάρτησης Στέγης Σταδίου Ειρήνης & Φιλίας Το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας (ΣΕΦ), αποτελεί μια σύνθετη κατασκευή από την άποψη της

στατικής λειτουργίας του φέροντα οργανισμού της. Tα δομικά στοιχεία του φέροντα οργανισμού, αλλά και το είδος της θεμελίωσης της κατασκευής, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως προς τη μελέτη τους και τον τρόπο λειτουργίας τους. Ένα από τα βασικά δομικά στοιχεία του φέροντα οργανισμού, είναι και ο δακτύλιος ανάρτησης της στέγης του (ΣΕΦ) (Λάμπρου και Πανταζής 1990, Παντελάκης κ.ά. 1999). Η στέγη του σταδίου είναι αναρτημένη από δίκτυο χαλύβδινων καλωδίων. Τα καλώδια είναι πολύκλωνα και φέρουν επιψευδαργύρωση (γαλβανισμός) για την προστασία τους κατά της διάβρωσης. Οι κόμβοι αγκύρωσης του δικτύου των καλωδίων βρίσκονται πάνω σε επιφάνεια 2ης τάξης, η οποία είναι υπερβολικό παραβολοειδές. Το δίκτυο των καλωδίων περιλαμβάνει 27 φέροντα καλώδια

διαμέτρου φ60, με τα κοίλα προς τα πάνω και 27 σταθεροποιητικά καλώδια διαμέτρου φ46, με τα κοίλα προς τα κάτω. Τα καλώδια διατάσσονται σε κάναβο 4m x 4m. Στο σχήμα 1 παρουσιάζεται η διάταξη των καλωδίων (Βασιλοπούλου 2001). Περιμετρικά, τα καλώδια αγκυρώνονται με ειδικές υποδοχές των κεφαλών τους, πάνω στον περιμετρικό δακτύλιο ανάρτησης. Το σχήμα του δακτυλίου ανάρτησης ακολουθεί την περίμετρο της επιφάνειας του υπερβολικού παραβολοειδούς. Ο δακτύλιος είναι από προεντεταμένο σκυρόδεμα κατηγορίας Β450. Η διατομή του δακτυλίου είναι κιβωτιοειδής, με πάχος τοιχωμάτων από 20cm μέχρι 50cm. Στην εικόνα 1 παρουσιάζεται ο περιμετρικός δακτύλιος ανάρτησης της στέγης του σταδίου (Βασιλοπούλου 2001).

ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

23

Επιστημονικά-Τεχνικά θέματα

Σχήμα 1. Διάταξη καλωδίων ανάρτησης στέγης ΣΕΦ (αξονομετρικό - τομές) (Βασιλοπούλου 2001) Ο δακτύλιος εδράζεται πάνω στα ζυγώματα 32 ισαπεχόντων πλαισίων. Η έδρασή του γίνεται μέσω εφεδράνων, τα οποία παρέχουν πλήρη ελευθερία κίνησης λόγω των αργών παραμορφώσεων, του ερπυσμού, των συ-

στολών, των φορτίσεων χιονιού και ανέμου. Στις περιπτώσεις αιφνίδιων οριζόντιων μετακινήσεων, ο δακτύλιος, εξαναγκάζεται σε αξονική μετακίνηση κατά τη διεύθυνση των πλαισίων.

Στην εικόνα 1 φαίνονται οι πρόβολοι των ζυγωμάτων των πλαισίων, πάνω στους οποίους εδράζεται ο περιμετρικός δακτύλιος (Βασιλοπούλου 2001, Λάγγα 2017).

Εικόνα 1. Δακτύλιος ανάρτησης στέγης ΣΕΦ (Λάγγα 2017)

24 ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

Επιστημονικά-Τεχνικά θέματα Σχήμα 2. Δίκτυο οριζοντίου ελέγχου του (ΣΕΦ)

6. Γεωδαιτική Παρακολούθηση Δακτυλίου Mε αφετηρία το 1985, οπότε και ολοκληρώθηκε η κατασκευή του (ΣΕΦ), έγιναν πολλές μελέτες για την παρακολούθηση των παραμορφώσεων των δομικών στοιχείων του σταδίου, με χρήση της Γεωδαιτικής Μεθοδολογίας. Συγκεκριμένα, ήδη από το 1986 από τη Σχολή Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών του ΕΜΠ έχει ανατεθεί μεγάλο πλήθος Διπλωματικών Εργασιών, με αντικείμενο τον έλεγχο των παραμορφώσεων των δομικών στοιχείων του σταδίου. Επιπλέον, παράλληλα γινόταν και η ανίχνευση των καθιζήσεων του εδάφους στην εγγύς και ευρύτερη περιοχή της κατασκευής (Λάμπρου και Πανταζής 1990, Παντελάκης κ.ά.

1999, Γιαννακόπουλος 2007, Ιωάννου 2017, Λάγγα 2017). Για τον έλεγχο των δομικών στοιχείων του σταδίου, ιδρύθηκε δίκτυο οριζοντίου ελέγχου στο επίπεδο του πρώτου διαζώματός του και πάνω στα δομικά στοιχεία της κατασκευής. Οι κορυφές του συγκεκριμένου δικτύου, περιλαμβάνουν τα σημεία αναφοράς, πάνω στο διάζωμα (1, …, 12) και σημεία ελέγχου (13, …, 30) πάνω στα δομικά

στοιχεία του σταδίου. Στο σχήμα 2 παρουσιάζεται η θέση των κορυφών του δικτύου ελέγχου (Γιαννακόπουλος 2007, Ιωάννου 2017, Λάγγα 2017). Με βάση το δίκτυο οριζοντίου ελέγχου, που έχει ιδρυθεί και περιγράφηκε παραπάνω, διαπιστώθηκε, αμέσως μετά τον σεισμό της Αθήνας (7/9/1999, Μ = 5.9R), ότι ο δακτύλιος ανάρτησης της στέγης παρουσίασε στατιστικά σημαντική μετακίνηση, η οποία έχει μέτρο d=10,4cm και γωνία διεύθυνσης a = 223g. Μέχρι τον επόμενο έλεγχο, που έγινε το 2016, η συγκεκριμένη μετακίνηση, δεν παρουσίασε στατιστικά σημαντική μεταβολή. Επομένως, παρουσιάζεται πλέον ως μόνιμη μετατόπιση του δακτυλίου, η οποία διαφοροποιεί την κατανομή των φορτίων στα πλαίσια έδρασης. Πρέπει να αναφερθεί ότι η διεύθυνση της μόνιμης μετακίνησης συμπίπτει με την κύρια κατεύθυνση της μακροσεισμικής έντασης του σεισμού της 9ης Σεπτεμβρίου 1999 καθώς και με τη διεύθυνση του ρήγματος του Κηφισού ποταμού, το οποίο ενεργοποιήθηκε κατά την ίδια σεισμική διέγερση στο Λεκανοπέδιο (Γιαννακόπουλος 2007, Georgopoulos 2011, Ιωάννου 2017, Λάγγα 2017). Στο πλαίσιο του παρόντος άρθρου, κρίθηκε σκόπιμο να διερευνηθεί η πιθανή παραμόρ-

φωση αυτού του δομικού στοιχείου, όπως επίσης και η πιθανή περιστροφή του μέσα στο χρονικό διάστημα Δt (= t2000 – t2016). Η διερεύνηση των παραπάνω στοιχείων έγινε με βάση τις μετρήσεις των στοιχείων του δικτύου οριζόντιου ελέγχου, που έγιναν κατά τις χρονικές φάσεις t2000 και t2016. Το δίκτυο οριζοντίου ελέγχου προσανατολίσθηκε στο κρατικό σύστημα αναφοράς (ΕΓΣΑ΄87). Επιλύθηκε με τις ελάχιστες εξωτερικές δεσμεύσεις και τις ίδιες αρχικές συνθήκες και εκτιμήθηκαν οι συντεταγμένες (xi2000, yi2000) και ( xi2016, yi2016) των σημείων ελέγχου στις δύο χρονικές φάσεις t2000 και t2016 αντίστοιχα.

7. Παραμόρφωση Δακτυλίου Από τις εκτιμήσεις των παραπάνω συντεταγμένων των σημείων ελέγχου κατά τις χρονικές φάσεις t2000) και t2016, υπολογίσθηκαν τα μητρώα (ΔΧ) και (Β) της σχέσης (4.5). Σχετικά με το μητρώο των βαρών (ΡΔΧ), το βάρος εκτιμήθηκε ως ΡΔΧιι=1/(0,002)2, επειδή η μέση αβεβαιότητα των κορυφών του δικτύου ελέγχου, κατά τις δύο χρονικές φάσεις, ήταν της τάξης: σxi = σyi = ±2mm. Τα μητρώα (ΔΧ) και (Β) έχουν τη μορφή: (ΔΧ)Τ = (-0.009 0.007 -0.018 -0.002 0.008 -0.020 0.001 -0.004 -0.009 0.008)Τ

ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

25

Επιστημονικά-Τεχνικά θέματα

Από την επίλυση του συστήματος της εξίσωσης (4.3) προκύπτει η εκτίμηση των στοιχείων του (ε) με τις αβεβαιότητές τους. Τα αποτελέσματα και η αξιολόγηση ως προς τη σημαντικότητά τους για επίπεδο εμπιστοσύ-

νης 95% δίνονται στον Πίνακα 1. Από τον στατιστικό έλεγχο προκύπτει ότι, με πιθανότητα p = 95%, στον δακτύλιο ανάρτησης της στέγης του (ΣΕΦ), παρουσιάζονται ως στατιστικά σημαντικά τα στοιχεία:

θλιπτική παραμόρφωση κατά τον άξονα των (y) του συστήματος αναφοράς (-1.7 x 10-4), διατμητική παραμόρφωση (-7.7 x 10-5) και περιστροφή (125cc).

Πίνακας 1. Μετακίνηση, παραμόρφωση και περιστροφή του δακτυλίου ανάρτησης

Ως παράγωγα στοιχεία από τα παραπάνω, προσδιορίζονται τα επόμενα στοιχεία της διατμητικής παραμόρφωσης (γ1), (γ2) και (γ),

της μεταβολής του εμβαδού (Δ) του δακτυλίου, καθώς επίσης και η γωνία στροφής του συστήματος των κυρίων αξόνων (φ), με τα

στοιχεία παραμόρφωσης σε αυτό το σύστημα (Πίνακας 2).

Πίνακας 2. Στοιχεία διατμητικής παραμόρφωσης, μεταβολής του εμβαδού του δακτυλίου ανάρτησης, στροφή του κυρίου συστήματος και στοιχεία παραμόρφωσης σε αυτό

26 ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

Από τη θεωρητική αντιμετώπιση και την εφαρμογή της, που παρουσιάζονται σε αυτό το άρθρο, προκύπτουν οι επόμενες διαπιστώσεις, τόσο σε γενικό πλαίσιο, όσο και στο επίπεδο της συγκεκριμένης κατασκευής, ο φέρων οργανισμός της οποίας αποτελείται από στοιχεία με ιδιαίτερη στατική λειτουργία. Οι διαπιστώσεις που προκύπτουν σε γενικό πλαίσιο είναι οι επόμενες: • Η Γεωδαιτική Μεθοδολογία, με τη δυνατότητά της να παρακολουθεί αξιόπιστα τη διαχρονική μεταβολή της θέσης σημείων στον χώρο, μπορεί να συνεργασθεί με τη Μηχανική, ώστε να εξάγονται συμπεράσματα σχετικά με την παραμόρφωση των κατασκευών. Έτσι, γίνεται δυνατή η ενίσχυση του φέροντα οργανισμού τους, αν αυτό απαιτείται. Ειδικότερα, για την περίπτωση που εκδηλώνεται σεισμική διέγερση σε μια περιοχή, η συνεργασία Γεωδαισίας και Μηχανικής μπορεί να ελέγξει τις τρωθείσες κατασκευές, να εντοπίσει τις παραμορφώσεις τους, και, μέσω της ενίσχυσης του φέροντα οργανισμού τους, να περιορίσει στο ελάχιστο, το κοινωνικό και οικονομικό κόστος.

• Στην περίπτωση ειδικών κατασκευών όπως π.χ. γέφυρες, κτίρια ειδικής χρήσης, κτίρια συγκέντρωσης μεγάλου πλήθους πολιτών κ.λπ., πρέπει να επιβάλλεται η ίδρυση του γεωδαιτικού δικτύου ελέγχου από την έναρξη της δόμησης της κατασκευής. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται δυνατή η διαχρονική παρακολούθησή της και στη συνέχεια η μελέτη της εξέλιξης των παραμορφώσεων, έτσι ώστε να είναι έγκαιρη η ενίσχυση του φέροντα οργανισμού τους όταν και όποτε χρειασθεί.

• Η συνεργασία της Γεωδαισίας με τη Μηχανική μπορεί να δώσει σημαντικές πληροφορίες και στην περίπτωση των παραμορφώσεων μιας περιοχής, ιδιαίτερα, μετά από την επενέργεια ανθρωπογενών ή φυσικών δράσεων σε αυτή, ώστε να προκύψουν σημαντικά συμπεράσματα, τα οποία είναι χρήσιμα για την ασφάλεια της περιοχής. Επιπλέον, είναι δυνατή η συσχέτιση των μετακινήσεων και παραμορφώσεων με το γενεσιουργό αίτιο, όταν αυτό δεν είναι άμεσα γνωστό. Έτσι, μπορεί να κατανοηθεί ο μηχανισμός λειτουργίας του αιτίου ώστε να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα προστασίας σε μακροπρόθεσμη βάση. Σχετικά με την κατασκευή (ΣΕΦ) που εξετάζεται προκύπτουν οι επόμενες διαπιστώσεις: • Διαπιστώνεται ότι το μέτρο της στατιστικά σημαντικής μετακίνησης, παραμένει αμετάβλητο στο χρονικό διάστημα των 16 χρόνων (2000 – 2016). Ωστόσο, η μό-

νιμη μετατόπιση του φορτίου του δακτυλίου ανάρτησης της στέγης, διαταράσσει την ισορροπία των φορτίων στα πλαίσια στήριξης. Αυτή η διατάραξη, σε συνδυασμό με άλλες δράσεις (π.χ. οξείδωση του οπλισμού λόγω της γειτνίασης της κατασκευής με τη θάλασσα κ.λπ.), είναι πιθανόν να δημιουργήσει μικρές ή μεγαλύτερες αστοχίες (π.χ. αποκόλληση και πτώση τμημάτων σκυροδέματος κ.λπ.). Αυτή η πιθανότητα επισύρει σημαντικές ευθύνες της Πολιτείας, λόγω της συνήθους πολυπληθούς χρήσης της κατασκευής. Γι’ αυτό τον λόγο είναι απαραίτητο να γίνει η άμεση επαναφορά του δακτυλίου ανάρτησης, μετά από σχετική μελέτη.

• Ο δακτύλιος ανάρτησης του (ΣΕΦ) παρουσιάζει θλιπτική παραμόρφωση, κατά τον άξονα των (y) του κρατικού συστήματος αναφοράς (ΕΓΣΑ ΄87), (εyy = −1.7 ⋅10-4), διατμητική παραμόρφωση (εxy = −7.7 ⋅ 10-5) κατά τους άξονες (x, y) του (ΕΓΣΑ '87) και περιστροφή (ω = 125cc). Τέλος, στον δακτύλιο παρουσιάζεται διατμητική παραμόρφωση, η οποία δίνεται ως γωνιακό μέγεθος (γ = 1.8 10-4) και συστολή της προβολής του εμβαδού του, στο οριζόντιο επίπεδο, (Δ = -2.6 ⋅10-4).

Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, τα οποία προκύπτουν από τις γεωδαιτικές μετρήσεις κατά τα έτη 2000 και 2016, θα πρέπει να γίνει η σχετική αξιολόγηση. Επίσης, είναι κατανοητό ότι απαιτούνται επιτόπιες αυτοψίες για τον έλεγχο των αποσβεστήρων, των στοιχείων έδρασης του δακτυλίου ανάρτησης και τον έλεγχο της πιθανής οξείδωσης του οπλισμού των πλαισίων, ιδίως των τμημάτων που βρίσκονται στην εξωτερική περίμετρο.

Βιβλιογραφία Βασιλοπούλου Ι., “Συμπεριφορά και Μελέτη Δικτύων Καλωδίων”, Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία, ΔΠΜΣ «Δομοστατικός Σχεδιασμός και Ανάλυση Κατασκευών», Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΕΜΠ, Αθήνα, 2001 Γιαννακόπουλος Π., “Έλεγχος Κινηματικής Συμπεριφοράς του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας”, Αθήνα, Νοέμβριος 2007, Διπλωματική Εργασία Σχολή Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών ΕΜΠ (ΣΑΤΜ-ΕΜΠ) Θεοχάρης Π., “Μηχανική – Αντοχή Των Υλικών”, 2ος τόμος, Αθήναι 1976, έκδοση ΕΜΠ. Ιωάννου Α., “Προσδιορισμός της Μετακίνησης του Δακτυλίου Ανάρτησης της Στέγης του (ΣΕΦ) με Χρήση Τεχνολογίας Επίγειας Τρισδιάστατης Σάρωσης”, Αθήνα, Φεβρουάριος 2017, Διπλωματική Εργασία ΣΑΤΜ-ΕΜΠ.

ου Ειρήνης και Φιλίας”, Αθήνα, Μάιος 2017, Διπλωματική Εργασία ΣΑΤΜ-ΕΜΠ. Λάμπρου Ε., Πανταζής Γ., “Παρακολούθηση Παραμορφώσεων των Φερόντων Στοιχείων του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας. Ίδρυση Δικτύου Κατακορύφου Ελέγχου στην Ευρύτερη Περιοχή του Σταδίου”, Αθήνα, Φεβρουάριος 1990, Διπλωματική Εργασία ΣΑΤΜ-ΕΜΠ. Παντελάκης Π., Παπαδόπουλος Α., Φειζίδης Π., “Παρακολούθηση της Κινηματικής Συμπεριφοράς του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας. Έλεγχος των Καθιζήσεων στην Εγγύς και Ευρύτερη Περιοχή”, Αθήνα, Ιούνιος 1999, Διπλωματική Εργασία ΣΑΤΜ-ΕΜΠ.

Επιστημονικά-Τεχνικά θέματα

8. Διαπιστώσεις

Brunner F.K., “On the Analysis of Geodetic Networks for the Determination of the Incremental Strain Tensor”, Survey Review XXV, 192, April 1979.

Brunner F.K., Coleman R. and Hirsch B., “A Comparison of Computation Methods for Crustal Strains from Geodetic Measurements”, Tectonophysics, 71 (1981) 281 – 298.

Georgopoulos G., “Response of a stadium to the Athens 1999 Earthquake” Survey Review, Vo.43, no 323, pp. 590-597, 2011.

Georgopoulos G., Telioni E., Antoniou G., Diakoumi E., “Axial Tomography as a Tool for the Estimation of Constructions’ Deformations”, 4th Joint International Symposium on Deforma- tion Monitoring (JISDM), 15-17 May 2019, Athens, Greece.

Dermanis A., “Geodetic Estimability of Crustal Deformation Parameters”, Quaterniones Geodaesiae, 2, 2 / 1981, (159 – 169).

Livieratos E., “Crustal Deformations from Geodetic Measurements”, Bollettino Di Geofysica Teoretica Ed Applicata, Vol. XXII, N 88, Dicembre 1980.

Livieratos E., “Crustal Strains Using Geodetic Methods”, Quaterniones Geodaesiae, 3/1980, (191 – 211).

Livieratos E. and Vlachos D., “The Influence of Correlations in Computing Crustal Strains from Trigonometric Network Results”, Tectonophysics, 77 (1981) 323 – 332.

Prescott W. H., “An Extension of Frank’s Method for Obtaining Crustal Shear Strains from Survey Data”, Bulletin of the Seismological Society of America, Vol. 66, pp. 1847 – 1853, De- cember 1976.

Veis G., Billiris H., Nakos B., Paradissis D., “Tectonic Strains in Greece from Geodetic Measurements”, Πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών, Συνεδρία 5/3/1992.

Λάγγα Ο., “Έλεγχος της Μετακίνησης του Δακτυλίου Ανάρτησης της Στέγης του Σταδί-

ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

27

Επιστημονικά-Τεχνικά θέματα

Ο Αστρονομικός Προσανατολισμός της Αρχαίας Πέλλας 2*

Γεώργιος Πανταζής1, Κων/νος Τοκμακίδης 1 Σχολή Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών ΕΜΠ 2 Τμήμα Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών ΑΠΘ

* e-mail: ktok@auth.gr

Περίληψη Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του συστήματος πολεοδόμησης των αρχαίων πόλεων, έχει αποτελέσει διαχρονικά αντικείμενο μελέτης για να εντοπιστούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που συνθέτουν τον πολεοδομικό ιστό των πόλεων αυτών. Έτσι αναδεικνύεται η συστηματικότητα ή όχι στον πολεοδομικό μηχανισμό των πόλεων και αντλούνται χρήσιμα στοιχεία αξιοποιήσιμα από τις νεότερες γενιές. Στην εργασία αυτή γίνεται ένα επιπλέον βήμα. Διερευνάται ο αστρονομικός προσανατολισμός του αρχαιολογικού χώρου της Πέλλας, στη Μακεδονία. Η αρχαία Πέλλα είναι κτισμένη σύμφωνα με το λεγόμενο ιπποδάμειο σύστημα. Το σύστημα αυτό βασίζεται στη χάραξη παράλληλων δρόμων, που τέμνονται κάθετα, (κάναβος), έτσι ώστε να δημιουργούνται ορθογώνια οικοδομικά τετράγωνα και πλατείες. Σκοπός της έρευνας είναι να διαπιστωθεί αν ο προσανατολισμός είναι τυχαίος ή συνδέεται με την κίνηση ή τη θέση του ήλιου ή άλλων ουρανίων σωμάτων. Χρησιμοποιούνται σύγχρονες μέθοδοι μέτρησης (total stations, GNSS) και υπολογισμού του αστρονομικού προσανατολισμού και προκύπτει ότι ο αστρονομικός προσανατολισμός του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αρχαίας Πέλλας συνδέεται με τη θέση του Ήλιου σε συγκεκριμένες ημερομηνίες. Συγκεκριμένα οι ημερομηνίες που σχετίζονται με τον προσανατολισμό στη συγκεκριμένη διεύθυνση σε σχέση με τη θέση του ήλιου είναι: η 2η Οκτωβρίου ή 22η Μαρτίου (Ασκληπιεία: Μεγάλη εορτή των Ελλήνων Θεών Ασκληπιός και Υγεία). Και οι δύο ημερομηνίες είναι πολύ κοντά στις αντίστοιχες ημερομηνίες των ισημεριών (28 Σεπτεμβρίου & 26 Μαρτίου αντίστοιχα). Σύμφωνα με το ημερολόγιο για την περιοχή της Μακεδονίας οι δύο αυτοί μήνες αντιστοιχούν στον Λώιο & στον Αυδναίο αντίστοιχα. Λέξεις-Κλειδιά: Πέλλα, ιπποδάμειο σύστημα, αστρονομικός προσανατολισμός, ήλιος, αστρογεωδαιτικές μετρήσεις.

1. Εισαγωγή Η χωροθέτηση και ο προσανατολισμός αρχαίων αλλά και σύγχρονων πόλεων, σίγουρα συνδέεται με το ανάγλυφο της περιοχής αλλά και με τις ανάγκες που εξυπηρετούν (κοινωνικές, οικονομικές, λατρευτικές). Ο αστρονομικός προσανατολισμός οικοδομικών συγκροτημάτων έχει αποτελέσει διαχρονικά αντικείμενο επιστημονικών ερευνών. Έτσι έχει διαπιστωθεί ότι η πόλη της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο είναι δομημένη με προσανατολισμό προς τον ανερχόμενο ήλιο την ημέ-

ρα γέννησης του Μεγάλου Αλεξάνδρου και την ανατολή του αστέρα Regulus [Ferro L., Magli G., 2012] και δεν υπαγορεύτηκε από το τοπογραφικό ανάγλυφο της περιοχής. Αντίστοιχες έρευνες σε πόλεις της Ιταλίας [Magli G., 2008], απέδειξαν ότι ο προσανατολισμός των ρωμαϊκών πόλεων σχετίζεται είτε με τα ηλιοστάσια είτε στην ανατολή του ήλιου σε ημερομηνίες που αντιστοιχούν σε σημαντικές εορτές του ρωμαϊκού ημερολογίου (π.χ.

Terminalia). Οι Ρωμαϊκές πόλεις στην Ισπανία, επίσης φαίνεται κατά κύριο λόγο να ακολουθούν τον ίδιο προσανατολισμό ο οποίος

Μετρήσεων Διαδρομές, Τιμητικός Τόμος Αφιερωμένος στη μνήμη της καθ. Ευαγγελίας Λάμπρου Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Σχολή Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών, 2020

28

ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

κυρίως συνδέεται με το εαρινό ηλιοστάσιο [González-García A.C κ.α, 2014]. Στην εργασία αυτή ερευνάται ο αστρονομικός προσανατολισμός της Αρχαίας Πόλης της Πέλλας στη Μακεδονία χρησιμοποιώντας σύγχρονες μεθόδους μέτρησης και υπολογισμών. Σκοπός είναι να διαπιστωθεί αν ο προσανατολισμός συνδέεται με τη θέση ουρανίων σωμάτων σε συγκεκριμένες ημερομηνίες ή με τη λατρεία θεοτήτων.

Επιστημονικά-Τεχνικά θέματα

2. Ιστορικά δεδομένα Η Πέλλα έγινε πρωτεύουσα του μακεδονικού κράτους την περίοδο της βασιλείας του Αρχέλαου (413-399 π.Χ.). Αυτός κατανόησε την ανάγκη μεταφοράς της πρωτεύουσας σε μια νέα θέση κοντά στη θάλασσα και στο ανατολικότερο τμήμα του βασιλείου. Έκτισε στην Πέλλα ένα υπέρλαμπρο ανάκτορο που το διακόσμησε ο Ζεύξις. Το έργο του συνέχισε μετά από μερικές δεκαετίες ο Φίλιππος Β′ (360-336 π.Χ.). Μετά την κατάκτηση της Μακεδονίας από τους Ρωμαίους, το 168 π.Χ., η Πέλλα μετατρέπεται σε ρωμαϊκή επαρχιακή πόλη, ενώ πρωτεύουσα της μεγάλης ρωμαϊκής επαρχίας γίνεται η Θεσσαλονίκη. [Σιγανίδου κ.ά, 1997]. Η Πέλλα αποτυπώθηκε για πρώτη φορά στο σύνολό της το 1979 από τον γράφοντα και τότε συσχετίστηκαν τα διάσπαρτα ευρήματα του αρχαιολογικού χώρου. Έτσι κατέστη δυνατή η διαπίστωση ότι είναι κτισμένη σύμφωνα με το λεγόμενο ιπποδάμειο σύστημα (εικόνα 1). Ο εμπνευστής του συστήματος Ιππόδαμος, γεννήθηκε το 498 π.Χ. στη Μίλητο και πέθανε το 408 π.Χ. Το σύστημα αυτό βασίζεται στη χάραξη παράλληλων δρόμων, που τέμνονται κάθετα, (κάναβος), έτσι ώστε να δημιουργούνται ορθογώνια οικοδομικά τετράγωνα και πλατείες. Τα οικοδομικά τετράγωνα χαράσσονταν έτσι ώστε οι δρόμοι να είναι ευθύγραμμοι και ευρείς και οι πλατείες μεγάλες, ενώ τα δημόσια κτίρια ήταν εξαρχής καθορισμένα σε θέσεις που εξασφάλιζαν λειτουργικότητα και την άμυνά τους. Οι πόλεις προσανατολίζονται έτσι ώστε τα κτίρια να εκμεταλλεύονται το άμεσο ηλιακό φως, δηλαδή να έχουν ήλιο το χειμώνα και δροσιά το καλοκαίρι (αυτό που σήμερα ονομάζουμε βιοκλιματικό. Επιπλέον, λαμβάνεται μέριμνα ώστε να υδροδοτούνται με το απαραίτητο νερό και οι δρόμοι να έχουν τις κατάλληλες κλίσεις για την απομάκρυνση των ομβρίων). Τότε διαπιστώθηκε και μία μικρή σχετικά απόκλιση του πολεοδομικού συστήματος από τη διεύθυνση του γεωγραφικού βορά και έτσι ορμώμενοι από το γεγονός αυτό ξεκινήσαμε την παρούσα εργασία.

3. Μεθοδολογία Για τη μελέτη του προσανατολισμού τέτοιων μνημείων εφαρμόζεται τα τελευταία είκοσι χρόνια μια αξιόπιστη μεθοδολογία η οποία συνδυάζει γεωδαιτικές και αστρογεωδαιτικές μετρήσεις χρησιμοποιώντας σύγχρονα όργανα μέτρησης (ολοκληρωμένους γεωδαιτικούς σταθμούς – Total stations). Τα βασικά στάδια αυτής της μεθοδολογίας είναι [Πανταζής, 2002]: • Η μέτρηση και ο προσδιορισμός των

Εικόνα 1. Χάρτης του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Πέλλας συν/νων όλων των σημείων λεπτομέρειας του μνημείου, σε ένα τοπικό σύστημα αναφοράς, χρησιμοποιώντας σύγχρονους ολοκληρωμένους γεωδαιτικούς σταθμούς.

• Η δημιουργία του ψηφιακού διαγράμματος της κάτοψης του μνημείου.

• Ο αστρονομικός προσανατολισμός του διαγράμματος της κάτοψης ως προς τον αστρονομικό Βορρά. Αυτός στον Ελλαδικό χώρο επιτυγχάνεται με αστρονομικές παρατηρήσεις προς τον Πολικό Αστέρα.

• Ο προσδιορισμός του βασικού (κατά μήκος) άξονα του μνημείου, ο οποίος επιτυγχάνεται εφαρμόζοντας τη μέθοδο ελαχίστων τετραγώνων με την προσαρμογή χαρακτηριστικών σημείων του μνημείου.

• Ο προσδιορισμός του αστρονομικού αζιμουθίου του βασικού άξονα του μνημείου. Ως αστρονομικό αζιμούθιο ενός άξονα AB ορίζεται η οριζόντια γωνία που σχηματίζεται μεταξύ του Aστρονομικού Μεσημβρινού που περιέχει το Α και του κατακόρυφου επιπέδου στο Α που περιέχει το Β. Μετριέται στο οριζόντιο επίπεδο δεξιόστροφα από τη διεύθυνση του Αστρονομικού Βορρά.

• Ο γεωμετρικός προσδιορισμός της οριογραμμής του αισθητού ορίζοντα (ορεινοί όγκοι, άλλα κτίσματα), που βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή του μνημείου και είναι ορατός από τον χώρο αυτό. Ως αισθητός ορίζοντας ενός μνημείου από κάποια θέση (σημείο) ορίζεται η προβολή στην ουράνια σφαίρα του συνόλου των ορεινών όγκων ή των κτισμάτων, που

ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

29

Επιστημονικά-Τεχνικά θέματα

βρίσκονται στη διεύθυνση των χαρακτηριστικών γραμμών του μνημείου και εμποδίζουν την ορατότητα του παρατηρητή, που βρίσκεται στη θέση αυτή, προς την ουράνια σφαίρα και τα ουράνια σώματα (ήλιο, αστέρια). Η σχετική θέση και η μορφή του ορίζοντα σε σχέση με το εξεταζόμενο μνημείο, επηρεάζουν σημαντικά τη μελέτη του προσανατολισμού του. [Πανταζής, 2002], [Pantazis et al, 2009; Pantazis et al, 2014].

• Ο προσδιορισμός της φαινόμενης πορείας του ήλιου ή άλλου αστέρα, από τον χώρο του μνημείου, σε μια συγκεκριμένη ημερομηνία (Marriot, 2004). Συνοπτικά, η μεθοδολογία απαιτεί τον προσδιορισμό του αστρονομικού αζιμουθίου μιας πλευράς ενός γεωδαιτικού δικτύου με παρατηρήσεις στον Πολικό Αστέρα (alpha Ursae Minoris) χρησιμοποιώντας έναν ολοκληρωμένο γεωδαιτικό σταθμό. Πραγματοποιώντας περίπου 50 σκοπεύσεις στον Πολικό Αστέρα σε χρονικό διάστημα 15 λεπτών είναι δυνατός ο προσδιορισμός του αστρονομικού αζιμουθίου με ακρίβεια 0.5arcsec. [Πανταζής 2002]. Επιπλέον, χρησιμοποιώντας το παραγόμενο ψηφιακό διάγραμμα της κάτοψης του μνημείου μπορεί να προσδιοριστεί ο βασικός άξονάς του.

Σχήμα 1: Σχηματική παράσταση της διερεύνησης προσανατολισμού μνημείων (Πανταζής 2002) 2013, χρησιμοποιώντας τον ολοκληρωμένο γεωδαιτικό σταθμό Leica TCR 303, και εφαρ-

μόζοντας τη μέθοδο της ωριαίας γωνίας με παρατήσεις στον Πολικό Αστέρα.

Με την προϋπόθεση ότι ο προσανατολισμός του μνημείου συνδέεται με την ανατολή του Ήλιου στον ορίζοντα του τόπου, είναι δυνατός και ο προσδιορισμός της χρονικής περιόδου κτίσης του μνημείου. Σύμφωνα με την εφαρμοζόμενη μεθοδολογία ως έτος κτίσης του μνημείου ορίζεται το έτος στο οποίο αναφέρεται η γραμμή που υλοποιεί την πορεία του ήλιου ή άλλου ουράνιου σώματος και η οποία τεμνόμενη με την οριογραμμή του αισθητού ορίζοντα ορίζει ένα σημείο του οποίο απέχει την ελάχιστη απόσταση από τη γραμμή που υλοποιεί το αζιμούθιο του βασικού άξονα (σχήμα 1).

4. Εφαρμογή στον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας Για τη μελέτη του προσανατολισμού του αρχαιολογικού χώρου της Πέλλας χρησιμοποιήθηκε το τοπογραφικό διάγραμμα της πόλης της Αρχαίας Πέλλας που έχει συνταχθεί από τον Κ. Τοκμακίδη υπό την ερευνητική ομάδα του Καθηγητή του ΑΠΘ Δ. Βλάχου, στο σύστημα ΗΑΤΤ. Επιπλέον, για τις ανάγκες της έρευνας οργανώθηκαν μετρήσεις για τον προσδιορισμό του αστρονομικού αζιμουθίου μιας συγκεκριμένης διεύθυνσης, έτσι ώστε το υπάρχον τοπογραφικό διάγραμμα να αποκτήσει αστρονομικό προσανατολισμό. Οι μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν στις 13 Δεκεμβρίου

30

ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

Σχήμα 2: Τοπογραφικό διάγραμμα Αρχαίας Πέλλας

Προσδιορίστηκε το αστρονομικό αζιμούθιο της διεύθυνσης που ορίζουν δύο πολυγωνομετρικά σημεία T1, T2 που είχαν χρησιμοποιηθεί για τη σύνταξη του τοπογραφικού διαγράμματος ίσο με 162° 48′ 35″ με αβεβαι-

ότητα ±1″. Στην τελική τιμή του αζιμουθίου έχει γίνει και η αντίστοιχη αναγωγή λόγω κίνησης του Πόλου. Ακολούθως προσανατολίστηκε το υπάρχον τοπογραφικό διάγραμμα (σχήμα 2) ως προς τον αστρονομικό βορρά. Αυτό έγινε εισάγοντας το διάγραμμα με τη μορφή εικόνας (αρχείο jpeg) στο ψηφιακό πρόγραμμα AutoCad, αποκαθιστώντας την κλίμακα και προσανατολίζοντάς το ώστε η διεύθυνση T1T2 να αποκτήσει το αστρονομικό αζιμούθιο. Έτσι πλέον είναι δυνατός ο προσδιορισμός του αστρονομικού αζιμουθίου οποιασδήποτε διεύθυνσης απεικονίζεται σε αυτό.

Σύμφωνα με το ημερολόγιο για την περιοχή της Μακεδονίας οι δύο αυτοί μήνες αντιστοιχούν στον Λώιο & στον Αυδναίο αντίστοιχα.

Βιβλιογραφία Ferro L. and Magli G., “The astronomical orientation of the urban plan of Alexandria”, Oxford Journal of Archaeology, 2012.

González-García A.C., Rodríguez-Antón A. and Belmonte J.Α, “The orientation of Roman towns in Hispania: Preliminary results”, Mediterranean Archaeology and Archaeometry, Vol. 14, No 3, pp. 107-119, 2014.

Επιστημονικά-Τεχνικά θέματα

Παράλληλα προσδιορίστηκαν και οι γεωγραφικές συντεταγμένες της περιοχής στο παγκόσμιο σύστημα WGS ’84, φ = 40° 45’ 18.5’’, λ = 22° 31’ 13.1’’, οι οποίες χρησιμοποιούνται τόσο για τον προσδιορισμό του αστρονομικού αζιμουθίου, όσο και στη συνέχεια στην έρευνα του προσανατολισμού, για την εύρεση της φαινόμενης θέσης των ουρανίων σωμάτων.

Magli G., “On the orientation of Roman towns in Italy”, Oxford Journal of Archaeology, 2008.

Meeus J., “Astronomical Algorithms”, Willman – Bell Inc, 1991.

Lambrou E., and Pantazis G. “Astronomical azimuth determination by the hour angle of Polaris using ordinary total stations”. Survey Review, Vol 40, No 308, pp 164-172, 2008. Πανταζής Γ., “Διερεύνηση προσανατολισμού μνημείων, με Γεωδαιτικές και Αστρονομικές μεθόδους”. Εφαρμογή στα Μετέωρα, Διδακτορική Διατριβή, ΕΜΠ, ΣΑΤΜ, Αθήνα, 2002.

Pantazis, G., Lambrou E., Nikolitsas K., Papathanasiou M., Hliodromitis A, “The orientation of Delos’ monuments”. Mediteranian Archaeology and Archaeometry, Vol. 9, No 1, pp 55-68 (indexed and abstracted in Arts and Humanities Citation Index Thomson USA), 2009.

Σχήμα 3: Σχηματική παράσταση της διερεύνησης του αστρονομικού προσανατολισμού του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Πέλλας Στη συνέχεια εξετάστηκαν δύο διευθύνσεις του οικοδομικού τετραγώνου του συγκροτήματος της Αρχαίας Πέλλας (σχήμα 3): • Η διεύθυνση προς Βορρά: Η τιμή του αστρονομικού της αζιμουθίου είναι ίση με 2° 12′. Πλησιάζει τη διεύθυνση του αστρονομικού βορρά. Από την έρευνα της διεύθυνσης αυτής δεν προέκυψε κάποιο συμπέρασμα που να συνδέει τον προσανατολισμό του αρχαίου οικοδομήματος με κάποιο φαινόμενο.

• Η διεύθυνση προς Ανατολάς: Η τιμή του αστρονομικού της αζιμουθίου είναι ίση με 91° 56′. Πλησιάζει και αυτή τη διεύθυνση της ανατολής. Η διεύθυνση αυτή χρησιμοποιήθηκε για να μελετηθεί ο προσανατολισμός του οικοδομικού συγκροτήματος της

Αρχαίας Πέλλας. Θεωρώντας ως περίοδο κτίσης του συγκροτήματος τον 3ο – 4ο π.Χ. αιώνα εξετάστηκαν διάφορες ημέρες του έτους κατά τις οποίες ο ήλιος βρίσκεται σε αζιμούθιο ίσο με 91° 56′. Διαπιστώθηκε ότι αυτό δεν συμβαίνει σε χαρακτηριστικές ημέρες (ισημερίες ή ηλιοστάσια).

Pantazis G., “The symmetric placing and the dating of Parthenon and Hephaisteion in Athens (Greece)”. Mediterranean Archaeology and Archaeometry, Vol. 14, No 2, pp. 273-279, 2014. Σιγανίδου Μ., Λιλιμπάκη – Ακαμάτη Μ, “Πέλλα. Πρωτεύουσα των Μακεδόνων”, Υπουργείο Πολιτισμού, Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων & Απαλλοτριώσεων, 1997.

Προέκυψε ότι οι ημερομηνίες που σχετίζονται με τον προσανατολισμό στη συγκεκριμένη διεύθυνση σε σχέση με τη θέση του ήλιου είναι: 2 Οκτωβρίου ή 22 Μαρτίου (Ασκληπιεία: Μεγάλη εορτή των Ελλήνων Θεών Ασκληπιός και Υγεία). Και οι δύο ημερομηνίες είναι πολύ κοντά στις αντίστοιχες ημερομηνίες των ισημεριών (28 Σεπτεμβρίου & 26 Μαρτίου αντίστοιχα).

ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

31

Νέα της αγοράς

Η JGC μοναδικός GOLD PARTNER της DJI στην Ελλάδα

Αποτελεί μεγάλη τιμή για την εταιρεία μας το γεγονός ότι η DJI ανέδειξε τη JGC ως τον μοναδικό GOLD PARTNER για την Ελλάδα, επιβραβεύοντας με αυτό τον τρόπο το υψηλό επίπεδο αντιπροσώπευσης των Enterprise προϊόντων της στην τριετή συνεργασία με τη JGC και τη σταθερά ανοδική πορεία των πωλήσεών της στην ελληνική αγορά. Πρόσφατα είχαμε τη χαρά και κυρίως την ιδιαίτερη τιμή, να φιλοξενήσουμε την κα Christina Xu, Senior Sales Manager της DJI Enterprise στα γραφεία μας.

Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της οργάνωσης, βελτιστοποίησης και επέκτασης της συνεργασίας των εταιρειών μας. Δείτε τα προϊόντα της DJI εδώ: JGC Συστήματα Γεωπληροφορικής Α.Ε. Π. Τσαλδάρη 3A& Αριστείδου 151 22 Μαρούσι - Αθήνα τηλ: 210 8023917 fax: 210 6148178 website: www.jgc.gr • e-mail: info@jgc.gr

Τι είναι 25 φορές πιο βλαβερό από το διοξείδιο του άνθρακα, αξίζει πολύ περισσότερο και μπορεί να μετρηθεί από το διάστημα με μεγάλη ακρίβεια πλέον; Η εξόρυξη άνθρακα, η διαχείριση αποβλήτων (ΧΥΤΑ) και η κτηνοτροφία αποτελούν τις σημαντικότερες πηγές απελευθέρωσης μεθανίου (CH4) στην ατμόσφαιρα. Το μεθάνιο αποτελεί μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση καθώς: Η Καναδική GHGSat με 6 δορυφόρους σήμερα και άλλους 5 μέσα στο 2023, αποτελεί παγκοσμίως την μοναδική δυνατότητα παροχής μετρήσεων με ανάλυση 25 μέτρων και πλάτος εικόνας 12 χιλιόμετρα. Είναι απόλυτα εφικτή η μηνιαία παρακολούθηση ενός ΧΥΤΑ, ενός ορυχείου, μιας βιομηχανικής δραστηριότητας ή μιας αγροδιατροφικής μονάδας.

Η METRICA εξουσιοδοτημένο κέντρο επισκευής οργάνων GeoMax Μια νέα συνεργασία στον τομέα των τεχνικών υπηρεσιών ξεκινά η GeoMax με την METRICA η οποία αναλαμβάνει ως εξουσιοδοτημένο επισκευαστικό κέντρο το service όλων των προϊόντων της GeoMax. Η METRICA διαθέτει ένα σύγχρονο, πλήρως εξοπλισμένο εργαστήριο SERVICE & διακριβώσεων, πιστοποιημένο από την Leica Geosystems AG στην Ελλάδα. Το εργαστήριο διαθέτει ειδικές, υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις και είναι στελεχωμένο με εκπαιδευμένο προσωπικό που ακολουθεί όλα τα πρωτόκολλα που απαιτούνται προκειμένου να διασφαλιστεί η υψηλή ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών.

«Είναι χαρά μας που ένας ακόμη κορυφαίος κατασκευαστής, αναγνωρίζοντας το υψηλό επίπεδο των υπηρεσιών που προσφέρουμε, μας εξουσιοδότησε να υποστηρίζουμε τα προϊόντα του στην Ελλάδα. Στόχος μας είναι να βελτιώνουμε συνεχώς το επίπεδο εξυπηρέτησης που προσφέρουμε, ώστε κάθε επισκευή να πραγματοποιείται στον ταχύτερο δυνατό χρόνο και κάθε επισκευασμένο προϊόν να προσφέρει στον πελάτη την ίδια εμπειρία χρήσης, όπως και πριν το Service», δηλώνουν τα στελέχη του εργαστηρίου SERVICE της METRICA. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνείτε μαζί μας στο 210 2815440. • www.metrica.gr

Geomax service center Ο Όμιλος Hexagon Group σε συνεργασία με την GeoShop, τον αποκ λειστικό Διανομέα της Geomax σε Ελλάδα και Κύπρο τα τελευταία 10 χρόνια ανακοινώνουν την ενοποίηση των Κέντρων Επισκευής (Service Center) της Geomax με αυτό της Leica για την Ελλάδα. Η GeoShop ενόψει των επικείμενων μεγάλων κατασκευαστικών έργων εξασφάλισε για τους πελάτες των προϊόντων της Geomax και σε συνεννόηση με τον όμιλο Hexagon Group να εδραιώσει την ισχυρή της παρουσία με την ενοποίηση των Επισκευαστικών Κέντρων Geomax και Leica.

Η totalview αποτελεί τον μοναδικό συνεργάτη της GHGSat στην Ελλάδα και την Κύπρο και μπορούμε να σας ενημερώσουμε για τις δυνατότητες που υπάρχουν. Σίνα 5α, 15124 Μαρούσι Τηλ. 210 5912644 www.totalview.gr

32 ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε: 210 873 9000 | 2310 826 777 www.geoshop.gr | www.geomax.gr

Θέσεις Παρατάξεων

Τ

η Δευτέρα 9 Μαΐου 2022 συνεδρίασε η ολομέλεια της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών. Το κύριο θέμα της συνεδρίασης αφορούσε την οργάνωση της παράταξης ενόψει των αρχαιρεσιών του Οκτωβρίου 2022 για την

εκλογή του νέου Δ.Σ. του Συλλόγου. Στο πλαίσιο αυτό λήφθηκαν οι κάτωθι αποφάσεις: 1. Την ευθύνη των οργανωτικών ζητημάτων αναλαμβάνει η γραμματεία της παράταξης που αποτελείται από τους συναδέλφους: Γιάγκο Γιαξόγλου, Γιώργο Δραγωνάκη, Μιχάλη Καλογιαννάκη, Νίκο Καραμόσχο, Μαρία Κωνσταντινίδη, Γιώργο Μοσχόπουλο, Γιάννη Παπαδόπουλου, Γιάννη Τριγώνη. Επικεφαλής της παράταξης αναδείχθηκε ομόφωνα ο Γιάγκος Γιαξόγλου.

2. Το όνομα της παράταξης πλέον είναι «ΠΑΣΚ & Συνεργαζόμενοι ΑΤΜ» 3. Οι συνάδελφοι που επιθυμούν να συμμετέχουν στο ψηφοδέλτιο της «ΠΑΣΚ & Συνεργαζόμενοι ΑΤΜ» στις εκλογές του Οκτωβρίου 2022, θα υποβάλουν την υποψηφιότητα συμπληρώνοντας τα απαιραίτητα στοιχεία ηλεκτρονικά στην παρακάτω φόρμα: https://forms.gle/wyXTZVrtYv6vkmuQ9 Σκοπός της γραμματείας είναι η ανάπτυξη των θέσεων της παράταξης, μέσω εντατικοποίησης της επικοινωνίας με τους συναδέλφους πανελλαδικά, ώστε να παρουσιαστούν οι δράσεις του Συλλόγου μέχρι σήμερα και να αναδειχθούν τα ζητήματα που μας απασχολούν, σε ολόκληρο το φάσμα των δραστηριοτήτων του σύγχρονου αγρονόμου & τοπογράφου μηχανικού, το οποίο είναι ιδιαίτερα ευρύ.

34 ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

Θέσεις Παρατάξεων

ΠΑΡΑΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΑΡΕΚΚΛΙΣΕΙΣ Όπως είναι γνωστό έως το τέλος του χρόνου τρέχει η προθεσμία έκδοσης αδειών δόμησης σε κατά παρέκκλιση οικοδομήσιμα γεωτεμάχια στις εκτός σχεδίου περιοχές. Αν και η ρύθμιση αυτή γενικά έτυχε θετικής αποδοχής από την κοινωνία και τον τεχνικό κόσμο, η εφαρμογή της δεν φαίνεται να ανταποκρίνεται στον σκοπό για τον οποίο και νομοθετήθηκε. Έως σήμερα ελάχιστοι κατάφεραν να κάνουν χρήση της ρύθμισης αυτής αφού παράλληλα υπάρχει σε εκκρεμότητα το καθεστώς αναγνώρισης των κοινόχρηστων δρόμων στις εκτός σχεδίου περιοχές, η τελεσιδικία των δασικών χαρτών καθώς και η επερχόμενη αναστολή έκδοσης αδειών όπου θα ξεκινήσει Ε.Π.Σ ή το Τ.Π.Σ. Μάλιστα μόλις την 9/6/22 το ΥΠΕΝ δημοσίευσε το σχετικό ΦΕΚ για την έγκριση της διαδικασίας κατάρτισης των σχετικών προγραμμάτων αναγνώρισης των κοινόχρηστων οδών στις εκτός σχεδίου περιοχές και την 26/5 δημοσίευσε το σχετικό ΦΕΚ για τις προδιαγραφές αναγνώρισης των δρόμων αυτών. Για τους δασικούς χάρτες εκκρεμεί η εξέταση των αντιρρήσεων στα παλαιά προγράμματα, ενώ για τα νέα δόθηκε νέα παράταση υποβολής αντιρρήσεων έως την 15/7. Και βέβαια αν δοθεί αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών στις περιοχές που θα ξεκινήσουν τα Ε.Π.Σ ή τα Τ.Π.Σ., τότε παύει να έχει ισχύ η συγκεκριμένη ρύθμιση. Κατόπιν των παραπάνω νομίζουμε ότι επείγει κατ’ αρχήν η ανακοίνωση της παράτασης ισχύος της συγκεκριμένης ρύθμισης. Επείγει επίσης να ξεκαθαρίσει το καθεστώς που θα διέπει την ισχύ της ρύθμισης αυτής στις περιοχές που θα τρέξουν τα Ε.Π.Σ και τα Τ.Π.Σ

ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΣΔΑΤΜ Ο ΠΣΔΑΤΜ, μετά από 4 ολόκληρα χρόνια, καλείται να εκλέξει τους νέους εκπροσώπους του, οι οποίοι θα συμβάλουν στην περαιτέρω εξέλιξη του Συλλόγου και στην επαγγελματική και προσωπική ανάπτυξη των Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών – Μηχανικών Γεωπληροφορικής. Είναι γεγονός ότι τα 2 τελευταία χρόνια υπήρξαν πολύ δύσκολα, εξαιτίας της πανδημίας του COVID–19, η οποία είχε σοβαρές κοινωνικές και επαγγελματικές επιπτώσεις σχεδόν σε όλους τους κλάδους εργασίας. Ανάμεσά τους και ο κλάδος των Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών – Μηχανικών Γεωπληροφορικής, ο οποίος διαδραματίζει σοβαρό ρόλο σε όλες τις υπηρεσίες Μηχανικού. Μέσα σε αυτό το κλίμα ο Τοπογράφος Μηχανικός καλείται να ανταπεξέλθει σε όλες τις προκλήσεις και τις εξελίξεις του επαγ-

γέλματος: το κτηματολόγιο βρίσκεται σε διαρκή εξέλιξη, με πολλές περιοχές σε προανάρτηση είτε ανάρτηση των εγγραφών. Οι επιτροπές ενστάσεων του κτηματολογίου αναζωπυρώνονται. Η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου μπαίνει πια στη ζωή κάθε μηχανικού και πολλά κατασκευαστικά και μελετητικά έργα έχουν μπει σε τροχιά υλοποίησης. Η ΔΚΜ όλο αυτό το διάστημα με τη συμμετοχή της στα Δ.Σ του Συλλόγου διαδραμάτισε σοβαρό ρόλο στη λήψη αποφάσεων και δεν επέτρεψε με την παρουσία της να απαξιωθεί ο Σύλλογος. Προς αυτή την κατεύθυνση αποδεχτήκαμε την πρόταση του νυν προέδρου Μ. Καλογιαννάκη για να κατεβάσουμε κοινό ενιαίο ψηφοδέλτιο όλες οι παρατάξεις ή όσες περισσότερες ήταν εφικτό για την ενδυνάμωση του συλλόγου, ώστε να βγούνε μπροστά άτομα που θα αγωνιστούν για το καλό του συλλόγου και να πετύχουμε τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή των συναδέλφων. Κατόπιν επικοινωνίας του ίδιου του προέδρου με τους εκπρόσωπους όλων των παρατάξεων δεν έγινε αποδεκτό. Εξαιτίας αυτής της εξέλιξης εκφράσαμε την έντονη ανησυχία μας και προτείναμε μετάθεση της ημερομηνίας των εκλογών, απόφαση η οποία λήφθηκε μετά από έκτακτο Δ.Σ. μέσω τηλεδιάσκεψης και ορίστηκε νέα ημερομηνία η 9η Οκτωβρίου 2022 και κατάθεση ψηφοδελτίων τη Δευτέρα 19 Σεπτεμβρίου 2022 στις 14:00 στα γραφεία του συλλόγου. Στόχος της ΔΚΜ η ενδυνάμωση του συλλόγου, μέσω της μεγαλύτερης δυνατής συμμετοχής των συναδέλφων στις διαδικασίες, κάτι που δεν θα ήταν εφικτό με το ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα που είχε ανακοινωθεί αρχικά. Άλλωστε το προηγούμενο τεύχος του ενημερωτικού δελτίου, έφτασε στα σπίτια των συναδέλφων σχεδόν δύο εβδομάδες μετά τη γενική συνέλευση, η πρόσκληση για την οποία ανακοινωνόταν σε αυτό και δύο εβδομάδες πριν την αρχικά προγραμματισμένη ημερομηνία εκλογών! Για αυτόν τον λόγο καλούμε όλα τα μέλη μας να δώσουν το παρόν και να συμμετάσχουν στις επικείμενες εκλογές του συλλόγου μας για να εδραιώσουμε τη παρουσία μας και τη σοβαρή εκπροσώπηση του συλλόγου. Επίσης, καλούμε όσους επιθυμούν να συμμετάσχουν στη διαδικασία, ως υποψήφιοι για το ΔΣ και την ΕΕ επιτροπή του συλλόγου με την παράταξή μας, να επικοινωνήσουν μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου με τα μέλη μας που συμμετέχουν στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΠΣΔΑΤΜ: Νίκο Αντωνίου (antoniou@consortis.gr), Δημήτρη Καρβελά (dimikarvelas@gmail.com), Βασίλη Σπυράκη (bspirakis@yahoo.gr) ή το μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ και Επιμελητή της Επιστημονικής Επιτροπής ΑΤΜ ΤΕΕ Χρήστο Γούναρη (topographer@gmail.com).

ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

35

Θέσεις Παρατάξεων

Αύξηση εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες

Ε

νώ όλο το προηγούμενο διάστημα η κυβέρνηση και το υπουργείο Εργασίας προέβαλλαν κατά κόρον τη μείωση

των ασφαλιστικών εισφορών για κύρια και επικουρική ασφάλιση που θα τρέξει από τον Ιούνιο, έγγραφο του ΕΦΚΑ δρομολογεί μεγάλη αύξηση των εισφορών για 220.000 ελεύθερους επαγγελματίες, αλλά και 600.000

αγρότες από τον νέο χρόνο, επικαλούμενο τις πληθωριστιές πιέσεις.

Σύμφωνα με το αποκαλυπτικό έγγραφο, οι ισχύουσες νομοθετικές προβλέψεις του ασφαλιστικού ορίζουν πως από 1/1/2023 έως 31/12/24 όλες οι ασφαλιστικές κατηγορίες που είναι πλέον σταθερού ποσού και όχι ποσοστού, για κύρια και επικουρική ασφάλιση, «προσαυξάνονται κατ’ έτος με διαπιστωτική πράξη του υπουργού Εργασίας, κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους». Η ίδια πρόβλεψη υπάρχει τόσο για τις εισφορές κύριας όσο και επικουρικής ασφάλισης, για ασφαλισμένους στα πρώην Ταμεία ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ και ΟΓΑ, αφορά δηλαδή γιατρούς, μηχανικούς και άλλους ελεύθερους επαγγελματίες, ενώ η ίδια διάταξη αφορά και τις εισφορές υπέρ υγείας των ελεύθερων επαγγελματιών, αλλά και των αγροτών. Σύμφωνα επίσης με το έγγραφο, «σε περίπτωση αρνητικής τιμής του πληθωρισμού το ποσό της εισφοράς παραμένει στα επίπεδα του προηγουμένου έτους». Η εξέλιξη αυτή ακυρώνει ουσιαστικά σε μεγάλο βαθμό την εξαγγελία Χατζηδάκη, σύμφωνα με την οποία από την 1η Ιουνίου οι εισφορές για την επικουρική ασφάλιση θα επανέλθουν στο 3% για τους εργοδότες και σε αντίστοιχο 3% για τους εργαζόμενους, από 3,25% που είναι σήμερα για την κάθε πλευρά, ενώ ταυτόχρονα θα μειωθούν και τα ποσά των εισφορών που προβλέπονται για τις τρεις κλίμακες εισφορών, για τους μη μισθωτούς. Ωστόσο με το έγγραφο του ΕΦΚΑ και την επίκληση των πληθωριστικών πιέσεων είναι πολύ πιθανό, εκτιμούν γνώστες του ασφαλιστικού, να υπάρξουν νέες, μεγαλύτερες επιβαρύνσεις στις εισφορές των ασφαλισμένων, στην περίπτωση που ο πληθωρισμός κινηθεί σε ποσοστά άνω του 5%, καθώς υπάρχουν ήδη οι προβλέψεις της Κομοσιόν για μέσο πληθωρισμό 6,3% το 2022. Να θυμίσουμε πάντως ότι από το 2025, ειδικά για τους ελεύθερους επαγγελματίες, τα ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών θα προσαυξάνονται κατ’ έτος, με βάση τον δείκτη μεταβολής μισθών. Πάντως κυβερνητικές διαρροές δεν στέκονται στις πληθωριστικές πιέσεις, αλλά εξετάζουν (μόνιμες) αλλαγές στον τρόπο αναπροσαρμογής των εισφορών σταθερού ποσού που πληρώνουν σήμερα οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αγρότες, προκειμένου «η αναπροσαρμογή των ποσών, που δεν μπορούν να μένουν επ’ αόριστον σταθερά, να μην εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από τον μέσο ετήσιο πληθωρισμό όπως ισχύει σήμερα»! Ο σχεδιασμός αυτός προβλέπει σύνδεση του ποσού της ελάχιστης ασφαλιστικής κατηγορίας που πληρώνουν οι επαγγελματίες με την αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού, οδηγώντας έτσι και τους ελεύθερους επαγγελματίες (όπως βέβαια και τους μισθωτούς) σε αυξήσεις των εισφορών τους. Πηγές:

https://www.avgi.gr/oikonomia/415428_erhetai-megali-ayxisi-ton-asfalistikon-eisforon

https://rizoengineers.wordpress.com/2022/05/19/erxetai-megali-aujisi-twn-asfalistikwn-eisforwn

36 ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

Θέσεις Παρατάξεων

T

o νέο τερατούργημα του Υπουργείου Παιδείας για τα ΑΕΙ έρχεται να προσθέσει ένα ακόμα λιθαράκι – ανάμεσα στα άλλα – και στην ακόμα περαιτέρω απελευθέρωση του επαγγέλματος του Μηχανικού και της απαξίωσης του πτυχίου με την ενίσχυση του αισχρού συστήματος των πιστοποιήσεων και της δια βίου εκπαίδευσης. Ο νέος αυτός νόμος – πλαίσιο είναι η περαιτέρω εξειδίκευση της πολιτικής της ΕΕ, που υλοποιήθηκε από όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ.

Οι «πιστοποιημένες» σπουδές Μηχανικού είναι εκείνες που κάθε φορά επιλέγει η αγορά ανάλογα με τις ανάγκες κερδοφορίας και όχι αυτές που διασφαλίζουν ολόπλευρη επιστημονική γνώση. Η διαδικασία ξεκίνησε από το 1989 (οδ.89/48/ΕΟΚ) και ολοκληρώθηκε το 2005, με την οδηγία 2005/36/ΕΕ, την οδηγία Μπολκενστάιν και το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων, που ενσωματώθηκαν στην εθνική νομοθεσία. Από τότε τέθηκε το ζήτημα της αντιστοίχισης πτυχίων κάθε κατηγορίας και προσόντων αποφοίτων. Σήμερα είναι σαφές ότι δε μπορεί να υπάρξει φιλολαϊκή «λύση» στα πλαίσια του Κοινοτικού Δίκαιου που ισοπέδωσε τα επαγγελματικά και εργασιακά δικαιώματα των αποφοίτων της Ανώτατης Εκπαίδευσης στα πλαίσια της «ενιαίας αγοράς» προσόντων και πτυχίων της Ε.Ε. Απέναντι σε αυτό δεν μπορεί να αποτελέσει λύση η λογική που προωθεί το ΤΕΕ και η πλειοψηφία του ΔΣ του Συλλόγου μας για έλεγχο της εισόδου στο επάγγελμα με αυστηροποίηση των εξετάσεων για την άδεια άσκησης επαγγέλματος ή για θεσμοθέτηση πιστοποιήσεων επιμέρους πλευρών του επαγγέλματος μας (π.χ. διαπιστευμένος μηχανικός για θέματα Κτηματολογίου). Αυτή η λογική είναι μέρος του προβλήματος και προφανώς οι δυνάμεις που το προωθούν (ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ) δεν θα μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά από το να υλοποιήσουν στα συλλογικά όργανα του κλάδου την πολιτική των κομμάτων τους. Μέσα από τη λογική του «μικρότερου κακού» κρύβουν την πραγματική αιτία του προβλήματος – την ενίσχυση των μονοπωλιακών συμφερόντων – και επιχειρούν να εμφανιστούν δήθεν υπερασπιστές των επαγγελματικών δικαιωμάτων μας.

Ο αγώνας συνεχίζεται: για την ανατροπή της αντιλαϊκής πολιτικής, για τις σύγχρονες ανάγκες μας Το σχέδιο που κατέθεσε η Κυβέρνηση για τα ΑΕΙ βρίσκεται, στο σύνολό του, στον αντίποδα των δυνατοτήτων της εποχής για αποκλειστικά δημόσια, δωρεάν και υψηλού επιπέδου Ανώτατη Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση και Έρευνα στην υπηρεσία μιας άλλης παραγωγής με κοινωνική ιδιοκτησία, κεντρικό σχεδιασμό και έλεγχο των εργαζόμενων. Μιας παραγωγής που έχει σκοπό να υπηρετεί τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες και όχι την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων. Έρχεται να εφαρμοσθεί σε ένα Πανεπιστήμιο που εδώ και καιρό έχει συρρικνώσει τη δημοκρατική αντιπροσώπευση, με τα διοικητικά όργανα σε εκτελεστικό ρόλο «επιχειρηματικών» δραστηριοτήτων και επιτάχυνσης της προσαρμογής στη διαδικασία της Μπολόνια. Ο νέος νόμος, διευρύνει τους ταξικούς φραγμούς, διαλύει περαιτέρω τις εργασιακές σχέσεις του προσωπικού των ΑΕΙ, επιταχύνει τη μετατροπή των προγραμμάτων σπουδών σε συλλογές δεξιοτήτων και προσόντων, υποτάσσει την ίδια την εξέλιξη των επιστημών, της διδασκαλίας και της έρευνας στην επιχειρηματική κερδοφορία. Γι’ αυτό εξάλλου, όπως υπενθυμίζει σε κάθε ευκαιρία η Υπουργός, χρειάστηκε πρώτα να ψηφιστεί ο νόμος για την Πανεπιστημιακή Αστυνομία!

Καμία αναμονή! Να αποσυρθεί άμεσα στο σύνολό του το αντιδραστικό τερατούργημα... Οι μισθωτοί και αυταπασχολούμενοι Μηχανικοί είναι ώρα να οργανώσουμε την αντεπίθεσή μας, να σημαδέψουμε τον πραγματικό αντίπαλο, τους επιχειρηματικούς ομίλους, που θέλουν να μας φορτώσουν ξανά αυτή τη φορά τα βάρη του πολέμου, της ενεργειακής φτώχειας που φέρνει η Πράσινη Μετάβαση και ο ενεργειακός πόλεμος, της επερχόμενης νέας κρίσης. Ο αγώνας για να καθυστερήσουν ή να ακυρωθούν οι τελικές ρυθμίσεις για την «απελευθέρωση» του επαγγέλματος, την πιστοποίηση των δραστηριοτήτων, την απαξίωση των πτυχίων μέσω της πολιτικής της ΕΕ και των ρυθμίσεων που στηρίζει το ΤΕΕ, αντικειμενικά πρέπει να προσανατολίζεται στην ανατροπή της πολιτικής του κεφαλαίου. Παλεύουμε για τη ζωή που μας αξίζει με βάση τις σύγχρονες δυνατότητες που δίνει η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας.

ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΗΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΡΧΑΙΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ Οι αρχαιρεσίες για την εκλογή νέου Δ.Σ. του Συλλόγου μας ορίστηκαν αρχικά με απόφαση της Εκλογοαπολογιστικής Συνέλευσης για την 5-7-2022. Στην ίδια αυτή συνέλευση καταψηφίστηκε ο απολογισμός του απερχόμενου ΔΣ, γιατί ακριβώς τα πεπραγμένα της πλειοψηφίας του ΔΣ δεν έχουν καμία σχέση με τα πραγματικά προβλήματα των συναδέλφων ΑΤΜ. Λίγες μέρες αργότερα και αψηφώντας την απόφαση της συνέλευσης οι παρατάξεις ΔΚΜ (ΝΔ) και ΕΝΟΤΗΤΑ (ΣΥΡΙΖΑ) αποφάσισαν να θέσουν θέμα αναβολής των εκλογών γιατί ο χρόνος ήταν πολύ λίγος μέχρι την ημέρα διεξαγωγής τους και δήθεν δεν θα δίνονταν η αρμόζουσα σημασία στις συλλογικές διαδικασίες και έτσι θα υποβαθμιστεί ο Σύλλογος. Στην πρόταση αυτή συντάχθηκε και η ΔΗΣΥ με την ίδια ακριβώς λογική. Αυτές οι απαράδεκτες ενέργειες είναι ακριβώς που υποβαθμίζουν ακόμα περισσότερο τον Σύλλογό μας. Η ουσιαστική υποβάθμιση βέβαια έχει να κάνει με τον προσανατολισμό που υιοθετεί η πλειοψηφία του ΔΣ και τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται. Τα οργανωτικά αυτά θέματα έρχονται απλώς να επιβεβαιώσουν ότι αυτές οι δυνάμεις έχουν φτιάξει έναν σύλλογο – helpdesk των αναδόχων του Κτηματολογίου, με παρεμβάσεις στη λογική του μικρότερου κακού απέναντι σε μια πολιτική που κατακρεουργεί τα εργασιακά και επαγγελματικά μας δικαιώματα και υλοποιείται από τα κόμματά τους όλα τα προηγούμενα χρόνια και τώρα. Γι’ αυτό είναι αναγκαία η αλλαγή των συσχετισμών στον Σύλλογο και η ενίσχυση των δυνάμεων της Πανεπιστημονικής. Για να δοθεί το μήνυμα διεκδίκησης απέναντι στον πραγματικό αντίπαλο, την πολιτική της ΕΕ – κυβερνήσεων, που τσακίζουν τις ζωές μας.

ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

37

Θέσεις Παρατάξεων

Θ

α περίμενε κανείς το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου να εργάζεται πυρετωδώς, να συνεδριάζει τακτικά κάθε 15 ημέρες και να προετοιμάζει και να δημιουργεί δράσεις, πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις για όλα τα ζητήματα που όχι μόνο αφορούν τον κλάδο αλλά και κάθε εργαζόμενο.

Η συνέχιση του εγκληματικού και καταστροφικού πολέμου στην Ουκρανία με τις τεράστιες επιπτώσεις του, με πρώτα και κύρια την απώλεια ανθρώπων, η πανδημία, παρόλο που η κυβέρνηση κήρυξε το τέλος της, εξακολουθεί να υπάρχει με πάνω από 20.000 κρούσματα ημερησίως, αλλά και η ληστεία που γίνεται καθημερινά στην τσέπη κάθε πολίτη, με την έκρηξη της ακρίβειας σε όλα τα βασικά αγαθά, αλλά και στην ενέργεια θα έπρεπε να απασχολήσουν το ΔΣ όπως απασχολούν τον καθένα. Στον κλάδο πολλές μελέτες του Κτήμα 16 δεν μπορούν στην ουσία να παραδοθούν και να πληρωθούν οι κοινοπραξίες που τις εκπονούν γιατί πολύ απλά η συλλογή των δικαιωμάτων είναι τέτοια που η Ελληνικό Κτηματολόγιο αντί να πληρώσει τις εργασίες που έχουν γίνει δύο και τρεις φορές θα ζητήσει και επιστροφή χρημάτων. Ισχύει δηλαδή το εκεί που μας χρωστούσανε μας πήραν και το βόδι. Στην εποχή της Ταυτότητας Κτηρίου, όπου ο μηχανικός καλείται να ελέγξει κάθε πιθανό λάθος ή αυθαιρεσία στις κατασκευές μέσα από τη δαιδαλώδη πολεοδομική νομοθεσία και τους οικοδομικούς κανονισμούς, δεν υπάρχουν προδιαγραφές για τη συμβατότητα θέσης σχήματος και εμβαδού του γεωτεμαχίου, του υποβάθρου δηλαδή για την οποιαδήποτε κατασκευή. Οι παρατάξεις του «προεδρείου» όμως, όχι μόνο δεν ασχολούνται με τα προβλήματα του κλάδου, αλλά ανέβαλαν τις εκλογές που οι ίδιοι αποφάσισαν και προκήρυξαν. Αποδεικνύεται τελικά ένα στημένο σκηνικό όπου ο προεδρεύον (ΔΗΣΥΑΤΜ) προκηρύσσει εκλογές σε τόσο στενό χρονικό ορίζοντα που παρόλη την ομόφωνη απόφαση από όλες τις παρατάξεις του ΔΣ και της Γενικής Συνέλευσης, λίγες μέρες μετά οι παρατάξεις ΔΚΜ και ΕΝΟΤΗΤΑ δηλώνουν αδυναμία να συμμετέχουν στις εκλογές που οι ίδιες έχουν συμφωνήσει και ζητούν αναβολή, και με «μεγαλοψυχία» η ΔΗΣΥΑΤΜ αποδέχεται. Η Συσπείρωση ήταν η μοναδική παράταξη που ήθελε οι εκλογές να γίνουν μέχρι τις αρχές Ιουλίου και όχι να αναβληθούν για τον Οκτώβρη. Δεν είμαστε πλέον καθόλου σίγουροι ότι δεν θα εμφανιστούν ξαφνικά νέα «κωλύματα» για αναβολή. Είμαστε όμως σίγουροι ότι τελικά οι «δημοκ ρατικές συμπαρατάξεις» θα μετονομαστούν σε ΠΑΣΚ και θα εκθειάζουν τον νέο αρχηγό. Οι κυβερνητικοί υποστηρικτές θα μεταμφιεστούν σε «ανεξάρτητους αχρωμάτιστους χωρίς κομματικές ταμπέλες» και οι «Ενωτικοί» θα προσπαθούν να δώσουν νόημα στο όνομά τους μέσα από τη διάλυση που έχουν συντελέσει να επιτευχθεί. Δεν ξεχνάμε τέλος κι αυτούς που ζητούν την ψήφο στον κλάδο για να την δωρίσουν στο «Κόμμα». Η Συσπείρωση θα εξακολουθεί να παλεύει εντός, εκτός και αν χρειάζεται ενάντια στο σύλλογο όλα τα ζητήματα που αφορούν τον κλάδο και την κοινωνία.

38 ATM 254 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022